C
O
L
L
E
C
T
O
R ’ S
E
D
I
T
I
O
N
.PHOTO C
DEZE SHUTR.PHOTO IS EEN CADEAU SPECIAAL VOOR ALLE ZOOM.NL ABONNEES
O L L E C T O R ’ S E D I T I O N WWW.SHUTR.PHOTO SHUTR CE_001_Cover.indd 1
9 6
P A G I N A’S
I N S P I R A T I E 28-11-16 15:14
4
INHOUD
INHOUD
COLLECTOR’S EDITION
10
Rarindra Prakarsa Perfecte lichtval staat centraal in de foto’s van de Indonesische Rarindra Prakarsa. Zijn werk is groots, imposant en bijna magisch. Van felgekleurde landschappen tot rauwe portretten, hij fotografeert alles wat hij mooi vindt.
OEUVRE PORTFOLIO
18
Alex S. MacLean De Amerikaanse fotograaf Alex S. MacLean brengt vanuit een vliegtuigje in beeld hoe de mens het landschap verandert. Zonder een hand aan de stuurknuppel maakt hij foto’s uit een open raam. Niet zo heel gek dat hij al eens een objectief verloor.
26
Jean-François Rauzier De foto’s van Jean-François Rauzier zijn eigenlijk niet gemaakt om te publiceren in een magazine. Er is zóveel te zien op zijn ‘hyperfoto’s’ dat je een grote museumwand nodig hebt om alles goed te kunnen bekijken.
SERIE PORTFOLIO
48
54
60
66
72
De Britse fotograaf Carl Warner laat zijn fantasie de vrije loop en creëert sprookjesachtige landschapsfoto’s. Deze landschappen bestaan uit voedsel.
De Finse fotograaf Christoffer Relander visualiseert met zijn multiple exposure portretten de bijzondere intieme band tussen mens en natuur.
Vrouwen en water, twee passies van de Belgische fotograaf Harry Fayt. Deze twee combineerde hij in een reeks adembenemende en mysterieuze foto’s.
Auto’s en auto-onderdelen staan centraal in het werk van de Amsterdamse David de Jong. Hij fotografeerde auto-onderdelen in een plas bloed.
De hoofdrolspelers in de foto’s van Thijs Wolzak poseren in hun eigen leven, in de ruimte waar ze veel tijd doorbrengen. Het is zoals het is, laat hij zien.
Carl Warner
SHUTR CE_004-005_Inhoud.indd 4
Christoffer Relander
Harry Fayt
David de Jong
Thijs Wolzak
28-11-16 15:12
INHOUD
40 DE NIEUWE GARDE Vers van de verschillende fotografieopleidingen belichten we zes jonge fotografen.
5
9 Over de cover SIMON DAVIDSON De australische Davidson heeft het een persoonlijk streven gemaakt het afgelopen decennium de custom car cultuur in zijn thuisland vast te leggen.
36 Mooi hoor DE KUNST VAN HET FOTOBESPREKEN Het bespreken van een foto lijkt eenvoudig, maar dat is het totaal niet. Voor je het weet sta je met een mond vol tanden en kun je alleen nog maar ‘mooi’ zeggen. Hoe kun je nou een foto goed bespreken?
46 Technisch onderlegd in 48 uur DE GRONDBEGINSELEN VAN TECHNIEK Een professionele fotograaf combineert technische kennis met inzicht, communicatievaardigheid en verbeelding. Voor die laatste eigenschappen is talent nodig, voor de eerste discipline en tijd. Volgens oud-fotografiedocent Johan de Vos kun je de essentiële techniekbeginsel in 48 uur onder de knie krijgen.
78 Let’s face it 10 PORTRETFOTOGRAFEN DIE JE MOET KENNEN Van alle foto’s op de wereld is nog steeds meer dan de helft een portretfoto. Het gezicht van een mens spreekt tot de verbeelding, en de lijst met legendarische portretfotografen is dan ook groot. Een subjectieve selectie van tien toppers.
84 SHUTR.photo collection WERK AAN DE MUUR SHUTR.photo collection is een verzameling adembenemende foto’s, samengesteld door de redactie. Binnenkort kan een van deze foto’s aan jouw muur hangen.
86 Ambassadeur van de rockster POPFOTOGRAFIE IN OPDRACHT Het is een uitstervend ras: de popfotograaf die avond na avond voor het podium grote artiesten dicht op de huid zit. Maar in plaats van artistieke vrijheid willen platenbazen liever zelf een ‘sfeer’ bepalen. Ook tijdschriften kiezen vaak voor de standaard publiciteitsfoto’s. Kees Tabak, Adrie Mouthaan en Paul Bellaart over deze ‘gecontroleerde’ vorm van fotografie.
92 Must-see musea 10 FOTOMUSEA DIE JE BEZOCHT MOET HEBBEN Bijna alle fotografie is op internet te bekijken. Toch gaat het erg goed met de traditionele fotomusea. Logisch, fotografie bekijken in een museale setting –originele afdrukken, passend licht en een sfeervolle ambiance – blijft toch speciaal. Wat zijn de hotspots? .PHOTO | COLLECTOR’S EDITION
SHUTR CE_004-005_Inhoud.indd 5
28-11-16 15:12
VOORWOORD
7
Fotografen en beeldliefhebbers Als je de huidige statuur van fotografie bekijkt, is het nauwelijks voor te stellen dat het medium drie decennia geleden nog niet als een uiting van kunst werd beschouwd.
I
n de jaren tachtig zag je in Nederland nauwelijks fotografie in serieuze musea. Schilderkunst, beeldhouwkunst, installaties of vloeren ingesmeerd met pindakaas, stonden allemaal hoger aangeschreven dan fotografie. Onder invloed van Amerikaanse curatoren begon dat toen langzaamaan te veranderen, maar dat contemporaine reportagefotografie in een kunstmuseum werd geëxposeerd, leverde hier in de jaren negentig nog verontwaardigde reacties en negatieve recensies op. Gelukkig kunnen wij ons dat nu niet meer voorstellen en heeft de fotografie ervoor gezorgd dat je nu ook kunstenaar kunt worden door op een knopje te drukken. Musea hangen vol met fotografie en het medium is tegenwoordig zelfs populairder dan zeefdrukken, als je het in geëxposeerde aantallen bekijkt. Omdat je voor fotografie een apparaat nodig hebt, is techniek altijd belangrijk geweest. Het was vaak ook een barrière, omdat je er studietijd in moest steken om ermee te leren omgaan. Hoewel dat nog steeds geldt, is de technische leercurve afgevlakt en kun je sneller tot een goed resultaat komen dan vroeger. Zonder veel moeite kun je nu een technisch goede foto maken en de wereld wordt daardoor overspoeld met goede foto’s. Dat brengt met zich mee dat de lat voor sublieme fotografie hoger komt te liggen en dat je niet meer opvalt met een simpelweg goede foto. Hij heeft iets extra’s nodig
en fotografen moeten zich tegenwoordig in bochten wringen om op te vallen. De belangrijkste sleutel daartoe is de inhoud van de foto en die begint met een idee. Veel vrijetijdsfotografen beginnen met het maken van een mooi portret of een mooi landschap. Dat zijn op zichzelf staande beelden die niet in relatie staan tot de andere foto’s van dezelfde fotograaf. Als een fotograaf de techniek min of meer onder de knie heeft en hij wil verder, dan ligt zijn ontwikkelingshorizon juist in de richtig van die relatie. Dan doet hij er goed aan om een aansprekend idee te bedenken en ervoor te zorgen dat hij met dat idee meerdere foto’s maakt. Die foto’s krijgen zo een relatie en in het ideale geval versterken ze elkaar. SHUTR.photo brengt fotografen die uitblinken in series. Zij begonnen met een aansprekend idee en voerden dat op adembenemende wijze uit. Hun foto’s trekken meteen de aandacht en als je hun motivatie erbij leest, gaan ze nog meer aanspreken. Ben je als fotograaf op zoek naar een idee of naar een eigen handtekening, dan hopen wij je met dit compilatienummer van de mooiste fotografie uit drie jaar SHUTR.photo te inspireren. Als je zelf niet fotografeert, hopen wij dat je geniet van het neusje van de zalm van wat fotografen tegenwoordig te bieden hebben. Robert Theunissen Hoofdredacteur SHUTR.photo
Dit is een compilatienummer met artikelen en portfolio’s uit SHUTR.photo magazine, als cadeau voor trouwe abonnees van Zoom.nl. De reguliere SHUTR.photo verschijnt vier keer per jaar en heeft 196 pagina’s. In elk nummer staan negen spectaculaire portfolio’s en achtergrondartikelen over moderne ontwikkelingen in de fotografie. Mocht je geïnteresseerd zijn in een abonnement, ga dan naar www.zoom.nl/shutr.
.PHOTO | COLLECTOR’S EDITION
SHUTR CE_007_Voorwoord_v2.indd 7
28-11-16 15:18
OVER DE COVER
9
door Jorrit Dijkstra
Over de cover SIMON DAVIDSON www.simondavidson.com.au
‘HIJ DROEG EEN OUDERWETS GROTE FILMCAMERA BIJ ZICH, NIET ZO EENTJE WAAR JE KIEKJES MEE SCHIET.’
T
oen de Australische fotograaf Simon Davidson hem zag lopen tijdens de jaarlijkse Speed Week op de zoutvlaktes van Lake Gairdner in Zuid-Australië stapte hij direct op hem af. “Hij droeg een ouderwets grote filmcamera bij zich, niet zo eentje waar je kiekjes mee schiet. Dat trok mijn aandacht”, herinnert hij zelfs heel wat jaren later nog. “Zijn naam is - zeer toepasselijk - Kyle Ford en zijn vader bleek de grondlegger van het eerste hotrod magazine
in Australië te zijn. De hele familie, inclusief zijn broer, komen al op Speed Week sinds het begin en hebben een lange historie in de scene. Die gasten zijn échte hotrodders.” Het was echter geen toeval dat de twee gemeenschappelijke vrienden bleken te hebben en uiteindelijk zelf bevriend raakten, want Davidson heeft het een persoonlijk streven gemaakt het afgelopen decennium de custom car cultuur in zijn thuisland vast te leggen.
.PHOTO | COLLECTOR’S EDITION
SHUTR CE_009_Over de cover.indd 9
28-11-16 15:19
10
OEUVREPORTFOLIO
Rarindra Prakarsa
Rarindra Prakarsa
MEESTER VAN HET LICHT Fysiek is de Indonesische fotograaf Rarindra Prakarsa een weinig opvallende verschijning: zijn gelaat jong en bebrild. Zijn werk is daarentegen groots, imposant, bijna magisch. Van felgekleurde landschappen tot rauwe portretten, alles heeft één rode draad: perfecte lichtval. Door Patrizia Arena
SHUTR CE_010-017_OPF Rarindra Prakarsa_v2.indd 10
28-11-16 15:20
11
OEUVREPORTFOLIO
Rarindra Prakarsa
Red One
.PHOTO | COLLECTORS EDITION
SHUTR CE_010-017_OPF Rarindra Prakarsa_v2.indd 11
28-11-16 15:20
18
OEUVREPORTFOLIO
Alex S. MacLean
Alex S. MacLean
DE LUCHTWANDELAAR Hoog boven zijn land brengt de Amerikaanse fotograaf Alex S. MacLean in beeld hoe de mens het landschap verandert. In zijn eentje trekt hij eropuit in zijn vliegtuigje. Zonder een hand aan de stuurknuppel maakt hij foto’s uit het open raam. Daarbij verloor hij al eens een lens, maar het doel heiligt de middelen. “Ik wil mensen bewust maken van ons vervuilende bestaan.” Door Jan Bosteels
SHUTR CE_018-025_OPF Alex S MacLean_v2.indd 18
28-11-16 15:22
OUEVREPORTFOLIO
Alex S. MacLean
25
Blue tankers in train yard (Wheeling, West Virginia)
Untitled (Lido Spina, Italy)
.PHOTO | COLLECTOR'S EDITION
SHUTR CE_018-025_OPF Alex S MacLean_v2.indd 25
28-11-16 15:22
26
OEUVREPORTFOLIO
Jean-François Rauzier
Jean-François Rauzier
DWALEN DOOR HYPERFOTO’S In 2002 bedacht de Franse fotograaf Jean-François Rauzier het concept ‘Hyperfoto’: een gemanipuleerd beeld dat bestaat uit tientallen, honderden of zelfs duizenden perfect aan elkaar geplakte foto’s. Het resultaat: een hyperreële of surreële kijkervaring. Door Jan Bosteels
SHUTR CE_026-033_OPF Jean-François Rauzier_v2.indd 26
28-11-16 15:23
OEUVREPORTFOLIO
Jean-Franรงois Rauzier
27
.PHOTO | COLLECTORS EDITION
SHUTR CE_026-033_OPF Jean-Franรงois Rauzier_v2.indd 27
28-11-16 15:23
40
A A N S T O R M E N D TA L E N T
De nieuwe garde Er is genoeg fotografisch talent in Nederland. Maar wie zijn ze en hoe vernieuwend is hun werk? Vers van de verschillende fotografieopleidingen belichten we hier zes jonge fotografen. Tijd voor de nieuwe garde! Door Sanne Ruhaak
Fotoacademie Amsterdam
J
aasir wil vooral één ding laten zien: de mens en de wereld waarin deze mens leeft. Wat opvalt is dat zijn foto’s vaak met een analoge camera en op zwart-witfilm zijn geschoten. “Niet dat het medium analoog of digitaal me uitmaakt,” verzekert hij, “maar ik vind het fijn om met zwart-witfilms te werken en die zelf thuis te ontwikkelen.” Helemaal anti-digitaal is Jaasir niet. Hij legt zijn negatieven altijd nog even onder de scanner om ze vervolgens door Lightroom te halen. “That’s it! Ik vind de mogelijkheden van Photoshop supertof, maar zelf heb ik er weinig mee. Ik vind het wel prettig om te werken met de beperkingen en het verkennen van de analoge fotografie. Die zogenaamde beperkingen geven me rust. Als ik Photoshop open, word ik al onrustig van al die toeters en bellen.” Voor commerciële opdrachten en werk voor de academie is het anders, daar schiet ook Jaasir ‘gewoon’ digitaal. Niet alleen zijn keuze voor techniek, ook de thematische invulling is afhankelijk van het project waaraan Jaasir werkt. “In mijn projecten van straatfotografie en (sociaal) documentairefotografie staat ‘de mens’ en zijn wereld centraal. Ik breng tijd met mensen door en vorm een vertrouwensband. Daarna ben ik ‘the fly on the wall’. In mijn meer persoonlijke autonome projecten is dat niet per se zo. Daar verwerk ik vaker mijn eigen ideeën, concepten, experimenten en gevoel. De beelden moeten dan vooral voor de kijker interessant zijn. Dat vind ik belangrijk, dat de toeschouwer bij een beeld zijn persoonlijke interpretatie kan maken en gevoel kan hebben.”
© halux visions
JAASIR LINGER (25)
‘IK VIND HET WEL PRETTIG OM TE WERKEN MET DE BEPERKINGEN.’
www.jaasirlinger.com
SHUTR CE_040-045_Nieuwe garde_v2.indd 40
28-11-16 15:26
A A N S T O R M E N D TA L E N T
41
NIKÉ DOLMAN (24)
‘ER ZITTEN GEEN VERSCHILLENDE LAGEN OF INGEWIKKELDE CONCEPTEN ACHTER.’
Willem de Kooning Academie Rotterdam
A
ls het aan Niké ligt, kun je in veel dingen iets interessants zien. Daarvoor moet je alleen wel goed om je heen kijken. Gewapend met een camera legt ze vast wat haar opvalt. Juist de beelden die anderen missen, pikt ze eruit. “Mensen kijken niet echt meer om zich heen. In de trein of in de wachtruimte voor een vliegtuig, altijd kijkt men naar beneden. Daardoor missen ze veel interessante beelden. Die alledaagse dingen fotografeer ik. Iemand kan bijvoorbeeld een giga-fluorescerende jas aanhebben die zalig afsteekt tegen een donkere achtergrond.” Wat direct opvalt aan het portfolio van Niké is de rijkheid aan contrast. Van de beelden die ze onderweg schiet maakt ze uitsneden zodat een bepaalde lichtval iets simpels verheft tot iets speciaals. “Mijn fotografie is wat het is”, omschrijft Niké haar werk. “Er zitten geen verschillende lagen achter of ingewikkelde concepten over identiteit of gender.” Zelf kan ze flink onder de indruk raken van het werk van anderen. “Mijn grootste inspiratiebronnen zijn Saul Leiter, Philip Lorca di-Corcia en Viviane Sassen. Als ik een foto echt helemaal te gek vind, kan ik er minutenlang naar kijken en krijg ik soms hartkloppingen omdat ik het zo mooi vind. Dat heb ik niet met andere kunstvormen.” De enige manier om beter te worden in haar vak, is veel fotograferen, denkt Niké. En dat is precies waar de academie haar toe verplicht. “Ik ga nu mijn afstudeerperiode in. Mijn ambitie is om daarna altijd vrij werk te blijven maken. Het liefst bijna alleen maar, zodat ik alleen alle leuke betaalde opdrachten kan doen die op mijn pad komen. Op dit moment gaat het met betaald werk naast school best oké. Ik kan nu ongeveer een jaar leven van wat ik met mijn fotografie verdien.” www.instagram.com/nikedolman
.PHOTO | COLLECTOR’S EDITION
SHUTR CE_040-045_Nieuwe garde_v2.indd 41
28-11-16 15:26
48
SERIEPORTFOLIO
Carl Warner
Carl Warner (1963) De Britse reclamefotograaf Carl Warner volgde een fotografieopleiding aan het Maidstone Art College en de London College of Printing. Na een korte periode als assistent voor diverse reclamefotografen vestigde hij zich in 1986 als zelfstandig fotograaf. Hoewel hij houdt van landschapsfotografie, verdient hij zijn geld als succesvol stillevenfotograaf voor commerciële opdrachtgevers. Een
EETBAAR LANDSCHAP
tijd geleden bedacht hij ‘Foodscapes’, dat in de smaak valt bij voedselproducenten. Warner heeft zijn studio in hartje Londen, pal om de hoek van de Borough Market waar hij de ingrediënten voor zijn foto’s betrekt. In 2010 kwam zijn eerste boek Carl Warner’s Food Landscapes uit en daarna volgde zijn kinderboek A World of Food, waarin de foto’s zijn geïllustreerd met gedichten van Warner zelf. www.carlwarner.com
Een kokosnoot wordt een hooiberg, broodkorsten zijn rotsen en rode kolen verbeelden een onheilspellend golvende zee. De Britse fotograaf Carl Warner laat bij de fruitstal zijn fantasie de vrije loop en creëert sprookjesachtige landschapsfoto’s gemaakt van voedsel. Door Olga van Ditzhuijzen
Carl Warner SHUTR CE_048-053_SPF Carl Warner_v2.indd 48
RECHTS:
Fishcape
28-11-16 15:30
SERIEPORTFOLIO
Carl Warner
49
.PHOTO | COLLECTOR'S EDITION
SHUTR CE_048-053_SPF Carl Warner_v2.indd 49
28-11-16 15:30
60
SERIEPORTFOLIO
Harry Fayt
Harry Fayt (1979) De Luikse fotograaf Harry Fayt werkt van kinds af aan al als professional. Sinds zijn zeventiende af gefascineerd door de onderwaterwereld en legde zich aanvankelijk toe op het portretteren van baby’s onder water. Later kwamen daar onderwater-modeshoots bij en sinds teen aantal jaren legt hij zich ook toe op naakten. Onder water werkt hij met dezelfde camera als in de studio, zijn Canon
ADEMLOOS AFDRUKKEN
EOS 5D Mark II, maar dan verpakt in een waterdichte camerahoes. www.harryfayt.com
De Belgische fotograaf Harry Fayt is gefascineerd door vrouwen en water. Twee passies die hij combineert in een reeks adembenemende en mysterieuze foto’s. Ontdaan van zwaartekracht zweven zijn modellen in een eigen universum.
Harry Fayt Door Jan Bosteels
SHUTR CE_060-065_SPF Harry Fayt_v2.indd 60
28-11-16 15:33
SERIEPORTFOLIO
Harry Fayt
61
.PHOTO | COLLECTOR'S EDITION
SHUTR CE_060-065_SPF Harry Fayt_v2.indd 61
28-11-16 15:34
72
SERIEPORTFOLIO
Thijs Wolzak
Thijs Wolzak (1965) Al op de middelbare school ontdekte Thijs Wolzak zijn passie voor fotografie. Zijn vervolgopleiding Natuurkunde wisselde hij dan ook al snel in voor een opleiding aan de Rietveld Academie en de School voor de Fotografie. Bij die laatste werd het voor hem een sport om standaard opdrachtjes tรณch spannend en verrassend te maken: iets wat nog altijd tekenend is voor zijn werk vandaag de dag.
HET LEVEN IN EEN OOGOPSLAG
www.thijswolzak.nl
De levensverhalen die Thijs Wolzak hoort, vertelt hij met zijn camera en extreme groothoeklens. De hoofdrolspelers poseren in hun eigen leven, in de veelal bijzondere ruimtes waar ze zoveel tijd doorbrengen. Het is zoals het is, laat de fotograaf zien. Zonder veel aan het toeval over te laten. Door Patrizia Arena
Thijs Wolzak SHUTR CE_072-077_SPF Thijs Wolzak_v2.indd 72
RECHTS:
Binnenkijken/NRC Handelsblad Sylvia in het atelier van haar man Carel Willink. Op de ezel staat het schilderij waaraan hij werkte vlak voordat hij stierf in 1983.
28-11-16 15:34
SERIEPORTFOLIO
Thijs Wolzak
73
.PHOTO | COLLECTOR'S EDITION
SHUTR CE_072-077_SPF Thijs Wolzak_v2.indd 73
28-11-16 15:34
78
ACHTERGROND
Portretfotografen
Let’s face it
10 PORTRETFOTOGRAFEN DIE JE MOET KENNEN Door Jeroen Jazet
SHUTR CE_078-082_10 portretfotografen_v2.indd 78
Van alle foto’s op de wereld is nog steeds meer dan de helft een portretfoto. Het gezicht van een mens spreekt tot de verbeelding, en de lijst met legendarische portretfotografen is dan ook groot. Een subjectieve selectie van tien toppers, met een vleugje vaderlandsliefde.
28-11-16 15:35
ACHTERGROND
Portretfotografen
Anton Corbijn
Arnold Newman
Al op zijn 17e rolde Anton Corbijn (1955) de popfotografie in: hij werd toen hoofdfotograaf van muziekblad Oor. Daarna groeide Corbijn uit tot een wereldwijd vermaarde fotograaf, met name door zijn werk voor de Ierse band U2. Maar Corbijn is breder georiënteerd en werkte veel met Metallica, REM en Depeche Mode – om maar een paar namen te nomen. Hij beperkt zich niet tot fotografie, maar regisseert ook videoclips – zo’n 75 stuks – en is sinds kort ook speelfilmregisseur. Voor Control, een film over de zelfmoord van Joy Division-zanger Ian Curtis, ontving hij in 2007 twee prijzen op het filmfestival van Cannes. Ter gelegenheid van de zeventigste verjaardag van princes Beatrix maakte de fotograaf drie portretten van de vorstin. Hierin zie je helaas duidelijk de beperking die de RVD hem heeft opgelegd: Corbijn gedijt het best als hij alle vrijheid heeft. Hij houdt ervan om imago’s van bekende personen een tikkeltje bij te buigen, zonder ze te breken. Zo maakte hij een verwilderd portret van Luciano Pavarotti en zette hij Danny DeVito neer als een klein kind met een ballon. Corbijn heeft een uitgesproken eigen stijl met rauwe, sepiatone, dichtgelopen zwart en onscherpe kenmerken. “Ik ben niet zo goed in scherpstellen”, zei hij ooit in een interview.
De Amerikaan Arnold Newman (1918-2006) was een van de bekendste portretfotografen van zijn tijd. Hij pionierde vooral met het omgevingsportret: hij probeerde zijn modellen in een zorgvuldig gecomponeerde achtergrond te plaatsen. Hij verklaarde hierover: “We kunnen meer over de persoon te weten komen als we zien welke gordijnen hij heeft en het kantoor zien waar hij werkt”. Newman fotografeerde veel van de groten der aarde, onder wie John F. Kennedy, Alfred Stieglitz, Igor Stravinsky, Ansel Adams en Bill Clinton. Hij werkte voor bladen als LIFE, Look en The New York Times Magazine. Zijn bekendste foto is die van de Duitse industrieel Alfried Krupp, gemaakt in een fabriekshal. Newman, zelf joods, wist van de nazisympathieën van Krupp. Hij stelde twee flitslampen zo op, dat de industrieel er uit kwam te zien als een monster. Toen Krupp de foto zag, was hij furieus. Newman bestempelde de foto als “een klein momentje van wraak”. Een ander bijzonder portret is dat van Otto Frank, de vader van Anne Frank. Newman ontmoette hem in 1960 toen hij samen met zijn vrouw een bezoek bracht aan Nederland, ten tijde dat het Anne Frank Huis werd geopend. Na het zien van Newmans foto’s stemt Frank toe om te poseren in het Achterhuis. Het resultaat is een indrukwekkende foto van een duidelijk aangeslagen Otto Frank.
www.antoncorbijn.com
79
www.arnoldnewmanarchive.com
.PHOTO | COLLECTOR’S EDITION
SHUTR CE_078-082_10 portretfotografen_v2.indd 79
28-11-16 15:35
84
SHUTR.PHOTO COLLECTION
Stefan Witte
SHUTR Special_084-085_Werk aan de muur.indd 84
NIEUW in de collectie
28-11-16 17:40
SHUTR.PHOTO COLLECTION
Stefan Witte
85
SHUTR.PHOTO COLLECTION IS EEN VERZAMELING ADEMBENEMENDE FOTO’S, SAMENGESTELD DOOR DE REDACTIE. IEDERE EDITIE ZAL DEZE COLLECTIE ZICH UITBREIDEN. HIERMEE BIEDEN WE JOU DE MOGELIJKHEID OM DE FOTOGRAFIE VAN SHUTR.PHOTO IN HUIS TE HALEN, IN HET FORMAAT EN MATERIAAL DAT PAST IN JOUW INTERIEUR. BOVENDIEN GAAT HET GROOTSTE DEEL VAN DE OPBRENGST NAAR DE FOTOGRAAF.
Falling asleep Stefan Witte (1975) is van beroep multimedia ontwerper bij Beeldloods en hij ziet zijn fotografie daar als een uitvloeisel van. Stefan noemt zichzelf beelddenker en beeldmaker. Hij werkt het liefst vanuit een verhaal, dat hij omzet in een spectaculair of juist ingetogen beeld. Vaak is zijn werk goed in te zetten voor reclamedoeleinden en voor het visualiseren van concepten. Naast commerciële opdrachten is Stefan ook initiatiefnemer van eigen projecten. Hij is nu bezig met het omzetten van verhalen uit het boek De Mythe van Texel tot beeldverhalen. “Deze foto is tot stand gekomen als een ‘challenge’. De opdracht luidde ‘foto onder het mes’, waarbij het de bedoeling was om een foto van een andere fotograaf goed te bestuderen en na te maken. Jeremy Geddes had ik al een tijdje op mijn lijstje van favorieten staan en het leek me een stevige uitdaging om een poging te wagen met een van zijn werken, a perfect vacuum. De foto is uiteraard in delen gemaakt. Het eerste deel in de studio met model Esther Moerbeek. Zij zat op een tafel en liet zich elke keer achterovervallen tot ik het juiste shot had. De slaapkamer is gefotografeerd in een leegstaande villa in Bloemendaal. Daarna bleef de kwestie ‘het raam’ over. Tristan Bethe, een oud-collega, is een uitstekende 3D-er die er wel wat voor voelde om dit klusje te klaren.”
Wil jij deze foto aan de muur? Bestel deze foto via www.shutr.photo/collection In goede samenwerking met:
.PHOTO | COLLECTOR’S EDITION
SHUTR Special_084-085_Werk aan de muur.indd 85
28-11-16 17:40
86
ACHTERGROND
Popfotografie
AMBASSADEUR VAN DE
ROCK STER POPFOTOGRAFIE IN OPDRACHT Door Han Ceelen
SHUTR CE_088-093_Achtergrond - Ambassadeur van de rockster.indd 86
Het is een uitstervend ras: de popfotograaf die avond aan avond voor het podium grote namen dicht op de huid zit. In plaats van artistieke vrijheid willen platenbazen liever zelf een ‘sfeer’ bepalen, en ook tijdschriften kiezen vaak voor de kant-en-klare publiciteitsfoto’s. Kees Tabak, Adrie Mouthaan en Paul Bellaart over deze ‘gecontroleerde’ vorm van fotografie.
28-11-16 15:44
ACHTERGROND
Popfotografie
87
Zanger Barry Hay van Golden Earring (2012)
“W
eet je wat artiesten in het verleden vroegen als ze bij me kwamen voor een sessie?”, zegt Kees Tabak. “Wat ik van plan was.” Hij lacht hartelijk om zijn eigen woorden, want tegenwoordig is zoiets volgens hem ondenkbaar. Ieder zichzelf respecterend bandje heeft immers een marketingplan. Zelfs de leden van Golden Earring stuurden hem bij de shoot voor hun album Tits’n Ass al snapshots toe ter inspiratie. Niet dat Tabak zich daar veel van heeft aangetrokken. “Ik ken die jongens van haver tot gort. Ik weet wat ze willen. Ik heb ook geen dure set of locatie gebruikt, maar ze gewoon gefotografeerd bij een concerthal. Iedereen was dolblij met het resultaat.”
Pronkstukken Tabak is een klinkende naam in de Nederlandse popfotografie. Samen met andere pioniers als Gijsbert Hanekroot, Nico van der Stam, Lex van Rossen en Anton Corbijn zette hij het genre in de jaren zeventig en tachtig op de kaart. Het was de tijd dat het geld niet op kon in de muziekindustrie, en Amsterdam was een populaire bestemming voor Amerikaanse acts die in Europa wilden doorbreken. Velen van hen wist Tabak voor zijn lens te krijgen, in hotels als het Americain of in zijn eigen studio’s aan het Oudekerksplein en de Egelantiersgracht. In Tabaks huidige onderkomen in Amsterdam-Noord is dat roemruchte verleden overal zichtbaar. De wanden van de loodsachtige ruimte hangen vol met foto’s van popsterren: van Wende Snijders tot Bono, van Doe Maar tot Bryan Ferry. Pronkstuk is de collectie beelden
‘SOMS ONTSTAAT EEN VERTROUWENSBAND TUSSEN BAND EN FOTOGRAAF, DIE RESULTEERT IN EEN JARENLANGE SAMENWERKING.’ van een jonge Madonna uit 1984. Een paar weken voordat zij haar eerste wereldhits scoorde met Holiday en Like a Virgin, legde Tabak haar in Amsterdam vast voor Nieuwe Revu. Hij verkoopt de foto’s nog iedere maand. Maar die gouden jaren zijn allang voorbij, zegt de fotograaf. De neergang begon volgens hem met de komst van MTV, toen bands hun promotiebudgetten liever staken in videoclips. Lucratieve fotoshoots in Los Angeles waren daarmee van de baan, en bij komst naar Nederland trokken bands nog slechts één dag uit voor promotie in plaats van twee. Later begonnen artiesten en hun management steeds meer beperkingen op te leggen aan fotografen. Ze kregen geen persoonlijke sessie meer met de artiest, maar moesten
.PHOTO | COLLECTOR’S EDITION
SHUTR CE_088-093_Achtergrond - Ambassadeur van de rockster.indd 87
28-11-16 15:44
98
colofon
Redactie Robert Theunissen (hoofdredacteur/ uitgever) Hans Kluppel, Maarten Jacobi Eindredactie Theske Slijkerman, Annemarie Korevaar, Joni Hendrix Medewerkers Patrizia Arena, Jan Bosteels, Han Ceelen, Jorrit Dijkstra, Olga van Ditzhuijzen, Jeroen Jazet, Pieter van Leeuwen, Mike Raanhuis, Sanne Ruhaak, Johan de Vos Vormgeving Aico Turba (art director) Ilona Moerland, Bert Sluyter, Samantha van Roosenbeek Omslagfoto Simon Davidson Advertentie-exploitatie Marcel Schaper, e-mail: marcel@shutr.photo, telefoon: 023 - 54 30 057 Marketing Boudewijn Muijser
Geïnspireerd? Word abonnee en ontvang 4 edities SHUTR.photo voor maar € 31,80
Contact SHUTR.photo www.shutr.photo redactie@shutr.photo Richard Holkade 8 2033 PZ Haarlem +31 (0)23 543 00 00 Productie Marco Verhoog Technische realisatie en distributie Senefelder Misset, Doetinchem (druk), Betapress (distributie Nederland), AMP (distributie België) Klantenservice Klantenservice Reshift Digital, Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem tel: 023 – 536 4401 (op werkdagen tussen 10.00 en 14.00), e-mail: klantenservice@reshift.nl Abonnement SHUTR.photo Abonnee worden? Ga naar: www.shutr.photo voor de meest recente abonnementsaanbiedingen. De prijs voor een jaarabonnement van 4 edities bedraagt per ingang van editie 1 van 2016 € 31,80. Voor verzending buiten Nederland worden extra kosten gerekend. Een los nummer kost € 9,95. Equrion Services B.V. verzorgt de financiële afhandeling voor Reshift Digital B.V. Na de eerste abonnementsperiode wordt het abonnement stilzwijgend voortgezet voor onbepaalde tijd en betaalt u de reguliere abonnementsprijs. Vanaf dat moment is het abonnement opzegbaar met inachtneming van een opzegtermijn van 3 maanden. Uw opzegging ontvangen wij bij voorkeur telefonisch. U kunt de Klantenservice op werkdagen tussen 10 en 14 uur bereiken via 023 – 536 4401. Verhuizing, bezorgklachten en vragen Ga hiervoor naar www.mijnreshift.nl, de digitale klantenservice van Reshift Digital, de uitgever van SHUTR.photo. Nadat u zich hebt geregistreerd, kunt u voortaan inloggen met uw e-mail-adres en wachtwoord. Persoonsgegevens Wij nemen uw gegevens, zoals naam, adres en telefoonnummer, op in een gegevensbestand. De verwerking van uw gegevens is aangemeld bij het College Bescherming Persoonsgegevens in Den Haag door Reshift Digital, de verantwoordelijke voor uw gegevens. De gegevens worden gebruikt voor de uitvoering van met u gesloten overeenkomsten, zoals de abonnementen-administratie. Daarnaast kunnen wij uw gegevens gebruiken om u op de hoogte te houden van interessante informatie en/of aanbiedingen. Uw gegevens kunnen aan door ons zorgvuldig geselecteerde partijen ter beschikking worden gesteld. De gegevens kunnen, samen met hun informatie over u, worden geanalyseerd om de aanbiedingen en/of informatie zoveel mogelijk op uw interesses af te stemmen. U kunt bij het opgeven van uw gegevens bezwaar maken tegen beschikbaarheidstelling van uw gegevens aan derden. Ook kunt u uw eigen gegevens opvragen en verzoeken ze te corrigeren of te verwijderen. Stuur hiertoe een kaartje aan Klantenservice Reshift Digital, Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem.
SHUTR.photo is een uitgave van Reshift Digital Disclaimer Hoewel uiterste zorg is besteed aan SHUTR.photo, aanvaardt de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in het blad, online of enig andere digitale versie van SHUTR.photo. Alle in SHUTR.photo genoemde prijzen zijn onder voorbehoud (van wijzigingen en typfouten). Auteursrechten: © 2016 by Reshift Digital, Haarlem. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
ISSN: 2214-1723
SHUTR CE_098_Colofon.indd 98
Kijk snel op www.shutr.photo 28-11-16 15:40