7/8
JULI/AUGUSTUS 2014
180
PAGINA ’S HÉT ANTWOORD OP AL JE TECH-VRAGEN | NR. 7/8 | 23E JAARGANG | JULI/AUGUSTUS 2014 | € 6,99
KLAAR VOOR DE
HÉT ANTWOORD OP AL JE TECH-VRAGEN
GO PRO! 7 ACTIONCAMS GETEST
VAKANTIE!
15 GRATIS TOOLS VOOR FOTOBEWERKING
SNEL EN VEILIG INTERNET OP DE CAMPING
15 TIPS VOOR JE TABLET OP VAKANTIE
DOMOTICA
BEDIEN JE LAMPEN, MUZIEK, HOUD JE HUIS THERMOSTAAT EN MEER MET JE SMARTPHONE OP AFSTAND IN DE GATEN
WWW.COMPUTERTOTAAL.NL
C O N F I G U R AT I E G I D S
GETEST
3 systemen: media-pc, allround-pc, game-pc
De toppers van dit moment vergeleken
BOUW ZELF DE 7 BESTE JE IDEALE PC SMARTPHONES WEARABLES
EXPERTCURSUS
ANDROID OP JE PC
Synchroniseer en bestuur je apps sneller
BINNEN EEN JAAR DRAAG JIJ ER OOK EEN!
Mechanical Gaming Keyboard Sirus C
Mizar
Devastator
VOORWOORD juli/augustus 2014
INTERNET IN JE TENT
V
orig jaar zat ik tijdens de vakantie op een Franse
ook zien hoe je onderweg in je auto kunt genieten van al je
familiecamping. In het campingwinkeltje stond
apparaten (vooral handig voor vakanties binnen Nederland) en
een router en als je er dichtbij zat, kon je via wifi
bespreken de beste entertainment-apps. Bovendien testen
op internet. Elke avond zat daar een groepje
we zeven actioncams, waarmee je de actie op vakantie spec-
mensen te internetten met hun smartphone,
taculair kunt vastleggen. Voor mensen met heimwee leggen we uit hoe je je huis op afstand in de gaten kunt houden. Zelfs
tablet of laptop. Als ik daar aankwam, telde ik altijd het aantal mensen. Als
aan de thuisblijvers hebben we gedacht, want die kunnen hun
je nummer elf was had je namelijk pech, want er konden maar
vrije tijd gebruiken om een mooi systeem met domotica aan
tien apparaten tegelijk op het netwerk en als er onweer-
te leggen, waarmee je de apparatuur in je huis centraal kunt bedienen met je smartphone of
dreiging was, trok de campingbaas preventief de stekker eruit. Dat wist ik omdat ik een Nederlander tegen de
tablet. Daarnaast leggen we je in een con-
campingbaas had horen zeggen: “But you have toch
figuratiegids uit hoe je de beste pc voor
glass fiber?” De campingbaas antwoordde toen:
jouw doeleinden zelf kunt samenstellen. We raden je echter af om dat laatste op de
“No speak English, no no.”
camping te doen.
Dit jaar zal ik hier niet meer tegenaan lopen. Ik sluit een data-abonnement af in Frankrijk en gebruik dat via mijn mifi-router, zodat al mijn gezinsleden lekker in onze tent kunnen internetten. In dit dubbelnum-
Robert Theunissen
mer leggen we je de uit hoe je van deze moge-
Hoofdredacteur
lijkheden het beste gebruik kunt maken. We laten
SPOTLIGHT André Kies
Joris Peterse
Robert Theunissen
José Pauty
Jeroen de Jager
Stagiair online
Redacteur
Hoofdredacteur
Eindredacteur
Hoofdredacteur online
Als Brazilië een antwoord
Firefox heeft een update
Eindelijk is er een speaker
Begint brandstofceltech-
De nieuwste MacBooks
vindt op de Vuvuzela, dan
gehad naar versie 29.
die je veilig kunt meene-
nologie eindelijk beschik-
blinken niet uit in uitbrei-
heb ik een antwoord op
Sinds de update ziet
men naar het zwembad.
baar te komen voor
dingsmogelijkheden door
Brazilië. Ik koop een tv
de browser er een stuk
Je kunt hem zelfs gebrui-
consumenten? Diverse
gesoldeerd geheugen en
uit de Toshiba L6-serie.
moderner en prakti-
ken ín het zwembad, want
outdoorwinkels verko-
een afwijkend formaat
Als die sambadansers
scher uit. Bovendien is de
de Veho Vector Speaker
pen de Brunton Hydrogen
SSD. Sinds kort levert
oorverdovend geluid pro-
browser een stuk sneller.
is waterdicht. Ik ben
Reactor, een acculader op
Transcend kant-en-
duceren, zet ik alleen het
Je zou ‘m bijna verwarren
benieuwd hoe hij klinkt
waterstof met een stan-
klare SSD-kitjes zodat
achtergrondgeluid uit en
met Chrome.
onder water.
daard usb-poort. Lege
je wel een grotere SSD
laat de commentator
waterstofpatronen (er
kunt plaatsen. Mits je je
in alle rust spreken.
worden er twee mee-
MacBook open durft te
geleverd) worden gratis
maken …
omgewisseld voor volle.
Computer!Totaal 07/08 2014
7
De volgende editie van Computer!Totaal verschijnt op 15 augustus 2014
CO L O F O N Nr. 7/8 2014
Hoofdredacteur Robert Theunissen (robert@computertotaal.nl) Eindredactie José Pauty (jose@computertotaal.nl), Theske Slijkerman (theske@computertotaal.nl) Redactie Jeroen Boer (hardware) (jeroenb@computertotaal.nl), Joris Peterse (software) (joris@computertotaal.nl) Online Jeroen de Jager (hoofdredacteur online) (jeroen@computertotaal.nl), Elmar Rekers (elmar@computertotaal.nl) Vormgeving Aico Turba (art director), Bert Sluyter, X-Media Solutions
KLAAR VOOR DE VAKANTIE! 30 ACTIONCAMS! 7 MODELLEN GETEST 56 15 TIPS VOOR JE TABLET OP VAKANTIE 100 15 GRATIS TOOLS VOOR FOTOBEWERKING 112 SNEL EN VEILIG INTERNET OP DE CAMPING
Medewerkers Robbert Brus, Maikel Dijkhuizen, Martin Gijzemijter, Ignace de Groot, Jeroen Horlings, André Kies, Evi Maquoi, Robbin Ooijevaar, Friedrich Stiemer, Edmond Varwijk, Richard Veenstra, Koen Vervloesem Advertentie-exploitatie Merijn Contant, Arnold Diepenheim, Marcel Schaper Telefoon: +31 (0)20 758 5967 Fax: +31 (0)20 758 5855 sales@idg.nl Marketing Karen van Tongeren (hoofd marketing), Marianne Kellner, Boudewijn Muijser Productie Erik Peelen Technische realisatie & distributie Senefelder Misset, Doetinchem (druk); Betapress (distributie Nederland); AMP (distributie België) Uitgever Huib Keijenberg Directeur Robert van Loon Telefoon redactie Werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur Telefoon: +31 (0)20 758 5955 Fax: +31 (0)20 758 5855 E-mail redactie algemeen redactie@computertotaal.nl
DOMOTICA
BEDIEN JE HUIS MET JE SMARTPHONE PAGINA 20 TEST
TOPSMARTPHONES
Voor ieder doel is er een toptoestel. Deze topmodellen kosten wat, maar bieden daar zeker kwaliteit voor. Voor welk doel moet je welk toestel hebben? Pagina 40
E-mail persberichten persinfo@computertotaal.nl Internet www.computertotaal.nl Postadres IDG Nederland T.a.v. Computer!Totaal Postbus 20646 1001 NP Amsterdam Bezoekadres Transformatorweg 80 1014 AK Amsterdam Abonnee Service-Center Betapress Abonnementen Services Telefoon: +31 (0)161 459455 Adres: Antwoordnummer 16053, 5100 VJ Gilze Abonnement Computer!Totaal De prijs voor een jaarabonnement (12 edities) op Computer!Totaal bedraagt per 1 oktober 2013 € 62,50. Na de eerste abonnementsperiode wordt het abonnement stilzwijgend voortgezet voor onbepaalde tijd. Vanaf dat moment is het abonnement opzegbaar met inachtneming van een opzegtermijn van 1 maand. Uw opzegging ontvangen wij bij voorkeur telefonisch, maar u kunt ook per e-mail of brief opzeggen. Voor toezending van een papieren factuur wordt € 2,- per factuur in rekening gebracht. In verband met de hoge verzendtarieven zijn wij genoodzaakt voor bezorging buiten Nederland een toeslag voor verzendkosten door te berekenen. Voor meer informatie over abonnementen kunt u contact opnemen met Betapress Abonnementen Services, antwoordnummer 16053, 5100 VJ Gilze, telefoonnummer +31 (0)161-45 94 55. © IDG Nederland. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Hoewel aan Computer!Totaal uiterste zorg is besteed, aanvaarden de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in het blad en/of op de website. Prijzen vermeld op de redactionele pagina’s in deze uitgave zijn richtprijzen inclusief btw. ISSN: 0927-2739
ACHTERGROND
WEARABLES
Er komen steeds meer intelligente apparaten op de markt komen die we op, om of aan ons lichaam kunnen dragen. Hoe gaan deze wearables onze wereld veranderen? Pagina 50
HOW TO
PC-CONFIGURATIEGIDS
Stel zelf je nieuwe pc samen! We geven de ideale configuraties voor allround-, mediacenter- en game-pc. Pagina 60
HOW TO
UPGRADE JE AUTO
Ga je met de auto op vakantie? Handig als je bolide dan wifi heeft, muziek kan afspelen, en een camera aan boord heeft. Aan de slag! Pagina 104
INHOUD
Nr. 7/8 2014
BASISCURSUS
WINDOWS EN APPLE SAMEN
iPhone, iPad, MacBook, Windows-pc, Android-telefoon … Je kunt al deze apparaten eenvoudig laten samenwerken in één netwerk. Pagina 118
BASISCURSUS
MEER SCHERMRUIMTE
Het grote voordeel van twee schermen is uiteraard
RUBRIEKEN 4
Opening
7
Voorwoord + Spotlight
10
Update
Nieuwe apparatuur & gadgets
16
Vakantiegadgets
38
Snelstart
meer ruimte voor meerdere documenten, websites en programma’s. En dat werkt een stuk effectiever! Zo ga je aan de slag.
38
Postvak IN voor Dropbox
98
Kindvriendelijk account
137 Slimmer zoeken in iOS-mail
Pagina 124
155 Socialmedia-handtekening
WORKSHOP
156 Zet tracking smartphone uit
FOTOLIJSTJE MET RASPBERRY PI
We sluiten het kleine computertje aan op een schermpje en zetten het op die manier in als een di-
174 Van Gmail naar Outlook.com
69
gitaal fotolijstje. Pagina 132
WORKSHOP
OPTIMALISEER JE TAAKBALK
De taakbalk van Windows gebruik je dagelijks, maar er zijn allerlei trucs om nóg beter met je computer te werken door optimaal gebruik te maken van je taakbalk. Pagina 138
WORKSHOP
Reviews 70
Freeware
77
Software
82
Apps
88
Games: The Whispered World
90
Hardware
164
Helpdesk
172
Online
Vraag & antwoord Verder lezen op www.computertotaal.nl
DATA BACK-UPPEN
Back-uppen is bijna even saai als noodzakelijk. Gelukkig heb je met het programma EaseUS Todo Backup Free zowat alles bij de hand om je back-upklussen slim te automatiseren. Pagina 144
BASISCURSUS
BROWSER OPSCHONEN
In deze basiscursus leggen we uit hoe je Internet Explorer, Firefox en Chrome grondig reinigt en vrijhoudt van vervuiling. Pagina 150
EXPERTCURSUS
ANDROID-APPS OP JE PC
RUIM 60% KORTING! KIJK OP PAGINA 66 EN PROFITEER NU VAN DIT SUPERVOORDEEL!
Android draait op smartphones en tablets, maar wist je dat je die apps ook op je computer kunt laten werken? We laten je zien hoe je de apps op je pc kunt draaien. Pagina 158
Computer!Totaal 07/08 2014
9
DOMOTICA
Automatiseer je huis
BEDIEN JE HUIS MET JE SMARTPHONE Het is ondenkbaar dat je tijdens het tv-kijken op moet staan om de zender te veranderen. Daar heb je de afstandsbediening voor. Sinds kort kun je ook blijven zitten als je de lampen wilt dimmen of de verwarming een graadje hoger wilt zetten. Met behulp van simpele producten bedien je alles draadloos via je smartphone. Jeroen Boer
D
omotica of huisautomatisering is verre van nieuw. Eind jaren tachtig leverde Chriet Titulaer met het Huis van de Toekomst een huis vol met de toen nieuwste snufjes af. Domotica was toen interessant, maar vooral erg duur. Nog steeds denken we bij het woord domotica direct aan dure oplossingen die veelal met bedrade apparatuur werken. Dergelijke systemen hebben een dure controle-unit die het middelpunt van het systeem vormt. Daarnaast
moeten er overal draden naartoe getrokken worden die de diverse sensoren met het systeem verbinden. Gelukkig is tegenwoordig ook draadloos veel mogelijk en hoef je je huis echt niet ingrijpend meer te verbouwen.
SMARTPHONE OF TABLET ALS MIDDELPUNT Een ‘echt’ domoticasysteem heeft een centraal basisstation nodig dat de diverse onderdelen in het systeem met elkaar verbindt en een centrale bediening mogelijk maakt. Tegenwoordig is een dergelijk los systeem met één centraal middelpunt niet altijd meer nodig. Wanneer je een smartphone of tablet hebt, dan heb je het basissysteem al in handen. Je kunt namelijk via het appoverzicht van een smartphone of tablet allerlei apparatuur bedienen. Dit apparaat speelt hierbij dus de rol van centrale afstandsbediening waarmee je allerlei zaken bedient en instelt. De slimme apparatuur die je met je smartphone of tablet bestuurt, hoeven onderling niet per se te kunnen communiceren. Het maakt immers niet uit dat je de verlichting via een andere app bedient dan je thermostaat of je muzieksysteem: de apps staan op hetzelfde apparaat in je broekzak. Een belangrijk voordeel van een smartphone of tablet als middelpunt van je ‘smarthome’ is dat alle individuele componenten van verschillende merken kunnen zijn. Tevens is de configuratie doorgaans minder ingewikkeld. Het nadeel van alle losse apparaten en aparte merken is dat er uiteindelijk een minder vergaande integratie mogelijk is.
20
DOMOTICA
Automatiseer je huis
ECOSYSTEMEN
producten zijn doorgaans compatibel met elkaar. Er zijn
We gaan in dit artikel vooral in op losstaande produc-
schakelaars, dimmers, sensoren en energiemeters. Een
ten die met een app te bedienen zijn. Er zijn echter ook
Z-Wave-netwerk heeft een centrale controller nodig
complete domotica-systemen die diverse onderde-
die contact houdt met de Z-Wave-producten en je in
len zoals verlichting en alarmdetectie via één app ont-
staat stelt om de diverse onderdelen (met een app) aan
sluiten. Omdat er gebruikgemaakt kan worden van
te sturen. Dit kan een gespecialiseerd op een router
draadloze communicatie, is het voor deze systemen
lijkend apparaat zijn, maar voor de knutselaar ook een
niet noodzakelijk om draden te trekken. Een simpel
usb-stick in een pc of Raspberry Pi. In Nederland heeft
systeem is KlikAAnKlikUit, dat voornamelijk bedoeld is
e-Domotica (www.e-domotica.com) van Cross Hard-
voor het bedienen van verlichting en het in- of uitscha-
ware een uitgebreid assortiment Z-Wave-spullen met
kelen van apparatuur. Je vindt het assortiment op de
schakelaars, sensoren, camera’s en energiemeters.
site www.klikaanklikuit.nl. Een uitgebreider systeem
E-Domotica heeft ook de keuze uit twee basisstations
is HomeWizard (www.homewizard.nl), dat bestaat uit
die noodzakelijk zijn als je het systeem met een app wilt
een basisstation waaraan verlichting, alarmeringssys-
bedienen.
temen, IP-camera’s, energiemeters, thermostaten en weerstations gekoppeld kunnen worden. HomeWizard
NETWERK ALS BASIS
is compatibel met producten van sommige andere sys-
Omdat de smartphone of tablet het middelpunt vormt
temen zoals KlikAanKlikUit en Philips hue. Een nadeel
van ons smarthome, is het draadloze netwerk een erg
van zowel KlikAanKlikUit als HomeWizard is dat het
belangrijk onderdeel en moet je overal in huis een goed
systeem alleen eenrichtingscommunicatie ondersteunt,
bereik hebben. Draadloos bedienbare thermostaten,
waardoor je niet zeker weet of een schakelactie gelukt is.
lampen en muzieksystemen vereisen vaak dat je een bridge bedraad aansluit op je netwerk. Het product zelf
Z-WAVE
communiceert dan draadloos via een eigen protocol
Wil je nog meer flexibiliteit dan KilkAanKlikUit of Home-
met de bridge, die de signalen vervolgens doorgeeft aan
Wizard bieden, dan kun je bijna niet om Z-Wave heen.
je netwerk. Zo kun je bijvoorbeeld de thermostaat met
Z-Wave is een draadloos protocol dat in twee richtin-
je smartphone bedienen. Over het algemeen monteer
gen kan communiceren, waardoor een lamp of ander
je een bridge in je meterkast, maar je kunt het appa-
apparaat bijvoorbeeld kan melden dat hij aan staat. Het
raat in principe overal op je bedrade netwerk aansluiten.
protocol wordt door veel merken gebruikt en Z-Wave-
Het is handig om in ieder vertrek in je huis een bedrade netwerkaansluiting te hebben. Zo kun je bridges overal plaatsen als blijkt dat er vanuit je meterkast onvoldoende bereik is. Ook kun je apparatuur die op een vaste plek staat beter bedraad aansluiten.
Cross Hardware biedt met e-Domotica een systeem dat gebruik maakt van Z-Wave.
Computer!Totaal 07/08 2014
21
TEST
Actioncams
SPEKTAKEL SENSATIONEEL VASTLEGGEN 7 ACTIONCAMS GETEST
Steeds vaker zie je adembenemende filmpjes van spectaculaire momenten. Negen van de tien keer zijn ze gemaakt met een actioncam. Dankzij de extreem wijde beeldhoek en de compacte, lichte en waterbestendige behuizing zijn ze ideaal om bijvoorbeeld skiĂŤn, mountainbiken of parachutespringen adembenemend vast te leggen. Actioncams zijn een rage en het aanbod wordt steeds groter. Wat kun je ermee en welke is de beste? Jeroen Horlings
30
TEST
Actioncams
A
MOGELIJKHEDEN De actiecamera is bedacht door het merk GoPro, dat actioncams
in 2005 zijn eerste waterdichte polscamera introdu-
genoemd, bestaan al bijna tien jaar. De
ceerde. Het is daarom niet verwonderlijk dat GoPro
laatste jaren winnen ze sterk aan popula-
marktleider is, maar de concurrentie is de afgelopen
riteit. Op het eerste gezicht vreemd, want
jaren flink toegenomen. Naast bekende videomerken als
veel kun je er niet mee. Je kunt niet inzoo-
Sony, JVC en Panasonic (dat voor deze test helaas geen
men, ze hebben alleen een groothoekstand en slechts
model kon aanleveren), zijn ook diverse ‘onbekende’
een paar knopjes. Waarom zijn deze kleine videocame-
merken opgestaan die zich proberen te onderscheiden
ra’s dan zo populair? Vooral omdat ze dankzij de extreme
op het gebied van prijs, accessoires of specificaties. Los
groothoekstand vrijwel alles om je heen kunnen vast-
van de grote hoek zijn veel actiecamera’s ook geschikt
leggen. Als je zo’n camera op of naast je hoofd beves-
om veel beelden per seconde vast te leggen, variërend
tigt, is het perspectief bijna gelijk aan wat je met je ogen
van 60 beelden per seconde in de 1080p-stand tot 120
ziet. De beeldhoek is doorgaans 170 graden,wat bijna net
beelden per seconde in 720p (en nog meer beelden per
zoveel is als het blikveld dat je hebt als je je armen aan de
seconde in lagere resoluties). Omdat we normaal filmen
zijkant uitstrekt, waarbij je dan nog net je vingers kunt
met 24 tot 30 beelden per seconde, kun je die extra
zien in je periferisch zicht. Doordat de camera dicht bij de
beelden gebruiken om actievideo’s vloeiend vertraagd
positie van je ogen zit, beleef je alles weer opnieuw als
af te spelen. Sommige actiecamera’s worden (optio-
je de videobeelden terugkijkt. Dat is vooral leuk wanneer
neel) geleverd met een kleurenscherm waarop je de
je iets bijzonders onderneemt, zoals parachutespringen,
beelden live kunt zien (en terugkijken). Als je de camera
skiën, wildwaterkanoën, mountainbiken of snorkelen. Op
op je hoofd draagt, is dat niet noodzakelijk, vandaar dat
YouTube staan duizenden voorbeelden van sporters die
zo’n scherm niet altijd standaard wordt meegeleverd.
van een berg afspringen, waarbij actiecamera’s alles tot
Meestal kun je ook je smartphone of tablet gebrui-
in detail vastleggen. De beleving is zo echt dat je er hoog-
ken om beelden live te bekijken of instellingen te wij-
tevrees van kunt krijgen. Doordat een actiecamera veel
zigen, dankzij wifi-functionaliteit. Niet onbelangrijk: in
kleiner en lichter is dan een normale videocamera, kun je
tegenstelling tot normale camera’s zijn actiecamera’s
hem gemakkelijk op kleding, een helm of bijvoorbeeld een
(spat)waterdicht.
ctiecamera’s,
ook
wel
surfplank bevestigen. Dat kan met een stevige plakstrip die zich op ieder oppervlak kan nestelen, of met behulp van tientallen accessoires.
Computer!Totaal 07/08 2014
31
TEST
Topsmartphones
7
TOPMODELLEN DE BESTE SMARTPHONES VOOR VEELEISENDE GEBRUIKERS
Een goede smartphone is niet alleen een telefoon, maar vervangt je agenda, digitale camera, televisie, horloge, krant en in veel gevallen zelfs je laptop of pc. De ontwikkelingen op het gebied van smartphones gaan razendsnel, maar als je kiest voor een toestel, wil je er wel graag minstens twee jaar mee doen. Daarom vergelijken we de toptoestellen van de grootste smartphonefabrikanten met elkaar. We helpen je een weloverwogen keuze te maken, zodat je een smartphone kiest waarmee je in elk geval de komende jaren vooruit kunt.
V 40
Joris Peterse
oordat je naar specifieke toestellen kijkt, is het allereerst belangrijk om te bepalen welk besturingssysteem geschikt voor je is. In principe zijn er drie grote spelers: iOS, Android en Windows Phone. Ieder
COMPUTERTOTAAL.NL
besturingssysteem heeft als het ware een eigen eco-
Alle geteste toestellen zijn uitgebreid besproken in
systeem van eigen diensten en een applicatie-aanbod.
losse reviews op ComputerTotaal.nl. Een overzicht
Een gekochte app op iOS moet bijvoorbeeld opnieuw
kun je vinden op: http://ct.link.idg.nl/spt. Voor de
gekocht worden bij een overstap naar Android of
actuele prijzen van de besproken smartphones uit
Windows Phone, รกls dezelfde app zich in de applicatie-
dit artikel kun je terecht in onze prijsvergelijker, via:
winkel van het betreffende besturingssysteem bevindt.
http://ct.link.idg.nl/pvs.
TEST
Topsmartphones
IOS De opkomst van de smartphones is vooral te danken
dat voor relatief veel apps betaald moet worden.
aan Apples iPhone. iPhones draaien het besturings-
Om iOS zo eenvoudig mogelijk te houden, is het bestu-
systeem iOS, dat naast de iPhone ook nog op de iPad
ringssysteem gesloten. Dat houdt in dat je als gebrui-
te vinden is. Het besturingssysteem is zo ontwikkeld
ker beperkt bent qua instellingen en personalisatie.
dat iedereen ermee overweg moet kunnen. Natuurlijk
Qua privacy-instellingen kunnen de concurrenten nog
is een prominente rol toebedeeld aan alle Apple-dien-
een hoop leren van iOS, dit punt is namelijk goed gere-
sten: de iTunes-muziekwinkel, berichtendienst iMes-
geld. Bestanden mogen alleen via iTunes naar de iPhone
sage, cloudopslag en -synchronisatiedienst iCloud etc.
worden gekopieerd, apps hebben beperkt toegang tot
Applicaties haal je uit de App Store, die een bijzonder
systeembronnen en ingebouwde diensten van Apple
groot aanbod van kwalitatief goede apps biedt. Apple
laten zich niet vervangen. Apple houdt er een bijzon-
maakt het voor gebruikers mogelijk om eenvoudig af te
der streng beleid op na welke apps in de applicatiewin-
rekenen voor apps, waardoor ontwikkelaars maar wat
kel mogen verschijnen. Apps buiten de App Store om
graag applicaties ontwikkelen voor iOS. Je merkt ook
installeren kan niet zonder jailbreak.
Pluspunten › Eenvoudig › Stabiel › Applicatieaanbod (kwantitatief en kwalitatief) › Privacy instellingen Minpunten › Restrictief › Weinig personalisatie › Beperkte systeemtoegang voor apps
Het uiterlijk van iOS oogt wat saai en statisch.
ANDROID Googles mobiele besturingssysteem Android heeft
scanner is dan ook niet nodig op je Android. Minpuntje
vergeleken met iOS juist een open karakter. Het bestu-
is wel dat Android nauwelijks privacy-instellingen kent.
ringssysteem is opensource, waardoor fabrikanten en
Let dus goed op welke permissies applicaties vragen
app-ontwikkelaars naar hartenlust kunnen sleutelen.
voor de installatie: een zaklamp-app die toegang eist
Dit heeft zowel voor- als nadelen. Computerhobbyisten
tot je contactpersonenlijst en locatie, laat je beter links
die er een sport van maakten hun Windows-machine te
liggen.
Pluspunten › Veel personalisatie en
tweaken, kunnen dit ook met Android. Je kunt met root-
Android heeft natuurlijk alle diensten van Google pro-
toegang (een soort administratorrechten) diep in het
minent aan boord: Google Maps, Chrome, Drive etc.
systeem tweaken, alternatieve Android-versies instal-
Maak je hier geen gebruik van, dan kun je ze eenvou-
› Applicatie-aan-
leren (custom ROM), automatiseren, applicaties buiten
dig vervangen door andere standaardapps. Dat is erg
bod (kwanti-
de Google Play Store om installeren enzovoort.
prettig. Minder prettig is dat fabrikanten vaak ook hun
optimalisatie mogelijk
tatief)
De keerzijde van het open karakter is wel dat applica-
eigen diensten alvast op het toestel installeren, waar-
Minpunten
ties malware kunnen bevatten. Het installeren van apps
door je vaak opgezadeld zit met meerdere applicatie-
› Geen privacy-
buiten de Play Store om is daarom niet aan te raden.
winkels, browsers en andere apps. Deze kun je overi-
Download je alleen apps uit de Play Store, dan hoef je
gens meestal wel uitschakelen.
je niet zoveel zorgen te maken om malware. Een virus-
instellingen › Fabrikanten installeren vaak bloatware
Fabrikanten passen Android naar hun eigen smaak aan.
WINDOWS PHONE 8.1 Onlangs heeft Microsoft het mobiele besturingssys-
zoekmachine Bing een prominente plek met veel apps
teem eindelijk een update gegeven naar Windows
en diensten. Mocht je liever gebruik willen maken van
Phone versie 8.1. In principe is het besturingssys-
Googles zoekdienst, dan kun je deze gewoon in Internet
teem heel degelijk en compleet, maar er is een valkuil
Explorer instellen als standaardzoekmachine.
In de tegeltjesinterface is nu ook een achtergrond mogelijk.
waar je je goed van bewust moet zijn voordat je voor
Applicaties zijn dus het enige euvel voor Windows
een Windows Phone kiest: het applicatie-aanbod kan
Phone-toestellen. Wil je je toestel gebruiken om te
nog lang niet meekomen. Dat is zonde, want het OS is,
facebooken en whatsappen, dan zijn die apps gewoon
zeker na de laatste update, een erg compleet bestu-
beschikbaar. Maar alle nieuwe populaire apps verschij-
ringssysteem. In Windows Phone 8.1 staat natuurlijk
nen eerst op Android en iOS. Als er al een Windows
de tegeltjesinterface centraal, maar er is nu ook ruimte
Phone-versie verschijnt, dan is dat meestal pas vele
› Overzichtelijke
voor een notificatiescherm dat je vanaf de bovenrand
maanden later. Voor veel hardware, zoals speakers en
Personen-app
naar beneden sleept. Uiteraard brengt Windows Phone
NAS'en zijn er geen aansturingsapps voorhanden. Ook
je in een gespreid bedje van Microsoft-diensten, met
worden apps vaak matig onderhouden door ontwikke-
handige integratie van OneDrive en Office. Internet
laars en zijn veel apps ontwikkeld door derde partijen.
Explorer heeft synchronisatiemogelijkheden gekregen,
Ondanks dat het besturingssysteem zelf erg goed is,
wat erg prettig is omdat je door het beperkte app-aan-
kan dit dus wel teleurstellen. Vooral als je een Windows
bod eerder aangewezen bent op websites. Ook heeft
Phone smartphone van zo’n 600 euro hebt gekocht.
Computer!Totaal 07/08 2014
Pluspunten › Office › OneDrive integratie
Minpunten › Applicatieaanbod (kwantitatief en kwalitatief) › Bing-diensten zijn matig
41
ACHTERGROND Draagbare gadgets
WEAR ABLES Je gelooft het misschien niet, maar de kans is groot dat je binnenkort een wearable draagt. Computers die je aan of op je lijf kunt dragen maken momenteel een revolutie door en de ontwikkelingen zijn niet te stuiten. Maar wat zijn wearables precies, wat kun je ermee en hoe gaan ze de wereld veranderen? Martin Gijzemijter
W
earables, wat staat voor
hoeveel stappen je zet, dan heb je er
doet. Oftewel: je hoeft het apparaatje
wearable computers, is de
ineens wel een wearable van gemaakt.
niet eerst aan te zetten, het is direct
overkoepelende naam voor
50
beschikbaar op het moment dat je het
alle compacte apparaten die je op je
V ER L ENGS T UK VA N HE T L ICH A A M
lichaam kunt dragen. Een belangrijke
Er wordt een aantal eisen gesteld aan
wearables nog dat de technologie vooral
eigenschap daarbij is dat de technologie
een apparaat voordat het onder wea-
z’n werk doet op de achtergrond, gevoed
(al dan niet voortdurend) interactie heeft
rables valt. Ten eerste moet de techno-
door gegevens die je genereert zonder
met de gebruiker. Daarbij moeten we wel
logie gebruikt worden als een verleng-
daar zelf actief bewust mee bezig te zijn.
vertellen dat de scheidingslijn voor wat
stuk van je lichaam, je zou het bijna een
Denk bijvoorbeeld aan je hartslag.
wel tot de wearables behoort en wat niet,
prothese kunnen noemen. Daarnaast is
In dit artikel doelen we vooral op de
erg dun is. Gevoelsmatig is een walkman
het belangrijk dat de technologie naad-
draagbare apparaten die de afgelopen
geen wearable, en een iPhone in principe
loos geïntegreerd is in de dingen die je
twee à drie jaar zijn verschenen. Uiter-
nodig hebt. Daarbij geldt voor de meeste
ook niet. Maar wanneer je die iPhone aan
aard bespreken we ook de spannende
je arm bevestigt zodat hij de afstand die
toekomst van wearables die ons op korte
je hardloopt meet terwijl hij registreert
termijn staat te wachten.
ACHTERGROND
Draagbare gadgets
GOOGLE GLASS (OF TOEKOMSTIGE CONCURRENT)
Alles dat je ziet vastleggen op foto of video, navigatie vlak voor je netvlies, informatie over alles dat je ziet, bellen zonder een telefoon en een keur aan medische toepassingen.
‘BEDRADE’ KLEDING
Oorspronkelijk was de toekomstvisie dat alle wearables met elkaar in verbinding zouden staan via bedrading in je kleding. Dat is achterhaald, alles communiceert draadloos. Echter, kleding is voortdurend in beweging, de kinetische energie die daarmee wordt opgewekt kan via koolstofvezels worden overgebracht naar de wearables.
DE OUDSTE WEARABLE?
Het woord wearables mag dan heel erg jong zijn, toch is het idee van draagbare functionele techniek al meer dan vier eeuwen oud. Tijdens de Qing-dynastie, rond 1600 na Christus, werd de Abacus-ring uitgevonden. Een volledig functionele Abacus, die men kon gebruiken tijdens het dragen. Direct beschikbaar, verlengstuk van het lijf en interactie met de gebruiker. Een wearable, maar wel eentje zonder batterij.
Computer!Totaal 07/08 2014
BIOMETRISCH LENS Meten van bloedsuikerspiegel in traanvocht.
SMARTBRACELET
Een variant van de smartwatch, met als enige taak het verzamelen van gegevens. Dit kunnen biometrische gegevens zijn, zoals hartslag, bloeddruk enzovoort, maar ook andere data, zoals het aantal stappen dat je zet, je locatie, je slaapritme enzovoort.
SMARTWATCH
Een horloge zoals we van twintig jaar geleden kennen, maar met veel meer mogelijkheden. Gekoppeld aan je smartphone, waardoor je berichten, afspraken en relevante informatie kunt lezen en gesprekken kunt voeren.
De Abacusring, de oudste wearable ter wereld.
51
Tips & trucs Tablet op vakantie
15
vakantietips voor je tablet Apps ĂŠn tips voor onder de zon
De vakantie komt eraan en dat betekent zon, zee en strand. En tablet natuurlijk! Uiteraard is een campingverblijf niet compleet zonder af en toe even een foto op Instagram te posten, een jaloersmakende melding op Facebook te zetten of het weerbericht te checken. Daarnaast kan je tablet een echte vakantiehulp zijn, zo kun je het apparaat inzetten als navigatie-apparaat, mobiele stereo-installatie of digitale reisgids. Richard Veenstra
56
Apps & Hardware De tips op de volgende pagina hebben alles met apps, instellingen en oplossingen te maken. De apps die we bespreken zijn gewoon te vinden in de applicatiewinkels van je iPad of Android-tablet. Vergeet vooral ook niet om naar wat hardware-accessoires te kijken. Een oplader voor in de auto is bijvoorbeeld een goed idee. Je tablet is een kostbaar bezit en daarom moet je het apparaat (zeker op vakantie) goed beschermen tegen zand en water. Een normale hoes is vaak niet genoeg, maar gelukkig kun je voor een paar tientjes waterdichte of krasbestendige hoezen kopen.
TIPS & TRUCS
Tablet op vakantie
01
FILMS EN BOEKEN IN DE AUTO Voor ouders is het de grootste uitdaging om de kinderen rustig te houden tijdens de tocht naar de vakantiebe-
stemming. Aangezien je onderweg waarschijnlijk geen internet-
03
DATANETWERK DELEN Je kunt je mobiele datanetwerk van je smartphone delen met je
tablet, ook wel tethering genoemd. Op de
verbinding hebt, is het handig om thuis al apps, e-boeken en films
iPhone zet je bij Instellingen de optie Per-
te installeren. De ruimte is beperkt op een tablet, maar met een
soonlijke hotspot aan. Geef een wacht-
programma als HandBrake of VidCoder maak je kleinere versies
woord op en log met je tablet in op dit
van je films die je vervolgens naar je tablet kunt kopiĂŤren. In
netwerk. Op Android-smartphones ga je
Android gaat dit eenvoudig door een bestand naar de map Films
naar Instellingen / Draadloos / Netwer-
te slepen. Op je iPad doe je dit via iTunes.
ken en kies je voor Tethering en mobiele hotspot. Denk eraan dat dit alleen zin heeft als je op vakantie in Nederland gaat, in het buitenland zit je met roaming-kosten en dit kan aardig duur worden. Lees meer over tethering in het artikel Online op vakantie op pagina 112. Je wifi-verbinding (bijvoorbeeld in een hotel) delen met andere apparaten gaat niet, omdat je tablet daar feitelijk twee wifi-chips voor zou moeten hebben.
04
Met HandBrake converteer je gemakkelijk films naar een kleiner formaat.
Je kunt je datanetwerk delen met andere apparaten door middel van tethering.
ROAMING UITSCHAKELEN Check voor je de grens overgaat of roaming uitstaat. Uiteraard geldt dit alleen voor tablets met een simkaart. Op de iPad ga je naar Instel-
lingen / Mobiel netwerk en zet je de schuif achter Roaming uit. Op een Androidtablet ga je naar Instellingen / Mobiele netwerken / Gegevensroaming en
02
daar zet je de functie uit.
NAVIGATIE
Roaming kun je af en toe
Je tablet kan prima dienstdoen als navigatie-appa-
aanzetten, maar wees je er
raat, indien deze een gps-ontvanger heeft (een iPad
van bewust dat het down-
zonder 3G heeft bijvoorbeeld geen gps-ontvanger). Denk eraan
loaden en uploaden van
dat er twee soorten navigatie-apps zijn: online en offline. Online
materiaal per megabyte
apps zijn goedkoop, maar hebben een actieve internetverbin-
wordt afgerekend.
ding nodig om kaarten te laden. Offline apps laden alle kaarten
Door roaming uit te schakelen, vermijd je onverwachte kosten.
op je tablet, en je locatie wordt weergegeven op basis van de gps-ontvanger. Google Maps is een online-app en is beschikbaar voor alle tablets. Het biedt je naast turn-by-turn navigatie ook actuele verkeersinformatie als je in het menu de optie Verkeer aanzet. Bovendien kan Google Maps ook kaarten van geselecteerde omgevingen lokaal opslaan. Google Maps geeft ook actuele verkeersinformatie weer.
05
MUZIEK IN DE AUTO Als je een betaald abonnement op Spotify of Deezer hebt, kun je muziek offline op je tablet opslaan. In Spotify doe je dit door een
afspeellijst aan te maken en in de afspeellijst de groene schuif achter Afspeellijst downloaden aan te zetten. Als je autoradio is uitgerust met bluetooth, dan kun je de muziek vanaf je tablet vaak draadloos naar je autoradio streamen. Zie ook pagina 104. Koppel beide apparaten via bluetooth met elkaar, meestal via Instellingen / Bluetooth op je tablet. Sla afspeellijsten offline op zodat je ze onderweg in de auto kunt luisteren.
Computer!Totaal 07/08 2014
57
NU TIJDELIJK HET EERSTE JAAR VOOR MAAR €20!
AL ABONNEE? STAP OOK OVER OP DIGITAL ONLY! BEL DIRECT +31 (0) 161-45 94 55
RUIM 60% KORTING! Computer!Totaal is voortdurend in ontwikkeling! Vele tech-liefhebbers lezen hun favoriete tijdschrift inmiddels alleen nog digitaal op hun tablet. Omdat ze bijvoorbeeld het milieu willen sparen, vanwege het gemak van het grote digitale archief of omdat een digital only abonnement goedkoper is dan een papieren magazine.
Denk jij ook aan het milieu, tijdwinst en je portemonnee? Neem dan nu ook een digital only abonnement! ✓ BESPAAR JAARLIJKS GELD:
Een digitaal abonnement is altijd goedkoper dan papieren magazines kopen.
✓ MIS NIETS:
Je ontvangt het magazine op je tablet, zelfs een week eerder dan dat het in de winkel ligt! Je krijg van ons een melding zodra het nieuwste magazine te downloaden is.
✓ BLIJF PROFITEREN:
Je profiteert natuurlijk ook van overige abonneevoordelen, zoals speciaal geselecteerde aanbiedingen in de shop.
Meld je nu aan en betaal het eerste jaar maar € 20 i.p.v. € 52,50! Regel het direct op:
www.computertotaal.nl/digitaal of bel tijdens kantooruren +31 (0) 161-45 94 55.
Digitaal lezen is beschikbaar voor de iPad en Android-tablet. Op dit moment werken we hard aan het mogelijk maken van digitaal lezen via desktop. Zodra dit mogelijk is laten wij het je weten
how to
Basiscursus: Online op vakantie
Online op vakantie Internet delen met een mifi-router, mobiele router of via een pc
Internet is niet meer weg te denken uit ons dagelijkse leven. Hoewel het misschien helemaal niet zo verkeerd is om op vakantie juist niet te internetten, is een internetverbinding erg handig om allerlei vakantiezaken op te zoeken. Ga je als enige het internet op, dan zorgt dat binnen je reisgezelschap wellicht voor scheve gezichten. Gelukkig is het mogelijk om één internetverbinding te delen met je hele vakantiegezelschap. Richard Veenstra
J
e vakantie begint zodra je in de auto stapt. Uiteraard wil je
Het principe is eenvoudig: je stopt er een simkaartje in en de
tijdens de rit naar de camping beschikken over een goed
router maakt een wifi-netwerk aan. Met verschillende appa-
internetsignaal. Je kunt natuurlijk via de dataverbinding
raten kun je vervolgens zoals je gewend bent inloggen op dit
van je smartphone je e-mail checken, maar als je je laptop
wifi-netwerk. Een prijs van een mifi-router is afhankelijk van
of tablet wilt gebruiken, ben je in de meeste gevallen op een
de kwaliteit en functionaliteit, reken in ieder geval op een paar
wifi-netwerk aangewezen. Over hoe je je dataverbinding van
tientjes. Voor de meeste mifi-routers kun je auto-accessoi-
je smartphone deelt met andere apparaten lees je later meer.
res kopen om het apparaat onderweg op te laden. Dit is aan
Het nadeel van het delen van een internetverbinding via je
te raden aangezien een mifi-router bij continu gebruik vaak
smartphone is dat de accu van je smartphone snel leeg raakt.
maar een paar uur zonder extra stroom meegaat.
Een ander probleem is dat de databundel van je telefoonprovider snel op raakt en extra datapakketten, zeker in het buitenland, duur kunnen zijn.
01
Mifi-router voor onderweg
02
Prepaid of abonnement
De grootste kostenpost is echter niet de mifi-router, maar de simkaart met bijbehorende databundel. We gaan eerst even uit van de situatie dat je in Nederland op vakantie gaat. Ga niet
Het is voor het delen van internet onderweg handig om te
op zoek naar een normale prepaid- of abonnementsaanbie-
investeren in een mobiele router met bijbehorende simkaart.
ding, want hierbij betaal je ook voor belminuten en sms’jes.
Zo’n mobiele router wordt ook wel een mifi-router genoemd.
Voor een mifi-router heb je alleen maar een databundel nodig. Vaak vind je dit soort opties als je op de website van een telecomaanbieder kijkt bij ‘mobiel internet’. Je hebt de keuze uit
De Huawei E5220 is een mifi-router.
een prepaid- of een abonnement-optie. Bij een prepaidkaart werkt het vaak zo dat je via een creditcard of iDeal tegoed op je simkaart laadt. Aan een abonnement zit je langer vast, maar de prijs per megabyte is vaak lager. De kosten voor mobiel internetten kunnen hoog zijn, zeker als je voor de prepaid-vorm kiest. Bij de meeste providers vind je twee opties om mobiel internet aan te vragen: als sim-only of in combinatie met een dongel. Gebruik je een mifi-router, dan heb je alleen de simkaart nodig. De optie met een dongel is alleen nuttig als je maar met één laptop het internet op wilt, deze dongel steek je dan in een usbpoort van je computer. Bij de aanschaf van een simkaart moet je nog even goed opletten welk formaat de simkaart
112
HOW TO
Basiscursus: Online op vakantie
3G OF 4G Bij de meeste providers heb je de keuze uit een 3G- of 4G-simkaart. 4G staat voor vierde generatie en houdt in dat je een veel snellere internetverbinding hebt. In de praktijk ligt de downloadsnelheid van een 4Gverbinding zo tussen de 20 tot 50 Mbit per seconde en daarmee kan het dus prima concurreren met je thuisnetwerk. 4G wordt overigens ook wel LTE (Long-Term Evolution) genoemd. Uiteraard zijn 4G-abonnementen duurder dan 3G-varianten en moet je er ook aan denken dat je mifi-router, dongel of tablet ondersteuning moet bieden voor 4G om van de hoge snelheden gebruik te kunnen maken.
Bij KPN kun je kiezen voor een dongel met geïntegreerde simkaart of alleen een simkaart.
heeft, in de meeste mifi-routers gaat een normale simkaart. Nadat je de simkaart hebt gekocht, steek je deze in de router. In de meeste gevallen moet je de simkaart activeren met behulp van een computer. Je logt in op het wifi-netwerk van de mifi-router, vaak draagt deze de naam van de fabrikant.
Het 4G-netwerk wordt steeds groter, Vodafone belooft in 2015 in heel Nederland een 4G-netwerk te hebben.
Je komt op een configuratiepagina terecht waar je simkaart wordt herkend. Geef de toegangscode in die je bij de simkaart hebt gekregen en de simkaart wordt op het netwerk van je provider geregistreerd. Deze handeling hoef je slechts één keer te doen. Vanuit het configuratiescherm wijzig je nu de naam van je wifi-netwerk en geef je een wachtwoord op. Op al je apparaten kun je vervolgens inloggen op het aangemaakte netwerk.
Zorg dat bestandsdeling is uitgeschakeld zodra je verbinding met een onbekend open netwerk maakt.
VEILIGHEID OP EEN OPEN NETWERK Zodra je verbinding maakt met een openbaar netwerk moet je wel even controleren of je smartphone, tablet of smartphone voldoende is beveiligd tegen indringers. Belangrijk is dat je geen zaken deelt met het netwerk waar je je op bevindt. Op een pc ga je naar Configuratiescherm / Netwerk en internet / Opties voor thuisgroepen en delen selecteren / Geavanceerde instellingen voor delen wijzigen. Zet hier bestandsdeling en netwerkdetectie uit. Op de Mac doe je dit bij Systeemvoorkeuren / Delen. Je smartphone en tablet kunnen zich automatisch aanmelden bij een open netwerk, dit kun je beter uitschakelen. Bij de meeste moderne besturingssystemen is dit standaard al uitgeschakeld, verifieer dit even in de netwerkinstellingen van je mobiele apparaat. Op je pc zorg je uiteraard dat je firewall aanstaat en dat je antivirussoftware is geactiveerd.
Computer!Totaal 07/08 2014
113