Stadskunstenaar Roel Meertens
“Steden zijn een broeinest van creativiteit”
De stad waarin je woont, vormt het decor waartegen je leven zich afspeelt. Toch is die omgeving veel meer dan alleen een statisch gegeven. Het fungeert als een dromenvanger, ademt de creativiteit en enenergie die haar bewoners typeert. Aan stadskunstenaar Roel Meertens de uitdaging die dynamiek op papier te vangen. Tekst: Cindy Brouns I Fotografie: Paul Rous en Roel Meertens
aastricht, iedereen heeft er wel een beeld of gevoel bij. Maar wat zie je nu écht als je naar de Limburgse hoofdstad kijkt? Is je ooit al eens opgevallen dat de stad gekenmerkt wordt door de vele herinneringen aan het industriële verleden, of de Maaslandse Renaissancestijl met ramen die dikwijls een natuurstenen omlijsting hebben en de hoge kappen die dwars op de woning staan in tegenstelling tot in de rest van het land? Kunstenaar Roel Meertens stelt zijn stedenbouwkundig oog scherp. Ruim drie dagen in de week traint hij dat oog in zijn rol als stedenbouwkundige bij IBA Parkstad. De resterende tijd vult hij als ‘Stadskunstenaar’. 000
000
ENERGIE VANGEN
“Steden zijn voor mij een broeinest van creativiteit, plekken waar je het leven opsnuift. Eigenlijk is de stad een gecomprimeerde vorm van het leven. Wat ik teken, is niet alleen een façade, het decor van een stad. Ik geef weer wat een gebied typeert en vang de energie die ik er proef. Ik kan genieten van een mooie avenue, maar uiteindelijk moeten de mensen de stad maken. De interactie die je ziet, is fascinerend. Mensen krioelen door elkaar en dat levert verrassende dingen op.” LIMBURG
De Limburgse steden die Roel inmiddels aan het papier heeft toevertrouwd, blijken onvergelijkbaar met gebieden boven de rivieren of over de landsgrenzen. Wat onze zuidelijke provincie volgens de kunstenaar typeert, is de interactie tussen stad en natuur. “In Zuid-Limburg teken ik bijvoorbeeld vaak het heuvellandschap als horizon. Maastricht is een hele compacte stad. Als je de stad uitloopt, ben je zo weer in de natuur. In Parkstad is dat heel anders. Het zijn allemaal kleine nederzettingen die aan elkaar geklonterd zijn. Een plukje groen, een stukje stad, alles loopt door elkaar heen. Daarnaast zie je in Limburg veel kerken en kloosters. De bijzondere elementen komen vaak voort uit de historie. En vergeet ook de Euregionale ligging niet, die deze provincie bijzonder maakt.” KRITISCHE BLIK
De rode draad die steden als Maastricht, Heerlen, Venlo en Roermond verbindt, is net zo duidelijk waarneembaar als de elementen die ze van elkaar onderscheidt. Verschillen die in een eerlijke weerspiegeling hun weg naar het papier vinden, evenals de kritische blik die de betere toeschouwer proeft. “Op het Heerlense Schouwburgplein zijn er vaak weinig mensen te bekennen. Dan teken ik het plein extra groot om dat te benadrukken. Of autobanen die midden door de stad lopen, 000
zet ik extra aan in de hoop dat het aan het denken zet.” MAASTRICHT
Woonplaats Maastricht mocht zich meerdere malen in de aandacht van de kunstenaar wentelen. Roel verklaart waarom de Limburgse hoofdstad zijn aandacht toch niet altijd weet vast te houden. “Het is een brave, burgerlijke stad waar een gemoedelijke sfeer hangt. De voorzieningen zijn prima, het is er goed toeven. Iedereen is het erover eens dat het een mooie stad is. En daarom is het ook niet spannend. Maastricht zit nu op haar top, maar het is nog maar de vraag of dat over 30 jaar nog altijd het geval is. Amsterdamse wijken die nu hip zijn, werden tenslotte decennia geleden nog bewoond door krakers omdat iedereen in Diemen, Purmerend en Zaandam wilde wonen.”
JO RITZEN In opdracht van de Universiteit Maastricht heeft Roel ter ere van het afscheid van bestuursvoorzitter Jo Ritzen diens carrièrepad in beeld gebracht. Het werd een collage van gebeurtenissen, projecten, plekken en gebouwen die tijdens zijn carrière van invloed zijn geweest.
CREËREND VERMOGEN
Liever zoekt Roel steden op die nog niet af zijn, waar de stilte voor de storm merkbaar is. Gebieden die over twintig jaar booming kunnen zijn: Parkstad, Luik of het Duitse Ruhrgebied bijvoorbeeld. “Ik wil graag steden die nog niet af zijn een handje helpen, ze omhoog duwen, in plaats van meeliften op het succes van gevestigde gebieden.” Heerlen is zo’n voorbeeld van een stad die Roel fascineert. “Heerlen profileert zich als Urban-stad, heeft iets rauws en is nog niet af. Daardoor heeft Heerlen niet het mooiste decor, maar er gebeurt wel vanalles. Je ziet
het creërend vermogen toenemen, daarentegen stijgt de leegstand. Dat is spannend, Heerlen is in beweging.” Favoriete bestemming van zowel de stedenbouwkundige als de kunstenaar in Roel blijft Luik. Een stad waar adembenemend mooie plekken worden afgewisseld met plaatsen die onmiddellijk de aandacht van het kritische oog vangen. “De eeuwenoude historie van Luik proef je als je door de stad rijdt. Er liggen pareltjes verborgen tussen gebouwen die absoluut nog niet af zijn. Dat is voer voor discussie en daardoor interessant.”
000
Roel Meertens
KLEURRIJKE VREUGDE
Het decor waartegen je leven zich afspeelt, is gevuld met herinneringen. De plek waar je je diploma in ontvangst mocht nemen, waar de eerste kus je lippen bevochtigde of je de liefde van je leven huwde. Dat sentiment is de drijfveer achter het verlangen om een gebied te willen vastleggen. Toch is dat volgens Roel niet het geheim van zijn succes. “Mijn blije geest en ziel vertaal ik in een tekening. De stad vormt daarbij slechts de aanleiding voor het creëren van mijn kleurrijke werken. Eigenlijk gaat mijn werk over optimisme, dynamiek, positiviteit en levensvreugde. Daar zit de mijn kracht, het zijn lichtvoetige, luchtige tekeningen.”
Meerdere wielerprofs mochten een werk van Roel in ontvangst nemen. Zo ontving Philippe Gilbert een weergave van de door hem gewonnen Amstel Gold Race en mocht Marianne Vos een herinnering aan het WK Wielrennen aan de muur hangen. Namens de prinsesjes nam ook Koning Willem-Alexander drie tassen bedrukt met Roels tekeningen in ontvangst.
000
SENTIMENT
Aan een positieve instelling ontkom je niet als je elke weekend je tweewieler door het mooie heuvelland stuurt. Zodra zijn trappers hem naar de Voerstreek leiden, opent Roels hart zich. Als fietsliefhebber realiseerde hij onlangs een serie wielerkunst. “Een voorovergebogen wielrenner vangt misschien de kracht van de sport, maar daar concentreer ik me niet op. Ik teken liever het landschap, ofwel wielerlandschappen zoals de Cauberg, de muur van Geraardsbergen of Mont Ventoux. Wat voor de één een suf stuk asfalt is, roept bij de wielerfan emotie op. Ik vang de lading die aan bepaalde plekken gegeven is.” En dat doet Roel bij zijn stedentekeningen niet anders. Hij geeft enkel de plek weer. De herinneringen die dat oproept, doen de rest.