6
FOTOGRAFEREN IN DE TROPEN DEZE 5 TIPS HELPEN JE OP WEG
€ 5,99 • JULI 2014
SCHERPTE EN ONSCHERPTE OP DE JUISTE PLAATSEN WORKSHOP WERKEN MET LAGEN IN PHOTOSHOP
100% F
Portret op locatie
OTO’S VAN LEZERS
Zo maak je snel betere buitenportretten BEELDBEWERKING OP JE TABLET OF SMARTPHONE NIEUWE TREND: FOTOGRAFEER MET EEN LOSSE LENS
JULI 2014
6
TEST SUPERCOMPACTS MET GROTE SENSOR
HET GOUDEN UUR NATUURFOTOTIPS VAN EEN PRO DOORBREEK DE REGELS WEES ORIGINEEL HARD LICHT ZO MAAK JE TOCH PERFECTE FOTO’S
opening
Pamela Bakhuizen (Pamms) ISO 250 ∙ F4,0 ∙ 24 mm ∙ 1/250 SEC
6
Vangnet
↘
Een tijdschriftfotograaf vertelde mij ooit een horrorverhaal. Hij moest een foto maken van een beroemde voetballer, maar die werkte niet erg mee. “Je hebt tien minuten”, zei hij tegen de fotograaf, “en daarin mag je vijf keer klikken.” De fotograaf stelde zijn licht en achtergrond in de eerste vijf minuten op en maakte snel de eerste foto. De voetballer stak zijn vinger op en zei: “Eén!” Net op dat moment maakte de fotograaf de tweede foto en daar stond de voetballer dus met open mond en opgestoken vinger op. “Twee”, zei de voetballer. Bij de drie volgende foto’s zat wel wat bruikbaars, maar uiteindelijk werd de foto niet geplaatst. Het management van de voetballer keurde hem af omdat hun cliënt er niet representatief genoeg op stond. Dit zijn excessen in het vak van portretfotograaf, maar het blijft een uitdaging om te presteren in onbekende omstandigheden. Fotografie op locatie lijkt in dat opzicht op jazz. Het is improviseren met de middelen die je ter beschikking staan en je moet er ter plekke het beste van zien te maken. Dat geldt in hoge mate voor portretten op locatie. Hoe is het licht? Welke achtergrond gebruik je? Hoe is het model? Dat zijn zaken die je van tevoren meestal niet kunt inschatten, en waar je op het moment van
ZOOM.NL juli 2014
fotograferen het meeste uit moet halen. Net als bij het spelen van jazz, komt het daarbij aan op het vangnet dat je hebt opgebouwd. Dat bestaat uit je kennis, ervaring en de mogelijkheid om snel te kunnen denken en in een fractie van een seconde van inzicht te kunnen veranderen. Met dat vangnet willen wij je graag helpen in de cursus portretfotografie op locatie. Als vrijetijdsfotograaf heb je de mogelijkheid om op je gemak te oefenen. Eerst leer je de camera naar je hand te zetten, zodat je daar geen zorgen meer over hebt. Dan experimenteer je met interessante locaties en achtergronden. Daarna trap je het licht op zijn staart en als laatste leer je omgaan met je model. Als je dat allemaal in de vingers hebt, kun je naar buiten en gaan werken met omstandigheden die je minder in de hand hebt. Dat heeft Pamela Bakhuizen duidelijk gedaan met de hier geplaatste foto, want het plezier straalt er vanaf. Zij zag badkuipen in weilanden staan en dacht: daar kan ik meer mee. Ze maakte er een hele fotoserie mee. Zo buitte zij alle omstandigheden ter plekke uit en zette zelfs de horizon naar haar hand. Robert Theunissen hoofdredacteur Zoom.nl
7
INHOUD
TECHNIEK 10
Flits
44
15
Cameragadget
Expertcursus Scherpstellen Het is vaak essentieel dat jouw foto op de juiste punten scherp is. Reden genoeg om eens te bespreken wat scherpte is en - nog belangrijker - hoe je scherpe foto’s maakt.
10
Menik SS-28
54
Freelensing Freelensing is een manier van fotograferen waarbij je de lens los voor de camera houdt. Wij leggen uit hoe.
90
16
Fotograferen in de tropen In de tropen heb je niet altijd goed fotografie weer. Denise van Rijswijk is meermalen geweest en geeft tips om toch goede foto's te maken.
58
Mobiel fotobewerken Niet alleen fotograferen maar ook bewerken gaat steeds vaker mobiel. Wij laten een aantal handige apps zien en geven tips voor de beste bewerking op je mobiele apparaat.
INSPIRATIE 14
66
Multitest grote sensor compactcamera’s
In the Picture
Een compactcamera met een grote sensor belooft goede beeldkwaliteit in een kleine behuizing. Wij testen zes camera’s in kleurrijke omgeving van de Keukenhof.
Jan Teeuwen Jan maakt prachtige landschapsfoto’s met een lange sluitertijd. Dat doet hij in zijn woonomgeving bij Hillegom of gaat op reis naar bijvoorbeeld IJsland. Hij legt uit hoe hij te werk gaat.
93
28
Canon PowerShot G1X Mark II, Nikon 1 V3, Sony A600, Canon PowerShot D30, NIKKOR AF-S DX 18-300mm F3.5-6,3G ED VR
Fotografieregels zijn er om je houvast te geven. Maar het is wel eens leuk om dat allemaal los te laten en nog mooie foto’s te maken. Wij laten zien dat het kan.
50
28
Doorbreek de regels
Reviews
54
PRAKTIJK 22
Portfolioreview Gertjan Ketelaars gaat in de alle vroegte op pad voor de mooiste macrofoto’s in het gouden uur. Professioneel fotograaf Bas Meelker bekijkt zijn portfolio en geeft tips.
44
Basiscursus Portret op Locatie Je neemt je model mee naar buiten voor een mooie omgeving en zacht zonlicht. Maar waar moet je nog meer op letten? Wij helpen je op weg in deze basiscursus.
80
Community-nieuws
82
34
Hondenfotografie
Hard Licht Midden op de dag is het licht hard en de contrasten hoog. Niet ideaal om te fotograferen. Wij geven je tips dat je op deze zonnige dagen toch mooie foto’s kunt maken.
54
Miranda Schenkel begon haar eigen chihuahua Chico te fotograferen en doet nu ook fotoshoots van andere honden. Ze geeft tips hoe je je eigen hond ten voeten uit fotografeert.
41
Quickstart ZOOM.NL JULI 2014
9
flits
TEKST MICHIEL MULDER EN SUZANNE MARTENS
Samsung Galaxy K Zoom
Bellen met je camera
MET DE LEICA T INTRODUCEERT LEICA EEN NIEUW CAMERASYSTEEM dat een soort kruisbestuiving is tussen een digitale compactcamera en de roemruchte M-modellen. Deze compacte systeemcamera heeft een aantal voor Leica unieke features. Men had kunnen kiezen voor de technologie van partner Panasonic (micro fourthirds), maar in plaats daarvan werd een compleet nieuw systeem met eigen bajonet ontwikkeld rond de aps-c sensor van de Leica X2. Dit resulteerde in een bijzonder compacte body, die vanwege de degelijkheid uit een enkel blok aluminium wordt gefreesd. De bediening is beperkt tot de ontspanknop, twee instelwielen en een enorm touchscreen waarmee je in de praktijk de meeste instellingen regelt. Nogal afwijkend van het analoge gevoel dat Leica doorgaans presenteert. De Leica T beschikt over autofocus, een iso-gevoeligheid van iso 100-12.500 en sluitertijden van 30 tot 1/4.000 seconde. Filmen in Full HD is eveneens mogelijk. De camera is te bedienen via een smartphone met de gratis T-app. Wat de Leica T niet heeft, is een zoeker. Wil je toch een normaal zoekerbeeld, dan is er de los leverbare Visoflex. De Leica T kost als losse body € 1.525,- en in eerste instantie zijn twee objectieven beschikbaar: de Leica VarioElmar-T 18-56mm F3,5-5,6 ASPH. (€ 1.475,-) en de Leica Summicron-T 23mm F2 ASPH. (€ 1.629,-). Later volgt meer glas, maar met een adapter kun je ook M-objectieven gebruiken. De Leica T is leverbaar in zwart of aluminium. www.leica-camera.com www.transcontinenta.nl
10
www.samsung.nl
↘
Uit één stuk
↘
Leica T
SAMSUNG KONDIGT DE NIEUWE SAMSUNG GALAXY K ZOOM aan, een cameratelefoon met het dna van een Galaxy S5 en een groothoeklens met 10x optische zoom. De Galaxy K zoom bevat alle mogelijkheden van een Galaxy smartphone. De cameratelefoon heeft een 20,7 megapixel bsi cmos-sensor met 10x optische zoom. De K zoom filmt in Full HD. Het apparaat beschikt over optische beeldstabilisatie en de functies Auto Focus en Auto Exposure Separation zorgen voor de juiste balans tussen donker en licht. Ook in het donker maakt de Galaxy K zoom nog heldere foto’s door de Xenon Flash. Verder beschikt het toestel over vijf geoptimaliseerde filtersettings (Pro Suggest), de mogelijkheid om eenvoudig perfect getimede selfies te maken (Selfie Alarm) en Object Tracking, waarmee je heldere en gerichte foto’s van bewegende onderwerpen maakt. Bewerk je foto’s en video’s met de Studio app en deel deze vervolgens met vrienden en familie. De Galaxy K Zoom heeft een verkoopadviesprijs van € 499,-.
in the picture
‘Nabewerken is net zo belangrijk’
Jan Teeuwen Jan Teeuwen legt landschappen graag vast met een lange sluitertijd. Dat straalt voor hem rust uit. De nabewerking is voor hem net zo belangrijk als het fotograferen zelf. ‘Je haalt daarmee zo veel meer uit je foto.’ TEKST KIM VAN ARENDONK
Gewoon langs de weg gemaakt. Ik wilde de IJslandse paardjes graag fotograferen en het contrast tussen de lucht en het landschap maakte het helemaal af. Die paardjes bleven gewoon staan. Ze waren zo mak dat ze soms zelfs te dichtbij kwamen en bijna hun snuit in je lens duwden. ISO 100 ∙ F 9 ∙ 1/125 SEC ∙ 10 MM
16
Even voorstellen → Jan Teeuwen (48)
woont met zijn vrouw en drie kinderen in Hillegom. Hij werkt als hovenier, waarvoor hij veel buiten is. Hij heeft zijn camera wel eens meegenomen naar een klant, maar voor het merendeel trekt hij met zijn Canon EOS 60D de bollenvelden in. Ook in het buitenland gaat hij voor de mooiste landschapsfoto’s, getuige zijn fotografiereis naar IJsland onlangs. Jan is lid van een fotoclub waar hij laatst een workshop lange sluitertijd heeft gegeven. JANT.ZOOM.NL
↘
Wanneer ben je begonnen met fotograferen? Iets meer dan vijf jaar geleden. Ik heb daarvoor een analoogperiode gehad, ook eens een cursus gedaan, maar dat is in het slop geraakt. Ik begon weer in het digitale tijdperk met een Canon EOS 350D. Toen werd het pas echt een hobby.
ZOOM.NL JULI 2014
17
in the picture
1
1 Hier wilde ik de waterval met mensen fotograferen, zodat er goed te zien is hoe immens hij is. Ik moest wel even wachten tot er mensen kwamen. Ik stond hier met mijn voeten in het water, daar had ik goede schoenen voor meegenomen. ISO 100 ∙ F 9 ∙ 1/5 SEC ∙ 10 MM
2 Dit was echt een cadeautje. Het weer was heel slecht voorspeld, dus heb ik met mijn fotografievriend heel lang getwijfeld om naar de Haterste Vennen te gaan. Toch gegaan en dan krijg je dit. ISO 100 ∙ F 11 ∙ 1/160 SEC ∙ 20 MM
2
3 Zomer in Katwijk. Ze waren al aan het opruimen, maar ik heb gevraagd de stoel nog even te laten staan. In combinatie met dat flesje … dat was voor mij echt zomer. Helaas hebben ze hier alles opgespoten met zand en ziet de locatie er nu heel anders uit. ISO 100 ∙ F 8 ∙ 50 SEC ∙ 10 MM
‘Ik photoshop totdat ik het gewenste resultaat heb bereikt’ 18
Waarom fotografie?
Hoe kom je aan die ideeën?
Je ziet zo veel mooie beelden om je heen, die wil je vastleggen. Fotografie is dan de toegankelijkste manier om dat te doen, meer dan schilderen bijvoorbeeld. Soms heb ik er ook wel eens genoeg van hoor. Als ik heel veel met fotografie bezig ben geweest, ben ik er wel even klaar mee. Maar nooit lang. Dan komen de ideeën weer en ga ik aan de slag.
Ik zie zo veel mooie dingen om me heen. Ook als ik ’s ochtends vroeg naar mijn werk ga of op vakantie ben. Misschien heeft het met mijn werk als hovenier te maken, maar dan zie ik prachtige landschappen en die wil ik dan vastleggen. Als je meer weet van de techniek, weet je ook beter wat je moet doen om tot een mooie foto te komen.
3
Tips van Jan Ken je camera Bij landschapsfotografie sta je vaak in het halve donker te werken, net voordat de zon opgaat. Zorg dan dat je je camera blindelings kent. Dat kost tijd, dus oefen veel.
Nabewerking Verdiep je in een bepaalde software en besteed dan eens wat extra aandacht aan de nabewerking. Het levert je zo veel mooiere foto’s op. Daarvoor moet je wel in raw werken, zodat je meer ruimte hebt om te bewerken.
Een van jouw technieken is een lange sluitertijd. Hoe is dat gekomen? Ik zag dat soort foto’s online en vond het direct erg mooi. Het straalt heel veel rust uit. Dan ga je zelf uitzoeken hoe dat gemaakt wordt of je vraagt het aan fotografen. Dat vind ik wel ideaal aan een website als Zoom.nl. Ik heb daar een hele hoop geleerd, gewoon door te vragen hoe de foto’s gemaakt zijn. Ik leerde al snel dat je een grijsfilter nodig hebt om overdag foto’s met een lange sluitertijd te maken. Na lang twijfelen heb ik er uiteindelijk een aangeschaft en ben ik aan de slag gegaan.
Sta even stil Kom je op een nieuwe locatie, sta dan eerst even stil. Geniet van de stilte, de rust, de optrekkende mist en ga dan pas fotograferen. Je ziet dan net even meer, waardoor je foto’s beter worden.
ZOOM.NL juli 2014
Had je het direct onder de knie? Nee, natuurlijk niet. De eerste foto’s mislukken altijd, het is een kwestie van blijven doorgaan. Ik ben blijven experimenteren
met instellingen totdat ik het gewenste resultaat had. Sowieso heb ik nu zoveel gewerkt met mijn camera dat ik die in het donker kan bedienen. Fijn als je in het donker moet fotograferen, zoals ik laatst bij het noorderlicht. Ik ken mijn camera blind.
Hoe ga jij te werk bij je langesluitertijdfoto’s? Ik maak eerst een proefopname zonder filter. Dan bereken ik welke sluitertijd ik moet kiezen als ik mijn 10-stops grijsfilter erop schroef. Die stel ik in en zet mijn grijsfilter op het objectief. Dan maak ik nog een proeffoto met de instellingen die ik berekend heb. Op het histogram kan ik zien of het goed belicht is. Vaak maak ik vier of vijf foto’s. Het is ook een kwestie van ervaring. Als ik nu naar buiten kijk, weet ik al wel een beetje welke instellingen ik moet kiezen voor een goed belichte foto.
19