Future of Finance & Investments

De agenda van de leiders in de financiële sector

Een duurzame toekomst van de financiële

De snelle transformatie naar een duurzame en sociale onderneming bestaat niet, betoogt Ali Niknam, oprichter van Bunq. Kleine stappen maken en geen tweespalt kweken, dat helpt.

• De overgang naar een duurzame maatschappij moet van onderaf ko men, niet vanuit een centrale overheid

• Groei is nodig om impact te vergroten

Ieder bedrijf draagt het dna van de op richters en de eerste groep werknemers. Dat was in 2012 dus niet anders toen Ali Niknam aan de wieg stond van Bunq - geen bank, maar een tech-onderneming zoals hij zelf zegt. “We begonnen direct na de financiële crisis, dus iedereen bij Bunq heeft in z’n dna dat hij of zij iets wil bijdra gen. Op het financiële front - hoe maken we banken meer gebruikersgericht - maar vooral op sociaal en duurzaam gebied. Onze datacenters zijn bijvoorbeeld vanaf de start aangesloten op groene stroom.”

Dat bedrijfs-dna betekent vooral dat innovatie niet per se vanuit de directie komt. De overschakeling op recyclebare

koffiebekers en de komst van een kok die werkt met het overgebleven voedsel van Bunq komen uit de koker van mede werkers die actie ondernamen. “Het zijn misschien geen grote stappen, maar de gemene deler is dat dit allemaal vanuit onze mensen komt. Voor onze medewer kers en gebruikers is duurzaamheid een groot goed, daar is ons investeringsbeleid ook op aangepast. Ik denk dat we verant woordelijker investeren dan welke bank dan ook. Daarom zijn we ook bomen gaan planten voor alle acties die gebruikers toch al doen, zoals pinnen en boodschap pen afrekenen. Langzaam word je dan co2-neutraal. We hebben inmiddels ruim acht miljoen bomen geplant.”

Mensen maken zich terecht zorgen over het klimaat, maar worden ook lamgesla gen door de grootte van het probleem, denkt Niknam. “Er komt alleen geen eureka-moment waarmee we dit probleem oplossen, zo werkt dat niet. Maar als we allemaal ons steentje bijdragen, dan kunnen we dingen oplossen. Er is geen regering, geen bedrijf en geen consument die dit in z’n eentje kan oplossen. Als we allemaal wat doen, is het sneller opgelost.”

Dat hoeft niet van hogerhand gecoördi neerd te worden, betoogt Niknam. “Ik geloof daar niet in. Dan wordt het een po litiek vraagstuk waarbij consensus gezocht moet worden. In de praktijk betekent dit dat je waarschijnlijk een heleboel niks krijgt. We moeten elkaar niet aanstaren, maar vraag jezelf af: ‘Wat kan ik beter doen?. Ik maak er binnen Bunq geen policy van.”

In dat ritme kent Bunq nu meatless mon days, ook bedacht door werknemers. Nik nam rijdt geen auto meer in Amsterdam, eet vegetarisch en heeft zijn interconti nentale vluchten flink teruggeschroefd. “Mensen moeten voelen dat dit een bedrijf is waarbij hun duurzame ideeën passen, en dat ze de ruimte voelen om aan de slag te gaan met die ideeën. Daar komen mooiere dingen uit dan als je het centraal aanstuurt. Dat is dus geen transformatie, zoals het in corporate taal heet, maar verandering gaat in kleine stappen.”

Niet iedere onderneming kent een derge lijke cultuur, dat realiseert Niknam zich ook. “Er zijn inderdaad andere cultu ren, die misschien meer top-down zijn

georganiseerd. Maar dat geeft niet, voor de oplossing van deze problemen bestaat geen one size fits all. Ik heb het idee dat we daar al veel te lang naar zoeken. Waar ik naartoe wil, is dat we allemaal zelf nadenken, binnen onze context. Dan zul je zien dat er bijna overal meer gedaan kan worden dan er nu gebeurt.”

Wim Eikelboom, BNP Paribas Cardif: ‘Via onze beleggingen helpen we bedrijven om hun transitie in gang te zetten’

Moet een verzekeraar nu koploper zijn in ESG-doelstellingen, of juist een volger? Volgens Wim Eikelboom, deputy-ceo van BNP Paribas Cardif in Nederland, gaat dat hand in hand. “We kunnen ervoor kiezen om ver vuilende industrieën niet meer te ver zekeren, of we gaan ze juist helpen.”

• Via zijn investeringen kan BNP Paribas Cardif veel invloed uitoefenen op het duurzaam beleid van grote ondernemingen

• ESG-doelstellingen zijn makkelijker, omdat het leeft bij het personeel

BNP Paribas Cardif is weliswaar een relatief kleine verzekeringstak van de BNP Paribas Groep, maar dat betekent niet dat de impact niet groot kan zijn. Het bedrijf verkoopt verzekeringen op het gebied van overlijdensrisico en producten voor arbeidsongeschiktheid en werkloosheid. “Voor onze doelstellingen op sociaal en duurzaam gebied volgen we de lijn van BNP Paribas, dat geeft ons een duidelijk kader. Maar dat betekent niet dat we zelf geen initiatieven ontplooien. Dat zit in onze cultuur”, vertelt Eikel boom.

In de visie van BNP Paribas Cardif bete kent dat dat de vier value drivers - klan ten, personeel, maatschappij, financiënhecht met elkaar verbonden zijn. “Ze zijn bij ons allemaal verbonden. Het is voor de klant heel belangrijk om beschermd te zijn, juist in deze tijden. Daarbij is het onze taak om hun polisinleg goed te beleggen. Vanuit BNP Paribas willen we koploper zijn op groen en sociaal gebied, en dat geldt ook voor ons personeel.”

De verzekeraar heeft weinig tot geen direct klantcontact, omdat de verze keringen door tussenpersonen worden verkocht. De focus ligt dan ook op de beleggingen. Eikelboom: “Daarmee willen we verduurzamen. Dat is tachtig procent van onze balans.” In de ver zekeringsindustrie wordt natuurlijk al langer gekeken naar welke investerin gen gedaan worden, waarbij witwassen en terrorisme buiten de deur wordt gehouden. Nu kijkt het bedrijf ook naar bedrijven met een zware footprint. “Dat is nu de richting waarin we keuzes gaan maken.”

De voortrekkersrol van BNP Paribas Cardif uit zich in de investment beliefs van het bedrijf. “Zowel onze producten als beleggingen zijn gericht op de lange termijn. We waren een van de eersten die stopten met onconventionele olie- en

gasbeleggingen. Dat wil niet zeggen dat we ze meteen verkocht hebben, maar ze worden nu wel uitgefaseerd. We hebben ook een benchmark gedaan op ESG-gebied, waarbij we kijken hoe de markt ervoor staat. We willen boven die benchmark zitten. Investeringen krijgen tegenwoordig een ESG-waardering. 65 procent van onze beleggingen valt daar nu al onder en dat cijfer willen we verder omhoog brengen.”

Zo transformeert BNP Paribas Cardif geleidelijk in een steeds duurzamer en socialer bedrijf, ziet Eikelboom. “We zijn op de goede weg, zeker op het gebied van onze beleggingen. Op klantgebied kunnen we nog wel een slag maken. Consumenten denken goed na over verduurzaming, en hebben in deze tijd te maken met veel onzekerheden. We proberen dan ook producten te leveren die daarop aansluiten. Daarnaast willen we bedrijven graag helpen; we zeggen niet meteen dat we niet meer zullen investeren, maar we kijken graag mee hoe zij de transitie naar een duurzamer model kunnen maken.”

Eikelboom benadrukt dat het bedrijf goed is ingericht op een nieuwe slag in ESG-doelstellingen. Het personeel van het bedrijf heeft verduurzaming en een sociaal beleid hoog in het vaandel.

“We zijn, mede door corona, van twee kantoorpanden naar één gegaan. We rijden meer elektrisch, en onze mensen zijn zeer betrokken en doen veel vrij willigerswerk. Wereldwijd steunen we de strijd tegen obesitas en in Nederland werken we hiervoor samen met JOGG, voor een gezonde jeugd met een gezonde toekomst. Onder het personeel zijn er ook veel initiatieven op het gebied van vitaliteit en bewegen. Dat leeft hier echt. We hebben twee procent ziekteverzuim, dat is historisch laag. Het gaat goed met onze mensen, en dat betekent dat we onze boodschap ook kunnen uitdragen naar de wereld om ons heen.”

Ali Niknam, Oprichter van Bunq

Wim Eikelboom, CEO BNP Paribas Cardif

financiële sector: Hoe ziet dat eruit volgens ons?

Hoe maken banken en verzekeraars de stap van shareholder naar stakeholder value?

Voor banken en verzekeringsmaat schappijen ligt er de komende jaren een belangrijke taak. Ze moeten hun focus verleggen van shareholder value naar stakeholder value en dus rekenschap afleggen aan de totale keten. Alleen zo kunnen ze ook op de lange termijn voldoende waarde bieden aan al hun belanghebbenden, niet alleen aandeelhouders. EY helpt de financiële sector met het formuleren en laten doorleven van deze brede ‘purpose’.

De rol van de financiële sector bij het bewaken van duurzame waarden in ons economisch model is belangrijker dan ooit. Banken en verzekeraars moeten nieuwe be drijfsmodellen ontwikkelen die meer gericht zijn op waardecreatie voor al hun belanghebbenden op lange termijn. Hun prestaties met betrekking tot klimaat- en maatschappelijke doelstellingen zullen steeds belangrijker worden en zelfs een voorwaarde zijn voor het behalen van financiële resultaten. Van shareholder value naar stakeholder value, een verschil van slechts twee letters, maar tegelijk een complete mindshift voor de sector. Loes Andringa is sectorleider verzekeringen bij EY en helpt verzekeraars met deze transformatie. Zeynep Deldag is sec torleider Banking & Capital Markets en doet dergelijke transformaties als client service partner voor banken en grote financiële instellingen. Beiden zien zij dat duurzaamheid bij al hun opdrachtgevers bovenaan de agenda staat.

Deldag: “Voor banken is het cruciaal dat ze hun bedrijfsdoelstelling herformule ren en daadwerkelijk in praktijk brengen dat ze ‘purpose driven’ waarde creëren voor alle belanghebbenden. De belang rijkste dimensies voor waardecreatie zijn: klant en consument, medewerkers, maatschappelijk en financieel.”

Keuzes maken in cliënten, investe ringen en financiering

Wat zijn dan onderwerpen waar beide sectoren zich op kunnen richten? “Ban ken zijn cruciale partijen om te zorgen dat we voorop kunnen lopen in het behalen van zowel milieu- als maat schappelijke doelstellingen. Denk aan het reduceren van de CO 2-voetafdruk of versnelling van financial inclusion. Allemaal onderwerpen die hoog op de agenda staan binnen de sector”, vertelt Deldag. “Door te focussen op een brede groep stakeholders, met een duidelijk doel voor ogen, namelijk het genereren van duurzame business op lange termijn, kunnen banken daad werkelijk vooroplopen. Bijvoorbeeld

door te kiezen voor groene financiering, samenwerkingsverbanden op te zetten of technologie in te zetten voor financial inclusion. Het gaat dan niet alleen om het introduceren van nieuwe financiële producten, maar om de ambitie om initiatieven te ondersteunen die de eco nomie een duwtje in de rug geven en zo bijdragen aan een betere wereld.”

Volgens Andringa kan het ook bete kenen dat je er juist voor kiest om je producten en services meer of minder te richten op bepaalde sectoren. “Zzp’ers waren bijvoorbeeld voor verzekeraars een onderbelicht marktsegment. We zien nu juist verzekeraars die zich met hun producten specifiek focussen op deze groep. Terwijl een keuze ook kan zijn om minder te gaan investeren in of minder te werken met bedrijven in de tabaksindustrie of producenten van fos siele brandstoffen.” Deldag ziet hetzelfde in de bankensector: de steun aan be drijven die bijdragen aan een duurzame wereld of juist het stoppen van werken voor klanten die niet duurzaam zijn.

manier om aan compliance te werken. Bovendien is het concreet maken van je duurzaamheidsdoelstellingen nog steeds een uitdaging voor veel organisaties. “Uit alle hoeken zijn vereisten aan de ban kensector toegenomen: klanten willen een betere klantbeleving, medewerkers willen vooral werken voor een bank die bijdraagt aan een betere en duurzamere wereld, regelgevende instanties eisen dat ze voldoen aan voorschriften, wat resulteert in extra eisen aan rapportages en aandeelhouders willen dat ze winst gevend zijn. Banken die hierop reageren met business modellen waarin ESG doe len zijn verweven zullen de frontrunners zijn.” Het is niet voor niets dat EY eerder dit jaar naar buiten kwam met de be wustwordingscampagne ‘duurzaamheid, hard gemaakt’, juist om alle vereisten om te zetten in concrete plannen.

“Organisaties helpen om hun doelstelling te formuleren en zorgen dat iedereen hiermee ‘in lijn’ functioneert. We zien het grote verhaal en hebben binnen EY voldoende expertise in duurzaamheid om organisaties te helpen met hun bredere transformatie.”

ganisaties helpen om hun doelstelling te formuleren en zorgen dat iedereen hiermee ‘in lijn’ functioneert. We zien het grote verhaal en hebben binnen EY voldoende expertise in duurzaamheid om organisaties te helpen met hun bre dere transformatie.”

«Eye on Banking & Insurance

Wil je meer weten over dit onderwerp? Bezoek dan op 24 november het evene ment Eye on Banking & Insurance. Dit gaat in op de manier waarop banken en verzekeraars duurzaamheid kunnen inzetten om te transformeren tot waar decreatie op de lange termijn.

«“We zien het grote verhaal en hebben binnen EY voldoende expertise in duurzaamheid om organisaties te helpen met hun bredere transformatie.”

Hogere doel doorleven

Voor beide sectoren levert dat business modellen op waarbij ze innovatief zullen moeten zijn en samenwerkingen moeten zoeken met de juiste partners om hen te helpen de transitie te maken of additio nele diensten te leveren. Duurzaamheid is zeker geen onderwerp dat je er zomaar even bijdoet of dat beperkt blijft tot een

De kunst is om de purpose tot leven te brengen voor alle doelgroepen, die allemaal een verschillende focus hebben. Andringa ziet bij verzekeraars ook nieuwe diensten ontstaan voor polishou ders. “Het gaat bijvoorbeeld meer om preventie: hoe help je polishouders pre ventief met gezondheid en welzijn? Dan heb je het over aanvullende producten of dienstverlening die ervoor zorgen dat je relevanter wordt voor je klanten.”

Building a better working world EY spreekt uit eigen ervaring als het gaat om het formuleren en implemente ren van een waardegerichte doelstelling. Het maakte een soortgelijke transforma tie door. Andringa: “Building a better working world vormt de leidraad voor al onze werkzaamheden. Dat hebben we tastbaar en concreet gemaakt voor al onze medewerkers. Als zij deze doel stelling ook echt invoelen, zal dit ervoor zorgen dat zij het beste van zichzelf laten zien. Walk the talk, live the purpose” noemt Andringa het ook wel. Deldag beaamt dat dit de kracht is van EY: “Or

Loes Andringa, sectorleider verzekeringen bij EY

Zeynep Deldag, Sectorleider Banking & Capital Markets

20. Verschillende oorzaken inflatie, gevaarlijke cocktail?

26. ‘Het grote verschil met aandelen is dat je bij commercieel vastgoed investeert in iets tastbaars, in gebouwen met mensen erin’

CONTENTWAY.NL

Investeren in vastgoed is aantrekkelijk voor de lange termijn Voor wie op zoek is naar een relatief veilige beleggingsoptie kan vastgoed een interes sante mogelijkheid zijn.zelfstandig oefenen.

De agenda van de leiders in de financiële sector

Opinie

Voor de podcast Leaders in Finance interview ik elke week een toonaan gevende bestuurder in de financiële wereld. Samen met de educatieve series die we maken, komen zo elk circa 100 leiders voor bij. Dit geeft een mooi inkijkje in wat er allemaal speelt aan de top van de financiële sector.

Foto: Persfoto's

Metstip op nummer één staan wetten, regelgeving en pro cedures in het kader van anti money laundering (AML).

Voldoen aan deze voorschrif ten is je license to operate.

Daar komt bij dat de regel geving wordt doorgetrokken tot op individueel niveau. Je kunt als bestuurder persoon lijk worden vervolgd. Gezien de belangen wordt er veel energie voor vrijgemaakt. Per grootbank werken er duizen den mensen aan AML.

Money laundering is een mondiaal probleem en uit vloeisel van allerlei vormen van corruptie en criminaliteit. De aanpak is cruciaal, laat daar geen misverstand over bestaan. De financiële instel lingen hebben daarom mijns inziens terecht een belangrijke poortwachtersfunctie.

Het blijft echter de vraag of de huidige private inves teringen gerechtvaardigd zijn. Er gaan miljarden in om. Worden deze effectief besteed of wordt een (groot) deel gebruikt voor ticking the box? We doen het goed in Nederland als het gaat om publiek-private samenwer

king, het wordt alleen steeds belangrijker om heel kritisch te blijven kijken of we die miljarden niet beter kunnen inzetten, bijvoorbeeld aan de publieke kant van de keten.

grootste deel van de leiders willen bijdragen aan een bete re verhouding tussen mens en milieu. Daarbij is de grootste uitdaging hoe dat precies vorm te geven op een manier waarmee de belangrijkste stakeholders tevreden zijn.

CONTENTWAY.NL

Michiel de Zeeuw is van de bewaarcultuur En het pand moet een bepaald soort waar digheid gaan uitstralen. Twee stelregels die Michiel de Zeeuw hanteert als hij nadenkt over iemands droomhuis.

Het witwassen van crimineel geld is een mondiaal probleem. Er valt dan ook niks af te dingen op aanvullende wetgeving om corruptie en criminaliteit in te dam men. Verrassend is dat bijbehorende re gelgeving een onbedoeld negatief effect heeft op financiering van het MKB.

Was het voorheen tamelijk ongecompli ceerd om voor financiering in aanmerking te komen, door de nieuwe wet moet je als aanvrager door een stevige beoordeling om daarin te slagen. Waar de regelgeving in het kort op neerkomt, is dat er nog meer nadruk is gelegd op de poortwachtersfunctie van financiële instellingen.

Uitvloeisel van de wetgeving begint zich nu duidelijk te wreken, constateert Edith Nordmann, managing partner en advo caat bij ACG International. Ook als het om financieringsvraagstukken gaat. “Wat wij

Lees meer op contentway.nl

Ander punt hoog op de agenda van financiële be stuurders is duurzaamheid. We zitten als mensheid in een gigantische milieucrisis. Die vraag die zich opdringt aan financiële instellingen: aan wie leen je geld uit en waar beleg je in? Het zijn lastige beslissingen waar factoren een rol spelen als risico-ren dementsafwegingen, ver schillende perspectieven op moreel besef, reputationele risico’s, de praktische zoek tocht naar duurzame assets en het blijven voldoen aan de wet- en regelgeving.

Die verdienen allemaal aan dacht, terwijl bedrijven op die terreinen non stop met elkaar concurreren. Ik merk dat het

Tot slot: transparantie. Dat is een begrip dat ik negatief wil insteken. Het is niet meer positief als je transparant bent als organisatie, het wordt simpelweg verwacht. Als je bijvoorbeeld niet transparant bent over de inhoud van je producten dan riskeer je enor me boetes en reputatieschade. Tegelijkertijd kan niet alles gedeeld worden, vanuit pri vacyregelgeving bijvoorbeeld, of simpelweg omdat het de concurrentiepositie te veel in het geding brengt. Bestuur ders zijn constant bezig met deze balanceeract.

De financiële wereld is een prachtige sector om actief te zijn, omdat je zo ontzettend veel positieve impact op de samenleving kan hebben. Het is alleen wel een sector waar je moet houden van complexi teit. Met AML, duurzaam heid en transparantie heb je

Campagne Managers: Ricardo Goncalves & Iris Abma

Managing Director: Jonathan Andersson

Redactie: Féline van der Linde

Graphic Design: Blanca van Megen & Hale Duran

Tekst: Marjon Kruize, Eoin Hennekam, Féline van der Linde, Claudia Pietryga, Hugo Schrameyer, Susanne Roerdink, Bob Schellens, Sterre Blokdijk, Marc van der Sterren

Coverfoto: AdobeStock

Gedistribueerd met: Het Financieele Dagblad 2022

Drukkerij: RODI Rotatiedruk

Contentway

drie grote thema’s maar er zijn er veel meer, niet in de laatste plaats digitalisering.

Kortom, houd je van impact maken op de samenleving, complexiteit en van een ste vige uitdaging: dan is dit een

prachtige sector om in te werken.

Jeroen Broekema, podcast host en eigenaar Leaders in Finance Group

Wij maken online en print campagnes met waardevolle, in teressante content die gedistribueerd worden naar relevante doelgroepen om de business van onze klanten te laten groei en. Onze branded content en native advertising oplossingen zetten jouw verhaal op de eerste plaats.

Partner content in deze campagne is tot stand gekomen in sa menwerking met onze klanten. Dit zijn commerciële uitingen.

Dit is een commerciële uitgave. De FD-redactie heeft geen betrokkenheid bij deze productie.

Uitgegeven door: Contentway B.V. Keizersgracht 424 NL-1016 GC Amsterdam

Tel: +31 20 808 82 00

Web: www.contentway.nl

Email: info@contentway.nl redactie@contentway.nl

ACG INTERNATIONAL - PARTNER CONTENT

uit als fors struikelblok voor

financieringsvormen, ook al zijn ze daarmee duurder uit. “Non-bancaire instellingen zijn misschien wat minder streng in de leer dan traditionele banken, maar daar staat dan een hoger rentepercentage tegenover”, aldus Nordmann, die vooral wil benadrukken dat de uitvoering van de regelgeving een negatief effect heeft op het ondernemerschap. “Het wordt bedrijven lastiger gemaakt om hun groeiplannen te financieren. Ik sluit zelfs niet uit dat bedrijven het niet redden omdat ze niet voor financiering in aanmerking komen. ACG helpt bedrijven en ondernemers bij het vinden van passende oplossingen in dit nieuwe landschap van financiering.”

merken, is dat MKB-ondernemers steeds lastiger in aanmerking komen voor finan ciering. Dat geldt zeker voor branches die gebukt gaan om een minder positieve repu tatie op dit vlak, de zogenaamde branches met een verhoogd risico. Ook al heb je als ondernemer een smetteloze boekhouding

en onderneming, dan nog durven banken het niet aan om bedrijven in deze sectoren te financieren om zelf niet in de problemen te komen.”

Het effect daarvan is dat ondernemers ged wongen worden om te zoeken naar andere

Future of Finance & Investments De laatste ontwikkelingen en uitdagingen op het gebied van financiële dienstverlening, investeren & beleggen, vastgoed en wonen

We zitten als mensheid in een gigantische milieucrisis.

Edith Nordmann, Managing partner en advocaat bij ACG International

«

,,ACG helpt bedrijven en ondernemers bij het vinden van passende oplossingen in dit nieuwe landschap van financiering.“

Stroomlijn en vereenvoudig het KYC-proces met CoorpID

Standaardisering van KYC-informatieverzoeken, een win-win voor de klant en de bank

Banken en andere financiële instellingen zijn als ‘poortwachters’ aangewezen in de strijd tegen witwassen en terrorisme-financiering. In dit kader moeten zij precies weten met wie zij zakendoen. ‘Know Your Customer’ (of KYC) is een wettelijke vereiste geworden. Banken zijn verplicht tot het uitvoeren van een uitgebreid klantenonderzoek (Customer Due Diligence of CDD) vooraf en gedurende de klant-bank-relatie. Een kostbare en tijdrovende aangelegenheid die bovendien ook belastend is voor de zakelijke klant die aan de vele informatieverzoeken van banken en andere financiële instellingen moet voldoen.

Hoe richt je als bank dit KYC/CDD-proces zo efficiënt en klantvriendelijk mogelijk in? Hoe hou je de KYC/CDD gerelateerde kosten beheersbaar? Hoe verbeter je de KYC customer experience en ontzorg je klanten op dit gebied? Deze vragen hebben wij voorgelegd aan Anthony van Vliet, Global Head KYC ING Wholesale Banking.

Stroomlijn de ‘client outreach’

“Een belangrijk onderdeel van het KYC/CDD proces bij iedere bank is het opvragen van informatie bij de klant (de ‘client outreach’). Het is voor zowel de bank als de klant van belang om dit zo soepel, efficiënt en gestructureerd mogelijk te laten verlopen. Bovendien betreft dit veelal privacygevoelige informatie die op een veilige en verantwoorde manier moet worden uitgewisseld. Dit was voor ING in 2017 aanleiding om te kijken hoe dit informatievergaringsproces voor beide partijen zoveel mogelijk gestroomlijnd kan worden. Al snel kwamen wij -samen met een klankbord van zakelijke klanten - tot de conclusie dat het verzamelen en bijhouden van KYC-informatie door zakelijke klanten in een ‘centrale digitale kluis’ van grote toegevoegde waarde zou zijn. Voor zakelijke klanten én voor de banken waarmee zij een relatie hebben of willen aangaan. Een soort ‘one-stop shop’ waar klanten hun KYCinformatie gestructureerd kunnen opslaan en up-to-date kunnen houden. Vervolgens kunnen zij deze informatie op een veilige manier delen met al hun banken voor KYC/ CDD doeleinden. Zo is het idee voor CoorpID geboren: een digitale kluis waar klanten KYCinformatie veilig kunnen opslaan, structureren en delen met meerdere banken.”

Creëer een win-win situatie voor beide partijen

“De mate waarin een bank in staat is om een goed gestructureerde en efficiënt CDD-proces uit te voeren waarbij aan alle regelgeving wordt voldaan, zal zeker bijdragen aan het succes en slagkracht van de bank. Vergaande standaardisering en automatisering van processen zijn een belangrijke voorwaarde om het KYC/CDD proces zo efficiënt mogelijk te laten verlopen voor banken en hun klanten.”

“CoorpID wordt nu uitgerold in 14 Europese landen als onderdeel van ING’s KYC/CDD improvement journey voor zakelijke klanten. Zij die werken met CoorpID zijn enthousiast en wij zien ook dat klanten CoorpID in toenemende mate gebruiken voor het delen van informatie met hun andere banken. Naar mate meer klanten en banken aangesloten zijn bij CoorpID zou dit ook kunnen bijdragen aan verdere standaardisering van KYCinformatieverzoeken. Dit verhoogt de voorspelbaarheid van het proces voor de klant. Slechts één keer de informatie verzamelen en updaten en vervolgens delen met meerdere banken betekent ook een enorme tijdswinst en dus ook lagere kosten voor klanten. Een win-win situatie voor beide partijen.”

“CoorpID voegt duidelijk waarde toe aan Hapag-Lloyd. We gebruiken het om al onze KYC informatie in op te slaan en beheren daarbij meteen ons KYC-proces. Daarnaast kunnen we met één klik op de knop direct relevante informatie delen.”

Thomas Henrichs

Senior Director, Asset & Structured Finance, Hapag-Lloyd AG

Identificeer en evalueer risico’s “Bovendien zien we dat de hele bankensector kampt met een schreeuwend tekort aan KYC-analisten. Als je door CoorpID het dataverzamelingsproces en alle handmatige en repeterende handelingen die daar nu nog mee samenhangen tot het verleden kan laten behoren, zou dit aanzienlijk schelen in de KYC workload. KYC-analisten zouden zich meer kunnen focussen op hun eigenlijke taak: het identificeren en evalueren van risico’s en daarmee het tegengaan van misbruik van het financieel systeem voor criminele doeleinden. Dit is de uitdaging waar wij als poortwachters voor staan nu en in de toekomst.”

Voor meer informatie of het aanvragen van een demo, kijk op: www.coorpid.com of neem contact op met coorpid-sales@ing.com

Anthony van Vliet

De digitalisering van betalingsverkeer

Future of Finance

“Betalingsverkeer is de bloedsomloop van onze economie”, vertelt Gijs Boudewijn, algemeen directeur bij Betaal vereniging Nederland. Daarmee onderstreept de ervaren financiële professional de belang rijke rol van betalingsver keer in Nederland, maar ook daarbuiten. Hoe ziet het betalingsverkeer landschap van morgen eruit en wat zijn belang rijke ontwikkelingen in het veld?

Tekst: Eoin Hennekam

Foto: Jonas Leupe

Hetwereldwijde betalingsverkeer verschuift langzaam steeds meer naar digitale oplossingen. ”Met de digitali sering van het betalingsverkeer is meer dan ooit belangrijk dat betalingsverkeer betrouw baar, toegankelijk, veilig en efficiënt is. En natuurlijk moet het inclusief zijn. Ook digitale starters moeten eraan kunnen deelnemen. Dat zijn constant de uitgangspunten voor de betaalinfrastructuur en deze staan ook centraal in het Maatschappelijk Overleg Betaalverkeer Nederland; een overleg dat voorgezeten wordt door De Nederlandsche Bank en waarbij belangrijke stake holders uit diverse disciplines aansluiten”, vertelt Boudewijn.

”De verschuiving naar digi taal betalingsverkeer is een wereldwijde trend waarin

Nederland een van de voorlopers is. Hier lopen we voor op het gebied van ecommerce-betalingen met bijvoorbeeld iDEAL, instant payments via QR-codes en andere digitale betaal verzoeken, en embedded payments. In Nederland verdwijnt cash steeds meer naar de achtergrond en in juli 2023 nemen we afscheid van de Acceptgiro. Ook fysieke bankkantoren sluiten in toenemende aantallen en bankieren gaat steeds meer mobiel en digitaal.”

Digitalisering van het beta lingsverkeer is ook terug te zien buiten onze landsgrenzen, bijvoorbeeld in de rest van Europa. De PSD2-regelgeving is daar een voorbeeld van.

”Met PSD2 geven banken betaaldienstverleners toegang tot betaalgegevens en -dien sten mits de rekeninghouder hier toestemming voor geeft. Verschillen tussen landen, systemen en infrastructuur zorgen echter voor een gebrek aan standaardisatie. Dit belemmert de introductie van PSD2, die nu ook onder review is. Daarnaast moedigen de kosten versus de baten ban ken niet aan mee te bewegen in deze ontwikkeling en zijn zij ook niet verplicht dit te doen. In Nederland hebben we bovendien met iDEAL een

Wat kunnen hypotheekverstrekkers leren van voetbalteams?

eigen oplossing geïmplemen teerd die zeer goed werkt. De verwachtingen van Fintechs werden met PSD2 dan ook enigszins teleurgesteld”, aldus Boudewijn.

De betaling als bewuste han deling verdwijnt steeds meer naar de achtergrond.

6 FUTURE OF FINANCE & INVESTMENTS Lees meer interessante artikelen op contentway.nl Digitaal beta lingsverkeer

Toch ligt in de PSD2 wel een route naar de innovatie van het betalingsverkeer in Euro pa. ”Ook vanuit een politiek oogpunt is het in Europa be langrijk de huidige infrastruc tuur te vernieuwen. Europa streeft naar soevereiniteit en minder afhankelijkheid van

andere, niet-Europese betaal systemen. Toch zullen in de nabije toekomst verschillende betaalmethoden wereldwijd naast elkaar blijven bestaan, omdat het erg kostbaar en politiek complex is alles samen te brengen.”

Het digitale beta lingsverkeer van morgen kent een balans tussen een seamless customer journey en controle op uitgaven in een infrastructuur die betrouwbaar, inclusief, toegan kelijk, veilig en efficiënt is.

Digitaal betalingsverkeer geeft ook uitdagingen.

”De klassieke bankoverval verdwijnt weliswaar naar de achtergrond, maar digitale criminaliteit neemt juist toe.

Hoewel we een goed beveiligd digitaal financieel stelsel heb ben in Nederland slaan crimi

Feiten

nelen toe door rechtstreeks bij de burger financiële gegevens te verkrijgen of overboekin gen door deze persoon te bewerkstelligen aan de hand van social engineering. Het is daarom belangrijk dat men zich bewust is van criminelen die om de hoek loeren en voorzichtig is met het delen van gegevens en het overma ken van geld.”

Bewustwording is sowi eso een belangrijk thema, benadrukt Boudewijn: ”De betaling als bewuste hande ling verdwijnt steeds meer naar de achtergrond. Beta lingen worden steeds meer ’onzichtbaar’, bijvoorbeeld met innovaties als ’Buy now, pay later’, maar we moeten klanten wel bewust houden. We moeten ervoor waken dat mensen spullen kopen met geld dat ze niet hebben. Het gaat in het betalingsverkeer van morgen om het vinden van een balans tussen een ‘seamless customer journey’ en bewustheid van uitgaven in een financieel gezonde in frastructuur die betrouwbaar, inclusief, toegankelijk, veilig en efficiënt is.”

Nederland is met Scandinavië een van de voorlopers in het betalingsverkeer van de toekomst De Nederlandse PIN-infrastructuur kent een uptime van bijna 100 procent, iDEAL komt in de buurt Digitalisering van het betalingsverkeer vraagt ook om voorlichting van kwetsbare groepen en ‘digitale starters’

Soevereiniteit van het Europese betaalsysteem is een belangrijke ontwikkeling in Europa, PSD2 is daar een voorbeeld van, maar is nog niet succesvol

Met behulp van data, AI en machine learn ing kunnen ook hypotheekorganisaties hun prestaties verbeteren, zowel bij nieuwe als bestaande klanten. Toch weten veel organi saties niet waar ze moeten beginnen. Start met de doelen die je wilt bereiken. Data kan helpen om een hoogwaardige distributie via adviseurs te creëren, processen te ver beteren en klanten op een slimme manier te servicen.

Drie voorbeelden uit de praktijk:

Slim gebruik van gegevens kan de ervaring voor zowel bestaande als nieuwe klanten verbeteren. Je kunt je advi seurs helpen succesvoller te zijn door een datagedreven dialoog met hen aan te gaan.

Dit geeft hen inzicht hoe zij de kwaliteit van hun dienstverlening aan klanten nog verder kunnen verbeteren.

2

Machine Learning kan worden ingezet om de kredietacceptatie te verbeteren en te versnellen. Hierdoor komt menselij ke capaciteit vrij, worden klanten sneller geholpen en je hebt meer tijd over voor complexere aanvragen.

Gegevens kunnen worden gebruikt voor proactief beheer van bestaande klanten om te anticiperen op behoeften en de vraag te beantwoorden: “Welke bood schap is op dit moment het meest geschikt voor welke klant?” Modellen kunnen helpen voorspellen welke inzichten of mogelijkhe den relevant zijn voor welke klanten en op die manier adviseren hoe klanten op een waardevolle manier te benaderen. In com binatie met een AI-aangedreven chatbot kan de drempel voor contact verlaagd en de schaalbaarheid vergroot worden.

Data kan dus de hele waardeketen ten goede komen. Je begint met het doel van het verzamelen en inzetten van de data en hoe jouw organisatie profiteert. Data kan je helpen om complexe tactische vragen

te beantwoorden met feiten en inzichten, grote volumes te verwerken door slimme automatisering of een expert oordeel te versnellen met AI. Na het bepalen van je doel is het tijd voor een gameplan. Hoe klein de organisatie of het budget ook is, met data kun je winnen, net zoals in de Champions League werd gewonnen!

In 2018-2019 versloeg een bekende Amsterdamse voetbalclub meerdere grote voetbalteams in de European Champions League. Hoe? Met de kracht van data.

Chris van Winden Director Banking IG&H

Mando Rotman Senior Manager Data & Analytics IG&H

ADVERTENTIE

De verschuiving naar digitaal betalingsverkeer is een wereldwijde trend waarin Nederland een van de voorlopers is.

Ximedes exists to allow a group of smart, friendly and ambitious professionals to work together on relevant and challenging software projects, to the delight of our clients and ourselves.

De software achter je aankoop

Betalen lijkt makkelijker dan ooit. Je betaalt producten met één klik in je App. Een rit met een taxi betaal je door uit te stappen. De trein of bus betaal je door in- en uit te checken met je bankpas. Betalingen worden ingebed in het gebruik van het product of dienst. Achter die nieuwe betaaloplossingen zit software. Die ontwikkelt Ximedes.

Ximedes

Ximedes is de enige leverancier van maatwerk betaalsoftware in Europa. Onze kracht is ons vermogen om nieuwe betaalproposi ties te vertalen naar stabiele, onderhoudbare, en vooral veilige software.

Software die het altijd doet, maar die je verder niet ziet - zoals betalen hoort te zijn.

Banken en PSP’s

Onze oplossingen en diensten leveren we aan banken, betaaldienstver leners (PSP’s) en het OV. Ximedes geeft vorm aan alle aspecten van nieuwe en klassieke betaalstromen.

ximedes.com

Betalen in het Openbaar Vervoer

Onboarding

Je kunt pas een betaling doen aan een winkelier als die klant is bij een bank of PSP. Maar de Europese Unie heeft aan het “onboarden” van een klant strenge wetgeving gesteld, onder andere om witwassen van geld te voorkomen. Mede daarom kan klant worden bij een traditionele bank lang duren en niet altijd even plezierig zijn. Ximedes software maakt dat proces digitaal, korter en veel aangenamer.

Afronden van een betaling

Een betaling is voltooid als het geld van de consument op de rekening van de winkelier staat. Een open deur, maar de reis van een betaling kent veel tussenstops en onverwachte afslagen. De datastroom die de geldstroom begeleidt wordt daarom continu vergeleken met de overboekingen. Dat proces heet reconcili atie. Ximedes software maakt deze reconciliatie en de uitbetaling aan winkeliers betrouwbaar en snel.

Online betalingen

Stel dat je een online wijnshop wil beginnen. Natuurlijk wil je dat je klanten dan voor hun fles wijn betalen voordat je die aan hen opstuurt. Daarvoor sluit je aan op een online betaaldienstverlener (PSP).

Banken zijn vaak ook een PSP en veel banken willen winkeliers helpen om via een terminal of online geld te ontvangen. Dit veelvuldig klantcon tact is erg waardevol voor alle banken en PSP’s. Sinds het samengaan met Ginger Payments in mei 2022 heeft Ximedes de beschikking over plug-and-play componenten waarmee banken en PSP’s online betalingen kunnen accepteren.

Met die set technische componenten kunnen banken en andere organisaties binnen een aantal weken PSP-dienstverlening aanbieden. Hiermee zijn de Ginger Componenten een waardevol alternatief voor het zelf ontwikkelen van een betaalstraat, een proces dat normaliter meer dan een jaar kost.

gingerpayments.com

Waar je vroeger minutenlang voor een kaartjesautomaat stond het goeie ticket te kopen, of gebruik moest maken van een smartcard die het alleen binnen een bepaalde regio werkt, kun je steeds vaker in- en uitchecken met je bankpas of reis je met een “Pay-as-you-go” App.

Pay-as-you-Go

Reizen met je bankpas

Vayapay is de oplossing voor het openbaar vervoer. Met Vayapay check je in door je bankpas tegen een validator te tikken, en op dezelfde manier check je op je bestemming uit.

VayaPay rekent op de achtergrond de ritprijzen uit en houdt dat bedrag in van je bankpas. Hierbij kan rekening worden gehouden met een dagelijks maximum bedrag en zelfs met abonnementen. VayaPay is daarmee een PSP voor het openbaar vervoer en voldoet aan de strenge normen die daarvoor gelden.

Een vervoerder definieert in TapConnect de producten die hij verkoopt, zoals een kaartje dat een uur geldig is of een reis van A naar B. Bij die producten hoort ook een prijs, gebaseerd op het aantal zones of de afstand van de rit.

TapConnect is interoperabel: met TapConnect kun je gebruik maken van alle bussen, trams en treinen in een regio of land. Met TapConnect’s Pay-as-you-go App hoef je nooit meer een ticket uit te kiezen. Je checkt in met een knop in de App en wordt automatisch uitgecheckt. De ritprijzen worden ’s avonds in een keer van je rekening afgeschreven. TapConnect sluit naadloos aan op Vayapay.

tapconnect.io

Connected vehicles

Je krijgt informatie over de tram, bus of metro waar je mee reist. Op schermen of in je app. Als je in- of uitcheckt weet het voertuig bij welke halte je bent om de juiste ritprijs te kunnen bepalen.

Achter die informatievoorziening zit GIVA, dat de geplande route en de actuele positie kent en bepaalt of het voertuig op schema rijdt. GIVA biedt een bedieningsscherm voor de bestuurder waar ook de stiptheid wordt getoond. Op schermen op het hoofdkantoor zie je alle voertuigen over een kaart bewegen en kan de status real-time worden opgevraagd.

Optimaal klanten bedienen door mutualisatie van het betalingsverkeer

Het onderhoud en beheer van betalingssystemen is intensief en de kosten ervan nemen alleen maar toe. Hoe optimaliseer je het betalingsverkeer? Volgens Sopra Financial Solutions is dit te bereiken door als bank een stap te zetten die doorgaans spannend is: het betalingsproces als IT-service afnemen, het Payments-as-a-Service (PaaS) model. Sopra zet nog een extra stap met een gemutualiseerde aanpak binnen het betalingsverkeer. Sopra Financial Soluti ons is een software partij voor de bancaire sector en onderdeel van Sopra Steria.”Een verborgen parel in Nederland”, zoals Tom Lambrecht, Country Manager Benelux & Nordics dat noemt.

Door mutualisatie van het betalingsverkeer kunnen ban ken uiteindelijk hun aandacht richten op de klantrelatie terwijl de dagelijkse betalingen uitgevoerd en afgehandeld worden door een betrouwbare partner. Met PaaS kunnen banken profiteren van (Europees) schaalvoordeel en de hoge innovatie-ontwikkel- en beheerkosten gezamenlijk dragen. Daarnaast zorgt deze aanpak ervoor dat banken zich kunnen richten op dat waar zij écht onderscheidend in kunnen en willen zijn: de klant en het klantcontact.

Wat is op dit moment een uitdaging voor veel banken?

“Een van de belangrijke elementen waar banken mee worstelen is het moderner en goedkoper maken van hun IT-oplossing. Bij het sleutelen aan je winstgevendheid, moeten bedrijven kijken naar de interne kant en zorgen voor een kostenoptimalisatie. Een slimme zet is bijvoor beeld IT-outsourcing, waarbij je een deel van de IT-proces sen afneemt als een dienstverlening. Dan heb je al een eer ste optimalisatieslag gemaakt om goedkoper te werken.”

het verwerkingsproces van de betalingen in de bancaire markt. Bij de samenwerking die Sopra Financial Solutions voorstelt, kan de bank een efficiëntieslag maken zonder dat de klant aan de voorkant er iets van merkt. Banken hoeven geen schrik te hebben dat ze een verandergedrag zullen moeten bewerkstelligen bij een klant.”

«„De user experience speelt daarentegen voor banken wel een grote rol bij het aantrekken van nieuwe klanten en behouden van bestaande klanten.“

Wat kan jullie model betekenen?

“Het model samen met andere banken uitvoeren, ofwel mutualisatie, is de volgende stap waarbij je niet alleen je processen uitbesteed, maar ook de samenwerking daarin opzoekt. Wij zetten ons in voor samenwerking op het gebied van het mutualiseren van betalingsverkeer en

De onafhankelijke en gespecialiseerde wealth manager Van Lanschot Kempen heeft een dui delijke focus op behoud en opbouw van vermo gen op een duurzame manier. Zij werkt samen met Sopra op het (technische) vlak van beta lingsverkeer. Ernst Jansen, managing director Operational Services: Wij hebben bewust de keuze gemaakt om het technisch gedeelte van betalingsverkeer niet meer in eigen huis te ont wikkelen en te onderhouden. Zo kunnen wij onze energie maximaal richten op waar wij het beste in zijn en meer gestandaardiseerde dienstverle ning uit besteden aan een business partner. Na een uitvoerige selectie hebben wij jaren geleden besloten om over te stappen op de techniek van Fidor / Sopra. Van Lanschot Kempen is een onaf hankelijke en gespecialiseerde wealth manager met een duidelijke focus op behoud en opbouw van vermogen op een duurzame manier, zowel in private banking, professional solutions, invest ment management en investment banking.”

Wat is nog een misconceptie? “Daar waar een betaling geïnitieerd wordt kan een bank zich nog enigszins onderscheiden. Apple Pay is hiervan een perfect voorbeeld. Banken die mikken op een inno vatief imago willen graag Apple Pay aanbieden aan hun klanten, omdat ze zich een digitaal imago willen aanme ten en op die manier jongeren aantrekken. Eenmaal een betaling is geïnitieerd, maakt het voor de klant niet meer uit hoe dat is geregeld en is hetgeen dat daarna gebeurt voor de klant compleet onzichtbaar. Apple Pay is an sich geen spectaculaire innovatie in het betalingsverkeer, maar een bijkomend middel om een betaling te initiëren: het achterliggende uitvoeringsproces maakt gebruik van de bestaande card payment rails. Sopra Financial Soluti ons richt zich vooral op het zogenaamde order manage ment en payment execution deel van het betalingsprocess dat wordt gemutualiseerd.

omarmen van innovatie. Wij onderscheiden ons doordat wij qua technologie vooruit lopen, maar ook door het commitment van onze organisatie om in nieuwe markten actief te zijn en te blijven, en continu met onze klanten sa men te werken om ze te helpen hun bedrijfsdoelstellingen te bereiken. Daarnaast hebben wij de afgelopen paar jaar een belangrijke technologische sprong vooruit gemaakt. Onze ontwikkelaars en consultants werken met de laatste technologie en kennis, waardoor wij ook op die vlakken marktleider zijn.“

Sopra Financial Solutions is de ‘preferred part ner’ van meer dan 1.500 financiële instellingen wereldwijd. Met hun softwareoplossingen voor banken en financiele instellingen ondersteunt Sopra Financial Solutions haar klanten bij hun dagelijkse en toekomstige activiteiten en het behalen van hun doelstellingen op het gebied van “financial inclusion”.

Waarom is nu die aandacht nodig voor het betalings verkeer?

“Vandaag de dag komt er een tsunami van wet- en regelge ving op de banken af, waardoor banken verplicht worden om strategisch te gaan reflecteren binnen het domein van het betalingsverkeer. Onze boodschap is dat banken niet alleen tactisch het betalingsverkeer moeten uitvoeren, maar ook strategisch erover nadenken.”

Waarin onderscheiden jullie je?

“Wij zijn de enige partij die zoveel verschillende soor ten samenwerkingen hebben opgezet met de banken in verschillende Europese landen. (België, Frankrijk en Duitsland). Vreemd genoeg is Nederland wat achtergeble ven op dat vlak, want normaal is deze markt sneller in het

Sopra Financial Solutions is een dochteronder neming van de Sopra Steria Group, een Europe se marktleider in consulting, digitale diensten en softwareontwikkeling. Met meer dan 47.000 medewerkers genereerde de Sopra Steria Group in 2021 een omzet van 4,7 miljard euro.

Meer weten? Ga dan naar: www.soprabanking.com

«„Onze boodschap is dat banken niet alleen tactisch het betalingsverkeer moeten uitvoeren, maar ook strategisch erover nadenken.“

Tom Lambrecht, Country Manager Benelux & Nordics

Financiële instellingen kunnen de waardeketen opnieuw uitvinden door digitaal te transformeren

Digitale transformatie is essentieel voor financiële instellingen. Dit kan een buitengewone impact op dienstverlening, klantbeleving, risicobeheersing en kosten leveren.

De focus op digitaal innoveren en transformeren blijft toenemen. Volgens onderzoek gepubliceerd in Harvard Business Review in 2022, zegt 92% van de leidinggevenden dat het belang ervan in de komende 12 maanden zal toenemen.

Wij zien echter nog steeds veel transformatieprojecten binnen financiële instellingen niet slagen. De voornaamste uitdaging zit vaak in het realiseren van innovatie met de bestaande mensen en middelen in plaats van het inzetten van externe expertise en technologie.

Zonder het aantrekken van nieuw talent of het samenwerken met de juiste partner is het problematisch om nieuwe digitale initiatieven te ontwikkelen in een niet digitale omgeving. Daarmee lopen instellingen het risico om noodzakelijke transformaties niet tijdig te bewerkstelligen die nodig zijn om hun bedrijfsdoelstellingen te kunnen behalen. Uiteindelijk verliezen ze hierdoor hun concurrentievoordeel, zo bevestigt ook de publicatie in HBR.

BLIJVENDE IMPACT VAN DIGITALISERING

Digitale innovaties hebben financiële instellingen in staat gesteld om uitdagingen op het gebied van financiële dienstverlening aan te pakken, bijvoorbeeld door overbodige schakels in het proces te automatiseren,

informatiekanalen efficiënter in te richten en diensten altijd beschikbaar te hebben voor klanten. Hierdoor zijn kosten sterk gedaald en is de gebruikservaring voor klanten tegelijkertijd verbeterd. Dit alles tot groot voordeel van de klant en de meest innovatieve aanbieders.

Digitale innovatie is nu verder gegaan door de waardeketen van financiële diensten te veranderen, volgens een rapport van de Wereldbank uit 2022.

De krachten die deze veranderingen aandrijven, en mogelijke resultaten voor de structuur van de sector, zullen bedrijven helpen de voordelen van fintech verder te benutten en kosten en risico’s te verminderen.

SUCCESVOL DIGITAAL TRANSFORMEREN

Er zijn partners beschikbaar om te helpen digitale transformatieresultaten verder te stimuleren - en ze kunnen helpen dit krachtig en efficiënt te doen door bestaande middelen en expertise te combineren met technologische innovatie.

Tom Kastelein, CEO Benelux bij Delta Capita, zei:

“Transformatie zal doorgaan met het veranderen van alle delen van de

waardeketen, inclusief de klantinterface, backoffice en infrastructuur. Het zal ook de waardeketen efficiënter, effectiever en veiliger maken’’.

“Het vermogen om de waardeketen opnieuw uit te vinden zal alle financiële dienstverleners beïnvloeden. De juiste branche-expertise, operationele veerkracht en uitzonderlijke technologie is cruciaal om dit te bereiken.”

Volgens Kastelein is het ook raadzaam dat financiële instellingen kijken naar de voordelen van gezamenlijke dienstverlening (managed services), ondersteund met geavanceerde technologie in vergelijking met de uitvoering van activiteiten binnen de eigen organisatie ten einde gezondere, beter presterende transformaties mogelijk te maken. Met de juiste partner kan dit sneller en tegen lagere investeringen gerealiseerd worden.

Rob Kemna, non executive director en expert financial services Delta Capita, zei hierover: “Een transformatie binnen de eigen organisatie realiseren is een grote uitdaging die vraagt om een andere kijk op zaken. Een partner kan met een frisse blik en ervaring bij andere instellingen helpen om digitale transformatie te gebruiken bij het verbeteren van niet-competitieve processen, zoals van KYC/AML en regulatory reporting en back office processen van closed book levensverzekeringen, pensioenuitvoering, leningen, hypotheken en financial markets producten. Met inzet van de best passende technologie en expertise op deze onderwerpen kunnen processen worden

vereenvoudigd, kosten verlaagd en bedrijfsmodellen worden geïnnoveerd.”

OVER DELTA CAPITA

Delta Capita helpt waarde te creëren en de waardeketen van financiële diensten opnieuw uit te vinden. Wij bieden advies, managed services en technologie. We helpen financiële instellingen over de hele wereld om te voldoen aan de regelgeving, activiteiten te vereenvoudigen, kosten te verlagen, bedrijfsmodellen te innoveren en het beste uit toonaangevende fintechs te halen.

Door een business operating platform-asa-service (BOPaaS) te bieden, versterken we uw instelling in de hele keten. Dit ecosysteem combineert innovatieve technologie en krachtige managed services op manieren die u helpen de groei te stimuleren en de bedrijfsvoering te stroomlijnen. Kijk voor meer informatie op www.deltacapita.com

“

Innovatie in de waardeketen is altijd nodig om leading te blijven in de markt.

Tom Kastelein, CEO Benelux at Delta Capita

“ Collectieve services leveren de krachtigste transformaties.

Rob Kemna, Non-Executive Director at Delta Capita

Ethisch verantwoorde inzet van technologie in verzekeringsbranche

Future of Finance

Technologische ontwik kelingen nemen al een tijdje een vlucht. Artificial intelligence en toepas singen van alsmaar complexer wordende data vormen steeds meer de digitale maatschap pij van morgen door de schier oneindige moge lijkheden. Maar die voor uitgang in technologie moet ook gepaard gaan met kaders om onge wenste uitkomsten van technologie te voorko men, zoals in de verzeke ringsbranche.

ook op andere gebieden. Voldoen aan dit kader is niet vrijblijvend, maar bindend.”

Collectief optrek ken is essentieel om het vertrou wen te waarbor gen, dat is waar het Ethisch kader voor staat. Het is nooit verstandig blind te vertrou wen op technolo gie.

Want complexe datatoepassin gen kunnen leiden tot gedupeerde klan ten, ook in de verzekerings branche, weten ook Richard Weurding en Jos Schaffers, respectievelijk algemeen directeur en beleidsadviseur bij het Verbond van Verze keraars. Zij benadrukken de noodzaak van een ethisch kader. Weurding: “In 2020 is er in de verzekeringsbranche een ethisch kader geïntrodu ceerd dat bindend is voor alle verzekeraars die lid zijn van het verbond. Zij moeten vol doen aan de normen uit het kader, bijvoorbeeld op het gebied van privacy en data governance en menselijke autonomie en controle, maar

Schaffers voegt toe: “Dit kader is opgesteld aan de hand van een zevental normen van de Europese high-level expert group Artificial Intelligence”, bestaande uit veertig experts uit relevante disciplines. Het kader is een doorvertaling van deze normen, toegepast op onze sector. Want waarom zouden we zelf proberen het wiel uit te vinden als deze ex pertgroep het werk al heeft ge daan? Op grond van dit kader maakte de Europese Commis sie in 2021 een voorstel voor wetgeving. In Nederland lopen wij in onze sector dus voor op Europese wetgeving die voor alle sectoren gaat gelden.

Het Ethisch kader is belang rijk om, zoals gezegd, onge wenste uitkomsten tegen te gaan. Waar kunt u dan aan denken? “Discriminatie is een voorbeeld van een issue

dat kan voorkomen. Daar mee bedoelen we dat mensen onterecht worden uitgeslo ten door interpretaties van algoritmen. Een klassieke ‘Computer says no’ situatie. Het Ethisch kader vraagt dan ook van partijen dat een menselijke interventie mogelijk moet blijven en dat klanten verzekeraars moeten kunnen aanspreken op een uitkomst. Hoe verzekeraars dat doen, is aan henzelf, maar het kader verplicht tot monitoring, en het begrijpen en het kunnen uitleggen van de werkzame technologie”, aldus Weurding. “Het is nooit verstandig blind te ver trouwen op technologie.”

Dit kader is op gesteld aan de hand van een zevental normen van de Europese high-level expert group Artificial Intelligence. Door te kijken naar hoe ver schillende leden zelf al werkten met normen, is het gelukt een beter ethisch kader voor de gehele sector vorm te geven.

Verzekeraars waren enthou siast over de komst van het Ethisch kader: “Het kader raakt echt aan de kernpro cessen van de verzekeraars. Vertrouwen is hierbij ook echt het sleutelwoord”, geeft Weurding aan. Schaffers vult aan: “Het belang van ver trouwen leeft dermate sterk dat diverse verzekeraars al aan de slag waren met nor men uit het kader voordat

het kader er was. “Door te kijken naar hoe verschillende leden zelf al werkten met normen, is het gelukt een beter ethisch kader voor de gehele sector vorm te geven.”

onmisbaar. “Het is belangrijk dat we als sector samen wer ken aan onze reputatie. Het sectorbeeld is bepalend voor je reputatie. Door collectief te laten zien dat je data ge dreven toepassingen op een verantwoorde manier inzet waarborg je het vertrouwen in verzekeraars. Dat is waar het Ethisch kader voor staat.

Feiten

Dat vertrouwen wordt verder bewerkstelligd door verzeke raars jaarlijks te toetsen of zij voldoen aan het kader. Is dit niet het geval? Dan wordt er een periode van drie maan den ingelast voor herstel om uiteindelijk wél volledig aan de richtlijnen van het kader te voldoen.”

In de verzekeringsbranche is een toolkit ontwikkeld om concreet met het ethisch kader aan de slag te gaan Explainable AI is een van de uitgangspunten in de verzekeringsbranche

Diverse verzekeraars hebben een ethicus aange steld om verantwoord om te gaan met data en AI Europese wetgeving omtrent verantwoordelijk omgaan met AI en data is in de maak en zal sector overstijgend geïmplementeerd worden

Dat samenspel in de branche is wat Weurding betreft

Tekst: Eoin Hennekam Foto: Persfoto & Pexels

Richard Weurding & Jos Schaffers, Algemeen directeur & beleidsadviseur bij het Verbond van Verzekeraars

Het Ethisch kader is belangrijk om, zoals gezegd, ongewenste uitkomsten tegen te gaan. Discriminatie is een voorbeeld van een issue dat kan voorkomen. Daarmee bedoelen we dat mensen onterecht worden uitgeslo ten door interpretaties van algoritmen. Een klassieke ‘Computer says no’ situatie.

ServiceNow vormt de basis van alle digitale workflows

Jean Pierre van Tiggelen is vice president en country manager van Servicenow Nederland, het softwarebedrijf dat workflows vereenvoudigd en een naadloze ervaring biedt. “Klanten zijn op zoek naar een moeiteloze customer journey, een frictieloze digitale gebruikerservaring, dit is voor veel organisaties een uitdaging door de vele interacties aan de “achterkant” van de dienst of het product. Er zijn meerdere stappen in het klantproces die zijn gebaseerd op silos en nauwelijks met elkaar verbonden of geïntegreerd zijn. Met als gevolg een vervelende gebruikerservaring.”

Hoe komt dat?

“Veel organisaties zijn kosten gedreven: ze willen hun cost income ratio zo laag mogelijk houden en alles effi ciënt inrichten. Dat staat op gespannen voet met de NPS (Net Promotor Score) wat voor veel bedrijven de groot ste uitdaging is. Daarnaast verwachten klanten dat de gehele ervaring over alle verschillende kanalen bekend is bij de financiële instelling, dit is een complicerende factor voor organisaties om dit te balanceren met hun streven naar een zo efficiënt mogelijk kosten pakket.”

Wat kunnen jullie bieden?

“Door alle systemen en processen waar de klant mee te maken heeft op één platform vorm te geven, zorgen we voor een unieke omnichannel ervaring. Ons platform is een cloud architectuur en datamodel, dat is de kracht. We integreren en verbinden met verschillende systemen

en analyseren ook waar het proces onnodig lang blijft steken. Daarmee maken we de ervaring nog efficiënter, korter en goedkoper. Dat is een enorme stap vooruit voor veel organisaties.”

Met welke uitdagingen hebben financiële instellingen te maken?

“De hogere verwachting van klanten vormt een barriè re. Organisaties worstelen met zaken als conversational banking. Wij helpen de klanten door bijvoorbeeld een stukje intelligente automatisering en hyperpersonalisa tie in te zetten. Een ander punt heet VUCA (volatility uncertainty, complexity en ambiguity) en gaat gepaard met veel onzekerheden gezien organisaties in een hele volatiele markt opereren. Je moet daarin enorm wend baar zijn, je kunt geen statische architectuur kiezen.

Organisaties zitten bijna in een soort wurggreep wat betreft compliance en security. Zij worden iedere keer overvallen door allerlei nieuwe regulerende vereisten van compliance en wapenen zich tegen cybersecurity. Mijn advies? Omarm je compliance en security, dit om juist je innovatiekracht in te zetten en daarmee snel die veranderende regelgeving te volgen. Zonder goede integratie en samenwerking met al die verschillende achterliggende functies en systemen krijg je nooit een goede klant engagement. Als klant verwacht je een sys tem of action: na het stellen van een vraag op een hele snelle, eenvoudige manier antwoord krijgen. Wij zijn in staat om die achterkant te verbinden en te integreren.”

Wat maakt jullie uniek?

“Wij zijn ervan overtuigd dat we een significante bijdrage kunnen leveren aan het omzetpotentieel, kostenreductie en het reduceren van het risico. Onze oplossingen concurreren niet met bestaande applicaties van klanten, we helpen juist maximale waarde te halen uit alles wat ze al hebben. We make legacy, modern and scalable again.”

Ga voor meer informatie naar: www.servicenow.com/nl

Ontgrendel de waarde van ongestructureerde data met Instabase

Bastiaan de Goei is Global Head of Insurance Industry bij Instabase, dat al een bekende naam was in de bancaire sector. Het snelgroeiende softwarebedrijf is in 2015 opgezet door entrepreneur, CEO & founder Anant Bhardwaj.

Wat kan Instabase bieden?

“Door de sterke concurrentie, moet de financiële sector grote veranderingen doorvoeren om de achterstand op het digitale vlak in te halen. Eén van de grootste thema’s die we zien bij grote banken en verzekeraars is hoe om te gaan met ongestructureerde data die ten grondslag liggen aan klantprocessen waaronder het onboarden van nieuwe klanten, hypotheekaanvraag & acceptatieproces, claims & policy management, etc. Denk hierbij aan e-mails, koopo vereenkomsten, scheidingsconvenant, schaderapporten, medische rapporten, etc.”

“Hoe kan je op een intelligente en geautomatiseerde manier complexe en variabele documenten digitaliseren, classificeren en essentiële informatie extraheren die verder gebruikt kunnen worden voor validatie en/of in tegratie met downstream systemen. Alles gericht op het verder automatiseren van bedrijfs- en klantprocessen voor het verbeteren van de klantervaring, reduceren van kosten en verbeteren van datakwaliteit.”

Hoe kan Instabase deze financiële dienstverleners assisteren?

“ Voor een hypotheekaanvraag zijn er allerlei documen ten nodig. Deze papieren dienen ingevuld te worden, dat gehele pakket gaat naar een hypotheek makelaar die het vervolgens verwerkt, waarna de bank het risico verkent om jou een lening te verstrekken. Soortgelijke processen zien we binnen de verzekeringswereld. Door het automa tiseren van de manuele handelingen van data-extractie en data classificatie, kunnen medewerkers zich focussen op belangrijke taken.”

Wat zijn de voordelen?

“Instabase kan in zeer korte tijd een zeer accuraat verwer kings en extractie model realiseren voor het verwerken en automatiseren van ieder documenttype. Hierdoor wordt de capaciteit van de acceptant verhoogd en daarnaast ben je sneller in de terugkoppeling naar de klanten en broker toe. Klanttevredenheid is uiteraard belangrijk, maar ook de relaties met een broker die jou business geeft als verze keraar of bank, zijn van belang.”

Wat maakt jullie uniek?

“In de markt zien we veelal traditionele aanpakken in de vorm van rule based oplossingen, templates en klassieke machine learning. Deze oplossingen hebben hun waar de bewezen bij het automatiseren van gestructureerde documenten, maar schieten tekort voor het gebruik van ongestructureerde data/documenten. Als je bedenkt dat 80% van de data binnen een organisatie nog veelal ongestructureerd is dan hebben we met z’n allen nog een enorme slag te maken.”

Instabase onderscheid zich op basis van de volgende 3 pilaren:

• Extensible Building Blocks: Instabase kan document uitdagingen snel oplossen doordat het gebruik maakt van een uitgebreide verzameling van lage en pro-code building blocks.

• Deep Learning Ecosystem: bij het ontsluiten van ge structeerde, maar bovenal ongestructureerde gegevens maakt Instabase gebruik van zgn DeepLearning tech nologie (een vorm van AI) die de hoogste nauwkeurig heid garandeert.

• Solution Accelerators: Instabase kan sneller waarde leveren door gebruik te maken van vooraf geconfigu reer- de modellen & building blocks voor veelvoorko mende use cases.

Tegen welke uitdagingen lopen de financiële dienst verleners aan?

“Het is lastig om personeel te werven. Zelfs de best ge schoolde medewerkers hebben vaak alsnog te maken met een trainingsperiode van zeker een jaar of twee jaar om zeer effectief te zijn binnen een organisatie. Bovendien zijn ze op zoek naar leuk, dynamisch en uitdagend werk. Verzekeraars en banken zullen door moeten met minder mensen. Documentverwerking is saai en tijdrovend. Insta base kan het leven van organisaties en haar medewerkers gemakkelijker en leuker maken. Instabase ondersteunt organisaties om sneller te handelen met een hoge mate van nauwkeurigheid, verhoogde capaciteit en verlaagde kosten. In sommige gevallen kunnen we de manuele handelingen met 83% verminderen en de capaciteit van een acceptant met 50% verhogen.”

Waar zijn jullie trots op?

“Ons hoofdkantoor staat in San Francisco, maar we heb ben inmiddels grote teams met klanten in New York, Lon den, Parijs en hier in Amsterdam. We zijn ontzettend trots op het feit dat we een in zeer korte tijd de grootste banken en verzekeraars hebben mogen verwelkomen als klant”.

Jean Pierre van Tiggelen, Vice president en country manager van ServiceNow Nederland

Europese duurzaamregelgeving; een echte game changer

Future of Finance

Sinds de DNB in 2018 de financiële risico’s van klimaatverandering in kaart bracht is er veel gebeurd. Duurzaam heid was daarvoor in de beleggingssector zelfs een niche. Regelgeving vanuit de EU zet veel druk op de financiële sector om stappen te maken met verduurza ming maar daar zijn nog we kanttekeningen en onduidelijkheden over. Toch ontvangt Dufas de wetgeving met open armen; als nieuwe stan daard om duurzaamheid in de financiële sector te implementeren.

Randy Pattiselanno, Verantwoordelijk voor de duur zaamheidsprojecten bij Dufas

Randy Pattiselanno, verantwoordelijk voor de duurzaam heidsprojecten bij Dufas, vertelt dat het iedereen in de sector maar ook daarbuiten aangaat. “Een accountant die voorheen alleen bezig was met financiële zaken moet nu ook op de hoogte zijn van duurzaamheidsaspecten. Zij zullen de duurzaamheidsrap portages van bedrijven moe ten beoordelen.” Iris van de Looij, algemeen directeur van Dufas voegt eraan toe: “De hele sector moet kennis ver breden naar milieu- en duur

zaamheids aspecten. Kennis van afgestudeerden van de universiteit in Wageningen zijn ineens heel gewild. De geitenwollensokken types zijn de nieuwe helden!”

waar we in beleggen ook gegevens over duurzaamheid moeten publiceren. Als je die data niet hebt, kan je ook niet toetsen of een bedrijf aan de criteria van duur zaamheid voldoet. Een ander thema waar Dufas zich mee bezighoudt is voldoende ver mogensopbouw van Neder landers. Je moet denken aan freelancer/zzp-ers die op een andere manier hun geld opzij leggen voor hun oude dag.

In Europa is Nederland volgens Dufas een echt aanjager van de Green Deal. Pattiselanno: ”Nederland liep hierin al vooruit vergeleken met andere Europese landen. In Nederland wordt er al best lang duurzaam belegd. Er is daardoor relatief veel kennis aanwezig in onze markt ten opzichte van andere landen in Europa. Maar iedereen had zijn eigen definities over wat duurzaamheid nu precies is. In de nieuwe Europe se wetgeving wordt nu de standaard gezet over wat wel en niet duurzaam is. Er wordt ook bepaald wat je precies aan klanten moet rapporteren over duurzaamheid. Van de Looij geeft aan dat het nog een hele uitdaging is want dat betekent dat de bedrijven

Pattiselanno ziet de nieuwe generatie niet meer naar een fysieke bank gaan voor advies. WealthTechs kunnen hier een belangrijke rol in spelen. “Het zou goed zijn als er meer toegankelijke apps komen die beleggingsoplossingen aanbieden. Het probleem is

dat de huidige regelgeving heel pittig is. Informatiever strekking kan al snel worden gezien als financieel advies. Je kunt daar een claim voor krijgen. Dit zouden we anders willen zien.”De aankomende jaren staan nog sterk in het teken van implementatie van de nieuwe regelgeving omtrent duurzaamheid. Van de Looij: “Daarmee komt hopelijk ook een eind aan alle beschuldigingen van green washing. Er is tot die tijd nog wel echt veel te doen, niet alleen in de financiële sector. Alle bedrijven met en zonder beursnotering zullen meer gegevens over hun activiteiten moeten publiceren. Het is een echte game changer!”.

Feiten

Green Deal: Europa wil in 2050 een klimaatneutraal continent zijn. De campagne startte op 14 juli 2021 en presenteerde een roadmap met vijftig actiepunten om dit doel te bereiken. Van de ene kant wil Europa de emissie verkleinen en tegelijkertijd werkgelege heid verhogen. Volgens EU voorzitter Ursula von der Leyen is was de publicatie van de Green Deal het Europese ‘Man On The Moon moment’.

Feiten

DUFAS: behartigt de belangen van retail en instituti onele vermogensbeheerders (asset managers) plus beleggingsinstellingen die in Nederland werken. DUFAS vergroot het bewustzijn van de maatschap pelijke relevantie van beleggen, helpt mee aan het ontwikkelen van sector standaarden en vertegen woordigt de sector bij de invoering van nieuwe weten regelgeving. Daarnaast zet DUFAS zich in voor één Europese markt met gelijke regelgeving.

Tekst: Bob Schellens

Foto: Persfoto's & Pixabay

In Nederland wordt er al best lang duurzaam belegd.

DUFAS vergroot het bewustzijn van de maatschappelijke relevantie van beleggen

De Europese duurzaamre gelgeving raakt alle bedrijven in Europa. Er is binnen de sector ook veel nieuwe kennis nodig over milieu en duurza me aspecten. De wollen sokken types worden de nieuwe helden!

Een accountant die voorheen alleen bezig was met financiële za ken moet nu ook op de hoogte zijn van duurzaam heidsaspecten.

Iris van de Looij, Algemeen directeur van Dufas

Nieuwe pensioenwet:

laat je matching portefeuille harder werken

Het nieuwe pensioencontact biedt pensioenfond sen meer beleggingsvrijheid, ook in de matching portfolio. Hogere rendementen zijn niet alleen mogelijk, maar ook wenselijk, stelt Jeroen van Bezooijen, obligatiespecialist van vermogensbe heerder PIMCO. “Er komt immers een directe link tussen het beleggingsrendement en de hoogte van het pensioen.“

De huidige DB-regelingen baseren zich op vaste pensioenaanspraken voor deelnemers.

De matching portfolio dekt die af met vooral langlopende staatsobligaties en renteswaps. “DB is niet houdbaar, vanwege de hoge rentegevoeligheid, de slech te koopkrachtbescherming en de kwetsbaarheid voor de vergrijzing’’, stelt Ronald Heijn, bestuurslid van het beroepspensioenfonds voor apothekers, SPOA. PIMCO beheert al ruim twintig jaar actieve matching porte feuilles voor Nederlandse pensioenfondsen en werkt al bijna twee decennia nauw samen met SPOA op dit vlak.

Het nieuwe pensioenstelsel probeert die kwetsbaarheden te verminderen. De uitkeringen hangen af van het beleg gingsrendement en deelnemers krijgen, afhankelijk van het type contract (flexibel of solidair), meer een individu eel pensioenpotje. Op 1 januari 2027 moeten Nederland se pensioenfondsen over naar het nieuwe stelsel. SPOA ligt goed op koers en omarmt de nieuwe mogelijkheden, zo stelt Heijn.

De grotere keuzevrijheid zal goed bij deelnemers in de smaak vallen, zo verwacht Heijn, en ook krijgen pen sioenfondsen zelf meer beleggingsvrijheid nu vaste pensioenaanspraken niet meer rigide afgedekt hoeven te worden. “Matching blijft wel nodig, aangezien we blijven streven naar een zo stabiel mogelijke pensioenuitkering. Zeker in de laatste opbouwjaren en in de uitkeringsfase moet je excessieve schokken voorkomen, door steeds meer in obligaties te beleggen voor een deelnemer.”

Het beleggingsrendement wordt nog belangrijker Heijn ziet de strikte scheiding tussen return en mat ching portfolio’s als weinig zinvol. Hij verwacht dat er steeds meer return-elementen in de matching portfolio verschijnen, omdat er een grotere focus op beleggings rendement zal liggen. “Daarbij kan er leeftijdsafhanke lijk worden belegd, onder meer door voor jongeren meer risico te nemen - en daarmee hogere rendementen te behalen - omdat ze dat gezien hun lange beleggingsho rizon kunnen dragen.”

De splitsing tussen matching en return portfolio had altijd iets arbitrairs, bevestigt Van Bezooijen. “In de afgelopen 15 tot 20 jaar heeft PIMCO veel ervaring

opgedaan in het toevoegen van rendement aan een mat ching portfolio, met een zeer nauwe correlatie met de verplichtingen. Cumulatief heeft dat beetje extra jaar lijks rendement over die periode 60 tot 70 procent aan de door ons beheerde matching mandaat toegevoegd.”

«„In de afgelopen 15 tot 20 jaar heeft PIMCO veel ervaring opgedaan in het toevoegen van rendement aan een matching portfolio, met een zeer nauwe correlatie met de verplichtingen.“

Van bedrijfsobligaties tot Deense hypotheken Hoe PIMCO die hogere rendementen heeft behaald? “Door actief beheer, door gebruik te maken van de inefficiënties op obligatiemarkten. Zo zijn bijvoorbeeld bunds veelal iets goedkoper in de futures-markt dan in de fysieke markt. Daar kun je op inspelen. Of denk aan Deense hypotheken. Niet veel pensioenfondsen zullen daarin beleggen, maar ze bieden triple A kredietwaar digheid met de yields van triple B bedrijfsobligaties”, stelt Van Bezooijen.

Ook met het toevoegen van investment grade bedrijfs obligaties en illiquide beleggingen zoals private debt kunnen er hogere rendementen worden bereikt, vervolgt de obligatie-expert. “Het is daarbij mogelijk om echte inflatiebescherming in te bouwen, met inflation swaps en inflation-linked obligaties.”

Zowel Heijn als Van Bezooijen zijn enthousiast over cash flow driven investing (CDI) voor de uitkeringsfase, waarbij de beleggingen niet zozeer de totale verplich tingen over 70 tot 80 jaar afdekken, zoals bij liability driven investments, maar de pensioenuitkeringen in de komende 20 jaar. “Een obligatieportefeuille dekt daarbij

de lopende pensioenuitkeringen. Dat biedt zekerheid”, stelt Van Bezooijen.

“Met bedrijfsobligaties kun je op die manier nog steeds de uitkeringen dekken, alleen op een efficiëntere manier en met een hoger rendement”, aldus Van Bezooijen. Heijn: “Dit kan ook met minder liquide beleggingen, zolang die maar zorgen voor een stabiele kasstroom. Coupon plus aflossingen dekken de uitkeringen. Dat is uiteindelijk ook een begrijpelijk verhaal dat we aan onze deelnemers kunnen uitleggen.”

Neem voor meer informatie over PIMCO’s dienst verlening contact op met een lid van het team, by contacting Patrick Dunnewolt, Head of Benelux at PIMCO: Patrick.Dunnewolt@pimco.com.

«„Een obligatieportefeuille dekt daarbij de lopende pensioenuitkeringen. Dat biedt zekerheid.“

Alleen voor professioneel gebruik

PIMCO Europe Ltd (Registratie No. 2604517) is gereguleerd door de Financial Conduct Authority (12 Endeavour Square, London E20 1JN) in het Verenigd Koninkrijk. De services geleverd door PIMCO Euro pe Ltd zijn niet geschikt voor retail investeerders, zij kunnen in plaats daarvan contact opnemen met een fi nancieel adviseur voor meer informatie. PIMCO is een merk van Allianz Asset Management of America L.P. in de Verenigde Staten en daarbuiten. © 2022, PIMCO Europe Limited.

Ronald Heijn, Bestuurslid van het beroepspensioenfonds voor apothekers, SPOA

Jeroen van Bezooijen, Obligatiespecialist van vermogensbeheerder PIMCO

De zin en onzin van de digitale transformatie

Met een zware klap en een diepe zucht gooit mijn gespreks partner een dikke map op de tafel. Hij is innovatiedirecteur bij een middelgroot bedrijf in de zakelijke dienstverlening. Ik blader door de printjes en zie fragmenten van rapporten van consultants, twee-bij-tweematrixen, vellen vol met bolletjes, pijlen en andersoortige stroomsche ma’s, afvinklijsten en ga zo maar door. ‘Weet je wat het is, Menno, we hebben alles wat er maar te weten is over hoe je als organisatie digitaal transformeert wel in deze map zitten, we hebben er een enorm veranderplan op ge

baseerd, zijn nu al twee jaar onderweg, maar we zitten volledig vast. De visie en de strategie kloppen op papier helemaal, maar toch veran dert er ondanks alle inspan ningen heel weinig. Sterker nog, de huidige business is enorm onder druk komen te staan door alle digitalise ringsprojecten. Ik krijg echter steeds beter zicht op waar het wringt en het lastige is: er valt eigenlijk niets aan te doen. Het gaat namelijk om het ge brek aan werkelijke motivatie in de top van onze organisatie om te transformeren. Wat we doen, is proberen te optima liseren. En weet je waarom? Onze CEO wordt vooral afgerekend op onze volgende kwartaalcijfers en die cijfers zijn gebaseerd op ons huidige businessmodel. Hij wordt niet of nauwelijks aangesproken op de toekomstige relevantie van wat we als organisatie doen en daardoor komen we geen steek verder met de voorgenomen transformatie. Zo zie ik het onderhand. Nog een bakje koffie?’

De vraag is: waar gaat het hier fout, en vooral: wat kunnen we eraan doen? Dat de wereld onder invloed van digitalisering snel verandert, is inmiddels genoegzaam be kend. Om relevant te blijven

moeten we deels behouden wat werkt, maar ook nieuwe wegen inslaan. En laten we niet vergeten dat wat betreft de digitale transformatie er gouden bergen lonken. Naar verwachting zal binnen af zienbare tijd grofweg de helft van het wereldwijde bruto binnenlands product bestaan uit digitale diensten. Digi tale ‘koplopers’ zouden 6-9 procent beter presteren dan het gemiddelde in hun bran che. Volgens weer een ander onderzoek groeide de omzet van de ‘digitale leiders’ over de afgelopen drie jaar met gemiddeld 14 procent, waar de ‘digitale achterblijvers’ ble ven steken op een gemiddelde groei van 7 procent. De keuze voor de digitale transformatie lijkt dan ook logisch: in elke sector en bij elke onder nemingsgrootte blijken de digitale koplopers de concur rentie te overklassen.

Mijn gesprekspartner staat echter helaas niet alleen in zijn ervaring met de digi tale transformatie. In een onderzoek van PWC geeft bijvoorbeeld slechts een klein deel van de organisaties aan dat de beoogde transformatie heeft gezorgd voor betere resultaten en een fundament heeft gelegd om de doorge voerde veranderingen ook in

de toekomst te verankeren. In ongeveer 70 procent van de gevallen daarentegen heeft de ‘digitale transformatie’ vol gens betrokkenen meer gekost dan dat ze heeft opgeleverd.

crisis veel zaken vloeibaar en kan het zorgen voor juist een versnelde reparatie.

Zoals mijn gesprekpartner al treffend opmerkte, is wat we een digitale transformatie noemen vaak eigenlijk een digitale optimalisatie. Of het is zelfs een digitale reparatie: een soort hoognodig inhaal race omdat men veel te laat geanticipeerd heeft op de overgang van het analoge naar het digitale tijdperk. Een onverwachte crisis zoals bijvoorbeeld de covid-19-pan demie maakt het achterstallig onderhoud vaak pijnlijk dui delijk. Zo hebben we al heel wat jaren de technologische middelen om prima op af stand te kunnen werken. Toch bleken op het moment dat we grotendeels thuis moes ten werken heel veel zaken op dat gebied niet op orde. Tegelijkertijd maakt juist een

De essentie is dat het bij de digitale transformatie niet zo zeer om online vergaderen, chat robots of het ontwikke len van een hippe YouTube marketingcampagne. Nee, het enige echte doel van de digitale transformatie is het verhogen van het adaptieve vermogen van organisaties. Alle trendwatching ten spijt laat de toekomst van orga nisaties zich namelijk maar beperkt voorspellen en nog minder dwingen. Konden organisaties in vroeger tijden de richting van de verande ring nog beïnvloeden met een strak geformuleerde strategie en een strakke uitvoering, tegenwoordig ontstaat die richting als het ware ‘vanzelf’. Het systeem past zich continu aan de steeds veranderende omgeving aan.

Je kunt je niet meer laten leiden door successen uit het verleden, maar zult moeten koersen op realtime data en de resultaten van experimenten. Het is daarom cruciaal dat de organisatie zo veerkrachtig en wendbaar is dat ze op elk gewenst moment mee kan bewegen met de veranderende vragen van de klant. Uit eindelijk is dat vermogen de dominante succesfactor voor elke transformatie.

Menno Lanting geldt als dé expert op het gebied van de digitale transfor matie. Hij is veelgevraagd spreker en adviseur. Meer dan 250.000 mensen lazen zijn bestsellers waaronder ‘Connect!’, managementboek van het jaar.

Opinie

Foto: Persfoto & Pexels

De huidige busi ness is enorm onder druk ko men te staan door alle digitali seringsprojecten.

Om relevant te blijven moeten we deels behou den wat werkt, maar ook nieuwe wegen inslaan.

Het enige echte doel van de digi tale transformatie is het verhogen van het adaptie ve vermogen van organisaties.

Blockchain biedt kansen in financiële sector

Blockchain is meer dan Bitcoin en leuke plaatjes (NFTs). Het is slim me technologie die voor de gehele financiële markt kan werken. Pascal Putman is mede-oprichter van Dusk Network, en ziet dat blockchain nu ook serieus wordt opgepikt in Euro pa. “De digitalisering van financiële markten is onomkeerbaar”.

“ Blockchain is serious business”, zegt Pascal Putman: “Wij maken een open source blockchain voor financiële toepassingen. Klanten kunnen aandelen, obligaties en private equity daarmee eenvoudig uitgeven, onderhou den en verhandelen.” Dusk is in 2018 gestart omdat ze kansen zagen om een sector te innoveren waar processen en systemen vaak onnodig complex zijn: “Samen met instellingen zoals banken, bewaarbedrijven en handelsplatformen zijn wij pilots aan het lanceren. Dat doen we met partijen die vooruitkijken en begrijpen dat deze technologie in hun voordeel kan werken.”

stuk processen die prima gedigitaliseerd kunnen worden: “Transacties op een blockchain kun je realtime verwerken en op onze blockchain zijn deze transacties ook direct definitief,” zegt Putman. “Je haalt daarmee een hoop administratieve rompslomp weg en je haalt er allerlei partijen tussenuit. Het wordt sneller, goedkoper en vaak ook veiliger.”

„Blockchain is serious business.“

Verouderde systemen

“De huidige financiële infrastructuur is aan innovatie toe”, zegt Putman. “Vaak zijn er meerdere tussenpersonen nodig om iets administratief te verwerken. Een goed voorbeeld is het bijhouden van de administratie van aandeelhoudersregis ters. Bij elke verhandeling moet je naar een notaris die, nadat alles gepasseerd is, handmatig het aandeelhoudersre gister aanpast. Een tijdrovende klus en bovendien betaal je daar een hoop geld voor. De administratie bij grote bewaar bedrijven gaat weliswaar digitaal, maar ook hier zijn de processen vaak nodeloos complex en afhankelijk van meerdere tussenpersonen die hun eigen adminis tratie moeten bijhouden en aan moeten leveren. Zo kan het bijvoorbeeld tot wel twee dagen duren voordat een transactie op een handelsplatform is verwerkt in alle administraties.” Dit zijn stuk voor

«„Wij maken een open source blockchain voor financiële toepassingen. Klanten kunnen aandelen, obligaties en private equity daarmee eenvoudig uitgeven, onderhouden en verhandelen“

Er is maar één waarheid Belangrijk is dat de randvoorwaarden die voor die financiële instellingen van belang zijn, mee worden genomen in het ontwerp. Putman: “Een groot voor deel van blockchain is dat er maar één waarheid is. In de ‘oude’ infrastructuur kunnen er momenten ontstaan waarin administraties niet overeen komen en dat is onwenselijk. Zo is er op ieder gewenst moment een duidelijk overzicht wie wel ke aandelen bezit.” Dit kan de uitvoering van ogenschijnlijk simpele bedrijfspro cessen enorm vereenvoudigen: “Denk hierbij aan het uitsturen van dividend naar de juiste personen of het volbrengen van een officiële stemming. Dan kun je via onze blockchain direct ophalen wie waar recht op heeft, zonder dat daarvoor allerlei tussenpersonen en bedrijven moe ten worden ingeschakeld.

In bestaande blockchain oplossingen zijn alle gegevens openbaar beschikbaar en dat kan vooral in gereguleerde markten voor problemen zorgen. “Daarom is onze blockchain zo ingericht dat wallets, transacties en persoonsgegevens zijn beschermd, maar dat die vanuit officiële instanties wel op te vragen zijn. Dat bete kent dat informatie over je bezittingen en transacties veilig zijn, maar dat financiële wel kunnen voldoen aan hun informatie

verplichting. Tevens bieden onze ‘smart contracts’ de mogelijkheid om bepaalde voorwaarden mee te geven aan financiële instrumenten, zodat er makkelijker aan lokale regelgeving voldaan kan worden.”

Europa doet mee Bij Dusk Network zien ze dat de ver schuiving naar de blockchain nu ook steeds meer ondersteund wordt door Europa. MiCA, Markets in Crypto Assets Regulation, is bijvoorbeeld een initiatief van de EU waarin digitale instrumenten in een gereguleerd framework worden geclassificeerd. Putman: “MiCa bepaalt bijvoorbeeld de voorwaarden waaraan digitaal geld dat is uitgegeven op een blockchain moet voldoen om als veilig product te dienen.”

ledige tokenisering. Putman: “Deze partijen kunnen met de regeling een uitzondering aanvragen op een flink aantal ‘beperkende’ verplichtingen. Een enorme boost voor blockchain adoptie in de sector, aangezien ze direct van de voordelen kunnen genieten in hun eigen systemen.”

Putman ziet dat de transitie naar block chain technologie in financiële markten nu onomkeerbaar is ingezet: “Wij geloven dat de wereld momenteel in een transitie fase zit naar een volledig gedigitaliseerde economie. Die transitie wordt nu ook ver sterkt vanuit Europa. Ik ben trots dat wij hier een fundamentele rol in spelen en onze klanten kunnen helpen om de eerste stap te zetten.”

«„Wij geloven dat de wereld momenteel in een transitiefase zit naar een volledig gedigitaliseerde economie.“

Daarnaast start er in 2023 een proefrege ling waarbij grote gereguleerde handels platformen en bewaarbedrijven blockchain technologie mogen toepassen voor een vol

Pascal Putman, Mede-oprichter van Dusk Network

Ga voor meer informatie naar www.dusk.network

Foto: Rogier Bos

Digitalisering en automatisering brengt

CFO tot betere besluitvorming

Future of Finance

Digitalisering van boek houdprocessen heeft er voor gezorgd dat finan ce managers zich meer kunnen bekommeren om beleidszaken.

Foto: Persfoto & Pexels

Administratieve taken zijn afgelopen tweehonderd jaar in de kern ongewijzigd gebleven. Tot zover niks nieuws. Wat de afgelopen twintig jaar echter sterk in opkomst kwam, is de digitalisering van admi nistratieve processen. Dat heeft de werkzaamheden van finance managers aanzienlijk beïnvloed. “Was de adminis tratie voorheen veroordeeld tot het uitvoeren van basale boekhoudkundige taken, nu softwareautomatisering de laatste twee decennia zijn be slag heeft gekregen, komt de CFO toe aan onderliggende besluitvorming. Met behulp van financiële data ontstaat er meer ruimte om bestuurs keuzes te maken”, constateert Marcel van der Steen, die samen met Patrick Aben host is van de interessante podcast serie DigiFinance.

Dankzij automa tisering komt de finance manager toe aan dienst verlening op hoger niveau.

Misschien een gewaagde hypothese, maar toch het benoemen waard: als boek houdsoftware zich verder evolueert, komen we dan ooit bij het moment dat zelfs het financiële topmanage ment in zijn voortbestaan wordt aangetast? Nou nee, reageren beide heren. Deze veronderstelling heeft wel een erg hoog SF-gehalte. Er zal altijd een vorm van menselijk handling nodig blijven om data te interprete ren. Aben: “Welke les je kunt leren uit afgelopen twintig jaar is dat digitalisering nooit een doel op zich mag zijn. Automatisering en digitalise ring in de wereld van finance kan het werk gemakkelijker en sneller maken. Als je daar analytische tools boven zet, kan software je ook helpen om data te interpreteren. Uitgangspunt blijft echter een solide administratie op basis waarvan je tot beslissin gen kunt komen. Digitalise ring an sich kan die rol niet overnemen.”

Wat beide heren in ieder ge val opmerken, is dat financieel management van meet af aan enthousiast was over admi nistratieve software. Eigenlijk is dat logisch. Zeker uit het oogpunt van kostenbesparing. Nu boekhoudsoftware basale taken heeft overgenomen, zo als het invoeren van facturen, scheelt dat een forse hoeveel heid arbeidsuren. Beide heren staan zeker niet alleen in die opmerking, die onder andere

wordt gedeeld door onder nemersorganisatie MKB Ne derland. Door boekhoudpro gramma’s te combineren met andere bedrijfsprogramma’s komen cijfers snel en foutloos in de administratie terecht.

“Zo bespaar je veel tijd, en tijd is geld.”

Wat de afgelo pen twintig jaar echter sterk in opkomst kwam, is de digitalisering van administratie ve processen.

Toch kun je deze con statering ook omdraaien. Fintechbedrijven hebben de doelstelling om boek houdkundige processen te verbeteren, maar kennen net zo goed eigen financiële ambities. Het aanbieden van softwareoplossingen is hun verdienmodel. Zitten bedrijven altijd te wachten op de volgende versie van het boekhoudpakket? Interessante vraag, vindt Marcel van der Steen, die daaraan toevoegt dat tachtig procent van beschikbare software volstaat om de huidige marktvraag te tackelen. Wroet je dieper in complexe boekhoud vraagstukken, dan kan nodig blijken aanvullende digitale tools in huis te halen. “Als je kijkt naar e-invoicing, het volledig elektronisch uitwisse len van factuurgegevens: daar

is de markt nu sinds 2008 mee bezig. Dat is al een lange tijd, terwijl de acceptatie is blijven hangen ergens tussen de tien en twintig procent. Blijkbaar gaat de acceptatie niet zo vlot als de aanbieders hadden verwacht”, aldus Van der Steen, waarbij zijn collega nog aanvult dat het bij adoptie van nieuwe techno logie niet uitsluitend gaat om digitalisering zelf. Aben: “Dat kan ook worden ingegeven door een vorm van nieuws gierigheid. Als ik me wat dat betreft pro-actief opstel, kan ik dan een voorsprong opbou wen. Nieuwe technologie kan bovendien een rol hebben om Finance binnen het eigen be drijf meer profiel te geven.”

Feiten

Cloud-based werken, E-facturatie en tech nologieën als Robotic Process Automation zijn door de coronape riode in een stroom versnelling geraakt. Dat blijkt ook uit een onderzoek waarbij ruim 300 professionals naar hun visie werd gevraagd. 97 procent ziet verdergaande digitalisering als kans om tijdig informatie te kunnen verstrek ken voor strategische beslissingen. Ook in de podcastserie DigiFinance komen deze ontwikkelingen regelmatig voorbij.

Er zal altijd een vorm van men selijk handling nodig blijven om data te interpre teren.

Laatste vraag tot slot: hoe dragen automatisering en digitalisering bij aan de tactisch-strategische rol van Finance? Het antwoord is in feite een optelsom van wat hiervoor aan bod kwam. Dankzij automatisering komt

de finance manager toe aan dienstverlening op hoger niveau. “Er is ruimte ontstaan voor financiële advisering, waarmee de finance manager meer verantwoordelijkheid krijgt bij beleidszaken.”

Met behulp van financiële data ontstaat er meer ruimte om be stuurskeuzes te maken.

Tekst: Hugo Schrameyer

Was de administratie voorheen veroordeeld tot het uitvoeren van basale boekhoudkundige taken, nu softwareautomatisering de laatste twee decennia zijn beslag heeft gekregen.

Patrick Aben (links) en Marcel van der Steen hosten de podcastserie DigiFinance waarin digitalisering van boekhoudprocessen regelmatig voorbij komen.

Implementeer beleidsveranderingen snel en foutloos

Future of Finance

Grote frustratie van veel banken zijn beleids veranderingen. Toch kunnen beleidswijzi gingen snel worden doorgevoerd, terwijl het de foutgevoeligheid tot bijna nul terugbrengt. Koppel daarvoor het ge digitaliseerde via Model Based Engineering aan het operationele proces. Deze combinatie biedt nog veel meer mogelijk heden. Zoveel zelfs, dat dit één van de grootste risico’s vormt.

Tekst: Marc van der Sterren Foto: AdobeStock

Vanaf begin dit jaar is IG&H in gesprek met verschillende financiële instellingen die alle maal werken aan een digitale transformatie. Ieder op zijn eigen manier, heeft Stephan de Jong gemerkt, “maar er is één alomvattend thema dat als verstorend, vertragend en soms zelfs verlammend wordt

ervaren. En dat is de wet- en regelgeving. Deze is vaak ad hoc en raakt alle uithoeken van een organisatie.”

De Jong is directeur Techno logy en Digital Transformati on bij IG&H. De problema tiek is niet te onderschatten:

gedigitaliseerde beleidsdo cumenten te koppelen aan risicoframeworks. “Vanuit de gedigitaliseerde beleidsdocu menten bouwen we een risi cotaxonomie die we koppelen aan het operationele proces.”

“Nieuwe en veranderende wet- en regelgeving legt soms voor 80 procent beslag op de verandercapaciteit van een organisatie.”

Kern van de oplossing is Model Based Engeneering, waarmee processen wor den uitgemodelleerd. “Dat doen we al een paar jaar”, vertelt De Jong. Evenals het digitaliseren van beleid. Het combineren van die twee is wel nieuw. “En de voordelen zijn groot.”

Nieuwe en veran derende wet- en regelgeving legt soms wel voor 80 procent beslag op de verander capaciteit van een organisatie.

verschillende afdelingen voor verantwoordelijk zijn. “Het is dan moeilijk om iedereen die er iets over te zeggen heeft op één pagina te krijgen.”

Bedrijven investeren veel geld en energie in het digitaliseren van operationele processen. “Dus hebben wij gekeken of we iets kunnen doen met de risicoprocessen.” De oplossing ligt erin om

Voorbeeld: de overheid stelt dat banken geen lening mogen verstrekken groter dan vier keer het jaarinkomen. Of: een bank mag geen geld verstrekken aan een Rus.

Onder de huidige omstandig heden gaan die documenten naar een afdeling die ze handmatig vertaald in eigen risicoframeworks. “Het is niet één op één te controleren of dat goed gaat. Gaat dit digitaal, dan is de foutge voeligheid eruit, én het gaat

sneller.” Bovendien kun je vervolgens ook automatisch rapportages laten draaien, waar geen dure consultants voor nodig zijn.

De voordelen zijn legio, maar er zijn ook obstakels, erkent De Jong. Zo is er nog steeds menselijke input nodig, omdat de technologie niet alle fines ses uit een beleidstekst haalt.

En dan heeft beleid vaak ge volgen voor het hele product. Mag een hypotheek bijvoor beeld geen schulden veroor zaken, of moet het duurzaam zijn, dan gaat zo’n maatregel de hele organisatie door, want bij veel banken is zo’n product opgedeeld in stukjes waar

Het grootste obstakel hangt echter samen met een groot voordeel: De overvloed aan mogelijkheden die de oplos

Het is niet één op één te controle ren of dat goed gaat. Gaat dit digitaal, dan is de foutgevoeligheid eruit, én het gaat sneller.Vanuit de gedi gitaliseerde be leidsdocumenten bouwen we een risicotaxonomie die we koppelen aan het operatio nele proces.

sing en de technologie bieden. “Je kunt bijvoorbeeld direct de impact op veranderingen zien”, stelt De Jong. Wie er mee werkt ziet meteen de diverse mogelijkheden om processen bij te sturen of veranderingen te rapporteren. “Het risico bestaat dat iemand met 26 ideeën komt. Wil je die allemaal uitvoeren dan raken daar meer mensen bij betrokken en vergt het juist meer van een organisatie.”

Wil je succesvol zijn, zo stelt de directeur, dan vergt het visie en discipline om het in crementeel op te bouwen. “En daarmee kan het een enorm positief effect opleveren.”

Feiten Model Based Engineering of MBE is een bewezen aanpak in het modeleringproces. Met een simulatie, of digital twin, waarin alle details, inclusief het dyna mische gedrag van een asset zijn opgeslagen, kunnen alternatieven voor het ontwerp worden vergeleken en eenvoudig aanpassingen worden doorgevoerd, voordat dergelijke aanpassingen in de ‘echte wereld’ worden doorgevoerd.

Bedrijven investeren veel geld en energie in het digitaliseren van operationele processen.

Nationale-Nederlanden Pensioen: duurzaamheid als drijfveer

Nationale-Nederlanden is een financiële dienstverlener die producten en diensten aanbiedt op het gebied van verzekeringen, pensioenen en bankactiviteiten aan ruim 6 miljoen particuliere en zakelijke klanten in Nederland. De divisie pensioen is het grootste bedrijfsonderdeel. In zowel het beleggen van de pensioenpremies als bij de ontwikkeling van producten en diensten is het leveren van een positieve bijdrage voor mens, milieu en maatschappij een belangrijk uit gangspunt.

Hans Kraaijeveld, strategisch pro ductmanager en Tom Haaring, directeur commercie pensioen bij NN. “We hebben duurzaam beleggen en ondernemen hoog in het vaandel staan bij NN. Als het gaat om duurzaam beleggen kunnen we echt impact maken omdat er, zoals je je wel kunt voorstellen, ontzettend veel geld in pensioen zit.”

Hoe doen jullie dit dan?

Hans: “Onze vermogensbeheerder voert actief het gesprek met bedrijven waar we in beleggen. Zo oefenen we invloed uit

“We hebben duurzaam beleggen en ondernemen hoog in het vaandel staan bij NN.”

«bereiken. Als we zien dat er uiteindelijk geen verandering optreedt dan kan het natuurlijk wel leiden tot uitsluiting.

Lever je op duurzaam beleggen rendement in?

met ons stemrecht. Dit gebeurt zelfstan dig, maar ook vanuit allianties. We probe ren de koers zo te verleggen naar een meer sociale en duurzame bedrijfsvoering. We gaan daarbij altijd het gesprek aan omdat we geloven dat we hiermee het meest

Hans: “Nee, dat is een fabel. Op de korte termijn zorgt aandacht voor duurzaam heid misschien niet meteen voor betere bedrijfsprestaties. Op de lange termijn vaak wel.

«“Onze klanten zijn adviseurs, werkgevers en deelnemers, dat zijn de werknemers van de werkgevers die bij ons een pensioenregeling hebben.”

Uit onderzoek blijkt: ondernemingen die zich weinig aantrekken van bijvoorbeeld milieuwetgeving lopen op den duur een hoger risico. Dat kan voor lager rende ment zorgen. Denk aan bedrijven die af val illegaal lozen en daarmee oppervlak tewater aantasten of de luchtkwaliteit in gevaar brengen. Andersom biedt inspelen op duurzaamheid bedrijven juist kansen. Dat geldt bijvoorbeeld voor organisaties die overgaan van energieopwekking uit kolen naar zon en wind.

Ook ondernemingen die – naast aandacht voor het milieu – rekening houden met mens en maatschappij doen het vaak be ter. Dat betaalt zich in de toekomst vaak

uit. Deze bedrijven binden personeel en klanten bijvoorbeeld langer aan hun be drijf. Daarnaast zijn ze beter voorbereid op uitdagingen van de toekomst.”

Hoe maak je duurzaamheid inzichtelijk voor je klanten?

Hans: “Onze klanten zijn adviseurs, werkgevers en deelnemers, dat zijn de werknemers van de werkgevers die bij ons een pensioenregeling hebben. Adviseurs en werkgevers maken bij ons gebruik van een online datadashboard: de Human Capital Planner (HCP). Een onderdeel van deze omgeving is het duurzaamheidsdashboard. Om een beeld te geven van de mate van duurzaam heid van een fonds, staat hier het fonds uitgedrukt in de CO2 voetafdruk voor de standaard beleggingsvorm van de werk gever. Ook wordt getoond hoeveel water en afval een fonds uitstoot in vergelijking met de benchmark. En ze zien hier hoe duurzaam andere partijen ons beoorde len zoals VBDO en Dow Jones Sustaina bility Index (DJSI). Deelnemers aan onze pensioenregelingen loggen eenvoudig in op hun persoonlijke online omgeving mijn.nn Inkomen Later om informatie te zien over de fondsen waar voor hen in belegd wordt.”

“We helpen werkgevers hun werknemers te begeleiden in het maken van financiële keuzes voor later.”

Wat versta je onder duurzaamheid in je producten- en dienstenaanbod?

Tom: “Duurzaamheid gaat verder dan al leen het maken van beleggingskeuzes. Zo besteden we, vaak samen met adviseurs, veel aandacht aan pensioencommunicatie. Het doel hiervan is dat pensioendeelnemers een financieel duurzame toekomst voor ogen hebben zonder ongewenste verrassingen. Ook gaat ons producten- en dienstenaanbod verder dan sec een pensioenregeling. We houden bijvoorbeeld rekening met vragen als: hoe blijven de werknemers van onze klanten, werkgevers, gezond en vitaal, hoe blijven ze aantrekkelijk op de arbeidsmarkt en hoe blijven ze financi eel gezond, nu en in de toekomst? Hoe helpen we klanten met oplossingen die inspelen op vergrijzende werknemersbe standen en een krappe arbeidsmarkt?

‘Goed werkgeverschap’ is daarbij belangrijk. We helpen werkgevers hun werknemers te begeleiden in het maken van financiële keuzes voor later. En in het beantwoorden van vraagstukken als: hoe haal en houd je de juiste mensen binnen en hoe blijven zij productief en fit? Kort om, hoe ben je een goede werkgever? Dit is breder dan alleen pensioen, dit heeft te maken met het totale arbeidsvoorwaar denbeleid en HR-beleid.

«Ook hierin helpt de HCP adviseurs en werkgevers verder. Op basis van data van werknemersbestanden krijgen werkgevers en hun adviseurs inzichten die zij kunnen gebruiken om hun werknemers verder te helpen. Zijn bij een werkgever bijvoor beeld veel 50+ ers in dienst? Dan staan in de HCP tips om werknemers gezond en productief hun pensioendatum te laten bereiken. Denk hierbij ook aan wettelijke mogelijkheden zoals een verlofregeling, generatieregeling of Regeling Vervroegd Uitdiensttreding (RvU). En heeft een werkgever werknemers in dienst die hij graag wil laten doorwerken na pensioen?

Dan wijst de HCP op mogelijkheden om dit te realiseren.”

dienstverlener die echt nadenkt over maatschappelijke ontwikkelingen. We helpen onze klanten bij het uitleggen van pensioen maar denken ook mee en reiken oplossingen aan op het gebied van goed werkgeverschap en duurzame inzetbaar heid. We hebben gehoor voor wat de omgeving aangeeft en nemen dat mee in onze producten en dienstverlening. We geloven dat we door goed naar onze klan ten te luisteren duurzame oplossingen ontwikkelen. We hebben de middelen om op langer termijn bezig te blijven.”

Hans: “Ik sluit mij aan bij Tom en voeg de meters die we maken toe. Vijf jaar geleden stond de hele markt voor duurzaam beleggen letterlijk nog in de kinderschoenen, maar dat zijn inmiddels forse laarzen geworden. Ook bij ons.”

Voor meer informatie ga naar: www.nn.nl/verantwoordpensioen

Wat is het verband tussen duurzaam beleggen en goed werkgeverschap?

Tom: “Als werkgever is het fijn aan je werknemers te kunnen uitleggen dat het pensioengeld verantwoord belegd wordt. Naast loon is pensioen een arbeids voorwaarde waar vaak het meeste geld naartoe gaat.”

Waar zijn jullie trots op?

Tom: “De beweging die we maken van alleen financiële dienstverlener en pensioenaanbieder naar een brede

«

“Duurzaamheid gaat verder dan alleen het maken van beleggingskeuzes.”

«“Als werkgever is het fijn aan je werknemers te kunnen uitleggen dat het pensioengeld verantwoord belegd wordt.”

NATIONALE NEDERLANDEN – PARTNER CONTENT

Hans Kraaijeveld, Strategisch Productmanager

Tom Haaring, Directeur Commercie Pensioen

Verschillende oorzaken inflatie, gevaarlijke cocktail?

Investeren & Beleggen

In augustus kwam de inflatie in Nederland volgens de Europees geharmoniseerde consu mentenprijsindex (HICP) op 13,6 procent uit. Terwijl de centrale bank met man en macht werkt om deze hoge inflatie in de kiem te smoren, werkt de Nederlander hard om het hoofd, in financiële zin, boven water te kunnen houden.

eren een gevaarlijke cocktail. Deze hogere grondstofprijzen maken het voor producenten duurder om producten te produceren en vervoeren. Werknemers willen door de hoge inflatie meer loon en zo komt men in een op waartse spiraal terecht. Deze prijsstijging kan nooit 1-op-1 doorberekend worden in de lonen, de consument is altijd de dupe.”

Een recessie is mogelijk, aldus Vos. De Europese Cen trale Bank (ECB) heeft twee knoppen om aan te draaien, te weten: het opkoopbeleid en het rente-mechanisme.

De koopkracht is over vijf jaar gehalveerd als de hoge inflatie van augustus aanhoudt. Zo uitzonderlijk hoog is die inflatie”, vertelt Madelon Vos, expert op gebied van macro-economie en bitcoin.

‘’De inflatie in Nederland ligt ruim boven het Europees gemiddelde van 9,1%. Een inflatiecijfer van 2% dat is wat de ECB (Europese Cen trale Bank) als wenselijk ziet. Zij streven naar prijsstabili teit, echter wordt dat streven momenteel niet behaald.

Deze hoge inflatie houdt nog een tijdje aan, aangezien de verhoging van de grondstof prijzen doorwerkt in de gehe le productieketen. De inflatie piek moet dus nog komen.”

Door de hogere rente nemen mensen minder snel een hypo theek.

Hoe kan dat? “Deze hoge inflatie kon je van mijlenver aan zien komen. De enor me geldcreatie tijdens de lockdown, het opengaan van winkels na de lockdown, én de hoge grondstofprijzen cre

Zij maken een prognoseop basis van prognoses van nationale centrale banken – om te bepalen hoe zij ‘prijsstabiliteit’ kan bewerk stelligen. Zo kunnen zij er voor kiezen om de rente te verhogen wanneer de inflatie te hard oploopt. “Dat is ook wat nu gebeurt. Dit heeft zijn uitwerking op de hypo theekrente en de rente op de spaarrekening. Door de hogere rente nemen mensen minder snel een hypotheek. Mensen gaan dus minder snel lenen en indien moge lijk meer sparen. Hoewel de rente mijns inziens eerder en meer geleidelijk verhoogd had moeten worden, is de Europese centrale bank nu eindelijk het pad in geslagen om iets te doen tegen de hoge inflatie. Het gevolg is dat de inflatie (zie het als het aanbod van geld) gaat dalen, maar we kunnen daardoor ook in een recessie terecht komen. Bij een recessie neemt de werkloosheid toe. Het zorgt er ook voor dat mensen minder kopen en de prijzen van goederen, diensten en soms ook wonin gen door een daling van de vraag, in prijs stabiliseren of zelfs dalen.”

Beschermt een koophuis nog wel tegen inflatie? “Uit on derzoek van Hoogleraar Piet Eichholtz blijkt dat wie voor een maximale periode van 15 jaar in een koophuis woont, de kans op een negatief ren dement - na correctie voor inflatie - schommelt tussen de 30 en 40%. Maar, als je 20 jaar in het huis woont is de kans daarop nog maar 3%”, geeft Vos aan.

Boven water blijven tijdens een recessie? “Vaak kijk ik vanuit macro-economisch

perspectief naar de econo mie, maar je kunt ook op microniveau naar de huidige economische veranderingen kijken. De invloed van de stappen die de ECB zet, is voelbaar op verschillende financiële markten. Zo is de rente verandering van invloed op bijvoorbeeld de spaarrente, de hypotheekren te, de pensioenen en indirect ook de groei van de eco nomie en de werkloosheid. Bedenk daarom goed welke van deze veranderingen van invloed kunnen zijn op jouw financiële situatie. De rente loopt op: Heb jij je hypotheek vastgezet? Of kan je bij een verhoogde hypotheekrente de rente nog steeds opbrengen?”

‘Er zijn al mensen die het niet meer redden.’.

Richt je daarnaast vooral op kansen. “De belangrijkste factor in deze is dat je ervoor zorgt dat je je cashflow behoudt, die er voor zorgt dat je de lasten kan blijven dragen ten tijde van econo mische neergang. Op welke manier je dat doet, is aan jou. Wat kun je naast je baan nog meer doen? Kun je iets maken om te verkopen, (voor een deel) voor jezelf begin nen, spullen verhuren, een extra baan erbij nemen? Het voordeel van een recessie is dat sommige mensen dan keuzes maken waar ze al lang over twijfelden en het stimu leert ondernemerschap.”

En het belangrijkste punt: beheer je verdiende vermo

gen op een verantwoorde manier. “Zorg ervoor dat je je geld aan het werk zet en dus niet enkel en alleen uitleent aan de bank, in ruil voor een zeer lage rente. Kijk naar andere opties om jouw geld aan het werk te zetten. Dit doet men door middel van het opbouwen van een gediversifieerde beleggings portefeuille. Waarin er spreiding aangebracht wordt in verschillende asset classes

waaronder, cash, vastgoed, aandelen, obligaties, goud en zilver of bitcoin.“

Madelon Vos wekelijks meer dan 100.000 kijkers op de hoogte over de huidige eco nomische ontwikkelingen én bespreekt zij de bedreigingen, maar ook zeker de kansen die zich op de financiële markten voordoen, met een ieder die zijn of haar vermogen ten tijde van inflatie wil bescher men en laten groeien.

Via haar Instagram account en YouTube kanaal houdt

Tekst: Susanne Roerdink Foto: Merel Zoet & Pexels

De inflatie in Nederland ligt ruim boven het Europees gemiddelde van 9,1%.

Beheer je verdiende vermogen op een verantwoorde manier.

De belangrijkste factor in deze is dat je ervoor zorgt dat je je cashflow behoudt

Madelon Vos Expert op gebied van macroeconomie en bitcoin

Authic: NFT-platform voor iedereen

Eigenaarschap van dig itale kunst stimuleren en faciliteren. Dat is wat Authic doet. Het bedrijf bedient twee doelgroepen: mensen die digitale kunst willen kopen en kunste naars, galeries en musea die deze kunst willen verkopen. Dat klinkt simpel, maar het is exact die simpelheid waar het aan ontbrak op de NFT-markt. Een NFT is een non-fungible token: een digitaal eigendomscertificaat waarmee je aantoont dat je voor een deel of in zijn

De tijd is rijp voor dit product. Binnenkort zijn potentiële kopers gewend aan het concept en zijn alle drempels verdwenen.

Drempel door crypto In het geval van Authic.io bestaan die digitale bestan den uit kunstwerken. Om een NFT te kopen moet je, op de meeste platforms, in het bezit zijn van cryptomunten. Dit werpt een drempel op voor mensen die wel interesse hebben in een aankoop, maar die zich niet prettig voelen bij deze wijze van betalen, of

Authic neemt die drempel weg. Op de site kan digitale kunst ook worden gekocht door middel van bijvoor beeld een creditcard of iDEAL-betaling. Deze optie komt voort uit een frustratie van Wouter zelf: “Tijdens de lockdown ben ik zelf creatief aan de slag gegaan en heb ik digitale kunstwerken gemaakt. Ik was benieuwd of ik ze zou kunnen verkopen en ging op zoek naar een makkelijke manier om dat te doen. Die bleek er niet te zijn. Zelfs voor iemand als ik, met een behoorlijke tech nische basiskennis, was de drempel hoog.” De kunst die Wouter zelf maakte is niet te koop via Authic. Wouter: “Zeker niet, mijn werk vol doet niet aan de kwaliteits

standaarden die wij hante ren: ik maak geen schijn van kans bij onze curator.”

Steeds meer on dernemingen uit de kunst-, modeen sportwereld willen graag gebruik maken van de mogelijk heden die NFT’s bieden.

Primeur tijdens kunstbeurs TEFAF

Tijdens kunstbeurs TEFAF liet Wouter samen met zijn compagnons zien wat Authic doet. Het werk van tien kunstenaars was te zien tijdens de eerste gecureerde NFT-collectie van Nederland.

De reacties op deze expositie waren positief. Wouter: “We bereikten precies het publiek dat we voor ogen hadden: kunstliefhebbers met interesse in digitale kunst, die schroom hadden om tot een aankoop over te gaan, omdat crypto de laatste tijd in een negatief daglicht staat.”

Shopify voor NFT’s Steeds meer ondernemingen uit de kunst-, mode- en sport wereld willen graag gebruik maken van de mogelijkheden die NFT’s bieden, maar beschikken niet over de tech nologie en kennis die vereist is om dit te realiseren. Met Authic Suite kunnen deze ondernemingen door middel van een eenvoudig dashboard op hun eigen website een NFT-marktplaats inrichten, waarbij zij zelf controle hebben over de branding, kleuren en het ontwerp van de marktplaats. Wouter: “Zie het als een soort Shopify voor NFT’s. Het is een gemak kelijke webshop waarmee op gebruiksvriendelijke en veilige wijze echtheidscertifi caten van digitale goederen kunnen worden verkocht op de blockchain.”

Veel galeries, modebed rijven en juweliers zijn al geïnteresseerd in deze vorm van verkoop. Authic werkt bijvoorbeeld samen met

Rademakers Gallery in Amsterdam en Klooster man is uitgenodigd voor een gesprek bij de Amsterdamse Kunstraad. Wouter: “De tijd is rijp voor dit product. Binnen afzienbare tijd zijn potentiële kopers gewend aan het concept en zijn alle drempels volledig verdwe nen.” Authic maakt zich niet druk over cycli op de NFT-markt en probeert juist om de hype heen te bouwen, door zich zoveel mogelijk te focussen op de use-cases waar NFT’s voor geschikt zijn. Daarom zitten we midden in een financieringsronde om Authic Suite zo snel mogelijk internationaal uit te rollen.”

Feiten

Authic Labs is opge richt door Wouter Kloosterman, Lemar Bachtiar en Tat Luat Nguyen. Wouter is marketeer en data scientist, Lemar finan cieel jurist en Tat Luat computer scientist. Op dit moment werken er 17 mensen. Bekende kunstenaars als Jonas Leriche, Francien Krieg en Jason Ebeyer ver kopen hun werk via dit platform.

Investeren & Beleggen Wouter Kloosterman, Lemar Bachtiar en Tat Luat Nguyen hebben met hun marktplaats Authic.io een missie.

Tekst: Tamara Doves Foto: Persfoto's

geheel eigenaar bent van een digitaal bestand.

die simpelweg geen crypto in hun portefeuille hebben.

Eigenaarschap van digitale kunst stimuleren en faciliteren. Dat is wat Authic doet.

samen met zijn compagnons zien wat Authic doet.

blijkt springlevend als beleggingsvorm

Investeren & Beleggen De opkomt van internet heeft filatelie en het verzamelen van onder andere munten en pen ningen een forse boost gegeven.

Tekst: Hugo Schrameyer

Foto: Pexels

Filatelie heeft bij niet-insiders de repu tatie aan belangstelling in te boeten. Tegenover elke nieuwe verzamelaar die zich aandient als filatelist, staan vier veteranen die afscheid nemen van deze interessante hobby, luidt een opvatting. Niks is echter minder waar. Filatelie, maar ook het ver zamelen van onder andere munten en penningen, bloeit als nooit tevoren. Wat met internet eerst als dreiging werd ervaren, blijkt juist een enorme boost te hebben gegeven aan deze activiteit, die weliswaar door velen als hobby wordt ervaren, maar zich bovendien laat zien als beleggingsvorm.

Filatelie, maar ook het verzame len van onder an dere munten en penningen, bloeit als nooit tevoren.

Wat belangrijk is om op te merken, is dat er een duidelijk verschil bestaat tussen de old school-filatelieclubs van de jaren zeventig en tachtig versus de online contacten tussen liefhebbers vandaag de

dag. Mensen zoeken andere belangstellenden niet meer op in fysieke zaaltjes, maar ontmoeten andere geïnteres seerden online. Sterker nog, filatelie geldt als één van de belangstellingssferen waar deze trend zijn toegevoegde waarde sterk heeft laten gel den. Het praktisch uitvoeren van een hobby als tennis of voetbal met iemand uit een ander land is een lastige uit daging. Met een collega-be langstellende aan de andere kant van de wereld online chatten over een postzegel verzameling wordt gezien als opbeurend tijdverdrijf.

Internet heeft voor fila telie bovendien de poorten geopend naar een andere

kans. En dat is het aantrek ken van jongeren als nieuwe liefhebbers. Bestond filatelie voorheen bij de gratie van het verzamelen en rangschikken van postzegels in albums, met internet en google ontsluit zich een volledig nieuwe wereld om de achtergrond van postgeschiedenis te ontdekken. Zo valt online te speuren naar de herkomst van zeldzame postzegels, kan de betekenis van de afbeeldin gen nader ontdekt worden of is zelfs te doorzoeken welke weg een postzegel van A naar B heeft afgelegd.

Dat de belangstelling voor filatelie dankzij internet een nieuwe opleving heeft ondergaan, kent bovendien

een ander zij-effect. En dat is de herbeleving van de handel in postzegels. De vraag of een filatelie-investering nu per defi nitie een rendementsvolle op brengst oplevert, vergt echter een genuanceerd antwoord. Veel postzegels die in de jaren zestig, zeventig en tachtig op de markt kwamen, werden in grote getallen door verza melaars opgekocht. Om die koopbelangstelling te stillen, werden postzegels in forse vo lumes uitgegeven. Vaak lagen die volumes zelfs hoger dan er daadwerkelijk nodig was voor post- of pakketversturing.

Een ander deel van de rea liteit is echter dat er wereld wijd, zelfs ook in ons eigen land, nog volop onontdekte

postzegels en postzegelver zamelingen bestaan die een unieke waarde hebben. Niet alleen wat de zeldzaamheid betreft, maar ook in finan ciële waarde uitgedrukt. De vraag hoeveel dat er zijn, valt onmogelijk te beantwoorden, te meer omdat in de loop der jaren een variëteit aan verza melingen is aangelegd. Lag de nadruk ooit op het verzame

Feiten

len van unieke postzegels per land of regio, later zijn daar ook themaverzamelingen aan toegevoegd. Dat kan gaan om bepaalde jaartallen, regio’s of gebeurtenissen als kroningen of herdenkingszegels, terwijl er bovendien unieke verza melingen beschikbaar zijn met een afbeeldingthema als onderwerp. Wat je over de waarde van deze uniek ver zamelingen kunt zeggen: die zijn niet alleen uniek in hun verschijningsvorm, maar ken nen bovendien een duidelijke waarde als beleggingsobject.

Internet heeft voor filatelie bovendien de poorten geopend naar een andere kans.

Te midden van deze turbu lentie, waarbij er onderscheid bestaat tussen waardevolle en minder interessante collec ties, blijken veilinghuizen een dankbare rol te vervullen om belangstellenden te gidsen. De kennis en ervaring van veilinghuizen blijken onmis baar om overzicht te brengen in het aanbod postzegelverzamelingen.

Ook de wereld van filatelie een digitale transforma tie. Zo heeft Nederland kennis gemaakt met de ‘NL crypto stamp’. Deze bestaat twee delen: een fysieke postzegel en een non-fungible token (NFT), de digitale tweelingbroer. Op fysieke versie staat een QR-code. Wanneer je deze scant, krijg je toegang tot de digitale versie. Daarna kun je de NFT activeren, uitwisselen en verhandelen via de blockchain.

PRENTBRIEFKAARTEN

Internationale marketing: Corinphila maakt deel uit van het Global Philatelic Network met gespecialiseerde postzegelveilinghuizen in vijf landen op drie continenten.

Filatelistische expertise: Door onze internationale ervaring en expertise en een internationaal en vermogend klantenbestand realiseren wij de hoogste prijzen.

Optimale presentatie: Hardcover veilingcatalogi voor bijzondere verzamelingen op land en op (eigen)naam.

in grote getallen door verzamelaars opgekocht.

De noodzaak van investeren in klimaattechnologie

Tekst: Eoin Hennekam Foto: Unsplash

Klimaatverandering is de grote uitdaging van onze tijd. Dat werd ook duidelijk in het meest recente IPCC-rap port.1 Om klimaatverande ring tegen te gaan worden er tal van klimaattechnologieën onderzocht en ontwikkeld, maar het implementeren of doorontwikkelen van dergelij ke technologieën werkt alleen met de hulp van investeerders en maatschappelijke accepta tie van die technologieën als potentiële oplossing. Alleen met voldoende (financiële) steun kunnen klimaattechno logieën het podium krijgen waar ze écht impact hebben.

Zo is er recent een investe ring van zo’n twintig miljoen euro van de Technische Uni versiteit (TU) Delft gestopt in ‘Climate Engineering’, grof weg het ‘manipuleren’ van het klimaat. Die investering helpt om met wetenschappe lijk onderzoek meer inzicht te krijgen in hoe het mogelijk is om met climate engineering als noodhulpmiddel klimaat verandering tegen te gaan, bijvoorbeeld door interventies

in wolken. Zonder wolken zou het op aarde tien graden warmer zijn, maar hun afkoelend vermogen neemt af door de toename in CO2 in de atmosfeer. Met climate en gineering zouden in dit geval aerosolen toegevoegd kunnen worden aan wolken om dat afkoelend vermogen weer te doen groeien.

Er rust vaak een taboe op dit soort technologieën. “Met name bij de politiek heerst angst dat met het inzetten van dergelijke technologie het gevoel van noodzaak afneemt om onze CO2-uitstoot te ver minderen. Daarnaast kleven aan zulke massale ing repen veel onzekerheden, met name over de gevolgen op lange termijn. Met aandacht voor climate engineering hopen we het gesprek tussen weten schap, politiek, beleidsmakers, bedrijfsleven en burgers te bevorderen”, aldus Herman Russchenberg, wetenschappe lijk directeur van het Climate Action programma van de TU Delft.

Weerstand bestaat ook bij sommige wetenschappers, bijvoorbeeld door climate en gineering met ‘solar geo-engi neering’, een techniek waarbij een fractie van zonlicht (onge veer één procent) weerkaatst wordt. Dit kan onder andere door het manipuleren van wolken, maar ook door het verstuiven van zeewater of

zelfs het plaatsen van spiegels in de ruimte. De weerstand hiertegen is dat er nog te veel onzekerheid is over de gevol gen van zulke kilmaatinter venties en de bestuurbaarheid van solar geo-engineering, alsook, zoals eerder genoemd, de angst dat we laks worden om emissies te verminderen. En die weerstand is behoor lijk bij diverse partijen, blijkt onder andere uit een pleidooi van onderzoekers op 17 januari, die pleitten voor een totaal verbod op alles dat met solar geo-engineering te maken heeft.

Climate enginee ring is als een brandweerauto. Je hoopt er nooit één nodig te hebben, maar hij moet wel degelijk in de buurt staan. (Russchenberg, TU Delft)

Toch is investeren in dergelijke technologieën noodzakelijk om onszelf niet te beperken in onze strijd tegen klimaatverandering. De consensus is dat climate engi neering niet als de oplossing gezien moet worden, maar als een noodhulpmiddel, stelt ook Russchenberg. “Het pri maire beleid moet gericht zijn

op mitigatie, het terugbren gen van emissies naar nul. De volgende stap is adaptatie en als we ons daarna geen raad meer weten, moeten we klaarstaan voor climate engineering.” De wolkenex pert benadrukt dat voor deze laatste strohalm de politiek duidelijk beleid en randvoor waarden moet stellen en aan dacht moet hebben voor de organisatorische en ethische componenten. Uitsluiting van dit soort technologieën is on wenselijk; daarmee ontnemen we onszelf immers opties om klimaatverandering het hoofd te bieden.

Maar het is daarom des te meer zinvol om nog meer te

investeren in klimaattech nologieën die het accent leggen op het terugbrengen van onze emissies, zodat we een noodsituatie voorkomen. Denk aan klimaattechnologie en voor slim gebouwbeheer, zoals een Warmte-kou deopslag- (WKO-)systeem, water-waterwarmtepompen, lucht-waterwarmtepompen

of bijvoorbeeld een VRF-sys teem. Maar denk ook aan belangrijke ontwikkelingen in elektrificatie van de maat schappij. Investeringen van daag in deze technologieën, het gehele spectrum ervan, creëren de duurzame wereld van morgen.

Feiten Climate engineering is het ingrijpen in de natuurlijke systemen van de aarde, met als doel de opwarming van de aarde tegen te gaan (bron: TU Delft).

Het hoofddoel van klimaattechnologieën moet ‘het leefbaar houden van onze planeet’ zijn.

Climate engineering is geen oplossing voor klimaat verandering, maar een noodhulpmiddel.

Carbon Equity maakt investeren in klimaatfondsen voor iedereen toegankelijk

De wereld is momenteel verslaafd aan fossiele brandstoffen. Van je fiets tot een bakje muesli - er is vrijwel geen productieproces niet afhankelijk van olie en gas. Om per 2050 fossielvrij te zijn zullen we in de komende 20 à 30 jaar de economie volledig opnieuw moeten inrichten. Dit zorgt voor een van de grootste innovatiegolven die de wereld ooit heeft gekend. Carbon Equity maakt het voor particulieren mogelijk om met professionele investeerders te beleggen in technologie die zich direct richt op het fossielvrij maken van de economie.

Echt verschil maken met je geld “Ik heb een achtergrond als ondernemer en investeerder” vertelt Jacqueline van den Ende, co-founder van Carbon Equity. “De af gelopen jaren is mijn zorg om klimaatveran dering steeds groter geworden. Kapitaal kan een enorm effectief middel zijn om impact mee te maken. Uiteindelijk bepaalt geld wat er gebeurt in de wereld”.

Het maakt wel uit hoe je je geld inzet. Veel mensen beleggen in beursgenoteerde ESG (Environment, Social, Governance) fond sen. “Het is financieel verstandig, maar impact heb je er niet of nauwelijks mee. Je doet mee in een handelssysteem: als je aan delen van bijvoorbeeld Tesla koopt, koop je in feite aandelen van iemand anders. Als je echt impact wil hebben met je geld, dan kan dat door te investeren in private star tup en groei bedrijven - waar geld direct groei en innovatie financiert”.

Carbon Equity verschaft toegang Echter is het voor de particuliere inves teerder vrijwel onmogelijk om in private bedrijven te investeren. Angel of crowdfi nancieringen zijn zeer risicovol omdat je al je eieren in één mandje stopt. Venture ca pital en private equity fondsen maken het voor investeerders mogelijk om gespreid te investeren geleid door experts. Echter zijn dit soort fondsen niet toegankelijk voor de meeste mensen. “Typisch heb je 5 miljoen

euro of meer nodig om mee te kunnen doen in zo’n fonds”.

Carbon Equity verlaagt deze grens. Als in vesteerder kun je bij Carbon Equity instap pen vanaf een ton en komende maand zelfs al vanaf tienduizend euro. Van den Ende: “Je investeert dan mee met ‘s werelds beste klimaatinvesteringsexperts.” Carbon Equity toetst de fondsen op klimaatimpact en op financiële deugdelijkheid. In elk fonds zitten 20 tot 120 onderliggende bedrijven. “Dat maakt het een gespreide investering,” aldus Van den Ende.

Naar een wereld waarin iedereen mee kan doen

“In oktober gaan we van start met onze Climate Investing Club, waarbij leden een selectief aanbod kunnen krijgen om vanaf 10.000 euro al mee te investeren. Hierdoor wordt het voor iedereen mogelijk om met een stukje spaargeld mee te bouwen aan de toekomst.”

Investeren & Beleggen Investeren in klimaat technologie is noodza kelijk en betekent ook dat we taboes moeten doorbreken.

Investeren in dergelijke technologieën is noodzakelijk om onszelf niet te beperken in onze strijd tegen klimaatverandering.

CARBON EQUITY– PARTNER CONTENT

Jacqueline van den Ende, Co-founder van Carbon Equity.

Lees verder op carbonequity.com

Je vermogen laten groeien?

Vraag financieel advies!

Investeren & Beleggen

De meeste mensen vinden het lastig om up-to-date te blijven met betrekking tot hun finan ciën. Geld, pensioen en beleggen zijn belangrijke onderwerpen om bij stil te staan, maar over het algemeen worstelt men met het overzicht hierop.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Pexels

“ Dat geldt zeker ook voor de jonge genera tie die nog ver van het pensioen af staat en voor zzp’ers en mkb’ers die niet collectief zijn aangesloten”, vertelt Willem Johannesma, expert op het gebied van financiën en vermogensbe heer. Zij staan voor een hoop keuzes en zeker nu sparen eigenlijk betekent dat je per jaar een paar procent van je vermogen inlevert door de inflatie zijn deze keuzes best ingewikkeld.”

Je kunt je hypo theek aflossen, maar ook je over tollig spaargeld aan het werk zetten en zo inko men voor later creëren.

Om je financiële doelen te halen, zoals een extra potje voor een grote uitgave of eer der stoppen met werken, is er dus een ander soort actie nodig, meent Johannesma.

“En dan zijn er een hele hoop wegen die naar Rome leiden. Je kunt je hypotheek aflossen maar ook je overtollig spaar geld aan het werk zetten en zo inkomen voor later creëren.

Maar het is lastige materie en dan hebben we het nog niet eens over alle verschillende beleggingsobjecten. Om goed op een rijtje te zetten wat voor jou het beste werkt, is het daarom vooral belangrijk om eens met een financieel advi seur te gaan zitten in plaats van het zelf te doen.”

Belangrijk is vooral dat de juiste financiële adviseur duidelijk en betrouwbaar advies kan geven en je kan helpen bepaalde doelen op te stellen voor je financiën.

Voorheen waren deze advi seurs vaak vooral productge dreven, maar tegenwoordig zijn er veel adviseurs die een meer holistische blik hebben.

“Natuurlijk kan je nog steeds voor een financieel adviseur gaan die zich specialiseert in hypotheken of verzekeringen, maar als je echt op zoek bent naar iemand die je kan hel pen een plan te maken voor je vermogen kan het handig zijn om te gaan zitten met iemand die gespecialiseerd is in pensioenen en financial planning. Belangrijk is vooral dat de juiste financiële advi seur duidelijk en betrouwbaar advies kan geven en je kan helpen bepaalde doelen op te stellen voor je financiën. Want als je naast het opbou wen van de buffer voor on verwachte uitgaven nog wat extra geld overhoudt, kan het interessant zijn om te kijken hoe je je spaargeld beter kunt laten groeien.”

Beleggen kan in dat geval een goede optie zijn. Zowel voor geld dat je niet direct nodig hebt of voor lijfrentes. “Ook daarin zijn er echter allerlei verschillende sma ken”, vertelt Johannesma. “Je kan het natuurlijk allemaal zelf doen, maar daarvoor heb je wel een hoop kennis nodig en moet je gedisciplineerd de beurs in de gaten blijven houden. Daar zijn allerlei tools voor, maar niet iedereen heeft de tijd en kennis om zich hierin te verdiepen. Een andere optie is het aanvra gen van beleggingsadvies,

Je kan het na tuurlijk allemaal zelf doen, maar daarvoor heb je wel een hoop kennis nodig en moet je gedisci plineerd de beurs in de gaten blij ven houden.

waarbij je advies inwint van een externe partij, maar je het wel nog steeds zelf moet beleggen. Als laatste, voor diegenen die alle ruis te

overweldigend vinden, is er vermogensbeheer. Hier geef je zelf aan wat je doelen zijn, welke risico’s je wilt nemen en wat voor soort beleggingen je wilt doen, maar de beheerder belegt het vervolgens voor je. De vermogensbeheerder neemt dat deel dus voor je uit handen.”

Wat je ook kiest, ga vooral op zoek naar opties die bij jou passen, stelt Johannesma.

“Vermogensbeheer kan je echt helpen op lange termijn je vermogen duurzaam te doen groeien. Je hebt op elk moment inzicht in je beleg gings- of lijfrenterekening,

maar je hoeft zelf niet continu in de gaten te houden wat er gebeurt. Dat is voor mensen die niet dagelijks met hun financiën bezig willen of kun nen zijn zeer overzichtelijk. En wil je toch iets anders gaan doen? Dan kan je er op elk moment weer mee stoppen.”

Vermogensbe heer kan je echt helpen op lange termijn je vermo gen duurzaam te doen groeien.

De meeste mensen vinden het lastig om up-to-date te blijven met betrekking tot hun financiën.

Belangrijk is vooral dat de juiste financiële adviseur duidelijk en betrouwbaar advies kan geven en je kan helpen bepaalde doelen op te stellen voor je financiën.

EEN KEUZE VOOR VERMOGENSBEHEER

Het is een heel teleurstellend jaar voor beleggers. De koersen lijken alleen maar te kunnen zakken en inmiddels staan de beurzen op behoorlijke verliezen. Een lawine aan slecht nieuws heeft het vertrouwen onder beleggers naar een dieptepunt doen zakken. Dat is een goede reden om je geld niet in aandelen of obligaties te investeren, zou je zeggen. Alternatieven om je vermogen tegen inflatie en de fiscus te beschermen lijken echter (nog) niet voor handen.

Volgens het CBS is de inflatie met 12 procent gestegen ten opzichte van een jaar geleden. Het opbouwen of het verder willen laten groeien van een vermogen wordt zo erg moeilijk wanneer je geld op een spaarrekening staat. De rentevergoeding is veel te laag.

Al werken de beurskoersen momenteel niet erg mee, toch zouden beleggers zich daar niet al te veel van aan moeten trekken. Terugkijkend hebben beleggers de afgelopen eeuw behoorlijk wat voor de kiezen ge kregen. De zwaarste crash uit de historie (1929), een wereldoorlog, een periode van langdurig hoge inflatie (1965-1982), de grootste beurscrash op één dag (1987), de internetcrash (2000-2003), de kredietcrisis (2008), de coronacrisis (2020) en nu weer de sterk oplopende inflatie. Desondanks bedroeg het rendement op aan delen over de afgelopen 200 jaar gemiddeld 6,6 procent per jaar, gecorrigeerd voor inflatie.

«„Als je vermogen wil opbouwen, verder laten groeien of beschermen lijk je niet om aandelen heen te kunnen. .“

Zonder rekening te houden met inflatie zou het rende ment op aandelen gemiddeld rond de 10 procent per jaar zijn uitgekomen. Daarmee bleek een belegging in aandelen superieur aan obligaties, vastgoed, goud of een spaarrekening. Als je vermogen wil opbouwen, verder laten groeien of beschermen lijk je niet om aandelen heen te kunnen. Niet dat je je hele vermogen in aandelen moet beleggen, maar toch zeker wel een deel ervan.

Na het besluit om te gaan beleggen komt de keuze om het vermogen te laten beheren of om het zelf te gaan doen. Veel beleggers, vooral jonge, besluiten in eerste instantie het zelf te gaan doen. Daar is niets op tegen. Er zijn echter wel nadelen aan verbonden. Beleggen kost nogal wat tijd en de nodige kennis van zaken. Belangrijker nog, emoties kunnen een goed rendement

Martine Hafkamp, Algemeen directeur van Fintessa

in de weg staan. Wanneer het gaat over je eigen geld blijken beslissingen om te kopen en vooral te verkopen erg lastig.

Veel beleggers geven het beheer van hun vermogen daarom liever uit handen aan een professionele vermo gensbeheerder. Deze beschikt over de nodige expertise, ervaring en tijd om het vermogen te kunnen beheren.

En het belangrijkste, een vermogensbeheerder kijkt op een zakelijke manier naar uw vermogen, niet gehin derd door emoties.

Een vermogensbeheerder zal eerst je persoonlijke si tuatie goed in kaart willen brengen. Daarbij worden de financiële situatie, het beleggingsdoel, de risicohouding en beleggingshorizon vastgesteld. Zonder deze gege vens kan er geen goed risicoprofiel worden opgesteld.

Om op de juiste manier te beleggen is dat zonder meer noodzakelijk. Mensen kunnen immers sterk van elkaar verschillen. Wat voor de één een goede belegging is hoeft dat voor de ander zeker niet te zijn. Het opstellen van een risicoprofiel maakt maatwerk mogelijk, een op de persoonlijke situatie van de cliënt toegesneden beleggingsportefeuille.

«„Een vermogensbeheerder zal eerst je persoonlijke situatie goed in kaart willen brengen. Daarbij worden de financiële situatie, het beleggingsdoel, de risicohouding en beleggingshorizon vastgesteld.“

Zo gaat Fintessa Vermogensbeheer ook te werk. Fin tessa is een vermogensbeheerder van de oude stempel. Er wordt niet belegd in beleggingsfondsen en gestruc tureerde producten. Er wordt geen gebruik gemaakt

«„Veel beleggers geven het beheer van hun vermogen daarom liever uit handen aan een professionele vermogensbeheerder.“

van derivaten wanneer dat niet nodig is. Er wordt juist belegd in individuele aandelen en obligaties. Spora disch wordt er gebruik gemaakt van trackers. Iedere belegging moet begrijpelijk en voor iedereen eenvoudig te volgen zijn.

Een belangrijk uitganspunt in ons beleggingsbeleid vormt diversificatie. In de eerste plaats worden de middelen gespreid over diverse vermogenscategorieën in overeenstemming met het opgestelde risicopro fiel. Deze beslissing is de belangrijkste. De volgende stap is de spreiding over sectoren. Fintessa volgt geen landenspreiding. De portefeuilles van onze cliënten bevatten immers altijd multinationale ondernemingen die wereldwijd hun geld verdienen. In welk land een hoofdkantoor is gevestigd is nauwelijks van belang.

De sector waarin een bedrijf actief is wel. Enkele voorbeelden zijn technologie, farmacie, consumen tengoederen of energie. Iedere sector reageert anders op de economische ontwikkelingen. Juist door in alle sectoren aanwezig te zijn wordt het risico verlaagd. Wanneer sommige sectoren goed renderen zullen anderen achterblijven. Te veel concentratie in maar een paar sectoren leidt tot een (te) eenzijdige portefeuille.

Binnen iedere sector proberen wij het beste bedrijf te selecteren. Dat kan de marktleider zijn, maar ook een kansrijke runner-up. Het moeten wel solide bedrijven zijn met een sterke concurrentiepositie, een goed ma nagement, een gezonde balans, liefst met een aantrek kelijk dividend en een mooi track record. De sterkste spelers kunnen mindere tijden het best overleven en hebben nadien weer de meeste kans op herstel.

Deze filosofie komt tot uiting in een wereldwijd gespreide portefeuille die beleggers door mindere be urstijden kan loodsen zonder achter te blijven in goede beurstijden. Het doel is een gestaag rendement op de lange termijn, zonder wilde schommelingen. De nach trust van onze cliënten mag nooit in het geding komen.

‘Het grote verschil met aandelen is dat je bij commercieel vastgoed investeert in iets tastbaars, in gebouwen met mensen erin’

Profiel

Myrthe de Groot is een opvallende verschijning in de wereld van be drijfsvastgoed. Ze is nog relatief jong (34), woont voor beleggers in een minder traditionele, niet Randstedelijke omgeving (het Drentse Emmen) en kwam eigenlijk per toeval terecht in deze bedrijfs tak. Acht jaar geleden kwam ze in aanraking met vastgoed omdat ze een pand wilde huren, de rest is geschiedenis, zoals dat heet.

Tekst: Hugo Schrameyer

Foto: Persfoto & Pexels

Eigen vastgoed bezitten stond op dat moment laag op de prioritei tenlijst van Myrthe de Groot. Maar nu, acht jaar later dus, mag ze zichzelf vastgoed belegger noemen, waarbij winkelvastgoed de voorkeur heeft. Deze vastgoedtak, waaronder zich ondertussen ook studentenwoningen be vinden, is slechts een deel van haar bedrijfswerkzaamheden.

Daarnaast is ze namelijk tevens in de weer met Actief, het grootste netwerk van vast goedbeleggers in Nederland. Ook dat initiatief is dus niet in de Randstad, maar in Emmen ontgonnen.

In de verschillende inter views die met je zijn afgeno men, lees ik vaak dat je per toeval in vastgoed terecht bent gekomen. Gezien het succes: deze markt is je pre cies op het lijf geschreven, zoveel toeval kan het toch niet zijn?

“Ik heb op de vastgoed markt inderdaad echt mijn ding gevonden. En toch: er was geen vooropgezet plan. Dat ik nu actief ben op deze markt, is dus inderdaad on bedoeld tot stand gekomen. In eerste instantie wilde ik een uitzendbureau beginnen. Toen ik op zoek ging naar een kantoorpand, kwam ik hier in Emmen bij een lokale verhuurder terecht en zag dat vastgoed helemaal niet zo hoogdrempelig en spannend is als ik had verwacht.”

Toen ik op zoek ging naar een kantoorpand, kwam ik hier in Emmen bij een lokale verhuurder terecht en zag dat vastgoed helemaal niet zo hoogdrempelig en spannend is als ik had ver wacht.

Je moet wel een drive hebben voor vastgoedbeleg gen. Wat is het verschil met investeren in aandelen of cryptomunten bijvoorbeeld?

“Het grote verschil is dat je iets fysieks koopt. Iets heel tastbaars, een gebouw met huurders erin. Dat betekent ook dat je er aan moet wer ken, dat je er energie in moet stoppen. Gebouwen vergen onderhoud, kunnen schade oplopen, terwijl je te maken krijg met wensen en klachten van mensen. Dat is iets heel anders dan investeren in aandelen. Dat is meer pas sief, waarbij je bij wijze van spreken moet afwachten of je beloond wordt met dividend.

Bovendien kun je bij vast goed zowel direct rendement maken, met de opbrengst van de verhuur, als indirect rendement. De kans is groot dat vastgoed in waarde stijgt door de jaren heen.”

Bovendien kun

je bij vastgoed zowel direct ren dement maken, met de opbrengst van de verhuur, als indirect ren dement.

Jij zit vooral in de verhuur van winkels. Dat maakt het nog eens extra uitdagend in een coronaperiode waarin de detailhandel op slot ging.

“Ja, dat was het absoluut.

Jij wilt niet dat de klanten failliet gaan, je wilt zelf ook niet failliet gaan. Dat vergt een flinke dosis aan gesprekken en onderhandelingen om nader tot elkaar te komen. Ik denk dat alle beleggers in winkel vastgoed heel wat uren hebben geïnvesteerd in gesprekken met huurders om samen tot een oplossing te komen.”

Hoe ziet je vastgoedporte feuille er uit?

“Het aantal panden verandert eigenlijk per jaar. We investeren vooral in be drijfspanden, sinds twee jaar hebben we ook een bedrijf dat gemeubileerde studen tenkamers verhuurt. Een hotelachtig concept, bedoeld voor buitenlandse studenten. We zien het vastgoed vooral als een pensioenvoorziening. Binnen Actief hebben we bij voorbeeld geen pensioenop bouw maar beleggen we met elkaar in vastgoed. Dat doen pensioenfondsen ook dus dan kunnen we het net zo goed zelf doen.”

Er is niets leuker dan mensen met elkaar in contact brengen en van elkaar te leren. Zowel on- als offline.

Waar houd jij je in het dage lijks leven mee bezig? Is dat met name je bedrijf Actief, of het vastgoed? En waar

haal je eigenlijk de meeste voldoening uit?”

“Ik ben het meest bezig met Actief. De vastgoedpor tefeuille is een solide basis voor het zeker stellen van mijn inkomen, maar ik haal de meeste energie uit ons laagdrempelige netwerk. Er is niets leuker dan mensen met elkaar in contact bren gen en van elkaar te leren. Zowel on- als offline.”

We leven in turbulente tijden. Is het nog steeds interessant om te investeren

in vastgoed?

“Natuurlijk begrijp ik dat het moeilijker lijkt om rendementsvol te investeren. Er is meer onzekerheid in de markt. Binnen ons netwerk zien we echter veel beleggers uitwijken naar bedrijfspan den en recreatief vastgoed. Daar zijn nog aantrekkelijke rendementen te halen. De woningmarkt is moeilijker gezien alle maatregelen, maar nog steeds niet onmo gelijk. Denk bijvoorbeeld aan het transformeren van leegstaande winkel- of kan

toorpanden naar woningen. Op die manier voegen par ticuliere beleggers woningen toe aan de woningvoorraad. Het is bovendien zo dat je niet moet gaan beleggen in vastgoed als je snel geld wil verdienen. Het is wat mij betreft een lange termijn investering.”

bouwen. Hoe gaan we dan met z’n allen die woning voorraad vergroten?”

In deze context tot slot toch nog even terug naar winkelvastgoed. Consumen ten zijn massaal online gaan kopen, bovendien worden ze geplaagd door oplopen de (energie-)kosten. Is dat bedreigend?

“Vastgoed is de perfecte inflatiehedge”

Wat denk je, stevenen we onverhoopt af op een de pressie?

“De economie is altijd conjunctuurgevoelig. We hebben altijd ups en downs.

Wat ik eerder bedreigend vind, zijn de signalen op social media die je toe schreeuwen dat je moet investeren in vastgoed om in no time miljonair te worden.

Als je dat doet met vrijwel volledige financiering en weinig eigen vermogen, en als de rente stijgt van vijf of zes procent naar negen procent, kom je al snel in de problemen. Daarnaast vind ik de media en politiek ook wat negatief in de uitingen.

Ik mis perspectief. Zo is bijvoorbeeld zo’n dertig pro cent van de woningvoorraad in bezit van corporaties, een soort semi-overheid, en niet van particuliere beleggers.

En met de huidige bouwprij zen en de ontelbare regels vanuit onze overheid, is het voor projectontwikkelaars tegenwoordig nagenoeg onmogelijk om nog nieuw te

“Ik geloof niet in alle re tailvastgoed, maar ik geloof wel in supergrote winkel centra, zoals Westfield Mall of the Netherlands, waar je gaat shoppen, een leuk dagje uit. En ik geloof in wijkwin kelcentra met de bakker, slager of Turkse winkel voor dagelijkse boodschappen. De tijd zal het leren, maar in mijn optiek blijft het dagje uit en het gemak van de win kel om de hoek nog wel een behoorlijke tijd bestaan.”

Feiten

Na haar studie Notarieel Recht aan de Universiteit van Groningen is Myrthe de Groot vlot daarna de wereld van vastgoed inge rold. Via een tussenstop als operationeel manager bij een uitzendbureau kwam ze tot de beslis sing om voor zichzelf te beginnen. Inmiddels is ze eigenaar van Actief en auteur het boek Koop je Rijk, een boek dat handelt over vermogen opbouwen met vastgoed.

Wat is een goed moment om te investeren in vastgoed?

“Ieder moment kan goed zijn, maar het is wel zo dat verschillende actuele factoren een rol spelen. Zoals de ren testand, het feit dat het moeilijker én duurder is gewor den om te financieren en dat verduurzaming een must is geworden vanwege de gestegen energieprijzen. Ook is het juiste moment persoonlijk. De afgelopen jaren waren de directe rendementen in residentieel vastgoed lager, maar wel stabiel. Het is dus maar net waar je voor kiest. Vastgoed is in elk geval de perfecte inflatiehedge omdat het de waardedaling van geld tegen kan gaan. Mijn advies voor nu is om te variëren in soorten vastgoed en transfor matie toe te passen om betere rendementen halen.”

Is investeren in vastgoed altijd een goede vorm van belegging?

“Bij elke vorm van beleggen moet je altijd de alterna tieven afwegen. Als je onvoldoende doordachte keuzes maakt in het vastgoed kun je ook flink verliezen. Vooraf de juiste kennis bezitten van de aspecten die bij vastgoedbe leggen komen kijken is een must. Vastgoed met slechte energieprestaties en een all-in huurcontract is op dit moment geen goede keuze.”

Hoe kan je het beste omgaan met schommelingen in de markt?

“Als je geschoren wordt, moet je stilzitten. Het beste is instappen in een lage markt en dan vlak voor de top uit stappen. Momenteel zitten we net over de top, en is een dalende trend ingezet. Hierdoor kan het raadzaam zijn om tijdelijk voor een andere beleggingsvorm te kiezen.

Tenzij je bereid bent om een groter risico te lopen. Er zijn zeker mogelijkheden in de vastgoedmarkt die een goed rendement bieden, dan loop je dus wel meer risico. Ik zeg wel eens het gras bij de buurman is altijd groener, dat komt wel omdat het daar meer regent.”

artikelen

Investeren & Beleggen

Tekst: Claudia Pietryga Foto: Persfoto

Jaap Huurnink, Mede-partner en trainer FOI-vastgoedopleidingen

We zien het vast goed vooral als een pensioen voorziening.

Beleggen is altijd verstandig, óók in een recessie

Investeren & Beleggen

Er lijkt altijd veel animo te zijn om te beleggen in zowel aandelen, crypto of obligaties. Vooral als het economisch voor spoedig gaat, neemt de populariteit onder beleggen toe en stap pen veel mensen in. Een begrijpelijke zet, maar niet per se accuraat, weet Bob Homan, Hoofd Investment Office van ING sinds 2008.

Tekst: Sterre Blokdijk Foto: Pexels

Momenteel staat er een recessie voor de deur, is beleggen dan nog wel een slimme zet?

“Beleggen is altijd een slimme keuze. Echter is de truc hierbij om te vermijden aankopen te doen op hoogte punten en deze weer te ver kopen op dieptepunten. Op deze manier zul je namelijk te maken krijgen met teleur stellingen. Als het gigantisch goed gaat in de wereld, weet de beurs dat ook en visa ver sa. Er zijn altijd mensen die beleggen met de opvatting dat in een economische groei

het ideale moment is om te gaan kopen, terwijl optimaal beleggen juist inhoudt te starten op het moment dat het wat slechter gaat. Zo werk je naar een gunstigere periode toe. Als je opstapt wanneer de koerswaarde hoger ligt en uitstapt wan neer het minder gaat, loop je tegen een verlies op. Dat is natuurlijk vervelend.”

Als je opstapt wanneer de koerswaarde hoger ligt en uitstapt wanneer het minder gaat, loop je tegen een verlies op.

Wat is een veelgemaakte fout onder beleggers?

“De alles-of-nietsmentali teit. Ik geef altijd als advies om je aankopen in de tijd te spreiden. Doe voorzichtig met beleggingen, raak ge wend aan het feit dat het ook minder kan gaan, waardoor je ervaart dat het weer goed kan komen. Je kunt zowel aankopen doen op hoge koersen als lage koersen. Zo

raak je niet gelijk alles kwijt wanneer het misgaat.”

Is er een advies dat jij beleg gers meegeeft?

“Houd je aan je plan. Be denk dat wanneer je gaat be leggen voor een langere tijd, je daar ook je risico's op moet afstemmen en keuzes moet maken binnen het beleggen. Wil je bijvoorbeeld beginnen met aandelen? Wees dan wel bewust dat deze wat beweeg lijker zijn dan bijvoorbeeld obligaties. Maak niet gelijk andere keuzes wanneer het goed of slecht gaat. Wanneer je je oncomfortabel voelt bij bewegingen, beleg dan met mate. Leg niet direct je volle dige vermogen in.”

Als je begint met beleggen, kies dan een breed gespreide belegging.

Hebben we op dit moment te maken met een verande rende trend?

“Informatie is tegenwoor dig een stuk toegankelijker geworden. Er is een hoop informatie over beleggen

te vinden op het internet. Echter weten sommigen niet eens wat ze kopen, maar lijkt het wel alsof ze er heel veel vat op hebben. Zij kopen puur omdat ze in de veronderstelling zijn dat het omhoog gaat, terwijl in mijn ogen verdieping in de beurs wel belangrijk is. Je zult dan namelijk ook minder snel in paniek raken wanneer het misgaat, simpelweg om dat je over de juiste kennis beschikt. Daarnaast zie je de FIRE-beweging (Financial Independent Retirement Early) opkomen. Een aantal

jongeren die met weinig inspanning rijk wil worden, dat gaat gewoon niet.”

Beleggen is altijd een slimme keuze.

Tegenstellend: wat blijft hetzelfde?

“De structurele ontwik keling. Door alle fluctuaties kun je één rechte lijn trekken tussen de winstontwikkeling van de onderliggende bedrij ven en de aandelenmarkt. De winsten blijven met pieken

en dalen trendmatig omhoog gaan, door de groei van de economie.”

Nog een laatste advies voor beginnende beleggers?

“Als je begint met be leggen, kies dan een breed gespreide belegging, bijvoor beeld een index (ETF) en probeer op die manier met het beleggen om te gaan. Gebruik losse aandelen om te leren en doe het met die motivatie. Je kunt het natuurlijk ook combineren, het hoeft niet het een of het ander te zijn.”

Er is een hoop informatie over beleggen te vinden op het internet.

Er

altijd veel animo te zijn om te beleggen.

Supermarktvastgoedbeleggers profiteren van crisis

Investeren & Beleggen Huurinkomsten stijgen met de inflatie, terwijl de rente vaststaat. Dat maakt beleggen in supermarktvastgoed juist in crisistijden interessant.

draaien nauwelijks minder omzet. Corona? Ja, dit deed de online omzet stijgen, wat ten koste ging van de instore-aankopen. Volgens Boissevain was dit echter mi nimaal. “Het marktaandeel voor online verschoof naar iets boven de vijf procent, maar inmiddels zit het daar alweer onder.”

Het mooie aan de huurinkom sten is dus dat ze met de inflatie meestijgen.

Investeren in supermarktvast goed is daarmee zeer interessant.

pen, maar die berekenen ze door naar de consument. Dit is vooral vervelend voor de consument, maar niet voor de belegger in supermarkt vastgoed. “Supermarkten rekenen de verhoogde kosten door aan de consument, zodat de prijzen omhoog gaan. De consument krijgt daardoor minder te beste den, maar blijft nagenoeg evenveel uitgeven.”

Daarom biedt de grootse aanbieder van supermarkt fondsen deze aan zodat investeerders mee kunnen doen in portefeuilles met wel 44 supermarkten. Daarmee hoef je niet meteen in één pand te investeren, maar spreid je het risico over tien tallen supermarkten.

Op de lange termijn blijft de supermarktbranche alleen maar groeien, voorziet de CEO. “Ze blijven meegroei en met de bevolking, maar ook met de economie.” De toekomst ziet er wat dit betreft gunstig uit, meent Boissevain, maar ook wat de technologie betreft.

ontwikkeld op basis van mo derne technologie, waarbij we de huur bepalen aan de hand van omgevingsfactoren zoals het aantal inwoners in de omgeving, de gezinssa menstelling, de concurrentie in de buurt en de inrichting van de winkel. Zo kunnen we snel zien hoeveel een pand mag kosten.”

Erzijn maar weinig investeringen die stabieler zijn dan supermarktvastgoed. Want wat er ook gebeurt, iedereen moet toch eten. Neem de FIOD-inval bij Jumbo-top man Van Eerd. “Ik denk niet dat Jumbo hierdoor één klant is kwijtgeraakt”, zegt Huib Boissevain, oprichter en CEO van Annexum, de grootste aanbieder van supermarkt fondsen in Nederland.

Oorlog in Oekraïne, stijgin gen van energie- en voed selprijzen: supermarkten

De epidemie toonde volgens hem juist aan dat de supermarkt een essen tieel onderdeel is van onze infrastructuur. Want toen alle winkels dicht gingen, bleef de supermarkt open. Online zal nooit zo’n hoge vlucht nemen als bijvoorbeeld in de modebranche. “Consumen ten willen producten toch zien en vastpakken. Vooral als het om vers gaat. Want als je voor de tweede keer een appel met een rotte plek krijgt, ga je hem de volgende keer liever zelf halen.”

Wat volgens Boissevain wel direct invloed heeft op het beleggen in supermarkt vastgoed is de hoge inflatie. Supermarkten moeten ook hun spullen duurder inko

Er komt weliswaar druk op de marge, maar de huurcontracten zijn altijd geïndexeerd. “Het mooie aan de huurinkomsten is dus dat ze met de inflatie meestijgen. Investeren in supermarkt vastgoed is daarmee zeer interessant.” Interessanter dan bijvoorbeeld de woning markt, waar de overheid een behoorlijke vinger in de pap heeft en bijvoorbeeld een huurmaximalisatie door voert. Daar wordt de inflatie dus niet doorberekend.

Het marktaandeel voor online verschoof naar iets boven de vijf procent, maar inmiddels zit het daar alweer onder.

Voor particulieren is beleg gen in een supermarkt een behoorlijk risico, erkent de CEO. Zo’n pand kost wel drie tot tien miljoen euro.

Supermarkten rekenen de ver hoogde kosten door aan de consument, zodat de prijzen om hoog gaan. De consument krijgt daardoor minder te besteden, maar blijft nage noeg evenveel uitgeven.

Artificial intelligence zal een grote rol gaan spelen. Om precies te zijn: gezichtsher kenning. Straks kun je als klant de winkel binnenlopen, uitzoeken wat je nodig hebt en zonder af te rekenen weer naar buiten stappen. Dankzij gezichtsherkenning wordt het verschuldigde bedrag automatisch in rekening gebracht.

Maar ook de grootste aanbie der van supermarktfondsen in Nederland zelf bereidt zich voor op de toekomst.

“Wij hebben een model

Feiten Nederland telde in 2021 6130 supermark ten die een omzet draaiden van 44,6 mil jard euro. 95 procent daarvan verloopt nog steeds via de fysieke supermarkt. Dit komt voor een belangrijk deel omdat super markten altijd in de buurt zijn. De gemid delde afstand naar een grotere supermarkt is minder dan een kilometer.

Tekst: Marc van der Sterren Foto: Wendy van Bree & Pexels

Er zijn maar weinig investeringen die stabieler zijn dan supermarktvastgoed.

Consumenten willen producten toch zien en vastpakken. Vooral als het om vers gaat.

Huib Boissevain, Oprichter en CEO van Annexum

Tweede woning populair als belegging

Vastgoed

Een tweede huis – en dan vooral de recrea tiewoning – is sterk in populariteit gestegen. Exacte cijfers over hoe veel mensen een tweede huis hebben, zijn er niet, maar de verkoop van recreatiewoningen laat in ieder geval een ge zonde stijging zien over de laatste jaren. Recre atiewoningen zijn zelfs zo populair dat er nu veel vraag is en minder aanbod. .

Tekst: Hugo Schrameyer

Foto: Unsplash

‘Een rendement van vier tot vijf procent is zeker haal baar’

Om meteen maar een fabel tje uit de weg te ruimen. Een tweede woning is niet alleen weggelegd voor particulieren met een dikke portemon nee. Ook middeninkomens ontdekken steeds vaker de zegeningen van een extra woningaankoop. Deels heeft dat te maken met financiële aspecten: het is lucratief om een tweede woning te kopen. En deels kent dat ook zijn gemaksfactor.

Eerst even de financiële aspecten. “Een rendement

van vier tot vijf procent is zeker haalbaar, terwijl sparen op de bank minder opbrengt. Ook de onzekerheid op de beurs vinden veel mensen niet prettig. Omdat er wordt gezocht naar alternatieven, komen ze vaker uit bij de aankoop van een tweede wo ning”, vertelt Tom van den Brink van Second Home, een beursconcept dat volledig is ingericht op de aankoop van een tweede woning.

Paar cijfers die van den Brink wil delen: voor de aanschaf van een vakantie woning wordt gemiddeld 234.000 euro geïnvesteerd, terwijl de grootste groep ko pers een budget heeft tussen de 100.000 en 200.000 euro.

“Denk aan zelfstandigen die een alternatief zoeken om geld te sparen voor hun pen sioen. Je hoeft niet meteen twee ton te investeren. Er zijn al recreatiewoningen be schikbaar voor 40 of 50.000 euro. Bovendien speelt de markt op die vraag in met de bouw van goedkope prefab vakantiewoningen.”

Ook de adviesorganisa tie FDC Financieel Planners & Adviseurs ziet de groei ende populariteit van de tweede woning. De rente voor de hypotheekschuld is op dit moment nog erg

Een tweede wo ning is niet alleen weggelegd voor particulieren met een dikke porte monnee.

laag, meldt de organisatie, terwijl de huren die gevraagd kunnen worden, de pan uit rijzen. Door deze combinatie van fiscale voordelen en lage

rente, kan de bezitter van een tweede woning onder de streep een flink bedrag overhouden.

De keuze voor een tweede woning kent niet alleen een financieel, maar net zo goed een emotioneel aspect. Alle afstanden zijn in Nederland binnen één dag te bereiken.

Wie een tweede huis heeft, kan op er vrijdagmiddag na het werk naartoe gaan en zondagavond weer terugkeren

naar huis. “Dan ben je dus in je eigen droomhuis binnen het weekeinde compleet uitgewaaid. Geen gedoe met het boeken van een hotelka mer, maar ontspannen in je eigen omgeving”, constateert Van den Brink, die daarbij verder aantekent dat Spanje het meest populair is voor een investering in een tweede woning. Daarna volgen Frankrijk, Italië, Portugal, Nederland & Oostenrijk. Als het gaat om ons eigen land,

dan zijn met name de toeristi sche regio’s in trek. Zeeland is populair, dat geldt tevens voor Noord-Holland en de Veluwe.

Een rendement van vier tot vijf procent is zeker haalbaar, terwijl sparen op de bank minder op brengt.

Een tweede huis – en dan vooral de recreatiewoning

is sterk in populariteit gestegen.

Spanje is het meest populair voor een investering in een tweede woning. Daarna volgen Frankrijk, Italië, Portugal, Nederland & Oostenrijk.

Luxe recreatiewoningen op de mooiste plekken in Nederland; nu in de verkoop

Landal Aelderholt

Op de mooiste plekken in Nederland

Wil je een tweede huis kopen op een droomplek, ergens in Nederland, in de natuur of aan bevaar baar water? Beleef dan de recreatiewoningen, van Van Wijnen Recreatiebouw, in de recreatie parken, Landal Aelderholt, Buytenplaets Rhenen en Watervillaparck Giethoorn. Ze bieden ruimte en rust op één van de mooiste authentieke plekken in Nederland. Een beleving waarvan je hart écht sneller gaat kloppen.

Hoogwaardige en waardevaste recreatiewoningen

De aankoop van een recreatiewoning van Van Wijnen Recreatiebouw is een unieke investeringskans. Je kunt het inzetten voor volledige verhuur, combineren met eigen gebruik of lekker voor jezelf en familie. Met Van Wijnen Recreatiebouw kies je voor een hoogwaardige én waardevaste recreatie woning die van alle gemakken is voorzien.

Traditioneel en toekomstbestendig gebouwd

Traditioneel en toekomstbestendig gebouwd De recreatiewoningen van Van Wijnen worden op traditionele wijze gebouwd. Gericht op de toekomst zorgen we bij de ontwikkeling en realisatie van de recreatiewoningen en het recreatiepark voor een zo klein mogelijke ecologische voetafdruk. Wij ontwikkelen met respect voor de natuur en de omgeving! Scan de QR-code voor meer informatie.

vanwijnenrecreatieprojecten.nl

Verduurzaming van de woning levert veel op

Vastgoed

Om het belang van duurzaam wonen kan niemand tegenwoordig meer heen. Wat tien jaar geleden nog vooral rond sluimerde bij een select groepje milieuactivisten en trendsetters is nu doorgedrongen tot de grote massa. Toch zijn veel huishoudens nog niet bezig met verduur zaming. En dat terwijl verduurzaming niet alleen voordeel oplevert voor de planeet, maar ook voor ons eigen comfort en voor onze portemon nee.

Tekst: Marjon Kruize

Foto: Pexels

De bewustwording is, mede door de aardbevingsproble matiek in Groningen, in een stroomversnelling geraakt. Bovendien moet er rekening gehouden worden met het Klimaatakkoord, waarin is vastgesteld dat de gebouwde omgeving de CO2-uitstoot voor 2030 met 3,4 miljard kilo moet verminderen ten opzich te van 2019. Dat betekent zo’n 50.000 bestaande woningen per jaar verduurzamen, en ruim voor 2030 al 200.000 woningen per jaar aanpassen.

Maar veel mensen zullen niet meteen trek hebben in

Uit onderzoek blijkt dat mensen bereid zijn om ongeveer 15.000 euro uit te geven aan energiebe sparende maat regelen.

de eventuele rompslomp die bij verduurzaming komt kijken. Denk bijvoorbeeld aan het kiezen van de juiste soort isolatie of het uitzoeken van een warmtepomp. De verduurzamingsopgave zit hem daarom ook vooral in

de 7,7 miljoen woningen die er in Nederland zijn. Voor een deel zijn deze woningen in handen van corporaties en andere verhuurders en ongeveer 4,2 miljoen wonin gen zijn in bezit van parti culieren. Het gros van alle woningen heeft energielabel B tot en met F en daar moet toch wel het een en ander aan gebeuren.

Ook het betaalbaar houden van het verduurzamen is een belangrijke factor. Als je op dit moment een bestaand huis met energielabel D of E energieneutraal wilt maken, kost je dat een investering

van ruim 70.000 euro. Uit onderzoek blijkt dat mensen bereid zijn om ongeveer 15.000 euro uit te geven aan energiebesparende maatre gelen. Gelukkig kun je ook daarmee al een hoop doen om te verduurzamen en zo je woning aangenamer te maken. Voor dit bedrag heb je namelijk al HR++ glas, zonnepanelen en/of vormen van isolatie. Deze uitgave is te overzien en bovendien wordt je woning ook meer waard met deze aanpassingen en gaan je energiekosten omlaag.

Volgens de experts kan dit het beste gedaan worden

door te verduurzamen in kleine stappen. Zaken die al vrij ver ontwikkeld zijn zoals drie dubbel glas (HR ++ glas), muur-, dak- en vloeri solatie en zonnepanelen zijn betaalbare maatregelen om flink energie te besparen die makkelijk verkrijgbaar zijn. Dit zijn simpele eerste stap pen die je kunt zetten op de weg richting verduurzaming van je woning.

Daarnaast leveren oplossin gen zoals zonnepanelen en isolatie je op de lange termijn ook meer geld op, omdat de energierekening omlaag gaat. De terugverdientijd

voor isolatie is volgens de Financial Focus van ABN AMRO zo’n vier tot negen jaar, afhankelijk van het type isolatie. Daarna maak je er jaarlijks een nettorendement van ongeveer zes procent op.

32 FUTURE OF FINANCE & INVESTMENTS Lees meer interessante artikelen op contentway.nl Het verduurza men van je huis is dus een zeer betaalbare oplos sing die helemaal niet zoveel voe ten in de aarde hoeft te hebben.

In veel gevallen is het ver duurzamen van je huis dus een zeer betaalbare oplossing die helemaal niet zoveel voeten in de aarde hoeft te hebben. Meestal is er niet eens een lange en moeizame verbouwing voor nodig en ook kleine stappen kunnen al flinke voordelen met zich meebrengen. De terugver dientijd is te overzien en de besparing die verduurzaming oplevert kan hoog oplopen. En naast dat alles is het ook nog eens heel prettig wonen in een duurzaam huis. ’s Zo mers wordt de warmte bui tengehouden, terwijl het in de winter juist lekker warm en aangenaam blijft zonder dat je hoeft te stoken.

ADVERTENTIE

Oplossingen zoals zonnepanelen en isolatie leveren je op de lange termijn ook meer geld op, omdat de energierekening omlaag gaat.

Een mooi interieur hoeft niet altijd nieuw of duur te zijn

Wonen

Als klein meisje wilde ze altijd al binnenhuisar chitect worden, maar uit een beroepskeuzetest kwam dat ze iets met haar talenknobbel moest doen en koos ze voor een internationale studie communicatie. Toch kwam Roos Reedijk via een grote omweg terecht in de interieurwereld en nu zou ze niet anders meer willen. Roos volgt de laatste trends, maar heeft zeker ook bepaalde houvasten voor wat be treft het interieur: “Want trends zijn leuk, maar houd vooral ook vast aan wat jij zelf leuk vindt!”

ik eerst mijn talenknobbel verder gaan ontwikkelen en ben ik een studie internati onale communicatie gaan volgen. Naast dat ik binnen huisarchitect wilde worden was stewardess zijn ook een grote droom van mij. Na mijn studie ben ik een jaar gaan vliegen en kon ik zo tegelijkertijd ook werken aan mijn andere droom. Ik deed inspiratie op uit interieurs van over heel de wereld en kwam van elke reis wel met iets moois terug. Na een omweg via de kledingbranche, ben ik mij drie jaar geleden volledig gaan focussen op het maken van interieurs. En elke dag ben ik nu bezig met wat ik het liefste doe, met kleine veranderingen in huis mensen ontzettend blij maken!”

Wat is voor jou het belang rijkste binnen een interieur?

gen bedenken, door bijvoor beeld een apart speelhoekje te creëren voor de kinderen. Ik kijk altijd naar wie er wonen en hoe er geleefd wordt. Dat vind ik heel belangrijk om zo een mooi interieur te creëren dat bij de mensen en de leef stijl past. Daarnaast vind ik het belangrijk dat wanneer er een gezin in het huis woont, het gezin ook centraal staat. Is er geen tv, zorg er dan voor dat niet iedereen zich terug trekt met een eigen scherm, maar maak het gezellig, met bijvoorbeeld een haard, zodat het gezin ook samen kan ko men op een bepaalde plek.”

Wat typeert jouw stijl?

Roos Reedijk Interieur Stylist

Waar komt je passie voor interieur vandaan?

“Ik was als kind altijd al bezig met het veranderen van mijn kamer. De ene week verschoof ik mijn meubels. De andere week veranderde ik wat kleuren. Ik wilde dan ook super graag binnenhuis architect worden. Toch ben

“Zorg ervoor dat je huis geen showroom wordt! Heel veel mensen gaan naar een woonboulevard en zien dan een leuke opstelling en kopiëren deze vervolgens in hun huis. Dat vind ik soms jammer, want het is juist zo leuk én belangrijk om het persoonlijk te maken. Heb je bijvoorbeeld kinderen, werk je thuis of houd je van koken? Allemaal (belangrijke) ele menten die van invloed kun nen zijn op het interieur. Je kunt namelijk een hele mooie witte bank willen hebben, maar als je kinderen hebt is dat misschien niet zo handig. Maar andersom, enkel aan de hand van je leefsituatie je interieur bepalen is ook weer niet raadzaam. Je kunt namelijk ook goede oplossin

“Ik houd heel erg van kleur! Maar ook daarin houd ik re kening met de wensen van de klant. En kleur hoeft niet per se echt een felle kleur te zijn. Dat kan ook bijvoorbeeld een mooie off-white of zandkleur zijn. Of ga aan de slag met een leuk behangetje. Je hebt tegenwoordig al voor weinig superleuk behang en het geeft je huis gelijk een compleet gevoel, al is het maar op een klein muurtje. Ook hang ik graag iets aan de muur, het kleedt de woonkamer gelijk aan. Dat zijn voor mij echt de ijkpunten: iets aan de muur, kleur, maar ook een vloer kleed, gordijnen en bloemen in huis. Bloemen worden als een luxeproduct gezien, maar bij de goedkopere woonwin kels heb je tegenwoordig ook hele mooie kunstbloemen voor een paar euro.”

Volg je de woontrends op de voet?

“Ik lees wel veel woon

bladen om te kijken wat anderen doen, maar ik heb dan niet per se het gevoel dat ik dat ook moet gaan doen. Ik koop ook heel graag de buitenlandse woonbladen en die bewaar ik dan ook voor de rest van mijn leven. Af en toe pak al mijn stapels tijdschriften erbij en blader ik er doorheen om inspiratie op te doen. Het liefst ga ik op reis om inspiratie op te doen. Niet alleen krijg ik inspiratie van de cultuur, maar ook bij voorbeeld van het klimaat en de zon die op kleuren schijnt, waardoor deze er anders uit zien. Als ik bijvoorbeeld roze tegels in Marrakesh zie kan ik dat hier in een interieur in een afgezwakte versie toepassen. Helaas moet het reizen nog heel even wachten, maar als ik bijvoorbeeld op straat rondrijd en een mooi gebouw zie of bepaalde kleurstellingen, dan haal ik daar ook inspiratie vandaan. Ik vind dat super leuk om te gebruiken in mijn werk. Maar natuurlijk zie ik de trends als ronde banken, ronde tafels, velvet kleuren, stalen deuren en visgraat vloeren. Super leuk, ik heb namelijk ook een stalen deur in mijn huis, maar dan wel in een heel oud, klas siek huis. Die tegenstelling die je dan krijgt met een stalen deur maakt het net even wat anders. Het allerbelangrijkste vind ik dat je kijkt naar de stijl van het huis en de mensen die erin wonen. En durf daarbij contrasten op te zoeken.”

Wat zou je mensen willen adviseren die wat verande ringen in huis willen aan brengen?

“Vaak durven mensen toch niet te gaan voor grote ver anderingen. En dat begrijp ik heel goed. Dit heeft natuurlijk ook met geld te maken, dat kun je immers maar een keer uitgeven. Maar je hebt ook heel veel leuke dingen die niet duur (hoeven) te zijn, en die lang meegaan en van goede kwaliteit zijn. Of kijk bijvoorbeeld op marktplaats of in een tweedehands winkel. Je koopt dan buiten het geijkte patroon en je kan daar de mooiste items vinden.

En zo geef je ook nog eens producten een tweede leven.

Je kunt ook je eigen spullen een tweede leven geven.

Schuur bijvoorbeeld een oude tafel op en verf hem in een andere kleur. Zo lijkt het net of je een nieuwe tafel hebt. Je kunt ook een kussen opnieuw bekleden. Wees dus creatief en dat hoeft niet altijd nieuw en duur te zijn!”

En wat betreft de badkamer?

Wat zou men daar gemakke lijk aan kunnen veranderen?

“Allereerst betegel je badkamer niet van onder tot boven met grote tegels. Alleen de nulzone (het natte gedeelte van de douche) is belangrijk dat je die tegelt. De overige delen zou je tot 1.20 meter kunnen betegelen en daarbo ven los kunnen gaan met een toffe kleur of zelfs behang.

Een badmeubel, bijvoorbeeld een mooi oud kastje geeft sfeer aan je badkamer, maar laat het wel impregneren. En ik ben een groot fan van groen en kleur in de badka mer. Zet bijvoorbeeld op de rand van je bad een plantje of een bloemetje, en leg een

Haal muziek in huis

leuke badmat of gewoon kleedje op de vloer. Zo kun je met een aantal kleine aanpassingen zorgen voor een gezellige badkamer.”

Je hebt het afgelopen jaar het programma ‘Kopen zon der kijken’ gedaan. Smaakt dat naar meer?

“Mijn liefde voor interieur is nog altijd groter dan die voor de camera, in eerste instantie werd ik ook voor achter de schermen ge vraagd, maar ik werk met een ontzettend leuk team en het programma klopt gewoon. Ik heb nu ook een aantal items gedraaid voor RTL Boulevard en dan ben ik ook gewoon in mijn comfortzone, omdat ik iets doe wat mijn passie is. Zolang het in deze context is dan sta ik ervoor open.”

Wat voor soort projecten zou je graag nog willen doen?

“Ik zou heel graag hui zen in het buitenland willen inrichten. Waar je met een andere cultuur en klimaat dient rekening te houden. En ik vind het ook heel leuk om campers in te richten. Of bij voorbeeld tiny houses. Maar ook een boetiek hotel of een enorme jacht van oliesjeik. In ieder geval iets anders dan huizen! En ook niet alleen in het hogere segment. De afwisseling is juist zo leuk! Dit houd mij creatief. Als ik dan moet kiezen dan zou ik graag als volgende project campers willen inrichten. Op zo’n klein oppervlakte een nieuw interieur realiseren is zo ontzettend leuk!”

49 jaar geleden startte Evert Snel zijn firma. Hij speelde eigenlijk saxofoon, maar werd door zijn leraar op de piano gewezen. En zo begon Snel al gauw met de handel in piano’s en vleugels.

Een mooie piano of vleugel kan de perfecte aanvulling op je interieur zijn. Een mooie zwarte hoogglans vleugel straalt luxe uit en muziek maakt ook nog eens slim. Zeker in deze tijden, als je thuiszit, kan je een hoop creativiteit kwijt in een piano. Voor een klein bedrag kunt u al een jaar een piano huren. Dat is een laagdrempelige manier om een instrument in huis te halen.

Daarnaast is Evert Snel de enige importeur van Fazioli vleugels in Nederland. De Fazioli is echt Italiaans maatwerk en qua afwerking het allerbeste wat er is. Het is een prachtig product met Italiaans design en het merk blijft innoveren. De Fazioli vleugel kan volledig aan uw wensen worden aangepast, hoe gek deze ook zijn. Alle ontwerpen die u kunt bedenken zijn mogelijk, waardoor u een uniek instrument in huis haalt.

ADVERTENTIE

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto

Contempera: een mekka voor liefhebbers van een bijzondere woon- of werkomgeving

Creatief ondernemer Morena Egger is oprichter van Contempera: een interieurwinkel, ontwerp studio en high-end art galerie in één. In de inspire rende showroom aan de Overtoom in Amsterdam komen verschillende werelden samen.

Hoe is Contempera begonnen? “Vanuit de kunsttak: een high-end galerie voorname lijk gericht op business-to-business kunstverhuur van museale kunstwerken aan grotere organisaties. Bij het adviseren en plaatsen van kunstwerken, bezocht ik uiteraard alle locaties. Mijn belangstelling ging verder dan alleen die lege muur: in welke context komt een werk te hangen? Is het een plek die je met plezier bezoekt of waar je fijn kunt werken? Uiteindelijk ben ik brutaal genoeg geworden om ook over de indeling en inrichting van ruimten advies te geven. Ik stortte mij meer en meer op interieuradvies. Grappig genoeg denken velen dat kunst en interieur twee werelden zijn die gescheiden moeten blijven, maar ik geloof dat ze juist samenhangen. Kunst voegt enorm veel toe aan je woon- of werkomgeving. En omgekeerd werkt het net zo: door mooie zichtlijnen, goed gekozen meubels, kleuren, texturen en verlichting komen kunstwerken veel beter tot hun recht.

«„Ik noem het tijdloos met een twist. Wij maken graag gebruik van een natuurlijk kleurenpalet en voegen kleuren of patronen toe met mate.“

Vanuit daar zijn jullie nog grotere stappen gaan maken?

“Mijn liefde voor interieurontwerp is blijven groei en, uiteindelijk hebben we de switch gemaakt naar

een interieurwinkel met prachtige merken van over de hele wereld. Je zou ons kunnen zien als een galerie met meubels. Een van de kunstenaars die hier werken heeft hangen was ontroerd om deze te zien in een ‘echte context’, in plaats van in een galerie met witte wanden. Onze visie zorgt ervoor dat kunst toegankelijker wordt en minder elitair. Wij hebben vooral interesse in het gevoel dat een kunstwerk oproept. Doet het iets met je? Vind je het mooi? Ik merk dat mensen kunst hierdoor meer waarderen en openstaan om vragen te stellen. We willen daadwerkelijk helpen en niet enkel een bank ver kopen. Onze passie ligt in het totaalproces, één geheel voor mensen creëren. Het is een begeleidingsproces waar we de wensen van de klant vertalen in een mooi samenhangend geheel dat rust en eenheid uitstraalt.”

Wat is jullie stijl?

“Ik noem het tijdloos met een twist. Wij maken graag gebruik van een natuurlijk kleurenpalet en voegen kleuren of patronen toe met mate, waarbij we niet bezig zijn met het volgen van alle trends. Op deze manier kun je heel lang genieten van het interieur. Bepaalde trends kunnen uiteraard wel toegevoegd worden, maar in kleinere elementen zoals accessoires of stoeltjes etc. “

Waar zit jullie kracht?

“Klanten moeten het gevoel krijgen alsof ze bij vrien den op bezoek gaan, onder het genot van een kopje koffie. Geheel vrijblijvend, geen pusherige hulp, maar kennis en adviezen die je verder op weg helpen. Daarbij komen we met ideeën, werken we deze in 2D-ontwer pen en meubelplannen uit en maken het visueel, door bijvoorbeeld 3D-/fotorealistische beelden te gebruiken. Het belangrijkste aspect is dat we mensen kunnen en wíllen ontzorgen. Een kleiner budget is geen probleem, we helpen starters en mensen met een ruimer budget en stemmen alles af op de wensen en eisen van de klant. We nemen hen aan de hand mee.”

«„Mijn kracht is het indelen van een ruimte met een frisse blik. Daarom wil ik de woning niet zien voordat ik aan de slag ga, anders word ik stiekem beïnvloed.“

Werken jullie volgens een bepaalde visie?

“Mijn kracht is het indelen van een ruimte met een fris se blik. Daarom wil ik de woning niet zien voordat ik aan de slag ga, anders word ik stiekem beïnvloed. Het daagt mij uit om meerdere mogelijkheden in te zetten. Vaak hoor ik van klanten: “Dat had ik echt niet kunnen doen.” Ik denk dan juist dat hebben ze wel gedaan, want het is een resultaat van hun wensenlijst en een hele mix van wat wij ervan vinden. Op hun verhaal af gestemd, niet volledig out of the blue, maar een nieuwe, verfrissende manier om ernaar te kijken.”

«„Mijn liefde voor interieurontwerp is blijven groeien, uiteindelijk hebben we de switch gemaakt naar een interieurwinkel met prachtige merken van over de hele wereld.“

Wat maakt Contempera zo bijzonder?

“Kunst en interieur zijn persoonlijk, door het duidelijke gevoel dat ze overbrengen. Ons werk lijkt bijvoorbeeld voor anderen slechts een project, maar we betekenen wellicht wel iets voor de rest van hun leven. Het is fan tastisch dat je voor een bepaalde periode deel uitmaakt van iemands leven en een grote invloed hebt op hoe zij het leven thuis of op het werk ervaren. Dit allemaal door goed te luisteren en mogelijkheden te presenteren die zij zelf niet vorm hadden kunnen geven.”

Meer informatie over Contempera?

Ga dan naar www.contempera.nl . Of naar Overtoom 135-137 in Amsterdam

Morena Egger, Founder director van Contempera

Je eigen wellness in huis

Wonen

Waar vroeger de badka mer voornamelijk als een praktische ruimte werd gezien om te douchen en je tanden te poetsen is dat vandaag de dag totaal anders. Anno 2022 zou de badkamer de meest rustgevende plek in het huis moeten zijn.

Aardetinten, zoals taupe, ter racotta, beige en zand zijn de trendkleuren in de badkamer van dit jaar. Deze kleuren kun je gemakkelijk combine ren met natuurlijke materi alen om zo een rustige sfeer te creëren in de ruimte. Om nog meer rust in de ruimte aan te brengen voeg je wat groen toe. Alle tinten groen zijn goed. Of het nu een plant is of groene meubels en accessoires, met een groen tintje is jouw badkamer een ware oase van rust.

het huis zijn gebruikt in de badkamer terug laten komen.

Voor een relaxte spa-dag hoef je niet per se meer naar een wellnesscentrum. Steeds meer mensen kiezen er voor om de badkamer uit te breiden met bijvoorbeeld een stoomruimte of sauna, aldus www.vtwonen.nl. En om extra te kunnen ontspan nen tijdens het douchen is een regendouche de perfecte optie. De brede straal voelt als een zachte zomerse stort bui. Kom je beter tot rust wanneer je ligt? Kies dan voor een (bubbel)bad. Om de relax experience helemaal af te maken kun je een houten plank over de breedte van je bad leggen. Hierop kun je een glas wijn, boek of laptop neerzetten voor een ultiem ontspanningsmoment!

Qua kleuren zit je goed om dicht bij de natuur te blijven.

Gebruik je crea tiviteit en combi neer meerdere natuurlijke mate rialen en kleuren.

Een andere trend is het betrekken van de badkamer bij de rest van je interieur, stelt www.wonenonline.nl.

De badkamer werd vroeger als een aparte kamer gezien waar je alleen kwam om je op te frissen. Tegenwoordig is het populairder dan ooit om je badkamer bij de rest van je huis te betrekken. Dit kun je bijvoorbeeld doen door de vloer door te laten lopen naar de badkamer. Ben je van plan om je badkamer te verbouwen? Dan kun je de materialen die in de rest van

Zwart accenten en chroom voerden vorig jaar de boven toon. Dit jaar zijn het goud, nikkel, grafiet en koper. Door deze materialen te combi neren met natuurstenen als marmer en cement of luxe houtsoorten als walnoot zorg je ervoor dat je badkamer trendy wordt en een genot om naar te kijken. En deins vooral niet terug om het een en ander met elkaar te mixen. Gebruik je creativiteit en combineer meerdere natuur lijke materialen en kleuren. Denk bijvoorbeeld aan koper en zwart, blauwe hexagon met wit marmer en een be tonlook met donkere hout kleuren. Zorg er vooral voor dat je het niet te bont maakt. Je wilt natuurlijk wel de rust behouden in je badkamer.

Maak van je badkamer, met een aantal kleine aanpassingen, dé plek om even los te komen van de hectiek van alle dag.

En natuurlijk mag ook de duurzaamheidstrend niet ontbreken in je badkamer.

De badkamer van 2022 houdt rekening met het milieu en is voorzien van de nieuwste moderne technolo gie, zoals waterbesparende douchekoppen en kranen en slimme gadgets zoals een smart douche, spiegels en lampen met bewegingssensor.

De badkamer is dus ook dit jaar de ruimte om je rust te pakken. Maak van je

Tegenwoordig is het populairder dan ooit om je badkamer bij de rest van je huis te betrekken.

badkamer, met een aantal kleine aanpassingen, door bijvoorbeeld meer groene planten neer te zetten, dé

plek om even los te komen van de hectiek van alle dag. En ben je net verhuisd of staat er een verbouwing op de planning? Voeg dan een sauna toe of betrek de bad kamer bij de rest van het huis door dezelfde materialen en/ of kleuren te gebruiken die je ook in de rest van je huis hebt. Zo kun je optimaal ontspannen in eigen huis!

Tekst: Feline van der Linde Foto: Pexels

De badkamer van 2022 houdt rekening met het milieu en is voorzien van de nieuwste moderne technologie.

Voor een relaxte spa-dag hoef je niet per se meer naar een wellnesscentrum.

In 1968 creëerde VOLA de originele moderne kraan. Een combinatie van Arne Jacobsens perfect geproportioneerde design met een verfijnd inbouwconcept en modulair systeem. Het modulaire systeem is nooit veranderd, waardoor VOLA oneindig veel mogelijkheden kan blijven bieden op het gebied van maatwerk en uitbreidbaarheid. Alle VOLA producten hebben een tijdloos en functioneel design en behouden een lange levensduur, waardoor de impact op de natuurlijke hulpbronnen geminimaliseerd wordt.

Trouw aan de Deense cultuur, gelooft VOLA dat een goed ontwerp een wezenlijk onderdeel is van de infrastructuur voor een goed leven: het moet het individu, de samenleving en in het bijzonder het milieu ten goede komen. Sinds 1968 zet VOLA zich in voor eenvoud, welzijn en consumentenbewustzijn. Daarom gelooft VOLA in gerichte producten en tijdloze ontwerpprincipes die trends overstijgen.

The original

www.vola.com/on-design Lees meer over inspirerend design en architectuur.

Kleurrijk koken

Mocht je niet elke avond staan te springen om weer te koken dan kan een fijne en mooie keu ken ervoor zorgen dat je toch met iets meer ple zier aan de slag gaat. Wat zijn de keukentrends van dit jaar? Je leest ze hieronder zodat jij in een mooie en luxe keuken de keukenprins of -prinses kan uithangen.

Foto: Pexels

Keukens worden steeds belangrijker in het huis. Er wordt allang niet meer alleen gekookt, maar er ook echt in geleefd, meldt homedeco. nl. De keuken is bijna het middelpunt van het huis geworden. De uitstraling van de keuken is dat ook erg be

langrijk. Het laten aansluiten van de keuken bij de rest van het huis en het interieur is een goede manier om je keuken een centrale plek te geven in het huis. Waar je net als in de badkamer veel wit terug zag en nu steeds vaker zwart is dat ook het geval in de keuken.

Bij duurzaam denk je al gauw aan iets een tweede leven geven, maar dat is juist de minst duurzaamste optie als we het hebben over keukenapparatuur.

Een zwarte keuken zorgt voor stijl en past tegelijkertijd

bij heel veel interieurstijlen. En met deze trend kun je alle kanten op want, niet alleen keukenkastjes of een zwart werkblad, ook zwarte kranen en wasbakken behoren tot de mogelijkheden of ga voor een deel van de keuken, alles is mogelijk!

De keuken is bijna het middel punt van het huis geworden.

Duurzaam zien we niet al leen terug in onze voeding of huisisolatie, maar ook in de keuken. In de keuken zien we deze vorm terug in materia len, zoals hout, marmer, en bamboe. En natuurlijk horen energiezuinige keukenap paraten, duurzame keuken accessoires en kookgerei daar ook bij. Bij duurzaam denk je al gauw aan iets een

tweede leven geven, maar dat is juist de minst duurzaam ste optie als we het hebben over keukenapparatuur. Een oude koelkast met een losse vriezer zijn vaak de grootste energieslurpers in huis.

Kiezen voor keukenapparat uur met een hoog energiela bel, zoals A+++ is én de duurzaamste optie en appa ratuur met dit energielabel maakt vrijwel geen geluid, aldus lauraenjames.com.Een koperkleurige kraan of een goudkleurige spoelbak. Niets is te gek in de keuken.

Deze kleuren worden steeds populairder en terecht. In combinatie met bijvoorbeeld een werkblad van composiet geven deze accenten de keu ken een zeer luxe uitstraling, aldus keukenloods.nl. En deze kleuren zijn ook in de messing variant een mooie toevoeging. Door bijvoor

beeld alleen al je kraan te vervangen voor een goud kleurige messing variant geef je een koninklijke touch aan je keuken en lijkt daarmee bijna als nieuw.Datzelfde geldt ook voor marmer.

Het laten aan sluiten van de keuken bij de rest van het huis en het interieur is een goede ma nier om je keu ken een centrale plek te geven in het huis.

Marmer is al tijden populair en mag ook niet in de keuken ontbreken in 2022. Ook deze trend geeft je keuken een luxe en stijlvolle uitstraling. Omdat het natuurlijk materi

aal is past het goed in vrijwel elk interieur. En ga los met marmeren accessoires. Wat dacht je bijvoorbeeld van marmeren of marmeren zeepbakjes- en pompjes ?Lichtblauw, lichtroze of mintgroen, de keuken is de ideale plek voor kleur, meldt vtwonen.nl. Met poederach tige pasteltinten geef je op een subtiele manier kleur aan je keuken.

En dat het geheel te braaf wordt. Zo staat mintgroen heel mooi bij koraal, koper en roestrood. Kleur is dé manier om je keuken on derscheidend te maken, dus wees niet bang en leef je uit!

Wonen

Tekst: Feline van der Linde

Een zwarte keuken zorgt voor stijl en past tegelijkertijd bij heel veel interieurstijlen.

Doe de bespaar check

Bespaar water en energie

Direct kokend water uit de kraan is niet alleen handig. Met een Quooker kun je ook water en energie besparen. Wil je weten hoeveel? En wat dit betekent voor jouw portemonnee? Doe dan de bespaarcheck op quooker.nl, binnen een minuut zie je wat jouw huishouden verbruikt en wat je met een Quooker bespaart.

Scan de QR code en ontdek jouw voordeel

MKB-investeringen bieden juist nu volop rendementszekerheid

TFH Holland is een investeringsfonds dat particuliere beleggers de mogelijkheid biedt te investeren in stabiele winstgevende MKB-bedrijven. TFH Holland richt zich daarbij op sectoren met een aantoonbaar sterke groei, zoals ICT, cyberveiligheid, voeding en gezondheid. “Zelfs de 25 procent slechtst preste rende bedrijven in die sectoren doen het nog altijd aantoonbaar beter dan het totale MKB-marktge middelde”, stelt algemeen directeur Nick Jacobs van TFH Holland.

Jacobs wil zeker in deze tijden van turbulentie op de wereldmarkt benadrukken dat investeringen in het midden- en kleinbedrijf belangrijke voordelen opleveren ten opzichte van beursgenoteerde bedrijven. Zeker als je dat voordeel beoordeelt in de context van deze turbulente tijden. Om dat in concrete cijfers uit te druk ken: de AEX-index heeft sinds begin dit jaar circa achttien procent aan waarde verloren, terwijl de bedrijven waar TFH Holland zaken mee doet sindsdien flink in waarde zijn gestegen. “De sectoren waarin wij actief zijn, zoals de ICT-branche, haken optimaal aan bij maatschappelijke trends, waaronder digitalisering en veroudering van de maatschappij en dus oplopende zorgvraag. Vandaar ook dat deze bedrijven bovengemiddeld presteren”, aldus Jacobs, die daar nog aan toevoegt dat het MKB als beleg ging over de afgelopen 15 jaar een gemiddeld rendement van 11,2% op jaarbasis heeft behaald. Daar kunnen beurs bedrijven bij lange na niet aan tippen.

„De sectoren waarin wij actief zijn, zoals de ICT-branche, haken optimaal aan bij maatschappelijke trends, waaronder digitalisering en veroudering van de maatschappij en dus oplopende zorgvraag. Vandaar ook dat deze bedrijven bovengemiddeld presteren.“

Bovendien hanteert Jacobs de zienswijze dat hij investe ringen graag dichtbij huis wil houden en dat hij eerder gaat voor kwaliteit dan kwantiteit. Afgelopen jaren is door bedrijven veel IT-werkzaamheden uitbesteed aan Rusland, Wit-Rusland en Oekraïne. “In die regio zit in derdaad veel ICT-talent, maar we weten nu ook hoe dat er in die landen aan toe gaat. Wij zoeken het liever dichtbij huis, zodat we zekerheid hebben over de controle die we kunnen uitoefenen.”

Gezien deze aanpak kan TFH Holland succes niet ont zegd worden. Als Jacobs ziet hoeveel orders er liggen, dan zitten zijn werkzaamheden vol tot eind volgend jaar. De bedrijven waarin TFH Holland investeert, worden uitsluitend gefinancierd met eigen middelen en niet met vreemd vermogen. Jacobs ziet geen heil in bankleningen om overnames te realiseren, met name omdat financiële risico’s daarmee aanzienlijk worden beperkt. MKB-over names die zonder bankleding worden gefinancierd, reali seren een grote kasstroom richting het fonds. Er bestaan immers vrijwel geen rente- en aflossingsverplichtingen. Bovendien wordt het vermogen van investeerders in de regel over meer dan dertig bedrijven verspreid. Een min der positief effect van één of misschien zelfs vijf bedrijven heeft daardoor weinig impact op het rendement.

Wat betreft de overnames zelf: TFH Holland investeert alleen in MKB-bedrijven waarin de verkopende onder nemer altijd betrokken blijft nadat hij een deel van zijn aandelen heeft verkocht. TFH Holland is daarna circa drie weken actief op locatie om de werkprocessen met de betreffende ondernemer te beoordelen. “Wat wij in die periode doen, is dat we de dagdagelijkse werkzaamheden evalueren en contact hebben met alle werknemers om de ins and outs van het bedrijf te bespreken. Informatie die daaruit vrij komt, gebruiken we om een realistisch

Dat is bovendien de sterke troef van TFH Holland, dat veelal investeerders aantrekt met een ruime dosis werk ervaring. De ervaring van een grote groep ondernemers wordt op deze manier gecombineerd met het begeleiden van het overgenomen bedrijf. Een investment manager van TFH Holland is op wekelijkse basis betrokken bij het realiseren van groeiplannen om de beoogde groeiambities te kunnen realiseren.

Tot slot: wat eveneens een sterke troef is van TFH Holland is de transparante informatievoorziening. In deze sterk gedigitaliseerde tijd hebben investeerders via het zoge naamde Investor Portal direct zicht op de groeiontwikke lingen van hun beleggingen. “Op 14 oktober hebben wij een bijeenkomst voor geïnteresseerden. Belangstellenden kunnen dan via een presentatie met ons kennis maken, maar ook natuurlijk in gesprek gaan met ons huidige team investeerders. Op die dag zullen we vooral uitleggen hoe onderscheidend ons plan van aanpak is.”

groeiplan te formuleren. Bij het opstellen van het groei plan zijn ook onze Raad van Advies en het investerings comité betrokken.”

Nick Jacobs, Directeur van TFH Holland