6
HÉ T A N T WO O RD O P A L J E T E CH -V R AGEN
TEST
10 SMARTWATCHES EN SMARTBANDS
Sporten met een trainer om je pols
NAS
MASTERCLASS
WINDOWS BETER BEVEILIGEN
Timmer je systeem potdicht
VOOR THUIS BEWUST JE BESTANDEN BEWAREN EN BEWAKEN
KEUZEHULP
JE NAS ALS MULTI-SERVER MET DOCKER
BASISCURSUS
TEST SPECIALE NAS-SCHIJVEN
WELKE SPECIFICATIES HEB JE ECHT NODIG?
BACK-UPS MAKEN NAAR JE NAS
VIDEOBEWERKING MET STORY REMIX
Een boeiend reisverslag in een handomdraai
DE KOMST VAN AMAZON IN NL
NAS-TEST
17 MODELLEN VOOR 1, 2 OF 4 SCHIJVEN
WORKSHOP
Dit zijn de gevolgen voor jou
VAN 8 EN 14 TB
+ IS EEN
SSD
IN JE NAS ZINVOL?
02006
20x
DE BESTE ACCESSOIRES VOOR BIJ JE NAS
8 718226 106193 28e JAARGANG | JUNI 2020
€ 7,50
Blijf thuis verbonden met uw naasten! Ontdek de nieuwe “Made in Germany” smartphones
GS290 Prestatie en formaat in een elegant design
Adviesprijs: € 269,-
GS195 Dynamische Smartphone in Stijl.
Adviesprijs € 199,Nu gratis JBL speaker bij Bol.com en Expert
gigaset.com Grafeer je eigen naam op het toestel voor maar € 5,- extra!
VOORWOORD
Voorwoord
Nas voor thuis Net zo goed als je thuisnetwerk nooit af is, is je nas dat ook niet. Bij mij werkt dat zo tenminste. Omdat een nas zo’n multifunctioneel apparaat is, zijn er altijd leuke nieuwe toepassingen voor te ontdekken. Toch heb ik daar meerdere malen flink mijn neus mee gestoten. Want de voornaamste taak van een nas is bestanden veilig opslaan. En altijd beschikbaar zijn als je die bestanden nodig hebt. Dat gaat niet goed samen met ‘knutselprojecten’. Door overmoed tijdens die knutselprojecten zijn meerdere keren belangrijke bestanden kwijtgeraakt of ‘voor onbepaalde tijd niet bereikbaar’, zoals ik het dan liever noem. Eigenlijk zou ik een ‘domme’ nas alleen voor opslag moeten hebben en een hypermoderne voor leuke uitprobeersels zoals een bittorrent-client, HomeAssistent, ownCloud-server, vpn-server, Domoticz en ga zo maar door. Eén oplossing heb ik wel gevonden: een simpele Raspberry Pi gebruiken voor essentiële processen. In mijn geval P1 monitor van Wil Weterings, een superhandige tool om je energieverbruik en teruglevering nauwkeurig in de gaten te houden. Het loggen van die gegevens laat ik liever doorlopen, terwijl mijn nas om wat voor reden tijdens mijn knutselkunsten offline is of raakt. Een mogelijke oplossing voor een minder ontregelde nas is het installeren van Docker. Daarmee kan ik uitprobeersels in een aparte virtuele omgeving laten draaien, zonder dat de nas steeds opnieuw moet opstarten. Alleen moet hij dan nog wel één keer uit. Deze dagen heb ik daar vast wel even tijd voor. Kan ik ondertussen rustig uitzoeken welke opties en specificaties mijn volgende nas moet hebben. Want mijn nas is net als mijn thuisnetwerk nooit af. Gelukkig maar. Veel leesplezier!
Jeroen de Jager Hoofdredacteur jeroen@computertotaal.nl
|
JUNI 2020
|
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
|
|
3 |
NUMMER 6 2020
De nas van tegenwoordig is een alleskunner en een toevoeging aan ieder thuisnetwerk. Daarbij geldt doorgaans dat een duurder model krachtiger is en voor meer dingen tegelijkertijd gebruikt kan worden. Blind de duurste nas kopen is dan weer niet zo’n goed idee, want dat is wellicht in jouw situatie helemaal niet nodig. Daarom helpen we je deze maand om de beste nas voor jouw doeleinden te kiezen.
De kracht van een nas Spil in je thuisnetwerk
ENTER
6
INFOGRAPHIC Hoe groot is Amazon?
Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten,
Hoeveel omzet heeft Amazon eigenlijk, hoe-
cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles
veel mensen werken er en waar verdient
wat langs is gekomen, viel dit ons het meeste
het bedrijf z’n geld mee? We zochten het
op. Is dát even lekker binnenkomen!
voor je uit.
58
BASISCURSUS Programmeren in Python (deel 1) Vanaf dit nummer beginnen we een meerdelige cursus over een van de meest
AMAZON IN NEDERLAND
|
gebruikte programmeertalen ter wereld. 96
WORKSHOP Reisverslag met Story Remix Met de Windows 10-tool Story Remix bouw
Wat zijn de gevolgen van de komst van
je fluitend en in zeer korte tijd een stijlvol
internetreus Amazon naar Nederland? 60
videoproject.
4 |
102
INHOUD
18
40
TEST NAS-SCHIJVEN
SHORTLIST Nas-accessoires
Ga je je nas alleen voor opslag gebruiken of
De populairste harde schijven én ssd’s voor
Voor een nas zijn allerlei accessoires
wil je er ook multimedia mee streamen of ’m
je nas onder de loep.
te koop. Wat dacht je bijvoorbeeld van
KEUZEHULP KIES DE BESTE NAS
als server inzetten? Hier moet je op letten.
ip-camera’s of externe schijven? En je
46
24
kunt ook nog denken aan een ups om stroomuitval tijdelijk op te vangen of om
BASISCURSUS BACK-UPPEN NAAR JE NAS
met je nas vanaf verschillende apparaten
TEST NAS’EN MET 1, 2 OF 4 SCHIJVEN
Waar moet je aan denken als je je nas wilt
Welke nas past bij jou? Een dwarsdoorsnede
inrichten als back-upstation?
domotica-toepassingen aan te sturen. 32
van het huidige aanbod.
52
38
HEEFT EEN SSD IN JE NAS ZIN?
BASISCURSUS DOCKER OP JE NAS
We maakten twee jaar lang gebruik van
Hoe werkt een Docker-container en hoe
een ssd-cache in onze nas. Nu maken we de
gebruik je ze op een nas van Synology of
balans op.
QNAP?
TEST Smartwatches Van gadgets tot ware medische appara-
BASISCURSUS Microsoft Word Van openen en opmaken tot opsommingstekens gebruiken en sjablonen maken: alle basisbeginselen van Microsoft Word komen
110
aan bod.
MASTERCLASS Windows beter beveiligen We bekijken enkele minder bekende beveiligingsfuncties van Windows 10 en laten zien hoe je die instelt of aanscherpt.
|
JUNI 2020
|
ten; smartwatches en smartbands zijn
QUICK FIX
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
118
|
er in alle soorten en maten. Maar welk
HOUD JE VENSTER IN WINDOWS 10 ALTIJD IN BEELD
84
VERWIJDER AL JE ONGEBRUIKTE LETTERTYPEN
101
MAAK VAN JE POWERPOINT-PRESENTATIE EEN VIDEOBESTAND
108
VRAAG & ANTWOORD
126
KIJKEN, KIEZEN, KOPEN 4K-televisies
130
model is het meest geschikt voor tijdens het sporten of geeft je de meeste functionaliteit in het dagelijks leven? Je leest het in deze test.
86
REVIEWS HARDWARE
68
SOFTWARE
73
GAMES
78
APPS
80
|
5 |
ENTER
Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten, cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles wat langs is gekomen, viel ons dit het meest op. Is dát even lekker binnenkomen!
De beste nieuwe techproducten van het afgelopen jaar krijgen een Tech Award. Sinds 2017 geven de tech- en gamemerken van Reshift ook Tech Awards Hotlists aan een select aantal veelbelovende producten. Een product hoeft voor een
SMARTPHONE
Hotlist nog niet getest te
TECH AWARDS HOTLIST
Samsung Galaxy A41
|
Wie vandaag de dag een nieuwe smartphone zoekt,
centimeter (hoogte x breedte) en heeft een full-hd-scherm
merkt dat het leeuwendeel van de toestellen veel
van 6,1 inch. Zeker niet de kleinste telefoon ooit, maar wel
groter is dan de modellen van twee jaar geleden. Meer
een van de meest compacte en lichte modellen van nu. Dat
schermruimte is handig, maar het is vrijwel onmogelijk
komt vooral door de kunststof behuizing. De Galaxy A41
om zo’n telefoon met één hand te bedienen. Het gewicht
heeft een fraai oledscherm, een 3500mAh-accu, drie ca-
neemt bovendien toe; 190 gram of meer is steeds gebruike-
mera’s achterop en 64 GB opslaggeheugen dat is uit te brei-
lijker. Samsung biedt gelukkig een alternatief in de vorm
den met een micro-sd. Onder de motorkap draait een octa-
van de Galaxy A41, binnenkort verkrijgbaar voor 299
core-processor met 4 GB werkgeheugen. Het Android
euro. De smartphone weegt 152 gram, meet 15 x 7
10-toestel krijgt minimaal twee jaar software-updates.
6 |
zijn door de redactie, wat bij een Tech Award wel het geval is.
ENTER
INTERNET
EXIT EXPERIA?
VRIJE MODEMKEUZE BIJ KPN KPN biedt sinds eind maart vrije modemkeuze aan. Bij alle KPN-pakketten krijg je nog steeds een Experia Box in bruikleen, maar je kunt voortaan dus ook een eigen modem gebruiken. Op de website van de provider staat de benodigde informatie om het zelfgekozen modem juist in te stellen. Vervolgens kun je tv kijken, internetten en vast bel-
VERVOER
Prijzig fietsje SLIMME E-BIKE, MADE IN HOLLAND
len zoals je dat gewend bent. KPN wijst erop dat het instellen en gebruiken van een eigen
Vier jaar na een succesvolle
De Delta S heeft een geïntegreerde
modem op eigen risico is en dat je zelf aanspra-
crowdfunding-campagne op Kick-
250Wh-accu die goed is voor een bereik
kelijk bent bij problemen. KPN biedt daar-
starter is de Nederlandse start-up
van 60 kilometer. Opladen neemt twee
naast geen installatiemonteur aan. Ten slotte
Mokumono begonnen met het aanne-
uur in beslag. Als de fiets in beweging
benadrukt de provider dat een eigen modem
men van pre-orders voor zijn nieuwe
komt nadat je ’m via de app op slot hebt
niet alle functies ondersteunt die je kent van
e-bike. Deze Delta S-fiets wordt hier ge-
gezet, krijg je een seintje. Als je 149 euro
de Experia Box. Zo werken FON en Sneller
produceerd en onderscheidt zich onder
extra betaalt voor de gps-sensor, kun je
Internet Buitengebied niet en kan KPN je
meer door zijn lage gewicht van 14,5
de locatie van de fiets zelfs volgen.
modem niet op afstand ‘optimaliseren’.
kilo. Dat komt vooral doordat het frame
Mokumono verkoopt de Delta S vanaf
Nieuwe KPN-klanten kunnen overigens
bestaat uit geperste aluminium platen
2990 euro (zonder gps) in drie formaten
voor 7,49 euro per maand extra een Fritz!Box
die via een laserlasapparaat automa-
en twee kleuren. De levering staat ge-
7590 of 7583 in bruikleen nemen, inclusief toe-
tisch aan elkaar worden bevestigd.
pland voor juli dit jaar.
gang tot de geavanceerdere klantenservice.
ECHT GEZEGD We hopen dat Googlediensten beschikbaar worden via onze AppGallery, net zoals Google-diensten beschikbaar zijn in Apples App Store. © Huawei
|
JUNI 2020
|
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
|
Aldus Huawei-topman Eric Xu in gesprek met de nieuwszender CNBC. Nieuwe Huawei-smartphones mogen vanwege een Amerikaans handelsverbod geen Googlediensten gebruiken, waardoor de toestellen zijn aangewezen op Huawei’s AppGallery.
|
7 |
ENTER
TIJDLIJN
INZOOMEN OP DE PERIKELEN VAN ZOOM Omdat de halve wereld thuiswerkt of van-
200 miljoen! Die enorme groei stuwde het aan-
Zoom-gesprek kon overnemen (‘Zoom bombing’)
uit huis schoollessen volgt, is de videobel-
deel van Zoom met tientallen procenten om-
en bijvoorbeeld porno of antisemitische leuzen
app Zoom in korte tijd enorm populair gewor-
hoog, maar bracht ook allerlei beveiligings- en
op andermans scherm kon tonen.
den. De dienst had in december zo’n 10 miljoen
privacyproblemen aan het licht. Zo ontdekten
We zetten een paar recente ontwikkelingen op
dagelijkse gebruikers, eind maart waren dat er
kwaadwillenden
een rij.
20 MAART ZOOM GEEFT IN EEN BLOGPOST UITLEG HOE JE ‘ZOOM BOMBING’ VOORKOMT EN NEEMT ZELF OOK MAATREGELEN.
29 MAART NA KRITIEK OP HET PRIVACYBELEID GEEFT ZOOM EEN NIEUWE VERSIE UIT DIE DUIDELIJKER EN PRIVACYVRIENDELIJKER IS.
31 MAART DE HOOFDAANKLAGER VAN DE AMERIKAANSE STAAT NEW YORK GAAT ONDERZOEK DOEN NAAR DE BEVEILIGING VAN ZOOM.
dat
je
eenvoudig
1 APRIL ZOOM-CEO ERIC YUAN BIEDT IN EEN 1300 WOORDEN TELLENDE BLOGPOST ZIJN EXCUSES AAN VOOR ZOOMS FOUTEN EN LEGT UIT WAT HET BEDRIJF GAAT DOEN OM ZICHZELF TE VERBETEREN.
een
1 APRIL NEDERLANDSE GEBRUIKERS MET EEN MAILADRES VAN ONDER MEER XS4ALL.NL EN QUICKNET.NL KRIJGEN PER ONGELUK TOEGANG TOT ALLERLEI GEGEVENS VAN ANDERE ZOOMGEBRUIKERS.
3 APRIL DUIZENDEN ZOOM-GESPREKKEN ZIJN OPENBAAR OP INTERNET TE VINDEN. HOE DAT KAN IS ONDUIDELIJK; HET LIJKT EROP DAT GEBRUIKERS HUN VIDEO’S PER ONGELUK HEBBEN GEÜPLOAD.
8 APRIL ZOOM START EEN ADVIESRAAD MET (OUD-)BEVEILIGINGSEXPERTS VAN BEDRIJVEN ALS NETFLIX, UBER, EA EN FACEBOOK OM BEVEILIGING EN PRIVACY BETER AAN TE PAKKEN.
WEARABLE
FITBIT CHARGE 4 AANGEKONDIGD
Fitte zomer Fitbit onthulde onlangs de Charge 4, de fitnesstracker die de populaire Charge 3 opvolgt. Ten opzichte van dat model biedt de Charge 4 vier belangrijke vernieuwingen. De eerste is een ingebouwde gps-sensor, waardoor de wearable een route kan vastleggen zonder dat hij verbonden is met je telefoon. Ook nieuw is de integratie met Spotify, zodat je vanaf je pols muziek kunt bedienen. De wearable is ook geschikt voor Fitbit Pay om contactloos te pinnen, mits je een betaalrekening hebt bij ABN Amro of Rabobank. De vierde vernieuwing betreft softwarefuncties die voorheen alleen in Fitbit-smartwatches zaten. C I J F E R TJ E
2 MILJOEN
Denk aan Smart Wake, waarbij de Charge 4 je ’s ochtends wakker maakt op het moment dat je licht slaapt. Deze functie komt echter pas later beschikbaar. Wel direct beschikbaar is Active Zone Minutes, waarbij de fitnesstracker beter analyseert welke oefeningen je doet om nauwkeuriger te bepalen of je je dagelijkse of
Nederlanders van 12 jaar en ouder ontvingen op 3 december het NL-Alert. Dat betekent dat 74 procent van de bevolking het controlebericht tot zich kreeg.
wekelijkse bewegingsdoel haalt. De Charge 4 heeft verder hetzelfde ontwerp, scherm en functies als de Charge 3 en gebruikt dan ook dezelfde bandjes. Hij is per direct te koop vanaf 150 euro in meerdere kleuren.
|
8 |
ENTER
JEROEN DE JAGER IS VOORZICHTIG FAN
Eigenlijk is 1.200 voor een tablet waanzin. Maar dat is ook het geval bij smartphones van meer dan 800 euro. Toch is de 2018-versie van de iPad Pro me dermate goed bevallen dat ik deze graag een paar weken het voordeel van de twijfel geef. Ook die peperdure toetsenbordhoes annex monitorvoet vind ik briljant. Zoals bij zo veel luxe producten geldt: de pijn van zo veel geld uitgeven voel je één keer, het plezier dat je ervan hebt dagelijks.
JORIS PETERSE GEBRUIKT ALLEEN VITAMINETABLETJES
Tot nu toe heb ik het concept van een iPad als laptopvervanger weggelachen. Toch heeft Apple vooral met de toetsenbordhoes een flinke stap gemaakt en de ergonomie van een laptop naar de tablet gebracht. Zelfs Microsoft is dat nog altijd niet fatsoenlijk gelukt met zijn Surface-tablets. Het struikelblok blijft echter iPadOS, wat naar mijn inzicht te kinderlijk, gesloten en beperkt is om serieuze werkzaamheden op te verrichten. Apples Mac OS, Windows of Linux is daar geschikter voor.
JEROEN BOER MIST NOG EEN VLEUGJE WINDOWS
TABLET OF COMPUTER?
Apple iPad Pro (2020) ‘Je volgende computer is geen computer’. Met die marketingslogan prijst Apple zijn nieuwste iPad Pro (2020) aan. De tablet doet qua ontwerp en specificaties veel denken aan zijn voorganger, die alweer uit 2018 dateert. Het nieuwe model, wederom met een 11- of 12,9inch-scherm, innoveert onder meer met een groothoekcamera en een LiDAR-scanner op de achterkant om diepte te meten voor augmented reality. Ook nieuw: iPadOS heeft nu ondersteuning voor een muiscursor en in mei verschijnt een toetsenbordhoes met verlichte toetsen en een trackpad. Kosten? 339 euro. Tel daar minimaal 899 euro voor de iPad Pro bij op en je komt uit op ruim 1.200 euro; meer dan je voor de goedkoopste nieuwe MacBook Air (1.199 euro) betaalt. Is de iPad Pro dan echt de nieuwe computer?
|
JUNI 2020
|
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
|
Een trackpad en muisondersteuning zijn echt flinke sprongen vooruit waarmee de iPad Pro voor het eerst enigszins serieus is te nemen als laptopvervanger. Toch vind ik het multitaskingaspect van iPadOS nog te zwak en te veel gericht op het weergeven van apps op volledig scherm met hooguit de mogelijkheid om twee apps naast elkaar te zetten of een overlay van een andere app te tonen. Vanuit tabletaspect met de vinger volkomen begrijpelijk, maar met muisondersteuning verwacht ik maar één ding: vensters. Die heb ik echt nodig om lekker te kunnen werken.
LORENZO JEPMA GEBRUIKT LIEVER EEN COMPUTER
Het idee om een iPad te gebruiken als laptop kan mij niet echt bekoren. Ik heb nog te grote vraagtekens bij het besturingssysteem. Het toetsenbord spreekt bij mij dan wel weer zeer tot de verbeelding. Om een of andere reden doet het me denken aan Lampje uit de Donald Duck-strip. 339 euro voor een toetsenbordhoes is me gewoon te duur, ook al heeft het verlichte toetsen en een trackpad. En zonder dat toetsenbord kan deze iPad nooit mijn nieuwe computer worden.
|
9 |
ENTER
NÓG KLEINER, NÓG FIJNER ELMAR REKERS, PARTYT LIKE IT’S 1999
De Analogue Pocket líjkt misschien de zoveelste retro-gameconsole waar je illegale roms op speelt, maar niets is minder waar. De
Techproblemen vragen een tech-oplossing! En in ons dagelijks tech-leven komen we vaak leuke nieuwe initiatieven tegen. En de prijs? Die maakt niet zo veel uit als het een geniaal idee is.
Pocket is namelijk gebouwd om authentieke cartridges op te spelen – van de Game Boy (1990) of zelfs de obscure Neo Geo Pocket (1999). Een klassieker in een modern jasje dus! www.analogue.co/pocket
MODERNE AUDIO IN AUTO JEROEN DE JAGER, HEEFT GRAAG GOED GELUID
In mijn tweedehands auto zit een dijk van een geluidsinstallatie. Minpunt: geen streaming-bluetooth-optie. Gelukkig wel een aux-ingang, dus op zoek naar een handig kastje. Een versie mét ondersteuning voor de AAC-codec is lastig te krijgen. Ik gebruik nu de Marmitek BoomBoom 100, maar ik houd me aanbevolen voor een handzamer model. www.tiny.cc/audioboom
KLEIN MAAR FIJN
MET NOKIA DE WERELD ROND
JEROEN BOER, GELOOFT NOG IN DE DESKTOP-PC
JORIS PETERSE, KEEP ROAMING, ROAMING, ROAMING
Ik heb altijd al een compacte ITX-pc willen
HMD Global, dat de merknaam Nokia in
hebben en ook waterkoeling staat stiekem op
licentie heeft, biedt een eigen simkaart aan.
mijn verlanglijstje. NZXT brengt met de H1
Interessant voor wie regelmatig buiten de
mijn ideale behuizing op de markt: super-
EU reist. De simkaart is geldig in 120 landen,
klein, erg mooi en inclusief voeding en geïn-
opgedeeld in drie zones. Voor een tientje per
tegreerde waterkoeling voor de processor. De
maand krijg je 1 GB in de eerste zone en res-
H1 is voorzien van een raampje waardoor je
pectievelijk 500 MB en 250 MB in zone twee
ook nog eens de strakke binnenkant ziet.
en drie. Hopelijk wordt dat later meer.
www.nzxt.com/categories/h1
www.hmdglobal.com
ONZINNIG SNEL (LEEG) EELKO ROL, DOET HET LIEVER RUSTIG AAN
Sportautofabrikant Koenigsegg heeft onlangs de Gemera geïntroduceerd, een hybride vierzits-hypercar met een vermogen van 1724 pk. De bolide wordt in slechts 1,9 seconden naar de 100 km/u gekatapulteerd. De verantwoordelijke is een 2,0liter-driecilinder in combinatie met drie joekels van elektromotoren. De puur elektrische actieradius bedraagt slechts 50 km. Beetje jammer … www.koenigsegg.com/gemera
|
10 |