EDITIE 3 JAARGANG 25 MAART 2016 € 6,20
TEST
13 POWERLINE ADAPTERS
HÉT ANT WO ORD OP AL JE TECH-VRAGEN
E I T A R OPE E G A L F U O M A C
WAPEN JE TEGEN ... DE BAAS
JE HUISGENOTEN
STICHTING BREIN
‘Draadloos’ zonder wifi CURSUS
KINDEREN ONLINE
Maak je laptop, smartphone en tablet geschikt voor je kids CURSUS
LEG WINDOWS 10 AAN BANDEN
Zo elimineer je de ingebouwde spionage
DE OVERHEID
GOOGLE & FACEBOOK
CURSUS
OPEN WIFINETWERKEN
Zo ga je veilig online PRAKTIJKTEST
WORKSHOP
13 VPN-DIENSTEN
FOTOBEWERKING
+ MASTERCLASS: VPN via je eigen router
Verbeter al je foto’s makkelijk met Picasa
TIPS & TRUCS 20 ONMISBARE PORTABLE SOFTWARE-TOOLS
ComputerDeals Alles voor je thuisnetwerk vind je bij bol.com.
Sitecom WLX-2006 Range Extender
Asus RP-AC52 Range Extender
FRITZ! 1750E Range Extender
Wireless N | Single-band | 300 Mbps
Wireless AC | Dual-band | 750 Mbps
Wireless AC | Dual-Band | 1750 Mbps
39,99
29,99
64,99
51,99*
89,99
71,20*
TP-Link TL-SG108E Switch
Netgear GSS108E
8 x 1000 Mbps | Plug & Play|
8 x 1000 Mbps | 2 x usb-oplaadpoorten
8 x 1000 Mbps | 4 x Power over
Energie-eďŹƒciĂŤnte techniek
| Met handige bevestigingsplaat
Ethernet | D-Link energiebesparing
42,99
69,99
62,99*
D-Link DGS1008P Switch
84,99
Aanbiedingen zijn geldig t/m 20 maart 2016 of zolang de voorraad strekt. Kennelijke vergissingen of fouten in het aanbod binden de ondernemer niet. * De korting wordt verrekend in het winkelwagentje.
Gratis verzending vanaf 20 euro | 30 dagen bedenktijd | Gratis retourneren | Veilig betalen
TP-Link Touch P5 Router
Netgear Nighthawk R8000 Router
Touchscreen |1900 Mbps
Tri-band | 3200 Mbps
Strak design
6 verstelbare antennes
169,-
152,10*
299,-
279,-
Linksys EA8500 Router
Sitecom Greyhound Router
4x4 MU-MIMO | 2600 Mbps
1,4 Ghz dual-core | 2600 Mbps
Smart Wifi-app
Qualcomm StreamBoost
249,-
299,-
Tot 20% korting op Powerlines overal perfect bereik
Net zo belangrijk als de snelheid van je wifinetwerk is het bereik. Of je nu in de huiskamer zit of boven op zolder, de wifi-connectie moet altijd maximaal zijn. Hoe zorg je dat je overal perfect bereik hebt? Dat doe je heel simpel met een Powerline wifihomeplug.
Goed nieuws voor abonnees!
Computer!Totaal lanceert een nieuw platform voor digitaal lezen. Wat is er veranderd? In principe niet veel. We hebben het binnenhalen van digitale edities n贸g makkelijker voor je gemaakt! Vanaf nu kun je de digitale edities via je laptop of desktop-pc online lezen. Op smartphones en tablets kun je de edities vanaf nu opslaan in een e-reader-app. De kiosk-apps zijn hierdoor komen te vervallen.
1 INLOGGEN Je leest de nieuwste edities als eerste, maar je kunt ook vorige edities uit 2015 bekijken. Abonnees loggen eenvoudig in en hebben de mogelijkheid om direct een editie op hun smartphone of tablet op te slaan. Je kunt je eenvoudig registreren op www.computertotaal.nl, je dient hier je profiel aan te vullen met je abonneegegevens.
2 LEZEN Vervolgens kun je op computertotaal.nl/ digitaallezen alle edities lezen. Na het klikken op de editie van je keuze kun je met behulp van de muis of pijltjestoetsen door de editie bladeren.
3 OPSLAAN VAN JE EDITIES Om je archief altijd compleet te houden kun je via je smartphone of tablet alle edities opslaan. Zorg ervoor dat je iBooks of een andere PDF reader op je tablet hebt ge茂nstalleerd.
Benieuwd? Ga naar www.computertotaal.nl/digitaallezen
VOORWOORD
Voorwoord
Operatie camouflage VPN voor consumenten wordt dé hit van 2016. Waarom? Omdat je niet van pottenkijkers houdt, ook als je niets te verbergen hebt. Want pottenkijkers zijn overal. Via allerlei (gratis) diensten die we gebruiken, vanuit de overheid of je werk en zelfs bij je thuis door onder andere Google, Facebook en Stichting BREIN. Hoe erg het gesteld is en vooral wat je ertegen kunt doen, lees je vanaf pagina 23. Ik kan je alvast wel verklappen dat het beste wapen tegen al dat gegluur op dit moment VPN is. Ik was eerst een beetje huiverig om structureel zo’n VPN-dienst te gebruiken. Bang om bandbreedte te verliezen en bang voor gedoe. Na ruim 1,5 maand structureel op zowel mijn laptop als mijn telefoon een VPN-dienst te hebben gebruikt, is me dat allemaal erg meegevallen. Ja, af en toe moet ik de verbinding even een ‘duwtje’ geven en sommige gratis wifinetwerken werken er minder soepel mee dan andere. Ook gaat de accu van mijn laptop en telefoon minder lang mee. Maar dat zijn de enige offers die ik moet brengen om pottenkijkers tegen te gaan en dat heb ik er graag voor over. Toch kan ik me blijven opwinden over dat gegluur, dat ik moeite moet doen om níet bekeken te worden. En het stopt niet bij mijn internetverkeer. In het geval van Windows 10 luistert zelfs mijn besturingssysteem mij af! Gelukkig kun je daar wat aan doen, lees meer op pagina 52. Gluren is het nieuwe virus dat met hand en tand moet worden bestreden. Daar blijven we je bij helpen en stuur me vooral jouw tips! Veel leesplezier!
Jeroen de Jager Hoofdredacteur jeroen@computertotaal.nl www.twitter.com/JeroendeJ
MAART 2016
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
5
NUMMER 3 2016
Niemand houd van pottenkijkers, en die zijn er overal. Je privacy is in gevaar door gegluur van bijvoorbeeld de overheid, Google, Facebook, maar ook je werkgever. Hoe camoufleer jij je online leven?
WAPEN JE TEGEN ... DE BAAS
JE HUISGENOTEN
STICHTING BREIN
ENTER
DE OVERHEID
8
GOOGLE & FACEBOOK
WORKSHOP Foto’s bewerken met Picasa
90
Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten, cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles wat
Je mooiste foto’s gemakkelijk bewerken? Dat
langs is gekomen, viel ons dit het meeste op.
kan prima met Picasa, een zeer laagdrempelig
Is dát even lekker binnenkomen!
programma waarmee je gratis en voor niks je foto’s in een oogwenk opknapt. We leren je de meest voorkomende bewerkingen.
LEG WINDOWS 10 AAN BANDEN
TIPS & TRUCS Portable tools
Wij kunnen ons geen computerleven meer voorstellen zonder portable software. Op een
52
Windows 10 heeft geen goede naam bij privacybewuste gebruikers. Het besturings-
nieuw systeem zijn we daardoor snel weer
INFOGRAPHIC 4G
aan het werk. Ook als we even achter een systeem plaatsnemen dat niet van onszelf is,
60
is het enorm prettig om niet te hoeven zoeken naar al je favoriete hulpjes. In dit artikel laten
systeem verzamelt en deelt informatie over
6
98
jouw gebruik. Veel van de functies kun je
De ontwikkelingen op het gebied van mobiel
we je specifiek zien wat onze favoriete tools
uitschakelen, maar lang niet alles. Zo elimi-
4G-internet raken in een stroomversnelling.
zijn. En misschien nog belangrijker: waar jij er
neer je de ingebouwde spionage!
Hoeveel data verbruiken we eigenlijk?
nog meer kunt vinden.
INHOUD
TEST Powerline-adapters ... DE BAAS
82
24
Er blijven ontwikkelingen rondom po-
PAGINA
28
er modellen te koop die zijn ontwikkeld
PAGINA
30
snelheden tot 1200 Mbit/s mogelijk moet
PAGINA
34
PAGINA
38
PAGINA
40
PAGINA
... JE HUISGENOTEN ... STICHTING BREIN ... DE OVERHEID ... GOOGLE & FACEBOOK + TEST VPN-DIENSTEN
werline-adapters. Sinds enige tijd zijn volgens de HomePlug AV2-standaard, die maken. Wij testen dertien setjes.
Plus nog meer, kijk op pagina 23
SHORTLIST Naar buiten toe BASISCURSUS Kinderen online
QUICK FIX
Het is tijd om het warme winterholle-
MEER PRIVACY VOOR FACEBOOK-UPDATES
80
WINDOWS 10 OP JE MAC
88
FOTO'S VERZAMELEN VIA GOOGLE FOTO'S
96
voor kinderen.
SMARTPHONE EN COMPUTER KOPPELEN
117
MASTERCLASS VPN-server op je router
VRAAG & ANTWOORD
126
DOE HET ZELF: RJ45-sleutelhanger
130
112
104
tje uit te komen en weer naar buiten te gaan! Natuurlijk moet je je spullen dan
Hoe leer jij je kinderen (zowel de allerkleinonline video’s en sociale netwerken? Maak
wel goed beschermen en wil je ook onderweg niet zonder stroom komen te zit-
sten als tieners) bewust omgaan met apps,
ten. Ga goed beschermd de deur uit.
nu je computer, smartphone en tablet veilig
118
Het gebruik van een wifi-netwerk dat niet van jezelf is, vormt altijd een risico. Dat geldt nog sterker als het een openbaar netwerk
REVIEWS
is. Met een eigen VPN-server kun je je ver-
HARDWARE
64
SOFTWARE
69
maken van ieder (openbaar) netwerk. Heb je
APPS
76
thuis een geschikte router, dan kan dat hele-
GAMES
78
keer versleutelen zodat je onderweg ook op je smartphone of tablet veilig gebruik kunt
maal gratis en surf je buitenshuis op je eigen internetverbinding thuis.
MAART 2016
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
7
ENTER
Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten, cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles wat langs is gekomen, viel ons dit het meeste op. Is dát even lekker binnenkomen!
STOUT
Wie was het lekst in 2015? Jaarlijst gedomineerd door Adobe en Apple CVE Details heeft een jaarlijst samengesteld op basis van de National Vulnerability Database om na te gaan welke software de meeste beveiligingsproblemen kende in het afgelopen jaar. Het is geen verrassing dat Adobe alom vertegenwoordigd is met Flash. Ook Internet Explorer had je vast in kunnen vullen. Maar GADGET
VLIEG OP!
’s Werelds eerste passagiersdrone
voerder: Apple. Met OS X en iOS op respectievelijk de eerste en tweede plaats had het bedrijf uit Cupertino een hoop lekken te dichten. PRODUCT
KWETSBAARHEDEN
APPLE OS X
384
APPLE IOS
375
ADOBE FLASH PLAYER
314
Wij kennen drones vooral als zoe-
maximaal 3,5 km hoogte. De passagier kan
ADOBE AIR
246
mende onbemande vliegmachines
ondertussen ontspannen en comfortabel
ADOBE AIR SDK
246
die worden gebruikt om mee te filmen of
vervoerd worden dankzij een leeslampje
ADOBE AIR SDK & COMPILER
246
fotograferen, bombarderen of pakketbe-
en airco. Bovendien zijn de propellers inklapbaar zodat de drone op een parkeer-
MICROSOFT INTERNET EXPLORER
231
zorging. Het Chinese Ehang Inc. weet het onbemande tussen aanhalingstekens te
plaats gestald kan worden. Of het in Neder-
GOOGLE CHROME
187
MOZILLA FIREFOX
178
MICROSOFT WINDOWS SERVER 2012
155
zetten, want de Ehang 184 is een drone die
land gebruikt mag worden is nog maar de
gebruikt kan worden om een persoon mee
vraag, evenals of het z’n vraagprijs van zo’n
te vervoeren. De drone kan zo’n 23 minu-
250.000 euro waard zal zijn.
ten lang maximaal 100 kilo dragen tot
8
toch is er een verrassende lijstaan-
ENTER
WETGEVING
IEDEREEN IS TERREURVERDACHTE
INTEGRALE AANPAK JIHADISME PAKT VOORAL BURGER Begin december presenteerden ministers Plasterk (Binnenlandse Zaken) en Van Der Steur (Veiligheid en Justitie) het actiepro-
VEILIGHEID
gramma ‘Integrale Aanpak Jihadisme’, waar
Overheid spreekt zich uit voor encryptie
een plan in opgenomen is om overheidsorga-
Geen Versteuring van beveiliging
nen de mogelijkheid te geven in te breken op pc’s, smartphones en tablets om daar data te stelen, wissen of zelfs toe te voegen. Ook mag er te allen tijde meegekeken worden via de camera’s, meegeluisterd worden en de toetsaanslagen worden gevolgd. Niet alleen van verdachten, ook van derden (ongeacht of je dus
Gelukkig is er ook goed nieuws
communicatieverkeer te onderschep-
iets te verbergen hebt of niet). Dit plan is niet
over onze overheid te melden.
pen of smartphones te doorzoeken.
nieuw, maar kwam in 2013 voor het eerst ter
Deze heeft zich namelijk bij monde van
Naast de vraag of deze toegang wense-
sprake. Critici noemde het de meest verregaan-
minister Van Der Steur uitgesproken
lijk is, wordt software moedwillig on-
de wet ter wereld en na veel protest kwam het
voor sterke encryptie, zonder achter-
veiliger gemaakt voor hackers die via
programma op de plank terecht. Om toch het
deuren. Een trendbreuk met andere lan-
deze zwakke plek in de beveiliging toe-
plan met zo min mogelijk verzet in te dienen, is
den zoals China, de Verenigde Staten en
gang verkrijgen. Apple maakte al ken-
deze vervolgens verstopt in een actieprogram-
het Verenigd Koninkrijk, waar de over-
baar dat sterke encryptie essentieel is
ma tegen jihadisme, dat vlak na de aanslagen in
heid actief op zoek is naar toegang tot
voor privacy en databescherming, nu
Parijs én op een late vrijdagmiddag (vlak voor
versleutelde data via verplichte achter-
dus gevolgd door de Nederlandse
het weekendreces) ingediend werd.
deurtjes in software, om zo bijvoorbeeld
overheid.
ECHT GEZEGD
We willen 150 euro per illegaal gedownloade film MAART 2016
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
Willem Pruijssers van Dutch Filmworks ziet meer heil in het voor de rechter slepen van eigen kijkers, dan in werken aan een beter legaal aanbod van films en series. Of Pruijssers de rechter meekrijgt om illegale downloaders te mogen aanklagen valt nog te bezien.
9
ENTER
AUTO’S Er staat veel te veranderen voor auto’s. Van Knight Rider-achtige spraakbesturing tot automatisch inparkeren en rijden, of aanslui-
IN VOGELVLUCHT
ting op je domotica om bijvoorbeeld een garagedeur te openen. Ideeën in overvloed.
5 TECHNOLOGIETRENDS De elektronicabeurs CES in Las Vegas is dé beurs waar talloze fabrikanten hun nieuwe uitvindingen laten zien of producten aankondigen. Een goede graadmeter wat ons de komende jaren te wachten staat op het gebied van consumentenelektronica.
USB-C-APPARATEN Deze nieuwe usb-aansluiting kan bijzonder veel, van opladen tot video-overdracht. Smartphones, monitoren, wearables: steeds meer fabrikanten van deze apparaten stappen over op deze aansluiting.
SCHERMTECHNOLG
Verder (dan) gebogen beeld
Vul maar vast met potlood ‘curved-tv’ in als de volgende mislukte poging om de televisie te vernieuwen na 3D-
tv. LG liet tijdens een presentatie doorschemeren dat de consumentenbehoefte niet bijzonder groot bleek. Het televisieparadepaardje van LG was dan ook een grote platte tv met schitterende beeldkwaliteit qua scherpte (4K) en kleurweergave (HDR) en ingebouwde soundbar. Echte vernieuwing op het gebied van schermen kon LG wel tonen met een oprolbaar schermpje, dat (helaas) nog heel erg in de conceptfase zit.
NOOIT MEER ZONDER MELK
Dankzij een slimme koelkast
Samsungs Family Hub is een tweedeurs-koelkast met op de rechterdeur een enorm schermpaneel. Op dit paneel kun je
precies zien wat je allemaal nog op voorraad hebt in de koelkast (want het is blijkbaar veel moeite om daarvoor de koelkastdeur open te doen). Slimmer is dat je via de koelkastdeur direct je voorraad aan kunt vullen, met een druk op het touchscreen bestel je online je boodschappen.
10