jaargang 12 nummer 1 februari 2013
Kansen voor het oprapen
Hoe zet u in op volle winst? Een roemrijke historie
Camel 100 jaar De waterpijp verovert de rokersmarkt
‘Laat nieuwe klanten niet links liggen’
Tabaktueel | Rooksignalen
Rooksignalen | Tabaktueel
Ondertussen in… De Filipijnen
Sinds 1 januari betalen de 100 miljoen Fillipino’s fors meer voor hun tabak en alcohol. De ‘zonde-belasting’ die de regering heeft ingevoerd, moet ertoe leiden dat de prijs van een pakje sigaretten in vier jaar tijd zal verdubbelen naar 75 cent per pakje. De extra inkomsten vloeien naar gezondheidszorgprogramma’s.
New York
Draagbare e-waterpijp
EU-richtlijn 2.0
Gezondheidswaarschuwingen én afschrikwekkende plaatjes met onder meer rottende longen die minimaal 75 procent van een pakje sigaretten of shag bedekken. Een verbod op geuren en smaken zoals menthol. Dat zijn de belangrijkste voorstellen van de Europese Commissie voor de herziening van de Tabaksproductenrichtlijn, waar het Nederlandse kabinet mee wil instemmen. Het doel is om vooral jongeren te ontmoedigen om met roken te beginnen; reden waarom bijvoorbeeld e-sigaretten volgens het voorstel voortaan als medicijn moeten worden beschouwd. De 27 lidstaten hopen voor juni 2014 een besluit te nemen over de vergaande voorstellen.
In de Amerikaanse staat New York is het belastingtarief van 3 euro per pakje het hoogst van de hele Verenigde Staten. In New York City komt daar zelf nog een euro bovenop en betalen rokers tot 8,50 euro voor hun rookwaar. Het gevolg? Van elke 5 verkochte sigaretten komen er inmiddels 3 van de zwarte markt.
Teer, tabak en nicotine zitten er niet in, wel proef je de authentieke waterpijpsmaak. Maar dan elektronisch. Celebs en voetballers laten zich op Facebook dan ook graag zien met de gloednieuwe eshish. ‘s Werelds eerste draagbare elektronische waterpijp is verkrijgbaar in vijf smaken, van appel tot perzik. Voor meer informatie www.bigben.nl.
Join the club
Mooie apparatuur, sfeervolle dagjes uit en spannende evenementen. Met Club Agio, het loyaliteitsprogramma van Agio, kiest u uit tal van geschenken en activiteiten. Hoe gaat u die punten verzilveren? Bekijk het aanbod en meld u aan op www.clubagio.nl.
10 per dag
Nederlandse rokers jagen er per dag gemiddeld ruim tien sigaretten doorheen, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over 2011. Vrouwen roken met 10,3 sigaretten per dag net iets meer dan mannen met 10,2 sigaretten. Ruim een kwart van de Nederlanders van 12 jaar en ouder rookt wel eens. De grootste groep bestaat uit mannen. Van alle mannen steekt 29,2 procent wel eens op, 5,9 procent van hen staat te boek als een zware roker. Van de vrouwen rookt 22 procent. Van hen noemt 4,2 procent zich een zware roker.
Dubbel feest voor Van Verseveld
Voor Nico en Djeckie van Verseveld is het jaar 2013 uiterst fijn van start gegaan: op 19 januari viel de Jackpot van het Miljoenenspel in hun winkel in Heerlen. “Toen ik hoorde dat ik het winnende lot had verkocht, sprong ik een gat in de lucht”, aldus eigenaar Nico van Verseveld. “Op 1 maart bestaat onze zaak bovendien 40 jaar. Het is wel erg bijzonder om dit jubileumjaar zo goed te beginnen!”
4 | Tabaktueel
Van Nelle: Werelderfgoed? De Van Nellefabriek in Rotterdam is voorgedragen voor de werelderfgoedlijst van Unesco. De cultuurorganisatie van de VN besluit in de zomer van 2014 of het gebouw een plek krijgt op de lijst van werelderfgoederen. Het industriële monument is volgens de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ‘architectonisch bijzonder en technologisch zeer hoogstaand’. De fabriek is in 1923 gebouwd voor tabaksproducent Van Nelle en was in die tijd een vooruitstrevend gebouw.
Nieuwe directeur De Lotto Chili
Tijdens een soundcheck in een openluchttheater in Santiago haalde Madonna keihard uit toen fans een sigaretje rookten. “Er zijn mensen die op dit moment aan het roken zijn”, foeterde ze. “Dat verbied ik. Als jullie sigaretten gaan roken, blaas ik mijn show af!” dreigde de diva. Het concert ging uiteindelijk gewoon door – nadat alle fans hun peuk hadden gedoofd.
Joost Otterloo is sinds 1 januari de nieuwe Algemeen Directeur van De Lotto. Otterloo (43) heeft economie gestudeerd in Tilburg en werkte onder meer in internationale functies voor Unilever en CSM. Sinds 2011 is hij bestuurslid van RightToPlay, een organisatie die sport- en spelprojecten ondersteunt voor kinderen in achtergestelde omstandigheden.
Tabaktueel | 5
Weten uw klanten het al?
Tabaktueel | Actueel
Nu extra te winnen bij het Miljoenenspel: Samsung pakket*
André, Karin en Coby Lok samen met vertegenwoordiger Wesley
Winnaars JPS-actie blij verrast
‘Ik dacht dat het gouden ticket een reclamefolder was’ Ze zijn er eigenlijk nóg beduusd van. De familie Lok bestiert al 34 jaar tankstation Landzicht in Spijkenisse, maar met acties winnen ze nooit iets. Totdat een medewerker verbaasd met een gouden ticket in wikkel van de JPS-shag in zijn hand staat… “Eerst dacht ik nog: het zal wel om reclame gaan”, vertelt Coby Lok die al jaren werkt in de winkel van haar man André en zijn broer Eduard. “Maar toen ik zag dat we contact op moesten nemen met het hoofdkantoor en we ons KvK-nummer bij de hand moesten houden, heb ik toch maar even gebeld.”
Familiebedrijf Tankstation Landzicht is al 34 jaar een echt familiebedrijf. Naast de broers André en Eduard en zijn vrouw Coby werkt ook dochter Karin in de zaak. “Ons tankstation ligt aan de rand van Spijkenisse, net aan de afrit van de snelweg A15 en tegenover de Meubelboulevard. Mensen komen hier om te tanken of hun auto te wassen. Verder hebben we een winkel met tabakswaren, autobenodigdheden en cadeaus. En in de koffiecorner kunnen klanten terecht voor koffie, snacks en een broodje.”
bacco had de actie van JPS wel bekend gemaakt. “Bij de introductie van de JPS-shag hebben we tijdens de productie golden tickets toegevoegd aan de wikkels van JPS. Er waren honderd tickets met een waarde van 150 euro, tien met een waarde van 500 euro en één met de hoofdprijs van 2.500 euro. En gelukkig ging er bij de medewerker een belletje rinkelen toen hij het gouden ticket vond in de JPS-wikkel.”
Nieuwe actie Een bestemming voor het gewonnen bedrag hebben de winnaars nog niet. “Net voor de feestdagen vonden we het ticket”, vertelt André Lok. “De weken daarna zijn we zo druk geweest dat we het er nog niet over gehad hebben.” Coby voegt er met een lach aan toe: “We winnen normaal nooit iets met acties. Nu moeten we gewoon wennen aan het idee!” “Nou”, knipoogt Wesley tot slot: “Houd de JPS-wikkels nog even in de gaten. Want in februari en maart gaan we deze actie herhalen en maakt iedereen weer kans. Dit keer voegen we een diamond ticket toe met een waarde van 5.000 euro.”
‘Gelukkig ging er een belletje rinkelen’
Gouden actie “Met zoveel producten missen we dus weleens een actie”, lachen Coby en Karin. Want vertegenwoordiger Wesley van Imperial To-
* Actie loopt van 11 februari t/m 2 maart 2013
Tekst en fotografie: Eliane Mendes
Tabaktueel | 7
de
Met partners van formaat draaien winkels op volle toeren.
Vivánt is hét volledige retailconcept voor het opzetten en het runnen van een tabaks- en gemakszaak. Vivánt voorziet u in een goede commerciële basis waarin u vervolgens alle ruimte krijgt om in uw marktgebied het verschil te maken. Met het Touch ’n Go kassasysteem heeft u de beschikking over een ingenieus systeem dat in eigen beheer is ontwikkeld en dus volledig op maat is gemaakt voor uw Vivánt winkel. Het systeem brengt uw gehele exploitatie in beeld en biedt naast administratieve ook diverse commerciële mogelijkheden. Met het Touch ‘n Go kassasysteem krijgt u namelijk tevens de mogelijkheid toegangsbewijzen van Ticketpoint, Cadeaubox, Media Markt, V&D, Prenatal, Flechter Hotels en vele andere digitale producten te verkopen.
Participanten Philip Morris Benelux BVBA Imperial Tobacco Nederland Japan Tobacco International Swedish Match Ritmeester Cigars
Wenskaartenaanbieders o.a. Hallmark Paperclip Card Club
Huismerken P.S. Techador
Directeur Alex van Veenendaal van Mascotte: “Het plotselinge succes is lastig te verklaren. Mascotte Filters zijn al een paar jaar op de markt, maar waren in Nederland niet zo bekend. Hoewel we een echt ‘shagland’ zijn, lopen we op filtergebied een beetje achter. In Duitsland, Engeland en Frankrijk is het veel gebruikelijker om een filter te gebruiken bij het roken van shag. Die gewoonte is overgewaaid naar Nederland. Het begon in Amsterdam, waar buitenlandse toeristen erom vroegen. Zo zijn de filters meer in beeld gekomen. Door rokers die het bij elkaar zien en de sterke mond-tot-mondreclame, stijgt de vraag naar filters nu in het hele land.”
Tijdschriften boeken participanten Aldipress Betapress Kantoorartikelen participant Verhaak B.V.
Groothandels participanten Lekkerland Nederland Foox Groothandels organisatie
We schetsen u graag vrijblijvend de voordelen van Vivánt.
Wat dragen de filters bij aan de rookervaring? Er zijn verschillende varianten, wat zijn de verschillen?
ADVERTEREN?
Tabaktueel is al meer dan 10 jaar het toonaangevende vakblad voor iedereen die op de hoogte wil blijven van wat er gebeurt in de wereld van tabak en gemak. Het magazine wordt 6 keer per jaar verstuurd aan ondernemers in de tabaks- en gemaksbranche en belangstellenden in de tabaksdetailhandel en industrie. Dit maakt het tijdschrift een uitstekend medium voor uw advertenties.
jaargang 12 nummer 1 februari 2013
De reserveringsdata voor de volgende nummers:
2
sluitingsdatum
4 maart 2013 verschijningsdatum
18 april 2013 thema
Sigaren & Wenskaarten
Editie
3
Mascotte Filters: enorme toename verkoop Er is veel vraag naar Mascotte Filters. We komen de zakjes met filters voor shag overal tegen. Waar komt de grote belangstelling vandaan?
Ticketing / cadeaukaarten Ticketpoint Cadeaubox
Editie
Tabaktueel | Actueel
Ineens springen ze overal in het oog. Bij een tabaksspeciaalzaak in Maastricht hangen ze in het schap, bij een supermarkt in Utrecht staat een display Mascotte Filters prominent op de servicebalie. Spotten we een trend onder shagrokers?
Kansspelaanbieders De Nederlandse Staatsloterij De Lotto
Interesse om ook op volle toeren te draaien ? Kijk op Vivantwinkels.nl of bel 0226 – 331010.
Trend onder shagrokers
sluitingsdatum
6 mei 2013 verschijningsdatum
13 juni 2013
“Een filter is prettig in de mond: de roker krijgt geen tabaksplukje meer in zijn mond of lippen. Verder zorgt een filter voor een zachtere smaak en bespaart het tabak. Normaal rook je het einde van een shagje namelijk niet op, terwijl je nu kunt roken tot aan de filter. De varianten verschillen onder meer in dikte: de filter van 8 millimeter breed komt overeen met de diameter van een sigaret. De trend is echter om dunne shagjes te roken. De iets smallere filter van 6 millimeter breed is dan ook veruit favoriet. Verder zijn er naast de grootverpakkingen – doosjes en zakjes met honderd filters of meer – ook meeneemver-
pakkingen met sticks. In elke stick zitten zes filters. Handig voor in de shagpouch.”
Voor welke consumenten zijn de filters interessant? “De filters zijn eigenlijk interessant voor elke shagroker. Ook oriënteren veel rokers zich momenteel op goedkopere alternatieven dan de steeds duurder wordende filtersigaret. Dat zie je aan de groei van Make Your Own (MYO) en de verkoop van filterhulzen. Maar er is ook een groep die overstapt naar shag, een tabaksproduct dat je vers uit de pouch kunt draaien. Voor die rokers kan een filter ook interessant zijn. Of het niet lastig is met draaien? Nee hoor, sommige van onze filters hebben een plakrandje en sowieso rol je de filter gemakkelijk mee. Dat heb je zo onder de knie.”
Hoe kan de retailer hiervan profiteren? “Voor de winkelier zijn Mascotte Filters aantrekkelijk om in het assortiment te hebben. Het is een aanvulling op de shag en vloei die je toch al verkoopt, en een extra die niet met andere producten kannibaliseert. De marge is zo’n 35 procent. Het is de investering dus zeker waard om eens een zakje open te maken en klanten gratis wat mee te geven om ze het te laten proberen. Ook kunnen winkeliers met de vertegenwoordiger een leuke displayactie ontwerpen; we geven Mascotte Filters dit jaar permanent aandacht. Want zichtbaarheid werkt bij dit product. Hoe vaker de consument het ziet, hoe meer de verkoop ervan toeneemt.”
thema
Kantoor & Back to school
Verschijningsdata onder voorbehoud van wijzigingen.
Kansen voor het opr ape
Hoe zet u in opnvo lle
Een roemrijke histor ie
winst?
Camel 100 jaar De waterpijp verove rt de
rokersmarkt ‘Laat nieuwe klan ten niet links ligge n’
Voor de tarieven, andere advertentiemogelijkheden en overige vragen kunt u contact opnemen met: Marleen Houtenbos, tel: 0226 331 018 e-mail: marleen.houtenbos@tabaktueel.nl
KIJK OOK OP DE WEBSITE WWW.TABAKTUEEL.NL
Tekst: Eliane Mendes
Tabaktueel | 9
D
Marktleider blaast shagschap nieuw leven in
Tabaktueel | Shag
Met de D van Drum De nieuwe verpakkingslijn van Drum knalt uit het schap. De marktleider in shag introduceert bovendien Drum Original in 30 gramsverpakking en komt met twee compleet nieuwe varianten: Drum Yellow en Drum Additive Free.
Een testje: vraag een paar klanten om een shagmerk te noemen en waarschijnlijk zal negen van de tien de vraag beantwoorden met ‘Drum’. Het merk wordt door consumenten gezien als marktleider binnen de categorie shag en heeft de hoogste naamsbekendheid”, vertelt Evelijn van der Pas. “Drum kent dan ook een lange historie en heeft het halfzware shagsegment in Nederland op de kaart gezet. We wilden het merk verfrissen en de shagcategorie meer in beeld brengen. En bij een marktleider horen innovaties. Reden voor ons om meer activiteiten te ontplooien rond dit belangrijke merk.”
thousiaste reacties, maar het is toch altijd afwachten hoe de markt reageert. Met zulke ingrijpende wijzigingen loop je het risico dat je huidige gebruikers afstoot. Gelukkig is dat niet gebeurd. Ook winkeliers reageren positief. Consumenten merken de nieuwe verpakkingen meteen op.”
Kleinere verpakking
De eerste resultaten van de focus op Drum zijn al in het schap te bewonderen. De laatste maanden zijn de nieuwe verpakkingen overal ingestroomd. De heldere kleuren passen goed bij het verfriste Drum. En natuurlijk springt de grote rode D in het oog, de opvolger van de rode ovaal achter het Drum-logo. “De D is natuurlijk heel kenmerkend voor Drum en nu dus ‘iconisch’ aanwezig in de verpakking”, vertelt Van der Pas trots. De vernieuwde vormgeving van Drum is een behoorlijke verandering ten opzichte van de oude verpakkingslijn. “We kregen uit het consumentenonderzoek al en-
Maar er is meer. Zo is ook net Drum Original 30 ingestroomd. Dit kleinere formaat pouch vervangt de 40-gramsverpakking. “De accijnsverhogingen van afgelopen januari zijn voor veel shagrokers even schrikken”, vertelt Evelijn van der Pas. Voor een ‘grootverpakking’ Drum Classic 50 betaalt de consument nu 8,20 euro. Maar voor duale rokers, die shag en sigaretten afwisselen, of mensen die af en toe shag roken, is dat een behoorlijke out of pocket-prijs. De 30 gramsverpakking, die 5 euro gaat kosten, speelt beter in op de behoeften van de ‘kleinverbruiker’: een kleiner formaat voor een ronde prijs.” Bovendien spreken beide verpakkingen elk een ander publiek aan. “Waar Drum Classic 50 in de traditionele blokverpakking komt, heeft Original 30 een nieuwe laminaatverpakking. De doelgroep vindt deze moderne verpakking – met zelfs een sticker om het Rizlavloeiboekje op te plakken – fijner om de shag te bewaren en te
10 | Tabaktueel
Tekst: Naomi Querido
Frisse kleuren
‘De heldere kleuren zorgen voor een opgefrist gevoel’
rollen. Dat maakt Drum Original 30 voor de retailer ook een meer onderscheidend product naast Drum Classic 50.”
Nieuwe Drum
En daar blijft het niet bij. Want, Evelijn van der Pas had het al gezegd, een marktleider komt ook met innovaties. Deze weken stromen de New Drum-lijn in: Drum Yellow en Drum Additive Free. “We willen de categorie shag nieuw leven inblazen”, vertelt Van der Pas enthousiast. “De accijnsverhogingen zijn voor veel rokers een moment om zich opnieuw te oriënteren. Voor we met een nieuw product kwamen, hebben we bekeken welke barrières rokers hebben om shag te gaan roken. Uit consumentenonderzoek blijkt dat het soms om emotionele barrières gaat, bijvoorbeeld de beleving dat shag ‘goedkoop’ of ‘ouderwets’ is. Anderen hebben functionele bezwaren: ze vinden bijvoorbeeld de smaak te sterk, weten niet hoe je een shagje rolt of willen geen tabak in hun mond.”
Met die bevindingen in het achterhoofd zijn Drum Yellow en Drum Additive Free ontwikkeld. Verpakkingen, die je met de beste wil van de wereld niet ‘ouderwets’ kunt noemen. “Beide varianten zijn American blends”, vertelt Van der Pas. “Bovendien bevatten allebei de tabakken weinig takjes, steeltjes en stokjes. Daardoor is het vrij gemakkelijk om een shagje te leren rollen. En om te voorkomen dat de roker shag op zijn lippen krijgt, introduceren we tegelijkertijd nóg een
nieuw product: Rizla filtertips.” Gloednieuw en met aansprekende kleuren zullen consumenten, die door de hoge accijnsverhogingen op zoek zijn naar alternatieven, zeker vragen naar de nieuwe producten. “De smaakvarianten spreken vooral duale rokers aan. Additive Free sluit bovendien goed aan op de behoefte van de roker die tabak zonder toevoegingen wil. Beide komen in een speciale 30-gramsverpakking, voor een introductieprijs van 4,60 euro. Daarmee bieden we rokers een kans om een mainstream merk te roken voor een aantrekkelijke prijs.”
Palet van smaken De nieuwe range sluit goed aan op de bestaande producten in het Drum-portfolio. “We streven ernaar dat er altijd een Drum is die bij je past”, vertelt Van der Pas. “We willen een palet van smaken creëren, van een mild tot klassiek halfzwaar, allemaal met het authentieke Drum-gevoel.” Blijft er nog één uitdaging over: het onder de knie krijgen van de edele kunst van het shagje rollen. “Daar hebben we de hulp van de winkelier natuurlijk bij nodig, maar we doen er alles aan om dat te ondersteunen”, vertelt Evelijn van der Pas. “De retailer kan ‘how to roll’ filmpjes bekijken op onze website en we geven demonstraties aan retailers hoe je een shagje leert rollen. In de tabakszaak laten we op de schermen zien hoe een klant in een paar eenvoudige stappen zijn rokertje draait.” Misschien is het tijd dat ik test hoe mij dat in de praktijk afgaat. Let’s roll.
‘Er is altijd een Drum die bij je past’
Tabaktueel | 11
Tabaktueel | Ondernemer
len”, vertelt Ineke. “We hebben voor iedereen een glimlach, al zegt ’s morgens vroeg niet iedereen wat terug.” Andere klanten komen juist voor de gezelligheid en een praatje. “Echte Utrechters halen met de krulspelden in, of gewoon op de pantoffels, hun tabak, puzzelboekje of Staatslot”, vertelt Ineke verder. “Daar maken we tijd voor. Ook om uit te leggen hoe de ovchipkaartautomaat werkt. Voor sommige klanten zijn we een echt steunpunt.” Dat gaat ver, vult haar echtgenoot aan: “Er is één mevrouw die altijd zo klaagt. Ach, die noem ik voor mezelf dan maar Mevrouw Verdrietig”, knipoogt hij.
Scootmobiel Een andere dame maakte het een paar jaar geleden nog bonter. Ineke: “Die vrouw reed met haar scootmobiel pardoes door de winkelruit hier naar binnen! Ze gaf gas in plaats van op de rem te trappen. Wat was dat schrikken. Je weet niet wat je ziet, het is zo’n onwerkelijk gezicht als iemand zo binnenrijdt. Overal lag glas, het was één grote ravage.” Maar het ondernemerspaar blijkt over stalen zenuwen te beschikken. “We hebben de klanten gewoon verder geholpen. Die mevrouw had wonderwel alleen een paar schrammen en ’s middags is een houten noodschot geplaatst omdat een
‘Al had ik de schrik wel flink in de benen, je moet door’
Ondernemersechtpaar Ineke Dix-Buysman en Hendrikus Dix
‘Echte Utrechters stappen binnen met de krulspelden in, of gewoon op hun pantoffels’ De Utrechtse Amsterdamsestraatweg is een begrip. Meerdere stadswijken sluiten aan op deze hoofdweg waar tal van winkels en horecagelegenheden zijn. De winkel van de familie Dix zit er al decennialang. In zo’n zaak gebeurt altijd wat. ‘Ze reed zo met haar scootmobiel door de ruit!’ Je kunt het zo gek niet bedenken of je kunt het vinden op de ‘Straatweg’, zoals de meeste Utrechters de bijna 5 kilometer lange weg noemen. De meest Utregse winkelstraat van de Domstad bevat een bonte verzameling van cafés, winkels, speciaalzaken, exotische eetgelegenheden in alle prijsklassen en zelfs een Watertoren. Vlakbij dit monument en net voor het Julianapark bevindt zich de hoekwinkel van de familie Dix. “De buurt is de laatste jaren erop vooruitgegaan”, vertelt eigenaar Hendrikus Dix. “Er is geïnvesteerd in groen, woningen en winkels. Leegstaande panden zijn opgeknapt en dichte rolluiken hebben plaatsgemaakt voor uitnodigende etalages. Dat is gunstig, want het zorgt voor veel extra aanloop.”
stond al 25 jaar en de locatie vormde toen al een goed punt aan de lekker drukke straat”, weet Ineke. “De winkel was in die tijd nog wel een stuk kleiner. Daar vooraan was de ingang en trap naar het bovenhuis, waar de familie met haar 17 kinderen woonde. Een van de dochters komt nog weleens langs.” Nu is de winkel uitgebroken en doet het bovenhuis dienst als magazijn en kantoorruimte. “Onze zoon Marco doet de administratie, inkoop en bestellingen. Mijn man en ik staan altijd samen in de winkel, maar sinds hij gezondheidsklachten heeft, gaat hij soms ’s middags eerder naar huis. Is het onverwachts druk, dan is Marco zo beneden om bij te springen.”
‘Overal lag glas, maar we hebben de klanten gewoon verder geholpen’
In de krulspelden Twintig jaar geleden namen Hendrikus Dix en zijn vrouw Ineke DixBuysman de winkel over van de familie Oudshoorn. “Die zaak be-
12 | Tabaktueel
En druk is het af en toe zeker. Studenten en forenzen uit de Bloemenbuurt en Ondiep, de twee volkswijken die links en rechts van de Amsterdamsestraatweg liggen, fietsen naar het centrum of het station. “Die stappen dan even af om hun pakje sigaretten te ha-
Tekst en fotografie: Naomi Querido
nieuwe winkelruit natuurlijk niet zomaar op voorraad ligt. Toen was de winkel een paar weken heel donker.” Inmiddels is het niet meer zo gemakkelijk om de winkel binnen te komen. Achter de ruiten zit nu een hekwerk en een camera waakt over de veiligheid. “We zijn een paar keer overvallen”, vertelt Hendrikus. “Op zo’n moment heb je maar te doen wat ze zeggen: geld, buskaarten en sloffen sigaretten moesten in een plastic tas, evenals de mobiele telefoon van een klant die nog in de winkel stond. Als ik het vertel, zie ik die man weer zo voor me. Hij is later ook gepakt. De politie vond dat we de rest van de dag maar beter dicht konden blijven, maar dat hebben we niet gedaan. Ach, ik had de schrik wel flink in de benen, maar je moet gewoon door. Wel ben ik een tijd heel alert geweest op plastic tassen. En sindsdien zijn we veel strenger op geld afromen en klanten laten pinnen.”
Lange rijen Met een Albert Heijn, een HEMA en een Kruidvat aan de overkant lijkt de concurrentie fors. Maar dat valt reuze mee, vertelt Ineke. “Mensen hebben geen zin om daar lang in de rij te staan voor tabak of een paar kleine aankopen. Voor wenskaarten en tabak bieden wij bovendien een veel bredere keuze. Daarnaast koop je in die winkels vaak meer dan je echt nodig hebt. Klanten komen daarom liever hier naartoe. Ons assortiment kantoorartikelen gaan we zelfs uitbreiden.” Hendrikus: “Vroeger was het op zaterdag altijd druk voor de voetbalkaartjes van FC Utrecht. Dan stonden er rijen tot buiten. Maar je kreeg er ook een bepaald publiek mee binnen. Het was onrustig en dat ging ten koste van andere klanten. Gelukkig heeft de losse verkoop plaatsgemaakt voor clubpassen.” Ineke vult hem aan: “Inmiddels is zaterdag ‘Lotto-dag’. Dan hebben we altijd een vaste club die de loten in de winkel invult. Die mensen brengen een gezellige sfeer.” Vivánt M. Dix Amsterdamsestraatweg 420 3551 CX Utrecht T: 030-2441802
Tabaktueel | 13
Tabaktueel | Gluren bij de buren
Céline Spiekerman is mede-eigenaresse van café Royal
‘Voor stiekeme rokers ligt altijd een pakje achter de bar’ Aan de statige Voorstraat in de oude dorpskern ligt het gemoedelijke café Royal. Een begrip in en ver buiten Noordwijk. In dit echte dorpscafé worden al drie generaties lang klanten en buurtgenoten gastvrij ontvangen. Met en zonder rokertje. Aan de bar ontmoeten we mede-eigenaresse Céline Spiekerman.
Bij een cognacje smaakt een sigaartje. Verkopen jullie die ook? “De sigarenliefhebber kan bij ons aan de bar terecht. We hebben een grote doos met een mooi assortiment Oud Kampen. We vullen die zelf aan met sigaren die we kopen bij de speciaalzaak in het dorp. Alle sigaren hebben een banderol, met de prijs erop. Zelf dozen sigaren kopen en ze dan per stuk verkopen met een door onszelf bepaalde prijs, is hier uit den boze. Dat vind ik niet chique.”
Wie zijn jullie klanten zoal? “Jong en oud komt hier voor een drankje of een rokertje. Er zijn de biljarters, de bridgespelers en cafégasten, maar we zien ook veel bewoners uit de Voorstraat en de nabije omgeving. En dan zijn er nog bepaalde typen rokers. Zo kennen we hier de stressroker, die ’s avonds laat nog komt voor zijn sigaretten, en de stiekeme roker. Wat die thuis niet mogen, doen ze hier. Voor die groep ligt overigens altijd een pakje sigaretten achter de bar. Kunnen ze er snel even eentje opsteken. Ze drinken dan gezellig een ‘bakkie’ (Noordwijks voor borreltje, red.), .), en we kletsen even bij. Later vind ik soms wel de neutraliserende pepermuntjes in de plantenbakken.”
Hebben jullie last gehad van het rookverbod in de horeca ?
Céline Spiekerman en haar echtgenoot Hans
Verkopen jullie hier tabak?
Welk merk loopt het best?
Céline: “Jazeker, er staat een automaat met sigaretten en shag in de hal bij de voordeur. Aan de bar kunnen klanten een muntje halen, de age coin, om de automaat te deblokkeren. Bij twijfel aan de leeftijd – de minimumleeftijd voor het kopen van tabak ligt nu nog op 16 jaar – vragen wij de koper om zich te legitimeren. We houden ons streng aan die regel.”
“Marlboro-varianten zijn het meest populair, maar Pall Mall doet het ook goed. De shag uit de automaat is een wat moeilijk product. De Voorstraat is een nogal chique straat, met weinig shagrokers, dus die verkoop loopt niet echt. Na een tijdje droogt de tabak uit en dat gaat ten koste van de smaak en kwaliteit. Mijn echtgenoot Hans koopt zijn shag daarom liever bij de tabaksspeciaalzaak.”
“We verkopen de laatste jaren minder sigaretten en sigaren. We verdienden er al niet op; de automaat en de sigarendoos zijn voor ons een serviceartikel. Maas, het bedrijf dat de automaat bijvult, komt minder vaak langs, dus er wordt beduidend minder verkocht. Bij partijen blijven gasten ook minder lang hangen. Ze drinken het cognacje liever thuis, waar ze wel de sigaar en de sigaret kunnen opsteken. Dat vind ik jammer, want ik vind een sigaar heerlijk ruiken. Het heeft iets feestelijks. Vroeger was achter het café een bioscoop. Naast ijs, chips en drop verkochten we daar ook sigaret-
ten en sigaren. Tijdens de film werd gewoon gerookt, dat was heel normaal. Omdat er echter nogal eens wat rookwaar werd gestolen, zijn we overgestapt op de automaat.”
Binnen mag niet meer gerookt worden. Hoe lossen jullie dat op? “We hebben wel een ruimte binnen waar we een rookruimte van kunnen maken, maar die heeft vier deuren en een rookruimte mag maar één deur hebben. Daarom roken gasten nu buiten. Sinds het rookverbod is het wel iets minder gezellig geworden, naar mijn idee. Op borrels en partijen staat soms de helft van de aanwezigen buiten. De feestelijke sfeer wordt keer op keer verbroken door het heen en weer lopen. Staan de rokers net buiten, moeten ze weer naar binnen omdat de hapjes geserveerd worden. Het is een beetje chaotisch allemaal. Bij regen gaat het regenscherm uit en bij kou gaan de warmtelampen aan. Ook maken we het buiten natuurlijk gezellig: lantaarns, kaarsen, asbakken, tafeltjes en een lange bank met kussens. Wel denk ik dat als de regels iets minder streng waren geweest, veel cafés betere oplossingen hadden kunnen creëren. Denk bijvoorbeeld aan hele sterke afzuiginstallaties voor rookruimtes.”
Roken jij en je man Hans zelf? “Ik rook niet, maar mijn man Hans rookt graag shag. Hij draait ze dun, voor maar een paar trekjes, omdat hij niet een halfuur buiten kan gaan staan. Ik heb het idee dat hij door het rookverbod zelfs iets meer is gaan roken. Als de biljarters er buiten eentje opsteken bijvoorbeeld, dan rookt Hans er graag even eentje mee. Hij vindt sowieso dat waar rokers zijn, het vaak gezelliger is dan waar de niet-rokers zijn. Hans geniet ook af en toe van een mooie sigaar. Daar neemt hij dan echt de tijd voor, zeker op vakantie. Zitten we gezellig samen op een zonnig terras, dan bezorgt die heerlijke kruidige geur van sigaren mij altijd het ultieme vakantiegevoel.”
‘De sigarenliefhebber kan bij ons aan de bar terecht’ 14 | Tabaktueel
Tekst en fotografie: Wilma Gudmundsson
Tabaktueel | 15
Tabaktueel | Kansspelen
Nieuwe impuls voor krasloten
Ondernemer profiteert van samenwerking De Lotto en Scientific Games
in zijn of haar winkel. Van die kennis maken we dus absoluut gebruik. Zelf ga ik keer per week door het hele land op pad om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen en om winkeliers te adviseren hoe ze hun verkoop kunnen stimuleren.”
De dispenser met daarin bont gekleurde krasloten op de toonbank is een vertrouwd gezicht in tabak- en gemakswinkels. Om de verkoop van die krasloten nog meer te stimuleren, is De Lotto een nauwe samenwerking aangegaan met Scientific Games. En daar hebben winkeliers profijt van.
Ondernemers nóg nauwer betrekken bij het ontwikkelen en verkopen van nieuwe krasloten. Met dat doel hebben De Lotto en kraslotenleverancier Scientific Games de handen ineengeslagen. “Scientific Games is een specialist, die krasloten maakt voor 120 verschillende loterijen in 55 verschillende landen”, vertelt Léon Huyben. Als Retail Specialist Krasloten houdt Huyben de kraslotenmarkt continu in de gaten. “In ons systeem hebben we een duidelijk overzicht van de verkopen van alle winkeliers in Nederland. Met die kennis in het achterhoofd kunnen we ondernemers vanuit De Lotto nauwkeurig informeren en adviseren bij het bestellen van krasloten”, legt Huyben uit. “Vanuit het distributiecentrum in Bielefeld worden de bestellingen binnen 24 uur verstuurd. Daardoor heeft de winkelier de bestelling ontzettend snel binnen.”
mogelijk consumenten aanspreken en inspringen op hun wensen. Door iedere keer met iets nieuws te komen, houd je het assortiment fris.” Welke loten er nog meer zullen verschijnen in 2013, kan Huyben nog niet zeggen. “We zitten vol in de ontwikkeling. Wat ik wel kan beloven, is dat er dit jaar weer zo’n vijftien tot twintig leuke krasloten zullen uitkomen.”
Slimme adviezen
Hoewel het lijkt of er steeds meer krasloten bijkomen, is er wel degelijk sprake van een basisassortiment. Huyben: “Denk bijvoorbeeld aan het Klavertje 4 en de 7-Klapper. Deze loten zijn een vertrouwd gezicht in de dispenser. Daarnaast verschijnen er iedere achttien weken nieuwe themaloten, zoals het Gouden Ei, dat sinds januari in de winkel ligt.” Huyben vindt die afwisseling in loten belangrijk. “Je wilt zoveel
Door de jarenlange ervaring en de marktkennis weet Scientific Games precies welke loten het goed doen in een bepaald land. Ook de Nederlandse consument heeft zo zijn voorkeuren. “Gelukssymbolen zijn ontzettend in trek. Verder moeten de loten er in Nederland vooral vrolijk uitzien”, vertelt Huyben met een vrolijke glimlach. Om te weten wat er speelt in de markt, bezoeken de rayonmanagers van De Lotto regelmatig de winkels. Daarnaast is er een vertegenwoordigende groep ondernemers die hun bevindingen aan De Lotto en Scientific Games voorlegt. Huyben: “De winkelier weet als geen ander hoeveel krasloten er worden verkocht
16 | Tabaktueel
Tekst: Mirthe Diemel
Afwisselend aanbod
‘Nederlanders houden van gelukssymbolen op hun kraslot’
Toch kunnen al die verschillende meningen ook wel eens lastig zijn, ervaart Huyben. “Bij de ene winkelier verkopen de wat duurdere loten totaal niet, terwijl ze in de andere zaak niet aan te slepen zijn. Dan merk je dat ook de locatie en het type klanten bepalend zijn.” Een winkelier kan echter niet zomaar besluiten om een bepaald lot niet meer te verkopen. “Ondernemers zijn gebonden aan het assortiment van De Lotto, om de simpele reden dat krasloten overal in het land verkrijgbaar moeten zijn. Natuurlijk kan een winkeleigenaar wél zelf kiezen hoeveel pakketten hij bestelt van een bepaald lot. Wij geven advies, als wij opperen om vier pakketten in te kopen, kan de ondernemer natuurlijk altijd besluiten om de helft af te nemen. Uiteindelijk hebben we samen met de winkelier hetzelfde doel: het verkopen van zoveel mogelijk loten.”
aan ondernemers, bouwen De Lotto en Scientific Games hun samenwerking op nog meer manieren uit. En ook hier is het doel dat de retailer daarvan profiteert. Zo is een groep winkeliers op uitnodiging van de Lotto naar Amerika gereisd om Jeff Sinacori te ontmoeten, vertelt Léon Huyben. “Jeff Sinacori heeft een winkel in New York City waar hij kansspelen verkoopt. Inmiddels is zijn zaak uitgegroeid tot het allergrootste verkooppunt van die wereldstad. Dolenthousiast waren de Nederlandse retailers over de tips en ervaringen die de Amerikaan met hen deelde. Eenmaal terug in Nederland zijn veel ondernemers aan de slag gegaan met zijn ideeën om in hun eigen winkel ook meer te halen uit de kraslotenverkoop.” De ontmoeting met de slimme Amerikaan bleek zo goed te bevallen dat De Lotto en Scientific Games de Amerikaan hebben uitgenodigd om zijn kennis in Nederland te delen. Tijdens twee speciale seminars op 8 en 9 april aanstaande krijgen Nederlandse ondernemers gelegenheid om Jeff Sinacori te ontmoeten en nieuwe ideeën en inzichten op te doen. Huyben verwacht een hoge opkomst. “Het wordt hartstikke druk. Helaas zal dus niet iedereen terecht kunnen. Maar wil je er echt graag bij zijn, neem dan even contact op met de vertegenwoordiger of rayonmanager.” Zelf kijkt Huyben al ontzettend uit naar het seminar. “Deze man is niet zomaar iemand. Door zijn praktijkervaring weet Jeff als geen ander hoe de markt in elkaar zit. Voor Nederlandse winkeliers is dit echt een kans om te leren hoe je meer krasloten kunt verkopen en je de omzet stevig kunt vergroten.”
‘Met de tips uit het seminar kun je de omzet flink vergroten’
Leerzame seminars Behalve het bundelen van kennis en het geven van goed advies
Tabaktueel | 17
Tabaktueel | Actueel
Robert Wassenaar (links) en Jaap van de Vliert van Philip Morris Benelux
‘Pak liever de structurele mar ges op premium producten’ Accijnsverhogingen en grote prijsverschillen met buurlanden zorgen ervoor dat consumenten steeds vaker kiezen voor goedkopere alternatieven. Hoe kijkt marktleider Philip Morris Benelux naar de marktontwikkelingen en met welke antwoorden komen zij? Tabaktueel gaat in gesprek met Director Corporate Affairs Robert Wassenaar en Manager Field Sales Jaap van de Vliert. De accijnsverhoging van januari is inmiddels goed voelbaar in de winkels. De voorraad pakjes met de oude prijs raakt op en de consument betaalt nu al vaak 50 cent meer voor sigaretten en 85 cent voor shag. Robert Wassenaar: “Er is veelvuldig overleg geweest tussen Kamerleden, fabrikanten en de NSO. Helaas heeft niemand hen ervan kunnen overtuigen dat de prijsstijging nu een te grote sprong is. In de afgelopen vier jaar zijn de prijzen snel gestegen: op 1 januari 2008 kostte een pakje Marlboro 4 euro, sinds 1 januari is dat 6 euro. De prijsverhoging van juli 2008 leidde destijds tot een terugloop in de verkoop met zo’n 8,5 procent; een vergelijkbare daling is nu ook te verwachten.” Jaap van de Vliert: “Vooral omdat de accijnzen in België de afgelopen vijf jaar niet zijn gestegen. Het prijsverschil loopt inmiddels op tot een euro per pakje Marlboro. Wij zien dan ook dat enerzijds het aantal rokers in Nederland stijgt volgens de cijfers van Stivoro, maar de tabaksverkoop loopt terug. Dat betekent dat rokers dus via andere kanalen hun rookwaren betrekken.”
Wat betekent dat voor de Nederlandse markt? Wassenaar: “De inkomsten uit tabak voor de Nederlandse winke18 | Tabaktueel
lier dalen. Uit een onderzoek van KPMG voor de Europese Commissie blijkt dat de non-duty paid-markt gegroeid is naar 19,6 procent van het totale aantal verkopen. Die markt valt overigens uiteen in een legaal en een illegaal segment. Zo is het toegestaan om over de grens tabak te kopen voor eigen gebruik; consumenten kunnen zelfs online in België bestellen. Grijzer wordt het gebied al als rokers hun tabaksproducten via een Poolse website kopen; waar sigaretten nóg goedkoper zijn, maar de echtheid van het product moeilijker te controleren valt. En dan zijn er de illegale methoden als namaak en smokkel.” Van de Vliert: “De overheid streeft naar een gezonde economie; daarvoor moet de winkelier wel kunnen verkopen. Als de accijnsverhoging tot minder rokers zou leiden is dat gunstig, maar dat is niet zo. Dat er minder sigaretten over de toonbank gaan, is niet alleen zuur voor de winkelier maar nog een extra strop voor de Nederlandse overheid. De vlucht naar non-duty paid leidt tot gemiste accijnsinkomsten. Zo haalt de overheid de verwachte opbrengsten niet binnen; het plafond is bereikt. Ik denk dus wel dat het einde in zicht is.”
De winkelier krijgt dit jaar ook nog eens te maken met de leeftijdsgrens die wordt opgehoogd van zestien naar achttien jaar.
Wassenaar: “Dat is een prima maatregel. De voornaamste emotie rondom tabaksgebruik wordt veroorzaakt door jeugdroken. Mochten we het jeugdroken kunnen beperken of liever elimineren, dan wordt de noodzaak voor andere, verdergaande maatregelen minder evident.” Van de Vliert: “Dat de jeugd rookt, is een maatschappelijk probleem dat we onder controle moeten krijgen. Dit besluit haalt de angel uit dat probleem. Boven de achttien jaar is roken een keuze van een goed geïnformeerd individu.”
Hoe ondersteunt Philip Morris de winkelier? Wassenaar: “We zien het gedrag van consumenten veranderen en daar anticiperen we op. Zo laat het shagsegment minder daling zien en kiezen consumenten vaker voor Make Your Own-varianten. Daarom hebben we in oktober premium shag en een MYO-tin geïntroduceerd. Ook op deze producten behoudt de winkelier meer marge dan de producten in de lagere prijssegmenten.” Van de Vliert: “De tendens bestaat om naar value for money -merken over te stappen. Als marktleider antwoorden we op twee manieren. We bieden met bijvoorbeeld de MYO-tin een goedkoper alternatief
‘Een klant die overstapt naar een goedk oper product, kost de ondernemer geld’ Tekst: Naomi Querido Fotografie: Studio FOTOLINO
en blijven het premium segment boosten met innovaties, zoals het succesvolle Marlboro Beyond. De totale markt van capsule-sigaretten is op dit moment ongeveer 3,5 procent van het totale marktvolume en Marlboro Beyond heeft een marktaandeel van ongeveer 1,2 procent.”
Hoe haalt de winkelier meer rendement uit zijn tabaksschap? Robert Wassenaar: “Door goed op de hoogte te zijn van de marges en waar je het meest aan verdient. Verkoop liever sigaretten dan shag en liever premium sigaretten dan value merken. Zo rond deze tijd, in februari en maart, komen onze shop assistants overal langs om inzicht te geven in hoe de accijnsverhogingen uitpakken voor de marges. Tegelijkertijd lanceren we een margecalculator die we in de winkels demonstreren. We gaan een tijd tegemoet waarin de consument zoekt naar goedkopere alternatieven. Aan deze omstandigheden kun je als ondernemer niet veel veranderen, maar je kunt wel proberen het down trade effect te minimaliseren.” Jaap van de Vliert: “Op Marlboro zit de meeste marge en dus moet je je bij elke actie telkens goed afvragen wat meer oplevert: tijdelijke winst met value-merken of Marlboro breed in het schap zetten. Een klant die overstapt naar een goedkoper product, zorgt ervoor dat de ondernemer inlevert. Pak dus liever de structurele marge op premium-producten en richt je op de langere termijn. Ga actief aan de slag met het uitgebreide portfolio van Marlboro en zet low price-producten bijvoorbeeld meer uit zicht. Elke klant die kiest voor een lager prijssegment kost geld. En aan die keuze kun je als winkelier iets doen!” Tabaktueel | 19
Tabaktueel | Coverstory
Inspelen op kansen
Hoe de waterpijp de rokersmarkt verovert De waterpijp is al lang geen tijdelijke trend meer. Waterpijp roken is voor steeds meer mensen een ‘way of life’. Voor tabaksspeciaalzaken zijn waterpijpen en toebehoren lucratieve producten om te verkopen. Naast fijne winstmarges haalt de winkelier ook een nieuwe doelgroep binnen. Nederland telt al enkele honderdduizenden waterpijprokers. Ook de shisha-lounges, gelegenheden waar waterpijp gerookt kan worden, schieten de laatste tijd als paddenstoelen uit de grond. Hoe komt het toch dat waterpijp roken steeds populairder wordt in Nederland? “De waterpijp is haar opmars begonnen in de multiculturele steden van Nederland. Toen de eerste shisha-lounges daar hun deuren openden, groeide de belangstelling voor het waterpijp roken”, vertelt Linda Nouwens van AAC (Algemene Aansteker Centrale). Ook komen door het vele verre reizen steeds meer mensen in aanraking met het gebruik van de pijp. Linda: “In populaire vakantiebestemmingen als Egypte en Turkije is waterpijp roken een dagelijks ritueel. Na de vakantieperiode zien we dan ook vaak een piek in de bestellingen.”
De Amsterdamse im- en exporteur van rokersbenodigheden merkt goed hoezeer de waterpijptrend de afgelopen jaren heeft doorgezet. Linda: ‘Voor ons is de waterpijp de afgelopen jaren uitgegroeid van een bij-artikel tot een hoofdartikel. De hype bestaat niet alleen in Nederland. We leveren ook volop pijpen aan landen als België, Spanje, Engeland, Frankrijk, Denemarken en Duitsland. Aangezien er een behoorlijk deel van onze Oosterburen van Turkse komaf is, wordt hier relatief veel waterpijp gerookt.”
Enorme doelgroep Dat veel tabaksspeciaalzaken te maken hebben met teruglopende omzetcijfers is geen geheim. De branche lijdt onder concurrentie van supermarkten, tankstations en headshops. Daarnaast spelen algemene dalende verkoopcijfers van tabak, tijdschriften en wenskaarten een rol. Volgens Rutger Cranssen van TGC Trading is
Waterpijp, shisha of bong?
Volgens Rutger zijn detaillisten soms wat huiverig om de waterpijp te verkopen. “Ten onrechte worden waterpijpen geassocieerd met cannabisgebruik. Maar daar wordt een bong voor gebruikt. Die heeft een bredere pijp.” De Tilburgse groothandelaar is overigens van mening dat er niets op tegen is om de cannabisconsument te bedienen. “Vorig jaar werd de wietpas in het zuiden van Nederland ingevoerd. Een aantal slimme winkeliers begon toen meteen een breder assortiment lange vloei te verkopen. Bijna één op de vier tabaksrokers gebruikt immers ook cannabis: een enorme doelgroep. En eenmaal binnen hebben ze meestal ook sigaretten, shag, aanstekers, vloei en tipjes nodig. Mijn advies? Speel in op de kansen die er liggen. Laat deze klanten niet links liggen.” Dit geldt ook voor
allochtone doelgroepen. “Richt een apart hoekje in voor de jeugd of mensen van buitenlandse komaf, bijvoorbeeld met aanstekers met Poolse wikkels of met veel bling bling. Wees als ondernemer niet alleen innovatief en creatief, maar verdiep je ook in je klanten. Je bent tenslotte een rókersspeciaalzaak.’
Verschillen Veel waterpijpen worden tegenwoordig machinaal in China vervaardigd. AAC heeft er zelfs een eigen trading kantoor, waardoor het bedrijf voordelig kan importeren en bovenop de laatste trends en ontwikkelingen zit. Linda: “Twee keer per maand importeren wij vanuit China, waardoor de nieuwste modellen snel in Nederland verkrijgbaar zijn. Zo hebben we onlangs een prachtige nieuwe serie mozaïeken waterpijpen geïmporteerd
Populair
Egyptische waterpijp
Turkse waterpijp
Bong
Een Egyptische waterpijp is een apparaat voor het roken van speciale pijptabak met fruitsmaak of smaaksteentjes. Een rooksessie met een waterpijp duurt vaak zo’n drie kwartier, waarbij de gebruiker 50 tot 200 keer aan de pijp zuigt. De waterpijp wordt in andere talen ook wel shisha, hookah, nargile of hubbly bubbly genoemd.
Er is slechts één klein verschil met het Egyptische model. Bij het Turkse model ontbreekt een extra ventiel om overtollige rook weg te blazen.
Voor het roken van cannabis gebruikt men een bong. Het grootste verschil met een gewone waterpijp is de dikte van de buis waardoor gerookt wordt. Deze is bij een bong extra groot, om veel rook te bevatten. Een bong kan met of zonder vloeistof onderin gebruikt worden.
20 | Tabaktueel
de waterpijp een mooi product waarmee de speciaalzaak zich kan onderscheiden. “Die verliezen moet je opvangen. Met de verkoop van waterpijpen haal je een nieuwe en/of jonge doelgroep binnen, die je meerdere jaren aan je kunt binden. Je verkoopt immers niet alleen een waterpijp, maar ook de smaaktabak of shisha-steentjes, mondstukjes, kooltjes, schoonmaakborstels en andere toebehoren. Bovendien zijn waterpijpen een eyecatcher voor je zaak.”
Tekst: Linda Groothuijse Fotografie: TGC Trading
Model
Tabaksmaak
Smaaksteentjes
De meest verkochte waterpijp is de Pumpkin met 1 slang. Dit kleine model is ongeveer 27 centimeter lang.
De favoriete smaakjes zijn vooral fruitsmaken zoals appel, watermeloen en banaan. Maar ook de exotische smaken als Piña Colada en Tropicana zijn steeds meer in trek, evenals Energy Drink en Cherry Cola.
De steentjes winnen aan populariteit. Ze bevatten geen nicotine en teer en mogen overal gerookt worden.
Tabaktueel | 21
Tabaktueel | Coverstory
waar ik ontzettend trots op ben.” TGC levert, naast waterpijpen van Chinese makelij, ook de originele handgemaakte modellen uit Egypte. Rutger is zeer te spreken over de hoge kwaliteit: “Omdat de Egyptenaar zelf een waterpijproker is, weet hij als geen ander hoe een waterpijp in elkaar steekt. Het bieden van kwaliteit vind ik ontzettend belangrijk. Je moet achter het product kunnen staan dat je verkoopt. Mijn persoonlijke voorkeur gaat daarom uit naar onze Egyptische Aladinmodellen, want de Chinese waterpijp leent zich niet voor intensiever gebruik.”
Smaaksteentjes Sinds anderhalf jaar zijn de nicotinevrije smaaksteentjes op de markt. De speciale kiezelsteentjes met een mineraalcomplex zijn in staat om vloeistoffen te absorberen. Arthur van den Berg van Vandenberg Special Products: “Wij spelen graag in op trends. Ik was meteen enthousiast toen ik de smaaksteentjes op een beurs in Polen zag. Het aantal mensen dat tabak rookt, neemt immers af. Dit is een prima alternatief. Qua smaakbeleving proef je weinig verschil. Bovendien mogen de steentjes binnen overal gerookt worden, omdat ze geen
nicotine en teer bevatten.” Het roken van steentjes is volgens de Rotterdamse leverancier niet alleen minder ongezond dan het roken van tabak, maar ook een stuk voordeliger. “De verkoopprijzen voor waterpijpsteentjes en pakjes waterpijptabak liggen ongeveer rond de 6 à 7 euro. Een winkelier heeft een bruto marge van 2,95 euro per verkocht potje, tegenover 40 tot 60 cent bij een pakje waterpijptabak. Ook worden er geen accijns over de steentjes geheven.” Wel plaatst Arthur een kleine kanttekening: “Met een potje Sisha Steam Stones van 120 gram kun je tien keer een waterpijp vullen, met een pakje tabak van 50 gram vijf keer.” Over het algemeen genomen zijn de marges op de waterpijpen en toebehoren erg ruim. Rutger: ‘De meeste van onze producten kunnen wel vier tot zes keer over de kop.”
Internetconcurrentie Ook op internet bestaat een levendige handel in waterpijpen en toebehoren. Hoe blijft de winkelier deze concurrentie voor? Volgens de leveranciers is het belangrijk om regelmatig van assortiment te wisselen. Door de snelle levertijden hoeft de winkel slechts een beperkte voorraad te hebben. Arthur: “Mensen komen naar de winkel voor service, tekst en uitleg rondom de waterpijp. Wij verstrekken daarom bijvoorbeeld informatieposters en flyers voor zowel winkeliers als consumenten.” Rutger tot slot: “Steek regelmatig een waterpijp in je zaak aan, zodat mensen geprikkeld raken door de unieke geur en beleving. Zorg bovenal dat je als winkelier weet waar je over praat. Probeer het zelf eens uit. En elke ondernemer is bij ons in Tilburg welkom voor een workshop waterpijp roken.”
De 5 onderdelen van elke waterpijp
( 1 ) Koolhoudertje Bovenop de waterpijp is plek om het kooltje neer te leggen, zodat de tabak gerookt kan worden. Een andere optie is het tabakskommetje afdekken met aluminiumfolie en er gaatjes in prikken. Het kooltje wordt dan op het folie gelegd.
( 2 ) Tabakskommetje In dit kommetje ligt de tabak of de nicotinevrije steentjes. Het kommetje staat via de schacht in contact met het waterreservoir en bevindt zich onder het koolhoudertje.
( 3 ) Schacht Deze buis vormt de verbinding tussen het waterreservoir en de bovenkant van de waterpijp. Hier wordt de nog ongefilterde rook doorheen gezogen.
Geschiedenis
( 4 ) Waterreservoir Meestal van glas, ook wel water jar genoemd. In plaats van water wordt ook wel eens een alcoholische drank gebruikt, wat overigens niet geheel ongevaarlijk is.koolhoudertje.
( 5 ) Slang De waterpijp komt oorspronkelijk uit India. De eerste waterpijpen worden gemaakt van een bamboestok en een kokosnoot. In deze primitieve pijpen wordt natuurlijke kokosmelk gebruikt als vloeistof.
22 | Tabaktueel
Ruim 800 jaar geleden doet de waterpijp haar intrede in de Arabische wereld. De kokosnoot wordt vervangen door porseleinen en koperen waterpijpen en de kokosmelk door water.
In de 16e eeuw komt ook het Ottomaanse volk in aanraking met de waterpijp. Tijdens het Ottomaanse tijdperk groeit de pijp uit een waar kunstobject met flessen in kristal, gekleurd glas en zilveren decoraties. De Ottomanen ontwikkelen de vorm van de waterpijp die we vandaag de dag nog steeds gebruiken.
De slang is gekoppeld aan het waterreservoir en heeft een mondstuk om aan te zuigen.
Tabaktueel | 23
Tabaktueel | Ondernemer
Techador Lombardijen heeft oog voor wat klanten willen
‘Wat je geeft, krijg je terug’ kelen. Van Turkse theeglaasjes tot sieraden en speelgoed. Voor dit soort artikelen moeten mensen anders een stuk verderop shoppen. Ik ben klein begonnen met het aanbieden van deze producten, maar omdat het goed loopt heb ik het assortiment steeds verder uitgebreid. Mijn advies aan andere ondernemers? Zorg voor een divers aanbod dat regelmatig wisselt. Kijk goed naar de omgeving van je winkel. Wie wonen er en wat ontbreekt hier nog? Onze winkel is bijvoorbeeld vlak bij een school gevestigd. Daar speel ik op in met een uitgebreide snoephoek.”
Waterpijp in etalage
Pakize, Fatih en Zeynep Ogur
De 27-jarige Fatih Ogur is een ondernemer in hart en nieren. Naast zijn eigen steigerbouwbedrijf runt hij sinds ruim een jaar een goedlopende Techador Lombardijen in Rotterdam. Meerdere aanbiedingen om zijn tabakszaak over te nemen heeft Fatih al afgeslagen. Wat is het geheim van zijn succes? In de multiculturele wijk Lombardijen, een relatief rustige buitenwijk van Rotterdam, is de Techador van de Turkse Fatih en zijn vrouw Pakize gevestigd. Ze zijn net 14 maanden open als uw verslaggeefster de sneeuw trotseert voor een bezoek aan de winkel, die onderdeel uitmaakt van de winkelformules van Techador. Vol trots laat Fatih zijn winkel zien. Niet alleen kunnen klanten terecht voor tabak, Staatsloten en wenskaarten, maar ook voor snoep, cadeau-artikelen en rokersbenodigheden als shisha’s en lange vloei. Als ik vraag hoe Fatih op het idee is gekomen om naast zijn steigerbouwbedrijf een tabakswinkel te openen, vertelt de Rotterdammer enthousiast: “Ik woon al ruim tien jaar met plezier in Lombardijen. Toen ik hier in de buurtsupermarkt zo’n twintig minuten in de rij moest staan voor een pakje sigaretten, en de sigarettenautomaten bij de kassa’s dan uiteindelijk leeg bleken, besefte ik wat ik hier in de wijk miste: een tabakszaak. Daar zag ik een grote kans liggen.”
Dagelijkse boodschappen Al snel ging Fatih op zoek naar een geschikt pand. “Dat vond ik op een ideale locatie: midden tussen een groenteboer, slager en bakker. Winkels waar mensen hun dagelijkse boodschappen komen doen. Hierdoor lopen ze ook snel bij ons even binnen. Ook onze Western Union-balie, waar geld verstuurd kan worden, trekt extra klanten.” De tabakshop heeft, net als de supermarkt, ruime openingstijden: de winkel is elke dag van 08.00 uur ‘s ochtends tot 20.00 uur ‘s avonds geopend. De jonge ondernemer ziet de buurtsuper sowieso niet als echte concurrent: “De automaten zijn dikwijls leeg en regelmatig zit er shag in die uitgedroogd is. Bij ons komt alles vers binnen. In totaal vliegen er wekelijks zo’n 200 sloffen tabak uit.” De winkel van Fatih en Pakize onderscheidt zich door een opvallend en divers assortiment van cadeau-arti-
24 | Tabaktueel
Tekst en fotografie: Linda Groothuijse
De shisha’s hebben een prominente plek in de winkel. Ze staan uitgestald in de etalage en in een grote vitrinekast. “Waterpijpen verkoop ik al vanaf de eerste dag. Zelf ben ik al langer bekend met het gebruik, aangezien ik er eentje thuis heb staan. In eerste instantie vond ik het een mooi object voor in de winkel. En de klanten reageren zeer enthousiast. Ik verkoop er minstens tien per week aan heel diverse klanten: jong en oud, allochtoon en autochtoon. Bovendien willen ze allerlei toebehoren, van tabak of nicotinevrije stoomsteentjes en van mondstukjes tot schoonmaakborstels.” Aanvankelijk verkocht Fatih kleine Chinese modellen, maar inmiddels is het assortiment aangevuld met Egyptische waterpijpen. De ondernemer pakt zijn pronkstuk: een groot model van het merk Aladin dat is bedekt met een fijn mozaïekpatroon. “Eenzelfde heb ik net verkocht. Dat tikt goed aan, want zo’n waterpijp gaat voor 80 euro over de toonbank.” Omdat hij wekelijks bestelt, hoeft Fatih maar een beperkte voorraad in huis te hebben. “Ik heb goede contacten met mijn leverancier TGC. Zij geven mij een eerlijk advies over wat in is, wat te bestellen en in welke hoeveelheden.” Naast de waterpijpen heeft de winkel nog meer hardlopers. Fatih: “De belkaarten en aanstekers vliegen de deur uit, evenals tipjes en lange vloei. Ik ben de enige in de buurt die hier een assortiment in heeft. Ik verkoop zo’n veertig pakjes van die vloei per dag. En die klanten kopen hier ook hun shag, sigaretten en andere benodigdheden. In totaal levert dat aardig wat op.”
Pinpas kwijt Maar niet alleen de gunstige locatie en het uitgebreide assortiment verklaren waarom Tabakshop Ogur, in tegenstelling tot veel van zijn concurrenten, goed loopt. Fatih: “Wij zijn een echt familiebedrijf, waarin (klant)vriendelijkheid een grote rol speelt. Mijn vrouw Pakize en schoonzus Zeynep zijn het gezicht van de winkel. Verder springt mijn vader veelal bij in de ochtenden. Zelf kom ik meestal tegen het einde van de middag binnen en ik werk elke zaterdag. Als ik kan helpen, dan doe ik dat. Dus als iemand zijn pinpas kwijt is of zijn salaris nog niet binnen heeft, schrijf ik het op en betalen ze gewoon later. Dat vertrouwen heb ik in onze klanten. Je krijgt immers terug wat je geeft. En als jij iemand uit de brand helpt, dan zullen ze jou ook niet snel vergeten.”
Techador Lombardijen Pliniusstraat 16 3076 AH Rotterdam T: 010-4327001
Tabaktueel | 25
10 lessen in ondernemen binnen een nichemarkt
Tabaktueel | Rokersbenodigdheden
Elbert Gubbels: ‘Focus je op waar je goed in bent’ Pijpenfabrikant Gubbels maakte vorig jaar een doorstart. Hoe wist de Roermondse leverancier van rokersbenodigdheden zichzelf opnieuw uit te vinden? De 10 lessen van Elbert Gubbels. ‘We hebben geluisterd naar de markt.’
[ 1 ]
Pik vroege signalen op
“In 2009 zag ik de neerwaartse spiraal waar we in zaten: ons personeelsbestand was in twee decennia geslonken van zeventig naar nog slechts twintig man. Vakmensen waren vertrokken en het team dat overbleef, had grote moeite met het doorvoeren van veranderingen. Ondertussen staken we veel energie in de succesvolle licentie op Porsche Design, waardoor ons eigen merk Big Ben ondersneeuwde. We begonnen in te teren.”
[ 2 ]
Kijk kritisch naar vanzelfsprekendheden
[ 3 ]
Durf het roer om te gooien
“In 2010 en 2011 hebben we grote stappen gezet. De ondernemer van het naastliggende bedrijfsterrein had snel extra ruimte nodig. Die kans heb ik aangegrepen. Ik ben gaan praten met de familie – de verhuurder van het pand – en niet veel later liep ik tegen ons huidige pand aan. Het paste als een jas. Parallel daaraan hebben we het bedrijf een complete metamorfose gegeven. De nieuwe naam, Gubbels The Pipe Manufacturer, spreekt een internationaal publiek aan. Met de frissere uitstraling hebben we een totaal ander gevoel bij ons merk gecreëerd.”
[ 4 ]
Pak de buitenkant én de binnenkant aan
“Ons pand in Roermond was familie-eigendom, gebouwd door mijn opa en vader. Door het vele glas kun je overal waar je staat, de grote binnentuin en vijver zien. Prachtig ontwerp, maar wel duur, want louter enkel glas. Dat zijn stevige gasrekeningen, kan ik je vertellen. Bovendien was het pand bedoeld voor meer dan honderd mensen; met zijn dertigen begon de logistiek te haperen. Onze identiteit, als ‘koninklijke pijpenfabriek’, had bovendien weinig mondiale uitstraling, terwijl we het wél meer en meer van de wereldmarkt moeten hebben.”
“Het nieuwe pand en de andere huisstijl waren een eerste ‘uiterlijke’ stap, maar onze producten moeten daar natuurlijk wel op aansluiten. Het aantrekken van een ervaren Duitse pijpenmaker was de volgende stap om de kwaliteit naar een hoger niveau te tillen. Ons ‘huis’merk Big Ben levert mooie modellen voor een breed publiek, terwijl we ons met het merk Hilson richten op het hogere segment van de markt, met aandacht voor vakmanschap, design en een high-end afwerking. We leken klaar voor de toekomst.”
26 | Tabaktueel
Tekst: Naomi Querido
[ 5 ]
Gebruik een dieptepunt als keerpunt
“Over tien jaar rookt niemand meer, hoe gaan jullie dat oplossen?”, zei de nieuwe accountmanager van de bank bij de kennismaking. De toon was gezet. Hij wilde dat we binnen drie maanden alle leningen zouden afbetalen. Zelfs een realistisch tegenvoorstel, opgesteld met een advocaat en fiscalist, had geen zin: de bank hield voet bij stuk. Op 15 februari, de eerste dag van carnaval 2012, bleken alle rekeningen geblokkeerd. Na 140 jaar werd er een streep onder het bedrijf gezet. We strandden op de finish. Maar het faillissement bleek ook het keerpunt. Zonder huurcontract, zonder personeel en zonder bank, maar wel op basis van goede afspraken met onze crediteuren, konden we met een compleet schone lei onze mogelijkheden in kaart brengen.”
[ 6 ]
Kies een nieuwe koers
“Acht weken heeft het bedrijf stilgelegen. Acht weken van enorme bezinning. Wat is er mogelijk in de markt? Waar ligt onze kracht? Wat moet er veranderen? En wat hebben we daarvoor nodig? In een denktank, bestaande uit onze financieel controller, de logistiek manager, mijn vader en ik, hebben we een nieuwe strategie uitgestippeld.”
[ 7 ]
Maak een cultuuromslag
“Met een deels nieuw team konden we de cultuuromslag maken en logistieke en ICT-veranderingen doorvoeren. Zo gaan bestellingen nu standaard dezelfde dag de deur uit. In een korte tijd hebben we het bedrijf omgeturnd van een starre bedrijfscultuur naar een organisatie waar efficiëntie en de klant voorop staan. Het plezier is terug.”
[ 8 ]
Focus op waar je goed in bent
“Onze unieke kracht is dat we fabrikant zijn. We hebben de expertise en kennis. Onze eigen merken tabakspijpen en accessoires vormen daarom weer de basis. Consumenten over de hele wereld zijn verknocht aan de ragers en filters van Big Ben; daar ontstond direct vraag naar na het faillissement. Tegelijkertijd gaan we stoppen met de licentie van Porsche Design; daar zat veel tijd en energie in die we liever stoppen in nieuwe producten om de pijp in the picture te brengen.”
[ 9 ]
Werk aan je imago
“Pijproken wordt als oubollig ervaren. Terwijl het zo’n mooi product is, en er altijd een bijzondere sfeer hangt om het stoppen en aansteken van een pijp. Ik zie het als mijn roeping om daar iets aan te doen. De sigaar en de waterpijp hebben zich ook losgemaakt van dat imago. Ik wil pijproken weer tot lifestyle verheffen. Zo brengen we nu een starters set op de markt. met een pijp, stamper, ragers, filters én een gebruiksaanwijzing. De beleving centraal stellen, dat werkt.”
[ 10 ]
Richt je blik op de toekomst
“Een eyeopener was dat speciaalzaken ons vertelden dat ze het ‘Gubbels-gevoel’ misten: ons assortiment was vervlakt en miste een eigen gezicht. Naar dat signaal hebben we geluisterd. We onderscheiden ons nu op diepgang en luxe. Dat zie je terug in ons aanbod. Met een uitgebreid assortiment voor de pijp- en sigarenroker, maar ook met handgemaakte waterpijpen uit Egypte, de Smokestik en zelfs nieuwe concepten als de elektronische waterpijpsigaret, de e-shish. De focus is terug. Dankzij de doorstart lopen we niet meer achter de zaken aan, maar richten we de blik weer vooruit.”
Tabaktueel | 27
Tabaktueel | Bekende Roker
Martinair-oprichter Martin Schröder
‘Ik houd van sigaren met pit’ Luchtvaartpionier Martin Schröder steekt graag een goede sigaar op. De oprichter van Martinair en grondlegger van de Nederlandse luchtvaart vormt al meer dan vijftig jaar een paar met zijn vrouw Tineke. Samen ontvangen zij me gastvrij in hun prachtige penthouse aan de kust, met uitzicht op zee. Wanneer rookte je voor het eerst? Martin: “Mijn eerste sigaret rookte ik toen ik bij de luchtmacht zat, dat is rond 1948 geweest. In 1962 ben ik buiten mijn schuld om betrokken geraakt bij een auto-ongeval. Ik heb toen wel vijf weken in het ziekenhuis gelegen. Daarna heb ik jaren niet meer gerookt. Totdat ik eind jaren 60 met mijn vrouw Tineke voor zaken naar Curaçao reisde. We vlogen met KLM. Aan boord had je destijds nog een lounge, en de purser bood me daar heel vriendelijk een sigaar aan. Dat kon in die tijd nog, je kunt het je nu niet meer voorstellen. Zo heb ik me laten overhalen.”
Vond je het direct weer lekker? “Ik vond het een beetje vreemd. Het was voor mij toen nog een rariteit. Ik heb de sigaar braaf opgerookt. En ja, daardoor ben ik toch wel aan de sigaar blijven hangen.”
Tegenwoordig rook je vooral Cubaanse sigaren. Hoe is dat zo gekomen? “Toentertijd vlogen we met onze passagiersvliegtuigen van Martinair veel op Cuba. Ik nam wel eens een kistje mee, of liet een boxje meebrengen. Ik heb allerlei sigaren uitgeprobeerd, maar de meeste vind ik toch te licht. Ik houd van sigaren met pit. Sigaren uit Indonesië of de Filipijnen rook ik niet graag. Nee, als we cruisen in het Caribische gebied, zeg ik tegen Tineke: ’Kom, kleed je mooi aan, dan gaan we van boord, gezellig winkelen.’ Zij weet dan al dat we voornamelijk sigarenwinkels zullen bezoeken, op zoek naar de beste, meest bijzondere sigaren. Waar ik ze vind? Panama City, Dominicaanse Republiek, Cuba… overal op de wereld blijf ik moeite doen om een goede sigaar te vinden.” Tineke haakt even in. Lachend en mét knipoog: “Ik weet dat Martin helemaal niet van winkelen houdt, maar telkens trap ik er toch in. Elke keer verleidt hij me weer met hem mee te gaan op sigarenjacht. Gelukkig maakt hij het daarna altijd goed met me.”
dan praten we honderduit, over wat we beleefd hebben en wat we nog allemaal van plan zijn te gaan doen. Omdat ik alleen buiten rook, is dat in de winter wel eens wat lastig. We hebben 37 jaar in Bloemendaal gewoond, en dat hele huis rook wel naar de sigaren hoor. Het zat in de gordijnen en overal. Het was een goed idee van Tineke om in ons nieuwe huis niet meer binnen te roken. In de auto rook ik nog wel. Een ander favoriet rookmoment is aan boord van een schip. We gaan regelmatig op cruisevakantie en dan ga ik heerlijk aan dek zitten lezen, met een geurende sigaar in de hand. Echte geluksmomenten zijn dat.”
Je bent een Bekende Nederlander. Ben je wel eens aangesproken op het feit dat je rookt? “Nou niet als ‘Bekende Nederlander’. Wel ergens anders. Het is lachwekkend, maar op een cruiseschip, waar ik altijd buiten rook, kwam een dame uit een hut helemaal aan het andere eind van het schip klagen over het feit dat ze last had van de rook van mijn sigaar. Kennelijk stond de wind verkeerd. Daar trek ik me weinig van aan. Ooit ben ik Cigare Executive of the Year geworden. Dat was me wat. In Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk is dat groots gevierd. Het sterrenrestaurant was omgetoverd tot rookkamer en ingericht als luxe hotelsuite, inclusief gigantisch bed. Door bevriende gastheren die niet in het hotel werkten, ben ik met nog vijftig sigarengenieters compleet in de watten gelegd. Bovendien kreeg ik hele mooie kistjes sigaren cadeau. Een rokende Bekende Nederlander zijn was één groot feest. Wat ben ik toen verwend.”
‘Ik ben een buitengewoon bevoorrecht mens’
Wat is je favoriete rookmoment? “Ik heb er een aantal. Door het roken van een sigaar relax ik compleet. Aan het eind van een lange dag kom ik thuis, soms met een flink aantal saaie vergaderingen achter de rug. Dan schenken mijn vrouw en ik een mooi glas wijn in en gaan heerlijk buiten zitten op het terras, in een windvrij hoekje. Ik steek een mooie sigaar op en
30 | Tabaktueel
Tekst en fotografie: Wilma Gudmundsson
Rook je veel? “Nee, ik ben een matige roker. Ik rook twee sigaren per dag, al jaren. Daar voel ik me goed bij. Omdat ik volgend jaar een ruimtevlucht ga maken, heb ik net een strenge medische keuring ondergaan. En wat denk je? Goedgekeurd natuurlijk! Ik ben een buitengewoon bevoorrecht mens.” Tot besluit laat Martin me een wel heel bijzondere doos sigaren zien. Op het zilveren plaquette in de deksel staat zijn naam en de sigarenbandjes dragen zijn beeltenis. “Is dat nou niet heel bijzonder?”, vraagt hij me met een trotse en blije blik in zijn ogen. ik knik en keer met een echte ‘Martin’-sigaar tevreden huiswaarts.
Tabaktueel | 31
Tabaktueel | Rokersbenodigdheden
Met de Zippo aansteker haal je een trouwe klant in huis
De Zippo aansteker, welke winkelier kent ‘m niet? Vorig jaar bestond de beroemde aansteker alweer tachtig jaar. Als het aan managing director Guido Heuvelmann en Sales Manager Leo Bakelaar van Zippo GmbH ligt, komen daar nog minstens tachtig jaar bij. ‘Het is veel meer dan een aansteker alleen.’ Guido Heuvelmann (l) en Leo Bakelaar van Zippo GmbH
Wat maakt de Zippo lighter volgens jullie zo bijzonder? Leo Bakelaar: “Het is niet zomaar een aansteker. De Zippo lighter onderscheidt zich écht van andere producten. Allereerst is het een heel degelijk product. Zodra mensen ‘m aanschaffen, weten ze dat ze kwaliteit in huis halen. Daarnaast ziet hij er prachtig uit. Bovendien krijgen klanten bij ons een levenslange garantie. Mocht hun aansteker toch stuk gaan, dan kunnen winkeliers hem opsturen. Onze medewerkers repareren de Zippo aansteker dan in ons servicecentrum in Emmerich, net over de grens in Duitsland. De aanstekers die hier binnenkomen, zien er soms behoorlijk gehavend uit. Soms lijkt het bijna alsof ze door een vrachtwagen zijn overreden! Natuurlijk komen ze niet als nieuw terug. Er zit altijd nog wel ergens een deukje in. Toch maakt dat voor klanten niet uit. Voor hen heeft de aansteker vooral een emotionele waarde. Sommige klanten sturen ons een bedankbriefje toe, zo blij zijn ze met de reparatie. Dat is denk ik vooral de reden waarom het met nog steeds zo goed gaat met ons merk.”
ders meer. Ook voor winkeliers is het een interessant product, want het betekent een hogere kassa-aanslag.”
Hoe belangrijk zijn winkeliers voor het bedrijf Zippo? Bakelaar: “Ontzettend belangrijk! Zij moeten ons product verkopen. We proberen winkeliers daarom zo goed mogelijk te ondersteunen bij de verkoop en hulp te bieden. Dat doen we bijvoorbeeld door mooie displays beschikbaar te stellen. Door middel van draai- en lichteffecten proberen we de klant extra te triggeren om een aansteker te kopen. Ook presenteren we de Zippo aansteker van de maand. Deze kun je alléén in de winkel kopen. Afgelopen maand hadden we bijvoorbeeld een speciale Valentijn-editie. Winkeliers die aan de maandelijkse actie meedoen, krijgen een vermelding op onze website. Klanten weten dan meteen waar ze heen kunnen. Dit is een mooie manier om consumenten naar de winkel te laten komen, in plaats van ze online te laten shoppen. Bovendien zijn er voor de winkelier geen extra kosten aan verbonden.” Heuvelmann: “Onze visie is sowieso dat je een Zippo aansteker moet kunnen voelen en vasthouden. Dat kan echt niet vanaf een plaatje op een website! Natuurlijk hoort internet erbij. Consumenten willen producten nou eenmaal met elkaar vergelijken. Maar we hopen dat onze webpagina vooral een informatieve rol speelt en we klanten ermee stimuleren om alsnog naar de winkel komen.
‘Een Zippo aansteker moet je kunnen voelen en vasthouden’
Toch zie je consumenten steeds vaker een wegwerpaansteker kopen… Guido Heuvelmann: “Die aanstekers kun je niet vergelijken met een Zippo lighter. We zien wegwerpaanstekers ook zeker niet als concurrentie. Wie eenmaal een Zippo aansteker heeft, wil niets an-
32 | Tabaktueel
Tekst en fotografie: Mirthe Diemel
Ook vormt de website voor ons een manier om winkeliers te bedanken. Zij hebben ons in al die jaren aan naamsbekendheid geholpen. Nu kunnen we wat terug doen.”
Wat mogen ondernemers dit jaar nog meer van jullie verwachten? Bakelaar: “Op zaterdag en zondag 9 en 10 maart organiseren we de allereerste beurs in Emmerich. Op die dag kunnen winkeliers bijvoorbeeld zien hoe de aanstekers worden gerepareerd. Heel handig, al is het maar om te begrijpen dat zo’n reparatieproces tijd in beslag neemt. Winkeliers kunnen het dan ook beter aan hun klanten uitleggen. Ook hebben we tijdens de beurs interessante aanbiedingen die alleen die dag geldig zijn. Denk daarbij bijvoorbeeld aan nieuwe displays, die óók voor kleinere winkels interessant zijn.”
Wat doen jullie om te vernieuwen, en bijvoorbeeld ook de jongere consument aan te spreken? Heuvelmann: “Voor de jeugd hebben we een aantal basismodellen die wat goedkoper zijn. Daarnaast willen we Zippo aanstekers met trendy designs en plaatjes van popgroepen gaan verkopen. Natuurlijk hadden we die al, maar veel jongeren kennen Elvis Presley en de Rolling Stones niet. We zijn nu op zoek naar iets hippers, zoals bijvoorbeeld zangeres Shakira.” Bakelaar: “We hebben een speciale app die ontzettend populair is. Bij concerten mag je vaak geen echte aanstekers meer gebruiken, maar via de app zie je een animatie van een brandende Zippo lighter. Ook leuk is dat de app laat zien hoe oud een aansteker is. Aan de onderkant van ieder exemplaar zit namelijk een nummer. Zodra je dat invoert, krijg je de ‘leeftijd’ van jouw Zippo aansteker.”
‘Onze speciale app is ontzettend populair’
Welke meerwaarde heeft de Zippo aansteker voor winkeleigenaren? Bakelaar: “Natuurlijk al de eerder genoemde hogere kassa-aanslag. Maar voor winkeliers is het ook goed om te weten dat ze met de verkoop van een Zippo lighter een trouwe klant in huis halen. Voor de navulling, hoesjes en tasjes komt de consument namelijk altijd terug.”
Meer weten over Zippo aanstekers of meteen aanmelden voor de beurs op 9 en 10 maart? Kijk op www.zippo.nl
Breiden jullie het assortiment dit jaar nog uit? Heuvelmann: “Naast de basiscollectie komen we eind februari met een tussencollectie van zo’n tachtig exemplaren, waar winkeliers weer uit kunnen kiezen. Maar we zijn vooral ontzettend trots op de extra collectie die in maart verschijnt, na de beurs. De veertig aanstekers die dan komen, zijn alleen en exclusief via ons in Nederland te krijgen. Heel uniek, want we zijn het enige land ter wereld met zo’n speciale collectie!”
Tabaktueel | 33
Tabaktueel | In de auto met
In de auto met
Tabaktueel | Tabak
Frank van Asselt van Groothandel Bergsma In alle soorten en maten stappen ze de winkel binnen: vertegenwoordigers. Wat zien ze, doen ze en maken ze zoal mee? Dit keer rijden we mee met Frank van Asselt (44) van Groothandel Bergsma. Hoelang werk je als vertegenwoordiger in de groothandel?
Al 100 jaar Camel!
“Zo’n vijftien jaar. Veel klanten ken ik al net zolang en zijn inmiddels vrienden geworden. Je ziet elkaar regelmatig en bespreekt alles, van nieuwe producten tot problemen. Sommige winkels zijn zelfs al met mij ‘meeverhuisd’ als ik van baan veranderde door de fusies in de branche. Zo ben ik begonnen bij Van der Laan Dekker, heb ik daarna HD vertegenwoordigd en werk ik nu bij Groothandel Bergsma.”
Wat maakt jouw vak zo boeiend? “De diversiteit. De kunst voor een groothandel is om te kijken naar het complete plaatje dat een tabakszaak of tankstation biedt. Daarom zijn de persoonlijke bezoeken zo van belang. Klopt het assortiment? Met welke aanvullingen is de omzet nog verder te verhogen? Het verandert soms snel: cd’s en dvd’s zijn bijvoorbeeld helemaal verdwenen, terwijl telefoon-, feest- en kantoorartikelen een opmars maken. Uiteindelijk bepaalt de consument hoe een winkel eruitziet.”
Zie je veel verschillen in het aanbod bij de winkels die je bezoekt? “Jazeker. Mijn rayon loopt van Nijmegen tot Zwolle, omvat de Veluwe en de Gooi- en Vechtstreek. En daarbinnen zijn wezenlijke verschillen. De mentaliteit van de consumenten is ook anders. In de Randstad zie je meer ‘gedurfde’ producten: waar een winkel in Twello twintig waterpijpen heeft, staan er in een Hilversumse zaak minimaal honderdvijftig. Hetzelfde geldt voor de prijzen; in het oosten betaal je voor een kop koffie onderweg tachtig cent, in het westen zomaar meer dan een euro.”
Ben je veel onderweg? “Je kunt wel stellen dat mijn auto mijn kantoor is! Tezamen met mijn iPad en iPhone, want zo houd ik mijn mail, agenda en contacten op orde. Ook kan ik klanten daarmee laten zien hoe ze via onze webshop hun bestellingen kunnen doen. Dat gaat sneller, je maakt geen fouten én je hebt een beter overzicht in de ruim 4.500 artikelen die we aanbieden. Het voordeel van groothandel Bergsma is de ‘platheid’ van de organisatie: de lijnen zijn kort en er kan veel. Dankzij die persoonlijke benadering heb ik mijn klanten echt iets extra’s te bieden.”
‘Uiteindelijk bepaalt de consument hoe een winkel eruitziet’
Hoe breng je je vrije tijd door? “Naast autorijden heb ik nog een hobby op wielen: ik ben gek op motorrijden. Samen met mijn zwager ga ik regelmatig op pad en rijden we in onze eigen stijl door het land. Twee tot drie keer per jaar gaan we naar het buitenland, voor classic bike-evenementen in België en Duitsland. Mijn muzieksmaak past daarbij. Onderweg luister ik graag classic rock, van Bryan Adams tot Dire Straits.”
Met wie zou jij een dag willen meerijden?
‘The Camels are coming’. Met deze legendarische teasercampagne lanceert R.J. Reynolds Tobacco in 1913 de Camel-sigaretten in Amerika. Nederland volgt begin jaren 20. In het Tabaks Historisch Museum toont eigenaar Louis Bracco Gartner ons de vermelding van de octrooiaanvraag van het beeldmerk. ‘Camel was één van de eerste importsigaretten in ons land.’
“Van Jan Peter van Rooij van Autodrop wil ik graag weten wat bij hen de ontwikkelingen zijn!”
34 | Tabaktueel
Tekst en fotografie: Eliane Mendes
Tabaktueel | 35
Tabaktueel | Tabak “Wat de Camel-sigaret zo bijzonder maakt? De combinatie van Amerikaanse en Turkse tabak zorgt voor een oosterse smaak. Dat was iets nieuws en sprak enorm tot de verbeelding”, vertelt Louis Bracco Gartner in zijn compacte museum in Delft. “Decennialang zat hier de tabakszaak die mijn vrouw en ik in 1968 hebben overgenomen van mijn schoonmoeder. Toen we in 2004 besloten om te stoppen met de winkel en het postagentschap, opende de burgemeester van Delft nog datzelfde jaar het Tabaks Historisch Museum.”
Connaisseur Zijn uitgebreide collectie tabaksartikelen heeft Bracco Gartner in de loop van de tijd opgebouwd. “Eind jaren 70 kreeg ik een verzameling van 250 pijpen. Zo is het begonnen. Nu zijn het er 12.000. Samen met zo’n 1.300 boeken, tijdschriften en allerlei rookartikelen maken ze deel uit van de grootste privécollectie van tabaksproducten in Nederland.” Inmiddels mag Bracco Gartner zich een connaisseur op tabaksgebied noemen. “De passie voor historie heb ik altijd gevoeld. Geschiedenis is een van de weinige vakken waar ik goed in was. Als je die interesse vervolgens kunt combineren met je werk, is dat mooi meegenomen. Een pakje sigaretten kan iedereen verkopen, maar het verhaal erachter, dát kennen de meesten niet. Zaterdags, als ik in de winkel stond, kon ik naar hartenlust mijn vakkennis inzetten. Dan voelde ik me de koning te rijk.”
einde van de Tweede Wereldoorlog duren voordat de Amerikaanse sigaret – als symbool van de bevrijding – in ons land vaste voet aan de grond krijgt. Want wanneer de schoonouders van Bracco Gartner de Delftse tabakswinkel in 1941 overnemen, is de voorraad tabak vrijwel nihil. De import van tabak ligt door de oorlog namelijk volledig stil. En wat nog beschikbaar is, nemen de Duitsers grotendeels in beslag. Dus moet de tabak van eigen bodem komen. “De kwaliteit liet natuurlijk te wensen over, maar het was beter dan niets”, zegt Bracco Gartner. “Als amateur mocht je op een stuk grond van 10 bij 10 meter tabak telen voor eigen gebruik. Dat gebeurde dan ook massaal. Voor de fermentatie, het broeiproces van de tabak, kon je terecht bij fabrieken die de Duitsers daarvoor aanwezen. Gemiddeld 75 procent kreeg je terug in de vorm van ‘Amateurtabak’ of ‘Amateursigaretten’. De overheid verspreidde zelfs instructieboekjes onder de bevolking om de tabaksteelt op de schaarse grond in goede banen te leiden.” Louis Bracco Gartner met
Doorbraak
zijn vrouw én levensgrote
Tabak was van grote waarde in oorlogstijd. Bracco Gartner: “Mensen betaalden er woekerprijzen voor, dat zegt genoeg. Driekwart van de volwassenen rookte toen; nu is dat ruim een kwart . Roken was gemeengoed en tabak was, net als brood en suiker, op de bon verkrijgbaar. Dat de gedropte voedselpakketten aan het einde van de oorlog ook sigaretten bevatten, geeft wel aan dat roken tot de basisbehoeften behoorde.” Voor Amerikaanse merken betekende de verspreiding door de soldaten een doorbraak op de Europese markt. “Camel is er ook in ons land bekend door geworden”, aldus Bracco Gartner. “Waar het Nederlandse Caballero een echt arbeidersmerk was, werd Camel een sigaret voor de beter gesitueerden.”
Camel pin-up, dé marketing hit van de jaren 50.
‘Een pakje sigaretten kan iedereen verkopen, maar het verhaal erachter niet’
Emigranten De opkomst van de importsigaret begint in Nederland rond 1850. Zo start de Amsterdamse firma Van Kerckhof in 1885 als eerste een ‘mechanisch’ sigarettenfabriekje. Als ervaren sigarettenrollers zijn het vooral Oost-Europese en Russische emigranten, die er op weg naar Amerika tijdelijk werken om de overtocht bij elkaar te verdienen. Tussen 1910 en 1930 schieten de sigarettenfabrieken in ons land als paddenstoelen uit de grond. In Rotterdam vestigen zich twee grote bedrijven: British American Tobacco (1910) en de Vittoria Cigarette Company (1917). In Eindhoven opent sigarenfabrikant Mignot & De Block in 1911 een eigen sigarettenfabriek. En in datzelfde jaar start ook de Philips tabaksfabriek in Maastricht met de productie van sigaretten. De Turmac fabriek vestigt zich in Arnhem-Zevenaar, in 1920, een jaar later gevolgd door Eduard Laurens in Den Haag. En dan zijn er nog de kerftabaksfabrieken als Van Nelle, Douwe Egberts en Niemeijer, die eveneens sigarettentabak produceren.
Amateurtabak Ondertussen komt R.J. Reynolds in 1921 met de voorverpakte Camel-sigaretten op de Nederlandse markt. Toch zal het nog tot het
1850
De opkomst van de importsigaret begint in Nederland op te komen met kleine sigarettenfabriekjes.
1910
British American Tobacco vestigt zich in Rotterdam
Snelste groeier In de jaren daarna neemt de populariteit van het merk snel toe. In 1986 heeft het merk nergens ter wereld zo’n groot marktaandeel als in Nederland (11,2 procent). Dat is mede te danken aan de aantrekkelijke campagnes, waarmee R.J. Reynolds de wereld verovert. Bracco Gartner: “Terugkijkend was het rokende billboard op het New Yorkse Times Square in de jaren 40 misschien wel de meest spectaculaire stunt. Uit de mond van de afgebeelde Camel-roker kringelde elke vier seconden een rookwolkje omhoog.” Sinds 1999 heeft Japan Tobacco International (JTI) de productie van Camel buiten Amerika in handen. Met een marktaandeel van bijna 12 procent is Camel het snelst groeiende merk van Nederland. Ondanks het algehele reclameverbod, de voortdurende prijsverhogingen en de toenemende concurrentiestrijd in de afgelopen jaren, wint Camel nog steeds terrein als creatief en eigentijds merk. Waarmee de ‘kameel’ in Nederland nog een lang leven beschoren lijkt.
1911
In Eindhoven opent sigarenfabrikant Mignot & De Block een eigen sigarettenfabriek
1913
De start van Camel. In dit jaar lanceert R.J. Reynolds Tobacco het merk in Amerika.
De eigenaar van het Tabaks Historisch Museum in Delft met de vermelding van de octrooiaanvraag van het beeldmerk van 30 januari 1928.
1917
Vittoria Cigarette Company vestigt zich in Rotterdam
1920
De Turmac fabriek vestigt zich in Arnhem-Zevenaar. Al snel volgen er meer sigarettenfabrieken die hun deuren in Nederland openen.
1921
Octrooiaanvraag voor het merk Camel in Nederland. In 1928 wordt ook het octrooi voor het beeldmerk vastgelegd.
1929
De net opgerichte kerftabaksfabrieken van Van Nelle, Douwe Egberts en Niemeijer richten zich ook op productie van sigarettentabak.
In dit zelfde jaar start ook de Philips tabaksfabriek in Maastricht met de productie van sigaretten.
36 | Tabaktueel
Tekst: Brigitte de Swart Fotografie: Robbert Frank Hagens
Tabaktueel | 37
Tabaktueel | Reisreportage
Monaco
Op avontuur in de speeltuin van de rich & famous
Monaco staat bekend als een schatrijk dwergstaatje, waar de beroemdste en rijkste mensen ter wereld vertoeven om onder de zon van ultieme luxe te genieten. Hoe ziet die jetset lifestyle eruit? Natasha Smit dook een dagje onder in een wereld van pracht en praal.
Tabaktueel | 39
Tabaktueel | Reisreportage
Met piepende remmen komt er op de boulevard van Monaco een sportwagen van het Italiaanse merk Abarth aangereden. De bestuurder laat de motor nog even flink grommen. Vroem, vroemmm... het geluid van zijn motor is door de hele haven te horen. Een groep Japanse toeristen kijkt verbaasd toe. Als de zijdeuren openzwaaien, komt er een heuse Formule 1-autocoureur uit de wagen gestapt. Paparazzi snellen toe en de camera’s klikken. De stoere autocoureur draait zich een paar keer om, poseert voor de fotografen en gaat er dan weer vandoor. Zoiets overkomt je in Monaco.
Luxe jachten
gers struikel ik over de touwen van de schepen die hier voor anker liggen. Het uitzicht op de baai, met de witte jachten in de blauwe Middellandse Zee en de kleine huisjes aan de voet van de berg, is magnifiek. Ik kijk mijn ogen uit. Zal ik vragen of ik een ritje mee mag maken met zo’n spectaculair superjacht? Maar helaas, deze luxe speeltjes van ‘s werelds elite zijn niet voor iedereen beschikbaar. Daar moet je toch op zijn minst zes nullen op je bankrekening voor hebben staan of een celebrity in de Europese glamourscène voor zijn. Met mijn inkomen en beroep blijven de entreeplanken onbereikbaar.
Een luchtbel
Het prinsdom staat bekend als een mondaine badplaats aan de Côte d’Azur, waar beroemde mensen als modeontwerper Karl Lagerfeld en de Zweedse tennisser Björn Borg een optrekje hebben. De familie Grimaldi bezet al meer dan zevenhonderd jaar de troon in het vorstendom. Door de grote luxe en het gunstige belastingklimaat zijn er veel internationale rich & famous die in dit kleine land een huis bezitten of een jacht hebben liggen. Het aantal miljonairs op deze twee vierkante kilometer is enorm. Bij het betreden van de boulevard van Monaco overweldigt alle luxe me dan ook. Het ene jacht is nog groter en mooier dan het andere. Exclusieve jachten die miljoenen euro’s kosten. Op de stei-
Maar niet alle Monegasken zijn zo rijk, vertellen twee tienermeisjes die op de groene trappen op weg naar het paleis Princier zitten. “Dat we in Monaco wonen, betekent niet dat we een dik gevulde portemonnee hebben en een jetset lifestyle hebben”, vertelt Fiona (17). “Ik kom uit een modaal Frans gezin en ga gewoon naar school.” Ze is niet de enige Française, slechts 17 procent van de bevolking is Monegask. Meer dan de helft van de 30.000 inwoners komt uit Italië en 28 procent heeft de Franse nationaliteit. “Monaco is een luchtbel”, vindt haar vriendin Mathilde (17), terwijl ze met haar gemanicuurde nagels door haar lange haren woelt. “Je ziet hier dure auto’s, mooie tuinen met palmbomen en een prach-
40 | Tabaktueel
Tekst en fotografie: Natasha Smit
‘Door de grote luxe en het gunstige belastingklimaat trekt Monaco de rich & famous aan’
tig casino. Als het warm is, dan ga ik met vriendinnen op het strand liggen zonnen en ‘s winters rijden we in een uurtje naar de Alpen om daar te skiën. Alles ziet er fantastisch uit, maar niets is echt.” Fiona wil na haar examen vertrekken uit Monaco. “De mensen zijn hier vaak snobistisch en oppervlakkig. Op een feestje kijken ze vooral naar elkaar om te zien hoe de anderen eruit zien. Kleding, auto’s, status... het uiterlijk is hier veel te belangrijk.”
Toch kijkt Rosie met trots terug op haar verleden. “Als ze hadden verloren, dan kwamen ze bij mij om uit te huilen. Maar de autosport is wel veranderd. Vroeger was het een sportieve strijd tussen teams. De monteurs werkten keihard om de raceauto’s zo snel mogelijk over het parcours te laten racen. Nu draait het in de Formule 1 vooral om geld. De monteurs van de verschillende teams praten niet meer met elkaar; alles is geheim.”
Rosie’s bar
Casino van Monte Carlo
De 80-jarige Rosie bewaart goede herinneringen aan de gloriedagen van haar in de jaren 50 en 60 wereldberoemde bar Chatham. Bij haar aan de bar hingen topcoureurs als de Britse drievoudig wereldkampioen Graham Hill en Peter Collins. “Onze bar zat midden op het parcours van de Formule 1. Als de races afgelopen waren, kwamen alle coureurs en hun monteurs bij ons langs voor een biertje. Dan pakte mijn man zijn gitaar en dan speelden ze samen een deuntje. C’était la fête.’’ Rosie’s bar was vijftig jaar lang de place to be voor coureurs en Amerikaanse mariniers, die verderop gestationeerd zaten. In 1996 moest de bar echter plaatsmaken voor een hartkliniek en verplaatste het café zich naar het oude centrum. In hetzelfde jaar overleed de echtgenoot van Rosie. Het tachtigjarige vrouwtje verdient nu haar geld met een souvenirwinkeltje in het centrum.
Voor het imposante gebouw van het wereldberoemde Casino de Monte Carlo valt mijn mond al open bij de aanblik van de dure en mooie auto’s die voor de deur staan geparkeerd. Een Lamborghini, Maserati en Porsche staan naast elkaar. Maar van binnen ziet het casino, dat in 1858 ontworpen is door de Franse architect Charles Garnier, er pas echt indrukwekkend uit. Door de glinsterende muren met bladgoudverf, de Middeleeuwse schilderijen en het rode tapijt op de grond voelt het alsof ik door een paleis wandel. Dit is zoals een klassiek casino er uit hoort te zien. Hier waagt de happy few een gokje aan de roulettetafels. Het liefst zou ik een baljurk aantrekken en aan de hand van een prins een plekje kiezen bij de roulette. Maar aan mijn hand geen prins. Wel krijg ik van de lieftallige Giulia de Grandis een privérondleiding. Met haar aan mijn zijde gaan er allerlei deuren en zalen
‘Je struikelt hier over de exclusieve jachten die miljoenen euro’s kosten’
Tabaktueel | 41
Tabaktueel | Column
Registeraccountant Bob Jong is partner van Phidra Accountants & Adviseurs. In elk nummer van Tabaktueel belicht hij een fiscaal of bedrijfseconomisch vraagstuk. Dit keer:
open die voor het gewone publiek gesloten blijven. Zo is er een privézaal voor de gasten die tijdens het spelen wat meer privacy verlangen. Bij de publieke tafels kun je met een briefje van twintig nog een gokje wagen, maar hier wordt er om hogere bedragen gespeeld. En als een bezoeker helemaal geen andere gasten wil tegenkomen, kan hij via een aparte uitgang het casino verlaten. De wereld van geld, pracht en praal stelt ook hoge eisen aan privacy en veiligheid.
Courtisanes en tsaren In La Salle Blanche wijst Gulia me op een groot schilderij waarop drie naakte vrouwen staan afgebeeld. “Tussen 1890 en 1920 verleidden deze courtisanes in het casino heel wat hooggeplaatste heren. Zo nam de beeldschone Otéro regelmatig de Russische tsaar mee naar huis. Maar ze was strikt: voordat ze met de mannen het bed indook, moesten ze eerst een gokje wagen in het casino. Otéro vond twee dingen in het leven mooi”, vertelt Giulia: “Naar het casino van Monte Carlo gaan en daar wat winnen – of naar het casino gaan en verliezen. Op latere leeftijd stapte Otéro het casino ineens weer binnen. Ze had geen cent meer en vroeg het gokpaleis hulp. Ze hebben haar eerst een salaris gegeven, maar dat vergokte ze binnen de kortste keren. Daarom hebben ze haar een klein appartement aangeboden in Nice, waar ze tot haar dood in 1988 heeft gewoond.’’
Koninklijke dans Mijn lieftallige begeleidster laat me ook nog een kijkje nemen in La salle d’Opéra, een klassieke zaal met roodpluchen stoelen, waar prins Albert op zijn huwelijk in juli 2011 danste met de ZuidAfrikaanse zwemster Charlene Wittstock. Wereldberoemde gasten, van royals tot staatshoofden en van captains of industry tot modekoningen en sporters aanschouwden in deze prachtige klassieke zaal de openingsdans van prins Albert en zijn prinses. In Monaco worden prins Albert II en zijn prinses Charlene overigens aanbeden, vertelt de tachtigjarige Rosie. “Met de familie Grimaldi weten we waar we aan toe zijn. De familie zit al zevenhonderd jaar op de troon. We hebben in Monaco een regering, maar ons hart ligt bij de Grimaldi’s. Prins Albert wordt door iedereen geadoreerd en prinses Charlene is een mooie prinses. Ik vind het een prachtig stel, dat veel voor de Monegasken gaat betekenen.” Ik koop een ansichtkaart van het koninklijke koppel in haar souvenirwinkel. Een mooie herinnering van een flitsbezoek aan dit mondaine ministaatje.
‘In dit klassieke casino waagt de happy few een gokje aan de roulettetafels’
De werkkostenregeling Vanaf 1 januari 2014 gaat de werkkostenregeling in. Dat lijkt nog ver weg, maar u krijgt er nu al mee te maken. Want vóór 1 maart aanstaande moet u aangeven of u de oude of de nieuwe regeling kiest voor het jaar 2013. Wat houdt werkkostenregeling in? En is het raadzaam is om dit jaar al voor de nieuwe regeling te kiezen?
hangt met name af van het totaal aan vrije vergoedingen en verstrekkingen dat u op dit moment aan uw werknemers geeft. Indien de vrije ruimte lager is dan het totaal aan vrije vergoedingen en verstrekkingen dat de werknemers nu ontvangen, dan lijkt keuze voor de oude regeling raadzaam. Dit is echter niet altijd het geval. Overleg daarom met uw accountant of adviseur.
Werkkostenregeling
Voorbereiden
Volgend jaar verandert de wetgeving voor het toekennen van vrije vergoedingen en verstrekkingen in de loonsfeer. Werkgevers kunnen via de werkkostenregeling vanaf 1 januari 2014 maximaal 1,5 procent van de totale fiscale loonsom van de onderneming besteden aan onbelaste vergoedingen en verstrekkingen aan werknemers. Een voorbeeld: bij een totale fiscale loonsom van 40.000 euro per jaar kan de werkgever 600 euro per jaar belastingvrij vergoeden. Het is dan niet meer van belang welke werknemer welke vergoeding krijgt.
Kiest u voor de werkkostenregeling, dan komen daar nog een aantal administratieve stappen bij kijken. Naast het aanpassen van de bestaande arbeidsvoorwaarden, moet de financiële administratie de overstap maken. Alle vergoedingen en verstrekkingen in de vrije ruimte worden straks apart gerubriceerd. Voorts moet in de administratie bijgehouden worden hoeveel vrije ruimte er gedurende het jaar nog is, en vanaf wanneer u eventueel loonbelasting moet gaan betalen over de vergoedingen. Belangrijk detail: de vergoedingen en verstrekkingen worden berekend inclusief BTW, terwijl de meeste kosten in de administratie juist exclusief BTW worden verwerkt.
Komt het totaal van de vergoedingen en verstrekkingen uit boven de 1,5 procent ‘vrije ruimte’, dan is de werkgever over het meerdere een eindheffing van 80 procent verschuldigd. Deze eindheffing draagt u af via de aangifte loonheffingen. Sommige gerichte vrijstellingen vallen buiten de werkkostenregeling, zoals de vergoeding van maaltijden tijdens overwerk, zakelijke reiskosten en opleidingskosten. Deze kosten hoeven niet te worden meegenomen binnen de vrije ruimte.
Ook wanneer u besluit dit jaar nog niet de werkkostenregeling toe te passen, bereid hoe dan ook uw financiële administratie voor op deze regeling. Vanaf 1 januari 2014 bestaat immers geen keuze meer! Bob Jong
Overstappen? U kunt ervoor kiezen om de werkkostenregeling dit jaar al toe te passen. In de aangifte loonheffing over januari 2013, die uiterlijk 28 februari aanstaande wordt ingediend, moet elke werkgever de keuze maken voor het jaar 2013. Of het ook raadzaam is? Dat
Phidra Accountants & Adviseurs T: 023-5186140 www.phidra.nl
Heeft u een fiscale vraag? Heeft u een financiële kwestie die u wilt voorleggen voor een bespreking in Tabaktueel? Mail uw vragen naar info@tabaktueel.nl!
42 | Tabaktueel
Tabaktueel | 43
Tabaktueel | Hoe is het nu met
‘Klanten hebben meer over voor kleine luxe’ De heerlijke geur van koffie en thee komt je tegemoet in De Compagnie, de winkel van John en Anneke Bodar. Vier jaar geleden bracht Tabaktueel een bezoek aan deze modern-klassieke zaak uit 1935, die ligt aan de voet van de Grote Kerk in Breda. Hoe gaat het nu met dit echtpaar dat inmiddels 25 jaar dit familiebedrijf runt? In het gastvrije Brabant wordt uw verslaggeefster in De Compagnie hartelijk ontvangen met een heerlijke cappuccino. Ik tref het goed, want koffiezetten kan deze speciaalzaak in koffie, thee en tabak als de beste. De koffie wordt hier iedere twee dagen vers gebrand in een speciale grote koffiebrander, een groot apparaat dat een prominente plek heeft in de winkel. Met de verse cappuccino gaan we achter zitten, in het proeflokaal, waar klanten mogen genieten van een goede sigaar en een lekker kopje koffie. John: “Deze ruimte hebben we in 2009 gecreëerd om in te spelen op het rookverbod. We zien het als een extra service. Mannen kunnen hier rustig koffie drinken en een fijn sigaartje roken, terwijl hun vrouw winkelt in de stad.”
Koffie, thee en tabak
dezelfde klantgroepen, mensen die willen genieten en voor kwaliteit kiezen. En het heeft als leuke bijkomstigheid dat we ook veel niet-rokers over de vloer krijgen. ” In 2009 was John nog drie dagen in de week werkzaam als economieleraar. Dat is sinds twee jaar niet meer het geval. Het viel niet meer te combineren met de zaak. “Als zelfstandig ondernemer moet je tegenwoordig steeds meer ballen tegelijk de lucht in houden”, vindt John. De winkelier doelt onder meer op de toenemende administratielast. “Ik merk dat een aantal leveranciers slordiger wordt. Bestellingen kloppen niet, er is een korting niet verrekend of er is iets mis met een factuur. In bijna de helft van de gevallen moet ik nabellen. Dat is vervelend en bovendien tijdrovend. Ook de steeds wisselende prijzen en verpakkingen leveren het nodige extra werk op. Daarbij komt dat wij, in tegenstelling tot gemakszaken, vaak langer met een klant bezig zijn. We trekken zo een kwartier uit om tekst en uitleg over een nieuwe sigaar, waterpijp of pijp te geven.”
‘Op reis zien we de laatste trends en doen we nieuwe ideeën op’
De Compagnie met haar authentieke uitstraling is al bijna tachtig jaar in de familie van John. Voorheen heette de winkel Het Pijpenhuis, maar tien jaar geleden hebben John en Anneke voor een nieuwe naam gekozen. Anneke: “’De Compagnie’ dekt onze lading veel beter. We verkopen nog steeds pijpen en tabak, maar ook thee en koffie. De ‘koloniale waren’ passen uitstekend bij de rest van ons assortiment. Ze zijn vaak afkomstig uit dezelfde landen en doorlopen ook dikwijls hetzelfde proces van fermenteren en melangegeren. Met deze producten bedienen we bovendien meestal
44 | Tabaktueel
Anneke en John Bodar van De Compagnie
Drie webwinkels De Compagnie heeft inmiddels een eigen website en drie verschillende webwinkels. Pijprokers kunnen digitaal terecht in Het
Tekst en fotografie: Linda Groothuijse
Pijpenhuis met een ruim assortiment tabakspijpen, pijptabak en accessoires. Voor fijnproevers van vers gebrande koffie en verfijnde theesoorten is er de webshop van De Compagnie en voor tabak en rokersbenodigdheden kunnen klanten online bestellen op De Compagnietabak. Dat kunnen John en Anneke niet met zijn tweeen bolwerken. Anneke: “Naast dat wij drie man personeel in dienst hebben, springen onze zoons Geert en Corneel regelmatig bij. Ze hebben ieder een eigen carrière, maar tabak, koffie en thee zit nu eenmaal in hun bloed.”
Trends oppikken Om hun vakkennis op peil te houden maken John en Anneke elk jaar een aantal (verre) reizen. Het ProCigar-festival op de Dominicaanse Republiek is voor hen een van de hoogtepunten van de afgelopen jaren. Anneke: “Als echte sigarenliefhebber krijg je de kans om achter de schermen te kijken bij de grootste tabaksproducenten ter wereld. Tijdens deze sigarenreis worden noviteiten op sigarengebied gepresenteerd, bezoek je diverse tabaksplantages en maak je verschillende seminars en galadiners mee. Erg indrukwekkend allemaal en bovendien ontzettend gezellig.” Dit jaar reist het echtpaar samen met hun zoons naar de Tabakbeurs in Las Vegas. “Amerika loopt voorop op het gebied van tabak en
koffie. Tijdens zo’n reis doen wij dan ook volop inspiratie en frisse ideeën op”, aldus Anneke. Wat zijn trends die het echtpaar onlangs heeft gespot? John: “Slow coffee is momenteel in. Dit lijkt veel op de ouderwetse filterkoffie. Er wordt heet water op versgemalen koffie in een filter geschonken. Langzaam druppelt dit hete water door het koffiemaalsel, waardoor de diverse smaken van de koffie goed worden opgenomen.”
Sigarenclub Ook de sigaar wordt herontdekt. Volgens John spreekt onder meer de autoriteit die een sigaar uitstraalt jongeren en allochtonen aan: “We organiseren twee keer per jaar een sigarendiner en met onze sigarenclub komen we maandelijks in een café bijeen. Hier mogen leden of geïnteresseerden blind komen proeven. Na afloop maken we bekend welke drie soorten sigaren we hebben gerookt.” En zijn klanten, ondanks de crisis, nog steeds bereid om meer te betalen voor een betere kwaliteit? Volgens Anneke wel: “We zien dat de jongere generatie liever kiest voor kwaliteit en smaakbeleving. Voor grote uitgaven als een nieuw huis, een auto of een dure vakantie houdt de consument de hand op de knip. Maar voor kleine luxe trekken onze klanten graag hun portemonnee. Zij willen toch kunnen blijven genieten.”
‘De sigaar wordt herontdekt’
Tabaktueel | 45
Tabaktueel | Kansspelen
Rob Bisschops
‘We kregen een taart van drie meter lang’ Op maar liefst drie Staatsloten die Rob Bisschops verkocht in zijn Primera aan de Zijlstraat in Haarlem, viel een hoofdprijs van 100.000 euro tijdens de Gelukstrekking van 1 oktober 2012. Hoe verliep de Gelukstrekking? “Op 1 oktober viel 24 uur lang elk kwartier een hoofdprijs van een ton. Van de 96 trekkingen zijn drie winnende lotnummers in mijn winkel verkocht. Dat wist ik niet hoor, we kregen een telefoontje van de Regionaal Accountmanager van de Nederlandse Staatsloterij. Wie de winnaars zijn weet ik ook niet, want er zit aan de loten geen naam verbonden. Prijswinnaars moeten zelf hun lot controleren en contact opnemen met de Staatsloterij.”
Bij de Staatsloterij blijven winnaars anoniem, maar er is wel aandacht voor de winkel waar het winnende lot is verkocht. Hoe heeft u daar gebruik van gemaakt? “Omdat hier drie loten zijn gevallen, kregen we van de Nederlandse Staatsloterij een drie meter lange taart. Die hebben we met onze klanten samen opgesmikkeld. In dit geval komt de publiciteit vanzelf. De lande-
48 | Tabaktueel
lijke krant hebben we niet gehaald, maar de lokale kranten wel. We hebben het ook op Facebook gezet. Mensen komen soms van mijlenver om bij ons een lot kopen.”
Wat levert het vallen van zo’n grote geldprijs op voor de winkel? “De 100.000 euro is al vaker bij ons gevallen, maar in de guldentijd is bij ons ook eens een miljoen gevallen. Mensen onthouden dat. De Staatsloterij is voor mij ook belangrijk. Ik heb een kleine winkel van 45 vierkante meter, en moet het hebben van tabak en Staatsloten. Ik ben blij dat ik evenveel verkocht heb (achtste verkooppunt van Nederland, red) als vorig jaar.”
Welke plannen heb je om nog meer te halen uit de titel van ‘prijzenspecialist’? “Ik ben altijd al actief geweest met Staatsloten. Ik sta er mee op en ik ga er mee naar bed. Ik verzin veel acties. Zo hebben wij net een weekend Parijs weggegeven. En ik verloot elke maand een straatje. Het Boulevardspel loopt ook goed.. Het is niet altijd gemakkelijk om honderd mensen bij elkaar te krijgen, maar mensen vinden het wel leuk om samen mee te spelen en komen ervoor terug.”
Wim de Jong
‘Meer mense n stappen de winkel binnen’ Op 10 oktober viel de maandelijkse hoofdprijs van 1 miljoen euro op vijf 1/5 loten. Hans de Jong verkocht een van de winnende 1/5-loten. Op zich al bijzonder, tot bleek dat in de winkel van zoon Wim eveneens een winnend 1/5-lot was verkocht. Vertel eens, hoe verliep de trekking? “In de trekking van 10 oktober 2012 viel hier één vijfde van de hoofdprijs van één miljoen. Dat betekent dat een gelukkige prijswinnaar die bij mij dat lot heeft gekocht – voor 3 euro – inmiddels 200.000 euro heeft mogen bijschrijven op zijn rekening. Leuke deal toch? Het is ook wel heel toevallig dat zowel ik als mijn zoon, net over de brug in Uithoorn, een winnend 1/5 deel van dit lotnummer verkopen.’
Winnaars blijven anoniem, maar er is wel aandacht voor de winkel waar het winnende lot is verkocht. Hoe heeft u daar gebruik van gemaakt? “Naast taart en vlaggetjes in de winkel zorgt de aandacht van de lokalkrantjes voor positieve reclame. Mensen uit bijvoorbeeld Woerden, Harmelen en Nieuwgein komen nu helemaal naar Mijdrecht om bij mij hun Staatslot te kopen. Dat zijn nieuwe klanten, die denken dat mijn winkel geluk brengt. Ik merk dat meer mensen mijn winkel binnenstappen. Anderen hoeven aanvankelijk geen Staatslot, tot ze zien dat er een paar ton is uitgekeerd. Dan willen ze ineens toch meespelen. Zo werkt het.”
Welke plannen heb je om nog meer te halen uit de titel van ‘prijzenspecialist’? “Extra acties organiseer ik op dit moment niet zoveel. Dat vind ik te veel risico. De kosten van bijvoorbeeld een iPod die ik weggeef, moet ik toch weer compenseren met de verkoop van extra loten. Liever plaats ik advertenties in de krant om mensen attent te maken op een trekking. Wanneer er een trekking is, komen de mensen toch als eerste weer naar mijn winkel.”
‘Ik sta ermee op en ga ermee naar bed’ Tekst: Natasha Smit Fotografie: Eric Muijderman
John Monnik en Wim van Vuure
‘Ik had een lot met een waarde van ruim 14 miljoen euro in mijn handen’ Het was letterlijk knallen voor John Monnik en Wim van Vuure op Oudjaarsavond 2011. De Jackpot van 14,1 miljoen euro bleek in hun winkel verkocht. Voor de Oudejaarstrekking van dit jaar stonden er rijen met mensen voor de winkel. Hoe verliep die Oudjaarstrekking van 2011? “De Jackpot van 14,1 miljoen euro viel op een Boulevardspel waar in totaal 65 mensen in meespeelden. Eén iemand speelde met tien delen. Die is in één klap miljonair geworden. Op die Oudejaarsavond werden wij om drie uur ’s nachts gebeld door een klant, die vertelde dat bij ons de Jackpot was gevallen. Verrek, het is wáár, zagen we. We hebben meteen alle klanten ge-sms’t en een glas champagne gedronken. Op 1 januari stond een aantal medewerkers van de Staatsloterij al vroeg in de winkel. Ik had een lot met een waarde van 14,1 miljoen euro in mijn handen, dat ik zo snel mogelijk kwijt wilde!”
De winnaars blijven verder anoniem, maar de winkel mag wel uitpakken. Hoe heeft u daar gebruik van gemaakt?
“Wij wilden met alle prijswinnaars een leuke avond organiseren, maar dat vond de Nederlandse Staatsloterij niet zo’n goed idee. Een aantal klanten kwam echter toch met champagne aanzetten en wij hebben onze gasten op gebak getrakteerd. Verder levert het veel publiciteit op. Zo stonden we op 2 januari 2012 op de voorpagina van De Telegraaf. Door al die aandacht is onze omzet behoorlijk gestegen. We zijn uitgeroepen tot het grootste verkooppunt van Nederland in 2012. Het winnen van zo’n grote geldprijs trekt ontzettend veel mensen aan. Het bord met die 14,1 miljoen hangt dan ook nog steeds in onze winkel. Het is een fantastisch argument om een gokje te wagen.”
Welke plannen heb je om nog meer te halen uit de titel van ‘prijzenspecialist’? “Door voort te borduren op ons geluk en te vertellen welke prijzen er bij ons vallen, hopen we nog meer mensen aan te trekken die samen willen spelen. Een Boulevardspel is dan ook goed voor de klantenbinding; mensen komen telkens ervoor terug. Bovendien staat Noord-Holland bekend als gokprovincie. In zes jaar tijd hebben we een aardige klantenkring opgebouwd en het geluk gehad dat er een grote prijs is gevallen. Daar staat of valt je succes mee.”
Tabaktueel | 49
Nieuw: Lucky Day Bonus Spel Vanaf 25 februari
•Tot 10x keer meer winnen •Nog meer spelplezier •Nog meer omzet voor u luckyday.nl