EDITIE 10 JAARGANG 24 OKTOBER 2015 € 6,20
MASTERCLASS
EERSTE HULP BIJ DATAVERLIES ONMISBARE TIPS VOOR SSD’S!
HÉT ANT WO ORD OP AL JE TECH-VRAGEN
+
WORKSHOP
RASPBERRY PI 2 ALS GAMECONSOLE
30
Speel moeiteloos alle game-klassiekers
PAGINA'S
CURSUS
WINDOWS 10
DOPING VOOR ANDROID
Sneller, zuiniger én extra vrije ruimte TEST
BETAALBARE 4K-MONITOREN
10
MAXIMAAL
WINDOWS BAAS OVER EIGEN SYSTEEM VERBORGEN INSTELLINGEN DIE JE ZEKER MÓET KENNEN
EINDELIJK PRIVACY!
45 SUPERTWEAKS
DOE ZELF WAT MICROSOFT AL HAD MOETEN DOEN
MEER SNELHEID, EXTRA FUNCTIONALITEIT EN BETERE PRESTATIES
TIPS & TRUCS 15 VOLAUTOMATISCHE FOTOBEWERKERS
VOORWOORD
Voorwoord
Maximaal Windows 10 We zien het aan de bezoeken op onze website en aan de reacties die we binnenkrijgen: Windows 10 is hot. Maar liefst 75 miljoen gebruikers hebben het besturingssysteem binnen een maand na verschijnen al op hun pc of laptop geïnstalleerd. Bijna twee keer zo veel als Windows 8 in de eerste maand! Eigenlijk hadden we niet anders verwacht, want Windows 10 is echt een stuk prettiger in de omgang dan Windows 8. Maar veel overstappers, betekent veel vragen en reacties … ook bij ons. Daarom hebben we in dit nummer van Computer!Totaal flink uitgepakt met 30 pagina’s extra informatie over Microsofts nieuwe besturingssysteem. Vooral privacy en persoonlijke aanpassingen zijn terugkomende thema’s in jullie vragen. En dat komt goed uit, want ondanks de vernieuwingen: Windows blijft Windows, dus er valt altijd wat te verbeteren en te personaliseren. En daarmee blijft Windows vertrouwd en prettig. Een ander terugkomend thema uit jullie reacties de afgelopen maanden is het formaat en de leesbaarheid van Computer!Totaal. Daar hebben we naar geluisterd: Computer!Totaal heeft weer het vertrouwde formaat en het lettertype en de interlinie is vergroot. Ik ben benieuwd hoe dit bevalt! Overigens mag iedereen met een SSD het artikel op pagina 114 niet missen! Lang niet iedereen is zich bewust van het feit dat je amper tot geen data van een SSD terug kunt halen als er iets misgaat met het bestandssysteem. Wat je wel kunt doen lees je daar! Veel leesplezier!
Jeroen de Jager Hoofdredacteur jeroen@computertotaal.nl www.twitter.com/JeroendeJ PS Mis vooral het cadeautje op de linkerpagina niet!
O KTO B E R 2 0 1 5
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
5
NUMMER 10 2015
Het nieuwe besturingssysteem van Microsoft is hot. Maar de installatie roept ook veel vragen op. Moet je nu upgraden? Is het wel veilig? En hoe pas je Windows aan zodat het werkt zoals jij dat wilt? Al deze vragen en nog veel meer beantwoorden we in 30 pagina’s over Windows 10!
11 Eerste indruk 12 Spotlight 14 Binnenkant 17 Toen & nu 19 Classic
ENTER
8
TIPS & TRUCS 15 slimme fotobewerkers
88
Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten, cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles wat
Je foto’s bewerk je snel met deze gratis tools
langs is gekomen, viel ons dit het meeste op.
met handige automatische functies. Op je
Is dát even lekker binnenkomen!
pc/laptop, online of direct vanaf je smartphone of tablet.
WORKSHOP Retrogames op je Raspberry Pi 2
SCHOONMAAKBEURT VOOR JE HARDWARE
De gameplay van die oude games is vaak nog steeds ongeëvenaard! Met emulatorsoftware, een tv, een Raspberry Pi 2 en eventueel een controller maak je eenvoudig je eigen console. Goed voor uren spelplezier!
52
6
94
INFOGRAPHIC Elektronisch afval
64
WORKSHOP Je eigen ‘dropbox’ met ownCloud
100
Nu je een nette installatie van Windows 10
De hoeveelheid elektronisch afval, ook wel e-
Wil jij meer controle over je cloudopslag?
hebt, is het tijd om de hardware van je com-
waste, lijkt vooralsnog alleen maar te groeien.
Neem dan het heft in eigen hand en bouw je
puter ook een schoonmaakbeurt te geven.
Hoeveel verspillen wij verhoudingsgewijs?
eigen cloudopslag met ownCloud.
WINDOWS 10
Op 29 juli 2014 lanceerde Microsoft zijn nieuwe besturingssysteem: Windows 10. Gefaseerd wordt dit OS uitgerold naar alle gebruikers van Windows 7 en 8.1, want je mag voorlopig vanaf deze versies van Windows nog gratis upgraden.
p21: Tien vragen & antwoorden
p24: Eindelijk privacy p30: Word de baas over Windows 10
W 20
ij merken op onze site
de installatie zijn er allerlei vragen,
en in onze mailbox dat
want hoe laat je Windows weer
de upgrade naar Win-
werken zoals jĂj dat wilt?
dows 10 veel vragen oproept. Moet
Al deze vragen en nog veel meer
je nu ugraden? En is het wel veilig?
beantwoorden we in 30 pagina’s
Hoe zit het met de privacy? Ook na
over Windows 10!
p36: 45 supertips p46: Windows 10 schoonmaken
10 VRAGEN & ANTWOORDEN
TIEN VRAGEN & ANTWOORDEN De Windows 10-upgrade morrelt al maanden aan ‘de deur’ van Windows 7/8.1 en misschien ben je inmiddels al overgestapt. We hebben de tien belangrijkste vragen over de upgrade naar Windows 10 op een rijtje gezet.
01
WINDOWS 10
BLIJFT DE GRATIS WINDOWS 10-UPGRADE WERKEN NA 29 JULI 2016?
De gratis Windows 10-upgrade werd dit jaar op 29 juli uitgebracht voor computers met Windows 7/8.1 en Windows Phone 8.1-apparaten. De enige voorwaarde voor de gratis upgrade is dat je deze uitvoert binnen een jaar. Na 29 juli 2016 kun je niet meer gratis overstappen. Als Windows 10 eenmaal geïnstalleerd is, dan blijft het besturingssysteem functioneren (inclusief nieuwe updates) gedurende de ‘levensduur’ van je apparaat.
02
WELKE VIRUSSCANNERS ZIJN GESCHIKT VOOR WINDOWS 10?
Vrijwel alle beveiligingsprogramma’s ondersteunen Windows 10. Raadpleeg bij twijfel de website van de antivirussoftware voor een nieuwere versie. Het is overigens aan te bevelen om je beveiligingssoftware te verwijderen voordat je de Windows 10-upgrade uitvoert. Het is niet te voorspellen welke invloed jouw beveiliging heeft op de upgradeprocedure. Beveiligingsprogramma’s kunnen vage problemen veroorzaken bij ingrijpende wijzigingen zoals een Windows-upgrade. Na de upgrade kun je het programma opnieuw installeren. Windows 10 heeft overigens al basisbeveiliging aan boord bestaande uit
Robbin Ooijevaar
een firewall, SmartScreen en antivirusoplossing Windows Defender.
HANDIG OM TE WETEN, OOK ALS JE NOG NIET BENT OVERGESTAPT
03
IK WIL NOG NIET UPGRADEN NAAR WINDOWS 10. HOE KAN IK DAT UITSTELLEN?
Als je alle updates voor Windows 7/8.1 installeert en je computer aan de systeemeisen voldoet, krijg je een melding dat je de gratis upgrade naar Windows 10 kunt reserveren. Vervolgens bepaal je zelf wanneer (en of) je de upgrade uitvoert. Dit kan tot 29 juli 2016.
04
WERKEN AL MIJN PROGRAMMA’S NOG NA DE WINDOWS 10-UPGRADE?
Deze vraag is niet met een simpel ‘ja’ of ‘nee’ te beantwoorden. De installatieprocedure van de Windows 10-upgrade doet een compatibiliteitscontrole, maar dit biedt geen volledige garantie. Zorg dat je over de meest recente versie beschikt van je programma’s. Veel software heeft hiervoor een ingebouwde updatefunctie. Gebruik PatchMyPC (www.patchmypc.net) of een ander updateprogramma om je freeware bij te werken. Schakel eventueel overbodige programma’s (tijdelijk) uit van de opstartprocedure via Ctrl+Shift+Esc (Windows Taakbeheer), tabblad Opstarten.
O KTO B E R 2 0 1 5
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
21
WINDOWS 10
10 VRAGEN & ANTWOORDEN
05
IS DE WINDOWS 10-UPGRADE ECHT VEILIG EN KAN IK ALTIJD TERUG NAAR MIJN VORIGE SITUATIE?
Geen zin in Windows 10? Windows 8.1 wordt nog tot 10 januari 2023 ondersteund.
Een upgrade naar een nieuwe Windows-versie is altijd een risico, maar meestal gaat het goed. Je kunt de upgrade binnen een maand terugdraaien naar Windows 7 of 8.1. Ook deze procedure is niet zonder risico, maar ver-
De privacyinstellingen van Windows 10 zijn overzichtelijk en je kunt ze eenvoudig wijzigen.
loopt meestal probleemloos. Als je er echt zeker van wilt zijn dat je altijd terug kunt keren naar een eerdere situatie, maak dan eerst een ‘imagebestand’ van je volledige SSD/harde schijf naar een externe harde schijf (zie de workshop ‘Image maken’ in Computer!Totaal 9, pagina 96).
06
MIJN APPARAAT WERKT NIET MEER ONDER WINDOWS 10, EN NU?
Windows 10 biedt uitgebreide hardware-ondersteuning. Toch kan het gebeuren dat bepaalde apparaten niet direct functioneren zoals je gewend was. Meestal hebben meer mensen last van hetzelfde probleem. Raadpleeg eerst de website van de fabrikant en kijk of het apparaat officieel wordt ondersteund. Zoek via Google naar het merk en exacte type ge-
Gebruik PatchMyPC om de meest recente versie op te halen van je freewarecollectie.
volgd door de aanvulling ‘problem Windows 10’ of ‘driver Windows 10’.
07
IK WIL GEEN WINDOWS 10. HOELANG KAN IK WINDOWS 7/8.1 NOG BLIJVEN GEBRUIKEN?
09
HEEFT WINDOWS 10 HET OP MIJN PRIVACY GEMUNT?
Privacy is in 2015 ver te zoeken. De meeste mensen hebben geen idee Upgraden is niet verplicht. Je kunt Windows 7/8.1 dus blijven gebruiken
welke diensten toegang hebben tot bestanden, informatie en waar dit
en Microsoft zal ook voor deze besturingssystemen ‘pleisters’ (patches) en
allemaal wordt opgeslagen. Dit geldt in het bijzonder voor smartphones,
updates blijven uitbrengen. Microsoft ondersteunt Windows 7 mét SP1
apps en gekoppelde diensten. Het eindresultaat is meer gebruiksgemak
tot 14 januari 2020. Voor Windows 8 met de 8.1-update ligt de ‘houdbaar-
voor de eindgebruiker, maar ook een Walhalla voor de reclame-industrie.
heidsdatum’ op 10 januari 2023. Hierna kun je nog werken met je compu-
Windows 10 wil veel van je weten. Toch valt dit in het niet bij sommige
ter, maar vervalt de uitgebreide ondersteuning.
smartphone-apps die we met één vingerbeweging ons complete adresboek, agenda, locatie en nog veel meer laten kopiëren. Toch raden we je aan de privacy-instellingen goed door te nemen, zie ook het artikel op pa-
08
WAAROM ZIJN ER ZO VEEL PROBLEMEN MET WINDOWS 10?
Als je op internet zoekt naar ervaringen met Windows 10, valt op dat veel mensen problemen ondervinden. Computers crashen na de upgrade, wer-
gina 24.
10
IK HEB EEN ANDERE VRAAG, WAAR KAN IK NAAST COMPUTER!TOTAAL NOG MEER TERECHT?
ken traag en apparaten weigeren dienst. Dit plaatsen we even in het juiste perspectief. Voor de stortvloed aan ‘Windows 10-klagers’ geldt hetzelfde als
Heb je meer vragen over Windows 10, het gebruik ervan of ondervind
voor andere producten: hoe meer mensen hetzelfde complexe product ge-
je problemen? Dan kun je op veel plekken terecht. Help andere lezers en
bruiken, des te meer mensen er problemen mee hebben. Tel hierbij op dat je
vind je antwoorden bij Vraag & antwoord op onze website www.compu-
mensen die prettig werken met Windows 10 vrijwel nooit terugvindt op fora
tertotaal.nl. Je kunt ook terecht bij diverse vraagbaken van Microsoft. Het
en je hebt een aardig inzicht in een vertekende werkelijkheid. In de praktijk
Engelstalige forum heeft de meeste onderwerpen en antwoorden.
valt het gelukkig mee en is de kans op problemen na de Windows-upgrade
Windows 10-ondersteuning (Engelstalig), www.tiny.cc/w10one
klein en geniet je alle voordelen van de meest recente Windows-versie.
Windows 10-ondersteuning (Nederlandstalig), www.tiny.cc/w10onnl
22