ชุดความรู้กินได้ | ชา DIY by Office of Knowledge Management and Development

ชา DIY

ผู้จดั ทํา นางสาวเอกภาวี ขัติครุ ฑ ผู้จดั ทํา นางสาวชนาภา แซ่หย่าง

หน่ วยงาน วิทยาลัยชุมชนแม่ฮ่องสอน หน่ วยงาน วิทยาลัยชุมชนแม่ฮ่องสอน

สํานักงานบริหารและพัฒนาองค์ ความรู้ 69/18-19 อาคารชุดมิว บิลดิง" ชัน" 18-19 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุ งเทพฯ 10400

ชุดความรูทํามาหากิน “ชา DIY” หลักการและเหตุผล ด้วยจังหวัดแม่ฮ่องสอนมีสภาพอากาศและภูมิประเทศที' เหมาะสมแก่การปลูกชาพันธ์ดี โดยเฉพาะอย่างยิง' ที'หมู่บา้ นรักไทย และหมู่บา้ นคาหาน อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน ซึ' งได้มีการเพาะปลูกชา พันธ์อู่หลง และชิงชิง อีกทั1งสภาพอากาศเหมาะสมแก่การปลูกพืช สมุนไพร เช่น ตะไคร้ สะระแหน่ ใบเตย และดอกไม้ซ' ึ งสามารถ รับประทานได้ เช่น ดอกมะลิ กุหลาบป่ า กุหลาบพันปี อีกทั1งยังมี ภูมิทศั น์ในไร่ ชาที' สวยงามจึ งทําให้สามารถดึ งดูดนักท่ องเที' ยวที' หลงไหลชื' น ชอบธรรมชาติ เ ข้า มาเที' ย วชมอย่ า งต่ อ เนื' อ ง และ ปั จจุบนั พบว่าประชาชนนิ ยมดื'มชาเพื'อสุ ขภาพในรู ปแบบต่างๆมาก ขึ1 น แต่ผูค้ นส่ วนใหญ่ยงั คงนิ ยมดื' มชาในรู ปแบบเดิ มๆอี กทั1งเกิ ด การแข่งขันทางการตลาดสู งขึ1นในปั จจุบนั ดังนั1นเพื'อเป็ นการสร้าง รู ป แบบการดื' ม ชาที' แ ปลกใหม่ เพื' อ สร้ างโอกาสทางการตลาดที' แตกต่าง การทําชาสด DIY ด้วยตัวเองจึ งเป็ นอีกหนึ' งทางเลือก ให้แก่ผรู ้ ักสุ ขภาพและหลงใหลการดื'มชา

ชุดความรูทํามาหากิน “ชา DIY” วัตถุประสงค์ของการจัดทําชุดความรู ้ทาํ มาหากิน • เพิ'มมูลค่าให้ชาในท้องถิ'น โดยการสร้างความแปลกใหม่ในการดื'มชา • ส่ งเสริ มให้เกิดการเรี ยนวัฒนธรรมท้องถิ'นผ่านประสบการณ์ของ นักท่องเที'ยวและทําให้เกิดการท่องเที'ยวเชิงเกษตรกรรม

ชุดความรูทํามาหากิน “ชา DIY”

กลุ่มเป้ าหมาย ชาวบานหมูบานคาหาน ชาวบานหมูบานรักไทย ประชาชนผูสนใจ

ชุดความรูทํามาหากิน “ชา DIY” ขั1นตอนการจัดทําชุดความรู ้ทาํ มาหากิน ศึกษาหาขอมูลดานชาอูหลง และพืชสมุนไพร ศึกษาคุณสมบัติของชาอูหลง และพืชสมุนไพร การคัดเลือกพันธุ*ชา และพืชสมุนไพร ขั้นตอนการปลูกและการดูแลรักษาตนชาและพืชสมุนไพร ขั้นตอนการเก็บเกี่ยวชาและพืชสมุนไพร ขั้นตอนการทําชา ขั้นตอนการชงชากับพืชสมุนไพร เทคนิคการดื่มชา ขั้นตอนการทําการตลาด ศึกษาและคนหากลุมเป0าหมาย วิเคราะห*จดุ เดน จุดดอย อุปสรรคและป1ญหา ประชาสัมพันธ* การบริหารจัดการรานชาสด DIY การตกแตงราน การจัดการกําลังคน การเงินการลงทุน การบริการลูกคา

ชุดความรูทํามาหากิน “ชา DIY” ประโยชน์ที'คาดว่าจะได้รับ เกิดประสบการณ์การดื'มชารู ปแบบใหม่ เกิดการท่องเที'ยวเชิงวัฒนธรรมและเชิง เกษตรกรรม สร้างรายได้ให้กบั ชุมชน

Mind Map “ชา DIY” DIY

ความเป็ นมาของชา แหลงกําเนิดชาในประเทศไทยอยูตามภูเขาทางภาคเหนือของประเทศ โดยกระจายอยูในหลาย จังหวัดแถบภาคเหนือ ที่สําคัญได)แก เชียงใหม เชียงราย แมฮองสอน แพร นาน ลําปางและตาก การ สํารวจ บุกเบิก และริเริ่มอุตสาหรรมชาของประเทศไทยเกิดขึ้นครั้งแรกในป/ พ.ศ. 2480 โดยนาย ประสิทธิ์ และนายประธาน พุมชูศรี สองพี่น)องได)จัดตั้งบริษัท ใบชาตราภูเขา จํากัด และสร)างโรงงาน ชาขนาดเล็กขึ้นที่อําเภอแมแตง จังหวัดเชียงใหม โดยรับซื้อใบชาสดจากชาวบ)านที่ทําเมี่ยงอยูแล)ว แต พบป:ญหาอุปสรรคหลายประการ เชน ใบชาสดมีคุณภาพต่ํา ปริมาณไมเพียงพอ ชาวบ)านขาดความรู) ความชํานาญในการเก็บเกี่ยวยอดชาและการตัดแตงต)นชา สวนที่อําเภอฝางนั้น นายพร เกี่ยวการค)า ได) นําผู)เชี่ยวชาญทางด)านชาชาวฮกเกี้ยนมาจากประเทศจีน เพื่อมาถายทอดความรู)ให)กับคนไทย ตอมาในป/ พ.ศ. 2482 สองพี่น)องตระกูลพุมชูศรี ได)แก)ไขป:ญหาการขาดแคลนวัตถุดิบโดยเริ่มปลูกสวนชาเป>น ของตนเอง ใช) เ มล็ ด พั น ธุ? ช าพื้ น เมื อ งมาเพาะ สวนชาตั้ ง อยู ที่ แ กงพั น ท) า ว อํ า เภอเชี ย งดาว จั ง หวั ด เชียงใหม ในเนื้อที่ประมาณ 100 ไร และตอมาได)ขยายพื้นที่ปลูกมาที่บ)านเหมืองกึด และบ)านช)าง ตําบลสันมหาพน อําเภอแมแตง จังหวัดเชียงใหม ในป/ พ.ศ. 2508 ได)สงเสริมการผลิตมากขึ้น โดยขอ สัมปทานทําสวนชาจากกรมปBาไม) จํานวน 2,000 ไร ที่บ)านบางห)วยตาก ตําบลอินทขิน อําเภอแม แตง จังหวัดเชียงใหม ในนามของบริษัทชาระมิงค? และทําสวนชาที่ตําบลสันมหาพน อําเภอแมแตง ใน นามของบริษัทชาบุญประธาน ชาที่ผลิตได)สวนใหญจะเป>นชาฝรั่ง สําหรับภาครัฐนั้น การสงเสริมและพัฒนาอุตสาหกรรมชาเริ่มขึ้นในป/พ.ศ.2483 โดย ม.ล.เพช สนิทวง ปลัดกระทรวงเกษตร คุณพระชวงเกษตร ศิลปากร อธิบดีกรมเกษตร และม.จ.ลักษณากร เกษม สันต? หัวหน)ากองพืชสวน ได)สํารวจพื้นที่ปลูกและปรับปรุงชาในอําเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม และโดยได) จัดตั้งเป>นสถานีทดลองพืชสวนฝาง มีนายพวง สุวรรณธาดา เป>นหัวหน)าสถานี ระยะแรกเมล็ดพันธุ?ชาที่ นํามาปลูกได)เก็บจากท)องที่ตําบลมอนบินและดอยขุนสวยที่มีต)นชาปBาขึ้นอยู ตอมามีการนําชาพันธุ?ดีมา จากประเทศอินเดีย ไต)หวัน และญี่ปุBนมาทดลองปลูก โดยได)ทําการศึกษา ค)นคว)า และวิจัยในสถานี ทดลองเกษตรที่สูงหลายแหลง เชน สถานีทดลองพืชสวนดอยมูเซอ จังหวัดตาก สถานีทดลองเกษตรที่สูง วาวี จังหวัดเชียงราย และสถานีทดลองเกษตรที่สูงแมจอนหลวง จังหวัดเชียงใหม ในป/ พ.ศ.2518 ฝBายรักษาความมั่นคงของชาติ ได)เริ่มโครงการปลูกชาในพื้นที่หมูบ)านอพยพ จํานวน 6 หมูบ)าน คือ บ)านหนองอุ แกน)อย แมแอบ ถ้ํางอน ถ้ําเปรียงหลวง และแมสลอง โครงการนี้ ได)รับการสนับสนุนจากรัฐบาลไต)หวันในการจัดสงเมล็ดพันธุ?ชาลูกผสมมาให)ทดลองปลูก พร)อมทั้งสง ผู)เชี่ยวชาญมาถายทอดเทคโนโลยีการปลูกและการผลิตชา ตอมาอีก 3 ป/ มีการสร)างแปลงสาธิตการปลูก ชาขึ้นที่บ)านแมสลอง หนองอุและแกน)อย ในป/พ.ศ. 2525 จึงได)มีการจัดตั้งสหกรณ?ใบชาแมสลอง อําเภอ แมจัน จังหวัดเชียงราย ทําให)สมาชิกที่ปลูกใบชาได)รับความชวยเหลือและสนับสนุนในด)านการเงินและ ด)านตางๆ

ความเป็ นมาของชา (ต่อ) ในป/ พ.ศ.2525 กองบริการอุตสาหกรรมภาคเหนือ กรมสงเสริมอุตสาหกรรมรวมกับศูนย?เพิ่ม ผลผลิตแหงเอเชีย ได)จัดทุนดูงานด)านอุตสาหกรรมชาแกผู)ประกอบการชาจํานวน 12 คน ณ ประเทศ ไต)หวัน และศรีลังกา เป>นเวลา 2 สัปดาห? ตอมาในเดือนตุลาคม พ.ศ.2526 ศูนย?เพิ่มผลผลิตแหงเอเชีย ได)จัดสงผู)เชี่ยวชาญด)านชาจีนจากประเทศไต)หวัน 2 คน คือ นายซูหยิงเลียน และนายจางเหลียนฟู มา ให)คําแนะนําด)านการทําสวนชาและเทคนิคการผลิตชาจีนเป>นเวลา 2 สัปดาห? ในเดือนมิถุนายน 2527 ศูนย?เพิ่มผลผลิตแหงอาเซียนได)จัดสงผูเชี่ยวชาญชาด)านชาฝรั่งจากประเทศศรีลังกา คือ นายเจซี รามา นา เคน มาให)คําแนะนําและสาธิตเทคนิคการผลิตชาเป>นเวลา 3 สัปดาห? ตอมาในป/ พ.ศ.2530 กรม วิชาการเกษตรได)ขอผู)เชี่ยวชาญจาก Food and AgricultureOrganization (FAO) มาสํารวจและศึกษาความ เป>นไปได)ในการพัฒนาอุตสาหกรรมชา ซึ่งทาง FAO ได)สง Dr. A. K. Aich ผู)เชี่ยวชาญชาฝรั่งจากประเทศ อินเดียเข)ามาศึกษาเป>นเวลา 1 เดือน และมีการสงนักวิชาการของกรมวิชาการเกษตรไปดูงานด)านการ ปลูก และการผลิตชาฝรั่งที่ประเทศอินเดีย ในป/พ.ศ. 2520 งานเกษตรที่สูง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร? โดยศาสตราจารย?ปวิน ปุณศรี ได) ขอผู)เชี่ยวชาญจากสถานีทดลองชาไต)หวันคือ Dr.Juan I-Ming เข)ามาศึกษาความเป>นไปได)ในการพัฒนา อุ ต สาหกรรมชาของไทยเป> น ระยะเวลา 3 เดื อ น ในระยะเวลาเดี ย วกั น ทางคณะเกษตรศาสตร? มหาวิทยาลัยเชียงใหม นําโดย ผศ.ดร.วิเชียร ภูสวาง ได)เริ่มงานศึกษาวิจัยทางด)านสรีรวิทยาของชา ตอมาในป/ พ.ศ. 2530 สาขาผลไม) สถาบันเทคโนโลยีการเกษตรแมโจ) โดยการสนับสนุนงบประมาณวิจัย จากโครงการหลวงได)เริ่มโครงการวิจัยและพัฒนาชาขึ้น โดยมีวัตถุประสงค?เพื่อทําการปรับปรุงพันธุ?ชา จีน ศึกษาวิธีการขยายพันธุ? ผลิตต)นกล)าชาพันธุ?ดี และปรับปรุงกระบงนการการผลิตใบชาให)กับศูนย? พัฒนาโครงการหลวงตางๆ ภายหลัง 3 ป/ตอมา ม.จ.ภีศเดช รัชนี ผู)อํานวยการโครงการหลวงได)ทรง อนุมัติให)จัดตั้งสถานีวิจัยชาขึ้นที่บ)านห)วยน้ําขุน อําเภอแมสรวย จังหวัดเชียงราย ป:จจุบันทางสถานีได) ทําการผลิตต)นกล)าชาจีนพันธุ?ห)วยน้ําขุน เบอร? 3 (HK.NO.3) ที่คัดเลือกจากแมพันธุ?ชาจีนลูกผสม ของ ไต)หวันเพื่อแจกจายให)กับเกษตรกรในโครงการและหนวยงานที่สนใจ ในป/ พ.ศ. 2533 กรมสงเสริมการเกษตรได)ทําการสงเสริมให)เกษตรกรปลูกชา โดยจัดทําแปลง ขยายพันธุ?ชาพันธุ?ดีที่ศูนย?สงเสริมการผลิตพันธุ?พืชสวนเชียงราย จัดทําแปลงสงเสริมการปลูกชาพันธุ?ดี และสงเสริมการปรับปรุงสวนชาให)แกชาวเขา สงเสริมให)เกษตรกรตัดแตงกิ่ง ใสปุLย ดูแลรักษาและปลูก ต)นชาเสริมในแปลงสวนชาเกา พร)อมทั้งฝMกอบรมให)ความรู)เรื่องการปลูกและการผลิตชาแกเกษตรกร ผู)สนใจ พร)อมทั้งจัดตั้งกลุมผู)ปลูกชา และประสานงาน ด)านการตลาดระหวางเกษตรกรและพอค)าผู)รับ ซื้อใบชา

ประโยชน์ของชาต่อสุ ขภาพ 1. !"#$ % & #'(# ) Epigallocatechin gallate (EGCG) 9ึ() '<#=>? ) % '<#=> @ 'Aึ) 20 !#@ D AE #'(! ; !+ F )% D G ) % D+ E ? " HF ! ื ) ! ; ! ; % D!+ @ 'J

* )+ % !,* ! ; #'( !# ! ; + ! @ % D ! Eึ) @ ! '( ) 2. % D ! G) ื( JL ! ; EL A @ ! ! G)#'( @ )MH ! @ ! G) !* + ! G) + + ! G) L H ! G ! G) ! G)N + ) ! G) L H +O@ ! G) @ ? ! G)! D !# (Catechins) 'N J) ! G) H #'(+ + D !# #'( <#=> ! G)#'( L DODื Epigallocatechin gallate (EGCG) 3. % D+ E D !# (Catechins) @ ! G)F )! ื R ! ! ! ื R #L + D ! '( )F )% D ! ืJ + E E F ! ื * < S& ? * TE ! ! ื ' E 'J Epigallocatechin gallate (EGCG) ) @ ! 9! F ) %D! ! ? ) ! ! ื E %D! ! ! ! ! ื ?FG) ' ? D ! '( )F )% D! ! ื + E '

ประโยชน์ของชาต่อสุ ขภาพ % D! + %* $U (Polyphenols) @ JL !ื % J) #L ) F )! H9 & H ! 9ึ()! ; ! H9 & @ ? X) D !# @ J) #L ) F )! H9 & H ! #J) JL ? L H #L +? X)A @ H ) @ + !*( FึJ F ) JL !ื ! ; H @) M E J !F' ) 9ึ F ) %D #'( L H 5. F" * @ ) %* $U (Polyphenols) @ J) !E O! % F ) ? D#'! ' @ ) 9ึ() '#J)? D#'! ' #'( @ % D @ ) Porphyromonas gingivilis ? ? D#'! ' #'(#L +$] N Stretococcus mutans D !# @ J) #L ) F )! H9 & H ! JL #L + ' ` %D ? % ) 9ึ( ) ! ; N ` + F )? D#' ! ' #'( #L +! $] N E 'JD !# ) @ !D ื $] +?FG)? ) X ) $] N 6. % D EE @ ) Polyphenols ' D` ! ืJ ? D#'! ' ! ื( @ Polyphenols #L ! ื( + !9 &F )? D#'! ' ื( A S%D EE @ )H ? Ab@ &F ) Clostridium botulinum 9ึ()! ; !+ F )% D + ! ; *S ? ) Ab@ ? D#' ! ' #'( # D ! @ Bacillus subtilis, B. cereus, Vibrio arahaemolyticus ? C. perfringens 4.

ประโยชน์ของชาต่อสุ ขภาพ 7.

L DO! ' @ %* $U (Polyphenols) #'( 'D A J)! H9 & Catechol-O-methyl transferase Eึ) @ )D F)@) ' @ @ !N N O* )) ? @ E % D #J ) ) ' D ` @ %D (Glucose) @ ? ! ื #L + ) 9 (Insulin) 9ึ()! ; j &% #'( @)! +@) HF ) J @ ) Eึ)!N N OHF ?# #'(E HF 8. N@ D F ) # L-Theanine ! ; L DO <#=> # @ ) @ + ) @ D ื( ) $ (Alpha Brain Wave) FึJ ? @ D ื( )! (Beta Brain Wave) ) #L + @ N@ D (Ralaxation) ? D !D ' ! ; @)! + 'E E#'( ) ' = FึJ H @+) +) )@ L D D ! ; ! ' FึJ @)N + #=" * #L ) 'FึJ

องค์ประกอบ/สารประกอบใบชา

ชนิดและสายพันธุ์ชาที'ปลูกในประเทศไทย ชนิดของพันธุ*ชาที่ปลูกในประเทศไทย สายพันธุ*ชาในประเทศไทย “ชา” มาจากพืชตระกูลคาเมเลีย ไซเนนซิส (Camellia sinensis) สามารถจัดจําแนกได)ดังนี้ Kingdom: Plantae Division: Magnoliophyta Class: Magnoliopsida Order: Ericales Family: Theaceae Genus: Camellia Species: Camellia sinensis Scientific name: Camellia sinensis (L.) O. Kuntze Subspecies: Camellia sinensis var. sinensis (Chinese tea) Camellia sinensis var. assimica (Assam tea) พันธุ*ชาที่ปลูกโดยทั่วๆไป แบงไดเป8น 2 พันธุ*ใหญ ๆ ไดแก กลุมชาพันธุ?อัสสัม (Assam Tea) กลุมนี้มีชื่อวิทยาศาสตร?วา Camellia sinensis var. assamica ลักษณะเป>นลําต)นเดี่ยว ต)นใหญ สูงประมาณ 6-18 เมตร ใบเดี่ยว ขนาดใหญ ใบ สีเขียวออน แผนใบโปนเป>นคลื่นขอบใบหยักแบบฟ:นเลื่อย ปลายใบแหลม ใบแผ การเรียงตัวของใบเป>น แบบสลับและเกลียว ต)นเจริญเติบโตเร็ว ทนแล)ง ปรับตัวเข)ากับสภาพแวดล)อมได)ดี

ชนิดและสายพันธุ์ชาที'ปลูกในประเทศไทย (ต่อ) กลุมชาพันธุ*จนี (Chinese Tea) กลุมนี้มีชื่อวิทยาศาสตร?วา Camellia sinensis var. sinensis ลักษณะลํา ต)นเป>นพุมเตี้ย สูงประมาณ 2-6 เมตร ใบมีสีเขียวเข)ม ขนาดเล็ก ยาวแคบ ตั้งตรง ขอบใบหยักแบบฟ:นเลื่อย ผิวใบเรียบ ใบคอนข)างตั้งกวาชาอัสสัม การเรียงตัวของใบ เป>นแบบสลับและเกลียว ต)นเจริญเติบโตช)ากวาชาอัสสัม ทนทานตออุณหภูมิต่ําและ สภาพแวดล)อมที่แปรปรวนได)ดี

ปริ มาณการดื'มชา / ความนิยม

จากสถิติการค)าชาของประเทศไทย พบวา แม)วาประเทศไทยจะมีการสงออกชาเพิ่มขึ้นทุกป/ แตมูลคา การนําเข)าชาประเภทตาง ๆ ก็เพิ่มขึ้นเชนกัน ตั้งแตป/ พ.ศ. 2534 เป>นต)นมา มูลคาการนําเข)าชาของ ประเทศไทยสูงกวามูลคาการสงออก ประมาณ 17 ล)านบาทตอป/โดยเฉลี่ย และแม)วาในป/ พ.ศ. 2544 มูลคาการสงออกชาจะสูงกวามูลคาการนําเข)าชา มูลคาการนําเข)าชาในป/ พ.ศ. 2544 ยังคงสูงกวาการ นําเข)าชาในป/ พ.ศ. 2543 ถึง 24 ล)านบาท แสดงให)เห็นวา คนไทยนิยมดื่มชากันมากขึ้น และความ ต)องการชาของตลาดในประเทศและตางประเทศเพิ่มสูงขึ้นทุกป/ ประเภทของชาที่มีมูลคาการนําเข)ามากกวาการสงออกได)แก ชาเขียวทุกประเภท และ ชาดําและชาอู หลง บรรจุหีบหอ น้ําหนักไมเกิน 3 กิโลกรัม ประเภทของชาที่มีมูลคาการสงออกมากกวาการนําเข)า ได)แก ชาดําและชาอูหลงอื่น ๆ อยางไรก็ตาม ประเภทของชาที่มีการนําเข)ามากที่สุดก็คือ ชาดําและชาอูหลงอื่น ๆ แสดงให)เห็นวา ตลาดในประเทศกลุมหนึ่งมีความนิยมชาดําและชาอูหลงจากตางประเทศ จึงนาจะเป>นแรงกระตุ)นให) ผู)ค)าชาไทยพัฒนาสายพันธุ?ชาและกระบวน การแปรรูปชาเพื่อให)สินค)าของตนมีคุณภาพสูงขึ้น เป>นที่ ถูกใจตลาดภายในประเทศกลุมใหญกลุมนี้

http://www.mfu.ac.th/school/tea/teaBusiness.html

การจัดการกําลังคน

ชงชา DIY

บัญชี

ประชาสั มพันธ์

จัดการการเงิน

วางแผน//บริหารจัดการ

บริการหน้ าร้ าน

เงินลงทุน/การจัดการการเงิน คาวัตถุดิบ/รายปF รายการ

จํานวน

หนวย

ราคา

ราคารวม

ชาอูหลง

24 กิโลกรัม

150

3,600 บาท

สมุนไพรอบแห)ง (ตระไคร) ใบเตย มิ้นท? หญ)าหวาน ยอด ทับทิม )

12 กิโลกรัม

300

3,600 บาท

ดอกไม)แห)ง (มะลิ,กุหลาบ,เกyกฮวย)

12 กิโลกรัม

300

3,600 บาท

สมุนไพรสด (ตระไคร) ใบเตย มิ้นท? หญ)าหวาน ยอดทับทิม )

12 กิโลกรัม

300

3,600 บาท

ดอกไม)สด (มะลิ,กุหลาบ,เกyกฮวย)

12 กิโลกรัม

300

3,600 บาท

หมายเหตุ

เงินลงทุน/การจัดการการเงิน รายการ

จํานวน

หนวย

ชุดกาต)มน้ํา ระบบไฟฟzา

ชุด

3000

6,000 บาท

ถาดไม)

ใบ

250

1,000 บาท

ชุด

150

3,000 บาท

แก)วน้ํา

โหล

100

200 บาท

ช)อนชงชา

โหล

100

500 บาท

ที่กรองชา

อัน

100

200 บาท

มีดเล็ก

อัน

200 บาท

กรรไกร

อัน

200 บาท

ชุดถ)วยชา

ปzายร)าน,ปzายเมนู

ราคา

ราคารวม

2,000 บาท

หมายเหตุ

เงินลงทุน การจัดการเงิน คาวัตถุดิบ : 18,000 บาท คาวัสดุอุปกรณ? : 11,300 บาท คาแจ)งแรงงานทัง้ ป/ :108,000 บาท เงินทุนหมุนเวียน : 10,000 บาท ชวงเริ่มต)นใช)เงินลงทุนทั้งหมด : 147,300 บาท ชวงดําเนินการใช)เงินลงทุน : 1,000 บาท/เดือน (คาสาธารณูปโภค) รายได)ทั้งหมด 240,000 บาท/ป/ กําไร 80,700 บาท/ป/

เครื)องมือ/อุปกรณ์ 1.

ชุดชงชา

2.กรรไกร

3. ที'กรองชา

4. ถาด

5. แก้ว

6. ช้อน

วัตถุดบิ ชาอู่หลง

ใบเตยสด/อบแห้ ง

ดอกมะลิสด/อบแห้ ง

ดอกกุหลาบสด/อบแห้ ง

ตะไคร้ สด/อบแห้ ง

ใบมิน" ต์ สด

วัตถุดบิ หญ้ าหวาน

ดอกเก๊ กฮวยอบแห้ ง

ดอกมะลิ

ดอกกุหลาบป่ า

งาขาว

!D G )

@+ ) + '

)

' J 'F L DO+

+@ ) H ? @

`F ) : E `!#@ J E @ S` F ) ? @ + +ื! ; ! )A #'( ' S` ? @ + ` (! ื( ? @ @ JL ED E ! ; !E A @ ! H E #L + D #'(H E H H@ w ) ! ื( D ! G #'(D E ' ` 90% F ) #J) 'J GFึJ @ ? FึJ @ D F )? @ D @ ) + ' !F F !*'

(! @ 25% F ) H @ ' D`" *F ) )

`+" F ) JL : LJ #'( )H E@ L ) JL ! 100 )9 !9 !9' ? @ + @ E ) !"# ! @ `+" (L @ 80 )y !9 !9' E ) !F' #( H `+" 80-90 )y !9 !9' E !+ #'(! ; # ) )? + )@ + ื #'( ' @ @ `+" 90 )y !9 !9' FึJ H J E !+ L + #'( # )? @ ?FG) !

):!

!"## ) ? @ E ! !*( ! ; 10-15 #' @ D )J

? +

! ;

)@ )D )J ?

#'( ) : #'( D #L )#'( ' @ #'(#L E

E ?

LJ #'H( E ' ` 45-60

!N !*

@ +ื? @% ? #' ? @A )D J) @ M H

!N E ! G D

G+

H ' @

ื(

!*( ! H #'( : http://frynn.com/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%87/

1. 2. 3. 4. 5. 6.

) ) @+ )

LJ ? `& ื( @ # D J)E #L +H D @ ? D + F) ()FึJ JL ) D ! ; JL #'( + ื JL ) ) + )D LJ +! ื @ 2-3 L+ JL ` 150-200 CC. ? ! JL ) !*' )#@ ? JL # #' + )E J ! JL +! G ? @H ` 1 #' ? JL E ++ !*ื( ื( H D@ ? @#J)H #'( )? 'J! ื( JL + A* H H ! ? 'J ) A )H ' 3-4 D J) ? @D E " 1

สมุนไพรที่สามารถใชชงกับชาได ตะไคร

สรรพคุณ รักษาอาการแนนจุกเสียด แก)โรคทางเดินป:สสาวะ ขับลมในลําไส) เจริญอาหาร แก)คาว สวนที่ใช ลําต)นและเหง)าแก สดหรือแห)ง วิธีรับประทาน 1.

อาการท)องอืด ท)องเฟzอ แนนจุกเสียด ใช)ลําต)นสดๆทุบพอแหลกประมาณ 1 กํามือ (ราว 40 – 60 กรัม) ต)มเอาน้ําดื่มหรือประกอบเป>นอาหาร 2. อาการขัดเบา ผู)ที่ป:สสาวะขัด ไมคลอง (แตต)องไมมีอาการบวม) ให)ใช)ต)นแกสด หั่น ซอยเป>นแวนบางๆ วันละ 1 กํามือ (สดหนัก 40 – 60 กรัม หรือแห)งหนัก 20 – 30 กรัม) ต)มกับน้ําดื่มวันละ 3 ครั้งๆละ 1 ถ)วยชา (75 มิลลิลิตร) กอนอาหาร หรือใช)เหง)า แกที่อยูใต)ดิน ฝานเป>นแวนบางๆคั่วไฟออนๆพอเหลือง ชงเป>นยาดื่มวันละ 3 ครั้งๆละ 1 ถ)วยชา พอป:สสาวะสะดวกแล)วจึงหยุดยา

สมุนไพรที่สามารถใชชงกับชาได ตะไคร

ขอหามใช ไมมีรายงาน ขอควรระวัง 1. การใช)สมุนไพรชวยแก)อาการขัดเบานี้ไมใช)กับคนไข)ที่มีอาการบวมน้ํา 2. หากรับประทานตะไคร)มากเกินไปจะทําให)ระคายเคืองกระเพาะลําไส) หรืออาจทําให) ซึมหรืองวงได) อาการไมพึงประสงค* ไมมีรายงาน

สมุนไพรที่สามารถใชชงกับชาได ใบเตย

สรรพคุณ เป>นยาบํารุงหัวใจ ลดกระหายน้ํา ขับป:สสาวะ แก)ออนเพลีย ดับพิษไข) ลดน้ําตาลในเลือด คลายเครียด สวนที่ใช ใบ

วิธีรับประทาน 1.นําใบเตยสดล)างให)สะอาดหั่นเป>นทอนๆใสหม)อต)มด)วยน้ําสะอาด 2.พอเดือดก็ลดไฟลงเคีย่ วไปเรือ่ ยๆจนมองเห็นสีของใบเตยสีเขียวออนเจือจาง 3.ตักใบเตยออกด)วยการกรองให)เหลือแตน้ําใบเตย

สมุนไพรที่สามารถใชชงกับชาได หญาหวาน

สรรพคุณ ใช)ทําน้ําเชื่อมแทนน้ําตาล มีความหวานมากกวาน้ําตาล 100 - 300 เทาแตไมถูกยอย ให)เกิดพลังงานจึงมีความสําคัญตอการนํามาใช)กับผู)มีป:ญหาทางการเกิดโรคอ)วน และ โรคเบาหวานและสามารถนําไปผสมกับสมุนไพรอื่นๆ เพื่อเพิ่มความหวาน บํารุงธาตุ ฟ|}นฟูตับออนให)กลับมาแข็งแรง สวนที่ใช ใบที่ตากแห)งเรียบร)อยแล)ว วิธีรับประทาน นําใบตากแห)งเพียง 2-3 ใบใสในถ)วยน้ําร)อน ขนาดถ)วยกาแฟแชไว)ประมาณ 2-5 นาที ก็จะทําให)น้ํานั้นหวาน

สมุนไพรที่สามารถใชชงกับชาได ใบมิ้นต*สด

สรรพคุณ ระงับกลิ่นปาก แก)อาหารไมยอย ปวดศรีษะ หรือ เป>นหวัด ชวยขับลมในกระเพาะ อาหาร สวนที่ใช ใบสด วิธีรับประทาน นําใบสดแห)งเพียง 2-3 ใบต)มพร)อมกับชาอูหลงประมาณ 3-5 นาที

ดอกไมทีส่ ามารถใชชงกับชาได มะลิ

สรรพคุณ ชวยยอยอาหาร ละลายไขมัน ลดไขมันในหลอดอาหารและเส)นเลือด ลดคลอ เลสเตอรอลได)ดีปzองกันและตอต)านการเกิดเซลล?มะเร็ง บํารุงผิวพรรณ กลิ่นหอมเป>น เครื่องดื่มบํารุงสุขภาพ สวนที่ใช ดอกสดหรือแห)ง วิธีรับประทาน ชงได)ทั้ง 2 แบบ คือ ทั้งสด และแห)ง ต)มน้ําเดือด นําดอกมะลิเฉพาะดอกมะลิสด หรือ แห)งหรือชาอบแห)งพร)อมดอกมะลิใสลงในถ)วยหรือกาชา เทน้ําร)อนใส แชไว)ประมาณ 2 - 3 นาทียกกาชาให)สูง เทลงถ)วย ดื่มได)วันละ 2 - 3 ครั้ง

ดอกไมทีส่ ามารถใชชงกับชาได ดอกกุหลาบปGา

สรรพคุณ บรรเทา และปzองกันโรคภูมิแพ) โรคหัวใจ ลดอาการอักเสบตางๆ ในรางกายลดคลอ เลสเตอรอล ลดระดับน้ําตาลในเลือด ลดความดันโลหิต ทําให)รู)สึกสดชื่น คลายเครียด ปzองกันความชรา ทําให)ผิวพรรณผุดผองของตอมไทรอยด? สวนที่ใช กลีบกุหลาบสดหรือกลีบกุหลาบแห)ง วิธีรับประทาน ชงได)ทั้ง 2 แบบ คือ ทั้งสด และแห)ง ต)มน้ําเดือด นํากลีบดอกกุหลาบปBาสดหรือแห)งใส ลงในถ)วยหรือกาชา เทน้ําร)อนใส แชไว)ประมาณ 2 - 3 นาทียกกาชาให)สูง เทลงถ)วย

สูตรชาสด ชาใบเตยน้ําผึ้ง

สรรพคุณ เป>นยาบํารุงหัวใจ ลดกระหายน้ํา ขับป:สสาวะ แก)ออนเพลีย ดับพิษไข) ลดน้ําตาลใน เลือดคลายเครียด สวนผสม ใบเตย 5 กรัม (1 ใบ ) วิธีชง 1.นําใบเตยสดล)างให)สะอาดหั่นเป>นทอนๆใสหม)อต)มด)วยน้ําสะอาด 2.พอเดือดก็ลดไฟลงเคีย่ วไปเรือ่ ยๆจนมองเห็นสีของใบเตยสีเขียวออนเจือจาง 3.ตักใบเตยออกด)วยการกรองให)เหลือแตน้ําใบเตย 4.เอาเกลือปBนใสครึ่งช)อนชาตามด)วยน้ําเชื่อม 5.ปลอยให)เดือดตอไปอีก 5 นาที อีก วิธีหนึ่งเอาใบเตยมาล)างให)สะอาด ตากแดดให)แห)งเอาไปคั่วแล)วเก็บใสขวดหรือ กระปLองแบบใบชาก็จะได)”ชาเตยหอม” เมื่อต)องการดื่มก็เอามาชงแบบชงน้ําชา กลิ่น หอมชวนดื่ม

สูตรชาDIY ชาตะไคร

สรรพคุณ ใช)บํารุงธาตุ ขับลมในลําไส) บํารุงสมอง ชวยให)สมาธิดี ชวยลดความดันโลหิตสูง สวนผสม - ชาอูหลง - ตะไคร)แห)ง หรือ สด วิธีชง 1. ชงชาอูหลง 2. นําตะไคร)สดหั่นเป>นชิ้นเล็กๆ นําไปต)มกับชาประมาณ 5 นาที เสร็จแล)วยกเทใสถ)วย ชา 3. นําตะไคร)แห)งใสลงในกาชา เสร็จแล)วยกเทใสถ)วยชาหากชอบหวานสามารถชงผสม กับหญ)าหวานหรือน้ําผึ้งได)ตามชอบใจ

สูตรชาDIY ชากุหลาบพันปF

สรรพคุณ บรรเทา และปzองกันโรคภูมิแพ) โรคหัวใจ ลดอาการอักเสบตางๆ ในรางกาย ลดคลอ เลสเตอรอล ลดระดับน้ําตาลในเลือด ลดความดันโลหิต ทําให)รู)สึกสดชื่น คลายเครียด ปzองกันความชราทําให)ผิวพรรณผุดผอง สวนผสม ใบชาอูหลงแห)ง และ กลีบดอกกุหลาบปBาแบบสดหรือแห)ง วิธีชง 1. ชงชาอูหลง 2. นําดอกกุหลาบปBาเฉพาะดอกกุหลาบสด หรือแห)งพร)อมกับชาอูหลงอบแห)งใสลงใน ถ)วยหรือกาชา แชไว)ประมาณ 2-3 นาที

สูตรชาDIY ชามะลิ

สรรพคุณ ชวยยอยอาหาร ละลายไขมัน ลดไขมันในหลอดอาหารและเส)นเลือดลดคลอ เลสเตอรอลได)ดี ปzองกันและตอต)านการเกิดเซลล?มะเร็ง บํารุงผิวพรรณ กลิ่นหอมเป>น เครื่องดื่มบํารุงสุขภาพ สวนผสม ดอกมะลิสด วิธีชง 1. ชงชาอูหลง 2. นําดอกมะลิเฉพาะดอกมะลิสด หรือแห)งหรือชาอบแห)งพร)อมดอกมะลิใสลงในถ)วย หรือกาชา แชไว)ประมาณ 2-3 ครั้ง

สูตรชาDIY ชาตะไครใบเตยหอม

สรรพคุณ ใช)แก)ท)องอืดเฟzอ แนนจุกเสียดทั้งยังขับป:สสาวะสําหรับผู)ที่มอี าการขัดเบา แม)ไมถึงกับ มีอาการบวมแขนขาก็ตามน้ํามันตะไคร)ยังมีฤทธิ์ฆาเชื้อราและแบคทีเรียจึงชวยให) ทางเดินอาหารและทางเดินหายใจสวนบนสะอาดปzองกันหวัดได) สวนผสม - ตะไคร) 3 ต)น - ใบเตยหอม 3 ใบ - ใบชาอูหลงแห)ง วิธีชง 1. ชงชาอูหลง 2. ล)างตะไคร)ให)สะอาด ทุบพอแตก หั่นเป>นทอนๆ ใบเตยหอมล)างให)สะอาด ขยําพอช้ํา หั่นคั่ว ใสลงต)ม 5 นาทีพร)อมกับชาอูหลง

สูตรชาDIY ชาอูหลงงาขาว

สรรพคุณ ชวยลดคลอเลสเตอรอล จึงชวยปzองกันหลอดเลือดแข็งตัว ปzองกันโรคหัวใจ ทําให) ระบบหัวใจแข็งแรง นอกจากนี้ ยังมีกรดไขมันไลโนเลอิค ที่ชวยทําให)ผมดกดํา บํารุง ผิวพรรณให)ชุมชื้น สวนผสม - ชาอูหลง - งาขาวคั่ว วิธีชง 1. ชงชาอูหลง 2. โรยงาขาวที่ผานการคั่วเรียบร)อยแล)ว 3. โรยเกลือใสเล็กน)อยตามชอบ

สูตรชาDIY ชาอูหลงมิ้นต*สด

สรรพคุณ ระงับกลิ่นปาก แก)อาหารไมยอย ปวดศรีษะ หรือ เป>นหวัด ชวยขับลมในกระเพาะ อาหาร สวนผสม - ชาอูหลง - ใบมิ้นต?สด หรือ แห)ง วิธีชง 1. ชงชาอูหลง 2. ใสใบมิ้นต?ในกาชาอูหลงต)มทิ้งไว)ราว 3 - 5 นาที

สูตรชาDIY ชาดอกเกHกฮวยแหง

สรรพคุณ มีประโยชน?ดับพิษร)อน แก)กระหายน้ํา ระงับอาการปวดศรีษะ ไข)หวัด ชวยระบบยอย ขับลมในลําไส) บํารุงประสาทและสายตา แก)โรคนิ่ว หรือโรคเกี่ยวกับตอมน้ําเหลือง ชวยฆาเชื่อโรค แก)อักเสบ ลดความดันโลหิต ขยายหลอดเลือด บําบัดเส)นเลือดหัวใจตีบ ลดการเกิดภาวะหัวใจล)มเหลว สวนผสม - ชาอูหลง - ดอกเกyกฮวยแห)ง วิธีชง 1. ชงชาอูหลง 2. ใสดอกเกyกฮวยแห)ง ลงในกาน้ําชา เทน้ําเดือดใสในกาพอทวมดอกแห)ง ทิ้งไว)สัก อึดใจแล)วเทน้ําทิ้ง การทําเชนนี้เพือ่ ล)างฝุนB ผงทีอ่ าจติดมากับดอก แตยังคงกลิ่นและ ฤทธิ์ของเกyกฮวยไว) เทน้ําเดือดใสในกาอีกครั้งให)เต็ม ทิ้งไว)ราว 5 นาทีจึงจะได)น้ํา เกyกฮวยที่หอมพอเหมาะ

การตลาด การตลาด รูปแบบการขายที่เป8นไปได : สราง Partner ทางธุรกิจ -พิพิทธภัณฑ*มีชีวิต เทศบาลเมืองแมฮองสอน -เทศบาลเมืองแมฮองสอน -เครือขายวิทยาลัยชุมชนแมฮองสอน -องค*การบริหารสวนตําบล หวยผาและหมอกจําแปG -บริษัททัวร* -ททท.แมฮองสอน -รานกาแฟ ขายใหใคร นักทองเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวตางชาติ ประชาชนในจังหวัดแมฮองสอน ที่ตั้ง: หมูบานรักไทย หมูบานคาหาน หรือพื้นที่อื่นๆทีเ่ หมาะสม

ป1ญหา/วิธีการตัดสินใจ/กระบวนการแกป1ญหา

ป1ญหา

แนวทาง/วิธีแกไขป1ญหา

1. ดานการตลาด - ไมไดรับความสนใจจาก ลูกคา - ขายไดแตฤดูกาล ทองเที่ยว

ประชาสัมพันธ*เชิงรุก และสรางเครือขาย กับ Partner ทางธุรกิจ

ป1จจัยสูความสําเร็จ ความสนใจตอสินคาและบริการ 40% การบริการและความคิด สรางสรรค* 40%

ทําเลที่ตั้ง 10%

ความสะอาดและความ ปลอดภัย 10%

แนวคิดใหมในการพัฒนาอาชีพ โปรแกรมทองเที่ยวหมูบานชา รักไทยและคาหาน

วุนชา

กระบองชา (ใบชาทอดกรอบตํารับไทยใหญ)

เครื่องสําอางจากชาอูหลง

อาหารจากชาอูหลง อาทิ ไขตมใบชา , ขาวหุงใบชา , ยําใบชาสด

ผูใหขอมูลดานการทําสวนชา

นางเสี่ยวซู แซเฉิน ชาวบานหมูบานรักไทย ที่อยู จ. 91 ม. 6 ต.หมอกจําแปG อ.เมือง จ.แมฮองสอน

ผูใหขอมูลดานการทําสวนชา

นายจรัส ถานา ชาวบานหมูบานคาหาน บานเลขที่ 103 หมู 4 ต.หวยผา อ.เมือง จ.แมฮองสอน 58000 โทร 087-5791127

ผูใหขอมูลดานพืชสมุนไพร

นายศุภชัย กรการุณการ ตําแหนง นักการแพทย*แผนไทย ที)อยู่: 101 ซอย สิ งหนาทบํารุ ง ตําบล ปางหมู อําเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัด แม่ฮ่องสอน 58000 โทรศัพท์ :053 611 398

นางศรีเวียง ตHะวิชัย

ผูเชี่ยวชาญดานพืชสมุนไพรพื้นบานไทใหญ ที่อยู: 44 ถ.มรรคสันติ ต.จองคํา อ.เมือง จ.แมฮองสอน 58000 เบอร*โทรศัพท* 087-7274197

ผูใหขอมูลดานการตลาด

รานชาวาลเล 4 แยก ถ.ขุนลุมประพาส ต.จองคํา อ.เมือง จ.แมฮองสอน 58000

รานชาอาเซียง แซหลอ ตลาดสายหยุดอ.เมือง จ.แมฮองสอน 58000 เบอร*โทรศัพท* :

บรรยากาศสวนชาบานรักไทยและคาหาน

ชื7อเรื7 อง

17 สํานักงานบริหารและพัฒนาองค์ ความรู้ 69/18-19 อาคารชุดมิว บิลดิง" ชัน" 18-19 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุ งเทพฯ 10400

#L + { DIY| DIY|

ประวัตศิ าสตร์ โลกในถ้ วยชา เรื)องราวไม่ ธรรมดาของใบไม้ ทกี) ลายเป็ นเครื)องดื)มประจําบ้ านของคนทัว) โลก

ชือหนังสือ : ดืมสมุนไพรไทยชาล้ างพิษ ผู้แต่ง: ไพบูลย์ เจริ ญพรเวช หนังสือ “ชา” เล่มนี &ได้ จดั ทําขึ &นเพือเผยแพร่ข้อมูลและความรู้ทีเกียวกับชาให้ นกั วิชาการ อาจารย์ นักเรี ยน นักศึกษา ผู้ประกอบการ ตลอดจนผู้สนใจทัวไปให้ ได้ รับทราบถึงข้ อมูลทีถูกต้ องเกียวกับชา หนังสือเล่มนี &ได้ กล่าวถึงต้ นกําเนิดชา สถานภาพชาของไทยและของ โลก สายพันธุ์ชา การปลูกชา สารสําคัญในใบชา ประเภทของชา กระบวนการผลิตชา เมียง การเปลียนแปลงระหว่างการหมักชา มาตรฐานชา การตรวจสอบคุณภาพทางเคมี การทดสอบชิมชา และประโยชน์ของชา ชือหนังสือ : ชาเครื องดืมสุขภาพร่วมสมัย :: เนื &อหาโดยสังเขป ::ชา ไม่ใช่เพียงแค่เครื องดืมธรรมดา... ปั จจุบนั มีการแปรรูปเป็ น ผลิตภัณฑ์หลากหลายรูปแบบ... ติดตลาดในกลุม่ ผู้บริ โภค ทุกเพศ ทุกวัย ชุกชนชั &น... ไม่วา่ จะนํามาทําเครื องดืมร้ อนหรื อเย็น หรื อปรับเปลียน เป็ นเมนูอาหาร... ก็ถกู ปากรสชาติถกู ใจ...เพืออรรถรสทีดีในการดืมชา... มาทราบ ถึงคุณประโยชน์ไปด้ วยกัน หนังสือเรื องชา แต่งโดย: รศ.เดช วัฒนชัยยิงเจริ ญ

รวบรวมสาระศษสตร์ และศิลป์แห่งการดืมชา ครอลคลุมรายละเอียดครบถ้ วนเรื อง ชาญีปุ่ น ชาฝรัง ชาจีน ชาเกาหลี ชาสมุนไพร ชา เพือสุขภาพ และกาแฟ

#L + { DIY| DIY|

ตํารั บอาหารจากชาอัสสัมและมะไฟจีน เป็ นผลงานจากการดําเนินการศึกษาและส่งเสริ มการนําพืชพื &นบ้ านของจังหวัดน่าน ได้ แก่ชาอัสสัมและมะไฟจีนมาพัฒนาเป็ นตํารับอาหารทีได้ มาตรฐาน เพือให้ เป็ น อาหารจานเด่นของจังหวัดน่าน

การปลูกและผลิตชาอย่ างครบวงจร http://agrimedia.agritech.doae.go.th/book/book-fruit/MU%20051.pdf

#L + { DIY| DIY|

สถาบันชา มหาวิทยาลัยแม่ ฟ้าหลวง- http://teainstitutemfu.com/main/ ให้บริ การงานวิจยั งานให้บริ การวิชาการ งานห้องปฏิบตั ิการชา งานการเกษตรและงานการจัดการและเผยแพร่ ขอ้ มูลเกี'ยวกับชาในประเทศไทย

ลานนาทอกค์ ของดี ข้ อมูลเกี7ยวกับชาสมุนไพร http://www.lannatalkkhongdee.com/scoopDetail.php?id=Sco000138 สํ านักงานข้ อมูลสมุนไพร คณะเภสั ชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล http://www.medplant.mahidol.ac.th/pubhealth/index.asp สู ตรชาสมุนไพรและเครื)องดืม) ชนิดต่ างๆ http://prthai.com/fdetail.asp?ftipsid=7777

แผนการถ่ ายทอดองค์ ความรู้ และรู ปแบบกิจกรรมหรื อนิทรรศการ เผยแพร่ผา่ นทาง fanpage ชา DIY

https://www.facebook.com/pages/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0% B8%AA%E0%B8%94-DIY/538941349584608?fref=ts