jaargang 12 nummer 4 september 2013
Zoete en frisse verleiders
Lekker plussen met snoepgoed @tabakswinkel #succesvol #ondernemen
Haal meer uit uw online communicatie Achter de schermen bij Agio
Van tabakszaadje tot smaakvolle sigaar
De advertentie van deze tabaksfabrikant is niet zichtbaar ivm de Tabakwet
jaargang 12 nummer 4 september 2013
Tabaktueel | jaargang 12 nummer 4 september 2013 Zoete en frisse verleiders
Lekker plussen met snoepgoed @tabakswinkel #succesvol #ondernemen
Inhoud
Haal meer uit uw online communicatie Achter de schermen bij Agio
Van tabakszaadje tot smaakvolle sigaar
4 Rooksignalen 6 Strenge Tabaksproductenrichtlijn komt eraan 8 Winkelfeest in Doetinchem 10 Stationary, Office & Convenience Days Compleet nieuw concept voor kantoorvakbeurs 12 Interview: ‘De markt voor E-Smoking groeit hard’ 14 ‘Ik had altijd de droom om een eigen zaak te beginnen’ Ton van IJzendoorn begon midden in de crisis 16 Gluren bij de buren Hoe gaat het eraan toe op Schiphol? 18 Trend: minder kauwgum, meer verkoop van frismakers 20 Coverstory: Hoe online communicatie winst oplevert 25 Column HUUB 26 7 manieren om meer uit zoetwaren te halen Tips, trucs en trends van Cloetta 28 Zoete verleiders De meerwaarde van chocolade en suikerwerk 30 In de auto met… Jelle Huisman van De Lotto
Voorwoord Wat een heerlijke zomer hebben we achter de rug. Tropische temperaturen, iedereen heeft een zonniger humeur en buiten zijn mensen overal op zoek naar verkoeling. Daardoor kom je soms zomaar op nieuwe ideeën. Is het u bijvoorbeeld opgevallen hoeveel scholieren, studenten en forensen onderweg op de fiets even stoppen voor verfrissing? Naast ijs doen vooral frisdranken het goed. Daarom zijn we eens op bezoek gegaan bij D-Drinks, een distributeur van gezondere en alternatieve frisdranken, die voor de tabaks- en gemakswinkel een onderscheidende en hard lopende omzetmaker kunnen betekenen. Want frisdranken verkopen niet alleen in de zomer, maar elke dag. Een andere categorie van frismakers waar elke dag klanten voor komen, zijn de zoetwaren en mondverfrissers. Nederlanders snoepen graag: in 2012 gaven we met z’n allen 3,6 miljard uit aan snoepgoed. Wel zijn er verschuivingen waar we ook in onze branche op in moeten spelen. Zo loopt de kauwgumverkoop terug, maar die van de mints stijgt juist behoorlijk. Daar wilden we natuurlijk meer van weten. In gesprek met snoepproducenten Perfetti van Melle, Cloetta (voorheen Leaf) en Storck hebben we gevraagd we naar opkomende consumententrends, slimme manieren om meer uit het snoepschap te halen en de meerwaarde van zoete verleiders. Behalve om verleiding draait het in de winkel ook steeds meer beleving. In Doetinchem waren we te gast op een Winkelfeest van de Lotto bij een tabakszaak waar een prijs van maar liefst 1 miljoen euro is gevallen. Een feest waar nog lang over wordt nagepraat, want reken maar dat veel Lotto-spelers uit de buurt de komende tijd speciaal naar dit sigarenmagazijn rijden! Over sigaren gesproken: in België kregen we een exclusief kijkje in de Agio-fabriek en op reportage in Curaçao spraken we met een tabakswinkelier die rijke Amerikaanse toeristen adviseert over mooie Cubanen. Overigens kan sfeer creëren, en de winkel op de kaart zetten, zowel binnen als buiten de muren van de zaak. Lees bijvoorbeeld de ervaringen van de vier ondernemers die heel actief zijn op het web. Leuk is dat elke winkeleigenaar de digitale kanalen kiest die bij hem passen: de een trekt nieuw publiek met zijn website, de ander verkoopt via zijn webwinkel aan consumenten ver buiten de regio en weer anderen binden met nieuwtjes en acties op sociale netwerken zowel bestaande als nieuwe klanten aan zich. Blijf dus – ondanks de beperkingen van bijvoorbeeld de aankomende strenge Europese Tabaksproductenrichtlijn – vooral buiten de box denken! Veel leesplezier,
Thijs Dekker Tabaktueel Magazine
31 Reportage: Rondleiding bij Agio 34 Bekende Roker: Bep het Medium 36 Kennismaken met de dorstlessers van D-Drinks 38 Reisreportage De rovers, slaven en dushi’s van Curaçao
Colofon
43 Column Bob Jong
Eindredactie: Tabaktueel, Fnidsen 115, 1811 NA Alkmaar tel (0226) 331 018 e-mail info@tabaktueel.nl web www.tabaktueel.nl
44 Opnieuw beginnen Lars Winkel heeft het helemaal naar zijn zin in Volendam
Vormgeving, DTP en druk: Buro van Amstel, Lamoraalweg 78, 1934 CB Egmond aan den Hoef tel (072) 850 0930 e-mail info@burovanamstel.nl web www.burovanamstel.nl
46 Hoe is het nu met… Van Toor Cigar Enjoyment
Redactie en copy: Naomi Querido, tel (035) 888 3800 e-mail naomi@tabaktueel.nl
48 Waarheid of mythe? Manneken Pis op het pakje Camel
Medewerkers aan dit nummer: Marco Barneveld, Mirthe Diemel, Wilma Gudmundsson, Robbert Frank Hagens, Bob Jong, Pien Koome, René Koster, Eliane Mendes, Dennis van Renesse, Huub Schultz, Natasha Smit en Brigitte de Swart
50 De Klant: Gert Brunink
Abonnees, advertenties & traffic: Marleen Houtenbos tel (0226) 331 018 e-mail marleen.houtenbos@tabaktueel.nl Tabaktueel is niet verantwoordelijk voor eventuele druk- en/of zetfouten in deze uitgave.
Tabaktueel | 3
Rooksignalen | Tabaktueel
Wordt roken weer hip?
J
onge, hippe middelbaar en hoger opgeleide dames en heren in Amsterdam rookten in 2012 meer dan in 2008, concludeert de GGD in een grootschalig gezondheidsonderzoek. Lageropgeleiden en niethoofdstedelingen zijn minder gaan roken.
38.000 sigaretten in de kelder
Het percentage mannelijke rokers is gestegen van 29 procent in 2008 naar 34 procent in 2013. Hetzelfde geldt voor de jongvolwassenen. In 2008 rookte 29 procent van de jongeren van 19 tot en met 34 jaar. Dat percentage is opgelopen naar 35 procent.
A
l 93 jaar paft Helmut Schmidt zich lustig door het leven. De oudbondskanselier rookt gemiddeld een pakje per dag van zijn mentholsigarettenmerk Reyno. Hoewel op leeftijd, weet de krasse knar heel goed dat de Europese Commissie heeft voorgesteld om mentholsigaretten te gaan verbieden. Schmidt heeft daarom een voorraad van 38.000 sigaretten in zijn kelder gelegd. Daarmee kan hij in elk geval onbezorgd roken tot zijn 100e verjaardag.
Sinds 1994 daalde het percentage rokers in de hoofdstad juist sterk van 39 procent in 1994 naar 27 procent in 2008. Deze daling lijkt niet door te zetten. Met een percentage van 28 procent roken Amsterdammers meer dan gemiddeld in Nederland (23 procent).
Gamen in de rookpauze S
peciaal voor rokers die hun rookpauze willen veraangenamen heeft vloeiproducent Mascotte een game uitgebracht die precies een break lang duurt (vijf minuten) en met één hand te spelen is. Tijdens The Game That Lasts A Break bevindt de speler zich met zijn shagje in een ruimte waar niét gerookt mag worden en wordt hij achterna gezeten. Wie het snelst in de rokersruimte terechtkomt en binnen de tijd van een break de meeste levels weet te unlocken, maakt kans op de Gouden Zippo. De game maakt onderdeel uit van de Mascotte Break Service en is gratis te downloaden in de de App Store of Google Play.
4 | Tabaktueel
Een strand zonder zwerfpeuken
O
nder het motto Laat je peuk niet alleen hebben de gemeente Noordwijk, NederlandSchoon en Japan Tobacco International (JTI) deze zomer slimme peukenvoorzieningen gemaakt om het strand schoon te houden. Zo deelden promotieteams gelikte zakasbakjes uit en zijn langs de strandopgangen en bij de boulevard speciale DropPits geplaatst. De gemeente is blij met het initiatief van JTI. De tabaksmultinational gelooft in een gezamenlijke aanpak en richt zich met de campagne op de bereidwilligheid van rokers om hun peuken op te ruimen te vergroten.
Meer weten over de campagne? Kijk op www.laatjepeuknietalleen.nl.
Tabaktueel | Rooksignalen
MoneyGram-diensten in postkantoren
P
ostNL Postkantoren biedt sinds kort money transfers van MoneyGram. Met de MoneyGram-diensten kunnen consumenten en zakelijke klanten per direct contant geld over te maken aan familie, medewerkers of bedrijven in binnen- of buitenland. Klanten kunnen zonder bankrekening of creditcard en slechts met een geldig identiteitsbewijs tot 2.000 euro per transactie overmaken of ophalen. De MoneyGram-dienstverlening is inmiddels op ruim dertig postkantoren in Nederland beschikbaar. PostNL wil de dienst uitbreiden naar 500 postkantoren, ook in tabaks- en gemakswinkels.
Ondertussen in… Zimbabwe
Nog nooit was de vraag naar tabakszaad zo hoog als dit jaar, meldt de Zimbabwe Herald: meer dan 15.000 boeren in het Afrikaanse land starten dit seizoen voor het eerst met het verbouwen van tabak. Er is al meer dan een ton (100.000 kilo) zaad verkocht. Ter illustratie: vijf gram tabakszaad is voldoende om één hectare land in te zaaien.
Amerika
Playboy lanceert dit najaar een premium lijn e-sigaretten op de Amerikaanse markt. De high end collectie voor ‘consumenten die de Playboy-lifestyle omarmen’, bevat e-sigaretten in verschillende smaken, met en zonder nicotine en zowel in disposable als oplaadbare variant. (http://playboyecigs.com)
D
Vuur voor fashionista’s
e vrolijke en kleurrijke limited edition aanstekers die fabrikant BIC samen met sieradenmerk Otazu heeft ontworpen, passen perfect in het huidige modebeeld. Op de aanstekers uit de Miss Bic by Otazu collectie staat bovendien een QR-code, waarmee consumenten 10 procent korting krijgen in de webshop van Otazu.
Schotland
Onderzoekers van het Centre for Tobacco Control Research aan de Stirling University in Schotland testen een sigarettenverpakking die een gezondheidswaarschuwing begint te zingen, elke keer als de roker het pakje opent. De eerste testgroep, vrouwen tussen de 16 en 24 jaar, vonden de gesproken waarschuwingen ‘vervelend en effectief.’ (bron: The Scotsman)
Tabaktueel | 5
De advertentie van deze tabaksfabrikant is niet zichtbaar ivm de Tabakwet
Ingrijpende veranderingen op komst
Tabaktueel | Actueel
Strengere Europese tabaksregels om roken te ontmoedigen Op 9 en 10 september buigt het Europees Parlement zich over de herziening van de Tabaksproductenrichtlijn. De voorstellen van de Europese Commissie en de Raad van Ministers worden dan uitgewerkt tot concrete regelgeving voor de lidstaten. Wat kunnen we verwachten? Gezondheidswaarschuwingen van 75 procent op beide kanten van sigaretten-, shag- en waterpijptabaksverpakkingen. Een verbod op sigaretten met kenmerkende aroma’s, zoals vanille of menthol. En slim-sigaretten moeten uit de schappen verdwijnen. Het zijn slechts een paar voorstellen van de Europese Commissie voor de nieuwe Europese Tabaksproductenrichtlijn waarover de komende weken druk wordt vergaderd in het Europees Parlement.
Grondige revisie De Tabaksproductenrichtlijn stamt alweer uit 2001. Vrijwel meteen na de invoering ervan drongen de Raad van Ministers, die bestaat uit de regeringsleiders van de 28 lidstaten van de Europese Unie, en het Europese Parlement, al aan op een herziening. De huidige tabaksproductenrichtlijn bevat namelijk vooral voorschriften over de productie, presentatie en verkoop van tabaksproducten. Maar er zijn inmiddels nieuwe feiten bekend over onder meer aroma’s in tabaksproducten en het effect van gezondheidswaarschuwingen op bijvoorbeeld sigarettenpakjes. Bovendien hebben lidstaten in de tussentijd uiteenlopende beleidsmaatregelen doorgevoerd, waardoor wet- en regelgeving binnen de Europese Unie steeds meer uiteenloopt.
Vergaande voorstellen In de afgelopen tien jaar heeft de Europese Commissie onder meer onderzoek laten verrichten naar de effectiviteit van de huidige Tabaksproductenrichtlijn en een publieke raadpleging gehouden, waarin Europese burgers zich mochten uitspreken over de economische, sociale en gezondheidseffecten van verschillende beleidsopties. Uit die enquête bleek dat er bijvoorbeeld te weinig draagvlak is voor vergaande maatregelen als de display ban, een verbod op het zichtbaar tonen van tabaksproducten in de winkel.
koop via internet en de bestrijding van illegale handel. Bovendien worden maatregelen voorgesteld voor producten waarvoor tot nu toe geen specifieke regeling bestond, zoals elektronische sigaretten en voor roken bestemde kruidenproducten.
Discussiepunten Voordat de maatregelen effectief worden, moeten de voorstellen eerst nog door verschillende organen worden goedgekeurd. Zo hebben de Raad van Ministers en de commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (ENVI) van het Europees Parlement afgelopen zomer ingestemd met het voorstel van de Europese Commissie, maar er ook een aantal amendementen aan toegevoegd. Er bestaat bijvoorbeeld nog discussie over het verwijderen van merken op pakjes (de zogenaamde plain packages), een verbod op internetverkoop in de hele EU en het reguleren van de nicotinehoudende e-sigaret tot medisch product.
‘Er wordt nog gesproken over plain packages’
Jongeren ontmoedigen Op 19 december 2012 heeft de Europese Commissie haar plannen gepresenteerd voor het aanscherpen van de Tabaksproductenrichtlijn. De maatregelen zijn in het bijzonder toegespitst om roken onder jongeren te ontmoedigen. Zo zijn de verplichting om afbeeldingen van rokersaandoeningen op tabaksverpakkingen te plaatsen en het verbod op kenmerkende smaken bedoeld om aantrekkelijke verpakkingen en smaken niet als marketingstrategie te kunnen inzetten. Sigaren- en pijptabak mogen vooralsnog wel hun aroma’s behouden, voornamelijk omdat deze tabaksproducten nauwelijks door jongeren gerookt worden. Verder bevat het voorstel regels voor de grensoverschrijdende ver-
Tekst: Naomi Querido
Volgende stappen Begin september is het de beurt aan het Europees Parlement om het voorstel te bespreken. Verschillen tussen de visie van de Raad van Ministers en het Parlement moeten dan worden uitgewerkt om tot één beleid te komen. Als de herziening van de Tabaksproductenrichtlijn in 2014 wordt goedgekeurd, moeten de nieuwe regels daarna nog worden omgezet in nationale wet- en regelgeving. De verwachting is dat het strenge tabaksbeleid uiterlijk in 2016 ook in Nederland is ingevoerd.
Tabaktueel | 7
De vrouw van 1
Wanneer er in uw zaak een lot verkocht wordt waar een grote prijs op valt is dat, naast geweldig voor de winnaar, geweldige publiciteit voor uw zaak. De Lotto zet de verkopers van een winnend lot in het zonnetje met zogenaamde winkelfeesten. Deze maand was het raak bij Henny Dimmedaal, de vrouw van 1 miljoen euro. Wie had ooit kunnen bevroeden dat Henny Dimmedaal deze maand wederom in Tabaktueel te bewonderen zou zijn? Ze stond er tenslotte in het vorige nummer al in met een uitgebreide reportage over haar tabakszaak in Doetinchem. Wij hadden het in alle nederigheid niet kunnen bedenken. Maar ja, de gelukkige winnaar van één miljoen keiharde Lotto-euro’s kon vorige maand ook alleen nog maar dromen wat hij met zoveel cash zou kunnen doen. Nu kan hij die dromen waar gaan maken. En dat enkel en alleen omdat hij op een zonnige zomerdag bij Sigarenmagazijn Dimmedaal een Lotto-lot kocht.
bij Henny een lot kochten er fiks rijker van werden. “Ik heb al twee keer een lot verkocht waar een ton op viel en één keer een lot dat twee ton waard was”, vertelt de Doetinchemse onderneemster. “Ze zeggen wel eens dat de duivel op één hoop schijt. Nou, je zou het bijna gaan geloven.”
Tip van Jasper
Henny is zelf ook nog een tikje beduusd van alle aandacht. “Ik sta nooit in tijdschriften en nu twee keer achter elkaar”, lacht de blije winkeleigenaresse. Het is niet de eerste keer dat klanten die
Rayon Manager Jasper Baarslag van de Lotto is bezig ballonnen en vlaggen op te hangen. Hij heeft er plezier in. “Het is toch hartstikke leuk dat ik mensen blij mag maken?”, glundert hij. “Henny is één van de topverkopers hier in Doetinchem,” weet Jasper. “Ach, eigenlijk verkoop ik te weinig,” grapt Henny, om vervolgens serieus die opmerking weer te ontkrachten. “Nee hoor. Dat ik goed verkoop en dat er hier prijzen vallen, is puur toeval. Je kunt mensen niet dwingen iets te kopen. En het aanbieden, daar moet je mee oppassen,
8 | Tabaktueel
Tekst en fotografie: Marco Barneveld
Duivel en de hoop
1 miljoen euro
Tabaktueel | Actueel
vind ik. Voor je het weet, stoot je iemand voor het hoofd als ze het bijvoorbeeld niet kunnen betalen. Maar gewoon die uitslag op de toonbank plakken met plakband, dat werkt wel. Mensen kijken er toch op. Dat is een tip die ik van Jasper kreeg. Die helpt altijd goed met advies.”
Ambachtelijke ijsjes Wanneer er een grote prijs valt bij een winkelier, komt de Lotto langs om bij de verkoper een winkelfeest te geven. Henny krijgt een grote bos bloemen, een heerlijke fles Moët et Chandon champagne en een prachtige taart. Die taart wordt uiteraard gedeeld met de klanten die mee komen feesten. Geen zin in taart? Dan mogen ze ook een ijsje. Maarten Kroeb van cateraar SuperAmbachtelijk gaat steevast mee om het feestgedruis nog meer op te leuken met zelfgemaakt ijs, koffie of stroopwafels. Een oudere heer met wit haar en een rood gezicht komt de winkel binnen. “Wat is hier allemaal aan de hand,” vraagt hij met een glimlach. “Iemand heeft hier één miljoen euro gewonnen, meneer Adden,” vertelt Henny. “Wilt u een stuk taart om het te vieren?” “Nou zeg, is de bakker soms ook jarig,” knipoogt meneer Adden. “Maar lekker, doet u maar.”
Vakantie Meer en meer mensen stromen het kleine tabakswinkeltje met maar 24 vierkante meter vloeroppervlak binnen. De één blieft een ijsje, de ander een taartje. Iedereen vindt het spannend om te weten wie nu die mysterieuze persoon is die één miljoen euro gewonnen heeft. “Wie weet is het wel de buurman,” oppert een oudere dame, net voordat ze een flinke lik neemt van een versgetapt ijsje met slagroom. “Als die winnaar op vakantie is, dan blijft hij waarschijnlijk nog wel even op reis,” grapt een ander. Maar helaas. Over de winnaar wordt niets bekend gemaakt. “Hoe vaak geef jij nou dit soort winkelfeestjes?” vragen wij aan Jasper. “In mijn rayon vallen dit soort grote prijzen toch wel vijf à zes keer per jaar”, vertelt hij trots. “En De Lotto heeft dit jaar in totaal, dus voor al onze producten, al bijna dertig winkelfeestjes gegeven.” Nóg een feestje binnen het winkelfeestje is dat de eerste honderd klanten gratis een lot van de Lotto krijgen. Aangeboden door Henny, aan iedereen die wat bij haar koopt. Nou, dat willen de klanten wel. Het is dringen. Meneer Adden verwoordt het nog het best. Met een grote grijns: “Mocht het zo zijn dat de duivel inderdaad op één hoop schijt, dan wil ik best op die hoop zitten.” En gelijk heeft hij.
Tabaktueel | 9
Op de Office, Stationar staan inspiratie Het nieuwe vakevent Office, Stationary & Convenience Days is geen traditionele vakbeurs. Natuurlijk zijn er trendy producten te spotten en te bestellen, maar het draait ook om kennisoverdracht, beleving en inspiratie. ‘Verbreed je horizon!’ De naam Office, Stationary & Convenience Days klinkt nieuw, maar doet ook een belletje rinkelen. Hoe zit dat? Initiatiefnemer Krijn ten Hove: “Een paar jaar geleden waren er beurzen met namen als de Stationary Days, Office World en het National Convenience Event. Die bestaan niet meer. In dit nieuwe beursconcept, dat we ontwikkeld hebben voor de markt van kantoorartikelen, boeken, speelgoed en stationary, klinken die namen nog wel door. Daarnaast hebben we de Paper & Convenience Show overgenomen. Al het goede daarvan komt terug in de nieuwe vakbeurs.”
len moet voor tachtig procent van de omzet zorgen. De fabrikant wil echter ook graag de andere tachtig procent van zijn gamma kunnen tonen en de ondernemer is op zoek naar onderscheid. Om die twee bij elkaar te brengen is een vakbeurs een geschikt platform. Wel in een moderne vorm: deze beurs is gericht op oriëntatie en informatie, waarmee de ondernemer ná de beurs kan inkopen.”
Dus de aloude ‘beursvloer’ met stands blijft gewoon intact.
“De traditionele vakbeurs, met stands waar mensen langs slenteren, is passé. Ondernemers kunnen namelijk prima bestellen via de vertegenwoordiger, telefoon, fax of het web. Groothandels bieden bovendien steeds meer mogelijkheden voor one stop shopping. Maar een groothandel maakt voor het samenstellen van het assortiment een commerciële afweging: twintig procent van de artike-
“Nee, zeker niet! We hebben gekozen voor een Handelsplein, waar je producten kunt zien en kopen. En je kunt je laten inspireren in verschillende belevingswerelden. Een voorbeeld? In de tabaks- en gemakswinkels neemt de verkoop van speelgoed en spellen toe. Op het speciaal ingerichte Spellenplein krijgen ondernemers de gelegenheid om alle spelaanbieders – van Jumbo en Ravenstein tot nicheleveranciers – te ontmoeten. En in speciale speeddatesessies legt de fabrikant in een paar minuten uit hoe een spel gespeeld wordt. Met goede uitleg over het spel, de doelstelling en de doelgroep krijg je dan kennisoverdracht waar je als ondernemer concreet iets mee kunt in de winkel. Die informatie heeft een meerwaarde die geld oplevert.”
10 | Tabaktueel
Tekst: Eliane Mendes
Wat is de aanleiding om het vakevent in een heel nieuw jasje te steken?
Tabaktueel | Actueel
y & Convenience Days en kennis voorop Wat kan de ondernemer nog meer vinden op het Handelsplein? Zijn er nieuwe productcategorieën en groeimarkten? “Allereerst groeit de markt voor kantoorartikelen. De vraag neemt toe naar luxe schrijfwaren, back-to-school artikelen en benodigdheden voor het thuiskantoor. Op de vakbeurs kun je de nieuwe merken en collecties in het office segment vinden, maar ook nieuwe markten ontdekken om je mee te differentiëren. Denk bijvoorbeeld aan leesbrillen, gifts, accessoires voor de smartphone en tablet of usb-producten. Waar we afgelopen voorjaar 77 leveranciers op het plein hadden staan, zijn dat er nu al meer dan honderd. Dat geeft de bezoeker de gelegenheid om te kijken met welke apartere artikelen je lokaal het onderscheid kunt maken ten opzichte van je buurman. Retail heeft beslist toekomst. Mensen kopen nu eenmaal van mensen. Maar je hebt wel onderscheid en beleving in de winkel nodig om te overleven.”
Reiken jullie op de beurs ook handvaten aan om dat onderscheid te maken? “Absoluut, het thema is niet voor niets ‘Succesvol Ondernemen’. Kennisoverdracht en inspiratie opdoen staan centraal. Verbreed je horizon! Zo zijn er elke dag twee ondernemers die vertellen over hun succesvolle aanpak. Boekhandel Paagman in Den Haag is bijvoorbeeld zeven dagen per week geopend, heeft een heuse bistro in de winkel en elke zondag zijn er schrijvers in de winkel
die op dat moment in de actualiteit staan. In een half uur praten hij en andere ondernemers de beursbezoekers bij over hun manier om creatief te ondernemen in retail. Verder zijn er workshops en seminars over bijvoorbeeld het omgaan met adviesprijzen, verkoop-trainingen of de boekenmarkt van de toekomst.”
Een andere tendens is dat consumenten online kopen. Krijgt de ondernemer ook tools om die concurrentie aan te gaan? “Het aandeel ‘webverkoop’ wordt vaak behoorlijk overschat; voor batterijen, sigaretten of kantoorartikelen gaat het overgrote deel van het publiek toch liever naar een fysieke winkel. Dat is sneller, je kunt producten aanraken, een toelichting krijgen én ermee teruggaan indien er iets aan scheelt. Wel loont het om te werken aan je online zichtbaarheid. In het congres E-Commerce en de workshops over social media gaan we daar uitgebreid op in. Het gaat erom dat de ondernemer zélf in beweging komt. Een sfeer creëren die mensen uitnodigt om naar de winkel te komen, een gesprek aangaan met klanten in plaats van wachten tot ze naar de toonbank komen en bijverkoop stimuleren: dát gaat de komende jaren het verschil maken. Op de vakbeurs krijg je een stevige dosis inspiratie en concrete ideeën, die het ondernemersbloed door je aderen zal doen stromen!”
De Stationary, Office & Convenience Days worden gehouden op zondag 15, maandag 16 en dinsdag 17 september in de Brabanthallen in Den Bosch. Meer informatie of meteen gratis aanmelden? Surf naar www.socdays.nl
Tabaktueel | 11
Roken 2.0
E-smoking geeft verkoopimpuls aan het nieuwe roken De verkoop van de E-Smoker blijft maar stijgen. En de spraakmakende commercial van E-Smoking die sinds enkele weken op televisie te zien is, doet de vraag naar de navulbare varianten van de marktleider in het nieuwe roken alleen nog maar meer groeien.
Jullie televisiecampagne heeft behoorlijk wat stof doen opwaaien! Importeur Jarno van Galen: “Dat klopt, met de reclamecampagne hebben we een bereik gehad onder 2,6 miljoen mensen. Eerst met korte spotjes op RTL Gemist en de afgelopen weken ook op televisie. Het is een gedurfde reclame; we willen in één keer onze naam vestigen. Op dit moment overwegen we om in december een nieuwe campagne te lanceren, maar dat beslissen we zodra we weten wat deze reclame heeft gedaan voor onze groei en omzet. Het gaat al hard en we willen wel aan de vraag kunnen blijven voldoen, want we investeren ook volop in het netwerk van tabakswinkels dat E-Smoking verkoopt.”
Online loopt de verkoop goed, maar zeker ook in de tabaksspeciaalzaak groeit de vraag explosief. Veel consumenten surfen namelijk naar onze website of die van onze exclusieve distributeur TGC Trading, maar schaffen het product liever aan in een fysieke winkel. E-Smoking hoort thuis in de rokersspeciaalzaak, waar kennis is en advies gegeven kan worden. Het is dus niet ‘bricks tegen clicks’, maar juist de combinatie die voor alle partijen positief uitpakt.”
Het zijn wel behoorlijk grote dozen waar de winkel ruimte voor moet vrijmaken. Waarom is dat?
“Ik ben ervan overtuigd dat de twee kanalen elkaar versterken. Als importeur zorgen wij voor de zichtbaarheid van E-Smoking. Met de campagne, uitleg-filmpjes en het investeren in online vindbaarheid van ons merk, maar ook door op de website alle verkooppunten te tonen.
“Bewust hebben we zes jaar geleden bij de introductie van E-Smoking gekozen voor een grote, luxueuze box. Het is een premium product en dat mag het ook uitstralen. Verder is het commercieel heel interessant: de marge is meer dan 30 procent, de markt ervoor groeit en E-Smoking is niet overal verkrijgbaar. Wat er allemaal in zo’n starterskit zit? In het E-Smoking Premium Starterspack zitten twee batterijen, een lader, een usb-adapter en zes patronen. Als je de patroon op de batterij schroeft, is de E-Smoker klaar voor gebruik. Eén patroon staat gelijk aan ongeveer 16-18 sigaretten en de batterij gaat ongeveer een half patroon mee.”
12 | Tabaktueel
Tekst: Naomi Querido
In de reclamespots verwijzen jullie consumenten inderdaad nadrukkelijk naar de betere tabaksspeciaalzaak. Waarom kiezen jullie voor zowel online als verkoop via de tabakswinkel?
‘We zijn overtuigd van ons product. Daarom delen we 1.500 gratis starterskits uit’
Tabaktueel | Actueel
Na de eerste zes patronen komt de klant terug naar de winkel voor navullingen. Wat voor patronen zijn er zoal verkrijgbaar? “De navullingen komen in vijf verschillende smaken: regulier, menthol, vanille, chocolade en koffie. Verder is elke smaak verkrijgbaar in vier nicotinesterktes, te weten hoog (16 mg), gemiddeld (11 mg), laag (6 mg) en nicotinevrij. Het is aan te raden om alle twintig varianten op voorraad te hebben, al kun je van een smaak als chocolade natuurlijk minder inslaan dan van hardlopers als regulier en menthol.”
momenteel overspoeld met disposables. Door de grote concurrentie daalt vaak de kwaliteit van de producten, terwijl in dit premium segment de kwaliteit en rookervaring voorop staan.”
Hoe zit het met de positie tegenover reguliere tabaksproducten?
Wat is het verschil tussen E-Smoking en disposable e-sigaretten? “E-Smoking biedt een aantal belangrijke voordelen: door de oplaadbare batterijen belanden er veel minder batterijen bij het afval en dat is beter voor het milieu. Daarnaast is de E-Smoker licht en klein; net zo groot als een gewone sigaret. Dat voelt dus veel natuurlijker aan. Verder is er een groot kwaliteitsverschil. De markt wordt
“In commerciële termen ligt de marge op patronen hoger dan op tabak en is de omloopsnelheid dezelfde, want één navulling bevat het equivalent van 16 tot 18 sigaretten. Bovenal vormt E-Smoking een logische aanvulling op het assortiment. Rokers zoeken alternatieven, ondersteuning bij het stoppen of gebruiken E-Smoking naast andere tabaksproducten. Dat we geloven in het nieuwe roken, blijkt wel uit onze introductieactie. Voor elke nieuwe klant hebben we een gratis basis-pakket en opbergdoos ter waarde van 69,95 euro en vanuit TGC een display aanstekers ter waarde van 50 euro. En wie E-Smoking in de winkel heeft, verkoopt het ook!”
( advertentie )
Ook profiteren van een gratis pakket t.w.v. € 119,95? Tabaktueel | 13 Neem direct contact op met TGC Trading: 013 - 57 22 959
Binnenkijken bij een kersverse ondernemer
‘Als het hier niet lukt om een zaak tot bloei te brengen, dan lukt het nergens’
Ton van IJzendoorn van Vivánt Kerckebosch
Soms is er voor succesvol ondernemen niet veel meer nodig dan een gezonde dosis lef en een goed stel hersens. Voormalig butler Ton van IJzendoorn begon midden in de crisis zijn Vivánt Kerckebosch in het groen beboste Zeist. ‘Deze winkel wordt een daverend succes!’ De gloednieuwe winkel in de groene buitenwijk van Zeist ligt er stralend bij. De boeken die op een groot meubel liggen uitgestald, maken nieuwsgierig om de kaften nader te bekijken. Ook het mooi gesorteerde tijdschriftschap oogt uitnodigend. “Hoewel de winkel pas een paar maanden open is, kan ik al leven van de omzet”, vertelt kersverse ondernemer Ton van IJzendoorn met een grote glimlach. “Elke dag stappen meer mensen deze winkel binnen. Ik ben ervan overtuigd dat ik van Vivánt Kerckebosch een daverend succes kan maken.”
grote klap”, vertelt de Zeister eerlijk. “Toch ben ik niet bij de pakken neer gaan zitten en heb ik meteen een nieuw plan gemaakt. Ik had altijd al de droom om een eigen zaak te beginnen. Die kans heb ik nu gekregen.”
Jarenlang werkte Van IJzendoorn als butler bij een rijke familie in het chique Bosch en Duin. Op het grote landgoed stuurde hij als huismeester het personeel aan, deed hij kleine klusjes en organiseerde hij grote feesten en partijen voor de familie. Maar zijn baas raakte in financiële problemen en daardoor kwam de 47-jarige vader van vier kinderen plotseling op straat te staan. “Dat was een
Aanvankelijk had Van IJzendoorn zijn pijlen niet op de tabaksdetailhandel gericht, maar toen zijn oog op dit vrijstaande winkelpand in Zeist viel, dat maar liefst honderd vierkante meter winkeloppervlakte beslaat, was de keuze snel gemaakt. “Er heeft altijd een tabakswinkel in het pand gezeten, maar die is vorig jaar failliet gegaan door mismanagement. In de wijk bleek een grote behoefte aan een nieuwe tabaks-en gemakszaak. In Kerckebosch staan zo’n zeven bejaardentehuizen en die oudjes hebben geen zin om voor een rolletje plakband of pakje sigaretten naar het centrum te reizen. Dat halen ze liever bij mij.”
14 | Tabaktueel
Tekst en fotografie: Natasha Smit
‘Ik had altijd al de droom om een eigen zaak te beginnen’
Huismeester
Tabaktueel | Ondernemer
Voorzichtige begroting Samen met zijn neef, die accountant is, stelde Van IJzendoorn eerst een ondernemingsplan op. “We zijn uitgegaan van een voorzichtige en redelijke begroting. Ik neem weinig risico. Zo zit mijn prognose bijna twee ton onder de omzet van de vorige eigenaar. Maar daarmee kan ik mijn gezin al onderhouden”, vertelt de ondernemer. “Ik maak me er eigenlijk ook niet druk over: dit is een rijke buurt. Als het hier niet lukt om de zaak tot bloei te brengen, dan lukt het nergens.” In Kerckebosch wonen voornamelijk hoogopgeleide oudere mensen. “De financiële crisis voelen de mensen hier nauwelijks. In deze buurt verdienen de bewoners gemiddeld zo’n anderhalve ton per jaar. Mijn klanten hoeven bij impulsartikelen als wenskaarten of lectuur niet na te denken of hun budget de aankoop wel toelaat.” Het pand stond bijna tien maanden leeg; het merendeel van de clientèle van de oude eigenaar is vertrokken. Hoe slaagt de net gestarte ondernemer erin om klanten naar zijn nieuwe winkel te trekken? “De buurt is erg blij dat er weer een tabakswinkel geopend is”, vertelt Van IJzendoorn. “De reacties van de mensen zijn hartverwarmend: ‘Oh wat geweldig dat jullie er weer zijn’, hoor ik veel terug. Ook heb ik geadverteerd in lokale media als de Stadspers en de Nieuwsbode. Verder heb ik twee acties gedaan in het tijdschrift Schitterend Zeist bij een special over Kerckebosch. Lezers kregen twintig procent korting op kantoorartikelen, en bij het oplossen van een puzzel konden ze een waardebon winnen. Dat trekt mensen.”
‘Kerckebosch is echt een boekenbuurt’
Boeken en iPads Natuurlijk moet het assortiment goed aansluiten op de behoeften van de klant. Hoe heeft Van IJzendoorn – zonder ervaring – productgroepen gekozen en de winkel ingericht? “Vivánt heeft me daar enorm bij geholpen”, vertelt de Zeister ondernemer. “Zij hebben me in contact gebracht met alle leveranciers en geadviseerd over welke producten het goed zouden kunnen doen in de zaak. Dat is ook zo fijn aan de ondersteuning van een winkelformule: zij helpen je precies op die punten waar je ze nodig hebt. Overigens vullen de tabak, wenskaarten en tijdschriften al snel driekwart van de winkel. Ik heb dat aangevuld met een ruim assortiment kantoorartikelen en een groot rek met boeken. Met die boeken denk ik mijn slag te gaan slaan. Kerckebosch is echt een boekenbuurt. Mijn klanten lezen veel en kopen of bestellen hier hun boeken. Een boek is bovendien een impulsproduct. Mensen stappen de winkel binnen voor een wenskaart of een pakje sigaretten en nemen meteen een boek mee.” Hoewel nu vooral oudere clientèle de winkel binnenstapt, heeft de voormalig butler ook oog voor de behoeften van jongere klanten. “Zo heb ik meteen de tijdelijk verkrijgbare aluminiumverpakking van Marlboro besteld; die verkopen ze niet bij de supermarkt en juist zoiets spreekt jongvolwassenen aan. Binnenkort start ik ook met speciale acties, zoals het verloten van een iPad mini, om jonger publiek binnen te trekken. Als ze mijn winkel eenmaal binnen zijn geweest, komen ze zeker terug. Daar ben ik van overtuigd!” Vivánt Kerckebosch Hoogkanje 2B 3708 DJ Zeist T: (06) 33 77 76 39
Tabaktueel | 15
Snuffelen op Schiphol
‘Minder dan de helft van onze klanten heeft de Nederlandse nationaliteit’ Ruim 51 miljoen passagiers wandelen jaarlijks langs de winkels achter de paspoortcontrole op Schiphol. In de drie grote ‘combiwinkels’ kunnen reizigers onder meer chocolade, alcohol en tabak kopen, vaak belasting- en accijnsvrij. Directeur Schiphol Airport Retail Peter-Jan Rozenberg neemt ons mee naar de wereld van travel retail. Wat voor assortiment bieden jullie in de See Buy Fly winkels? Peter-Jan Rozenberg: “Schiphol Airport Retail is een van de acht retailers achter de paspoortcontrole op de luchthaven. Wij exploiteren hier veertien winkels, waaronder speciaalzaken voor alcohol en chocolade en een aantal last minute-shops. In de drie grote combi-winkels kunnen nationale en internationale reizigers terecht voor chocolade, drank en tabak. Het travel retail-concept is overigens anders dan het aanbod in de lokale detailhandel in Nederland. Wat ons assortiment zo uniek maakt, is het grote aantal limited editions en premium artikelen dat wij bieden. Zo hebben we voor sigarenliefhebbers momenteel bijzondere collecties als de Cohiba 1966, de Montechristo 520 ED en in het najaar de Partagas E no. 2.”
naast de internationaal bekende merken ook specialties aan die vooral populair zijn in het Verenigd Koninkrijk en Ierland, zoals de shag Cutters Choice. Die wordt geproduceerd in Nederland door BAT.”
Komen er dan zoveel Engelse toeristen in de winkels? “Jazeker. Minder dan de helft van de klanten heeft de Nederlandse nationaliteit. Naast Engelsen zien we bijvoorbeeld veel reizigers uit Scandinavië, Amerika, Rusland en Azië. Op deze passagiers hebben we ons assortiment natuurlijk ook ingestoken. Zo zijn op dit moment de Chinese sigaretten heel populair. Chungwa staat zelfs op de tweede plaats in de ranglijst van onze best verkochte merken. Andere limited editions en vooraanstaande Chinese merken als Double Happiness, Shuangxi Filter, Liqun Long Filter en Yuxi Filter zijn iets minder succesvol, maar zorgen wel voor verfrissing in het schap.”
‘Het grote aantal limited editions maakt ons assortiment zo uniek’
Welke tabaksproducten en rokersbenodigdheden zijn er zoal verkrijgbaar? “Sigaretten, sigaren en shag maken samen meer dan 90 procent uit van ons tabaksassortiment. Daarnaast verkopen we verschillende pijptabakken en rokersbenodigdheden als sigarensnijders, aanstekers, vloei en filtertips. De omzetverhouding is 65 procent sigaretten en 15 procent sigaren. Opvallend is dat shag een aandeel van 20 procent voor haar rekening neemt: dat komt omdat behalve Nederlanders ook Engelsen graag Roll Your Own (RYO) kopen. Daarom bieden we
16 | Tabaktueel
Engelse, Russische en Chinese klanten… spreken de medewerkers dan ook veel talen? “De voertaal in onze winkels is naast Nederlands, vooral Engels. En we hebben een grote diversiteit aan collega’s, waardoor we ook Spaanse, Braziliaanse, Russische, Chinese en Japanse klanten te woord kunnen staan.”
Tekst: Eliane Mendes Fotografie: René Koster
Tabaktueel | Gluren bij de buren
Welke eigenschappen moet je nog meer hebben om in een See Buy Fly-winkel te kunnen werken?
Wat zijn de openingstijden en hoe staat het met de veiligheid?
“De belangrijkste eigenschap van onze medewerkers is klantvriendelijkheid. Gastheerschap staat bij ons hoog in het vaandel. De aankomst op Amsterdam Airport Schiphol is vaak de eerste indruk van de reiziger en daarmee het visitekaartje van Nederland. Een goede sfeer in de winkel is ook belangrijk: mensen die reizen, zijn vaak toch in een plezierige stemming. Maar het meest bijzondere aan het werken in de travel retail is dat op Schiphol veel nationaliteiten aanwezig zijn. Dat betekent dat je verstand dient te hebben van de gewoonten per land en van de merken die er gerookt worden. Veel medewerkers trekken er in hun vrije tijd dan ook graag op uit om ervaringen op te doen in de wereld.”
“De winkels op Schiphol zijn anderhalf uur voor de eerste vluchten al open. Dat betekent concreet dat we in het vakantieseizoen om 02.00 uur ’s nachts opengaan en om 23.00 uur onze deuren pas weer sluiten. Over veiligheidsmaatregelen doen we geen uitspraken, maar wel is het leuk om te vermelden dat we in het Schengen-gebied een proef doen met ‘contactloos betalen’. Consumenten kunnen bedragen tot 25 euro betalen zonder pincode. Klanten hoeven dan alleen hun pinpas tegen de betaalterminal bij de kassa aan te houden, of hun mobiele telefoon als die voorzien is van een NFC-chip. Een aantal buitenlandse banken geeft al betaalpassen uit die daarvoor geschikt zijn, en sinds deze zomer kunnen ook de eerste Nederlandse consumenten contactloos betalen.”
Geven de medewerkers ook advies over bijvoorbeeld de sigaren en de maximale hoeveelheid die klanten mogen inslaan?
Merken jullie een toename in de verkoop nu de accijnzen op tabak in januari zijn gestegen?
‘Chinese sigarettenmerken zorgen voor verfrissing in het schap’
“Onze medewerkers zijn bekend met de maximale hoeveelheden die klanten mogen kopen en ze zijn breed opgeleid over het assortiment. We hebben zelfs een groep medewerkers die in Cuba is geweest om zo meer kennis op te doen over de artikelen die we verkopen.”
“Ja, ons RYO-marktaandeel Duty Paid, de prijs die ook in andere verkooppunten in Nederland wordt gehanteerd, is bijna verdubbeld. Het aandeel in Duty Free is daarentegen sterk gedaald. Die stijging in Duty Paid is vooral te verklaren door de aankopen van Engelse passagiers. Zij vliegen binnen de EU en betalen dus wel belasting en accijns aan Nederland, maar kopen hier in omdat de tabak in Engeland nog duurder is.”
Tabaktueel | 17
Trend: minder kauwgum, me Verliest kauwgum het van frismakers als Smint? Bij Perfetti van Melle zien ze een fikse terugloop in de verkoop van kauwgum, terwijl frismakers het juist supergoed doen. Goed om eens over in gesprek te gaan met de snoepproducent uit Breda. Plus: tips voor een goed schapbeleid én actieve verkoop. Als je aan Mentos, Chupa
landse Van Melle in 2001
Chups, Klene, Fruittella
in het zakelijk huwelijk
en Smint denkt, gaan je
treedt met het Italiaanse
gedachten
direct
Perfetti, ontstaat het hui-
naar Breskens in Zeeland
dige Perfetti Van Melle,
zo rond 1840. Toch staat
dat met 14.000 werkne-
daar voor een groot deel
mers wereldwijd en ruim
de wieg van Perfetti van
3 miljard euro omzet de
Melle. Bakker Van Melle
nummer 3 snoepprodu-
hield van experimente-
cent ter wereld is. Met het
ren en innoveren. Van
Benelux-hoofdkantoor in
heinde en verre kwamen
het Nederlandse Breda.
mensen uit de omgeving
Dat dan weer wel.
niet
op zijn suikerballetjes af. Iets meer dan een halve
Minder kauwgum
eeuw later, in 1900, begint
Als één bedrijf dus iets
Izaak van Melle deze lek-
weet over de wereldwijde én de Nederlandse trends
kernijen op grote schaal te produceren. En omdat
Simone Vis en André ten Boske van Perfetti van Melle
op het gebied van drop,
het experimenteren en in-
snoep, kauwgum, keelver-
noveren in het bloed van
zorgers en frismakers, is
de Van Melle’s zit, groeit
het Perfetti Van Melle wel.
ook het assortiment.
Trends waar je als winkelier je voordeel mee kunt doen.
Ondertussen beginnen de broers
Junior Trade Marketeer Simone
Ambrogio en Egidio Perfetti in
Vis en Accountmanager André ten
1946 in Lainate, een klein stadje vlakbij Milaan, hun kleine fa-
‘Verleiden doe je met een goed ingedeeld en gevuld schap’
Boske valt één trend bijzonder op. Dat er minder kauwgum verkocht wordt. “Niet alleen in tabaks- en
briek Dolcificio Lombardo, waar
gemakszaken, maar ook in super-
ze snoep en bonbons produceren. Kauwgum doet met de Amerikaanse soldaten in de Tweede
markten en bij de pompstations,” vertelt Ten Boske. “En deze ten-
Wereldoorlog haar intrede in Europa en Perfetti groeit uit tot een
dens zien we niet alleen in Nederland, maar ook in bijvoorbeeld de
van de grootste kauwgumproducenten ter wereld. Als het Neder-
Verenigde Staten, Japan en Frankrijk. Op eigen bodem gaat het toch
18 | Tabaktueel
Tekst: Marco Barneveld
Tabaktueel | Zoetwaren
meer verkoop van frismakers al gauw om een teruggang in kauwgumverkopen van vijf procent.”
bijligt en dat de schappen goed gevuld zijn én blijven. Het gaat uit-
Even ter illustratie: Nederlanders kauwen ongeveer vijf miljoen kilo
eindelijk om verleiden, dus het assortiment moet uitnodigen. Zorg
kauwgum per jaar weg. Vijf procent minder betekent dus dat er
er altijd voor dat je de toppers binnen de verschillende segmenten
250.000 kilo kauwgum minder is verkocht.
in het schap hebt liggen. De Mentos-rol en King-pepermunt zijn zulke klassiekers. Die moet je hebben liggen, net als Smint-mint.”
Inspelen
In het schap kan de ondernemer rekening houden met regionale
“Het zijn flinke cijfers,” be-
verschillen. Ten Boske: “Het is zelfs goed om daarop in te spe-
aamt Ten Boske. “Terwijl bij-
len; leg die producten neer waarvan je weet dat ze veel worden
voorbeeld een frismaker als
verkocht in het zicht. Verder merken we dat het belangrijk is dat
Smint met maar liefst twin-
wanneer je een kleine winkel
tig procent stijgt. Hoe dat
hebt, je het aantal acties be-
komt? We weten het niet.
perkt houdt. Dus niet acht
Misschien omdat je bij fris-
acties op de toonbank, want
makers ook een frisse mond
dan ziet de consument er
hebt, net als na het kauwen
uiteindelijk geen één. Kies
van een stukje kauwgum,
liever een actie met alleen
maar geen afval?”
Smint
Er is echter meer aan de
Mars. Zo houd je het over-
hand, blijkt uit navraag bij
zichtelijk. Te veel keus is
onze internationale trade
ook niet goed.”
en
bijvoorbeeld
marketing afdeling, vult Vis aan. “Allereerst neemt de
Actief verkopen
gemiddelde leeftijd in die
Over actief verkopen zijn
landen toe, terwijl de be-
Simone Vis en André ten
langrijkste doelgroep voor
Boske het unaniem eens:
kauwgum, jongeren, steeds
“Het werkt. Maar je moet
kleiner wordt. Daarnaast zorgt de toenemende werkloosheid er-
er wel voor zorgen dat
voor dat er minder verkeer is van en naar het werk, terwijl er dan
het niet irriteert. Je merkt
vaak wel kauwgum wordt gekocht en genuttigd. Als je als onder-
dat de standaardvraag bij de
nemer merkt dat de verkoop van kauwgum terugloopt, en die van
pompstations tot grote ergernis
frismakers omhoog gaat, kun je
kan leiden. In de tabakswinkel zie
hier uiteraard op inspelen.”
Schappenplan
‘Bij actieve verkoop moet de combinatie kloppen’
je klanten vaker en werkt het anders, maar kun je nog steeds een vraag stellen. Als iemand sigaret-
Een duidelijk en overzichtelijk
ten of shag koopt, is het logisch
schappenplan, dat de behoefte
om te vragen of de klant ook een
van de klant goed kan invullen, zien Vis en Ten Boske als belangrijk-
aansteker of vloei wil, of iets voor een frisse adem na het roken. Dat
ste basis voor succesvolle verkoop. Vis: “Let erop dat alles er netjes
irriteert klanten niet. Het klopt, en daardoor werkt het vaak ook!”
Tabaktueel | 19
Actueel | Tabaktueel
Puff Store: alleen elektronisch roken In Italië zijn er al drieduizend. En ook in landen als Spanje en Frankrijk schieten ze uit de grond. Winkels waar alleen elektronische sigaretten verkrijgbaar zijn. In Nederland zijn Rona Dijkstra, Marco Angilella en Daniele Mazocco de eersten. Hun franchisewinkel Puff Store in Bussum is net een paar weken open. De verf is nog maar nét droog. En in de vitrinekastjes staan de elegant vormgegeven e-sigaretten van het Italiaanse merk Puff mooi uitgestald. Rona Dijkstra en Marco Angilella zijn dan ook supertrots op hun winkel. “In Italië zijn er al ruim 250 Puff Stores”, vertelt Marco, die tot voor kort snowboardleraar was in de Dolomieten. “Deze producten waren wel op internet te koop, maar mensen komen toch liever naar de winkel. Voor advies en het bekijken van de producten, maar ook om eerst eens te ervaren hoe het is zonder meteen een aankoop te hoeven doen. In Italië is de markt is al aardig verzadigd; in een dorp zo groot als Bussum vind je daar gerust vier tot vijf winkels rond e-smoking.”
Rookcultuur
ondersteuning bij het stoppen en zijn op zoek naar alternatieven die de gezondheid niet schaden.”
Duizend combinaties In de winkel kunnen klanten terecht voor advies en begeleiding om over te stappen. “We hebben twee totaal verschillende modulaire ontwerpen beschikbaar in vele kleuren, met verschillende batterijen, filters en vloeistoffen. Zo bieden we in totaal meer dan duizend verschillende combinaties”, legt Rona uit. “De technische onderdelen worden in China gemaakt en eerst getest in Italië alvorens ze op de markt komen. En de vloeistoffen komen uit Italië, die worden gemaakt in Torino”, vertelt Marco. “Dat merkt de klant aan de kwaliteit van de smaak. Onze tabaksvloeistof bestaat bijvoorbeeld uit het filtraat van tabaksbladeren, en niet uit kunstmatige smaakstoffen. Die smaak is bepalend voor de rookbeleving en of iemand echt de overstap maakt.”
Maar in Nederland was er nog geen enkele winkel die zich speciaal toelegt op elektronisch roken. Samen met Rona en Daniele besloot Marco daarom het avontuur aan te gaan en een franchisevestiging van de keten te openen in ons land. De keuze voor Toekomst Bussum lag voor de hand. “We hebben eerst gekeken naar een locatie in Amsterdam. De De jonge ondernemers zien de toekomst Rona Dijkstra en Marco Angilella van de Puff Store rookcultuur daar is echter veel meer gericht met vertrouwen tegemoet. “Op de opeop tabak, ook door de vele coffeeshops ningsdag was het meteen al heel druk. Somwaar mensen komen voor een jointje met tabak. In het Gooi is er mige mensen hadden er een rit van anderhalf uur voor over om dit veel meer markt om mensen te interesseren voor het elektronisch te proberen”, vertelt Rona enthousiast. “Leuk om te merken is dat roken. Er wonen veel Bekende Nederlanders, en mensen die geld mensen soms wat sceptisch zijn als ze binnenstappen”, merkt Marover hebben voor een kwaliteitsproduct. Want veel rokers willen co. “Maar als ze hier kunnen proeven, zijn ze vaak direct verkocht!”
20 | Tabaktueel
Tekst: Eliane Mendes
Tabaktueel | Coverstory
@tabakswinkel #succesvol #ondernemen
Hoe online communicatie de winkel winst oplevert Een gelikte website, een 24/7 geopende webshop, een actieve Facebookpagina of een eigen Twitter-account: zonder telt u eigenlijk niet meer mee. Welke meerwaarde bieden al die digitale kanalen? Vier ondernemers vertellen. ‘Zonder Facebook had die klant ons nooit gevonden.’
‘Het dagelijks onderhoud is behoorlijk arbeidsintensief’ Jan Spithoff heeft drie Cigo-vestigingen in Nijverdal, Rijssen en Vroomshoop. Daarnaast kunnen klanten online winkelen via de webshop. Vooral het uitgebreide assortiment voetbal- en cadeauartikelen trekt consumenten uit het hele land. Waarom bent u gestart met de webshop?
Wie verzorgt het onderhoud?
“Met een webshop kun je een veel breder assortiment aanbieden dan in een fysieke winkel. Bij ons lag het accent lange tijd op supportersartikelen, maar inmiddels zijn we een allround webshop waar met name bijzondere cadeauartikelen een belangrijke plaats innemen. Als je social media op de juiste manier inzet, bereik je op een relatief eenvoudige manier een groot publiek. Wel is het van belang om vooraf goed na te denken welke doelgroep je wilt bedienen en hoe je dat wilt doen.”
“Ik vind: als je iets doet, moet je het goed doen. Niets is zo funest als een rommelige webshop die niet actueel is. Het dagelijks onderhoud is daardoor behoorlijk arbeidsintensief, maar ik heb speciaal uren vrijgemaakt voor een deskundige medewerker, die dit verzorgt. Ook krijgt elke vestiging een eigen Facebook-pagina. Handig voor lokale acties.”
Aan welke voorwaarden moet een goede webshop volgens u voldoen? “Voorop staat dat het aanbod op een aantrekkelijke manier wordt gepresenteerd, met mooi beeldmateriaal en een duidelijke omschrijving van de artikelen. Daarnaast is een betrouwbare uitstraling een must. Mensen betalen vooraf, dus willen ze wel een goede indruk hebben van de aanbieder. Daarom zijn we onze webshop momenteel aan het uitbreiden. Naast productinformatie zijn ook onze winkels wat prominenter in beeld. Zo ziet de klant in één oogopslag wie we zijn.”
Tekst: Pien Koome
Heeft uw webshop tot nu toe meer omzet en nieuwe klanten opgeleverd? “Absoluut. Er worden FC Twente-artikelen naar Enschede verstuurd en supportersgadgets naar Almelo, terwijl onze fysieke winkels ver buiten de regio zijn gevestigd. Dat betekent dat onze webshop bestaansrecht heeft.”
www.kado-id.com www.facebook.com/cigo.spithoff www.twitter.com/CIGOSPITHOFF (@cigospithoff)
Tabaktueel | 21
‘Dankzij mijn website verkoop ik meer staatsloten dan tabak’
Vivánt Kuijper in Alkmaar staat niet alleen bekend als buurtwinkel, maar ook als de enige zaak in Nederland waar tweemaal de jackpot van de Staatsloterij is gevallen. Op zijn website en Facebook-pagina besteedt Mike Kuijper daarom veel aandacht aan kansspelen. Waarom zijn zowel in de winkel als op de website kansspelen zo belangrijk? “In de eerste plaats zijn we uiteraard een gezellige buurtwinkel waar rook- en zoetwaren verkocht worden, maar sinds ik meedoe aan het Boulevardspel van de Staatsloterij, en er tweemaal een grote prijs op een lot uit mijn winkel is gevallen, krijg ik veel extra publiciteit. Dankzij de website genereer ik aandacht van mensen ver buiten Alkmaar. Er doen nu ruim driehonderd klanten uit het hele land mee aan het spel! Inmiddels verkoop ik meer staatsloten dan sigaretten.”
grondinformatie te vinden is, vooral over het assortiment waarmee de winkel zich onderscheidt. Op mijn website vind je onder meer historische weetjes over de sigaar en uitleg over kans- en bordspelen.”
Hoe ziet uw toekomst er uit wat betreft gebruik van social media? “Facebook gebruik ik voor het delen van nieuwtjes en het aankondigen van acties. Ook de website en het nieuwe domein staatsloterijwinkel.nl blijf ik ontwikkelen en uitbreiden. Een webshop komt er overigens niet. Dat is tijdrovend en ik wil wel voldoende tijd overhouden voor het persoonlijk contact met klanten in de winkel.”
‘Dankzij de website genereer ik aandacht van mensen ver buiten Alkmaar’
Wie zorgt voor het up-todate houden van de digitale kanalen? “Bouw, ontwerp en onderhoud van de website komen allemaal uit eigen hand, en dat geldt ook voor de social media. In april 2011 heb ik de winkel van mijn vader overgenomen. Ook hij was al actief op internet voor de winkel, wat voor zijn generatie best vooruitstrevend is.”
Heeft u tips voor collega’s waar een goede website aan moet voldoen? “Zelf vind ik rust op een site heel belangrijk. Een ander advies: laat de stijl en uitstraling overeenkomen met die van de fysieke winkel. Verder is het voor een bezoeker aantrekkelijk als er relevante achter-
22 | Tabaktueel
www.vivant-kuijper.nl www.staatsloterijwinkel.nl www.facebook.com/vivant.kuijper
Tabaktueel | Coverstory
‘Facebook is bij uitstek geschikt voor acties en aanbiedingen’
Tabaksspeciaalzaak Homan in Groningen is sinds een jaar actief op Facebook. Een website en webwinkel zijn in de maak. Verkoopster Carmen Hermse vindt het medium ook voor de tabaksbranche een goed marketinginstrument. Waarom gaf u in eerste instantie de voorkeur aan Facebook boven een eigen website? “Vanwege de snelheid waarmee je de klant kunt bereiken en mensen dagelijks kunt attenderen op nieuwe producten, kortlopende acties en speciale aanbiedingen. Naast de vaste klantenkring die onze winkel bezoekt, zijn we nu ook makkelijk vindbaar voor mensen die bijvoorbeeld op zoek zijn naar bijzondere sigaren. Onze collectie handgemaakte longfillers is de grootste van Noord-Nederland en trekt veel liefhebbers.”
Stappen er door uw Facebook-pagina ook nieuwe klanten de winkel binnen?
om de paar dagen producten en nieuwtjes moet toevoegen om bezoekers te blijven prikkelen. Tot nu toe lukt dat goed: binnen een jaar hebben we meer dan zeshonderd vrienden gemaakt, en dat aantal groeit nog steeds.”
Na het succes met Facebook lanceren jullie binnenkort ook een website en -shop. Volgt er ook nog een Twitteraccount? “Facebook is een prima instrument voor snelle communicatie en vindbaarheid, op de website kunnen we meer achtergrondinformatie kwijt en met de webwinkel bereiken we een landelijk publiek dat vanuit de luie stoel bijzondere producten wil aanschaffen. Twitter wordt vooral gebruikt om individuele berichten te delen. Voor onze speciaalzaak zien we daar nog niet direct de meerwaarde van.”
‘Een betrouwbare uitstraling is een must’
“Als we met nieuwe klanten in gesprek raken, komt regelmatig ter sprake via welk kanaal ze ons kennen; dankzij deze feedback weten we dat sociale netwerken een goede manier zijn om de winkel onder de aandacht te brengen. Laatst kwam zelfs iemand uit Ierland speciaal naar Groningen omdat hij geïnteresseerd was in ons assortiment! Zonder Facebook had zo iemand ons nooit gevonden.”
Hoe zorgt u ervoor dat de pagina up-to-date blijft? “Op dit moment zorgt een vertegenwoordiger voor het beheer en onderhoud. In de nabije toekomst gaat dat veranderen, zodat we zelf ook nieuwe content kunnen toevoegen. Voor Facebook geldt dat je
www.facebook.com/tabaksspeciaalzaak.homan
Tabaktueel | 23
‘Na een retweet van Donald Duck lazen duizenden volgers mijn winkelnaam’
Berry van Kruistum is sinds twaalf jaar eigenaar van The Read Shop in Doorn. Om klanten, uitgeverijen en leveranciers op de hoogte te houden van alle actualiteiten is Van Kruistum dagelijks actief op Twitter. Daarnaast heeft de winkel een website en een Facebook-pagina. Welke meerwaarde biedt Twitter boven Facebook en website? “Twitter is bij uitstek geschikt om klanten snel op de hoogte te houden van nieuwe boektitels, actuele recensies, een lezing van een bekende schrijver en kortlopende acties. Het is een snel communicatiemiddel, waarmee ik niet alleen mijn vaste klanten bedien, maar ook uitgeverijen, schrijvers en nieuwe klanten bereik. Elke dag ben ik actief op Twitter, want ook klanten sturen tweets of bepaalde artikelen op voorraad zijn. Onze website zie ik meer als een vaste informatiebron. Via de hoofdsite van The Read Shop kunnen bezoekers doorklikken naar onze vestiging met een gepersonaliseerde site. Facebook is dynamischer, daar zetten we regelmatig nieuw beeldmateriaal en korte nieuwtjes op.”
Hoe prikkelt u mensen om volger van uw Twitteraccount te worden? “Het gebruik van Twitter is de afgelopen twee jaar explosief toegenomen. Ons account heeft nu meer dan driehonderd volgers. Zelf volg ik ook relevante bedrijven, uitgevers en schrijvers. Door dagelijks nieuwe berichten toe te voegen en interessant nieuws te retweeten, blijven mensen nieuwsgierig.”
Wat levert het twitteren de winkel op? “Een goed voorbeeld is mijn tweet over de nieuwe agenda van Donald Duck die ik via mijn account verspreid had. Ik kreeg een leuke reactie van henzelf dat zij hun agenda natuurlijk het mooist vonden. Voordeel hiervan is dat alle 175.000 volgers van Donald Duck vervolgens de naam van mijn winkel lezen. Een prachtige manier om snel en zonder bijkomende kosten publiciteit te genereren.”
Is het tijdrovend om alle social media kanalen te onderhouden? “Dat valt reuze mee; ik ben inmiddels bedreven in twitteren en ook mijn vrouw Yvonne is actief op Twitter en Facebook. We zijn eigentijdse ondernemers die het juist belangrijk vinden om optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden die social media biedt.”
www.readshop.nl/vestiging/doorn www.facebook.com/TheReadshopDoorn www.twitter.com/readshop (@readshop)
De Tabakswet: wat mag op social media? Social media zijn een ideaal medium om klanten op de hoogte te houden van nieuws en acties in de winkel. Grote uitzondering: tabaksproducten. De Tabakswet verbiedt ‘elke handeling in de economische sfeer met als doel de verkoop van tabaksproducten te bevorderen en elke vorm van commerciële mededeling die het bekendheid geven aan of het aanprijzen van een tabaksproduct tot doel heeft, dan wel rechtstreeks of onrechtstreeks’. Dit reclameverbod is ook van toepassing op kanalen als Facebook en Twitter.
24 | Tabaktueel
De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA), die toezicht houdt op de naleving van de Tabakswet, kan bij inspecties dus ook kijken naar Facebook-pagina’s en Twitter-accounts van tabaks- en gemakswinkels. Een overtreding van de Tabakswet kan resulteren in een bestuurlijke boete, die varieert van 450 tot maar liefst 4.500 euro.
Tabaktueel | Column HUUB
Vakantie
Huub Schultz is eigenaar van Vivánt De Tabakspot in Zwolle. Ondernemen is zijn specialisme, radio maken zijn passie. In elke Tabaktueel vertelt hij wat hem opvalt en bezighoudt.
Vakantie… Voordat ik weg kan, moet ik eerst zorgen dat mijn vervangers zonder kleurscheuren door die periode heenkomen. De bestellingen regelen, voorraden op peil, alle apparaten goed-werkend, de tasjes op voorraad en zo nog veel meer. Gelukkig doet mijn vrouw de afdeling Stress Thuis, dus de inpakperikelen zijn niet de mijne. De koffers zie ik pas als ik de auto instap. En aangezien mijn vrouw op haar vakgebied net zo’n controlefreak is als ik dat ben in mijn winkel, weet ik zeker dat we alles bij ons hebben voor onze reis naar Sicilië. Schiphol roept en let’s go! Sicilië is een aanrader. Een bijzonder mooi eiland, prachtig groen en ons appartement, met zeezicht natuurlijk, ligt vlak buiten de stad Taormina. Uitzicht op de af-en-toe rokende Etna. Zo, we zijn thuis. Het flaneren in Taormina is tot hoge kunst verheven en uiteraard doen wij ook mee aan dit gebeuren. We huppelen van winkel naar terras en vice-versa. De stad is geweldig, zekers… en nu eens op zoek naar een tabaccheria. Net als in Nederland, dun gezaaid en bevolkt door bijna-gepensioneerden. Maar die tabaccheria’s hier, ze zien er niet uit. Een opsomming van indrukken? Klein, smerig, bedompt, overvol, vies, slordig, overal extra randproducten, loterijen, schreeuwende teksten, kapotte vloeren, ongeïnteresseerde verkopers en zo kan ik nog wel even doorgaan. Nou is de gemiddelde Siciliaanse ondernemer aardig tegen binnenkomende klanten, maar zodra ze in de gaten hebben dat je weer zo’n ‘niet-kopen-maar-kijken-klant’ bent, keren ze je resoluut de rug toe en kun je, als het aan hun ligt, net zo goed meteen opzouten. Nee, dan doen wij het zo slecht nog niet als branche in Nederland. Uitzonderingen daargelaten ziet de gemiddelde tabakszaak er in Reageren kan via tabakspot@gmail.com
ons land beter een stuk beter uit, wij zitten niet constant verveeld op een kruk lamlendig te wezen en hebben aandacht voor elke klant. Hoewel, in ons land zie ik ook wel eens van die zittende mensen achter hun toonbank, zullen vast Sicilianen zijn. En o ja, het eiland is mooi en prachtig, maar regelmatig duikt er een soort maffia-strijd op over het huisvuil. Wekenlang kijkt niemand die ernaar om. Gevolg: de Sicilianen dumpen hun vuil gewoon langs de kant van de weg (natuurlijk net buiten hun eigen buurt). En daar blijven de zakken dan gewoon liggen. Jammer, smerig en het verpest toch wel het schone uitzicht, hoor. Terug in Nederland hebben we gelukkig de foto’s nog. Nee, niet van het vuilnis en de verkrampte tabaccheria’s, maar wel van de mooie plaatsen, gezellige terrasjes en de zeezichten. Terwijl ik mijmerend terugblik, ben ik zo gelukkig met mijn eigen winkel en hoe het erbij staat. En het vuilnis, dat wordt elke woensdag opgehaald, het oud papier elke dinsdag en mijn plastic afval prop ik onderweg naar huis in de daarvoor bestemde container. En elke dag komt de veegmachine minimaal twee keer door onze winkelstraat. Ja, vakantie is super, maar hoe mooi en hoe idyllisch het waar te wereld ook mag zijn: wat zijn wij toch een heerlijk en bovenal opgeruimd volkje. En vakantie is heerlijk, maar weer achter mijn eigen toonbank mogen staan (en niet zitten dus!) is heerlijkerderderderderderderderder… Voor degenen die nog op vakantie mogen, geniet ervan, en voor wie die (net) weer thuis is; fijn hé, dat thuiskomen in een schoon en opgeruimd land! HUUB Tabakspot Tabaktueel | 25
7 manieren om meer uit zoetwaren te halen
‘Leg de focus op toppers, hardlopers en een goedgevuld schap’ Mints maken een opmars. Maar ook kleinverpakkingen snoep en drop doen het goed, merkt zoetwarenfabrikant Cloetta. Aan Category Manager Silke van Bockel en Channel Manager Martijn van Ginkel vroegen we hoe u het meeste haalt uit deze margerijke impulscategorie. Spring in op trends Silke van Bockel: “Binnen het segment verfrissen zien we de verkoop van mint- en keelproducten stijgen. De kauwgumverkoop staat onder druk. Dat wordt voornamelijk veroorzaakt door de uitstroom van gum-gebruikers naar keel- en mintproducten. De vergrijzing, de opbouw van de bevolking, zorgt voor hogere uitstroom dan instroom.” Martijn van Ginkel: “Discretie en leeftijd zijn belangrijke beweegredenen om mints te gebruiken in plaats van gum. Kauwgum wordt veelal gebruikt door mensen in de leeftijd van 13 tot 35 jaar, terwijl mints ideaal zijn voor veel mensen vanaf 25 jaar en ouder.”
Koester merken Van Bockel: “Uit onderzoeken blijkt dat consumenten gek zijn op het merk Sportlife. Dat zorgt voor een extreem hoge merkvoorkeur en een trouwe gebruikersdoelgroep. Sommigen kopen al Sportlife sinds de jaren tachtig. Een deel van de klanten stopte echter met het kopen van Sportlife. Niet vanwege het merk, maar vanwege het minder eten van kauwgum.” Van Ginkel: “Daarom hebben we Sportlife Mints geïntroduceerd, in twee echte Sportlifesmaken: Peppermints en Intensemints. Zodat de consument het merk Sportlife kan vinden in dit steeds belangrijker wordende segment. Op de handige click packs staat overigens de intensiteit van de smaken aangegeven, variërend van -2 tot -6. Het is echt sterk verfrissend. Daar gáát Sportlife over.”
Van Bockel: “De categorie mint groeit, maar natuurlijk wordt er nog steeds veel kauwgum verkocht. Bij Sportlife neemt Smashmint al jaren de nummer 1-positie in, gevolgd door Extramint en Deepmint. Neem dit soort toppers dus altijd op in je basisassortiment. Sowieso is het aan te raden om je op de hardlopers te focussen en niet ‘te veel’ aan te bieden. Mensen herkennen dan direct hun product.” Van Ginkel: “Weet ook wat er op welk moment gekocht wordt. Wij noemen dat munchy moments: dat zijn alle momenten tussen de maaltijden door. Zo kopen consumenten ’s morgens vaak snoep, bijvoorbeeld voor de snoeppot op kantoor of voorraad in de auto, en komen ze ’s middags eerder voor verfrissing.”
Kies voor klein Van Ginkel: “Winkeliers presenteren steeds vaker grootverpakkingen. Maar de consument krijgt vaak ter plekke trek in iets lekkers en is echt niet op zoek naar een grootverpakking tegen een lage prijs. Die wil gewoon direct genieten van snoep, drop of verfrissing. Het is immers een impulscategorie. Van Venco en Red Band hebben we bijvoorbeeld tien soorten hardlopers in klein formaat. En ook hier geldt: houd oog voor de trend en het groeiende mint-segment en neem bijvoorbeeld ook de kussentjes van King Softmints op. Allemaal producten die mensen gemakkelijk meenemen.”
‘Houd oog voor trends zoals het groeiende mint-segment’
Stel de vraag
Ga voor toppers
Van Bockel: “In het petrol kanaal werkt het heel goed om elke klant een aanbieding te doen. Hoewel in de tabaksdetailhandel een an-
26 | Tabaktueel
Tekst: Naomi Querido
Tabaktueel | Zoetwaren
Silke van Bockel en Martijn van Ginkel van Cloetta
der soort klant binnenkomt, kan de ondernemer toch ook hier aan actieve verkoop doen, bijvoorbeeld met een persoonlijke benadering. Soms is een toonbankactie voldoende en hoef je niet eens iets te vragen.” Van Ginkel: “De tabaksdetaillist kent zijn vaste klanten. Als iemand altijd sigaretten koopt, kun je hem bijvoorbeeld eens Sportlife Mints aanbieden. Klanten vinden het vaak leuk om iets nieuws te proberen en doen zo een extra aankoop.”
Houd het netjes Van Bockel: “Zoetwaren vormen een margerijke impulscategorie. Een goed gevuld en gespiegeld schap leidt tot meer verkoop. Als je het juiste assortiment aantrekkelijk presenteert, kun je er extra omzet uithalen omdat mensen vaker een ongeplande aankoop zullen doen. Dat vraagt wel dat je de presentatie goed bijhoudt. Een opgeruimd schap nodigt uit en zorgt dat de consument in één oogopslag iets kan vinden – want dat zorgt nou net voor de impuls.” Van Ginkel: “Dat geldt ook voor het op orde houden van het assortiment: zorg dat toppers meteen te vinden zijn en presenteer nieuwe producten of introducties opvallend, bijvoorbeeld op de toonbank. Ook mensen eens laten proeven doet wonderen voor de omzet. Omdat snoepgoed zo’n impulsproduct is, betekent proeven vaak meenemen.”
sende concept ondersteunen. Verder hebben we veel gedaan om King onder de aandacht te brengen. Zo had King rond de troonwisseling een aangepaste verpakking: in plaats van King stond er Alex op de rol.” Van Ginkel: “Het was ook meteen een van de best verkochte items. Dat succes zetten we nu voort. Zo hebben we de verpakkingen opgefrist en er een nieuwe actie aan gekoppeld. King is een acroniem, een afkorting die je uitspreekt als een woord, en staat voor Kwaliteit In Niets Geëvenaard. Nu mogen consumenten zelf een acroniem voor King verzinnen. Kortom, zorg dat je op de hoogte bent van dit soort acties en speel erop in. Dat is pas echt een opfrisser voor je omzet!”
‘Klanten vinden het vaak leuk om iets nieuws te proberen’
Know your current events
Van Bockel: “De laatste maanden kon je in tabak en andere out-ofhome kanalen niet om Sportlife Mints heen. Ook de komende tijd blijven we op tv, in print, online én op de winkelvloer dit verfris-
Tabaktueel | 27
Chocolade en suikerwerk
Een prikkelende presentatie
Merel van Ophem en Rico ter Voert van Storck
Met een prikkelende presentatie, een mooi display op de toonbank of een aantrekkelijk schap bij de kassa blijken klanten makkelijk te verleiden om snoep, mints, kauwgum en chocolade te kopen. Ook als cadeauartikel bieden zoetwaren meerwaarde in de winkel. Hoe stelt u een assortiment samen dat niet te veel ruimte inneemt, maar wel omzet oplevert? Met de pakkende slogan Part of your world spreekt zoetwarenproducent Storck uit dat hun lekkernijen een vanzelfsprekende plek willen veroveren in het dagelijks leven van de consument. Deze missie kan als geslaagd worden beschouwd, want de internationale producent van kwalitatieve zoetwarenmerken verkoopt zijn snoepgoed inmiddels in meer dan honderd landen. De merken Merci, Toffifee, Werther’s Original, Knoppers en Dickmann’s hebben een torenhoge naamsbekendheid en komen dankzij uitgekiende reclamecampagnes steeds weer op een nieuwe, eigentijdse manier onder de aandacht. Vanuit het Nederlandse kantoor in Hoevelaken lichten marketingmanager Merel van Ophem en salesmanager Rico ter Voert toe waarom de chocolade, karamelsnoepjes en wafels van Storck ook voor de tabaks- en gemakswinkel succes-
28 | Tabaktueel
volle producten zijn, die een toegevoegde waarde kunnen bieden aan het snoepassortiment.
Positionering Sterke merken als Merci en Werther’s Original hebben in de tabakswinkel namelijk net zo’n aantrekkingskracht op de consument als de gebruikelijke keelpastilles, mints en kauwgum, stelt Rico ter Voert. “Mintproducten zijn voor een roker functioneel, maar ook zoetwaren worden op impuls gekocht voor on the go-consumptie. Een duidelijke positionering speelt daar een grote rol bij. Een fris en kleurrijk schap bij de kassa prikkelt de zintuigen van de klant. Daardoor ontstaat de impuls om iets mee te nemen.” De traditionele tabakswinkel is de afgelopen jaren aan verandering
Tekst en fotografie: Pien Koome
Tabaktueel | Zoetwaren
verleidt de klant bij de kassa onderhevig, vult Merel van Ophem aan. “Veel winkels hebben hun assortiment uitgebreid met bijvoorbeeld kantoorartikelen, frisdranken en cadeauartikelen, waardoor de tabakszaak steeds meer een convenience store wordt. Onze artikelen passen daar uitstekend bij. De kernbegrippen van ons assortiment zijn verrassend en betekenisvol. Onze merken zorgen bovendien voor grote herkenbaarheid. Merci-chocolade heeft bijvoorbeeld een naamsbekendheid van bijna honderd procent.”
Presentatie Een aantrekkelijke presentatie is niet alleen afhankelijk van de plaats in de winkel en een kwalitatieve uitstraling, weet Ter Voert. “Het assortiment moet compact, maar niet te eenzijdig zijn. Dit biedt de consument de beleving van volledigheid. In de praktijk is er nog te weinig aandacht voor snoep met karamel- en fruitsmaken in de waterval.” Ook krijgt de ondernemer het advies om in te spelen op relevante momenten, zoals Moederdag. “Onze Merci-verpakkingen hebben een luxe uitstraling en worden in groten getale cadeau gegeven op Moederdag, met Kerst of aan het eind van het schooljaar als bedankje aan de juf of meester. Het is dus zeker relevant om deze producten in het aanbod op te nemen, want een apart display op een opvallende plaats werkt altijd omzet-verhogend.”
Trends Ook ontwikkelt Storck handige en herkenbare verpakkingen die gemakkelijk mee te nemen zijn, hersluitbaar zijn of een luxueuze uitstraling hebben waardoor ze geschikt zijn om cadeau te geven. Daarbij worden de lekkernijen in verschillende formaten en hoeveelheden op de markt gebracht. “Knoppers is inmiddels niet alleen in Duitsland een populaire wafel”, vertelt Van Ophem. “Deze knapperig gebakken volkorenwafel met melk en hazelnootcrèmevulling is sinds de introductie in 1997 ook in Nederland een succesvol tussendoortje. Met dit merk houden we momenteel een mediatest. In een kwart van Nederland laten we tv-spots zien; daarna vergelijken we de verkoopcijfers met het gebied dat geen reclames heeft gezien. Bij succes rollen we de tv-campagne uit over de rest van het land. De eerste resultaten laten al groeipercentages zien van meer dan vijftien procent!”
Historie
Zoetwarenproducent Storck is opgericht in 1903. Het van oorsprong Duitse familiebedrijf wordt inmiddels gerund door de vierde generatie. Wereldwijd zijn 5.000 medewerkers actief en worden de zoetwarenmerken gedistribueerd in meer dan 100 landen. In Nederland heeft Storck een vestiging sinds 1974. Het huidige kantoor in Hoevelaken telt achttien medewerkers, die zich bezighouden met marketing, verkoop, de klantenservice en de financiële administratie. Internationaal staat het bedrijf in de top 10 van de zoetwarenbranche. Veertig procent van de Nederlandse huishoudens koopt regelmatig een product van Storck.
Zoete feiten * Merci is al jarenlang nummer 1 in chocoladespecialiteiten * In Nederland worden per jaar circa 35 miljoen Knoppers-wafels verkocht * Werther’s is het nummer 1 karamelsnoepje in de wereld * De gemiddelde Nederlander consumeert per jaar vijf kilo chocolade en zeven kilo suikerwerk
Extra’s Ten slotte komt Storck regelmatig met opvallende extra’s. “Wereldwijd kiezen we bewust voor uniformiteit”, vertelt Van Ophem. “Overal zien de verpakkingen er hetzelfde uit, want dat vergroot de herkenbaarheid. Onze doelstelling is niet zozeer om voortdurend nieuwe producten op de markt te brengen, wel bedenken we steeds allerlei extra’s. Op de website van Merci is het nu bijvoorbeeld mogelijk om een verpakking te voorzien van een eigen foto of tekst, waardoor een cadeautje nog persoonlijker wordt. Vanaf het eerste moment een doorslaand succes. Als klanten daarna bij de tabakswinkel opnieuw met dit product in aanraking komen, worden ze herinnerd aan zo’n leuke actie. En dat heeft weer een positief effect op de verkoop.”
Tabaktueel | 29
Tabaktueel | In de auto met
In de auto met
Jelle Huisman van De Lotto In alle soorten en maten stappen ze de winkel binnen: vertegenwoordigers. Wat zien ze, doen ze en maken ze zoal mee? Dit keer rijden we mee met rayonmanager Jelle Huisman (29) van De Lotto. Sinds wanneer werk je voor De Lotto? “Ik ben op 2 januari begonnen. Sport en goede doelen spraken me altijd al aan, en de spellen van De Lotto vind ik ook leuk. Dan is het natuurlijk kicken om bij zo’n werkgever aan de slag te gaan.”
Wat maakt jouw vak zo boeiend? “Mijn rayon heeft een tijdje stil gelegen. Aan mij om weer het vertrouwen van ondernemers weer te winnen en het enthousiasme over te brengen om actief aan de slag te gaan met De Lotto-producten. Mijn motto is: samen winnen we. En met wij bedoel ik de ondernemer, De Lotto én de maatschappij. Bij elke zaak kijk ik wat er speelt. Ik heb een luisterend oor en spar samen met de ondernemer hoe hij, op maat voor zijn zaak, meer omzet uit De Lotto kan genereren. Die interactie en creativiteit maken mijn werk leuk en afwisselend.”
‘Onderweg in de auto staat Hazes aan, vol uit de speakers’ Ben je veel onderweg? “Ik zit nooit langer dan drie kwartier in de auto. Mijn rayon vormt een langgerekte driehoek van Den Haag via Badhoevedorp naar Zaandam en via IJmuiden terug langs de kust. Ik kom bij iedereen vrolijk binnen en laat me niet beïnvloeden door het weer of het humeur van een ander. Onderweg luister ik naar André Hazes, vol uit de speakers. Daar krijg ik energie van.”
Merk je regionale verschillen? “Elke zaak is anders, afhankelijk van de locatie, de winkel en de ondernemer. In een multiculturele stad als Den Haag zie ik zowel allochtone ondernemers als echte oude rotten in het vak.”
Hoe breng jij je vrije tijd door? “Op dit moment maak ik langere werkdagen, want ik wil al mijn klanten bezoeken en leren kennen. Maar ik hoop binnenkort weer te beginnen met mijn vrijwilligerswerk als gastheer in een verzorgingshuis. Dat mis ik echt. Soms heb je mooie gesprekken en andere keren luister je alleen. Je realiseert je dan hoe goed je het hebt.”
Met wie zou jij een dag willen meerijden? “Onlangs ben ik Guido Monnik tegengekomen bij een retailer. Hij heeft voorheen bij De Lotto gewerkt en is tegenwoordig werkzaam als vertegenwoordiger voor groothandel VCT. Ik vraag mij af waar hij zichzelf ziet over vijf jaar.”
30 | Tabaktueel
Tekst en fotografie: Eliane Mendes
Tabaktueel | Sigaren
Een rondleiding door de fabriek van Royal Agio Cigars
Doosjes Mehari’s, blikjes Panter en mahoniehouten kistjes De Huifkar gaan bijna dagelijks over de toonbank. Maar hoe worden tabakszaden uit Indonesië, Brazilië en Cuba verwerkt tot de sigaren van de bekende Agio-merken? In het Belgische Westerlo bezochten we de Agio Experience om uit te vinden hoe de wereldreis van shortfillers eruitziet.
“Het lijkt een soort grofkorrelig poeder”, fluistert een ondernemer verbaasd tegen zijn vrouwelijke collega terwijl hij met zijn vingers voelt aan het grijsbruine gruis. “Tabakszaden kiemen in speciale bakjes, nadat ze van een laagje voedingsstoffen zijn voorzien”, vertelt Jo Hazenberg, die vanaf 1953 tot aan zijn pensioen heeft gewerkt als districtsmanager bij Agio en er nu rondleidingen geeft. In de achterste bakjes komen al blaadjes omhoog. “Stekjes worden na 45 dagen overgezet in een groot veld. Daar kunnen ze uitgroeien tot een volwassen plant. Die worden in bepaalde regio’s tot wel twee meter hoog.” Sommige sigaren, waaronder de Balmoral Royal Selection, worden nog altijd met de hand gemaakt op de Dominicaanse Republiek. Maar in de Agio-fabriek in het Belgische Westerlo, waar 42 ondernemers vandaag een rondleiding krijgen, worden de machinaal vervaardigde sigaren geproduceerd, vertelt Brand Manager Premium Brands Benjamin van der Kloet trots. “In 2001 is de productie van het binnengoed hier naartoe verplaatst en sinds 2008 staan hier ook de opdekmachines voor het om- en dekblad. Hoewel je het niet zou verwachten, is een
Tekst en fotografie: Naomi Querido
machine-vervaardigde sigaar minstens net zo bewerkelijk als een handgerolde.”
Tabaksbladeren Hoe het productieproces van zo’n sigaar eraan toegaat, mogen we vandaag zelf zien, horen en ruiken tijdens de Agio Experience. Bij binnenkomst in de fabriekshal snuiven we al de geur op van verse sigarentabak. “In de binnengoedfabriek wordt per uur 200.000 kuub lucht ververst”, vertelt Van der Kloet. “Toch ruik je altijd een lichte tabaksgeur. We werken nu eenmaal met een vers natuurproduct.” De tabak komt onder meer uit Cuba, ‘tabaksland bij uitstek’, Brazilië, ‘zoete tabak met een donkere kleur’, Ecuador, ‘lichte tabak voor het dekblad’ en Indonesië, ‘traditionele Java en Sumatra tabak’. De combinatie van bladsoorten, lagen van de plant en de soorten tabak vormt de basis voor tal van melanges. De bladeren van de tabaksplant worden met de hand geplukt. Eerst de onderste laag, en elke zeven dagen de volgende. “De anatomie van een sigaar bestaat uit drie componenten: het binnengoed, het omblad en het dekblad”, legt gids Jo uit. “Bij longfillers worden doorgaans twee soorten planten gebruikt: een in de
Tabaktueel | 31
volle zon tot wasdom gekomen plant voor het binnengoed en omblad (sungrown), en een in de schaduw geteelde variant voor het dekblad (shade grown). Voor shortfillers van Indonesische tabakken gebruiken we echter de hele plant voor de sigaar, waarbij het zandblad, de onderste laag, wordt gebruikt voor het dekblad, de laag daarboven voor het omblad en alles daarboven voor het binnengoed. De onderste bladen zijn dunner en mooier. De hogere bladeren zijn dikker en bevatten meer smaak.”
Smaak
‘Een paar meegereisde tabakskevers kunnen enorme schade toebrengen’
In de nagebouwde Dominicaanse droogschuur zien we hoe de geplukte bladeren aan elkaar worden geregen en te drogen hangen. Daar vindt de term dark air cured haar oorsprong, vertelt Jo: “De warme wind die minimaal veertig dagen door de donkere schuur waait, droogt de sigarenbladeren uit.” Er zit dan overigens nog weinig smaak aan de bladeren. Dat komt pas in het fermentatieproces, als de gedroogde bladeren op elkaar worden gestapeld en maandenlang met regelmaat van buiten naar binnen worden gekeerd. “Dat luistert heel nauw”, vertelt Benjamin van der Kloet. “Als het te kort gebeurt, is de smaak van de tabak bitter. Fermenteert de tabak te lang, dan verliest hij alle smaak.”
Verwoestende kevers In een grote opslagruimte lopen we langs balen tabak uit Kameroen, Indonesië en de Dominicaanse Republiek. “Die hebben al twee weken in de koelcel gelegen met -10 graden”, vertelt Jo. “Dat gebeurt zodat we zeker weten dat eventuele tabakskevers die mee zijn gekomen, dood zijn.” Dat verklaart
32 | Tabaktueel
ook de waarschuwingsbordjes die hier hangen met een afbeelding van de bewuste kever. “Of we ze in de fabriek hebben gehad? Helaas ooit wel eens, en een paar kevers brengen al enorme schade toe. Ze vreten alles aan. Losse tabaksbladeren gaan daarom zelfs een week met -20 de vriescel in!” Dan komen we in een hal waar verschillende imposante machines staan: de binnengoedfabriek. “Vroeger kregen sigarenmakers een stukloon voor de handgemaakte sigaren”, vertelt Jo. “Van januari tot juni waren ze druk voor Vaderdag – iedereen rookte toen nog sigaren – en in de tweede helft van het jaar werkten zij vooruit voor de decembermaand. Met de komst van de machines hoefden we niet meer dit soort grote voorraden te maken, met als gevolg een verser product. Nu gaat telkens één soort tabak door alle productiestappen. Daarna worden de machines gereinigd voor de volgende lading.”
Op de band Elke baal tabak wordt eerst in de vacuümkast warm en vochtig gemaakt, zodat hij losser wordt en bewerkbaar is. “Daarna gaat de tabak op de band”, vertelt Jo. “Eerst wordt de baal in plakken gesneden en met hakmessen uit elkaar gekluwd. Vervolgens worden de kleine plukjes aangevochtigd, nog verder uit elkaar getrokken in een grote centrifuge en daarna gaat de tabak langs een magneet waarmee vreemde materialen als metaaldraadjes eruit worden gevist.” Tot slot worden stam en blad van elkaar gescheiden. “Een machine stript het steeltje eraf, een proces dat soms drie keer herhaald wordt om er zeker
Tabaktueel | Sigaren
van te zijn dat de tabak zo efficiënt mogelijk is gescheiden.” De blend ontstaat door verschillende ‘lagen’ van tabakssoorten te mengen. Benjamin: “Om de verschillende smaken aan elkaar te laten wennen, worden de gemengde tabakssoorten opnieuw aangevochtigd en verwarmd. Dat maakt de blend klaar om verwerkt te worden tot het binnengoed van de sigaar.” Op de bosjesafdeling worden het binnengoed en het omblad gerold tot een ‘bosje’. Jo legt uit wat de machines hier in hoog tempo aan het doen zijn: “Van porties binnengoedmelange worden strookjes tabak gelegd, waar het omblad omheen wordt gevouwen. Sommige sigaren, zoals die met een filtertje, worden op ‘dubbellengte’ omdekt. Die sigaren snijden we nadien doormidden.”
De sigaren zijn nu klaar om te verpakken. Op de inpakafdeling komen allerlei blikjes, doosjes en kistjes in hoog tempo voorbij. Verschillende medewerksters controleren de sigaren nog eenmaal op kleur. “Van oudsher deden vrouwen al dit lichte inpakwerk, meestal thuis”, vertelt Jo Hozenberg. “Vrouwen zijn preciezer, hebben een beter kleurgezicht en een fijnere motoriek.” Even verderop, op het kwaliteitseiland, wordt steekproefsgewijs nog de ‘trekweerstand’ van sigaren gemeten. Benjamin van der Kloet: “Genieten van een sigaar kan enkel met de juiste trek. Te veel tabak zorgt voor een hoge weerstand waardoor de sigaar telkens dooft, een te lage weerstand betekent dat er teveel lucht in zit en de sigaar snel slap en heet wordt.”
‘Medewerksters controleren de sigaren bij het inpakken nog eenmaal op kleur’
Finishing touch Daarna is het tijd voor de afwerking. Zo worden elke sigaar en cigarillo nog voorzien van een dekblad, dat een snelle machine – door Agio zelf ontwikkeld – spiraalsgewijs om het bosje heen wikkelt. Benjamin: Dit apparaat voorziet honderd sigaren per minuut van een dekblad. Een enorm hoog tempo voor het foutloos opdekken van een natuurproduct.” Als de sigaren gedroogd zijn, krijgen de gearomatiseerde soorten ten slotte nog hun aroma. Geuren van anijs, vanille, karamel en koffie komen hier samen met de tabaksgeur. Bij een apparaat waar de sigaren over een band langs rollen, blijft Jo stilstaan. “Hier worden de aroma’s geïnjecteerd met dunne naaldjes die razendsnel in en uit de sigaar gaan.”
Wereldreis Als de sigaren zijn ingepakt, gaan ze naar de laatste ‘tussenstop’ op hun reis: het Nederlandse hoofdkantoor van Agio. Daar worden ze voorzien van de gezondheidswaarschuwingen en de banderol. En pas dan zijn de sigaren van De Huifkar, Panter, Balmoral en Mehari’s, na een maandenlange, intensieve wereldreis, klaar voor distributie naar de groot-en detailhandel, om zo hun weg naar de consument te vinden. De rondleiding eindigt dan ook in de ‘merkengang’, waar de Agio-merken kleurrijk in beeld worden gebracht. Panter laat beelden van het moderne, grootsteedse leven zien, terwijl Balmoral het traditionele Schotland als inspiratiebron heeft. Discover the world, lezen we bij het exotische Mehari’s. Daar kunnen we ons na vandaag helemaal bij aansluiten!
Tabaktueel | 33
Bep het Medium
‘Als ik niks te roken heb, ben ik zelfs in staat om gras te roken’ De Leidse Bep Monfils heeft een bijzondere gave. Ze ziet en hoort dingen die anderen niet waarnemen. In haar werk als medium, onder andere voor TV West en vanaf 28 augustus ook bij SBS6, staan al haar zintuigen op scherp. ‘Roken is mijn rustpunt, mijn stresspunt, mijn lachertje en mijn traan.’ Wanneer rookte je je eerste sigaret? “Mijn eerste sigaret heb ik stiekem gerookt toen ik ongeveer elf jaar was. Mijn vader rookte zware shag. Twee pakjes per dag. Hij was net een stoommachine. Hij draaide wel eens een shaggie voor me, in de hoop dat ik dan nooit meer zou willen roken. Maar dat gebeurde niet. Toen begon hij me toch maar pakkies peuken te geven, eerst Miss Blanche, later die lange Belinda’s. Deed ik lekker lang mee. Van mijn moeder mocht ik niet roken, al rookte zij wel mijn vader onder tafel, hoor. Dus rookte ik stiekem op de wc. We rookten daar allemaal. Er stond een asbak met een doosje lucifers. Dat was heel gewoon: poepen met een peukie. Goed voor de darmen en de spijsvertering.”
Wat rook je nu? “Na Belinda ben ik Caballero gaan roken en tegenwoordig rol ik zelf mijn sigaretten. Met L&M tabak, hier ook wel ‘Leidse Marlboro’ genoemd. Als ik op pad ben voor mijn werk, ga ik natuurlijk niet met zo’n groot blik op stap. Dan rook ik Gauloises. Ik heb eigenlijk van alles gerookt en nog steeds probeer ik van alles uit. De klik-sigaret of die speciale pakjes van Camel bijvoorbeeld vind ik hartstikke leuk. Ik ben een echte junk. Als ik niks te roken heb, ben ik zelfs in staat om gras te roken. Hoewel, ik ben heel kritisch op tabak, er moet een goeie tabakslucht aan zitten. Een goeie smaak herken ik gelijk. Je hebt wel van die rommel uit het buitenland, van die goedkope sigaretten. Dan is het net of je paardenhaar zit te roken.”
Heb je een favoriet rookmoment?
mijn traan. Alles gaat die peuk in. Met Oud en Nieuw kan ik dubbel proosten om 12 uur. Op het nieuwe jaar én op mijn eerste sigaret.”
Hoe denk je over het rookverbod? “Een foutere beweging kun je niet hebben. Het is toch van de gekke dat ze het roken in een uitvaartcentrum verbieden! Mensen zijn verdrietig, juist op zo’n moment van afscheid snakken ze naar een sigaretje. Ook is het jammer dat sigarettenman om de hoek, Assie, zijn zaak heeft moeten sluiten. En de kroeg in de buurt stinkt sinds het verbod naar vieze lichaamsgeuren en zweet. Nee, dat is lekker! Ik vind het ook gelul dat rokers buiten moeten gaan staan. Vooral ex-rokers zijn ongelooflijke zeikerds. Laat ze lekker zelf buiten gaan staan als ze zo nodig frisse lucht willen hebben.”
Krijg je weleens reacties op het feit dat je rookt op televisie? “Mensen hebben daar wel commentaar op, maar ook omdat ik ‘fuck’ of ‘pleurt op’ zeg. Jammer dan, daar trek ik me niks van aan. Ik ben wie ik ben en wie het niet bevalt, die kijkt maar weg. Ooit heb ik op advies van een cardioloog verwoede pogingen gedaan om te stoppen. Elektronisch roken, acupunctuur... puntje bij paaltje bleek dat mijn bloeddruk heel erg steeg. Ik werd er niet vrolijk van en zelfs mijn huisarts zei: ‘Bep, neem alsjeblieft je sigaret, want je gezicht staat alsof je zwaar onder de stress zit.’ En verder denk ik: komt er een rimpel, dan komt ie er maar. Alles wat mijn lijf heeft, dat heb ik zelf gedaan. Ik heb longemfyseem en dat is niet omdat ik achter een rokende uitlaat van een bus heb gestaan. Maar als ik die peuk niet neem, dan zie je me gewoon aftakelen, dus beter zestig jaar geleefd dan zeventig jaar gecrepeerd.”
‘Mijn huis is een rookwalhalla’
“Ik heb mijn ogen nog niet open of ik heb al een peuk tussen mijn lippen. Ik rook alleen niet als ik slaap, verder vind ik roken overal en altijd heerlijk. Een echte roker wil roken terwijl die lacht, huilt, met een borrel, bij de koffie, voor het eten, na het eten, voor de seks, na de seks. Onder de douche roken lukt nog net niet, maar ik neem mijn tabak overal mee naartoe, zelfs als mijn haar in de verf zit met die waterstofperoxide! Ik denk dat roken een soort tic is geworden. Het is mijn rustpunt, mijn stresspunt, mijn lachertje,
“Mijn huis is een rookwalhalla, maar de enige plek hier in huis waar niet gerookt wordt, is op mijn werkkamer. Uit respect voor mijn klanten. Zo zou de niet-roker ook met de roker om moeten gaan: respectvol. Ik heb wel eens zieke mensen van het roken afgeholpen, maar als ze voor de hemelpoort staan en ze willen er toch nog eentje opsteken, dan doe ik daar vrolijk aan mee.”
34 | Tabaktueel
Tekst en fotografie: Wilma Gudmundsson
Wordt er ook gerookt in je werkkamer?
Tabaktueel | Bekende Roker
‘Ik rook alleen niet als ik slaap’
Tabaktueel | 35
Frisse, gezonde én onder
Frisdranken kunnen een waardevolle productcategorie vormen. Bied dan wel een assortiment waarmee u het op kunt nemen tegen de veelal goedkopere supermarkt, vinden mede-oprichter Jurgen Frodyma en Sales Manager Joost Musters van D-Drinks. Een verfrissend gesprek over oogstrelende en dorstlessende alternatieven. Wat voor frisdranken bedoelen jullie met ‘aantrekkelijke alternatieven’? Jurgen Frodyma: “Wij hebben een onderscheidend assortiment van non-alcoholische A-merk dranken die in binnen- of buitenland al bewezen succesvol zijn. Als distributeur richten we ons bovendien vooral op merken die een gezond karakter hebben, of een gezonder alternatief zijn binnen de categorie.”
36 | Tabaktueel
Tekst: Naomi Querido
Joost Musters: “Enkele voorbeelden uit ons portfolio zijn: Vita Coco Kokoswater, Del Monte vruchtensappen, Illy Issimo ijskoffie, Firefly Natural Fruitdrinks en The Berry Company, sappen gemaakt van superfruit. Veel van onze merken hebben al een behoorlijke fanbase opgebouwd, bijvoorbeeld omdat mensen ze kennen van vakantie. Het zijn allemaal eerlijke producten: sommige zijn biologisch, andere 100 procent natuurlijk.”
Tabaktueel | Frisdranken
erscheidende dorstlessers Ligt jullie focus voornamelijk op dit soort ‘natuurlijke’ frisdranken? Frodyma: “Gezond en natuurlijk zijn de categorieën van de toekomst. De trend onder consumenten is om te kiezen voor een verantwoorder en gezonder leefpatroon. Dat zie je terug in bijvoorbeeld de vraag naar voedingsmiddelen zonder toevoegingen van bijvoorbeeld kleur- en smaakstoffen, en de groei van biologische artikelen. Wij proberen die vraag in te vullen met producten die gezonder zijn dan het huidige aanbod, en bovenal ook lekker smaken.” Musters: “We hebben drankjes en sappen voor elke leeftijdscategorie, maar we richten ons het meest op de consumentengroep tussen de twintig en veertig jaar. Deze groep wil zich associëren met bepaalde merken en is actief op zoek naar alternatieven zonder suiker, geur- en kleurstoffen.”
Waarom is het interessant voor een tabaks- en gemakswinkel om deze merken te gaan voeren? Frodyma: “Veel ondernemers kijken op dit moment om zich heen naar nieuwe productcategorieën die additionele omzet kunnen genereren. Daar is frisdrank er één van: je hebt er de hele dag en het hele jaar door klanten voor. Maar je wilt geen copy cat van de supermarkt zijn. Omdat je andere verkoopprijzen en marges hebt, verlies je het van de supermarkt namelijk altijd op prijs. Door waarde toe te voegen met onderscheidende producten, die niet op elke straathoek verkrijgbaar zijn, kun je de concurrentie veel beter aangaan.” Musters: “Naar onze mening bezoekt een consument een tabaks- en gemakswinkel voor het aanbod, het onderscheidend assortiment en de service. De sortering van D-Drinks sluit daar nauw op aan. We kiezen onze verkooppunten heel strategisch: enerzijds zodat merken niet aan waarde verliezen en alleen in mooie kanalen verkrijgbaar zijn als speciaalzaken, gezondheidswinkels en sportkantines, anderzijds door die verkooppunten extra traffic te garanderen. Want je krijgt naast het gewone winkelend publiek en bestaande klanten die een extra impulsaankoop doen, ook mensen binnen die hebben gehoord dat hier ‘hun’ drankje te koop is. Via onze website en op de social media krijgen we al veel vragen van consumenten naar verkooppunten bij hun in de buurt.”
Maakt het nog uit op wat voor locatie de tabakswinkel gevestigd is, bijvoorbeeld in een stadshart, winkelcentrum of buitenwijk? Frodyma: “In principe kunnen onze dranken op elke locatie een aanvulling zijn. We voeren een brede collectie en kijken samen naar het profiel van de winkel, de rol die de zaak wil vervullen en het type consument dat binnenkomt. Zo vullen we op maat het assortiment, de presentatie en de ondersteuning in.” Musters: “Ook de logistiek is goed geregeld. Omdat we in samenwerking met het merendeel van de groothandels leveren, zijn onze frisdranken gewoon mee te bestellen met de reguliere order.”
Frisdranken zijn nog wat branchevreemd in de tabaks- en gemakswinkel. Hoe ondersteunen jullie ondernemers om het assortiment zichtbaar te maken en de verkoop te stimuleren? Musters: “We bieden een ruime ondersteuning richting ondernemers om de consument tot aankoop aan te zetten. Zo denken we niet alleen mee over het aanbod, maar ook over de presentatie. We bouwen gerust een compleet tropisch eiland in de winkel om de categorie in de kijker te spelen. Zijn er geen vrije meters, dan gaan we de hoogte in; als we maar in de picture staan! Ook geven we de gelegenheid om drankjes te proeven. Daardoor heeft de winkelier de mogelijkheid om bekendheid te geven aan het assortiment, een hoge rotatiesnelheid te generen en mensen binnen te krijgen voor herhalingsaankopen.”
Op welke momenten kan de ondernemer het meest uit de frisdrankenverkoop halen? Frodyma: “Door niet in ‘momenten’ maar in kansen te denken! Iedereen roept altijd dat je met mooi weer op dranken moet focussen, maar uiteindelijk gaat dat op zo’n moment juist vanzelf. De truc is om op élk moment proberen de consument te raken. Kom achter de toonbank vandaan, stel vragen en benader de consument actief. Een drankje als Vita Coco wordt bijvoorbeeld zowel als ontbijtdrankje, sportdrank en dorstlesser gekocht.” Musters: “Dat de klant in de winkel terecht kan voor tabak en rokersbenodigdheden, weet hij wel. Laat zien wat je nog meer verkoopt, zoals een verantwoorde sortering frisdrank Dat past in de consumententrend en je blijft meegaan met de tijd!”
Meer weten? Kijk op www.d-drinks.nl
Tabaktueel | 37
15 T/M 17 SEPTEMBER 2013 BRABANTHALLEN ’S-HERTOGENBOSCH Graag nodigen wij u uit voor een bezoek aan de Stationery, Office & Convenience Days, het belangrijkste en het enige branche brede vakevent in de Benelux voor retailers, e-tailers en dealers in de boek- & kantoorboekhandel, de kantoorvak- en groothandel, tabak- en gemakwinkels, hobby-, speelgoed- & kinderwinkels, souvenirwinkels, cadeauwinkels, pompshops, campingwinkels, ziekenhuiswinkels en drogisterijen. Op de Stationery, Office & Convenience Days treft u niet alleen veel leveranciers met de nieuwste producten en diensten maar doet u ook veel kennis en informatie op via workshops en seminars, ziet u de laatste trends en nog veel meer. Bij uw bezoek hoeft u geen toegang te betalen, parkeert u gratis en zorgen we voor een hapje en een drankje. U komt toch ook?
Registreer u nu via socdays.nl met uw persoonlijke registratiecode 20000122.
Tabaktueel | Reisreportage
Curaçao
Een Caribisch stukje koninkrijk Sinds 2010 is Curaçao een eigen land. Maar nog steeds binnen het Koninkrijk der Nederlanden. En juist die vervlechting maakt dit eiland en haar geschiedenis zo bijzonder. Een verhaal over rovers, slaven, dushi’s en turquoise water.
Tekst: Marco Barneveld Fotografie: René Koster
Tabaktueel | 39
De catamaran koerst hard tegen de golven van de Caribische zee in. De passaatwind zwiept het zilte zeewater speels maar onverbiddelijk over beide boegen, als het schip de dalen tussen de golven raakt. De passagiers die in eerste instantie vol goede moed voorop het dek zijn gaan zitten, komen van een natte en al snel ook koude kermis thuis. Anderhalf uur golven vol in je bakkes is geen pretje. Aan bakboord trekt Oostpunt voorbij. In de verte zien we de ingang van de beschutte Fuikbaai. Welkom op Curaçao.
Kleurige snoepjes Willemstad. Als kleurige snoepjes staan de koopmanshuizen parmant langs de kade van de Sint Annabaai. De Pontjesbrug deint zachtjes in het water. Fort Amsterdam staat in al haar koloniale glorie trots op de uitkijk. Niets herinnert aan de paniek van 8 juni 1929, als de Venezolaanse revolutionair Rafael Simon Urbina het slecht verdedigde fort op een overval trakteert. Hij en zijn mannen dringen zonder veel slag of stoot het fort binnen. Het aanwezige wapentuig nemen ze dankbaar en triomfantelijk in ontvangst. Nog groter is de lach van de revolutionairen als ze een volle gouvernementskas aantreffen. Zo snel als ze gekomen zijn, vertrekken ze weer. Het eiland en het volledige Nederlandse koninkrijk laten ze in totale verlegenheid achter. Nederlandse marineschepen en mariniers verdedigen sinds die dag trouw Curaçao, ook al is het sinds 10 oktober 2010 een eigen land. Weliswaar binnen het Koninkrijk der Nederlanden, maar toch.
vredelievend op Curaçao leefden van het verzamelen van schelpdieren en visserij. Enkele jaren later was er bijna geen Arawak meer te vinden op het eiland. In slavernij afgevoerd naar Hispaniola. De Spanjaarden wisten verder eigenlijk niet goed wat ze met hun ontdekking moesten, er was geen goud te vinden en echt vruchtbaar was het ook niet. Daarom doopten ze het maar Isla Inutil, waardeloos eiland. De slimme handelsmannen van de West-Indische Compagnie (WIC) dachten daar anders over. Zij roven in 1634 het eiland op hun beurt van de Spanjaarden. De kapitalisten avant la lettre van de WIC zijn op zoek naar een uitvalsbasis voor handel en kaapvaart en hebben hun oog laten vallen op de zes natuurlijke havens van Curaçao, ontstaan doordat de zee de koraalkalk heeft uitgehold. Aan de zuidwestkant ligt de grootste en diepste daarvan: het Schottegat, veilig beschermd achter de Sint Annabaai. Curaçao ligt bovendien gunstig ten opzichte van de Spaanse koloniën op het vasteland en WIC zoekt naar een goede bron van zout. Zowel op de kust van Venezuela als op Bonaire zijn goede zoutpannen te vinden.. Om de hoek dus. Om te laten zien wie de scepter zwaait over het eiland, start de WIC met de bouw van fortificaties, waaronder Fort Amsterdam.
‘Op straat klinkt veelvuldig ‘dushi’, Papiamento voor schatje’
Rovers en Indianen Niet dat het eiland geen ervaring heeft met aanvallen van rovers vanaf zee. Uiteindelijk zou je de Spanjaard Alonso de Oleda, die op 26 juli 1499 het eiland ontdekte, ook een rover kunnen noemen. Althans wel als je één van de tweeduizend Arawak Indianen was, die
40 | Tabaktueel
Slavenhandel Rond 1665 start de WIC met een uiterst lucratieve nieuwe handel: slaven uit Afrika. De Afrikanen die in slavernij naar de Amerika’s gaan, worden door de soldaten van de WIC zelf gevangen genomen of tegen klein handelswaar geruild met Afrikaanse stamhoofden. Dat laatste is veel handiger, want de op winst beluste stamhoofden weten precies waar andere stammen zich bevinden en kennen het Afrikaanse regenwoud en de savanne op hun duimpje.
Tabaktueel | Reisreportage
Met zeshonderd man tegelijk worden de slaven naar Curaçao verscheept. Op elkaar gestapeld in het ruim, waar ze op dezelfde plek hun ontlasting moeten doen. Totaal verzwakt en uitgeput zijn de slaven uiteraard niet veel waard op de slavenmarkten. Vandaar dat de WIC ze op Curaçao laat aansterken, om ze daarna door te verkopen aan de grote plantageeigenaren in Midden -en Zuid-Amerika. Een relatief klein deel van de aangekomen Afrikanen blijft op Curaçao. Tot 1 juli 1863, de dag waarop alle slaven hun vrijheid krijgen, werken ze meestal als slaaf, en heel soms ook als slavenhouder. In sommige gevallen lijkt het alsof vrije lieden vrijwillig voor de slavernij kozen. Het bestaan was hard als vrij man. Soms verhypothekeerde men zichzelf aan een slaveneigenaar, om verzekerd te zijn van eten en onderdak. De handel leverde veel geld op, maar uiteindelijk gaat de WIC toch failliet.
Pontjesbrug Al die mensen in al die soorten en maten komen het mooist samen op de eerder genoemde Pontjesbrug, door de eilanders ook wel de swinging old lady genoemd word. Meer dan vijftienduizend mensen maken dagelijks gebruik van dit kleine wonder. De Koningin Emmabrug, zoals hij officieel heet, is de enige drijvende houten draaibrug ter wereld. Hij drijft op zestien pontons en verbindt de wijken Punda en Otrabanda. Vroeger werd er tol geheven. Maar alleen aan mensen die schoenen droegen; op blote voeten was de oversteek gratis. Als hij open moet, vaart de achterste ponton gewoon even opzij. Heb je haast met oversteken? Dan pak je het gratis pontje dat een stukje verderop ligt.
‘Als kleurige snoepjes staan de koopmanshuizen parmant langs de kade’
Smeltkroes De huidige bevolking is een smeltkroes van mensen, net als het Papiamento, de officiële taal van het eiland, een mengeling is van Spaans, Portugees, Engels, Jiddisch en Nederlands. In de karakteristieke binnenstad van Willemstad, die met haar kleurige huizen op de Unesco Werelderfgoedlijst prijkt, bruist en bubbelt die gemoedelijke Caribische sfeer. Langs de drijvende markt, waar veelal Venezolaanse vissers hun groenten en fruit verkopen, heerst het Spaans. Op straat klinkt veelvuldig ‘dushi’, Papiamento voor schatje. Maar ook het Nederlands is nog alom aanwezig. Wel merk je dat het eiland zich beetje bij beetje van de Nederlandse erfenis probeert los te weken. De blik is meer en meer gericht op de koopgrage Amerikaanse cruisetoeristen, die vanuit Miami hun dollars komen brengen.
Er wordt hard gewerkt in Willemstad. Waren grote delen van de stad begin jaren ’90 van de vorige eeuw nog grotendeels vervallen, inmiddels zijn veel van de historische gebouwen in zowel Punda, Pietermaai als Otrabanda prachtig en met verfijnde smaak opgeknapt. Op Otrabanda staat het Kura Hulanda complex, een oude wijk die door de Nederlandse miljonair Jacob Gelt Dekker prachtig is gerestaureerd en gedeeltelijk tot hotel is omgetoverd. Ook Pietermaai, wat voorheen niet echt een buurt was waar je graag kwam, is omgetoverd tot een bruisende uitgaanswijk.
Klein Curaçao De Jonalisa vaart stug door richting Klein Curaçao. Onder de passagiers die de keuze hebben gemaakt om in de kajuit van het schip te schuilen tegen de golven, beginnen zich de eerste groene gezichten te vertonen. De ingewanden geselende zeeziekte slaat hard toe. De vliegende vissen die langszij het schip af en toe hun kunsten laten zien, varen er wel bij: de één zijn ontbijt is de ander zijn
Tabaktueel | 41
Reisreportage | Tabaktueel
ontbijt…“Is Klein Curaçao mannelijk of vrouwelijk,” vraagt kapitein Onno schalks om ons af te leiden. De vuurtoren van het kleine onbewoonde eilandje steekt hoog de lucht in. Geflankeerd door een huisje aan beide zijden. Dat ziet er van een afstandje behoorlijk als een fallus uit. Mannelijk. Kapitein Onno lacht.
begroeid, en werd onder andere gebruikt om paarden op te laten grazen. Uit die tijd stamt de vuurtoren van het eiland. Door fosfaatwinning werd het eiland afgegraven, waardoor het veel van zijn vegetatie verloor. Op het strand ligt een oud scheepswrak dat er drieëntwintig jaar geleden gestrand is. Ernaast ligt een tweede wrak. Een jacht waarvan de schipper zich waarschijnlijk vergiste in de sterke stroming. Onder water wemelt het van de schildpadden en kleurige vissen, die soms traag, dan weer rap boven het witte zand zwemmen. Curaçao mag een eigen land zijn, toch is ook dit het Koninkrijk der Nederlanden. En dat maakt het stiekem extra bijzonder.
‘Op het strand ligt een oud scheepswrak’
Klein Curaçao is een origineel bounty paradijsje van drie vierkante kilometer groot, gelegen op ongeveer tien kilometer afstand ten zuidoosten van Curaçao. Naast witte stranden, turquoise water, schildpadden en die vuurtoren is er niet veel. Het was ooit met veel gras
De pijn van tabaksondernemers op Curaçao We staan in Little Holland, een tabakszaak in Willemstad. Kasbashi, de van oorsprong Indische bedrijfsleider van de zaak, staat ons vriendelijk te woord in de verfrissend koele humidor. Wat opvalt is dat Little Holland alleen sigaren verkoopt, geen sigaretten. “Curaçaoërs roken eigenlijk geen sigaren,” legt Kabashi uit. “We hebben ze eigenlijk alleen voor de toeristen.” De haven van Willemstad is vaste prik voor cruiseschepen, veelal uit de States. Aangezien Cubaanse sigaren, nog steeds, verboden zijn in de VS, slaan Amerikanen op dit soort cruises massaal Cubanen in. En dat is lucratief. “Soms kopen ze wel ineens voor 2000 dollar aan rookwaar”, vertelt Kabashi. “Dat tikt lekker aan.” Het klinkt fijn, een onafgebroken stroom aan kapitaalkrachtige toeristen die hun portemonnee leeg kopen. Toch zit hier nu juist de pijn. “De Curaçaose regering heft veel accijns op de sigaren. En op Sint Maarten, ook onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden, is alles belastingvrij. Dus wachten tegenwoordig veel Amerikanen met kopen tot ze een eiland verder zijn. Het is zo dom van onze regering. En wij leiden er schade door.” Ook in het paradijs zijn problemen.
42 | Tabaktueel
Tabaktueel | Column
Registeraccountant Bob Jong is partner van Phidra Accountants & Adviseurs. In elk nummer van Tabaktueel belicht hij een fiscaal of bedrijfseconomisch vraagstuk. Dit keer:
Actuele aandachtspunten Dit jaar mogen ondernemers direct eenmalig tot maximaal de helft van de aanschafprijs afschrijven op nieuwe bedrijfsmiddelen die op of na 1 juli 2013 worden aangeschaft. Voor het restant gelden de normale afschrijvingsregels. Of het verstandig is om van deze tegemoetkoming gebruik te maken, is afhankelijk van uw specifieke fiscale situatie.
werkgever straks betaalt. Door aanscherping van de wet krijgt u er een groter belang bij om aan ‘schadebeheersing’ te doen. Zorg dat uw Ziektewet- en WIA-administratie op orde is en dat u weet welke werknemers ziek uit dienst zijn gegaan, of kort daarna ziek zijn geworden. Het UWV gaat de premie namelijk vaststellen op basis van de WGA-schadelast uit het verleden.
Btw-verrekening tabak
Nieuw belastingstelsel
Sinds 1 juli 2013 is de btw-heffing van tabaksproducten niet langer gekoppeld aan de accijnsheffing van deze artikelen. Als het goed is, heeft u in de aangifte omzetbelasting van juni 2013 (of het 2e kwartaal) de btw teruggevraagd van de op 1 juli aanwezige voorraad en voor tabaksproducten die op of na 1 juli 2013 aan u zijn geleverd en waarvoor u vóór 1 juli 2013 een factuur heeft ontvangen.
Op verzoek van politiek Den Haag heeft de commissieDijkhuizen scenario’s voorgesteld voor een eenvoudig en solide belastingstelsel waarin meer evenwicht is tussen de behandeling van de directeur-grootaandeelhouder (dga) van een BV, de ondernemer in de inkomstenbelasting en de werknemer. Een voorstel is een aanpassing in de belastingheffing voor dga’s, een scherper toezicht op de hoogte van het salaris en een heffing over het vermogen in de BV, terwijl in eerdere rapporten juist zijn voorstellen gedaan die betrekking hebben op de ondernemer in de inkomstenbelasting, zoals de afschaffing van de zelfstandigenaftrek.
De teruggave van de btw betreft echter geen definitieve teruggave. Vanaf nu dient u de btw af te dragen op het moment dat de tot de handelsvoorraad behorende producten worden verkocht. Het is raadzaam om de teruggave van de btw te reserveren, om er zo voor te zorgen dat op het moment van verkoop van de tabaksproducten er voldoende middelen aanwezig zijn om de verschuldigde btw te betalen. Zo voorkomt u een lastige discussie met de Belastingdienst over het treffen van een betalingsregeling!
Helaas betreffen dit nog slechts voorstellen en is nog niet duidelijk op welke wijze het belastingstelsel zal veranderen, en wat voor gevolgen dit met zich mee zal brengen. Houd de ontwikkelingen hierover in de gaten!
Zieke flexwerkers Vanaf 1 januari 2014 kunt u te maken krijgen met hogere kosten wanneer een zogeheten ‘vangnetter’ ziek wordt. Vangnetters zijn ex-werknemers, die bij ziekte geen recht hebben op loondoorbetaling van hun werkgever. Hoe meer werknemers met een tijdelijk dienstverband in de Ziektewet of WIA komen te zitten, hoe hoger de premie wordt die u als
Phidra Accountants & Adviseurs T: 023-5186140 www.phidra.nl
Heeft u een fiscale vraag? Heeft u een financiële kwestie die u wilt voorleggen voor een bespreking in Tabaktueel? Mail uw vragen naar info@tabaktueel.nl!
Tabaktueel | 43
44 | Tabaktueel
Tabaktueel | Ondernemer
‘Het is hier af en toe net een ontmoetingsplek’
Achttien jaar lang had Lars Winkel een Primera in de Indische Buurt in Amsterdam. Net toen hij wilde stoppen, kreeg hij in 2006 de mogelijkheid om een Primera in Volendam te openen. Die kans wilde hij niet laten liggen. Zeven jaar later blijkt het zijn beste keuze ooit. ‘Ik heb weer plezier in mijn werk!’ De koopaktes voor de verkoop van zijn zaak in Amsterdam moesten nog passeren bij de notaris toen Lars Winkel al ‘ja’ had gezegd tegen het voorstel om een nieuwe Primera in Volendam op de kaart te zetten. “Om eerlijk te zijn vond ik mijn werk in Amsterdam niet meer zo leuk. De stad is ontzettend veranderd ten opzichte van vroeger. Waar ik de wenskaartenmolens in mijn beginjaren nog buiten had staan, kon dat op een gegeven moment echt niet meer. De zaak in Amsterdam verkopen was voor mij de enige optie.”
Volendam Hoe anders is dat in zijn winkel in Volendam, waar de vrolijke wenskaartenmolens weer gewoon buiten voor de deur staan. “Toen Primera me benaderde voor het opzetten een zaak in Volendam, had ik meteen interesse. Ik kom nou eenmaal uit een ondernemersfamilie en mijn moeder had vroeger ook een eigen tabakswinkel. Bovendien leek het me heerlijk rustig, een dorp. Mijn enige eis was dat ik vanuit mijn woonplaats Diemen niet te lang in de file zou staan. Gelukkig rijd ik de ‘goede kant’ op, want ik heb nooit vertraging.” In het begin moest Winkel wel even wennen aan zijn nieuwe locatie. “Alleen het accent al is hier anders. Bovendien kent iedereen elkaar. Dat was nieuw voor me.” Lachend: “Ik ben en blijf toch een stadsjongen.” Inmiddels is Winkel louter positief over zijn nieuwe standplaats. “De mensen zijn ontzettend direct. Natuurlijk levert dat wel eens discussies op, bijvoorbeeld wanneer een klant een boek heeft besteld dat niet op tijd is binnengekomen. Toch verloopt het gesprek altijd op een goede manier. Na afloop zijn we nog even goede vrienden.” Het meest geniet de ondernemer van de drukte in zijn Primera. “Het is hier af en toe net een ontmoetingsplek. Als mijn klanten met elkaar in de zaak staan te beppen, ben ik best trots. Ze staan allemaal wél in mijn winkel!”
het gewoon mensen zijn, net als jij en ik. Al moest ik Nick Schilder na twee jaar wel om een handtekening voor mijn dochter vragen. Daar kwam ik niet onderuit”, lacht Winkel. Ondanks de crisis loopt Primera Volendam behoorlijk goed. “Gelukkig stijgen onze verkoopcijfers alleen maar. Maar ik spreek nu alleen voor mijn eigen winkel, want twee andere tabaks- en gemakswinkels in de buurt zijn er onlangs mee gestopt.” Ook de Primera in het naastgelegen Edam sluit binnenkort de deuren. “Al die klanten komen nu naar ons toe. Zo krijg ik nu al bestellingen van klanten uit Edam. Voor mij is dat alleen maar gunstig.” Toch is er qua inkomsten de afgelopen periode wel het één en ander veranderd. “Bij de start hadden we een ING-balie, maar de ING is sinds twee jaar weg uit de winkel. Ook het PostNL Servicepunt is kleiner geworden. Tegenwoordig verzorgen we alleen nog de pakketten. Financieel gezien heb ik dus wel een tik gekregen. De provisie die ik van de bank kreeg, kan ik nooit meer omzetten met alleen verkoop.”
Nieuwe kansen De ondernemer is creatief omgegaan met dat verlies. “Normaal gesproken ontsla je iemand om kosten te besparen, maar mijn personeel is me dierbaar. Ik wilde eerst kijken of we het zouden redden en vooralsnog lukt dat aardig. Natuurlijk heb ik niet stilgezeten. Ik heb bijvoorbeeld enorm geïnvesteerd in kantoorartikelen. Achter in de zaak heb ik een hele hoek met onder meer notitieblokken, pennen, agenda’s en anders kantoorspullen. Samen met de wenskaarten van Hallmark loopt die categorie echt als een trein. Dat komt ook omdat er op gezette tijden extra aandacht aan besteed, zoals bij de start van het nieuwe schooljaar. Een deel heeft zich dus terugbetaald.”
‘Jan Smit, Jaap de Witte en Nick & Simon komen hier allemaal’
Beroemde klanten Hoewel bijna iedere toerist Volendam wel weet te vinden, ziet Winkel ze bijna nooit in zijn Primera. “Vakantiegangers komen hier alleen in verband met de post. Als ik er twee per week zie, is het veel. Waarschijnlijk komt dat ook omdat ik niet midden in het centrum zit. Hier komen vooral mensen uit de buurt.” Toeristen mogen dan misschien wegblijven, in een beroemd dorp als Volendam krijgt Winkel natuurlijk wel eens bekende Nederlanders over de vloer. “Jan Smit, Jaap de Witte van de 3JS en Nick & Simon: ze komen hier allemaal. In het begin vond ik dat best apart. Nu weet ik dat
Tekst en fotografie: Mirthe Diemel
Een digitale winkel of een Facebook- of Twitterpagina heeft Primera Volendam nog niet. “Ik ben slecht in websites”, geeft Lars Winkel toe. “Er gaat veel werk in zitten en ik wil niet voortdurend aan mijn computer gekluisterd zijn. Achter de toonbank moet het juist gebeuren! Misschien is het geen verstandig standpunt, maar ik ben gewoon nog niet zo ver. En vooralsnog blijven mijn klanten gewoon naar de winkel komen.” Primera Volendam Burgemeester van Baarstraat 30 1131 WV Volendam T: (0299) 323 814
Tabaktueel | 45
‘Wij varen nog steeds on
In 2007 waren we op bezoek bij Alex en Nita van Toor in Alphen aan den Rijn. Hun stijlvolle speciaalzaak Van Toor Cigar Enjoyment stond toen al in de wijde omgeving bekend om de sigaren en het advies. Dat is alleen maar toegenomen. Ook de twee websites lopen goed. ‘Je moet met je tijd meegaan.’ Het eerste dat bij binnenkomst opvalt, is de wand met de kleurrijke collectie geurlampen en waterpijpen. De Van Toors hebben een neus voor trends. “De geurlampen zijn echt iets van de laatste jaren. Ze neutraliseren de geur van tabak, verdrijven de rook en maken de lucht schoner. En dat kan met en zonder geurtje”, legt Nita uit als ze vol trots de grote collectie toont. “We hebben ze in alle kleuren en maten, zelfs hele luxe kristallen exemplaren. In december lopen de speciale kerstgeuren hard, zoals appel-kaneel. Heerlijk!” Ook de tijdschriftenwand heeft een aantal meters moeten inleveren voor een breed assortiment humidors. Alex: “Of het nu om geurlampen, Dupont-aanstekers of pijpen gaat: er moet wel wat te kiezen zijn. Vandaar de uitgebreide sortering.”
ervaring. Ze nemen de tijd voor een goed advies, gaan daar even rustig voor zitten. Alex en Nita hebben bovendien een eigen visie op de producten die ze verkopen. En die verschilt nogal eens van die van de fabrikant. “Wij varen nog steeds onze eigen koers. Neem volumetabak: wij kijken naar de prijs-gewicht-verhouding en naar de hoeveelheid teer en nicotine. Wij zijn nogal onderzoekend van aard. Proberen alle producten uit en vergelijken die met elkaar. Dan komen we vaak tot heel verrassende conclusies.”
Twee websites
Bij de koffie wordt een geurige sigaar opgestoken. Dat mag hier, en dat doen de Van Toors dan ook graag met hun klanten. Het is al snel duidelijk dat ik op bezoek ben bij vakmensen met een schat aan
Ook hebben de Van Toors inmiddels twee websites in de lucht. Op www.vantoor.com is hun hele assortiment online te bekijken. Verder kunnen klanten in de winkel op een tablet door het aanbod scrollen. Alex laat me de dikke map bestellingen zien. “Vandaag besteld en betaald is vandaag de deur uit. Dat vraagt een flinke investering, want we moeten veel op voorraad hebben.” Het bijhouden van de sites kost de nodige tijd. “Het heeft best lang
46 | Tabaktueel
Tekst en fotografie: Wilma Gudmundsson
Eigen koers
Tabaktueel | Hoe is het nu met
ze eigen koers’ geduurd voordat de site met rokersbenodigdheden zijn vruchten ging afwerpen”, vertelt Alex. “Inmiddels zijn we al toe aan de vierde versie. Maar een verzorgde, actuele website is heel belangrijk. Dat is tenslotte het visitekaartje van onze zaak.” Nieuw is de website www.geurlampen.nl. “Vooralsnog komen klanten daar wel om te kijken, maar nog niet om te bestellen. Mensen willen toch eerst ruiken voordat ze kopen. Maar is de voorkeur voor een bepaalde geur eenmaal bekend, dan bestellen klanten de olie vaak via de site.” Twitter en Facebook is niets voor het ondernemersechtpaar. Alex: “We mogen er geen reclame maken voor tabak en we hoeven niet te weten of een collega naar het strand gaat. Ook hebben we geen zin om lastig gevallen te worden door gezondheidsorganisaties. Nee, het leverde ons niets op, dus toen zijn we er al snel mee gekapt.”
dan de primeur voor een speciale sigaar als de Balmoral vintage of de Mata Fina uit Brazilië. Dat werkt stimulerend en vergroot onze passie voor de sigaar.” Fabrikanten doen verder helaas niet veel aan promotie. “Wij adverteren nog wel met aanstekers, geurlampen en de elektronische sigaret, maar minder dan voorheen. We hebben tenslotte ook de websites als uithangbord. Je moet nu eenmaal met je tijd mee.”
Toekomst Nu twee ondernemers vertrekken uit de straat naar het nieuwe winkelcentrum verderop, denken Alex en Nita wel na over de leefbaarheid van de buurt. Leegstand is niet goed. En door het rookverbod in de horeca is het aantal automaten dat Alex heeft, geslonken van 45 naar 15. “Philip Morris trok daardoor de financiële bijdrage terug, een behoorlijke aderlating. Gelukkig draagt Camel nog wel bij in de kosten.” Toch liggen de Alphense ondernemers er niet echt wakker van. “De laatste dertig jaar is het aantal rokers naar ons idee vrijwel gelijk gebleven. Met die wetenschap hebben we alle vertrouwen in de toekomst en draaien we met veel plezier 63 uur per week. Deze zomer hebben we de voorgevel grondig laten renoveren. De zaak is onze lust en ons leven, we hebben het er graag voor over. Rokers zijn gezellige mensen, die we met veel plezier gastvrij onthalen. Eigenlijk hebben we altijd visite.”
‘Workshops en primeurs vergroten onze passie voor de sigaar’
Met je tijd mee Alex en Nita hebben hart voor het vak. Zo maken ze deel uit van de Hajenius-commissie, waarin ze feedback geven aan Hajenius. “We denken ook mee over producten als de jaarsigaar”, vertelt Nita. “Die kunnen ze naar ons idee beter lanceren in april of mei dan in november. Niet elke fabrikant is nog doordrongen van het feit dat het sigarenseizoen zich verlegd heeft van de winter naar de zomer.” Alex is ook te spreken over fabrikant Agio. “Zij organiseren workshops voor de leden van de zogenaamde Starlounge. Die krijgen
Tabaktueel | 47
Jules De Maeyer, voormalig commercieel directeur van Tabaknatie in Antwerpen
Robert De Geyter, eigenaar van tabakszaak Librairie du Lombard in Brussel
Vincent Verbrugge, directeur Nationaal Tabaksmuseum in
Waarheid of mythe?
De verborgen afbe Manneken Pis op Wie Camel zegt, ziet direct de dromedaris voor zich die al een eeuw lang de verpakking van het sigarettenmerk siert. De éénbultige Old Joe van het bekende Amerikaanse circus Barnum & Bailey zou er model voor hebben gestaan. In de loop van de jaren ontdekten steeds meer mensen de afbeelding van het Brusselse Manneken Pis in de linkervoorpoot. De grote vraag: is dit waarheid of mythe? Louis Bracco Gartner, eigenaar van het Tabaks Historisch Museum in Delft, twijfelt geen seconde. “Waar! Op de sigarenzakjes uit de jaren dertig stonden ook allerlei zoekplaatjes afgebeeld. Er was er zelfs één met een kameel. Dat was toen een echte mo-
zien ook in wolkenformaties allerlei beelden. Maar dit is geen toevalligheid meer. Daarvoor is Manneken Pis te duidelijk zichtbaar op de originele pakjes.”
Vertrouwde plek Sinds de introductie van Camel in 1913 is de dromedaris nooit van de verpakking verdwenen. Een poging van eigenaar R.J. Reynolds Tobacco om het ontwerp in 1957 te vernieuwen, stuitte op grote weerstand bij de consumenten. Het verhaal gaat dat de tabaksfabrikant duizenden brieven ontving met het verzoek om het beeldmerk toch vooral intact te laten. Uiteindelijk won de stem van het volk: de dromedaris, de palmbomen en de piramides behielden hun vertrouwde plek. Dat laatste geldt ook voor Manneken Pis, het 58 centimeter grote standbeeldje in Brussel. Ook hij was niet altijd zeker van zijn plek. Het origineel werd in 1619 gemaakt door Hiëronymus Duquesnoy de Oude, als versiering van een publieke fontein vlakbij de Grote Markt. Rond 1745 werd het plassende ventje ontvoerd door Engelse soldaten en gered door Brusselaars die de dieven in de kraag grepen. Twee jaar later werd het beeldje tot twee keer toe gestolen
‘Twee Belgische symbolen op één verpakking is geen toeval’ detrend. Gewoon omdat het leuk was. De één roept iets, de ander herkent het. En zo gaat een verhaal als een lopend vuurtje. In het geval van Camel en Manneken Pis kan ik me voorstellen dat het een slimme marketingtruc was van de vormgever. Mensen hebben een rijke fantasie en
48 | Tabaktueel
Tekst: Brigitte de Swart Fotografie: Robbert Frank Hagens
Tabaktueel | Tabak
r van het n Wervik
Louis Bracco Gartner, eigenaar van het Tabaks Historisch Museum in Delft
Magali Morazzani, mede-eigenaresse van een aantal tabakszaken in Monaco
eelding van het pakje Camel door Franse soldaten. En in 1817 gebeurde het opnieuw, ditmaal door een net vrijgelaten dwangarbeider. Door van de teruggevonden resten een mal te maken, kon een nieuw bronzen beeldje worden gegoten. Dit exemplaar staat sindsdien in het centrum van Brussel.
Pure onzin Maar niet iedereen is het met Bracco eens over de afbeelding van Manneken Pis op de originele Camel-verpakking. “Pure onzin”, vindt historicus Vincent Verbrugge, directeur van het Nationaal Tabaksmuseum in het Belgische Wervik. “Dergelijke verhalen hebben geen enkele voedingsbodem. Vanuit historisch perspectief is er geen reden om aan te nemen dat Camel doelbewust de beeltenis van Manneken Pis in de sigarettenverpakking zou hebben verwerkt. Er is ook nooit sprake geweest van een campagne waaruit dat zou blijken. Waarschijnlijk heeft iemand het verhaal ooit de wereld ingebracht en is het van daaruit een eigen leven gaan leiden.”
Symbool
dromedaris ontwierp, een Belg. Omdat hij de marketingmanager van Camel niet zou hebben gemogen, zou hij Manneken Pis erin hebben geplaatst. Jules De Maeyer, voormalig commercieel directeur van Tabaknatie in Antwerpen, denkt dat dit wel eens waar kan zijn. “Twintig jaar geleden al werd ik geattendeerd op de afbeelding van Manneken Pis in het ontwerp van de Camel-verpakking. Dat was door een Belg die ruwe tabak verkocht aan R.J. Reynolds. Als er iemand was die het naar mijn idee kon weten, was híj het wel. Anders is het wel heel toevallig. En bovendien, het ventje is toch ook gewoon duidelijk te zien op de verpakking?”
Levende legende Net als over Camel bestaan ook over Manneken Pis de nodige legendes. Volgens één daarvan had een jongen tegen de deur van een heks geplast, op de plek waar nu nog steeds de fontein staat. Uit woede veranderde de heks hem in een standbeeld. Een andere legende vertelt dat een jongetje de stad zou hebben gered door vlammen te blussen met zijn plas. Mythe of waarheid: het laatste woord is aan rasechte Brusselaar Robert De Geyter, eigenaar van tabakszaak Librairie du Lombard in Brussel, op een steenworp afstand van Manneken Pis. Hij kent het verhaal van het nationale symbool van België als geen ander. “Manneken Pis dateert uit de zeventiende eeuw en heeft niets met sigaretten te maken. Dus waarom zou een sigarettenfabrikant zijn afbeelding op de sigarettenverpakking gebruiken? Het verhaal blijft leven, omdat mensen vanuit de hele wereld het standbeeldje komen bekijken en erover praten. Maar dat bevestigt helemaal niet dat Manneken Pis op de originele verpakking van Camel te vinden is. Het is maar net wat je erin ziet.”
‘Dit soort verhalen heeft geen enkele voedingsbodem’
Magali Morazzani, mede-eigenaresse van een aantal tabakszaken in Monaco, denkt echter dat het verhaal wel degelijk gestoeld is op feiten. “Voor mij is Manneken Pis, het symbool van Brussel, óók het symbool voor onafhankelijkheid. Van wat ik ervan heb gehoord, was het een Belgische ontwerper die zijn stempel op het pakje wilde drukken. Heb je ook de Leeuw van Waterloo in de achterkant van dezelfde dromedaris gezien? Dat is het symbool van de Slag bij Waterloo in 1815. Twee Belgische symbolen op één verpakking is geen toeval. Daarom is de mythe van Manneken Pis voor mij zeker waar.” Volgens de legende was de vormgever, die het beeldmerk van de
Tabaktueel | 49
De klant | Tabaktueel
‘Het draaien wil ik echt niet missen’ Gert Brunink treffen we op een zonnige nazomermiddag op het terras in Tilburg, waar hij net een shagje rolt.
Je rookt shag. Altijd hetzelfde merk? “Ik ben ontzettend merk- en winkeltrouw. Zeker 99 van de 100 keer koop ik Drum. Alleen als ik echt te weinig geld bij me heb, ga ik wel eens voor een B-merk. Daar word ik echter niet blij van.”
Rook je weleens iets anders dan shag? “Heel af en toe rook ik een gewone sigaret, maar die zijn veel te snel op. Ik merk dan dat ik het hele ritueel van kalm mijn shagje draaien erg mis. Het hoort erbij en geeft me rust. Wat dat betreft lust ik heel soms ook wel eens een lekker sigaartje, wanneer ik de tijd ervoor kan nemen. Een koffie en een calvados erbij…Heerlijk!”
Hoeveel rook je op een dag? “Ik denk dat ik rond de twintig shagjes op een dag rook. Door het draaien ben ik me bewust dat ik ga roken, en geniet ik er extra van. Of het nu de eerste, middelste of laatste van de dag is, allemaal smaken ze me lekker. Ik stop ook wel eens een tijdje met roken, maar dan merk ik dat ik wel toch nog wil draaien. Het breekt de dag een beetje en je hebt even ruimte om over bepaalde zaken na te denken.”
‘Van B-merken word ik niet blij’ Zijn er veel biologen die roken? “Je bedoelt vanwege de waarschuwingen op de pakjes? Die vind ik schromelijk overdreven. De meeste genoemde kwalen in die waarschuwingen hangen vooral van je aanleg af, en daar ben ik niet zo bang voor.”
Je kunt natuurlijk wel gemakkelijker roken tijdens je werk als je veel buiten bent… “Nou, juist tijdens natuurwandelingen met groepen rook ik niet. In beschermde natuurgebieden heb ik als gids een voorbeeldfunctie. Als ik daar zou roken, steken de deelnemers er ook eentje op. In het belang van de rokers nink t Br u én de natuur zijn alle wander e G : N aam lingen van De Kuierlat, waar ik r 4 jaa ijd: 5 voor werk, helemaal rookvrij. Le e f t g io l o o Maar op het eindstation van een ilb u r g ep: b o r e na , T nal a B i v g i a r bierproefwandeling mag iedereen H mO l z aak t: D ru eciaa natuurlijk opsteken wat hij of zij wil. p s Ro o k n e r : Siga Dat doe ik zelf ook!” ot bij Gesp
50 | Tabaktueel
Tekst en fotografie: Dennis van Renesse
De advertentie van deze tabaksfabrikant is niet zichtbaar ivm de Tabakwet
BEKEND VAN T V
NIEUW CASHLOTEN! Het leukste en meest eenvoudige kansspel van Nederland presenteert een nieuwe serie Krasloten: Cashloten. 10x CASH, 20x CASH en 50x CASH hebben samen een totale prijzenpot van meer dan 11 miljoen euro. Dat is ongekend hoog voor Krasloten! En met de hoge winkans is het precies wat uw klanten zoeken en potentiĂŤle nieuwe krassers aanspreekt. U ontvangt de Cashloten en ondersteunend winkelmateriaal automatisch bij uw Kraslotenlevering van 15 augustus. De Cashloten worden vanaf 2 september landelijk bekendgemaakt op televisie. Meer informatie? Kijk op onze website of bel 0800-1818, optie 3, optie 2.