9 Slechts
€
3 - 17 april 2018
3,50 € 5,95
€ 6,79
Hoe goed is de ACTION?
€ 2,99
Budget-tech kopen
Blijf hackers voor
€ 4,95
N je t! 没有! N o! Zo computert u veilig! Firewall voor uw pc
VOLG UW EIGEN WEG
VAN GTA TOT ZELDA
(g ratis)
Zelf routes maken
Gameklassiekers spelen
Besparen ze u geld? | 23 | 2017
Superieur foto’s bewerken
Simpel back-uppen
SLIMME APPARATEN
7
W orkshops:
Overal zorgeloos online
Creatief met Word
Laat je niet chanteren. #voorkomransomware
Meer weten over hoe deze gijzelsoftware te werk gaat en wat je kunt doen om je er tegen te wapenen? Bekijk het preventieadvies en profiteer van korting op beveiligingssoftware naar keuze. kaspersky.nl/voorkom-ransomware
Š 2018 Kaspersky Lab. Alle rechten voorbehouden. Geregistreerde handelsmerken en servicemerken zijn het eigendom van de respectieve eigenaars.
TOT 30% KORTING
Inhoud
Deze editie
Inhoud 16
10 Slechte gewoontes Hoe (on)veilig en (in)efficiënt computert u? 14 Slimme apparaten Een slimme investering? 16 Hardware voor een prikkie Twintig tech-producten van de Action onder een vergrootglas 24 Gratis gameklassiekers Van Wolfenstein 3D tot GTA 28 Firewalls Houd hackers buiten de deur! 32 Wachtwoord kwijt! Wat nu? Voorkomen én genezen
Budgetelektronica Shoppen bij de Action: op zoek naar goede hardware voor een zacht prijsje.
Workshops 20 Back-uppen en herstellen Automatiseer en flexibiliseer uw back-up-processen. 40 Windows Logboek Ontdek de fouten áchter uw Windows-problemen. 44 Affinity Photo Aan de slag met het nieuwe alternatief voor Photoshop. 62 Creatief met Word - deel 2 Integreer spreadsheets, maak een miniboekje en nog meer.
20
Het back-upprogramma Veeam Agent is flexibel, gebruiksvriendelijk en de gratis variant voldoet uitstekend.
24
Gratis gameklassiekers Maak van uw auto een rijdende hotspot en ga grenzenloos online.
Denken E
en van de leuke kanten van mijn werk is dat het me telkens aan het denken zet. Toen het idee over ‘slechte’ computergewoontes in mijn digitale brievenbus landde, drong zich onmiddellijk de vraag op: hoe ‘pc’ ík eigenlijk? Ben ik veilig in de weer of neem ik onnodig risico’s? Het antwoord: ik doe het niet slecht, maar het kan beter. Qua wachtwoorden en dergelijke heb ik de boel aardig op de rails, maar met name op het punt van back-uppen is er – zoals politici dat zo
computeridee.nl
36 Stippel uw eigen route uit Navigeren met TyreToTravel 50 Overal voordelig online Zorgeloos internetten op reis 26 Word abonnee Kies zelf het abonnement dat 't beste bij u past!
50
Wifi op reis
34
Voorkom dataverlies
Veel oudere computerspellen mag u op een gegeven moment gratis downloaden en spelen. We hebben de tien beste voor u verzameld.
Rubrieken 4 Mailbus Lezers geven hun mening 6 Nieuws Ontwikkelingen, trends en nieuwe producten 23 Gespot in de Garage Experimenteren met Microsoft
mooi zeggen – ‘ruimte voor verbetering’. Weliswaar heb ik een ‘dikke’ back-upschijf van 4 TB en een online opslag van 1 TB, maar bij beide heb ik de opslag niet automatisch geregeld. Daar is een goede reden voor – voorkomen dat bij een geslaagde ransomware-aanval ook mijn back-ups worden versleuteld – maar ik laat helaas te vaak na om de boel dan met de hand te regelen. En zo zijn er nog wel wat zaken die beter kunnen. Ondertussen omvat deze Computer Idee nog veel meer producties die de geest
stimuleren. Wifi op reis, zelf routes maken, elektronica kopen bij de Action; allemaal producties die het brein prikkelen. Veel plezier daarmee!
Dick van de Schraaf, Hoofdredacteur dvdschraaf@reshift.nl
39 Apps & Downs Opvallende nieuwe apps 43 Computeralfabet Computerbegrippen van A tot Z, inclusief concrete tips 47 Tips & Trucs Handige slimmigheden 54 Voor Nop De leukste gratis software 56 Vers Getest Nieuw spul, voor u bekeken 58 FAQman Problemen opgelost 65 Uitsmijter Online paardenfokkerij 66 Abonneeservice/Colofon Plus: volgend nummer
| 9 | 2018
3
k o o lf e z ik e o d t a d , s p Oe
Hoe (on)veilig computert u? Wat u met uw computer doet en hoe u dat aanpakt, beslist u natuurlijk zelf. Maar er zijn vast ook zaken waarvan u vermoedt dat u ze anders of helemaal niet zou moeten doen. In dit artikel benoemen we een aantal van die voor velen herkenbare kwalijke gewoontes en geven we aan hoe het in onze ogen beter kan. Tekst Toon van Daele
V
oordat u dit artikel leest, zou u eens even de tijd moeten nemen uw eigen computergewoontes te analyseren. Welke handelingen die u zeer frequent uitvoert (of juist consequent nalaat) vindt u zelf niet zo veilig of efficiënt? De kans bestaat dat u er meerdere in dit artikel tegenkomt of dat u bepaalde gewoontes herkent, maar niet wist dat er betere alternatieven zijn. We hopen in elk geval dat deze tekst u inspireert tot efficiënter en veiliger computergebruik.
Administrator-account U meldt zich voor dagelijks gebruik aan met een administrator-account. Dat is wel zo handig omdat u dan met minder beperkingen te maken heeft. Weet echter dat hackers en malware als virussen en ransomware in principe over dezelfde machtigingen beschikken als het account waarmee u zich bij Windows hebt aangemeld. Anders gezegd: zij kunnen bij alle data waar u als administrator ook bij kunt. Daarom doet u er goed aan u voor dagelijks gebruik bij Windows met een standaardaccount aan te melden. U creëert zo’n account via Instellingen, Accounts, Gezin en andere personen, Iemand anders aan deze pc toevoegen. Nadat u het account hebt gecreëerd, klikt u het aan en kiest u Accounttype wijzigen: hier kunt u nog altijd Standaardgebruiker selecteren. Overigens is het evenmin een goed idee het ingebouwde Gebruikersaccountbeheer te laag in te stellen. Tik in de Windows-zoekbalk gebruikersaccountbeheer en kies Instellingen voor gebruikersaccountbeheer wijzigen. Stel de schuifknop in op de hoogste of één na hoogste optie.
10
| 9 | 2018
Geen (veilige) back-ups Iedereen weet dat het nodig is, maar lang niet iedereen doet het: regelmatig back-ups maken. En dat terwijl er goede én gratis software voorhanden is die u vrijwel al het werk uit handen neemt. Zoals bijvoorbeeld Veeam Agent for Microsoft Windows Free (www.tiny.cc/veiligbackup; registratie vereist – bij Company kunt u iets als home invullen). Deze tool is gebruiksvriendelijk en u kunt er ook incrementele back-ups van uw complete systeem mee maken. Zo kunt u niet alleen afzonderlijke bestanden terugzetten, maar zelfs een volledige schijf(partitie). De tool bevat tevens een optie om uw externe schijf na de back-up automatisch te laten uitwerpen. Dat is nuttig om te vermijden dat ransomware ook uw back-ups kan versleutelen. Hebt u een nas, dan kunt u uw back-ups uiteraard ook daar bewaren. We raden u dan wel aan via het ingebouwde gebruikersbeheer van uw nas een afzonderlijk account te creëren met exclusieve toegang tot de back-upmap. In Veeam Agent kiest u dan Shared Folder als back-upmedium en vult u bij This share requires access credentials de vereiste Username en Password in. Maak een apart account voor toegang tot gedeelde back-upmappen.
De beperkingen van een standaardaccount hebben in het geval van malware ook zo hun voordelen.
Slechte gewoontes
De gratis versie van DUMo geeft slechts aan welke drivers aan een update toe zijn.
Verouderde drivers Microsoft heeft het gebruikers die niet (regelmatig) de nieuwste Windowsupdates willen downloaden en installeren een stuk moeilijker gemaakt. Maar er is natuurlijk nog andere software, zoals externe applicaties en drivers. Heel wat programma’s, waaronder de meeste browsers, zorgen zelf voor automatische updates, maar u doet er toch verstandig aan regelmatig te controleren of u wel over de meest recente versie van alle geïnstalleerde toepassingen en drivers beschikt. Dat vergt weliswaar behoorlijk wat tijd, maar er zijn gelukkig programma’s die u kunnen helpen bij het opsporen van verouderde software of zelfs het updateproces grotendeels automatiseren. Laten we beginnen met uw stuurprogramma’s. Een van de betere tools is Snaildriver 2 Lite (www.snailsuite.com). Als u dat instelt, start de tool automatisch met Windows op. Vanuit het systeemvak kunt u eenvoudig het programmavenster oproepen en is het mogelijk met één druk op de knop op verouderde drivers te laten scannen en desgewenst te updaten. Dit laatste is natuurlijk nooit helemaal zonder risico; het valt nooit helemaal uit te sluiten dat een foutieve driver wordt geüpdatet. Een degelijk alternatief dat u – althans in de gratis variant – alleen op verouderde drivers wijst en het updaten aan uzelf overlaat, is DUMo Lite (www.kcsoftwares.com/?download).
Verouderde applicaties Op net genoemde website treft u tevens SUMo Lite aan; hiermee kunt u naar verouderde toepassingen zoeken. Bij het opstarten kiest u Geïnstalleerde software automatisch detecteren en vervolgens Controleer op updates voor uw geïnstalleerde software. In het hoofdvenster worden nu alle updates vermeld, waarna u de updates zelf kunt opzoeken – bij voorkeur op de sites van producenten. Wilt u dat automatiseren, dan moet u wel de SUMo Pro-versie aanschaffen (vanaf 14,99 euro). Een alternatieve tool is Secunia Personal Software Inspector (www.tiny.cc/inspectie). Het aantal gecontroleerde applicaties is hier wel beperkter. Bij het installeren van de tool beslist u zelf of u eventuele updates automatisch wilt downloaden en/of installeren. Vanuit de Instellingen stelt u in of het programma automatisch met Windows mag opstarten.
Houd (bekende) applicaties up-to-date om mogelijke exploits te slim af te zijn.
Maak van een slechte gewoonte een goed voornemen Eén grote partitie Bij het inrichten van een nieuwe schijf maken veel gebruikers gemakshalve slechts één partitie aan. Het is echter een beter idee om voor uw databestanden een afzonderlijke partitie aan te maken, die natuurlijk groot genoeg is om alle gegevens te bevatten. De belangrijkste reden is dat u bij een systeemcrash de partitie waarop u Windows hebt geïnstalleerd in principe kunt herformatteren, waarna u Windows (en andere applicaties) opnieuw installeert. De gegevens die zich op een andere partitie bevinden, blijven dan mooi intact. Ook met het oog op geautomatiseerde databack-ups is het vaak makkelijker om over een afzonderlijke gegevenspartitie te beschikken: u kunt dan in één keer die hele partitie in een back-up stoppen. U zult uw applicaties natuurlijk wel duidelijk moeten maken dat ze hun gegevensbestanden op de betreffende partitie moeten bewaren. In principe is het nog altijd mogelijk uw schijf zonder verlies van data te herpartitioneren, maar dat doet u uiteraard niet zonder eerst een complete back-up te computeridee.nl
Het is mogelijk om zonder dataverlies een partitie te verkleinen en een extra partitie te creëren.
maken. U kunt dan uw ene partitie verkleinen, zodat er ruimte vrijkomt voor een extra (data)partitie. Dat kan normaliter ook via het Windows Schijfbeheer (klik op Windows-toets+R, voer diskmgmt.msc uit, klik de partitie met de rechtermuisknop aan, kies Volume verkleinen en geef aan met hoeveel MB u die wilt verkleinen). Daarna kunt u vanuit het contextmenu van de Niet-toegewezen ruimte een nieuwe partitie creëren via Nieuw eenvoudig volume. | 9 | 2018
11
n o ti c A e d j i b n le e k W in
Hoe goed is
goedkope Bij Action schaft u voor weinig geld allerlei tech-producten aan.
‘Hoe kunnen ze het ervoor maken?’ is een vraag die bij menig Action-bezoeker steevast komt bovendrijven. Het antwoord hierop is simpel. De producten worden massaal geproduceerd door laagbetaalde arbeiders in Chinese mammoetfabrieken. En omdat Action grote aantallen inkoopt, lukt het om de prijs nog eens extra te drukken. We zijn benieuwd of die goedkope tech-producten van een acceptabel niveau zijn en nemen zodoende de proef op de som. We leggen twintig populaire Action-producten op de pijnbank.
Een powerbank voor amper drie euro of een micro-usb-oplaadkabel voor krap zeventig cent. Frequente bezoekers van Action en andere prijsvechters kijken allang niet meer op van dergelijke bodemprijzen. Oké, niet alles is van goede kwaliteit, maar genoeg van die spotgoedkope tech-producten blijken wel degelijk de moeite waard. We gingen op bezoek bij de populaire discounter en legden twintig Action-producten onder een vergrootglas. Tekst Maikel Dijkhuizen
Maxxter ACT-BTR-03 Bluetooth Audio Receiver De ACT-BTR-03 is een bluetoothontvanger die u op elk hifisysteem kunt aansluiten. Op die manier streamt u muziek vanaf een smartphone of tablet naar een speakerset. Fijn is dat Maxxter zowel een 3,5mm-audiokabel als een tulpsnoertje meelevert, al zijn de kabels wel erg kort. Opvallend is dat er een kleine accu is ingebouwd die u via het meegeleverde usb-snoertje kunt opladen. Het gebruik van een eigen usb-voedingsadapter voor verbinding met het lichtnet kan natuurlijk ook. Verwacht geen cd-kwaliteit, maar voor Spotify-streams en mp3’tjes voldoet dit product prima.
€ 7,99
Wireless Key Finder Iedereen is weleens z’n sleutels kwijt, waarna een vermoeiende zoektocht volgt. De Wireless Key Finder zou dat zoeken een stuk makkelijker moeten maken. Het product bestaat uit twee vierkante sleutelhangers met elk een blauwe of rode zijkant. Daarnaast is er een zender bijgesloten.
16
| 9 | 2018
Drukt u op de blauwe of rode knop, dan gaat de corresponderende sleutelhanger piepen. Het signaal is overigens niet erg luid. U hoort de ontvanger bijvoorbeeld niet piepen op een andere verdieping.
€ 4,86
Pulse Backup Battery De smalle behuizing van deze powerbank past met gemak in ieders broekzak. Binnenin is een accu met een capaciteit van 2000 mAh gehuisvest. De usb-poort levert een stroomsterkte van 1 ampère. Gaat u daarmee een tablet opladen, dan duurt dat enorm lang of wordt het laadproces plotseling afgekapt. Gebruik de Pulse Battery dan ook alleen om een smartphone of mp3-speler op te laden. Met de meegeleverde usb-kabel kunt u de powerbank weer ‘vullen’. Dat duurt ongeveer drie uur.
€ 2,99
Shoppen
tech? Maxxter ACT-LSW100-5P Lan Switch Ook voor uitbreiding van het thuisnetwerk kunt u tegenwoordig bij de prijsvechter terecht. De Maxxter ACT-LSW100-5p is een compacte switch met vijf ethernetpoorten. De snelheid beperkt zich tot 100 Mbit/s, dus voor gigabit-netwerken is het product ongeschikt. Aan elke netwerkpoort is een statuslampje toebedeeld, zodat u eenvoudig de verbinding controleert. Dit betaalbare netwerkapparaat fungeert prima als alternatief voor duurdere switches van A-merken.
€ 5,99
Micro Usb Card Reader
Maxxter ACT-MUS-U-01 Optical Mouse Dat een optische muis niet veel kost, weet iedereen, maar de ACTMUS-U-01 spant wel de kroon met z’n prijs van nog geen twee euro. Voor diegenen die een draadloze muis gewend zijn, is het korte snoertje wel even wennen. Daarnaast is de behuizing wat aan de kleine kant en voelt het product ietwat krakkemikkig aan. Niettemin voldoet deze muis prima voor bediening van een laptop, mits uw handen niet al te groot zijn.
Dymond Tv Usb Rgb Led Strip Geïnspireerd op het succes van Philips Ambilight zijn er allerlei led-strips voor televisies verkrijgbaar. Voor amper zeven euro schaft u dit exemplaar van Dymond aan. In de verpakking zitten twee led-strips van vijftig centimeter die u eventueel nog kunt inkorten. Voor de energievoorziening gebruikt u de usb-poort van de televisie of een aparte usb-voedingadapter. Fijn is dat er een afstandsbediening is bijgesloten, waarmee u kunt kiezen uit alle kleuren van de regenboog. Hét verschil met Philips Ambilight is dat dit Dymond-product niet automatisch de kleuren van het televisiebeeld overneemt.
computeridee.nl
Iedereen vergeet weleens een oplader voor z’n smartphone, tablet of e-reader mee te nemen. Met de Micro Usb Keychain hebt u altijd een oplaadmodule bij de hand, want u hangt het apparaatje gewoon aan uw sleutelbos. Dit product bestaat uit een gebogen verloopstukje met aan de ene kant een usb-connector, terwijl de andere zijde geschikt is om in een micro-usb-poort van een mobiel apparaat te prikken. Uitermate handig dus, maar bedenk wel dat de connectors relatief snel beschadigen.
€ 0,69
€ 1,89
€ 6,95
Micro Usb Keychain
Deze micro-sd-kaartlezer kost slechts 75 cent. Steek dit apparaatje in een tablet of smartphone voor extra opslag; de enige vereiste is de aanwezigheid van een micro-usb-poort. De kaartlezer zit vrij stevig in de micro-usb-poort, al steekt de behuizing wel iets uit. Nadat u een micro-sd-kaart in de gleuf stopt, herkent Android de opslagdrager meteen. Handig voor het geval u bijvoorbeeld foto’s en video’s wilt overzetten!
€ 0,75
Maxxter ACT-SPK-107A Stereo Speakers Wie voor amper vijf euro een pc-speakerset zoekt, komt wellicht bij dit plastic luidsprekerpaartje uit. Het aansluiten op de pc gebeurt met de geïntegreerde 3,5mm-audiokabel. Zowel het adaptersnoer als de audiokabel zijn wat aan de korte kant. Elke speaker bevat slechts één audiodriver die de lastige taak heeft om alle audiofrequenties weer te geven. Na het aansluiten van de speakers horen we helaas een harde brom. Die kunt u weliswaar deels overstemmen met muziek, maar ideaal is dat natuurlijk niet. Hoe weinig het ook kost; dit wegwerpproduct is zonde van uw geld.
€ 4,95 | 9 | 2018
17
? e o h n e m o r a a w t, a w Firewalls:
Hackers, Zowat elke gebruiker weet dat een up-to-date antivirustool onontbeerlijk is om virussen en andere malware tegen te gaan. Maar lang niet iedereen is zich ervan bewust dat er talloze hackers zijn die op sluwe wijze een systeem op afstand proberen binnen te dringen. Om u daartegen te beschermen, hebt u een firewall nodig. Tekst Toon van Daele
A
ls hackers erin geslaagd zijn een belangrijk computersysteem binnen te dringen, dan vernemen we dat soms via de media. Hiermee kan onterecht de indruk worden gewekt dat alleen computers van grote bedrijven doelwit zijn, want ook op uw computer vinden hackers ongetwijfeld waardevolle informatie, zoals creditcardnummers en wachtwoorden van webdiensten. Dat hoeft hen overigens niet eens zoveel inspanning te kosten: er zijn genoeg geautomatiseerde tools waarmee ze in hoog tempo vele systemen tegelijkertijd op mogelijke kwetsbaarheden kunnen onderzoeken. U kunt dus maar beter goed voorbereid zijn op zulke aanvalspogingen.
Poorten
De tool waarmee u dergelijke bedreigingen normaliter kunt afweren, is een firewall. Letterlijk betekent dat ‘brandmuur’: een wand die moet voorkomen dat brand aan de ene kant van de muur overslaat naar de andere. Mooi, maar hoe moeten we zo’n firewall nu precies zien op een computer? Om dat te begrijpen, moet u eerst weten hoe programma’s of diensten data uitwisselen en hoe een hacker daar misbruik van kan maken. Wanneer een programma contact zoekt met een bepaalde dienst via een netwerk als internet (bijvoorbeeld een browser die een website als www.computeridee.nl bezoekt), dan worden de bijhorende datapakketjes over een specifiek datakanaal gestuurd. Zo’n kanaal noemen we een (netwerk)poort en er zijn maar liefst 65.536 poorten beschikbaar. De standaardpoort om data uit te wisselen tussen een browser en een webserver is 80 (http) of 443 als het om versleuteld verkeer (https) gaat.
Achter de router In ons experiment (zie paragraaf ‘Experiment’) hebben we onze pc rechtstreeks aan het modem van de provider gekoppeld. In de meeste gevallen zal uw pc echter via een router met het internet verbonden zijn. Wanneer u dan vanaf de pc een poortscan (met ShieldsUP!) uitvoert, zal de scan logischerwijze eerst uw router passeren. Aangezien zo’n router doorgaans als een soort extra fi rewall fungeert en bovendien vaak in een eigen fi rewall-functie voorziet (die u trouwens gerust mag activeren, bovenop de lokale fi rewall van uw computers), zou u kunnen verwachten dat de poortscan nog betere resultaten dan zonder router neerzet. In veel gevallen is dat ook zo, maar niet in onze eigen testopstelling. De verklaring: wij hadden een aantal ‘port forwarding’-regels in onze router staan (onder meer voor onze nas) en daardoor bleek ons netwerk toch net iets minder veilig.
28
| 9 | 2018
1
Een kleine greep uit de reeks bekende standaardpoorten (hier: ftp, ssh, telnet en smtp).
Een overzicht van poortnummers die door bekende services worden gebruikt vindt u op www.iana.org/ assignments/port-numbers (afbeelding 1).
Poortscan De moraal van dit verhaal: als zo’n scanronde open poorten detecteert die u liever gesloten houdt, controleer dan ook even de instellingen van uw router.
Dezelfde poortscan, maar deze keer met de pc met ingeschakelde Windows-firewall achter onze router.
Nu kan het gebeuren dat ook op uw computer een bepaalde service of applicatie actief is die een of meerdere poorten openzet om informatie uit te kunnen wisselen. Op zich hoeft dat geen probleem te zijn, ware het niet dat heel wat van die services en applicaties al dan niet bekende kwetsbaarheden (exploits) bevatten. Hackers bedienen zich namelijk van krachtige tools die in één keer vele systemen tegelijk kunnen scannen op zoek naar open poorten. Treffen ze die daadwerkelijk op uw systeem aan, dan kost het hen weinig moeite na te gaan of ze uw computer langs die weg kunnen binnendringen. Daarom is het geen slecht idee even in de huid van zo’n hacker te kruipen en een poortscan uit te voeren op uw eigen systeem. U vindt een prima online scanner via de link
Firewall
halt! 2
www.tiny.cc/shieldsup (ShieldsUP!). Klik hier op de knop Proceed en vervolgens op All Service Ports. De meest gebruikelijke poorten (van 0 tot 1055 om precies te zijn) worden nu gescand (afbeelding 2), waarbij elke poort door een gekleurd hokje wordt voorgesteld. Een blauw hokje wijst op een gesloten poort (closed). Nóg veiliger is een groen hokje (stealth), omdat zo’n poort helemaal niet op binnenkomende datapakketjes reageert; de scanner (of hacker) komt in dit geval zelfs niet te weten dat er een poort aanwezig is. Een rood hokje daarentegen geeft aan dat de poort wel degelijk open is. Zo zou bijvoorbeeld het hokje van poort 80 rood kunnen zijn als u een webserver actief hebt op uw systeem.
Firewall Om te vermijden dat er ongewild poorten op uw systeem openstaan, hebt u een ‘poortwachter’ nodig die alle poorten standaard sluit en alleen openzet als dat nodig en wenselijk is. Zo’n poortwachter noemen we dus een firewall. Voor u echter op zoek gaat naar zo’n firewall: die zit standaard al in Windows ingebouwd en is bovendien van prima kwaliteit. U gaat in Windows 10 als volgt na of de firewall daadwerkelijk actief is, want dat is echt wel wat u wilt. Open het Windows-startmenu en tik firewall, waarna u Status van firewall controleren selecteert. Er verschijnt een dialoogvenster waar het schildje bij zowel Particuliere netwerken als Gast of openbare netwerken groen hoort te zijn. Is dat niet het geval, computeridee.nl
3
De online poortscanner ShieldsUP! is net aan de scanronde begonnen.
U dient de Windows-firewall voor beide netwerkprofielen te activeren.
selecteer dan Windows Defender Firewall in- of uitschakelen en selecteer (voor beide netwerkprofielen) de optie Windows Defender Firewall inschakelen (afbeelding 3). Laat bij voorkeur het vinkje staan bij Melding weergeven als Windows Defender Firewall een nieuwe app blokkeert. Bevestig met OK.
Dezelfde poortscan: met en zonder firewall. Een opmerkelijk verschil (in veiligheid).
Experiment Het belangrijkste werk hebt u inmiddels achter de rug: uw Windows-firewall is netjes geactiveerd voor beide netwerkprofielen. Het is ook mogelijk dat u een andere firewall hebt geïnstalleerd en geactiveerd, bijvoorbeeld die van een beveiligingssuite. In dat geval wordt de Windows-firewall standaard uitgeschakeld, aangezien er maar één firewall tegelijk operationeel hoort te zijn op uw pc. Om uit te vissen hoe goed onze firewall werkt, hebben we een experimentje uitgevoerd. U kunt dat ook zelf doen, maar weet wel dat er een klein risico aan verbonden is, omdat u dan gedurende enkele minuten uw firewall dient uit te schakelen. We verbonden onze pc rechtstreeks met het modem van onze provider (zie ook het kader ‘Achter router’) en lieten ShieldsUP! ons systeem scannen, met ingeschakelde Windows-firewall. Daarna voerden we
4
5
| 9 | 2018
29
Firewall
6
deze test nogmaals uit, maar dan met de firewall op non-actief. In het eerste geval kleurden op ons systeem alle hokjes mooi groen (afbeelding 4), op poort 80 na, maar dat komt omdat we een eigen webserver draaien. In het tweede geval kleurden niet alleen zowat alle vakjes blauw, maar bleek er plots ook een aantal poorten geopend te zijn (afbeelding 5). Conclusie: de (Windows) firewall voert zijn werk als poortwachter naar behoren uit!
Broncontrole De veiligste situatie is dus die waarbij alle hokjes groen gekleurd zijn. Blijken er toch poorten open te staan, dan raden we u aan om na te gaan welke applicaties daarvoor verantwoordelijk zijn en sluit u die applicaties bij voorkeur af, tenzij u die echt nodig hebt. Immers, hoe minder poorten er open staan, hoe minder kans op kwetsbaarheden en hackersbezoek. U kunt dat op verschillende manieren testen. Een vrij toegankelijke methode is Windows Broncontrole: druk op Windows-toets+R, tik de opdracht perfmon /res in en druk op Enter. Op het tabblad Netwerk krijgt u de nodige informatie, met name in de rubriek Listener-poorten (afbeelding 6). Op ons eigen systeem kunnen we
Windows Broncontrole maakt duidelijk dat onze webserver (fenix. exe) op poort 80 aan het luisteren is.
hier aflezen dat onze webserver, het bestand fenix.exe, aan het luisteren is op poort 80. Oordeelt u dat de applicatie die voor de open poort(en) verantwoordelijk is, overbodig is, dan kunt u die het beste afsluiten of de-instlalleren.
Toestemming U vraagt zich nu wellicht af hoe het kan dat een programma een bepaalde poort kan openzetten. Immers, uw firewall is toch actief en die hoort dat soort ingrepen toch juist te voorkomen? Dat klopt en wanneer een toepassing via uw netwerk of het internet wil communiceren, dan krijgt u in principe ook een pop-up te zien afkomstig van uw firewall, met de
8
7
Desgewenst kunt u de firewallregels ook langs deze weg aanpassen.
De Windows-firewall is alert: een programma tracht voor de eerste keer een netwerkcommunicatie op te zetten.
30
| 9 | 2018
vraag of u die communicatie wel wilt toelaten (afbeelding 7). Via vinkjes kunt u dan meteen aangeven of dat alleen mogelijk moet zijn als u met een particulier netwerk verbonden bent (zoals uw thuisnetwerk), of ook als u met een openbaar netwerk verbonden bent (zoals op luchthavens en in horecazaken). Doe dit laatste alleen als u dat werkelijk nodig acht, omdat deze netwerken doorgaans slecht beveiligd zijn.
Finetunen Hebt u een programma per abuis toestemming gegeven een poort te openen of hebt u het verkeerde vinkje gezet, dan kunt u dat programma verwijderen (en herinstalleren), maar u kunt ook zelf aan de firewall-regels sleutelen. Gevorderde gebruikers kunnen hiervoor een geavanceerde modus van de Windows firewall gebruiken: tik Windows Defender in het zoekmenu van het Windows-startmenu en kies Windows Defender Firewall met geavanceerde beveiliging, of u drukt op Windows-toets+R en u voert wf.msc uit. In het kader ‘Geavanceerd’ tonen we u concreet hoe u op deze manier een specifieke poort dichttimmert. Er is nog een minder krachtige, maar toegankelijkere methode beschikbaar. Open het Windows-zoekmenu, tik firewall en kies Een app via Windows Firewall toestaan, waarna u in het dialoogvenster op Instellingen wijzigen klikt. U kunt nu vinkjes verwijderen
Firewall
of toevoegen bij apps en onderdelen en in de kolommen Particulier en Openbaar (afbeelding 8). Via de knop Een andere app toestaan kunt u ook nieuwe apps aan de lijst toevoegen: u navigeert naar het betreffende programmabestand via de knop Bladeren en via de knop Netwerktypen geeft u aan of dat voor een particulier en/of openbaar netwerk moet gelden. Bevestig met OK en met Toevoegen.
Apple Een firewall is echt noodzakelijk op een Windows-systeem en ook op een toestel met MacOS raden we aan dat u de ingebouwde firewall inschakelt (afbeelding 09). Nederlandstalige instructies hiervoor vindt u terug via de link www.tiny.cc/macfire. Maar hoe zit het nu met mobiele apparaten met iOS en Android? Wat iOS betreft halen we graag de (vertaalde) uitleg aan die Apple zelf meegeeft in de officiële iOS Security Guide van januari 2018: “Omdat iOS het risico op aanvallen minimaliseert door het aantal poorten waarop apps naar binnenkomende data luisteren te beperken en geen overbodige netwerktools als telnet, shells of een webserver opneemt, is er geen (bijkomende) firewall-software nodig op iOS-apparaten." Een firewall voor iOS is dus niet vereist omwille van de reeds ingebouwde beveiligingen.
Android Ongeveer hetzelfde verhaal geldt voor Android, althans zolang u (bekende en vertrouwde) apps uit de officiële Play Store haalt. Installeert u af en toe ook apps uit een alternatieve bron, dan wordt het een ander verhaal. In dat geval doet u er niet onverstandig aan om alsnog een firewall te installeren.
Geavanceerd Gevorderde gebruikers kunnen met behulp van de functie Windows Defender Firewall met geavanceerde beveiliging de ingebouwde fi rewall helemaal naar hun hand zetten. En er bijvoorbeeld ook voor zorgen dat de fi rewall uitgaande verbindingen gaat monitoren en blokkeren. We tonen hier hoe u een specifieke poort kunt sluiten die (op basis van een poortscan of van Broncontrole) open blijkt te staan. Start de module op en klik in het linkervenster op Regels voor binnenkomende verbindingen. In het rechterpaneel kiest u Nieuwe regel. Bij Regeltype selecteert u vervolgens de optie Poort. Klik op Volgende en selecteer het gewenste protocol (TPC of UDP) dat verneemt u via Broncontrole: wilt u beide blokkeren, dan maakt u deze regel tweemaal aan. Bij Specifieke lokale poorten
Eén van de bekendste is Droidwall, maar die heeft wel een stevig nadeel: deze app kunt u alleen maar draaien op een ‘geroot’ apparaat en net dat ‘rooten’ maakt het apparaat ook onveiliger. Een mogelijk alternatief is NoRoot Firewall (Greyshirts) die, zoals de naam al suggereert, geen root-toegang vereist. Deze app maakt slim gebruik van een (interne) vpn-service om zo alle datapakketjes langs deze service te kunnen omleiden, te analyseren en zo nodig te blokkeren. Als gebruiker
Op deze manier kunt u specifieke firewallregels opstellen.
vult u het betreffende poortnummer in. Druk op Volgende en selecteer de optie De verbinding blokkeren. In het volgende venster selecteert u bij voorkeur alle netwerkprofielen, waarna u een passende regelnaam invult en afrondt met Voltooien: de regel wordt toegevoegd. U kunt die met een dubbelklik overigens altijd weer aanpassen. Herstart uw pc en test de wijziging uit met een nieuwe poortscan.
10
Door de communicatie via vpn te laten lopen, kan NoRoot Firewall de pakketjes analyseren.
9
Ook op een Mac schakelt u bij voorkeur de ingebouwde firewall in.
computeridee.nl
beslist u zelf welke apps u toegang verleent tot internet en of dat zowel via 3G/4G als wifi mag gebeuren (afbeelding 10). U kunt ook eigen filters toevoegen en hierbij zowel het ip-adres als de poort specificeren. Een min of meer vergelijkbare app is NoRoot Data Firewall (Simple Good Mobile). | 9 | 2018
31
Met een omweg
5
6
Overhevelen naar een TomTom-navigatiesysteem behoort tot de mogelijkheden.
er diverse mogelijkheden om de geplande route te exporteren. In de gratis versie is het gewoon mogelijk om uw route te uploaden naar een TomTom-navigatiesysteem, als deze is aangesloten op uw computer. In de Pro-versie is het ook mogelijk om de navigatie-app van TomTom (TomTom Go) als doel te gebruiken. In theorie werkt het uploaden naar TomTom Go bijna hetzelfde als naar een navigatie-apparaat van TomTom (kies in het menu TomTom, Routetracks voor Kopiëren naar TomTom (afbeelding 6)). Op onze iPhone werkte het niet, mogelijk is de Go-app die daarop draait weer net iets anders dan op Android. Kwestie van proberen dus.
Naar Google Earth-app of Maps.me Een zekerdere weg naar succes biedt het exporteren naar het universele .kml-bestandsformaat. Daar kan bijvoorbeeld een app als Google Earth – gratis beschikbaar voor iOS en Android – mee overweg. Om dat te regelen, gaat u naar Bestand, Opslaan als, selecteer achter Opslaan als in het geopende venster de optie Google Earth KML-bestanden (*.kml). Geef de route een logische naam en klik op Opslaan. Mail dit bestand vervolgens naar een mailadres dat op uw mobiele telefoon in gebruik is om het over te hevelen. Open op uw mobiele toestel uw e-mail. U kunt nu de bijlage (het net gemaakte .kml-bestand) openen in Google Earth. Op een iPhone of iPad houdt u daarvoor de bijlage even ingedrukt, na loslaten kiest u de app Google Earth (afbeelding 7). Op een Android-toestel tikt u op de afbeelding, slaat u hem op en opent u hem automatisch in Google Earth. Voordeel van het .kml-formaat is dat er nog veel meer apps zijn die ermee overweg kunnen. Minstens zo prettig is het om te weten dat ook het gratis Maps.me wordt ondersteund. Een app
38
| 9 | 2018
Een routepunt verwijderen gaat ook eenvoudig.
waar we in Computer Idee al eerder uitgebreid aandacht aan hebben besteed. U importeert dus razendsnel een route vanuit TyreToTravel naar Maps.me!
Alles kan; wat dacht u van een zelfbedacht routeplan langs de mooiste plekjes in Kazachstan Wereldwijd En daar is onze in TyreToTravel geplande route in de Google Earth-app op een iPad.
TyreToTravel zit bomvol leuke functies. Het zal ongetwijfeld wat tijd kosten om ze allemaal te ontdekken. Mocht u eventueel tegen problemen aanlopen, dan is er een uitgebreide
supportpagina (te vinden op http:// support.tyretotravel.com) beschikbaar met een scala aan veelvoorkomende vragen. Ook kunt u zelf een hulpvraag indienen. Gewoon in het Nederlands, want de makers zijn Nederlanders. Als u zich eenmaal een beetje thuis voelt in de software, hebt u een machtig mooi hulpmiddel in handen voor het opzetten van mooie toertochten voor auto of motorfiets. Omdat de software gebruikmaakt van autowegen is het wat minder geschikt voor fietsers en al helemaal ongeschikt voor wandelaars, maar daar zijn dan weer genoeg andere apps voor te vinden. Bedenk verder dat het programma wereldwijd werkt, onder de motorkap wordt voor kaarten immers gebruikgemaakt van Google Maps. Dat betekent dat u ook moeiteloos een tripje kunt plannen in bijvoorbeeld Kazachstan. Perfect voor een zomervakantie met een huurauto- of motor.
7
Af finit y Photo
Beeldbepalende 2
Photoshop is sinds jaar en dag kampioen als het om serieuze fotobewerking gaat, maar er is al enige tijd een spotgoedkope kaper op de kust in de vorm van Affinity Photo. Tekst Ap de Smits
H
et is maar weinig programma’s gegeven om 27 jaar of langer toonaangevend te zijn op hun terrein. Photoshop is dat gelukt, maar de laatste tijd is er veel te doen over een nieuwe speler genaamd Affinity Photo. Deze biedt niet alleen uitgebreide professionele functionaliteit, maar is ook nog eens te koop voor een scherpe eenmalige prijs. Voor macOS en Windows kost het programma 54,99 euro. Daarnaast verscheen in 2017 een iPad-versie voor 21,99 euro, geschikt voor iPad Pro, iPad Air 2 en de iPad uit 2017. De iPad-versie biedt vrijwel dezelfde mogelijkheden als de desktop-versies, binnen een iets gewijzigde interface. Een groot voordeel van de iPad-versie is dat u foto’s met een Apple Pencil te lijf kunt, tenminste als u een iPad Pro hebt (op andere iPads werkt de Pencil niet). Dat werkt vele malen fijner dan met een muis of zelfs een tekentablet – waarmee u immers niet direct op de foto werkt. In deze workshop laten we u een aantal van de mooiste functies van Affinity Photo zien. We werken hierbij met de iPad-versie, maar u kunt alles natuurlijk ook met de desktop-versie doen!
Ontzettend veel functies in een compacte interface.
Aan de slag
Korte rondleiding
Na aanschaf in de App Store starten we Affinity Photo. U ziet een Plus-pictogram voor het maken van een nieuw document, een interactieve rondleiding, videolessen en een voorbeelddocument. Deze kunt u op een later moment bekijken. Voor de desktop-versies zijn nog veel meer tutorial-video’s beschikbaar. Daarvoor verwijzen we u naar www.tiny.cc/afftut. Ook ziet u op het startscherm een vraagteken, daarachter gaat een uitgebreide Engelstalige handleiding schuil. Kies voor het maken van een nieuw document. U komt
1
44
| 9 | 2018
nu in een uitgebreid keuzescherm. Vanuit hier kunt u een leeg nieuw document maken, een enkele foto openen vanuit de cloud of uw fotobibliotheek, een aantal foto’s openen als ‘stack’, panorama, focus-merge of hdr-merge, of een foto schieten met de camera van uw iPad. Open een foto uit uw bibliotheek door te kiezen voor Import from Photos (afbeelding 1). We gaan voor een landschapje omdat we hierbij de meeste bewerkingen goed kunnen uitleggen.
Photo biedt een ruime keuze aan projectsoorten.
Na het openen van een foto, ziet u een hoop pictogrammen. Met de pijl linksboven keert u terug naar het vorige scherm en slaat u meteen uw werk op. Middenboven staat nog een rijtje pictogrammen. De eerste twee bevatten de algemene document-functies en functies die specifiek zijn voor de ‘persona’ waarin u werkt: de volgende 5 pictogrammen. Wat een persona is? Dat is een werkomgeving voor een bepaalde taak. Het zijn: Photo (waarin u zich nu bevindt), Selections (voor het kiezen van een deel van een foto waaraan u wilt werken), Liquify (voor het vervormen van een foto), Develop (voor het ontwikkelen van opnamen in raw-formaat) en Tone Mapping (voor het samenvoegen van opnames voor hdr of het toepassen van pseudo-hdr op een enkele opname).
Workshop
speler
4
Merk op dat met het kiezen van een andere Persona de gereedschappen links en rechts worden aangepast. Zo wordt slim gebruikgemaakt van de schermruimte. De meeste tijd zult u doorbrengen in de persona Photo. Daarin ziet u links allerlei gereedschap en rechts een aantal onderdelen die Studios worden genoemd. Er zijn studio’s voor bijvoorbeeld het manipuleren van lagen, het kiezen van kleuren, het toepassen van filters en nog veel meer (afbeelding 2). Tot slot kunt u helemaal rechtsonder voor- en achteruit bladeren door uw bewerkingen en met het vraagteken de betekenis van pictogrammen oproepen.
Hdr (of niet) Nu gaan we aan de slag met het bewerken van een foto. Voor het maken van echte hdr-opnamen zagen we een speciale module bij het openen van een nieuw document. Maar met één opname kan Affinity Photo ook uit de voeten door middel van het zogeheten Tone Mapping; het slim herdefiniëren van kleuren. Tik eerst met twee vingers op de foto, er verschijnt nu een contextmenu. Kies daarin Duplicate. Kies de Layers Studio om te verifiëren dat de bovenste kopie is geselecteerd. Schakel nu over naar de persona Tone Map (de meest rechtse). Standaard worden donkere delen lichter gemaakt en overbelichte delen donkerder. Met het schuifje Tone Compression vermindert u dit effect. Met Local Contrast kunt u details ophalen. Nog meer detail tovert u tevoorschijn door Detail Refinement aan te zetten en met de schuifjes te spelen. Achter het tandwielpictogram vindt u ook allerlei snelle presets. Tik op het Split-pictogram om de bewerkte versie met het
3
Effecten selectief toepassen door middel van laagmaskers.
Verbeteringen door middel van Tone Mapping.
De foto’s waarmee wij aan de slag gaan.
origineel te vergelijken (afbeelding 3). Tik op Apply wanneer u tevreden bent.
Basistechnieken met lagen Open de Layers Studio en tik op ‘…’ (Layer Options). Wanneer u het effect van een bewerking te sterk vindt, kunt u met het schuifje Opacity meer van de onderliggende laag naar voren halen. Tikt u op Normal, dan krijgt u een hele lijst aan mogelijkheden om de lagen te mengen. Gebruikers van de betere fotobewerkers kennen ze wel. Probeer eens uit wat ze doen. Met Source en Dest kunt u zelfs instellen dat het mengen van lagen vooral in de lichte of juist donkere delen van een foto moet plaatsvinden. Vindt u een effect mooi maar slechts op een deel van een foto, dan kunt u een masker maken. Tik daarvoor op het tweede pictogram in Layers en kies New Mask Layer. Er verschijnt een wit vlakje. Wit betekent 100% toepassen. Tik op het witte vlakje – het laagmasker – om dit te selecteren, ga naar de Colour Studio en kies daar zwart. Kies vervolgens links Flood Fill (gebruik desnoods het vraagteken) en tik op de foto. U ziet ineens het origineel, terwijl in Layers het vlakje en de bovenste laag zwart zijn geworden. Selecteer links de Paint Brush Tool. Kies daarin wit als kleur en zet Hardness op 0 (met één vinger slepen om aan knoppen te draaien). Pas eventueel de penseelgrootte (Width) aan en zoom desgewenst op gebruikelijke wijze in op de foto. Teken nu met uw vinger of een Apple Pencil op de plek waar u het hdr-effect uit de vorige stap weer naar voren wilt halen. Merk op dat in Layers deze gebieden nu ook op de bovenste laag zichtbaar worden (afbeelding 4). In principe kunt u elk effect dat u op een foto loslaat, beperken tot
5
computeridee.nl
| 9 | 2018
45