Computer Idee 26 2018 Preview by Reshift

26 Slechts

€

27 november - 11 december 2018

3,50 SINTERKLAAS

De leukste cadeaus

GOOGLE WERKT EEN WEEKJE MEE

Hoe goed is de Assistent?

Veilig opslaan Is raid iets voor u?

W orkshops:

VOOR 2019

DE B ES TE DIGITALE VOORNEMENS

IN LINUX MINT

Automatisch back-uppen

Handig én veilig

Fotobeheer op de nas 7

| 23 | 2017

Welk liedje is dat? Deze tools weten het!

Windows 95 als app Waze wijst de weg

Meer plezier van Netflix

Inhoud

Inhoud 10

Een weekje met Google Assistent

Deze editie

10 Google Assistent Een praktijktest van de Nederlandstalige versie. 20 Fotobeheer op een nas Al uw foto’s op een centrale netwerklocatie. Hoe doet u dat? 28 Goede digitale voornemens Alle digitale zaken die we in 2019 écht gaan aanpakken!

Sinds de zomer kunnen we ook in het Nederlands met Google Assistent babbelen. Hoe goed begrijpt deze virtuele assistent ons?

Workshops 14 Windows 95 op Windows 10 App voor nostalgische zielen. 24 Haal alles uit Netflix Tips en onbekende functies. 36 Back-ups in Linux Mint Automatische opslag in Linux. 40 Navigeren met Waze Aanrader voor automobilisten.

Grenzeloze foto-opslag Een nas is ideaal om al uw dierbare foto’s veilig en overzichtelijk mee te beheren. We geven u een uitgebreid plan van aanpak.

43 Video DownloadHelper Haal élke video binnen. 44 Sinterklaas-special De allertofste Sinterklaascadeaus voor kids. 46 Wat is raid? Wat is raid precies en vooral: wat hebben we eraan? 54 Herken de song Tien tools waarmee u muziek kunt identificeren. 26

27 novemb

er - 11 decemb

er 2018

3,50

Slechts

€

50 Word abonnee Kies zelf het abonnement dat het best bij u past!

SINTERKL

De leukst cadeause AAS

GOOGLE WERKT EEN WEEKJ E MEE

Hoe goed is de Assisten t?

Vopeslailig an Is raid iets

voor u?

VOOR 2019

DE BE

D I G I T STE ALE

VOORN

EMENS

IN LINUX

Workshops:

Handig én veilig

Fotobehee

r op de na

7 26 Cover

| 23 | 2017

(EW).indd

Windows als app 95

MINT

Automatisch back-upp en

s Welk lied Deze too je is dat? ls weten het!

Waze wijst de weg Meer plezi van Netflixer

15-11-18

O, kom er eens kijken Geen ‘bromtol met een zweep erbij’, maar twee pagina's vol coole Sint-gadgets!

Gemak dient ... G

edurende het jaar komt u in Computer Idee heel veel tips, trucs, workshops en ander wetenswaardigs tegen. Aan het eind van het jaar bundelen we die hier – met de collegatitels – in een kloeke dvd die u tegen een zacht prijsje op de kop kunt tikken. Da’s niet alleen voordelig, het is ook handig, want op die manier kunt u met een paar simpele muisklikken alle producties terugvinden die – onder meer – in Computer Idee hebben gestaan. Enige nadeel: als u thematisch aan computeridee.nl

De voor- en nadelen van raid Met raid maakt u uw harde schijf in theorie sneller, groter óf betrouwbaarder. Maar hoe werkt raid, en waarom zou u voor deze oplossing kiezen?

de slag wilt, moet u zelf gaan zoeken. Daarom leek het ons leuk om het u – vooralsnog eenmalig – nóg makkelijker te maken. Bij de workshop ‘Goede voornemens’ op pagina 28 hebben we bij elk voornemen een workshop gezocht die een en ander nader toelicht. Dus: de tip om toch vooral wél te gaan back-uppen, wordt begeleid door een workshop die dat uit en te na behandelt. De workshops vindt u overigens niet in deze papieren editie, maar online op de website van Computer Idee. Geniet

Rubrieken 4 Mailbus Lezers geven hun mening 6 Nieuws Ontwikkelingen, trends en nieuwe producten 17 Gespot in Area 120 Experimenteren met Google

ervan! Nu we toch online zijn: volgt u Computer Idee al op Instagram? Daar krijgt u onder meer wekelijks een Dicke Tip. Juist, van ondergetekende  Veel lees- en doeplezier!

Dick van de Schraaf Hoofdredacteur dvdschraaf@reshift.nl

27 Apps & Downs Opvallende nieuwe apps 31 Tips & Trucs Handige slimmigheden 39 Computeralfabet Computerbegrippen van A tot Z, inclusief concrete tips 52 Voor Nop De leukste gratis software 58 Vers Getest Nieuw spul, voor u bekeken 60 FAQman + FAQtips! Problemen opgelost 66 Uitsmijter Akoestische iPhone-versterker 67 Abonneeservice/colofon Plus: volgend nummer

| 26 | 2018

10:18

Tekst Mark Gamble

Mailbus Zegt u he t maar! Klikspaan Ik zit met een probleem. Jaren geleden heb ik al eens iets geschreven over partijen waarbij je je op mailtjes kan abonneren die, als je een advertentie aanklikt, daarvoor een vergoeding geven. Een leuk spaarprogramma waarmee je geld of cadeaus kunt verdienen. Er is echter een nieuwe trend; deze bedrijven sturen nu ook mails met advertenties die, als ik er op klik, géén vergoeding geven. Dat

(Be)scheuren

Onze vaste tekenaar Erwin Suvaal stuit regelmatig op berichtjes die het verdienen om in een cartoon op de hak te worden genomen.

26 | 2018

doen ze op zo’n manier dat je er vaak, zonder er erg in te hebben, toch op klikt. En dat is leuk voor de adverteerder en voor de verspreider van de mailtjes, want die doet het natuurlijk niet voor niets, maar ik krijg dan niks. Volgens mij is dat spam. Ik wil daar dus vanaf. Maar dan krijg ik ook hun betaalde mailtjes niet meer! Als ik echt boos word, dan meld ik ze wel aan voor spam, maar eerst wil ik nog even weten of mijn lijfblad een betere oplossing heeft. Hebben jullie een idee? Hans M. Roeper Via verschillende sites – we noemen er een paar: www. enqueteclub.nl, www.nucash. nl en www.spaaractief.nl – is het mogelijk om geld te verdienen door alleen te klikken op een advertentie in de mail. U krijgt dan voor iedere klik op de link een vergoeding, zij het wel een héél kleine: een halve cent of één cent. Bij het aanmaken van een account wordt vaak wel een extra bonus gegeven, maar dan ligt de uitbetalingsdrempel ook wat hoger, meestal op 25 euro. Op zich een leuke manier van gratis geld verdienen, maar voordat u het gewenste bedrag hebt bereikt, bent u al snel een aantal maanden verder. Het verdienmodel voor dergelijke sites ligt ‘m vooral in het feit dat de adverteerders willen dat u via zo’n advertentielink een product of dienst aanschaft. De adverteerder betaalt de website een bepaald bedrag en u als lid ontvangt daarbij dan ook weer een extra bedrag op uw saldo. Bij de

Mailbus

Ondertussen ...

... op de redactie ... werd Halloween fl ink gevierd! Sommige collega’s gingen zo ver dat ze de hele dag met zo’n masker op liepen, maar het gebruik van een haarconditioner is in dergelijke gevallen toch wel aan te raden.

te downloaden na registratie. U kunt het downloaden op www.lightzoneproject.org J.Slendebroek Lightzone is inderdaad ook opensource, maar op de site zien we dat het programma al een tijdje niet meer is bijgewerkt. Op zich zegt dat niets, behalve dan dat de maker ervan weinig tijd meer in de software steekt. Bovendien moet u eerst een account aanmaken voordat de software gedownload kan worden en dat ging bij ons niet helemaal goed; we kregen bijvoorbeeld geen bevestigingsmail. Op de site lezen we dat ook andere personen problemen hebben met de registratie. Kortom, we hebben de software helaas niet kunnen testen.

Inspirerend meeste diensten hoeft u echter niet de mails afzonderlijk te openen, maar kunt u in een overzicht zien welke berichten er zijn en ziet u direct of er per bericht een bedrag wordt uitgekeerd voor het klikken, en hoeveel dat is.

Cloud Regelmatig schrijven jullie iets over cloudopslag. Wat mij opvalt, is dat het steeds gaat over de bekende opslagdiensten zoals OneDrive en Dropbox. Ik wil u graag wijzen op Sync.com. Deze dienst is gevestigd in Canada en maakt gebruik van end-to-end-encryptie. Het gebruik is doodsimpel. Gewoon in de Verkenner én via een browser, en ook is er een prima app. Voor meer informatie: www.sync.com. Frank Wagtendonk Dank voor uw brief; we zullen Sync zeker eens nader gaan bekijken.

Gratis Photoshopalternatief In de Mailbus van Computer Idee 21 zocht W. Masen een opensource-fotobewerkingsprogramma. Lightzone is zo’n programma dat lijkt op Photoshop Elements en is nog steeds computeridee.nl

Mijn droom is om jongeren te inspireren hun creativiteit digitaal uit te leven zonder belemmering van taal of geld. Ik ben docent en in mijn klassen werken de leerlingen met laptops en merk ik dat ze graag dingen willen maken, maar niet weten hoe. Ik wil ze aanmoedigen niet alleen maar te gamen, maar hun computer ook te gebruiken om iets te maken. Software is vaak duur en training is in het Engels. Op het internet is van alles te vinden, maar het staat dan ook overal en nergens. Daarom heb ik twee jaar geleden een subsidie aangevraagd bij het Leraren Ontwikkel Fonds. Ik wilde een website opzetten met allemaal gratis creatieve software bij elkaar; programma’s die je zo kunt installeren en gebruiken en waar je echt fantastische dingen mee kunt maken. De website moet inspirerend zijn en Nederlandstalige training bieden. Die subsidie kwam er en nu is www.2d3d.gratis een feit: zo’n 90 video’s met training

We vinden dit zeker een heel leuk initiatief! We plaatsen daarom uw brief in deze Computer Idee en hopelijk trekt dat nog wat meer bezoekers naar uw site.

WhatsAppen zonder smartphone?

en inspiratie in gratis software. Fotobewerking, illustratie, video, animatie en 3D-printen. Bekijk de trailer: www.tiny.cc/3en2d. Nu is de tijd gekomen om 2D3D.gratis breed bekend te maken, zodat die bij jongeren terechtkomt. Kleinkunstig is een aanbieder van cultuurdagen, workshops en voorstellingen en samen met hun brochure hebben ze de 2D3Dposter naar zo’n 2000 contacten en scholen in heel Nederland gestuurd! Deze poster staat natuurlijk ook op de website www.2d3dindeschool. nl/video/poster. Ook voor de lezers van Computer Idee is een overzicht van goede gratis software interessant. Ik zou het supergaaf vinden als jullie mijn droom willen steunen, op wat voor manier dan ook. Het geld van de subsidie is op, maar dit seizoen heb ik nog een halve dag per week tijd om aan 2D3D.gratis te werken. Bart Valkenier

Schri jf ons! Iets te melden of te klagen? mailbus@computeridee.nl

Of hebt u een leuk computeridee? idee@computeridee.nl

Ook al heb je geen smartphone, het is toch mogelijk om WhatsApp te gebruiken. Wat heb je nodig: veel ram-geheugen, een Googleaccount en het gratis Bluestacks (400 MB). Het programma Bluestacks vraagt nogal wat geheugen van je computer, dus voldoende ram-geheugen is nodig. Installeer het programma Bluestacks via www.bluestacks.com/ download.html en zoek vervolgens in Bluestacks WhatsApp op en download deze. Volg de instructies op het scherm. Via je Google-account krijg je op je mobiel een cijfercode die je moet invullen op het scherm en daarna werkt het vrij gemakkelijk. Op je bureaublad verschijnt een linkje naar WhatsApp. Wellicht een artikel waard? Markus Bedankt voor de tip; we zullen de mogelijkheden van deze Android-emulator voor Windows in een van de komende edities verder uitlichten. Wel even opletten als u Bluestacks wilt gebruiken wanneer u wél WhatsApp op een smartphone hebt. Als u namelijk hetzelfde telefoonnummer wilt gebruiken in Bluestacks, wordt uw huidige

account op uw smartphone gedeactiveerd en kunt u het niet meer gebruiken. Pas als u uw account loskoppelt in Bluestacks kunt u het weer op uw smartphone gebruiken, maar u moet het account dan ook weer opnieuw verifiëren. 26 | 2018

Tekst Randolf Bouwma

Nieuws Nieuwe producten, gadge ts en apps

Kop te

TOP 5 lefoons onder € 200,–

Dualshockerend

Onze collega’s van Kieskeurig.nl weten precies welke producten het meest gewild zijn, ook op tech-gebied. Deze keer: 5 van de populairste koptelefoons van het moment.

1. Sennheiser HD 4.50 BTNC Accuduur: 25 uur Ruisonderdrukking: Ja Gewicht: 238 gram

€ 169,–

2. JBL E50 BT Accuduur: 18 uur Ruisonderdrukking: Nee Gewicht: 300 gram

€ 69,–

3. JBL Everest Elite 750NC Accuduur: 20 uur Ruisonderdrukking: Ja Gewicht: 280 gram

€ 199,–

4. Skullcandy Crusher Wireless Accuduur: 40 uur Ruisonderdrukking: Nee Gewicht: 275 gram

€ 129,–

5. Sony WH-H900N Accuduur: 34 uur Ruisonderdrukking: Ja Gewicht: 290 gram

€ 189,–

Meer informatie? www.kieskeurig.nl/koptelefoon

26 | 2018

Elektronicafabrikanten spelen het vaak op safe door te kiezen voor zwarte en witte kleuren. Past overal bij, maar is ook een tikkeltje saai.

Het andere uiterste? Deze Lux DualShock 4-controller voor de PlayStation 4, opgetrokken uit 24-karaats goud. De knoppen zijn afgewerkt met tientallen diamantjes en de gamepad wordt bovendien geleverd in een koffertje dat op slot

kan. Kijk naar de prijs en u begrijpt waarom een eigenaar deze veilig wil opbergen. Vanaf $ 8495,– www.tiny.cc/luxdual

Natjes en droogjes Naast Kobo is Amazon met zijn Kindle-serie de andere grote speler op de e-readermarkt. Het webwarenhuis brengt nu een nieuwe editie uit van de Kindle Paperwhite, met als voornaamste verschil dat het apparaat deze keer waterdicht is. Eerder was dat alleen voor de duurdere Kindle Oasis weggelegd. De minimale opslagruimte is daarnaast verhoogd van 4 GB naar 8 GB. Ook is er een variant met 32 GB opslag verkrijgbaar – ietwat overdreven als u het ons vraagt, aangezien er op 8 GB al duizenden e-books passen. $ 129,99

www.tiny.cc/kindreader

Nooit te oud 65- tot 75-jarigen zitten anno 2018 veel vaker op sociale media dan in 2012, meldt het CBS. Het aantal is gestegen van 24 naar 68 procent.

Spotprent Spotify blijft groeien als kool. Luisterden er in juni nog 101 miljoen mensen, nu zijn dat er al 191 miljoen. 87 miljoen daarvan betalen voor Premium.

Nieuws

Progressief

Plat, platter, platst

Wanneer u aan het typen bent, rusten uw polsen vaak niet in hun natuurlijke houding. Door de gebogen hoek ontstaat constante spanning op de spieren, wat op den duur rsi-klachten met zich mee kan brengen. Daarom is het ergonomische Penclic KB3-toetsenbord bijzonder plat; denk aan het keyboard van een laptop, maar dan zonder de laptop eromheen. Daarnaast is de Penclic erg licht en compact; u neemt hem gemakkelijk mee in de tas. Via bluetooth zijn smartphone en pc tegelijk te koppelen, en met een druk op de knop wisselt u tussen beide apparaten. Het toetsenbord is ook via een usb-kabel aan te sluiten. € 69,95

Met de verbeterde iPad Pro (2018) luidt Apple een nieuw tijdperk in voor zijn populaire tablets. Een HOT LIST homeknop ontbreekt namelijk, met dunnere schermranden tot gevolg. De tablet past daardoor net zo makkelijk in uw tas als zijn voorganger, al is het beeldscherm nu iets groter. Ook is Apple de lightningaansluiting verder aan het uitfaseren: deze iPad Pro is op te laden via usb-c. Ontgrendelen werkt niet meer via een vingerafdrukscanner, maar via gezichtsherkenning – Face ID dus. De tablet is te bedienen met de Apple Pencil. Deze stylus wordt los verkocht ... voor 135 euro! Vanaf € 899,–

www.apple.com/nl/ipad-pro

Top 500 Draadloze speakers lijken tegenwoordig niet compleet zonder ingebouwde spraakassistent. De Bose Home Speaker 500 ondersteunt dan ook Amazon Alexa. Leuk en aardig, maar Alexa kan nog geen Nederlands verstaan. Wat hebt u er dan aan? Nou, er is alsnog sprake van andere slimme functies. Zo is de luidspreker te koppelen aan Spotify op uw telefoon. Op het schermpje van de speaker wordt dan de album-cover getoond. Verder is het apparaat te koppelen aan andere producten van Bose, bijvoorbeeld om multiroom-audio te bewerkstelligen.

www.tiny.cc/ergobord

Hebben? Hebben!

Van Backshop BV mogen we driemaal een Penclic KB3-toetsenbord weggeven. Kans maken? Laat dan vóór 10 december uw gegevens achter op www.computeridee.nl/winnen.

€ 449,95 www.tiny.cc/bose500

Op kop Eén blik op deze koptelefoon en u weet genoeg: dit is er eentje voor racefanaten. De T.Racing Scuderia Ferrari Edition van Thrustmaster heeft Ferrari-rode oorschelpen en het bekende logo mag natuurlijk niet ontbreken. De hoofdband is afgewerkt met stoer ogende metalen onderdelen en de oorkussens zijn van traagschuim. Volgens de makers ideaal voor racegames, met name wanneer u graag online speelt. Om met andere spelers te communiceren, is een microfoon met ruisonderdrukking van de partij. Plankgas! $ 100,–

www.tiny.cc/ferroori

U hebt post! Uit recent onderzoek blijkt dat we internet in 88 procent van de gevallen gebruiken om te kunnen e-mailen. In 2012 was dat nog 84 procent.

computeridee.nl

Mariopedia Super Mario gaat al een poosje mee. Meer dan 30 jaar zelfs. In 1981 speelde hij al een rolletje in Donkey Kong, maar zijn grote doorbraak kwam in 1985. Toen kwam Super Mario Bros. uit voor de eerste spelcomputer van Nintendo. Sindsdien speelde de besnorde loodgieter de hoofdrol in meer dan 200 games. Genoeg

Vr-dagje uit Wilt u virtual reality weleens zelf ervaren? In Delfgauw (Zuid-Holland) is de VR Arcade geopend, met allerlei vr-belevingen. Info en tickets: www.vrarcade.nl/nl.

avonturen om een boek over vol te schrijven. Vandaar de Super Mario Bros. Encyclopedia, met daarin 256 pagina’s aan Mario-geschiedenis. Een prachtig koffietafelboek voor iedere gamer, bomvol weetjes en illustraties. € 26,99 www.tiny.cc/marioboek

Mobiele reclame 92 procent van Facebooks reclame-inkomsten komt inmiddels uit mobiele advertenties. Vorig jaar was dat nog 88 procent.

26 | 2018

Multifocááále bril! Het Amerikaanse bedrijf North trapt met zijn Focals-brillen niet in dezelfde valkuilen als Google met de Google Glass. Zo ziet de bril er met zijn trendy monturen uit als een normale bril en zit er geen camera in verwerkt. In de ooghoek wordt alsnog smartphone-info getoond, zoals meldingen of de volgende afslag tijdens het navigeren. Meer info: www.bynorth.com/focals

Frisse duik Onderwaterfotografie is een vak apart. Dergelijke camera’s moeten uiteraard niet alleen waterdicht zijn, ze krijgen ook te maken met lastige lichtomstandigheden. De Ricoh WG-60 is een digitale compactcamera met speciale onderwaterstand, die kleuren en contrasten onder het wateroppervlak optimaliseert. Ermee duiken kan tot 14 meter diep en met de zoomlens is tot vijf keer optisch in te zoomen. Beeldstabilisatie zorgt er daarnaast voor dat de opgenomen video’s geen last

hebben van bewegingsonscherpte. Door de stevige behuizing overleeft de camera ook nog eens een val tot 1,6 meter hoog. € 279,– www.tiny.cc/riconder

Kaartje uit China Een opmerkelijke keuze van Huawei. Het Chinese bedrijf komt met een eigen variant op micro-sd-kaartjes met de naam NanoMemory. Deze geheugenkaartjes zijn kleiner dan een micro-sd'tje en even groot als een nano-simkaart. De eerste en vooralsnog enige telefoons die daarop werken, zijn de Huawei Mate 20 en Mate 20 Pro. Men hoopt op den duur dat ook andere smartphone-merken de overstap maken, want dat zou voor Huawei een mooie extra inkomstenbron zijn. Maar of het daadwerkelijk zover gaat komen, is nog maar zeer de vraag. Prijs n.n.b.

www.huawei.com/en

Gebruiksaanwijzing Downloadt u weleens via usenet?

De BlackBerry KEY2 LE wekt de indruk een ‘limited edition’ te zijn van de onlangs gelanceerde BlackBerry KEY2. Toch is dat niet zo; de LE-variant is juist veel goedkoper. En dat is interessant, want recente BlackBerry’s waren altijd al aan de dure kant in vergelijking met de concurrenten. Wilt u een

smartphone met fysiek toetsenbord, dan kan dat nu ‘al’ vanaf 399 euro. De LE heeft iets minder werkgeheugen, een wat tragere processor en een kleinere accu – maar al met al is de prijs-kwaliteitsverhouding deze keer een stuk aantrekkelijker. Vanaf € 399,– www.tiny.cc/berryle

Wijzer betalen Hebt u een Garmin-smartwatch? Daar kunt u in winkels wellicht al contactloos mee betalen! Bezoek de nieuwssectie van onze website voor meer info.

26 | 2018

iU C:

co >

...

Cl)

BRON: COMPUTERIDEE.NL (POLL)

Budgetberry

Nieuws

Overstap De verkoop van navigatiesystemen zit al een poosje in het slop. Geen wonder dan ook dat Garmin nieuwe manieren zoekt om relevant te blijven. Het bedrijf is inmiddels een

belangrijke speler op het gebied van slimme klokjes voor sportieve gebruikers, met de Garmin Instinct als jongste telg in het assortiment. Het klokje meet afstanden, hoogtes, hartslag en nog veel meer. Uiteraard is er ook mee te navigeren; daarvoor heeft het horloge gps aan boord. De batterijduur van twee weken klinkt eveneens aantrekkelijk. € 299,99 www. tiny.cc/garklok

iet u iets verdachts in uw buurt? Voortaan kunt u de autoriteiten op de hoogte brengen via de vernieuwde Politie-app. Eerder werd die app alleen gebruikt voor het versturen van meldingen vanuit de politie, maar nu kunt u dus zelf tippen. Eventueel met een foto of een video erbij. Ook is er een database met verdachte e-mailadressen en bankrekeningnummers te doorzoeken. Zo bent u internetoplichters hopelijk altijd een stapje voor. U vindt de app in de bekende app stores door simpelweg te zoeken naar ‘Politie’. Gratis Android, iOS

e weten niet hoe het met u zit, maar wij vervangen graag met enige regelmaat onze bureaubladachtergrond. Een frisse aanblik, oude wijn in nieuwe zakken. Wat wordt het deze keer? Zoekt u inspiratie, kijkt u dan eens op de site WallpaperHub. Microsoft verzamelt hier alle afbeeldingen die het bedrijf gebruikt als standaard achtergronden in zijn producten en diensten. Van minimalistische vormen tot kleurexplosies en indrukwekkende vergezichten: er zit voor elk wat wils bij. De afbeeldingen zijn gratis te downloaden in verschillende resoluties.

Op smartphones en laptops zijn vingerafdrukscanners heel gewoon. Op desktoppc’s nog niet, maar als het aan HP ligt, komt daar snel verandering in. Bij de HP USB Fingerprint Mouse legt u uw vinger op het vlak in het midden om veilig in te loggen op Windows 10. U hoeft dan geen wachtwoorden of pincodes meer te onthouden. De muis is geschikt voor zowel links- als rechtshandigen en komt in januari uit. € 43,– www.hp.com

https://wallpaperhub.app

Prijsstijging Jarenlang konden we u OnePlustelefoons zonder meer aanraden. Een betere prijs-kwaliteitverhouding was niet te vinden. Met de OnePlus 6T worden we wat voorzichtiger. Zo is het de duurste OnePlus tot op heden, terwijl een koptelefooningang voor de eerste keer ontbreekt. Wel is het een van de eerste telefoons met een vingerafdrukscanner ónder het scherm. Geen aparte knop meer dus. Net als bij de 6 heeft de 6T bovenin een uitsparing voor de selfiecamera. Binnenkort leest u onze uitgebreide bevindingen over het toestel. Vanaf € 559,– www.oneplus.com/nl/6t

computeridee.nl

Klik en scan

Vooruitgang boeken Dagelijks zitten er 1,49 miljard mensen op Facebook. Dat aantal blijft groeien; alleen in Europa daalde het aantal gebruikers naar 375 miljoen.

W eb & App

Overstuur Zelfrijdende auto’s van Google worden steeds zelfstandiger. Ze mogen nu ook in een deel van Californië de openbare weg op, zelfs zonder back-upchauffeur.

ijdens het overstappen met het ov is het vaak de vraag of er genoeg tijd is om een broodje of een kop koffie te halen, want wie weet hoelang u in de rij staat. Foodsy biedt een oplossing voor dit scenario. Hiermee bestelt u van tevoren een snack of een drankje, dat vervolgens voor u wordt klaargezet. U hoeft het dan alleen nog maar even op te halen; binnen enkele seconden staat u weer buiten. Enig nadeel: het werkt nog lang niet op alle stations. www.foodsy.eu

adio luisteren, maar dan altijd en overal. Dat kan al een poosje met de radio-apps van de NPO. Onlangs zijn ze in een nieuw jasje gestoken, met enkele handige extra functies. Onze favoriet: de optie om een nummer dat voorbij komt direct op te slaan in Spotify. Ook terugspoelen is een mogelijkheid, mocht u het begin van een uitzending hebben gemist. Elk radiostation is als losse app te downloaden. Volgt u onderstaande link voor een handig overzicht. www.tiny.cc/nponieuw

26 | 2018

Een weekje me t Google Assistent

“Oké, Google …” Sommige acties op een smartphone gaan sneller als u er gewoon om kunt vragen. Denk aan het instellen van een herinnering, het maken van een afspraak, het sturen van een bericht of het afspelen van bepaalde muziek via Chromecast. Google Assistent, de virtuele assistent voor smartphone en tablet, zou deze en talloze andere taken moeiteloos uit moeten voeren, ook in de Nederlandse taal. Maar hoe bruikbaar is het en hoe werkt het in de praktijk? Tekst Gertjan Groen

inds de zomer kunt u ook in het Nederlands babbelen met Google Assistent. Helaas blijkt dit toch nog wat gelimiteerd in vergelijking met bijvoorbeeld de Amerikaanse versie.

26 | 2018

De meeste loftuitingen én het feit dat Google Assistent het hoogst scoort in intelligentietesten moet u dus met een korreltje zout nemen. Toch zijn de afgelopen periode merkbaar stappen gemaakt. En de manier waar-

Google Assistent scoort het hoogst in intelligentietest In een jaarlijkse intelligentietest voor slimme assistenten van Loup Ventures kwam Google Assistent afgelopen zomer als winnaar uit de bus. Alle 800 vragen werden correct begrepen en op 86 procent van de vragen volgde ook het correcte antwoord. Concurrent Siri begreep ook vrijwel alle vragen (99 procent) en kwam in 79 procent van de gevallen met het goede antwoord. Ruim een jaar geleden lag het aantal correct beantwoorde vragen voor beide assistenten meer dan 10 procentpunt lager, wat nog maar eens aangeeft hoe snel de ontwikkelingen gaan. Alexa en Cortana zijn ook getest maar bleven duidelijk achter. De tests zijn uitgevoerd op een smartphone en in het Engels, de resultaten in het Nederlands wijken (waarschijnlijk) af.

Virtuele assistentie

ook gebruiken door naar het onderdeel Account te gaan en dan onder het kopje Algemene instellingen op Instellingen te tikken. In het instellingenmenu kunt u wat voorkeuren voor de assistent instellen, zoals de agenda die hij moet gebruiken en ingestelde herinneringen. Onder Mijn dag kunt u kiezen wat u wilt horen bij vertel me over mijn dag (of simpelweg goedemorgen). Denk bijvoorbeeld aan informatie over het weer, afspraken, herinneringen en het nieuws. Welke nieuwsbronnen u wilt horen, stelt u in bij Nieuws. De vraag naar het nieuws luisteren volstaat daarvoor overigens al.

Meer Google Home?

De assistent kan nieuws van verschillende Nederlandse bronnen afspelen.

Google Home toont per ruimte aanwezige apparaten, zoals lampen en tv’s met Chromecast.

op Google zijn slimme luidsprekers Home en Home Mini in de markt zet, laat zien dat Google ons kleine taalgebied serieus neemt. Maar hoe bruikbaar is de virtuele assistent nu al? Is het een waardevolle toevoeging of vooral een leuke gimmick? Wij voelden de assistent aan de tand op een Nokia 7 Plus. U kunt het natuurlijk ook zelf proberen, op een smartphone met Android 6.0 (Marshmallow) of hoger, of op iPhone en iPad. Daar voert Siri weliswaar de regie, maar Google Assistent kan er als (gelijknamige) app prima naast

Google Assistent staat (niet altijd) voor u klaar met “Oké Google”.

worden gezet. Al werkt de assistent het beste met producten en diensten van Google.

Eerste instellingen voor Google Assistent Wilt u de assistent graag aan het werk zetten, dan regelt u dat bij Android in de Google-app. Open de app en ga via het icoontje met de drie streepjes naar het menu. Kies Instellingen. Tik daarna onder het kopje Google Assistent op Instellingen. Hier kunt u de assistent inschakelen. De onlangs vernieuwde Google Home-app kunt u

Met de Google Home-app worden stappen gezet. U kunt hiermee al heel lang uw Chromecast instellen, het apparaatje waarmee u bijvoorbeeld YouTube-filmpjes of Netflix op een tv kunt laten afspelen. Maar er worden nu, ook in de Nederlandse versie, veel slimme apparaten van andere fabrikanten ondersteund. Zo toont Google Home bijvoorbeeld per ruimte de gekoppelde apparaten zoals tv’s met Chromecast en ook onze Philips Hue-lampen. De gekoppelde apparaten kunt u in principe ook via de assistent bedienen met zet de lampen aan. Dat is niet heel anders dan wat Apple met de Woning-app doet en de stembediening via Siri. Alleen is er voor Google op het moment van schrijven nog wel wat werk aan de winkel om het in de Nederlands taal goed te laten werken. Het blijkt nog best een uitdaging om bijvoorbeeld de lampen te dimmen. Het meest praktisch is vooralsnog de samenwerking met Chromecast.

Klaar voor de start?

Google Assistent scoort goed in intelligentietesten.

computeridee.nl

Het uitspreken van Oké Google zou, bij een ontgrendeld scherm, al genoeg moeten zijn om de assistent op te roepen. Het werkt dan ongeveer zoals op de Google Home en Home Mini die ook altijd paraat staan. Helaas werkt dat op veel toestellen nog steeds alleen in het Engels en niet in andere talen. Het alternatief om de assistent op te roepen, is het lang indrukken van de homeknop. U kunt ook op het microfoontje drukken in de Googleof Google Home-app. Begin voor de grap eens met test, wat kan ik vragen of vertel een grap. 26 | 2018

Zo werkt Google Assistent Google Assistent werkt grotendeels via externe servers, in het bijzonder natuurlijk die van Google. Dat zijn er heel veel en de dichtstbijzijnde wordt automatisch geselecteerd, waardoor de vertraging minimaal is. Op uw smartphone gebeurt minder dan u denkt. Dat begint al bij het verwerken van de opdracht. De assistent luistert naar uw opdrachten en neemt ze op. De opname wordt naar een server gestuurd waar die efficiënt kan worden geanalyseerd. Die software is bovendien constant in ontwikkeling, waardoor er steeds meer mogelijkheden bij komen. Ook profiteert u zo van de snelle ontwikkelingen in taaltechnologie. En dankzij kunstmatige intelligentie kan het systeem leren van input van de vele gebruikers. De software probeert de zin zo snel en correct mogelijk te reconstrueren en zoekt in de losstaande woorden naar sleutelwoorden. Zo weet het welke actie u uit wilt voeren en kan het deze informatie terugsturen naar uw smartphone. Voor veel taken haalt het ook weer informatie uit de cloud. Ook gekoppelde apparaten worden op die manier aangestuurd.

Anders dan u misschien zult denken, gebeurt op de achtergrond vrijwel alles in de cloud (zie kader: Zo werkt Google Assistent).

De dagelijkse dingen Een alarm of herinnering instellen, weersvoorspelling opvragen, een afspraak plannen in de agenda, bepaalde contactpersonen bellen, een bericht versturen via WhatsApp, het werkt allemaal redelijk vanzelfsprekend. Heel praktisch is de samenwerking met de locatiegegevens van de smartphone. Zo kunt u vragen herinner mij de vuilnisbak buiten te zetten als ik thuiskom. U kunt ook gewoon de opdracht herinnering toevoegen geven en daarna op het scherm de overige details invullen. Het dicteren van zinnen is ook een sterk onderdeel. Als u vraagt stuur een WhatsApp-bericht naar Hester kunt u vervolgens het bericht inspreken, wat dankzij de automatische taalcorrectie meestal foutloos gaat. En hoewel het lijkt alsof u maar één zin kunt inspreken, kunt u door punt, uitroepteken of vraagteken in de zin op te nemen ook gewoon een nieuwe zin beginnen. Lastige berekeningen zijn evenmin een probleem, bijvoorbeeld hoeveel is 5 procent van 80 of wortel van 8. Maar ook hoeveel euro is 2 dollar.

26 | 2018

Ultieme vraagbaak Er is dankzij internet natuurlijk een enorme kennisdatabank waar Google uit kan putten. Hoe die informatie eruit gehaald moet worden, weet waarschijnlijk niemand beter dan de zoekgigant zelf. U kunt bijvoorbeeld vragen hoeveel seizoenen heeft Homeland of hoe lang duurt Deadpool 2. En behalve tijd in Auckland kunt u het ook lastiger maken, zoals tijdsverschil Auckland en Londen. De assistent gaat ook goed met vervolgvragen om. Bijvoorbeeld de vraag wie is Lionel Messi, gevolgd door hoe oud is hij en waar speelt hij. Bij de vraag wanneer speelt Ajax horen we wanneer de eerstvolgende wedstrijd is en zien we op het scherm ook een keurig overzicht met de wedstrijden daarna. Ook bijvoorbeeld wie won vorig jaar de Champions League, stand eredivisie of nieuws over Ajax werken zoals verwacht. Die laatste vraag geeft een lijstje nieuwsartikelen. De mogelijkheden gaan nog veel verder, omdat andere bedrijven

Stel de timer in tijdens het koken, en het maken van een omelet wordt een eitje Google Assistent kent integraties met onder andere Buienradar.

De assistent herkent moeiteloos alle muziek die in de ruimte wordt afgespeeld.

spraakcommando’s beschikbaar kunnen maken via Google Assistent. Daardoor kunt u bijvoorbeeld uw saldo bij de Rabobank opvragen na een praat met Rabobank. Maar ook bijvoorbeeld een cadeautip van Bol. com krijgen, Buienradar vragen of het gaat regenen of PostNL wanneer het pakket wordt bezorgd.

Nog meer kennis Handig om te weten is dat de assistent vrijwel alle muziek herkent die in de omgeving wordt afgespeeld. Vraag gewoon welk nummer is dit en á la Shazam heeft u na een paar seconden het antwoord, zelfs als het een obscuur indiebandje betreft. We vinden Google Lens ook absoluut het vermelden waard, al is het een losstaande toepassing. Die app weet bijvoorbeeld moeiteloos de naam van een schilderij of dier te achterhalen door er gewoon de camera op te richten. Soms zegt een beeld inderdaad meer dan duizend woorden. Afhankelijk van uw toestel kunt u Google Lens via het icoontje rechtsonder in Google Assistent starten. Als Google Lens geen antwoord weet, komt het in ieder geval met vergelijkbare afbeeldingen.

Handige timers tijdens het koken Hoewel we een inductiekookplaat hebben met een timer per kookplaat, De timers, desgewenst met specificatie, zijn een nuttige hulp tijdens het koken.

Virtuele assistentie

translations: de ene gebruiker zet de headset op en de andere gebruikt de smartphone zelf. De speakers en microfoon van de twee apparaten worden gebruikt om ervoor te zorgen dat beide gebruikers kunnen spreken en luisteren in een taal naar keuze!

Apparaten in huis bedienen

Google Assistent haalt moeiteloos de gewenste vluchtinformatie naar boven.

Google Translate is een mooie toevoeging op het vertaalwerk van de assistent.

zijn de snelle en handige timers die met de assistent ingesteld kunnen worden in veel situaties een uitkomst. Zeg bijvoorbeeld tel 25 minuten af of timer van 25 minuten voor aardappels. Als u er meerdere heeft ingesteld, zegt (en toont) timers bekijken hoe het ervoor staat. Ook een vraag als hoeveel calorieën in aardappels wordt moeiteloos beantwoord - of koolhydraten, vet of eiwit, als u dat liever wilt weten. Maar ook hoeveel liter is 2 deciliter of hoe lang moet een ei koken. Dankzij de integraties met Albert Heijn en Jumbo kunt u ook via praat met Albert Heijn vragen wat is er in de bonus of zet melk op mijn boodschappenlijst. Dit laatste uiteraard wel na eenmalig uw account te hebben gekoppeld.

Van A naar B Gaat u liever uit eten, dan volgt op de vraag restaurant in de buurt vanzelfsprekend een lijstje met restaurants in uw nabijheid. Maar u kunt met navigeer naar… en dan de naam van het restaurant ook Google Maps opstarten in de navigatiemodus om er meteen naartoe te rijden. En ook in die app kunt u verder gaan met gesproken opdrachten na een Oké Google, bijvoorbeeld wat is mijn volgende afslag of wat is mijn verwachte aankomsttijd? Ook knap is bijvoorbeeld de vluchtinformatie die de assistent achtercomputeridee.nl

IFTTT is een handig achterdeurtje voor sommige slimme toepassingen.

haalt met is vlucht AF 1641 op tijd, of het overzicht op de vraag vluchten naar Londen van 12 tot 15 december. Natuurlijk kunt u ook routes in het openbaar vervoer laten berekenen.

Waar Google Assistent nog achterblijft, is zoals al aangegeven de integratie met andere slimme apparaten in huis. In de Engelse versie heeft Google Assistent al een inhaalslag gemaakt zodat daarmee ongeveer hetzelfde kan als met Google Home. Hopelijk komt die ontwikkeling ook in Nederland op gang, wanneer de Nederlandstalige Google Home een beetje ingeburgerd raakt. Gebruikt u de webdienst IFTTT (if this then that) als achterdeurtje dan is wel al meer mogelijk. Het bedienen van uw Philips Hue-lampen via Google Assistent kan daarmee al heel lang (maar wel met Engelse commando’s), maar ook andere slimme apparaten ondersteunen IFTTT. Verder is de samenwerking met Chromecast, Google Play Music en Spotify (na koppeling) eveneens goed uitgewerkt.

De toekomst? Sterke taal- en vertaalhulp Moeite met een bepaald begrip? Vraag bijvoorbeeld wat betekent consciëntieus en u weet direct het antwoord. Ook vertalingen gaan moeiteloos. Vraag bijvoorbeeld hoe kom ik bij het strand in het Spaans en u ziet en hoort het resultaat. Wie meer wil dan simpele vertalingen moet zeker Google Translate installeren. Die werkt ook met de stem en maakt zelfs gesprekken tussen twee anderstaligen mogelijk als een echte tolk. Voor sommige headsets ondersteunt dit sinds kort ook live

Er staat ons nog veel te wachten als we kijken naar de laatste aankondigingen van Google en zelfs naar de huidige stand van zaken in de Verenigde Staten. Daar kunnen nu bijvoorbeeld al routines worden gebruikt. Het is ons een raadsel waarom Google dit in Nederland nog niet mogelijk maakt. Met routines kunt u op basis van één commando een hele serie opdrachten uit laten voeren. Een beetje zoals vertel me over mijn dag maar dan samengesteld zoals u dat wenst. Bijvoorbeeld een commando bedtijd om de telefoon op stil te zetten, de verwarming omlaag te doen en een alarm in te stellen. Ook leuk, maar nog toekomstmuziek, is dat de assistent op termijn dankzij Google Duplex vrijwel autonoom voor u een telefoongesprek kan voeren, bijvoorbeeld om een afspraak bij de kapper te maken. Op de achtergrond zal de assistent het nummer kiezen en via een gesprek tot een afspraak komen op een gepast moment. Klinkt zeer veelbelovend; al zijn we reeds behoorlijk enthousiast over wat de assistent nu al voor ons kan doen.

26 | 2018

Re tro-pc

Windows 95 op Win Windows 95 was een mijlpaal in de computergeschiedenis. Zelfs Windows 10 is in zekere mate schatplichtig aan versie 95. Dat het spuuglelijk is en op vlak van functionaliteit niet te vergelijken met wat vandaag op uw pc draait, zal nostalgische zielen er niet van weerhouden om even terug in de tijd te gaan via een app.

Mijn computer Wanneer de software is geïnstalleerd, verschijnt een groene achtergrond met een centrale knop om het systeem op te starten. Hierdoor komt u op het bureaublad van de virtuele machine. Wanneer u met de rechtermuisknop op het pictogram My Computer klikt en u selecteert Properties, leest u in het tabblad General dat u zogezegd op een Pentium Pro werkt met 64 MB ram. En in het tabblad Performance merkt u dat het om een 32bit-systeem gaat. Via de Regional Settings in het Control Panel kunt u wel de Nederlandse taalinstelling selecteren, maar hierdoor verandert er niets.

Tekst Dirk Schoofs

Bureaublad

en ontwikkelaar van communicatiesoftware, Felix Rieseberg, brengt een app waarmee we Windows 95 kunnen draaien op bijna iedere computer. Zijn werk is gebaseerd op een bestaand webproject (www.copy.sh/v86) waar een aantal iconische besturingssystemen worden geëmuleerd: MS-DOS 6.22, Windows 1.01, Windows 98 … Waarom zou u willen terugkeren naar hoe de computerwereld er een kwart eeuw geleden uitzag? Om dezelfde reden als waarom volwassenen in ridderharnas of western-outfit hun weekenden op de hei doorbrengen: de retro-ervaring. Windows 95 is een iconisch besturingssysteem. Het was destijds een weergaloos succes, waarvoor mensen bij de eerste uitgifte in campingstoeltjes en slaapzakken voor de winkels bivakkeerden. Zelfs The Rolling Stones leenden hun song ‘Start Me Up’ voor de reclamecampagne. Voor het eerst bracht Microsoft een 32bit-besturingssysteem op de markt voor de consument. Nieuw waren de Startknop, de Taakbalk en de ondersteuning voor langere bestandsnamen. Om zelf even te dollen met Windows 95 is er nu dus een app die in een beschermde omgeving werkt, zodat uw huidige systeem er niet door overhoop wordt gehaald. Rieseberg heeft de broncode en de app-installatieprogramma’s gepubliceerd op GitHub (www.tiny. cc/w95). Er zijn versies om Windows 95 te laten draaien op macOS en Windows 10. Met een minimale grootte van 129 MB is Windows 95 bijna volledig functioneel en de app verbruikt weinig systeembronnen.

Bij de voorganger, Windows 3.1, diende het bureaublad gewoon als visuele achtergrond; vanaf Windows 95 konden gebruikers het bureaublad daadwerkelijk benutten. U zult merken dat de muisaanwijzer gevangen zit binnen het bureaublad; dat hoort zo. Om de cursor uit de Windows 95-omgeving te slepen, moet u gewoon even de Esc-toets indrukken. Verder is het even schrikken hoe primitief het Via de instelling Windows Standaard komt u bij de turquoise achtergrond.

Klik op de centrale roze knop om de virtuele omgeving te starten.

26 | 2018

Zandbak In augustus 1995 introduceerde Microsoft Internet Explorer in het Windows 95-besturingssysteem. Een jaar later had deze browser een derde van de browsermarkt in handen. Dit is het grote hiaat in deze app: het programma Internet Explorer opent wel, maar kan geen pagina’s laden omdat het besturingssysteem in een afgeschermde sandbox draait waarbij de netwerktoegang is geblokkeerd. De vraag is natuurlijk of u met een browser van destijds überhaupt moderne websites zou kunnen bekijken.

Microsoft Explorer opent wel, maar kan geen contact maken met de buitenwereld.

Workshop

dows 10

menu Start, dan gaat u naar Accessories, Games. Het pack werd in 2003 stopgezet en ze zijn ook niet langer beschikbaar in Windows 10. Wilt u een vintage-ervaring en het Windows Entertainment Pack (10 games) toch spelen op Windows 10 zonder deze Windows 95-app, dan kunt u het alsnog downloaden op www. tiny.cc/wenter. Het is geschreven voor een 64bit-systeem, maar het werkt ook op 32 bit.

640 x 480-scherm eruitziet met een weergave in 256 kleuren net zoals in de ‘good ol’ days’. Het bureaublad staat standaard op ‘gold weave’, een smakeloos decor van gevlochten goud. Het makkelijkste om het bureaublad aan te passen, is via de rechtermuisknop de Properties te openen zodat u in het venster Display properties komt. Om bij de meest bekende bureaubladachtergrond van Windows 95 te komen, kiest u bij de Display Properties Pattern: None en Wallpaper: None en daarna klikt u op het tabblad Appearance, waar u bij Scheme de optie Windows Standard selecteert – en voilà, hier is de turquoise achtergrond.

Screensavers De schermbeveiligers uit de oude doos zijn ook aanwezig.

Notepad en Solitaire zijn geopend als Windows 95 is opgestart.

Windows 95 op W10 voelt ook een beetje als een handicapp

Solitaire en Minesweeper Het spel Solitaire is al geopend wanneer u dit systeem voor het eerst opstart en u kunt het daadwerkelijk spelen, zoals driekwart van de computerbezitters in de late jaren 90 deed. Behalve deze klassieker is ook Minesweeper aan boord. Beide games maken deel uit van Windows Entertainment Pack dat het levenslicht zag bij Windows 3.1. In deze app-versie zitten slechts vier games: FreeCell, Hearts, Minesweeper en Solitaire. U komt er via het

computeridee.nl

Ten tijde van Windows 95 waren schermbeveiligers niet in de eerste plaats bedoeld om de inhoud van het scherm te verbergen voor nieuwsgierige ogen. Wanneer de beeldschermen lange tijd hetzelfde op hetzelfde beeld bleven staan, konden zij inbranden. De luminoforen (lichtgevende stoffen) fixeerden zich op de plaats van het stilstaande beeld. Hierdoor bleef er een permanente zweem van het ingebrande beeld in het scherm. Dit gold alleen voor beeldbuisschermen: met de komst van de lcd-schermen was dit probleem gelukkig van de baan. Alle schermbeveiligingen in de Windows 95-app zijn aanpasbaar en werken perfect. U bereikt deze ouderwetse screensavers via de rechtermuisknop op het bureaublad en dan Display Properties zodat u bij het tabblad Screen Saver komt.

De eerste versie van Paint kan alleen bestanden in het bmp-formaat opslaan.

Paint De hoeveelheid programma’s dat in deze app meekomt, is karig. In versies ouder dan Windows 95 heette het grafische programma waarmee wat gekliederd kon worden Paintbrush. Hier krijgt u Paint in versie 1981. Alles in dit programma werkt: de kleurkiezer, de airbrush, de

26 | 2018

Workshop

teksttool. U kunt kopiëren en plakken, maar het is onmogelijk om even een plaatje van internet te plukken en verder te bewerken, om de eenvoudige reden dat deze Windows 95-app geen verbinding kan maken met een netwerk of het internet. Omdat het systeem werkt in een beveiligde omgeving, kunt u ook geen dingen kopiëren uit de Windows 10-omgeving. Alleen wat in het Windows 95-klembord staat, kunt u plakken. Uw tekenproject kunt u alleen opslaan als bitmap-afbeelding; de jpg- of png-formaten zijn niet beschikbaar.

is opgestart, zult u zien dat de bureaublad-achtergrond zwart is geworden, maar verder staan alle pictogrammen op hun normale plaats. Dubbelklik op het pictogram My Computer zodat u in het venster komt waar u naast de C:-schijf ook de 3½ Floppy (A) herkent. Open de floppy disk om het installatieprogramma te activeren. Even later krijgt u de mededeling dat de installatie is afgerond. In dit geval moeten we dus naar de C:-schijf gaan waar een nieuwe map staat met daarin het Entertainment Pack.

Randapparatuur Welke applicatie wilt u geforceerd afsluiten?

Toepassingen die randapparatuur aanspreken, vindt u ook terug in de app. Dan hebben we het bijvoorbeeld over het scanprogramma Imaging – dat geen verbinding kan maken met uw moderne scanner. Hetzelfde verhaal wat printers betreft. In het Control Panel opent u het item Prin-

Taakbalk en herstarten Sinds Windows 95 heeft het besturingssysteem van Microsoft een taakbalk, startmenu en een systeemvak. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en open de Taskbar Properties. Hier bepaalt u of de taakbalk automatisch moet verdwijnen, of de icoontjes in het startmenu klein of normaal moeten zijn en hoe het klokje in het systeemvak verschijnt. Ook het zoekvak in het startmenu werkt prima en het klokje moet u handmatig instellen. Er is immers geen verbinding met een internetserver. Als het fout gaat, kunt u ieder programma sluiten via Ctrl+Alt+Delete. Hiervoor moet u wel even uit de geëmuleerde omgeving via de Esc-toets. Daarna gaat u via

U komt bij een lijst historische printers, maar u kunt die niet aansluiten op uw virtuele machine.

De installatie van de software via de floppy disk is afgerond.

ters. Maar als u denkt met de knop Add Printer uw eigen printer te selecteren, komt u van een koude kermis thuis. U komt wel in de wizard om lokale of netwerkprinters toe te voegen, maar de lijst beschikbare printers is gevuld met apparaten die destijds over de toonbank gingen.

Systeemtools

het menu Machine naar de opdracht Send Ctrl+Alt+Del. Hierdoor verschijnt het venstertje Close Program waar u de toepassing selecteert die u geforceerd wilt afsluiten. In hetzelfde menu vindt u de opdracht om het systeem te herstarten.

So ware installeren Om eigen software te installeren bent u aangewezen op images (img-bestanden) van floppy disks. Eerst moet u Windows 95 afsluiten. Via het startmenu kiest u Shut Down. Als de app volledig is afgesloten, start u Windows 95 opnieuw op. Klik in het beginscherm op de roze knop Insert Floppy Disk en selecteer het img-bestand op de harde schijf. In dit voorbeeld hebben we een img-bestand met het Microsoft Windows Entertainment Pack 3.5 klaar staan. U kunt dit pakket (een image van een 720K-schijf) downloaden op www.tiny.cc/msent35. Als u op Open klikt, verschijnt de mededeling Inserted Floppy Disk en daarna leest u het pad naar het img-bestand. Als Windows 95

26 | 2018

System Monitor toont de belasting van de virtuele processor.

Wel werken de systeemtools zoals de Systeem Monitor die de belasting van de virtuele processor volgt. De Windows 95-app heeft een Disk Fragmenter die nagaat hoeveel van de harde schijf zogezegd gefragmenteerd is en die de virtuele harde schijf kan defragmenteren, of ScanDisk om de harde schijf op fouten te controleren. Al deze systeemtools vindt u bij Start, Programs, Accessories, System Tools. Zelfs Character Map, een tooltje om alle lettertekens van een bepaald font te tonen, doet het netjes. Het systeem is trouwens voorzien van twintig lettertypes die u terugvindt in de map Fonts. En als u op een lettertype dubbelklikt, krijgt u de fiche waarin alle letters in oplopende lettergrootte staan.

Nieuw van Google

Gespot 0 Tekst Dirk Schoofs

In Area 12

Area 120 verwijst naar de bedrijfscultuur binnen Google, waardoor werknemers 20 procent van hun werktijd mogen spenderen aan eigen passieprojecten. Welke vondsten uit dit laboratorium zijn publiekelijk beschikbaar en wat kunt u ermee? Dit keer: een bijzonder overzicht van UFO-waarnemingen, een digitaal kunstwerk ter gelegenheid van 20 jaar Google Search en een 3D-weergave van de tempelvallei Bagan.

Ufo-waarnemingen

20 Years of Search

Hoeveel, waar en wanneer? Of u het nu jammer vindt of niet, het aantal meldingen van ufo’s is drastisch gedaald sinds 2014. De cijfers zijn afkomstig van het Amerikaanse NUFORC (National UFO Reporting Center). 2014 was een topjaar met 8.670 meldingen, daarna ging het bergaf. Opmerkelijk is de geografische spreiding van ufo-waarnemingen, zoals u kunt zien op het Google-experiment UFO Sightings (www. tiny.cc/gufo). De webapp visualiseert de gegevens van NUFORC op een wereldbol die u kunt roteren en waarop u kunt inzoomen. De waarnemingen verschijnen als lichtgevende staafjes, centroïden, die automatisch worden gegenereerd door een algoritme. Hoe hoger het aantal waarnemingen in dat

Zoektocht als kunstvorm

U kunt de aarde roteren en u kunt erop inzoomen.

gebied, hoe langer het staafje. Opvallend is dat bijna alle waarnemingen uit de VS komen, gevolgd door het VK. Als u bovendien wilt weten hoe laat, in welke maand, op welke dag er het meest ufo’s werden gespot, dan krijgt u via de knop More Data hierop de antwoorden in een reeks grafieken.

Bagan Vallei der tempels Een van de mooiste plaatsen in de wereld is Bagan, een vallei in Myanmar van 42 km2 bezaaid met meer dan 4.400 tempels. Vandaag is het voormalige Birma omwille van het politieke klimaat minder populair bij toeristen, maar u kunt dit erfgoed ook bezoe-

ken via een Google-experiment te vinden op https://artsexperiments.withgoogle.com. Dankzij 3D-Lidar-scanning, fotogrammetrie en 360°-video kunt u door het landschap reizen en de versierde tempels bezoeken terwijl u de verhalen beluistert over de hoofdstad van het Pagan-rijk. Met behulp van de pijltjestoetsen reist u door Bagan en met de muis kijkt u rond in de indrukwekkende tempels. Kijk vanuit uw stoel virtueel rond in de mooie tempels van Bagan.

computeridee.nl

Om de twintigste verjaardag van Google te vieren, creëerde digital artist Cyril Diagne het kunstwerk 20 Years of Search (https://20years.withgoogle.com). Het is een prachtwerk in de stijl die bij deze zoekgigant past. Het resultaat is een interactieve visualisatie die inzicht geeft in een selectie zoekopdrachten van 1999 tot 2018. Voor alle duidelijkheid, het gaat alleen om Engelstalige zoekopdrachten. 20 jaar geleden had Google het relatief makkelijk. Er waren slechts 25 miljoen webpagina’s. Vandaag indexeert Google honderden miljarden webpagina’s. De visualisatie van Diagne omvat uiteraard niet alle Google-indexen. Het gaat om een brede selectie van onderwerpen zoals dieren, acteurs, boeken, films, voedingsmiddelen … Zo merkt u dat Clash of Clans de meest gezochte game was van 2015, maar dat het sindsdien steeds minder gezocht wordt. Vooral de artistieke weergave, een interactief diagram, dwingt respect af. En als u rechts op de zoekopdracht klikt, komt u uiteindelijk op de juiste Google-pagina.

Het digitaal kunstwerk genereert zelf zoekopdrachten.

26 | 2018

PARTNERBIJDRAGE

Wordt het een notebook of een Chromebook? Wie wil werken en daar flexibel in wil zijn, kan tegenwoordig niet Wat is een Chromebook Een Chromebook is een relatief nieuwe zonder notebook. Maar wat voor notebook heb je dan precies speler die de markt in recordtempo aan het nodig? Je hebt anno 2018 grofweg drie opties: een Windows-note- veroveren is. Chromebooks draaien niet op Windows, maar op het door Google ontwikbook, een Macbook of een Chromebook. Laatstgenoemde is een kelde Chrome OS, dat perfect is afgestemd relatief nieuwe speler op de markt. Wat is nu precies het voordeel op de hardware, en daardoor zorgt voor optimale systeemprestaties, zonder dat van zo’n Chromebook?

e keuze tussen een Windowsnotebook en een Macbook is afhankelijk van wat je met de notebook wilt gaan doen. Ben je van plan om veel grafische toepassingen te gebruiken, dan is de Macbook een populaire keuze. Is dat

niet het geval, dan gaat de voorkeur, met name dankzij de prijs en compatibiliteit van software al snel uit naar een Windows-notebook. Sinds een paar jaar is daar dus nog een derde keus bijgekomen, de Chromebook.

de laptop de duurste en zwaarste componenten aan boord hoeft te hebben. Dit zorgt ervoor dat Chromebooks in de regel licht zijn, flexibel en, niet geheel onbelangrijk, zéér betaalbaar.

Goedkoop dus? Goedkoop is niet het woord dat we voor een Chromebook willen gebruiken, omdat het vaak een negatieve bijsmaak heeft. Er is niets aan een Chromebook dat goedkoop voelt, in tegendeel, van de behuizing tot aan de aansluitingen, je vindt in principe alles dat je ook op andere laptops aantreft, met als grote verschil dat Chromebooks beginnen bij een prijskaartje van iets meer dan tweehonderd euro. Daar krijg je dus een volwaardige laptop voor, waarmee je alle basistaken kunt uitvoeren die je van een laptop verwacht. Officieel zijn Chromebooks niet bedoeld voor zeer zware taken, zoals foto- en videobewerking, maar ook die waarheid is langzaam verleden tijd, we zien steeds meer Chromebooks die dit soort taken prima aankunnen (al betaal je daar dan natuurlijk wel ietsje meer voor).

Geen Windows Dat een Chromebook niet op Windows draait, wordt soms onterecht beschreven als nadeel van dit platform. De grote kracht van een Chromebook in combinatie met Chrome OS, is het gemak en de flexibiliteit.

PARTNERBIJDRAGE

Je hebt niets te maken met het besturingssysteem of met ingewikkelde updates, niet compatible apparatuur, je kunt de laptop letterlijk nieuw uit de verpakking halen, aanzetten, en direct aan de slag, zonder zelf een programma te hoeven installeren. Chromebooks komen standaard met de productiviteitsapps van Google, hetgeen betekent dat je geen fortuin hoeft neer te leggen voor een Office-pakket, en ook nog eens kunt genieten van het gemak van opslaan in de cloud, waarbij je van Google ook nog eens twee jaar lang gratis 100 GB extra opslagcapaciteit krijgt in Google Drive.

onbruikbaar traag maakt, maar gewoon, functionele programma’s die je laptop verrijken, niet verarmen. Daarnaast ondersteunt Chrome OS inmiddels ook de Google Play Store, hetgeen betekent dat je ook toegang hebt tot de apps die je kent van je Android smartphone en tablet. Dit zorgt ervoor dat je Chromebook niet alleen een uitstekende laptop is, maar ook een naadloos verlengstuk van je smartphone en tablet, zéker wanneer je gaat voor een Chromebook met aanraakscherm.

Wereld aan apps

Met dat in het achterhoofd kan de Chromebook met recht worden gezien als geëvolueerde laptops. Laptops die hun zware, dure jas van zich hebben afgeschud, en zich niet richten op uiterlijke schijn, maar op wat er toe doet: snelheid, flexibliteit en prestaties. Of het nu gaat om automatisch werken in de cloud, en dus overal toegang tot je bestanden, de mogelijkheid om Netflix-films en video’s te downloaden (wat op een gewone pc niet mogelijk is), of het met twee muisklikken downloaden van een spelletje

Dat je niets hóeft te installeren op je Chromebook, wil natuurlijk niet zeggen dat je dat niet kan. Via Chrome OS krijg je toegang tot de uitgebreide Chrome Web Store, met daarin duizenden apps waarmee je de functionaliteit van je Chromebook eindeloos kunt uitbreiden. Stuk voor stuk gecontroleerd door Google, en daarmee perfect afgestemd op de hardware en software van je Chromebook. Geen vervelende crashes, geen software die je laptop

Nieuwe manier van werken… en genieten

uit de Google Play Store, een Chromebook zorgt voor een nieuwe manier van werken en genieten, waarbij het apparaat een ondergeschikte rol speelt, simpelweg omdat het z’n werk doet.

Conclusie Men raadt je vaak aan om een peperdure laptop of Macbook te kopen, zodat je klaar bent voor de toekomst. Een Chromebook ís de toekomst. Werken en genieten, waar en wanneer het jou uitkomt, zonder daarvoor een fortuin voor neer te hoeven tellen, en zonder een loodzware laptop bij je te hoeven dragen.

Doe de test Heb je wel interesse in een Chromebook? Doe dan onze Chromebook Selector op www.kieskeurig.nl/ chromebook-kiezen en ontdek welk model het beste bij jouw wensen past.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Google.

s a n y g lo o n y S n e e p o Dierbare kiekjes

Grenzeloze 2

Wie niet oppast, raakt in een oogopslag een berg persoonlijke foto’s kwijt. Dat gebeurt sneller dat u wellicht denkt. Een ongelukkige schijfcrash of verloren smartphone en die geliefde familiefoto’s zijn voor altijd foetsie. Vreest u zo’n rampscenario weleens? Tijd om een nas te preparen en alle foto’s regelmatig veilig te back-uppen. Tekst Maikel Dijkhuizen

ie geen foto’s wil verliezen, maakt maar beter werk van back-ups. Helaas is dat nu net zo’n klusje waar de gemakzucht het wint van de (amateur)fotograaf. Uitstel leidt vaak tot afstel en dat kan vervelende gevolgen hebben. Bovendien is fotobeheer bij veel fotografieliefhebbers een rommeltje, waardoor de backups zich op verschillende computers, geheugenkaarten en externe schijven bevinden. Met een nas bewaart u alle foto’s op een centrale netwerklocatie, zodat u met verschillende apparaten bij de bestanden kunt komen. Zo zijn uw kiekjes altijd en overal beschikbaar.

Waarom een nas? Naast een nas bestaan er natuurlijk nog meer oplossingen om foto- en videobestanden te herbergen. Een nas biedt echter unieke voordelen. Een gemiddelde digitale fotoverzameling is vanwege de hoge beeldresoluties van tegenwoordig toch al gauw enkele terabytes groot. Bij een nas kiest u zelf de benodigde schijfcapaciteit, waardoor u alle data op één plek kwijt kunt. Een geheugenkaart, usb-stick of externe schijf heeft over het algemeen (veel) minder opslagcapaciteit. Kiest u een nas met meerdere schijven, dan beveiligt u de foto’s bovendien tegen schijfuitval. Als onverhoopt een schijf overlijdt, spreekt de nas hersteldata aan om verloren foto’s terug te halen. Extra veilig

26 | 2018

Een nas is een opslagstation dat u met een netwerkkabel aansluit op het thuisnetwerk.

Berg uw fotoverzameling veilig op en investeer in een nas met minimaal twee schijven.

dus! Het energieverbruik van deze netwerkapparaten is laag. Het is dus geen probleem om een nas altijd ingeschakeld te laten. Gunstig, want zo kunt u op elk moment back-ups laten maken vanaf pc, laptop, tablet en smartphone (afbeelding 1). Tot slot hebt u ook buiten de woning toegang tot de beelden, bijvoorbeeld op uw werk of als u ergens op visite bent.

Nas kiezen In feite is elke nas geschikt voor het back-uppen van foto- en videobestanden. Een exemplaar met plek voor minimaal twee schijven heeft wel de voorkeur (afbeelding 2). U slaat dan namelijk data gespiegeld op, waarmee u bent beschermd tegen dataverlies. Houd er rekening mee dat bekende fabrikanten als QNAP en Synology geen harde schijven bij hun producten leveren. U dient daar dus zelf voor te zorgen. Op de website van de fabrikant vraagt u een overzicht van geschikte schijven voor uw nas op. In dit artikel leggen we aan de hand van een Synology-nas

uit hoe u foto’s efficiënt en veilig opslaat. Het Taiwanese merk is in Nederland marktleider en brengt zeer gebruiksvriendelijke toepassingen uit om uw kiekjes te beheren.

Eerste begin Voordat u foto’s gaat back-uppen, zorgt u er eerst voor dat de nas op een juiste manier is geconfigureerd. Met name de instellingen om data te beschermen tegen schijfuitval zijn van groot belang. Zodra u een Synology-nas voor de eerste keer opstart, neemt u via de webpagina http://find. synology.com de configuratie door. U installeert het besturingssysteem DiskStation Manager (DSM) op het netwerkapparaat. Vervolgens creëert u een administrator-account, waarna u na enkele stappen toegang krijgt tot de gebruikersomgeving. Belangrijk is om gegevensbeveiliging in te schakelen. Op een nieuw geconfigureerde nas opent u hiervoor in het hoofdmenu de toepassing Opslagbeheer. Klik daarna op Volume en Maken om gegevensbescherming

Online opslagdienst Als alternatief kunt u natuurlijk ook fotobestanden naar een online opslagdienst uploaden. Dat is eveneens een veilige methode, want de betere aanbieders beveiligen hun datacentra tegen schijfuitval. Een voordeel ten opzichte van nas-opslag is dat u de bestanden op deze wijze buitenshuis bewaart. Bij waterschade of brand raakt u zo in elk geval geen dierbare foto’s kwijt. Nadelen zijn er ook. Het uploaden van omvangrijke mediabestanden naar een online opslagdienst gaat vrij traag. Daarnaast rekenen aanbieders voor grootschalige dataopslag maandelijkse kosten. 10 TB opslag bij Google Drive kost bijvoorbeeld zo’n honderd euro per maand. De aanschaf van een nas is dus verhoudingsgewijs goedkoper.

Fotobeheer

foto-opslag 3

in te schakelen. U kiest hiervoor zelf de gewenste raid-versie (zie kader). Gebruikt u al enige tijd een Synologynas? Kijk in het overzicht van de toepassing Opslagbeheer of raid staat ingeschakeld (afbeelding 3). Ten slotte maakt u op de nas nog een gedeelde map aan waarin u straks de foto’s opslaat. Doe hiervoor een beroep op de applicatie File Station.

Controleer of er een raid-configuratie op uw nas actief is en creëer zo nodig een nieuw volume met gegevensbescherming.

Raid-instellingen Als u een nas gebruikt, kunt u niet om de term ‘raid’ heen. Deze Engelstalige afkorting staat voor ‘redundant array of independent disks’. Er bestaan meerdere smaken. Op een nas met twee schijven kiest u eigenlijk altijd voor raid1. Hierbij kopieert het netwerkapparaat de volledige inhoud van schijf 1 naar schijf 2. Bij een defecte schijf hebt u dus altijd een kopie achter de hand. Bezit u een nas met drie of meer schijven, dan kunt ook voor raid5 kiezen. Het systeem verdeelt de hersteldata daarmee over alle aanwezige schijven. Gaat er één opslagdrager kapot, dan kunt u de boel nog herstellen. Een nadeel van raid is dat deze techniek extra opslagruimte in beslag neemt. Zo houdt u bij raid1 de helft van de oorspronkelijke schijfcapaciteit over. Meer over het fenomeen raid leest u vanaf pagina 46.

Gelukkig hebben we de foto's nog!

Cloud Station Server U breidt de functionaliteit van uw nas eenvoudig uit met gebruiksvriendelijke apps. Voor back-updoeleinden is vooral de applicatie Cloud Station onmisbaar. Foto’s die u op een computer of mobiel apparaat bewaart, synchroniseert u dankzij dit hulpmiddel soepel met een Synology-machine. Dat gebeurt automatisch en is alleen handig wanneer uw nas altijd is ingeschakeld. Zet u het netwerkapparaat af en toe aan, dan schrijft u als alternatief op gezette tijden back-ups van uw dierbare kiekjes weg. U gaat eerst de app Cloud Station Server op uw nas installeren. Klik binnen DSM op Package Center (afbeelding 4) en kies onder Cloud Station Server voor Installeren. Na enkele ogenblikken duikt de zojuist geïnstalleerde toepassing op in het hoofdmenu. Open deze app. Er verschijnt een lijstje met drie hulpprogramma’s die u op een computer of computeridee.nl

Open het Package Center om Cloud Station Server op uw nas te installeren.

mobiel toestel kunt installeren. Daar gaat u zo meteen mee aan de slag. Navigeer eerst even naar Instellingen en selecteer de gedeelde map waarin u de fotobestanden wilt opslaan. Kies bovenaan voor Inschakelen en bepaal of u de versiebeheer-functie wilt activeren. De nas bewaart in dat geval eerdere versies van gewijzigde bestanden. Dat is vooral nuttig voor mensen die regelmatig foto’s bewerken. Klik als laatste op OK. | 26 | 2018

QuickConnect ID In plaats van een serveradres (ip-adres) kunt u ook via een zogeheten QuickConnect ID op uw nas inloggen. Hiermee geeft u de nas in zekere zin een eigen domeinnaam. Het voordeel hiervan is dat u via internet met elk systeem de inhoud van de nas opent. Op die manier kunt u altijd en overal vliegensvlug bij uw foto’s komen, zonder dat u een ip-adres hoeft te onthouden. Lijkt u dat wel wat? Ga in het hoofdmenu van DSM naar Configuratiescherm en QuickConnect. Deze functie vereist een Synology-account, dus registreer uzelf zo nodig. U vinkt daarna de optie QuickConnect inschakelen aan en vult een unieke naam in voor het webadres. U ziet nu op welk adres u de Synology-nas voortaan kunt bereiken.

Met een QuickConnect ID zijn uw foto’s overal ter wereld gemakkelijk bereikbaar.

Geef aan van welke foto- en videomappen u een back-up wilt opslaan.

Het voortgangsvenster laat zien hoeveel bestanden er nog in het back-upproces resteren.

www.tiny.cc/syndl. De software is voor zowel Windows als macOS en Linux beschikbaar. Na de installatie klikt u op Nu starten, waarna u het serveradres (ip-adres of QuickConnect ID), de gebruikersnaam en het wachtwoord invult. In de volgende stap beslist u welke map u op de nas en computer synchroon wilt houden (afbeelding 5). Bevestig vervolgens met Voltooid en OK. Op het bureaublad bevindt zich nu een snelkoppeling naar Cloud Station Drive. Dubbelklik daarop om de synchronisatiemap te openen. Wanneer u bestanden in deze map bewaart, kopieert het programma de gegevens automatisch naar de Synology-machine. Overigens installeert u Cloud Station Drive probleemloos op meerdere computers. Uw nas zorgt ervoor dat de inhoud van de synchronisatiemap op elk systeem gelijk blijft.

Handmatig back-uppen Een andere manier om uw foto’s veilig op te slaan, is het instellen van een back-uptaak. U bepaalt dan helemaal zelf wanneer u de foto’s vanaf een pc of laptop naar de nas wegschrijft. Zo voert u back-ups dus handmatig uit. Open in DSM de app Cloud Station Server. Onder Cloud Station Backup kiest u achtereenvolgens voor Nu downloaden en Cloud Station Backup downloaden. U klikt na de installatie op Nu starten. Typ nu het serveradres (ip-adres of QuickConnect ID), de gebruikersnaam en het wachtwoord. Via Volgende geeft u aan van welke fotomap(pen) u een back-up op de nas wilt bewaren (afbeelding 6). Klik achter de optie Back-updoel op Selecteren. U bepaalt nu in welke map op uw Synology-machine u de back-ups wilt onderbrengen. Bevestig met OK, Volgende en Voltooid. In het voortgangsvenster kunt u het back-upproces tot in detail volgen 7). (afbeelding 7)

DS Cloud Mappen synchroniseren Als u veel foto’s maakt, is het slim om een specifieke map op de computer met de nas te synchroniseren. Bestanden die u in deze map stopt, belanden automatisch op het netwerkstation. Een voorwaarde voor deze methode is wel dat de nas continu staat ingeschakeld. Open binnen DSM Cloud Station Server en navigeer zo nodig naar Overzicht. Klik onder Cloud Station Drive op Nu downloaden en Cloud Station Drive downloaden. Overigens vindt u dit programma eventueel ook op de webpagina

26 | 2018

Selecteer in Cloud Station Drive een synchronisatiemap voor zowel de nas als de computer.

Neem de instellingen van DS Cloud door om de synchronisatie tussen uw mobiele toestel en nas naar eigen wens uit te voeren.

Synology ontwikkelt voor iPhones, iPads en Android-toestellen allerlei nuttige apps. U vindt ze in de App of Play Store. Zo gebruikt u DS Cloud om een map tussen het mobiele apparaat en de nas te synchroniseren. Na aanmelding geeft u aan welke map u op het netwerkstation voor de synchronisatie wilt gebruiken. Vervolgens neemt u diverse instellingen door (afbeelding 8). Beslis of u ook submappen wilt synchroniseren en stel de maximale bestandsgrootte in. Handig is dat u ook de synchronisatierichting kunt instellen. Standaard communiceert DS Cloud in twee richtingen. Bestanden die op de nas

Fotobeheer

staan opgeslagen, zijn automatisch op de smartphone of tablet beschikbaar. Voegt u mobiele foto’s aan DS Cloud toe, dan uploadt de app deze bestanden naar uw nas. U kunt er ook voor kiezen om in één richting te communiceren, zodat het toestelgeheugen niet volloopt met data afkomstig van uw nas.

DS File Wilt u graag overal toegang tot uw fotoverzameling, waar u ook bent? Met DS File maakt u alle data van uw nas toegankelijk op een mobiel apparaat (afbeelding 9). Deze app ondersteunt de mobiele besturingssystemen Android, iOS en Windows Phone. Zoals u inmiddels gewend bent, logt u na installatie in met uw accountgegevens. Vervolgens verschijnt de mappenstructuur van het netwerkstation in beeld. Blader naar een fotomap om de beelden te bekijken. DS File accepteert alle gangbare video- en fotoformaten, zodat u de bestanden desgewenst onderweg bekijkt. In het menu van deze app is ergens de functie Photo Backup verstopt. Die is heel handig! Zodra u met de smartphone nieuwe beelden schiet, uploadt DS File deze bestanden op eigen houtje naar de

Synology-machine. Kies voor de optie Photo Backup inschakelen en selecteer de gewenste doelmap. Neem de instellingen rustig door (afbeelding 10). Geef bijvoorbeeld aan dat u fotobestanden alleen via wifi wilt uploaden en dat u de originele bestandsnaam wilt behouden. Sluit tot slot af met Gereed. Houd er rekening mee dat de Photo Backup-functie niet werkt op een Windows Phone.

Foto’s delen Foto’s die u op een nas bewaart, deelt u heel gemakkelijk met bekenden. Dat werkt veel beter dan delen via e-mail, omdat u met een nas grote bestanden kunt uitwisselen. U gebruikt hiervoor binnen DSM de applicatie File Station. Blader naar de juiste locatie en

Met de deelfunctie in File Station creëert u een downloadlink van uw foto’s.

Al uw foto's overzichtelijk op een centrale locatie: is het geen plaatje? selecteer een map, foto of video. U navigeert vervolgens naar Actie en Delen. Achter Gedeelde koppeling ziet u een unieke url staan (afbeel-

ding 11). Deze downloadlink deelt u vrijblijvend met andere personen, bijvoorbeeld via e-mail of Facebook. Zij kunnen de bestanden dan zelf naar een computer downloaden. Bent u bang dat vreemden de kiekjes onder ogen krijgen? Markeer in dat geval de opties Beveiligd delen inschakelen en Delen met anderen. Bedenk een sterk wachtwoord, zodat alleen vertrouwde personen toegang hebben. Verder kunt u bovenaan ook een geldigheidsperiode voor de downloadlink opgeven. Sluit het venster met Opslaan. Als alternatief gebruikt u de mobiele apps DS Cloud en DS File om downloadlinks te delen.

Moments Voor fanatieke (hobby)fotografen ontwikkelde Synology Moments. Deze nieuwe app installeert u gratis vanuit het Package Center op uw nas. Na de installatie opent Moments in een nieuw tabblad binnen uw browser. U voegt fotoalbums toe, waarna de beelden in een prachtige galerij voorbij komen. Aan de hand van een tijdlijn haalt u snel beelden van een bepaalde periode tevoorschijn. Verder creëert Moments op uw verzoek automatisch mappen van personen, locaties en onderwerpen. Moments is ook voor Android en iOS beschikbaar, waarmee u eventueel reservekopieën op een mobiel apparaat bewaart.

DS File geeft u op een mobiel apparaat toegang tot alle fotomappen op uw nas.

computeridee.nl

Gebruik de functie Photo Backup om nieuwe smartphone-foto’s veilig op te slaan.

Moments toont alle foto’s in een overzichtelijke tijdlijn.

| 26 | 2018

… n e k e o z r te e b , n le e fi o Accounts, pr

Netflix fiksen Houdt u ook zo van Netflix? Gezellig films en series kijken zonder tussenkomst van reclame en op een tijd dat het u uitkomt? In deze workshop hebben we voor u de beste Netflix-tips verzameld en kijken we naar functies die u wellicht nog niet kent. Tekst Richard Veenstra

Abonnement kiezen

Als u nog geen Netflix-abonnement hebt, gaat u naar www.netflix.com en klikt u op Kijk 7 dagen gratis. Er zijn drie opties waaruit u kunt kiezen (afbeelding 1). Het basisabonnement heet, heel toepasselijk, Basic. Deze variant kost 7,99 euro per maand. Dit abonnement heeft echter twee nadelen: u kunt maar op één apparaat tegelijk iets kijken en het is niet mogelijk om dat in hd te doen. Het eerste is vooral een nadeel wanneer u met meerdere mensen in één huishouden woont en iemand iets anders wil kijken op een ander apparaat. Een Standaard-abonnement is dan wellicht een betere keuze. Voor 10,99 euro per maand kunt u met hetzelfde account op twee apparaten tegelijkertijd naar verschillende dingen kijken. Ook zijn alle nieuwe films en series in hd-kwaliteit te zien.

Het goedkoopste abonnement kost 7,99 euro per maand; we raden u aan om tenminste het Standaardabonnement te kiezen voor 10,99 euro.

Met een Premium-account kunt u dit zelfs met vier personen tegelijkertijd doen; ideaal voor een gezin waarbij iedereen zijn eigen profiel wil hebben. Met dit abonnement kijkt u bovendien in ultra hd, mits dit beschikbaar is en uw televisie of laptop dit aankan. Alle opties kunt u testen tijdens een initiële proefperiode van zeven dagen. Een abonnement is te allen tijde stop te zetten.

Meerdere profielen instellen

Ongeacht welk abonnement u kiest, onder één account kunt u meerdere profielen aanmaken. Kijken u en uw partner op hetzelfde moment naar iets anders, dan is een Basic-abonnement wellicht genoeg. Een profiel maakt u aan om uw eigen voorkeuren aan te geven, films aan de kijklijst toe te voegen en waarderingen te geven zodat Netflix u betere suggesties kan doen. Ook vindt u in uw profiel uw persoonlijke kijkgeschiedenis terug. Om een nieuw profiel aan te maken, logt u in met uw accountgegevens en klikt u op Profiel toevoegen. Hebt u al profielen toegevoegd, dan klikt u op uw account-icoontje rechtsbovenin en kiest u voor Profielen beheren. Geef een naam op en zet eventueel een vinkje voor Kind?. Bij een kinderprofiel worden alleen films en series weergegeven die door Netflix voor 12 jaar en jonger zijn vrijgegeven. Het is ook aan te raden deze instelling voor iets oudere kinderen aan te vinken, zo kunnen bijvoorbeeld

Wanneer komt het? Kunt u niet wachten tot het volgende seizoen van uw favoriete serie? Neem dan eens een kijkje op www.netfl ix-nederland.nl en klik bovenin op Te verschijnen Series op Netflix. U vindt hier de bekende releasedata van allerlei series, sommige met exacte datum, andere met een kwartaalaanduiding. Zo kunt u vast aftellen.

Bekijk wanneer het nieuwe seizoen van uw favoriete serie op Netflix komt.

26 | 2018

U kunt bepalen welke inhoud met welk profiel bekeken mag worden.

Workshop

Geef met de schuif aan wat wel en wat niet toegankelijk is voor de gebruikers die toegang tot uw account hebben.

kinderen geen extreem gewelddadige inhoud zien. Klik op Doorgaan en het profiel wordt aangemaakt. Klik op het potloodje om, als u dat wenst, een afbeelding voor het profiel op te geven en selecteer onder Toegelaten series en films de juiste instelling (afbeelding 2). Sluit af door op Opslaan te klikken.

Inhoud beperken

Ondanks het aanmaken van een profiel voor een kind, kan het nog wel volwassen inhoud zien door op uw profiel te klikken. Om dit op te lossen, klikt op uw profiel-icoontje, kiest u voor Account en selecteert u

Er zijn wel 13 Reasons Why velen Limitless van Netflix houden

Tik op de downloadknop naast een aflevering of film voor offline gebruik.

U kunt zien welke films en series met Nederlandse audio beschikbaar zijn door bovenin dit te selecteren.

Zoeken en vinden

Het vinden van de beste films en series kan lastig zijn; er zijn echter mogelijkheden om inhoud die bij u past beter te traceren. Als eerste moet u consequent leuke films en series een waardering geven. Zo weet Netflix wat u leuk vindt en zal het betere suggesties geven. Dit doet u door op een titel te klikken en voor het duimpje omhoog te kiezen. Vindt u een film of serie echter niet de moeite waard, klik dan op het duimpje omlaag. Netflix neemt dit vervolgens ook mee in de toekomstige aanbevelingen voor u. Ten tweede kunt u films zoeken op genre door bovenin op Series of Films te klikken. Klik vervolgens op Genres en u ziet een lijst met sub-genres. Wilt u tenslotte naar inhoud in een bepaalde taal zoeken of met Nederlandse ondertiteling, ga dan naar www.netflix. com/browse/subtitles. Klik bijvoorbeeld op Ondertiteling en verander dit in Audio. Rechts staat nu Nederlands; u ziet alle films en series waarbij Nederlands als gesproken taal is in te stellen (afbeelding 4). Tijdens het kijken van een film klikt u op het 5 spraakballonnetje om de gesproken taal en ondertiteling te wijzigen. Wilt u een film of serie later bekijken, klik dan op een titel en druk op + Mijn lijst. De titel wordt nu aan uw kijklijst toegevoegd. Om uw lijst in te zien, klikt u bovenin op Mijn lijst.

Offline afspelen

Wist u dat u de meeste films en series kunt downloaden voor offline gebruik? U moet hiervoor de app voor iOS of Android downloaden op uw mobiele apparaat. Deze functie werkt namelijk alleen op uw smartphone of tablet en niet op uw pc.

Ouderlijk toezicht. Geef uw account-wachtwoord op en klik op Doorgaan. Kies Pincode instellen en doorloop de stappen om een pincode aan uw account te koppelen. Geef met de schuif aan welk beschermingsniveau uw pincode mee moet krijgen (afbeelding 3). Deze instelling geldt nu voor alle profielen, u moet zelf dus ook de pincode invoeren als u een film voor volwassenen wilt kijken. Om de restrictie op te heffen, zet u de schuif helemaal naar rechts. U hoeft nu nergens meer een pincode op te geven. Wilt u een bepaalde film of serie ontoegankelijk maken, dan kunt u de naam opgeven onder Beperken van specifieke titels. computeridee.nl

26 | 2018

Workshop

Ga naar een film of serie en achter een aflevering ziet u een download-icoontje staan (afbeelding 5). Niet alle inhoud heeft dit overigens, maar het overgrote deel wel. U ziet aan het blauwe cirkeltje onder in beeld dat een aflevering wordt gedownload. Een overzicht van al uw downloads kunt u bekijken als u in de app op Downloads drukt. Een gedownloade aflevering wordt met een blauw vinkje aangegeven. Downloads zijn niet eeuwig offline te bekijken: na een bepaalde periode verloopt uw download. Hoe lang dit is, hangt af van de licentie die Netflix voor die film of aflevering heeft. Als een download verlopen is, ziet u een oranje uitroepteken achter de download staan. Tik erop en kies voor Vernieuwen om de download nog een keer te activeren. Dit kan in de meeste gevallen slechts één keer, daarna kunt u de film of aflevering niet meer downloaden voor offline gebruik. Uiteraard kunt u de inhoud nog wel online als stream bekijken.

26 | 2018

blokkeert actief bekende gratis vpn-diensten (afbeelding 7). Betaalde vpn-diensten doen het beter, een goede optie is bijvoorbeeld Goose VPN (www.goosevpn.com). Deze Nederlandse dienst ververst regelmatig haar Nederlandse servers zodat u vanuit het buitenland naar de Nederlandse database van Netflix kunt kijken.

Netflix draagt als streamingdienst toch wel The Crown op Planet Earth 8

Op zoek naar crime-, scifi- en fantasy-films uit de jaren zeventig? Code 2299 is uw vriend.

In het buitenland kijken

Netflix geeft altijd de database weer van het land waar u zich bevindt. Gaat u op vakantie naar Duitsland, dan kunt u daar gewoon inloggen met uw Nederlandse account, maar alle beschikbare films en series komen uit de Duitse database. Dit betekent ook dat sommige titels en het artwork nu in het Duits worden weergegeven. Dit maakt het zoeken een beetje lastiger. Een voordeel is wel dat veel inhoud ook in het buitenland gewoon Nederlandse ondertiteling bevat. Wilt u deze geo-blokkade omzeilen, dan moet u een vpn gebruiken. Netflix is hier overigens niet blij mee en

Specifiek met codes zoeken

Wist u dat u naar heel specifieke genres binnen Netflix kunt zoeken zonder ook maar één keer iets in het zoekvenster op te geven? Netflix heeft namelijk voor elk sub-genre een eigen code ontwikkeld. Op zoek naar Belgische films? Daar hoort code 262 bij. Wilt u een actiefilm met Sylvester Stallone zien? Dan moet u code 1761 hebben. Al deze codes vindt u via www.tiny.cc/netcodes. Klik op één van de codes of geef in de adresbalk van uw browser het adres www.netflix.com/ browse/genre + [code] in. U vindt een nog grotere lijst met alle codes op www.finder.com/netflix/genre-list, maar veel codes zijn (nog) niet beschikbaar in de Nederlandse database van Netflix (afbeelding 6).

Oeps! Netflix houdt er niet van als u een vpn gebruikt. Kent de dienst de vpn, dan krijgt u dit scherm te zien.

Verander de kwaliteit, maar doe dit alleen als uw internetverbinding snel genoeg is.

Kijken in betere kwaliteit

Wilt u de kwaliteit van de series en films verbeteren, ga dan naar uw accountpagina door op het icoontje rechtsbovenin te klikken en kies voor Account. Klik op Instellingen voor afspelen en zet de kwaliteit op Hoog. Doe dit alleen thuis en als u over een snelle internetverbinding beschikt, want anders kunt u redelijk gefrustreerd raken omdat films niet snel genoeg laden. Eronder bepaalt u eventueel dat Netflix niet automatisch een volgende aflevering mag afspelen door het vinkje voor Volgende aflevering automatisch afspelen weg te halen. Vergeet niet om nog even op Opslaan te klikken (afbeelding 8).

Apps & Downs Tekst Gertjan Groen

AppsF& Downs inancieel Tikkie Betaalverzoeken zijn behoorlijk ingeburgerd. Het is een handige manier voor onderlinge betalingen - meestal tot maximaal 750 euro. Het voorkomt bovendien fouten in iban-nummers. De betaallink wisselt u uit via bijvoorbeeld e-mail of een chatapp. Vrijwel alle banken hebben inmiddels een mogelijkheid voor betaalverzoeken in hun apps. Toch blijft Tikkie, de (door iedereen te gebruiken) betaalservice van ABN Amro, nog wel de handigste. Die krijgt ook steeds meer handigheidjes, zoals betalen via een qr-code, Siri-integratie en een animatie als bedankje voor een afgeronde betaling.

Tussen kunst en kitsch Sl!m Bankiert u bij de ASN Bank, RegioBank of SNS, dan kunt u sinds kort naast de gewone app ook deze app gebruiken. Dat is een officiele app van De Volksbank waarin u als eerste nieuwe features mag uitproberen. Wat uiterlijk betreft ziet het er allemaal net een stukje

Android, iPhone - Gratis

Tap to go Supermarktketen Albert Heijn bracht de afgelopen jaren al wat handige innovaties, waaronder het zelfscannen met handscanner of app. U bespaart tijd, alleen al omdat u niet meer in de rij voor de kassa hoeft aan te sluiten. Een volgende stap is Tap to go, dat u in steeds meer AH to go-filialen kunt gebruiken. U hoeft uw smartphone (met nfc) of de Tap to go-kaart alleen maar tegen het label op het schap van een product te houden en kunt de winkel uitlopen. Handig voor een snelle snack of lunch. Het bedrag wordt via een doorlopende incassomachtiging van uw rekening afgeschreven. Android, iPhone - Gratis computeridee.nl

In dit bekende tv-programma kunnen mensen meegebracht kunst en design laten taxeren door experts. Dankzij dit leuke (maar niet foutloos) uitgewerkte spel met dezelfde naam kunt u ook zelf kunstexpert spelen. U speelt tegen iemand anders en probeert beurtelings de waarde te schatten van voorwerpen die ook in de uitzendingen zijn getaxeerd. Nadat de tegenstander een schatting heeft gedaan, mag u schatten of het meer of minder waard is. In een ranglijst ziet u wie de beste experts zijn. Net als bij bijvoorbeeld Wordfeud kunt u meerdere spellen open hebben.

Tapperuse frisser uit. Ook heeft de app één praktische feature. De app voorspelt uw vaste inkomsten en uitgaven en berekent uw budget tot het moment dat uw salaris wordt gestort. Helaas is de app wel wat traag en verschijnt er nog af en toe een foutmelding. Android, iPhone, iPad - Gratis

Een bliksembezoekje aan een pretpark met het gezin, of een paar uurtjes ontspannen in de sauna? Met de forse tarieven op dagbasis is dat niet echt aantrekkelijk. Met Tapperuse (tap-per-use) kunt u per minuut en achteraf betalen voor de tijd dat u er daadwerkelijk bent. Dit kan bij steeds meer locaties, zoals vogelpark Avifauna, Bobbejaanland, Sea Life en een handjevol sauna’s. De app toont een overzicht van alle locaties. Bevindt u zich binnen de gps-zone, dan kunt u intappen, eventueel voor meerdere personen, en na afloopt tapt u uit. De eenmalige registratie is helaas onnodig complex. Android, iPhone - Gratis 26 | 2018

V oor 2019

Goede digitale Het nieuwe jaar staat voor de deur en dat is traditioneel een tijd waarin we met z’n allen goede voornemens verzinnen. Standaard gaat het dan om zaken die met uw levensstijl of gezondheid te maken hebben, maar laten we vooral de computer volgend jaar niet vergeten! Tekst Richard Veenstra

toppen met roken, gezonder eten of meer bewegen; daar wensen wij u natuurlijk alle geluk mee, maar wij vinden het ook belangrijk dat u goede voornemens maakt voor uw pc, smartphone of tablet. Zoals u kunt zien, hebben we aan de onderwerpen die in dit artikel de revue passeren de afgelopen tijd al uitgebreid aandacht besteed, maar mocht u dat nog niet hebben gedaan: het is nooit te laat om er nu eens echt mee te beginnen!

Maak een back-up Als u volgend jaar érgens mee gaat beginnen, laat het dan een goede back-upstrategie zijn. Dat is ook helemaal niet zo ingewikkeld; u hoeft alleen maar een externe harde schijf aan te schaffen en elke week op een vast tijdstip uw recente bestanden naar de schijf te kopiëren. Op deze manier hebt u al een basis voor een back-upsysteem. Wilt u meer veiligheid, zorg er dan voor dat u automatisch bestanden naar een externe schijf of nas kopieert en maak van deze back-ups ook weer af en toe kopieën die u op

Een externe schijf hoeft echt niet duur te zijn.

26 | 2018

een andere locatie bewaart. Zowel Windows als macOS hebben beide goede functies aan boord om u hierbij te helpen. De Mac heeft zelfs een prachtig programma genaamd Time Machine om automatisch uw bestanden te kopiëren. Hiermee kunt u zelf bepalen welke mappen of schijven om de zoveel tijd naar een externe schijf gekopieerd moeten worden. Als u de schijf constant aan uw Mac hebt aangesloten, kunt u zelfs oudere versies van een bestand of map inzien – handig als u eens een keer iets per ongeluk hebt verwijderd.

Kijk af en toe even of er nieuwe updates voor uw besturingssysteem beschikbaar zijn.

Update het besturingssysteem Wilt u geen last meer hebben van bugs en virussen? Update dan eens uw besturingssysteem. We kunnen ons voorstellen dat u de automatische updates van Windows, macOS, iOS of Android soms ronduit irritant vindt, maar toch is het verstandiger om dat maar te laten gebeuren en bij de tijd te blijven. Zo is uw computer beter beveiligd tegen fouten en malware. Het is aan te raden om bij Windows Update even te kijken of Windows de laatste updates goed heeft geïnstalleerd. Als u het vervelend vindt dat Windows zelf updates gaat installeren, dan kunt u bij de instellingen voor Windows Update ook aangeven wanneer u wilt dat de updates worden uitgevoerd.

Gelukkig nieuwjaar Onder-

voornemens Verzin een beter wachtwoord Het eerste wat u doet op 1 januari is uw wachtwoorden veranderen, want zeg nou zelf: hoe vaak hebt u dat de afgelopen jaren gedaan? U houdt ook onmiddellijk op met wachtwoorden als Lente2019 of 12345678 – het is tijd voor echt sterke wachtwoorden! In Windows 10 kunt u Referentiebeheer gebruiken om automatisch

wachtwoorden op te slaan, op uw Mac gebruikt u Sleutelhangertoegang. Beide systemen kunnen bovendien automatisch wachtwoorden voor u verzinnen; u hoeft alleen te zorgen voor een sterk wachtwoord van uw besturingssysteem. Als alternatief kunt u een wachtwoordmanager als 1Password of LastPass gebruiken.

Bescherm uw smartphone U hebt uw smartphone de hele dag bij de hand en daarom is het apparaat gevoelig voor ongelukjes. Het meest voorkomende euvel is dat het display van de smartphone breekt wanneer het in contact komt met een harde ondergrond. Een makkelijke oplossing is voor een paar euro een hoesje voor uw peperdure mobiele apparaat aan te schaffen. Ook voor uw tablet en laptop zijn hoezen beschikbaar; deze kosten vaak maar een paar tientjes. Denk er ook aan dat u even een tracking-optie op uw smartphone aanzet, zodat u weet waar uw apparaat is als u het kwijtraakt of als het gestolen wordt. Op Android heet dit Apparaatbeheer, op een iPhone heet dit Zoek mijn iPhone en is het onderdeel van iCloud.

Geen makkelijke wachtwoorden meer in 2019! Gebruik een wachtwoordmanager zoals LastPass of 1Password.

Gebruik de cloud De prijs per gigabyte in de cloud wordt elk jaar goedkoper. Dat leidt ertoe dat u makkelijk complete kopieën van uw bestanden, foto’s of e-mails in de cloud kunt opslaan. Handig, want een clouddienst heeft vaak meerdere kopieën van uw data, dus als er een server uitvalt, betekent dit niet dat u uw data kwijt bent. Kijk wel uit welk bedrijf u uw data toevertrouwt; een bedrijf als Google is goedkoop

Zorg in elk geval voor een hoesje om uw smartphone.

computeridee.nl

maar herbergt wel een privacy-risico omdat het uw bestanden anoniem kan scannen. Uw foto’s en bestanden slaat u het liefst alleen op bij een clouddienst die u 100 procent versleutelde overdracht en een zero knowledge-policy biedt. Dat laatste houdt in dat het bedrijf uw data niet kan inzien en deze ook niet aan andere bedrijven of instanties kan doorgeven, omdat ze simpelweg de sleutel tot uw bestanden niet hebben.

Dropbox is een oude vertrouwde clouddienst waar u duizenden bestanden kunt opslaan.

26 | 2018

Gelukkig nieuwjaar

Zorg goed voor uw digitale vriend Geen cola meer naast de laptop neerzetten of uw tablet meenemen in bad; in 2019 gaan we het allemaal anders doen! Uw digitale vriend houdt namelijk niet van vloeistoffen, en al helemaal niet van een drankje met suiker. Mocht uw apparaat toch in aanraking komen met vloeistof, zorg dan dat u de boel zo snel mogelijk droogt. In geen geval gebruikt u hierbij een föhn; dat kan ervoor zorgen dat de vloeistof nog dieper

het apparaat binnendringt. Na het afdrogen legt u uw apparaat voor twee tot drie dagen in een zak met rijstkorrels; misschien helpt dat. Veel smartphones en tablets hebben bovendien sensoren, zodat bij een eventuele reparatie de fabrikant precies kan zien of het apparaat in aanraking is gekomen met water. In dit geval kunt u meestal geen gebruikmaken van uw recht op garantie.

Ruim af en toe eens uw pc op: de functie Schijfopruiming in Windows kan u hierbij helpen.

Ruim uw systeem op

Sommige apparaten hebben zelfs sensoren aan boord zodat de fabrikant in een garantiegeval weet of het apparaat met vloeistoffen in contact is gekomen.

Probeer nieuwe so ware Oké, genoeg gezeurd over wat u allemaal beter moet doen in 2019. Vergeet vooral ook niet om plezier met uw pc, smartphone of tablet te hebben. Gebruikt u al jaren hetzelfde programma voor een bepaald proces? Probeer dan eens een proefversie van de concurrent uit om te kijken of dat misschien niet veel leuker of beter werkt. Kijk ook eens naar wat nieuwe leuke software die u al tijden op het oog had. Er is niks mooiers dan een

prachtig stukje software ontdekken waarvan u niet wist dat u het nodig had. Van de programma’s die u dagelijks gebruikt, zijn misschien ook wel nieuwere versies beschikbaar. Misschien is het eens tijd om een programma te updaten; u krijgt er vaak meer functies of een betere workflow voor terug. Wij wensen u in elk geval een prachtig nieuw jaar vol met mooie digitale voornemens!

Ga eens een ochtendje achter uw pc zitten en ruim uw bureaublad, uw download-map en uw documenten-map op. Grote kans dat u negentig procent van die bestanden niet meer nodig hebt. Neem ook eens een kijkje bij de optie Schijfopruiming in Windows; hier kunt u bijvoorbeeld oude installatiebestanden van Windows Update verwijderen en zo ruimte op uw schijf creëren. In macOS gaat u naar Opslagbeheer. Dit is een onderdeel van de app Systeeminformatie.

Organiseer uw documenten Hebt u ook overal bestanden op uw harde schijf staan en weet u nooit waar u een bestand nou precies hebt opgeslagen? Dan is het de hoogste tijd om uw mappenstructuur eens onder de loep te nemen. Ga eens een uurtje zitten met pen en papier, en schrijf eens op wat u voor verschillende bestanden hebt en hoe u deze wilt organiseren. Als u er helemaal uit bent, maakt u een nieuwe mappenstructuur, gaat u al uw oude mappen langs en verschuift u deze bestanden naar de juiste nieuwe mappen. U zult zien dat uw hoofd meteen ook een stuk opgeruimder is.

Zorg dat u het nieuwe jaar opgeruimd begint!

Alles nog eens teruglezen? Een programma updaten kan zorgen voor meer plezier in het nieuwe jaar.

26 | 2018

Wilt u van de hier besproken onderwerpen het naadje van de kous weten? Dan kan dat, want vrijwel al deze ‘goede voornemens’ zijn de afgelopen tijd reeds een stuk uitgebreider besproken in Computer Idee. Wilt u de artikelen/workshops over genoemde onderwerpen nog eens op uw gemak teruglezen? Ga dan naar www.computeridee.nl/ goedevoornemens.

Tips & Trucs Tekst Toon van Daele

Tips & Trucs t to t n e m e g a n a m e tim Van r te n e C ia d e M s w o d W in

Windows Data verwijderen U bent van plan uw externe schijf of usb-stick aan iemand door te geven, maar u wilt er zeker van zijn dat er geen gegevens meer van afgehaald kunnen worden. De beste manier is het willekeurig overschrijven van alle sectoren, en u hoeft daar geen externe tool voor te gebruiken. Ga als administrator naar de opdrachtprompt en voer het commando diskpart uit. Vervolgens tikt u list disk in en voert u select disk <nr> uit, waarbij <nr> verwijst naar de juiste (!) schijf of stick. Ten slotte tikt u clean all in en wacht u af tot het proces is voltooid – iets wat afhankelijk van de schijfgrootte, lang kan duren. Om de schijf te kunnen gebruiken, moet u die vanuit het Schijfbeheer (diskmgmt.msc) daarna nog wel formatteren.

Top tip! van lezer Bent de W it

Windows 10 Schijfopruiming U kent ongetwijfeld de ingebouwde Windows-tool Schijfopruiming. U kunt dit programma oproepen met het commando cleanmgr.exe. Sinds de nieuwste Windows-versie 1809 is het wel even opletten geblazen indien u de gewoonte had hier alle items te selecteren. Die bevat nu namelijk ook de optie Downloads, waarmee in één keer alle bestanden in uw Download-map worden verwijderd. Haal het vinkje naast dit item dus weg als u die bestanden wilt behouden.

Smartphone PWA Op uw smartphone staan een reeks ‘native apps’ die specifiek voor het besturingssysteem van uw toestel ontwikkeld zijn en daardoor gebruik kunnen maken van ingebouwde hardware als gps, camera en microfoon. Dit geldt niet voor de ‘responsieve webapps’ die u vanuit uw browser gebruikt. PWA’s, oftewel progressive web apps, combineren het beste van beide werelden. Het zijn lichtvoetige webapps die toch de meeste hardware kunnen aanspreken en die vaak ook offline te gebruiken zijn. U vindt een hele reeks PWA’s op www.outweb. io en op www.pwa.rocks. Overigens bieden ook services als Uber, Telegram, Pinterest en Twitter PWA-versies aan. computeridee.nl

Windows 10 Windows Media Center U herinnert zich vast Windows Media Center (WMC) nog wel – de grote broer van Windows Media Player. Sinds de komst van Windows 10 is deze mediaspeler niet langer van de partij en moest u uitkijken naar alternatieven als Kodi of Plex. Op de Franse site www.tiny.cc/wmcfrans kunt u WMC alsnog vinden. Pak de download uit, klik met de rechtermuisknop op het bestand _TestRights.cmd en kies Als administrator uitvoeren. Doe hetzelfde met InstallerBlue.cmd en InstallerGreen.cmd. Even later kunt u met Windows Media Center aan de slag. Het programma weer verwijderen, doet u door Uninstaller. cmd als administrator uit te voeren.

Tip ons!

Stuur uw veelbelovende pc-tip of computertruc, met uw naam en liefst ook met een verduidelijkende schermafdruk naar tiptruc@computeridee.nl. Misschien wordt uw tip wel de toptip!

26 | 2018

Chromecast Bedienen U hebt een of meer Chromecasts en wilt voorkomen dat huisgenoten of bezoekers via uw draadloze thuisnetwerk kunnen zien wat er allemaal wordt gecast of dat ze een video kunnen onderbreken. Open dan de app Google Home, kies Instellingen, selecteer het bewuste apparaat, tik het apparaat aan bij Apparaatinstellingen en zet de functie Anderen je gecaste media laten bedienen uit.

OneNote Beveiligd U deelt zo nu en dan notitieblokken in OneNote, maar er is ook bepaalde informatie die u liever privé houdt. Kies dan Bestand, Nieuw, tik een naam in en bevestig met Notitieblok maken. Voer op het tabblad Nieuwe sectie 1 uw privacygevoelige informatie in. Rechtsklik vervolgens op dit tabblad, geef het eventueel een andere naam en kies Deze sectie met een wachtwoord beveiligen. Klik in het rechtervenster op Wachtwoord instellen, vul uw wachtwoord tweemaal in en bevestig met OK.

Website Talen leren Wilt u vanuit uw luie stoel gratis een nieuwe taal leren en bent u bereid daar tien minuten per dag aan te spenderen, surf dan naar www.busuu. com. Een dozijn talen staat daar voor u klaar. U krijgt telkens een reeks speelse oefeningen voorgeschoteld, met aandacht voor spraakkunst en woordenschat, zowel voor spreken als schrijven. Slaagt u voor zo’n test, dan mag u naar het volgende niveau. Wilt u meer opties, zoals chatten met native speakers, kies dan voor de betaalde Premium-editie.

iOS Kleurfilters Vindt u dat de kleuren van uw iPhone of iPad wel wat levendiger zouden mogen zijn en hebt u iOS 10 geïnstalleerd, dan kunt u kleurfilters instellen. Ga naar Instellingen, Algemeen, Toegankelijkheid, Aangepaste weergave, Kleurfilters en schakel deze functie in. Plaats een vinkje bij Blauw/geel-filter, scrol naar beneden en wijzig de intensiteit (bijvoorbeeld 10%): het effect wordt meteen zichtbaar. Overigens kunnen kleurfilters ook nuttig zijn voor personen die bepaalde kleuren niet zo goed kunnen zien.

Miniworkshop Worktime Personal Free

Computergebruik 2

Wilt u weleens weten wat u (of iemand anders) precies op uw computer doet en hoeveel tijd u spendeert aan werk en ontspanning, gebruik dan Worktime Personal Free (www.worktime.com/ personal) om uw computergebruik te monitoren. Tijdens de installatie kunt u aangeven of u de tool samen met Windows wilt laten opstarten.

In het hoofdvenster van de tool treft u de knoppen Start en Stop aan, waarmee u de eigenlijke monitoring aan en uit kunt zetten. U ziet hier vier standaardrubrieken (widgets): Social Sites,

Games, Internet en Computer Use. Een teller geeft aan hoeveel tijd u die dag aan een van deze rubrieken hebt gespendeerd. Via een dubbelklik kunt u de daglimiet wijzigen en aangeven wat er moet gebeuren als die is bereikt.

Wanneer u dubbelklikt op een van beide taartgrafieken (Today Activities of Week Activities), dan kunt u extra segmenten toevoegen met de knop Add. U zou bijvoor-

26 | 2018

beeld 'Redactiewerk' kunnen ingeven en bij Monitored Apps een applicatie als winword.exe kunnen invullen. Via Options, Edit Apps/URL Groups geeft u aan welke sites of apps in welke groep thuishoren. Via de knop Reports krijgt u een gedetailleerd overzicht van uw computergebruik. U kunt ook een datumbereik instellen of een rubriek selecteren waarop u wilt filteren, bijvoorbeeld Internet Social Use of Software Use. Een chronologisch overzicht krijgt u via Detailed Log.

Tips & Trucs

5 tips tegen … g in v tphone versla smar

De smartphone is zo’n handig apparaat dat we daar vaak zonder het te beseffen uren per dag mee bezig zijn. Met de volgende tips helpen we u uw smartphone op een ‘gezondere’ manier te gebruiken.

TIP 1 Alle verslavende apps van uw toestel verwijderen is een optie, maar het kan ook minder rigoureus. Het kan bijvoorbeeld al helpen wanneer u bepaalde apps in een mapje of op een andere pagina onderbrengt, zodat het opstarten minder snel een automatisme wordt. TIP 2 Activeer ook de modus Niet storen, zodat u niet voortdurend door berichten of andere notificaties wordt onderbroken. Op de meeste toetellen kunt u deze functie ook zo instellen dat die automatisch op bepaalde tijdstippen actief wordt. U kunt ook per app aangeven of u al dan niet meldingen wilt ontvangen (via Instellingen, Apps en meldingen, Meldingen). TIP 3 Er zijn ook apps beschikbaar die u inzicht geven in uw smartphonegebruik, vergelijkbaar met Worktime Personal voor pc (zie de Miniworkshop). Eén voorbeeld: SPACE – Break phone addiction. Deze monitort het appgebruik en kan u tevens een waarschuwing geven en op gezette tijden notificaties of oproepen tegenhouden. TIP 4 Sommige apps laten u ook toe het gebruik van apps te beperken, zoals Flipd (www.flipdapp. co) en QualityTime (www.qualitytimeapp.com). Zo’n functie zit standaard ingebouwd in iOS 12: via Instellingen, Schermtijd kunt u bij Downtime zelfs aangeven vanaf welk tijdstip u een app niet langer wilt kunnen gebruiken.

Mobiel Zuiniger met video’s Kijkt u op uw smartphone geregeld met 3G of 4G naar YouTube-video’s, maar wilt u uw databundel wat sparen, dan kunt u de video’s in een wat lagere kwaliteit bekijken. Tik op het pictogram met de drie puntjes in de videospeler terwijl u de video bekijkt. Tik vervolgens op Kwaliteit en selecteer de gewenste videokwaliteit (bijvoorbeeld 240p). De videospeler onthoudt deze instellingen voor video’s die u later bekijkt. Chrome Meldingen Standaard geeft Chrome aan wanneer een website, app of extensie meldingen naar u wil verzenden, vergelijkbaar met pushberichten van mobiele apps. U kunt deze functie echter uitschakelen. Open Instellingen in Chrome, en kies Geavanceerd, Instellingen voor content. Klik op Meldingen zet de schakelknop uit bij Vragen vóór verzenden (aanbevolen). U kunt deze functie ook ingeschakeld laten, waarna u bij elke site moet beslissen of u die meldingen al dan niet toelaat: die worden dan opgenomen in de rubriek Toestaan of Blokkeren, alwaar u de autorisatie alsnog kunt intrekken of toekennen.

Office 365 Troubleshooting Ondervindt u problemen met Outlook (u kunt geen berichten meer ontvangen of verzenden, de verbinding wordt voortdurend verbroken, …) of met andere applicaties uit de Office 365-suite (u kunt Office niet activeren, u kunt OneDrive niet synchroniseren, …) dan kunt u de Ondersteunings- en herstelassistent voor Office 365 te hulp roepen: https://diagnostics.office.com. Na de installatie start u deze tool op, duidt u de problematische applicatie aan en volgt u de verdere instructies.

TIP 5 Maakt u zich zorgen over het smartphonegebruik van uw kind, dan zijn er vooral voor Android allerlei gebruiksvriendelijke apps voor ouderlijk toezicht. Eén ervan is Google Family Link, beschikbaar in de Play Store. Deze app bestaat uit twee delen – één voor (het toestel van de) ouders en één voor (het toestel van) de kinderen en tieners. Zodra u beide apps hebt gekoppeld, kunt u als ‘gezinsbeheerder’ daglimieten en bedtijden instellen, maar ook het apparaat van uw kind op afstand vergrendelen. Kantoorsuite Office Online Veel gebruikers zijn nog onbekend met Office Online, de gratis webversie van Microsoft Office (www.office.com). Het volstaat dat u zich aanmeldt met een Microsoft-account en bent u al aangemeld bij Hotmail of Outlook.com, dan hoeft u slechts op het wafelijzerpictogram linksboven te klikken om uit webapps als Word, Excel of PowerPoint te kiezen. Deze apps lijken overigens bijzonder veel op de desktopapplicaties. Documenten bewaren gebeurt met behulp van OneDrive, maar u kunt ook documenten lokaal bewaren via Bestand, Opslaan als (ook in pdf-formaat). De mobiele apps zijn eveneens gratis, althans op een scherm van maximaal 10 inch, zowel voor Android als iOS. computeridee.nl

Excel Snelle grafiek U hebt een cijferreeks in Excel ingevuld en wil daar graag een grafiek van zien. Dat kan supersnel in Excel. Selecteer de gewenste datareeks en druk op F11 (of Fn+F11 op een laptop). Excel toont u meteen een nieuw werkblad met daarin de grafiek op basis van uw dataselectie. Wilt u dat werkblad weer verwijderen, rechtsklik dan op het tabblad Grafiek <x> onderaan links en kies Verwijderen. 26 | 2018

BEELD: EPSON

In direct contact de natuur

26 | 2018

Natuurgetrouw

met

loopt door een bos en dieren komen nieuwsgierig op u af. Of u staat in een museumzaal en bent omringd door woeste golven. Ze bewegen zo natuurgetrouw dat het lijkt alsof u echt op het strand staat. Of u volgt een zwerm kraaien die cirkels draaien boven uw hoofd en rond uw voeten. De vloer en de muur lijken in elkaar te versmelten en even voelt u zich gewichtsloos. Dat zijn allemaal ervaringen die TeamLab weet op te roepen: een Japans bedrijf waar zoâ&#x20AC;&#x2122;n vierhonderd techneuten en ontwerpers maanden tot jaren werken aan interactieve installaties. In een nieuw museum in Helsinki is nog tot en met 6 januari de nieuwste tentoonstelling te zien: Massless.

Tekst Jolein de Rooij

Links

www.tiny.cc/scenes www.teamlab.art www.amosrex.fi/en/exhibitions/teamlab www.tiny.cc/ammu

computeridee.nl

26 | 2018

Back-ups in Linux d n a h e d r te h c a ie p o Alti jd een k Welk besturingssysteem u ook gebruikt, u ontkomt niet aan het maken van backups. Zo ook in Linux Mint. Geen zin in dit saaie, maar o zo belangrijke klusje? Stel voor eens en altijd automatische back-ups in! Wel zo veilig en u hebt er voortaan geen omkijken meer naar.

Extern opslagstation Linux Mint heeft een zeer eenvoudige oplossing om persoonlijke bestanden te back-uppen. Dit tooltje komt goed van pas wanneer u af en toe eens een back-up wilt wegschrijven. Veiligheidshalve bewaart u kopieën het beste op een externe opslagdrager. Sluit dus allereerst een usb-stick of externe schijf op het Linux-systeem aan en controleer of de computer het opslagstation herkent. Op het bureaublad verschijnt er een snelkoppeling naar de inhoud van de usb-stick of harde schijf.

Tekst Maikel Dijkhuizen

Persoonlijke bestanden

igenlijk vindt niemand het instellen van backups leuk. Toch ‘moet’ het op ieder systeem gebeuren, want anders bestaat er kans op dataverlies. Gelukkig bevat Linux Mint sinds kort een uiterst handige oplossing om systeemback-ups te maken. Bij onverhoopte problemen herstelt u het besturingssysteem naar een eerdere status. Verder bestaan er diverse laagdrempelige oplossingen om persoonlijke bestanden veilig te stellen. In deze workshop leggen we uit hoe u in Linux Mint 19 Cinnamon backups maakt. Veel stappen doen het overigens ook in andere bekende Linux-distributies. Zo werken de back-upprogramma’s Back In Time en Timeshift die we in dit artikel bespreken eveneens onder Ubuntu.

U gaat nu met het standaard back-upprogramma van Linux Mint aan de slag. Navigeer naar Menu, Beheer en maken. Bij het onderdeel PerReservekopie maken soonlijke gegevens klikt u vervolgens op Nu reservekopie maken (afbeelding 1). Selecteer in het uitrolmenu de zojuist aangesloten externe opslagdrager en kies eventueel een specifieke map. Via Volgende sluit u naar eigen inzicht bestanden en mappen uit, al is dat geen noodzaak. Klik achtereenvolgens op Volgende en Toepassen om de back-up direct uit te voeren. Linux Mint slaat een kopie op van de persoonlijke mappen Afbeeldingen, Bureaublad, Documenten, Downloads, Muziek, Openbaar, Sjablonen en Video’s. Wilt u op een zeker moment de back-up herstellen, bijvoorbeeld wanneer u Linux Mint opnieuw hebt geïnstalleerd? Open wederom het back-upprogramma en kies bij Persoonlijke gegevens voor Terugzetten. Via Geen

Externe datadrager formatteren Back-upprogramma’s in Linux Mint bewaren kopieën het liefst op een Linux-partitie. Timeshift bijvoorbeeld ondersteunt dan ook geen bestandssystemen als ntfs en fat32. Gelukkig kunt u een usb-stick of externe schijf eenvoudig formatteren. Besef wel dat u met deze actie alle gegevens weggooit die op het opslagmedium staan. Klik met de rechtermuisknop op de snelkoppeling van de externe gegevensdrager en kies voor Formatteren. Selecteer in het uitrolmenu ext4 als bestandssysteem en wijzig eventueel de naam van het schijfstation. Klik ten slotte op Formatteren.

Geef aan dat u een kopie van persoonlijke gegevens wilt opslaan.

Wanneer u alleen ontbrekende bestanden herstelt, verliest u geen bestaande gegevens.

Voor het opslaan van back-ups gebruikt u bij voorkeur ext4 als bestandssysteem.

26 | 2018

Workshop

Mint

Programma’s back-uppen?

bladert u naar de juiste map op de usb-stick of externe schijf. Selecteer in de vorm van een tar-bestand de juiste back-up. U geeft daarna aan of u alleen ontbrekende gegevens wilt herstellen of dat u de volledige inhoud wilt overschrijven. Bevestig tot slot met Volgende om de herstelwerkzaamheden te starten (afbeelding 2).

Back In Time Met het standaard back-upprogramma kunt u alleen handmatig kopieën opslaan. Wilt u de boel automatiseren? Doe een beroep op Back In Time! Ga naar Menu, Beheer en Programmabeheer. Gebruik het zoekveld bovenaan om de applicatie Backintime-gnome te vinden en kies voor Installeren. Dit programma vereist enkele extra pakketten, dus klik in het pop-upvenster op Doorgaan om die te installeren. Nadat u het juiste wachtwoord hebt opgegeven, vindt u het programma terug via Menu en Beheer (afbeelding 3).

Het standaard back-upprogramma bevat ook een functie om geïnstalleerde software te back-uppen. Dat is bijvoorbeeld handig wanneer de systeemschijf onverhoopt crasht, zodat u na een verse installatie in één klap alle programma’s opnieuw installeert. Helaas werkt deze functie in de praktijk niet goed, dus u kunt dit onderdeel beter links laten liggen. Niet getreurd, want verderop in deze workshop leggen we uit hoe u met behulp van Timeshift onder meer een kopie van de softwarelijst bewaart. Het back-uppen van de softwarelijst wil met het standaard back-upprogramma van Linux Mint helaas niet lukken. Zoals u ziet, blijft de programmalijst leeg.

Na de installatie van Back In Time treft u deze gratis toepassing in het menu. Het hoofdvenster laat zien op welke momenten Back In Time een automatische back-up maakt.

Automatische back-up instellen Zodra u Back In Time voor de eerst keer opent, verschijnt er een Engelstalige melding dat het programma nog niet is geconfigureerd. Klik op No om door te gaan naar het hoofdvenster. U neemt nu alle instellingen door. Klik allereerst op het groene mapje en bepaal waar u de backup wilt opslaan. Zoals eerder aangegeven, selecteert u bij voorkeur een externe opslagdrager. Via Computer, Media en uw gebruikersnaam wijst u het betreffende opslagstation aan. Bevestig met Choose. Open daarna onderaan bij Planning het uitrolmenu en geef aan hoe vaak u een backup van uw persoonlijke bestanden wilt opslaan. Dat kan

Een systeemback-up maken zit niet in ons systeem

In dit voorbeeld maakt u elke dag om tien uur een back-up van uw persoonlijke bestanden.

computeridee.nl

bijvoorbeeld elke vijf minuten of elk uur, maar ook iedere dag of maand. Zo nodig bepaalt u ook het gewenste tijdstip (afbeelding 4). U navigeert daarna naar het tabblad Opnemen en gebruikt de knop Bestand toevoegen of Map toevoegen om de gewenste data te selecteren. Houd de Ctrl-toets ingedrukt wanneer u meerdere bestanden of bestanden wilt aanklikken. Bevestig met Choose. Op het tabblad Uitsluiten geeft u optioneel aan welke bestandsformaten u liever niet kopieert. Neem ook even een kijkje bij het tabblad Automatisch verwijderen, want standaard wist Back In Time bestanden die ouder zijn dan tien jaar. Als u dat niet wilt, haalt u het betreffende vinkje weg. Naar eigen inzicht neemt u nog de tabbladen Opties en Geavanceerde opties door, al is het niet per se nodig om iets te wijzigen. Klik op OK om de automatische back-uptaak te activeren. Het hoofdvenster van Back In Time verschijnt waarin u alle taken kunt volgen (afbeelding 5). 26 | 2018

Workshop

Volledige systeemkopie? Naast het back-uppen van persoonlijke bestanden gebruikt u Back In Time net zo gemakkelijk voor het wegschrijven van een systeemkopie. Hiermee creëert u een letterlijke kopie van het besturingssysteem inclusief alle geïnstalleerde programma’s, instellingen en persoonlijke data. Navigeer in het hoofdvenster van Back In Time naar Reservekopie en Instellingen, waarna u bovenaan klikt op Aanpassen voor volledige systeemreservekopie. Via Yes kiest het programma op eigen houtje de juiste instellingen. Geef aan hoe vaak en op welk tijdstip u back-ups wilt maken en kies als laatste voor OK.

Back-up herstellen Uiteraard zet u een back-up op ieder moment weer terug. Klik in de linkerkolom onder Reservekopieën een back-up aan en controleer of de inhoud naar wens is. Klik bovenaan tweemaal op Herstellen. Geef aan of u eerst nog een reservekopie van lokale bestanden wilt maken, voordat u het programma wellicht overschrijft met bestanden uit de back-up. Bevestig met Yes.

Het is slim om na iedere systeemstart van Linux Mint automatisch een back-up op te slaan.

Timeshi Wanneer Linux Mint volledig naar eigen smaak is ingericht met de juiste instellingen, wilt u deze configuratie natuurlijk niet verliezen. Sinds Linux Mint 18.3 maakt Timeshift deel uit van het besturingssysteem. Als u de Windows-functie Systeemherstel of de macOS-functie Time Machine kent, begrijpt u ook hoe dit programma werkt. Na een volledige back-up van het systeem houdt Timeshift in het vervolg periodiek wijzigingen bij. Mocht er iets misgaan, dan herstelt u het systeem eenvoudig naar een datum toen Linux Mint nog vlekkeloos werkte. Besef wel dat Timeshift uitsluitend back-ups maakt van systeembestanden en instellingen. Het programma bewaart dus geen persoonlijke bestanden, zoals tekstdocumenten, foto’s en video’s. Als u het systeem naar een eerdere datum terugzet, zijn persoonlijke bestanden in de praktijk meestal ook nog beschikbaar. Timeshift maakt zogeheten incrementele back-ups. Dit houdt in dat de eerste kopie alle data van het besturingssysteem bevat en dus veel opslagruimte in beslag neemt. De back-ups die volgen leggen uitsluitend veranderingen vast en vereisen minder opslagruimte. Een groot voordeel is bovendien dat Timeshift deze aanvullende back-ups snel afhandelt.

Systeemback-ups maken Koppel zo nodig een externe opslagdrager met voldoende capaciteit aan de computer. Navigeer naar Menu, Beheer en Timeshift om het programma te openen. Zo nodig geeft u het juiste wachtwoord op. Als het goed is, verschijnt automatisch

26 | 2018

de instelhulp in beeld. Zo niet, dan klikt u bovenaan in de werkbalk op Instelhulp. Geef aan dat u via het protocol rsync back-ups wilt wegschrijven. Klik op Volgende. U selecteert nu een aangesloten externe harde schijf of usb-stick (afbeelding 6). In het volgende scherm stelt u de frequentie van back-uptaken in. U kunt maandelijks, wekelijks, dagelijks of ieder uur een backup maken. Als alternatief stelt Timeshift na iedere systeemstart een kopie veilig. Het voordeel van laatstgenoemde methode is dat u geen rekening hoeft te houden met of de machine wel of niet is ingeschakeld (afbeelding 7). Geef in de kolom bij Behouden aan hoeveel kopieën u telkens wilt bewaren. Kiest u er bijvoorbeeld voor om maandelijks een back-up te maken en behoudt Timeshift vijf kopieën? U herstelt het systeem dan naar een datum tot maximaal vijf maanden geleden. Houd er wel rekening mee dat het behouden van meerdere kopieën extra schijfruimte opeist. Sluit het venster met Volgende en Voltooien. Via Maken start u handmatig de back-uptaak.

Selecteer de systeemschijf en herstel Linux Mint naar een eerdere datum.

Kies een usb-station dat is geformatteerd met het bestandssysteem ext4.

Systeemback-up terugzetten Werkt het besturingssysteem niet meer soepel of hebt u na een systeemcrash Linux Mint opnieuw geïnstalleerd? Via Timeshift zet u een systeemback-up met uw eigen instellingen en programma’s terug. Open het programma en klik een zogeheten momentopname aan waarnaar u de machine wilt herstellen. Via de knop Terugzetten in de werkbalk kiest u de doellocatie (afbeelding 8). Klik een paar keer op Volgende om de herstelwerkzaamheden uit te voeren. Na een herstart werkt de machine weer als vanouds. Start Linux Mint vanwege een systeemfout niet meer op, dan kunt u het probleem doorgaans nog oplossen. U opent het besturingssysteem in dat geval binnen de live-omgeving, namelijk via een opstartbare cd of usbstick. Vervolgens gebruikt u Timeshift om het systeem naar een eerdere datum te herstellen.

Alfabet

Tekst Toon van Daele

Wat & hoe van A tot Z s & javascrip t Jaggie

In deze reeks stellen we telkens twee andere computerbegrippen voor, van A tot Z. We beperken ons echter niet tot theorie en achtergrondinformatie. U krijgt er tevens concrete tips of tools bij zodat u ook zelf aan de slag kunt. Deze keer hebben we het over Jaggies en JavaScript.

Jaggies Wat? Zowat alle foto’s die u in gedrukte vorm of online ziet, zijn van het bitmap- of rasterformaat, waarbij de afbeeldingen uit Onscherpe bitmap (wegens anti-aliasing), individuele kleurpixels rechts: scherpe vectorafbeelding. zijn samengesteld. U kunt het een beetje vergelijken met het pointillisme, een schilderstijl waarbij het schilderij wordt opgebouwd door het plaatsen van stippen. Bij deze techniek worden (schuine) lijnen niet vanzelfsprekend nauwkeurig weergegeven: vaak treedt hierbij een trapeffect op, de zogenoemde jaggies. Om dit storende effect te verminderen passen veel beeldbewerkingstools anti-aliasingtechnieken toe. Die hebben dan weer als nadeel dat het gebied rond de lijnen waziger wordt omdat hierbij het contrast wordt verlaagd. Een zwarte schuine lijn op een witte achtergrond zal dan bijvoorbeeld door grijze pixels worden omgeven.

Hoe? Stel, u hebt een logo ingescand of ontvangen in een bitmapformaat als jpeg. Wanneer u dat uitvergroot, dan krijgt u met het jaggies-effect te maken. U doet er dan beter aan de afbeelding in een vectorformaat te creëren, bijvoorbeeld met een gratis tool als Inkscape (www.inkscape.org/nl). Zo’n afbeelding wordt opgebouwd uit paden, waarbij elk pad door een wiskundige formule oftewel vector wordt beschreven. Het voordeel hiervan is dat er geen jaggies optreden bij uitvergroting. Vectoriële formaten zijn vooral geschikt voor afbeeldingen met solide kleurvlakken, zoals logo’s. U kunt een bestaande bitmap desnoods ook vectoriseren, bijvoorbeeld met de gratis webapp Vectorizer (www.vectorizer. io). Upload uw bitmap, pas desgewenst bepaalde parameters aan en klik op Download om het gevectoriseerde plaatje als svg-bestand te downloaden.

computeridee.nl

JavaScript Wat? JavaScript – niet te verwarren met de programmeertaal Java – is een scripttaal die veelvuldig wordt ingezet om webapps te ontwikkelen en webpagina’s interactief te maken. Het script zit vervat in de html-webcode van de webpagina en wordt normaliter automatisch binnen uw browser uitgevoerd wanneer de pagina wordt geladen.

Het (Java)Script in werking in Chrome. Onder: de achterliggende html-code.

Hoe? U kunt het gerust zelf even uitproberen door de volgende tekstregels in bijvoorbeeld Kladblok te typen en het bestand met de extensie html te bewaren: <html><head> <script>alert(‘Hallo, wereld!’);</script> </head><body>Welkom op mijn webpagina</body></html>

Met een dubbelklik opent u dit html-bestand vervolgens in uw browser. Als het goed is, ziet u het script meteen in werking. Toch niet? Dan doet u er goed aan uw browser anders in te stellen, want anders zullen er ook heel wat websites niet naar behoren kunnen functioneren. In Chrome staat u JavaScript als volgt toe: ga naar Instellingen, kies Geavanceerd en klik op Instellingen voor content in de rubriek Privacy en beveiliging. Kies JavaScript en zet de schakelknop bij Toegestaan (aanbevolen) op aan. In Firefox tikt u about:config in de adresbalk. Klik op Ik aanvaard het risico! en tik JavaScript in de zoekbalk. Dubbelklik op JavaScript.enabled tot u in de kolom Waarde de optie true ziet verschijnen.

26 | 2018

s p p a e r e d n a n a d s W ezenli jk ander

Navigeren met 2

Tien jaar geleden was het nog ondenkbaar, maar tegenwoordig kijken we niet meer op van een app om van A naar B te komen. Die apps zijn echter door de jaren heen nauwelijks veranderd, behalve dan dat er wat meer informatie bij is gekomen. Er is echter een app die navigatie op een hele andere manier bekijkt, namelijk een sociale: Waze.

controles aan te geven, wat uiteraard een populaire functie is onder gebruikers.

Snelheidslimiet

Tekst Martin Gijzemijter

e realiseren ons dat het overstappen naar een andere app voor navigatie best even wennen is. Waze heeft echter zoveel goede en handige functies, dat we u absoluut aanraden om het in ieder geval eens te proberen. We voorspellen dat u niet anders meer zult willen.

Alleen voor de auto Wilt u lopen, fietsen of met de bus? Dan is Waze niks voor u. Waze wil de allerbeste app zijn voor automobilisten, en daarom richt het zich op ĂŠĂŠn segment. Dit zorgt er direct voor dat de app eenvoudiger is in het gebruik dan veel andere navigatie-apps, simpelweg omdat u niet in hoeft te stellen hoe u reist. U reist op vier wielen, punt. (afbeelding 1)

Sociaal Waze is daarnaast een sociale app. Waar navigatie-apps meestal informatie van gebruikers verzamelen voor bijvoorbeeld de actuele situatie op de weg, kunnen Waze-gebruikers ook zelf eenvoudig informatie doorgeven, bijvoorbeeld over ongelukken op de weg, files enzovoort. Gebruikers doen dit ook actief, waardoor er realtime informatie is over de stand van zaken op de weg en u bijvoorbeeld op tijd een andere route kunt nemen (afbeelding 2).. Dit komt de doorstroming van het verkeer ten goede. Daarnaast stelt het gebruikers ook in staat om de locatie van flitspalen en mobiele

26 | 2018

De kracht van Waze: alle gebruikers staan met elkaar in verbinding.

Waze biedt uitsluitend opties voor vervoer via de auto (en een experimentele optie voor de motor).

Gaat u te snel, dan zal Waze dat onmiddellijk aangeven (optioneel met een geluidssignaal).

De kracht van Waze zit hem ook in kleine dingen. Wanneer u aan het rijden bent, ziet u linksonder hoe hard u rijdt. Nu ziet u dat natuurlijk ook op uw eigen auto, maar het verschil is dat uw auto niet weet wat de maximumsnelheid is, en Waze wĂŠl (let op: dit geldt voor standaardsituaties en niet voor incidentele wijzigingen). Wanneer u een snelheid bereikt die hoger is dan de toegestane snelheid, dan zal het lettertype in rood veranderen, zodat het uw aandacht trekt en u dus weet dat u te hard rijdt (afbeelding 3). Jammer is dat u zelf geen melding kunt maken van aangepaste snelheidslimieten (bijvoorbeeld bij werk in uitvoering), maar dat is wellicht om de veiligheid op de weg te garanderen. Er is overigens wel een manier om aan te geven dat de snelheidslimiet niet klopt (via de knop Melden (oranje cirkel) en daarna Kaartfout, maar dat is niet bedoeld voor tijdelijke situaties.

Workshop

Waze 4

Meldingen kunnen handig zijn om op tijd een andere route te kiezen.

4. Als u ergens gevaar opmerkt, kunt u andere Wazers daarvan op de hoogte stellen. 5. Koppel uw kalender aan Waze, dan weet u precies hoe laat u moet vertrekken om op tijd te zijn.

Melding maken Zelf melding maken van situaties is belangrijk voor u als Waze-gebruiker. De app kan zelf veel informatie verzamelen, maar wanneer er voor uw neus een ongeluk gebeurt, dan heeft de app dat natuurlijk niet door. U kunt dan (zodra het veilig is) rechtsonder drukken op het oranje rondje, waarna u verschillende zaken kunt aangeven, zoals een file, een ongeluk of een andere vorm van gevaar (afbeelding 4). Interessant is dat u ook om hulp kunt vragen bij autopech, waarbij u precies kunt aangeven wat er aan de hand is. Mede-Wazers kunnen u dan te hulp schieten wanneer ze daartoe de mogelijkheid hebben.

Kalender koppelen Handig (maar niet uniek) is de mogelijkheid om uw kalender te koppelen. U doet dat door in navigatieweergave linksonder te drukken op het pictogram met het vergrootglas en vervolgens op de optie Kalender koppelen 5). Handig onderin (afbeelding 5) om de route te vinden, maar ook omdat Waze op basis van realtime verkeersinformatie aangeeft wanneer u op weg moet gaan. Zo hebt u nooit meer echt een excuus om te laat te zijn. Overigens wordt de app hierbij wel gekoppeld aan uw standaardkalender (dus uw Google-kalender op Android en uw Apple-kalender in iOS); daar hebt u verder niet zoveel controle over. computeridee.nl

Met behulp van de realtime verkeersinformatie kan Waze precies aangeven hoe laat u arriveert.

Aankomsttijd sturen Het handige van een app die weet hoe laat u moet vertrekken, is dat het ook een app is die u precies kan laten weten hoe laat u aankomt. Natuurlijk kunnen een TomTom of Google Maps dat in principe ook, maar ook hier baseert Waze die tijd op realtime verkeersinformatie van andere gebruikers. U kunt uw contactpersonen via Waze heel eenvoudig laten weten hoe laat u arriveert. Wanneer u uw route hebt ingepland en gestart, verschijnt er een menu met daarin onder andere een groene knop met een auto en daaronder de tekst Verstuur ETA (hetgeen staat voor estimated time of arrival) (afbeelding 6). Na indrukken selecteert u een contactpersoon en verstuurt u uw aankomsttijd. Heeft deze contactpersoon geen Waze-account, dan verstuurt u een tekstbericht. Heeft de persoon in kwestie wĂŠl een Waze-account, dan krijgt hij / zij een notificatie in Waze. In dat geval kan die persoon ook uw voortgang volgen, een groot voordeel ten opzichte van het tekstbericht.

Waze is niet verkeerd voor wie vaak in verkeer verkeert Route-overzicht De sociale functies van Waze komen ook van pas bij het plannen van een route. Wanneer een gebruiker heeft aangegeven dat er gevaar is op de route die u plant, dan verschijnt er een driehoekje met een uitroepteken in beeld. U weet dan dat er op uw geplande route iets aan de hand is (dat kan natuurlijk ook een file zijn, een afsluiting enzovoort). U kunt dan drukken op de knop Routes aan de linkerkant om een andere route te selecteren waar misschien geen bijzonderheden zijn (afbeelding 7). Rechtsboven ziet u een tandwiel; drukt u hierop, dan kunt u aangeven of u (standaard) voor de snelste route gaat, snelwegen wilt vermijden enzovoort. De gedachte hierachter is dat u doorgaans dezelfde keuze maakt, dus 26 | 2018

Workshop

die optie hoeft niet in elk scherm en bij elke route opnieuw getoond te worden.

Voor niets gaat de zon op Waze is helemaal gratis én we zijn er helemaal verzot op. Is er dan niets irritant aan deze app? Helaas wel. Het ontwikkelen en onderhouden van een app als Waze kost natuurlijk handenvol geld en iemand moet die rekening betalen. Waze doet dat niet door geld voor de app te rekenen, maar door reclame in te bouwen. Die reclame wordt uiteraard niet getoond tijdens het rijden, maar bijvoorbeeld wanneer u stilstaat voor een stoplicht of wanneer u dichtbij een bepaalde locatie bent. Hoewel we begrijpen dat Waze betaald moet worden, zorgt het ergens toch wel voor wat afleiding. We zouden eigenlijk liever zien dat we gewoon een paar euro voor Waze moesten betalen.

Benzineprijzen Waze helpt u dus de juiste route te vinden, maar ook om de doorstroming van het verkeer en de veiligheid op de weg te vergroten. Een extra functie die de app daarnaast bevat, is de mogelijkheid om geld te besparen. Staat u bij een tankstation en ziet u dat de prijzen van benzine hier wel erg gunstig zijn, dan kunt u dus drukken op de knop Melden (de oranje cirkel) en daarna op Brandstofprijzen (dit kan overigens pas nadat u meer dan 160 kilometer hebt gereden met de app). U kunt dan precies aangeven wat de brandstof bij deze benzinepomp kost. Andersom kunt u zelf ook heel eenvoudig zien wat de prijzen zijn bij de tankstations. In het menu (dat u overigens tijdens het rijden naar voren haalt door op de blauwe knop met het pijltje naar beneden te drukken) drukt u op het pictogram met het benzinestation. U krijgt dan direct een overzicht te zien van benzinestations en hun prijzen (afbeelding 8). Met het pictogram rechtsboven kunt u wederom uw standaardvoorkeuren aangeven, bijvoorbeeld sorteren op afstand, prijs of merk. Het bekijken daarvan is overigens niet gebonden aan een minimum aantal gereden kilometers.

8 Het sociale aspect kan u ook geld besparen: gebruikers kunnen aangeven wat benzine bij de verschillende stations kost.

(dat u dus oproept met het vergrootglas) te drukken op het pictogram met het tandwiel rechtsboven en vervolgens op Steminstructies. U zult direct zien dat het aantal Nederlandse stemmen (twee) een stuk beperkter is dan bijvoorbeeld het aantal Engelstalige stemmen (waarom hebben wij geen Boyband, verdorie) (afbeelding 9), maar dat hoeft geen enkel probleem te zijn, aangezien u zelf ook sinds kort uw eigen stem kunt opnemen. Wij dachten dat dat een bizar tijdrovende klus zou zijn, maar het valt ontzettend mee. Blijkbaar is het opnemen van 43 zinnen alles dat er voor nodig is om een navigatiesysteem van uw eigen stemgeluid te voorzien. Heeft iemand het telefoonnummer van Morgan Freeman?

Spotify koppelen Flexibel stemgeluid U kunt Waze volledig bedienen met uw stem, hetgeen natuurlijk wel zo veilig is. Maar Waze praat ook veel tegen u en wanneer u vaak en lang in de auto zit, dan is het belangrijk dat u de instructies krijgt van een stem die u prettig vindt. Veel navigatie-apps hebben een bloedirritante stem; Femke, de standaardstem van Waze, helaas ook. Gelukkig hebt u bizar veel opties voor het kiezen van een andere 9 stem. U kiest een stem door in het menu

Geen fan van Femke of Bram? Dan neemt u toch gewoon uw eigen stem op. Koppel Spotify aan Waze zodat u alles op één plek kunt bedienen (ook met uw stem).

26 | 2018

Tot slot nog even een functie die niet zozeer heel nuttig is, maar wél heel prettig. Tijdens lange autoritten kan uw favoriete muziek ontspannend werken, en hoe eenvoudiger u die muziek kunt oproepen, hoe veiliger. U kunt de muziek natuurlijk via uw autoradio laten spelen, maar dat werkt niet altijd lekker samen met de navigatie: wanneer er iets aan de hand is, moet u dat wel kunnen verstaan. Om die reden is het superhandig dat u uw Spotify-account gewoon kunt koppelen aan 10 uw Waze-app (afbeelding 10). Niet alleen 10) zorgt dat ervoor dat de muziek automatisch even wat zachter gaat bij belangrijke mededelingen; het zorgt er ook nog eens voor dat u eenvoudig Spotify kunt luisteren via uw carkit, zélfs in auto’s met een radiosysteem dat Spotify niet ondersteunt.

Videohulp

r e lp e H d a lo n w o D o e V id

Haal elke video binnen 3

Op internet zijn enorm veel – korte – video’s te vinden die voor u interessant kunnen zijn. Vakantiefilmpjes van uzelf of familie, muziekvideo’s van uw favoriete artiest, klus-howto’s enzovoort. En nooit is er ergens een handige downloadlink te vinden … Welnu, vergeet die downloadlink en installeer Video DownloadHelper! Tekst John Vanderaart

De download is van nabij te volgen.

Mozilla Firefox Op de website www.downloadhelper. net vindt u de webbrowser-extensie Video DownloadHelper. U vindt twee versies: eentje voor Mozilla Firefox en eentje voor Google Chrome. De Mozilla Firefox-versie is de meest interessante, want daarmee kunt u – ook – YouTube-video’s downloaden; de Google Chrome-versie laat dat niet toe. Wanneer de extensie is geïnstalleerd, vindt u een bijbehorend pictogram in de rechterbovenhoek van de webbrowser (afbeelding 1). Via dat pictogram gaat u Video DownloadHelper aansturen, waarbij we u als eerste attenderen op de instellingen van de extensie. Ga naar het tabblad Gedrag van die Instellingen en zorg ervoor dat de te downloaden filmpjes op een voor u

De extensie heeft een filmpje op de webpagina gedetecteerd.

gereed staat in de eerder ingestelde bewaarmap (afbeelding 5).

Video’s converteren

Onze bewaarmap met door Video DownloadHelper opgehaalde videobestanden. Als het pictogram zwart-wit is, dan is er geen video te downloaden.

DownloadHelper de aanwezigheid van dat filmpje op. Daarop verandert het eerder genoemde pictogram van kleur. Dit ter kennisgeving dat er daadwerkelijk iets aan video kan worden gedownload. Een klik op het pictogram laat vervolgens weten in welke videoformaten het filmpje kan worden opgehaald (afbeelding 3). U maakt uw keuze, waarna het downloaden begint; een proces dat u nauwgezet kunt volgen (afbeelding 4). Na het downloaden volgt mogelijk nog een conversieslag, waarna het filmpje

In ons voorbeeld is een video binnengehaald in het webm-bestandsformaat. Het gaat hier om een formaat dat binnen html5 veel wordt gebruikt voor online video’s. Enkele programma’s die webm direct ondersteunen zijn VLC Media Player (www.videolan. org) (afbeelding 6), Miro Video Converter (www.mirovideoconverter.com) en de browsers Google Chrome, Microsoft Edge, Mozilla Firefox en Opera. Afspelen en converteren van webm-filmpjes is dan ook geen enkel probleem. Uiteraard biedt Video DownloadHelper zelf ook mogelijkheden om webm-bestanden te converteren naar van alles en nog wat. Maar om die mogelijkheden echt effectief in te zetten, dient u zich tegen betaling (18,50 euro) te registreren; maar voor dat bedrag bent u ook meteen van die ingebakken qr-code af.

Zorg er in ieder geval voor dat de opgehaalde video’s een handige plek krijgen.

2 handige locatie terechtkomen – bij voorkeur op een externe harde schijf, waardoor u de C:-partitie niet extra belast (afbeelding 2).

Video’s detecteren De volgende stap is om de tool video’s te laten detecteren. Wanneer u dan een webpagina opent waarop een filmpje afspeelt, merkt Video computeridee.nl

De qr-code linksboven verdwijnt na betaalde registratie.

26 | 2018

Voor luistervinken

Voor grootverbruikers Schoolgaande kinderen kunnen niet zonder een goede rugtas. En die wordt vandaag de dag niet meer alleen gebruikt voor boeken, maar ook voor allerlei elektronica. De AmpBag van Box zal in dat kader dan ook zeker in de smaak vallen. Deze heeft namelijk een speciaal vakje voor powerbanks met ingebouwde usb-oplaadbeurt. Smartphones en tablets zijn op deze manier lopend op te laden, of zittend in de schoolbanken bij gebrek aan een stopcontact in de buurt. De tas is zo ingericht dat er ook nog plek is voor een laptop. De Ampbag is met of zonder powerbank te koop. Geen verborgen kosten dus. Vanaf € 49,99 www.box-products.com/ampbag

Nukkige tieners maakt u altijd blij met een goede koptelefoon, waarmee ze zich op hun kamer lekker kunnen afsluiten van de buitenwereld. Bekende merken als Sony, Philips en JBL bieden in elke prijsklasse wat wils. Toch graag even uw aandacht voor een minder bekende naam, de Positive Vibration 2 BT van House of Marley. Voor een heel redelijke prijs haalt u een headset in huis die consistent goed scoort. Zo kwam deze eerder dit jaar als beste uit de budgetkoptelefoon-test van het tv-programma Kassa, en hij ziet er nog luxe uit ook. Daarmee kunnen ze gezien worden op het schoolplein! € 68,99

www.tiny.cc/kop2bt

Cool voor kids

Wie zoet is, Vol verwachting klopt menig kinderhart wanneer de Sint en zijn pieterbazen weer in het land zijn. Wat zou de goedheiligman dit keer uit Spanje hebben meegebracht? Twee kaatseballen in een net? Nee, in 2018 verwachten ze op zijn minst een gadget! Als hulppiet weet u daar natuurlijk alles van. Zeker na het lezen van deze suggesties. Tekst Randolf Bouwma

Voor fanatieke vloggers Voor zel eslissers Het juiste cadeau voor gamers vinden kan lastig zijn. U weet waarschijnlijk niet welke spellen ze al hebben gespeeld. Met een Steam Gift Card zit u altijd goed. Spelletjesfans vullen hiermee hun digitale Steamportemonnee aan, waarna ze zelf nieuwe games kunnen uitzoeken. Maak het zo duur als u zelf wilt: kaartjes zijn te koop met waarden van 10 tot 100 euro. Geen gaming-pc in huis maar wel een spelcomputer onder de tv? Soortgelijke cadeaubonnen bestaan er ook voor PlayStation-, Xbox- en Nintendo-liefhebbers. Vanaf € 10,– www.tiny.cc/steamgift

26 | 2018

We doen er soms wat lacherig over, maar als vlogger kun je tegenwoordig goed geld verdienen. Geen wonder dan ook dat veel kids het proberen te maken op YouTube met hun eigen filmpjes. Voor hen is de Osmo Mobile 2 dé vlog-accessoire bij uitstek. Dit is in feite een geavanceerde selfiestick met beeldstabilisatie. Presentators in spe nemen zichzelf hiermee op zonder dat het beeld schokt. Dat ziet er meteen een stuk professioneler uit. Opnames starten en stoppen kan eenvoudigweg via de knoppen op het handvat, zodat de smartphone in de houder kan blijven. Daar is over nagedacht. € 149,– https://store.dji.com/product/ osmo-mobile-2

O, kom er eens kijken

Voor buitenspelers Hele dagen achter de tablet of spelcomputer blijven hangen is tegenwoordig heel verleidelijk. Wat extra motivatie om naar buiten te gaan en te bewegen is dan ook welkom. Zowel de Garmin Vivofit Junior 2 als de Fitbit Ace zijn fitnessbandjes voor de kinderpols, die onder meer stappen tellen en slaap meten. Via de bijbehorende apps stelt u doelen in of stuurt u een berichtje. De bandjes verschillen onderling subtiel, dus kijk goed wat bij uw wensen past. Zo toont de Fitbit Ace wie er belt, maar zijn er voor de Vivofit Junior 2 veel speelsere bandjes verkrijgbaar. Bij beide ontbreekt het aan een gps-sensor, om op

Voor boekenwurmen

afstand te zien waar kinderen uithangen. Maar aangezien dit bij soortgelijke producten wel eens gevoelig bleek voor hacking, zijn we daar niet heel rouwig om.

De jeugd leest steeds minder. Zonde, nietwaar? Geef het goede voorbeeld en doe de Kobo Clara HD cadeau. Een e-reader die erg plat en licht is, dus makkelijk mee kan in de schooltas. Er is 8 GB opslagruimte voor e-books. En omdat die maar een paar MB per stuk zijn, passen er dus duizenden titels op. Dit model is niet waterdicht maar past de schermhelderheid wel automatisch aan. Nog even lezen voor het slapengaan is geen probleem omdat het blauwe licht wordt gefilterd. De volgende dag wordt er uitgerust verder gelezen. € 129,99 https://us.kobobooks.com/ products/kobo-clara-hd

€ 89,99 (Garmin), € 99,99 (Fitbit) www.tiny.cc/vivofit en www.fitbit. com/eu/ace

krijgt

! Voor snelle Jelles

Voor selfie-lovers Jongeren slingeren de ene na de andere selfie online en de ‘likes’ kunnen niet snel genoeg binnenstromen. Maar is het eigenlijk niet veel leuker om echte foto’s met elkaar uit te wisselen? Dat is men al lang niet meer gewend, maar het blijft een bijzondere manier om herinneringen te delen. De Sprocket van HP voorziet in deze behoefte. Leuk de smartphone-foto’s op met geinige effectjes en teksten, en print ze direct uit via bluetooth. Een kind kan de was doen. Voor een paar tientjes meer is sinds kort de Plus-versie verkrijgbaar, die grotere foto’s print. Vanaf € 115,–

www.tiny.cc/fotofun

Nederland is bij uitstek een fietsland, dus aan leren fietsen valt niet te ontkomen. Super Trike 4-in-1 van VTech helpt kinderen van 9 maanden tot 6 jaar oud daarmee, uiteraard met de nodige elektronische snufjes. Dankzij het led-scherm leren zij spelenderwijs onder andere het verschil tussen links en rechts en de basisverkeersregels. In de pedalen zitten bewegingssensoren die het tempo van de muziek die uit de speakers komt, laat aansluiten bij de snelheid waarmee gefietst wordt. De interactieve driewieler groeit mee met de jonge bestuurders; hoe ouder ze worden, hoe geavanceerder de oefeningen. € 129,– www.vtechnl.com/super-trike-4-in-1.html

Voor actiehelden Maak van uw hand een vuist en steek uw duim en wijsvinger omhoog. Voilà, een neppistool. Maar daar maakt u op pakjesavond uiteraard geen indruk mee. De Recoil Starter Set van Goliath daarentegen bevat twee speelgoedpistolen met een houder voor smartphones. Daarop draait een app die de locatie van beide spelers toont, gebaseerd op bluetooth en gps. Zo krijgt oorlogje spelen een geheel nieuwe dimensie. Grof geschut als een machinegeweer en zelfs granaten zijn los te koop, om er hele teams mee uit te rusten. Voor stoere jongens en meiden. € 150,– www.theworldisnowgame.com computeridee.nl

Voor lachebekjes Een emoji zegt meer dan 1000 woorden, zeker in het vocabulaire van de chatgeneratie. in The Emoji Movie komen alle bekende smoeltjes samen in een kleurrijke animatiefilm. Hoofdrolspeler Gene is een smiley die meerdere emoties heeft, en dat valt natuurlijk uit de toon. Hij wil geen buitenbeentje zijn, en zo start een avontuur waarin zelfs Patrick Stewart - bekend van Star Trek – een rolletje vertolkt. Als de poep-emoji, dat dan weer wel … € 9,99 (dvd) / € 12,99 (blu-ray) www.sonypictures.com/movies/ theemojimovie

26 | 2018

g la s p o r e d in m , n e jv i h Meer sc

Raid: ja of nee? Misschien zijn wij Nederlanders wel gewoon te zuinig voor raid. Het zit immers niet in onze volksaard om twee snelle ssd’s te kopen en er dan effectief maar één te gebruiken – en dat is precies wat dit systeem doet. Toch zou onze zuinigheid juist een reden moeten zijn om wél voor raid te kiezen, want voor relatief weinig geld maakt u het traagste onderdeel van uw computer sneller, groter óf betrouwbaarder. Tekst Edmond Varwijk

aid is een lastig onderwerp; het voegt namelijk complexiteit toe en daar houden de meeste mensen niet van. Bovendien kost het geld en functioneert een computer ook prima zonder, dus waarom zou u er dan tóch voor kiezen?

Welke apparaten ondersteunen raid? Raid komt oorspronkelijk uit de serverwereld, en daar is het ook voor ontwikkeld. Maar zoals veel techniek is deze daarna ook elders toegepast. Ook pc's bieden inmiddels standaard de optie schijven of ssd’s in een raid-configuratie te combineren, en elke nas met ruimte voor twee of meer schijven doet het zeker. De nas, de netwerkopslag, is misschien wel de plek waar raid bij consumenten het meest voorkomt, zeker nu de ssd de opslag in de pc zo veel sneller en betrouwbaarder heeft gemaakt. Tot slot zijn er ook externe schijven die raid-ondersteuning bieden; het gaat dan vaak wel om de duurdere modellen met een eSata- of Thunderbolt-aansluiting.

Er zijn zelfs externe schijven met raid-ondersteuning, zoals die van G-Technology.

26 | 2018

Redundantie Raid is de afkorting van ‘redundant array of independent disks’, maar ook van ‘redundant array of inexpensive disks’. Eén afkorting, twee betekenissen. Dat lijkt er één te veel, maar dat is wel precies waar het bij raid om gaat: overtolligheid. In de taalkunde heet het verschijnsel dat een bepaalde component geen directe informatie toevoegt, maar toch niet zomaar weggelaten kan worden ‘redundantie’. En dat woord is ook bij computers en in netwerken inmiddels heel gangbaar. Het wordt gebruikt voor situaties waarbij je meer van iets hebt dan strikt noodzakelijk is omdat het een extra mogelijkheid of kwaliteit creëert die er zonder die overtolligheid niet is. Raid gaat dus om disks, om harde schijven, tegenwoordig vaak ssd’s. En dan niet om één harde schijf of ssd, maar altijd om twee of meer exemplaren. Bij raid combineert u meerdere van deze opslagapparaten; u gebruikt ze alsof ze samen één harde schijf of één ssd zijn. Daarmee verandert de primaire functie ervan niet; die blijft het bewaren van bestanden of het installeren van een besturingssysteem. Wat wel verandert, is een aantal kenmerken of kwaliteiten.

De harde schijf met al zijn bewegende delen is traditioneel het langzaamste en kwetsbaarste onderdeel in een computer of opslagapparaat.

De voordelen van raid De combinatie van meerdere harde schijven of ssd’s in één raid-configuratie kan verschillende voordelen bieden: 1 Beveiliging tegen hardware-falen. Voegt raid meerdere opslagmedia samen, dan kan het de gegevens op die schijven zo beveiligen dat u geen gegevens verliest wanneer één of zelfs meerdere harde schijven of ssd’s in de raid stukgaan. 2 Hogere prestaties. De harde schijf is altijd het traagste onderdeel van de pc, en zeker bij games en videobewerking kan dat storend zijn. Door meerdere schijven te combineren, kan raid de opslag versnellen, en dat geldt zowel voor het lezen als voor het schrijven van gegevens. 3 Een grotere opslagcapaciteit. Raid kan de opslagcapaciteit van meerdere kleine harde schijven of ssd’s

Opslagcomplex

combineren tot één heel groot opslagvolume. Zo kunt u dus een opslagvolume creëren dat veel groter is dan de op dat moment grootste harde schijf. In het verlengde van ’t beveiligen tegen hardware-falen kan raid de opslag hot-swappable maken. Het is dan mogelijk zonder de pc, server of nas uit te schakelen en zonder dat de functionaliteit

eronder lijdt, één of meer harde schijven of ssd’s te vervangen. Meldt de S.M.A.R.T-functie, die op veel servers en nas-apparaten de gezondheid van de schijven controleert, dat er een schijf ongezond is, dan kan die dus vervangen worden voordat deze echt stukgaat. Kostenbesparing. Harde schijven en ssd’s met minder opslag zijn

veel goedkoper dan de topmodellen met de meeste opslag. Is er toch veel opslag nodig, dan kan door raid te gebruiken met kleinere en dus goedkopere schijven of ssd’s toch die grote opslagruimte worden gecreëerd. Dat is goedkoper dan wanneer hetzelfde opslagvolume met één harde schijf of ssd bereikt zou moeten worden. Raid kan al deze voordelen bieden, maar niet allemaal tegelijk. Welke voordelen dit systeem u precies kan opleveren, is afhankelijk van een aantal factoren, zoals het aantal schijven, maar er zijn ook voordelen die andere voordelen uitsluiten. Vaak gaat de keuze bijvoorbeeld tussen snelheid of zekerheid.

Wat is ervoor nodig?

Welke voordelen raid precies biedt, is vooral afhankelijk van het aantal beschikbare schijven.

computeridee.nl

Raid gaat dus over opslag in de vorm van twee of meer harde schijven of ssd’s. Er is dus een apparaat nodig waar die harde schijven of ssd’s in passen en gebruikt kunnen worden, zoals een server, een pc of een nas. Die pc kan ook een notebook zijn, maar bij notebooks is de benodigde raid-voorziening minder vaak aanwezig dan bij desktop-pc’s. Echter, bij de duurdere modellen en gamingnotebooks is deze ondersteuning weer wél eerder regel dan uitzondering. Thuis is ondersteuning vooral te vinden in de pc en de nas. Met alleen een plek voor twee opslagmedia zijn we er nog niet; er moet ook een raid-controller zijn. Dat is een voorziening in de pc die de configuratie van de schijven voor z’n rekening neemt, de controles 26 | 2018

die constant plaatsvinden of de raid nog wel gezond is, en die vooral het lezen en schrijven van de gegevens coördineert dat nu immers niet op één harde schijf of ssd gebeurt, maar op twee of meer. Bij de raid-controllers zijn er twee typen: een hardware- of een software raid-controller. De naamgeving is wat verwarrend, maar het komt erop neer dat er bij een hardware-controller een aparte raid-module aanwezig is die het hele systeem voor zijn rekening neemt – vaak in de vorm van een insteekkaart of extra module – en bij een software-controller gebeurt dat door een standaard chipset op het moederbord in combinatie met het besturingssysteem. Over het algemeen biedt een hardware raid-controller meer functionaliteit en meer snelheid, maar kost die ook veel meer. In een pc of nas is dan ook bijna altijd sprake van een software-controller.

De MSI GT75 Titan 8RG-086NL gaming-notebook is extra snel dankzij een raid met twee toch al snelle m.2ssd’s van Samsung.

Grofweg kun je stellen: hoe hoger het nummer, hoe dikker de raid Raid-nummering Er zijn dus verschillende raid-configuraties mogelijk met elk specifieke voordelen wat betreft snelheid, opslagcapaciteit en datazekerheid. De belangrijkste factor in elke raid-configuratie is het aantal beschikbare schijven; dat bepaalt namelijk welke configuraties mogelijk zijn. Elke mogelijke raid-configuratie wordt aangeduid met een nummer: van raid 0 tot en met 6. Ook zijn er combinaties mogelijk van deze raid-configuraties, die worden aangeduid met raid 01 tot en met 60. Het merendeel zult u echter nooit tegenkomen; de variatie is doorgaans beperkt tot raid 0, 1, 5, 6 en soms een raid 10. De namen van deze configuraties worden, evenals de raid-specificaties die ervoor zorgen dat harde schijven en ssd’s compatibel zijn met de verschillende raid-instellingen en met elkaar, bewaakt door de internationale RAID Advisory Board (RAB). Hierin

26 | 2018

werken onder meer alle grote producenten van harde schijven, ssd’s, moederborden, processors en ook specifieke raid-chips samen. Raid 0 (ook wel striping genoemd) verdeelt de data over de schijven.

Raid 0 voor snelheid De harde schijf is zoals gezegd het langzaamste onderdeel van een pc,

en hoewel de ssd de opslag weliswaar vlotter heeft gemaakt, zijn andere onderdelen nog steeds sneller. Raid 0 lost dit probleem op. Het voegt de twee (of meer) harde schijven samen tot één grote harde schijf en verdeelt de schrijf-acties over de verschillende schijven. De harde schijven worden dus gelijktijdig aangesproken, en dat maakt het totaal sneller. Een bestand wordt bijvoorbeeld in meerdere blokken opgedeeld, en deze worden over de twee schijven in de raid 0 verdeeld. Het schrijven gaat dan sneller en het lezen later ook. Raid 0 heeft echter één groot nadeel: crasht een van de schijven, dan zijn alle gegevens verloren. Raid 0 is dus ideaal als u topprestaties wilt, maar totaal ongeschikt voor het opslaan van eigen documenten zoals foto’s of video’s.

Raid 1 voor zekerheid Behalve langzaam is een harde schijf vanwege alle bewegende delen traditioneel ook kwetsbaar. De fabrikanten geven daarom ook een mtbf-waarde die aangeeft hoelang een schijf betrouwbaar gebruikt kan worden.

Opslagcomplex

Via de S.M.A.R.T.-waarden informeren ze bovendien over de gezondheid van de schijf. En toch kan het misgaan, en dan zijn de gegevens verloren ... tenzij u hebt gekozen voor raid 1 of mirroring. Zoals de Engelse term al aangeeft, wordt de data bij raid 1 gespiegeld over de verschillende schijven. Bij twee schijven hebt u dus twee identieke schijven, waardoor alle gegevens nog op de andere schijf aanwezig zijn als een van de twee stukgaat. Maar natuurlijk heeft raid 1 ook nadelen. De prestaties liggen niet hoger dan bij een losse harde schijf (soms zelfs lager) en de prijs is relatief hoog omdat u wel twee

Wilt u bovendien niet beschermen tegen één defecte harde schijf, zoals bij raid 5, dan kunt u kiezen voor raid 6. Daarvoor zijn dan wel minimaal vier schijven of ssd’s nodig, maar de verdere werking is identiek. Wel kent raid 6 een relatief hoog verlies van opslagcapaciteit, wat sommige andere raid-configuraties dan weer aantrekkelijker maakt.

Raid-calculator

Raid 1 kost veel opslagcapaciteit doordat alle data op alle schijven wordt gezet.

Door de bomen het bos kwijt, maar wel benieuwd welke schijven nodig zijn om 5 TB aan persoonlijke gegevens heel veilig op te slaan? Een handig hulpmiddel is dan de raidrekenmachine van Synology. Deze vindt u op www.tiny.cc/rekenraid. Het is een virtuele nas waar u met de muis schijven naartoe kunt slepen (meerdere schijven van gelijke of verschillende grootte). Met de opties onder de nas op de webpagina kunt u de verschillende raid-configuraties kiezen en zien hoeveel opslag u overhoudt.

Raid is geen back-up Raid 5 en ook 6 combineren snelheid met herstelbaarheid door gebruik van pariteitsinformatie.

schijven moet kopen, hoewel u maar de opslagcapaciteit van één van de twee krijgt.

Raid 5 en 6 voor zekerheid én prestaties

minder dan bij een raid 1, waar dit de helft van de totale opslagcapaciteit vergt. En bij raid 5 geldt: hoe meer schijven, hoe minder ruimte u relatief kwijtraakt aan de pariteitsgegevens.

De specifieke nadelen van raid 0 en 1 maken dat die eigenlijk alleen gekozen worden wanneer er maximaal ook maar twee schijven in het systeem passen. Is er ruimte voor meer schijven – en dan betreft het dus al bijna automatisch een server of een nas – dan kunt u ook kiezen uit raid-configuraties die de voordelen van raid 0 en 1 combineren. De bekendste van deze configuraties zijn raid 5 en 6; hiervoor zijn minimaal drie schijven nodig. De gegevens worden net als bij raid 1 over de schijven verdeeld (striping), maar een deel van de opslagruimte van elke schijf wordt gebruikt voor pariteitsgegevens. Dat zijn gegevens waarmee de data op elke harde schijf in de raid kan worden hersteld als die schijf sneuvelt. Dat kost wel een deel van de opslagcapaciteit, maar

Met de online raid-rekenmachine van Synology kunt u de raid-opties bij verschillende aantallen schijven verkennen.

computeridee.nl

Bedenk: raid is níét hetzelfde als back-up en raid is geen vervanger van back-up! Raid is opslag, en data in opslag moet worden geback-upt. Twijfel? Bedenk dan dat raid alleen beschermt tegen een bepaalde mate van hardware-falen, niet tegen malware, niet tegen gebruikersfouten en niet tegen méér defecte schijven of defecte hardware dan het gekozen raid-niveau toestaat. Kortom, backup is onverminderd nodig, ook al hebt u raid.

26 | 2018

Een abonnement dat precies bij uw wensen past

Bij Computer Idee kunt u nu zélf bepalen hoe u uw abonnement wilt hebben. Betaalt u liever in één keer voor het hele jaar, per halfjaar of doet u dit liever maandelijks? We hebben drie abonnementsvormen. Kies zelf de voor u ideale variant.

EEN JAAR 26 edities Computer Idee VOOR MAAR (€2,81 PER EDITIE)

op pc, tablet en smartphone

€ 73,—

EEN HALFJAAR 13 edities Computer Idee VOOR MAAR (€3,07 PER EDITIE)

GRATIS LEZEN

€ 39,95

IEDERE MAAND

Meest f lexibele keuze (MAANDELIJKS OPZEGBAAR)

2 edities Computer Idee VOOR MAAR (€3,25 PER EDITIE)

€ 6,50

GA NAAR WWW.COMPUTERIDEE.NL/ABONNEREN

Tekst Ap de Smits

Voor Nop 9 surprises … k e o h e ’r d n a f o n é é … in

Bij de tijd

Stippel Stippel

Om te weten hoe laat het is hebben we ons horloge en voor de datum kijken we op de kalender. Dat is echter wel het absolute minimum aan informatie. Op www.timeanddate. com gaat men een stuk verder. Hier vindt u allerlei wereldklokken, informatie over tijdzones, een veelheid aan kalenders (ook om zelf te maken en af te drukken), wereldwijde feestdagen, rekenmachines voor data en tijden, zons- en maansverduisteringen voor elk jaartal, stukjes code voor op uw eigen site (zoals een aftelklok), het weer van over de hele wereld en leuke achtergrondartikelen. Kortom: hier blijft u altijd bij de tijd.

Er zijn heel wat puzzelspellen waarin een speelveld moet worden geleegd of juist moet worden voorkomen dat het volloopt. Tetris is een voorbeeld van het laatste en een spel zoals het roemruchte Candy Crush valt in de eerste categorie. Two Dots zit er een beetje tussenin. U moet met vloeiende horizontale en verticale lijnen gelijk gekleurde stippen verbinden waarna deze verdwijnen. De bovengelegen stippen zakken vervolgens om te worden aangevuld met nieuwe. Aan u om van elke kleur het voor dat level vereiste aantal stippen weg te spelen maar uiteraard wel binnen het opgegeven aantal beurten.

Wat: timeanddate.com Taal: EN

Top Secret! Tijdens de Tweede Wereldoorlog kraakten de Britten onder leiding van Alan Turing de beruchte Duitse Enigma-code. De Amerikanen zetten Navajo-indianen in die talen spraken die nergens anders bekend waren. De Franstalige site www. dcode.fr bevat alles wat u zich maar kunt wensen om gecodeerde berichten te kraken of te maken. Daarnaast bevat de site een schat aan hulpjes voor puzzelaars, zoals een anagrammenmaker en een sudoku-oplosser. Ga naar Tous Les Outils en u komt op een scherm waar u een Google Translate-menu vindt met daarin ook Engels en Nederlands. KLESH SHI-DA BA-GOSHI MOASI AH-JAH DIBEH!

Wat: Two Dots OS: iOS, Android Taal: NL

Wat: dCode.fr Taal: NL

Snel binnenhalen? www.computeridee.nl/downloads

Zinkgat Op internet duiken regelmatig filmpjes op van auto’s en zelfs complete huizen die worden opgeslokt door een zogeheten zinkgat: een plek waar de bodem van het ene op het andere moment instort. Dat verschijnsel inspireerde de makers van het fraaie spelletje Hole.io. Het principe is hetzelfde als het in een eerdere Computer Idee besproken Agar.io, maar nu bestuurt u een mini-zwart gat dat groeit naarmate u meer van een stad opslokt. In eerste instantie zijn dat slechts

26 | 2018

kleine objecten maar na een poosje ook auto’s en gebouwen en niet te vergeten kleinere tegenspelers. Grappig om te zien en goed voor de reflexen. Wat: Hole.io OS: iOS, Android Taal: EN

Voor Nop

Kijk nou!

Groeimodel De meeste spelconcepten waren al bedacht toen de jaren 90 van de vorige eeuw nog moesten beginnen. Het duurde eigenlijk tot de opkomst van mobiele apparaten voordat er weer écht nieuwe ideeën in omloop kwamen. Eén daarvan was Agar.io waarover we in Voor Nop 2015/23 schreven. Hierin moest u uw cirkel laten groeien door kleinere cirkels op te eten en grotere te ontwijken. Een complexere variant op dat thema vinden we in Paper.io 2. Hierin begint u met een cirkel en daaraan boetseert u telkens een stukje met als doel zo veel mogelijk van het speelveld te bezetten. Maar … tegenstanders proberen hetzelfde!

Een populaire manier om kennis of informatie over te dragen is nog altijd de presentatie, die op scholen zelfs de ouderwetse spreekbeurt heeft verdrongen. Het meest gebruikte hulpmiddel voor presentaties is PowerPoint. Dat formaat kan echter niet iedereen afspelen. Een handig tussenstation vormt daarom www.slideplayer.nl. Hier kunt u presentaties uploaden die vervolgens vanaf elk platform in de vorm van een html5-bestand kunnen worden afgespeeld. Dat kan als diashow en als video waarbij teksten automatisch worden voorgelezen. Bladeren in honderdduizenden interessante presentaties kan uiteraard ook. Wat: SlidePlayer Taal: NL

Wat: Paper.io 2 OS: iOS, Android Taal: EN

Wat: Advanced Renamer Taal: NL

van lezer Arie Draadontspanner Toen de spiegelreflexcamera nog geladen werd met een fotorolletje was de afdrukknop voorzien van een gaatje waarin je een zogeheten draadontspanner kon schroeven wat een beetje werkte als de remkabel van een fiets. Zo kon je bijvoorbeeld vanaf statief lange opnamen maken zonder de camera aan te hoeven raken en dus beweging vermijden. In het digitale tijdperk kunnen we nog heel veel meer vanaf een pc, zoals de camera instellen en automatische opnamen maken en dat alles met digiCamControl, een tip van Arie. Voor een lijst van camera’s en ondersteunde functies zie www.digicamcontrol. com/cameras. Wat: digiCamControl Taal: EN

Tip ons!

Voornamelijk We kunnen het niet vaak genoeg zeggen: wie zijn bestanden van duidelijke namen voorziet vindt ze makkelijker terug. Maar ja, dat is soms een hele klus. Met het goede gereedschap verloopt die taak echter zonder al te veel hobbels en Advanced Renamer valt zeker in die categorie. Dat komt vooral omdat het programma zijn kunstje doet aan de hand van allerlei speciale bestandseigenschappen. Zo kunt u audiobestanden hernoemen op basis van id3-tags en foto’s aan de hand van de exif-gegevens en is er zelfs een speciale modus voor video’s en tv-series. En dat is nog maar het begin van de vele mogelijkheden.

Ge tip t!

Kent u gratis software die we beslist moeten noemen? Stuur een mailtje met uw naam, de naam van het programma en het internetadres waar we het kunnen downloaden naar voornop@computeridee.nl en vergaar eeuwige roem.

Meten=weten

Volgende keer

Die leverancier van uw harde schijf kan wel van alles beweren, maar presteert het ding (nog) wel zoals het moet? Om daar achter te komen is er maar één manier: testen. Daarvoor zijn allerlei programma’s te vinden maar een lekker compacte speciaal voor dit doel is IsMyHdOK. Nu is het uitvoeren van lees- en schrijftests iets dat niet extreem lang moet duren om uw schijf niet onnodig te belasten en dus biedt het programma vier tests variërend van vijftien seconden tot vier minuten. De test vertelt niet alleen hoe rap uw harde schijf is, maar u kunt hem ook nog eens online vergelijken met andere.

In de volgende Voor Nop lezen we de krant, navigeren we naar favorieten en raadplegen we een Engels woordenboek.

Wat: IsMyHdOK Taal: NL

computeridee.nl

26 | 2018

Song-identificatie

Iets als lala MusiXmatch

Ooit urenlang lopen neuriën omdat u een riedeltje in uw hoofd niet kon thuisbrengen? Muziek in de auto of op een terras gehoord die u graag thuis verder wilt beluisteren? Met deze tools herkent u elke song!

Kent u alleen nog een paar woorden uit de tekst? Probeer dan MusiXmatch (www.musixmatch.com/app). Deze app gaat niet af op de melodie, maar op de songtekst. MusiXmatch beweert zelf dat het de meest omvangrijke en complete bibliotheek aan lyrics heeft. Hiervoor heeft het

Tekst Dirk Schoofs

p zoek naar een pittig idee om tijdens de feestdagen een leuk spelletje met vrienden te spelen? Dan zouden wij ‘Beat Shazam’ willen aanraden. De Amerikaanse tv-spelshow is sinds augustus aan zijn derde seizoen bezig. Het komt erop neer dat spelers de titel van songs moeten raden voordat Shazam dat doet. Om u een beeld te geven van het spanningsgehalte: de afgelopen twee jaar gingen de winnende teams telkens met 1 miljoen dollar naar huis. Bovendien wordt er zelfs al gesproken over ‘even een song shazammen’. Maar is Shazam ook de beste muziekherkenner? De ideale muziekidentificatietool voor u is degene die u persoonlijk op een bepaald moment het best van pas komt. Het resultaat hangt bijvoorbeeld af van de muziekbron. Wilt u snel muziek identificeren die u op de radio hoort, of kent u alleen een stukje tekst? Is het een studio- of live-opname? Is er veel rumoer op de achtergrond? Of wilt u de achtergrondtracks van een YouTube-filmpje herkennen? Voor elke specifieke situatie is er een ‘beste’ oplossing.

Find Music By Lyrics Kent u slechts een paar woorden van de songtekst en komen die woorden vaak voor, dan zal Find Music By Lyrics (FMBL, https://findmusicbylyrics.com) het u makkelijk maken. Eigenlijk maakt deze onlinedienst gewoon gebruik van Google, waarbij FMBL op de achtergrond een aantal standaard Google-operators aan de zoekopdracht toevoegt. Bovenaan in de resultaten komen de gesponsorde resultaten, maar daaronder vindt u meestal wel wat u zoekt.

Over smaken kunnen we discussiëren ... .

26 | 2018

bedrijf contracten afgesloten met bijna alle belangrijke muziekleveranciers. De werkwijze is simpel doch doeltreffend: of u typt een stukje tekst of u laat de app luisteren naar een fragment. Uiteraard kunt u met deze app geen instrumentale nummers vinden. Is de match gevonden, dan krijgt u de volledige songtekst te zien. Extra leuk is dat deze app uitstekend samenwerkt met het nieuwe Google Translate, waardoor u de vertaling onder de oorspronkelijke tekst leest. Er is nu ook een MusiXmatch voor Spotify en iTunes als desktop-app beschikbaar. En wie zijn huiskamer wil opfleuren met de tekst van de songs die door de luidsprekers klinkt, streamt de lyrics via Chromecast of AirPlay naar zijn televisietoestel. U kunt MusiXmatch zo instellen dat de teksten van alle songs doorlopend naar uw tv-scherm worden gestreamd.

Shazam De deal tussen Apple en Shazam is rond. Vorig jaar gooide Apple al een visje uit door aan te geven dat het 400 miljoen dollar wilde uitgeven aan deze muziekherkenner. Door deze overname zal Shazam (www. shazam.com) binnenkort volledig advertentievrij en gratis zijn. Op dit moment is er nog een gratis versie met reclame en een betaalde zonder advertenties. Het is onder muziekliefhebbers dan ook echt een bijzonder populaire dienst. De app werd wereldwijd meer dan 1 miljard keer gedownload en wordt dagelijks 20 miljoen keer gebruikt. Shazam is vooral nuttig wanneer u een film of commercial bekijkt, door een winkel loopt of in de auto rijdt, en u hebt gewoon niet de tijd om de songtekst op te schrijven. U opent de app en tikt op de Shazam-knop, waarna de app het nummer bijna onmiddellijk herkent. Bovendien ziet u meteen een U kunt de muziek openen in Apple Music, Deezer of Spotify.

koppeling om de muziek te kopen of te beluisteren via Spotify, Deezer of – hoe kan het ook anders – via Apple Music. U kunt de discografie en biografie van een artiest doorbladeren en in de hitlijsten van Shazam staan de trending-tags en topnummers van hitlijsten wereldwijd.

Muziekherkenning

lalala lala SoundHound

Ook SoundHound (www.soundhound. www.soundhound. com)) gaat al jaren mee als muziekherkenner. De app belandde ooit op mijn mobieltje omdat er een song door mijn hoofd spookte waarvan ik geen woord kende. Ik zong het liedje in brabbeltaal in Shazam, helaas zonder resultaat. Tot ik hetzelfde deed in SoundHound. Het leverde vijf treffers op waarvan twee met het liedje dat ik zocht: de studioversie ĂŠn de live-versie! De indruk leeft dat SoundHound in rumoerige omgevingen zelfs beter werkt dan Shazam. Bovendien is deze snuffelhond erg goed in het herkennen van live-versies, iets waar Shazam regelmatig voor past. SoundHound toont daarnaast de songtekst, zodat u ongegeneerd kunt meekwelen en beschikt over een ingebouwde YouTube-speler waarmee u muziekvideoâ&#x20AC;&#x2122;s bekijkt en gratis naar nummers kunt luisteren. SoundHound ziet er alleen minder cool uit en heeft niet zo veel gimmicks als Shazam, maar als u gewoon deuntjes wilt afspelen in Spotify of Apple Music, dan wint SoundHound. De app doet gewoon precies wat hij zou moeten doen en

Wat Zat Song? Wat u zelf niet weet, kunt u ook gewoon aan kenners vragen. Maar hoe vraagt u naar de titel van een liedje? Zing of neurie het gewoon! Wat Zat Song (www. watzatsong.com) is een webtoepassing waarmee u snel een korte opname maakt die u vervolgens online plaatst, zodat anderen kunnen reageren. U moet zich wel eerst even aanmelden. Daarna klikt u op de knop om een sample te plaatsen en wacht u tot de app vraagt om uw stem op te nemen. Maak een goede opname zodat anderen zich een idee van de melodie kunnen vormen. Terwijl u op reactie van leden wacht, kunt u misschien anderen helpen die op dezelfde manier vastzitten. Druk op de knop Listen om het geluid te horen, daarna kunt u eventueel antwoorden. Vindt u een vraag interessant, maar weet u het zelf niet, dan kunt u het bericht volgen zodat u een melding ontvangt wanneer er updates zijn.

Als SoundHound de muziek herkent, verschijnt ook meteen de songtekst.

In de knoppen leest u hoeveel mensen de vraag hebben beluisterd en hoeveel antwoorden er al zijn gekomen.

waar Shazam faalt, neemt SoundHound de overhand.

Identification of Music Group De IoMG of voluit Identification of Music Group (www.tiny.cc/fbiom) is een Facebook-gemeenschap die ondertussen drie jaar oud is. De groep bestaat uit meer dan 95.000 leden en hier lopen elke maand 50.000 berichten binnen.

De bestaansreden van de IoMG is het achterhalen van het nummer waar u naar zoekt. Hoe u dat vraagt, hangt van uzelf af. U kunt een stukje tekst of de context geven, of u maakt een zelfgemaakte opname en hoopt dat de groep het deuntje herkent. Voordat u beroep doet op deze groep, moet u wel de basisafspraken lezen. Zo moet u bijvoorbeeld eerst zelf via Shazam een poging doen, want de groep wil uiteraard alleen helpen als u zelf ook een beetje moeite hebt gedaan. Voordat u een vraag op IoMG post, moet u eerst de regels lezen.

computeridee.nl

26 | 2018

Muziekherkenning

AHA Music Musipedia Musipedia (www.musipedia.org) gebruikt kunstmatige intelligentie en een paar andere nieuwe methoden om naar een liedje te zoeken. De website heeft bijvoorbeeld een virtuele piano waarop u noten kunt spelen, of u kunt met de muis een nummer ingeven op de notenbalk. Voor deze twee methoden moet u dus al iets van muziek weten. Is dat niet het geval, dan kunt u via de optie By microphone een stukje inzingen. Interessant is ook de optie Rhythm search, waarbij u het ritme van de song aangeeft door ritmisch op een toets van uw toetsenbord te tokkelen. Bij deze muziekherkenningstechnologie hoeft u dus geen toonhoogtes te kennen van de melodie die u zoekt. De resultaten van de zoekopdracht worden nauwkeurig met titel en componist beschreven, en eventueel geïllustreerd met een kort partituurfragment. Musipedia is een site voor muziekkenners en is vooral geënt op klassieke muziek.

Bij SoundHound verschijnt als de muziek is herkend meteen ook de songtekst.

Op Musipedia speelt u de melodie die u zoekt even in op de virtuele piano.

Veel YouTube-video’s hebben geweldige soundtracks op de achtergrond. Uiteraard kunt u deze nummers met Shazam of SoundHound proberen te identificeren, maar er bestaat een nog iets handiger tool die speciaal is ontworpen voor YouTube. AHA Music (www.tiny.cc/aham) is een Chrome-extensie die in de vorm van een zoekknop in de balk van deze browser verschijnt. Klik op deze knop terwijl de eerste minuut wordt afgespeeld en even later verschijnt de naam van de song. AHA Music houdt ook een geschiedenis bij van alle zoekopdrachten die het heeft uitgevoerd. Vanuit het deelvenster kunt u de muziek bovendien rechtstreeks streamen via Spotify. Die beperking

Via een knop in Chrome kunt u de muziek snel herkennen.

van een minuut is overigens wel een spelbreker als u een nummer wilt identificeren dat veel later begint.

Muziekherkenningstools voor als de noot aan de man komt

Midomi Midomi (www.midomi.com) is gratis web-gebaseerde software voor muziekherkenning die inmiddels eigendom is van SoundHound. Ook hier kunt u nummers identificeren door in de microfoon te zingen of te neuriën. We raden aan om uw fluwelen stemgeluid toch minstens 10 seconden te laten horen, zodat Midomi voldoende materiaal heeft om een match te vinden. Midomi ziet er een beetje gedateerd uit en dat is het ook. Dit was namelijk een van de eerste onlinediensten die het Multimodal Adaptive Recognition System oftewel MARS gebruikte. Bij MARS tellen tijdens de speurtocht naar het juiste nummer verschillende parameters mee, zoals pitch, snelheidsvariaties, tekst en stiltes in de muziek.

Midomi is een web-app die voor mobiele zoekopdrachten naar Bij SoundHound verschijnt als de muziek is SoundHound herkend verwijst. meteen ook de songtekst.

26 | 2018

Music ID MusicID ((www.musicid.com) is lang een betaalde app geweest, maar nu is deze muziekherkenner gratis. Deze iOS-app biedt een basispakket aan functies. Er is een hoofdscherm waar u op tikt om de song te identificeren. Zodra u een nummer tagt, krijgt u de basisinformatie te zien, een knop om de song te delen en een koppeling om de muziek aan te schaffen. U kunt ook een opmerking aan de tag toevoegen, zodat u zich later makkelijker herinnert waarom u de song hebt opgezocht. Bovendien komen de nummers in beeld met hun oorspronkelijke cover-art. In tegenstelling tot de andere diensten is er geen optie om de songteksten te bekijken of het nummer via Spotify te beluisteren. In het tabblad Ontdekken kunt u wel door populaire songs bladeren, samen met de nummers die u met deze app hebt ontdekt. De interface van MusicID is erg minimalistisch.

SECURITY EXPERTGIDS

SLECHTS

€ 9,95

HAAL ‘M IN DE WINKEL

Onder redactie van Randolf Bouwma

Vers Getest ! n e k e k e b u r o o v l, u w sp Nieu

Waarom moeilijk doen … A

ndroid-tablets als laptopvervanger? Samsung probeert het met de Galaxy Tab S4 nog steeds. Een fysieke homeknop is achterwege gelaten voor dunnere schermranden rond een prachtig super-amoled-display van 10,5 inch (26,7 cm) groot, met een kraakheldere resolutie van 2560 x 1600 pixels. Dit is echt een

Dat verdient ...

Alleen als een product de zeer kritische blik van onze testers met glans doorstaat, krijgt dit het predicaat Computer Idee Aanrader!

AANRADER

26 | 2018

Pennen en kabels De Galaxy Tab S4 wordt geleverd met een verbeterde S-Pen, die u gebruikt voor het snel

Beoordeling

Dit betekenen de sterren: Aanrader

Prima product

Te overwegen

verkrijgbaar als hdd (1 TB) en ssd (256 GB). De schijven zijn pas te openen na invoer van de juiste pincode, die uit maximaal 12 cijfers bestaat. Stel dat u de schijf verliest of hij wordt gestolen, dan kan de nieuwe ‘eigenaar’ wel een nieuw wachtwoord voor zichzelf instellen, maar de inhoud wordt dan eerst gewist. De hdd-variant haalt een keurige schrijfsnelheid van 140 MB/s; een bestand van 6,5 GB is in 1 minuut en 15 seconden overgezet. De ssd doet dat sneller: 45 seconden (160 MB/s). Dit model is boven-

Kan beter

Stelt teleur

Gezakt of geslaagd?

Tegen (p)inbrekers ls u niet wilt dat uw persoonlijke bestanden in verkeerde handen terechtkomen, overweeg dan een externe schijf met fysieke pincodebeveiliging. Zoals de Store ‘n’ Go Secure Portable van Verbatim,

luxeproduct, en dat uit zich ook in de prijs. Het apparaat is twee keer zo duur als de vergelijkbare Huawei MediaPad M5, en voor dat geld kunt u ook een prima laptop kopen. Is het een waardig alternatief?

dien veel kleiner en lichter dan de hdd-versie, maar is duurder en er past minder op. Waar hecht u meer waarde aan?

Verbatin Store ‘n’ Go Secure Portable Conclusie Snelle schijven met handige pincode-beveiliging.

Adviesprijs € 99,– (hdd) / € 129,– (ssd) Info www.verbatim-europe.nl/nl/ security

angdurig in een verkeerde houding gamen, is funest voor de spieren. De Gaming Beanbag van het Duitse Gamewarez is een zitzak met een oplossing voor dit probleem. Hij is gevuld met duizenden piepschuimbolletjes, en omdat deze EPS-korrels grotendeels uit lucht bestaan, vormt de zitzak zich naar uw lichaam. We merken dat met name in de onderrug, die wel wat extra ondersteuning kan gebruiken. Er is sprake van een stevige rugleuning, maar tijdens het gamen zakken we wel telkens verder onderuit. Regelmatig fatsoeneren is ech-

Vers Getest

multitasking. De tablet doet ook dienst als digitaal toetsenbord. Dat werkt alleen lang niet zo vlot als fysieke toetsen. Al met al is met DeX heel aardig te werken, maar het blijft toch een hoop gedoe en veel extra kosten voor wat een laptop in feite beter kan – zeker als we alle kosten bij elkaar optellen. openen van favoriete apps of het maken van aantekeningen. Aardig is dat dit ook werkt als het scherm uit staat. Wilt u snel iets neerpennen, dan hoeft u niet eerst de notitie-app op te zoeken. Wilt u de tablet verder echt voor werk gebruiken, dan is de dure keyboardcover (149,99 euro!) sowieso een must. Om daarna gebruik te maken van de Dex-modus op een extern beeldscherm, is nog een DeX-kabel nodig van zo’n 35 euro, plus eventueel een bluetooth-muis. De tablet volledig ombouwen tot werk-pc loopt dus al snel in de papieren.

Samsung Galaxy Tab S4 Conclusie Premium tablet die het als laptopvervanger nog net niet redt. Bouw en specificaties, schitterend scherm Duur, nog duurder met – voor zakelijk gebruik onmisbare – accessoires

antekeningen maken we tegenwoordig net zo gemakkelijk op smartphones, tablets en laptops als met pen en papier. Toch is het handschrift nog niet afgeschreven. Het is vaak net iets sneller en daarnaast heeft doelloos krabbelen een bewezen positief effect op uw creativiteit. De RoWrite Smart Writing Pad van Royole biedt in theorie het beste van beide werelden: een papieren notitieblok dat uw schrijfsels meteen synchroniseert met uw mobiel. En dat is met name interessant voor notulisten.

Schrijven en delen Adviesprijs Vanaf € 699,– Info www.tiny.cc/stabs4

Android als Windows De DeX-modus werkt wel heel eenvoudig. Via de usb-c-naarhdmi-kabel verandert het scherm van de Tab S4 in een groot aanraakgevoelig vlak, terwijl Android op het beeldscherm een Windows-achtige omgeving aanneemt. Apps kunnen op die manier naast elkaar draaien in losse vensters; handig voor

ter ‘zitzak eigen’. Even kneden en hij kan er weer tegenaan. De Gaming Beanbag heeft vakjes aan de zijkanten

Nog niet afgeschreven

voor controllers, afstandsbedieningen, een koptelefoon en een flesje frisdrank. De buitenste laag is vloeistof-afstotend. Kliedert u er een glas cola overheen, dan laat dat geen sporen na.

Eerst verbindt u het apparaat via bluetooth aan uw smartphone of tablet. Dan legt u een vel papier op het drukgevoelige vlak en schrijft u daarop met een speciale pen. Wat u schrijft, ziet u terug in de bijbehorende app; u hoeft niet harder te drukken dan normaal. Het leuke daarbij is dat u de lijndikte en kleur kunt aanpassen. U schrijft met een zwarte balpen, maar in de app ziet u het bijvoorbeeld terug als roodgekleurde tekst. Het resultaat is eventueel te delen als jpg,- png- of pdf-bestand. Of zelfs als filmpje: de ontvanger ziet dan precies hoe de tekst of tekening tot stand is gekomen.

daarbij ook ondersteund en de herkenningsfunctie werkt heel behoorlijk. Verder zijn er van verborgen kosten geen sprake. Is de inkt in de pen op, dan kunt u deze vervangen door elke standaard penvulling. Papier dat er precies in past, wordt door Royole verkocht voor een vrij gortige prijs van 15 euro per 10 velletjes, maar u kunt ook gewoon uw eigen papier gebruiken.

Royole RoWrite Smart Writing Pad Conclusie Nicheproduct dat handgeschreven teksten snel en netjes digitaliseert. Nederlandse tekstherkenning, werkt met eigen vullingen en papier Meerwaarde beperkt naast (gratis) notitie-apps voor smartphones

Altijd leesbaar De gadget bewijst zijn nut vooral bij de converteerfunctie. Rommelige aantekeningen vol kraaienpoten worden dan omgezet in nette, getypte teksten. Nederlands wordt

Adviesprijs € 129,99 Info www.royole.com/rowrite

Gaming Beanbag Classic Conclusie Relaxte zitzak met handige opbergvakjes voor controllers e.d.

Adviesprijs € 129,90 Info www.tiny.cc/zitzak

computeridee.nl

26 | 2018

Tekst John Vanderaart

FAQman ragen? Oplossingen! V

Getypte stukken digitaliseren Ik zou zo graag oude, ooit getypte, stukken willen digitaliseren en deze vervolgens in Word ocr’en. Ik zie op de website van Computer Idee het programma FreeOCR staan, gratis nog wel. Maar is dat programma ook goed genoeg om tientallen getypte pagina’s te digitaliseren? Pieter van Wissing

Oplossing Het is méér dan de moeite waard om dat te proberen. U zult er namelijk versteld van staan hoe goed de ocr-software tegenwoordig is! Maar doe dat wel in een redelijk hoge resolutie (= 300 dpi) en zo veel mogelijk rechtopstaand digitaliseren.

Geen berichten afdrukken Ik heb een laptop met een printer. Plotseling kan ik geen berichten meer afdrukken. Ergens zal ik een fout gemaakt hebben. H. Groenhoff

Oplossing Ga naar Instellingen, Apparaten en Printers en scanners. Op die plek komt u uw printer tegen. Gaarne die printer aanklikken en in eerste instantie kiezen voor de optie Wachtrij openen. Dan komt u te weten of er soms vastgelopen documenten zijn, waarna u dat probleem kunt oplossen door de wachtrij op te schonen. Daarna is er de optie Beheren, waarmee u een testpagina kunt afdrukken en de eigenschappen van de printer controleren. Bij twijfel de printer (softwarematig binnen Windows 10) weggooien en opnieuw installeren. Verder kunt u via Instellingen, Bijwerken en beveiliging en Probleem oplos-

26 | 2018

De probleemoplosser gaat met de printer aan de slag.

Kijk hier maar eens op https:// calendar.google.com: daar staat het wel goed. En dan zal de Android-smartphone het gaandeweg wel oppikken.

sen eens kijken of u de printer opnieuw aangeduwd krijgt (afbeelding 1).

Google Agenda blij achter Ik gebruik Google Agenda op mijn pc en telefoon. Nu heb ik op mijn pc al werkdiensten ingevuld tot en met 31 december 2019. Maar als ik Google Agenda op mijn telefoon open, dan zie ik dat deze maar tot 10 oktober 2019 is gesynchroniseerd. Hoe kan dat? G. de Wilde

Aan het werk met Duplicate Photo Cleaner.

Oplossing Google Agenda op de Android-smartphone schijnt – of blijkt – slechts 1 jaar in de toekomst te kunnen syncen. Uw FAQman is dan ook zeer benieuwd wat er gebeurt als u een maandje wacht. De webclient van Google Agenda is intussen natuurlijk leidend.

Helaas!

De map van de Windows 10-updateassistent.

Wij krijgen erg veel FAQman-vragen. Tot onze spijt kunnen wij dan ook niet alle vragen beantwoorden. Blijf uw FAQman-vragen wel sturen naar: faqman@computeridee.nl

Windows10Upgrade Na de grote update staat er een map Windows10Upgrade en deze wordt niet verwijderd met een schijfopruiming. Is het veilig om deze map te verwijderen? Ronald Kwast

Oplossing Die map kunt u weggooien als u de app Windows 10-updateassistent niet langer nodig hebt (afbeelding 2). En daarvoor dient u – op de normale manier – die Windows 10-updateassistent te verwijderen.

Dubbele foto’s opsporen Hoe kan ik dubbele foto’s op mijn pc opsporen om deze vervolgens te verwijderen? Dick de Jong

Oplossing Ga naar de website www.duplicatephotocleaner. com. Download en installeer de tool Duplicate Photo Cleaner. Start het programma en geef aan welke mappen mogen worden doorzocht. Daarna scannen en afwachten (afbeelding 3).

FAQman

FAQ man Privé

Rits-rats-klik

Gedraaid als administrator laat TreeSize alles zien. De teller staat op 100 procent.

TreeSize mist GB’s De harde schijf van mijn laptop met Windows 10 mist wat vrije ruimte. De schijf zelf (1 TB) is volgens Eigenschappen 911 GB groot. Volgens diezelfde Eigenschappen is de vrije ruimte 312 GB en wordt er 671 GB gebruikt. Maar volgens het programma TreeSize is de totale bestandsgrootte 312 GB. Ik mis dus ergens 360 GB! Klaas Hensens

Oplossing Aan de slag met TreeSize (www.tiny.cc/tresi) dus. Er zijn twee dingen die u even kunt proberen: laat TreeSize als administrator draaien en laat TreeSize eens helemaal uitrazen; dat kan zomaar een poosje duren (afbeelding 4). Met name het draaien als administrator maakt het grote verschil, want het programma komt niet aan mappen en bestanden waar het geen rechten toe heeft.

Het verversen van de Windows Verkenner Als ik in de Windows Verkenner een bestand toevoeg of verwijder, dan wordt dat niet automatisch weergegeven. Als ik deze

wijziging(en) wil weergeven, dan moet ik eerst op F5 drukken. Laurens

Oplossing Ga naar de Mapopties van de Windows Verkenner. Kies voor het tabblad Weergave en druk op de knop Mappen herstellen (afbeelding 5). Dat zou uw probleem moeten oplossen. Zo niet, dan moet u eens kijken welke Windows Verkenner-extensies er zijn geïnstalleerd. Dat is te zien in het contextmenu van de Windows Verkenner. Indien van toepassing: verwijder die extensies.

Ongewenste e-mail niet te verwijderen Ongewenste e-mail is niet te verwijderen. Als ik daarop klik, dan loopt Outlook vast. Henk Loman

Oplossing Iets om te controleren: hoe reageert Outlook als de e-mailfuncties van de virusscanner tijdelijk worden uitgeschakeld? Het zou namelijk de virusscanner kunnen zijn die het e-mailbericht – en dus ook Outlook – in gijzeling heeft genomen. Het kan ook één e-mailbericht zijn dat de boel laat vastlopen. Start Outlook eens in de Veilige Modus. Doe dat als volgt: houd de Ctrl-toets ingedrukt als u op de Outlook-snelkoppeling (dubbel)klikt (afbeelding 6). U zult zien dat het weggooien van dat e-mailbericht in die Veilige Modus opeens wel werkt.

6 Met deze knop schakelt u het automatisch verversen van de mappen weer in.

computeridee.nl

an mij geen kwaad woord over mijn Android-smartphone, een Nokia 8. Met onder meer een prima aanraakscherm – ook bij nat weer – waarmee ik via een vpn-verbinding met behulp van een remote desktop-client op alle thuiscomputers kan komen. Die vpn-verbinding loopt over mijn eigen router, hetgeen de veiligheid – in totaal drie wachtwoorden verder – aardig garandeert. Dat werkt prima en het zorgt voor wat meer vrijheid buitenshuis, want er moet zo af en toe weleens een proces worden opgestart of afgebroken. En om dáár helemaal voor terug te moeten komen? Nee, dat is niet meer van deze tijd. Wél van deze tijd zijn de foto- en videomogelijkheden van die Nokia 8. Er zullen ongetwijfeld luxe Samsung-modellen zijn die lachen om een resolutie van 13 megapixel. Maar bedenk: dat zijn wel 4128 x 3096 = 12.780.288 keiharde échte pixels! Nog niet zo lang geleden beten zelfs de A-merk spiegelreflexcamera’s zich de lenzen stuk op dergelijke torenhoge resoluties. En wat heb je trouwens aan zo enorm veel pixels? Voor computergebruik moet je altijd sterk verkleinen of stevig bijknippen. Een attente e-mailclient begint meteen te klagen als je zo’n zwaar fotobestand als afbeelding wilt meesturen: allemaal onnodige MB’s. Intussen is het fotograferen met een smartphone best handig. Een bericht met een plaatje zegt meer dan 1.000 woorden. Voor selfies hebt u een lachje ingestudeerd en vrienden zijn nooit te beroerd om nóg een keer te poseren. In andere gevallen kunnen de fotomogelijkheden van de mobiele telefoon het u knap lastig maken. Probeer maar eens supersnel uit de binnenzak een rits-rats-klik-kiekje te maken. Mij is het nog nooit gelukt, sowieso bij gebrek aan subtiele vingers. Op de power-knop drukken, de juiste pincode invoeren, de camera-app tevoorschijn halen, het onderwerp zoeken, nog even goed kijken, waar zit de afdrukknop ook alweer? En het moment is gevlogen! Vandaar het analoge (!) besluit om een ouderwetse digitale camera te kopen. Ik wil op de tast een fototoestel tevoorschijn kunnen halen met de vinger al aan de knop op het moment dat ik de zoeker voor mijn neus heb. Rits-rats-klik. Ik kwam bij www. cameranu.nl een zogeheten open box camera tegen, een Canon Ixus 190 voor 99 euro. Dat open box slaat trouwens op het feit dat het een apparaat betreft dat tijdens de zichtperiode is teruggestuurd. Maar nog steeds helemaal nieuw. Prima toch? Aan de specificaties kon het niet liggen: 20 megapixel, 100-1600 iso, tien keer optische zoom, flitser, usb en wifi. Nee, helaas geen gps, maar wat verwacht u voor slechts 99 piek? Bij aankomst bleek die Canon Ixus 190 vederlicht en compact te zijn. Het deed me denken aan een digitale mini-camera van Sony die ik ooit had. Kiekte slechts 2 megapixel, maar was gedurende een paar dierbare vakanties nooit buiten handbereik. Enfin, nadat de batterij was opgeladen en de sd-kaart geformatteerd, nam ik de proef op de som. In de binnenzak, zonder kijken aanzetten en met de vinger op de afdrukknop naar het hoofd brengen: in één keer raak! Je reinste rits-ratsklik! Vervolgens was het nog even genieten van de wifi-functionaliteit, waarmee de foto’s razendsnel in mijn privécloud terechtkwamen. Terug naar af. Heerlijk!

Outlook starten in de Veilige Modus.

26 | 2018

FAQman's keus

Watermerk verwijderen Hoe kan ik van een foto het watermerk verwijderen? A. van der Plank Ga eens naar: www.tiny.cc/waterm. U moet daarvoor de foto uploaden, waarna u aangeeft op welke plek het watermerk zich bevindt. Daarna wordt getracht de aanwezigheid van dat watermerk (dat er overigens vaak niet voor niets staat) weg te nemen.

A-merk laptop werkt heel traag Ik heb een A-merk laptop met Windows 10 erop. Deze laptop werkt heel traag, ook bij het opstarten. Wat moet ik doen? Ben van Rossum

Oplossing Als eerste moet u de hardware controleren, maar dat ligt voor de hand. Even voor de vuist weg: heeft de laptop een harde schijf of een ssd? Een ssd is veel sneller dan een harde schijf. Is er voldoende vrije ruimte op de C:-partitie? Het besturingssysteem moet namelijk wel over wat werkruimte kunnen beschikken. Zit de laptop ruim in het ram-geheugen? Graag zien we minimaal 4 GB ram geïnstalleerd. Werkt u met de 32bit- of de 64bit-versie van Windows 10? Met meer dan 4 GB ram wilt u namelijk met de 64bit-versie van Windows 10 werken. Is er een zware internet security suite geïnstalleerd? Verwijder die niet-Microsoft virusscanner eens en werk met Windows Defender. Is de laptop voorzien van de meest recente bios-firmware? In combinatie met de meest recente Windows 10-drivers geeft dat het beste resultaat. Laat eens een bootable virusscanner draaien. Als er bijvoorbeeld een Bitcoin Miner meedraait, dan kan dat de werking van

Scanner werkt niet met Windows 10

HP-printer werkt niet meer

Mijn HP Envy 5644 werkt niet meer na de laatste grote update van Windows 10. M. Koetsier

Oplossing De HP Envy 5644 (afbeelding 7) is een all-in-oneprinter die het gewoon zou moeten doen met wikkeurig welke versie van Windows 10. Maar goed ... Begin met het laten draaien van de Probleemoplosser die de problemen met het afdrukken kan vinden en oplossen, want daarmee tackelt u reeds de meest voorkomende narigheden (afbeelding 8). Verder is het verwijderen en opnieuw installeren van een printer het sowieso waard om te proberen. Even opgelet, want u moet daarvoor – in eerste instantie – alle geïnstalleerde HP-printersoftware verwijderen, om daarna de printer via Instellingen, Apparaten en Printers en scanners aan uw systeem toe te voegen. Kijk even hoe dat afloopt, want de kans is groot dat u al die extra HP-tooling niet nodig hebt. Als dat echter wél het geval is, download en installeer dan de meest recente versie van die software. Verder opgemerkt dat er voor uw merk en type printer enkele maanden geleden nieuwe firmware is vrijgegeven (afbeelding 9). Die firmware moet u zéker installeren!

De HP Envy 5644 zou gewoon moeten – blijven – werken.

Waarom werkt de Zolid P50536 diascanner niet op Windows 10? Lokke Koopman

Oplossing Dat het niet werkt, heeft alles te maken met de leeftijd van die diascanner. Maar nog geen nood, hier een link naar een webpagina met drivers die het schijnen te doen met uw merk en type diascanner: www.tiny.cc/sl2pc. Denk om de bits en voer een complete installatie uit door de SETUP. EXE met de rechtermuisknop als administrator te starten. U zult ervaren dat er een algemene (!) driver wordt geïnstalleerd die kennelijk met meerdere merken en typen (dia)scanners werkt (afbeelding 10). Wellicht een tip voor andere Computer Idee-lezers die moeite hebben met het laten functioneren van een oude (dia)scanner met Windows 10!

Geforceerd uitschakelen Ik moet steeds vaker mijn pc geforceerd uitschakelen. Waar kan ik dit oplossen? Ad van Tilburg

8 Natuurlijk altijd een Probleemoplosser proberen om veel voorkomende fouten te corrigeren.

Voor de HP Envy 5644 is nog niet zo lang geleden nieuwe firmware uitgekomen.

uw pc vertragen. En dan kunt u nog altijd Windows 10 schoon installeren door de harde schijf

te formatteren, waarbij u alle tooling en extra’s van de fabrikant achterwege laat.

Oplossing Begin met het goed uitmesten van het Systeemvak. Daar komt u vast en zeker allerlei programmatuur tegen die niet per se hoeft mee te draaien. Verwijder die dus maar. Sterker nog, verwijder gewoon alle software die u langer dan pak hem beet een half jaar niet hebt gebruikt. Welke software dat betreft? Ga naar www.nirsoft.net voor de tool ExecutedProgramsList (afbeelding 11). Sorteer op Last Executed en u komt direct te weten wat u te doen staat. Daarna zien we wel weer verder.

11 Er wordt duidelijk een algemene driver geïnstalleerd; goed om te weten voor soortgelijke gevallen.

26 | 2018

Met ExecutedProgramsList komt u snel te weten wat u kunt weggooien.

FAQman

Het gaat om het vinkje bij Dit beeldscherm instellen als hoofdbeeldscherm.

Aan de slag met de optie Weergavedichtheid van Gmail.

Bezochte websites in kleur

Hoe kan ik bezochte websites in de Google Chrome-webbrowser een andere kleur geven? Daan Tummers

Oplossing Is de Google Chrome-extensie Color Links wellicht de tool waar u naar op zoek bent? Hier vindt u die: www.tiny. cc/chrcl. De genoemde extensie maakt het namelijk mogelijk om allerlei kleuren te manipuleren.

Icoontjes verhuizen niet mee Na de recente update van Windows 10 heb ik een probleem met de iconen op mijn hoofdscherm. Ik werk met twee schermen. Tot voor de update kon ik via Systeem en Beeldscherm altijd het hoofdscherm instellen, waarbij de icoontjes mee verhuisden van het ene scherm naar het andere. Nu werkt dit niet meer, maar alles rechtsonder op de taakbalk verhuist wel mee. De schermen staan ingesteld op uitbreiden. Bij het overschakelen zie ik de icoontjes even heel kort oplichten op het gekozen scherm en daarna zijn ze weer weg. Adri van Bakel

Oplossing Uw FAQman doet er even een plaatje bij voor de andere lezers van Computer Idee (afbeelding 12). Waarbij opgemerkt dat het om de optie Dit beeldscherm instellen als hoofdscherm gaat. Met meteen nóg een opmerking: de meest recente Windows 10-update deugt niet! Over dat laatste heeft Computer Idee al in de nieuwsbrief bericht; u kunt zich misschien inschrijven voor die nieuwsbrief om op de hoogte te blijven. Intussen wel een paar dingen om te proberen. computeridee.nl

niet aan de orde want ik krijg de genoemde optie niet te zien. En ik wil toch heel graag terug naar de oude versie van Gmail. Wat zijn mijn opties nu? José Passchier

Oplossing De optie waar u op doelt, is zeer recentelijk door Google verwijderd. Tja, op papier loopt Computer Idee soms achter de feiten aan. Daar is niets aan te doen. Maar! Bij de Instellingen van Gmail vindt u ook de optie Weergavedichtheid (afbeelding 13). Als u slim van die optie gebruikmaakt, dan zullen alvast enkele van uw ergernissen als sneeuw voor de zon verdwijnen!

IncrediMail-wachtwoord kwijt U kunt de beeldschermen fysiek van plaats laten verwisselen of wellicht kunt u de kabels omdraaien. Zorg ervoor dat monitor 1 het beeldscherm wordt dat voor Systeem en Beeldscherm aan de linkerkant staat. Ja, het is even behelpen ... Verder controleren of de driver voor de videokaart up-to-date is.

Oude versie van Gmail In de laatste Computer Idee staat dat de oude versie van Gmail teruggezet kan worden door de linkermuisknop langer ingedrukt te houden bij de Instellingen. Bij mijn laptop is dit blijkbaar

Ik ontvang e-mail via IncrediMail en ik heb daar twee identiteiten in. En één van die identiteiten wil ik verwijderen, maar ik ben het wachtwoord kwijt... Sjaak van Heeren

Oplossing Dat IncrediMail (www.incredimail.com/nl) is gewoon maar de e-mailclient van dienst. Met als eerste de vraag: welk ophaal-protocol gebruikt u? Als u namelijk met imap (en dus niet met pop3) werkt, dan kunt u IncrediMail gewoon weggooien en opnieuw installeren, waarbij u alleen de gewenste identiteit nieuw leven inblaast. Intussen neemt u de Register-editor erbij en u gaat op

Uw FAQman doet er even eentje voor.

FAQ man' s archief Niet gevonden wat u zocht?

De FAQman beantwoordt meer vragen dan we in deze rubriek kunnen plaatsen. Kijk voor alle vragen en antwoorden op www.computeridee.nl/faqman Of hij uw vraag beantwoord heeft, kunt u controleren op www.computeridee.nl, via de zoekfunctie rechtsboven. Tik daar uw achternaam in en u ziet of uw vraag ertussen staat.

zoek naar deze sleutels: HKEY_ CURRENT_USER\Software\ IncrediMail\Identities\<<getal>> en HKEY_LOCAL_MACHINE\ SOFTWARE\IncrediMail\ Identities\<<getal>>. Op één van de genoemde plekken vindt u de parameter Password. Gooi die parameter weg en herstart IncrediMail!

Linux Samba-shares Hoe krijg ik Windows 10 zover dat die de Samba-shares op de Linux-computers weer kan zien? Kasander

Oplossing Dat Samba slaat op SMB en dat betekent Server Message Block. Met ook even de afkorting CIFS (= Common Internet File System) genoemd. Welnu! Ga naar Configuratiescherm, Programma’s en onderdelen en Windows-onderdelen in- of uitschakelen. Activeer Ondersteuning voor SMB 1.0/CIFS voor het delen van bestanden en voor het Computer Browser-protocol.

Hyperlinks niet te openen Sinds een half jaar kan ik hyperlinks niet meer openen vanuit mijn e-mailberichten of vanaf het Bureaublad. Dat is erg vervelend. Kopieer ik een hyperlink naar de Taakbalk dan gaat alles goed. Joop Wind

Oplossing Ga als Administrator naar de DOS-opdrachtregel en geef deze vijf commando’s, steeds gevolgd door Enter (afbeelding 14): REG ADD HKEY_CURRENT_USER\ Software\Classes\.htm /ve /d htmlfile /f REG ADD HKEY_CURRENT_USER\ Software\Classes\.html /ve /d htmlfile /f REG ADD HKEY_CURRENT_USER\ Software\Classes\.shtml /ve /d htmlfile /f REG ADD HKEY_CURRENT_USER\ Software\Classes\.xht /ve /d htmlfile /f REG ADD HKEY_CURRENT_USER\ Software\Classes\.xhtml /ve /d htmlfile /f

Wat ook zou kunnen helpen, is het – opnieuw – installeren van Google Chrome als standaard webbrowser. 26 | 2018

Tekst Jasper Vries

FAQtips Onder de noemer FAQtips gaat Jasper Vries elke twee weken dieper in op een aantal onderwerpen waarover op het Forum en via de mail veel vragen worden gesteld.

Wat doet Windows tijdens het afsluiten? Het afsluiten van uw computer duurt lang, maar u heeft geen idee waarom. Waar is Windows mee bezig tijdens het afsluiten?

leerde statusberichten weergeven. In Windows 7 heet de instelling Uitgebreide tegenover normale statusberichten. Na het dubbelklikken verschijnt een nieuw venster waarin u linksboven kiest voor Ingescha-

keld en bevestigt met OK. Wanneer u nu de computer afsluit, laat Windows tijdens het afsluiten zien waar het mee bezig is!

Moet ik mijn bios updaten? Een van de diensten die gestopt worden bij het afsluiten van Windows 10. Hier vindt u de instelling voor gedetailleerde statusberichten in Windows 10. Uitgebreide tegenover normale statusberichten inschakelen in Windows 7.

indows doet een aantal dingen tijdens het afsluiten van uw computer. Zo worden achtergrondprocessen gestopt en verschillende zaken van uw gebruikersaccount netjes opgeslagen. Als dit lang duurt, kunt u een instelling wijzigen waardoor Windows laat zien waar het tijdens het afsluiten mee bezig is. Dit kan u helpen om de oorzaak van het langzame afsluiten op te sporen. U gebruikt hiervoor de editor voor groepsbeleid. Deze kunt u openen via de Windows-toets+R om daarmee eerst het venster Uitvoeren te openen. Daar typt u gpedit.msc en klikt u op OK. Hierna opent de editor voor groepsbeleid en aldaar navigeert u naar Computerconfiguratie, Beheersjablonen, Systeem. In deze map scrollt u aan de rechterzijde naar beneden en dubbelklikt u in Windows 8/10 op de vermelding Zeer gedetail-

26 | 2018

Het bios zorgt ervoor dat uw computer kan opstarten en dat het besturingssysteem met de hardware kan communiceren. Vaak stelt de fabrikant van het moederbord updates voor het bios beschikbaar. Moet u die installeren?

Ook een vraag? Zou u een onderwerp graag behandeld willen zien?

Mail dan naar faqtips@computeridee.nl. Jasper neemt alle mails mee in zijn keuze.

et updaten van het bios is eigenlijk alleen nodig wanneer u specifieke problemen ervaart met uw computer of wanneer er in de nieuwe versie van het bios functies zijn toegevoegd die u wilt gebruiken. Als uw computer geen mankementen vertoont, is het niet zinvol om het bios bij te werken. Het updaten van het bios is namelijk nooit helemaal zonder risico. Het gaat meestal niet mis, maar als het mis gaat, kan het zijn dat uw computer helemaal niet meer wil starten. Als dat bij een laptop gebeurt, wordt dat met de Engelse term â&#x20AC;&#x153;brickedâ&#x20AC;? aangeduid, ofwel: u heeft er een hele dure baksteen bij. En als uw computer goed werkt, gaat u van een bios-update hoogstwaarschijnlijk helemaal niets merken. Gaat u het bios toch bijwerken, maak dan altijd eerst een back-up van uw bestanden!

FAQtips

Harde schijf wissen U staat op het punt om uw computer of laptop te verkopen. Zoals u weet kunt u gewiste bestanden soms nog terug halen. Natuurlijk wilt u niet dat de nieuwe eigenaar dit met uw bestanden gaat doen. Hoe zorgt u ervoor dat gewiste bestanden ook echt weg zijn?

oor het definitief wissen van uw harde schijf of ssd kunt u gebruikmaken van het programma CCleaner. Dat heeft u misschien al op uw computer, anders kunt u het downloaden via www.ccleaner.com (de gratis versie is voldoende). Let u tijdens de installatie even op dat u Google Chrome niet mee installeert; die hebt u mogelijk al en anders bent u waarschijnlijk gewoon tevreden met uw huidige browser. U start CCleaner en gaat vervolgens in de linker balk naar Gereedschap en kiest voor Gegevenswisser. Hier kunt u kiezen of u alleen de vrije ruimte of het gehele station wilt wissen. Van het station waar Windows op geïnstalleerd is, kunt u alleen de vrije ruimte wissen. Van niet-Windows stations is het raadzaam om deze wel volledig te wissen, dan weet u zeker dat er niets achterblijft. Verder kiest u hoe vaak de lege ruimte overschreven moet worden om de gewiste bestanden definitief te

Met CCleaner verwijdert u gewiste bestanden voorgoed.

Kabel, glasvezel of dsl? Vast internet is er in verschillende smaken. Wat zijn de verschillen, en waar moeten we rekening mee houden bij het kiezen van onze internetprovider?

computeridee.nl

vernietigen. Meer is beter, maar duurt ook langer. Wanneer u tevreden bent met de instellingen, klikt u op Wissen en is het wachten tot CCleaner klaar is. Wat betreft het schijfstation met Windows moet u zich bedenken dat bestanden die u niet zelf gewist hebt, ook door CCleaner niet gewist zullen worden. Dus als u iets vergeten bent weg te gooien, lost CCleaner dat niet voor u op. Het is daarom eigenlijk beter om Windows opnieuw te installe-

ren wanneer u uw computer of laptop wilt verkopen. In geval van Windows 10 kunt u de ‘media creation tool’ gebruiken om een dvd of usb-stick te maken waarmee u Windows opnieuw schoon kunt installeren. In de verse installatie kunt u dan nog even CCleaner aan het werk zetten om ervoor te zorgen dat de nieuwe eigenaar niets meer van uw persoonlijke bestanden kan terughalen.

Bij dsl loopt het laatste stuk via de telefoonkabel. Dsl is er in verschillende varianten, waarvan adsl u bekend voor zal komen. Adsl kan qua snelheid niet op tegen kabel of glasvezel, daarom komt op steeds meer plaatsen een nieuwe variant beschikbaar: vdsl. Hierdoor is internet via de telefoonkabel steeds vaker weer een interessant alternatief. Wel is de snelheid die u kunt halen nog steeds afhankelijk van de afstand tot de straatkast en is de uploadsnelheid net als bij kabelinternet beperkt. Televisiekijken via de telefoonkabel gaat net als televisiekijken via glasvezel ten koste van de maximale internetsnelheid die op uw adres mogelijk is. Wat moet u nu kiezen? Kijkt u vooral naar de snelheid die u nodig hebt en naar eventuele extra opties die een provider kan bieden. De techniek waarmee het internet uw huis binnenkomt, is dan eigenlijk niet van belang.

m te beginnen kijken we naar glasvezel. Hiermee bedoelen we dat er een glasvezelkabel tot in uw woning is gelegd. Glasvezel maakt supersnel internet mogelijk, met als enig echt voordeel dat er ook hoge uploadsnelheden mogelijk zijn. Dat is handig als u (dagelijks) vele gigabytes in de cloud wilt back-uppen of thuis uw eigen server wilt draaien. Bij kabel en dsl loopt het grootste deel van uw internetverbinding ook via glasvezel, alleen het laatste stuk van de wijkcentrale of straatkast tot uw huis is nog van koper. Bij kabelinternet is dat een televisiekabel waarover dezelfde downloadsnelheden als bij glasvezel haalbaar zijn. Alleen de uploadsnelheid is minder hoog. Een voordeel van kabelinternet is dat televisie kijken niet ten koste gaat van uw bandbreedte. Bij zowel glasvezel als kabelinternet maakt de afstand tot de centrale niet uit: u krijgt de snelheid die u wordt beloofd.

24 | 2018

Uitsmijter Tekst Jolein de Rooij

Uitsmijter r e k r te s r e v e n o h iP e d nen

Pri jswin

Lot

rte ve lt

(li

n ks

Middelbare scholieren Isis Verhaag en Lot Hartevelt ontwierpen een akoestische versterker voor de iPhone.

)e nI sis

rh Ve a ag (rechts) Foto: Jan Ver h

Hoe is het zo gekomen? “Lot en ik wilden weten hoe je muziek uit de luidspreker van je iPhone zonder stroom kunt versterken. We doken de bieb in en lazen dat een hoorn natuurkundig de beste vorm is om geluid te versterken. Eigenlijk ook wel logisch, als je kijkt naar een trompet, tuba of een ouderwetse grammofoonhoorn. Maar hoe het exact zat, stond niet in de biebboeken. Onze natuurkundeleraar wist het ook niet. Daarom googelden we op bestaande akoestische versterkers en ontdekten de Trobla. Dat is een afgeronde houten kubus met een holle uitsparing. We vroegen ons af: waarom hout en waarom die vorm? We mailden het bedrijf en mochten meteen langskomen in Amsterdam. Daar leerden we dat de Trobla er vooral zo uit zag omdat dat mooi is. Wij wilden iets anders: een versterker bouwen die zo goed mogelijk versterkt. Daarom

26 | 2018

a ag

oe kun je het geluid van een iPhone zonder stroom toch versterken? Twee leerlingen van het Lyceum Sancta Maria in Haarlem zochten het voor hun profielwerkstuk tot op de bodem uit. Daarmee wonnen ze de jaarlijkse Onderwijsprijs in de categorie ‘Natuur en Gezondheid’ van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW).

Wie: Isis Verhaag en Lot Hartevelt Waar: Haarlem Wat: iPhone versterker Waarom: profielwerkstuk

gingen we opnieuw het internet op. We vonden één interessant wetenschappelijk artikel over geluid versterken met een hoorn. Daarin stond dat de smalle kant zo goed mogelijk moet aansluiten op de geluidsbron. En dat de wijde kant steeds sneller wijder moet worden naar het uiteinde toe. Om de juiste vorm uit te rekenen hadden we alleen nog gegevens nodig

over het frequentiebereik van de iPhone luidspreker. We stuurden een mail aan Philips Sound en kregen meteen de juiste informatie opgestuurd.”

Jullie hebben ook nog experimenten gedaan? “Ja, op school hebben we een proefopstelling gemaakt. We maakten van dik karton holle kegels in vijf verschillende lengtes en met vijf verschillende wijdtes. We plaatsten

Foto: Lot Hartevelt

Oproep

Doet u iets bijzonders met uw pc? Of hebt u een handige softwareoplossing voor uw hobby bedacht? Stuur dan een e-mail met als onderwerp ‘Creatief met de pc’ naar redactie@computeridee.nl Wie weet komt u ermee in Computer Idee.

onze telefoon in een provisorisch kartonnen houdertje, zodat hij rechtop stond. Daarna zetten we de muziek aan en maten het geluidsvolume en de hoeveelheid hoge en lage tonen. Uiteindelijk bleek een lengte van 25 cm ideaal. Daarmee haalden we 65 tot 80 decibel. Daarna hebben we de hoorn ook echt gebouwd, inclusief een opzetstukje voor de iPhone, op de 3D-printer van het bedrijf van Lots vader. Tot onze verbazing haalden we een 9,5 voor ons werkstuk. En in de Rode Hoed in Amsterdam bleek bovendien dat we de eerste prijs hadden gewonnen in de wedstrijd van de KNAW. We hebben nu elk 2.000 euro van ons eerste collegegeld aan de universiteit kwijtgescholden gekregen.”

Is jullie versterker binnenkort te koop? “Die vraag krijgen we continu en daarom denken we daar nu serieus over na. Ik heb laatst uitgezocht hoe je een patent aanvraagt. Dat is nog niet goedkoop. Ook moeten we een goede naam bedenken. En ontdekken hoe je iets machinaal op grote schaal produceert. Lot is net begonnen aan haar studie industrieel ontwerpen aan de TU Delft. Ik heb een tussenjaar en ga stage lopen bij een aantal bedrijven. Tussendoor gaan we hiermee aan de slag. We zien wel wat er van komt.”

Sites

www.tiny.cc/knaw www.tiny.cc/lisis www.tiny.cc/ondwprijs

Volgend Nummer

Colofon

Cadeaus voor onder de boom Van weerstation tot bluetoothspeaker: de tien leukste kerstcadeaus om te geven én te krijgen!

Hoofdredacteur: Dick van de Schraaf Eindredactie: José Pauty, Eelko Rol, Theske Slijkerman, Ed Wiggemans Online: Randolf Bouwma, Daan Doedens Coördinators vormgeving: Ilona Moerland, Bert Sluyter Vormgeving: Dian Geerts Uitgever: Remco de Graaf Marketing: Marjolein Sturk (marketingmanager), Joep Preijde, Emilia Mantadakis Drukkerij: Roto Smeets Weert

Redactie Computer Idee

Medewerkers Rens Blom, Randolf Bouwma, Toon van Daele, Michael Dijkhuizen, Mark Gamble, Gertjan Groen, Sjoerd van der Linden, Jurgen Nijhuis, Jolein de Rooij, Dirk Schoofs, Emke Slijkerman, Ap de Smits, Erwin Suvaal, John Vanderaart, Edmond Varwijk, Richard Veenstra, Jasper Vries

Zelf leren programmeren Wie weleens speelt met het idee om te leren programmeren, heeft online legio keuzemogelijkheden – en vaak nog gratis ook. ALLE ONDERWERPEN ONDER VOORBEHOUD

Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem Algemeen: redactie@computeridee.nl FAQman: faqman@computeridee.nl FAQtips: faqtips@computeridee.nl Mailbus: mailbus@computeridee.nl Voor Nop: voornop@computeridee.nl Vers Getest: versgetest@computeridee.nl Tips & Trucs: tiptruc@computeridee.nl Artikelideeën: idee@computeridee.nl Pers: persberichten@computeridee.nl www.computeridee.nl facebook.com/ComputerIdeeNL twitter.com/computeridee

Goedkope virusscanners

De nieuwe Computer Idee is vanaf 11 december te koop!

Houd virussen, indringers en andere narigheid buiten de deur, zonder dat u hiervoor de hoofdprijs betaalt.

Muzikaal de winter door Een nieuwe pc kopen

Advertenties

Een pc bestaat uit allerlei essentiële onderdelen. Maar waar moet u echt op letten als u van plan bent een nieuwe computer aan te schaffen?

Accountmanagers: Jerry Moi-ThukShung, Marcel Ott, Raymond Ullers 023-543 0000 / sales@reshift.nl Advertentie-aanlevering: Marco Verhoog, mverhoog@reshift.nl Telefoon: 023-543 0020 Als u boven een artikel het Partner-logo ziet staan, is dit artikel gemaakt door de Partner-redactie van uitgeverij Reshift. Deze redactie werkt apart van de reguliere redacties. Zowel de onderwerpkeuze als de inhoud van artikelen met dit logo komen tot stand in overleg met commerciële partners.

Leer een instrument bespelen met de hulp van videocursussen, apps, softwareprogramma's ... en een beetje doorzettingsvermogen, natuurlijk.

Klantenservice Disclamer Hoewel uiterste zorg is besteed aan Computer Idee, aanvaardt de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in het blad, online of enig andere digitale versie van Computer Idee. Alle in Computer Idee genoemde prijzen zijn onder voorbehoud (van wijzigingen en typfouten). Auteursrechten: © 2018 by Reshift Digital, Haarlem. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Computer Idee is een uitgave van Reshift Digital.

Computer Idee verschijnt 26 x per jaar. Een jaarabonnement kost € 73,– en een halfjaarabonnement € 39,95. Maandabonnementen: € 6,50 per twee nummers. Een los nummer kost in de winkel € 3,50. Equrion Services B.V. verzorgt de financiële afhandeling voor Reshift Digital B.V. Een nieuw abonnement wordt gestart met de eerst mogelijke editie voor een bepaalde duur. Na de eerste abonnementsperiode wordt het abonnement stilzwijgend voortgezet voor onbepaalde tijd en betaalt u de reguliere abonnementsprijs. Vanaf dat moment is het abonnement opzegbaar met inachtneming van een opzegtermijn van 1 maand. Een abonnement is alleen mogelijk in Nederland en België.

Beëindiging abonnement Na de omzetting voor onbepaalde duur kan op ieder moment per wettelijk voorgeschreven termijn van 1 maand worden opgezegd. Uw opzegging ontvangen wij bij voorkeur telefonisch. U kunt de Klantenservice op werkdagen tussen 10 en 14 uur bereiken via 023 – 536 4401. Verhuizing, bezorgklachten en vragen Ga hiervoor naar www.mijnreshift.nl, de digitale klantenservice van Reshift Digital, de uitgever van Computer Idee. Nadat u zich hebt geregistreerd, kunt u voortaan inloggen met uw email-adres en wachtwoord.

Abonnementsvormen

Kosten per jaar

Kosten per periode

Edities

Per editie

Betaling per

Jaarabonnement* Halfjaarabonnement* Maandabonnement* Losse verkoop

€ 73,– € 79,90 € 84,50 € 91,–

€ 73,– € 39,95 € 6,50 € 3,50

26 13 2 1

€ 2,81 € 3,07 € 3,25 € 3,50

jaar halfjaar 4 weken editie

Persoonsgegevens Wij nemen uw gegevens, zoals naam, adres en telefoonnummer op in een gegevensbestand. De verwerking van uw gegevens voeren wij uit conform de bepalingen in de Algemene Verordening Gegevensbescherming. De gegevens worden gebruikt voor de uitvoering van afgesloten overeenkomsten, zoals de abonnementenadministratie en, indien u daar toestemming voor hebt gegeven, om u op de hoogte te houden van interessante informatie en/of aanbiedingen. U kunt uw persoonsgegevens opvragen om inzicht te krijgen in welke gegevens wij van u hebben, deze te corrigeren of, na beëindiging van de abonnee-overeenkomst, te laten verwijderen. Stuur hiertoe een kaartje aan Reshift Digital, afd. klantenservice, Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem of een e-mail naar klantenservice@ reshift.nl

* Deze prijzen gelden bij automatische incasso.

Abonneren kan via www.computeridee.nl/abonneren. computeridee.nl

| 26 | 2018

Zit jouw digitale deur dicht? #VoorkomInternetcriminaliteit

Met allerlei apps en de talloze websites die je bezoekt via verschillende apparaten, kan het lastig zijn om je te beschermen tegen hackers, ransomware, phishing en andere vormen van cybercrime. Neem jij de juiste maatregelen? Bekijk de tips voor online bescherming en profiteer van korting op beveiligingssoftware naar keuze.

kaspersky.nl/voorkom-internetcriminaliteit

TOT 30% KORTING