Columbia Kwiecień 2014 by Columbia Magazine

April 14 P 4_16 FINAL_Mar E 12 4/17/14 10:37 AM Page 1

RYC E R Z E KO LU M BA

K WIECIEN´ 2014

COLUMBIA

Święty Jan Paweł II Wielki

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:55 PM Page 1

RYC E R Z E KO LU M BA kwieCień 2014 ♦ Tom 94 ♦ Numer 4

Columbia 2

DZIAŁY

Budując lepszy Świat Osobistym świadectwem i niezmożoną troską o rodzinę święty Jan Paweł II przypominał o godności człowieka. naJwyższy RyceRz caRl a. anDeRson

uczyć się wiary, żyć w wierze Wychowany w wierze i ukształtowany w społeczeństwie wierzących Karol Wojtyła mógł zanieść świadectwo ojcostwa w świat. naJwyższy kaPelan aRcyBIskuP wIllIaM e. loRI

18 Dobry ojciec Jan Paweł II niezawodnie wskazuje rodzinom drogę przez pole minowe dominującej kultury. RanDy haIn

Nowo wybrany papież Jan Paweł II wita świat 16 października 1978 roku z głównego balkonu Bazyliki Świętego Piotra. Pierwszy polski papież zostanie kanonizowany 27 kwietnia wraz z papieżem Janem XXIII w Niedzielę Miłosierdzia Bożego.

A R t y K u ł y Wywiad z postulatorem procesu kanonizacyjnego św. Jana Pawła II. zesPół coluMBII

11 Pięć zasadniczych koncepcji Papieża Jana Pawła II Wraz z kanonizacją Karola Wojtyły Kościół potwierdza wizję człowieka i rodziny skoncentrowanej na Chrystusie. MIchelle k. BoRRas

13 współpracownicy w winnicy chrystusa

19 Śladami Świętego Jana Pawła II Dzięki Narodowemu Sanktuarium Świętego Jana Pawła II w Waszyngtonie Rycerze Kolumba będą chronić duchowe dziedzictwo papieża. alton J. PelowskI

23 Dobry Papież Jan i Rycerze Wraz z kanonizacją papieża Jana XXIII Zakon przypomina o bliskich relacjach z tym wizjonerskim papieżem. JosePh PRonechen

27 Miejsce narodzin nowej ewangelizacji

Papież Jan Paweł II często przekazywał duszpasterskie nauki Rycerzom Kolumba i wyrażał wdzięczność za ich przyjaźń.

Dla Jana Pawła II wiara i walka jego rodaków w Nowej Hucie były zwiastunem nowej wiosny dla chrześcijaństwa.

zesPół coluMBII

kRzysztof MazuR

1 ♦ Columbia ♦

kwieCień 2014

CNS photo/Catholic Press Photo

5 Przekroczyć Próg Świętości

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:55 PM Page 2

BuDuJąc LePSZy ŚWIAT

Orędownik ludzkiej miłości Osobistym świadectwem i niezmożoną troską o rodzinę święty Jan Paweł II przypominał o godności człowieka Najwyższy Rycerz carl A. Anderson

W TyM MIeSIącu przeżywamy kanonizację bł. Jana Pawła II. Przed laty udzieliłem wywiadu postulatorowi procesu kanonizacyjnego. Opublikowano go w czasopiśmie „Totus Tuus”. Pozwolę sobie przywołać jego fragmenty. 28 czerwca 2005 roku uczestniczył Pan wraz ze swoją żoną Dorian w ceremonii otwarcia procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego Jana Pawła II. Wielokrotnie rozmawiali państwo z papieżem podczas prywatnych audiencji. Czy coś szczególnego zapadło państwu w pamięci z tych spotkań? Wraz z Dorian uczestniczyliśmy w Mszy świętej pogrzebowej Jana Pawła II. Patrzyliśmy na plac, na którym powiewały transparenty „Santo Subito!” („Święty natychmiast!”) i przyjęliśmy tę modlitwę jako naszą własną, tak więc wraz z wieloma przyjaciółmi chcieliśmy brać udział w otwarciu procesu wyniesienia na ołtarze Jana Pawła II. Każde osobiste spotkanie z Janem Pawłem II było przeżyciem, bo miał on niesamowitą ciekawość świata. chciał znać najnowsze informacje o zmieniających się sytuacjach, co trzeba zrobić i szczególnie jak jako papież mógłby pomóc. Jednocześnie dopytywał często o osoby, które znał – o ich zdrowie, o ich rodziny, o wyzwania zawodowe. Był duszpasterzem Kościoła powszechnego i jednocześnie duszpasterzem indywidualnych osób i rodzin.

Małżeństwem i Rodziną przy Uniwersytecie Laterańskim. W jaki sposób podchodzi pan jako Najwyższy Rycerz Rycerzy Kolumba do przekazywania tego dziedzictwa? Sformułowanie „kochać ludzką miłość” wyjątkowo dobrze oddaje dziedzictwo Jana Pawła II, bo bardziej niż ktokolwiek inny w naszych czasach był orędownikiem ludzkiej miłości. Wiedział, że bez miłości ludzkie życie pozostaje niezrozumiałe i że każda osoba ma Wiedział, że bez miłości ludzkie przypisaną tak ogromną godność, że tylko odpowiedź miżycie pozostaje niezrozumiałe i łości jest warta osoby że tylko odpowiedź miłości ludzkiej. Nauczanie Jana Pawła II jest warta osoby ludzkiej. w tym temacie jest tak bogate, a do tego całościowe, że zasługuje na wiele lat trudności z mówieniem, więc nasza badań uczonych i intelektualistów. Jako Rycerze Kolumba mamy barrozmowa była raczej jednostronna. Pożegnaliśmy się i otrzymaliśmy bło- dziej praktyczne podejście – dbamy gosławieństwo. Gdy doszliśmy do o to, by wzmacniać katolickie rodziny drzwi, odwróciłem się, by ostatecz- i wspólnoty parafialne poprzez dzieła nie się pożegnać, a on siedząc kreślił miłosierdzia, jedności i braterstwa. Dorobek duszpasterski Jana Pawła II znak krzyża. Nawet choroba nie była w stanie uniemożliwić mu nawiązy- w zakresie rodziny i małżeństw jest wania kontaktu z innymi. To był proroczym kluczem do przyszłości przebłysk tego, co świat później silnych katolickich wspólnot. Wzięmógł zobaczyć w ostatnich dniach liśmy do serca jego wezwanie do nowej ewangelizacji, w której rola rojego ziemskiego życia. dziny oraz świeckich ma centralne „Kochać ludzką miłość: Spuścizna znaczenie dla dobra Kościoła w przyJana Pawła II na temat małżeństwa szłości. Jan Paweł II pozostanie dla nas dui rodziny” – to był temat 25. Międzynarodowego Kongresu zorganizowanego chowym ojcem na długie lata. Vivat Jesus! przez Papieski Instytut Studiów nad Pewnego razu pojechaliśmy, by pobłogosławił obraz Jezusa Miłosiernego, który potem peregrynował między radami Rycerzy Kolumba. Papieżowi niezwykle zależało, by szerzyć to nabożeństwo na całym świecie, a my chcieliśmy być z nim bardziej zjednoczeni włączając się w tę modlitwę. Podczas jednej z naszych ostatnich wizyt Ojciec Święty miał już duże

kwiecień 2014

♦ columbia ♦ 2

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:55 PM Page 3

UCZYĆ SIĘ WIARY, ŻYĆ W WIERZE

Duchowe ojcostwo św. Jana Pawła II Wychowany w wierze i ukształtowany w społeczeństwie wierzących Karol Wojtyła mógł zanieść świadectwo ojcostwa w świat Najwyższy Kapelan Arcybiskup William E. Lori PRZED LATY, gdy posługiwałem u kardynała Jamesa Hickeya jako sekretarz, miałem zaszczyt uczestniczyć w porannej Mszy świętej odprawianej przez papieża Jana Pawła II w kaplicy Pałacu Apostolskiego. Po niej papież uścisnął każdemu z nas dłoń i nastąpiło wspólne pamiątkowe zdjęcie. Ze wszystkich zdjęć z Janem Pawłem II to jest moim ulubionym. Papież klepie mnie na nim po ramieniu, roześmiany jak ojciec dumny ze swego syna. Tak stałem się kolejną osobą, która odczuła duchowe ojcostwo Jana Pawła II.

bierze celibat księży, który wcale nie jest nakierowany na samotność czy odseparowanie. Wręcz odwrotnie, celibat jest bliski radości małżonków, którzy energię oraz czas, pomimo cierpień czy trudności, oddają swym ukochanym i potomstwu. Kiedy ksiądz oddaje swój czas wiernym, którym służy, nawet jeśli przez to cierpi i męczy się, to Bóg widzi przecież, że ta posługa przynosi owoce. Często przywołuje się więź, jaką miał Jan Paweł II ze swoim ojcem, mężczyzną

dojrzewać w sercu Wojtyły, znalazł on duchowego ojca w osobie kardynała Adama Stefana Sapiehy. Podczas okupacji niemieckiej tajne kształcenie kleryków odbywało się w zakamarkach rezydencji księdza kardynała. Tam Karol Wojtyła odkrył niebanalną wiarę oraz niebywałą hardość Sapiehy w radzeniu sobie w tak skrajnych okolicznościach. Zapamiętał jego przykład na całe życie. Jan Paweł II – nie tylko jako Jan Paweł II był uosobieniem PROMIENIOWANIE młody ksiądz, ale również jako miłości, którą ojciec promieniuje OJCOSTWA biskup i papież – wracał wielokroć Papież Jan Paweł II był wzorem do osoby i mądrości swego duchona swoją rodzinę, miłości ojca dla wielu księży – nie tylko dla wego ojca. Od początku kapłańmnie. Jego duchowe ojcostwo, stwa patronował młodzieży, duchowego czy księdza – miłości, którym promieniował na Kozabierając ich na wędrówki po góktórą obdarzać powinien ściół, było źródłem inspiracji dla rach i jazdę na nartach, grając całego pokolenia kapłanów. Przyw teatrze studenckim, dzieląc się wiernych i cały Kościół. ciągała ich nie tylko błyskotlipięknem i zamiłowaniem do polwość, żywotność i charyzma skiej kultury, zachęcając do stawiapapieża, ale nawet bardziej jego wiara, siła niezachwianej wiary i cnót. Matka przy- nia poważnych życiowych pytań. wewnętrzna i ojcowska miłość. W prze- szłego papieża zmarła, gdy miał osiem Wreszcie, zachęcał ich, by odkrywali kazie słowa i własnym przykładem Jan lat, więc w kluczowych latach rozwoju w sobie radość i godność dzieci Bożych. Paweł II był uosobieniem miłości, którą młodzieńczego Karol Wojtyła opierał się Władze komunistyczne zgodziły się ojciec promieniuje na swoją rodzinę, mi- na kochającym go ojcu. Porucznik Woj- na powołanie Wojtyły na arcybiskupa łości ojca duchowego czy księdza – miło- tyła wpoił u syna fascynację historią, li- krakowskiego, bo był dla nich intelekści, którą obdarzać powinien wiernych teraturą i zamiłowanie do aktywności tualistą, marzycielem, poetom i mistyfizycznej. Ale – co najważniejsze – roz- kiem. Owszem, był nim – ale był też i cały Kościół. W pięknej adhortacji zatytułowanej winął potrzebę głębokiego przeżywania kimś innym. Jako arcybiskup i kardynał Pastores dabo vobis (Dam wam pasterzy) wiary i modlitwy, by mógł stać się czło- pokazał też swoje zdolności przywódcze, Jan Paweł II opisuje na czym polega du- wiekiem, jakim Bóg chciał by się stał. gdy na wzór Dobrego Pasterza prowadził chowy wymiar kapłaństwa. Tak jak Jezus Później, już jako papież, Karol Wojtyła swoje wierne owce przez niebezpieczeńswoje życie oddał dla Kościoła, tak rów- napisał o przykładzie modlitewnym ojca stwa. Niczym mądry ojciec wiedział, jak nież księża muszą „być żertwą ofiarną dla jako o swoim „pierwszym seminarium” poradzić sobie z komunistycznym reżiKościoła (…) będącego Ciałem i Oblu- (Dar i Tajemnica). mem, by chronić prawa narodu i wolGdy powołanie kapłańskie zaczęło ność dla Kościoła. bienicą Chrystusa” (PDV 23). Stąd się 3 ♦ Columbia ♦

kwieCień 2014

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:55 PM Page 4

UCZyĆ SIĘ WIARy, ŻyĆ W WIERZE

OJCOWSKA POSTAĆ DLA CAŁEGO ŚWIATA W 1978 roku, gdy został wybrany papieżem, Jan Paweł II stał się opiekunem dla znacznie większej rzeszy wiernych. Gdy powrócił do Polski po kilku miesiącach, zaniósł swojej ojczyźnie przesłanie nadziei, godności ludzkiej i wolności – tej, do której oswobodził nas Chrystus – po czym z tym posłaniem ruszył w świat. Jedną z pierwszych innowacji duszpasterskich Wojtyły był Światowy Dzień Młodzieży. Niektórzy jego doradcy ostrzegali go, że to idea skazana na klęskę, ale papież się uparł. Nic nie było w stanie powstrzymać go przed rozbudzaniem umysłów i serc młodych, tak

INTENCJE MODLITEWNE OJCA ŚWIĘTEGO

POPE FRANCIS: CNS photo/Paul Haring — BLESSED ZENON: Photo courtesy of the Redemptorist General Archive, Rome (www.cssr.com)

Ofiarowane w jedności z Papieżem Franciszkiem OGóLNA: Aby rządzący promowali ochronę świata stworzonego i sprawiedliwy podział dóbr i zasobów naturalnych. MISyJNA: Aby zmartwychwstały Pan napełnił nadzieją serca osób doświadczanych przez ból i chorobę.

jak to swego czasu robił jego własny ojciec, prowadząc go na ścieżki wiary, mądrości i ludzkiej dojrzałości. Młodzi odpowiedzieli z zapałem, przybywając tłumnie, na przekór przewidywaniom o niepowodzeniu tego pomysłu. I wydaje się, że im starszy i słabszy był Jan Paweł II, tym więcej młodych kochało go. Któż może zapomnieć to wieczorne czuwanie modlitewne na Placu Świętego Piotra, gdy papież poprosił: „Pozwólcie mi odejść do domu Ojca”. Gdy przeżywamy kanonizację Jana Pawła II, miejmy go też w pamięci promieniującego duchowym ojcostwem. W jego posłudze rodzinom uczył nas poszukiwania źródła tego ojcostwa w

Bogu Ojcu, którego Jezus nauczył nas przyzywać wprost „Abba, Ojcze” (Mk 14:36; zob. Rz 8:15, Gal 4:6). Jan Paweł II wskazywał jak ojcowie oraz matki współpracują i uzupełniają się nawzajem w tworzeniu stabilnego domu i w ukierunkowaniu dzieci na drogę wiary, wiedzy i miłości. Zawsze mówił on o ojcostwie, o macierzyństwie i o rodzinie jako powołaniu do miłości, posługi i ofiary. Jako Rycerze Kolumba, jako ojcowie rodzin, jako księża – ojcowie duchowi, zanośmy prośby za wstawiennictwem św.Jana Pawła II, byśmy stali się doskonali, tak jak doskonały jest Ojciec nasz w niebie (Mt 5:48).♦

KATOLIK MIESIĄCA

Błogosławiony Zenobiusz Kowalik (1903-1941) ZENOBIUSZ KOWALIK urodził się 18 sierpnia 1903 roku pod Tarnopolem w ubogiej chłopskiej rodzinie. Czuł w sobie powołanie i w 1926 roku wstąpił do Zakonu Redemptorystów. Przed przyjęciem święceń w Ukraińskim Kościele Grekokatolickim w 1932 roku, studiował w Belgii filozofię i teologię. Na swoim prymicyjnym obrazku zamieścił prorocze słowa: „Jezu, przyjmij mnie jako żertwę w Twej świętej Ofierze Ciała i Krwi”. Przez siedem lat z powodzeniem prowadził na Ukrainie misje nawracania prawosławnych na unię z Rzymem. Gdy Sowieci weszli w granice polskie w 1939 roku, ksiądz Kowalik otwarcie potępił ateistyczny reżim, a gdy przyjaciele prosili go o wstrzemięźliwość, mówił: „Gotowym przyjąć śmierć, ale nie wyprę się własnego sumienia”. Gromadził coraz większe tłumy, a na ostatniej homilii w sierpniu 1940 roku słuchało go dziesięć tysięcy wiernych. Cztery miesiące później ksiądz Kowalik został aresztowany przez NKWD i osadzony we lwowskim wię-

zieniu na Brygidkach, gdzie przez sześć miesięcy poddawany był torturom na przesłuchaniach. W jego celi 4,2 na 3,5 metra stłoczono 32 więźniów, którym posługiwał, słuchając spowiedzi i prowadząc modlitwy. Dzięki niezwykłemu poczuciu humoru, podtrzymywał stan ducha osadzonych, opowiadając im zabawne historie. Po zajęciu Lwowa przez hitlerowskie Niemcy w 1941 roku odkryto ciało księdza Kowalika ukrzyżowane na ścianie. Wraz z biskupem Mikołajem Czarneckim i 22 innymi męczennikami, Zenobiusz Kowalik został wyniesiony na ołtarze przez papieża Jana Pawła II we Lwowie w dniu 22 czerwca 2001 roku.♦

kwiecień 2014

♦ columbia ♦ 4

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:55 PM Page 5

Przekroczyć Próg

Świętości Wywiad z postulatorem procesu kanonizacyjnego św. Jana Pawła II

an Paweł II, trzeci najdłużej urzędujący papież w historii, jest także jednym z najbardziej lubianych. Nieoficjalny proces jego kanonizacji rozpoczął się niemal natychmiast, wraz ze spontanicznymi okrzykami tłumów „Santo subito!” („Święty natychmiast!”) podczas jego pogrzebu, który miał miejsce 8 kwietnia 2005 roku. Oficjalny proces rozpoczął się natomiast miesiąc później, kiedy w dniu 13 maja papież Benedykt XVI uchylił tradycyjny pięcioletni okres oczekiwania. Osobą, którą wybrano do prowadzenia procesu kanonicznego wymaganego przez Kościół, był ks. Sławomir Oder. Urodzony w Chełmży, w Polsce i wyświęcony na kapłana wkrótce po upadku komunizmu w 1989 roku, ks. Oder spędził większość swego kapłaństwa w Rzymie. Jest on autorem „Dlaczego Święty: Życie i Wiara Jana Pawła II oraz Proces Kanonizacji” (Rizzoli, 2010). Zespół Columbii rozmawiał niedawno z ks. Oderem o świętości i dziedzictwie pierwszego polskiego papieża. Oryginalny wywiad został przeprowadzony w języku polskim z pomocą pracowników Rycerzy Kolumba.

miłość do Chrystusa poprzez konkretną miłość i oddanie swojego życia Kościołowi. Tak więc z całą pewnością my kapłani mamy przepiękny wzór kapłaństwa do naśladowania. Ale z drugiej strony wydaje mi się, że osobowość Jana Pawła II była bardzo bogata. Był człowiekiem na miarę renesansu, człowiekiem o głębi intelektualnej, o wszechstronnych zainteresowaniach. Można znaleźć w nim przykład dla ludzi szukających prawdy, dla ludzi szukających dialogu, dla ludzi sprawujących władzę. Także osoby chore i starsze znajdą w nim przykład odpowiedzi na to szczególne powołanie, którym jest droga cierpienia, droga choroby, droga starości jako okazja do wypowiedzenia swojego „oto jestem” Chrystusowi. Także wydaje mi się, że kanonizacja Jana Pawła II będzie dla wielu ludzi umocnieniem w wierze i konkretną wskazówką, w jaki sposób realizować to powołanie do świętości. Pamiętajmy, że Jan Paweł II jest również papieżem, który poprzez swój długi pontyfikat zrealizował wiele postulatów i idei Soboru Watykańskiego II. Dlatego też jego kanonizacja z całą pewnością na nowo postawi w centrum zainteresowania Kościoła problem życia Soborem Watykańskim II.

Columbia: Jakie znaczenie ma kanonizacja Jana Pawła ii dla dzisiejszego Kościoła i dla Nowej Ewangelizacji? Ks. Prał. sławomir odEr: Każdy święty jest darem dla Kościoła. Jan Paweł II zwykł mówić, że święty w Kościele ma być tym, który zawstydza i tym, który pociesza, dodaje otuchy. Zawstydza, bo pokazuje, jak daleko jesteśmy jeszcze na naszej drodze do świętości, a pociesza, ponieważ mówi, że żadna droga nie jest zbyt daleka, by do tej świętości dojść. Jan Paweł II zachwycił mnie tym, w jaki sposób realizował swoją

Columbia: Jakie znaczenie będzie miała kanonizacja dla polskiego społeczeństwa? Ks. Prał. sławomir odEr: Jan Paweł II miał wspaniałą zdolność syntezy. Był pasterzem Kościoła powszechnego i nie pozostawał nigdy uwięziony w jakimś getcie myślenia nacjonalistycznego czy tylko narodowościowego. Miał spojrzenie uniwersalne, powszechne. Niemniej jednak nigdy nie zapominał o tym, skąd pochodzi, jakie są jego korzenie, jakie nosi w sobie wartości, które wyniósł z domu i z polskiej kultury. Dlatego dla nas Polaków jest

5 ♦ Columbia ♦

kwieCień 2014

CNS photo/Nancy Wiechec

zespół Columbii

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:55 PM Page 6

Papież Jan Paweł II modli się w trakcie Mszy św. w St. Louis 27 stycznia 1999 roku podczas swojej ostatniej wizyty w Stanach Zjednoczonych.

kwiecień 2014

♦ columbia ♦ 6

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:55 PM Page 7

to szczególna okazja, żeby spojrzeć na naszą tożsamość i historię z perspektywy chrześcijaństwa i Kościoła. Columbia: Papież benedykt zniósł wymóg oczekiwania pięciu lat na otwarcie procesu beatyfikacyjnego i Jan Paweł ii został kanonizowany stosunkowo szybko. Jak ksiądz odpowiada osobom, które mówią, że proces trwał zbyt szybko? Ks. Prał. sławomir oder: Okres pięciu lat to jest okres, który prawo kanoniczne wyznaczyło jako okres weryfikacji tzw. „opinii świętości” (fama sanctitatis). I w przypadku Jana Pawła II nie było żadnych wątpliwości co do tego, że ta opinia świętości istnieje, jest głęboko ugruntowana w świadomości Kościoła i w ogóle w społeczeństwie. W związku z tym Ojciec Święty Benedykt dyspensował od tych pięciu lat. Natomiast wszystkie inne przepisy związane z prowadzeniem procesu kanonicznego miały być ściśle przestrzegane. Także nie można mówić o jakiejkolwiek formie pobłażliwości w procesie beatyfikacyjnym Jana Pawła II. A pamiętajmy, że elementem, który niejako wyznacza rytm procesu kanonicznego, poza czasem słuchania świadectw i zbierania dokumentacji, jest przede wszystkim znak od Pana Boga w postaci cudów. Ten znak otrzymaliśmy na samym początku procesu kanonizacyjnego. Tylko kilka tygodni po jego rozpoczęciu uzyskaliśmy sygnał o uzdrowieniu siostry Marie Simon-Pierre z choroby Parkinsona. A dokładnie w dniu beatyfikacji została uzdrowiona 7 ♦ Columbia ♦

kwieCień 2014

kobieta z Kostaryki, która była chora na tętniaka mózgu. [Oba cudowne uzdrowienia zostały przypisane wstawiennictwu Jana Pawła II]. A więc niejako Pan Bóg dał znak, żeby iść dalej. Columbia: Jan Paweł ii podkreślał naukę soboru watykańskiego ii o powszechnym powołaniu do świętości i kanonizował więcej świętych niż wszyscy jego poprzednicy z poprzednich trzech stuleci razem wzięci. Co jego proces kanonizacyjny ujawnił na temat jego osobistej świętości i heroiczności cnót? Ks. Prał. sławomir oder: Jan Paweł II poprzez te beatyfikacje i kanonizacje wyraził, że Kościół jest w stanie wzbudzać świętych i inspirować do świętości. Jaki byłby cel Kościoła, gdyby synowie i córki Kościoła, żywiąc się słowem Chrystusa i sakramentami, nie stawali się świętymi? Tym co nas najbardziej dotknęło w jego świętości osobistej to przede wszystkim zwykłość tej świętości. On każdą rzecz, każdą chwilę przeżywał z niezwykłą intensywnością. To co mnie osobiście bardzo dotknęło w moim spotkaniu z Janem Pawłem II to głębia jego modlitwy, wymiar mistyczny obecny w jego życiu. I ta mistyka, to nie było oderwanie od świata, to nie były wizje, uniesienia. To była zdolność życia w obecności Boga, przeżywania każdego gestu, każdej decyzji, każdego wyboru właśnie w odniesieniu do Boga, do Chrystusa. To był ciągły dialog z Bogiem, dialog miłości, który dokonywał się w jego codziennym życiu, w spotkaniach z

SKIING: CNS photo from the Vatican – YOUNG PEOPLE: Viviane Rivière/Roger-Viollet – BOOK & FAMILY: Archival Collection of Adam Bujak

Od lewej, zgodnie z ruchem wskazówek zegara: Papież Jan Paweł II (w środku, w czerwonych butach) modli się z grupą narciarzy przed zjazdem z góry w 1984 roku. • Ojciec Święty przejeżdża wśród ogromnego tłumu podczas wizyty na Uniwersytecie Santo Tomas w Manili na Filipinach, gdzie odwiedził Światowy Dzień Młodzieży w 1995 roku. • Kardynał Wojtyła otoczony grupą młodych wiernych przed wyjazdem do Rzymu w późnych latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. • Wojtyła stoi na zewnątrz z modlitewnikiem w ręku. • Młody Wojtyła widoczny jest na zdjęciu z rodzicami jako niemowlę.

AP Photo/Alberto Marquez

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:55 PM Page 8

ludźmi, w podejmowanych decyzjach, wyborach osobistych. Drugim elementem, który mnie uderzył, to było ubóstwo Jana Pawła II. On naprawdę był człowiekiem Bożym. Żył bardzo skromnie, bardzo ubogo, ponieważ był człowiekiem wolnym. Ta jego wolność wynika z jego relacji z Bogiem. On sam zresztą mówił, że człowiek, który stoi wobec Boga, jest wolny. Był on wolny od siebie samego, od przywiązania do dóbr materialnych. Stąd wynikała jego zdolność do głoszenia Ewangelii bez obawy, bez jakichkolwiek kompromisów. On oddał siebie samego innym, Kościołowi do samego końca.

jako papież pragnął mieć obok siebie młodego kardynała Ratzingera jako swoje wsparcie teologiczne i dogmatyczne, jako prefekta Kongregacji Nauki Wiary. Trudno w tej chwili powiedzieć, jak ich myślenie wpływało na siebie nawzajem. Z całą pewnością ich myśli i ich wizja Kościoła były bardzo zbieżne. Ich odczytanie wyzwań, przed którymi stawał Kościół po Soborze Watykańskim II, było bardzo podobne. Powiedziałbym więc raczej o wzajemnym przenikaniu się i syntezie ich myśli, która dokonywała się w ramach ich codziennej współpracy dla dobra Kościoła.

Columbia: Kiedy po raz pierwszy Karol Wojtyła zapoznał się z kardynałem Ratzingerem, późniejszym papieżem benedyktem XVi, zarówno osobiście jak i w zakresie jego prac? Jaki wpływ miał Ratzinger i jego myśl na Karola Wojtyłę? Ks. pRał. słaWomiR odeR: Karol Wojtyła został mianowany kardynałem przez Pawła VI w 1967 roku. Natomiast kardynał Ratzinger otrzymał kapelusz kardynalski w 1977 roku, na rok przed śmiercią Pawła VI. Pomimo, iż obaj uczestniczyli w Soborze Watykańskim II, ich pierwsze spotkanie nastąpiło dopiero na konklawe po śmierci Pawła VI. I to tam, rozmawiając o przyszłości Kościoła, który miał być prowadzony przez następcę Pawła VI, spotkali i zapoznali się i tam nastąpiło między nimi spontaniczne zbliżenie. Po śmierci Jana Pawła I, Jan Paweł II

Columbia: W jaki sposób Jan paweł ii stworzył swoją „teologię ciała”? i jak doszedł do podjęcia decyzji o rozpoczęciu papieskiego instytutu Jana pawła ii dla studiów nad małżeństwem i Rodziną? Ks. pRał. słaWomiR odeR: Jego „teologia ciała” wytworzyła się z jego zainteresowań o charakterze filozoficznym i antropologicznym, ale przede wszystkim na płaszczyźnie duszpasterskiej. Jako młody kapłan w Krakowie Karol Wojtyła był odpowiedzialny za duszpasterstwo młodych i ludzi związanych ze służbą zdrowia. Jego duszpasterstwo akademickie przy kościele św. Floriana, jego wakacje na Mazurach, rekolekcje dla narzeczonych były tym miejscem, gdzie krystalizowała się jego myśl dotycząca „teologii ciała”. Owoce tamtych doświadczeń zostały później spisane w „Miłości i Odpowiedzialności” (1960). Jako papież rozwinął on dalej odczytanie kwiecień 2014

♦ columbia ♦ 8

Od góry, zgodnie z ruchem wskazówek zegara: Papież Jan Paweł II celebruje Mszę świętą w Bazylice Matki Bożej z Guadalupe w Meksyku w 1999 roku. • Jan Paweł II wita kardynała Josepha Ratzingera, późniejszego papieża Benedykta XVI w Watykanie w 2004 roku. • Ojciec Święty kładzie odręcznie napisaną modlitwę przy Ścianie Płaczu w Jerozolimie podczas swojej wizyty w Ziemi Świętej w trakcie Jubileuszu Roku 2000. • Papież wychodzi z tipi Pierwotnych Narodów w Fort Simpson w Północno-Zachodnich Terytoriach Kanady w 1987 roku. 9 ♦ Columbia ♦

kwieCień 2014

GUADALUPE: Gianni Giansanti/Sygma/Corbis – RATZINGER: CNS photo/Catholic Press Photo – WESTERN WALL: Servizio Fotografico/L’Osservatore Romano

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:56 PM Page 9

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:56 PM Page 10

TEEPEE: Arturo Mari/L’Osservatore Romano via Knights of Columbus Multimedia Archive– MOTHER TERESA: CNS photo by Arturo Mari

prawdy o człowieku, którą objawił Jezus Chrystus. W szczególny sposób wiąże się to z pierwszym cyklem katechez środowych (1979-1980) dotyczących właśnie „teologii ciała”. Z tych właśnie istotnych zainteresowań Wojtyły wyłonił się Papieski Instytut Jana Pawła II dla Studiów nad Małżeństwem i Rodzinną, który został założony w 1981 roku. Z całą pewnością jest to instytut bardzo prężnie działający, bardzo aktualny. Pamiętajmy, że problem rodziny był dla Jana Pawła II problemem fundamentalnym. I jego przesłanie dla rodzin stanowi niejako odpowiedź na tę rzeczywistość, której jesteśmy świadkiem, tzn. kryzys społeczeństwa, który w szczególny sposób przejawia się poprzez kryzys rodziny. Nauczanie Jana Pawła II, które jest niejako zachowane w dziedzictwie Instytutu Jana Pawła II dla Studiów nad Małżeństwem i Rodziną jest odpowiedzią na ten kryzys. Jan Paweł II był również twórcą Papieskiej Rady ds. Rodziny. To on podpisał dekret tworzący ten urząd 9 maja 1981 roku. Chciał on osobiście ogłosić decyzję o powołaniu zarówno instytutu, jak i rady w czasie audiencji 13 maja 1981 roku. Jak pamiętamy jest to data zamachu na jego życie. Można więc powiedzieć, że ta walka Jana Pawła II o prawdę o człowieku, o prawdę o małżeństwie i rodzinie została niejako przypieczętowana i przelał za nią krew. Ja odczytuje to jako symboliczny znak. Columbia: Jakie były, w księdza prałata ocenie, najważniejsze lub szczególne cechy pontyfikatu Jana Pawła ii, jednego z najdłuższych w historii Kościoła? Ks. Prał. sławomir oder: Jego pontyfikat jest przede wszystkim recepcją nauczania Soboru Watykańskiego II. Jan Paweł II był wiernym synem Kościoła, który określili Ojcowie Soboru. Kościoła, który stanął wobec wyzwań nowoczesności. Kościoła, który nie jest w defensywie, ale Kościoła, który ma do zaproponowania światu przesłanie radości i nadziei. Pontyfikat Jana Pawła II zaznaczył się od samego początku otwartością ewangeliczną na współczesny świat. Jego homilia inauguracyjna zawierała programową proklamację: „Nie bójcie się! Otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi”. To jest Kościół nielękający się i nieżyjący w defensywie, ale śmiało niosący orędzie ewangeliczne wszystkim zagubionym. Wydaje mi się, że takim mocnym elementem podkreślającym nadzieję, była jego zdolność dialogu z młodymi ludźmi, która znalazła swój wyraz poprzez ustanowienie Światowych Dni Młodzieży. Powiedziałbym więc, że to był pontyfikat bardzo radosny, otwarty, twórczy. Jednocześnie pontyfikat konkretnie patrzący w oczy człowiekowi współczesnemu, który także cierpi, nie znajduje odpowiedzi na wszystkie swoje pytania w samym sobie. A więc był to pontyfikat prawdy o człowieku, prawdy, którą objawił Chrystus jedyny Zbawiciel i Odkupiciel człowieka. Columbia: Jaki wpływ miał Jan Paweł ii na swoich następców? w jaki sposób papieże benedykt i Franciszek budowali na osiągnięciach Jana Pawła ii? Ks. Prał. sławomir oder: Z całą pewnością zarówno Benedykt jak i Franciszek żyli przez wiele lat, patrząc na Jana Pawła II. Papież Benedykt wielokrotnie mówił o swoim podziwie dla Jana Pawła II, dla jego świętości osobistej, dla jego pobożności, dla jego otwartości ewangelicznej, dla jego zdolności stawiania czoła wyzwaniom

świata. Papież Franciszek z kolei podkreślił, w jaki sposób pobożność maryjna wpłynęła na jego osobistą pobożność, w jaki sposób świętość Jana Pawła II inspirowała także jego wybory i jego pragnienie doskonałości. Wydaje mi się, że w tej sekwencji trzech papieży widzimy ciągle ten Kościół, który chce zanieść Chrystusa „na peryferie”, by użyć sformułowania Ojca Świętego Franciszka. Jan Paweł II musiał się zmierzyć z peryferiami o charakterze geopolitycznym: podziałem świata na wschód i na zachód, demokracje a reżimy, ateizm wojujący a tradycję chrześcijańską. Papież Benedykt niósł Ewangelię na peryferie intelektualne świata. Wyzwania kultury laickiej, ateizmu w jego nowych postaciach, relatywizmu. Natomiast papież Franciszek dalej idzie drogą ewangelizowania peryferii egzystencjalnych, którymi dzisiaj są ludzie ubodzy, emigranci, ludzie z marginesu. Z całą pewnością istnieje ciągłość, ciągłość miłości Chrystusa, która wyraża się posługą Piotrową. Columbia: Jak, w księdza prałata ocenie, katolicy będą postrzegali świętego Jana Pawła ii za 100 lat lub nawet za 500 lat? Jakie będzie jego dziedzictwo? Ks. Prał. sławomir oder: Papież Benedykt XVI uczynił niezwykły dar Kościołowi, nie poddając się naciskom, by ogłosić Jana Pawła II błogosławionym czy świętym przez aklamację. Poprzez przeprowadzenie postępowania kanonicznego to popularne przeświadczenie zostało zobiektywizowane. Ono nie jest już tylko związane z uczuciami, z sympatią, ale elementy, które świadczą o jego świętości i o wielkości jego życia zostały wydobyte na światło dzienne. Także dla historii proces zostanie jako punkt odniesienia. Myślę, że będziemy postrzegać go jako papieża, który żył i realizował Sobór Watykański II. W Polsce będziemy go postrzegać jako jednego z największych, jeśli nie największego Polaka. Jan Paweł II sam kiedyś powiedział, że chciałby być wspominany jako papież życia i papież rodzin. Myślę, że właśnie tak Jan Paweł II będzie postrzegany, jako obrońca godności, który przekazał głębokie przesłanie dotyczące prawdy o człowieku, o rodzinie i życiu. Nie będzie to tylko zwykły humanizm, ale raczej humanizm chrześcijański, ponieważ Jan Paweł II odczytywał prawdę o człowieku przez pryzmat wcielenia Słowa Bożego, Jezusa Chrystusa. To jest wielkie przesłanie Jana Pawła II: pozytywne spojrzenie na człowieka, objawienie prawdy o jego godności i wielkości poprzez pryzmat spotkania z Chrystusem. Columbia: Co oznacza być naśladowcą Świętego Jana Pawła ii i jego duchowości? Ks. Prał. sławomir oder: Najbardziej charakterystyczna rysa świętości Jana Pawła II to jego zjednoczenie z Chrystusem, to jego zdolność patrzenia na drugiego człowieka przez pryzmat Chrystusa. W czasie trwania procesu beatyfikacyjnego wielokrotnie słyszałem od osób, które spotkały Jana Pawła II: miał on zdolność patrzenia na każdego człowieka – wierzącego i niewierzącego, świętego i grzesznika – jako na obraz i podobieństwo Boga. Być naśladowcą świętego Jana Pawła II to przede wszystkim być głęboko zakorzenionym w miłości Boga i patrzeć na drugiego człowieka, na przyjaciół jak i na adwersarzy, jako stworzonych na obraz i podobieństwo Boga. Właśnie poszukując tego, co dobre, piękne i szlachetne w człowieku, można budować nowy humanizm, można budować przyszłość człowieka.♦ kwiecień 2014

♦ c o l u m b i a ♦ 10

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:56 PM Page 11

Pięć Zasadniczych Koncepcji Papieża Jana Pawła II Wraz z kanonizacją Karola Wojtyły Kościół potwierdza wizję człowieka i rodziny skoncentrowanej na Chrystusie Michelle K. Borras

ziesiątki tysięcy ludzi spodziewanych jest 27 kwietnia na Placu Świętego Piotra w Rzymie, aby świętować kanonizację papieża Jana XXIII, który rozpoczął Sobór Watykański II i wraz z nim „syna” soboru, który pozostawił niezatarty ślad w naszych czasach, papieża Jan Pawła II. Nie tak dawno temu, gdy Jan Paweł II umierał w kwietniu 2005 roku, tysiące młodych ludzi zebrało się w tym samym miejscu na czuwaniu modlitewnym – świadectwie miłości do papieża, którego miłosierdzia doświadczyli. Miliony przybyły na Mszę pogrzebową 8 kwietnia, dziękując Bogu za dar tego człowieka. Tego dnia tłum wykrzykiwał tak głośno, że było go słychać na szczycie Góry Janikulum w Rzymie: „Il Grande!” („Wielki!”) oraz „Santo subito!” („Święty natychmiast!”). Taki scenariusz nie miał miejsca od czasu pogrzebu papieża Grzegorza Wielkiego w 604 roku. W Święto Miłosierdzia Bożego – święto, które sam Jan Paweł II podarował Kościołowi – ta spontaniczna aklamacja stanie się rzeczywistością. Polski papież, który wychowywał się wśród najgorszych okropności XX wieku będzie publicznie uznany darem miłosierdzia Bożego naszych czasów. Podczas gdy tłumy ponownie wypełnią Plac Świętego Piotra, zapełniając boczne ulice i Via della Conciliazione – szeroką aleję prowadzącą do Tybru, będziemy mogli poświęcić chwilę, aby przypomnieć sobie, co Jan Paweł II dał Kościołowi i światu. Jeden z najdłuższych i najbogatszych w nauki pontyfikatów, jego dwudziestosześcioletni okres papiestwa przyniósł już obfite owoce. Ale te owoce przetrwają tylko wtedy, gdy podobnie jak Maryja, chrześcijanie zapamiętają dary Boga i rozważą je w swoich sercach (zob. Łk 2,19). Starsi pamiętają dzień, w którym Karol Wojtyła po raz pierwszy pojawił się na balkonie Bazyliki Świętego Piotra jako radosny wybuch nowej energii z szeroko otwartymi ramionami gotowymi objąć cały świat. Pamiętają oni poruszające wezwanie, które wypowiedział on podczas swojej inauguracyjnej Mszy świętej: „Nie lękajcie się! Otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi!” Wszyscy pozostali niezależnie od wieku, którzy słuchali homilii lub czytali dzieła tego nieustraszonego pastora i teologa wiedzą, że był on jak mądry zarządca Pisma Świętego, który nakreślał nowe spojrzenie na Kościół i świat ze skarbca Tradycji Kościoła (zob. Mt 13:52). Destylacja kluczowych postępów teologicznych Jana Pawła II może wydawać się nieco abstrakcyjna, do momentu gdy uświa11 ♦ C o l u m b i a ♦

kwieCień 2014

domimy sobie, że dla Jana Pawła II chrześcijańskie myślenie było nierozerwalnie związane z żywą wiarą chrześcijańską. Ten głęboko duszpasterski filozof i teolog wzywał do radykalnej odnowy wiary, która świadczyłaby o prawdzie Jezusa Chrystusa w naszych czasach. Wzywał do świadectwa, którego kult, słowa i istnienie emitowałyby Ewangelię do świata zagłębionego w potrzebie. I był on dokładnie tym, co głosił. Każda próba przedstawienia zasadniczych koncepcji nowego świętego będzie zawsze niekompletna. Wraz z emerytowanym papieżem Benedyktem XVI i papieżem Franciszkiem w dalszym ciągu odkrywamy co Bóg przekazał swojemu Kościołowi w postaci „Jana Pawła Wielkiego”. Niemniej jednak możemy rozpoznać niektóre z tych skarbów, które ten wielki nauczyciel i pasterz przekazał Kościołowi i światu. 1. Ponownie skoncentrował Kościół na „Chrystusie, Odkupicielu człowieka”, a więc pokazał drogę do „odpowiedniej antropologii”. Podobnie jak jego życie, wszystkie najważniejsze ewolucje Jana Pawła II na temat stanowiska Kościoła były zakotwiczone w najprostszym i najstarszym chrześcijańskim wyznaniu wiary. Zdecydowanie nowoczesne, spektakularne potwierdzenie tej starożytnej wiary rozpoczyna jego pierwszą encyklikę: „Jezus Chrystus, Odkupiciel człowieka, jest centrum wszechświata i historii” (Redemptor Hominis, 1). Pierwszy paragraf Redemptor Hominis celowo przywołuje początek Manifestu Komunistycznego, dosadnie zaprzeczając marksistowskiemu, stworzonemu przez człowieka, autodestrukcyjnemu zbawieniu poprzez gwałtowną rewolucję. Społeczeństwo nie zostaje uzdrowione ani przez socjalizm, ani przez „rynek”, które podporządkowują dobro osoby funkcjom mechanizmu społecznego. Jest ono wyłącznie uzdrawiane przez Syna Jednorodnego Boga, który narodził się z Maryi dwa tysiące lat temu, aby stać się naszym towarzyszem na drodze naszego życia i pokazać nam miłość Ojca (zob. Jan Paweł II, „Modlitwa na obchody Wielkiego Jubileuszu”). Jan Paweł II miał bezpośrednie doświadczenie z destrukcyjnymi ideologiami, które nie rozumiały człowieka. Był niewzruszenie przekonany, że „tajemnica człowieka wyjaśnia się dopiero w tejemnicy Słowa Wcielonego (...) Chrystus (...) już w samym objawieniu tajemnicy Ojca i Jego miłości objawia w pełni człowieka samemu człowiekowi i okazuje mu najwyższe jego powołanie” (Sobór Watykański II, Gaudium et spes, 22).

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:56 PM Page 12

CNS file photo

2. Dał nam teologię ludzkiej miłości. W swojej pierwszej encyklice Jan Paweł II napisał, że „człowiek pozostaje dla siebie istotą niezrozumiałą, jego życie jest pozbawione sensu, jeśli nie objawi mu się Miłość, jeśli nie spotka się z Miłością” (Redemptor Hominis, 10). W świetle Słowa Wcielonego, które objawiło miłość Ojca i obdarowało nas Duchem zaczynamy rozumieć dlaczego: sam Bóg jest niekończącą się komunią, doskonałym darem siebie, wspólną radością. Ponieważ człowiek stworzony został na podobieństwo Boga, „nie może on inaczej odnaleźć się w pełni, jak tylko poprzez bezinteresowny dar z siebie samego. Jest to (...) głęboki paradoks ludzkiego bytowania” (Jan Paweł II, List do rodzin, 11; zob. Gaudium et spes, 24). Jako młody ksiądz pracujący z małżeństwami, przyszły papież nauczył się „miłowania ludzkiej miłości” (zob. Przekroczyć próg nadziei). W trakcie całego swojego pontyfikatu odważnie rozwijał teologię ludzkiej miłości w wielu swoich naukach. Nauczał, że ludzkie ciało ma „ślubne znaczenie”. W naszej różnicy seksualnej (tzn. istniejącej jedynie jako mężczyzna lub kobieta, którzy razem tworzą obraz Boga), możemy od razu dostrzec oznaki fundamentalnego ludzkiego powołania do miłości.

zdrowych i chorych, uciskanych lub wolnych. Napisał on w swojej encyklice Evangelium Vitae – „Ewangelia miłości Boga do człowieka, Ewangelia godności osoby ludzkiej i Ewangelia życia stanowią jedną i niepodzielną Ewangelię” (2). Ta Ewangelia skłoniła Jana Pawła II, aby wypowiadać się w szczególności w imieniu najbardziej bezbronnych: nienarodzonych dzieci i osób w podeszłym wieku. Ale także doprowadziła go do zakwestionowania niesprawiedliwych praktyk ekonomicznych, przypominając pracownikom o ich godności, upominając dyktatorów i wołając o pokój, będąc przekonanym, że „odpowiedzią na obawy, które ogarniają ludzką egzystencję pod koniec XX wieku jest wspólny wysiłek, w celu budowania cywilizacji miłości” (Przemówienie w ONZ, 1995).

5. W swoim cierpieniu, powierzył nas miłosierdziu Bożemu. Na początku swojego pontyfikatu Jan Paweł II napisał encyklikę na temat Boga Ojca zatytułowaną Dives in Misericordia (O Bożym Miłosierdziu). W pewnym sensie, tytuł ten odnosić się może do całego jego życia i pontyfikatu, zwłaszcza do jego wieloletnich zmagań z chorobą Parkinsona i jego śmierci w 2005 roku. Ten papież, który był tak wielkim mówcą na zakończenie nauczał nas najlepiej swoim milcze3. Sformułował „zbawczą misję niem: W Kościele, który istnieje rodziny”. dzięki poświęceniu się swego Pana, Teologia ludzkiej miłości Jana Jan Paweł II stał się cierpiącym i w Pawła II osiągnęłą wyżyny w pokońcu milczącym świadkiem miłowstaniu teologii małżeństwa i rości Chrystusa „do samego końca” Karol Wojtyła jako biskup pomocniczy, a później dziny. Zajmie pokolenia, aby (zob. J 13,1). arcybiskup Krakowa w latach sześćdziesiątych był w pełni rozwinąć je w życiu KoPapież oddał Miłosierdziu Boowocnym pisarzem. ścioła. Pełna i owocna komunia mężżemu ostatnie słowo w swoim życiu. czyzny i kobiety pokazuje światu Po powierzeniu każdego i wszystpełną i owocną komunię, która jest kiego w ręce Najświętszej Maryi w Bogu. To jeszcze nie wszystko. Rodzina ma tak istotną misję, Panny, napisał w swoim testamencie: „Ja (...) proszę o modże dzięki niej ludzkość przetrwa lub przez nią zginie. litwy, aby Miłosierdzie Boże okazało się większe od mojej słaPo prostu stając się tym, czym jest – to znaczy „wspólnotą życia bości i niegodności: U Pana bowiem jest łaskawość i obfite i miłości” – rodzina staje się „zbawioną i zbawiającą wspólnotą” u Niego odkupienie ( Ps 130,7 )”. w sercu misji Kościoła. „Rodzina” – pisał Jan Paweł II – „ma Jeśli nie przypomnimy sobie nic innego, kiedy obserwować misję strzeżenia, objawiania i przekazywania miłości, będącej będziemy ogromne tłumy, które wypełnią Plac Świętego Piotra żywym odbiciem i rzeczywistym udzielaniem się miłości Bożej w dniu 27 kwietnia – tak jak miało to miejsce na niezapomnialudzkości oraz miłości Chrystusa Pana Kościołowi, Jego oblu- nym pogrzebie Jana Pawła II, tylko teraz bez cienia smutku – bienicy (...) Rodzino, stań się tym, czym jesteś!” (Familiaris con- pamiętajmy tę łaskę. Ostatecznie jest to tajemnica miłości Boga, sortio, 17; zob. 70). która widoczna jest w każdej koncepcji wielkiego papieża, w rzeczywistości w całym jego życiu. Wszystko to, co Jan Paweł II 4. Nieustannie bronił godności osoby ludzkiej. oddał Kościołowi i światu, który tak bardzo umiłował było – Rodzina jest miejscem, w którym osoba ludzka powinna być i jest – wyrazem tych słów: Bóg będąc bogatym w miłosierdzie przyjęta z miłością, bez względu na swoje umiejętności czy nie- oddał się światu w postaci Syna Jego Jedynego.♦ pełnosprawności, swój wiek lub swoją „wydajność”. Tym samym Jan Paweł II, papież rodziny był także proroczym gło- MICHELLE K. BORRAS jest teologiem na stażu w Sanktuasem głoszącym nienaruszalność godności każdego ludzkiego rium Jana Pawła II w Waszyngtonie i dyrektorem Katolickiego życia: narodzonego lub nienarodzonego, bogatych i biednych, Serwisu Informacyjnego Zakonu. kwiecień 2014

♦ c o l u m b i a ♦ 12

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:56 PM Page 13

Współpracownicy W WINNICY CHRYSTUSA Papież Jan Paweł II często przekazywał duszpasterskie nauki Rycerzom Kolumba i wyrażał wdzięczność za ich przyjaźń Zespół Columbii

13 ♦ C o l u m b i a ♦

kWieCień 2014

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:56 PM Page 14

odczas trwającego 26 lat pontyfikatu papież Jan Paweł II zwracał się wielokrotnie do Rycerzy Kolumba, także przekazując im słowa uznania i wsparcie. Jego przemówienia kierowane do Rady Dyrektorów Rycerzy Kolumba oraz przesłania na Doroczną Najwyższą Konwencję na rożne sposoby podkreślały rolę Zakonu współpracującego z Misją Kościoła na rzecz szerzenia Ewangelii i budowy cywilizacji miłości. Rycerze ściśle współpracowali z Janem Pawłem II podczas Jego pontyfikatu, na przykład mając swój udział w sponsorowaniu Mszy świętej jaką papież odprawił na torze wyścigowym Aqueduct Racetrack w Nowym Jorku w 1995 roku. Pomagali także przy innych podróżach apostolskich, wsparli renowację fasady Bazyliki Św. Piotra i modernizację watykańskiego wyposażenia telekomunikacyjnego. Poniższe strony zawierają kalendarium oraz zdjęcia, podkreślają te i inne znaczące wyniki współpracy pomiędzy Rycerzami Kolumba a Janem Pawłem II. Przywołując te główne zdarzenia będące znakiem solidarności z papieżem pamiętamy także, że ta jedność Zakonu z Janem Pawłem II opiera się na duszpasterskiej pracy Kościoła. Podczas prywatnej audiencji z dyrektorami w październiku 1988 roku Ojciec Święty powiedział, „Największą radością i pocieszeniem serca papieża jest rezultat tego wszystkiego co wy (Rycerze) czynicie by bronić chrześcijańskiej rodziny i prawa do życia od poczęcia do naturalnej śmierci oraz dla promocji ewangelizacji, katolickiej edukacji, życia parafii i powołań do kapłaństwa i życia duchownego”. Dzisiaj przyjaźń z Janem Pawłem II trwa nadal poprzez świętych obcowanie jako, że Zakon pragnie kontynuować pracę na rzecz budowania kultury życia i cywilizacji miłości.

1978 Zakon finansuje koszt transmisji telewizyjnej inauguracji pontyfikatu papieża Jana Pawła II oraz funduje film o pierwszej podróży apostolskiej papieża do Meksyku.

1979 W październiku, Zakon współpracuje z Konferencją Biskupów Amerykańskich by zabezpieczyć finansowanie filmu rejestrującego całą pielgrzymkę papieża Jana Pawła II do Stanów Zjednoczonych. 1981 Zakon Rycerzy Kolumba ustanawia fundusz Vicarius Christi w wysokości 10 milionów dolarów, którego

„ Kiedy myślę o Rycerzach Dziesiątki tysięcy pielgrzymów wypełniło 1 maja 2011 roku Plac Świętego Piotra w Watykanie w trakcie Mszy beatyfikacyjnej Jana Pawła II. Gobelin przedstawiający wizerunek zmarłego papieża wisi na fasadzie bazyliki, która została odrestaurowana w 1980 roku przy wsparciu Rycerzy Kolumba.

Kolumba, z radością przpominam sobie o głębokim dziedzictwa wiary, braterstwa i służby oraz o świetlanym przykładzie katolickich świeckich zaangażowanych w misję Kościoła”. — Przesłanie na 101 Najwyższą Konwencję, Columbus, Ohio, 21 lipca 1983 r.

dochody są przekazywane na papieskie cele charytatywne.

1983 Zakon pomaga finansowo papieżowi wspierając budżet Międzynarodowego Centrum Konferencyjnego Młodzieży w Rzymie (San Lorenzo International Youth Center). 1984 Rada Najwyższa zatwierdza specjalną składkę od kanadyjskich członków Zakonu w wysokości 1 dolara od osoby, która pomaga Konferencji Biskupów Kanadyjskich pokryć wydatki związane z wizytą Jana Pawła II. 1985 Zakon dostarcza funduszy dla Centrum Telewizji Watykańskiej (CTV) na zakup mobilnego studia produkcji telewizyjnej, pozwalającego CTV na dokumentowanie wystąpień i spotkań Jana Pawła II, które mogą być wykorzystywane przez światowe media. Dostarcza on również fundusze na produkcje innych programów związanych z papieskimi podróżami, wystąpieniami i innymi aktywnościami. 1985 Na życzenie papieża wyrażone poprzez Fabrykę Św. Piotra, Zakon otrzymuje możliwość renowacji całej fasady Bazyliki Św. Piotra, której nie odnawiano przez ponad 350 lat. kwiecień 2014

♦ c o l u m b i a ♦ 14

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:56 PM Page 15

naprawa „ Finasowanie, i utrzymanie fasady Bazyliki Św. Piotra oraz ogromnych rzeźb stojących ponad nią jest jeszcze jednym symbolem ofiarnego ducha waszej szacownej organizacji, waszego oddania i wierności następcy św. Piotra”. — Przemówienie Jana Pawła II podczas ceremonii kończącej renowację fasady Bazyliki Św. Piotra, 23 lutego 1987 r.

1986 Papież Jan Paweł II przekazuje do Muzeum Rycerzy Kolumba w New Haven, Conn., miedziany krzyż, który od roku 1614 znajdował się w ramionach rzeźby Chrystusa widniejącej na szczycie fasady Bazyliki Św. Piotra. Dar ten został wręczony w podziękowaniu za współpracę Zakonu przy restauracji fasady oraz przy pracach z tym związanych.

1989

Rycerze Kolumba zabezpieczają fundusze na publikację zatytułowaną „Papież Przemawia do Kościoła Amerykańskiego” stanowiącą zbiór papieskich wystąpień do katolików w Stanach Zjednoczonych w latach 1979-88.

trosce o ubogich, upośledzonych a w szczególności nienarodzonych jestem przekonany, że Rycerze Kolumba będą nadal wspierać starania Kościoła na rzecz promowania „kultury życia” (zob. Centesimus Annus, 39)”. — Przesłanie na 109 Najwyższą Konwencję, St. Louis, 4 lipca 1991 r. 15 ♦ C o l u m b i a ♦

kwieCień 2014

1990 Zakon opracowuje i dystrybuuje przewodnik naukowy do adhortacji apostolskiej z 1989 roku zatytułowanej Christifideles Laici zajmującej się powołaniem i misją świeckich. 1991 W sierpniu ogłoszono program modlitewny skupiający się na replice krzyża (Orderwide Quincentennial Prayer Service), którą papież Jan Paweł II podarował biskupom obu Ameryk w 1984 roku w Republice Dominikańskiej.

1995 W dniu 5 października, papież Jan Paweł II błogosławi nową siedzibę Misji Stałego Obserwatora przy ONZ w Nowym Jorku, która została ufundowana przez Zakon. Rycerze i diecezja Brooklyn byli współgospodarzami papieskiej Mszy na torze wyścigowym Aqueduct Racetrack w dniu 6 października.

1996 Zakon publikuje przewodnik naukowy do encykliki Jana Pawła II Evangelium Vitae (Ewangelia Życia).

L’Osservatore Romano via Knights of Columbus Multimedia Archive

pod uwagę świadec„ Biorąc two waszego Zakonu w

U góry: Papież Jan Paweł II spotyka się z byłym Najwyższym Rycerzem Virgilem C. Dechantem i Najwyższymi Funkcjonariuszami w Waszyngtonie w dniu 7 października 1979 roku. • Powyżej: Ojciec Święty błogosławi wóz transmisyjny ufundowany przez Zakon dla Centrum Telewizji Watykańskiej w dniu 6 listopada 1995 roku.

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:56 PM Page 16

PREVIOUS SPREAD: CNS photo/Paul Haring – THIS PAGE: L’Osservatore Romano via Knights of Columbus Multimedia Archive

„

W społeczeństwie które pilnie potrzebuje odkryć na nowo oblicze człowieczeństwa, cichy przykład mężczyzn których życie kształtują cnoty wiary, jedności, wierności, ciężkiej pracy i prawdziwe zainteresowanie bliźnim, może być niezwykle skutecznym świadectwem Ewangelii. „Historia Rycerzy Kolumba pokazuje jak niewielka grupa mężczyzn zainspirowana chrześcijańską wiarą i potrzebą dobroczynności była w stanie zainspirować cały ruch przynoszący wielkie owoce dla Bożego królestwa na ziemi”. — Przesłanie na 117 Najwyższą Konwencję, St. Paul-Minneapolis, 21 maja 1999 r.

Papież Jan Paweł II celebruje Mszę świętą 6 października 1995 roku na obiekcie Aqueduct Racetrack w nowojorskiej dzielnicy Queens, w trakcie swojej wizyty w Stanach Zjednoczonych.

1997 Najwyższy Rycerz Virgil C. Dechant wraz z żoną reprezentują Zakon na Międzynarodowej Konferencji o Rodzinnie w Rio de Janeiro. W konferencji uczestniczył Jan Paweł II.

1997 Jan Paweł II przyjmuje Funkcjonariuszy Rady Najwyższej na audiencji w dniu 11 grudnia. Aby uhonorować 50 rocznicę kapłaństwa Jana Pawła II, Rycerze ofiarują modlitwy. 1998 Zakon zabezpiecza fundusze na konferencje biskupów Kuby w celu wspomożenia w wydatkach związanych z wizytą Jana Pawła II na Kubie.

1998 Papież przyjmuje Radę Dyrektorów na audiencji w dniu 15 października. Błogosławi mozaikę Matki Bożej z Gwadelupy, zleconą Rycerzom Kolumba przez Watykańskie Studia Mozaiki.

1999 W styczniu Zakon ogłasza finansowanie renowacji 17 wiecznego Maderno Atrium oraz Drzwi Świętych

w Bazylice Św. Piotra. Jest to dar dla Papieża i uniwersalnego Kościoła na rok jubileuszowy 2000.

2000 21 maja Papież Jan Paweł II kanonizuje 25 meksykańskich męczenników, ofiary religijnych prześladowań z lat 20. Sześciu kanonizowanych księży było członkami Rycerzy Kolumba. 2000 Zakon finansuje transmisję papieskiej wizyty do Ziemi Świętej w marcu. 2001 W dniu 29 kwietnia Jan Paweł II beatyfikuje Carlos’a Manuel Rodriguez’a, członka Rycerzy Kolumba w Puerto Rico.

2002 Jako znak solidarności z Papieżem Zakon powołuje w marcu fundusz Pacem in Terris w wysokości 2 milionów dolarów. Dochody przekazywanej są na promowanie pokojowych inicjatyw w Ziemi Świętej i pomoc dla Patriarchy Łacińskiego wspierającego chrześcijańską społeczność tamże. kwiecień 2014

♦ c o l u m b i a ♦ 16

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:56 PM Page 17

2002 Najwyższy Rycerz Carl A. Ander- 2003

2002 Na Boże Narodzenie Zakon współpracuje z Papieską Radą ds. Środków Społecznego Przekazu przy produkcji wideo transmisji 24-godzinnego programu telewizyjnego poświęconego Bożemu Narodzeniu, obchodzonemu po raz 25 podczas pontyfikatu Jana Pawła II. 2003 W odpowiedzi na wezwanie papieża by wspierać powołania, Zakon rozpoczyna program skupiony wokół 40-tego dorocznego Światowego Dnia Modlitw o Powołania odbywającego się 11 maja.

W październiku, Zakon rozpoczyna roczny Program Modlitewny Bożego Miłosierdzia w intencji Jana Pawła II oraz kapłanów. Program ten posługuje się obrazem Bożego Miłosierdzia pobłogosławionym przez papieża.

2005 Najwyższy Rycerz Anderson, Były Najwyższy Rycerz Dechant, ich żony oraz hrabia Enrico Demajo (dyrektor rzymskiego biura Zakonu) reprezentują Rycerzy Kolumba podczas pogrzebu papieża Jana Pawła II w dniu 8 kwietnia.

2003 We wrześniu, Zakon specjalnym 2011 W dniu 2 sierpnia, cztery miesiące wydaniem Columbii rozpoczyna uroczystości związane z 25-tą rocznicą pontyfikatu papieża Jana Pawła II.

2003

W związku z rozpoczęciem roku akademickiego Rada Najwyższa wręczyła 4 tysiącom seminarzystów egzemplarze specjalnego wydania książki Jana Pawła II „Dar i Tajemnica”. Książka ta upamiętnia 50 lecie kapłaństwa Ojca Świętego obchodzone w 1996 roku.

Po lewej: Papież Jan Paweł II przyjmuje płaskorzeźbę przedstawiającą księdza Michaela J. McGivney od Najwyższego Rycerza Carla A. Andersona w 2002 roku. • Poniżej: Papież Jan Paweł II błogosławi obraz Miłosierdzia Bożego podczas spotkania z Najwyższym Rycerzem Andersonem, jego żoną Doriana oraz dr Stanisławem Grygielem w 2003 roku. Na zdjęciu widoczny jest także (po lewej) ówczesny biskup Stanisław Dziwisz, sekretarz papieża.

po beatyfikacji Jana Pawła II, Najwyższy Rycerza ogłasza plan Zakonu związany z otwarciem sanktuarium w Waszyngtonie DC, poświęconemu dziedzictwu błogosławionego Jana Pawła II.♦

„W zmienionych warunkach

dzisiejszego Kościoła i społeczeństwa, wizja księdza McGivney’a pozostaje tak samo ważną jak zawsze (…) Będąc przykładem katolickich mężczyzn, mężów i ojców, dając świadectwo miłości do Kościoła i wierności Jego nauczania Rycerze w znaczny sposób przyczynili się do wewnętrznej odnowy Kościoła i Jego ewangelicznej misji. Jestem szczególnie wdzięczny za wsparcie, jakiego Rycerze udzielili na forum publicznym w kwestiach wolności edukacji, prawdy o małżeństwie i życiu rodzinnym oraz potrzebie respektowania godności i prawa każdego człowieka od poczęcia aż do naturalnej śmierci”. — Przesłanie na 121 Najwyższą Konwencje, Waszyngton 25 lipca 2003 r.

17 ♦ C o l u m b i a ♦

kwieCień 2014

Servizio Fotografico/L’Osservatore Romano – TOP: L’Osservatore Romano via Knights of Columbus Multimedia Archive — COAT OF ARMS: Vatican.va

son zostaje przyjęty na prywatnej audiencji u Jana Pawła II w dniu 26 kwietnia podczas której rozmawiają oni o procesie kanonizacyjnym założyciela Zakonu, księdza Michaela McGivney’a.

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:57 PM Page 18

D O B RY O J C I E C

Strategia dla katolickich rodzin Jan Paweł II niezawodnie wskazuje rodzinom drogę przez pole minowe dominującej kultury Randy Hain

Servizio Fotografico/L’Osservatore Romano

iedy w 2006 roku wraz żoną i dwoma synami zostaliśmy przyjęci na łono Kościoła katolickiego, wydawało nam się, że sytuacja nas przerasta. Znaliśmy wielu księży, diakonów i pomocnych parafian, ale częściej wsparcie i wskazówki duchowe czerpaliśmy z dorobku papieża Jana Pawła II. Rolę szczególnie doniosłą w naszym życiu miała adhortacja Familiaris Consortio, poświęcona rodzinie w obliczu wyzwań świata. Z neoficką żarliwością wraz z żoną chcieliśmy czegoś więcej niż po prostu słuchać kazań – chcieliśmy zasadniczej zmiany w życiu. Łączyło się to z odrzuceniem wartości konsumpcyjnego świata i dostosowaniem do kościelnej wizji małżeństwa oraz rodziny. Nasze wysiłki oparliśmy na strategii klarownie wyłożonej w Familiaris Consortio. Nauczyliśmy się z tej adhortacji czterech prawd, które znacząco przewartościowały nasze życie rodzinne. Nasze małżeństwo jest sakramentem przymierza. Kochamy się nawzajem głęboko, ale akceptujemy, że małżeństwo nie jest po prostu wspólnotą przeżywania pozytywnych emocji. Powołani jesteśmy stać się żertwą ofiarną jak Chrystus wobec swej Oblubienicy – Kościoła. Jan Paweł II tak to ujął: „Mocą Chrztu (...) intymna wspólnota życia i miłości małżeńskiej ustanowiona przez Stwórcę, doznaje uwznioślenia i włączenia w miłość oblubieńczą Chrystusa, utrwalona i wzmocniona jego mocą zbawczą”. Przez sakramentalny charakter małżeństwa kobieta i mężczyzna „są stałym przypomnieniem dla Kościoła tego, co dokonało się na Krzyżu” (FC 13). Otwarci na nowe życie. Przed przejściem na katolicyzm wpisywaliśmy się w nurt bezkrytycznego podejścia do współczesnej kultury. Lektura Familiaris Consortio i zasięganie o radę w konfesjonale pomogło nam zrozumieć, że antykoncepcja jest wymierzona w Boży plan naszego małżeństwa, a w dzieleniu się nawzajem małżeńską intymnością przekreśla wzajemny szacunek, zaufanie i gotowość bycia obdarowanym nowym życiem.

Jan Paweł II definiuje to tak: „Naturalny odruch, który wyraża obopólny, całkowity dar małżonków, zastąpiony zostaje buntem – antykoncepcja narzuca negację (...); stąd pochodzi nie tylko czynne odrzucenie otwarcia się na życie, ale również sfałszowanie wewnętrznej prawdy miłości małżeńskiej, powołanej do całkowitego osobowego daru” (FC 32). Mamy obowiązek wychować dzieci w wierze. „Rodzice zostali ustanowieni przez samego Boga pierwszymi i głównymi wychowawcami dzieci”, podkreślał Jan Paweł II (FC 40). Stanowią – jak to nazwał Sobór Watykański II – „kościół domowy”, który „tak jak Kościół powszechny potrzebuje stałej i dogłębnej ewangelizacji” (FC 51). Tak więc „przyszłość krzewienia dobrej nowiny w dużej mierze zależy od życia Ewangelią w domu” (FC 52). Te słowa Jana Pawła II są codziennym wyzwaniem. Przenoszą nacisk misyjny na życie miłością w rodzinie, na to, co się dzieje w naszych własnych domach. Rodzina niech się modli wspólnie. Przystępowanie do sakramentów i niezaniedbywanie modlitwy osobistej są kluczowe w duchowym rozwoju rodziny. Znów spójrzmy, co głosił Jan Paweł II: „Rodzice chrześcijańscy mają zadanie wychowania dzieci w modlitwie, wprowadzania ich krok po kroku w odkrywanie tajemnicy Boga i tego, że można z nim sam na sam rozmawiać” (FC 60). Będziemy doceniać również inne wymiary życia rodzinnego wraz z zakorzenianiem się w wierze katolickiej. Przemawiają do nas wieki Tradycji, Pisma Świętego i przykładu świętych – w tym świętego Jana Pawła II, który wstawia się za spójnością i świętością w naszych rodzinach. Jego wnikliwość oświetla małżeństwom i rodzinom drogę, żywieni nadzieją oraz zapowiedzią wiecznej radości.♦ RANDY HAIN należy do Rady nr 13217 im. św. Piotra Chanel w Roswell w Georgii; jest autorem książek o przenikaniu się pracy, życia i wiary.

dalszych artykułów i materiałów źródłowych dla katolików i ich rodzin szukaj na www. dobryojciec . org .

kwiecień 2014

♦ c o l u m b i a ♦ 18

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:57 PM Page 19

´ ´SWiEtego SLadami c

Jana Pawła II Dzięki Narodowemu Sanktuarium Świętego Jana Pawła II w Waszyngtonie Rycerze Kolumba będą chronić duchowe dziedzictwo papieża Alton J. Pelowski dorocznym raporcie z 2 sierpnia 2011, dokładnie cztery miesiące po beatyfikacji błogosławionego Jana Pawła II, Najwyższy Rycerz Carl A. Anderson ogłosił, że Zakon stworzy w Waszyngtonie D.C. sanktuarium. Umiejscowiono je na terenie dawnego Centrum Kulturalnego im. Jana Pawła II, które otwarto w 2001 roku jako inicjatywę Archidiecezji Detroit. Sanktuarium będzie chronić spuściznę jaką pozostawił Kościołowi i społeczeństwu Jan Paweł II. „Sanktuarium stwarza okazję, dając nam przywilej chronienia Jego dziedzictwa, kontynuowania Jego misji oraz formacji przyszłych pokoleń katolików,” powiedział Najwyższy Rycerz. „W tym sanktuarium, Rycerze Kolumba będą strzec tego dziedzictwa przez całe lata i dekady”. Kardynał Donald W. Wuerl z Waszyngtonu zadeklarował wsparcie inicjatywy i już w sierpniu 2011 roku przeznaczył przestrzeń na sanktuarium archidiecezjalne. 11 marca 2014, podczas spotkania Konferencji Biskupów Amerykańskich, zadekretowano to miejsce jako sanktuarium narodowe. Począwszy od 27 kwietnia, dnia kanonizacji Jana Pawła II przyjmie ono oficjalną nazwę Narodowego Sanktuarium Świętego Jana Pawła II. Ponieważ Sanktuarium Błogosławionego Jana Pawła II powstało prawie trzy lata temu, pielgrzymi przybywają tu na specjalne wydarzenia i czasowe wystawy dotyczące np. konklawe i wyboru papieża Franciszka. W ostatnich miesiącach, podczas gdy na drugim piętrze wystawiano ekspozycję „Nie Lękajcie Się: Życie i Dziedzictwo Błogosławionego Jana Pawła II,” na poziomach niższych trwały prace konstrukcyjne i renowacyjne. Tu na powierzchni 16 tysięcy stóp kwadratowych powstanie stała ekspozycja prezentująca życie i nauczanie Jana Pawła II. Oprócz wystawy stałej, której otwarcie planowane jest jeszcze w tym roku, istnieje też projekt przebudowy parteru na kościół 19 ♦ C o l u m b i a ♦

kwieCień 2014

oraz przeorganizowanie obecnie istniejącej kaplicy na kaplicę relikwiarza Jana Pawła II. Kościół i kaplicę przyozdobią mozaiki zaprojektowane przez jezuitę, ojca Marko Ivana Rupnika, słoweńskiego artystę i teologa znanego z wybitnego stylu i prac znajdujących się w wielu katolickich budowlach. Jego prace znajdziemy między innymi w watykańskiej kaplicy Redemptoris Mater oraz w Sanktuarium Matki Bożej w Lourds. Głównym obiektem wystawionym w kaplicy relikwiarza będzie ampułka z krwią błogosławionego Jana Pawła II, która została powierzona Rycerzom Kolumba przez kardynała Stanisława Dziwisza, arcybiskupa Krakowa i wieloletniego, osobistego sekretarza Jana Pawła II. Otwarcie kościoła i kaplicy planowane jest na rok 2015, kiedy to też zostaną podjęte dalsze kroki wyznaczające plan rozwoju duchowego, intelektualnego i wspólnotowego życia sanktuarium. Aby dowiedzieć się więcej na temat misji i celów tej doniosłej inicjatywy rozmawialiśmy z Najwyższym Rycerzem Andersonem. Oto co nam powiedział: Columbia: Dlaczego to takie ważne, że mamy narodowe sanktuarium poświęcone św. Janowi Pawłowi ii? NaJwyższy RyCeRz: Historia może zapisać Jana Pawła II jako papieża tysiąclecia oraz jednego z największych papieży w historii Kościoła katolickiego. Oczywiście, zważywszy ilość wizyt w Stanach Zjednoczonych i Ameryce Północnej, był także największym papieżem w historii Stanów Zjednoczonych. Historycy mówią również o tym, że Jan Paweł II zmienił oblicze Europy – poprzez wyzwolenie Polski i innych krajów zza żelaznej kutyny. Wspominają też o jego wielu szczególnie ważnych wizytach do Ameryki Łacińskiej, Afryki i Azji. Ale najcenniejszym jest jego nauczanie i duchowe świadectwo katolika, kapłana, biskupa i papieża. Tak więc przyszłe pokolenia

CNS photo/Nancy Wiechec

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:57 PM Page 20

Młodzi ludzie zwiedzają tymczasową wystawę zatytułowaną „Nie lękajcie się: Życie i Dziedzictwo Błogosławionego Jana Pawła II” w Sanktuarium Błogosławionego Jana Pawła II 21 stycznia. • Na sąsiedniej stronie: Sanktuarium Błogosławionego Jana Pawła II – wkrótce znane jako Narodowe Sanktuarium Świętego Jana Pawła II – znajduje się w północno-wschodniej części Waszyngtonu na terenie byłego Centrum Kulturalnego im. Jana Pawła II. zapytają: „Kim był Jan Paweł II? Co to znaczy mieć do niego nabożeństwo? Co to znaczy iść jego śladem po chrześcijańskie drodze życia?” Sanktuarium Św. Jana Pawła II to sposób na to by pomóc pielgrzymom odpowiedzieć na powyższe pytania i zachować jego dziedzictwo.

Photo by Matthew Barrick

Columbia: Jaka jest duchowa motywacja decyzji aby większy kościół stał się częścią główną sanktuarium, a obecna kaplica przeznaczona została na kaplicę relikwiarza? NaJwyższy RyCeRz: Celem każdej pielgrzymki jest spotkanie które zmienia życie człowieka. Historycznie rzecz biorąc, pielgrzymki do sanktuariów zawsze były bardzo ważne w dziejach katolicyzmu w Europie, na Bliskim Wschodzie czy w Ziemi Świętej. Jan Paweł II nie chciałby zapewne aby celem pielgrzymki stało się spotkanie z nim, lecz spotkanie z Panem. Tak więc uznaliśmy, że głównym miejscem powinno być to miejsce które umożliwia spotkanie z Bogiem w Eucharystii. Dlatego właśnie wielki kościół będzie miał Przenajświętszy Sakrament a kaplica zostanie przeznaczona dla kultu relikwii św. Jana Pawła II. Podążamy więc za nauczaniem Jana Pawła II, świadectwem i duchowością prowadzącymi nas do Pana. Columbia: Dlaczego Rycerze Kolumba są odpowiednimi stróżami i kustoszami dziedzictwa Jana Pawła ii? NaJwyższy RyCeRz: Jest wiele powodów. Po pierwsze, Ryce-

rze wiedzą, że ksiądz McGivney był bardzo zaangażowany w umacnianie rodziny i chrześcijańskiego życia rodzinnego. I wiemy też, że Jan Paweł II z powodu olbrzymiego znaczenia Jego nauczania i posługi uważany jest za „papieża rodzin”. I podobnie, tak jak Jan Paweł II, także ksiądz McGivney był bardzo zainteresowany rolą świeckich. Prawie 100 lat przed Soborem Watykańskim II założył organizację wspierającą powołanie osób świeckich. Trzeci powód to taki, że Rycerze Kolumba mieli szczególną relację z Janem Pawłem II. Współpracowaliśmy przy wielu projektach i dla licznych odbiorców. Mogliśmy towarzyszyć mu przy jego zasadniczych inicjatywach duszpasterskich jak na przykład w kwestiach podjęcia nowej ewangelizacji, Ecclesia in America, czy zagadnieniach praw człowieka i demokracji. Columbia: Które z wielu zagadnień wzięto pod uwagę przy projektowaniu stałej ekspozycji dotyczącej życia i nauczania Jana Pawła ii? NaJwyższy RyCeRz: Intencją stałej ekspozycji jest to aby to „muzeum” stało się częścią doświadczenia pielgrzymkowego. To nie jest tylko okazja do tego by zobaczyć przedmioty czy interesujące fotografie, ale także aby lepiej poznać Jana Pawła II. Poznać jego misję i działanie, jak również jego życie wewnętrzne, duchowe, modlitewne – wszystko to co pozwoliło mu stać się wielkim świętym, którego my możemy lepiej naśladować. kwiecień 2014

♦ c o l u m b i a ♦ 20

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:57 PM Page 21

(PEOPĹľĹ? 0TPCZ -VE[LJFK

Ĺ&#x17D;XJBUÂ&#x2019;P X $JFNOPĹľDJ

iĹ&#x2DC;ZDJF X 1SBXE[JFw iĹ&#x17D;XJBUPXF %OJ .Â&#x2019;PE[JFĹżZw

i,BSPM 8PKUZÂ&#x2019;Bw

i1PNPDOB %Â&#x2019;PĹw

i*OXB[KB J 0LVQBDKB /B[JTUĂ&#x2DC;Xw

i+VCJMFVT[ w

i,PNVOJTUZD[OB 0QSFTKB ,PMFKOZ 1Ă&#x2DC;Â&#x2019;NSPLw

8JBSB J 1S[FCBD[FOJF

i4PCĂ&#x2DC;S 8BUZLBĹTLJ **w

1PD[Ĺ&#x153;UFL

0EOPXJFOJF

i4[VLBÂ&#x2019;FN XBT B UFSB[ XZ QS[ZT[MJĹľDJF

5BKFN Ĺ&#x17D;XJB

â&#x20AC;&#x153;Totus Tuusâ&#x20AC;?

i/JF MĹ¤LBKDJF TJĹ¤ w

EP NOJFw

QJFMHS[ZNLB

,JFSVOFL EMB ,PĹľDJPÂ&#x2019;B i1JFMHS[ZNLB .JÂ&#x2019;PĹľDJw i5FPMPHJB -VE[LJFK .JÂ&#x2019;PĹľDJw i0EEBOJF 4JFCJF X 1PTÂ&#x2019;VE[Fw

Columbia: Czy misja tworzenia Sanktuarium Jana PawĹ&#x201A;a ii rĂłĹźni siÄ&#x2122; czy czerpie z Centrum Kulturalnego PapieĹźa Jana PawĹ&#x201A;a ii? NaJwyĹźSzy RyCeRz: Centrum Kulturalne Jana PawĹ&#x201A;a II, ktĂłre w znacznej mierze wspierali Rycerzy Kolumba byĹ&#x201A;o przewidziane jako centrum dla Ameryki PĂłĹ&#x201A;nocnej. MoĹźna tu byĹ&#x201A;o studiowaÄ&#x2021; i lepiej zrozumieÄ&#x2021; nauczanie i Ĺźycie papieĹźa, uwaĹźanego za jednego z najwiÄ&#x2122;kszych w historii. Czy przewidzieliĹ&#x203A;my, Ĺźe KoĹ&#x203A;ciĂłĹ&#x201A; ogĹ&#x201A;osi go Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2122;tym tak szybko? Nie wiem. Ale teraz gdy jest kanonizowany, centrum w naturalny sposĂłb przeksztaĹ&#x201A;ca siÄ&#x2122; w to czym powinno byÄ&#x2021;, a wiÄ&#x2122;c nie jest to juĹź tylko intelektualne zaplecze sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;ce zgĹ&#x201A;Ä&#x2122;bianiu wiedzy ale takĹźe duchowe centrum naboĹźeĹ&#x201E;stwa, ewangelizacji i nawrĂłcenia niezliczonych katolikĂłw, chrzeĹ&#x203A;cijan i byÄ&#x2021; moĹźe nawet osĂłb spoza chrzeĹ&#x203A;cijaĹ&#x201E;stwa. Tego miejsca nie tworzymy na najbliĹźszy sezon, lecz dla przyszĹ&#x201A;ych pokoleĹ&#x201E;.

Po lewej: Grupa mĹ&#x201A;odzieĹźy z Freeport w stanie Illinois, przebywajÄ&#x2026;ca w Waszyngtonie na Marszu dla Ĺťycia, zwiedza Sanktuarium BĹ&#x201A;ogosĹ&#x201A;awionego Jana PawĹ&#x201A;a II podczas specjalnych uroczystoĹ&#x203A;ci 21 stycznia. 21 â&#x2122;Ś C o l u m b i a â&#x2122;Ś

kwieCieĹ&#x201E; 2014

Photo by Matthew Barrick

Columbia: Jakich grup pielgrzymkowych moĹźna spodziewaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w Sanktuarium Ĺ&#x161;wiÄ&#x2122;tego Jana PawĹ&#x201A;a ii? NaJwyĹźSzy RyCeRz: Rzecz jasna, myĹ&#x203A;lÄ&#x2122;, Ĺźe kaĹźdy katolik bÄ&#x2122;dzie tu mile widziany i z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; skorzysta z pielgrzymki do sanktuarium. KaĹźdy amerykaĹ&#x201E;ski katolik odczuĹ&#x201A; wpĹ&#x201A;yw tego wielkiego papieĹźa. Wielu zaĹ&#x203A; nie bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;cych katolikami czy nawet

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:57 PM Page 22

ŵŝ [LJFK

Po lewej: Diagram przedstawia tematyczną wędrówkę, którą przejdą pielgrzymi podczas zwiedzania przyszłej stałej wystawy na temat życia i nauki Jana Pawła II, której otwarcie planowane jest jeszcze w tym roku. • Poniżej: Patrick E. Kelly (z lewej), dyrektor Sanktuarium Błogosławionego Jana Pawła II, oprowadza Radę Dyrektorów Rycerzy Kolumba po sanktuarium w trakcie renowacji. • Młodzi pielgrzymi zwiedzając tymczasową wystawę zapoznają się z informacjami na temat wczesnego okresu życia Karola Wojtyły oraz historii odkrycia przez niego swojego powołania.

E[JFw

PE[JFſZw

Pŭw

5BKFNOJDF ŎXJBU B

ŎXJŤUPŵŝ i0CDPXBOJF ŎXJŤUZDIw

8JFMLJ %BS i,PŵDJØ [ &VDIBSZTUJJw i%P ,PŭDB *DI 6NJ PXB w i4BOUP 4VCJUPw

PRAYER CARD PHOTO: Grzegorz Galazka – MIDDLE RIGHT: Photo by Matthew Barrick – TOP RIGHT: Photo by John Whitman

i niewierzących, których obchodzą prawa człowieka, godność człowieka, współpraca między narodami, redukcja konfliktów na świecie, poznając pracę i misję tego świętego, będzie mogło dowiedzieć się tu wielu nowych rzeczy. Columbia: Sanktuarium Jana Pawła ii znajduje się w pobliżu wielu innych ważnych katolickich obiektów także wspieranych F przez Rycerzy Kolumba. Czy te miejsca i ich lokalizacja mogą także wpisać się w życie sanktuarium? NaJwyżSzy RyCeRz: Myślę, że możemy mieć nadzieję na partnerstwo pomiędzy sanktuarium a istniejącymi instytucjami katolickimi w waszyngtonie. na przykład z pewnością zaistnieje współpraca z instytutem studiów nad Małżeństwem i rodziną im. Jana Pawła ii, który jest szkołą wyższą teologiczną poświęconą studiom nad nauczaniem Jana Pawła ii. sanktuarium będzie także udostępniało materiały źródłowe dla całych pokoleń młodych katolickich naukowców i studentów katolickiego Uniwersytetu ameryki. a biorąc pod uwagę wielkie oddanie jakie miał dla Maryi, Jan Paweł ii, wyraźną będzie też synergia pomiędzy narodowym sanktuarium św. Jana Pawła ii a bazyliką narodową niepokalanego Poczęcia. działanie rycerzy kolumba przy rozwoju katolickiego Uniwersytetu ameryki trwało przez ponad wiek, narodowego sanktuarium niepokalanego Poczęcia przez ponad pół wieku, a instytutu im. Jana Pawła ii przez więcej niż ćwierćwiecze. teraz więc, zaczynamy nową inicjatywę, która jak inne wymienione stanowić będzie wkład rycerzy kolumba na rzecz przyszłych pokoleń.♦

Obrazki MOdlitewne świętegO Jana Pawła ii rada naJwyższa Oraz narodowe sanktuarium świętego Jana Pawła ii wyprodukowały nowy obrazek modlitewny (nr 4983P) z prośbą o wstawiennictwo świętego Jana Pawła ii. te obrazki modlitewne dostępne są w opakowaniach po 100 sztuk w cenie 3 dolary za opakowanie. Można zamówić obrazki przy wykorzystaniu formularza zamówień znajdującego się na stronie internetowej zakonu, www.kofc.org/pl.

kwiecień 2014

♦ c o l u m b i a ♦ 22

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:57 PM Page 23

. Dobry Papiez Jan i Rycerze Wraz z kanonizacją papieża Jana XXIII Zakon przypomina o bliskich relacjach z tym wizjonerskim papieżem

iedy błogosławiony Jan XXIII został wybrany 261. biskupem Rzymu 28 października 1958 roku zastępując Piusa XII, wielu uważało, że będzie to papież przejściowy, bardziej jako uprzejmy dziadek lub prosty i spokojny proboszcz. Ten skromny człowiek pochodzenia chłopskiego, miał ciepłą osobowość i pieszczotliwie nazywano go „Il Papa Buono” („Dobry Papież”). Podczas pierwszych Świąt Bożego Narodzenia swojego pontyfikatu, papież Jan odwiedził dzieci chore na polio a także więźniów w Rzymie, mówiąc: „Nie mogliście przyjść do mnie, więc ja przyszedłem do was”. Jednakże miesiąc później 77-letni papież zaskoczył niezliczone rzesze zarówno katolików jak i niekatolików, ogłaszając intencje zwołania historycznego soboru, który miał wywrzeć głęboki wpływ na przyszłość Kościoła. W trakcie krótkiego, ale dynamicznego pontyfikatu, rozwinęła się również przyjaźń pomiędzy Dobrym Papieżem Janem i Rycerzami Kolumba. W maju 1959 roku Jan XXIII był pierwszym papieżem, który odwiedził centrum rekreacyjne Rycerzy Kolumba w Rzymie, kiedy przybył do Oratorium Świętego Piotra, w pobliżu Watykanu. Jakiś czas później, przypominając sobie prywatną audiencję u Ojca Świętego Jana z 10 kwietnia 1961 roku, Najwyższy Rycerz Luke E. Hart opowiadał jak Ojciec Święty powiedział, że słyszał o inicjatywach Zakonu w czasie swojej młodości i później był naocznym świadkiem „owoców, które ich charytatywna działalność wytworzyła w Oratorium Św. Piotra”. Ta praca – powiedział papież – „była jak kwiat amerykańskiego miłosierdzia przeszczepiona i kwitnąca w pobliżu bazyliki i grobu Księcia Apostołów Św. Piotra”. 23 ♦ C o l u m b i a ♦

kwieCień 2014

„POWIEW NOWOŚCI” Jako młody ksiądz o imieniu Angelo Giuseppe Roncalli, przyszły papież Jan XXIII został wcielony do Korpusu Medycznego Włoskiej Armii gdzie służył jako kapelan opiekujący się rannymi żołnierzami. Wezwany do Watykanu w 1925 roku został delegatem apostolskim w Bułgarii w wieku 43 lat. Później służył przez dekadę jako delegat apostolski w Turcji i Grecji, a następnie przez osiem lat jako nuncjusz apostolski we Francji przed objęciem stanowiska patriarchy Wenecji w 1953 roku. Dzięki doświadczeniu w watykańskiej dyplomacji „Jan rozumiał potężne zmiany, które zachodziły; niebezpieczeństwa, przed którymi stał świat oraz tragiczne skutki II wojny światowej” – powiedział pisarz i teolog Matthew Bunson, czołowy autorytet w dziedzinie papiestwa i Kościoła – „Jan został wybrany w 1958 roku w czasie ogromnego przewrotu społecznego. Rozumiał, że musi działać szybko, aby poradzić sobie z istniejącymi wyzwaniami”. I wykonał potężny krok, ogłaszając zamiar zwołania Soboru Watykańskiego II zaledwie rok później. Bunson nazywa Jana XXIII „prorokiem swoich czasów w przewidywaniu potrzeby Kościoła by komunikować się ze współczesnym światem w sposób, w który świat mógłby zrozumieć”. Z perspektywy czasu – dodał Bunson – był to „genialny sposób oczekiwania na nową ewangelizację”. Papież Jan Paweł II szczególnie skomentował to podejście do sprawy 3 września 2000 roku w swojej homilii podczas beatyfikacji Jana XXIII: „powiew nowości, który wprowadził z pewnością nie dotyczył doktryny, ale raczej sposobu na jej wytłumaczenie; jego styl mówienia i działania był nowy, tak samo jak jego przyjazne po-

Fotografia Felici via Knights of Columbus Multimedia Archive

Joseph Pronechen

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/17/14 12:31 AM Page 24

Fotografia Felici via Knights of Columbus Multimedia Archive

Papież Jan XXIII przyjmuje Najwyższego Kapelana biskupa Charlesa P. Greco (z przodu, w środku), Najwyższego Rycerza Luke E. Harta (trzeci z prawej), hrabiego Enrico P. Galeazzi, przedstawiciela Rycerzy Kolumba w Rzymie (czwarty z prawej) oraz członków Rady Najwyższej podczas posiedzenia Rady Dyrektorów Zakonu w kwietniu 1961 roku. dejście do zwykłych ludzi i do możnych tego świata. Chrześcijanie usłyszeli powołanie do głoszenia Ewangelii z odnowioną odwagą i większą uwagą na „znaki czasów”. Ale miały też miejsce niezamierzone nieporozumienia. Niektórzy interpretatorzy, uważali, że zwołanie przez papieża Jana Soboru Watykańskiego II oznaczało, że miał on negatywną opinię na temat Kościoła. Wręcz przeciwnie, „Jan XXIII widział Kościół jako silny, i żywy” – wyjaśniał Bunson – „Ale chciał się upewnić, aby był w stanie komunikować światu rozwiązania w taki sposób, by współczesny świat mógł je zrozumieć”. Podczas gdy jego pontyfikat był w pełnym rozkwicie, znaczące prace Jana XXIII wciąż trwały. Pracował on nad internacjonalizacją Kolegium Kardynalskiego, spodziewając się dalszego rozwoju Kościoła w Azji i Afryce, który był wizytówką pontyfikatu Jana Pawła II. Ponadto papież opublikował osiem encyklik, w tym Pacem in Terris (1963) na temat ustanowienia pokoju, pierwszą skierowana do „wszystkich ludzi dobrej woli”, a nie tylko do katolików; Mater et Magistra (1961) na temat znaczenia pracy, praw pracowników, własności prywatnej oraz zasady solidarności i subsydiarności; oraz innych na temat różańca, pokuty i na temat św. Jana Vianney. „Papież Jan obdarzony był nadmierną ilością zdrowego rozsądku” – powiedział Bunson – „Wychowywał się w rodzinie chłopów i zawsze miał praktyczne spojrzenie na sprawy. Nigdy nie stracił tej pro-

stoty. Postrzegał siebie, przywołując tu opis Benedykta XVI, jako skromnego pracownika winnicy”. PRZYJACIEL RYCERZY W 1959 roku ponad 600 dzieci witało uśmiechniętego papieża Jana XXIII w Oratorium Świętego Piotra. Ksiądz przewodniczący powitał go i szczególnie podziękował Zakonowi za prowadzenie ośrodków wypoczynkowych i udzielenie wsparcia finansowego programom Oratorium. Raport z tego spotkania wspomina, że Ojciec Święty był szczególnie zadowolony z tej wizyty gdyż papież Pius XI nie był w stanie odwiedzić ośrodka od 1924 roku, kiedy to centrum rekreacji zostało założone. Jan XXIII nie mógł przyjąć zaproszenia Zakonu by uczestniczyć w poświęceniu Narodowego Sanktuarium Niepokalanego Poczęcia w Waszyngtonie, w późniejszym czasie tego samego roku. Pochwalił jednak wsparcie Zakonu dla kilku inicjatyw mających miejsce w tym okresie, m. in. otwarcie Biblioteki im. Papieża Piusa XII w St. Louis i budowę dzwonnicy sanktuarium, zwanej Wieżą Rycerską. List wysłany przez Sekretarz Stanu Watykanu, stwierdzał: „Raport z tych chwalebnych osiągnięć przyniósł wiele radości i pociechy papieskiemu sercu. Ojciec Święty prosił mnie, abym wyraził szczere uznanie i gorącą wdzięczność”. Podobnie w 1962 roku Jan XXIII wspominał Zakon w liście do kardynała Richarda Cushinga z Bostonu, w którym wymieniał kwiecień 2014

♦ c o l u m b i a ♦ 24

Rycerzy Kolumba oraz podkreślał ich wkład w pomoc Kościołowi. „Spośród wszystkich organizacji, które wykazują się hojnością i niesłabnącym poświęceniem dla Wikariusza Chrystusa w ciągu ostatnich lat, Rycerze Kolumba niewątpliwie zaliczają się do najbardziej godnych pochwały” – napisał papież Jan, który rok wcześniej podzielił się podobnymi spostrzeżeniami podczas 25 minutowej audiencji z członkami zarządu Zakonu i ich żonami. Najwyższy Rycerz Hart napisał następujące słowa na temat tej audiencji: „Jego Świątobliwość rozpoczął swoje przemówienie do nas poprzez skierowanie do Rycerzy Kolumba fragmentu z Nowego Testamentu: „Niech widzą wasze dobre uczynki, tak aby mogli chwalić Ojca waszego, który jest w niebie”. Rycerze Kolumba – powiedział on – byli zawsze wierni tej biblijnej adhortacji legitymując się wspaniałą gamą osiągnięć, z których mogą być dumni”. Hart zauważył ponadto, że jakiś czas po spotkaniu z zarządem, na prywatnej audiencji z nim samym i Najwyższym Kapelanem, biskupem Charlesem Greco, Jan XXIII wyraził wdzięczność za wysiłki Zakonu, aby umieścić słowa „z Bogiem” w amerykańskiej przysiędze wierności sztandarowi „Pledge of Allegiance” tak, aby „około 30 milionów dzieci na początek każdego dnia w szkole, uznawało istnienie Boga i ich zależność od Opatrzności Bożej”. Niestrudzone wsparcie Zakonu było bardzo widoczne podczas tych audiencji. Hart przekazał papieżowi sumę 50 000 dolarów na powiększenie i poprawę infrastruktury Radia Watykańskiego. Kiedy zarząd dowiedział się później, że koszt nowego centrum nadawczego wynosić będzie 120 000 dolarów, dodatkowe 70 000 dolarów zostało szybko przesłane na ten cel. OBEJMUJĄC CAŁY ŚWIAT Rycerze często wspierali Ojca Świętego nie tylko materialnie, ale również duchowo. Podczas spotkania w 1961 roku, Najwyższy Rycerz Hart przedstawił papieżowi duchowy bukiet od Giermków Kolumba Ameryki Północnej wypełniony ponad pół milionem duchowych ofiar w jego intencji. Ta tradycja ofiarowywania duchowego bukietu kontynuowana była później, kiedy Papież poprosił o 25 ♦ C o l u m b i a ♦

kwieCień 2014

U góry z lewej: Papież Jan XXIII odczytuje list od małej dziewczynki podczas wizyty Ojca Świętego w Oratorium Świętego Piotra 10 maja 1959 roku. Zakon przeznaczał i nadal przekazuje środki na wspieranie programów oratorium i opiekowanie się kilkoma boiskami sportowymi w Rzymie. • Powyżej: Papież przewodzi modlitwie wśród tych, którzy zgromadzili się w oratorium podczas jego wizyty. modlitwę za powodzenie Soboru Watykańskiego II. Jan XXIII zmarł 3 czerwca 1963 roku, i nie był świadkiem zakończenia Soboru. Jednak podczas swego krótkiego pontyfikatu wywarł ogromny i trwały wpływ na Kościół. „Nigdy wcześniej nie było tak powszechnego poczucia straty, jak miało to miejsce, gdy świat obiegła wiadomość o śmierci papieża Jana XXIII” – powiedział Najwyższy Rycerz Hart w oficjalnym oświadczeniu – „Pomimo tego, że jego rządy trwały mniej

TOP LEFT: Fotografia Felici via Knights of Columbus Multimedia Archive

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/17/14 12:31 AM Page 25

Attualita Giordani via Knights of Columbus Multimedia Archive

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/17/14 12:32 AM Page 26

niż pięć lat, jego ciepło i uprzejmość połączone z głębią i szerokim zasięgiem jego wizji pobudziły wyobraźnię i uczucia nie tylko katolików, ale także niekatolików, a nawet niewierzących. Był on dla wszystkich ludzi przykładem wszystkiego, co jest dobre w człowieku”. Z pewnością Jan XXIII będzie zapamiętany jako ten, który zwołał Sobór Watykański II. Również będzie pamitany za jego nauczanie społeczne. W sierpniu 2013 roku na 131. Konwencji Rady Najwyższej Zakon uhonorował papieża Jana postanawiając „żyć zgodnie z wezwaniem Pacem in Terris, poprzez kontynuację pomocy ubogim i niepełnosprawnym wśród nas i stawanie w obronie życia od naturalnego poczęcia do naturalnej śmierci; oraz (...) służyć Kościołowi zgodnie z tradycją Soboru Watykańskiego II jako przywódcy świeccy, działając jako zaczyn Kościoła w świecie”. Ze względu na osobistą świętość i radosne świadectwo Ewangelii Jan XXIII zostanie wyniesiony do chwały ołtarzy i wprowadzony w

poczet świętych Kościoła. Kiedy papież Jan Paweł II beatyfikował Jana XXIII w 2000 roku, wspomniał swojego poprzednika tymi słowami: „Każdy pamięta wizerunek uśmiechniętej twarzy papieża Jana i dwóch rozpostartych ramion obejmujących cały świat. Wiele osób zostało pozyskanych dzięki prostocie jego serca połączonej z szerokim doświadczeniem z ludzmi i ich sprawami”! Był on człowiekiem pokoju, „który był w stanie przekazywać spokój” – zauważył papież Franciszek z okazji 50 – tej rocznicy śmierci swojego poprzednika – „W istocie rzeczy, papież Jan przekazywał spokój, poniewż jego umysł był spokojny - pozwolił on Duchowi Świętemu stworzyć pokój w nim samym”. Papieżu św. Janie XXIII, módl się za nami!♦ JOSEPH PRONECHEN jest dziennikarzem i pisarzem zatrudnionym w „National Catholic Register” należącym do sieci EWTN. kwiecień 2014

♦ c o l u m b i a ♦ 26

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:58 PM Page 27

Miejsce narodzin Nowej Ewangelizacji Dla Jana Pawła II wiara i walka jego rodaków w Nowej Hucie były zwiastunem nowej wiosny dla chrześcijaństwa Krzysztof Mazur

ata kanonizacji Jana Pawła II wyznaczona na 27 kwietnia jest symboliczna z kilku powodów. Przede wszystkim jest to druga Niedziela Wielkanocy, która w trakcie Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 została ustanowiona Niedzielą Miłosierdzia Bożego. W homilii wygłoszonej w trakcie kanonizacji św. Faustyny Kowalskiej, Apostołki Bożego Miłosierdzia i pierwszej świętej Nowego Tysiąclecia, papież Jan Paweł II zachęcał swoich słuchaczy, by modlili się słowami świętej Faustyny: „Jezu, ufam Tobie!”. Kiedy po długim okresie cierpienia papież ostatecznie odszedł do Domu Ojca, miało to miejsce właśnie w wigilię Niedzieli Bożego Miłosierdzia 2005 roku. Nie ma wątpliwości, że z uwagi na znaczenie tego święta dla Jana Pawła II również w tym dniu Benedykt XVI ustanowił datę jego beatyfikacji w 2011 roku. W 1982 roku, w pierwszą rocznicę zamachu na swoje życie, Jan Paweł II wypowiedział słynne zdanie: „Proste zbiegi okoliczności nie istnieją w planach Bożej Opatrzności”. To zdanie można także przytoczyć w kontekście daty jego kanonizacji. 27 kwietnia to bowiem rocznica wydarzenia, które miało ogromne znaczenie dla Jana Pawła II i Kościoła w Polsce. Tego dnia w 1960 roku doszło do „walki o krzyż” w Nowej Hucie, gdzie młody biskup pomocniczy Karol Wojtyła pełnił swoją posługę. Dla przyszłego papieża wydarzenia tego dnia będą symbolizowały początek Nowej Ewangelizacji. KOMuNIzM I KRzyż Nowa Huta, najbardziej na wschód wysunięta dzielnica Krakowa, została zaprojektowana jako nowe miasto po II wojnie 27 ♦ C o l u m b i a ♦

kwieCień 2014

światowej. W centrum tego gwałtownie rozwijającego się miejsca znajdowała się Huta im. Lenina, ponury labirynt metalowych pomostów, ceglanych wieży i masywnych pieców – symbol potęgi przemysłowej związku Radzieckiego. Decyzja, by wybudować Nową Hutę w bezpośredniej bliskości średniowiecznego miasta Krakowa wynikała ze świadomej polityki władz komunistycznych. Kraków przez wieki był intelektualnym i kulturalnym centrum Polski, głównie ze względu na sześciuset letnią działalność uniwersytetu Jagiellońskiego. Budowa ogromnej huty miała na celu przemienić to akademickie miasto w typowe miasto robotnicze, które będzie ucieleśniało ideologię komunistyczną. zgodnie z propagandą władzy mieszkańcy Nowej Huty mieli porzucić dotychczasowy światopogląd katolicki. W jednej z powojennych gazet czytamy, że mieszkańców powinno się „wyrwać ze szpon kleru i reakcji” i nauczyć miłości do komunizmu. W ten sposób miał zostać wykuty „nowy człowiek”. Oczywiście Nowa Huta w tamtym czasie była bardzo wygodnym miejscem do życia. znajdowało się w niej kino i teatr, podobnie jak kluby sportowe, biblioteki i szkoły. Jednak władze komunistyczne demonstracyjnie nie przewidziały miejsca dla jednego budynku: kościoła. Pomimo tego, że większość mieszkańców w dalszym ciągu stanowili katoliccy chłopi z okolicznych wsi, Nowa Huta została zaprojektowana jako „pierwsze komunistyczne miasto bez Boga”. Przez wiele lat jej mieszkańcy starali się otrzymać od władzy pozwolenie na budowę upragnionego kościoła. W następstwie „odwilży” Października ‘56 roku komuniści w końcu wydali pozwolenie na jego budowę na jednym z placów

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:58 PM Page 28

Jerzy Ridan/Fotonova/East News

Powyżej : Wraz z ówczesnym kardynałem Wojtyłą, pracownicy kładą kamień węgielny – kamień z grobu św. Piotra przekazany polskiemu kardynałowi przez papieża Pawła VI – pod budowę Kościoła Arka Pana w Nowej Hucie w 1969 roku. • Sąsiednia strona: Polscy wierni zbierają się przy krzyżu w Nowej Hucie pod Krakowem w 1960 roku. Duży drewniany krzyż wzniesiony został na placu miejskim w 1956 roku i służył jako miejsce kultu do momentu wybudowania kościoła. w centrum miasta. Mieszkańcy natychmiast postawili tam drewniany krzyż, a plac w ten sposób stał się centrum życia religijnego Nowej Huty. Regularnie organizowano przy nim modlitwy, jak i okazjonalne Msze święte. Kościół jednak nie powstawał. Przez kolejne lata mieszkańcy walczyli o uzyskanie wszystkich niezbędnych pozwoleń na budowę. W międzyczasie władza jednak zdecydowała, że zamiast kościoła na tym placu powstanie szkoła. Jednocześnie nakazano, by usunąć krzyż. Wczesnym rankiem 27 kwietnia 1960 r. grupa pracowników osłaniana przez uzbrojonych funkcjonariuszy przybyła na miejsce, by zburzyć Krzyż Nowohucki. Grupa kobiet odczytała intencje robotników. Rozpoczęły protest, uzbrojone jedynie w wózki na zakupy, miotły, cegły i butelki. Chwilę później, gdy nocna zmiana robotników opuściła hutę, ponad tysiąc mężczyzn uzbrojonych w łopaty, kilofy i inne narzędzia zaczęło podążać w kierunku krzyża. W spontanicznym akcie obywatelskiego nieposłuszeństwa ponad 5000 robotników i mieszkańców Nowej Huty nagle zebrało się na placu. Po kilku godzinach ta pokojowa manifestacja przerodziła się w regularną walkę uliczną z wojskiem, milicją oraz siłami specjalnymi. Trwająca kilka dni „walka o krzyż” doprowadziła do krwawych represji: zginęło kilkanaście osób, a kilkaset zostało rannych; ponad 500 manifestantów zostało tymczasowo aresztowanych, a 87 z nich dostało wyroki wieloletniego więzienia; wielu innych straciło pracę. Jednak protest nie poszedł na marne. Krzyż pozostał na swoim miejscu i dumnie górował nad „miastem bez Boga”.

BisKuP WoJTyła i NoWa EWaNGElizaCJa W „obronie krzyża” w Nowej Hucie ważną rolę odegrał biskup Karol Wojtyła. zaledwie dwa lata wcześniej arcybiskup Krakowa Eugeniusz Baziak znalazł się w ogniu krytyki z powodu nominacji Wojtyły na biskupa pomocniczego. Wielu krakowskich księży krytykowało tę decyzję, ponieważ młody ksiądz Wojtyła był niedoświadczony, nie miał także rodzinnych koneksji w kręgach krakowskiej elity. arcybiskup Baziak bronił jednak swojej decyzji argumentując, że chciał mieć biskupa „do harówki, a nie do ozdoby”. Co więcej, ksiądz Wojtyła był „wyszkolony w kwestiach robotniczych” i znał teoretyczne podstawy komunizmu. Taki człowiek, zamknął temat arcybiskup Baziak, był szczególnie cenny dla Kościoła w Krakowie. Wyświęcony 28 września 1958 roku biskup Wojtyła pracował na tym trudnym terenie z wielkim poświęceniem. od początku mocno wspierał starania, by wybudować kościół w Nowej Hucie. Po „walkach o krzyż” bronił poszkodowanych w wyniku komunistycznych represji. Regularnie organizował również pasterki pod gołym niebem, pomimo siarczystego mrozu. Papież Paweł Vi został wybrany w czerwcu 1963 roku. Kilka miesięcy później mianował Wojtyłę na nowego arcybiskupa Krakowa. Trzy dni po zakończeniu soboru Watykańskiego ii, w grudniu 1965 roku, papież przekazał arcybiskupowi Wojtyle kamień z grobu św. Piotra. Powiedział wtedy: „zabierz ten kamień do Polski. i wybuduj na nim kościół w Nowej Hucie”. Dzięki niezwykłej wytrwałości wiernych pierwszy kościół w Nowej Hucie ostatecznie powstał w 1977 roku. Gdy kardynał Wojtyła podróżował do Rzymu na konklawe, które wybrało go pakwiecień 2014

♦ c o l u m b i a ♦ 28

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:58 PM Page 29

Lub zgłosić się online pod linkiem: www.fathermcgivney.org

Proszę uzupełnić powyższą informację i przesłać do: The Father McGivney Guild, 1 Columbus Plaza, New Haven, CT 06510-3326, USA

MIASTO:

ADRES:

KOD POCZTOWY:

Proszę zapisz mnie do Guild’u Ks. McGivney’a: IMIĘ I NAZWISKO:

Wstąpić do Guild’u Ks. McGivney’a

04/14

OFFICIAL APRIL 1, 2014: To owners of Knights of Columbus insurance policies and persons responsible for payment of premiums on such policies: Notice is hereby given that in accordance with the provisions of Section 84 of the Laws of the Order, payment of insurance premiums due on a monthly basis to the Knights of Columbus by check made payable to Knights of Columbus and mailed to same at PO Box 1492, NEW HAVEN, CT 06506-1492, before the expiration of the grace period set forth in the policy. In Canada: Knights of Columbus, Place d’Armes Station, P.O. Box 220, Montreal, QC H2Y 3G7 ALL MANUSCRIPTS, PHOTOS, ARTWORK, EDITORIAL MATTER, AND ADVERTISING INQUIRIES SHOULD BE MAILED TO: COLUMBIA, PO BOX 1670, NEW HAVEN, CT 06507-0901. REJECTED MATERIAL WILL BE RETURNED IF ACCOMPANIED BY A SELF-ADDRESSED ENVELOPE AND RETURN POSTAGE. PURCHASED MATERIAL WILL NOT BE RETURNED. OPINIONS BY WRITERS ARE THEIR OWN AND DO NOT NECESSARILY REPRESENT THE VIEWS OF THE KNIGHTS OF COLUMBUS. SUBSCRIPTION RATES — IN THE U.S.: 1 YEAR, $6; 2 YEARS, $11; 3 YEARS, $15. FOR OTHER COUNTRIES ADD $2 PER YEAR. EXCEPT FOR CANADIAN SUBSCRIPTIONS, PAYMENT IN U.S. CURRENCY ONLY. SEND ORDERS AND CHECKS TO: ACCOUNTING DEPARTMENT, PO BOX 1670, NEW HAVEN, CT 06507-0901.

COLUMBIA (ISSN 0010-1869/USPS #123-740) IS PUBLISHED MONTHLY BY THE KNIGHTS OF COLUMBUS, 1 COLUMBUS PLAZA, NEW HAVEN, CT 06510-3326. PHONE: 203-752-4000, www.kofc.org. PRODUCED IN USA. COPYRIGHT © 2014 BY KNIGHTS OF COLUMBUS. ALL RIGHTS RESERVED. REPRODUCTION IN WHOLE OR IN PART WITHOUT PERMISSION IS PROHIBITED. PERIODICALS POSTAGE PAID AT NEW HAVEN, CT AND ADDITIONAL MAILING OFFICES. POSTMASTER: SEND ADDRESS CHANGES TO COLUMBIA, MEMBERSHIP DEPARTMENT, PO BOX 1670, NEW HAVEN, CT 06507-0901. CANADIAN POSTMASTER — PUBLICATIONS MAIL AGREEMENT NO. 1473549. RETURN UNDELIVERABLE CANADIAN ADDRESSES TO: KNIGHTS OF COLUMBUS, 50 MACINTOSH BOULEVARD, CONCORD, ONTARIO L4K 4P3 PHILIPPINES — FOR PHILIPPINES SECOND-CLASS MAIL AT THE MANILA CENTRAL POST OFFICE. SEND RETURN COPIES TO KCFAPI, FRATERNAL SERVICES DEPARTMENT, PO BOX 1511, MANILA.

29 ♦ C o l u m b i a ♦

kwieCień 2014

pieżem w październiku 1978 roku, zabrał ze sobą kawałek drewnianego krzyża z Nowej Huty. W trakcie swojej pierwszej pielgrzymki do ojczyzny w czerwcu następnego roku, komuniści nie pozwolili Janowi Pawłowi II odwiedzić kościoła w Nowej Hucie. W zamian odprawił Mszę świętą w średniowiecznym klasztorze cystersów znajdującym się w Mogile, wsi leżącej obok Nowej Huty. Od XIII wieku ten klasztor słynął z relikwii drzewa krzyża świętego. W swojej homilii wygłoszonej w Mogile 9 czerwca 1979 roku papież stwierdził, że dzieje Nowej Huty są „napisane poprzez krzyż”, najpierw poprzez ten stary krzyż w Mogile, a następnie przez współczesny krzyż postawiony w centrum miasta. Jan Paweł II zauważył, że nawet w obliczu szybko zmieniających się czasów i postępu cywilizacyjnego „ta podstawowa prawda o życiu ducha ludzkiego, która wyraża się poprzez krzyż, nie odchodzi w przeszłość, nie dezaktualizuje się, nie staje się wczorajsza”. Dodał: „Tam, gdzie stawia się krzyż, powstaje znak, że dotarła już Dobra Nowina o zbawieniu człowieka przez Miłość. (…) Rozpoczęła się nowa ewangelizacja, jak gdyby druga, a przecież ta sama co pierwsza. Krzyż trwa, choć zmienia się świat”. W trakcie tej homilii Jan Paweł II prawdopodobnie po raz pierwszy użył określenia „nowa ewangelizacja”. Tak narodziła się idea, która głęboko wpłynęła na jego pontyfikat, jak i na Kościół powszechny. W tym samym przemówieniu wygłoszonym w Mogile dwukrotnie powtórzył również zdanie: „Od krzyża w Nowej Hucie zaczęła się nowa ewangelizacja, ewangelizacja drugiego Millennium. Kościoły również są jej świadkiem i sprawdzianem”. ŚWIADECTWO żYCIA CHRZEŚCIJAńSKIEGO Wydaje się, że dla Jana Pawła II wydarzenia w Nowej Hucie były symbolem przywracania znaczenia Ewangelii w społeczeństwach tradycyjnie chrześcijańskich. Zwłaszcza w tych, które w efekcie postępującej sekularyzacji zatraciły doświadczenie Pana Boga. W tym kontekście należy odczytywać sens, dla którego Boża Opaczność połączyła datę kanonizacji Jana Pawła II z datą „obrony krzyża w Nowej Hucie” w 1960 roku. Podobnie jak przed pięcioma dekadami, tak i dziś krzyż jest w pewnym sensie usuwany z życia politycznego, akademickiego, kulturalnego, rodzinnego, mass-mediów. Chrześcijaństwo jest coraz bardziej marginalizowane. Dlatego Nowa Ewangelizacja, „nowa wiosna Kościoła”, zależy od naszej gotowości, by rozpocząć naszą osobistą „obronę krzyża” w miejscach, w których żyjemy. W swojej encyklice Redemptoris Missio Jan Paweł II stwierdził, że „świadectwo życia chrześcijańskiego jest pierwszą i niezastąpioną formą misji” (RM 42). To świadectwo wymaga nie tylko zajęcia „odważnego i profetycznego stanowiska wobec korupcji świata politycznego”, ale również praktykowania pokory, dobroczynności względem biednych, słabych i cierpiących, wreszcie „naśladowania prostoty życia Chrystusa” (RM 43). To zadanie Nowej Ewangelizacji, wezwanie do dawania świadectwa życia chrześcijańskiego, jest z pewnością trudne i wymagające. Jednak inspirowani przez Jana Pawła II oraz mieszkańców Nowej Huty my również musimy mieć odwagę, by walczyć o krzyż we wszystkich sferach naszego życia.♦ KRZYSZTOF MAZUR jest członkiem Rady nr 15128 im. Matki Bożej Miłosierdzia z Ostrej Bramy w Krakowie.

April 14 P 4_16 FINAL_Mar E 12 4/17/14 10:32 AM Page 30

RYC E R Z E KO LU M BA

Laurie Stevens Bertke/Catholic Chronicle, Diocese of Toledo

Kontynuacja dziedzictwa św. Jana Pawła II

Rycerze Stopnia Patriotycznego z okolic Toledo, w stanie Ohio, przyglądają się jak ówczesny biskup Toledo Leonard P. Blair błogosławi pomnik Jana Pawła II w połowie 2011 roku. Pomnik znajduje się przy Kościele pod wezwaniem św. Wojciecha i św. Jadwigi, tradycyjnej polskiej parafii. Rycerze zorganizowali wartę honorową podczas błogosławieństwa, które odbyło się z okazji beatyfikacji zmarłego papieża. W grudniu 2013 roku arcybiskup Blair, członek rady nr 11405 im. Katedry Św. Józefa w Hartford, w stanie Connecticut, został nominowany głową archidiecezji Hartford, która jest domem Rady Najwyższej.

Rycerze Kolumba mieli szczególną relację z papieżem Janem Pawłem II podczas jego długiego pontyfikatu. Rycerze dumni są z kontynuowania dziedzictwa, nauk i miłości Jana Pawła II we wszystkich zakątkach świata, w których Zakon jest obecnie aktywny.

A by

ZostAć PRZedstAwIonym w dZIAle

RAdy Pod AdRes :

“RyceRZe

A KcJI ”,

PRosZę PRZesłAć ZdJęcIe wRAZ Z oPIsem Z dZIAłAlnoścI swoJeJ

c olumbIA , 1 c olumbus P lAZA , n ew H Aven , ct 06510-3326

lub nA e - mAIl : columbIA @ Kofc . oRg .

kwiecień 2014

♦ c o l u m b i a ♦ 30

April 14 P 4_16 JC_Mar E 12 4/16/14 10:58 PM Page 31

Róbmy

wszystko co możemy aby wspieRać powołania .

wasze

modlitwy i wspaRcie są bezcenne .

u t R z y m u J m y w i a R ę ż y wą

„Świadom wielkich tRudnoŚci – pRzyJmuJę”

Jan paweł ii 15 Światowe Dni Młodzieży, Rzym. 15 sierpnia 2000 r.

CNS photo from L’Osservatore Romano, Arturo Mari

pamiętam, że już jako dziecko nauczyłem się w domu rodzinnym modlić i ufać bogu. pamiętam środowisko mojej parafii w wadowicach i parafię pod wezwaniem św. stanisława kostki na dębnikach w krakowie, gdzie otrzymałem podstawowe przygotowanie do życia chrześcijańskiego. nie mogę też zapomnieć przeżyć z czasów wojny i lat pracy w fabryce. moje powołanie do kapłaństwa dojrzało ostatecznie w okresie ii wojny światowej, gdy polska była pod okupacją. tragedia wojny nadała szczególne zabarwienie procesowi dojrzewania tej życiowej decyzji. w takim kontekście coraz jaśniejsza stawała się we mnie świadomość, że bóg chce, abym został kapłanem! ze wzruszeniem wspominam ten moment mojego życia, gdy rankiem 1 listopada 1946 r. przyjąłem święcenia kapłańskie. kiedy 16 października 1978 r., po wyborze na stolicę piotrową, zadano mi pytanie: „czy przyjmujesz?”, odpowiedziałem: «w posłuszeństwie wiary wobec chrystusa, mojego pana, zawierzając matce chrystusa i kościoła — świadom wielkich trudności — przyjmuję”. od tamtej pory staram się spełniać to zadanie, czerpiąc każdego dnia światło i siły z wiary, która wiąże mnie z chrystusem.