“àÅ‹¹ตามรอยพระยุคÅบาท”
บรรณา¹ุกรม 1. กัÅยาณิวัฒ¹า, สมàด็จพระàจŒาพี่¹างàธอ àจŒา¿éา (2543), “100 ปี สมàด็จย‹า พระมารดาáË‹งการสาธารณสุขไทย”, กรุงàทพฯ, โรงพิมพ องค การรับส‹งสิ¹คŒาáÅะพัสดุภัณฑ ˹Œา 1 2. กัÅยาณิวัฒ¹า, สมàด็จพระàจŒาพี่¹างàธอ àจŒา¿éา (2530), สมàด็จพระàจŒาพี่¹างàธอ àจŒา¿éา, “àจŒา¹ายàÅ็กๆ-ยุวกÉัตริย ”, กรุงàทพฯ, ด‹า¹สุทธาการพิมพ จำกัด, ˹Œา 45, 49, 51,
54, 58, 59, 60, 61, 63, 66, 67, 68, 69, 70, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 87, 90, 91, 96, 97, 104, 110, 114, 116, 117, 119, 122, 130, 132, 150, 151, 167, 173, 176, 188, 190, 191, 192, 208, 233, 251, 253, 255, 256
3. กัÅยาณิวัฒ¹า, สมàด็จพระàจŒาพี่¹างàธอ àจŒา¿éา (2523), “ áม‹àÅ‹าãËŒ¿งั ”, àชียงãËม‹ : สุรวิ งÈ บค ุ àซ็¹àตอร , ˹Œา 108, 96 4. กัÅยาณิวัฒ¹า, สมàด็จพระàจŒาพี่¹างàธอ àจŒา¿éา (2535), “ àวÅาàป็¹ของมีค‹า” กรุงàทพฯ, อมริ¹ทร พริ้¹ติ้ง จำกัด, ˹Œา 2, 100 5. กัÅยาณิวัฒ¹า, สมàด็จพระàจŒาพี่¹างàธอ àจŒา¿éา (2538), “สมàด็จàจŒา¿éามËิดÅฯáÅะงา¹ÈิÅปะ”, กรุงàทพฯ, อมริ¹ทร พริ้¹ติ้ง จำกัด, ˹Œา 11, 51 6. มูŹิธิธาร¹้ำãจ (2550), ความดี. กรุงàทพฯ, บริÉัท พิฆà¹È พริ้¹ท ติ้ง àซ็¹àตอร จำกัด 7. มูŹิธิสมàด็จพระพั¹Èรีสวริ¹ทิรา¹ุสรณีย (2549), “ ¹ŒอมรำÅึกถึงสมàด็จพระพั¹วัสสาอัยยิกาàจŒา”, กรุงàทพฯ, อมริ¹ทร พริ้¹ติ้ง จำกัด, ˹Œา 40
8. àÈรÉฐกิจพอàพียง (2550) “ปรัชญาชี้ถึงá¹วทางการ ดำรงชีวิต”, ˹Œา 5 9. สมàด็จพระàทพรัต¹ราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (2541), “พระมามÅายโÈกËÅŒา àËÅือสุข”, กรุงàทพฯ, โรงพิมพ กรุงàทพฯ, ˹Œา 133 การอŒางอิงทั้งขŒอความáÅะภาพã¹Ë¹ังสือ¹ี้ãชŒวิธีการ ดัง¹ี้ 1. àรียงÅำดับáËÅ‹งอŒางอิงตามÅำดับอักÉร 2. ËมายàÅขอŒางอิงáรกËมายถึงÅำดับที่ของáËÅ‹งอŒางอิง 3. ËมายàÅขËÅังËมายถึง˹Œาã¹àอกสารáËÅ‹งอŒางอิง
131
“àÅ‹¹ตามรอยพระยุคÅบาท”
สำ¹ักงา¹บริËารáÅะพัฒ¹าองค ความรูŒ (องค การมËาช¹) OKMD “กระตุกต‹อมคิด” àป็¹Ë¹‹วยงา¹กÅางทีท่ ำ˹Œาทีส่ รŒางสังคมไทยãËŒàป็¹สังคมáË‹งการàรีย¹รู Œ โดยการสรŒางàสริมงา¹ที่ขาดอยู‹ (Missing Link) àพื่อàป็¹ขŒอต‹อที่สำคัญ ã¹การส¹ับส¹ุ¹งา¹ของ˹‹วยงา¹ËÅักที่àกี่ยวขŒอง โดย OKMD จะไม‹àขŒาไปทำงา¹áท¹ áต‹จะàป็¹ผูกŒ ำ˹ดยุทธÈาสตร จัดทำตŒ¹áบบ áÅะขยายผÅ ãËŒàขŒาถึงทŒองถิ¹่ áÅะชุมช¹ àพื่อàปิดโอกาสãËŒประชาช¹ã¹ทุกพื้¹ที่ไดŒมีโอกาสàขŒาถึงองค ความรูŒดŒา¹ต‹างๆ ไดŒโดยง‹าย รวมทั้งการทำงา¹ àป็¹àครือข‹ายàชื่อมโยงกับระดับ¹า¹าชาติ àพื่อขยายผÅáÅะต‹อยอดองค ความรูŒต‹างๆ ãËŒสามารถสรŒาง ผÅกระทบãËŒàกิดขึ้¹ไดŒอย‹างมีประสิทธิภาพ
วิสัยทัȹ
132
àป็¹องค กร¹ำã¹การพัฒ¹าความคิด àพิม่ ความรู Œ สรŒางสรรค ภมู ปิ ญ ั ญา ผ‹า¹กระบว¹การàรีย¹รูสŒ าธารณะ
“àÅ‹¹ตามรอยพระยุคÅบาท”
บทบาท˹Œาที่ของ OKMD สรŒางปัญญา
จัดãËŒมีระบบการàรีย¹รูŒสาธารณะ áÅะการàรีย¹รูŒàพื่อสรŒางสรรค ทางปัญญาã¹รูปáบบที่ทั¹สมัย ไม‹วา‹ จะàป็¹สือ่ อิàÅ็กทรอ¹ิกส สือ่ สิง่ พิมพ Ëรือสือ่ àทคโ¹โÅยีอ¹่ื ãดทีส่ ามารถดึงดูดความส¹ãจãËŒàกิดการàรีย¹รูŒ ไดŒโดยง‹าย
สรŒางáËÅ‹งàรีย¹รูŒ
สรŒางáËÅ‹งบริการองค ความรูŒรูปáบบãËม‹ที่ทั¹สมัย มีชีวิตชีวา áÅะอุดมดŒวยความรูŒที่สรŒางสรรค รวม ทั้งประสา¹งา¹Ëรือส¹ับส¹ุ¹ãËŒมีการจัดทำÈู¹ย ÈิÅปะ วัฒ¹ธรรม ËŒองสมุดการáสดงËรือการจัด¹ิทรรÈการ Èู¹ย สรŒางสรรค ทางความคิด ã¹ทุกรูปáบบที่ทั¹สมัย โดยร‹วมมือกับ˹‹วยงา¹อื่¹ ไม‹ว‹า˹‹วยงา¹ของภาครัฐ Ëรือàอกช¹ ã¹กิจการที่àกี่ยวกับการบริการËรือถ‹ายทอดความรูŒáก‹สังคม
สรŒาง¹วัตกรรม
สรŒาง¹วัตกรรมรูปáบบการพัฒ¹าองค ความรูŒãËม‹ๆ ที่àป็¹ประโยช¹ ต‹อการพัฒ¹าคุณภาพชีวิตของ ประชาช¹ áÅะการพัฒ¹าàÈรÉฐกิจของประàทÈ
สรŒางàครือข‹าย
ส‹งàสริมàครือข‹ายãËŒร‹วมกั¹พัฒ¹าáÅะขับàคÅื่อ¹องค ความรูŒดŒา¹ต‹างๆ สู‹สังคมอย‹างมีประสิทธิภาพ 133
“àÅ‹¹ตามรอยพระยุคÅบาท” งานพัฒนาสมองเพือ่ การเรียนรู ้ àป็¹ส‹ว¹Ë¹ึง่ ã¹พั¹ธกิจของ สบร. มีบทบาทสำคัญã¹การàร‹งáÅะàอือ้ ãËŒàกิด งา¹วิจัย พัฒ¹า áÅะรวบรวมรูปáบบการจัดการàรีย¹รูŒที่สอดคÅŒองกับพัฒ¹าการสมองของàด็กทุกช‹วงวัย ตÅอดจ¹ส‹งàสริมการจัดการเรียนรู้ตามหลักการพัฒนาสมอง (Brain – based Learning: BBL) จุดประสงค àพื่อàพิ่มÈักยภาพการàรีย¹รูŒของàด็กáÅะàยาวช¹วัย 0 – 19 ปี ผ‹า¹การประสา¹งา¹ร‹วมกับ ˹‹วยงา¹ต‹างๆ ทุกภาคส‹ว¹ ทัง้ ภาครัฐáÅะàอกช¹ àพือ่ àพิม่ ขีดความสามารถการàรีย¹รูขŒ องàด็กไทยãËŒวอ‹ งไว áÅะมีประสิทธิภาพสมวัยตามพัฒ¹าการของสมองáต‹Åะช‹วงวัย Brain-based Learning (BBL) การเรียนรู้ตามหลักการพัฒนาสมอง คือ การ¹ำองค ความรูŒàรื่องสมอง áÅะธรรมชาติการàรีย¹รูŒของสมองมาãชŒàป็¹ฐา¹ã¹การออกáบบกระบว¹การàรีย¹รูŒ โดยมีที่มาจากÈาสตร áË‹งการàรีย¹รูŒ 2 สาขา คือ - ความรู้ทางประสาทวิทยา (Neuroscience) ที่อธิบายที่มาของความคิดáÅะจิตãจของม¹ุÉย โดยàฉพาะã¹ดŒา¹ที่àชื่อมโยงสัมพั¹ธ กับทักÉะการàรีย¹รูŒ อั¹ไดŒáก‹ ความสามารถã¹การàรีย¹รูŒ ความจำ ความàขŒาãจ áÅะความชำ¹าญ โดยผ‹า¹ทฤÉฎีว‹าดŒวยการทำงา¹ของสมองàป็¹สำคัญ - แนวคิด ทฤษฎีการเรียนรู้ (Learning Theories) ทั้งËÅายที่อธิบายว‹าการàรีย¹รูŒของสมอง ม¹ุÉย คืออะไร àกิดขึ้¹áÅะมีพัฒ¹าการอย‹างไร การบูรณาการองค ความรูŒทั้ง 2 สาขาàขŒาดŒวยกั¹ทำãËŒกระบว¹การจัดการàรีย¹รูŒตั้งอยู‹บ¹ฐา¹ของการ ãคร‹ครวญว‹าปัจจัยใดบ้างที่จะทำให้สมองมีการเปลี่ยนแปลง สมองมีปฏิกิริยาตอบรับต่อการเรียนการสอน แบบใด และอย่างไร ซึ่งทั้งËมด¹ี้¹ำไปสู‹การจัดกิจกรรมระËว‹างผูŒสอ¹กับผูŒàรีย¹ การจัดสิ่งáวดÅŒอมที่àอื้อ ต‹อการàรีย¹รูŒ áÅะที่สำคัญคือการออกáบบáÅะãชŒàครื่องมือàพื่อการàรีย¹รูŒต‹างๆ โดย์¹ว‹าตŒองทำãËŒผูŒ àรีย¹ส¹ãจ àกิดการàรีย¹รูŒ ความàขŒาãจ áÅะการจดจำตามมา áÅะ¹ำไปสู‹ความสามารถã¹การãชŒàËตุผÅ àขŒาãจความàชื่อมโยงสัมพั¹ธ ã¹ทุกมิติของชีวิต 134
“àÅ‹¹ตามรอยพระยุคÅบาท”
คณะทำงา¹วิชาการ Èาสตราจารย àกียรติคุณ¹ายáพทย ประàสริฐ บุญàกิด
Èาสตราจารย àกียรติคุณáพทย Ëญิงคุณสาคร ธ¹มิตต
รองÈาสตรจารย áพทย Ëญิง¹ิชรา àรืองดารกา¹¹ท ˹‹วยพัฒ¹าการáÅะพฤติกรรมàด็ก ภาควิชากุมารàวชÈาสตร คณะáพทยÈาสตร โรงพยาบาÅรามาธิบดี มËาวิทยาÅัยมËิดÅ
อดีต : Ëัว˹Œาáผ¹กการÈึกÉาปฐมวัย คณะÈึกÉาÈาสตร มËาวิทยาÅัยÈรี¹คริ¹ทรวิโรฒ ปัจจุบั¹ : กรรมการบริËารËÅักสูตร สถาบั¹วิจัยพฤติกรรมÈาสตร มËาวิทยาÅัยÈรี¹คริ¹ทรวิโรฒ
อาจารย ดิสสกร กุ¹ธร สถาป¹ิกทางการÈึกÉา
ดร. สกÅ ธีระวรัญญู ผูŒàชี่ยวชาญดŒา¹ปัจจัยของม¹ุÉย
อดีต : ¹ายกสมาคมประสาทวิทยาáË‹งประàทÈไทย 2 สมัย : Ëัว˹Œา˹‹วยประสาทวิทยา คณะáพทยÈาสตร โรงพยาบาÅรามาธิบดี มËาวิทยาÅัยมËิดÅ “รางวัÅมËาวิทยาÅัยมËิดÅ” สาขาการáต‹งตำรา ปี 2541 ประธา¹อ¹ุกรรมการวิชาการสถาบั¹ สวร. สสอ¹. ปัจจุบั¹ : Ëัว˹ŒาโครงการผÅิตáพทย àพื่อชาวช¹บท มËาวิทยาÅัยมËิดÅ ประธา¹ชมรมโรคสมองàสื่อมไทย
อดีต : ผูŒอำ¹วยการสำ¹ักงา¹วิจัยรามาธิบดี : ผูŒอำ¹วยการสถาบั¹วิจัยโภช¹าการ มËาวิทยาÅัยมËิดÅ “รางวัÅผÅงา¹วิจัยยอดàยี่ยม” คณะกรรมการวิจัยáË‹งชาติ ปี 2519 “àËรีย ดุÉฎีมาÅาàข็มÈิÅปวิทยาสาขาáพทย Èาสตร ” ปี 2539 “รางวัÅ มËิดÅทยากร” ประจำปี 2542 ปัจจุบั¹ : อ¹ุกรรมการวิชาการสถาบั¹ สวร. สสอ¹.
ผูŒช‹วยÈาสตรจารย ดร. ฉั¹ท¹า ภาคบงกช
Cognitive system engineering : The Ohio State University, USA
คณะสถาปัตยกรรมÈาสตร áÅะการออกáบบ มËาวิทยาÅัยàทคโ¹โÅยีพระจอมàกÅŒาธ¹บุรี
อาจารย สุภัคคÈรี àวÈม วิบูÅย ผูŒàชี่ยวชาญการออกáบบของàÅ‹¹àด็ก คณะสถาปัตยกรรมÈาสตร áÅะการออกáบบ มËาวิทยาÅัยàทคโ¹โÅยีพระจอมàกÅŒาธ¹บุรี
¹ายธีรภัทร ชโÅปถัมภ àจŒา˹Œาที่Èู¹ย ขŒอมูÅ Resource center อุทยา¹วิทยาการสมองáÅะการàรีย¹รูŒ สสอ¹. สังกัดสำ¹ัก¹ายกรัฐม¹ตรี 135
“àÅ‹¹ตามรอยพระยุคÅบาท”
ขอขอบพระคุณ สำ¹ักงา¹ราชàÅขาธิการ สำ¹ักงา¹บริËารáÅะพัฒ¹าองค ความรูŒ : องค กรมËาช¹ สำ¹ักงา¹คณะกรรมการพิàÈÉàพื่อประสา¹งา¹โครงการ อั¹à¹ื่องมาจากพระราชดำริ
ผูŒทรงคุณวุฒิ 1. Èาสตราจารย àกียรติคุณ¹ายáพทย àกÉม วัฒ¹ชัย องคม¹ตรี 2. ดร. ณรงค ชัย อัครàÈรณี อดีตประธา¹กรรมการบริËารสำ¹ักงา¹บริËาร áÅะพัฒ¹าองค ความรูŒ : สบร. 3. ดร. กฤÉณพงÈ กีรติกร ¹ายกสภามËาวิทยาÅัยàทคโ¹โÅยีราชมงคÅÅŒา¹¹า ประธา¹กรรมการบริËารโรงàรีย¹มËิดÅวิทยา¹ุุสรณ อดีตรักÉาการผูŒอำ¹วยการ สถาบั¹วิทยาการàรีย¹รูŒ : สวร. 4. ดร. อรพิ¹ท สพโชคชัย อดีตผูŒอำ¹วยการสถาบั¹ส‹งàสริมอัจฉริยภาพáÅะ¹วัตกรรม การàรีย¹รูŒ 5. คุณËญิง กุÅทรัพย àกÉáม‹¹กิจ ผูŒàชี่ยวชาญดŒา¹อักÉรÈาสตร สำ¹ักราชบัณฑิต 6. Èาสตราจารย àกียรติคุณ ดร. จรรจา สุวรรณทัต สถาบั¹วิจัยพฤติกรรม มËาวิทยาÅัยÈรี¹คริ¹ทรวิโรฒ 7. ¹ายปวัตร ¹วะมะรัต¹ ผูŒอำ¹วยการกÅุ‹มáผ¹งา¹ สำ¹ักงา¹คณะกรรมการพิàÈÉàพื่อประสา¹งา¹ โครงการอั¹à¹ื่องมาจากพระราชดำริ 8. Èาสตราจารย àกียรติคุณáพทย Ëญิงช¹ิกา ตูŒจิ¹ดา ที่ปรึกÉาคณบดีคณะáพทยÈาสตร ÈิริราชพยาบาÅ 136