Computer idee 24 2017 preview by Reshift

24 Slechts

€

31 oktober - 14 november 2017

W orkshops:

Smartphone schermfoto’s

3,50

Bitcoins Wat zijn het? Hoe koop je ze?

Project? Uw klus de baas Meer privacy bij Google

Herfst Update

Windows 10 voorbereiding back-up zelf installeren

GPS-TRACKERS

Een Mac

Nooit meer iets voor u? Voor- en op een ri j iets kwijt nadelen

AUTOMATISCH OPGERUIMD!

Uw pc vrij van troep Mensen vinden online Zo gaat u te werk

Sommige dingen kun je pas echt op waarde schatten als ze weg zijn. Zoals je foto’s.

Ransomware steelt je belangrijkste herinneringen. Eén verkeerde klik en je kostbare foto’s zijn binnen enkele seconden versleuteld en voor altijd verloren. G DATA Internet Security beschermt jouw persoonlijke gegevens tegen virussen, Trojaanse paarden, spyware, hackers en ransomware.

Lees hier meer over op www.gdata.nl

Inhoud

Deze editie

Inhoud 10

Klaar voor de herfst (update) Microsoft is de grote Herfst Update sinds 17 oktober aan het uitrollen. Hebt u de update nog niet binnen? Lees hoe u uw pc voorbereidt en hoe u de update zelf kunt downloaden als u niet langer wilt wachten.

10 Een verse Windows 10 Hebt u de Herfst Update al? 14 Uw computer écht schoon In één keer van alle troep af 17 Rijk met bitcoins? Zo werkt deze crypto-munt 24 De Mac dient de mens Alles over de Mac en macOS 28 Super-schermafbeeldingen Dat ziet er goed uit! 32 Projectmanagement Zo slaagt voortaan elke klus

Bitcoins Het lijkt de laatste tijd het nieuwe toverwoord: bitcoins. Maar wat zijn dat eigenlijk? Hoe koopt u deze digi-munten en waar bewaart u ze?

Weg met die troep! Is uw pc trááág geworden? Tijd voor de grote schoonmaak! Zo verwijdert u al die bloatware.

Test: gps-trackers

Sommige zaken zijn u zo dierbaar, die wilt u nooit verliezen. Met trackers hoeft dat ook niet. De apparaatjes helpen een digitaal oogje in het zeil te houden. Wij testten er vier.

Kennis

et aantal ‘computers’ dat de gemiddelde mens vandaag de dag gebruikt is aanzienlijk. Alleen valt bij de meeste van die dingen niet op dat het om een computer gaat. Zeg nou zelf: ziet u uw smart phone als een handig manusje- van-alles of als de draagbare Linux-computer die het in feite is? Die vanzelfsprekendheid viel me gisteren weer eens op toen mijn vriendin vroeg of ik naar haar e-reader wilde kij ken. Sinds een paar weken haperde het ding en ze stond op het punt ‘m af te danken. computeridee.nl

Workshops 28 Een plaatje zegt meer ... Zo maakt u een foto van uw scherm nog leuker 32 Word uw klus de baas 'n Kwestie van overzicht 50 Meer privacy bij ... Google Deel één in 'n nieuwe serie over techreuzen en privacy

Een korte speurtocht op inter net leerde dat de problemen die zij met haar Kobo had vaker voorkwamen, en een update van de software zou mogelijk uitkomst brengen. Via een link op rsnijders.info/ vakblog (dank :->) was de soft ware zo gedownload en nadat de update was uitgevoerd, lijkt de Kobo Glo weer te draaien als een zonnetje. Het hele voorval bewijst voor mij opnieuw dat het met al die ‘computers’ om ons heen, absoluut prettig is als je wat meer dan gemiddeld kennis

hebt van die apparaten en de software die ze bedient. En die kennis, die dragen we bij Computer Idee maar wat graag uit. Veel plezier!

Dick van de Schraaf, Hoofdredacteur dvdschraaf@reshift.nl

36 Waar zijn ze gebleven? Mensen opsporen op internet 44 Nieuwe browsers Dit zijn Brave en Vivaldi 47 Nooit meer iets kwijt Vier gps-trackers getest 50 Privacy-check: Google Bepaal wat u deelt 52 Cookie erbij? Zin en onzin over cookies 55 Persoonlijke tv-gids Leuk, dat Trakt.tv! 24

31 oktober

- 14 novemb

3,50

Slechts

€

58 Word abonnee Kies zelf het abonnement dat 't best bij u past!

er 2017

Workshops:

Smartpho schermfo ne to’s Project? Uw klus de baas

Bitcoins Wat

zijn het? Hoe koop je ze?

Meer priva bij Google cy

Herfst Up

Windotews 10 voorbere back-up iding zelf installere n

GPS-TRACKER

AUTOMAT

ISCH OPGERUIM

Uw pc vri van troepj 24 Cover.indd

Een Mac

Nooit mee iets kwijt r iets voor u? Voor- en

nadelen

op een rij

Mensen Zo gaat uvinden online te werk 16-10-17

Rubrieken 4 Mailbus Lezers geven hun mening 6 Nieuws Ontwikkelingen, trends en nieuwe producten 20 Word lid van het Techpanel Uw mening is belangrijk! 21 Tips & Trucs Handige slimmigheden 30 Voor Nop De leukste gratis software 40 Vers Getest Nieuw spul, voor u bekeken 60 FAQman Problemen opgelost 65 Apps & Downs De allerlekkerste kook-apps 66 Uitsmijter Schaken als een grootmeester 67 Abonneeservice/Colofon Plus: volgend nummer

| 24 | 2017

15:53

Tekst Mark Gamble

Mailbus Zegt u he t maar! Tijdsverschil Iemand heeft mij eens uitgelegd hoe wij artikelen lezen: eerst lezen we de koppen, vervolgens de foto-onderschriften en dan eventueel een conclusie. Zo doe ik het ook, waarmee ik wil aangeven dat een foto-onderschrift extra aandacht verdient. In het artikel waarin Tijs Hofmans de fitnesstrackers test, staan op een foto twee van deze wearables. Het onderschrift luidt: ‘Honder-

den stappen verschil’. Op de foto zijn de displays te lezen, resp. 8.193 en 8.371 stappen. Een verschil van 178 stappen, wat overeenkomt met een dikke twee procent. Dus ‘Honderden stappen’ is wat overdreven en een verschil van ca. twee procent vind ik voor een stappenteller overigens ook zeer acceptabel. Ik loop zelf rond met de MI Band 2. Als je die in China bestelt, kost hij ongeveer twintig euro, dus

tientallen euro’s goedkoper. En als langeafstandswandelaar heb ik gemerkt dat dit goedkope ding vergelijkbaar is en verbluffend goed scoort. Evert de Graaff

wordt doodgezwegen. Het maakt niet uit waar het over gaat. Neem nu bijvoorbeeld het artikel: ‘Hoe krijg ik mijn geld terug’ uit Computer Idee 22. Daarin worden de App store en Google Play

Leegloop

genoemd om aan te geven hoe je daar je geld kunt terugkrijgen na een slechte aankoop. De Microsoft Store bestaat ook. Die moet toch ook worden genoemd dan? Waarom doen jullie dat consequent niet? Windows 10 Phone is nog lang niet dood. Een van de snelste en veiligste mobiele platforms, nog steeds in ontwikkeling. Inderdaad, er zijn helaas te weinig apps en ook het toestelaanbod moet beter. Daar word ik weleens moedeloos van. Maar juist door het ook dood te zwijgen in (neem ik aan) onafhankelijke tijdschriften, komt hier geen verbetering in. De integratie van Windows op de mobiel en op de pc, waarbij apps op beide gebruikt kunnen worden, kan ook een boost geven aan de achterstand in apps. Ik ben echt geen Microsoft-medewerker, alleen een consequent gebruiker van Microsoft-software. Windows Kaarten bijvoorbeeld is een van de beste offline te gebruiken navigatie-

W inbrief Vousvoyeren Deze week zat ik op mijn gemak in de woonkamer. Mijn blik ging over de krantenbak. Bovenop lag Computer Idee. Opeens vielen mij de highlights op de voorpagina op. U gebruikt daar consequent u en uw. Nieuwsgierig geworden bladerde ik meteen het blad door. En jawel, dit wordt door het gehele blad netjes toegepast. Kennelijk is dit voor mij normaal en was het niet opgevallen. In veel bladen kom je het tegendeel tegen. In het dagelijks leven is het nog beroerder gesteld. Aan de kassa word je, als iemand die al de zestig is gepasseerd, door een herkauwende meid met jij en jou aangesproken. En als je ze antwoordt met u en uw valt er geen kwartje. Laat staan een euro. Kortom redactie, blijf vooral doorgaan! Wim Breedijk

In Computer Idee nummer 14 staat een artikel over slimme hulpjes voor de fiets. Op pagina 38 staat in het kader ‘Elektrische fiets stallen’ dat bij regulier gebruik de accucapaciteit elk jaar met 10 tot 15 procent afneemt. Dat is tamelijk kort door de bocht. Ik heb ruim drie jaar ervaring met de Batavus Stream. Ik heb er ongeveer 6.500 km mee gefietst, en de accucapaciteit laat geen significante afname zien. De accu wordt nagenoeg altijd na zo’n 80 procent verbruik bij kamertemperatuur geladen. Gemiddeld kan 1,5 km per procent afname worden gereden, variërend van circa 1,1 km (koude omstandigheden) tot zo’n 2 km per procent afname (’s zomers). Nog steeds! Hans Dits

Windows 10 Phone Het is werkelijk ten hemel schreiend hoe in jullie artikelen het mobiele platform van Windows

| 24 | 2017

Mailbus

systemen. Ik heb het gewoon in de Verenigde Staten op mijn telefoon gebruikt en kwam overal waar ik heen wilde. Vaak updates van de kaarten van Here. Jullie komen niet verder dan Google Maps, een grote datagebruiker. Een onafhankelijk tijdschrift dient niet alleen maar populair te doen, maar brede informatie te geven over ontwikkelingen en nieuwtjes van álle platforms. Een van de platforms doodzwijgen is niet netjes en getuigt van onkunde van de redactie. Zeer teleurstellend mag ik wel zeggen. Zulke opmerkingen zullen jullie wel niet plaatsen. Tenminste, eerdere vragen van mij in deze richting werden doodgezwegen, maar doe er als redactie maar een keer iets mee. Dit gedrag is niet te rechtvaardigen zo. J.A.C van de Vliet U hebt gelijk dat Windows 10 Phone wellicht wat onderbelicht is gebleven, maar dat komt juist door het aanbod: er zijn te weinig toestellen met Windows 10 Phone en daarnaast is het marktaandeel in het consumentensegment vrij laag. Zakelijk wordt Windows 10 Phone wel meer gebruikt, maar Computer Idee is een consumententijdschrift. Dat Microsoft er zelf ook geen heil meer in ziet, blijkt uit het bericht van 9 oktober jongstleden: het bedrijf trekt nu zelf

Ondertussen ...

... op de redactie Heeft de feestcommissie van de uitgeverij een geweldig Oktoberfest georganiseerd en deze foto van onze prachtige geklede collega’s wilden we u natuurlijk niet onthouden!

ook de stekker uit de mobiele versie van Windows 10 en gaat zich richten op Android-apps. Over de pc-versie van Windows 10 blijven we de komende jaren natuurlijk gewoon schrijven.

bij de functie Niet Storen en klik dan op uitzonderingen toestaan. Speel eens met de opties die er zijn. U zult zien dat het een reuze handige tool is. Peter de Koning

Vastlopende Outlook Elke keer als ik Outlook op mijn pc opende, kreeg ik de melding dat het programma werd afgesloten. Ik heb van alles geprobeerd, zoals de functie Herstellen, de software verwijderen, opnieuw installeren en CC Cleaner. Niets hielp tot ik na vele uurtjes verder via webmail de laatste e-mail (tijdelijk) naar de prullenbak verplaatste. En toen liep Outlook weer als een zonnetje. Tip: begin bij dit probleem met het makkelijkste: ga naar je webmail en verwijder (tijdelijk) de laatst ontvangen e-mail. Wellicht kan ik met deze tip de lezer blij maken. Philippe Rubens

Niet storen Naar aanleiding van de brief die Hans M. Roeper schreef in Computer Idee 22 wil ik graag iets toevoegen. De functie ‘Niet Storen’ op een smartphone kan veel meer: – Stel favorieten in als contactpersonen en geef deze een hogere prio bij niet storen. Dan komen alleen de mensen binnen die voor u echt belangrijk zijn. – Stel in dat anonieme gesprekken niet mogen binnenkomen. – Ook is er een optie dat als iemand u drie keer binnen vijftien minuten heeft gebeld, de niet-storenfunctie voor deze persoon tijdelijk wordt opgeschort. Ook kunnen voor berichten apart dingen worden ingesteld. Probeer gewoon eens te kijken

Bedankt voor deze tip: waarschijnlijk kom dit probleem door de previewfunctie van Outlook, waarbij de inhoud van berichten wordt voorvertoond in het leesvenster. Outlook verslikt zich dan in een bepaald bericht, waardoor het programma vastloopt.

Automatisch modem resetten

In Computer Idee 21 kon u weer kans maken op een leuke prijs: een Eminentbeveiligingscamera t.w.v. |119 euro. De winnaars zijn bekend: Eugene Roolant en Flip Huisman. Van harte gefeliciteerd!

meer behoeven uit te voeren. Ik meen er goed aan te doen mijn ervaring met u te delen. Frans van Mulken De meeste providers geven per e-mail aan wanneer er werkzaamheden plaatsvinden aan de internetverbinding en of dit eventueel gevolgen heeft voor de verbinding zelf. Als uw modem regelmatig om de een of andere reden de verbinding met internet verliest, heeft dat wellicht eerder met uw modem te maken dan met werkzaamheden. Maar zo’n automatische stroomonderbreking in de nachtelijke uren kan verder geen kwaad natuurlijk.

Steeds vaker komt het voor dat het modem om de een of andere reden gereset dient te worden om toegang tot internet te krijgen. Een simpele manier om dit automatisch te doen is het plaatsen van een tijdschakelklok. In mijn geval heb ik de stroomonderbreking ingesteld op 06.30 uur voor vijf minuten. Dit tijdstip heb ik gekozen omdat de meeste netwerkbeheerders werkzaamheden in de nacht tussen 02.00 uur en 06.00 uitvoeren. Sindsdien heb ik handmatig geen reset

Schri jf ons! Iets te melden of te klagen? mailbus@computeridee.nl

Of heeft u een leuk computeridee? idee@computeridee.nl computeridee.nl

Prijswinnaars

Ecosia Deze week werd ik getipt over de browser Ecosia (www.ecosia. org). Het bedrijf achter Ecosia plant bomen met de advertentieinkomsten, zodat je ook de natuur een handje helpt. Dit is dus echt het nuttige met het aangename verenigen. Hans Korpel | 24 | 2017

Tekst Randolf Bouwma

Nieuws Nieuwe producten, gadge ts en apps

TOP 5 product Onze collega’s van Kieskeurig.nl weten precies welke producten het meest gewild zijn, ook op tech-gebied. Deze keer: 5 van de populairste tablets van het moment.

Apple iPad 2017 Scherm: 9,7 inch (2048 x 1536 pixels) Overig: Retina-scherm, grote accu Geheugen: 32 GB

Samsung Galaxy Tab A Scherm: 10,1 inch (1920 x 1200 pixels) Overig: uitbreidbaar geheugen, GPS Geheugen: 16 GB

€ 386,–

€ 216,–

Lenovo Tab 10

Een van de redenen dat smartwatches tot op heden nog niet echt massaal zijn aangeslagen, is dat ze (zeker de vroegere modellen) vrij lomp ogen. Uiteindelijk moet een wearable niet alleen praktisch zijn, maar er ook goed uitzien én lekker zitten. Het Deense Skagen lanceert nu de Signatur T-Bar, wat de ‘kleinste hybride smartwatch’ van het moment zou zijn. Het uurwerk is analoog en heeft geen lcd-scherm, waardoor de batterij niet opgeladen hoeft te worden. De fabrikant hoopt dat het smalle ontwerp – en de roségouden afwerking – vooral vrouwen aanspreekt. Wat vindt u ervan? $ 195,–

www.tiny.cc/tbar

Losladen

Samsung Galaxy Tab S2 Scherm: 9,7 inch (2048 x 1536 pixels) Overig: uitbreidbaar geheugen, gps Geheugen: 32 GB

Uurwerk op maat

€ 379,–

De nieuwe iPhones van Apple ondersteunen draadloos opladen, maar daarvoor hebt u wel een draadloze oplader nodig. Apple verkoopt er zelf twee via zijn Apple Stores,

€ 135,–

Scherm: 10,1 inch (1200 x 800 pixels) Overig: gps Geheugen: 16 GB

Asus ZenPad 3S Scherm: 9,7 inch (2048 x 1536 pixels) Overig: uitbreidbaar geheugen, GPS Geheugen: 64 GB

Meer informatie? Meer info: www.kieskeurig.nl/tablet

| 24 | 2017

€ 379,–

eentje van het merk Belkin en een andere van Mophie. Beide zijn even duur en werken op dezelfde manier: u legt de iPhone op het basisstation en het toestel wordt opgeladen. Omdat de iPhones de universele Qi-standaard hanteren, kunt u ook andere draadloze laders gebruiken, zoals degene die eigenlijk voor Android geschikt zijn. En zo kunt u ook Android-telefoons opladen op deze ‘wireless charging base’ van Mophie. € 64,95

Uit met de piratenpret Klanten van Ziggo en XS4All kunnen The Pirate Bay voortaan niet meer bezoeken. De torrentsite is geblokkeerd na een nieuwe juridische uitspraak.

www.tiny.cc/mophie

Stroomstoring Microsofts muziekstreamingdienst Groove Music stopt op 31 december 2017. Gebruikers kunnen hun muziek en afspeellijsten overzetten naar Spotify.

Nieuws

Topdopjes

Usd-stick

Door de komst van usb-c kan het zomaar gebeuren dat u uw oude usb-apparatuur niet meer kunt aansluiten op bijvoorbeeld een nieuwe laptop. Ewent schiet gelukkig te hulp met deze kaartlezer in de vorm van een usb-stick, die zowel een usb-c-poort als een usb-a-connector heeft. Die zijn allebei usb 3.1, waarmee overdrachtssnelheden van 5 Gbps mogelijk worden gemaakt. Mocht u deze EW1075-kaartlezer niet gebruiken, dan kunt u beide kanten afdekken met een dopje. De handzame gadget biedt bovendien ruimte voor micro-sd-kaartjes en de grotere sd-kaarten. €16,99

www.tiny.cc/ew1075

Hebben? Hebben!

Van Ewent mogen we vijft ien maal een EW1075-kaartlezer weggeven. Kans maken? Laat dan voor 14 november uw gegevens achter op www.computeridee.nl/winnen!

Uit de nesten

Omdat de Pixel 2-toestellen geen 3,5mm-aansluiting hebben, kunt u een bekabelde headset alleen gebruiken wanneer u de meegeleverde adapter gebruikt … en dus maakt Google van de gelegenheid gebruik om zijn eerste eigen oordopjes te lanceren: de Pixel Buds. Die zijn draadloos en hebben de Google Assistant ingebouwd. Zo kunt u navigeren, muziek bedienen met spraakopdrachten, agenda-afspraken maken enzovoort. De dopjes doen daarnaast dienst als tolk. Ze kunnen via Google Translate namelijk alles vertalen wat u zegt. $ 159,–

www.tiny.cc/pixelbud

Pixel-precisie De Pixel en Pixel XL van Google worden dit jaar opgevolgd door – jawel – de Pixel 2 en Pixel 2 XL. Beide hebben dezelfde specificaties, maar de XL heeft een groter scherm met dunnere bezels en een hogere resolutie. De camera’s zijn weer wat beter afgesteld: zo worden diverse beeldstabilisatie-technieken gecombineerd voor scherpere foto’s die er bovendien beter uitzien bij weinig licht. Er is daarnaast een aparte processor aan boord om het beeld optimaal te verwerken. Met de Pixel Lens-software richt u de camera op een object, waarna het toestel herkent waar u naar kijkt. Richt op de gevel van een restaurant om informatie en reviews ervan op te roepen. Bijzonder: u kunt de telefoons bedienen door er in te knijpen. Jammer: een koptelefoon-ingang ontbreekt. Vanaf $ 649,– www.tiny.cc/pixeltwee

Nest is bekend van zijn slimme thermostaten, maar inmiddels ook van zijn beveiligingscamera’s. De volgende stap is Nest Secure, een volwaardig security-systeem dat volgend jaar ook in Europa wordt verwacht. De Nest Guard staat daarin centraal; dit apparaat slaat alarm zodra beweging wordt gedetecteerd. U kunt er camera’s aan koppelen, naast sensoren voor ramen en deuren. Nest Tags tot slot zijn kleine schijfjes die u aan een sleutelbos kunt bevestigen. Het systeem weet daardoor dat u geen inbreker bent en houdt zich dan koest. $ 499,– https://nest.com/alarm-system/overview/

Out-of-office Gebruikt u nog Office 2007 of Outlook 2007? Dan is het tijd om te upgraden: Microsoft brengt er geen veiligheidspatches meer voor uit.

computeridee.nl

Uit het raam Zorgt u ervoor dat u Windows Updates bijhoudt? Versie 1511 van Windows 10 (uit november 2015) wordt inmiddels ook niet meer ondersteund.

Niet nix Netfl ix verhoogt de prijzen van zijn abonnementen met een euro per stuk. Bent u al abonnee? Dan gelden de nieuwe tarieven vanaf december.

| 24 | 2017

Bewezen strategie

€ 19,99 www.ageofempires.com/games/aoe/

Bril-jant! Op het moment wordt de grote Fall Creators Update voor Windows 10 uitgerold, met daarin ondersteuning voor mixed reality. Verschillende fabrikanten hebben speciaal daarvoor brillen ontwikkeld, waaronder nu ook Samsung. De Samsung Odyssey mag dan wel de duurste mixed reality-bril van het moment zijn, het is ook de meest geavanceerde.

Zo zijn de ‘glazen’ in dit geval geen lcd-, maar amoled-schermen. Naast een hogere resolutie per oog biedt dat ook een verbeterde kleurweergave. Al met al worden virtual- en augmented reality-apps hierdoor opnieuw een stukje realistischer weergegeven. Samsung gaat met deze Odyssey de concurrentie aan met onder meer Dell, HP en Lenovo, die tegelijkertijd vergelijkbare headsets uitbrengen. $ 499,–

www.tiny.cc/ody

Virtuoos draadloos Facebook brengt volgend jaar een nieuwe versie van de Oculus Rift-bril uit. Oculus Go is een virtual reality-bril die volledig draadloos werkt, terwijl de Rift altijd verbonden moet zijn met een pc. De headset wordt ergens volgend jaar gelanceerd en kost dan circa 200 euro, de helft van wat de Rift kost.

Droningen Vliegvelden zijn doorgaans verboden terrein voor drones. Groningen Airport maakt een uitzondering, om te kunnen testen hoe drones veilig op luchthavens kunnen rondvliegen.

| 24 | 2017

BRON: COMPUTERIDEE.NL (POLL)

Veel strategieliefhebbers dragen het originele Age of Empires uit 1997 nog altijd een warm hart toe. Nu het precies twintig jaar later is, brengt Microsoft het spel dan ook opnieuw uit. Hoewel de basis van landjepik ongewijzigd is gebleven, hebben de makers veel werk verzet om de game te moderniseren voor een hedendaags publiek. Met name de graphics zijn op de schop gegaan: Age of Empires is nu speelbaar in 4K. De game is alleen te downloaden in de Windows Store en zodoende alleen beschikbaar voor Windows 10.

Nieuws

Linke soep Jaarlijks doet de overheid onderzoek naar cybercrimebewustzijn in Nederland. Met welke vormen van internetcriminaliteit verwachten we het meest in aanraking te komen? 1. Malafide link in e-mail 2. Besmette bijlage in e-mail 3. Nepsite bezoeken Bron: Alert Online

Bijrijder 360º-camera’s zijn in opkomst en Insta360 is een van de bedrijven die zich hierin specialiseert. De nieuwste camera is de Insta360 Pro, die speciaal gemaakt is om op een auto te bevestigen. Op die manier kunt u rondrijden en ondertussen alles om u heen filmen op een bijzonder hoge resolutie van 8K. De camera maakt deel uit van het Street View Ready-programma van Google. De zoekgigant hoopt op deze manier zijn

Stukje bij bitje Spelcomputers worden momenteel geregeld uitgebracht als miniatuurversie. Na het verkoopsucces van de Nintendo en Super Nintendo Mini is het volgend jaar tijd voor een kleine variant op de Commodore 64. Het origineel deed in de jaren tachtig zijn intrede als een van de eerste consoles voor onder de televisie, en werd een groot succes. De C64 Mini wordt via een hdmi-kabel op de tv aangesloten en is voorzien van 64(!) verschillende spelletjes in allerlei genres. Die speelt u met een joystick die meegeleverd wordt; het ingebouwde toetsenbord is helaas alleen voor de sier.

ent u de Hedonometer al? Deze online tool meet de gemoedstoestand op Twitter. En daar komen leuke feitjes uit naar voren. Het zal u niet verbazen dat de stemming online vaak overeenkomt met de stemming in de echte wereld. Volgens de Hedonometer zijn we dan ook het gelukkigst op feestdagen. Emotionele dieptepunten worden bereikt op dagen waarop er sprake is van aanslagen. Ook de dag dat Donald Trump werd benoemd tot de nieuwe president van de Verenigde Staten staat te boek als een van de treurigste dagen op Twitter. Neemt u vooral zelf eens een kijkje. http://hedonometer.org/index.html

eadspace is een meditatie-app die u helpt om in stressvolle situaties beide benen op de grond te houden. De applicatie bestaat al even, maar is in een nieuw jasje gegoten. Het hoofdbestanddeel blijft Take 10: u doet dagelijks een oefening van tien minuten, waarmee u heerlijk tot rust kunt komen. Uw gedachten op orde krijgen en letten op uw ademhaling staan daarbij vooral centraal. De eerste tien (Engelstalige) lessen zijn gratis, daarna is een abonnement vereist. Gratis Android, iOS

kaartendienst Maps nog verder uit te kunnen breiden. Iedereen met een auto – en een behoorlijk budget – kan nu in principe bijdragen leveren. $ 3.499,– www.insta360.com/product/ insta360-pro

De nieuwste BlackBerry heeft geen fysiek toetsenbordje, terwijl het merk daar juist om bekend staat. Daarentegen heeft de zogeheten BlackBerry Motion wel een behoorlijk forse accu van 4000 mAh met ondersteuning voor snelladen. Ook is het toestel waterdicht. Wat betreft specificaties is het een middenmoter, met desondanks 4 GB werkgeheugen en een opslag van 32 GB aan boord. Er is tevens een Locker-functie aanwezig, waarmee mobiele bestanden te beveiligen zijn met een pincode. Tot slot is het toestel bestand tegen water en stof. € 469,https://global.blackberry.com/en/smartphones

computeridee.nl

€ 79,99 https://thec64.com/

In beweging

Land in zicht Schiermonnikoog test ook de inzet van drones. De onbemande vliegtuigen moeten een snelle bezorging van medicijnen vanaf het vasteland mogelijk maken.

W eb & App

Vuurtje doven Draait u nog Windows XP in combinatie met Firefox? Houd er rekening mee dat de ondersteuning in juni 2018 stopt. Tijd voor een upgrade!

en mobiel puzzelspelletje waar wij geen genoeg van kunnen krijgen is Piczle Lines DX. Het gegeven is simpel: u krijgt een speelveld voorgeschoteld met gekleurde bolletjes waar een cijfer in staat. Bolletjes met hetzelfde cijfer dient u met elkaar te verbinden, maar let op: ze moeten dezelfde kleur hebben én mogen elkaar niet kruisen. En dat wordt al snel behoorlijk ingewikkeld. Gelukkig kunt u het zo vaak en zo lang proberen als u wilt. Tientallen puzzels zijn gratis, meer zijn in themapakketten te koop. Gratis Android, iOS

et Alert Online tracht de overheid haar burgers te informeren over de risico’s van het internet. Elk jaar is er een groot onderzoek, waarin wordt gemeten hoe we ons beschermen tegen bijvoorbeeld malware en hackers – en hoe vaak we er in Nederland slachtoffer van worden. Wilt u uw eigen kennis testen op dit gebied, doe dan de vernieuwde Cyberskilltest, te vinden op de website van de campagne. www.alertonline.nl/cyberskillstest/

| 24 | 2017

Is uw pc klaar voor de … En daarmee bedoelen we uiteraard: is uw pc klaar voor de Herfst Makers Update? Microsoft is deze update sinds 17 oktober aan het uitrollen. Hebt u de update nog niet binnen? In deze workshop leest u hoe u uw pc voorbereidt en hoe u de update zelf kunt downloaden, als u niet langer wilt wachten. Tekst Mark Gamble

Microsoft biedt in de Store een handige app waarmee u kunt controleren of uw computer geschikt is voor Mixed Reality.

inds 17 oktober wordt de Herfst Makers Update beschikbaar gemaakt voor iedereen bij wie Windows 10 helemaal up-to-date is. De systeemeisen voor de Herfst Makers Update zijn gelijk gebleven ten opzichte van de vorige versie van Windows 10, maar wilt u de 3D-functionaliteit van het onderdeel Mixed Reality gebruiken, dan hebt u wel extra zware hardware nodig. Daarover straks meer. We frissen even uw geheugen op wat betreft die systeemeisen: – Een 1 GHz-processor; – 1 GB geheugen voor de 32bit-versie / 2 GB voor de 64bit-versie; – 16 GB vrije ruimte voor de 32bit-versie / 20 GB vrije ruimte voor de 64bit-versie; – Een DirectX-compatibele videokaart en een resolutie van 800 bij 600. Let wel: de bovenstaande eisen zijn de absolute minimum. 1 of 2 GB geheugen is prima als u alleen Windows zou draaien, maar dan is er nauwelijks nog genoeg geheugen voor al uw andere programma’s. Wat ons betreft is 4 GB eigenlijk het absolute minimum; prettiger werkt u

| 24 | 2017

Met de tool Schijfopruiming kunt u alvast overbodige bestanden verwijderen voordat u de Herfst Makers Update installeert.

Bereid u goed voor op de Herfst Makers Update en schoon overbodige bestanden op.

met 8 GB werkgeheugen of meer. Qua processor zouden we een verdubbeling van de kloksnelheid aanraden, dus 2 GHz of hoger. Als u direct de upgrade uitvoert naar de Herfst Makers Update, hebt u daar ook extra schijfruimte voor nodig. Windows haalt namelijk de complete installatiebestanden binnen, en dat kan bij elkaar al zo’n 10 GB aan ruimte in beslag nemen. Als u een direct update uitvoert – zie verderop – dan moet u dus voldoende ruimte vrij hebben op uw harde schijf. Voor Mixed Reality hebt u een vr-bril nodig en moet uw videokaart minimaal een Nvidia GTX960 of AMD Radeon RX460 zijn. Weet u niet zeker of uw systeem geschikt is voor Mixed Reality? In de Windows Store kunt u een speciale app downloaden die

Workshop

herfst? uw computer controleert op de systeemeisen: Windows Mixed Reality PC Check (afbeelding 1).

Oude bestanden opruimen Voordat u aan de update begint, doet u er goed aan om alle oude en overbodige bestanden te verwijderen. Windows heeft daar zelf ingebouwde functies voor, zoals Schijfopruiming. Deze vindt u door Schijfopruiming in te typen in het startmenu (afbeelding 2). Kies voor de C:-schijf en klik op OK. Vervolgens drukt u onder in het venster op Systeembestanden opschonen. Het programma wordt eerst eenmaal opnieuw gestart, maar daarna krijgt u een hele rij aan opschoonlocaties te zien. U kunt nu gerust alle opties aanvinken om er zeker van te zijn dat alle overbodige bestanden worden verwijderd (afbeelding 3). Klik op OK om het opschoonproces te starten.

Direct een upgrade uitvoeren? Klik dan op de knop Update nu. Er wordt een klein programma gedownload en als u dat uitvoert, gaat de installatie automatisch van start.

een schone installatie is het zeker zinvol om een back-up te maken van uw huidige Windows 10-installatie, omdat bij zo’n schone installatie de vorige versie compleet wordt verwijderd. Vanuit uw bestaande Windows 10-installatie kunt u met de ingebouwde tool Back-up een goede backup maken van uw installatie. Het voordeel is dat u met deze back-up ook een systeemkopie kunt maken. Met een systeemkopie worden namelijk ook alle bestanden en de partities die nodig zijn om de computer op te starten in de back-up meegenomen. U start de ingebouwde back-uptool als volgt: ga naar het Configuratiescherm en dubbelklik op het pictogram Back-up maken en terugzetten (Windows 7). Laat u niet misleiden door dat Windows 7, want deze tool werkt prima onder Windows 10.

Back-up maken Als u de Herfst Makers Update direct via Windows Update installeert, hoeft u in principe geen back-up te maken, maar u kunt altijd het zekere voor het onzekere nemen. Bij

Houd zelf de controle over de inhoud van de back-up.

De back-up wordt nu op de achtergrond gemaakt. Ondertussen kunt u gewoon doorwerken.

Klik in het scherm op de knop Back-up instellen. Er verschijnt na enkele seconden een ander scherm waarin u eerst moet opgeven waar u de back-up wilt opslaan. Let wel: een gemiddelde back-up neemt zo’n 80 tot 100 GB in beslag, dus zorg dat u een externe harde schijf aansluit waarop u voldoende ruimte hebt, of kies voor een netwerklocatie, bijvoorbeeld een nas, waar genoeg plek is. Klik vervolgens op Volgende voor de volgende stap. Er wordt nu gevraagd wat voor back-up u wilt maken: Automatisch laten bepalen of Zelf bepalen. Kies hier voor Zelf Bepalen, dan hebt u namelijk precies de controle over wat er allemaal in de back-up terecht komt.

Is er genoeg vrije ruimte? De installatiebestanden nemen ca. 10 GB in beslag Klik op de knop Volgende en meteen ziet u welke onderdelen er worden geback-upt. U kunt zelf kiezen welke (extra) partities u in de back-up wilt opnemen, maar aangezien het hier alleen om een Windows 10-back-up gaat, kiest u voor de C:-schijf, de gegevensbestanden en zet u een vinkje bij de optie Systeemkopie opnemen (afbeelding 4). In dat laatste geval worden namelijk ook de opstartpartities meegenomen in de back-up zodat u – na het terugzetten ervan – snel weer kunt opstarten. Klik op Volgende en het proces begint (afbeelding 5).

computeridee.nl

| 24 | 2017

Als op de een of andere manier de Herfst Makers Update mislukt, kunt u deze back-up met een Windows 10-installatie-dvd of -stick – zie verderop – weer terugzetten.

Herfst Makers Update installeren Hebt u alle voorbereidingen getroffen, dan is het tijd om aan de slag te gaan met de update. Als u de nieuwe versie wilt downloaden, dan kan dat op drie manieren: automatisch via de Windows Update-functie, via www.microsoft. com/nl-nl/software-download/windows10 of door het aanmaken van een bootable medium zoals een usb-stick of dvd-schijfje via de Media Creation Tool, te downloaden vanaf dezelfde site. Als u de bovenstaande website bezoekt, hebt u twee mogelijkheden. Als u op de knop Update nu klikt, wordt een kleine tool gedownload waarmee u de update direct kunt uitvoeren (afbeelding 6). Let wel: de Herfst Makers Update wordt dan meteen over uw bestaande installatie heen geïnstalleerd en kunt u met deze optie geen schone installatie uitvoeren.

Voordat het installatiemedium wordt gemaakt, worden de bestanden eerst gedownload.

Een usb-stick is beter, omdat de installatie dan veel sneller verloopt Media Creation Tool Als u Windows 10 al sinds de beginperiode gebruikt en u merkt dat het systeem niet meer helemaal lekker draait, dan kunt u ervoor kiezen om een schone installatie van Windows 10 uit te voeren. Dat kan via de Media Creation Tool, die u op de genoemde pagina downloadt via de knop Hulpprogramma nu downloaden. Het voordeel is dat u dan ook meteen beschikt over een installatiemedium met de Herfst Makers Update van Windows 10. Brandt u het op een dvd of maakt u via de tool een usb-stick, dan hebt u dus de allernieuwste versie van het besturingssysteem en kunt u dit installatiemedium

Schoon installeren

7 Controleer of u de 32bit- of de 64bit-versie van Windows 10 hebt.

| 24 | 2017

ook gebruiken om Windows 10 op andere computers te installeren. De voorwaarde is dan wel dat u Windows 10 op al die computers ook hebt geactiveerd. Start het hulpprogramma om een Windows 10 Herfst Makers Update installatieschijf of usb-stick te maken. Het aanmaken van een usb-stick is eigenlijk beter, omdat de installatie dan een stuk sneller verloopt. Het lezen vanaf een dvd is namelijk relatief traag. Allereerst kiest u in de tool voor welke versie van Windows 10 u een opstartbare usb-stick wilt maken. Belangrijk is dat u hier exact de versie kiest van uw huidige Windows 10-installatie. Hebt u de 32bit-versie, dan kiest u bij architectuur voor 32-bits, en bij Taal kiest u voor de huidige taalversie van Windows 10. Als u niet weet 8 of uw bestaande Windows 10-installatie 32 bit of 64 bit is, dan kunt u dat als volgt opzoeken: ga naar Instellingen, klik op Systeem en kies links onderin voor Info. Bij de weergegeven informatie ziet u bij Type systeem staan welke architectuur wordt gebruikt (afbeelding 7). U kunt geen 32bit-versie op een computer installeren waarop de 64bit-versie van Windows 10 stond of andersom, omdat Windows 10 dan niet meer geactiveerd kan worden.

Nadat u de juiste Windows 10-versie hebt gekozen, gaat u met de knop Volgende naar de stap waarin u kunt kiezen waar de installatiebestanden op moeten worden gezet. U kunt kiezen uit een usb-stick (deze moet u dan al wel in uw pc geprikt hebben, anders ziet de tool ’m niet) of een iso-bestand. Een iso-bestand kunt u in Windows 10 direct op een dvd’tje branden, maar uiteraard moet uw computer dan wel een dvd-brander hebben. Onze voorkeur gaat uit naar een usb-stick, omdat de pc met zo’n stick sneller opstart en ook de installatie vlotter verloopt. U moet een stick hebben van minstens 4 GB en tijdens het aanmaken van de usb-stick worden de gegevens daarop gewist. Klik op de knop Volgende om de stick aan te maken. De Media Creation Tool downloadt nu de installatiebestanden (afbeelding 8). Dat kan enige tijd duren. Na het downloaden en verifiëren van de bestanden maakt de tool automatisch een back-up en kunt u de usb-stick gebruiken om de computer op te starten en een schone installatie van Windows 10 Herfst Makers Update uit te voeren. Het installeren van de Herfst Makers Update gaat vervolgens op dezelfde manier als iedere andere Windows 10-installatie. Start u vanaf usb op, dan moet u even controleren met welke toets dat moet gebeuren. Er is een handige website waar u kunt opzoeken met welke toets u het bootmenu kunt oproepen voor uw merk pc: www. desertcrystal.com/bootkeys.

13:41

Chats

Roos online

Sta langs de kant met een lege tank! Wat fijn schat! Eindelijk!

Kunnen we een nieuwe autooo zoeken!

62%

f a p e o tr e ll a n a v r e In één ke

Uw pc écht schoon 2

Proefversies van een beveiligingsprogramma, een testversie van een Office-pakket: ongevraagde programma’s vervuilen niet alleen uw computer, maar zorgen ook voor flink wat frustratie. Maar met wat hulp maakt u uw computer nog schoner dan toen u ’m net kocht. Veel tijd hoeft dat niet te kosten.

Het hoofdvenster bevat een overzicht van alle gevonden onderdelen.

Tekst Dennis Gandasoebrata

te helpen bij de schoonmaak van de computer. Klik op Doorgaan. BCU controleert het systeem en inventariseert de deïnstallatieprogramma’s. Ze worden in het hoofdvenster getoond en met een kleur gemarkeerd. Als een deïnstallatieprogramma is ‘ondertekend’ met een digitaal certificaat, wordt het groen gemarkeerd. Als een onderdeel geen digitale handtekening heeft, is de regel blauw gemarkeerd.

e maken gebruik van het programma Bulk Crap Uninstaller (BCU). Zoals de naam al doet vermoeden, kunt u met het programma in één keer uw computer ontdoen van nutteloze software. BCU wordt gemaakt door een enthousiaste ontwikkelaar die regelmatig nieuwe versies uitbrengt. U vindt de meest recente versie via www.tiny. cc/bulkcrap. U mag de software gratis gebruiken. Wij kiezen voor de portable-variant. Voordeel hiervan is dat u het programma niet hoeft te installeren, maar het ter plekke kunt uitvoeren. Pak het zip-bestand uit (open het en kies voor Bestanden uitpakken). Open BCU hierna door te dubbelklikken op BCUninstaller.

Alles aangevinkt! In het volgende scherm vraagt de assistent of u ook de moeilijk zichtbare programma’s wilt zien. Dat zijn onderdelen die door de makers zijn aangeduid als ‘systeemonderdeel’ of ‘beveiligd’ en daarmee worden verborgen. En die willen wij inderdaad juist graag zien. Plaats vinkjes bij de opties Als ‘systeemcomponenten’ aangeduide deïnstallers tonen, ‘Beveiligde’ deïnstallers tonen, en bij De beveiliging van ‘beveiligde’ deïnstallers uitschakelen. Klik op Doorgaan. In dit venster kiest u ervoor om ook beschadigde of niet-geregistreerde deïnstallers te tonen. Plaats vinkjes bij Beschadigde uninstallers accentueren en bij Niet-geregistreerde toepassingen in de lijst tonen. Bevestig met een klik op Doorgaan. In het laatste scherm klikt u op Setup voltooien.

Snel aan de slag De eerste keer dat u het programma start, wordt een assistent getoond (afbeelding 1). Het gebruik hiervan is niet verplicht (met de knop Assistent sluiten passeert u de wizard), maar de wizard blijkt in de praktijk handig om

De indeling In het hoofdvenster van BCU ziet u een overzicht van alle programma’s die op uw computer zijn aangetroffen (afbeelding 2). Helemaal onderaan ziet u hoeveel deïnstalleerprogramma’s zijn gevonden, en hoeveel ruimte de bijbehorende programma’s in beslag nemen.

Veiligheid voor alles De assistent helpt u bij het instellen van Bulk Crap Uninstaller.

| 24 | 2017

Voordat u verdergaat met de stappen in dit artikel, zorgt u voor een goede back-up van de computer. Gaat er iets mis, dan kunt u altijd terugvallen op de reservekopie. U kunt een back-up maken via het instellingenvenster (Windows-toets+I) en te kiezen voor Bijwerken en beveiliging, Back-up.

Workshop

Informatie Elk programma kent een flinke hoeveelheid informatie, bijvoorbeeld wanneer u het hebt geïnstalleerd en om welke versie het gaat. Ook vindt u hier informatie over de locatie van het programma. Klik met de rechtermuisknop op het onderdeel waarover u meer informatie wilt en kies Eigenschappen. Het informatievenster bestaat uit vier tabbladen. In Overzicht vindt u de belangrijkste eigenschappen.

Filteren! Het venster van BCU is opgebouwd uit twee delen: rechts vindt u het overzicht van aangetroffen programma’s, terwijl de linkerkant is gereserveerd voor de filteropties. Bent u op zoek naar een specifiek programma, dan gebruikt u hiervoor het vak Zoeken. Het vak eronder – Filteren – laat u kiezen welk soort programma’s mag worden getoond. Wilt u bijvoorbeeld niet dat officiële Microsoft-programma’s worden getoond, dan zet u een vinkje bij Microsoft-componenten verbergen. Wilt u juist wel dat ook systeemonderdelen worden getoond, zodat u kunt beoordelen of u ze wilt houden, dan vinkt u de optie Systeemcomponenten tonen aan. Het derde en laatste vak – Weergave-instellingen – bepaalt hoe de onderdelen worden getoond. Wilt u meerdere programma’s tegelijkertijd wissen, dan activeert u Keuze met checkboxen. Wilt u de standaard kleurcodering uitschakelen voor een rustiger overzicht? Haal het vinkje weg bij Gecertificeerde deïnstallers accentueren.

Er zijn verschillende manieren om een programma te verwijderen: met en zonder tussenkomst van de gebruiker.

nemen. Klik met de rechtermuisknop op een vermelding en kies Deïnstalleer ‘stil’. De wizard wordt nu zonder uw tussenkomst afgerond.

In één keer weg ermee!

Alles weer spik en span Waardering

Handmatig deïnstalleren

BCU gebruikt een slim mechanisme dat u helpt te beoordelen in hoeverre een programma bruikbaar is. In de kolom Gebruikerswaardering wordt met sterren aangegeven of u echt wat aan het programma hebt. Klik op de kolom om de vermeldingen snel te sorteren op waardering (afbeelding 3). Zelf kunt u ook aangeven of u tevreden bent en deze kennis met anderen delen. Klik met de rechtermuisknop op het programma en kies Waardering. Kies vervolgens tussen Bruikbaar/Prima kwaliteit, Twijfelachtig/Slechte kwaliteit of Rommel/ Potentieel gevaarlijk.

Verwijderen maar! Het is tijd om de rotzooi van de computer te verwijderen. Hebt u een programma dat u wilt verwijderen, dan klikt u erop met de rechtermuisknop. Kies voor Deïnstalleer (afbeelding 4). Bij deze optie wordt er van u gevraagd om zelf de schermen te bevestigen en het verwijderen via de wizard af te ronden. Wilt u er helemaal geen omkijken naar hebben, dan kunt u de stappen door BCU zelf laten computeridee.nl

In één keer

De echte kracht van Bulk Crap Uninstaller schuilt natuurlijk in de mogelijkheid om meerdere programma’s in één keer te verwijderen. Kies in het vak Weergave-instellingen (linksonder in het venster) voor Keuze met checkboxen (afbeelding 5). Er verschijnen vierkantjes naast de programma’s. Plaats vinkjes naast de onderdelen waarvan u af wilt. Klik op de knop Deïnstalleer (bovenin het venster). De programma’s worden in één keer verwijderd.

De kolom Waardering helpt u om snel te bepalen hoe bruikbaar het betreffende programma is.

Hebt u een programma verwijderd, maar komt het alsnog tevoorschijn in de lijst met onderdelen? Dan is het niet helemaal verwijderd en zijn er nog vervelende restanten in Windows over. De optie Deïnstalleer handmatig helpt dan. BCU maakt een overzicht van onderdelen die nog steeds aanwezig zijn, onder meer in het register en in de map met programmabestanden. Werp een blik op de kolom Vertrouwen en controleer of alle waarderingen Goed of Zeer goed zijn. Zo weet u zeker dat er niet te rigoureus wordt opgeschoond. Tevreden? Verwijder dan deze bestanden (afbeelding 6).

Opgeruimd staat netjes: verwijder ook alle restanten van eerder gedeïnstalleerde programma’s.

| 24 | 2017

Workshop

Achtergebleven bestanden verwijderen

Ziet u een programma dat het veld moet ruimen? Wijs het gewoon aan.

De schuldige aanwijzen Ziet u een programma waaraan u zich stoort, maar kunt u niet vinden waar u het programma kunt deïnstalleren? U kunt het letterlijk ‘aanwijzen’, waarna BCU het programma probeert te verwijderen. Zorg dat het programma dat u wilt verwijderen, zichtbaar is (met een venster geopend). Open hierna BCU en kies voor Beeld, Zoeken met venster. Vervolgens wijst u de boosdoener aan met de speciale cursor van BCU (afbeelding 7). Die probeert het programma te herkennen, zoekt het bijbehorende deïnstallatieprogramma en verwijdert het programma.

Veiligheid voor alles Uiteraard hebt u een back-up gemaakt voordat u de computer ontdoet van onzinsoftware, maar een extra bescherming kan nooit kwaad. U kunt BCU automatisch een herstelpunt laten maken voordat een programma wordt verwijderd. Kies Gereedschappen, Instellingen. Kies het tabblad Diversen en kies voor Ja bij de optie Voor deïnstallatie een herstelpunt maken.

Als u een programma verwijdert, blijven er soms toch nog restjes achter, zoals oude bestanden. Met BCU kunt u op zoek gaan naar achtergebleven bestanden en deze verwijderen. Kies voor Gereedschappen, Opruimen ‘programmabestanden’ mappen. BCU gaat op zoek en toont een lijst van gevonden programmabestanden. In dit venster is vooral de kolom Vertrouwen van belang. Hierin ziet u hoe zeker BCU is dat de aangetroffen bestanden ook echt overbodig zijn en niet per ongeluk alsnog in gebruik zijn. Hierbij geldt: wees terughoudend bij het opschonen. Als u twijfelt over de juistheid, dan laat u het bestand staan. Linksonderin vindt u een menu waarmee u aangeeft welke items moeten worden getoond: kies bijvoorbeeld voor Selecteer tot aan Goed. Hiermee worden alle items met het vertrouwen Zeer Goed en Goed geselecteerd, terwijl Twijfelachtig en Slecht niet worden verwijderd.

Wat wordt er geladen? Bent u benieuwd welke onderdelen worden geladen bij de start van Windows – onderdelen die daarmee dus invloed hebben op de prestaties van uw computer? Via de Opstartmanager vraagt u een overzicht op. Kies Gereedschappen, Opstartmanager openen. In de kolom Ingeschakeld ziet u of het onderdeel daadwerkelijk is ingeschakeld. De Opstartmanager geeft niet alleen aan welke onderdelen door Windows worden geladen, maar ook onderdelen zoals browserextensies en services kunnen worden getoond. Om te fi lteren, gebruikt u het menu onderin. Kies bijvoorbeeld voor Browserextensies weergeven, of voor Services weergeven. Standaard worden alle onderdelen getoond.

Extra schoon Nadat BCU een programma heeft verwijderd, kunt u nog een extra zoektocht naar restanten inschakelen. BCU controleert dan of er écht niets is achtergebleven. In het venster van BCU kiest u voor Gereedschappen, Instellingen. Kies de tab Diversen en kies voor Ja bij de optie Na deïnstallatie zoeken naar programmarestanten (afbeelding 8).

Handig: welke browserextensies worden er eigenlijk geladen?

Iets meer informatie Komt u in de lijst een programma tegen dat u niet bekend voorkomt? BCU heeft een aantal opties waarmee u onderzoek kunt doen naar de oorsprong. Klik met de rechtermuisknop op de vermelding en kies voor Website oproepen. Hiermee opent de website van de maker. Is deze niet beschikbaar, dan kunt u met de rechtermuisknop op de vermelding klikken en kiezen voor Online zoeken. In het submenu vindt u een aantal opties om informatie online te zoeken, bijvoorbeeld via Google en softwarewebsites als www.filehippo.com.

Alle apps op een rijtje Ook alle restanten verwijderen na het deïnstalleren van een programma.

| 24 | 2017

Naast de voorgeïnstalleerde programma’s, zijn er mogelijk ook ongevraagd extra apps op uw computer gezet. Hebt u die nog niet via het eigen instellingenvenster van Windows verwijderd, dan kunt u dit ook doen via Bulk Crap Uninstaller. Kies voor Beeld, Windows Store apps tonen. Een overzicht van apps verschijnt. U verwijdert de apps op dezelfde manier als de andere onderdelen: klik erop met de rechtermuisknop en kies voor Deïnstalleer.

Nieuw geld

Beginnen

met bitcoins

Niet de dollar, het pond of de euro … dé munt waar iedereen het tegenwoordig over heeft, is de bitcoin. Zijn er echt gouden bergen te verdienen met deze digitale munt? En hoe werkt het eigenlijk? In deze Computer Idee laten we u zien wat bitcoins zijn én hoe u ze kunt (ver)kopen en bewaren. Of gewoon weer uitgeven natuurlijk! Tekst Dirkjan van Ittersum

edereen weet dat beleggen op de beurs risico inhoudt. De waarde van een aandeel kan stijgen, maar net zo hard dalen. Niet voor niets worden beleggingsreclames vergezeld van een waarschuwing. Zo’n waarschuwing geldt in het kwadraat voor de bitcoin. Begin dit jaar was de cryptomunt 900 euro waard. Deze zomer werd een piek bereikt van 4.000(!) euro. Daarna daalde de waarde naar 2.500 euro. Zelfs de doorgewinterde belegger wordt daar zenuwachtig van. Al uw spaarcenten in bitcoins steken? Dat zouden we dan ook niet doen.

Sleutels Voordat we aan de slag gaat met bitcoins, eerst nog even wat theorie. Bij het werken met deze digitale munt zijn er twee belangrijke onderdelen: de private sleutel en de openbare sleutel. Wie bitcoins wil ontvangen, gebruikt de openbare sleutel. Die code mag u aan iedereen geven. Vergelijk het met het rekeningnummer van uw bank. Met de private sleutel kunt u bitcoins uitgeven. Het is heel belangrijk om die sleutel geheim te houden. Zie het als een soort pincode: wie hem laat rondslingeren loopt grote kans slachtoffer te worden van diefstal. Er worden af en toe phishingmails rondgestuurd waarmee criminelen private sleutels proberen te ontfutselen.

In het verleden behaalde resultaten, bieden geen garantie voor de toekomst

Decentraal kasboek Wilt u toch eens proberen hoe de bitcoin werkt? Begin dan klein. Maak een portemonnee (‘wallet’) aan met daarin bijvoorbeeld tien euro. Zo kunt u meer ontdekken over de bitcoin, zonder dat u financieel het schip in gaat. De achterliggende technologie is namelijk niet alleen boeiend, maar kan ook voor veel veranderingen gaan zorgen. Het is een decentraal systeem waarbij gegevens over alle transacties (de blockchain, vergelijkbaar met een kasboek) op heel veel computers staan opgeslagen. Inderdaad, de kracht van de massa dus. Omdat er zoveel kopieën bestaan, is de kans op fraude minimaal – geen wonder dus dat ook bijvoorbeeld banken het een interessante techniek vinden.

Bitcoin Core In dit artikel gaan bitcoins ontvangen, verzenden en bewaren met de software Electrum. We kiezen voor dit pakket omdat het gebruiksvriendelijk is. U kunt ook kiezen voor de ‘officiele’ Bitcoin-software Bitcoin Core (www.bitcoin.org). Die is wat ingewikkelder in gebruik en neemt veel ruimte in beslag. U krijgt een volledige kopie van de blockchain op uw computer. De omvang daarvan is ruim 150 gigabyte – op dit moment, want hoe meer bitcoins er verhandeld worden, des te omvangrijker deze blockchain zal worden.

computeridee.nl

Zelf minen? Voordat we bitcoins kunnen gaan beheren en uitgeven, moeten we ze natuurlijk eerst vergaren. Een jaar of vijf geleden zou hier een uitleg hebben gestaan hoe u zelf bitcoins kunt minen – of delven, zoals dat in goed Nederlands heet. Inmiddels is dat een sport geworden waarmee alleen professionele partijen zich bezighouden. Voor de thuisgebruiker is het niet rendabel meer. Dat heeft te maken met het achterliggende idee van bitcoins. Hoe meer ‘mijnwerkers’ er zijn, des te moeilijker het delven wordt. Alleen door duizenden euro’s te investeren in hardware voorzien van zogeheten ASIC’s (Application Specific Integrated Circuits) is het nog rendabel om zelf bitcoins te delven. Maar helaas is de stroomprijs in ons land dermate hoog dat het zelfs daarmee nauwelijks de moeite loont. Alleen wie goedkoop stroom kan krijgen, kan het overwegen. In landen waar de stroom voordelig is, zoals China, zijn er ‘mijnboerderijen’ waar grootschalig naar bitcoins wordt gezocht. Ook in landen met veel zon is het nog interessant, door de mijnmachines te koppelen aan zonnepanelen. | 24 | 2017

Wallet kiezen In plaats van bitcoins delven gaan we ze daarom kopen. Daarvoor hebt u wel een bitcoinadres nodig. Dat is een soort bankrekeningnummer, maar een die er veel ingewikkelder uitziet. Het aanmaken van een adres gaat met behulp van een digitale portemonnee, ook wel een Bitcoin-wallet genoemd. Ze zijn er in vier smaken: 1) Online Uw digitale geld wordt online opgeslagen. Dit wordt niet gezien als een erg veilige methode. In het verleden zijn dit soort wallets doelwit geworden van hackers, waarbij gebruikers veel geld kwijtraakten. 2) App Een portemonnee op smartphone of tablet. Handig voor kleinere betalingen, maar niet veilig genoeg om grote bedragen op te bewaren. 3) Software Digitale wallet voor de computer. Dit is een stukje veiliger dan de opties hiervoor. Sommige programma’s vragen wel veel processorkracht en ruimte. Dat geldt zeker voor de officiële wallet-software Bitcoin Core (zie kader). 4) Usb-wallet Ziet eruit als een usb-stick en is te koop vanaf zo’n 60 euro (afbeelding 1). Omdat uw bitcoins met een extra beveiligingssleutel worden beschermd, is dit de veiligste methode.

Hierna kiest u een wachtwoord waarmee de sleutels voor de portemonnee worden versleuteld en accepteert u de algemene voorwaarden. Vervolgens wordt er een qr-code getoond die u kunt scannen met de app Google Authenticator voor dubbele authenticatie. Hiermee is Electrum ingesteld en hebt u een portemonnee. Op welk nummer kunnen mensen storten? Het antwoord ziet u op het tabblad tabje Receive (afbeelding 3). Geef de code eventueel door aan vrienden en familie.

2 U kunt zelf een naam kiezen voor uw portemonnee.

Bitcoins kopen

De Ledger USB Wallet is een slimme usb-stick die fungeert als portemonnee voor bitcoins.

Electrum installeren De software die we in deze workshop gebruiken, heet Electum, en is te vinden op www.electrum.org. Het programma is beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. Nadat u Electum hebt geïnstalleerd, start u het programma en kiest u een naam voor uw portemonnee (afbeelding 2). In de volgende stap kiest u het type portemonnee. Kies hier, met het oog op de veiligheid, (minimaal) voor Wallet with two-factor authentication. Om een portemonnee met meerdere mensen te beheren, kiest u voor Multi-signature wallet. Er is dan een handtekening vereist van minimaal nog één persoon voor een transactie. Het kan natuurlijk gebeuren dat uw computer crasht. Om te voorkomen dat u in dat geval ook uw wallet kwijt bent, kiest u Create a new seed om een wachtzin te kiezen. Niet vergeten: schrijf de wachtzin op. Moet u om wat voor reden dan ook uw account herstellen, dan hebt u die wachtzin nodig. Erg belangrijk dus.

| 24 | 2017

Nu u een nummer hebt om bitcoins te ontvangen, wordt het tijd om uw digitale portemonnee te vullen. U kunt terecht bij online handelsplaatsen. Er zijn verschillende internationale voorbeelden, zoals Coinbase (www. coinbase.com). Behalve bitcoins kopen kunt u ze er ook bewaren. Kenners raden dit af. Het zou niet voor het eerst zijn dat een beurs wordt gehackt waardoor er voor miljoenen aan bitcoins verdwijnen. Om alles in eigen hand te houden, is het verstandig een eigen portemonnee te gebruiken. In Nederland zijn er twee grote sites om bitcoins te kopen: BTC Direct (https://btcdirect.eu/nl-nl) en Bitonic. Voordeel van de Nederlandse sites is dat het mogelijk is om er met iDeal te betalen. Bij BTC Direct kan het ook met creditcard. U betaalt wel een vergoeding. BTC direct rekent twee procent, bij Bitonic is het bedrag afhankelijk van hoeveel vraag en aanbod er is. Een voordeel van Bitonic: de site vraagt bij aanschaf van kleinere bedragen geen verificatie met paspoortkopie. In deze workshop gaan we een aankoop doen op deze laatste site. Ga naar www.bitonic.nl en vul het bedrag in dat u wilt kopen, bijvoorbeeld 10 euro. Automatisch wordt het tweede vakje ingevuld. Daarin staat hoeveel bitcoins u krijgt. Bij kleinere bedragen rekent Bitonic overigens relatief veel transactiekosten. Klik op Kopen. Er verschijnt nu een

Op het tabblad Receive vindt u het nummer waarop u bitcoins kunt ontvangen.

Nieuw geld

Vul het adres van uw Bitcoin-wallet in om geld te storten.

hier nog een vergoeding voor Bitonic vanaf gaat. Reken voor de zekerheid met 0,0005 bitcoin. Klik daarna op de knop Verkopen. In het volgende venster vult u het retouradres in. Wij vullen hier ons bitcoinadres in. Mocht het uitbetalen misgaan, dan worden de bitcoins op dit adres teruggestort. Vul verder uw rekeningnummer en bijbehorende gegevens in. In het volgende scherm verschijnt een adres dat u kunt gebruiken om uw bitcoins naar te versturen. Dit is een adres dat slechts tijdelijk bestaat. In het scherm staat tot welke tijd u dit adres kunt gebruiken om de bitcoins aan over te maken (afbeelding 7). Ga nu naar Electrum en maak het bedrag over naar dit tijdelijke adres. Het duurt ongeveer een werkdag voordat de bitcoins op uw rekening staan.

In Electrum verschijnt na enige tijd het bedrag in bitcoins.

vakje waarin u het bitcoinadres kunt invoeren (afbeelding 4). Het adres kopieert u vanuit Electrum, waar u het adres vindt onder Receive. Kies ook bij welke bank u bankiert. Lees en accepteer de algemene voorwaarden om door te gaan. Klik daarna op Afrekenen. U wordt doorgestuurd naar uw bank om via iDeal af te rekenen. Na het afronden van de betaling keert u terug naar Bitonic. Na enige minuten verschijnt de Bitcoin-transactie-id. Ga nu naar Electrum. Ook daar verschijnt na enige tijd informatie over de transactie (afbeelding 5). In eerste instantie staat er nog ‘unconfirmed’ bij. Dat verandert in ‘confirmed’ als het bitcoinnetwerk heeft bevestigd dat het om een geslaagde transactie gaat.

Een nieuwe voorraad koffiecups kopen met bitcoins.

Gebruikt het tijdelijke adres om het gewenste bitcoinbedrag over te maken.

Met bitcoins betalen U hebt nu een portemonnee (vol) met bitcoins. Als u verwacht dat de waarde van de munt verder zal stijgen, is het verstandig daar voorlopig niet aan te komen. Maar u kunt natuurlijk ook gewoon spullen kopen met uw bitcoins. Er zijn steeds meer winkels die de munt accepteren, zowel online als in de ‘echte’ wereld. Dat kan zelfs in supermarkten, bijvoorbeeld de Spar in Arnhem (vestiging ‘Centraal’). De site www.bitcoinspot.nl geeft een overzicht van tientallen winkels en webshops. Wij kiezen ervoor om onze koffievoorraad aan te vullen. Daarvoor kloppen we aan bij de webshop Amici del caffè. Op de site stoppen we de gewenste koffie in het winkelmandje en bij het afrekenen selecteren Gratis. Betaal met BITCOINS zonder extra kosten (afbeelding 6).

Bitcoins verkopen Genoeg van bitcoins, of is de waarde dusdanig gestegen dat het de moeite waard is ze te verkopen? U kunt ze uiteraard ook omzetten naar euro’s. Ga naar www.bitonic. nl en kies het tabje Verkopen. Vul daar de hoeveelheid bitcoins in die u wilt verkopen. Automatisch verschijnt in het vakje eronder hoeveel euro’s dat oplevert. Let erop dat computeridee.nl

| 24 | 2017

Wil jij GRATIS de nieuwste tech-producten en -diensten testen, zoals digitale camera’s, tablets, routers en software? Maak een account aan op www.techpanel.nl en test mee! Met een GRATIS account op TechPanel.nl kun je onder andere: • zien welke product- of software-testen eraan komen; • je aanmelden voor deze TechPanels; • reviews over producten lezen van andere testers; • reageren op de TechPanels; • deelnemen aan onderzoeken; • je eigen profiel beheren; • deelnemen aan winacties.

AANMELDEN KAN VIA: WWW.TECHPANEL.NL/REGISTREREN TechPanel is een samenwerking van:

Tips & Trucs Tekst Toon van Daele

Tips & Trucs Van inhoudsopgave n e jk i k o e id v n e m a s tot

Pdf Handtekening U krijgt ongetwijfeld ook wel eens pdf-documenten doorgestuurd waarop u uw handtekening moet plaatsen voordat u ze retourneert. Met de gratis online tool PDFescape (www.pdfescape.com) gaat dat behoorlijk vlot. U uploadt het pdf-document, waarna u in het linkervenster het tabblad Insert opent en Freehand aanklikt: u kunt nu met de muis uw handtekening plaatsen, waarna u het bestand opslaat (of afdrukt). Overigens zijn er nog heel wat meer mogelijkheden, zoals het toevoegen van tekst of links, of het onleesbaar maken van bepaalde tekstdelen.

W intip!

Leitz Complete 13.3” Smart Laptoptas t.w.v. € 99,95

van lezer Ger t Rave

Vertalen DeepL Vertaaldiensten als Google Translate en Bing hebben er een stevige concurrent bijgekregen: DeepL Translator (www.deepl.com/translator). We willen de claim van de Duitse producent dat het “de beste automatische vertaaldienst van de wereld” is niet meteen staven, maar de paar vertaalopdrachten (van Engels naar Nederlands en omgekeerd) die we gaven, maakten in ieder geval wel indruk. Handig is ook dat u andere vertaalsuggesties van geselecteerde woorden kunt opvragen. De dienst is momenteel nog beperkt tot Nederlands, Engels, Frans, Duits, Spaans, Italiaans en Pools.

computeridee.nl

Windows Snel afsluiten Lezer Johannes Z. van der Kruyk gebruikt al jaren een handigheidje om zijn computer snel(ler) af te kunnen sluiten. Klik met de rechtermuisknop op een lege plek in uw bureaublad en kies Nieuw, Snelkoppeling. Bij Geef de locatie van het item op vult u %windir%\system32\shutdown. exe -s -t 0 in. Geef uw snelkoppeling een gepaste naam mee en klik op Voltooien. Klik de snelkoppeling vervolgens met de rechtermuisknop aan, kies Eigenschappen en klik op Ander pictogram. Negeer de foutmelding en kies een gepast pictogram (een rode afsluitknop, bijvoorbeeld). Bevestig uw keuze. Overigens kunt u de pc ook laten herstarten: u hoeft de parameter -s dan alleen maar door -r te vervangen.

Deze lichtgewicht, maar robuuste en waterafstotende laptoptas heeft véél ruimte: achttien vakken in totaal! Het voorste compartiment geeft u snel toegang tot bijvoorbeeld pennen, pasjes en uw agenda. Een fleece stoffering zorgt dat de schermen van uw tablet en/of ultrabook goed beschermd zijn. Ook zit er een uitneembaar tasje in voor uw oplader en kabels én, aan de achterzijde, een geheim vak voor uw telefoon. Meer informatie? www.leitz.com/complete

Tip ons!

Stuur uw veelbelovende pc-tip of computertruc, met uw naam en (thuis)adres en liefst ook met een verduidelijkende schermafdruk naar tiptruc@computeridee.nl en vergaar eeuwige roem.

| 24 | 2017

Fontjoy Letterparen In eenzelfde document gebruikt u maar beter niet teveel verschillende lettertypen. Daar kan www.fontjoy. com u bij helpen. U begint met één font – dat u via het hangsloticoon kunt vastzetten – waarna u met de schuifknop aangeeft of het tweede font veel of heel weinig contrast mag hebben met het eerste font. U kunt de voorbeeldtekst overigens door eigen tekst vervangen. Hebt u een geschikt paar gevonden, dan klikt u op elk van beide fonts zodat u op de webpagina van Google Fonts belandt. Via Select this Font en x Family Selected haalt u het font vervolgens op: pak het zip-bestand uit, klik met de rechtermuisknop op het ttf-bestand en kies Installeren. Het font is nu gebruiksklaar.

Cartogram Kleurenkaart U bent een fotoalbum aan het samenstellen en bij sommige foto’s wilt u graag de bijhorende landkaart afdrukken. Met Cartogram (www.mapbox.com/cartogram) maakt u dat aantrekkelijker. U verschuift de kaart naar de gewenste positie en u uploadt de foto. De online tool kleurt dan automatisch de kaart in op basis van een handvol kleuren uit uw foto. Door de stippen op uw foto te verplaatsen kunt u het kleurenpalet nog aanpassen of u kiest gewoon een ander thema uit het uitklapmenu. Firefox Send Delen met vervaldatum Wil u zonder veel omhaal een bestand delen, maar wilt u vermijden dat het te lang online blijft staan, kijk dan even naar het pilotproject Firefox Send (https://send.firefox. com). Versleep het gewenste bestand naar het browservenster. Het bestand wordt meteen geüpload en u krijgt de bijhorende url te zien. Die stuurt u door aan de beoogde ontvanger. Zodra die het bestand downloadt (dat kan slechts één keer), of na verloop van 24 uur, wordt de link automatisch ongeldig. U kunt bestanden tot 1 GB uploaden en de bestandstransfer wordt standaard versleuteld.

Spam Afzender blokkeren Spam blijft een vervelend fenomeen en uitschrijven via een Unsubscribeoptie helpt vaak niets – vooral niet bij buitenlandse afzenders. U kunt het dan ook anders proberen, bijvoorbeeld door het afzendadres te blokkeren. In Outlook klikt u hiervoor met de rechtermuisknop op het gewraakte bericht en selecteert u Ongewenste mail, Afzender blokkeren. In Gmail klikt u op de ongewenste e-mail in de Inbox en drukt u op de knop Spam: e-mails van deze afzender gaan dan linea recta naar de map Spam.

Miniworkshop Microsoft Word

Automatische inhoudsopgave Wanneer u aan een uitgebreid document in Word werkt, kan het best handig zijn als u daar een inhoudsopgave bij maakt. Dat kan Word, na enige voorbereiding, volautomatisch voor u doen.

Allereerst voorziet u uw hoofdstuktitels en alinea-opschriften van een ‘opmaakstijl’; dat kan aan de hand van enkele standaardstijlen. Plaats de

tekstcursor in een hoofdtitel, open het tabblad Start en klik op het pijlknopje in de rubriek Stijlen.

In het Stijlenvenster kiest u Kop 1. Vervolgens is het de beurt aan een onderliggende (alinea-)titel: die geeft u de stijl Kop 2 mee. Op deze manier gaat u de titelhiërarchie af. Zie ook ‘Opmaak kopieren’ (volgende pagina rechtsonder).

U hoeft echter niet per se de standaardstijlen te gebruiken. Stel, u hebt een eigen stijl die u voor niveau 2 wilt gebruiken. Klik dan ergens in het kopje met die stijl, open het tabblad Verwijzingen, kies Tekst toevoegen en selecteer Niveau 2.

Alles is nu klaar voor de eigenlijke inhoudsopgave. Via Ctrl+ Enter maakt u hiervoor een afzonderlijke pagina. Ga vervolgens naar het tabblad Verwijzingen en klik op Inhoudsopgave.

| 24 | 2017

Selecteer een geschikte lay-out. Eventueel past u de weergave nog aan via Inhoudsopgave, Aangepaste inhoudsopgave. Een inhoudsopgave updaten doet u via Verwijzingen, waar u Bijwerken, In zijn geheel bijwerken selecteert.

Tips & Trucs

5 tips voor … ller interne t Sne

Weinig dingen zijn zo vervelend als een trage internetverbinding. Voor u naar de telefoon grijpt om uw provider om uitleg te vragen, kunt u zelf eerst een en ander uitproberen …

TIP 1 Ga na wat de daadwerkelijke doorvoersnelheid is en of die ongeveer overeenkomt met de beloofde snelheid voor het gekozen internetabonnement. De meeste providers bieden zo’n online snelheidstest aan, zoals www.ziggo. nl/speedtest of www.kpn.com/internet/speedtest. htm. Er zijn er echter ook andere, zoals http://beta. speedtest.net/nl. Welke test u ook kiest: u voert ’m bij voorkeur uit via een bekabelde verbinding. TIP 2 Het kan ook helpen wanneer u uw modem en router even reset: uitschakelen, dertig seconden wachten en weer inschakelen hoort te volstaan. Ga zeker ook na of andere apparaten in uw netwerk hetzelfde probleem ondervinden. Nee? Dan ligt het probleem blijkbaar bij uw eigen pc.

Webdienst Live presentaties Presentain (www.presentain.com) biedt u een aardige reeks extra’s aan voor uw online PowerPoint-presentaties. Zodra u uw presentatie hebt geüpload, kunt u die vanaf elke willekeurig apparaat tonen; er zijn ook mobiele apps beschikbaar om de dia’s te bedienen. De kijkers kunnen uw presentatie volgen op hun mobiele apparaat. Vragen stellen doen ze eenvoudigweg met een ingebouwde chatmodule. U kunt ook een live enquête houden onder het publiek. Handig is nog dat u de presentatie kunt opnemen (en delen) in de vorm van een video, eventueel inclusief stem. Audiotool Online geluidsstudio Creatieve muziekliefhebbers kunnen hun hart ophalen bij www.audiotool.com. Met behulp van enkele virtuele instrumenten, die u aan een mengpaneel koppelt, is het mogelijk snel een originele mix samen te stellen, met de gewenste melodieën en beats. Ook kunt u gebruikmaken van allerlei effecten. Het is wel even wennen aan de werkwijze, maar dankzij de 26 video-tutorials bereikt u al snel opvallende resultaten. Na registratie kunt u uw tracks veilig opslaan op de servers van Audiotool, zodat u ze ook vanaf andere browsers kunt bereiken.

TIP 3 Het euvel kan ook te wijten zijn aan de dns-server die op uw pc of router staat ingesteld. Zo’n dns-server zorgt ervoor dat een url keurig in het bijhorende ip-adres wordt omgezet. Ga na wat er gebeurt wanneer u in het Eigenschappenvenster van uw netwerkadapter (tijdelijk?) andere dns-servers invult, zoals die van Google: 8.8.8.8 en 8.8.4.4. TIP 4 Ga op uw pc na of er geen programma’s of services actief zijn die teveel bandbreedte opslokken. Dat kunnen downloads met BitTorrent zijn, maar ook synchronisatieprocessen met uw online opslagruimte. U achterhaalt welke processen uw netwerk belasten via Ctrl+Shift+Esc, waarna u op Meer details klikt, het tabblad Prestaties opent, onderaan Broncontrole openen aanklikt en het tabblad Netwerk opent. TIP 5 Ondervindt u de vertraging uitsluitend op een of meer draadloze apparaten, check dan of het helpt wanneer u dichter bij de draadloze router zit. Is dat inderdaad zo, dan moet u de router wellicht optimaler positioneren, bijvoorbeeld via NetSpot (www.netspotapp.com). Met deze tool kunt u ook uitvinden of u wel het beste draadloze kanaal hebt ingesteld op uw router. Windows 10 Full throttle Gamet u af en toe? Dan moet u vast even de spelmodus van Windows 10 uitproberen. U vindt deze nieuwe modus via Instellingen, waar u de rubriek Gaming selecteert en in het linkervenster Spelmodus aanklikt. Vervolgens zet u de optie Game-modus gebruiken op Aan. Controleer voor elke game of de modus correct staat ingesteld: druk op Windows-toets+G en bevestig met Ja, dit is een game. Druk op de knop Instellingen en plaats eventueel een vinkje bij Gamemodus gebruiken voor deze game. computeridee.nl

Word Thesaurus U bent een document aan het opstellen in Word waarbij u diverse woorden enkele keren herhaalt. Af en toe een synoniem inschakelen zorgt voor meer variatie. Ontbreekt het u aan inspiratie, klik dan met de rechtermuisknop ergens in het woord en kies Synoniemen. Als het goed is, verschijnt dan een lijst met mogelijke alternatieven. Of u selecteert het woord en u drukt op Shift+F1: u krijgt dan een afzonderlijk venster met de synoniemenlijst te zien.

Word Opmaak kopiëren U hebt een paar opmaakstijlen in Word gebruikt die u graag wilt toepassen op een aantal andere tekstdelen. Met de ‘verfkwast’ is dat zo gebeurd. Klik op een kopje waarvan u de toepaste opmaakstijl wilt kopiëren. Open het tabblad Start en dubbelklik in de rubriek Klembord op het verfkwastpictogram met de naam Opmaak kopieren/plakken. De cursor verandert nu in een kwast en u hoeft alleen maar de gewenste tekstdelen aan te klikken. Dubbelklik nogmaals op het pictogram om deze snelle kopieermodus weer uit te schakelen. | 24 | 2017

De Mac dient de mens Goed: 93 procent van alle computergebruikers wereldwijd werkt met Windows. Maar in sommige sectoren is Mac het standaard-systeem. Logisch, want het zijn mooie machines en het besturingssysteem is aangepast op de hardware. In dit artikel geven we u inzicht in wat een Mac zo aantrekkelijk maakt en doorbreken we een aantal mythes.

De Mac, een elegante computer.

Tekst Richard Veenstra

n het eerste deel van het artikel vertellen we waar u op moet letten als u een Mac wilt aanschaffen. De keuze is vrij beperkt, maar elk Mac-model heeft wel verschillende versies en het is goed om even stil te staan bij welk soort model u precies wilt. Daarna duiken we in de software van de Mac. Als u eenmaal een Mac hebt aangeschaft, wilt u natuurlijk wel zo snel mogelijk aan de slag kunnen met uw nieuwe Apple-computer.

Wat is een Mac? Mac is een verzamelnaam voor alle personal computers van de firma Apple. De eerste Apple-computer – de Apple I – verscheen al in 1976, lang voordat Windows-pc’s op de markt kwamen. De eerste Mac verscheen in 1984, toen nog als Macintosh. Het bedrijf was begin jaren negentig bijna failliet, maar nadat de vertrokken oprichter Steve Jobs werd teruggehaald volgden

| 24 | 2017

De Apple I, een niet zo heel stijlvolle computer.

de hoogtijdagen van Apple. Mede dank-zij de populariteit van de iPod, de iPhone en de iPad zijn Macs niet meer weg te denken uit de computerwereld. Macs hebben vooral grote aantrekkingskracht op designers, muzikanten en schrijvers, mede doordat er veel specifieke creatieve software beschikbaar is en doordat Macs veel standaardfuncties aan boord

hebben die ze tot aantrekkelijke machines maken voor deze groepen. Het grootste verschil met een pc is dat een Mac een compleet systeem is. Dat wil zeggen dat hard- en software door Apple ontworpen en in elkaar gezet worden. Het besturingssysteem macOS – voorheen Mac OS X – is minutieus aangepast op de hardware-componenten van uw Mac.

De mythes Van verschillende kanten worden verhalen verteld over Macs die niet op waarheid berusten. Tijd dus om die te ontkrachten. Veel software zou niet beschikbaar zijn voor de Mac. Dat was vijftien jaar geleden misschien zo, maar tegenwoordig zijn alle grote programma’s ook wel voor de Mac te krijgen. Dit betekent natuurlijk niet dat álle software er ook voor de Mac is. Maar omgekeerd geldt dat ook: er

Apple-tje eitje

zijn een aantal programma’s die Mac-only zijn. Een exe-bestand wordt niet herkend, u kunt dus geen Windows-software op een Mac draaien. Tenzij u Boot Camp gebruikt – hierover later meer. De tweede mythe is dat een Mac moeilijk te begrijpen zou zijn. Ook dat is niet waar: het besturingssysteem ziet er iets anders uit, maar is net zo makkelijk als een Windows-systeem, als je er eenmaal aan gewend bent. Omgekeerd zullen Mac-gebruikers Windows moeilijk vinden... Dan de prijs. Een veelgehoord argument om geen Mac te kopen is de prijs. Ja, een Mac is duur: vaak bent u makkelijk duizend euro of meer kwijt voor een nieuwe laptop of desktop. U krijgt daar wel een computer voor die vele jaren meegaat, want de kwaliteit van de componenten is hoog en de hardware is op elkaar afgestemd zodat u lang plezier kunt beleven aan een Mac. Een bijkomend voordeel is dat er een levendige tweedehandsmarkt is. Een laptop van een paar jaar oud kan nog prima een

Macs kunnen nog aardig wat opleveren op de tweedehandsmarkt. Deze MacBook Pro uit 2010 moet nog 600 euro kosten.

De gratis AVG virusscanner detecteerde vijf fouten, allemaal in mail-bijlagen, alle onschadelijk voor Mac.

paar honderd euro opleveren. Nog een dingetje waar u rekening mee moet houden: doordat hardware en software op elkaar zijn afgestemd, kan een duurdere Mac met mindere specificaties vaak sneller aanvoelen en betere resultaten behalen dan een pc met dezelfde specificaties.

Veiligheid Een voordeel van een Mac is dat er veel minder virussen of malware voor het systeem worden geschreven, zodat u daar ook minder snel last van zult hebben. De Mac is standaard al goed beveiligd tegen schadelijke software doordat de meeste software die via de Mac App Store kan worden gedownload, al door Apple is gecontroleerd, net als bij de iPhone het geval is. U kunt echter ook prima software van een andere bron installeren. Die wordt door Apple steevast gecontroleerd voordat het wordt geïnstalleerd. U krijgt eventueel een waarschuwing dat de software van een onbekende bron is; u beslist dan zelf of u de software wilt installeren. De Mac heeft een ingebouwde firewall en u kunt diverse gratis virus-

Apple ontwerpt zowel de hardware als de software zelf. De MacBook is de kleinste en dunste laptop uit het assortiment.

computeridee.nl

De modellen

Tijd om eens een kijkje in de showroom te nemen! Net als bij een pc hebt u bij een Mac de keus uit een laptop of een desktop. Alle laptops heten MacBook, er zijn op dit moment drie types op de markt: de MacBook, de MacBook Air en de MacBook Pro. De MacBook is een relatief prijzige variant die begint bij 1.499 euro, maar de laptop is extreem dun en heeft een beeldscherm van 12 inch met een hoge resolutie. De MacBook Air is iets groter en dikker en heeft een beeldscherm van 13 inch. De resolutie is minder hoog dan die van de MacBook, maar de Air is daardoor wel een stuk goedkoper, verkrijgbaar vanaf 1.099 euro. De MacBook Pro is bedoeld voor designers, muzikanten en mensen die met video werken en kan in krachtige configuraties besteld worden. De prijs is daar dan ook naar: voor het goedkoopste 13inch-model betaalt u 1.499 euro, het 15inch-model begint bij 2.799 euro.

Bij de desktops hebt u ook de keus uit drie modellen. De iMac is een computer met geïntegreerd 21,5inchof 27inch-beeldscherm. Deze computer begint bij 1.299 euro. De Mac Mini is een minicomputer die zonder beeldscherm, muis of toetsenbord wordt geleverd en begint bij 569 euro. De Mac Pro is alleen voor professionals bedoeld en kost u zeker 3.449 euro. Binnenkort komt er ook nog een luxe iMac Pro uit, een 18core-workstation met geïntegreerd 5K-beeldscherm.

| 24 | 2017

scanners voor de Mac downloaden. Ter informatie: in de tien jaar dat schrijver dezes met een Mac werkt, heeft de virusscanner bijna nooit iets gedetecteerd. De weinige detecties die er waren, kwamen van een contactpersoon met een pc. Het virus zelf kon niks aanrichten, aangezien het een pc-virus betrof.

Upgrades Ondanks het feit dat er maar een paar modellen zijn, is het wel belangrijk om goed naar uw wensen te kijken. Macs hebben namelijk één heel groot nadeel: ze zijn bijna niet uit te breiden. Als u eenmaal een ssd van 256 GB hebt gekozen, kunt u deze in de nieuwste MacBook-modellen niet meer uitbreiden. Alles zit namelijk op het moederbord gesoldeerd. Bij aanschaf zijn er voor de meeste modellen op drie punten verschillende specificaties te kiezen: cpu, geheugen en schijfgrootte komen dan in verschillende uitvoeringen. Bij sommige Pro-modellen kunt u ook nog een andere videokaart uitkiezen. Helaas rekent Apple hoge prijzen voor upgrades ten opzichte van de standaard en het is frustrerend wat het bedrijf soms vraagt voor een upgrade van een ssd. In de meeste gevallen is een externe ssd een veel goedkopere optie. Wilt u zelf het geheugen en de ssd uitbreiden, dan bent u aangewezen op iets oudere modellen. Een MacBook Pro uit 2012 heeft nog een traditionele ssd en ram die u zelf kunt verwijderen. Deze machines en onderdelen zijn natuurlijk alleen op de tweedehandsmarkt verkrijgbaar. Omdat Mac-desktops alleen maar een naam hebben en geen modelnummer is het vaak lastig te weten of een aangeboden Mac in de winkel wel het laatste model is. Elk model laptop krijgt wel een modelnummer mee; zo

Deze Mac draait op macOS 10.12.2 en is één beveiligingsupdate verwijderd van bij de tijd zijn.

macOS

Een bureaublad van een Mac. Onderin het Dock, bovenin de menubalk.

heet de meest recente MacBook Pro officieel MacBook Pro (15 inch, 2017) en heeft het de unieke identificatiecode MacBookPro14,3. U kunt het programma Mactracker downloaden en zien wat precies de verschillen zijn tussen alle modellen.

Excel? Numbers! PowerPoint? Keynote! Word? Pages!

Het besturingssysteem macOS wordt uiteraard standaard geleverd bij een nieuwe Mac en alle updates zijn gratis via de App Store te downloaden. De meest recente versie heet Sierra en heeft de volledige naam macOS Sierra 10.12. Updates bestaan uit kleine software-updates die u ook vanuit de App Store installeert en die meestal een paar minuten in beslag nemen. Uw Mac wordt opnieuw opgestart en de update wordt geïnstalleerd. Als u de meest recente beveiligingsupdate hebt geïnstalleerd, bent u bij macOS Sierra 10.12.6 aanbeland. Elk jaar verschijnt er ook een grotere update. Hierin worden nieuwe functies geïntroduceerd en soms verandert de vormgeving. De volgende update heet macOS High Sierra 10.13. Ook deze update is gratis, maar hier is het aan te raden om een back-up te maken van uw documenten alvorens u deze grote update doorvoert. Soms verandert Apple ook zaken aan de onderliggende technologie. Dat betekent dat sommige software niet meer compatibel is met macOS. Pas bij dit soort updates dus altijd goed op en installeer ze alleen zodra u zeker weet dat de software die u gebruikt ook compatibel is met het nieuwe besturingssysteem. Zo’n grote update kunt u vergelijken met een update van bijvoorbeeld Windows 8 naar Windows 10.

Werken op een Mac Een upgrade van de interne ssd van 128 naar 512 GB kost maar liefst 500 euro.

| 24 | 2017

Dankzij de iPhone is het werken op een Mac geen heel grote uitdaging meer: macOS lijkt visueel veel op zijn mobiele broertje. Er is een aantal verschillen met Windows. Zo zijn de knopjes om een venster te

Apple-tje eitje

sluiten aan de linkerkant te vinden en als u een venster sluit, blijft het programma actief. U kunt het gehele programma sluiten door op de naam van het programma boven in de menubalk te klikken en voor Afsluiten te kiezen. Wisselt u van programma, dan verschijnen de menu’s van dit programma boven in de menubalk. Rechtsboven in de menubalk vindt u dingen als het batterijpercentage, de tijd en icoontjes voor wifi en bluetooth. Deze rij gegevens blijft altijd zichtbaar, ongeacht welk programma u geopend hebt. De evenknie van Windows Verkenner heet Finder en is altijd geopend. Met de sneltoets Cmd+Tab wisselt u van programma. In Finder vindt u aan de linkerkant uw schijven, maar ook snelkoppelingen naar de programmamap, de downloadmap en iCloud, de clouddienst van Apple. Rechts kunt u navigeren door de mappen op uw harde schijf. Kleinere programma’s hoeft u op een Mac niet te installeren. U downloadt een ingepakt bestand en verhuist het simpelweg naar de programmamap. Grotere programma’s als Office for Mac en Adobe Photoshop hebben een installatiewizard. De extensie voor programmabestanden is app, maar meestal zult u te maken krijgen met dmg-bestanden. Deze worden na het openen gemount in Finder en bevatten veelal een installatie-icoontje. Aan de onderkant van uw scherm ziet u het Dock. Hier kunt u veelgebruikte programma’s naartoe slepen. Ook

Als u dubbelklikt op het app-icoontje in een dmg-bestand wordt er een installatiewizard geopend.

nee, we hebben hier niet van doen met bloatware zoals u die wellicht kent van uw pc. Dit zijn stuk voor stuk goede programma’s waarmee u alledaagse taken kunt uitvoeren. Met Foto’s beheert u uw foto’s. Het programma kan bewerkingen uitvoeren en u kunt mooie fotoalbums creëren, opslaan als pdf of meteen als boek bestellen bij Apple. FaceTime is een dienst waarmee u gratis kunt bellen en videobellen tussen andere Macs, iPhones en iPads. Met iMovie maakt u films die u kunt delen op bijvoorbeeld YouTube en GarageBand is een muziekstudio inclusief geluidenbibliotheek van enkele gigabytes. Keynote is het equivalent van PowerPoint, Numbers is Apples versie van Excel en Pages is Word met een focus op een goede vormgeving. BootCamp Assistant is ook een handige optie: u kunt namelijk op een aparte partitie gewoon Windows installeren. Zo hebt u Windows en macOS op één Mac.

Apple ID en iCloud de Systeemvoorkeuren vindt u hier, vergelijkbaar met het Configuratiescherm van Windows.

Gratis so ware

Numbers is het equivalent van Mircosoft Excel en krijgt u gratis bij uw Mac.

Hebt u al een iPhone of iPad, weet dan dat deze apparaten prima met elkaar samenwerken. Als u zaken via één van de App Stores wilt downloaden, hebt u een Apple ID nodig. Zorg dat u op beide apparaten met dezelfde Apple ID bent ingelogd en u kunt

Een nieuwe Mac wordt met een heleboel gratis software geleverd. Sommige applicaties zijn al geïnstalleerd, andere kunt u gratis downloaden vanuit de App Store. En

Van Windows naar Mac Bent u op zoek naar vergelijkbare programma’s, opties of instellingen op de Mac? Deze lijst kan u op weg helpen. Een handige site met informatie is ook https://support.apple.com/nl-nl/HT204216. Hier vindt u een overzicht van acties die u gewend bent te doen op uw pc en het equivalent op de Mac. Windows

macOS

Verkenner

Finder

Configuratiescherm

Systeemvoorkeuren

Windows taakbalk

Dock, onderin

Menu Start

Apple-menu linksboven in de menubalk

Zoekopdracht starten

Spotlight, rechtsboven in de menubalk

Actiecentrum

Berichtencentrum, rechtsboven in de menubalk

Prullenbak

Prullenmand, rechtsonder in het Dock

Edge / Internet Explorer

Safari, standaard in het Dock

Kladblok

Notities, standaard in het Dock

Agenda

Agenda, standaard in het Dock

Windows Taakbeheer

Activiteitenweergave, zoeken via Spotlight

Opdrachtprompt

Terminal, zoeken via Spotlight

Schijfbeheer

Schijfhulpprogramma, zoeken via Spotlight

Windows Media Player

QuickTime Player

computeridee.nl

U hebt een Apple ID nodig om iCloud te gebruiken en aankopen in de App Store te doen.

bepalen welke gegevens gesynchroniseerd moeten worden tussen deze apparaten. U kunt dat instellen voor agenda’s, contacten en e-mails, maar ook voor bijvoorbeeld Safari-bladwijzers of geopende vensters. Uw wachtwoorden kunnen ook gedeeld worden met uw andere Apple-apparaten en via de optie Zoek mijn iPhone kunt u vanaf uw Mac of via een website uw iPhone lokaliseren. Bestanden die u opslaat in clouddienst iCloud zijn uiteraard op elk Apple-apparaat toegankelijk. | 24 | 2017

Een plaatje zegt meer U hebt vast al eens een schermafbeelding gemaakt met uw smartphone, maar wat als u een tekst wilt toevoegen, een gedeelte wilt veranderen of twee schermafbeelding wilt combineren? Ook dat kan. In deze workshop laten we u zien hóe. Tekst Richard Veenstra

er tip geven we aan hoe u de handeling op een Android-toestel doet en op een iPhone. De apps zijn voor beide systemen anders, maar vaak functioneren ze hetzelfde. U leest hoe u notities maakt, hoe u een tekst markeert, hoe u vormen toevoegt en hoe u een grappige emoji aan uw schermafbeelding toevoegt. Tenslotte kijken we nog even naar de mogelijkheid om een video-opname van uw scherm te maken.

(afbeelding 2). Deze bewerkingen voegt u bovendien niet alleen op schermafbeeldingen toe: u kunt ze ook toepassen op foto’s die u al genomen hebt.

Emoji toevoegen In Android kunt u een schermafbeelding simpel delen door erop te tikken.

Met Skitch kunt u op uw iPhone ook gemakkelijk emoji’s aan een schermafbeelding toevoegen. Hiervoor tikt u rechtsonder op het gereedschap-pictogram en selecteert u het label met de emoticon. U hebt de keuze uit vier gezichtjes: selecteer het juiste en tik ergens op de afbeelding om de emoji te plaatsen. Aan de emoji kunt u ook nog een kleine pijl toevoegen. Hiervoor moet u even op het plusje tikken en vervolgens de cirkel draaien zodat de pijl de goede kant op wijst. Eventueel voegt u nog een tekst toe door op het a-pictogram te tikken. Op uw Android-toestel kunt u de app Ashampoo Screenshot Free downloaden (afbeelding 3). Met deze app hebt u toegang tot emoji’s als u linksonder op het gereedschap-menu tikt

Maken en delen Een schermafbeelding maken en delen op een Android-apparaat of een iPhone is erg makkelijk. Op uw Android-toestel houdt u in de meeste gevallen de aan-uitknop en de onderste volumeknop een seconde ingedrukt. U ziet dat er een schermafbeelding wordt gemaakt en boven in de notificatiebalk verschijnt een pictogram dat uw schermafbeelding is opgeslagen. Handig, want u kunt nu gewoon naar beneden vegen, op de schermafbeelding tikken, op de deelknop drukken (afbeelding 1) en de afbeelding verzenden via mail, sms of een andere app. Op de iPhone houdt u de aan-uitknop en de thuisknop ingedrukt. Het scherm licht even wit op als een teken dat de schermafbeelding gemaakt is. Hierna opent u de app Foto’s: van daaruit kunt u de afbeelding delen.

Notitie maken Wilt u een notitie maken voordat u de schermafbeelding verstuurt, dan hebt u voor beide systemen een app nodig. Super Screenshot is een goede optie voor Android. U moet de app openen en op Vastleggen starten tikken; u ziet dat de app aanstaat doordat er een wit vierkant in de notificatiebalk verschijnt. Om een schermafbeelding te maken, houdt u de aan-uitknop en de onderste volumeknop twee seconden ingedrukt totdat de afbeelding in Super Screenshot wordt geopend. Nu kunt u krabbels en teksten toevoegen en de afbeelding delen. Op een iPhone installeert u de app Skitch. Met de app voegt u pijlen, vormen en teksten toe

| 24 | 2017

Emoji’s aan een Androidscreenshot toevoegen? Daarvoor moet u Screenshot Free hebben.

Skitch is de perfecte schermafbeeldingen-app voor de iPhone.

en voor het hartje kiest. Naast emoji’s levert de app ook een heleboel leuke stickers. Met de app kunt u eveneens teksten schrijven, lijnen en vormen toevoegen en uw afbeelding kleiner maken.

Tekst markeren Teksten markeren is op beide systemen een fluitje van een cent. Hiervoor gebruikt u weer Screenshot Free voor

Smartphones

Android of Skitch voor de iPhone. In Screenshot Free kiest u het tweede pictogram van boven. De kleur geel is standaard geselecteerd (afbeelding 4). Wilt u een andere kleur, tik er dan op en kies één van de andere kleuren. Opacity is ook belangrijk, het is aan te raden om deze instelling ongeveer op de helft te zetten zodat u de tekst nog kunt lezen. In Skitch hebt u hiervoor twee verschillende gereedschappen. U opent ze door op één van de twee te tikken in het gereedschap-menu. De markeerstift is de letter A in een vierhoek; met het andere gereedschap kunt u teksten onderstrepen. Dit is vergelijkbaar met een 100% opacity (de ondoorzichtigheid).

A eeldingen samenvoegen Standaard kunt u alleen een schermafbeelding maken van hetgeen u op uw scherm ziet. Het zou handig zijn als u een grotere afbeelding kunt maken van bijvoorbeeld een chat met uw partner of familielid. Gelukkig zijn hiervoor goede apps te vinden. Android-gebruikers kunnen de app Stitch & Share downloaden, iOS-gebruikers gaan voor StichtIt! Beide apps werken ongeveer hetzelfde. Maak meerdere schermafbeeldin5 gen, bijvoorbeeld van uw chat-app. In StitchIt! selecteert u al deze afbeeldingen en snijdt u de afbeeldingen bij door ze over elkaar te schuiven. Zodra u op Stitch It! tikt, worden de afbeeldingen aan elkaar geplakt. U kunt ze nu meteen vanuit de app delen met anderen. In Stitch & Share tikt u op het schaar-pictogram en veegt u de afbeeldingen over elkaar (afbeelding 5). Erg handig!

iPhone-gebruikers hebben geluk: in het nieuwe besturingssysteem iOS 11 zijn markeer-opties standaard toegankelijk als u een schermafbeelding maakt. Tik op de afbeelding en onderaan het scherm ziet u een aantal gereedschappen zoals een highlighter en een potlood. Hiermee kunt u aantekeningen maken op de afbeelding. Wilt u getikte tekst toevoegen? Klik dan op de ronde knop met het plusje.

Teksten markeren doet u door het markeer-gereedschap te kiezen. Standaard is de kleur geel geselecteerd.

Voeg afbeeldingen samen met Stitch & Share voor Android of StitchIt! voor iOS.

Schermopname maken Soms wilt u geen afbeelding van uw beeld maken, maar een korte video. Op Android doet u dit het beste met de app AZ Screen Recorder. De app is immens populair en is al meer dan tien miljoen keer gedownload. Zodra u de app opent, ziet u een klein rood bolletje aan de rand van uw scherm verschijnen. Tik erop en selecteer het video-pictogram. De app geeft een waarschuwing dat het alles opneemt van uw scherm. Bevestig dit en de app telt af: 3, 2, 1 en alles wat u doet, wordt opgenomen. U stopt de opname door bovenin van boven naar beneden te vegen computeridee.nl

iOS 11

Met AZ Acreen Recorder neemt u een video op van uw Androidscherm.

en op de stopknop te tikken. U kunt de video openen en zelfs nog bewerken, mits u 3,29 euro voor de Pro-versie over hebt. Selec6 teer een begin- en eindpunt en tik op Trim Video om de lengte aan te passen (afbeelding 6). Op een iPhone kunt u standaard níet uw scherm opnemen, Apple staat geen screenrecorders toe in de App Store. Met een omweg kan het tóch. Daarvoor hebt u Quicktime Player nodig op uw Mac of pc. Open Quicktime Player, kies Archief, Nieuwe schermopname en selecteer uw iPhone. | 24 | 2017

Tekst Ap de Smits

Voor Nop Basisinkomen?

n e k a m s ti a r g s e ll a n o Je kunt ook gewo Tik, tik

Mysterie

De Pareto-regel zegt dat 20% van een populatie verantwoordelijk is voor 80% van een bepaald verschijnsel, bijvoorbeeld 20% van de bevolking bezit 80% van de rijkdom. Dit verschijnsel doet zich op vrijwel elk terrein voor. Zo geldt ook ongeveer dat 80% van wat u typt gevormd wordt door slechts 20% van uw woordenschat en binnen die 20% is er dan weer 20% met telkens terugkerende zaken zoals uw naam, e-mailadres enzovoort. Het automatiseren van het intikken van een handvol frases kan u dus veel tijd besparen. Met PhraseExpress, een tip van Anne Krist, maakt u zo veel standaardzinnen als u maar wilt.

Wie naar een baby kijkt, ziet vooral een lege blik. ‘Waar ben ik?’, lijkt die te zeggen – maar zelfs dat gaat nog te ver, want die concepten bestaan voor het verse mensje nog niet. Als een baby is ongeveer hoe u zich voelt wanneer u voor het eerst The Guides Axiom start, een puzzel-game zonder enige uitleg – of met alle instructie die je maar nodig hebt – het is maar hoe je het bekijkt. ‘Hmm, als ik nu eens aan dat ding daar ging rammelen, wat zou er dan gebeuren?’, is de instelling waarmee u het spel tegemoet dient te treden en tegelijk houdt ‘dat ding’ het spel ook uitnodigend voor. Dus … puzzelen maar!

Wat: PhraseExpress Taal: EN

Gezocht De zoekfunctie van Windows is door de jaren heen beslist beter geworden maar als het op snelheid en mogelijkheden aankomt, verbleekt deze nog altijd bij Everything, een tip van Ernst Köhlenberg. De nieuwste versie van dit zoekwonder (er is ook een 64bit-versie) indexeert in luttele seconden een kleine twee miljoen bestanden op onze harde schijven en maakt deze vervolgens razendsnel doorzoekbaar op naam, waarbij u zelf bepaalt hoe het programma omgaat met hoofdletters en diakritische tekens. U kunt geavanceerd zoeken door allerlei filters te gebruiken voor bijvoorbeeld soorten bestanden, aanmaakdatum, grootte en nog veel meer.

Wat: The Guides Axiom OS: iOS, Android Taal: EN

Wat: Everything Taal: NL

Snel binnenhalen? www.computeridee.nl/downloads

Heelmeester Omroep MAX biedt ons in Gezond Verstand huis-tuin-en-keukenmiddeltjes tegen allerlei kwalen. Soms zijn zulke therapieën gebaseerd op het placebo-effect, soms zijn ze regelrecht gevaarlijk, maar vaak ook zit er een kern van waarheid in en kunt u uw kwaaltje veilig, zonder hinderlijke bijwerkingen en bovenal gratis te lijf – wat

| 24 | 2017

met het huidige eigen risico mooi meegenomen is. Op EarthClinic (www.earthclinic. com) vindt u een gigantische collectie natuurlijke geneeswijzen, gesorteerd op middel of aandoening. Er is ook een selectie voor uw huisdier. Uiteraard wel uw verstand blijven gebruiken en bij twijfel naar de dokter! Wat: EarthClinic Taal: EN

Voor Nop

Golfoorlog

Baas Naarmate besturingssystemen slimmer en zelfstandiger worden, zijn we steeds minder eigen baas over onze apparatuur; telkens als je even met je ogen knippert, start Windows weer spontaan een of ander programma. Wie graag zicht op en controle over dit alles houdt kan terecht bij Kiwi Application Monitor. Naast uitgebreide rapportage over aanwezige hardware, actieve programma’s, services en opstartprocessen, biedt KAM u de mogelijkheid om regels in te stellen voor omstandigheden waarin programma’s bijvoorbeeld moeten worden afgesloten (denk aan te zware systeembelasting). Zo blijft u de baas over uw computer.

Golf is golf en voetbal is voetbal. Daarom maakt het bij de laatste niet uit over hoeveel schijven de bal uiteindelijk in het doel belandt en kun je dus ook met eindeloos veel oranjekleurige ‘tikkies terug’, ‘hoog overs’ of ‘ver naasts’ een wedstrijd winnen. Pas je dat idee toe op golf dan krijg je Battle Golf Online, een app waarin twee spelers (menselijk of AI) ieder in koortsachtig tempo proberen een ‘hole in one’ te scoren op een telkens wisselend speelterrein. Wie zo het eerst vijf punten scoort is de winnaar van de partij en ontvangt een beloning in de vorm van munten en rare hoofddeksels. Wat: Battle Golf Online OS: iOS, Android Taal: EN

Wat: Kiwi Application Monitor Taal: EN

Wat: Songmeanings Taal: EN

Als een rechter bepaalt dat internetproviders de toegang tot The Pirate Bay moest blokkeren, is dat een volstrekt zinloze exercitie vanwege de vele nieuwe omwegen die dagelijks naar de downloadsite worden gecreëerd. En dan zijn er ook nog veel meer torrentsites en sites waar u bijvoorbeeld dingen kunt streamen. Niet alles wat u daar kunt vinden is legaal, maar de keuze om daarvan – al dan niet via vpn – gebruik te maken, is aan u. Het verbieden van toegang tot bepaalde internet-content is tenslotte een praktische onmogelijkheid en schept een gevaarlijk precedent. Om u te behoeden tegen toekomstige blokkades tipte F. Jansen ons over Unblocked, een site die een heleboel sites voor u op een rijtje zet, en ze ook nog eens toegankelijk maakt.

Logitech M590 Multi-Device Silent t.w.v. € 49,99

Duw Eeuwenlang hadden we het aloude Boter, Kaas en Eieren, waar de lol snel vanaf ging zodra je besefte dat de juiste strategie altijd tot remise leidde. De komst van games op mobiele apparaten zorgde echter voor een explosie aan spellen in het x-op-een-rij-genre. Hoeveel uren zouden er niet verloren zijn gegaan met het spelen van Candy Crush? De nieuwste variatie op het thema heet Push&Pop en het is beslist een leuke variatie. In een 5x5-speelveld – waar uw spelfiguur ook staat – vallen blokjes. Aan u om er rijtjes van vijf van te maken. Die verdwijnen en maken plaats voor scoreblokjes om te verzamelen. Wat: Push&Pop OS: iOS, Android Taal: EN

computeridee.nl

TopTip

Wat: Unblocked Taal: EN

Betekenis Er zijn heel wat sites, programma’s en apps die ons helpen om de tekst van nummers te achterhalen. Da’s mooi, want die mp3’tjes van tegenwoordig zijn als het op songteksten aankomt niet zo handig als de lp-hoezen van weleer. Maar zo meezingend vraag je je natuurlijk weleens af: ‘Waar gaat dit over?’ En alhoewel de heren Van Binsbergen, Kerstens & Kamphuys al eens overtuigend hebben beargumenteerd dat alle nummers over hetzelfde gaan, wees Jurjen Bakker ons op Songmeanings, een online songtekstendatabase (tevens iOS-app) waar nu juist die prangende vraag wordt beantwoord of in elk geval bediscussieerd.

Ge tip t!

Met de M590 Multi-Device Silent kunt u stil en efficiënt werken. Stil omdat deze muis wel hetzelfde klikgevoel heeft als een reguliere muis, maar daarbij 90% minder klikgeluid maakt. Efficiënt omdat u, dankzij Logitech FLOW, naadloos tussen twee computers kunt navigeren. Het micro-precisie scrollwiel zorgt er bovendien voor dat u sneller op lange webpagina’s kunt scrollen. Meer informatie? www.logitech.com/nl-nl.

Tip ons!

Kent u gratis software die we beslist moeten noemen? Stuur een mailtje met uw naam, de naam van het programma en het internetadres waar we het kunnen downloaden naar voornop@computeridee.nl en vergaar eeuwige roem.

| 24 | 2017

t n e m e g a n a tm c je Pro

Word uw klus de Complexe klussen laten zich het best beheren als een project. Met het gratis GanttProject wordt ook u projectmanager. Even doorbijten, maar prima te doen! Tekst Ap de Smits

lke klus die uit meerdere stappen bestaat, zouden we een project kunnen noemen. Een eenvoudig voorbeeld daarvan is een ei bakken (pan op het vuur zetten, klontje boter erin gooien enzovoort). De stappen van dat â&#x20AC;&#x2DC;projectâ&#x20AC;&#x2122; zijn echter dusdanig kort en eenvoudig dat u het wel uit het hoofd kunt. Dit wordt anders bij ingewikkeldere klussen waar meerdere personen bij betrokken zijn, en zeker als daar ook nog eens geld mee gemoeid is. Denk aan een verbouwing, horrorklusprogrammaâ&#x20AC;&#x2122;s op tv hebben ons menigmaal laten zien hoe makkelijk dat misgaat. Wie een complexe klus managet als een project, heeft een grotere kans om het karwei op tijd ĂŠn binnen budget af te krijgen. In deze workshop helpen we u op weg.

De zwarte pijlen naar beneden geven aan dat die fase niet kan starten voordat de andere fase is afgerond.

Openen en navigeren naar de map waar we GanttProject hebben uitgepakt. Daar vinden we HouseBuildingSample. gan en deze openen we (afbeelding 1). We zien nu een grafiek waaraan het programma zijn naam ontleent: een Gantt-grafiek. De Gantt-grafiek is de hoeksteen van elk project. Hierin zien we uit welke stappen een project bestaat en hoelang deze stappen duren. Achter elk balkje kan aanvullende informatie schuilgaan, bijvoorbeeld wie de stap uitvoert en welke kosten ermee gemoeid zijn. Ook kun je in de Gantt-grafiek aangeven welke stappen gedaan moeten zijn voordat een bepaald onderdeel kan starten. Met het muiswiel kunt u in- en uitzoomen op uitgebreide grafieken.

Downloaden en installeren We surfen naar www.ganttproject.biz/download/free en kunnen dan kiezen uit een installatiebestand of een platformonafhankelijk zip-bestand. GanttProject is geschreven in Java en dus draait dezelfde versie op elk systeem waarop Java is geĂŻnstalleerd. Hebt u Java niet geĂŻnstalleerd of weet u dat niet zeker, dan kunt u via de bijbehorende link de nieuwste Java Runtime downloaden en installeren of op de aanwezigheid van Java controleren. Als Java is geĂŻnstalleerd, downloaden we het zip-bestand van GanttProject en pakken dit uit. Open daarna de uitgepakte map en start ganttproject.bat.

Project Projectmanagement leert u niet in een handomdraai, we gaan dus eerst aan de slag met het meegeleverde voorbeeldbestand. Daarvoor kiezen we het menu Project,

A ankelijkheden en mijlpalen

Het voorbeeldbestand met de Gantt-grafiek waarin u het tijdsverloop kunt zien.

Zelfs in de eenvoudigste projecten is er sprake van afhankelijkheid van stappen: de metselaar kan pas beginnen als het huis is ontworpen en het fundament is gelegd. In een Gantt-grafiek worden deze afhankelijkheden met pijlen aangegeven. Een pijl geeft aan dat de start van X pas kan plaatsvinden als Y klaar is. Als gevolg van zoâ&#x20AC;&#x2122;n afhankelijkheid kan de vertraging in ĂŠĂŠn project veel andere stappen in het hele project vertragen, terwijl dit bij andere stappen niet zo kritiek is (het binnenhuisontwerp mag bijvoorbeeld best uitlopen). De stappen die samen de totale doorlooptijd bepalen, noemen we het â&#x20AC;&#x2DC;kritieke padâ&#x20AC;&#x2122; en dat kunnen we vinden door de pijlen te volgen. Grote projecten bestaan vaak uit meerdere fases. In ons voorbeeld is de eerste fase het ontwerp (zowel architectonisch als binnenshuis). Als een fase is afgerond, spreken we van een mijlpaal en dat geven we aan met een zwart ruitje (afbeelding 2).

Personen Een belangrijk onderdeel van een project managen, is weten wie welke klus moet klaren. Elk project begint daarom met het invoeren van de verantwoordelijke projectmanager. Dat doen we bij Personen, Nieuwe Persoon. Hier kunnen we een persoon van een naam en een taak voorzien, contactgegevens invullen, een uurtarief en eventuele vrije dagen opgeven. We hoeven niet alle betrokkenen in ĂŠĂŠn keer in te vullen, gaandeweg het bedenken van de verschillende projectstappen kunnen we nieuwe personen

| 24 | 2017

Workshop

baas

Dubbelklik op de balk van een taak om de inhoud aan te passen.

apparaten of gereedschappen aan een stap toe te wijzen, zodat middelen optimaal worden benut en mensen niet werkloos langs de kant staan bij gebrek aan spullen.

Overzicht

3 In de Personen-grafiek ziet u welke personen er verantwoordelijk zijn voor de proces-onderdelen.

Bij projecten met heel veel stappen ziet u soms door de vele balkjes het bos niet meer. Projectmanagementsoftware biedt daarom nog een andere weergave: de PERT-grafiek (en niet Pertt zoals het programma hem noemt). Dit is een schematisch overzicht van alle projectstappen en hun onderliggende samenhang (afbeelding 4). Hierin ziet u snel de verschillende fases en hoelang ze duren. U vindt dit overzicht achter Weergave, PERTT-grafiek.

Een ruitje is een mijlpaal!

Taken aanpassen of toevoegen

De PERT-grafiek biedt meer overzicht bij omvangrijke projecten.

toevoegen. GanttProject heeft geen aparte rubriek voor productiemiddelen, maar dit kunt u omzeilen door deze als persoon te behandelen. Aan gehuurde spullen kunt u dan ook een tarief koppelen en van eigen spullen kunt u snel zien of ze niet dubbel worden ingezet. Overigens kunt u met GanttProject alleen het tijdsaspect van een project beheren en niet de financiĂŤn. Het invullen van een tarief is dan ook alleen voor uw eigen informatie.

Personengrafiek Die personen kunnen we nu in het tabblad Personengrafiek allemaal in een overzicht laten zien (afbeelding 3). Omdat het programma weet wie op welk onderdeel wordt ingezet, rekent het ook zelf voor u uit wie er overof onderbelast is. Het kan ook handig zijn om bepaalde computeridee.nl

U weet nu hoe een project in elkaar zit, maar hoe past u het aan of maakt u uw eigen project? U kunt op de balk of het pictogram van elke taak dubbelklikken om de inhoud aan te passen (afbeelding 5). U kunt taken aan elkaar koppelen via het tabblad Voorgaande en de duur aanpassen bij Algemeen, maar u kunt ook in de Gantt-grafiek zelf pijlen trekken en balkjes langer of korter maken. Zowel bij bestaande als lege projecten voegt u eenvoudig taken toe via het pictogram Nieuwe Taak of het Taak-menu. Merk op dat deze achter de laatst geselecteerde taak wordt ingevoegd. Met de pictogrammen Inspringen en Terugspringen kunt u onderdelen een plek in de hiĂŤrarchie geven. Zo kunt u op het hoogste niveau Housewarming Party toevoegen en deze nieuwe taak vervolgens vullen met onderdelen zoals gasten uitnodigen, catering regelen, versiering aanbrengen enzovoort. Door twee taken te selecteren en op het Afhankelijkheids-pictogram te klikken, koppelt u ze direct aan elkaar (afbeelding 6).

De taak Feest is hier onderdeel van de taak Housewarming Party.

| 24 | 2017

Natuur printer

uit de

De natuur blijft een inspiratiebron voor wetenschappers, ingenieurs en ontwerpers – waarbij ideeën tegenwoordig natuurlijk wel uit een hi-tech 3D-printer rollen.

FOTO JAN VAN DER HEUL

Tekst Jolein de Rooij

| 24 | 2017

Bio-technologie

et doorzichtige materiaal in deze vitrine, waarvan de structuur is afgekeken van sponsdieren, is afkomstig uit zo'n 3D-printer. Het wordt verwerkt in ecologisch bouwmateriaal, dat is ontwikkeld aan de TU Eindhoven en Delft. Spong3D slaat overdag zonnewarmte op in water, dankzij een sponslaag in de buitenmuur. ’s Nachts wordt het warme water naar de binnenmuur gepompt, waar een andere sponslaag het opneemt en de warmte afgeeft aan de binnenruimte. Nog meer voorbeelden bekijken van vernieuwende uitvindingen? Dat kan op de tentoonstelling Bioinspired – Designing the Surface in de bibliotheek van de Universiteit Delft. De tentoonstelling loopt nog maar tot 13 november, maar met een beetje geluk wordt dat met een maand verlengd. De toegang is gratis. Curator Marion Vredeling verzamelde voor deze tentoonstelling allerlei voorbeelden van technologie die door natuur is geïnspireerd. www.library.tudelft.nl/nieuws/artikel/wat-kunnen-we-leren-van-de-natuur www.4tu.nl/du/en/cases/2016-spong3d

computeridee.nl

| 24 | 2017

Mensen opsporen op interne t

Online detective Wie een gemiddelde Hollywood-film kijkt, zou de indruk kunnen krijgen dat de komst van het internet betekent dat niemand zich kan verstoppen. Gelukkig valt dat wel mee: u kunt iemand die online actief is prima opsporen − zolang hij (of zij) maar zichbaar genoeg is. Tekst Martin Gijzemijter

e laten u zien hoe u vrij eenvoudig iemand kunt vinden die u zoekt. Uiteraard doen we dat niet zodat u iemand kunt opsporen die heel erg graag niet door u gevonden wil worden, maar zodat u iemand kunt vinden die u bijvoorbeeld al heel lang zoekt omdat u bij hem/haar in de klas hebt gezeten of bij hetzelfde bedrijf heeft gewerkt.

Door slim te zoeken binnen Google kunt u de zoekresultaten nauwkeuriger maken.

Google Uiteraard is zoekmachine Google de eerste stap wanneer u op zoek bent naar een persoon. Nu had u dat zelf natuurlijk ook wel kunnen bedenken, maar in dit geval gaat het niet om waarmee u zoekt, maar hóe u daarmee zoekt. Wanneer u zomaar een naam intypt in Google, vindt u vaak veel resultaten behalve de goede. Als u specifiek op zoek bent naar een persoon, zoek dan op zijn of haar voor- en achternaam tussen dubbele aanhalingstekens. Hiermee dwingt u Google te zoeken naar de combinatie voor- en achternaam en niet de twee woorden afzonderlijk. Een andere handige optie is de Reversed image search. Als u nog een (jeugd)foto van de persoon in kwestie hebt, kunt u naar http://images.google.com gaan en klikken op het pictogram met de camera. Daar kunt u de foto uploaden, waarna Google het internet af zal zoeken om te kijken of de foto (of een gelijksoortige foto) elders te vinden is. In dit geval hebt u aan de gelijksoortige resultaten niet zoveel, maar wellicht hebt u geluk en heeft de persoon in kwestie de foto ergens geüpload.

| 24 | 2017

Facebook Facebook heeft 9,7 miljoen geregistreerde gebruikers in Nederland, wat gelijk betekent dat de kans dat de persoon die u zoekt zich op Facebook bevindt groter is dan vijftig procent. Nu is het natuurlijk zo dat niet iedereen z’n echte naam gebruikt. En sommige mensen hebben Facebook zo ingesteld dat ze niet gevonden kunnen worden. U kunt natuurlijk altijd een poging wagen. Voer de naam van de persoon in kwestie in het zoekveld in Facebook bovenin in. Wat veel mensen niet weten, is dat er daarnaast extra parameters kunnen worden meegegeven. Een voorbeeld: wanneer u achter de naam een komma plaatst en daarachter een woonplaats, dan wordt het zoekresultaat al een stuk nauwkeuriger. Bovendien ondersteunt ook Facebook zoekwoorden tussen aanhalingstekens, zodat u precies kunt zoeken naar de naam. Kunt u de persoon zelf niet vinden, probeer dan eens te zoeken naar een familielid van hem/haar of iemand waarmee hij/zij veel omging. De vriendenlijst van zo’n persoon, mits openbaar, is ook een goede manier om iemand te vinden. U kunt zo’n persoon natuurlijk ook toevoegen en gewoon vragen of diegene nog contact heeft met uw gezochte persoon.

Facebook heeft 9,7 miljoen gebruikers. Grote kans dat de persoon die u zoekt daartussen zit.

Niet stalken In dit artikel geven we u uitgebreide tips over hoe u iemand kunt vinden op internet. Daarbij benadrukken we nog wel even dat er uiteraard ook mensen zijn die niet gevonden willen worden. Dat u met iemand in contact wilt treden, betekent natuurlijk niet dat die wens aan de andere kant ook leeft. We hebben voorbeelden gezien waarbij mensen iemand opspoorden op bijvoorbeeld Facebook, en bij geen reactie ook maar even een berichtje stuurden via Twitter, LinkedIn en via een e-mailadres dat ze vonden. We raden u aan om, áls u de persoon in kwestie gevonden hebt,

Detective spelen

Vindt u iemand niet privé, dan wellicht zakelijk. Met de uitgebreide zoekfunctie van Twitter is het goed mogelijk om mensen op te sporen.

Twitter Twitter heeft misschien niet zoveel gebruikers als Facebook, maar aangezien het Twitter-publiek deels een ander publiek is dan het Facebook-publiek, zou het zomaar kunnen dat de persoon die u op Facebook niet hebt kunnen vinden, wél op Twitter te vinden is. De basiszoekfunctie van Twitter is niet zo indrukwekkend, maar gelukkig heeft de dienst ook een geavanceerde zoekfunctie, te vinden op www. twitter.com/search-advanced. Op deze pagina typt u de voor- en achternaam van de persoon die u zoekt in het veld Van deze accounts (onder het kopje Personen) en voegt u eventueel een locatie toe. Dat laatste kan natuurlijk ook een beperkende factor zijn als de persoon in kwestie helemaal niet meer op dezelfde plek woont. Klik op Zoeken en Twitter zal z’n bestand doorzoeken.

LinkedIn Wellicht kunt u iemand niet privé vinden, maar heeft diegene wel een account voor zakelijke activiteiten. Het handige van LinkedIn is dat u kunt zoeken op personen, maar ook op bedrijven. Dit is met name handig wanneer u op zoek bent naar iemand met wie u ooit gewerkt hebt, maar met wie u het contact bent verloren. U kunt uiteraard nog steeds zoeken naar de persoon zelf, maar als u hem/haar niet kunt vinden, dan kunt u ook zoeken op collega’s, of op de bedrijfsnaam om te zien of u de persoon op die manier kunt vinden. Is dat niet het geval, dan kunt u altijd nog overwegen om een andere collega toe te voegen in de hoop dat die nog wél contact heeft met de persoon die u zoekt. Een kleine waarschuwing is hier wel op z’n plaats, want LinkedIn is erg beschermend naar z’n gebruikers toe. Wanneer u bijvoorbeeld mensen toevoegt die bij een bedrijf gewerkt hebben waar u (evenals de persoon die u zoekt) gewerkt hebt, maar die u persoonlijk niet kent, dan kunnen zij hiervan melding maken bij LinkedIn. Bij te veel van dit soort meldingen wordt uw account geblokkeerd.

Met Schoolbank kunt u eenvoudig uw oude klasgenoten terugvinden.

Naar wie bent ú op zoek? Schoolbank

het bij één platform en één bericht te houden. Als de persoon ook contact wil, zal hij/zij écht wel reageren op dat ene bericht. En komt die reactie er niet, dan is dat hoogstwaarschijnlijk een signaal dat u uw zoektocht beter kunt staken.

computeridee.nl

Wellicht zoekt u niet naar een collega, maar naar iemand met wie u ooit op school hebt gezeten. In dat geval is zoeken lastiger. Zelfs als u de naam vindt op bijvoorbeeld Facebook, is het helemaal niet zeker dat u aan de foto kunt afleiden of dit de persoon is die u zoekt. Gelukkig is daar Schoolbank (www.schoolbank.nl), één van de oudste sociale netwerken van Nederland. Het unieke aan Schoolbank is dat u niet alleen kunt zoeken op de naam van een persoon, maar ook op de naam van een school. En zelfs als u de naam van de persoon in kwestie niet meer weet, kunt u aan de hand van de informatie op Schoolbank die naam wellicht achterhalen. Bijvoorbeeld via een klassenfoto met namen erop of door het te vragen aan andere oud-klasgenoten. Daarvoor is het natuurlijk wel noodzakelijk dat klasgenoten die informatie hebben gedeeld op Schoolbank. Maar de site bestaat al zó lang en er is in principe maar één iemand nodig uit een hele klas om die informatie te verschaffen, waardoor de kans redelijk groot is dat u er informatie vindt over uw schooltijd en klasgenoten.

| 24 | 2017

Detective spelen

Wie zoekt u? Zoals een ander ervoor kan kiezen om niet gevonden te willen worden, kan het natuurlijk ook heel goed zo zijn dat u zelf liever onvindbaar blijft op internet. Met elke stap die u op internet zet, laat u uiteraard sporen na. Maar dat wil niet zeggen dat u ook eenvoudig vindbaar hoeft te zijn. Vrijwel elk sociaal netwerk biedt u de mogelijkheid om uw privacy-instellingen zo aan te passen dat u niet alleen onvindbaar bent voor mensen die op u zoeken, maar dat uw profiel ook niet geïndexeerd wordt door Google. Denk daarbij ook aan berichten die u achterlaat op openbare fora, onder artikelen enzovoort. Die berichten op zichzelf zijn vaak onschuldig, maar door informatie te combineren kan vaak meer worden herleid dan u denkt. Daarbij is het ook verstandig om, wanneer u informatie online deelt, eens een keertje de algemene voorwaarden en het privacybeleid − dat we doorgaans achteloos wegklikken − door te lezen, om te zien wat de site in kwestie met uw informatie doet.

Pipl doorzoekt het hele internet op zoek naar alle beetjes informatie over de persoon die u zoekt.

Pipl Hebt u de persoon die u zoekt nog steeds niet gevonden, dan is het tijd voor wat grover geschut. Pipl (www. pipl.com) is een internationale mensenzoekmachine. Wanneer u een naam invoert in deze zoekmachine, dan wordt het hele internet afgespeurd, met een combinatie van alle methoden die we hiervoor hebben genoemd, plus nog een (flink) aantal andere sites en diensten. Afhankelijk van de persoon die u zoekt, is het schrikbarend hoe veel informatie Pipl over iemand weet te vinden. Naast het feit dat dat natuurlijk precies is wat we in dit geval willen, is het ook wel een goede wake-up-call met betrekking tot wat voor sporen we eigenlijk allemaal online achterlaten. Een garantie is het natuurlijk nog steeds niet, maar Pipl kan u net dat stukje ontbrekende informatie geven dat u nodig hebt om de persoon in kwestie op te sporen.

WieWasWie is ideaal voor het opzoeken van historische informatie over personen.

WieWasWie Tot slot nog een interessante optie wanneer u iemand zoekt die bijvoorbeeld niet meer in leven is, maar over wie u wel graag meer te weten wilt komen. WieWasWie (www.wiewas wie.nl) is een website die beheerd wordt door het Centrum voor Familiegeschiedenis in Den Haag. Via de zoekmachine van WieWasWie kunt u op zoek gaan naar stambomen en alle historische documenten die daarbij horen. Zo kunt u natuurlijk heel veel te weten komen over een ander, maar ook over uw eigen

| 24 | 2017

geschiedenis. Contactgegevens zult u via deze site niet vinden: het is dus geen site die bedoeld is om mensen op te sporen met als doel met hen in contact te komen. Het gebruik van WieWasWie is volledig gratis, maar de zoekfunctionaliteit is in die gratis versie enigszins beperkt. Voor vijf euro kunt u een maand lang Premium-toegang krijgen, waarbij u uitgebreider kunt zoeken, zoekopdrachten en documenten kunt bewaren enzovoort.

MENSEN ZONDER INTERNET DIE WEL WILLEN PROFITEREN VAN ONZE PRICEWATCH VUL DE ANTWOORDKAART IN Ik ontvang graag de Pricewatch geprint op de deurmat van: Samsung Galaxy S8 LG OLED65W7V Zwart Anders:

Naam: Adres:

Tweakers T.a.v. Pricewatch Postbus 2104 1000 CC Amsterdam

MENSEN MET INTERNET GA NAAR

Tekst Randolf Bouwma

Vers Getest ! n e k e k e b u r o o v l, u w sp Nieu

Blik op schade W

ist u dat Russische verzekeringsmaatschappijen hun klanten verplichten een camera in hun auto te monteren, omdat verzekeringsfraude daar op grote schaal voorkomt? In Nederland maken we het gelukkig niet zo bont, maar toch zijn ook in ons land dashcams aan een opmars bezig. Wij gingen de weg op met de MiVue 785 Touch

Dat verdient...

GPS van Mio. De installatie is eenvoudig: na plaatsing van een (niet-meegeleverd) microsd-kaartje plakt u hem op de voorruit, net zoals een navigatiesysteem. Zodra u gaat rijden, neemt de dashcam automatisch op. Hij stopt zodra u geparkeerd bent. U hoeft zich geen zorgen te maken over het volraken van het geheugenkaartje: zodra de

Als een product de zeer kritische blik van onze Computer Idee testers doorstaat, krijgt het het predicaat Computer Idee Aanrader!

AANRADER

limiet bereikt is, worden oude beelden vanzelf overschreven. Wilt u ze bewaren, dan kunt u ze voor u gaat rijden overzetten naar de pc.

Botsing of drempel? In het geval van een botsing wordt een noodopname gemaakt. Een dergelijke opname wordt voor de zekerheid nooit

Beoordeling

Dit betekenen de sterren: Aanrader

Prima product

Te overwegen

| 24 | 2017

Kan beter

Stelt teleur

Bas op de plaats

Diepe buiging e vernieuwde Surface Arc-muis van Microsoft is helemaal plat op te bergen. De flexibele muis schakelt zichzelf automatisch in zodra u hem in zijn traditionele vorm buigt. Een ingenieus concept dat in de praktijk heel handig werkt. Verder valt op dat muisknoppen en het scrollwiel plaatsmaken voor één groot touchpad. Door over dit vlak te aaien, scrolt u zowel verticaal als horizontaal. Onze bewegingen worden helaas niet altijd even accuraat

overschreven. Bewegingssensoren in de dashcam herkennen het verschil tussen een harde klap of slechts een verkeersdrempeltje. Soms merkten we dat de camera loos alarm sloeg, maar liever een keer te veel dan te weinig, toch? U kunt een opname ook zelf starten, door op een icoontje onder in beeld te tikken. Dat blijkt in de praktijk

geregistreerd. Soms gebeurt er niets wanneer we scrollen, of het scrollen gaat ineens sneller of langzamer dan we verwachten. Onhandig is ook dat de mogelijkheid om met drie vingers tegelijk te klikken alleen gebruikt kan worden na installatie van extra software. Binnen Microsofts programma bepaalt u zelf wat dit doet, bijvoorbeeld terug naar een vorige webpagina. Maar dan lopen we er regelmatig tegen-

aan dat een rechtermuisklik ineens als een drie-klik wordt geregistreerd … Zeker gezien de prijs verwachten we een vlottere gebruikservaring.

Surface Arc Mouse Conclusie Handig op te bergen, maar de touchpad heeft verfijning nodig.

Adviesprijs € 89,99 Info www.tiny.cc/newarc

oe kleiner de bluetooth-speaker, hoe groter de kans dat u van de baspartij niet al te veel hoeft te verwachten. Niet zo bij de Muvo 2c-speakers van Creative, integendeel, we zijn erg onder de indruk van de pure power die uit deze kleurrijke boxjes knalt. U ziet – en voelt – de subwoofer aan de achterkant zelfs trillen. Op zo’n kleine schaal horen we niet vaak zo’n vol geluid, laat staan in deze prijsklasse. Ook niet vanzelfsprekend: er past een geheugenkaartje in, om muziek af te spelen zonder smartphone. U kunt bovendien

Vers Getest

Bergafwaarts

wat lastig, omdat het schermpje slechts 6,9 centimeter (2,7 inch) meet. Bediening tijdens het rijden laat u daarom bij voorkeur over aan een bijrijder.

Breed blikveld De dashcam maakt gebruik van een full-hd-sensor van Sony met een kijkhoek van 140 graden. Daarmee ziet de camera evenveel als u zelf ziet. Niet alleen uw eigen weghelft dus, maar ook tegemoetkomend verkeer op andere wegbanen. In de meeste

gevallen zijn de opnamen duidelijk en scherp; wel kan een laaghangende zon wat roet in het eten gooien. Over het algemeen zijn we echter onder de indruk van de beelden. Komen we nog op wat handige extraatjes. Zo houdt de MiVue 785 u ook tijdig op de hoogte van flitspalen. Daarnaast kan de dashcam in stand-by-stand opnames starten wanneer de auto ergens geparkeerd staat, en er een botsing plaatsvindt waar u zelf niet bij bent. Daar hebt u wel een aparte Smartbox (39,99 euro) voor nodig die de camera van stroom voorziet als de motor uit staat.

MiVue 785 Touch GPS Conclusie Dankzij zijn indrukwekkende beeldkwaliteit laat deze dashcam u niet in de steek. Scherp beeld, brede kijkhoek, gebruiksgemak Geen interne accu, sd-kaartje niet meegeleverd

Adviesprijs € 149,99 Info www.tiny.cc/mivue

AANRADER

Connect-app. Maar die app werkt nauwelijks. Gelukkig werken alle functies ook via de knoppen op de speakers. Laat de app dus lekker links liggen, maar deze speakers zelf zeker niet.

en unaniem goed geluid bestaat eigenlijk niet; de ene luisteraar hecht simpelweg belang aan andere factoren dan de ander. Wie graag een goede balans tussen de verschillende toonsoorten wil, zit bij JBL over het algemeen wel snor. De Everest Elite 750NC, een draadloos model met ruisonderdrukking, is momenteel het paradepaardje van dit bedrijf.

Fragiele balans Opvallend genoeg is het geluid van deze headset het beste in balans zónder noise cancelling. De tonen in het laag, midden en hoog zijn heel netjes op elkaar afgesteld, wat we inmiddels ook wel van het merk verwachten. Het geluid is lekker vol, maar toch ook helder. De zangpartij komt goed naar voren, terwijl het laag op de achtergrond ook duidelijk aanwezig is zonder te overstemmen. Maar zodra we de ruisonderdrukking van deze koptelefoon aanzetten, blijft er weinig van die balans over. Bastonen zijn dan dusdanig nadrukkelijk aanwezig dat de hoge tonen er wat in verdrinken. Ook is er een vrij duidelijke ruis aanwezig, wat storend is bij wat rustigere nummers.

Creative Muvo 2c twee speakers aan elkaar linken voor stereo-geluid. Dat maakt muziek duidelijk ruimtelijker, maar over het algemeen hebt u aan één speaker ook wel voldoende. Het koppelen van twee Muvo’s kan via de SoundBlaster

computeridee.nl

Conclusie Verrassend vol geluid in een klein, kleurrijk jasje.

Adviesprijs € 39,99 Info www.tiny.cc/muvo2c

Met deze kennis op zak kunt u dus net zo goed investeren in een model zonder ruisonderdrukking. Dat scheelt al snel de helft in de aankoopprijs. De headset is verder wel een genot om te dragen. De oorkussens zijn lekker zacht en pakken uw oren helemaal in, terwijl het geheel niet te zwaar aanvoelt. Maar ook hier geldt dat we dit ook kunnen zeggen van verscheidene goedkopere modellen van JBL.

Teveel betalen Zonder noise cancelling klinkt de Elite 750NC dus het beste. Het feit dat u via een app kunt instellen in hoeverre geluid nog wordt toegelaten, heeft daar tevens weinig invloed op.

JBL Everest Elite 750NC Conclusie Tegenvallend afgestelde ruisonderdrukking is de meerprijs niet waard. Goed geluid zonder ruisonderdrukking, fijne pasvorm Geluid raakt uit balans door noise cancelling

Adviesprijs € 299,– Info www.tiny.cc/jbl

| 24 | 2017

Behouden vaart

e Samsung Portable SSD T5 is net iets kleiner dan twaalf op elkaar gestapelde bankpasjes. Toch neemt u op deze externe ssd veel gegevens mee, want het uitgebreidste model biedt maar liefst 2 TB opslagcapaciteit. De T5 heeft een aluminium behuizing met aan de zijkant een usb-c-connector, die ondersteuning biedt aan de usb3.1-standaard (generatie 2). Daarnaast bevat de productdoos een verloopkabel voor een klassieke usb-a-connector. Beide snoertjes zijn wel tame-

lijk kort. Maar het belangrijkste is natuurlijk het overpompen van data. De theoretische schrijfsnelheid van 540 MByte/s blijkt in de praktijk lastig haalbaar, maar toch komen we redelijk in de buurt. Een blu-ray-rip van zo’n 41 GB naar de externe ssd overzetten duurt amper twee minuten. Voorwaarde is wel dat uw systeem een usb3.1-poort heeft. Fijn is de aanwezigheid van 256bit-aes-encryptie, waarmee u alle gegevens desgewenst hardwarematig versleutelt. Via de software van Samsung activeert u wachtwoordbeveiliging en ontvangt u de nieuwste drivers.

En dat is acht! D

e iPhone 8 Plus is uit en de grote vraag is natuurlijk: is dit toestel beter dan z’n voorganger(s)? We hebben het voor je getest. Het enige dat echt anders is aan het ontwerp is de achterkant, want die is nu ook gemaakt van glas. Dat heeft een zeer functionele reden: draadloos opladen. Ook ietsje anders is het Retina-display. In het dagelijks gebruik van het toestel is het

verschil in display met de iPhone 7 (zowel Plus als normaal) wel zichtbaar, maar in alle eerlijkheid niet heel erg boeiend. Foto’s (en dus ook video’s) zien er weliswaar een beetje beter uit op deze iPhone maar om dat nou direct HD te noemen?

afspelen van blu-ray-films. De kleurweergave is – zoals we doorgaans gewend zijn van Philips-schermen – uitstekend en er is sprake van een lichte curve.

Die combinatie van factoren zorgt ervoor dat u helemaal in de film wordt gezogen. Gamers worden gepaaid met de toevoeging van Adaptive Sync voor

Camera De foto’s die u schiet met een iPhone 8 Plus zijn mooier en warmer dan de foto’s die de 7 en 7 Plus maken, al vertekent het Retina HD-display dat effect.

AANRADER

Samsung Portable SSD T5 Conclusie Een aanrader voor iedereen die regelmatig werkt met omvangrijke bestanden.

Adviesprijs vanaf € 149,99 Info www.tiny.cc/ssdt5

Tussen wal en scherp

et gaat er niet om hoe groot hij is, maar om wat u ermee doet. Kent u dat gezegde? Het geldt ook voor monitoren. Philips heeft wat dat betreft een opmerkelijke keuze gemaakt met zijn 328E8QJAB5-beeldscherm. Dat meet 53 cm (32 inch), maar biedt slechts een full-hd-schermresolutie, oftewel 1920 x 1080 pixels. Aan de lage kant voor een scherm van zo’n formaat. Toch zit er ook een voordeel aan: op dit scherm vallen letters lekker groot uit, zodat u minder hoeft te ‘knijpen’.

Groter of kleiner Een groter scherm betekent niet automatisch meer werkruimte. Voor de dagelijkse werkzaamhe-

| 24 | 2017

den hebben we dan ook liever een kleiner scherm met een hogere resolutie – dergelijke schermen zijn in dezelfde prijsklasse te vinden. Op een 2K-resolutie (2560 x 1080 pixels) draait u al gemakkelijker meerdere vensters naast elkaar, handig voor multitasking. Dat is op deze dus monitor wat lastiger. Dat betekent niet dat de monitor verder slecht presteert, maar het is wél iets om mee te nemen in uw keuze.

Media-monitor De monitor komt duidelijk het best tot zijn recht tijdens het kijken van films. De full-hdresolutie is prima geschikt voor het streamen van Netflix of het

Vers Getest

Waar de camera vooral veel verschil maakt, is bij weinig licht. Er blijft natuurlijk ruis op de foto zichtbaar, maar het geheel is een stuk minder flets. In geschoten video’s zagen we niet zo heel veel verschil. Slowmotion in 1080 in plaats van 720 is natuurlijk een aanzienlijke verbetering, al kun je je afvragen hoeveel mensen daar nu echt gebruik van maken. Portretbelichting is de volgende stap van de portretmodus die met de iPhone 7 Plus werd geïntroduceerd. Het effect is cool, maar erg imperfect. Oren worden afgesneden, scheidingslijnen tussen donker en licht zijn te hard, kortom, je hebt direct het idee dat het met Photoshop is gedaan.

zou moeten zijn, draaien prima op dat toestel. De batterij in de Plus-serie gaat véél langer mee dan de gewone serie, maar zelfs dán is het nog karig. Gemiddeld zou de iPhone 8 Plus 14 uur mee moeten gaan, maar wie heel actief is, kan er maar een paar uur van genieten. Wanneer u gewoon belt, af en toe uw mail doet en wat surft, dan redt u het overigens wel een hele dag met het toestel.

Apple iPhone 8 Plus Conclusie Een indrukwekkende smartphone, maar niet heel veel beter dan de iPhone 7 Plus. Mooi display, iets betere camera, razendsnelle processor Vooral veel van hetzelfde

Snel, sneller De iPhone 8 Plus is belachelijk veel sneller dan z’n voorganger, dankzij de A11 Bionic-chip. De vraag is echter: dóet het er iets toe? Wat ons betreft op dit moment niet. De iPhone 7 Plus draait als een tierelier, en zelfs de augmentedreality-apps, waar die Bionic-processor dus extreem geschikt voor

vloeiendere gameplay-beelden. Toch is dit scherm voor deze doelgroep niet zo interessant. Zij azen immers eerder op de telkens goedkoper wordende 4K-monitoren.

Philips 328E8QJAB5 Conclusie Groot scherm met relatief lage resolutie. Genot om films op te kijken, extra grote weergave van letters en icoontjes Prijzig voor slechts full-hd

Adviesprijs € 299,– Info www.tiny.cc/328e

computeridee.nl

Adviesprijs € 919,– (64 GB) Info www.apple.nl

Speelkaart

eruit de meeste mensen gebruiken de geïntegreerde audio-uitgangen van het moederbord voor het aansluiten van luidsprekers. Er is echter één groep die wél bereid is om te investeren in een losse geluidskaart: gamers. De Creative Sound Blaster X AE-5 is voor hen dan ook bij uitstek geschikt. De ingebouwde digitaal/analoog-converter kan namelijk audio in een hoge resolutie verwerken (32bit/384kHz). Als u voornamelijk via een hoofdtelefoon of headset games speelt, profiteert u volop van de AE-5. Het geluid klinkt ronduit verbluffend, waarbij

vooral de hoge detaillering en de dynamiek bij bombastische audiofragmenten opvallen. Gamers zullen dan ook volop genieten van de talloze geluidseffecten die in hedendaagse games zitten. Uiteraard sluit u net zo gemakkelijk meerdere speakers op de geluidskaart aan, voor een 5.1-opstelling. Ook voor muziekfanaten die graag in stereokwaliteit naar muziek luisteren, is deze geluidskaart een prima optie. Vergeleken met een onboard-geluidskaart

komen de liedjes hoorbaar beter uit de verf.

Creative Sound Blaster X AE-5 Conclusie Met deze kaart komt zowel audio in games als muziek beter uit de verf.

Adviesprijs vanaf 149,– Info www.tiny.cc/blaster

| 24 | 2017

? x fo e ir F n e e m o r h C r Concurrentie voo

Nieuwe brows 2

Een ruime meerderheid grijpt naar Chrome als de standaardbrowser. Firefox volgt op bescheiden afstand. Met Brave en Vivaldi zijn er fijne alternatieven. Welke opties maken deze nieuwe browsers zo uniek? En kunnen we de bekende browsers van vergelijkbare opties voorzien? Tekst Gertjan Groen

anneer hebt u voor het laatst een andere browser geprobeerd? De meeste gebruikers grijpen steevast naar een van de bekende browsers. Google heeft met Chrome een stevige greep op de browsermarkt. Welke statistiek er ook bij wordt gepakt, meer dan de helft kiest voor deze browser. Maar het loont de moeite om ook eens verder te kijken. Er zijn interessante alternatieven, in het bijzonder de nieuwkomers Vivaldi en Brave. De basis voor deze browsers wordt gevormd door het opensource-project Chromium, wat ook de motor voor Google Chrome is. De browse-ervaring is daardoor vergelijkbaar, maar u profiteert wel van allerlei leuke extra’s.

Met F2 doorzoekt u alle browseronderdelen, waaronder tabbladen en geschiedenis.

Vivaldi

ivaldi (www.vivaldi.com) is een veelbelovende browser met momenteel ruim een miljoen gebruikers. Een nette prestatie, want de eerste stabiele versie werd relatief kort geleden gelanceerd: in april 2016. Het bedrijf richt zich in eerste instantie op de desktop, met een versie voor Windows, macOS en Linux. Er wordt ook gewerkt aan

De Speed Dial brengt u snel bij uw favoriete websites.

mobiele apps, in eerste instantie voor Android. Vivaldi is opgericht door Jon von Tetzchner. De IJslander was daarvoor de baas van Opera, dat hij mede had opgericht. Met Vivaldi zwemt het bedrijf een beetje tegen de stroom in. Waar de gangbare browsers zaken proberen te versimpelen, probeert deze browser juist zo veel mogelijk handige opties toe te voegen. Niet alleen voor personalisatie om de browser helemaal naar wens in te kunnen stellen, maar ook voor powerusers. De browser lijkt deels gericht op overstappers van Opera, dat de laatste jaren veel aan functionaliteit heeft ingeboet. Vivaldi leent ook wat features van Opera, waaronder de Speed Dial, een handige plek voor uw favoriete websites (afbeelding 1).

Personalisatie De browser biedt uitgebreide mogelijkheden voor personalisatie. Al direct na de installatie kunt u bijvoorbeeld de kleurstelling aanpassen of positie van de tabbladen wijzigen.

| 24 | 2017

De tabs in een tabgroep kunt u naast elkaar zetten.

Duikt u naderhand in de instellingen, dan ziet u dat deze eerste opties nog maar het topje van de ijsberg zijn. Het menu zit overigens wel wat verstopt: hiervoor drukt u op het Vivaldi-icoon linksboven. U kunt hier eventueel ook bladwijzers en instellingen van een andere browser importeren. De Geschiedenis is ook opvallend uitgebreid, hier ziet u zelfs een grafiek met uw internetactiviteit. Hebt u vaak veel tabbladen open, dan zult u de extra voorzieningen van Vivaldi op dit punt ook zeker waarderen.

Werken met tabbladen Erg praktisch is de mogelijkheid tabbladen samen te voegen in een groep. Hiervoor pakt u een tab en sleept deze naar een andere tab. Als u de muis boven zo’n tabgroep houdt, ziet u kleine miniaturen van die websites. Bovendien heeft zo’n tabgroep zelf ook weer minitabs en kunt u een tabgroep samenvoegen met een andere groep. Nog mooier: rechtsklik op een tabgroep en u ziet een optie

Internettoegang

ers om de tabgroep te stapelen. De websites worden dan in vakken naast en onder elkaar geopend (afbeelding 2). Tenzij u een megagroot scherm hebt, werkt dat met twee tabs het handigste omdat dan twee websites naast elkaar worden gezet. Dat past prima. Bent u het spoor kwijt met heel veel open tabs en/of vensters? Druk dan gewoon op F2. Hiermee opent een zoekvenster waarmee u in één keer alle onderdelen van de browser doorzoekt, waaronder geopende tabbladen, bladwijzers, geschiedenis en instellingen (afbeelding 3).

Webpaneel en notities Nog een handige feature is het webpaneel, waarmee u links of rechts van uw browserscherm een andere website kunt openen. In het relatief smalle venster zullen de meeste websites een mobielvriendelijke versie laten zien (afbeelding 4). U kunt het webpaneel desgewenst ook breder maken. Ook het gemak waarmee u notities kunt maken is opvallend. Selecteer een tekst, rechtsklik op de selectie en kies Kopiëren naar notitie. De notitie wordt bewaard inclusief schermopname, link en datum en tijd. In de meeste andere browsers is voor zoiets een uitbreiding nodig, zoals Nibums Notes voor Chrome. Wie vaak langere artikelen leest, zal overigens de ingebouwde leesweergave waarderen. De pagina wordt dan zonder opsmuk (zoals advertenties) weergegeven. De laatste versie 1.11 voegt nog een handige knoppenbalk toe

Brave

om zaken als tekstgrootte, marges en achtergrond te regelen.

Chrome-extensies Als het nodig is, kunt u de mogelijkheden van Vivaldi verder uitbreiden door de installatie van Chrome-extensies. Dat werkt gewoon omdat Vivaldi net als Chrome op Chromium is gebaseerd. U kunt ze installeren via de Chrome Web Store, gewoon met de knop Toevoegen aan Chrome. Enkele extensies gedragen zich iets anders, maar in de meeste gevallen werken ze probleemloos. Zo konden we bijvoorbeeld de wachtwoordbeheerder RoboForm prima gebruiken binnen Vivaldi.

Brave blokkeert trackers en probeert altijd een https-verbinding op te zetten.

ok de opensource-browser Brave (www.brave.com) is een interessante nieuwkomer. Wederom staat een ‘zwaargewicht’ aan de basis van het project: Brave is ontwikkeld door Brendan Eich, medeoprichter van Mozilla (van Firefox) én hij is de bedenker van JavaScript. Brave is beschikbaar voor Windows, macOS, Linux, Android en iOS, en

Adblocker voor Chrome of Firefox Brave biedt het standaard, maar ook in bijvoorbeeld Chrome, Firefox en Opera kunt u een adblocker toevoegen … met ruime keuze bovendien. Ze houden niet alleen advertenties tegen, maar ook vervelende trackers die uw gedrag volgen. Tot in detail kunt u confi gureren welke onderdelen wel en welke niet geblokkeerd moeten worden. Vaak kunnen de adblockers er ook voor zorgen dat advertenties voorafgaand aan een YouTube-fi lmpjes worden overgeslagen. Bekende voorbeelden zijn Ghostery, uBlock Origin en Disconnect. uBlock Origin is één van onze favorieten. Hiermee kunt u ook diverse fi lterlijsten toevoegen, bijvoorbeeld van malwaredomeinen. Maar ga daarin niet te ver: het kan ervoor zorgen dat een site niet optimaal meer werkt. Ook bij andere adblockers speelt dat euvel soms, maar gelukkig hebt u vaak de mogelijkheid om bepaalde websites uit te sluiten van de blokkering. Ghostery is een van de populairste adblockers voor de desktop.

biedt ook synchronisatie tussen de apparaten, al is dat voor Android en iOS nog niet klaar. De interface van Brave is minimalistisch. Maar uitgekleed is de browser zeker niet: er zijn standaard veel functies aanwezig waar normaliter een extensie of add-on voor nodig is.

Veilig en privacyvriendelijk Met een webpaneel opent u in een zijpaneel een andere website.

computeridee.nl

Brave wil vooral veilig en privacyvriendelijk zijn. Zo worden bijvoorbeeld advertenties, trackers en

| 24 | 2017

Internettoegang

cookies van derde partijen automatisch geblokkeerd dankzij een ingebouwde adblocker (afbeelding 5). Het gaat daarmee een flinke stap verder dan Firefox, dat alleen in een privénavigatievenster blokkades opwerpt en dan ook alleen nog voor trackers. Uiteraard kunt u in de bekende browsers wel via extensies een volwaardige adblocker toevoegen. Het blijkt erg populair: volgens een recent onderzoek van het Reuters Institute gebruikt meer dan twintig procent deze voorziening in de desktopbrowser. Het verbetert de veiligheid tijdens het surfen, bijvoorbeeld door het tegenhouden van malware die soms via advertentienetwerken wordt verspreid. Brave zal daarnaast ook nog https forceren, waardoor http-verbindingen waar mogelijk worden opgewaardeerd naar https. Dat zorgt er onder meer voor dat privacygevoelige gegevens die u in bijvoorbeeld formulieren prijsgeeft, niet zomaar opgepikt of onderschept kunnen worden.

Adblocker op smartphone en tablet

FireFox onder Android ondersteunt de meeste extensies van zijn grote broer.

Rappe browser Surfen met Brave gaat lekker snel. Dat komt voor het grootste deel natuurlijk omdat er door het tegenhouden

HTTPS Everywhere Het ‘gewone’ niet-versleutelde internetverkeer kan opvallend simpel worden afgetapt en gemanipuleerd. Zo zijn er bijvoorbeeld Amerikaanse internetproviders die advertenties in websites ‘injecteren’. Bij https kan dat in principe niet meer: de browser ‘praat’ nu altijd rechtstreeks met de webserver. Al het verkeer gaat door die veilige tunnel. Zelfs een eenvoudig blog verdient daarom bescherming. Gelukkig is het voor makers van websites tegenwoordig een stuk gemakkelijker en goedkoper om versleuteling te gebruiken. Een ssl-certificaat is voor niks te krijgen bij onder meer Let’s Encrypt. Enkele aanbieders van hosting bieden het tegenwoordig als gratis optie. Zo profiteert bij Antagonist sinds april iedereen standaard van gratis versleuteling, zelfs bij de instapaccounts, zodat uw website direct via https bereikbaar is. Helaas zijn veel websites wel versleuteld beschikbaar, maar pas als u er zelf https voor zet in plaats van http. Dat is waar HTTPS Everywhere van pas komt: een extensie voor onder meer Chrome, Firefox en Opera. Als de webpagina ook versleuteld kan worden opgeroepen, leidt de extensie de browser automatisch naar de veilige variant. De extensie gebruikt een uitgebreide lijst van websites die versleuteld bereikbaar zijn.

| 24 | 2017

Wilt u niet alleen op uw computer, maar ook op uw smartphone of tablet advertenties blokkeren, dan hebben we goed nieuws voor u: ook hiervoor bestaan adblockers. Bij Android kunt u bijvoorbeeld Firefox gebruiken met een extensie. De meeste extensies die voor Firefox op de desktop zijn ontwikkeld, werken ook in de mobiele versie. Een alternatief is een browser met ingebouwde adblocker, zoals Ghostery Privacy Browser of Adblock Browser. Die zijn beide voor Android en iOS (iPhone en iPad) beschikbaar. Voor iOS zijn er daarnaast los te installeren adblockers beschikbaar die samenwerken met Safari. Populaire voorbeelden zijn Purify, 1Blocker en Crystal. Ze zorgen ervoor dat advertenties en trackers niet worden getoond in de Safaribrowser. U installeert ze via de App Store. Bij de instellingen van Safari maakt u de adblocker in kwestie vervolgens actief. De app zelf hebt u niet meer nodig, al kunt u bij enkele apps nog instellen wat er zoal moet worden geblokkeerd.

van bijvoorbeeld advertenties en trackers veel minder bestanden opgehaald hoeven te worden. Hoe snel een website precies wordt geladen, ziet u direct: in de adresbalk is de laadtijd af te lezen. In eerdere tests zagen wij al dat met een adblocker soms wel tachtig procent minder dataverkeer nodig is. Vooral advertenties met Flash kunnen erg groot zijn, maar ook kleine bestanden vertragen het surfen soms aanzienlijk. Nieuwe technologieën zoals http/2 zorgen ervoor dat een browser veel meer bestanden tegelijkertijd vanaf een webserver kan downloaden, maar websites en browsers zijn daarvoor helaas lang niet altijd geoptimaliseerd. Als de technologie er wel is, dan werkt het bovendien alleen via een https-verbinding. De geblokkeerde advertenties zorgen bij websites natuurlijk voor een verlies aan advertentie-inkomsten. Brave bedacht een systeem waarbij u een

donatie aan een website kunt doen om dat te compenseren. Dat moet u nog wel handmatig aanzetten via de instellingen van Brave.

Wachtwoordbeheerders Bij een recente update zijn de wachtwoordbeheerders 1Password en LastPass ingebouwd als extensies (afbeelding 6). Hoewel browsers zelf inloggegevens voor u kunnen onthouden, is dat meestal niet verstandig. Die gegevens kunnen namelijk vaak gemakkelijk worden blootgelegd. Het gebruik van een wachtwoordbeheerder is een stuk veiliger omdat gegevens worden versleuteld op basis van het hoofdwachtwoord dat alleen u kent. Deze extra’s die Brave standaard heeft ingebouwd, zoals een wachtwoordbeheerder, een adblocker of HTTPS Everywhere, voegt u natuurlijk ook gemakkelijk aan de eigen browser toe met een extensie.

Opsporing verzocht

t s te e g s r e k c a tr e d n le il V ier versch

Nooit meer iets kwijt Sommige zaken zijn u zo dierbaar, die wilt u nooit verliezen. Met trackers hoeft dat ook niet. De kleine apparaatjes helpen een digitaal oogje in het zeil te houden. Tekst Peter Keizer

ebt u ook vaak dat u bij het verlaten van het huis denkt: waar had ik ook alweer die sleutels gelaten? Vervelend, helemaal als u haast hebt. Er zijn ook zaken die van nog veel grotere waarde zijn en waarbij verlies nog veel erger zou zijn. Kinderen die verdwalen, huisdieren die weglopen, de auto die wordt gestolen … De oplossing? Trackers. Die zijn er in verschillende vormen en maten, maar in feite werken ze allemaal hetzelfde: een kleine ingebouwde chip geeft op de momenten dat u dat wilt de locatie van het ‘object’ door aan uw telefoon.

Gps of bluetooth Bij trackers zijn er twee smaken: met gps of met een bluetooth-chip. De laatste zijn vaak klein, goedkoop en gaan lang mee op een accu. Het nadeel is dat bluetooth maar een beperkt bereik heeft: zo’n twintig meter, afhankelijk van de omgeving. Prima voor uw sleutels, maar voor andere doeleinden kan het onhandig zijn. Trackers met gps hebben een veel groter bereik. Zolang ze contact hebben met een satelliet, kunnen ze nauwkeurig laten weten waar ze zijn. Perfect dus voor het opsporen van een auto, fiets of hond. Deze modellen gebruiken een telefoonverbinding om de positie door te geven. Bij sommige producten moet daarom een abonnement worden afgesloten, en daardoor kunnen de kosten flink oplopen. Maar … dat hoeft niet (daarover later meer). Trackers met gps zijn ook wat groter. Geen enkel probleem voor een tas of voertuig, maar voor een sleutelbos zijn ze dus niet geschikt. Welke tracker het handigste is, is dus sterk afhankelijk van het object dat u wilt volgen. Om te zien hoe trackers werken en wat ze precies kosten, hebben we er vier aangevraagd: twee van Westerse bedrijven en twee uit China.

computeridee.nl

| 24 | 2017

De iTag is wat minder fraai, maar werkt net zo goed.

Hulp voor sloddervossen Een bekend merk van bluetooth-trackers is Tile (www. thetileapp.com), dat tegelvormige trackers maakt. Wij testten de twee basismodellen: Slim en Mate. De Slim is een platte tracker die ontworpen is om in een portemonnee of handtas te passen. Elke zijde is 54 mm lang en de tracker is 2,4 mm dik. De Tile Mate is een stuk kleiner (34 mm per zijde), maar wel iets dikker (4,65 mm). Deze kan dankzij een gat in de behuizing makkelijk aan een sleutelhanger worden gehangen. De Slim en Mate zijn verder hetzelfde, alleen de vorm verschilt. Beide hebben een bereik van maximaal dertig meter (tijdens onze tests niet meer dan tien meter door muren heen), een alarm en ingebouwde batterij. Het in gebruik nemen van een Tile is simpel: download de app, zet bluetooth aan op de telefoon, en koppel de twee aan elkaar door een keer op de Tile te drukken. Vervolgens kan de tegel worden opgespoord met de app. Het apparaatje speelt dan een ringtone en de app geeft aan of u warm of koud bent. Erg gemakkelijk en het werkt snel. U moet alleen niet de pech hebben dat de Tile met de achterkant op de grond ligt, want dan is hij door de plaatsing van de luidspreker een stuk minder goed te horen. Raakt u uw sleutelbos kwijt, dan zijn er twee mogelijkheden om hem terug te vinden. De eerste is via de gps-functie van uw telefoon. De app laat op een kaart zien waar de Tile voor het laatst contact maakte met uw smartphone. Dankzij de gps-locatie van uw telefoon kunt u zien waar dat ongeveer was, binnen een straal van ongeveer twintig meter. Bevindt u zich in dat gebied, dan kan er met een beetje geluk weer contact worden gemaakt met de tracker. Maar, het zegt dus alleen iets over de plek waar de Tile voor het laatst in de buurt was van uw telefoon. Heeft iemand het object waaraan u de Tile hebt vastgemaakt gestolen, dan hebt u weinig aan die informatie. De tweede mogelijkheid om uw object terug te vinden is via de Tile-gemeenschap. Elke Tile-app zoekt naar tegeltjes. Als de app van een ander uw tegeltje signaleert, krijgt u meteen een melding. Een leuk concept, maar of het werkt is afhankelijk van hoeveel mensen zich bij die gemeenschap hebben aangesloten en de app hebben openstaan op hun telefoon. Bent u een sloddervos en raakt u snel iets kwijt in huis, dan kan Tile een goede hulp zijn. Goedkoop is het niet: een Slim kost 33 euro, een Mate 27 euro.

Goedkope druppel

De app van de iTag werkt prima, maar is alleen Engelstalig.

De tegeltjes van Tile zijn klein, slank en aantrekkelijk, maar wel prijzig.

De Tile-app geeft met ringen aan waar u uw sleutelbos kunt terugvinden.

| 24 | 2017

Er zijn goedkopere opties voor een bluetooth-tracker. De iTag, verkrijgbaar via onder meer www.deal extreme.com voor 2,76 euro, heeft de vorm van een druppel en werkt vrijwel hetzelfde als de Tile. De druppel is iets groter (50x30x10 mm), maar is met 6 gram heel licht en past goed aan een sleutelbos. Het apparaatje maakt gebruik van een vervangbare knoopcelbatterij en werkt via de app iSearching. Net als bij de Tile is de bluetooth-tracker met een druk op de knop te koppelen aan de telefoon, en het apparaatje geeft een piep als u het zoekt. De iTag kan gebruikmaken van de gps-functie van de telefoon, zodat u op een kaart kunt terugzien waar het apparaatje voor het laatst contact had met uw smartphone. Het enige dat de iTag mist ten opzichte van de veel duurdere Tile is die Tile-gemeenschap. Maar of die functie nuttig is, is dus de vraag. Wat de iTag wĂŠl heeft, is de mogelijkheid om een alarm in te stellen als de tracker op grotere afstand van de telefoon raakt. Handig als de iTag aan uw tas hangt en een dief er opeens mee vandoor gaat. De tracker begint dan automatisch te piepen. De bluetooth-trackers zijn vooral handig binnenshuis. En in die omgeving werkt de iTag eigenlijk net zo goed als de duurdere Tile. Alleen is de Tile wel mooier vormgegeven en is de ondersteuning beter. Maar, de iTag is dan weer veel goedkoper te vervangen.

Opsporing verzocht

Virtueel hekwerk Voor het buitenshuis opsporen van auto’s, fietsen of geliefden kan een gps-tracker worden ingezet. Trax (www.traxfamily. com) maakt een vriendelijk ogend doosje (55x38x10 mm en 24 gram) dat voor al die taken kan worden ingezet. De Trax Play is met 99 euro niet goedkoop, en dan moet er nog een data-abonnement bij van bijvoorbeeld 69,70 euro voor een jaar. Daarvoor krijgt u wel een gps-tracker die goed werkt en erg gebruiksvriendelijk is. Via de app is op een paar meter nauwkeurig te zien waar de Trax zich bevindt. Ook is het mogelijk om waarschuwingen in te stellen als de Trax zich op een bepaalde snelheid voortbeweegt. Bijvoorbeeld als uw auto er plotseling vandoor gaat met mini-

De Trax is met het bijgeleverde hoesje makkelijk te bevestigen.

maal dertig km/u. Er kan ook een geofence worden ingesteld, een virtueel hekwerk dat u zelf aanmaakt in de kaart. Verlaat de Trax dat gebied of komt het er juist binnen,

dan krijgt u een waarschuwing. Handig als u bijvoorbeeld uw kind in de gaten wilt houden als hij of zij uw buurt verlaat. Het ‘Nabijheidshek’ is een gebied dat u aangeeft op de kaart en dat zich verplaatst met de locatie van uw telefoon. Zo kunt u bijvoorbeeld gewaarschuwd worden als uw hond plotseling meer dan twintig meter van u vandaan is. De accu gaat makkelijk drie dagen mee, afhankelijk van hoe vaak u de Trax Play contact laat zoeken met satellieten. Het apparaatje werkt snel, gemakkelijk en is accuraat. Het neemt alleen wel een enorme hap uit uw portemonnee.

Gps-alternatief

De Mini is uitgevoerd met een microfoon, zodat u een eventuele dief kunt afluisteren.

Ook voor een gps-tracker bestaan er goedkope Chinese varianten, zoals de Mini GPS Tracker. Die is te koop bij onder andere www.dealextreme.com voor 18,77 euro. De Mini (64x46x17 mm en 50 gram) werkt in principe hetzelfde als de Trax Play. Het kleine kastje houdt contact met satellieten om z’n positie te bepalen, en geeft die via een telefoonverbinding door. Het grote verschil is dat er geen abonnement hoeft te worden afgesloten. De Mini moet wel worden voorzien van een (prepaid) simkaart om de positie door te geven. Vervolgens kunt u het bijbehorende telefoonnummer bellen, waarna de Mini u een sms stuurt met daarin de coördinaten, het tijdstip, snelheid en een link naar Google Maps. Door op de link te tikken, krijgt u op uw scherm de locatie van de tracker te zien. De Mini kan vrijwel alles wat de Trax ook kan: een geofence instellen, waarschuwen als de tracker een bepaalde snelheid bereikt, of een seintje geven zodra het wordt verplaatst. En het is ook net zo accuraat. Het werkt alleen wat minder gemakkelijk. Om een optie aan of uit te zetten, moet u een sms-bericht naar de tracker sturen. Stel u wilt elke tien seconden weten waar de Mini is, dan stuurt u het bericht: ITV123456 10 (123456 is het standaard wachtwoord). Dat werkt toch wat minder lekker dan een optie aantikken in een mooi vormgegeven app. Maar aan de andere kant: het werkt wel. En u betaalt alleen de kosten voor de sms’jes, als die niet al binnen uw bundel vallen. Daarmee is de Mini dus een heel stuk goedkoper dan de Trax Play.

Op de kaart kunt u simpel een geofence tekenen.

Het sms’en met de tracker is misschien minder gebruiksvriendelijk, maar het went snel.

Conclusie Kortom, welke tracker u kiest is niet alleen afhankelijk van wat u wilt volgen, maar ook van uw portemonnee. De Westerse modellen zien er mooi uit, zijn gebruiksvriendelijk en bieden ondersteuningen. Maar daar staat wel een flinke prijs tegenover. De Chinese modellen werken net zo goed en zijn veel goedkoper. Ze werken alleen iets omslachtiger en zien er wat minder gelikt uit. computeridee.nl

| 24 | 2017

Privacy-check: Google 2

In deze nieuwe serie over privacy kijken we naar de ‘grote vier’, bedrijven waar we allemaal mee te maken hebben in ons digitale leven. In ruil voor gratis diensten worden onze data massaal opgeslagen en eventueel gedeeld met andere diensten. Tijd om de controle terug te pakken. In het eerste deel behandelen we Google. Tekst Richard Veenstra

oogle biedt ongelooflijk veel diensten en als u een Android-smartphone hebt, zorgt het Google-account ervoor dat u toegang hebt tot Google Play, dat u e-mails kunt ontvangen via Gmail en dat uw zoekresultaten door Google gepersonaliseerd worden. Google weet heel veel over u. Gelukkig heeft het bedrijf een online gereedschap waarmee u kunt checken wát allemaal. Het goede nieuws: daar kunt u zelf het nodige instellen.

YouTube Ga in uw browser naar https://myaccount.google.com/ privacycheckup en zorg dat u bent ingelogd met uw Google-accountgegevens. Klik op Nu Starten: er wordt een wizard gestart waarmee u uw privacyinstellingen gemakkelijk kunt wijzigen. Hoeveel items u hier ziet, hangt af van de diensten waar u zich voor hebt aangemeld. In de meeste gevallen is YouTube als eerste aan de beurt. U wilt niet dat mensen kunnen zien welke video’s u leuk vindt. Zorg er daarom voor dat alle vinkjes onder Vind-ik-leuks en abonnementen zijn geactiveerd. Dit is standaard al zo ingesteld overigens. Mocht u zelf video’s uploaden, dan kunt u op Video’s beheren klikken. In een nieuw venster ziet u al uw video’s. Het slotje achter een video geeft aan dat het een privévideo is, het wereldbolletje betekent dat de video openbaar is. Klik op het icoontje om de status te veranderen. Klik op Volgende om naar de instellingen voor Google Foto’s te gaan.

Foto’s Google Foto’s is een online dienst waar automatisch al uw foto’s worden opgeslagen, mits u dit hebt ingesteld op uw Android-apparaat of uw iPhone. Hier vindt u slechts één instelling: standaard deelt u geen locatie-informatie van foto’s die u deelt via een koppeling. Dit kunt u gerust zo laten staan. Om ervoor te zorgen dat Android helemaal geen foto’s meer uploadt naar Google Foto’s, gaat u op uw Android-apparaat naar de app Foto’s en tikt u op de drie stipjes. Kies Instellingen en tik op Automatische back-up. Zet de schuif op de

| 24 | 2017

Zet de vinkjes voor beide opties uit om uw telefoonnummer niet met Googlediensten te delen.

Hebt u nog een Google+profiel? Dan kunt u het beste alle vinkjes weghalen als u zo weinig mogelijk informatie wilt delen.

Zet de automatische back-upfunctie uit op uw Android-smartphone.

volgende pagina uit om de gehele functie uit te schakelen (afbeelding 1). Wilt u wel back-ups blijven maken, dan kunt u de instellingen veranderen en bijvoorbeeld uitschakelen dat Google foto’s kopieert als u zich in het buitenland bevindt. Op de iPhone werkt dit vrijwel hetzelfde.

Telefoonnummer In het volgende onderdeel kunt u ervoor kiezen om uw telefoonnummer te delen met anderen. Het is verstandig om beide opties te deactiveren (afbeelding 2). Mensen kunnen u nu niet via uw telefoonnummer toevoegen aan Google-diensten. Wilt u weten welke diensten op dit moment gebruik maken van uw nummer, klik dan op Uw telefoonnummers bewerken en kijk achter Gebruik. Om een nummer te verwijderen, klikt u op het potloodje en kiest u voor Nummer verwijderen.

Google+ Hierna is het de beurt aan Google+. Wie weet hebt u zich hier ooit eens voor opgegeven en wordt er nog steeds data gedeeld met anderen. Als eerste kunt u aangeven wat bezoekers allemaal kunnen zien als ze uw profiel bekijken (afbeelding 3). Zorg dat alle vinkjes onder Deze profieltabbladen laten zien aan bezoekers uitstaan. U kunt ook nog even klikken op Bewerken wat anderen

Workshop

over u kunnen zien en achter bepaalde instellingen op het wereldbolletje klikken en dit veranderen in Privé. Zorg dat er een vinkje staat voor Geef mijn openbaar gedeelde Google+ foto’s niet weer als achtergrondafbeeldingen in Google-producten en -services.

meer (of juist minder) wilt zien. Klik op Nieuw onderwerp om een onderwerp toe te voegen aan één van de twee lijsten. Deze instellingen zijn alleen van toepassing op de eigen websites van Google. Wilt u zich ook afmelden van gepersonaliseerde reclames van websites van derden, klik dan onderaan op Afmelden voor meer advertenties. U wordt naar de site van Your Online Choices geleid. Klik op Jouw instellingen en u ziet een lijst van websites die informatie over u verzamelen (afbeelding 5). Scrol naar beneden en klik op Alle bedrijven uitzetten om ervoor te zorgen dat geen enkel bedrijf meer informatie uit uw Google-account kan halen. Bedrijven waar u geen cookie van hebt gedownload via uw browser kunt u overigens niet uitzetten.

Android

Uw Google-gegevens De volgende optie is de belangrijkste. Hier bepaalt u hoe Google zijn zoekmachine voor u optimaliseert. Hebt u zich wel eens afgevraagd hoe Google Maps weet dat u op zoek bent naar Pizzeria Napoli in uw woonplaats en niet naar de gelijknamige stad in Italië? Het antwoord schuilt in deze instellingen. Waarschijnlijk staan er vinkjes voor alle opties. Als u niet wilt dat Google uw locatie bijhoudt, klikt u op het driehoekje achter Locatiegegevens en zet u de schuif uit. Bevestig de actie door op Onderbreken te klikken. Klik op Geschiedenis beheren en u ziet welke locaties Google allemaal al heeft opgeslagen (afbeelding 4). Dezelfde procedure gebruikt u voor de andere opties. Bent u gehecht aan volledige Google-anonimiteit, zorg er dan voor dat voor elke optie het vinkje weg is en is vervangen door een pauze-icoontje. Het resultaat is natuurlijk wel dat u in het vervolg naar Italië wordt gestuurd en niet naar de lokale pizzeria ...

Google weet precies waar u de afgelopen tijd bent geweest.

De Google-instellingen zijn ook van toepassing op uw Android-smartphone. U hebt toegang tot de privacy-check vanaf uw Android-apparaat via Instellingen, Accounts. Tik op Google en selecteer Persoonlijke info en privacy. Tik op Privacy-check en u ziet dezelfde wizard.

6 Google weet ook wat u allemaal hebt gedaan de laatste tijd.

Advertenties De laatste optie in de privacy-check gaat over advertenties. Klik op Uw advertentie-instellingen beheren om deze instellingen te veranderen. Standaard biedt Google u gepersonaliseerde advertenties. Zet de schuif achter Advertenties personaliseren uit als u dit helemaal wilt uitschakelen. Wilt u nog wel voor u relevante informatie te zien krijgen, dan kunt u ook onderwerpen kiezen die u

Op de site van Your Online Choices kunt u aangeven welke bedrijven informatie mogen gebruiken.

Activiteit Bent u klaar met alle stappen in de privacy-check, klik dan op Volgende en vervolgens op Terug naar mijn account. U ziet dat er nu een groene badge bij Privacy-check staat plus wanneer de laatste controle was. Klik nu onder Mijn activiteit op Ga naar Mijn activiteit. Hier ziet u eventueel gegevens van wat u hebt opgezocht of welke dingen u de afgelopen tijd met uw Google-account hebt gedaan (afbeelding 6). Deze gegevens zijn alleen voor u inzichtelijk. Om individuele gegevens te verwijderen, klikt u op de drie stipjes en selecteert u Verwijderen.

Volgende keer In het volgende nummer van Computer Idee voeren we een privacy-check uit voor Facebook.

computeridee.nl

| 24 | 2017

Cookie erbij? Veel mensen denken dat cookies alleen maar kwalijk zijn, maar is dat wel zo? Nee: cookies zijn er in meerdere smaken*. Soms hebt u er echt iets aan, terwijl u andere cookies inderdaad maar beter standaard kunt blokkeren. We laten u zien wat er allemaal in de digitale koektrommel zit en hoe u zelf kunt bepalen welke cookies wél, en welke niet opgeslagen mogen worden. Tekst Dirk Schoofs

p bijna iedere website die u voor het eerst bezoekt, verschijnt de vraag of u de cookies van de betreffende website wilt accepteren. In de meeste gevallen klikt u op de knop Akkoord, zelfs wanneer het u niet echt helemaal duidelijk is waarvoor die cookies dienen. Cookies hebben een kwalijke reputatie omdat we allemaal bezorgd zijn over onze privacy. En wie houdt er nu van gluurders? Toch zijn heel wat cookies gewoon nuttig en zijn er veel voordelen verbonden aan het accepteren van deze kleine bestandjes (afbeelding 1). Ze onthouden uw taalkeuze op websites. Ze sluizen u rechtstreeks door naar de software die bij uw besturingssysteem past. Ze maken dat u niet voortdurend moet inloggen wanneer u een andere webpagina bezoekt. Kortom, veel cookies zijn gemaakt om onze online beleving aangenamer te maken.

cookie bevat een code waarmee zo’n website uw computer, telefoon of tablet herkent zodat hij informatie over uw navigatie kan doorgeven. Het eerste cookie werd in 1994 in Netscape 1.0 geïntroduceerd en maakte het mogelijk dat surfers online konden winkelen (afbeelding 2). Tegenwoordig hebben websites geen cookies meer nodig om uw aankopen te onthouden, maar vroeger kon de website alleen via een cookie bijhouden welke producten de klant in zijn winkelmandje had verzameld.

1 Om te zorgen dat internetters online konden shoppen, kwam Netscape met cookies op de proppen.

Functionele cookies

Het uitschakelen van cookies kan ervoor zorgen dat sommige functies op de website niet of slecht werken.

Geheugenfunctie Een cookie is een klein tekstbestandje dat vanaf de website die u bezoekt op uw computer terechtkomt. Ieder

| 24 | 2017

* Sorry, we konden het niet laten.

Het ene cookie is 't andere niet. Als we het over de voor- en nadelen van cookies hebben, is het belangrijk een onderscheid te maken tussen drie soorten. De meest onschuldige groep zijn de functionele cookies; die hebben we nodig om een website te laten werken. Als u bijvoorbeeld de optie Ingelogd blijven aanvinkt bij het inloggen, wordt een cookie geplaatst. Als u later dit webadres opnieuw aandoet, bent u automatisch ingelogd, iets wat de meeste gebrui-

Cookiemuur Om op veilig te spelen zijn er sites die de bezoeker de toegang volledig ontzeggen als die geen goedkeuring zou geven voor het gebruik van cookies. Zo’n cookiemuur is een uitwas van de oude cookiewet waarmee websites een akkoord van de gebruiker wilden afdwingen. Overheidsdiensten mogen volgens de cookiewet geen cookiemuur opwerpen.

ming moet geven, maar de eigenaar van de website moet de bezoeker wel informeren in een cookie- of privacyverklaring.

Tracking-cookies

Websites met functionele cookies hoeven eigenlijk geen goedkeuring van de bezoeker te vragen.

kers prettig vinden. De Nederlandse internetgebruiker wordt beschermd door een aanpassing van de Telecommunicatiewet, die we de cookiewet noemen. De website-eigenaar heeft volgens deze wet twee verplichtingen: een informatieplicht en een toestemmingsplicht. De wet zegt dat de website de gebruiker helder moet informeren over het gebruik van cookies (afbeelding 3). Voor het plaatsen van functionele cookies hoeft de eigenaar van de website volgens de wet echter géén toestemming aan de bezoeker te vragen.

Analytische cookies De tweede groep cookies zijn analytische cookies. Aan de hand hiervan krijgen de eigenaren van websites inzicht in hoe bezoekers hun webpagina’s gebruiken. Google Analytics baseert zich bijvoorbeeld op analytische cookies. Webmasters gebruiken deze feedback om hun sites optimaliseren en zo de gebruikservaring van de bezoeker te verbeteren. Bovendien waarborgt deze groep cookies de privacy van de bezoeker. De wet laat analytische cookies toe zonder dat de bezoeker daarvoor expliciet toestemcomputeridee.nl

U hebt in een bepaalde online winkel gezocht naar een blauwe regenjas en de volgende dagen krijgt u bij praktisch elke website die u bezoekt voortdurend reclame voor blauwe regenjassen te zien. Dat is het werk van tracking-cookies of marketingcookies. Aan de hand van het surfgedrag stellen bedrijven gerichte aanbiedingen voor. Een bekend voorbeeld zijn de campagnes van Google AdWords. Tracking-cookies mogen pas worden gebruikt nadat de bezoeker is

Uw browser is een koekiemonster!

Als u leest dat ze de informatie over uw gebruik van de site delen met partners, kunt u er donder op zeggen dat het gaat over tracking-cookies.

geïnformeerd over het cookiebeleid, over welke persoonsgegevens er worden verwerkt en wat daarmee gebeurt (afbeelding 4). Bovendien moet de bezoeker toestemming geven.

De grove bezem Voor u er erg in hebt, zit u opgezadeld met een massa cookies. Om meteen de bezem door de opgeslagen cookies te halen, hoeft u niet door allerlei instellingen te graven. Gebruik in de internetbrowser de toetscombinatie Ctrl+Shift+Del. Hiermee opent u het venster Browsergegevens wissen (afbeelding 5). Daar selecteren welke browsergegevens u wilt verwijderen: de browsergeschiedenis, de downloadgeschiedenis, de afbeeldingen en bestanden in de cache, de cookies en/of de wachtwoorden, de formuliergegevens … Wanneer u de optie Cookies aanvinkt, bent u meteen alle cookies kwijt. In Safari gebruikt u de toetscombinatie Ctrl+Alt+E.

Mei 2018 Vanaf 25 mei 2018 zal een Europese wet de huidige cookiewet vervangen. Hierdoor moet de bezoeker niet langer op iedere website afzonderlijk aanklikken of hij cookies al dan niet accepteert. De Europese Commissie wil dat u voortaan in de voorkeuren van uw internetbrowser aanvinkt welke soort cookies u accepteert of weigert. U bepaalt dus vooraf of u trackingcookies aanvaardt. Voor het plaatsen van cookies die niet privacygevoelig zijn, zoals cookies die het aantal websitebezoekers tellen of die bijhouden wat er in het winkelwagentje zit, is geen toestemming meer nodig. Een ander gevolg van de Europese cookiewet is dat cookiewalls vanaf die dag niet langer zijn toegelaten in de EU. Doorgaans nemen de lidstaten en het Europees Parlement heel veel tijd voor de praktische uitwerking van nieuwe privacyregelgeving en kunnen we verwachten dat internetbedrijven en adverteerders nog zullen lobbyen om het voorstel af te zwakken.

| 24 | 2017

u de functie Alle Cookies blokkeren actief maken. Om cookies te verwijderen, gaat u naar Instellingen en dan naar het onderdeel Browsergegevens wissen. Via de knop Kies wat u wilt wissen krijgt u de optie Cookies te zien.

Verandering medialandschap Ondernemingen vrezen dat door de Europese wet de doorsnee internetter de privacygevoelige tracking-cookies massaal zal uitschakelen. Dit klinkt logisch, maar toch kan dit ook nadelige gevolgen hebben voor de modale gebruiker. Het bestaan van sommige online diensten is nu eenmaal gewoon afhankelijk van advertenties – denk maar aan nieuwssites die verdienen aan reclame in de marge. Hierdoor zou het medialandschap kunnen veranderen. De ene expert beweert dat we door het wegvallen van advertenties meer zullen moeten betalen voor informatie. De andere voorspelt dat bedrijven op een ander soort campagnes zullen terugvallen.

Met Ctrl+Shift+Del kunt u onmiddellijk alle cookies wissen.

Selectief wissen

Cookies van derden Zullen uw gegevens via een cookie afkomstig van een nieuwssite ook bij die nieuwsdienst belanden? Weet u bij wie de informatie via de cookies terechtkomt? Neen: zelfs wanneer u zich beperkt tot betrouwbare websites hebt u hierover geen zekerheid. U krijgt immers niet alleen eerstepartijcookies binnen (dat zijn cookies van de website waarnaar u surft), nee, ieder element op een webpagina kan een koekje bij u achterlaten. Dan hebben we het over derdepartijcookies. Derdepartijcookies kunnen binnenkomen via boodschappen van adverteerders.

‘Moed en zelfopoffering’. Waarschijnlijk bevat uw computer al zó veel cookies dat het een onbegonnen zaak is om ze na te kijken. Overtuig uzelf en bekijk de lijst. De methode hangt af van de browser waarmee u werkt. In Firefox gaat u via de Opties naar het onderdeel Privacy. Vervolgens klikt u, als u bij Geschiedenis hebt ingesteld dat Firefox deze zal onthouden, op Individuele cookies verwijderen. Hebt u hier gekozen voor Aangepaste instellingen gebruiken voor geschiedenis, klik dan op de knop Cookies tonen.

Wilt u de cookies op uw pc bekijken om zelf te beslissen welke u wél en niet toestaat, dan komt u in aanmerking voor de onderscheiding

Cookies van derden weigeren

Adblockers Om alleen de ongewenste cookies van advertentienetwerken te blokkeren, kunt u ook adblockers gebruiken. Voor alle webbrowsers bestaan er adblockers die selectief tracking-cookies uitschakelen. Adblockers werken met een zwarte lijst van te blokkeren cookies zodat niet alles meteen wordt geblokkeerd.

| 24 | 2017

In het nieuwe venster krijgt u een lijst met cookies die op uw computer zijn opgeslagen. U kunt de cookies bekijken en de geselecteerde of alle cookies verwijderen. In Chrome gaat u via de drie puntjes naar Instellingen en daarna scrolt u onderaan op de pagina naar Geavanceerd zodat u bij Instellingen voor content kunt. Vervolgens komt u bij de pagina Cookies. Op deze pagina kunt u bepalen welke cookies u toestaat en welke u blokkeert. Onderaan op deze pagina staat de lijst met cookies die u stuk voor stuk kunt verwijderen. In Microsoft Edge opent u Instellingen, Geavanceerde Instellingen. U scrolt naar beneden tot u bij het onderdeel Cookies komt. Hier kunt

Als u nog niet bent opgezadeld met te veel cookies kunt u ze nog selectief wissen.

U kunt uw browser alle cookies laten weigeren, maar hierdoor zullen veel websites niet goed meer werken. Omdat alle browsers het onderscheid maken tussen nuttige cookies van de website die u bezoekt en de cookies van derden zoals van advertentienetwerken, kunt u alleen de derdepartijcookies weigeren. In Edge klikt u hiervoor op de drie puntjes rechtsboven en kiest u Instellingen. Kies onder Geavanceerde instellingen de optie Geavanceerde instellingen weergeven. Vervolgens selecteert u onder Cookies de optie Alleen cookies van derden blokkeren. In Firefox klikt u op de drie streepjes rechtsboven. Vandaar gaat u via Opties naar Privacy. Wijzig de optie Geschiedenis onthouden in Aangepaste instellingen gebruiken voor geschiedenis. Dan selecteert u bij Cookies van derden accepteren de optie Nooit. Ook in Chrome klikt u op de drie puntjes rechtsboven zodat u de Instellingen kunt openen. In het instellingenmenu klikt u helemaal onderin op Geavanceerde instellingen weergeven zodat de rest van de privacy-opties in beeld komt. Kies Instellingen voor content en selecteer Cookies. Vink de optie Indirecte cookies en sitegegevens blokkeren aan.

Kijkgenot

Goed bekeken! s id g ie is v le te e jk li n o Perso 2

HBO, Netflix, Amazon, Ziggo: ze bieden allemaal meer entertainment dan u waarschijnlijk in een mensenleven kunt kijken. Met Trakt.tv schept u orde in het aanbod en zorgt u dat u nooit meer iets mist. Tekst Robert Zomers

lleen al op Netflix komen er per jaar honderden nieuwe serie-afleveringen en films online. Nu hoeft u daar natuurlijk niet alles van te zien – zo mist u bijvoorbeeld niets als u Mac & Devin Go to High School overslaat, of u moet heel erg Snoop Dog-fan zijn – maar er is veel wat wél de moeite meer dan waard is. Met Trakt.tv kunt u het kaf van het koren scheiden. Maar voordat u uw kijkgedrag kunt gaan bijhouden, moet u een gratis account aanmaken (https://trakt.tv/auth/ join). U kunt als u dat wilt ook een betaald VIP-account nemen, waardoor u bijvoorbeeld geen advertenties meer ziet en iets meer mogelijkheden hebt. Voor deze workshop kijken we echter alleen naar de onderdelen van Trakt.tv die gratis toegankelijk zijn. De site is overigens niet in het Nederlands beschikbaar, maar we gaan ervan uit dat u het met Engels wel redt. Na het invullen van uw gegevens (afbeelding 1) start er een wizard, waarin u allereerst uw favoriete genres opgeeft. Dit heeft als resultaat dat het aanbod dat u getoond wordt na de wizard groter of kleiner wordt. U kunt deze selectie op een later tijdstip altijd nog aanpassen. Na het selecteren van genres krijgt u al meteen een lijstje met titels voorgeschoteld, op basis van wat u geselecteerd hebt. Het eerste wat u nu gaat doen, is aangegeven wat u al gezien hebt.

Al gezien? Als fervent serieof filmkijker hebt u namelijk vast al de nodige uren aan materiaal versleten en voordat Trakt goed werkt, moet u deze series en films invoeren. De makkelijkste manier om films en series toe te voegen is via TV of Movies boven in de navigatiebalk. Daar wordt een aanbod aan digitaal vermaak getoond, waarbij de titels die trending zijn bovenaan staan. U kunt links in de navigatiebalk ook klikken op Popular: u krijgt dan te zien welke titels er populair zijn bij andere Trakt-gebruikers. Hier staan vermoedelijk ook de nodige titels tussen die u al gezien hebt. U kunt dat aangeven met het

Trakt.tv biedt voornamelijk Amerikaanse stream-diensten aan.

paarse vinkje. De aflevering, seizoen of film wordt dan aan uw kijkgeschiedenis toegevoegd. Een overzicht hiervan vindt u als u op History klikt, rechtsboven bij uw profielfoto. Per dag wordt getoond wat u gezien hebt. Wanneer u in het begin de nodige titels toevoegt, is uw ‘kijkdag’ uiteraard iets uitgebreider dan normaal; zodra u echter een poosje actief gaat

Voordat u Trakt kunt gebruiken, moet u wel een account aanmaken.

computeridee.nl

Sla geen film van Johnny Depp over en maak een aparte lijst.

| 24 | 2017

4 Trakt.tv zit vol met leuke statistieken over wat u al gezien hebt.

bijhouden wat u allemaal ziet, wordt dit overzicht echt een accurate weerspiegeling van uw kijkgedrag. Ook zijn er wat statistieken beschikbaar, bijvoorbeeld van het aantal uur dat u gekeken hebt en een weekoverzicht. Daarnaast kunt u ook aangeven of u de film in uw collectie (Collection) hebt. Dit doet u met de groene knop onder een titel. Als u alles enkel nog streamt is dit niet van toepassing, maar hebt u (nog) veel films en series op dvd of blu-ray, dan is dit een fijne optie.

Uw eigen streaminggids Nu Trakt.tv weet wat u leuk vindt en welke series u volgt, kan het echte werk beginnen. In uw Dashboard geeft de website in een overzicht weer welke afleveringen u nog kunt kijken en welke afleveringen er binnenkort uitkomen. Dan kunt u ze op de dag van release meteen kijken, zodat de kans op vervelende spoilers minimaal is. Wanneer u op een aflevering klikt, krijgt u er de nodige informatie over. U kunt bijvoorbeeld een korte samenvatting lezen, zien hoe de aflevering beoordeeld is door andere Trakt-gebruikers en, niet onbelangrijk: achterhalen waar u de serie kunt kijken. Dit laatste is helaas wel erg gericht op de Amerikaanse gebruiker en verwijst u voornamelijk door naar diensten die in de Verenigde Staten populair zijn. Toch kan het geen kwaad om even te kijken, in sommige gevallen is de aflevering namelijk wel te zien via de Nederlandse Netflix, YouTube of HBO (afbeelding 2). Naast uw eigen kijklijst kunt u ook de nodige aanbevelingen krijgen van Trakt.tv, op basis van wat u

Zoek naar uw vrienden en familie en deel met elkaar wat u hebt gekeken.

Studievrienden Justin Nemeth en Sean Rudford hadden tijdens hun studie al de behoefte om bij te houden welke series en fi lms ze allemaal gezien hadden. Daarom ontwikkelden ze Trakt.tv. Zeven jaar later is de applicatie uitgegroeid tot een van de grootste digitale databases voor fi lms en series, waarin meer dan drie miljoen gebruikers hun kijkgedrag bijhouden. De twee studievrienden werken echter nog altijd met zijn tweeën aan Trakt.tv.

| 24 | 2017

al gezien en geselecteerd heeft. Onderaan uw dashboard staan TV show recommendations (series) en Movie recommendations (films). Daar staan per categorie telkens drie aanbevelingen, die u dan aan uw lijst kunt toevoegen, markeren als gezien of meteen kun laten verdwijnen als u geen interesse hebt. Dit doet u

Kijkcijfers De cijfers over wat u nog allemaal moet zien kunnen misschien vrij snel oplopen, maar als u goed geturfd hebt wat u al hebt weggewerkt worden de statistieken pas écht interessant. Op uw dashboard ziet u bovenaan meteen het aantal uur staan dat u hebt gespendeerd aan

Een beetje filmfanaat heeft geen uren, maar dágen aan gekeken materiaal door onder de film of serie op Hide te klikken. De titel wordt dan niet meer aan u getoond en vervangen door een andere suggestie, die u mogelijk wel interessant vindt. Een andere manier om te bepalen wat u op dat moment wilt zien is natuurlijk uw eigen Watchlist, te vinden onder uw profiel rechtsbovenin. Nu kan een dergelijke lijst al snel onoverzichtelijk worden. Gelukkig kunt u daarom ook aparte lijstjes aanmaken, bijvoorbeeld een lijst met alleen maar horror of een lijst speciaal met alle films van Johnny Depp die u nog wilt zien (afbeelding 3). Linksboven ziet u meteen staan hoeveel uur u nog te gaan hebt om de gewenste lijst weg te kijken.

het kijken van series en films (al heeft een beetje filmfanaat hier natuurlijk geen uren, maar dagen aan gekeken materiaal staan). Ook is te zien hoeveel films of afleveringen u in een bepaalde periode gezien hebt. Ook leuk is de statistiek die toont hoe de kijkverdeling verdeeld over genres is. (afbeelding 4). U kunt deze cijfers delen met anderen, mits zij natuurlijk ook Trakt.tv hebben. U kunt uw vrienden vinden door linksboven in de zoekbalk te zoeken naar de vriend in kwestie en met het drop-downmenu te filteren op Users (afbeelding 5). Wanneer u eenmaal een vriend hebt toegevoegd, kunt u hem of haar vinden onder uw account rechtsboven. U kunt op de

Kijkgenot

Scrobbelen De term komt oorspronkelijk bij Last.FM muziekdienst vandaan. Hiermee kunnen gebruikers de muziek die ze luisteren direct synchroniseren met een online-profiel. Nu diensten als Trakt.tv dit ook mogelijk willen maken voor video, raakt de term wijder verspreid. Last.FM introduceerde de term scrobbelen.

profielpagina van iemand anders zien wat diegene al gezien heeft, wat zijn of haar favoriete genres zijn en de eerder genoemde statistieken.

Automatisch tracken Nu we precies weten hoe we onze kijkgeschiedenis kunnen bijhouden, is het slechts nog een kwestie van … tsja, bijhouden. De meest voor de hand liggende manier is om dit via de site te blijven doen en de verschillende lijstjes één voor één af te vinken. Op die manier kunt u ook meteen zien wat u nog wilt kijken. Vindt u dit te veel werk? U kunt het ook door Trakt.tv automatisch laten bijhouden. Afhankelijk van het apparaat waar u op kijkt, kunt u de afleveringen die u gezien heeft naar uw profiel ‘scrobbelen’ (zie kader). We kijken hieronder naar hoe u dat doet op de uw pc (Windows, macOS of Linux). Op uw smartphone wordt het lastiger, maar ook daarvoor bestaan manieren om uw Trakt.tv-account te beheren.

In CineTrak houdt u vanaf uw smartphone uw profiel bij.

computeridee.nl

tv wordt toegevoegd aan uw Kodimediaspeler. U moet dan alleen nog uw account activeren (de plug-in meldt zich automatisch). Dat doet u door door een achtcijferige code in te voeren op https://trakt.tv/activate. Gedaan? Dan kunt u beginnen met scrobbelen.

iOS en Android

Pc, Mac en Linux Voor de browser kunt u de plug-in Traktflix installeren (afbeelding 6). Zodra u een aflevering gaat kijken in uw browser, detecteert deze applicatie de juiste film of serie. Buiten de browser op de pc bijhouden wat u kijkt is een stuk lastiger. Voor bijvoorbeeld mediaspeler VLC hebt u enige programmeerkennis nodig en dan is het simpelweg handiger om via de browser te kijken. Wanneer u lokale bestanden wilt scrobbelen, dan kunt u dit proberen met Kodi. Met de nadruk op proberen, want Kodi met Trakt.tv herkent niet

Met Traktflix kunt u automatisch uw series scrobbelen.

zomaar alles wat u met Kodi afspeelt. Het integreren van Trakt.tv in Kodi raden wij dan ook alleen aan als u al een ervaren Kodi-gebruiker bent. Mocht u nog geen Kodi hebben en het toch willen proberen: u kunt de mediaspeler installeren via https:// kodi.tv/download. Wanneer u Kodi opent, kunt u linksbovenin in de zoekbalk naar add-ons zoeken, met Search add-ons. Daar zoekt u naar Trakt.tv en selecteert u Script - Trakt. Druk vervolgens op install en Trakt.

Voor iOS en Android is er helaas niet één Trakt.tv-app en is het ook niet mogelijk om wat u op uw telefoon of tablet kijkt te scrobbelen. Dit komt omdat de makers van Trakt.tv nog altijd met zijn tweeën zijn en simpelweg niet de mankracht hebben om apps voor alle besturingssystemen te maken. Gelukkig hebben andere hobbyisten aardig wat apps ontwikkelt waarmee u wél uw Trakt.tv-account kunt beheren. Op Android hebben we CineTrak getest, een van de apps die op de website van Trakt.tv wordt aangeraden (https://trakt.tv/apps). U downloadt CineTrak in de Playstore en na de installatie opent u de app en klikt u linksboven op het hamburgermenu (drie horizontale streepjes). Bovenaan kunt u dan klikken op Inloggen en moet u uw inlognaam en wachtwoord van Trakt.tv invullen. Uw bibliotheek, lijsten en profiel kunt u vervolgens via CineTrak inzien en bijhouden (afbeelding 7). Op iOS kunt u hetzelfde doen met iShows. Hier logt u ook in met uw Trakt. tv-account en kunt u op uw iPad of iPhone uw profiel bijhouden. | 24 | 2017

Een abonnement dat precies bij uw wensen past

Bij Computer Idee kunt u nu zélf bepalen hoe u uw abonnement wilt hebben. Betaalt u liever in één keer voor het hele jaar, per halfjaar of doet u dit liever maandelijks? We hebben drie abonnementsvormen. Kies zelf de voor u ideale variant.

EEN JAAR 26 edities Computer Idee VOOR MAAR (€2,81 PER EDITIE)

op pc, tablet en smartphone

€ 73,—

EEN HALFJAAR 13 edities Computer Idee VOOR MAAR (€3,07 PER EDITIE)

GRATIS LEZEN

€ 39,95

IEDERE MAAND

Meest f lexibele keuze (MAANDELIJKS OPZEGBAAR)

2 edities Computer Idee VOOR MAAR (€3,25 PER EDITIE)

€ 6,50

GA NAAR WWW.COMPUTERIDEE.NL/ABONNEREN

Tekst John Vanderaart

FAQman ragen? Oplossingen! V

Back-up op nas’en Mijn twee dochters en ik willen een goed back-upsysteem opzetten. Wij hebben alle drie een nas. Nu willen we dat er van ons alle drie op alle nas’en een back-up komt te staan. Graag willen we dat dit automatisch wordt geregeld. Gerard Baas

Oplossing Het moet automatisch? Dan moet u altijd (!) back-upsoftware gebruiken die op de nas’en zelf draait, zodat de tussenkomst van computers niet nodig is. Sterker nog, die tussenkomst is eerder ongewenst. De nas’en zijn 24/7 actief, dus u kunt dat onderling back-uppen mooi ’s nachts laten uitvoeren. En dan is het een kwestie van een rondje maken, waarbij – dat is wel zo handig – iedere nas z’n eigen back-up doorschiet naar de andere twee nas’en.

teksten bevat is prima om te zetten naar Word. Uw FAQman noemt enkele sites: www. pdftoword.com (afbeelding 1), www.pdf2doc.com en www.2pdf. nl. Hiermee kunt u uw pdf direct online converteren naar allerlei bestandsformaten, waaronder Word.

Foto’s weer terughalen Met behulp van het programma PhotoDVD Slideshow heb ik een filmdiashow gemaakt van mijn vakantiefoto’s. Ik heb nu een diafilm, opgeslagen als vob-bestand. Door mijn eigen stommiteit heb ik de foto’s gewist. Is het nog mogelijk om de foto’s weer apart terug te halen uit die film? Hans van der Heijden

Oplossing Ga aan het werk met VLC media player (www. videolan.org). Dit afspeelprogramma heeft een functie met

de naam Snapshot maken en daarmee kunt u handig – en bijna automatisch – die foto’s weer veiligstellen. Mogelijk (lees: helaas) wel in een wat lagere resolutie ... Wat anders: mogelijk hebt u het bronbestand nog waarmee die filmdiashow is gegenereerd! Als dat zo is, dan zitten daar wellicht kopieën van de originele foto’s in!

Eigen bestandsindex maken Ik wil een eigen bestandsindex maken, om niet de alleenheerschappij van Microsoft daarin te hoeven dulden. Dat kan blijkbaar in het register. Maar hoe? Jos Noordanus

hier: Computer\HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\ Windows\CurrentVersion\ Explorer\User Shell Folders (afbeelding 2). U kunt op die plek zelf bepalen hoe het een en ander moet worden neergezet. En als u, nadat u de veranderingen hebt aangebracht, gebruikmaakt van het contextmenu en de optie Exporteren, dan kunt u die veranderingen in een reg-bestand bewaren voor later hergebruik (afbeelding 3). Reg-bestanden kunnen namelijk worden gebruikt om gegevens in het register aan te passen dan wel toe te voegen ...

Oplossing Dus u wilt uw speciale systeemmappen neerzetten waar u dat zelf wilt? Daarvoor kunt u inderdaad in het register terecht en wel

Pdf naar Word Hoe converteer ik pdf-tekst naar Word? Jiri Jira

Oplossing Wat u daar zegt is essentieel: pdf-tékst! Als er namelijk plaatjes in een pdf zitten of als het een puur grafische pdf betreft, dan wordt het allemaal wat ingewikkelder. Maar een pdf-bestand dat netjes

Dit is de gewenste plek in het register om zelf te bepalen waar mappen staan.

| 24 | 2017

Mp3’s downloaden

Helaas!

Ook van YouTube kun je geen mp3 meer downloaden voor eigen gebruik. Bestaat er een betrouwbaar gratis programma met uitgebreide database, waarmee je tóch mp3’s kunt downloaden? J. Quist

Blijf uw FAQman-vragen wel sturen naar: faqman@computeridee.nl

Oplossing Dat wordt dan een enkeltje nieuwsgroepen in combinatie met www.nzbserver. com (om te zoeken) en GrabIt (www.shemes.com) om te downloaden, te repareren en

Wij krijgen erg veel FAQman-vragen. Tot onze spijt kunnen wij dan ook niet alle vragen beantwoorden. Online een pdf-bestand converteren kan op verschillende sites.

Handig: de veranderingen bewaren in een reg-bestand. Voor later!

FAQman

FAQ man Privé

4 Kijkt u naar de achterkant van de Sonos Connect. Daarmee is de bestaande audio-oplossing te integreren in een Sonos-netwerk.

6 Kijkt u naar de achterkant van een Sonos-speaker, waar mogelijk audio-in te vinden is.

5 Hier is zo’n bluetooth-to-jackreceiver. Om bluetoothmuziek te ontvangen.

uit te pakken. Hebt u alles ook nog eens in een prima kwaliteit. In negen van de tien gevallen is hetgeen u zoekt wel te vinden, maar toegegeven: het is altijd even afwachten ... Nog verder zoeken in de nieuwsgroepen doet u met behulp van www. binsearch.info.

Sonos en smart-tv In Computer Idee 21 meldt de FAQman op een vraag hoe lezer Lukas Alofs zijn Sonos-speakers kan aansluiten op een smart-tv dat een jack-to-bluetooth-transmitter een goedkope oplossing is. Maar is dit geen broodjeaapverhaal, aangezien Sonos via wifi werkt in plaats van bluetooth? Als het geen broodje aap is, zou ik graag in detail willen weten hoe dat dan werkt? Fons van Gestel

Oplossing In dat geval trekt u de FAQman-oplossing (met de jack-to-bluetooth-transmitter) door naar de audio-ingang van het draadloze apparaat dat niet één-twee-drie via bluetooth is te bereiken (afbeelding 4). Met uiteraard een bluetooth-to-jack-receiver (afbeelding 5). En anders wordt het een computeridee.nl

Sonos Connect, maar dat gaat behoorlijk in de papieren lopen (afbeelding 6)!

Opeens geen beeld meer Van de een op de andere dag heb ik geen beeld meer. Ik heb de computer geprobeerd op een ander beeldscherm, maar nog steeds geen beeld. Ogenschijnlijk werkt de computer wel, maar ik kan er niets mee. De monitor werkt wel op de laptop. H. Meijer

Oplossing Als de computer doorstart, druk dan eens twee keer op de combinatie Windows-toets+P en daarna op Enter. En als de computer in het netwerk hangt, dan moet u eens kijken of u deze – vanaf de laptop – kunt bereiken via het Extern Bureaublad; daarvoor kunt u de naam van de computer gebruiken. Kijk of de computer meerdere video-uitgangen heeft. Zo ja: probeer dan een andere video-uitgang. Uiteraard kan de videokaart zijn overleden, maar zo ver is het nog niet ... Nog iets om te proberen: opstarten vanaf een Systeemherstelschijf en een opstartreparatie laten uitvoeren!

Gewenst sociaal

k heb eerder aangegeven hoe moeilijk het is om weg te blijven van de sociale media én hoe moeilijk het is om informatie op te vragen die niet direct of indirect aan jou is gerelateerd. Dat zijn slechts twee kanten van de sociale zaak. Een derde kant is het doodgegooid worden met gewenste berichten. Niet zelden zijn dat commerciële berichten … In dit geval gaat het om het uit vier personen bestaande kwintet Vier Bier en een Cola-Light; tegenwoordig wereldberoemd in Haarlem en zeer directe omstreken. En zoals u kunt naspeuren maakt hoofdredacteur Dick van de Schraaf deel uit van dit zanggenootschap dat – vaste prik – meedoet aan Korenlint (www.korenlint.nl). Tijdens de Open Monumenten Dagen in Haarlem worden ook alle zangpaleizen en -paleisjes geopend. Zangkoren van allerlei kunne mogen dan – in sessies van twintig minuten – het toegestroomde publiek laten genieten. Aangewaaide knoeiers zingen op straat, de kleine zaaltjes zijn voor debutanten en hoe bekender de zangkoren, des te groter de zalen. Waar Vier Bier en een Cola-Light het afgelopen jaar nog genoegen moest nemen de kantine van het ABC Architectuurcentrum, werd dit jaar geroken aan het grotere werk: serieuze zalen in de Philharmonie en bij Zang en Vriendschap. Je zou er op voorhand zenuwachtig van worden … Ik kan me overigens niet (?) indenken dat Dick wekenlang wakker heeft gelegen van de vraag of de zalen wel vol zouden lopen. Neemt niet weg dat Dick danig in de problemen zat toen hij ons – mijn vrouw was ook mee – kwam begroeten. “Ik ben mijn stem kwijt”, reutelde hij zo goed als onverstaanbaar. Lijkt me knap onhandig met een falset-solo voor de boeg … Pal voor het spektakelstuk dat dramatisch leek uit te pakken kwam er opeen een wonderfles tevoorschijn! Dick nam een paar slokken en hij klonk even later weer als de nachtegaal die hij normaal ook is. Het optreden verliep bijna vlekkeloos. Toen Dick die ene hoge solo inzette begon er een hond – nee, Jans was niet mee – te janken. De rasartiest liet zich evenwel niet van de wijs brengen en het direct volgende klaterende applaus was dan ook helemaal voor hem. Navraag bij onze chanteur de charme leerde me dat de wonderfles een eenvoudig huismiddeltje zou moeten bevatten. Ammehoela. Intussen had hij zich zorgen gemaakt over mijn komst: “Je had niet naar mijn WhatsApp-bericht gekeken!” Nou, dat was ook helemaal niet nodig. Niet alleen de sociale media, maar ook andere partijen, vrienden en kennissen zijn kennelijk op de hoogte van mijn belangstelling voor Vier Bier en een ColaLight. Al weken voor de aanvang van Korenlint was ik ruimschoots en gedetailleerd op de hoogte van plaatsen en tijden. Daar hoefde Dick helemaal niets voor te doen. Als je eenmaal diep in het digitale circuit zit, dan gaan de dingen kennelijk gewoon vanzelf. Vier Bier en een Cola-Light volgend jaar in de grote zaal van het Patronaat? Moet kunnen.

| 24 | 2017

FAQman's keus

Laptop kraken? De zoon van mijn zwager is een tijdje geleden overleden. Hij had een laptop met een wachtwoord op zijn Hotmail-adres. Wat ik ook probeer, ik kom er niet in want het wachtwoord is niet bekend en Microsoft wil het mij niet vertellen ... Het gaat ons voornamelijk om de foto’s die op de laptop staan. Luc van Erkelens

Oplossing He, wat naar ... Gebruik – bijvoorbeeld – een usb-stick om een live-versie van Linux te booten. Daarmee kunt u bij de harde schijf van die laptop komen, waarna het overzetten van de bestanden niet moeilijk meer is. Ook kunt u de harde schijf uitbouwen en deze via een externe behuizing op een andere pc aansluiten. Het valt dus allemaal wel mee ...

Vervelend e-mailadres Ik ging van Online naar Telfort. Het e-mailadres van Telfort staat mij echter niet aan. Hoe maak ik daar iets anders van? G. de Vries

Oplossing Uw Telfort-abonnement maakt het mogelijk om alias-e-mailadressen aan te maken (afbeelding 7). En ook extra e-mailboxen! U behoudt dan weliswaar dat automatisch toegekende e-mailadres, maar daarnaast laat u gewoon een mooi zelfgekozen e-mailadres meedraaien. Alles wat naar dat zelfgekozen e-mailadres wordt gestuurd, komt dan in de mailbox van uw account-e-mailadres terecht. Achter de schermen koppelt u dan de mailclient via dat account-mailadres met de mailbox van (tevens) het alias-adres.

Telfort heeft wel wat mogelijkheden qua e-mailadressen. Een kwestie van goed instellen!

Harde schijf in plaats van cd-romspeler Kan ik een harde schijf installeren met de aansluitingen van een overcomplete cd-romspeler? Mul

Oplossing Ja, dat kan. Sterker nog: deze aanpassing levert geen enkel probleem op! Maar dan wel een harde schijf nemen die aansluit op het type controller waarop de cd-romspeler is aangesloten. En na afloop even checken of het bios de harde schijf correct heeft herkend. Zo niet, dan een grote power-onself-test laten uitvoeren.

Update de-installeren Ik wil Windows Update KB3186568 de-installeren in Windows 10. Hoe doe ik dat? Ruud de Boer

Oplossing Ga binnen Windows 10 naar de Instellingen, Bijwerken en beveiliging, Windows Update, Geschiedenis van Updates en Installatie van updates ongedaan maken (afbeelding 8). Vervolgens komt u via-via bij een systeemtool van het Configuratiescherm terecht.

Hoe kan ik de e-mailcontacten (die in csv-files staan) naar de Mail-app van Windows 10 overbrengen? Graadje

| 24 | 2017

CCleaner gehackt Hoe zat het ook alweer met dat achterdeurtje in CCleaner? Ik gebruik het dagelijks. Hans Stoop

Oplossing Een versie van CCleaner (www.ccleaner.com) was inderdaad gegrepen door een backdoor. Dat is inmiddels – allang – opgelost met een update. Het is overigens vermel-

Contacten naar Mail-app

Oplossing De Mail-app beheert de contactpersonen niet, dat doet de app Personen. En die app Personen is het handigst te vullen via uw Microsoft-account waarvan u de webmail van Outlook.com kunt gebruiken. Daar vindt u namelijk de csv-importeerfunctie die u nodig hebt om dat netjes voor elkaar te krijgen! Toegegeven, dat is een kleine omweg ...

Op die plek vindt u de update(s) die u kunt verwijderen.

Het is soms even zoeken naar het juiste linkje. Bij deze gevonden, waarna het verwijderen van updates opeens mogelijk is geworden.

denswaardig dat de backdoor alleen via de 32bit-versie van CCleaner met het versienummer 5.33.6162 verspreid werd. Inmiddels zijn we alweer wat versies verder (afbeelding 9)!

Dropbox in de problemen Ik heb een Dropbox-account dat is aangemaakt met een oud e-mailadres. Dat wil ik omzetten naar een nieuw e-mailadres. Echter, het wachtwoord van het Dropbox-account is ook al verlopen. Nu stuurt Dropbox een nieuw wachtwoord naar mijn oude e-mailadres. En daar kan ik niet meer bij ... Hoe kom ik uit deze cirkel? Hennie Hagen

Oplossing Als u geluk hebt, staan de Dropbox-bestanden op uw pc. Immers, naar Dropbox in de cloud wordt een kopie van die bestanden gemaakt. Voor de zekerheid – nodig is het niet – maakt u een lokale back-up van die bestanden; iets dat gebruikelijk zou moeten zijn. En vervolgens maakt u gewoon een nieuw Dropbox-account aan, met het nieuwe e-mailadres. Want met de support-afdeling van Dropbox kunt u helaas alleen bellen wanneer u een betaald Dropbox-account hebt.

Vrij TV kijken Op Facebook wordt reclame gemaakt voor Vrij TV kijken. De website is www.tvsurfantenna. com. Is dit legaal? Berry Luikinga

Oplossing Het gaat om een indoor-antenne die broadcast-signalen uit de ether haalt (afbeelding 10). Als het om niet-gecodeerde digitale programma’s gaat, is dat helemaal legaal. Iets anders kan uw FAQman er ook niet van maken ...

10 9

Wie CCleaner up-to-date houdt, die is reeds helemaal schadevrij ... Hier praten we over: een indoor antenne waarmee u digitale tv-signalen kunt ontvangen.

FAQman

Schijven weg in bios De nieuwste update van Windows 10 laat de harde schijven niet meer zien in het bios. De harde schijf start daarom ook niet meer op. De cd-rom wordt nog wel meegenomen, maar daarna is het stil. Via een Linux live-cd zijn de harde schijven wél te zien. Chris0745

Oplossing Hier gaat niet Windows 10, maar uw bios de fout in. Als de harde schijven niet in de bios worden getoond, dan kan Windows 10 ze – want dat is wat later – ook niet laten zien. U zult dan ook met de bios aan het werk moeten. Probeer de volgende dingen: (1) zet het bios op de Default Values, (2) schakel de langzame poweron-self-test van de bios in, (3) zet een ruime time-out op de Harddisk Pre-Delay en (4) kijk of u de bios-firmware vanaf de cd-romspeler kunt updaten. En ... het zou ook zomaar de voeding van uw pc kunnen zijn. Als de pc een paar seconden draait, geef dan eens een reset.

iTunes Verwijderen

op een door mij gekozen tijdstip rustig kan uitvoeren. Die optie zie ik echter niet staan bij de diverse aanbieders. Birgit Velthoven

Oplossing Office 365 Home installeert u vanaf internet. Dat is logisch, want het is voor – maximaal – vijf gebruikers, op verschillende en meerdere apparaten. En daarvoor zijn er natuurlijk Microsoft-accounts nodig om dat allemaal in goede banen te leiden. Die installatie vanaf internet gaat uiterst soepel en u bent ook meteen up-to-date. En de installatie is 24/7 (dus wanneer u maar wilt) uit te voeren!

Oude spelletjes, nieuwe pc Ik heb nog heel veel oude computerspelletjes voor Windows 95, Windows 98, Windows XP en Windows 2000. Kan ik deze spelletjes nog afspelen op een computer met Windows 7? Ik wil ze graag aan mijn kleinzoon geven. Sonja Huner

Ik kan een oudere versie van iTunes niet verwijderen. En daardoor kan ik een nieuwere versie van iTunes niet installeren. Hans van Gelder

Dit is de manier waarop u te werk wilt gaan: de wifi-repeater(s) via ethernet aansluiten op de wifi-router.

Intussen zal het afhangen van de eisen die de spelletjes stellen aan de hardware (bepaalde videokaart, bepaalde geluidskaart) en het besturingssysteem (bepaalde software-bibliotheken). Het wordt dan ook een kwestie van proberen, waarbij u – via Verkenner – nog wat kunt experimenteren met de Compatibiliteitsmodus waarmee de exe’s van de spelletjes worden gestart (afbeelding 11).

FRITZ!Box uitbreiden Graag wil ik het bereik van mijn wifi-netwerk uitbreiden door het hele huis. Daarom wil op mijn FRITZ!Box twee (bekabelde) wifi-repeaters aansluiten. Welke raadt de FAQman aan? Mark van Zanten

Oplossing Als u tevreden bent over die FRITZ!Box, dan is een FRITZ!WLAN Repeater 1750E wellicht een goed idee (afbeelding 12). Deze wifi-repeater is van hetzelfde (goede) merk en kan met behulp van een ethernetkabel (maar ook draadloos via wifi) in contact worden gebracht met de hoofdrouter. Kijk hier maar eens: www.tiny.cc/1750e.

Oplossing Probeer het eens met de Uninstall Tool die u hier kunt vinden: www.crystalidea. com/uninstall-tool. En kijk ook wat de Windows Installer CleanUp Utility (www.tiny.cc/wicu) voor u kan betekenen. Verder hier nog een how-to: www.tiny. cc/ituverw.

Op zoek naar Office 365

Aan het werk met de Compatibiliteitsmodus van een willekeurige exe.

Ik ben op zoek naar Office 365. Ik zie eigenlijk alleen maar pakketten met een abonnement. Office 365 Home & Business is zonder abonnement, kost 239 euro, maar heeft geen Outlook. Valt dus af. Dan moet ik toch maar gaan voor Microsoft Office 365 Home met een abonnement van één jaar, zoals de FAQman mij adviseerde. Maar: ik wil het programma graag installeren vanaf cd zodat ik die installatie

Oplossing De spelletjes die voor Windows 95 en Windows 98 zijn bedoeld, kunnen zomaar buiten de boot vallen ... In die tijd startte Windows nog via-via vanuit DOS op. Sinds Windows XP, liever gezegd Windows 2000, is er sprake van de nieuwe – bijna – 100% hedendaagse Windows-manier van werken (lees: is gebaseerd op de NT-kernel, New Technology).

computeridee.nl

Film-GB’s op dvd’s Een kennis heeft zijn films gecombineerd op een externe harde schijf laten zetten. Het betreft 13 GB aan films. Nu wil hij dit bestand op 4 dvd’s. Kan dat? Rudi Koopmans

Oplossing Ga naar www. dvdshrink.org voor de tool DVDShrink. Dat is het ideale hulpprogramma om bestaande videobestanden die eigenlijk op dvd-video zouden moeten staan te verkleinen. Verder kan dat

grote filmbestand ook in stukken worden gehakt, en wel met behulp van Free Video Cutter (www.freevideocutter.com).

Hardeschijf-potpourri Ik heb een pc waar ik bij aanschaf twee identieke harde schijven in heb laten zetten. Dit omdat ik in het verleden van de C:\ altijd een kloon maakte naar D:\ om te voorkomen dat ik bij een kapotte C:\ alles kwijt zou zijn. Sinds de installatie van Windows 10 ben ik D:\ kwijt! Ik zie nu een C:\ en een L:\ (beide 296,67 GB) en een K:\ en M:\ van respectievelijk 1000 MB en 449 MB. Ik zie ook dat op C:\ het systeem staat en op L:\ dezelfde bestanden, maar dan van eerdere datum. Hoe vind ik uit bij welke harde schijf K:\ of M:\ hoort? Kan ik na het klonen ongestraft de kabeltjes loshalen van de kloon, zodat deze schijf schoon blijft? En welk programma kan ik het beste gebruiken? Piet van Rij

Oplossing Ga via Configuratiescherm, Systeembeheer en Computerbeheer naar het Schijfbeheer. Dat gaat u alles vertellen. Op die plek ziet u de twee fysieke harde schijven als ingedeelde balken onder elkaar staan, met in die ingedeelde balken de toegekende stationsletters. Wat betreft die kabeltjes: die kunt u loshalen, dat kan geen kwaad. En het is op zich wel een goed idee qua ransomware. Overweeg een schakelaar waarmee u de power-kabel van de tweede harde schijf kunt manipuleren. En dan dat programma … probeer Clonezilla (http:// clonezilla.org), dat is wel in orde als backup-tool. | 24 | 2017

Pc hangt op sd-kaart Ik heb een probleem met meerdere sd-kaartjes van 16 GB en 32 GB. Ik experimenteer met de Raspberry Pi. Na de laatste update van Windows 10 kan ik de sd-kaartjes niet meer formatteren. Zodra ik een sd-kaartje in de pc stopt, slaat deze vast. Jan Root

Oplossing Ga naar het Configuratiescherm en de systeemtool Automatisch afspelen. Daar gaat u instellen dat er niets (!) mag gebeuren als er een sd-kaartje in de pc wordt gestoken. Dat gaat ervoor zorgen dat uw pc niet blokkeert op de inhoud van het sd-kaartje dat op de een of andere manier verkeerd wordt geïnterpreteerd.

13 Deze usb-stick heeft een capaciteit van maar liefst 128 GB – dat is bijkans een complete ssd!

Oplossing Hier is het de grootte van de usb-stick die bepaalt hoeveel mp3’s u erop kwijt kunt. En er zijn tegenwoordig zeer forse usb-sticks te koop! Een usb-stick van 128 GB is geen enkel probleem en daar kunt u – in hoge kwaliteit mp3 – al gauw driehonderd audio-cd’s op kwijt (afbeelding 13). Dat moet genoeg zijn, denkt u niet?

Oude filmscanner Geen ip-adres bij overschakelen Bij overschakelen naar een ander wifi-accesspoint wil mijn laptop daar geen geldig ip-adres krijgen. Als ik dan handmatig voor dat wifi-accesspoint een ip-adres en een gateway invoer, krijg ik wél internet. Als ik daarna alles weer automatisch zet, dan wil het wel gewoon direct werken. Dit geldt voor alle wifi-adapters. Cees van der Burg

Oplossing Vreemd ... Ga als Administrator naar de dos-opdrachtregel en probeer deze twee commando’s eens: (1) ipconfig /release gevolgd door een druk op Enter en (2) ipconfig /renew gevolgd door een druk op Enter. Is uw FAQman zeer benieuwd wat er gebeurt ... Wel alles op automatisch zetten!

Is mp3 wel optimaal? Ik rip soms dezelfde cd’s. Maar nu wil ik cd’s maar één keer rippen, om ze daarna weg te kunnen bergen. Ik wil graag de cd’s naar mp3’s omzetten, om ze op mijn smart-tv af te kunnen spelen via usb. Is dit slim? Vanwege de grootte, de compabiliteit en de kwaliteit van het mp3-bestand? Ik vind het namelijk handig om alles samen op één usb-stick te hebben. Ruben Hennon

| 24 | 2017

Ik wil reageren de vraag van Anne Mulder, van wie de oude filmscanner niet meer werkt onder Windows 10. Een mooie oplossing is NAPS2 (Not Another PDF Scanner). Daarmee zijn bestanden in veel verschillende formaten op te slaan. Zie hier: www.naps2.com. Je hebt dan ondersteuning voor twain- en wia-drivers en het is geheel gratis. Mijn oude HP ScanJet werkt met NAPS2 en de laatste driver goed onder Windows 10! Frits Schouten

gepresenteerd, zonder dat ik dit steeds voor elke mail opnieuw moet instellen. Kan dat? Kruila

Oplossing Ga naar www.sperrysoftware. com. Daar vindt u de tool Zoom Email Windows en daarmee kunt u enkele zoom-instellingen keihard vastzetten. Want dat is namelijk het probleem: Outlook begint steeds weer op 100%. Overweeg – in verband met die ogen – ook eens de aanschaf van een 30inch-monitor!

Over veilig internet Er is tegenwoordig zoveel te doen over veilig internet, men praat dan ook over vpn. Is dat wel zo veilig? Leon

Oplossing Een vpn (virtual private network) maakt internet in principe niet veiliger. Dat wil zeggen: als u uw surfgedrag niet verandert, dan haalt u nog steeds dezelfde rommel binnen! Nee, wat dat betreft hebt u meer aan een zwaar internetsecu-

Oplossing Eentje uit de dagelijkse praktijk. Er zijn nogal wat oude (film)scanners in omloop, dus iedere tip is waardevol. Daarom geplaatst!

rity-pakket. Wat een vpn wél doet, is uw ip-adres verbergen en ervoor zorgen dat het dataverkeer tussen uw computer en de internet-toegang (achter de server van de vpn-aanbieder) wordt versleuteld. Maar of daar de winst te pakken is?

Nog geen Creators Update? Hoe kan het dat ik nog altijd niet de Creators Update heb gehad? Terwijl de volgende grote update inmiddels al wordt uitgerold! Wat nu? J. Louwen

Oplossing Mogelijk is uw versie van Windows 10 reeds op het niveau van die Creators Update. Ga daarvoor naar Instellingen, Systeem en Info. De velden Versie en Build van het besturingssysteem vertellen u wat u weten wilt (afbeelding 14). En op https://en.wikipedia. org/wiki/Windows_10_version_ history kunt u nalezen hoe dat zit met die interne versies van Windows 10 (afbeelding 15). Enfin ... Intussen kunt u altijd nog een nieuwe (!) installatie-dvd voor Windows 10 creëren, om

Even kijken met welke interne versie van Windows 10 we aan het werk zijn. Dat is hier te zien.

Outlook altijd op 150% Omdat mijn ogen minder zijn geworden, wil ik graag dat in Outlook alle inkomende mail standaard gezoomd tot 150% wordt

FAQ man' s archief

Niet gevonden wat u zocht?

De FAQman beantwoordt meer vragen dan we in deze rubriek kunnen plaatsen. Kijk voor alle vragen en antwoorden op www.computeridee.nl/faqman Of hij uw vraag beantwoord heeft, kunt u controleren op www.computeridee.nl, via de zoekfunctie rechtsboven. Tik daar uw achternaam in en u ziet of uw vraag ertussen staat.

Deze Wikipedia-pagina kan u meer informatie verschaffen.

daarmee een upgrade-installatie uit te voeren, waarbij alles binnen het besturingssysteem intact blijft.

Apps & Downs Tekst Gertjan Groen

Apps & Downs Koken Heel Holland Bakt Het populaire kookprogramma van omroep MAX wil heel Nederland aan het bakken krijgen. Wie enthousiast is geworden door het programma, kan dankzij deze app ook zelf aan de slag met recepten van de deelnemers. Van de knalgroene meloentaart van Gwenn (ook wel bekend als ‘plagiaattaart’) tot de Chocolade Brioche van Beth. De recepten zijn ingedeeld in categorieën. De beschrijvingen zijn heel uitgebreid en zelfs voorzien van kookwekkertjes. Ook is er een favorietenfunctie. Helaas is de vormgeving wat grof, zeker op de iPad, waar het grotere scherm nauwelijks wordt benut. Android, iPhone, iPad – Gratis

Kitchen Stories Bring! Shopping List Deze app benadert de boodschappenlijst op een geheel nieuwe manier. In plaats van het intypen van boodschappen tikt u gewoon op het pictogram voor bijvoorbeeld brood of melk. Als dat nodig is voegt u nog details toe, zoals het aantal of een beschrijving. U hoeft zich uiteraard niet te beperken tot één boodschappenlijst.

Philips Hue De vorig jaar flink vernieuwde Hue-app heeft er een leuke feature bijgekregen: een optie om timers voor lampen in te stellen. Dat geeft de mogelijkheid een Hue-lamp als kookwekker te gebruiken. Naast bijvoorbeeld het aanzetten van een lamp of een hele groep, kunt u ook een effect kiezen, zoals knipperen. Een lamp als kookwekker is vooral praktisch als u even de keuken verlaat, of natuurlijk voor doven en slechthorenden die een gewone kookwekker niet (goed) kunnen horen. Wat gebruiksvriendelijkheid betreft ligt de Hue-app helaas nog niet op het niveau van zijn voorganger. Android, iPhone, iPad – Gratis computeridee.nl

Dit is wat vormgeving betreft een van de mooiste kookapps, mede dankzij de mooie grote foto’s. Ook inhoudelijk is het een smakelijke app, met heldere beschrijvingen die ook weer rijkelijk van foto’s zijn voorzien. De bereiding kan daardoor bijna niet meer fout gaan, zeker met de kooktips in de vorm van korte video’s. Heel praktisch is dat u snel het aantal porties kunt verlagen of verhogen. Hoewel er inmiddels veel Nederlandstalige recepten in zijn opgenomen, is het Engelstalige aanbod een stuk groter. Het kan dus de moeite waard zijn om, via uw profiel, de taal op Engels te zetten. Android, iPhone, iPad – Gratis

Weber iGrill Voor een feestje of kerstdiner maakt u snel een extra lijstje. Ook kunt u lijstjes delen met anderen, bijvoorbeeld uw partner. Jammer genoeg is de app nog niet in het Nederlands vertaald. Android, iPhone, iPad – Gratis

Streeft u naar de perfecte kerntemperatuur voor vlees in de oven of op de bbq? Voor deze meting kunt u uw smartphone gebruiken in combinatie met los verkrijgbare bluetooth-temperatuursensoren. In de app selecteert u wat voor vlees u gaat bereiden. Tijdens de bereiding ziet u in een grafiek wat de temperatuur is, en zodra het vlees klaar is, ontvangt u een melding. De overname door Weber heeft de app geen goed gedaan, maar de laatste updates brengen gelukkig enkele populaire features weer terug. Alternatieve temperatuursensoren en apps zijn er ook, van onder meer GrillEye en Inkbird. Android, iPhone, iPad – Gratis | 24 | 2017

Uitsmijter Tekst Jolein de Rooij

Uitsmijter r te s e e tm o o r g n e e ls a ken

S ch a

ier van de zes kinderen van de Groningse familie Van Foreest schaken op hoog niveau. Zo won de negenjarige Machteld afgelopen juni het Nederlands kampioenschap voor jongens en meisjes tot en met twaalf jaar. En Jorden werd als zestienjarige in 2015 de jongste Nederlandse schaakgrootmeester ooit. Dat de kinderen het zo ver schoppen in de schaakwereld, komt ook doordat hun moeder hen tot aan de middelbare school thuis onderwees. Dat ging zó vlotjes, dat er veel tijd overbleef voor andere vakken. Waaronder schaken. En omdat Sheila Timp niet alleen wetenschapper is, maar ook een ervaren ontwikkelaar, bouwde ze zelf een trainings-app. Waar u misschien ook iets aan kunt hebben.

Waarom heb je RealChess gemaakt? “Het viel me op dat bestaande software om schaken te oefenen vaak spelsituaties laat zien die onrealistisch zijn. Zoals de situatie dat je met de volgende zet een paard of een loper kunt slaan, zonder dat de tegenstander je daarvoor onmiddellijk afstraft. Tijdens echte partijen staan alle stukken meestal gedekt, want geoefende spelers denken veel zetten vooruit. Daarom leek het me beter om

| 24 | 2017

Voor wie is RealChess?

FOTO: MACHTELD VAN FOREEST

Wilt u goed leren schaken? Dan hebt u vaardigheden nodig die u misschien nooit getraind hebt. RealChess helpt u daarbij.

Wie Sheila Timp Waar Groningen Wat RealChess Waarom Tactisch leren schaken

als trainingsmateriaal bordposities te kiezen uit echte partijen.”

Hoe ging je te werk? “Om mijn app te maken, koos ik een database met schaakpartijen uit toernooien. Ik liet een schaak-engine automatisch uitrekenen welke momenten cruciaal waren. Zo kon ik stellingen selecteren waarvoor één zet bestaat die de allerbeste is. Die stellingen zijn geschikt als opgaven in RealChess. Je

“RealChess traint volwassenen en serieuze kinderen in subtiele zetten die hun winstkansen op lange termijn verhogen. Voor een schaker is het heel belangrijk om in gedachten toekomstige bordposities te kunnen visualiseren. Daarom traint RealChess spelers in blindschaken. Als je dat goed kunt, maakt je dat bijna automatisch een sterke schaker. Ook traint RealChess het spelinzicht, o.a. met bordsituaties waarvan je moet aangeven welke stukken ongedekt staan, of aangevallen worden. Niet alleen nu, maar ook na een aantal zetten. Iedereen kan een gratis proefversie voor Android downloaden van mijn site. Voor de volledige versie vraag ik een tientje. Zo kan ik de kosten dekken, onder meer van de server. En uit principe vind ik dat softwaremakers betaald moeten worden voor hun werk.”

kunt er ofwel een voordeel mee behalen, of voorkomen dat je tegenstander voordeel behaalt. Dat effect hoeft niet meteen zichtbaar te zijn, maar kan ook pas vele zetten later in de partij duidelijk worden. Goede schakers zijn namelijk niet gericht op snelle winst, maar op strategische zetten die hun positie op het bord versterken. Ze spelen bovendien lang niet altijd aanvallend, maar ook vaak verdedigend.”

Oproep

Doet u ook iets bijzonders met uw computer? Of hebt u een handige softwareoplossing voor uw hobby bedacht? Stuur dan een e-mail met als onderwerp ‘Creatief met de computer’ naar redactie@computeridee.nl. Wie weet komt u ermee in Computer Idee.

Sites

www.vanforeest.com/realchess www.sheila.vanforeest.com/ index.html www.tiny.cc/schaakdocu

Volgend Nummer

Colofon

Redactie Computer Idee Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem Algemeen: redactie@computeridee.nl FAQman: faqman@computeridee.nl Mailbus: mailbus@computeridee.nl Voor Nop: voornop@computeridee.nl Vers Getest: versgetest@computeridee.nl Tips & Trucs: tiptruc@computeridee.nl Artikelideeën: idee@computeridee.nl Pers: persberichten@computeridee.nl www.computeridee.nl facebook.com/ComputerIdeeNL twitter.com/computeridee

Films downloaden mag niet (meer). Maar oude gewoontes leer je niet zomaar af, dus menigeen haalt af en toe toch nog een filmpje binnen. Wij laten zien hoe u op een veilige manier downloadt.

Haal meer uit Netflix Kent u alle mogelijkheden van Netflix al? Met onze nuttige (pro-)tips wordt kijken nóg leuker!

De nieuwe Computer Idee is vanaf 14 no vember te koop!

Steengoed! Kunststof? Mwah. Metaal? Gewoontjes. Hout? Afgezaagd. Wie écht origineel voor de dag wil komen, gaat voor deze keigave gadgets en accessoires.

Medewerkers René van Asselt, Randolf Bouwma, Toon van Daele, Mark Gamble, Dennis Gandasoebrata, Martin Gijzemijter, Gertjan Groen, Dirkjan van Ittersum, Peter Keizer, Jolein de Rooij, Dirk Schoofs, Emke Slijkerman, Ap de Smits, Erwin Suvaal, John Vanderaart

Advertenties

Wifi-wát? Triband, 4x4 mu-mimo, beamforming, 600+1300 Mbps ... router-jargon is soms ondoorgrondelijk. Waar staan al die termen voor en – belangrijker – wat betekenen ze voor uw wifi-verbinding?

ALLE ONDERWERPEN ONDER VOORBEHOUD

Hoofdredacteur: Dick van de Schraaf Eindredactie: Annemarie Korevaar, José Pauty, Theske Slijkerman Online: Randolf Bouwma, Daan Doedens Coördinators Vormgeving: Ilona Moerland, Bert Sluyter Vormgeving: Dian Geerts Uitgever: Remco de Graaf Marketing: Marjolein Sturk, Joep Preijde, Leontien Boere Redactieassistentie: Irene Roos Drukkerij: Roto Smeets Weert

Goed en veilig downloaden

Accountmanagers: Jerry Moi-ThukShung, Marcel Ott, Raymond Ullers 023-543 0000 / sales@reshift.nl Advertentie-aanlevering: Marco Verhoog, mverhoog@reshift.nl Telefoon: 023-543 0020 Als u boven een artikel het Partner-logo ziet staan, is dit artikel gemaakt door de Partner-redactie van uitgeverij Reshift. Deze redactie werkt apart van de reguliere redacties. Zowel de onderwerpkeuze als de inhoud van artikelen met dit logo komen tot stand in overleg met commerciële partners.

Doen alsof Een gameconsole maken van uw pc, of Android-apps draaien zonder Android-telefoon. Onmogelijk? Níet met de juiste software. Emuleren heet dat, en wij laten zien hoe zoiets werkt.

Klantenservice Disclamer Hoewel uiterste zorg is besteed aan Computer Idee, aanvaardt de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in het blad, online of enig andere digitale versie van Computer Idee. Alle in Computer Idee genoemde prijzen zijn onder voorbehoud (van wijzigingen en typfouten). Auteursrechten: © 2017 by Reshift Digital, Haarlem. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Computer Idee is een uitgave van Reshift Digital.

Computer Idee verschijnt 26 x per jaar. Een jaarabonnement kost € 73,– en een halfjaarabonnement € 39,95. Maandabonnementen: € 6,50 per twee nummers. Een los nummer kost in de winkel € 3,50. Equrion Services B.V. verzorgt de financiële afhandeling voor Reshift Digital B.V. Een nieuw abonnement wordt gestart met de eerst mogelijke editie voor een bepaalde duur. Na de eerste abonnementsperiode wordt het abonnement stilzwijgend voortgezet voor onbepaalde tijd en betaalt u de reguliere abonnementsprijs. Vanaf dat moment is het abonnement opzegbaar met inachtneming van een opzegtermijn van 1 maand. Een abonnement is alleen mogelijk in Nederland en België.

Beëindiging abonnement Na de omzetting voor onbepaalde duur kan op ieder moment per wettelijk voorgeschreven termijn van 1 maand worden opgezegd. Uw opzegging ontvangen wij bij voorkeur telefonisch. U kunt de Klantenservice op werkdagen tussen 10 en 14 uur bereiken via 023 – 536 4401. Verhuizing, bezorgklachten en vragen Ga hiervoor naar www.mijnreshift.nl, de digitale klantenservice van Reshift Digital, de uitgever van Computer Idee. Nadat u zich hebt geregistreerd, kunt u voortaan inloggen met uw email-adres en wachtwoord.

Abonnementsvormen

Kosten per jaar

Kosten per periode

Edities

Per editie

Betaling per

Jaarabonnement* Halfjaarabonnement* Maandabonnement* Losse verkoop

€ 73,– € 79,90 € 84,50 € 91,–

€ 73,– € 39,95 € 6,50 € 3,50

26 13 2 1

€ 2,81 € 3,07 € 3,25 € 3,50

jaar half jaar 4 weken editie

* Deze prijzen gelden bij automatische incasso.

Abonneren kan via www.computeridee.nl/abonneren. computeridee.nl

Persoonsgegevens Wij nemen uw gegevens, zo-als naam, adres en telefoonnummer op in een gegevensbestand. De verwerking van uw gegevens is aangemeld bij het College Bescherming Persoonsgegevens in Den Haag door Reshift Digital, de verantwoordelijke voor uw gegevens. De gegevens worden gebruikt voor de uitvoering van met u gesloten overeenkomsten, zoals de abonnementen-administratie. Daarnaast kunnen wij uw gegevens gebruiken om u op de hoogte te houden van interessante informatie en/of aanbiedingen. Uw gegevens kunnen aan door ons zorgvuldig geselecteerde partijen ter beschikking worden gesteld. De gegevens kunnen, samen met hun informatie over u, worden geanalyseerd om de aanbiedingen en/of informatie zoveel mogelijk op uw interesses af te stemmen. U kunt bij het opgeven van uw gegevens bezwaar maken tegen beschikbaarheidstelling van uw gegevens aan derden. Ook kunt u uw eigen gegevens opvragen en verzoeken ze te corrigeren of te verwijderen. Stuur hiertoe een kaartje aan Klantenservice Reshift Digital, Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem.

| 24 | 2017

KRACHTIGE ALLROUNDER Tower speakers die je muziek nieuw leven inblazen – van pop, rock & klassiek, tot R’n’B, electro & jazz. Dat klinkt pas goed!

ULTIMA 40 MK2