Reeks in de kijker

Reeks

in de kijker

Willewete

Heb je een spreekbeurt in het verschiet, wil je meer te weten komen over je favoriete onderwerp of heb je gewoon zin in een goed verhaal waar je toevallig ook mee bijleert? Lees dan Willewete, dé reeks over kleine en grote thema’s van dichtbij en veraf. Of je nu over cowboys wilt lezen of over insecten, planeten of de filmsector, in deze boeken vind je het allemaal. Dankzij het verhaal, weetjes, een spelletjespagina en een quiz word jij een échte kenner. Om zelf nog meer bij te leren over de reeks, strikten we auteurs Sanne Ramakers en Reina Ollivier, illustrator Margot Senden en uitgever Philippe Werck voor een gesprek.

© Clavis Uitgeverij, illustraties van Eline van Lindenhuizen, Marjolein Hund, Margot Senden, Hélène Jorna Jullie hebben alle drie al aan verschillende boeken uit de reeks meegewerkt. Wat was jullie favoriete deel? zijn en gespeeld worden, ook al wonen ze duizenden kilometers van elkaar vandaan.

Sanne: Dat vind ik een moeilijke keuze. Als ik echt moet kiezen, ga ik voor Willewete. Insecten, omdat ik daar zelf bijzonder veel van heb geleerd.

Reina: Spelen in de wereld vond ik erg leuk om te schrijven. De informatie die je in dat boek vindt, heb ik langzaam bij elkaar gesprokkeld tijdens de vele reizen die we maakten. Overal ging ik kijken waar de kinderen mee speelden en vroeg ik hen naar hun lievelingsspelletjes. Dat gaf soms verrassende resultaten en leerde me ook dat sommige spelletjes door alle kinderen in de wereld gekend Margot: Er zijn veel boeiende onderwerpen in de Willewete-reeks, maar mijn favoriete onderwerp blijft toch wel wetenschap met een ‘wow’-factor. Ik hou enorm van de uitdaging om moeilijke en abstracte onderwerpen begrijpelijk te maken door middel van illustraties. Vooral bij thema’s die dicht bij me staan, zoals sterren en planeten en de zon, aarde en maan.

En wat is jullie favoriete onderwerp uit de andere boeken?

Sanne: Margots Sterren en planeten. Met zeer

leen maar ten goede dat je auteurs hebt die echt affiniteit hebben met een bepaald onderwerp.

mooie platen wordt een moeilijk onderwerp begrijpelijk uitgelegd voor de jonge doelgroep. Door die titel ben ik fan geworden van de Willewete-serie.

Reina: Zo voel ik mij is een uitstekend uitgangspunt om met kinderen over verschillende emoties te praten. Ze leren begrijpen waar hun gevoelens vandaan komen en hoe ze ermee om moeten gaan. Het is heel herkenbaar.

Margot: Er zijn zoveel mooie thema’s en titels dat ik eigenlijk niet kan kiezen. Maar thema’s uit de geschiedenis, zoals de Grieken en Romeinen, vind ik ook erg boeiend.

Behalve die veelheid aan thema’s is er ook een grote verscheidenheid aan auteurs en illustratoren.

Margot: Ik denk dat die diversiteit de kracht is van de reeks.

Reina: Ja, want het is belangrijk dat kinderen vanaf jonge leeftijd met verschillende teken- en vertelstijlen in contact komen. Op die manier leren ze hun eigen smaak vormen en gaan ze niet blindelings mee in wat de maatschappij hen als eenheidsworst voorschotelt.

Sanne: En het heeft er ook voor gezorgd dat de serie zich snel heeft kunnen uitbreiden. Dat vind ik een groot pluspunt. Het komt de boeken alNet als de illustratoren. Hoe ervaren jullie die diverse samenwerkingen tussen auteurs en illustratoren onderling?

Reina: Het is een heel verrijkende ervaring. Ik ben telkens benieuwd op welke manier de illustratoren mijn tekst in beeld omzetten en heb groot respect voor hun tekentalent. Je leert nieuwe mensen kennen en de samenwerking is altijd erg positief. Je werkt echt samen, op een opbouwende manier, waarbij we er allebei naar streven om het boek zo mooi en zo goed mogelijk te maken. Soms wordt een tekening aangepast en soms verander ik de tekst zodat er meer ruimte is voor de illustratie. Er is altijd respect voor elkaars werk.

DIVERSITEIT IS DE KRACHT VAN DE REEKS

Margot: Zelf heb ik binnen de reeks samengewerkt met vijf auteurs, elk met hun eigen specialisme en iedere keer weer anders. Ik heb dat als heel prettig ervaren. Je moet als illustrator een beetje in de huid van de auteur kruipen. Niet alleen aftasten wat zijn of haar werkwijze is, maar ook wat de auteur voor ogen heeft en waar hij of zij blij van wordt. Ik zie het als een mooi leer- en groeiproces, dat ervoor zorgt dat je elkaar op een mooie manier aanvult.

Sanne: Ik vind het persoonlijk een feest om met zoveel verschillende collega’s te mogen werken. Iedere illustrator en auteur brengt weer zijn eigen ervaringen mee, waar ik weer van kan leren.

Dus jullie leren zowel van de samenwerking als van de boeken zelf, zoals Sanne al zei?

Sanne: Bij het schrijven van elke titel leer je weer dingen die je van tevoren niet wist. Zo hebben we bij het schrijven van Willewete. De haven kennisgemaakt met beroepen waarvan we niet wisten dat ze bestonden. En bij Willewete. Insecten heeft expert Robert Ketelaar ons bijzonder goed begeleid. Die man kon zo fantastisch vertellen dat we veel meer hebben geleerd dan uiteindelijk in het boek terecht is gekomen.

Reina: Of de namen van allerlei exotische vruchten die ik leerde kennen tijdens het opzoekwerk voor Eten in de wereld, en de verschillende tafelmanieren die er bestaan in de wereld …

Margot: Astronomie, en dan vooral het sterrenkijken, is een hobby van me. Dus over sterren en planeten wist ik al het een en ander, maar ook nog heel veel niet. En door Willewete. Grote uitvindingen ben ik meer gaan lezen over verschillende uitvinders en bijzondere uitvindingen. Misschien schrijf ik er ooit wel een boek over!

Over welk thema zou het dan precies gaan?

Margot: Er zijn nog genoeg boeiende thema’s waarbij ik graag de illustraties zou willen maken of waar ik zelf over zou willen schrijven. Misschien wel samen met Sanne of Reina. Thema’s die een mooie aanvulling kunnen zijn binnen de Willewete-reeks zijn voor mij: de oceanen en alles wat daarin leeft, archeologie, de Olympische Spelen, reptielen, zoogdieren …

Reina: Als ik mag dromen, dan zou ik graag nog een boek over bloemen schrijven.

Sanne: En ik een Willewete. Zoogdieren en Willewete. Voertuigen. Wat mij betreft mogen er nog wel honderd Willewete-titels bij komen. Als non-fictieserie voor jonge kinderen is de reeks echt uniek in zijn soort! De drijvende kracht achter de Willewete-reeks is uitgever Philippe Werck. Om meer te weten over de geschiedenis en de toekomst van de reeks, kunnen we bij hem terecht.

Wat is volgens jou de sterkte van de reeks?

Philippe: Drie zaken dragen we hoog in het vaandel. Ten eerste vertrekt het concept vanuit de leefwereld van het kind, zoals eigenlijk alle boeken bij Clavis. Want het is het kind dat een instap maakt in het onderwerp. Ten tweede streven we een systematische opbouw na: we beginnen vaak vanuit een historisch perspectief en voegen daar extra elementen aan toe, zoals activiteiten van mensen, beroepen die bij het onderwerp horen, hoe het er vroeger aan toeging … Ten derde moet elk deel informatief zijn, maar wel speels en luchtig. Neem nu het spelletje op het einde of de knutselopdracht, wat telkens een verlengstuk is van het boek: die blijven hangen. Als we zo de informatie kunnen overbrengen, dan is onze opdracht geslaagd.

Volgens mij is de sterkte van de reeks dus dat de boeken dicht bij de kinderen staan, en dat ze op een toegankelijke, interactieve manier – door

een combinatie van een verhaal met weetjes en spelletjes – uitleggen wat kinderen op die leeftijd willen weten.

Vanwaar die combinatie van fictie en non-fictie?

Philippe: Lang, heel lang geleden was ik in een boekenwinkel in Zuid-Korea. In een klein lokaaltje met wanden vol boeken kwam een juf na schooltijd voorlezen aan kinderen én ouders. In ZuidKorea stopt educatie namelijk niet na vier uur. En wat de ouders betreft: goed voorlezen lijkt simpel, maar is niet altijd evident. Hoe dan ook, toen de juf vertelde over een eekhoorn, vroeg het kind verwonderd: ‘Waarom heeft die eekhoorn zo’n lange staart?’ Het enige wat de juf hoefde te doen, was opstaan, naar een van de wanden lopen, en een informatief boek over eekhoorns uit de rekken nemen.

DE BOEKEN VERTREKKEN VANUIT HET KIND

Op dat moment wist ik: een vlotte overgang van verhaal naar non-fictie, dat is een interessante insteek. Het kind raakt gefascineerd door een verhaal en door wat er allemaal in dat verhaal leeft. Daar wil het meer over weten. Dus waarom zouden we die twee elementen dan niet in één boek bundelen? En zo werd Willewete geboren.

Wat vinden kinderen nog zoal interessant, behalve eekhoorns?

Philippe: Je kunt eigenlijk over alles heel veel zeggen. Natuurlijk denken we al gauw aan het avontuur: cowboys, ridders en dinosaurussen. Want die spreken tot de verbeelding. En toch staan kinderen vaak ook stil bij zaken die op het eerste gezicht misschien wat minder spectaculair zijn. Hoe maak je een boek? Hoe spelen kinderen op andere plekken in de wereld? We zijn ons er niet altijd van bewust dat ook dat soort ‘banale’ thema’s heel wat geheimen herbergen. Gelukkig maken kinderen, die dikwijls naar het hoe en waarom van de dingen vragen, ons daar wel attent op. Zij zijn benieuwd naar álles.

Zo besef je dat je ook kleine dingen groots kunt aanpakken. Neem nu water. Denk ver genoeg door, en je komt behalve bij de regen, de zeeen en kraantjeswater ook terecht bij het eerste leven, waterijsjes, kangoeroes, iglo’s, drijven op het water, ademen onder water, kieuwen, waterputten … Die uitgebreide behandeling brengt de thema’s paradoxaal genoeg dicht bij huis.

Dus er valt over heel veel zaken nog heel veel te zeggen?

Philippe: Het einde van de reeks is nog niet in zicht. Ik schat dat we nog enkele jaren zoet zullen zijn met tien, vijftien nieuwe boeken. De druk vanuit de markt is groot. Er blijft niet alleen vraag naar de oudere boeken – verwacht je dus aan veel herdrukken – maar er is ook behoefte aan nieuwe boeken over nieuwe thema’s. Zowel de scholen als de lezers zelf zijn daarin geïnteresseerd. Dat is logisch, want de kinderen zijn nog lang niet uitgelezen. En het is ook fijn voor ons, want wij zijn nog lang niet uitverteld.

Over vertellen gesproken: de makers van de boeken gaan van Michaël Olbrechts tot Marjolein Hund en van Mark Janssen tot Madeleine van der Raad. Hoe komen al die verschillende mensen in de reeks terecht?

Philippe: Voor deze reeks kijken we eerst vanuit de auteurs. Wie heeft bijvoorbeeld al opzoekingswerk gedaan over een bepaald thema waar we een boek over willen maken? Vervolgens variëren we met de illustratoren. Wie is beter in dieren tekenen? Of in hedendaagse tekeningen? Of wie heeft net voeling met historische thema’s? En zo krijgen we telkens een sterk team dat voor interessante boeken zorgt in een mooie reeks.