Voortgangsrapport maart 2023 by Climaxi vzw

Voortgangsrapport Climaxi vzw

Maart 2023

Colofon Redactie Michelle Van Impe, Katrin Van Den Troost, Filip De Bodt en Simon Van Parijs Foto’s Climaxi vzw

Climaxi, Groenlaan 39, 9550 Herzele info@climaxi.be | www.climaxi.be Met steun van de Vlaamse Overheid

Inhoudstafel LEESWIJZER ...................................................................................................................................................... 3 PROLOOG ........................................................................................................................................................ 3 MAATSCHAPPELIJKE EN ECOLOGISCHE ANALYSE (BE°2) .................................................................................................. 3 VAN MISSIE EN VISIE NAAR ROLLEN EN FUNCTIES ........................................................................................................... 5 Missie en visie (BE°1,°2) ................................................................................................................................ 5 Functies van Climaxi (BE°5) ........................................................................................................................... 6 Sociaal-culturele rollen (BE°3) ....................................................................................................................... 7 Boomstructuur (BE°3) .................................................................................................................................... 9 DOELSTELLINGEN (BE°4).......................................................................................................................................... 9 Verbindende rol ........................................................................................................................................... 10 Kritische rol.................................................................................................................................................. 12 Laboratoriumrol .......................................................................................................................................... 14 OPEENVOLGENDE CRISISSEN .................................................................................................................................... 16 FUNCTIES, ROLLEN EN PRAKTIJKEN ................................................................................................................ 18 VERSTERKEN EN UITBREIDEN VAN LOKALE GROEPEN EN ACTIECOMITÉS (BE °7,°8,°9) ......................................................... 19 StaVaZa lokale afdelingen (BE°3,°6,°7,°8,°9)............................................................................................... 20 SAMENWERKING MET DIVERSE GROEPEN ................................................................................................................... 29 Lokale actiecomités (BE°6,°7,°8,°9) ............................................................................................................. 29 Andere klimaaten milieuorganisaties (BE°6,°8,°9) .................................................................................... 30 Vakbonden (BE°6,°8,°9) ............................................................................................................................... 31 Met een focus op landbouw (BE°6,°8,°9) .................................................................................................... 32 Met een focus op visserij (BE°6,°8,°9) ......................................................................................................... 34 KLIMAAT-, MILIEU- EN SOCIAAL BELEID OPVOLGEN (BE°2,°5,°6,°8,°9) ........................................................................... 35 HET COÖPERATIEVE MODEL VERKENNEN (BE°3,°7,°8,°9) ............................................................................................ 37 KWALITEITS- EN FINANCIEEL MEERJARENBELEID ........................................................................................... 39 CLIMAXI TEAM 2021-2022.................................................................................................................................... 39 Personeel ..................................................................................................................................................... 39 Interne kennisontwikkeling ......................................................................................................................... 40 Arbeid en welzijn ......................................................................................................................................... 41 Kwaliteitsbewaking ..................................................................................................................................... 41 WERKING EN STRUCTUUR 2021-2022 ..................................................................................................................... 43 Leden- en vrijwilligerswerking ..................................................................................................................... 43 Raad van Bestuur ........................................................................................................................................ 44 Landelijke zichtbaarheid en de ontsluiting van kennis ................................................................................ 44 FINANCIËLE GEGEVENS 2021 .................................................................................................................................. 46 Kosten.......................................................................................................................................................... 46 Eco&Fair ...................................................................................................................................................... 46 EPILOOG ........................................................................................................................................................ 47 BOOMSTRUCTUUR CLIMAXI 2023 ................................................................................................................. 48

Leeswijzer Beste lezer, In een inleiding schetsen we een analyse van de actuele sociaalecologische context waarbinnen Climaxi haar missie, visie, rollen, functies en doelstellingen (zoals bepaald in het beleidsplan) tracht te realiseren – met een terugblik op de voorbije periode met verschillende crisissen. Vervolgens gaan we naar de kern van dit rapport, waarin een stand van zaken m.b.t. de realisatie van het beleidsplan in de voorbije twee jaar wordt voorzien. Doorheen het rapport wordt verwezen naar corresponderende rollen, functies en beoordelingselementen. Volgende afkortingen worden hierbij gehanteerd: verbindende rol (VR); kritische rol (KR); laboratoriumrol (LR); maatschappelijke bewegingsfunctie (MBF); gemeenschapsvormende functie

(GVF);

educatieve

functie

(EF);

culturele

functie

(CF).

Relevante

beoordelingselementen worden als ‘BE’ weergegeven met hun nummer uit het decreet. Climaxi heeft de voorbije twee jaar tal van activiteiten opgezet waardoor een toegankelijk en tegelijk volledig overzicht bieden geen evidente oefening is. Daarom werd ervoor geopteerd om ‘tekst en uitleg’ te combineren met tabellen waar wenselijk. Bijkomend includeren we linken in de tekst die verwijzen naar publiciteit omtrent onze activiteiten. Naast een uiteenzetting over wat we gerealiseerd hebben, voorzien we doorheen het rapport groene kaders waarin we plannen en bijsturingen opnemen voor de komende beleidsperiode. In deze kaders wordt eveneens stilgestaan bij voorgaande opmerkingen van de visitatiecommissie. Om herhaling te vermijden, hanteren we kruisverwijzingen. Tot slot behandelen we het zakelijk deel van het rapport, waarbij we ingaan op kerngegevens en evoluties omtrent personeel, werking en financiën alsook toekomstplannen daaromtrent.

Proloog Maatschappelijke en ecologische analyse (BE°2) Sinds de opstelling van het beleidsplan 2021-2025 zijn zowel de klimaatcrisis, de problematische kwaliteit van het leefmilieu als de sociale ongelijkheid des te uitdagender geworden. De noodzakelijke, urgente en fundamentele daling van de uitstoot van boeikasgassen voltrekt zich ruimschoots onvoldoende – zowel op lokaal, regionaal, nationaal 3

als internationaal niveau. Het recente wetenschappelijke syntheserapport van het IPPC (VN)1 windt er – echter voor de zoveelste maal – geen doekjes om: we stevenen af op een leefwereld die veruit boven 1,5° opwarmt met alle negatieve gevolgen van dien voor mens, fauna en flora. We voelen de impact reeds vandaag terwijl we op weg zijn om de meest negatieve scenario’s te overtreffen. Bovendien vertolken deze gevolgen zich op het elan van de

bestaande

sociale

ongelijkheid:

mensen

die

het

minst

bijdragen

tot

klimaatontwrichting, worden het hardst getroffen – zowel mondiaal als in eigen land. Hoewel de milieu- en klimaatproblematiek veelal als gescheiden fenomenen worden beschouwd, zijn beide zaken intrinsiek met elkaar verbonden. De klimaatopwarming bedreigt de biodiversiteit, de beschikbaarheid van voedsel en water en volledige ecosystemen terwijl een verzwakt leefmilieu in essentie neerkomt op het ontbreken van buffers tegen de klimaatontwrichting.2 Natuurlijke landschappen en elementen – waaronder vijvers, rivieren, poelen, wetlands, graslanden, bossen en de aanwezige planten en andere organismen – zijn een belangrijke (f)actor in de opslag van broeikasgassen zoals CO2. Dit mits deze natuurlijke elementen en organismen zelf gezond, robuust en zodoende zo weinig mogelijk aangetast zijn.3 Naast het klimaat staan echter ook de gezondheid van ecosystemen en de biodiversiteit in Vlaanderen, België en in de wereld reeds zwaar onder druk.4,5 Daarnaast stellen we enkel verder vast dat kwetsbare mensen disproportioneel getroffen – en verder zullen getroffen worden – door ecologische problemen. Ernstige droogte en overstromingen laten zich nu reeds voelen op het zuidelijk halfrond en in eigen land. Wallonië en Vlaanderen zijn mondiaal gezien bijzonder gevoelig voor droogte, waterschaarste en

IPPC (2023). AR6 Synthesis Report: Climate change 2023. Interlaken, Switzerland. Raman, M. (2022). Aanbevelingen voor een veerkrachtig Natura 2000 in Vlaanderen. (Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek; Nr. 27). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. https://doi.org/10.21436/inbor.85928888. 3 Convention on Wetlands. (2021). Global Wetland Outlook: Special Edition 2021. Gland, Switzerland: Secretariat of the Convention On Wetlands. 4 Environmental Implementation Review 2022 Country Report – BELGIUM, accompanying the document Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions Environmental Implementation Review 2022: Turning the tide through environmental compliance. 5 Schneiders, A., Alaerts, K., Michels, H., Stevens, M., Van Gossum, P., Van Reeth, W., & Vught, I. (2020). Natuurrapport 2020: feiten en cijfers voor een nieuw biodiversiteitsbeleid. (Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek; No. 2). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. https://doi.org/10.21436/inbom.18882202 2

overstromingen (cf. de ramp in Luik in de zomer van 2021). Bijkomend leven ook hier mensen in (kans)armoede vaker in een ongezond leefmilieu (denk aan luchtvervuiling, geluidsoverlast, verkeer en gebrek aan groen) en dat in veelal weinig-kwalitatieve huisvesting.6 Urgentie en daadkracht omtrent de klimaaten milieucrisis ontbreekt grotendeels in het beleidsmatige veld. Hoewel de thematiek meer media-aandacht geniet en mee op de agenda werd gezet door de klimaatmarsen, laat een coherent en doeltreffend klimaatbeleid en wetgeving ter zake op zich wachten. Daarenboven is de toepassing, controle en handhaving van

bestaande

milieuwetgeving

ondermaats.

Verder

leggen

klimaat-

milieuverenigingen, naar ons aanvoelen, niet consequent de link met sociale ongelijkheid en dit in een tijdsgewricht waar armoede, bestaansonzekerheid, politieke en sociale fricties toenemen.

Van missie en visie naar rollen en functies Missie en visie (BE°1,°2)

Climaxi is een sociale beweging dat wil bijdragen aan de realisatie van een proces van sociaalecologische verandering in de richting van een duurzame, solidaire en sociaal rechtvaardige maatschappij. Dit is een maatschappij waarin het niveau van democratische participatie in politieke, culturele en economische aangelegenheden substantieel hoger is dan vandaag, en waarin er grotere sociale en politieke gelijkheid is. Dat is één van de belangrijkste sleutels om het klimaatvraagstuk op een effectieve en rechtvaardige wijze aan te pakken. Voor Climaxi zijn klimaaten milieuproblemen gelinkt én in essentie een sociale kwestie. Deze drie zaken vergen fundamentele, structurele sociale veranderingen waar klimaat-en milieubewegingen op kunnen inzetten. Inzake oplossingen kijken we zodoende verder dan de sensibilisering en gedragsverandering van individuele burgers en duiden we de maatschappelijke structuren en systemen aan die bijdragen tot de huidige problematiek. De voorbije jaren toonden bovendien aan dat het draagvlak voor de strijd tegen klimaatverandering en milieuproblemen allerminst evident is. De link met het sociale aspect moet dat draagvlak enerzijds verbreden en anderzijds een sociaal-rechtvaardige benadering 6

Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting (2019). Duurzaamheid en kansarmoede: een bijdrage aan politiek debat en politieke actie (tweejaarlijks verslag 2018-2019).

bewaken. Climaxi baseert zich hiervoor op de principes van participatief ecologisch burgerschap, zelforganisatie, de opbouw van alternatieven via samenwerkingsverbanden met andere organisaties en bewegingen en een emancipatorische opvatting van (milieu)educatie en sensibilisering, gericht op het vergroten van competentie en zelfbepaling.

Functies van Climaxi (BE°5)

Voortgaand op de omgevingsanalyse, onze missie en het beleidsplan 2021-2025, zet Climaxi prioritair in op de maatschappelijke bewegings- en de gemeenschapsvormende functie. Climaxi wil bijdragen tot structurele en duurzame maatschappelijke veranderingen van onderuit – waarbij het kritisch denken leervermogen van groepen als vertrekbasis dient voor dialoog, participatie en acties omtrent sociaalecologische samenlevingsvraagstukken. Om met (zelf-ontplooiende en -sturende) groepen aan de slag te kunnen gaan, zetten we als kernpraktijk in op de vorming van verschillende groepen en netwerken. Hierin onderscheiden we lokale Climaxi groepen, lokale actiecomités rond specifieke dossiers (cf. N42, PFAS-vervuiling in Kruisem, Antwerpen, Stabroek, Boom, Ronse en Kortemark), thematische groepen en netwerken waarbij we in overleg gaan en samenwerken met o.a. vakbonden, welzijnsorganisaties, collectieven van boeren en vissers, coöperatieven, andere klimaaten milieuorganisaties – zowel lokaal, nationaal als internationaal (bijv. Friends of the Earth Europe). Hierbij zetten we prioritair in op lokale actiecomités die kunnen evolueren naar kritische groepen in affiliatie met Climaxi én andere Climaxi groepen – welke bestaan uit geëngageerde mensen in een stad/gemeente die werken rond klimaaten milieu gerelateerde problematieken. Enerzijds worden zij ondersteund door Climaxi via uitwisseling, expertise, contactpersonen vanuit het personeel, het beleidsplan en financiën. Anderzijds organiseren zij zichzelf, bedenken zij zelf initiatieven en vormen ze mee het beleidsplan en Climaxi als beweging. Door met diverse groepen samen te werken, daagt Climaxi zichzelf inhoudelijk blijvend uit om andere standpunten, kennis en praktijken te verkennen. Climaxi vervult haar maatschappelijke bewegingsfunctie hoofdzakelijk in samenwerking met bovengenoemde groepen en hanteert verschillende actievormen om haar missie en visie in praktijk te brengen (i.e. debatten en infoavonden, betogingen, prikacties allerhande, film als 6

actie, juridische acties, de publicatie van artikels). Hierbij past Climaxi de eigen ontwikkelde SSAP-methodiek toe: i.e. studeren; sensibiliseren; actievoeren en, wanneer nodig, procederen. Voor Climaxi steunt eender welke actie op een gedegen dossierkennis. Een situatie of concreet probleem – bijv. zich verspreidende vervuiling via een (historische) stortplaats of bebouwing in overstromingsgevoelige (kust)gebieden – dient ecologisch, sociaal, economisch, praktisch, technisch en juridisch grondig bestudeerd te worden. Vervolgens is het belangrijk deze kennisopbouw te ontsluiten en aan sensibilisering te doen. Enerzijds trachten we een publiek en kritisch debat op te starten terwijl het anderzijds een manier is om een dossier op de agenda te krijgen en (brede) steun te verzamelen. Verder wordt ingezet op gedragen en zichtbare acties, waarbij we mensen en groepen mobiliseren om hun standpunt, bezorgdheden, kennis vanuit de dagelijkse praktijk in te brengen in de publieke arena. Via deze weg trachten we sociaalecologisch schadelijke praktijken aan te kaarten, te mitigeren en vermijden. Verder is Climaxi gespecialiseerd in milieuwetgeving en juridische acties, welke we inzetten wanneer dit nuttig en noodzakelijk is – veelal omdat dit het laatste redmiddel is voor bewonersgroepen die met hun rug tegen de muur staan. Via deze methodiek trachten we de beste methode te vinden om maatschappelijke verandering te realiseren terwijl we tegelijk inzetten op de (zelf)versterking en het vermogen tot kritisch handelen van burgers en collectieven. Tot slot worden de educatieve als de culturele functie vaak geïntegreerd in activiteiten (denk aan vormingen, workshops en infoavonden die tegelijk voorzien worden van muziek; poëzie, foto’s en tekeningen in onze publicaties; film en educatieve documentaires als actiemateriaal).

Sociaal-culturele rollen (BE°3)

Bovengenoemde keuzes en foci bepalen mee hoe we de drie sociaal-culturele rollen – i.e. de kritische, verbindende en laboratoriumrol – invullen. Onze verbindende rol bestaat eruit om diverse mensen en groepen samen te brengen (cf. supra, pp. 6-7), kennis uit te wisselen en samen acties en evenementen op te zetten rond klimaat, milieu, sociale (on)gelijkheid, landbouw, visserij, welzijn en politiek. Door dergelijke groepen met elkaar in contact te brengen (i.s.m. lokale groepen en actiecomités) en ontmoetingsplaatsen in te richten (i.e. de 7

Peperfabriek in Antwerpen en ’t Uilekot in Herzele), verbinden we mensen met diverse achtergronden en belangen rond gedeelde maatschappelijke en ecologische thema’s. Climaxi’s kritische rol houdt de opbouw van grondige dossierkennis in, waarbij we de reflex maken naar de situatie van (kwetsbare) groepen die reeds geïmpacteerd worden door sociaalecologische problemen. Via deze weg stimuleren we een kwalitatief publiek debat over maatschappelijke vraagstukken én betrekken we groepen hier rechtstreeks bij opdat ook hun stem aan bod zou komen. Onze laboratoriumrol sluit hierop aan door o.a. samen met getroffen groepen alternatieven uit te denken – bijv. met collectieven van boeren en vissers nadenken over ecologisch verantwoorde voedselvoorziening o.b.v. een rechtvaardige verloning én dit vervolgens voorleggen aan beleidsmakers. Met de coöperatieve Eco&Fair – samen met vzw ’t Uilekot en Wereldwinkel Oxfam Herzele – maakt Climaxi de laboratoriumrol sinds 2019 ook zelf waar. De doelstelling van Eco&Fair is om te werken aan een ecologische en rechtvaardige wereld door producten uit coöperaties in Noord en Zuid te verkopen via een zo kort mogelijke keten. We zetten in op lokale handelaren uit de regio, Vlaanderen en Europa. We kiezen hierbij voor kwaliteitsproducten die een ecologische meerwaarde hebben (beperkt transport, biologische productie) en zorgen ervoor dat producenten een eerlijke prijs ontvangen. De winst gaat naar de partners van Eco&Fair terwijl ook zij mee actie voeren voor sociaalecologische verandering. De laboratoriumrol vervullen we door te experimenteren met de verschuiving naar een maatschappelijk model met meer sociale en ecologische gelijkheid. Door de vorm aan te nemen van een coöperatieve en zodoende alle gemaakte winst opnieuw te investeren in bewegingen, maakt Eco&Fair een fundamenteel verschil t.o.v. privé-initiatieven. Wij bouwen kennis op, geven deze door aan anderen en trekken projecten die anderen vooruithelpen. Een overzicht van onze producten en partners kan geraadpleegd worden via de website www.ecofair.be. In sectie ‘Functies, rollen en praktijken’ (cf. pp. 18-39) schetsen we a.d.h.v. activiteiten in de voorbije twee jaar en onze plannen voor de komende beleidsperiode hoe we deze functies en rollen concreet invullen.

Boomstructuur (BE°3)

Om haar missie, visie, functies, rollen en doelstellingen te vervullen, valt Climaxi terug op de (door haar ontwikkelde) Boomstructuur. Hierbij staat Climaxi metaforisch voor een boom in het bos. Naast Climaxi, zijn er andere bomen (e.g. organisaties) in het bos – welke de samenleving symboliseert – net als paddenstoelen (initiatieven van één dag) en allerlei bezoekers/bewoners van een bos. Net als voor een boom, is voor Climaxi de stam van de organisatie bijzonder belangrijk. De stam staat voor een stevige verankering – welke Climaxi tracht te versterken en te behouden door in te zetten op gedragenheid (lokale groepen, leden, sympathisanten); financiële ondersteuning; bekendheid, sensibilisering en promotie; en duurzaamheid in onze interne en externe samenwerkingen. Mits een robuuste stam, kan de boom groeien, bestaande takken hoger laten kruinen en nieuwe takken laten ontspruiten. Takken staan hier symbool voor de thema’s die we uitdiepen en waarin we expertise opbouwen. Bijkomend kan de boom vruchten dragen, i.e. concrete acties, dossiers, verwezenlijkingen, etc. die passen binnen het beleidsplan. Tot slot kunnen vruchten geplukt en takken gesnoeid worden. Afhankelijk van de (gezondheid) van de stam wordt ook hier op ingezet en is deze structuur zodoende flexibel. Indien een boom enkele vruchten verliest, dan is dat geen fundamenteel probleem. Indien er echter een probleem is met de stam, dan komt een organisatie in gevaar. Een grafisch overzicht van de boomstructuur kan u als bijlage raadplegen op p. 49.

Doelstellingen (BE°4) In lijn met haar missie en visie, focust Climaxi naar strategische doelstellingen op structurele veranderingen inzake klimaat-, milieu- en sociaal beleid teneinde zowel de ecologische problematiek als sociale ongelijkheid aan te pakken. Hiervoor richt ze zich in de eerste plaats tot het maatschappelijke (midden)veld door netwerken te vormen met (kwetsbare en/of getroffen) burgers (e.g. in actiecomités), boeren(organisaties), vissers(verenigingen), coöperatieven (cf. via Eco&Fair), vakbonden en andere (internationale) klimaat-, milieu en sociale organisaties. Draagvlak, kennis, alternatieven en ervaringen verzamelen én delen via democratische participatie van onderuit – is zowel een belangrijk(e) doel als methode (GVF). Verder ent onze modus operandi zich op de hierboven beschreven SSAP-methodiek, waarbij we in elke stap eveneens de participatie van onze doelgroepen integreren (MBF). 9

Climaxi’s operationele doelstellingen focussen zich op de versterking van lokale groepen, actiecomités en de interne samenhang binnen Climaxi alsook het uitwerken van een robuuste ledenwerking- en structuur (VR). In het opbouwen van dergelijk netwerk, is de samenhang tussen ecologische en sociale (on)rechtvaardigheid ons kompas. Verder zetten we in op het ontsluiten van kennis en expertise binnen en buiten onze organisatie (e.g. via onze website en sociale media, publicaties als Climaxi Magazine en de pers). De zichtbaarheid en aanwezigheid van Climaxi in de publieke ruimte (e.g. via publicaties en acties – vaak i.s.m. met andere organisaties). Tot slot werken we via de coöperatieve Eco&Fair en i.s.m. met sociale en ecologische partners, alternatieve en duurzame (economische) modellen uit om zowel ecologische als sociale problemen in concreto te mitigeren (LR). Onderstaand wordt per sociaal-culturele rol een schematisch overzicht voorzien van onze doelstellingen en vorderingen, zoals omschreven in het beleidsplan. Onze activiteiten en praktijken worden inhoudelijk in de volgende sectie toegelicht (cf. infra pp. 18-39). Tot slot lichten we in onderstaande kader nog twee verschuivingen in onze doelstellingen toe.

Verbindende rol OPERATIONELE DOELSTELLINGEN

ACTIES

INDICATOREN

OPVOLGING

Samenbrengen van mensen in lokale groepen en ondersteuning van hun activiteiten (uitbreiding aantal groepen naar 10 tegen einde beleidstermijn)

Het organiseren van culturele evenementen en groepsprocessen die bewustmaking op een laagdrempelige manier aanpakken.

24 per jaar

2021 en 2022: 30 per jaar

Samenhang bevorderen binnen de organisatie

Stuurgroepen en 2 weekends per jaar

6 + 2 weekends

8-10 stuurgroepen en 2 weekends

Climaxi als community tonen aan de buitenwereld

Jaarlijks feest, infomarkt en actie i.s.m. Fiesta Partigiani Leuven

Uitwerking ledenstructuur

Overstappen naar lidkaartensysteem

Tweedaagse

750 leden op einde beleidstermijn

Wordt opnieuw overwogen, andere locatie

Overstap gemaakt, 200 betalende leden (360 in totaal), groeit.

Ledenblad

Visserij

Nieuws lokale groepen, activiteiten kalender, …

Jaarlijkse uitgave van Het Visserijblad met persconferentie

2 per jaar

3 per jaar vanaf 2023

Gerealiseerd 1 per jaar op 1500 ex.

Opvolgen activiteiten (filmavonden, garnaalfeesten, 4 per jaar evenementen, debatten) met of van evt. andere partners en impact in de visserijwereld

Organisatie Visserijfeesten Baelskaai Oostende ism 0666, Klein Verhaal en andere.

Gerealiseerd

Eerste editie in 2024 Tweejaarlijks

Landbouw

Creëren van overleg en samenwerking met Boerenforum

Permanent

Werken met vakbonden

Verder uitwerken van resultaten Permanent conferentie 16/11/19 rond sociale klimaateisen: concretiseren en verspreiden samen met syndicalisten

Gerealiseerd; concrete gezamenlijke initiatieven. Occasionele initiatieven door economische crisis. Draad weer opnemen.

Opvolgingsconferentie 2022

Tweejaarlijks

2024

Klimaatmigratie

Samenbrengen ervaringsgerichte kennispool, artikels en Koeleurenfeest

Jaarlijks

Uitgesteld door personeelswissel. Wel hulp aan Calais via Oostende en Koerdische insteek.

Coöperatieve beweging

Samenbrengen aandeelhouders Jaarlijks en klanten

Gerealiseerd

Samenbrengen/ondersteunen) actiecomités

Buurtgroepen rond punctuele thema’s ondersteunen

Permanent

Gerealiseerd en uitgebreid

Oprichten juridisch fonds

Recuperatie van eventuele ondersteuning van buurten

Permanent

Vervangen door occasionele giften, maar zelfde resultaat: weinig kosten.

Kritische rol OPERATIONELE DOELSTELLING

ACTIES

INDICATOREN

FINANCIELE IMPACT JAAR

Ontsluiten kennis en expertise

Verbeteren website + snelle reacties op beleidsactualiteit

Jaarlijkse brochure(s) en infopamfletten…

Groei aantal beschikbare documenten en raadplegers

Artikels en downloads gegroeid, algemene reorganisatie nodig

750 ex + digitale lezers

Ongeveer het tiendubbele: Boerenkrant en pamfletten N42

Prioriteit: landbouw. Prioriteit: actietechnieken

Film Klimaatgevolgen in binnenland + eventuele andere thema’s

Ontsluiting via persacties en permanente samenwerkingen

1 in 2021 en 1 in 2024

Minimum 25 per jaar

Beantwoorden informatievragen 30 per jaar van publiek

Interne cursussen rond hoe en wat van Climaxi

Op de voorgrond zetten van de link tussen klimaat en sociale rechtvaardigheid

1 per jaar

Binnen bondgenootschappen en Permanent koepels (Klimaatcoalitie, BBL en Belgisch Sociaal Forum) gerichte initiatieven nemen om het sociale aspect te benadrukken.

Vervangen door TVsociaal (5 kortere films). 2 documentaires aangevraagd in bijkomende projecten Zeker gehaald met in 2022 met 296 vermeldingen in pers sinds begin beleidsperiode

Gerealiseerd

Gerealiseerd vanaf 2023 Gerealiseerd maar met weinig resultaat

Het uitnodigen van buitenlandse Occasioneel partners ter illustratie van het verhaal.

Reageren op actualiteit Internationale netwerken opvolgen

Friends Of The Earth via maillijsten en aanwezigheid vergaderingen

Samen met Friends of The Earth zoeken naar bijkomende financiering acties

Internationale acties rond Inheemse groepen, Amazone en klimaat

Regelmatig Permanent

Permanent

Gerealiseerd vanaf 2023 (najaar rond mijnbouw)

Gerealiseerd Gerealiseerd vanaf 2023

Lopend

2 per jaar

Gerealiseerd; 2023: Rojava

Aanwezigheid tijdens klimaat en Klimaatacties, sociale manifestaties rond link vakbondsbetogingen, prikacties sociaal/klimaat. Werken aan duidelijke zichtbaarheid

Naargelang actualiteit

Permanent aanwezig

Verspreiden van economische alternatieven

Permanent

Gerealiseerd

Permanent

Gerealiseerd via o.m. de campagne Tomato Revolution

Landbouw

Vermelden op website Sensibilisering rond producten van coöperaties waar Climaxi mee samenwerkt in coöperatieve Eco&Fair.

Deelname acties Boerenforum

Jaarlijks

Gerealiseerd rond Dag van de Boerenstrijd en méér.

Zes per jaar

Medewerking aan wekelijkse boerenmarkt in Antwerpen

Uitgewerkte vijfjaarlijkse

Moet nog starten

Organisatie boerenmarkten in samenwerking met andere partners Campagne rond retail en supermarkten (prijszetting en greenwashing)

campagne i.s.m. Wervel Visserij

Afwerking actie Elektrische puls

Opvolgen Europese verbod

Actualiteitsacties (acties in visserij zijn moeilijk te voorspellen)

Conferentie en actie rond instellen extrabeschermingsmaatregelen voor kustvisserij Energie - Klimaatarmoede

Eerste jaar: opzetten studie rond factoren en beleidsbeslissingen die armoede kunnen verhogen bij gewijzigd klimaatbeleid + formuleren van oplossingen. Later: opzetten van gerichte acties samen met bondgenoten

Bezig

Mosselboerderij Nieuwpoort en Zalmkwekerij Oostende 2021/ 100 deelnemers en multiplicatoreffect

Nog niet gerealiseerd

Kwaliteit en verspreiding van de studie alsook de laagdrempelige publicatie en verspreiding ervan.

Taak overgenomen door verschillende auteurs (o.m. Wim Van Lancker-Gele hesjes).

OPVOLGING

Actie met SAAMO, ABVV en anderen rond stijgende energieprijzen in Gent en Antwerpen

Laboratoriumrol OPERATIONELE DOELSTELLINGEN

ACTIES

INDICATOREN

De Eco&Fair coöperatieve uitbouwen via een steunpuntennetwerk over Vlaanderen

Steunpunten zoeken, productuitbreiding realiseren, een consequent verhaal naar buiten brengen, dialoog met de partners en leverancier.

Aantal Stijgend aantal geïnteresseerden en geïnteresseerden en omzet afhaalpunten. Sterk stijgende omzet in 2021. (van 8.7513 naar 11.5263. euro; kleine daling in 2022 (10.6659 euro). Effecten crisis en corona.

Verduurzaming Eco&Fair

Optimaliseren transport, verdere evolutie van de producten naar bio/ecologisch

Producten

Transport gerealiseerd: samenleveringen. Project aangevraagd voor bokaalreiniging

en retour in Z.O.Vlaanderen. Samenwerking met anderen Eerste concrete overeenkomst voor verbreding en verspreiding met Boerenforum model

Verspreiding

Discussies lopende met andere winkels.

 Het thema klimaat en migratie dient verder opgepikt te worden. Na een project in 2019 (e.g. een boek en voorstellingen daarvan), het vertrek van collega Wim Schrever (cf. infra p. 39) waardoor de personeelsploeg terugviel op twee ( werknemers, de opeenvolgende crisissen (cf. infra pp. 16-18) en andere dossiers (bijv. PFAS), verzeilde dit thema naar de achtergrond. In samenspraak met de Algemene Vergadering (dd. 18 maart 2023) werd besloten om het thema opnieuw op te pikken maar diversiteit breed in te bedden, met aandacht voor interculturaliteit, mensen met een beperking (bijv. mobiliteit) en gender. Op deze wijze versterken we de reeds sterk aanwezige sociaaleconomische diversiteit rond Climaxi. Een verdere samenwerking met SAAMO wordt verkend. Hierin trachten we bredere (en internationale) getuigenissen van getroffen gemeenschappen (e.g. affected communities) te betrekken en verspreiden. Zo wordt verder ingezet op een recent ontstane connectie tussen Climaxi en het Koerdische Rojava, waar mensen in moeilijke omstandigheden experimenteren met ecologie, klimaatverandering, sociale rechten en democratie (BE°8).  De connectie tussen klimaat en milieu werd operationeel uitgebouwd (BE°2,°3,°9). Hoewel dit niet expliciet vooropgesteld werd in het beleidsplan, zette Climaxi samen met lokale groepen en actiecomités (e.g. Kortemark, Kruisem, Ronse, Stabroek, Antwerpen) in op het thema milieuvervuiling – met meer in het bijzonder aandacht voor de problematiek van PFAS (wat in Vlaanderen in 2021 onder de aandacht kwam met 3M) en verspreide vervuiling via (historische) stortplaatsen en industrie (cf. Utexbel in Ronse, Indaver in Stabroek en Antwerpen, Silvamo in Kortemark, Ghistelinck in Kruisem).

 Daarnaast is Climaxi ook in Oostende betrokken bij dossiers rond projectontwikkeling nabij de kust (e.g. klimaat en ruimtelijke ordening) en de privatisering van ‘gronden’ op zee voor grootschalige productie van zeevruchten. Hier speelde Climaxi in op actuele thema’s en ondersteuningsvragen van bewonersgroepen – waartoe ze zichzelf in het beleidsplan de ruimte gaf. Bovendien leidt de aandacht voor klimaat én milieu tot een uitgediepte link met sociale rechtvaardigheid – waarbij het recht op gezondheid, (milieu)informatie, bescherming, een performante overheid en publieke participatie op de voorgrond treedt.  Met deze aanvulling op haar thema’s en op vraag van de Algemene Vergadering (dd. 18 maart 2023), wil Climaxi echter duidelijker de link tussen klimaaten milieuontwrichting leggen

enerzijds

(in

publicaties

acties)

verschillende

dossiers

actiegroepen/lokale groepen verbinden met elkaar anderzijds. Een concrete aanzet hiertoe volgt op 13 mei 2023 – i.s.m. met Actiegroep Leefmilieu Rupelstreek (ALR) e.a. – met een conferentie rond milieuvervuiling via (historische) stortplaatsen of afvalverwerkingsbedrijven en de samenhang met sociale rechtvaardigheid en klimaat. Tot slot werden op de Algemene Vergadering van 18 maart 2023 de statuten van Climaxi gewijzigd om haar focus op de linken tussen klimaat, milieu en het sociale aspect scherp te stellen (BE°2).

Opeenvolgende crisissen De coronacrisis wijzigde tijdelijk het sociaal leven op een ingrijpende wijze en dit kende een weerslag op het sociaal-cultureel werk en zo ook op de werking van Climaxi. Ontmoeting, sociale activiteiten, buitenshuis werken en vereniging werden op slag minder vanzelfsprekend terwijl het land een tijd lang stilstond bij de gezondheidscrisis die ons trof. Climaxi bleef zich echter actief inzetten en startte in 2021 met het project ‘TV Sociaal’. Hiervoor maakten we reportages over lokale (milieu)dossiers en combineerden dit met culturele aspecten als literatuur, muziek en poëzie (EF, CF). Hiervoor werkten de lokale afdelingen van Climaxi uit Antwerpen, Gent, Leuven, Oostende (cf. infra) mee aan de productie, werkten we samen met partners uit de socio-culturele sector en zonden we deze uit – teneinde een breder publiek te bereiken in tijden van sociale isolatie. In 2021 ging de jaarlijkse brochure van Climaxi over 16

corona. We interviewden verschillende schrijvers die in enkele boeken de link tussen de corona- en klimaatcrisis analyseerden. Met deze brochure brachten we verschillende facetten van de pandemie in kaart en linkten we ze aan sociale en ecologische ongelijkheid (BE°3,°6,°8). Verder publiceerde Climaxi verschillende artikels over de coronacrisis, hield ze haar Raden van Bestuur en stuurgroepen online en kenden de activiteiten van Eco&Fair een boost. Climaxi zette in die periode mee het belang van lokale, faire en biologische producten en de korte keten op de agenda. Nu de coronacrisis – laat ons hopen – onder controle lijkt, merken ook wij dat dit sporen nagelaten heeft. Kwetsbare groepen werden hard(er) getroffen door deze gezondheidscrisis – dat tegelijk sociale en economische zware periode betekende – en, samen met collega’s uit de sector, stellen we vast dat het isolement vergroot is. Corona werd bovendien in snel tempo opgevolgd door de oorlog in Oekraïne en de daarmee samenhangende economische crisis (cf. energie en daling van de koopkracht). Enerzijds merken we dat de publieke aandacht voor klimaaten milieuproblemen meer op de achtergrond kwam te staan in het licht van deze crisissen. Hoewel de energiecrisis onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen blootlegt, vertraagt ze paradoxaal de omslag naar hernieuwbare energie. De urgente nood aan energie(onafhankelijkheid) wordt voor een groot deel gelenigd door verlengde of nieuwe vergunningen voor de exploitatie van steenkool, (schalie)gas en olie. Anderzijds leidden de energiecrisis, inflatie en de stijgende voedselprijzen tot een terugval van circa 30% in de omzet van de korte keten sector. Terwijl verschillende boeren en kleine producenten rondom ons de deuren sloten, houdt Eco&Fair stand met een gemiddeld verlies van 10% (cf. supra p. 14). Tegelijk stellen we vast dat Climaxi vanaf 2021 eveneens een vlucht vooruit genomen heeft, met meer leden, meer actiecomités en meer dossiers. N.a.v. de crisis wijdden we in 2022 onze jaarlijkse brochure aan het thema Energie. We interviewden SAAMO, ABVV, Greenpeace, Tegengas, Vrede en Aviel Verbruggen over hun standpunten m.b.t. de energiecrisis. Met deze brochure brachten we het sociale aspect van de energiecrisis naar voor (MBF, KR, BE°3,°6,°8). De brochure was bovendien een extensie van twee acties die we i.s.m. ABVV Oost Vlaanderen, SAAMO, XR, Ineos Will Fall, het Gentse wijkgezondheidscentrum ‘De Sleep’, de Antwerpse Peperfabriek e.a. voerden aan de hoofdkantoren van Engie en Luminus onder het motto ‘Geef ons geld terug’. Over het thema energie(armoede) verschenen eveneens verschillende artikels op onze website en 17

facebookpagina (BE°8). Tot slot hebben de stijgende kosten eveneens een effect gehad op de kosten voor de dagelijkse werking van Climaxi en Eco&Fair. Deze zaken en onze manier om hiermee om te gaan, worden vnl. toegelicht in het zakelijk deel van dit rapport (pp. 39-47).

De visitatiecommissie spoorde Climaxi bij de opmaak van het beleidsplan aan om aandacht te hebben voor het thema energie(armoede). Zoals hierboven beschreven, werkte Climaxi reeds enkele acties uit en bepaalde ze in haar beleidsplan dat dit een eerder secundair thema zou zijn waarvoor (eerst) extra middelen gezocht dienden te worden:  De bovengenoemde actie met SAAMO e.a. verrijkte de kennis en het standpunt van Climaxi omtrent energie(armoede).  De samenwerking met welzijnsorganisaties zal verder uitgewerkt worden in de komende jaren mits tijd en middelen voorhanden zijn. Climaxi bekijkt zodoende of er subsidiekanalen zijn om het thema energie-armoede verder uit te werken in samenwerking met ABVV en SAAMO.  Het thema energie-armoede werd na deze acties overgenomen door de vakbonden en sommige lokale groepen. Climaxi agendeerde evenwel mee het thema.  In 2023 zal Climaxi samen met 11-maart-beweging een studiedag rond kernenergie organiseren.

Functies, rollen en praktijken In dit tweede gedeelte geven we een overzicht van activiteiten in de voorbije twee jaar en plannen voor de resterende beleidsperiode. Gezien het grote aantal aan activiteiten, werd ervoor geopteerd om in deze sectie schematische elementen toe te voegen. Hoewel er daardoor beknopt(er) gecommuniceerd wordt over de activiteiten van Climaxi, hebben we de nodige informatie voorzien. Een overzicht van kernthema’s en praktijken werd reeds beschreven in de eerste sectie. Een lijst van de publieke activiteiten van Climaxi, kan u via onze agenda raadplegen.

Versterken en uitbreiden van lokale groepen en actiecomités (BE °7,°8,°9) Een kerntaak van de organisatie is het versterken en verder uitbouwen van lokale Climaxi groepen en actiecomités met een regionale spreiding over Vlaanderen. Lokale groepen kunnen begrepen worden als zelfsturende groepen van leden die de missie, visie, rollen, functies en doestellingen van Climaxi mee uitdragen en ondersteunen. Hierbij spitsen ze zich toe op thema’s en dossiers die in hun lokale context spelen in relatie tot de maatschappelijke uitdagingen rond klimaat, milieu en sociale rechtvaardigheid. Denk hierbij aan kwesties als: de toekomst van de kustgemeenten bij een stijgende zeespiegel en de ruimtelijke ordening; de ecologische last dat gepaard gaat met de Antwerpse haven en wat dit betekent voor omwonenden en de toekomst; de uitbreiding van wegennetwerken zoals de N42 en de N60 waardoor meer transport de leefomgeving, gezondheid en het welzijn van omwonenden kan belasten. Lokale actiecomités werken rond gelijkaardige thematieken maar verzamelen zich rond lokale dossiers en problematieken in hun leefomgeving. Dergelijke actiecomités vormen een belangrijke partner voor Climaxi en ook hier is het de bedoeling om comités te versterken alsook zelfsturend- en ondernemend te maken. Climaxi ondersteunt lokale afdelingen en actiecomités via onderzoek, kennisdeling, juridische expertise, uitwisseling en debat, materialen, acties, pers en publicaties, contactpersonen en financieel i.h.k.v. acties, evenementen en materiaal. Tegelijk houdt Climaxi hierdoor nauw contact met de/haar basis en de lokale context daarvan. Gezien onze doelstelling als klimaaten milieubeweging is om dicht bij mensen te staan, is de connectie met lokale groepen (en actiecomités; cf. infra pp. 29-30) essentieel. De lokale afdelingen en actiecomités inspireren Climaxi en vice versa. Een klassieke organisatieopbouw met afdelingen en leden staat vandaag in een (postmoderne) samenleving echter onder druk. Wij werken als gevolg ook met netwerken en losse verbanden. Climaxi ontwikkelde in die zin een nieuwe strategie naar lokale groepen toe: men hoeft geen lokale Climaxi afdeling te zijn om op te kunnen rekenen op onze intensieve ondersteuning. Hier zijn twee redenen voor: vooreerst merken we dat mensen via deze tussenstap (vnl. via een actiecomité) sneller in contact komen met Climaxi en zo effectief lid worden. Ten tweede: gezien de aandacht voor de globale klimaatpolitiek lijkt te verslappen, wil Climaxi het lokale en het globale actiever verbinden. Wie actievoert rond eigen lokale problemen wordt op deze manier betrokken bij de globale klimaatpolitiek. Wij maken dit verband voortdurend en zetten hier in de toekomst bijkomend op in. 19

StaVaZa lokale afdelingen (BE°3,°6,°7,°8,°9)

Momenteel zijn er actieve afdelingen in Antwerpen, Zuidoost-Vlaanderen, Zaventem, Oostende, Gent (opnieuw opgestart) en Mechelen (i.e. 6). In Antwerpen opende in 2021 een Climaxi kantoor en een Eco&Fair winkel dat werkt met vrijwilligers. Daarnaast zette de lokale groep in 2021 en 2022 in op de thema’s schaliegas (cf. Ineos), PFAS (cf. 3M, Oosterweel en Indaver) en organiseerde ze met andere organisaties debatten en boekvoorstellingen (ter vervanging van de podcastreeks State of the Union) omtrent de leefbaarheid en mobiliteit in de stad (cf. Oosterweel, wat na 5 jaar Toekomstverbond). In 2021 werkte Climaxi Antwerpen mee aan het onderzoek en de reportage van Zembla (onderzoeksjournalistiek bij het Nederlandse BNNVARA) over PFAS in de Schelde. Daarnaast werkt de afdeling verder op de PFAS-vervuiling in Antwerpen door de werken aan de Oosterweelverbinding te onderzoeken – e.g. vervuilde grond en water dat omwille van de werken verplaatst wordt in Natura 2000gebied – en een controle van de vergunning en lozingsnormen te vragen bij de Raad voor Vergunningenbetwistingen (RVVB). In deze actie en procedure, werkt Climaxi samen met o.a. Actiecomité Leefmilieu Rupelstreek (ALR), Burgerplatform Onze Mobiliteit (BOM) en Grootouders voor het Klimaat. Deze twee voorbeelden tonen hoe een, schijnbaar, lokaal vervuilingsprobleem (e.g. PFAS-vervuiling via o.a. Indaver en 3M in de Antwerpse haven), tevens een internationale kwestie is. Climaxi, ALR, BOM en Grootouders voor het Klimaat bij de RVVB, 2/2/2023

In Zuidoost-Vlaanderen engageert Climaxi zich rond chemische en industriële vervuiling (Utexbel Ronse, Ghistelinck in Kruisem), mobiliteit (de uitbreiding van de wegen N42 en N60 om o.a. vanaf de haven van Antwerpen meer transport over de Vlaamse wegen te voorzien), water en overstromingsgevoelige gebieden (cf. Denderstreek) en de bescherming van natuurgebieden (cf. D’Hoppebos). In Ronse (21/09/2022), Kortemark (28/03/2023) en Kruisem (2/3/2023) organiseerde Climaxi infoavonden voor bewoners rond PFAS – samen met advocate Isabelle Larmuseau en de Nederlandse toxicoloog en chemicus Jacob de Boer – waar telkens tussen 50 en 120 personen aan deelnamen en zich achteraf wensten te engageren voor een lokaal actiecomité en/of Climaxi. Informatieavond PFAS in Ronse, 21/09/2022

Verder trekt de lokale groep het brede en volgehouden protest tegen de bedreiging van het D’Hoppebos (door vervuiling via een nabijgelegen stort en plannen voor een Wolvenpark) en de plannen voor de ‘rechttrekking en verbreding’ van de N42 (Oosterzele, Herzele, Geraardsbergen) en N60 (Ronse). In deze dossiers slagen de Climaxi afdeling en haar vrijwilligers erin om tussen de 500 en 1.000 mensen te engageren. Protestmars voor het D’Hoppebos, 20/6/2021

De lokale groep in Oostende zet zich, samen met Hart boven Hard, in voor het vervoer van goederen naar de vluchtelingenkampen in Calais en omstreken. Daarnaast spitst ze zich toe op ruimtelijke ordening in het licht van de klimaatverandering en hoe deze zich zal vertalen in kustgebieden. Climaxi trok daaromtrent ook de aandacht van de Zwitserse Radio en TV RTS en nam deel aan de podcast Prise De Terre. Zo verzet deze Climaxi afdeling zich, samen met bewoners, tegen de bouw van vijf nieuwe woontorens in het overstromingsgebied van de Baelskaai. De afdeling werkt mee rond het thema visserij: ze zette acties op rond de komst van een Zalmkwekerij in Oostende, een mosselboerderij van Colruyt in Nieuwpoort en werkte mee aan/verspreidde de Visserijbladen.

Protest van 120 zeil- en vissersboten tegen een mosselboerderij bij Nieuwpoort, 8/5/2022

In Zaventem trekt de lokale de dossieropbouw de kaart van nationale en regionale luchthavens. Hierbij hebben ze aandacht voor de impact op het klimaat (e.g. broeikasgassen), het milieu (e.g. stikstof, geluid) en het welzijn van en leefbaarheid voor omwonenden. Dit veelal in samenwerking met bewonersgroepen en andere klimaaten milieuorganisaties. Vanuit Zaventem werd een verdeelpunt van Eco&Fair ingericht en verschijnen publicaties van Climaxi-leden omtrent de lokale context en het dossier van de luchthavens. Hoewel de Climaxi-groepen in Gent en Mechelen nog bestaan, zijn deze de laatste jaren minder actief. Gezien de Climaxi ploeg onlangs uitgebreid kon worden van twee naar vier personen (cf. infra pp. 39-40), is er meer ruimte om hierop in te zetten. De groep in Gent werd daarom in 2023 heropgestart (i.e. verkennende gesprekken met Gentse leden van Climaxi en andere actieve organisaties zoals het Gents Milieufront) en hier wordt verder prioritair op ingezet. In Mechelen dient nog bekeken te worden of actie rond het Bos van Loon (of andere dossiers) wenselijk is. De lokale afdeling in Leuven is door de succesvolle afronding van een dossier (i.e. Parkveld) en omstandigheden ietwat teruggevallen. De lokale trekker van onze Climaxi afdeling overleed tot onze spijt. De uitbouw van lokale afdelingen kan beschouwd worden als een proces dat tijd en werk vergt en verdient. Veelal komen we via lokale actiegroepen – die zich inzetten voor concrete lokale dossiers – in contact met mensen en regio’s die vooralsnog weinig bekend zijn met Climaxi. We merken wel dat mensen uit actiecomités doorstromen naar Climaxi (en zo bijv. aanwezig zijn op de Algemene Vergadering en weekends) en mogelijks een lokale afdeling willen inrichten op termijn. Door de verschillende nieuwe dossiers sinds 2021 (e.g. rond PFAS en andere chemische vervuiling alsook mobiliteit) hebben we nauw contact met verschillende actiecomités in Kortemark (cf. Leefbaar Groot Kortemark), Kruisem, Ronse en Stabroek. Climaxi is nog volop aan de slag met deze comités en voorliggende dossiers maar verkent met 23

mensen uit deze comités de mogelijkheid om nieuwe afdelingen op te richten. Desalniettemin laten we het concept van ‘lokale afdelingen’ ietwat los gezien vnl. de de facto samenwerking en inhoudelijke uitwisseling belangrijk zijn. Onderstaand wordt een overzicht gegeven van onze speerpunten t.a.v. lokale afdelingen in de komende beleidsperiode, alsook een overzicht van de activiteiten die lokale Climaxi-afdelingen opzetten.  De doelstelling is nog steeds om tegen het einde van de beleidsperiode 10 lokale afdelingen en actiecomités te organiseren rond Climaxi in deze beleidsperiode.  Daarnaast wil Climaxi opnieuw een meer actieve samenwerking en uitwisseling met haar lokale groepen organiseren. In samenspraak met de afdelingen, willen we inzetten op meer gezamenlijke projecten, vormingen, acties en debatten. Hierbij wordt specifiek ingezet op de versterking van de groepen in Gent en mogelijks Kortemark en Kruisem.  Daarnaast willen we inzetten op een sterkere verbinding tussen lokale groepen en de dossiers/problematieken waar zij zich op richten. Een rode draad tussen verschillende afdelingen is enerzijds (chemische) vervuiling (i.e. PFAS en andere chemicaliën die water, bodem en lucht verontreinigen) en mobiliteit (i.e. toename van personen- en goederentransport, broeikasgassen alsook het uitblijven van de Modal Shift en investeringen

toegankelijk

openbaar

vervoer).

Het

ontbreken

van

overheidsengagement, controle en wetgeving zijn de veruitwending van een probleem dat onze groepen en dossiers treft: i.e. neoliberalisering. Als we tot een adequaat klimaatbeleid willen komen, zullen we ook dat probleem moeten duiden en aanpakken.  Verder kwam uit de Algemene Vergadering (dd. 18 maart 2023) – waar lokale groepen vertegenwoordigd waren – naar voor dat we actiever en scherper de link dienen duidelijk te maken tussen bovengenoemde dossiers, de klimaatontwrichting en het sociale aspect. Deze is er wel degelijk (cf. pp. 3-5) maar Climaxi dient en zal hieromtrent duidelijker (te) sensibiliseren.  Climaxi diende via de koepelorganisatie Friends of the Earth een Europees project in (cf. infra pp. 39-40) waarin voor lokale groepen, actiecomités leden (en externen) vormingsweekenden, workshops, de gezamenlijke uitwerking van een SSAP-brochure en de productie van twee documentaires opgenomen werd. Met bijkomende middelen zouden we een sterkere boost kunnen geven aan lokale afdelingen en actiecomités. 24

Activiteiten

Functies en rollen

StaVaZa

Plannen

°3 °4 °6 °7 °8 °9

5 reportages over verschillende thema’s werden gemaakt i.s.m. de lokale groepen Antwerpen, Z.O. Vlaanderen, e.a. (cf. p 16).



°3 °4 °5 °7 °9

Een eerste vorming rond SSAP werd gegeven op de Algemene Vergadering van maart 2023.



Algemeen over lokale groepen TV Sociaal

VR, KR MBF, EF, CF

SSAP-methodiek delen met lokale groepen

KR MBF, EF



Werking met lokale groepen via algemene vergaderingen en stuurgroepweekends

VR MBF, GVF

°3 °4 °5 °7 °9



  

Algemene vergaderingen (AV) werden georganiseerd in 2021, 2022 en 2023. In 2023 koppelden we deze aan een vorming en (bus)tour door de Antwerpse haven waarbij we aan leden onze dossiers ter zake toegelicht hebben. Bij de AV in 2023 waren 10 nieuwe leden aanwezig. In 2021 en 2022 gingen zes stuurgroepen door en twee stuurgroepweekends alsook 2 vormingen omtrent Energie en o.b.v. het recente boek van Eric Corijn in 2021. In de zomer van 2022 organiseerden we een fietstocht van Oostende langs de Schelde naar Antwerpen. We spraken met verschillende actiegroepen, vissers en omwonenden over de vervuiling van de Schelde.



Er werden projecten ingediend om nieuwe documentaires te financieren. Indien middelen beschikbaar zijn, worden deze i.s.m. lokale groepen gemaakt en bieden deze stof voor TV sociaal Climaxi plant meer vormingen rond deze methodiek o.b.v. concrete cases om de methodiek aan de praktijk te toetsen. We zullen tegen 2025 en brochure/handboek publiceren omtrent SSAP met goede praktijken inzake klimaat-, milieu-, en sociale actie. Algemene vergaderingen, stuurgroepen en stuurgroepweekends worden verdergezet. Lokale groepen worden betrokken bij het opzet van deze activiteiten. Climaxi werkt actiever samen met lokale groepen d.m.v. vormingen, debatten en lokale dossiers (cf. SSAP methodiek, documentaires, juridische dossiers, acties, kennisontwikkeling en ontsluiting).

Activiteiten Dossiers en lokale groepen verbinden

Functies en rollen KR, VR MBF, GVF, EF

Heropstart van Gent

KR, VR MBF, GVF

Nieuwe lokale groepen verkennen

VR MBF, GVF

StaVaZa

Plannen

°2 °3 °5 °6 °7 °8 °9

Verschillende lokale/regionale dossiers zijn thematisch met elkaar verbonden, e.g. omtrent chemische vervuiling (PFAS), water en mobiliteit. Leden van verschillende groepen en actiecomités wonen lokale acties van elkaar bij (cf. infoavonden en debatten voor bewoners) en leren uit elkaars dossiers en de wijze waarop Climaxi daarmee aan de slag gaat.



°3 °4 °7 °9

Opstart Gent werd op gang getrokken door verkennende gesprekken met leden en organisaties.



°3 °4 °7 °9

Er zijn verschillende nieuwe linken tussen Climaxi en lokale actiecomités in de regio WestVlaanderen en Antwerpen. Er wordt samengewerkt in concrete dossiers en binnen deze comités zijn er mensen die betrokken worden bij Climaxi an sich.



°3 °4 °6 °7 °8 °9 °4 °6 °7 °8 °9

Het kantoor is uitvalsbasis in Antwerpen voor acties, evenementen en een netwerk met leden en andere organisaties. Eco&Fair werkt met een ploeg vrijwilligers. Debatten, campagnes en boekvoorstellingen werden ingericht rond de thema’s PFAS, vervuiling, industrie, mobiliteit en de leefbaarheid van Antwerpen en omstreken.

Het kantoor en de winkel worden behouden en verder ingebed en bekend gemaakt als (gastvrije) ontmoetingsplaats en lokaal contactpunt van Climaxi.  Deze problematieken zijn nog steeds aan de orde. De lokale afdeling zet verder op deze dossiers d.m.v. onderzoek, sensibilisering, acties en eventueel juridische



De samenwerking in concrete dossiers wensen we te versterken door uitwisseling tussen groepen. Daarnaast gaat Climaxi vermeldde dossiers en thema’s actief verbinden – zowel inhoudelijk als in haar werking (e.g. via publicaties en acties). Een eerste concrete aanzet hiertoe is de ‘antistortconferentie’ dat op 13 mei 2023 georganiseerd wordt in Boom. Concrete dossiers, acties en de invulling van Climaxi thema’s wordt in Gent verder ingevuld vanaf 2023. Een personeelslid wordt ingezet op deze werking. Het werk met lokale actiegroepen wordt verdergezet. Naarmate de samenwerking groeit, wordt eveneens de piste verkent om een lokale afdeling in te richten. Ook dit laten we van onderuit komen.

Antwerpen Opening Climaxi kantoor en Eco&Fair winkel

VR, LR MBF, GVF

Lokale acties

KR, VR MBF, GVF, EF, CF

Activiteiten

Juridische dossiers

Functies en rollen

KR MBF

StaVaZa

°3 °6 °7 °8 °9

Climaxi trekt of ondersteunt verschillende juridische dossiers omtrent de bouw van een nieuwe fabriek van Ineos, de werken aan de Scheldetunnel (Oosterweel) en mogelijke verspreiding van chemische vervuiling (i.e. PFAS, arseen, etc.) in Natura 2000gebieden (i.s.m. met Actiegroep Leefmilieu Rupelstreek).

°4 °6 °7 °8 °9

Deze zijn lopende omtrent mobiliteit, chemische vervuiling, de bescherming van natuurgebieden en water.

°4 °6 °8 °9



Plannen procedures (cf. SSAP methodiek).  De lokale afdeling is de motor van het opentrekken van de discussie naar Vlaams en Europees niveau.  Overleg met leden van de lokale groepen is hierin essentieel – nieuwe dossiers en thema’s kunnen aangebracht worden en worden afgetoetst met de missie en visie van Climaxi alsook het beleidsplan. Deze procedures zijn hangende en worden in 2023 normaliter ten gronde beslecht. Flankerende acties en campagnes (bijv. publicaties en debatten) worden blijvend georganiseerd.

Zuidoost-Vlaanderen Lokale acties

KR, VR MBF, GVF, EF, CF

Verbinding dossiers

KR, VR MBF, GVF

Naar mobiliteit en industriële vervuiling (o.a. PFAS) zijn verschillende dossiers (in)direct met elkaar gelinkt. Hoewel het verbinden van dossiers een breder engagement van Climaxi is, wordt ingezet op het verbinden van regionale

Deze worden verder opgevolgd i.s.m. lokale groepen en actiecomités. Uit verschillende actiecomités kunnen nieuwe lokale afdelingen voortkomen – ook dit wordt verkend. Vermits in Ronse de bouwaanvraag rond de N60 ingediend is, wordt dit de komende jaren ook een op te volgen dossier.  Acties, conferenties en contacten worden opgezet tussen groepen. Uitwisseling tussen verschillende dossiers wordt bewerkstelligd terwijl de onderlinge relatie tussen dossiers wordt onderzocht en

Activiteiten

Functies en rollen

StaVaZa



Versterking thematiek water

KR MBF, GVF, EF

°4 °6 °7 °8 °9

groepen die concrete acties ondernemen. Climaxi is hier niet alleen de ondersteuner van lokale groepen maar zorgt ook voor de band met verschillende Natuurpuntafdelingen, Milieufront Omer Wattez e.a.

Plannen



We merken dat ‘water’ een terugkerende werf is in verschillende dossiers en thema’s (e.g. overstromingen, droogte en vervuiling). Climaxi en de lokale groep Zuidoost-Vlaanderen is betrokken bij een project omtrent de Dender.



teruggekoppeld aan lokale groepen. Er wordt geprobeerd om overleg in te richten rond verschillende (historische) stortplaatsen in Vlaanderen.

Er dient meer expertise opgebouwd te worden over dit thema dat ingezet kan worden in dossiers en gedeeld kan worden met lokale groepen. Door de aanwerving van een nieuw personeelslid kan extra ingezet worden op dit cruciaal thema.

Oostende Aandacht voor ruimtelijke ordening van kustgebieden en klimaatverandering

KR, VR MBF, GVF

°4 °6 °7 °8 °9

Inzet voor vluchtelingenproblematiek

VR MBF, GVF

°4 °6 °7 °8 °9

Verzet tegen privatisering van gronden en zee

KR, LR

°4 °6 °7 °9

MBF

Aandacht voor visserij

KR, VR, LR

°4 °6 °7 °8

Juridisch dossier lopende t.a.v. de bouw van 5 woontorens in kustoverstromingsgebied.  Overstromingsthematiek door stijging van de zeespiegel en stormen (klimaatverandering) werd in beeld gebracht via een Climaxi reportage van TV Sociaal. Goederen worden verzameld en verdeeld rond Calais i.s.m. Hart boven Hard. Het is een ankerpunt om lokale diversiteitsgroepen concreet te ondersteunen en samen actie te voeren rond racisme. Protest (acties en juridisch) werd/wordt gevoerd t.a.v. een mosselboerderij in Nieuwpoort en een zalmkwekerij in Oostende.



Juridisch dossier wordt opgevolgd met flankerende acties en publicaties. Overstromingsthema en water.

Deze problematiek is nog steeds bestaande en de lokale afdeling volgt dit verder op.

Acties en thema worden verder opgevolgd; er is een link met de thematiek rond ruimtelijke ordening i.f.v. de klimaatverandering. De noden en kennis van vissers Het Visserijblad wordt blijvend wordt in beeld gebracht via het uitgegeven als initiatief van Visserijblad, andere publicaties en Climaxi. We plannen acties.

Activiteiten

Functies en rollen

MBF, GVF, CF, EF

°9

°4 °6 °7 °8 °9

StaVaZa

Plannen occasionele publicaties, documentaires en acties.

Zaventem Focus op luchthavens

MBF, GVF

Kennisopbouw, acties en (juridische) dossiers omtrent nationale en regionale luchthavens – vaak i.s.m. met andere organisaties en bewoners.

Acties zijn in opbouw naar aanleiding van de vergunningsaanvraag van Brussels Airport. Climaxi bouwt een alliantie uit met lokale groepen en de Bond Beter Leefmilieu

Samenwerking met diverse groepen Lokale actiecomités (BE°6,°7,°8,°9)

Verschillende (nieuwe) samenwerkingen met lokale actiecomités hebben zich in de voorbije twee jaar ontplooid (MBF, GF, KR, VF). N.a.v. de problematiek met (historische) stortplaatsen of afvalverwerkingsbedrijven, werkte Climaxi samen met actiecomités uit Kortemark, Stabroek, Kruisem en Ronse. In deze samenwerking wordt de (juridische) expertise van Climaxi gedeeld, ondersteunen we deze groepen bij de mobilisering van mensen in hun gemeente of stad, brengen we mensen samen om actie te voeren en bieden we – indien noodzakelijk – financiële steun (wanneer mensen dit zelf niet kunnen of niet zien zitten; MBF, KR). Er werd geen juridisch fonds opgericht maar bij juridische acties werken we via giftcampagnes en benefits. Daarenboven stellen we vast dat vanuit lokale actiecomités Climaxi-groepen ontstaan en/of mensen betrokken worden bij Climaxi als lid (bijv. Kortemark en Gent).  We schetsen een concreet voorbeeld a.d.h.v. het dossier van de stortplaats van Silvamo NV in Kortemark, waarbij de vernieuwing van de vergunning het mogelijk zou maken om PFAS-vervuilde gronden te verwerken. Climaxi werd gecontacteerd door de actiegroep Leefbaar Groot Kortemark en samen met hen en buurtbewoners, werden circa 250 bezwaarschriften ingediend tijdens het openbaar onderzoek. Climaxi ondersteunde deze actiegroep met juridische expertise, pers en publicaties en infovergadering voor bewoners op 28/03/2023. 29

Zoals in het bovenstaande onderdeel reeds vermeld werd, beschouwen we dergelijke actiecomités als een wezenlijk – evenwel niet ‘officieel’ – onderdeel van Climaxi gezien de samenwerking

vaak

intensief

voor

een

lange

duur

is.

Gezien

brede

samenwerkingsverbanden aangaan een kernpraktijk van Climaxi is, is een formele inschakelen in de structuur van Climaxi geen vereiste (GVF). Teneinde de realiteit in onze dagelijkse praktijk te erkennen, worden lokale afdelingen en actiecomités gezamenlijk gezien als

lokale

partners

van

Climaxi

(waarvan

tegen

2025

minstens

samenwerkingsverbanden wensen op te zetten).

Andere klimaaten milieuorganisaties (BE°6,°8,°9)

Climaxi is lid van de (inter)nationale koepelorganisaties Friends of the Earth, Bond Beter Leefmilieu en de Klimaatcoalitie (GVF). Wij houden er o.a. via Eco&Fair contacten op na met coöperaties in Griekenland, Frankrijk en Italië. Climaxi neemt het op zich om binnen deze koepels het sociale aspect van klimaatrechtvaardigheid en -beweging aan te kaarten (KR). Als organisatie zetten we in op het principe dat een klimaatbeweging idealiter dicht bij mensen staat om op deze manier het draagvlak te verruimen; dat samenwerking met vakbonden belangrijk kan zijn om te pleiten voor een sociaalecologisch maatschappelijk model waar winstmaximalisatie niet het summum is (MBF). Daarenboven stelt Climaxi dat klimaaten milieuorganisaties idealiter ook sociale eisen formuleren en hierbij aandacht hebben voor wat er leeft op de werkvloer en daarbuiten. Bijkomend werkt Climaxi inhoudelijk samen met Bond Beter Leefmilieu over haar expertise rond mobiliteit. Verder werkt Climaxi samen met andere organisaties in concrete – al dan niet juridische – dossiers. Rond het thema landbouw werken we samen met Boerenforum (cf. infra), rond mobiliteit en de samenhang tussen verschillende (grootschalige) infrastructuurprojecten werken we verder met het Burgerplatform Onze Mobiliteit, rond PFAS-vervuiling met Actiegroep Leefmilieu Rupelstreek, met Ineos Will Fall in het dossier omtrent Project One (i.e. een brede coalitie van 13 NGO’s in een juridische zaak tegen Ineos).

Met Eco&Fair werkt Climaxi samen met tal van (buitenlandse) partners die zich inzetten voor een brede coöperatieve beweging. Eco&Fair importeert zo rechtstreeks producten van boerencoöperatieven en sociale initiatieven uit Zuid- Europa. Vanaf de start organiseren we uitwisseling tussen deze partners – wat omwille van de coronacrisis tijdelijk bemoeilijk werd maar opnieuw opgestart wordt. In navolging van het bezoek aan Siciliaanse partners en leveranciers in 2022 (georganiseerd door Antico Sapore en met twee vrijwilligers en een personeelslid van Eco&Fair), vindt in april 2023 opnieuw een bezoek plaats. Daarnaast brachten we n.a.v. de overstromingen van 2021 in Luik i.s.m. A Contre Courant 4 paletten zeep ter plaatse voor de mensen (afkomstig van de Griekse producent Viome). We plannen om verdere samenwerkingsverbanden uit te werken en verder te zetten met partners rond concrete dossiers, zoals met Greenpeace, Boerenforum, e.a. rond landbouw. Samen proberen we sociale eisen te formuleren en concrete structuurveranderingen in de sector te formuleren en aan te brengen op beleidsniveau. Dit gaat om zaken als: hoe organiseren we de kwestie van BTW? Wat doen we met het gegeven van hectaresteun en schaalvergroting? Hoe zorgen we ervoor dat er een correcte verloning komt?

Vakbonden (BE°6,°8,°9)

In 2019 organiseerde Climaxi samen met de vakbond ABVV een conferentie. Uit deze conferentie kwam het voorstel om een sociale en klimaatbeweging concreet vorm te geven d.m.v. verdere bijeenkomsten en samenwerking (MBF, KR, VR). De corona- en economische crisis verstoorde deze plannen echter door de beperkingen om samen te komen; de nodige omslag op vele werkvloeren en de koopkracht die als prioritair thema naar voor kwam op vraag van de basis - met minder animo voor ecologie als gevolg. Ook vandaag is de tewerkstelling in sommige sectoren precair, staan banen op de helling en blijft de koopkracht een thema. De concrete (her)opstart van een ambitieuze en brede sociale opvolgingsconferentie staat daardoor vooralsnog on hold. Er is echter wel samenwerking tussen Climaxi en vakbondsorganisaties in concrete dossiers. Gezien Climaxi vaak op dossiers stoot waar een bedrijf (e.g. vaak een grote industriële speler) betrokken partij is, besteden we aandacht aan de sociale context van het bedrijf. Naast een analyse van de economische

toestand van het bedrijf (e.g. via Trends Top en publieke documentatie) contacteren we de actieve centrale. Ter illustratie schetsen we de aanpak m.b.t. de Utexbel-fabriek in Ronse:  Bij het onderzoek van dit dossier – e.g. lozingsnormen die niet gerespecteerd werden, grootschalige

(PFAS)

verontreiniging

van

Molenbeek

een

nieuwe

vergunningsaanvraag – contacteerden we de secretarissen van de Algemene Centrale van ABVV. We stemden onze bezorgdheden en strategie af en wisselden informatie uit (e.g. vanuit de ondernemingsraad, vergunningen, inspectieverslagen). Ronse is een regio waar tewerkstellingsmogelijkheden beperkt zijn terwijl de arbeiders van de fabriek eveneens in uitdagende werkomstandigheden aan de slag zijn. Samen met ABVV zijn we erin geslaagd om dit dossier onder de aandacht te brengen met oog voor ecologie en het sociale aspect. Utexbel dient momenteel haar vervuiling in te perken en investeringen ter zake uit te voeren – eveneens voor de gezondheid van haar werknemers en het leefmilieu van de arbeiders en burgers die in Ronse wonen. De zaak is lopende en wordt verder opgevolgd door Climaxi en ABVV. In overleg met vakbonden – en vnl. met de Algemene Centrale van het ABVV – wisselt Climaxi kennis en ideeën uit omtrent sociale en ecologische problemen. Als sociale klimaaten milieubeweging, geeft Climaxi eveneens aandacht aan kwesties als arbeidsduurverkorting, het behoud van CAO’s en arbeidsvoorwaarden bij het vernieuwen of afslanken van bepaalde sectoren, etc.

Met een focus op landbouw (BE°6,°8,°9)

Vanaf 2018 startte Climaxi met de try out van een boerenmarkt te Herzele (LR). Via het concept van de boerenmarkten – waarbij we eveneens beelden toonden van de film die Climaxi in 2017 maakte over landbouw in Europa – van creëerde een basis voor contact met boeren en landbouworganisaties. Daaruit ontstond concreet ons contact en de samenwerking met Boerenforum, een organisatie van vnl. jonge bio-boeren. Na een fase van overleg, traden we voor het eerst samen op de voorgrond (samen met FIAN, n.a.v. het juridisch proces dat verschillende boeren aanspanden tegen de verkoop van publieke gronden van het Gentse OCMW aan een dochteronderneming van Fernand Huts (MBF, GVF). De verschillende percelen landbouwgrond werden immers als één lot verkocht i.p.v. aparte gronden en dit 32

voor een prijs onder de marktwaarde. Kleine landbouwers liepen hierdoor het recht mis om landbouwgrond te kunnen kopen. Het Gentse Hof van Beroep volgde die redenering en vernietigde in 2022 de verkoop. Climaxi steunde het (juridisch) protest van o.a. boerderij de Vierklaver, was aanwezig op acties hierrond en gaf samen met samen een Boerenblad uit (MBF, KR). Deze Boerenkrant werd opgepikt door de nationale en gespecialiseerde pers (e.g. Landbouwleven en VILT). Daarnaast steunde Climaxi in 2021 – samen met Boerenforum, FIAN en Wervel – landbouwers uit de regio rond de 3M fabriek en de vandaaruit verspreidde PFAS-vervuiling. Meer concreet werd in de zomer een mars voor een leefbare omgeving georganiseerd (MBF, KR). Verder lanceerden Climaxi en Boerenforum een oproep rond het de penibele situatie van de korte keten en pleitten we voor steunmaatregelen voor de sector. Daarnaast groeide de voorbije twee jaar eveneens het beleidsmatige werk in tandem met Boerenforum en debatten tussen de leden van Climaxi en Boerenforum. Zo namen we eveneens een gezamenlijk standpunt in rond het recente voorstel om de BTW op groenten en fruit af te schaffen en/of te verlagen. De voornaamste opmerking daarbij is dat een verlaging van de BTW voor groenten en fruit – eveneens voor uit het buitenland geïmporteerde groenten door supermarkten, nietbiologische teelt, etc. – en via supermarkten nadelig zal zijn voor (kleinschalige) lokale producenten en het prijzenbeleid. Hieromtrent werden we gezamenlijk ontvangen door GROEN-voorzitter Jeremy Vaneeckhout, het kabinet van minister Petra De Sutter (GROEN) en staat

een

overleg

met

minister

Frank

Vandenbroucke

(Vooruit)

programmacommissie van Vooruit gepland. Naast de kwestie van de BTW, gaan deze gesprekken eveneens over de ecologische en maatschappelijke toekomst van boeren, een fair inkomen en sociale rechten (MBF, KR).  Climaxi diende via het consortium Friends of the Earth Europe een Europees project in om specifiek rond landbouw te werken. Het ingediende DEAR-porgramma-project bevat eveneens een documentaire over landbouw (cf. infra, pp. 39-40).  Verder zal één van de uitgaven van Climaxi Magazine in 2023 gewijd zijn aan het thema landbouw – waarbij we gastbijdrages van boeren(organisaties) zullen opnemen.  Tegen eind 2023 wil Climaxi samen met Boerenforum een duidelijke campagne opzetten rond de prijssetting voor landbouwproducten én alternatieven. 33

Met een focus op visserij (BE°6,°8,°9)

Visserij blijft voor Climaxi een op te volgen thema waarin klimaat, milieu, sociale rechten en economische overwegingen samenkomen. Inhoudelijk bleef Climaxi de sector van kleinschalige, niet-industriële, visserij een stem en gezicht geven door de jaarlijkse uitgaven van het Visserijblad in 2020, 2021 en 2022 (MBF, GVF, KR, CF). Van het Visserijblad worden telkens zo’n 1.500 verspreid en aangevraagd. De publicatie wordt gedeeltelijk terugbetaald door giften en advertenties van niet-industriële vissers en producenten. Daarnaast was en is Climaxi actief in een aantal dossiers aan de kust (MBF, KR). Vooreerst werkte Climaxi in 2022 mee aan de inhoudelijke versterking van het dossier dat het bestuur van de Stad Nieuwpoort opstelde tegen de inplanting van een mosselkwekerij voor de kust. Deze industriële kwekerij zou nl. de sector van de kleine visserij hinderen en leiden tot minder verantwoordde exploitatie – naar klimaat, milieu en sociale rechten – op zee. Climaxi steunde het protest en het stadsbestuur in haar procedures voor de Raad van State, verstuurde persmededelingen en organiseerde prikacties. Verder kwam Climaxi in de zomer van 2022 ook tussen in de berichtgeving over de zogenaamde ‘garnalenexplosie’ voor de Belgisch kust: via enkele media werd immers bericht dat grote hoeveelheden garnalen gesignaleerd werden voor onze kust terwijl dit in realiteit amper merkbaar was voor de Belgische visser. Het elektrisch pulsvissen raakte, na succesvolle acties op internationaal en Europees niveau, meer naar de achtergrond. Beleidsmatig laten we – veelal via de partij GROEN – regelmatig parlementaire vragen stellen binnen de Commissie Visserij van het Vlaams Parlement.  Climaxi blijft het thema visserij opvolgen en houdt contact met haar netwerk aan kleine, niet-industiële vissers en administraties zoals het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek. Dit zowel om kleinschalige alternatieven van klimaaten milieuvriendelijke kustvisserij te onderzoeken als duurzame producten te kunnen aanbieden via Eco&Fair.  De coronacrisis bemoeilijkte vnl. in 2021 de organisatie van openbare evenementen zoals de tweejaarlijkse Visserijfeesten. In de volgende editie (gepland in 2024) verkennen we het concept van ‘het Visserijblad Live’ met debatten, interviews en cultuur.

Klimaat-, milieu- en sociaal beleid opvolgen (BE°2,°5,°6,°8,°9) Climaxi volgt het (inter)nationaal en regionaal klimaaten milieubeleid op, alsook relevante juridische evoluties en debatten ter zake (bijv. op Europees niveau en dat van de Verenigde Naties). Hiermee verbreden we onze eigen kennis en geven we onze strategie – algemeen of o.b.v. concrete dossiers – mee vorm. Over het ‘algemene’ beleid en de urgente noden ter zake, bericht Climaxi op haar website/sociale media en organiseert ze debatten (cf. de voorbije COP’s inzake klimaat, biodiversiteit en water; fossiele energie en investeringen ter zake; voedselproductie en -industrie, etc.; MBF, EF, KR). Daarnaast schakelt Climaxi zich blijvend in bij koepelorganisaties en delegaties die werken en mobiliseren rond klimaatbeleid (werkgroepen, algemene vergaderingen, betogingen, acties, etc.). Vanuit onze leden kwam in maart 2023 de boodschap dat Climaxi bij elk dossier (bijv. omtrent chemische verontreiniging) duidelijker de connectie met het klimatologische en sociale aspect maakt t.a.v. het publiek. Enerzijds willen we hiermee de arbitraire scheidingslijn tussen intrinsiek verbonden problemen doorprikken en anderzijds consistent zelf de onderbouwde denkoefening maken op welke precieze manier het klimaat (opnieuw) geïmpacteerd wordt. Naast het opvolgingswerk op een ‘hoger niveau’, zet Climaxi in op klimaat-, milieu- en sociaal beleid via concrete en actuele dossiers. Vele dossiers en acties kwamen doorheen het rapport reeds aan bod (e.g. chemische vervuiling, mobiliteit, energie, korte keten, etc.). In deze sectie willen we de aandacht vestigen op drie thema’s waar we verder op zullen inzetten (i.e. mobiliteit en water) en in het beleidsplan aan bod kwamen (greenwashing). Omtrent mobiliteit bouwt Climaxi reeds verschillende jaren expertise en (juridischtechnische) dossierkennis op d.m.v. de dossiers in Zuidoost-Vlaanderen (cf. N42 en nu ook de N60 in Ronse; MBF, KR). Via haar werking en leden in Antwerpen, is Climaxi bekend met de pijnpunten van Oosterweel (i.s.m. Burgerplatform Onze Mobiliteit), het Toekomstverbond en de mobiliteits- en leefbaarheidsproblemen in en rond de stad. Meer concreet maakte Climaxi in 2021 en 2022 de verbinding tussen verschillende mobiliteitsdossiers en tussen mobiliteit, klimaat en milieuvervuiling. Zo maakte het dossier rond de Scheldetunnel (Oosterweel) duidelijk dat (grootschalige) infrastructuurwerken op vervuilde hotspots (naar bodem en water) ecologische en gezondheidsproblemen met zich kunnen meebrengen door een verdere verspreiding van die vervuiling (cf. PFAS). De milieueffecten-rapportage (MER) schiet 35

in verschillende dossiers (cf. Scheldetunnel en N42) tekort omdat effecten onvoldoende in kaart gebracht worden of omdat grote projecten in verschillende vergunningen opgesplitst worden en daardoor niet de gehele potentiële impact in kaart brengen. Omtrent dit laatste punt, verwierf Climaxi in 2022 juridische precedentswaarde bij de Raad voor Vergunningenbetwistingen (RVVB) rond de N42: verschillende projecten die aan elkaar gelinkt zijn – in deze de verbreding van een tracé op verschillende locaties om over het geheel meer en vlotter transport te voorzien – dienen in eenzelfde MER opgenomen te worden teneinde een adequate toetsing van de impact te voorzien. Deze wijziging komt ten goede van een betere bescherming van het leefmilieu in Vlaanderen. Dit brengt ons naar het tweede aandachtspunt: verschillende (grootschalige) wegenwerken in Vlaanderen zijn aan elkaar gelinkt en zullen, naar onze analyse, leiden tot meer (doorgaand) transport doorheen Vlaanderen (KR). Enerzijds is er de vaststelling dat verschillende goederentransportroutes richting onze buurlanden verzadigd zijn (e.g. de E40 en E17). Anderzijds willen de aanwezige havens – vnl. Antwerpen – verder groeien en hun containercapaciteit aanzienlijk uitbreiden. Dit komt de facto neer op een toename van het goederentransport – voorlopig nog steeds via de weg gezien het spoor onvoldoende ontwikkeld is. De gewenste en geplande ‘optimalisering’ van verschillende N-wegen is er volgens Climaxi op gericht om deze groei – zowel economisch als naar transport – mogelijk te maken. Deze ontwikkeling druist echter in tegen de nodige mobiliteitsshift i.f.v. het klimaat, het milieu en de gezondheid van burgers (e.g. fijn stof, stikstof, verkeersongevallen). Samen met haar lokale afdelingen en actiecomités, zal Climaxi deze samenhang in de komende beleidsperiode verder onderzoeken, op de agenda plaatsen en acties ter zake ondernemen. Daarnaast zal Climaxi meer inzetten op het thema water gezien ook dit een gegeven is dat verschillende dossiers en problematieken met elkaar linkt (e.g. overstromingen, droogte, de vervuiling van water, toegang tot drinkwater; MBF, KR). Hiertoe schakelt Climaxi zich verder in binnen (inter)nationale en regionale expertisenetwerken, bewegingen, projecten (cf. Denderstreek) en worden personeelsleden gevormd (via opleidingen en vervolgens door kennis met elkaar te delen, cf. infra p. 40-41). Tot slot blijft Climaxi inzetten op greenwashing als secundair thema (KR, MBF). Gezien in onze dossiers veelal (grote) industriële spelers aan bod komen die we kritisch onderzoeken, zit een analyse van greenwashing vaak inherent vervat in het werk dat we verrichten. Om het thema as such in de kijker te zetten, reikte 36

Climaxi in 2023 samen met Ineos Will Fall opnieuw een bescheiden Greenwash Award uit aan de CEO van Ineos, i.e. Jim Ratcliffe, n.a.v. van de bouw van de nieuwe ‘plasticfabriek’ Project One. Deze uitreiking kaderde in een ad hoc protestactie n.a.v. de nieuwjaarsreceptie van VOKA waar Ratcliffe als key note speaker uitgenodigd werd. De Greenwash Award blijft behouden als methodiek voor prikacties, al wensen we aan te geven dat het vrijwel onhaalbaar is om een volledige inventaris van greenwashingpraktijken bij te houden: de voorbeelden zijn oneindig terwijl (Europees) beleid en wetgeving hieromtrent tekortschiet. Dit laatste punt is echter wel een zaak dat we opvolgen en op willen inzetten.

 Climaxi volgt klimaat-, milieu- en sociaal beleid op een hoger niveau op een constante basis verder op via eigen studiewerk en haar breed netwerk.  Climaxi zet verder in op het thema mobiliteit (via dossiers omtrent N-wegen) en een ruimere visie op Vlaamse mobiliteit (e.g. de Modal Shift, verkeersstromen via de uitbreiding van havens en geplande weginfrastructuurwerken). Dit doet ze samen met lokale actiegroepen, burgerbewegingen (Burgerplatform Onze Mobiliteit, Busbeweging in Gent, Supporters Openbaar Vervoer) en experten. Climaxi legt de focus op het informeren van burgers over een alternatieve visie op mobiliteit dat sociaal en ecologisch rechtvaardig is.  Climaxi ontwikkelt verder expertise m.b.t. de thematiek water in relatie tot de klimaatverandering, milieuverontreiniging en sociale ongelijkheid (e.g. het recht op drinkbaar water).  Greenwashing blijft behouden als secundair thema en wordt ingezet o.b.v. actuele dossiers en acties/publicaties daaromtrent (cf. Ineos, e.a.).

Het coöperatieve model verkennen (BE°3,°7,°8,°9) Climaxi richtte samen met vzw ’t Uilekot en Wereldwinkel Herzele de coöperatie Eco&Fair op met een winkel die internationale solidariteitsproducten verkoopt van coöperaties met een maatschappelijke betekenis (MBF, GVF, LR). De winkel werd in het najaar van 2020 uitgebreid naar lokale producten volgens het ‘korte keten principe’. Bijkomend opende in 2021 een kleinere winkel in de Peperfabriek te Antwerpen en werkt Eco&Fair samen met verschillende 37

andere winkels en verdeelpunten voor de verkoop van onze producten (e.g. Akker en Ambacht in Gent, Oxfam Gent en Mariakerke, Veeakker in Leuven en Zaventem; GVF, VR). Zoals elders beschreven (cf. pp. 16-18), hadden de opeenvolgende crisissen een effect op het functioneren van Eco&Fair. Terwijl de korte-keten-verkoop tijdens de coronacrisis eerder een boost kende, diende de inflatie en energiecrisis de sector een rake klap toe. De economische crisis die vele mensen in de maatschappij trof, leidde er deels toe dat mensen zich meer tot goedkopere voeding richtten. Om de verkoop van Eco&Fair – en zo ook die van haar producenten – te stimuleren, richtte de coöperatieve in 2022 de campagne Tomato Revolution in (VR, KR). Dit initiatief sluit aan bij een internationale protestcampagne dat de sociale en ecologische impact van industriële tomatenproducten blootlegt. Enerzijds worden tomaten de wereld rond getransporteerd terwijl arbeiders in de tomatenindustrie blootgesteld worden aan onmenselijke arbeidsomstandigheden. We ontwikkelden hierover een brochure, richtten tentoonstellingen in op acht locaties verspreid over Vlaanderen (e.g. Gent, Oostende, Herzele, Leuven, Kortrijk, Hasselt, Antwerpen en Mechelen) en zetten een verkoopactie (met recepten) op via Eco&Fair (EF, CF). Verder werd in 2022 ook de campagne ‘Nieuwe Oogst’ gelanceerd om de import van producten van boerencoöperaties en sociale initiatieven in het Zuiden van Europa terug op te starten. Deze campagne werd lokaal georganiseerd door vrijwilligers in eigen stad of gemeente en wordt vanaf april 2023 hernomen. Verder wordt elk jaar de geschenkenbeurs georganiseerd tussen kerst en nieuwjaar. Proeverij van producten en de Tomato Revolution tentoonstelling in Zaventem, 16/01/2023

Daarenboven is het coöperatieve model sterk verbonden aan het thema landbouw waar Climaxi eveneens op inzet (cf. supra, pp. 32-33). Gesprekken met boerenorganisaties over ecologisch en sociaal verantwoorde landbouw en voedselproductie voor een eerlijke prijs, is de kern van wat we o.a. via Eco&Fair trachten te ondernemen (GVF, KR, LR, VR). Vanuit onze kennis en ervaring via de coöperatieve – alsook het netwerk aan producenten en andere coöperatieven dat opgebouwd werd door de werking van Eco&Fair – maakt het thema landbouw deel uit van de inhoudelijke en economische werking.

De Algemene Vergadering van Eco&Fair ging door in 2021 (online) en 2022 (offline). De algemene vergadering is een moment om vrijwilligers, aandeelhouders en klanten samen te brengen om het coöperatieve model verder vorm te geven. Tijdens deze samenkomst werd eveneens besloten om thematisch mee in te zetten op het thema landbouw en de discussies die deze sector vandaag beheersen: e.g. beleid omtrent stikstof, water en mest; het Europees Landbouwbeleid; (chemische) vervuiling van bodem en water; problemen in de sector van de korte keten; een faire prijs voor landbouwproducten en de omschakeling naar een duurzame en klimaatbestendige landbouw.

Kwaliteits- en financieel meerjarenbeleid Climaxi team 2021-2022 Personeel

Het team van Climaxi is gewijzigd in de voorbije twee jaar en telt momenteel vier mensen in dienst (i.e. 2,9 VTE in totaal). Filip De Bodt (coördinator, 80%) en Katrin Van den Troost (80%) werken reeds verschillende jaren voor Climaxi. Na het vertrek van Wim Schrever in 2021, werd ter vervanging Simon Clement aangenomen in 2022. Na een maand vatte dhr. Clement echter onbetaald verlof aan voor een buitenlands journalistiek project, waarna hij kort daarop besloot een andere weg in te gaan. Ter vervanging werd Michelle Van Impe aangenomen en werkt zij sinds oktober 2022 halftijds als bewegingsmedewerker voor Climaxi. In november 2022 werd het team bovendien versterkt door Simon Van Parijs (80%), die d.m.v. projectsubsidies van het Sociaal Fonds gedurende een jaar voor 80% tewerkgesteld kan 39

worden. Naast inhoudelijke en organisatorische versterking, neemt Simon Van Parijs binnen Climaxi hoofdzakelijk de werking en verdere uitbouw van de coöperatieve Eco&Fair op zich.

Teneinde de huidige ploeg te kunnen behouden en idealiter te versterken door meer beschikbare uren, tracht Climaxi via bijkomende subsidiekanalen de financiële mogelijkheid hiertoe te creëren. Samen met het consortium Friends of the Earth Europe (FoEE) werden een aanvraag ingediend bij het Development Education and Awareness Raising Programme (DEAR) de Europese Unie. Dit project kan Climaxi als organisatie ruimte geven gezien deze middelen breed ingezet kunnen worden. Verder werd via FoEE ook een project omtrent landbouw ingediend bij het Europees Departement Landbouw. Tot slot werd bij het Fonds Materialen een dossier ingediend i.h.k.v. de verduurzaming van Eco&Fair en de lokale korte keten (o.m. via verpakkingen en transport; uit te voeren door bestaand personeel).

Interne kennisontwikkeling

De voorbije periode werd ingezet op een verbeterde kennisdeling tussen personeelsleden enerzijds en lokale groepen anderzijds. Vooreerst werd voor personeelsleden een eenvormig en beveiligd digitaal platform in gebruik genomen (i.e. OneDrive) waardoor personeelsleden via één locatie toegang hebben tot alle informatie (e.g. dossiers, publicaties, presentaties, teamverslagen, agenda, etc.). Bijkomend garandeert dergelijke digitale archivering dat kennis en documentatie binnen Climaxi bewaard blijven – ook wanneer personeelsleden (tijdelijk) afwezig zijn. Daarnaast worden startende werknemers betrokken bij activiteiten en dossiers zodat zij kunnen leren van de praktijk, e.g. activiteiten en vergaderingen bijwonen, dossiers lezen, opzoekingswerk, redactiewerk, etc. maar eveneens omtrent het functioneren van Climaxi als organisatie. Bovendien worden nieuwe collega’s meegenomen in de boomstructuur van Climaxi (cf. infra, p. 9) alsook de SSAP-methodiek (cf. supra pp. 6-7) omtrent de opbouw van acties, klimaaten milieudossiers. Tot slot krijgen personeelsleden de mogelijkheid om vormingen, lezingen en debatten te volgen en worden deze verdeeld onder collega’s. Verslagen en materiaal hieromtrent worden gedeeld via OneDrive terwijl ook de

tweewekelijkse teamvergaderingen als forum dienen om opgedane kennis te delen met collega’s.

Arbeid en welzijn

Het arbeidsreglement werd in samenspraak met de Raad van Bestuur geüpdatet in 2021 en bevat momenteel alle noodzakelijke onderdelen. Zo communiceert het afspraken, een regeling

omtrent

overuren

verlof,

contactgegevens

van

derden

zoals

vertrouwenspersoon, etc. De opname van overuren en verlofdagen wordt afgestemd binnen het team zodat de werking van Climaxi en Eco&Fair afdoende opgevangen kan worden. Climaxi kende een wisselend verloop van personeel in het verleden, waarbij interne conflicten rond de visie van de vereniging soms aan de basis lagen van een aantal fricties. Climaxi wil met de huidige ploeg verder en zet in op een systeem dat voor werknemers haalbaar is. Met blijvende gesprekken en eventuele wijzigingen aan het reglement indien nodig – dit in samenspraak met het team en de Raad van Bestuur – trachten we het beleid af te stemmen op een werkbare balans tussen werk en privé.

Kwaliteitsbewaking

De missie, visie en daaruit voortvloeiende doelstellingen van Climaxi zijn ambitieus. Tegelijkertijd richten deze zich tot grootschalige sociaalecologische problematieken waar reeds decennia voor gewaarschuwd wordt en waarbij de situatie desondanks is wat ze is: urgent en ernstig. De kwaliteit van de werking van Climaxi wordt daarom vooralsnog afgemeten aan eerder concrete zaken (cf. de tabel, pp. 9-15). Zo worden personeelsleden van Climaxi op regelmatige basis uitgenodigd als spreker of panellid tijdens gespreksavonden en debatten. Dit duidt op een zichtbaarheid van onze werking en expertise. Daarnaast ontwikkelde Climaxi een formulier voor de evaluatie van haar eigen activiteiten naast het logboek (waar deelnemers vrijblijvend zaken in kunnen noteren en waarin personeel van Climaxi informele gesprekken met deelnemers geanonimiseerd neerschrijft). Bijkomend kan de start van het betalend lidmaatschap aanzien worden als een vorm van effectiviteitsmeting. We stellen immers vast dat het aantal leden gestaag groeit en dat de stijging samenhangt met de activiteiten en zichtbaarheid van Climaxi. Hiermee 41

samenhangend stijgt eveneens het aantal materialen van Climaxi (e.g. publicaties en Climaxi Magazine waarin gerapporteerd wordt over activiteiten). Echter wensen we de kwaliteitsbewaking van onze werking verder te professionaliseren i.s.m. met dr. Katrien Van Poeck. Omwille van de coronacrisis, de kleine ploeg in het begin van de beleidsperiode en de opstart van het nieuwe team, werd dit traject uitgesteld tot 2023. Tot slot – en ondanks de complexiteit van de problematieken waar Climaxi zich op toespitst – beschouwen de impact in de praktijk en op het beleid eveneens als een graadmeter voor effectiviteit. Hieromtrent stellen we vast dat Climaxi regelmatig uit verschillende politieke hoeken de vraag krijgt om haar standpunten en expertise – al dan niet i.s.m. andere organisaties – toe te lichten. Daarnaast worden onze standpunten en acties steeds breder opgepikt in de media (cf. infra pp. 44-45). Verder leiden onze acties tot concrete resultaten. Zo werd de vergunning van afvalverwerker Indaver (Antwerpen) aangescherpt omtrent de verwerking van PFAS; werden de lozingsnormen van Utexbel (Ronse) eveneens aangescherpt; werd de vergunning voor een Wolvenpark in D’Hoppe geweigerd en wordt er gewerkt aan een definitieve bescherming van het natuurgebied; werd de omgevingsvergunning van de N42 geweigerd en schiepen we tegelijk juridische precedentswaarde omtrent de MERrapportage; werd de vergunning van afvalverwerker Silvamo aangescherpt; en zetten we milieu en mogelijks gezondheidsproblemen in Kruisem op de (lokaal politieke) agenda.

Samen met het werkproces dat in 2023 en 2024 verder met dr. Van Poeck wordt opgenomen, zal bijkomend worden ingezet op de ontwikkeling van een evaluatietool van activiteiten voor intern en extern gebruik (e.g. een update van het activiteitenformulier en het logboek). Daarnaast zal Climaxi de groei in het ledenaantal verder stimuleren en de activiteit van vrijwilligers vergroten. De mensen die vertegenwoordigd zijn in de Algemene Vergadering, stuurgroepen en lokale groepen vormen eveneens een essentieel klankbord van Climaxi om aan interne kwaliteitsbewaking te doen. Zo werd bij de opmaak van dit voortgangsgrapport de Algemene Vergadering betrokken omtrent een aantal inhoudelijke en organisatorische zaken. Teneinde deze wijze van evaluatie verder te ontwikkelen, zal dit voortgangsrapport als werkinstrument gebruikt worden binnen onze organisatie.

Werking en structuur 2021-2022 Leden- en vrijwilligerswerking

Zoals werd uiteengezet in de inleiding van dit rapport, is de ‘stam’ binnen de boomstructuur essentieel voor Climaxi’s functioneren en verdere uitbouw. De ledenwerking van Climaxi is een onderdeel van deze stam – waarin Climaxi zowel maatschappelijk, inhoudelijk als financieel een standvastig ankerpunt kan vinden. Om tegemoet te komen aan de vragen van de overheid naar meetbaarheid toe en om onze achterban beter te kunnen aanspreken, zijn we begonnen met een structuur van betalende leden. Die werkt en tot onze tevredenheid groeit het aantal leden. Bij het schrijven van dit rapport telt Climaxi 360 leden waarvan circa 200 betalende leden. De leden ontvangen een lidkaart, het Climaxi Magazine – waarvan een uitgave per jaar gewijd is aan het Visserijblad – en andere publicaties (cf. nieuwsbrieven). Leden die actief betrokken willen zijn bij Climaxi, worden tevens uitgenodigd voor de algemene vergadering, de stuurgroep, weekends, vormingen en lokale vergaderingen (aan alle leden wordt in correspondentie aangegeven dat dit kan). Leden kunnen zo mee het beleid van de organisatie bepalen via de Algemene Vergadering, stuurgroepen, lokale groepen, individuele bijdragen tot websites of brochures en thematische werkgroepen. Volgende activiteiten vonden plaats in de voorbije 2 jaar:  2021: 1 online algemene vergadering; 3 online stuurgroepen; 1 stuurgroepweekend tijdens Manifiesta (september 2021, Oostende).  2022: 1 algemene vergadering in Ronse; 3 online stuurgroepen; 1 stuurgroepweekend tijdens Manifiesta (september 2021, Oostende); 2 vormingen omtrent Energie en o.b.v. het recente boek van Eric Corijn.  2023: De algemene vergadering vond plaats in het weekend van 17-18 maart en werd gekoppeld aan een vormingsmoment rond actievoeren en een busreis door de haven van Antwerpen waarbij Climaxi personeel, actiegroep Ineos Will Fall en een lid van ABVV uitleg gaven over de bedrijven in de haven en/of lopende dossiers. Onze inzet op (versterkte) lokale groepen en actiecomités werd elders behandeld (cf. pp. 1930) maar hangt samen met Climaxi’s beleid omtrent leden, vrijwilligers en hun vorming. Climaxi heeft steeds rechtstreeks contact met leden/vrijwilligers die zich willen engageren en beschikt over een brochure. Tegen het einde van de beleidsperiode trachten we 750 leden te 43

bereiken. We stellen vast dat het ledenaantal groeit in samenhang met de activiteit van Climaxi – i.e. haar rol als trekker in verschillende dossiers, door haar publicatie van eigen materialen (artikels, brochures, documentaires), haar aanwezigheid bij acties en in de pers. Mensen worden lid na overschrijving van het lidgeld terwijl persoonsgegevens, in lijn met de GDPR-wetgeving, enkel worden gebruikt voor zaken waarvoor leden toestemming gaven. Gegevens worden niet doorgegeven aan derden en worden enkel (versleuteld) bewaard op OneDrive.

Raad van Bestuur

De Raad van Bestuur neemt de personeels- en financiële zaken van Climaxi waar. Er zal een verschuiving plaatsvinden in de Raad van Bestuur. Na overleg binnen de Algemene Vergadering (dd. 18 maart 2023) werd aanvaard dat bestuursleden Marijke Colle en Stéphanie Staiesse hun functie wensen neer te leggen. Verder werd de toetreding van Jean Paul Martens als lid goedgekeurd (i.e. een lid van de afdeling in Zaventem). Tot slot werd het engagement binnen de Algemene Vergadering aangegaan om de Raad van Bestuur in 2023 te versterken met inhoudelijk interessante profielen en hierbij te waken over het genderevenwicht. Kandidaten worden voorgedragen aan de Algemene Vergadering. De Raad van Bestuur haalt haar vergaderritme en de verslagen kunnen worden opgevraagd door elk lid van Climaxi.

Landelijke zichtbaarheid en de ontsluiting van kennis

Bij de uiteenzetting van onze activiteiten in de voorbije twee jaar, werd reeds ingegaan op hoe werking zich over Vlaanderen verspreid en welke stappen verder ondernomen worden. De zichtbaarheid van Climaxi kan eveneens afgeleid worden uit haar aanwezigheid in en op (sociale) media. Volgens gegevens van Belgapress, verscheen Climaxi tussen 1 januari 2021 en 20 maart 2023, 296 keer in de geschreven en online pers (112 en 136 maal respectievelijk, verspreid over verschillende kranten, magazines, etc.). Verder stelt Belgapress dat we in die periode een bereik kenden van 227.600 lezers. Grotendeels behelst dit verslaggeving over klimaat-, milieu en sociale dossiers of (protest)acties dat Climaxi – al dan niet in samenwerking met andere organisaties – opzet. Daarnaast schreven medewerkers Filip De Bodt en Katrin 44

Van den Troost artikels en columns voor Apache en MO*Magazine. Verder werkte Climaxi mee aan reportages omtrent PFAS en andere vervuiling van Pano (VRT) en Zembla (onderzoeksjournalistiek bij het Nederlandse BNNVARA). Daarnaast zette Climaxi haar eigen documentaire-kanaal ‘TV-sociaal’ op (via Vimeo op onze website) en maakte ze 5 reportages over o.a. de Antwerpse haven, grondbezit in Gent en water in relatie tot de klimaatproblematiek in Vlaanderen. Tot slot schrijft en publiceert Climaxi zelf artikels over (actuele) ecologische en sociaalmaatschappelijke thema’s. Via onze website verschenen tussen 1 januari 2021 en 20 maart 2023 zo 201 artikels en 127 evenementen/acties (ook i.s.m. andere organisaties) in onze agenda. We streven ernaar dat verschillende leden van Climaxi – of externen – gastbijdrages schrijven voor de website over bepaalde dossiers. De berichtgeving over dossiers en hun evolutie via onze website, leidt ertoe dat de website eveneens een functie als ‘online bibliotheek’ vervult. Artikels worden vervolgens telkens gepubliceerd op onze facebookpagina en verder verspreid/gedeeld. Via deze pagina hebben we een gemiddeld bereik van circa 7.000 personen. Tot slot bundelden we de ledenbladen van Climaxi, het Visserijblad en ad hoc brochures in 2023 tot ‘Climaxi Magazine’. Dit magazine wordt vier keer per jaar gepubliceerd en communiceert zo met leden, lokale groepen, sympathisanten en het geïnteresseerde publiek over onze lopende dossiers, activiteiten, de actualiteit en themanummers over visserij, landbouw, energie, etc. Het eerste nummer werd. Een overzicht van de publicaties van Climaxi kan u hier vinden  In de verdere beleidsperiode houden we deze trend aan en zetten we in op meer eigen publicaties waarin de verbanden tussen klimaat, milieu en het sociale aspect centraal staan – dit gebaseerd op dossierkennis en contact met diverse (kwetsbare) mensen die getroffen worden.  Daarnaast zetten we in op meer artikels en (gast)bijdragen die door leden, mensen van lokale groepen, etc. geschreven worden om hun standpunten en ervaringen explicieter te vertolken via onze publicaties (bijv. via de website, Climaxi Magazine, etc.).  Bijkomend zal onze website een update krijgen waardoor deze toegankelijker en functioneler wordt (o.a. door onze informatie te actualiseren en publicaties via issuu te publiceren; toegankelijke en zichtbare opties te voorzien om zich in te schrijven op de nieuwsbrief, lid te worden en een gift te doen via de website; etc.). 45

Financiële gegevens 2021 Kosten

Tijdens de eerste twee jaar van de erkenningsperiode 2021-2025 wijzigde het financieel overzicht grondig. De invoering van het systeem met lidgeld – wat vroeger niet bestond – zorgde voor circa €4.000 nieuwe inkomsten. Verder steeg het minimumbedrag van de subsidie (met indexering) naar €170.000 wat meer ademruimte betekent voor de organisatie. De secretariaatskosten stegen omwille van opening van een tweede kantoor in Antwerpen (i.e. gelegen in de Paperfabriek, Breughelstraat 31, 2018 Antwerpen), een herziening van de huur van het hoofdkantoor te Herzele (Groenlaan 39, 9550 Herzele) en een stijgende energieprijs van circa €3.500 per jaar tot €12.000 per jaar. Evenwel drukken we de huurkosten door met verschillende organisaties samen ruimtes te huren in Antwerpen en Herzele. In 2022 en 2023 werd eveneens ingezet op een uitbreiding van het personeel (cf. supra pp. 39-40) en dit ten koste van opgebouwde reserves. Ook in 2024 wordt een stijgende loonkost verwacht, welke we hopen op te vangen door onze subsidies verder te diversifiëren en door meerdere projecten in te dienen. Of we met de huidige ploeg verder zullen kunnen, hangt zodoende af van het al dan niet slagen van deze dossiers. Dit terwijl een versterking van de ploeg broodnodig was en blijft, gezien de vele ondersteuningsvragen alsook evoluties, beleidsbeslissingen en dossiers die aandacht vereisen.

Eco&Fair

Climaxi richtte samen met vzw ’t Uilekot en Wereldwinkel Herzele de coöperatie Eco&Fair op met een winkel die internationale solidariteitsproducten verkoopt van coöperaties met een maatschappelijke betekenis. De winkel werd in het najaar van 2020 uitgebreid naar lokale producten volgens het ‘korte keten principe’. Deze uitbreiding zorgde voor een stijging van de omzet van Eco&Fair. Tegelijkertijd werd een tweede – echter kleinere – winkel geopend in Antwerpen (i.e. in de Peperfabriek) en worden de producten online aangeboden via de webshop. Bijkomend werken we met lokale ambassadeurs die de waarden van deze coöperatie uitdragen en zijn er verschillende afhaalpunten en/of andere winkels die via Eco&Fair producten bestellen en verdelen.

Het opzet was om via deze initiatieven in bijkomende financiering te voorzien. Dit is tot op zekere hoogte gelukt: de winkel neemt alle facturen op zich m.b.t. huur-, energie- en kopiekosten en verdeelt deze onder de gebruikers van het gebouw te Herzele (i.e. Climaxi, ’t Uilekot vzw en Eco&Fair). Zonder deze versterking, was het niet mogelijk geweest om de energiecrisis te doorstaan. M.a.w.: de gedeelde last maakte het geheel draaglijk. Het opzet is om deze samenwerking financieel meer rendabel te maken – wat in de opstartfase vooralsnog niet gelukt is. Hierbij refereren we naar inleiding van dit rapport, waarbij geschetst werd dat de sector van de korte keten onder druk staan na de opeenvolgende crisissen. Na een periode van groei (tijdens de coronacrisis) noteerden wij voor het eerst in 2022 een omzetverlies van circa 10%. Dit is relatief gezien de sector globaal een omzetdaling van 30% kende. Mede dankzij het netwerk met o.a. vakbonden, waren we in staat deze schok op te vangen. De financiële versterking van de coöperatieve is opgenomen in de ingediende subsidiedossiers.

Epiloog Terwijl de klimaat-, milieu- en sociale crisis des te urgenter wordt, boksten we als sociaalculturele organisatie net als vele anderen op tegen de corona- en economische crisis. Climaxi en Eco&Fair wisten zich te handhaven in de opeenvolgende crisissen, ging creatief om met de ruimte en middelen die ze had en verloor mensen en partners niet uit het oog. Hoewel de periode 2021-2022 voor de organisatie uitdagingen met zich meebracht, was het eveneens een tijdsbestek waarin Climaxi zich verder ontwikkelde. Zo werden meer dossiers opgestart i.s.m. lokale groepen en actiecomités, zetten we verschillende acties op poten, verdiepten we onze kennis en expertise, verbreedden we ons netwerk, waren we sterk vertegenwoordigd in de pers en konden we onze ploeg versterken met twee krachten. Zaak is nu om op dit elan verder te werken, onze lopende acties en dossiers met vuur verder te zetten, in te zetten op nieuwe projecten en de verdere uitvoering van het beleidsplan. De grote uitdaging voor Climaxi bestaat erin om voldoende financiële middelen te verzamelen zodat we onze boomstam verder kunnen verstevigen, interessante zijtakken kunnen laten ontspruiten en verder de vruchten kunnen plukken van het werk dat we verrichten. Onze overtuiging is vandaag des te groter dat maatschappelijk engagement en actie omtrent klimaat, milieu en sociale rechtvaardigheid onmisbaar is. 47

Boomstructuur Climaxi 2023