Sociale-woningbouw

LAKEN (BRUSSEL)

Het houtskelet werd voorbereid in een maatwerkbedrijf. Er zit dus ook een sociaal aspect aan dit project.

Het gaat om drie appartementsblokken die opgebouwd zijn uit geprefabriceerde modules. Het resultaat voegt twintig passiefwoningen van goede kwaliteit toe aan de Modelwijk in Laken, een bekend ontwerp van Renaat Braem.

Voor dit Design & Build-project vormden Lamcol (Laminated Timber Solutions) en Valens een maatschap. Samen met het architectenbureau Baneton-Garrino haalden ze de opdracht binnen. De opdrachtgevers is de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij (BGHM).

Lamcol stond in voor het concept (het studiewerk en BIM-model), de prefabricage, de houtbouw en de montage op de bouwplaats. Valens was verantwoordelijk voor de installaties, de afbouw, de bekleding van de gevels, het schrijnwerk en de terreinaanleg rond de gebouwen. Zoals het past in een logica van industrialisatie, werd er gewerkt in een sterk gedigitaliseerde omgeving.

Twee soorten prefab

In april 2021 werd de tweede blok opgetrokken. Hij bevat acht apparte-

Geprefabriceerde sociale woningen

In Laken worden op dit moment geprefabriceerde sociale woningen in houtbouw opgetrokken. Volgens Lamcol en Valens, twee leden van de Confederatie die instaan voor dit project, gaat het om een primeur voor België. Genoeg om de redactie van Bouwbedrijf nieuwsgierig te maken.

menten. Er was heel wat mediabelangstelling, want het ging om een première voor ons land, zegt Philippe Courtoy (expert houtbouw bij Lamcol).

Philippe Courtoy: "We hebben voor dit project twee verschillende prefabtechnieken gebruikt. De eerste bestaat uit driedimensionale modules gemaakt van Cross-Laminated Timber (CLT). De modules zijn er voor de ruimtes met installaties, zoals de keuken, de badkamer en het kamertje voor de cv. Daarnaast waren er tweedimensionale prefab-elementen in houtskelet voor de woon- en de slaapkamers. In die 2D-elementen hebben we geen installaties geïntegreerd."

Voordeel

De 2D-componenten werden gemaakt in de Ateliers de l’Avenir, een maatwerkbedrijf (sociale werkplaats) in Grâce-Hollogne. Het project is heeft dus ook een sociaal tintje. De 3D-modules werden gemaakt bij Lamcol in Marcheen-Famenne. Voor Philippe Courtoy hebben ze alleen voordelen.

Philippe Courtoy: "Houtbouw, wat erg geschikt is voor prefabricage, heeft een lage CO2-uitstoot. De constructie hoeft achteraf niet te drogen. De voorbereidingstijd duurt langer maar het grote voordeel is de snelle uitvoering. Er waren drie weken nodig voor de blok die we net gebouwd hebben,

In april werd het tweede gebouw opgetrokken. Het telt acht flats.

De verschillende units worden geprefabriceerd geleverd.

"De toekomst van prefab-bouwen is het juiste materiaal op de juiste plaats."

Geprefabriceerde sociale woningen

in plaats van negen. De werken op de bouwplaats verliepen dus drie keer sneller, terwijl de kans op fouten toch kleiner is. We laten bovendien zoveel mogelijk doen door onze eigen mensen in de fabriek. Met een dergelijke bouwwijze verminder je dus het risico op sociale dumping. Ook de installaties zijn bij ons in de fabriek in de modules geplaatst door een onderaannemer van Valens. Onze arbeiders hoeven niet in weer en wind te werken en de veiligheid op de werkplaats kan gemakkelijker gegarandeerd worden, wat het welzijn verhoogt. Je hebt minder transport naar de bouwplaats nodig en vermindert dus de drukte op de weg. En in het algemeen kun je het hele proces beter controleren met prefab."

Materialen

Het feit dat er in Laken in de Modelwijk met hout gebouwd wordt, is een belangrijk aspect van dit project. Maar nog los daarvan vallen er interessante zaken te zeggen over prefab.

Philippe Courtoy: "Extremisme moet vermeden worden. Je moet niet alles met hetzelfde materiaal willen prefabriceren. De toekomst van prefabbouwen is het juiste materiaal op de juiste plaats. Soms moet je, zoals in dit project, metalen of betonnen balken plaatsen."

Is prefab er alleen voor grote ondernemingen en grote projecten? Niet volgens onze gesprekspartner. Ook een kmo kan zonder problemen prefab-bouwen.

Philippe Courtoy: "Het is gewoon een andere manier van werken, die je een beetje uit je comfortzone haalt. Je moet een transitie doormaken, waaraan de hele keten zich dan moet aanpassen. Voor een kmo is dat beheersbaar. Wat prefab betreft zich ik weinig vooruitgang bij de individuele woningen. Maar we gaan duidelijk die richting uit voor dienstengebouwen en sociale woningen."

Valens

Belangrijk voor dit project was de nauwe samenwerking tussen Lamcol en Valens, aldus Stéphanie D’Hondt (projectmanager Valens).

Stéphanie D’Hondt: "Dit is een voorbeeldwerf, die staat voor een toekomstvisie. Je zult niet overal exact dezelfde oplossingen zien, maar je zult ze wel meer en meer tegenkomen. In het buitenland, waar de vraag groter is dan in België, is dat al het geval."

Net als Philippe Courtoy wijst ze op de snelle montage op de bouwplaats, en op de voordelen van een gecontroleerde productie-omgeving. Daarnaast moet er meer stroomopwaarts gewerkt worden.

Stéphanie D’Hondt: "Op de bouwplaats zelf verandert er niet zoveel. De verandering zit meer in de organisatie en in de coördinatie van de fabriek met de bouwplaats. Alles is ook veel preciezer. De dikte van de vloerbekleding, de plaats van deuren en ramen … Je kunt daar niet meer aan knoeien achteraf."

Optopping

Ook zij vindt dat elk soort bouwbedrijf het zich kan permitteren prefab te bouwen.

Stéphanie D’Hondt: "Het hoeft niet te gaan om project zoals hier in Laken. Neem bijvoorbeeld een optopping, dus een bijkomende verdieping, die op een moeilijk bereikbare plaats moet staan. In dergelijke gevallen kunnen een metaalstructuur of houtprefab heel goed van pas komen, zelfs als het een project van bescheiden omvang is."

Het is de eerste keer dat Valens zoveel met hout gebouwd heeft, maar volgens Stéphanie D'Hondt zal het niet de laatste keer zijn. Tegen het einde van het jaar zou ook de ruwbouw van de derde blok er moeten staan in de Modelwijk.•