REVIEW NIKON Z5 NIEUWSTE APS-C VLAGGENSCHIP
EXTRA DIK DUBBELNUMMER
148 PAGINA’S!
FOTOGRAFEER
WINTERS WILD IN NEDERLAND
EXPERTCURSUS
FOTOGRAFEER DE
WINTER
IN AL HAAR EXTREMEN ZO GEBRUIK JE
AUTOFOCUS
VOOR PERFECT SCHERPE FOTO’S
BASISCURSUS
LEER WERKEN MET
REFLECTIES
OP REIS IN DUITSLAND
DE 10 MOOISTE FOTOLOCATIES
BIJZONDER PORTRETLICHT
CREËER EEN ADEMBENEMENDE SETTING € 9,95 • JANUARI/FEBRUARI 2021 02101
PHOTOSHOP TUTORIAL: MAAK STAP VOOR STAP EEN
SPECTACULAIRE HDR-AVONDFOTO
8 718226 104502
IN THE PICTURE OPENING
RAOUL BAART, WEIMARAAN.ZOOM.NL MODEL: MEGAN VAN DEN BERG NIKON D800 · ISO 400 · F 1.4 · 1/160 SEC · 50MM
Op zoek naar de ‘echte winter’ ↘
Het winterseizoen is eigenlijk altijd wel een bijzondere periode voor de fotograaf. De afwezigheid van licht en de grote aantallen grauwe dagen zorgen ervoor dat veel mensen de camera een tijdje in de kast laten staan. Zonde, want de winter biedt juist ook unieke kansen. Neem bijvoorbeeld de relatief late zonsopkomst, waardoor ik eigenlijk altijd een camera meeneem op weg naar mijn werk. Het is dé manier om zonder al te veel moeite een blauw uurtje in de ochtend mee te pakken, een stad te zien ontwaken of de eindeloze magentatinten in een ochtendlucht vast te leggen. Daarbij is de winter een tijd van extremen – helaas niet per se meer in Nederland, maar gelukkig nog wel op andere plekken. Daarom heeft natuurfotograaf Albert
ZOOM.NL JANUARI/FEBRUARI 2021
Dros een uitgebreide expertcursus geschreven voor dit dubbelnummer. We gaan op zoek naar de ‘echte winter’, maar kijken ook hoe je als fotograaf kunt omgaan met de extreme weersomstandigheden die daarbij horen. Tot slot staan ook portretfotografen voor een uitdaging: er is weinig licht beschikbaar, waardoor je al snel op zoek moet naar bijzondere lichtbronnen. In de basiscursus helpen we je daarbij. Maar ook dát is onderdeel van de ‘echte winter’: omgaan met de beperkingen die je hebt als fotograaf, en daar het allerbeste uit halen. MAARTEN JACOBI HOOFDREDACTEUR ZOOM.NL
5
IN THE PICTURE INHOUD
PRAKTIJK 14 Basiscursus Bijzonder portretlicht Inspiratie voor bijzondere lichtvormen voor portretfotografie!
94
38 De perfecte autofocus In iedere situatie de juiste autofocus!
44 Fotografen voor Elkaar Nabewerking: van dag naar nacht!
54 Hands On: Noorderlicht
53 #Zoom.nl
56 Foto-edit: Een avondfoto in HDR
66 Portfolioreview Fotograaf Eline de Jager beoordeelt het portfolio van Jacqueline Hein.
64 Spoedcursus:
14
70 Fotografiegeheimen:
Winterfenomeen
Interieurfotografie
76 Quickstart: Foto’s delen in Adobe Lightroom
De diepte in met drie experts uit het vakgebied!
77 Quickstart: Foto’s
98 De top 10 fotolocaties
exporteren in Adobe Lightroom
in Duitsland!
112 Feedback: Werken met reflecties
78 Expertcursus Extreme winterfotografie
Professioneel fotograaf Stijn Doors beoordeelt foto’s van 5 Zoomers!
Fotograferen in extreme weersomstandigheden! 78
92 Hands On: Wasbeer in
122 Fotowedstrijd Panasonic
Central Park
133 Gallery Wereldse Winter
119 Expertuitdaging: Bijzondere bokeh Bekijk de resultaten van ‘Dubbele belichting’. Plus: de nieuwe uitdaging!
TECHNIEK 8 Flits De laatste cameranieuwtjes.
13 Cameragadget 13
98
28
Tetheren voor beginners met de Tools Starter Tethering Kit
94 Shootout test: Flitsers Drie betaalbare flitsers getest!
INSPIRATIE
110 Gebruikersreview Sigma 60-600mm
24 Fotowedstrijd: Winnaar
Zoomer Daphne Vermeulen test voor Zoom.nl de Sigma 60-600mm.
Zoom Academy Live
28 In The Picture
126 De voor- en nadelen van de cropframe-camera
De fine-art-portretten van Carola Kayen-Mouthaan!
48 Winters Wild in Nederland ZOOM.NL JANUARI/FEBRUARI 2021
141 Reviews 126
Canon RF 600mm en 800mm, Nikon Z 5, Nikkor Z 70-200mm f/2.8.
7
BASISCURSUS BASISCURSUS
Portretfotografie met bijzondere lichtvormen
En er was
licht ... Portretfotografie is een geliefd onderwerp. Met je model de studio in om een karakterportret te schieten, of juist naar buiten voor het zachte licht. Dan weet je dat licht een uiterst belangrijk ingrediĂŤnt is. Net als creativiteit, qua pose, kleding, props en achtergrond. Maar wat als we het licht eens als belangrijkste creatieve inslag nemen? We laten studio- en daglicht los en gaan op zoek naar de meest creatieve bronnen en vormen van licht. Die zijn er in overvloed, en dichterbij dan je denkt! TEKST TOM REUVERS
14
Spectaculair hoe de onscherpe lichtjes op de voorgrond in deze foto hun werk doen. (Model: Robin Grosz) NIELS TEN HULSEN, NIELSTEN-HULSEN.ZOOM.NL CANON 5D III 路 ISO 800 路 F 1,4 路 1/100 SEC 路 50 MM
ZOOM.NL JANUARI/FEBRUARI 2021
15
ABONNEREN
Jaarabonnement Zoom.nl Inclusief Case Logic SLRC-206 cameratas t.w.v. € 95,-
Nu voor maar € 90,-* (i.p.v. € 172,50) → Ontvang 10 nummers van Zoom.nl magazine thuis op je mat. → Onbeperkte foto-opslag op www.zoom.nl. → Abonneevoordeel op events en foto-accessoires. → Bovendien lees je alle nummers ook digitaal.
Ga naar www.zoom.nl/rugzak word abonnee en ontvang die fototas! * excl. € 6,95 verzendkosten
IN THE PICTURE
Carola Kayen-Mouthaan
‘Je moet een stapje verder gaan om eruit te springen’
Carola’s fine-art-portretten hebben nét dat kleine beetje meer. Schilderachtige bewerkingen en ouderwetse kostuums kennen we nu wel. Maar wat zeg je van een Friese hengst in de studio, of een inktvis op het hoofd? In een gesprek wordt duidelijk hoe haar beelden tot leven komen, en dat geen fotograaf zonder achterban kan. TEKST ZOË DE GOEDE
↘
In de fotostudio van Carola zijn de voorbereidingen voor de Fotofair, waar Carola een workshop verzorgt, in volle gang. Assistente Manon loopt af en aan met kostuums, hoeden en attributen. Model Anne staat, zit of ligt er onbeweeglijk bij, met de ogen naar de hemel gericht, en Carola’s camera klikt bijna onophoudelijk. We hebben hier duidelijk te maken met een goed gesmeerde machine. Drie vrouwen die niet hoeven te praten om elkaar te
28
begrijpen. Giechelen doen ze des te meer. Op de achtergrond klinkt reggaetonmuziek. De muren hangen vol met certificaten en een ingelijst artikel uit Zoom.nl. Aan de rekken hangen ouderwetse japonnen en kostuums, op de kast staat een oude typemachine en de schoenrekken puilen uit. Model Anne zoekt een paar hoge hakken uit en bindt de riempjes vast rond haar enkel. Carola drapeert een Arabisch sieraad over Annes neus. ‘Je komt net uit een sprookje
Model Anne van Oers in Arabische stijl. Deze foto werd gemaakt tijdens het interview. CANON 5D III · ISO 125 · F 5,6 · 1/160 SEC · 35 MM
van Duizend-en-een-nacht’, grapt ze. ‘Nu Aladin nog!’, klinkt Manon vanuit de kast. Manon drapeert nog een juweel op Annes voorhoofd. Om haar nek zit een brede, zwarte band met zilveren versiersels. De lange zwarte jurk is te groot voor haar smalle lichaam. ‘Ik koop liefst grote maten’, legt Carola uit: ‘Dan kan ik de jurken altijd nog innemen met spelden.’ Ze neemt de jurk in aan de voorkant. Anne draait haar rug naar de camera. Manon
IN THE PICTURE
Even voorstellen → Tot twaalf jaar geleden was
Carola nagelstyliste. Vanwege schouderproblemen en MS kon ze haar werk niet meer uitvoeren, en zo begon ze een kleine fotografische studio op de zolder van haar rijtjeshuis in Papendrecht. Intussen is ze met haar man verhuisd naar Heijningen, waar ze paarden houdt en dagelijks fineart-portretten maakt in een enorme fotostudio, die volhangt met ouderwetse kostuums, opgezette dieren en ingelijste certificaten. ‘Fotograferen houdt me scherp.’ DUTCHBEAUTYFOTOGRAFIE.ZOOM.NL
ZOOM.NL JANUARI/FEBRUARI 2021
29
PRAKTIJK PRAKTIJK
De diverse scherpstelmodi en -mogelijkheden uitgelegd
In elke situatie
de juiste AF Als fotografen vertrouwen we dagelijks op de automatische scherpstelling in onze camera’s. De mogelijkheden zijn op de drempel van 2021 enorm groot, en de diverse modi talrijk. We kunnen ons goed voorstellen dat je door de bomen het bos niet meer ziet. We leiden je langs alle mogelijkheden op scherpstelgebied en vertellen je welke autofocusmodi het beste werken in verschillende situaties. TEKST JASPER VAN BLADEL
38
De juiste autofocusmodus is essentieel voor een zo groot mogelijke trefkans. MICHEL ROESINK MHRROES.ZOOM.NL NIKON D750 · ISO 4000 · F 6,3 · 1/2500 SEC · 150 MM
↘
Goed en snel scherpstellen is erg belangrijk tijdens een fotoshoot. Automatische scherpstelling, ofwel autofocus of AF, helpt ons fotografen enorm bij het snel en goed scherpstellen op ons onderwerp. Moderne autofocussystemen zijn enorm uitgebreid en klaar voor de meest uitdagende omstandigheden. Zaak is dat je als fotograaf weet welke mogelijkheden er zijn en wanneer deze verschillende modi van pas komen.
ZOOM.NL JANUARI/FEBRUARI 2021
39
INSPIRATIE
Op fotosafari in eigen land
Winters wild Ieder jaar weer kijken wij natuurfotografen uit naar een ‘echte’ winterse winter. Waarbij we natuurlijk hopen dat het landschap voor langere tijd wordt omgetoverd tot een witte wereld, die niet binnen een dag weer door dooi verdwenen is. Maar de winter is ook een prachtig moment om vogels en zoogdieren te fotograferen. Hier vertellen we wat en hoe. Laat de winter maar komen! TEKST EDWIN GIESBERS
1 In de winter bezoeken vaak enkele waterspreeuwen ook Nederland. LIA VAN DER VELDE, LIAVDVELDE.ZOOM.NL CANON 70D · ISO 640 · F 5 · 1/320 SEC · 220 MM
2 Door de wisenten wat kleiner in beeld te nemen, geef je ook het mooie landschap de ruimte.
1
↘
In veel opzichten is de winter het ideale fotografische jachtseizoen. Veel vogels gedragen zich minder schuw in de winter. Daarbij wordt ons land ook bezocht door echte wintergasten, zoals pestvogels en de waterspreeuw. Veel watervogels zoals wintertaling, meerkoet en krooneend verzamelen zich bij wakken. En wat te denken van één prachtige vos in wintervacht bij sneeuwval?
Camera en kou Laten we beginnen met de voorbereidingen. De huidige camera’s kunnen best wat
48
vrieskou hebben, maar de accu’s gaan door de koude wel wat minder lang per lading mee. Een of meer reserveaccu’s zijn daarom handig om mee te nemen. Een accu presteert optimaal bij een gemiddelde temperatuur van 20 graden boven nul. De huidige accu’s in digitale camera’s kunnen beter tegen extreme koude dan de batterijen die gebruikt werden in hun analoge voorgangers. Maar toch gaan ze aanzienlijk minder lang mee indien het vriest. Het beste kun je dan ook de reserveaccu’s zo warm mogelijk bewaren, bijvoorbeeld in de binnenzak van je jas. Wissel daarna
PETER VAN WIERINGEN, PVANWIERINGEN.ZOOM.NL NIKON D7000 · ISO 400 · F 6 · 1/250 SEC · 210 MM
3 Door een laag standpunt met de onscherpe sneeuw op voorgrond krijgt het beeld van dit damhert een nog sterker winters karakter. MARCO PREENEN, MARCOPREENEN.ZOOM.NL NIKON D5300 · ISO 1000 · F 6,3 · 1/800 SEC · 600 MM
regelmatig de reserveaccu om met die in de camera, en de conditie van de accu blijft op een veel beter peil. Bij extreme koude is het raadzaam om een externe accu op de camera aan te sluiten. Deze externe accu, die je onder je warme kleding draagt, is via een kabel verbonden met de camera. Sneeuwval is fotografisch uitdagend, maar ook gevaarlijk voor de apparatuur als de sneeuw daarop smelt. Om camera en lens tegen sneeuwval te beschermen, zijn in de handel allerlei regenhoezen te koop van bijvoorbeeld Kata, Mata en Stealth Gear. Sommige van deze hoezen zijn dermate goed gevoerd dat ze ook het camerageluid dempen. Zodoende verminderen ze het risico dat het dier van het geluid van de camera schrikt en wegvlucht.
Kleding Voor het fotograferen in koude omstandigheden dien je natuurlijk ook jezelf tegen de kou te beschermen. Warme kleding met veel lagen zorgt ervoor dat je de lichaamswarmte goed vasthoudt. Ook je hoofd dient goed warm te blijven, want een groot gedeelte van de warmte gaan anders via je hoofd verloren. Een goed met nepbont gevoerde muts met oorflappen is ideaal. Deze beschermt zowel je hoofd en je nek als een deel van je gezicht. Is het echt berekoud met harde wind, dan kun je daaronder ook nog een
2
3
ZOOM.NL JANUARI/FEBRUARI 2021
49
FOTOGRAFIE GEHEIMEN
↑ Project van Doorschodt OG in Den Haag op honderd meter van het Fotomuseum. JEFFREY PAK CANON 5D III · ISO 100 · F 3,2 · 1/50 SEC · 50 MM
De diepte in
Interieurfotografie
Interieurfotografie is een uitdagend genre. Het fotograferen van een interieur kan allerlei doelen hebben. Behalve met Zoomer en interieurfotograaf Nadine van Spanje en professioneel interieurfotograaf Jeffrey Pak, die interessante tips hebben voor fotografische doe-het-zelvers, spreken we ook met makelaar Sander Hoeve over het belang van interieurfotografie in het algemeen. TEKST JASPER VAN BLADEL
70
Interieurfotografie volgens Nadine → Zoomer Nadine van Spanje is behalve specialist in personal branding ook 1 Een interieur gefotoactief als interieurfotograaf. In die grafeerd door Nadine voor Studio Daphne Jansen. hoedanigheid heeft ze een aantal tips NADINE VAN SPANJE voor andere Zoomers, zowel amateurfoNEWFOTOGRAFIE.ZOOM.NL tografen als (semi)professionals die op een hoger niveau aan de slag willen met 2 Een ‘personal branding’-beeld dat Nadine interieurfotografie. maakte voor Studio Daphne ‘Deel niet enkel je portfolio, maar laat ook Jansen. NADINE VAN SPANJE je persoonlijkheid zien. Het is gemakkelijk NEWFOTOGRAFIE.ZOOM.NL je te verschuilen achter de camera, maar mensen doen zaken met mensen. Veel fotografen – professioneel of amateur – denken daar niet over na. Het gaat niet alleen over de interieurs die je fotografeert, maar ook over het contact tussen jou als fotograaf en de mensen met wie je te maken hebt. Verkoop jezelf niet alleen, maar deel ook waardevolle tips. Bijvoorbeeld over hoe ze hun ‘Specialiseer je in huis moeten voorbereiden voor één onderwerp en de foto’s, de ruimte moeten stylen of hoe jij als fotograaf zorg dat je daar erg de omstandigheden graag goed in wordt’
1
Zoomer Nadine van Spanje (24) → Nadine van Spanje is (interieur)
fotograaf en daarnaast specialist op het gebied van personal branding. Daar wil ze zich vanaf 2021 volledig op gaan richten. Ze helpt andere fotografen zichzelf optimaal te profileren. Dit doet ze omdat ze vindt dat elke ondernemer gezien mag worden én gezien mag blijven en impact mag maken met zijn of haar eigen verhaal. Ze vertaalt dat verhaal naar beeldtaal door haar rol als fotograaf. NEWFOTOGRAFIE.ZOOM.NL NEWFOTOGRAFIE.NL WWW.FOCUSOPONDERNEMERSCHAP.NL FOTOGRAAF: AMY HENGST
2
ZOOM.NL JANUARI/FEBRUARI 2021
ziet. Zaken die jij als fotograaf als vanzelfsprekend ziet, zijn voor veel mensen toch interessant. Ik deel bijvoorbeeld tips over hoe de foto’s vervolgens gebruikt kunnen worden. Dat wordt vaak erg gewaardeerd. Mijn derde tip is: deel klantervaringen. De beste reclame komt immers uit de mond van je klant. Veel mensen vinden dat misschien eng of voelen zich bezwaard, maar een tevreden klant maakt graag tijd vrij om een review over jou te schrijven. Als amateurfotograaf heb je meestal geen klanten. Toch kan de feedback van mensen in je omgeving of mensen voor wie je een (interieur)foto hebt gemaakt heel verhelderend zijn.
Wees niet te algemeen in je communicatie, maar leer je ideale klant aan te spreken. Dat lijkt heel gemakkelijk, maar is het niet. Iedere “doelgroep”, van huismoeder tot meubelmerk, is anders en moet dus anders worden aangesproken. Het zijn kleine dingen die het verschil maken. Denk daar eens goed over na. Probeer je verder te specialiseren, zodat je expert op je vakgebied kunt worden. Ik zie veel fotografen, zowel amateur als prof, die eigenlijk álles doen. Zelf weten ze ook niet precies hoe ze hun eigen werk moeten uitleggen. Kies dus één onderwerp – bijvoorbeeld interieurs - uit dat het dichtste bij je ligt en zorg ervoor dat je daar erg goed in wordt. Andere onderwerpen fotograferen kan altijd, maar let erop dat je jezelf naar de buitenwereld toe profileert met één thema. Wees herkenbaar door het gebruik van een bepaalde stijl, kleur, lettertype of beeldtaal. Als je dat doet, zien mensen meteen met wie ze te maken hebben. Zelf heb ik een huisstijl laten maken, en daardoor zijn al mijn uitingen erg herkenbaar. Denk dus na over je visuele communicatie. Niet alleen als professional, maar ook als amateur. Wees je er tot slot van bewust dat je onderscheidende vermogen vaak in je persoonlijkheid zit. Ik werk zelf met het wathoe-waarom-model. Het “wat” is vaak bij iedere fotograaf hetzelfde. Bij het “hoe” begint het vaak al te verschillen, maar het “waarom” is voor iedereen anders. Waarom fotografeer je? Waarom vind je interieurs interessant ...? Ga bij jezelf te rade en kom tot de kern. Op die manier kun je de verbinding maken met mensen met wie je samenwerkt.’
71
EXPERTCURSUS
Maak optimaal gebruik van de mogelijkheden
Extreme
winterfotografie De strenge winters van vroeger, waar zijn ze gebleven? Tegenwoordig moeten we vaak naar het buitenland voor een flinke portie sneeuw en een dikke laag ijs. En zelfs de Noordpool is aan het smelten. In dit artikel vertellen we je waar je moet zijn om extreme winterfoto’s te maken, en hoe je dat aanpakt met de grootste kans op succes en het kleinste risico op ongelukken. TEKST ALBERT DROS
78
Zorg dat je goed voorbereid bent als je het noorderlicht wilt fotograferen. Soms sta je uren in de kou! PATTARAPORN PAKPIEAN, JEAB.ZOOM.NL NIKON D7200 路 ISO 1000 路 F 2,8 路 10 SEC 路 12 MM
ZOOM.NL JANUARI/FEBRUARI 2021
79
SHOOT-OUT
Drie betaalbare opzetflitsers getest
Flitslicht
voor een schijntje De aanschaf van een opzetflitser kan al snel flink in de papieren lopen, zeker als je kiest voor een flitser die gemaakt is door de fabrikant van je camera. Toch zijn er ook alternatieven beschikbaar die voor (veel) minder geld imposante specificaties bieden. We hebben drie interessante opties voor je getest. TEKST JASPER VAN BLADEL
94
INFO → model Godox TT350 → prijs € 99,→ richtgetal 36 (iso 100, 105 mm) → oplaadtijd 0,1-2,2 seconde → zoom 24-105 mm → HSS ja → gewicht/afmetingen 210 gram/140x38x62 mm → batterijen 2x AA → beschikbaar voor Nikon, Canon, Fujifilm, Sony, Pentax, Olympus/ Panasonic
Godox TT350 → De Godox TT350 is een mooi compacte en
De Godox maakt een degelijke indruk en is niet ingewikkeld om te bedienen
↘
De laatste jaren is de cameramarkt enorm in ontwikkeling, maar dat geldt ook voor die van de flitsers. Betaalbare modellen hebben indrukwekkende specificaties, en vooral merken uit China doen een gooi naar de gunst van de consument. We hebben drie van deze flitsers uitgekozen: eentje van Godox, een van Yongnuo en eentje van het Japanse Nissin. Vervolgens hebben we ze aan een test onderworpen om te kijken of je met deze betaalbare flitsers prettige en consistente apparatuur in huis haalt om je foto’s te voorzien van een extra dosis licht. ZOOM.NL JANUARI/FEBRUARI 2021
HSS Je hebt er vast weleens van gehoord: de afkorting HSS. Die staat voor ‘High Speed Sync’ en beschrijft een techniek die ervoor zorgt dat je met korte sluitertijden kunt flitsen. Normaal gesproken is dat niet mogelijk, omdat de werking van de sluiter in je camera ervoor zorgt dat je sluitertijd niet langer mag zijn dan ergens tussen 1/180 en 1/320 seconde. Bij kortere sluitertijden krijg je een ‘zwarte balk’ in je beeld, veroorzaakt door een van de sluitergordijnen. High Speed Sync zorgt ervoor dat je toch met
slanke opzetflitser. Daardoor kun je hem met goed fatsoen op zowel een dslr als een systeemcamera gebruiken. De Godox is als ‘master’ en ‘slave’ te gebruiken, heeft een richtgetal van 36 en kan zoomen van 24 tot 105 mm. De gebruikte materialen voelen goed aan en als je hem vastpakt, maakt de flitser een degelijke indruk. De kop is draai- en kantelbaar (met gradenaanduiding) en het kantelen en draaien gaat soepel. Dat geeft ons de indruk dat dit ook jarenlang goed zal blijven gaan. De Godox wordt geleverd met een witte opzet-diffusor (‘omnibounce’), die je kunt zien als een minisoftbox om het licht te verspreiden. Die kan er overigens ook af. Ook is een opklapbare reflector aanwezig. De flitser is niet ingewikkeld om te bedienen en de belangrijkste functies (modus, zoom, sync en slave) zijn in de vorm van knoppen te vinden, naast een draaiwieltje om bij manuele instelling de flitskracht aan te passen. Via het schermpje achterop zijn alle instellingen overzichtelijk te zien. De Godox voelt alert aan als je hem gebruikt, en de oplaadtijden (0,1 tot 2,2 seconde) zijn bruikbaar voor de meeste situaties. Zeker als je hem op normale kracht gebruikt – wat je in de meeste omstandigheden zult doen – zijn de wachttijden tussen de momenten dat je kunt flitsen overkomelijk. Als je snel achter elkaar blijft fotograferen op gemiddelde kracht, zul je zien dat het aantal flitsen dat je kunt produceren, afneemt. Bij deze ‘bursts’ met enkele seconden tussenpauze kun je desondanks toch tussen de tien en vijftien keer flitsen. Maak je een aantal van deze series achter elkaar, dan loopt dat aantal terug tot vijf à tien. Niet slecht, aangezien er maar twee AA-batterijen aan boord zijn. Daarnaast zullen de meeste fotografen die in deze prijsklasse zoeken niet vaak dit soort piekprestaties echt nodig hebben.
95
INSPIRATIE
De top 10 fotolocaties in Duitsland
Jetzt geht’s los! In de zomer wemelen de Nederlandse stranden gewoonlijk van de Duitse vakantiegangers, maar wij Nederlanders brengen net zo graag een bezoek aan onze buren. Een tijdje geleden vroegen we onze community wat voor hen de mooiste plek is om te fotograferen in Duitsland. Binnen een mum van tijd zat onze mailbox vol leuke verhalen en prachtige foto’s. Op basis daarvan hebben we een ‘Duitsland top 10’ voor jullie samengesteld. TEKST TESS MUTSTERS
1 1 Burg Eltz wordt door velen het mooiste kasteel van Duitsland genoemd. SHARON DE GROOT, SHARONDG.ZOOM.NL CANON 77D · ISO 100 · F 2,8 · 1/800 SEC · 28 MM
1
2 Onderweg naar de Burg Eltz kwamen we langs de Pyrmonter Mühle Wasserfall. Wat een fotogeniek stekje is dat! Kijk dus goed om je heen, want de omgeving van Burg Eltz is prachtig. ADRI PADMOS, APADMOS.ZOOM.NL FUJIFILM X-T1 · ISO 200 · F 8 · 8,5 SEC · 24 MM
3 De beste tijd om Burg Eltz te bezoeken is vroeg in de ochtend, zodat je het gehele kasteel voor jezelf hebt.
2
98
MAIKEL CLAASSEN, MAIKELCLAASSEN FOTOGRAFIE.ZOOM.NL CANON 5D III · ISO 160 · F 2,8 · 10 SEC · 16 MM
Burg Eltz (Wierschem) ↑ Dit kasteel aan de Moezel was duidelijk de favoriet van
een hoop van onze lezers. We kregen enorm veel prachtige foto’s en verhalen toegestuurd. Niet zo gek ook, want het kasteel heeft een eeuwenlange bouwgeschiedenis. Sinds 1175 is het de residentie van de graven van Eltz. De burcht wordt door velen het mooiste kasteel van Duitsland genoemd, en biedt met zijn talrijke torens een Disneyachtige aanblik. De burcht is door de jaren heen prachtig bewaard gebleven, mede doordat de grafelijke familie er tot voor kort nog woonde. Maar ook door de ligging, waardoor het kasteel lastig viel aan te vallen. Inmiddels heeft eigenaar Karl von und Zu Eltz-Kempenich het stamslot verlaten en is de burcht opengesteld voor publiek. Burg Eltz is gelegen op een met bos bedekte heuvel en torent prachtig boven het landschap uit. Wanneer je over het stenen pad, de enige toegangsweg naar de burcht, komt aanlopen, kijk je aan beide kanten de diepte in. Je kijkt over de bossen en de natuur in. Dit pad is dan ook een van de populairste standpunten om een foto te maken. Wanneer de reling van het pad voor je uit loopt en je blik de foto in trekt richting de burcht, valt goed te zien waarom men deze burcht zo graag fotografeert. Breng je een bezoek aan Burg Eltz? Vergeet dan niet om je heen te kijken. Ook in de nabije omgeving zijn een heleboel schitterende gebouwtjes te vinden en de natuur is er werkelijk prachtig.
3
↘
Laten we beginnen met de vraag wat het noorderlicht precies is. Als je iets wilt fotograferen, is het immers handig om te weten wát je nu eigenlijk fotografeert. Vroeger dachten mensen dat het noorderlicht een magische verschijning was, of dat het de geesten van hun voorouders waren die op hen neerkeken. Inmiddels weten we dat er een wetenschappelijke verklaring is voor dit schitterende fenomeen. Het noorderlicht wordt ook wel Aurora Borealis of poollicht genoemd. De naam poollicht is eigenlijk een verzamelnaam voor het noorderlicht en het zuiderlicht, want ook rond de zuidpool is dit verschijnsel te aanschouwen. Dan wordt het ook wel Aurora Australis genoemd. Hoe het noorderlicht (en zuiderlicht) ontstaat, is eigenlijk heel simpel. Het heeft allemaal te maken met onze zon. Deze stoot de hele dag elektrische deeltjes af. Dit noemen we zonnewinden. Deze deeltjes worden het heelal in geschoten, en een klein deel daarvan bereikt onze aarde. Wanneer deze met de aarde botsen, komen ze in contact met zuurstofatomen en stikstofmoleculen, waardoor lichtdeeltjes ontstaan. Is er een grote of sterke zonnewind, dan komen er veel elektrische deeltjes op de aarde terecht, waardoor dus het noorder- of zuiderlicht ontstaat. Dit proces gaat de hele dag door. Ook overdag zijn er dus zonnewinden. Het noorderlicht of zuiderlicht is echter alleen ’s nachts te zien.
ZOOM.NL JANUARI/FEBRUARI 2021
99
TECHNIEK
1
Is aps-c groot genoeg of moet je fullframe hebben?
De voors en tegens
van de cropcamera Moet je een camera met aps-c-sensor vooral zien als een opstapje voordat je aan het echte (en grote) werk begint? Een instapmodel om, zodra de kans zich voordoet, zo snel mogelijk over te stappen op een fullframe-camera? Wij leggen de verschillen uit en laten zien wat de voor- en nadelen zijn. TEKST KEES KRICK
↘
Er bestaan camerasystemen met verschillende sensorformaten, zoals Micro Four Thirds, aps-c en fullframe. Behalve dat elk systeem zijn unieke voordelen kent, zijn er vanzelfsprekend ook altijd wat minder sterke punten. Zo werkt dat nu eenmaal, en niet alleen bij camera’s. Welk systeem voor jou het beste is, hangt daarom maar net af van wat jij zoekt in een camera. Laten we
126
daarom beginnen met de vraag wat aps-c nu eigenlijk is en wat de voornaamste verschillen zijn met fullframe.
Standaardmaten Fullframe is de benaming voor wat bij analoge fotocamera’s kleinbeeld- of 35-millimeterformaat werd genoemd. Bij kleinbeeld is de filmstrip van het
2
Ruimte om bij te snijden → Bij een fullframe-camera met
een ultrahoge resolutie van bijvoorbeeld 40 of 50 megapixels neemt de detaillering toe. Daarnaast kun je die extra pixels gebruiken om achteraf op de foto in te zoomen door een uitsnede te maken. Je bent dan wel ‘digitaal aan het zoomen’, waardoor je op een gegeven moment oneffenheden zult zien. Deze extra marge is handig als je in het veld te weinig telebereik hebt. Door de lagere resolutie van aps-c heb je minder marge om digitaal te zoomen.
fotorolletje inclusief randperforaties 35 millimeter breed, en de afmetingen van elk beeldje zijn 36 bij 24 millimeter. Ook de beeldsensor van een digitale fullframecamera heeft deze afmetingen en beeldverhouding (3:2). Vlak voor de eeuwwisseling werd het compactere APS (met hoofdletters, als afkorting van Advanced Photo System) geïntroduceerd als alternatief voor de kleinbeeldfilmrolletjes. Dat was rond de tijd dat de digitale fotografie aarzelend zijn intrede deed. De nieuwe filmkokertjes, en dus ook het negatief daar binnenin, waren een stuk kleiner en boden extra mogelijkheden. Zo kon je in drie verschillende formaten fotograferen, en eentje daarvan was APS-C (APS Classic). De beeldverhouding is hierbij nog steeds 3:2, alleen is het beeldoppervlak geslonken naar ongeveer 24 bij 16 millimeter. Ook de sensor in een digitale aps-c-camera heeft ongeveer deze grootte, en daarmee is het naar deze analoge voorganger vernoemde aps-c bijna half zo groot als kleinbeeld oftewel fullframe.
Kleiner, lichter en goedkoper Omdat een aps-c-sensor een stuk kleiner is dan een fullframe-sensor, is het mogelijk om kleinere en lichtere camera’s en objectieven te bouwen. Daardoor wordt alles wat je nodig hebt om te fotograferen (behalve misschien je statief) een stuk handzamer, en sleep je minder met je mee. Daarnaast is de beeldsensor het kostbaarste onderdeel van de camera, en is het zowel goedkoper als makkelijker om een wat kleinere sensor te maken dan een hele grote. Vandaar dat je in eerste instantie nagenoeg alleen beroepsfotografen met een fullframe-camera zag rondlopen. Als consument of amateurfotograaf was je ZOOM.NL JANUARI/FEBRUARI 2021
3
VAAK ZUL JE MET EEN VERGROOTGLAS MOETEN KIJKEN OM DE VERSCHILLEN IN TECHNISCHE KWALITEIT TE ONTDEKKEN
1 Een aps-c-camera biedt meer dan voldoende voordelen om serieus in overweging te nemen. PETER HEINS, PTRHNS.ZOOM.NL CANON M5 · ISO 100 · F 4 · 1/60 SEC · 105 MM
2 links een fullframesensor, rechts een aps-c-sensor. 3 Het voordeel van kleinere sensoren: kleinere body's.
vooral op camera’s met een aps-c-sensor aangewezen. Langzaamaan zijn we van kleinbeeld via aps-c dus uiteindelijk weer teruggekeerd naar wat nu fullframe heet. Overigens moet je ook nu nog diep in de buidel tasten als je graag met fullframe aan de slag wilt. Voor een body ben je al snel twee- tot drieduizend euro (of meer) kwijt, terwijl je voor rond de duizend euro al met een zeer uitgebreide aps-c-camera rondloopt. Vergeet daarnaast niet dat je ook nog objectieven nodig hebt, en ook die zijn voor fullframe aanmerkelijk groter, zwaarder en duurder dan wanneer je voor aps-c kiest. De laatste tijd zijn er overigens in snel tempo meer betaalbare fullframe-camera’s bij gekomen in het segment onder de tweeduizend euro. Wat oudere modellen gaan zelfs voor minder dan 1.500 euro over de toonbank. In dat geval heb je een fullframe-instapcamera (body) voor ongeveer dezelfde prijs als een aps-c-topmodel. Een aps-c-toestel is dus kleiner, lichter en goedkoper, waardoor je makkelijker voor het meest complete en geavanceerde toestel kunt kiezen. Ook ideaal als je een compacte (reis)set wilt hebben voor een mooie prijs.
Beeldkwaliteit en megapixels De prijs, het gewicht en de grootte zijn vooral randvoorwaarden, maar hoe zit het met fotografische verschillen? Zoals gezegd is de beeldsensor bij aps-c pakweg half zo groot als bij fullframe, en op een kleiner oppervlak is nu eenmaal minder ruimte beschikbaar voor beeldpixels. Daarom zou je wellicht verwachten dat je het bij aps-c met de helft van de resolutie moet doen vergeleken met fullframe. Dat is gelukkig niet zo, want tegenwoordig
hebben aps-c-camera’s een respectabele resolutie van 20, 24 of 26 megapixels, en in enkele gevallen zelfs nog hoger. Plaats je ongeveer hetzelfde aantal pixels op een fullframe-sensor, dan kunnen die veel groter zijn en dus meer beeldinformatie opvangen, simpelweg doordat er meer ruimte voor is. Bij gelijkblijvende resolutie zal een fullframe-sensor daarom een hogere beeldkwaliteit geven. Zo zal het dynamisch bereik groter zijn en heb je minder snel ruis bij slechte lichtomstandigheden. Maar dat de beeldkwaliteit bij fullframe beter is, wil niet zeggen dat die van aps-c niet goed of zelfs slecht is. Want ook die beeldkwaliteit is erg hoog, waardoor je de beelden voor talloze doeleinden kunt inzetten. Vaak zul je echt met een vergrootglas op pixelniveau naar het beeld moeten kijken om de verschillen in technische fotokwaliteit te ontdekken. Omdat er meer ruimte is op een fullframe-sensor, worden daar bovendien steeds vaker extra veel beeldpixels op geplaatst. Denk aan een resolutie van 50 megapixels of meer. Waardoor de pixelgrootte uiteindelijk weer in de buurt komt van die bij aps-c, en de voordelen van het riante ‘vloeroppervlak’ dus grotendeels weer teniet worden gedaan. In hoeverre de technische beeldkwaliteit van een fullframe-sensor met 50 megapixels vergelijkbaar is met die van een aps-csensor met 24 megapixels, hangt van veel factoren af en is niet zomaar te zeggen.
Verschil in objectieven Omdat een aps-c-sensor andere afmetingen heeft dan een fullframe-sensor, verschillen de gebruikte objectieven. Het is erg verhelderend om dit met eigen ogen te zien, en dat kan heel eenvoudig. Pak maar eens twee velletjes papier, waarvan je er eentje dubbelvouwt. Leg ze naast
127
GALLERY
Winterfotografie
De schoonheid van de winter
Sneeuw, ijs en kou. Daar denken we aan bij de winter, maar ook aan Kerstmis, warme chocolademelk en heerlijk warm bij het haardvuur zitten. Als je de winter gaat fotograferen, kun je dus alle kanten op. Dat zie je ook in deze inspirerende galerie van mooie winterfoto’s van Zoom.nl. Bij de foto’s vertellen de makers hoe ze hun winterse pronkstukken hebben gemaakt.
Om de sneeuw ook echt wit te krijgen, heb ik deze foto iets overbelicht. SANDRA MEVISSEN, DROOMSPROOKJE.ZOOM.NL PANASONIC G80 · ISO 1600 · F 5,6 · 1/500 SEC · 140 MM
ZOOM.NL JANUARI/FEBRUARI 2021
133
GALLERY
1
2
3
134
1 Zeker met de warme winters van de laatste jaren loont het om vroeg op te staan om rijp te kunnen fotograferen. JEROEN LAGERWERF, JLFOTO.ZOOM.NL SONY A7R III · ISO 100 · F 16 · 1/13 SEC · 24 MM
2 Om uilen te spotten moet je ook een beetje geluk hebben. Deze foto is genomen in Zeeland, met de Oosterschelde op de achtergrond. RINUS VAN DER REEST, REEST.ZOOM.NL NIKON D3S · ISO 400 · F 5 · 1/320 SEC · 600 MM
3 Zorg ervoor dat je op tijd op locatie bent, zodat je niet per ongeluk de zonsopkomst of de mist die er nog hangt, misloopt. KEES VAN DONGEN, KEESVANDONGEN.ZOOM.NL FUJIFILM X-T3 · ISO 160 · F 10 · 1/3200 SEC · 31 MM
4 Sneeuw en ijs kunnen voor prachtige structuren zorgen. Door een hoger standpunt te kiezen, bijvoorbeeld met een drone, worden deze texturen goed zichtbaar. ALFONS TAEKEMA, ALFONSTAEKEMA.ZOOM.NL DJI MAVIC PRO · ISO 100 · F 2,2 · 1/320 SEC · 5 MM
5 Een paar leuke accessoires en een warme trui geven een heerlijke winterse sfeer! (Model: Asiia Miskimova) JISCA KUIJPERS, JISCAFOTOGRAFIE.ZOOM.NL NIKON D3300 · ISO 800 · F 2,8 · 1/400 SEC · 70 MM
6 Deze foto is gemaakt tijdens een koude ochtend vorig jaar. Het licht was zó mooi, en daardoor zie je de ‘pareltjes’ zo mooi glinsteren. Ik heb hierbij gebruikgemaakt van het zonlicht. CINDY HAAGMANS, CINDY27.ZOOM.NL CANON 750D · ISO 200 · F 5,6 · 1/640 SEC · 100 MM
5
6
4
ZOOM.NL JANUARI/FEBRUARI 2021
135 135