EDITIE 2/2023
VAN BORGERSTEIN NAAR BORGERWIJK
Eind 2020 viel het eerste Borgerwijkmagazine in uw bus. Sindsdien is het uitzicht van de Borgerstein-site aanzienlijk veranderd. Vzw Borgerstein heeft inmiddels zijn intrek genomen in de nieuwe zorgcampus. Ook de assistentiewoningen en Residentie Philyra werden eind vorig jaar opgeleverd. De eerste nieuwe bewoners van Borgerwijk zijn een feit!
Recent werd de vergunning verleend voor de laatste stap in de ontwikkeling van Borgerwijk. Daarmee komen we in een belangrijke nieuwe en laatste fase van dit project.
Doorheen het hele traject heeft zorg dragen voor uw buurt en het creëren van een aangename plek steeds centraal gestaan, en dat traject zetten we graag samen met u verder.
Met dit magazine bieden wij u een blik achter de schermen en laten we de mensen aan het woord die Borgerwijk mee vorm geven.
Heeft u vragen over de verdere realisatie van Borgerwijk of een lumineus idee voor de invulling van het bestaand erfgoed? Aarzel dan niet om ons te contacteren, we maken graag tijd voor u vrij!
Samen maken wij Borgerwijk!
BORGERSTEIN VERHUISDE Goed geïnstalleerd op een nieuwe plek
ONTWORPEN ROND ONTMOETING
Architectuur als brug tussen historiek en woonkwaliteit
ARCHEOLOGIE
Een betekenisvolle toekomst geven aan het verleden
BEWUST DUURZAAM
Slimme energie- en mobiliteitsoplossingen
STUDIO BORGERSTEIN Kunstenaars krijgen nieuwe ruimte om te creëren
VZW KERSTTEAM Gezellig samenzijn met buurtbewoners
SEMINARIE ALS SCHOOLGEBOUW Plaats voor de leerlingen van De MET
BORGERSTEIN-PARK: RUST EN RECREATIE Een boost voor de biodiversiteit
Benieuwd naar de verdere planning van de ontwikkeling van Borgerwijk en de invulling van het historische seminariegebouw? Ontdek er alles over op pagina 8.
“WIJ HECHTEN VEEL BELANG AAN EEN OPEN EN TRANSPARANTE DIALOOG.”
Als ombudsvrouw luister ik naar al uw vragen, opmerkingen of suggesties. Onze ombudsdienst is elke werkdag van 9.00 tot 17.00 uur telefonisch of via mail bereikbaar.
KAREN ELSERMANS Ombudsvrouw
+32 3 820 82 86
ombudsvrouw@coresdevelopment.be
Alle bewoners van zorgcentrum Borgerstein vzw hebben hun intrek genomen in hun nieuwe thuis. Sommigen blijven op de site naast het park, anderen trokken naar één van de verschillende inclusieve woningen in het centrum van Mechelen, zoals het huis Cadix in de Merodestraat.
Zowel voor de bewoners als het personeel betekent de verhuis een enorme verbetering op het vlak
van leven, wonen en zorg. “Onze bewoners keken hier al heel lang naar uit”, vertelt Jan Gysen.
“Het zijn drukke jaren geweest voor Borgerstein vzw, maar nu kunnen we opnieuw even op adem komen en terugblikken op een erg belangrijke fase in het 50-jarige bestaan van deze sociale onderneming”, luidt het.
JAN GYSEN
Ondervoorzitter van
het bestuur van Borgerstein vzw
Bezieler van de site
Het seminariegebouw waar honderden bewoners decennialang onderdak vonden, was op. “Het seminarie had zijn charme, maar voor de zorg die we verlenen, was dit gebouw niet meer aangepast aan de noden. Er waren amper liften en heel wat trappen, wat de mobiliteit van onze bewoners niet ten goede kwam”, vertelt Jan Gysen. “Dankzij de verhuis naar de nieuwe gebouwen is het comfort van onze bewoners én het
personeel drastisch verbeterd. Je kan beide gebouwen eigenlijk niet met elkaar vergelijken.”
De bewoners hebben hun nieuwe woonplaats alvast helemaal omarmd. Velen van hen hebben de bouwwerkzaamheden van nabij gevolgd. Het was dan ook vaak een van de gespreksonderwerpen. “Iedereen heeft alles vanop de eerste rij kunnen meevolgen. Er werd enorm toegeleefd naar de dag van de verhuis. Een van onze bewoners heeft meer dan 6.000 foto’s genomen van de werken. Om maar aan te geven hoe ze ermee bezig waren”, gaat Jan verder. De verhuis zelf was een huzarenstukje, maar verliep erg vlot dankzij de inzet van het personeel van de vzw.
De laatste twee leefgroepen die een plek zouden krijgen in het centrum van Mechelen moesten net iets meer geduld oefenen. “Voor hen was het minder gemakkelijk. Zij zagen een groot deel van de bewoners vertrekken en bleven achter in een gigantisch gebouw dat leeg aanvoelde. Bovendien is hun verhuis enkele keren uitgesteld omdat de nieuwe locatie nog niet klaar was. De
Ondervoorzitter van het bestuur van Borgerstein vzw
Dankzij de verhuis naar de nieuwe
gebouwen is het comfort van onze bewoners én het personeel drastisch verbeterd. Je kan beide gebouwen eigenlijk niet met elkaar vergelijken.De nieuwe zorgcampus van Borgerstein vzw
hele coronacrisis maakte het extra moeilijk”, herinnert Jan zich nog. Maar wanneer hun moment er dan eindelijk was, konden zij ook niet snel genoeg de deur achter zich dichttrekken om richting
het centrum van Mechelen te trekken.
Huis Cadix is een begrip in Mechelen. Het historisch pand dateert uit de vijftiende eeuw. Vanaf 1835 tot 2010 waren de Zusters van Liefde er actief op vlak van onderwijs en verpleging. Vandaag wonen er mensen met een beperking. “Dit project is een mooi voorbeeld van wat je kan bereiken als je de handen in elkaar slaat. Een groep ouders van kinderen met een beperking had de financiële middelen om een pand te kopen waar hun kinderen zouden kunnen wonen, alleen konden zij niet instaan voor de zorg, iets wat wij uiteraard wel kunnen”, legt Jan uit. “Zo is dit project ontstaan. Het mooie is dat
dit een verhaal van inclusie is waarbij mensen met een beperking kunnen deelnemen aan de maatschappij en toch een zekere vorm van zelfstandig wonen kunnen ervaren.”
Dat inclusieverhaal wil Borgerstein vzw ook doortrekken naar de site van het seminarie. Tussen de gebouwen en het park is er ruimte voorzien voor een grote moestuin waar men zal kunnen tuinieren. Het is een fijne dagbesteding en het laat de bewoners ook toe om contact te hebben met de rest van de buurt. “De wijkgedachte is hier mooi verweven. Bovendien is deze plek er eentje van levenslang wonen. Alle componenten en alle fases van het leven komen hier samen”, besluit Jan.
Een levendige wijk is er één met ruimte voor ontmoeting, dialoog en harmonie. Hierbij moet rekening gehouden worden met de (toekomstige) bewoners van Borgerwijk en de hele buurt. Het ontwerpteam van BEEL Architecten en Archipelago hebben hun schouders onder deze opdracht gezet.
“Het project is een grote opdracht waar veel onderzoek aan voorafging: over erfgoed, kwaliteit en hoe respect te tonen voor de ziel van de plek en de schoonheid van gebouwen die er al heel lang staan. Anderzijds moest er ook gekeken worden naar het creëren van een kwalitatieve woonomgeving waar mensen gráág willen wonen.
Dan moet je soms keuzes durven maken: welke gebouwen hebben geen meerwaarde voor de toekomstvisie en moeten dus afgebroken worden om investeringen in andere elementen te kunnen toelaten die
dat wel bieden?”, aldus Tom Ryckaert, projectarchitect en bestuurder bij BEEL Architecten.
De rol van de architect bestaat er bijkomend ook in om te bepalen wat de samenhang is tussen de nieuwe en de oude gebouwen. Moeten nieuwe elementen opvallen en hard contrasteren, of net de oude stijl imiteren? Volgens Ryckaert is de uiteindelijke aanpak noch het één, noch het ander. “Er ontstaat een nieuw evenwicht, een dialoog tussen de oude gebouwen en de nieuwe. Dit gaat onder andere over schaal, materiaalgebruik en eenheid in kleur die neutraal samensmelt, zonder na te bootsen.”
Als voorbeeld haalt hij de plannen voor de achterbouw van het seminariegebouw aan. Die wordt afgebroken en vervangen door nieuwe gebouwen die op dezelfde plaats komen te staan, maar in een andere materialisatie: groen getint metselwerk dat mooi opgaat in de bestaande architectuur. “De inplanting van nieuwe gebouwen op
Er ontstaat een nieuw evenwicht, een dialoog tussen de oude en nieuwe gebouwen.
de exacte plaats van de oude achterbouw toont respect voor het erfgoed. En het gaat hier niet zozeer over het gebruik van de bestaande bakstenen, maar eerder om het respecteren van het oorspronkelijke plan dat ontworpen is door de architect in de jaren 1930: de onderlinge verhouding tussen de gebouwen, de afstanden die daartussen zitten, de orthogonaliteit en symmetrie van die typische christelijke architectuur. Door deze nieuwe gebouwen op dezelfde manier te positioneren worden een heel aantal originele kwaliteiten uit het oorspronkelijke ontwerp bewaard. Tezelfdertijd zullen de nieuwe toevoegingen, met behulp van moderne (bouw)technologie, de allerhoogste woonkwaliteit kunnen aanbieden.”
Het ontwerpteam laat zich bijstaan door Origin Architecture & Engineering. Origin voerde een historisch onderzoek uit met betrekking tot de erfgoedwaardering van de gebouwen op de site. Daaruit bleek al snel dat het draagvermogen van de huidige structuur geen residentiële functie kan toelaten. De draagkracht die men vroeger nodig had, is niet meer dezelfde als wat vandaag vereist is om aan alle huidige normen qua comfort, akoestiek, thermische eigenschappen en brandveiligheid te voldoen. Bovendien laten de aard van de draagconstructie en de indeling niet toe om de achterbouw eenvoudig aan te passen.
Het onderzoek van Origin Architecture & Engineering toont aan dat het seminariegebouw met haar grotere en hogere ruimtes wel meer mogelijkheden biedt voor een herbestemming. Bovendien blijft de voorbouw dankzij de invulling met niet-residentiële functies zowel fysiek als functioneel het gezicht van de site.
De moderne woningen bestaan uit een gevarieerd woonaanbod, zoals onder meer studio’s, twee- of drieslaapkamerappartementen en co-living units. Dit was een weloverwogen keuze van de NV Bergesteyn om meer diversiteit en een aangename woonkwaliteit te bekomen.“Het is de weerspiegeling van hoe een gemeenschap organisch ontstaat”, zegt de projectarchitect. “Een plek waar jonge en oudere mensen samenwonen, in allerlei mogelijke gezinssamenstellingen.”
Hoewel een groot deel van Borgerwijk een residentiële invulling krijgt, is er ook ruimte voor niet-residentiële functies. In één van de nieuwe gebouwen komt er een buurtsupermarkt van Carrefour. Dit heeft volgens Ryckaert een buurtondersteunende functie die ervoor zorgt dat Borgerwijk geen slapende woonwijk wordt. De aanwezigheid van vzw Borgerstein, met bewoners, personeel en bezoekers, zorgt sowieso voor passanten die eveneens gebruik kunnen maken van de verschillende functies op de site. “Het is de bedoeling dat de wijk zich inbedt in zijn omgeving, als een klein dorpscentrum waar mensen kunnen wandelen, fietsen, boodschappen doen of gewoon passeren.” Andere niet-residentiële functies concentreren zich vooral in de nog te renoveren gebouwen. Er liggen concrete plannen op tafel voor een kinderdagverblijf, een medische groepspraktijk, een middelbare school … Het kunstenatelier van vzw Borgerstein heeft er tijdelijk zijn intrek genomen, terwijl er gekeken wordt naar de optimale plek om hen permanent te huisvesten. “Ideeën voor verdere invullingen zijn ook zeker welkom.”
BERKENDRIES
NIEUWE ZORGCAMPUS
De volgende stappen in de laatste fase van de bouwplannen van Borgerwijk richten zich op de noodzakelijke sloop van bepaalde oude delen die niet herbestemd kunnen worden en het aanleggen van een bouwterrein om de eerste bouwfase te starten. Het einddoel komt dan in zicht, de puzzelstukjes vallen in elkaar.
Na de afbraak worden eerst residenties Arcus en Hortus gerealiseerd. Dan starten ook de werken in het park en de renovatie van het seminariegebouw en de kapel. In een latere fase worden residenties Claustrum, Domus en Ecclesia voltooid.
“Wat ik voor Borgerwijk wens, is dat het een bruisend deel van de gemeente wordt en dat er een wisselwerking ontstaat tussen de nieuwe wijk en de bewoners van omliggende buurten. Dat iedereen het als een meerwaarde ziet en er nieuw leven, activiteiten en buurtondersteunende functies ontstaan. En tot slot: dat toekomstige bewoners er een aangename en warme thuis vinden en hartelijk onthaald worden door hun nieuwe buren”, besluit Ryckaert.
Wist je dat er al in de IJzertijd menselijke activiteit plaatsvond op de huidige Borgerstein-site? Tijdens het archeologisch onderzoek in juni en juli 2019 vonden de archeologen van All-Archeo restanten van waterputten en graanschuurtjes die dateren van 800 tot 250 voor Christus. Dat wijst op landbouwactiviteit en dus ook op menselijke populatie in de streek.
Daarnaast werden tijdens de opgravingen restanten gevonden die dateren uit de 11de tot 13de eeuw, hartje middeleeuwen dus. “Dat is best uniek”, weet archeoloog Natasja Reyns van All-Archeo. “Tot dan namen we aan dat dit gebied niet in trek was. Maar tijdens de opgravingen vonden we resten van woonstalgebouwen en tal van gebruiksvoorwerpen zoals scherven van potten. Hiermee hebben we kunnen aantonen dat er ook in deze regio menselijke activiteit was in die periode.” De resultaten en de gevonden objecten zijn geïnventariseerd en worden onder perfecte condities bewaard in een depot zodat ze later onderwerp kunnen zijn van nieuwe studies.
WIL JE EENS DE ARCHEOLOOG IN JEZELF LOSLATEN?
Bekijk de vondsten in het seminariegebouw van Borgerstein tijdens de archeologiedagen op 26, 27 en 28 mei 2023. Hier kan je gratis kennismaken met de boeiende verhalen van duizenden jaren geleden en kan je de gevonden objecten van dichtbij bewonderen. Meer info:
www.archeologiedagen.be
WARD PEETERS
Vanhout Projects
Vandaag gelden er strikte regels voor nieuwbouw. Maar ook de bestaande gebouwen moeten voldoen aan de strengste eisen op vlak van isolatie. Het seminariegebouw zal, zonder de erfgoedwaarde aan te tasten, een duurzamere schil krijgen. Het dak- en buitenschrijnwerk wordt vervangen en de wanden worden aan de binnenzijde geïsoleerd.
“Voor de verwarming wordt gekozen voor de meest duurzame optie die vandaag beschikbaar is”, vertelt Ward Peeters van Vanhout Projects. In de bodem bevindt zich heel wat natuurlijke warmte die gebruikt kan worden om de woningen en het seminariegebouw op een natuurlijke manier te verwarmen. Verspreid over de hele site worden er 230 grondboringen uitgevoerd tot een diepte van maximaal 150 meter. Die vormen samen een BEO-veld, oftewel Boorgat-Energie-Opslag-veld. Het grote voordeel is dat je in de winter niet alleen kan verwarmen, maar in de zomer ook passief kan koelen, zonder groot energieverbruik.”
Het principe is eenvoudig. In de winter pomp je met behulp van een warmtepomp de warmte op, en in de zomer pomp je de overtollige warmte erin. Dit collectieve systeem om te verwarmen en te koelen is zeer energie-efficiënt en bijgevolg erg duurzaam. Bovendien tast je de natuurlijke bodem niet aan en blijft die in evenwicht door het opnemen en het opnieuw afgeven van warmte. Naast dit systeem worden ook zonnepanelen voorzien om energie op te wekken.
De site wordt zoveel als mogelijk onthard zodat het regenwater kan doorsijpelen in de bodem. Bovendien wordt er aan regenwaterrecuperatie gedaan, onder meer voor het spoelen van de toiletten.
Mobiliteit is vandaag een hot topic. Er werd dan ook gezocht naar oplossingen om de bijhorende uitdagingen aan te pakken. In Borgerwijk wordt ingezet op duurzame mobiliteit: deelwagens en fietsenstallingen worden aangevuld met voldoende parkeergelegenheid boven- en ondergronds. Alle parkeerplaatsen zullen voorzien worden van uitrusting voor elektrische laadinfrastructuur. Ook op de bovengrondse buurtparking komen enkele laadpunten.
Om mensen warm te maken om de wagen wat meer aan de kant te laten staan, wil de NV Bergesteyn in Borgerwijk de drempel voor alternatieve vervoersmiddelen verlagen. Dat gebeurt door eenvoudige ingrepen die meteen een impact hebben op de omgeving, weet Ward. “We hebben er heel bewust voor gekozen om een veilige en grote fietsenstalling bovengronds te plaatsen, centraal gelegen op de site. Op die manier kunnen bewoners heel snel hun fietsen nemen voor korte en middellange afstanden. Ook voor buitenmaatse fietsen, zoals bakfietsen, zal er voldoende plaats zijn. De autoparkeerplaatsen voor de bewoners van het project hebben we dan weer bewust ondergronds voorzien.” Ward is ervan overtuigd dat mensen sneller de fiets zullen nemen in plaats van de wagen.
Natuurlijk kan je in bepaalde omstandigheden moeilijk om de wagen heen. Maar ook voor die momenten, wordt een alternatief aangeboden in de vorm van deelwagens. In totaal zullen er drie deelwagens van Cambio ter beschikking gesteld worden aan de bewoners en de buurt. Dat lijkt op het eerste gezicht niet veel, maar als je weet dat een deelwagen maar liefst 13 privéwagens kan vervangen, dan is het voordeel gigantisch. De nabijheid van een deelwagen vermindert de noodzaak tot het hebben van een tweede wagen, die vaak maar sporadisch wordt gebruikt. De deelwagens komen bovengronds te staan op de centrale parking vooraan, zodat ze niet alleen eenvoudig bereikbaar zijn voor de toekomstige bewoners, maar net zozeer voor andere omwonenden.
STUDIO BORGERSTEIN, het kunstencentrum voor kunstenaars met een beperking, heeft in afwachting van een definitieve locatie, een nieuwe stek gekregen in het seminariegebouw. Een plek waar de kunstenaars zich helemaal thuis voelen dankzij het inspirerende karakter en de lichtinval van de unieke ruimtes.
Sinds januari van dit jaar doet STUDIO BORGERSTEIN opnieuw waar het goed in is: het maken van kunst. Het kunstenaarscollectief verhuisde midden december 2022 naar een nieuwe locatie op de Borgerstein-site. Een plek die de 25-tal kunstenaars op zeer korte tijd in hun hart hebben gesloten. Veel lichtinval, overzichtelijk en ruimtelijk. Meer nog, deze nieuwe plek is nog beter dan de vorige.
“We moesten weg uit de achterbouw omdat dat deel afgebroken wordt en plaats zal maken voor een nieuw gebouw”, weet André Arnold, coördinator bij STUDIO BORGERSTEIN. “We kregen op de passerelle tussen het seminariegebouw en de kapel een nieuwe locatie waar we ons meteen thuisvoelden. Zes lokalen die via grote glaspartijen met elkaar verbonden zijn, waardoor we voldoende ruimtes hebben en toch het contact met elkaar behouden. We zitten hier nog maar net, maar we hebben de ruimte nu al omarmd.”
STUDIO BORGERSTEIN is een atelier waar plaats is voor vrije creatie. Hier komen kunstenaars met een eigen visie hun talent verder ontplooien. Op die manier is het kunstenaarscollectief ook een vorm van culturele emancipatie. Hoewel het gaat om mensen met een beperking zijn het hier in de eerste plaats kunstenaars.
“Het is opgezet als kunstencentrum en zo bekijken we het ook. Daardoor zijn we in staat om de visie van de maatschappij op deze mensen te veranderen. De klemtoon ligt niet op hun beperking, maar wel op hun creativiteit en talent om die creativiteit om te zetten in kunst.”
Ik keek een beetje op tegen de verhuis. Maar ik was de verlaten gangen en de haperende lift ook wel een beetje beu. Dus na een maand van inpakken en sjouwen ben ik nu meer dan tevreden met de nieuwe plaats! Het voelt zeer aangenaam om via de tuin in de studio te komen. Het atelier is zeer licht en ruim.
Wat vinden de kunstenaars van STUDIO BORGERSTEIN zelf van hun nieuwe plek?
Beter om hier beneden te zitten dan boven!
Leuk om een tuin te hebben!
Goed! Ik zit liever hier beneden.
Er is meer plaats. Geen problemen meer met de lift!
KUNSTENAAR HANS
Ik vind het een aangename ruimte. Het is een rustigere ruimte!
Doorheen de tijd is er heel wat bijgebouwd rond de Borgerstein-site. Hierdoor is het 4,5 hectare grote park zo goed als volledig omsloten door woningen. Toch blijft het een prachtig groengebied dat tal van mogelijkheden biedt om er een mooie en leefbare groene zone van te maken voor de buurt. Al kan het park wel een grondige opfrisbeurt gebruiken. Ontwerpbureau Pauwels staat hiervoor in. Zij zullen er, samen met de Gemeente, Regionaal landschap Rivierenland en het Agentschap Natuur en Bos, voor zorgen dat de uitheemse planten en bomen stelselmatig plaats zullen maken voor inheemse soorten. Zo kan de natuur er welig tieren.
Wie een beetje vertrouwd is met fauna en flora, zal het ongetwijfeld al opgemerkt hebben: het populaire park achter het seminarie is er eentje waar uitheemse plantenen boomsoorten de hoofdmoot vormen. Dat is op zich niet zo verwonderlijk en heeft een historische verklaring. “Toen het park 70 jaar geleden werd aangelegd, koos men vooral voor de Amerikaanse eik. Een boomsoort die een stevige groeispurt kent en die bovendien de zure zanderige bodem aankan”, weet Michel Pauwels van Ontwerpbureau Pauwels. Midden in het verlengde van de kapel kwam er ook een lindedreef en een kastanjedreef. Heel mooi, maar op vlak van biodiversiteit maakte men toen niet de beste keuzes. “Enkel aan de zuidzijde heb je een klein inheems bos met daarrond mooie meiklokjes.”
Gemengd parkbos met ruimte voor recreatie en bezinning als knipoog naar het seminarie
Die eenzijdig uitheemse beplanting wil het ontwerpbureau nu aanpakken zodat het park opnieuw een gezonde mix wordt van inheemse plantensoorten die de biodiversiteit ten goede moet komen. “In de eerste fase gaan we de populatie van de Amerikaanse eik voor minstens 25% uitdunnen”, vertelt Heidi Heijens van Ontwerpbureau Pauwels. “Dat is nodig omdat de eik erom gekend staat om amper tot geen zonlicht door te laten, waardoor struikvegetatie geen zonlicht krijgt. Als eerste zijn de dode, zieke en gevaarlijke bomen al aan de beurt gekomen. We laten hier de natuur ook haar werk doen maar omdat er al die jaren amper tot geen bosbeheer is geweest, zullen we een inhaalmanoeuvre moeten doen en de natuur een handje helpen.”
Na renovatie zullen de buurtbewoners een gezond park krijgen waar rust en stilte zullen overheersen om zo de link met het seminarie niet te verliezen. Dit is een mooie verwijzing naar het oorspronkelijke religieuze aspect van het park. Toch zal er ook ruimte zijn voor recreatie voor jong en oud. Voor de kinderen worden er speelzones ingericht die een mooie symbiose vormen met de omgeving. Geen kant-en-klare speeltuigen maar wel natuurlijke boomstronken die samen een speelomgeving bieden om te ravotten. De sportievelingen zullen via luswegen een loopparcours kunnen uitstippelen en voor vermoeide wandelaars worden zitbanken en ontmoetingsplekken ingericht.
HET UITEINDELIJKE DOEL IS EEN PARK CREËREN WAARIN FAUNA EN FLORA WELIG KAN TIEREN EN WAAR RUST EN RECREATIE CENTRAAL STAAN VOOR DE BEZOEKER.
Een gemengd parkbos met inheemse eiken en beuken op de zure zandbodem is een vrij uniek gegeven in deze regio, maar dit park leent er zich uitstekend voor. “Het zal een mooi geheel vormen met de planten en bloemen die er al groeien en aangevuld worden met andere beplanting die het geheel een aangenaam kijkstuk moeten geven”, zegt Heidi.
“We zullen het park ook toegankelijker maken door het van nieuwe invalspaden te voorzien. Wagens zullen niet welkom zijn. Dankzij twee verharde en verlichte doorsteekwegen van het IJzerenveld en de Schorsemolenstraat en via de Kapelweg zullen fietsers vlot en veilig kunnen doorsteken. Verder voorzien we wandelpaden in halfverharding zodat die vlot toegankelijk zijn met rolstoelen”, gaat Michel van Ontwerpbureau Pauwels verder. Kortom, het park moet een plek worden waar iedereen tot rust kan komen, waar natuur, dier en mens in harmonie naast elkaar kunnen leven en waar de biodiversiteit ervoor zorgt dat de komende 70 jaar met gemak overbrugd zullen worden zonder grote onderhoudswerken.
Het park zal toegankelijk zijn van zonsopgang tot zonsondergang. Honden zijn enkel toegelaten aan de leiband zodat de habitat van de bosdieren niet verstoord wordt. Er worden ook hondenpoepbuizen voorzien. Zo blijft het park netjes voor iedereen.
Vorig jaar vierde vzw Kerstteam een jubileumeditie van de Kerstbar in het Borgerstein-park. Dit jaar willen organisator Marc en het team heel graag de 26ste editie organiseren. “Een gezellig samenzijn van buurtbewoners met een hapje en een drankje op een bedje van een muzikaal intermezzo. Dat is waar wij voor willen gaan”, vertelt Marc. “Ons doel is elk jaar opnieuw mensen samenbrengen en een warme buurt creëren. En het is een fijne gelegenheid om je buren beter te leren kennen.” Op de vorige editie vonden al enkele nieuwe bewoners hun weg naar het evenement en ook dit jaar hoopt Marc hen te mogen verwelkomen. “We zullen wat extra reclame maken zodat iedereen weet waar ze moeten zijn”, lacht hij.
De eerste edities van de Kerstbar waren voor de organisatie op financieel vlak geen sinecure. Toch zijn ze erin geslaagd om de laatste jaren winst te maken. Dat geld gaat integraal naar goede doelen. “We steunen kleine organisaties die heel concreet aan de slag kunnen met deze middelen. Zo zullen we dit jaar een goed doel ondersteunen dat zich inzet voor zieke kindjes. Welke organisatie het juist wordt, zijn we nog aan het uitzoeken.”
Maar voor we opnieuw aan Kerstmis denken, staat er eerst een zomerbarbecue op de planning. Vorig jaar organiseerde de vzw een eerste editie van deze BBQ en dat was meteen een schot in de roos met een 200-tal gasten. Dus markeer 18, 19 en 20 augustus alvast in je agenda. “We hebben onze vrijwilligers al gevraagd die data opnieuw vrij te houden. Ook hier staat gezellig samenzijn centraal. Net als vorig jaar zullen er enkele kleine muziekoptredens zijn”, blikt Marc alvast vooruit.
Het kerstteam kon in het verleden steeds op de hulp van Borgerstein en de NV Bergesteyn rekenen, voor het ter beschikking stellen van elektriciteit bijvoorbeeld. In de toekomst zal er een evenementenkast voorzien worden in het park en in tussentijd kan het Kerstteam gebruik maken van faciliteiten in het seminariegebouw. Zo hebben zij alvast een bergruimte toegewezen gekregen om hun spullen te stockeren. “De toekomst van ons buurtinitiatief is dus verzekerd en samen met de nieuwe buurtbewoners wordt het in de wijk nog gezelliger!”
Een gemiddeld Vlaams schoolgebouw is er meestal eentje dat al even meegaat. De krijtborden mogen dan wel al vervangen zijn door een smartboard, de infrastructuur is vaak gedateerd. “Toen de vraag van De MET kwam om te bekijken of Borgerwijk ook een school zou kunnen huisvesten, gingen we hier onmiddellijk mee aan de slag’’, licht Mieke Rens toe. Of de jongens en meisjes van De MET binnenkort een plek krijgen in het vernieuwde seminarie? U komt het in dit artikel te weten.
WIE DE PLANNEN GOED BEKEKEN HEEFT, ZAL NERGENS IETS GELEZEN HEBBEN OVER EEN NIEUW SCHOOLGEBOUW. HOE KOMT DAT?
Mieke Rens (projectontwikkelaar bij CORES Development): Dat klopt. Tot dusver was de mogelijke verhuis van De MET naar het seminariegebouw niet opgenomen in de aanvraag. Dat komt omdat dit initieel ook niet de bedoeling was. Het Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) Borgerstein legt vast wat mag en niet mag qua invulling van de site. Kijken we naar de delen van het seminariegebouw die behouden blijven, dan zitten we met een gigantische oppervlakte. Het RUP bepaalt dat maximaal 6.000 vierkante meter als niet-residentieel ingevuld mag worden. Maar het gebouw is natuurlijk veel groter dan dat. Enkel onderwijs- of zorgfuncties mogen bovenop die 6.000 m² voorzien worden. Maar we vonden geen enkele instelling die op zoek was naar een plek en zich op de site wilde vestigen. We besloten daarom om het rechtse deel van het voorgebouw, waar vroeger de administratie van vzw Borgerstein zat, in te richten als co-housing. Zo zorgden we dat de puzzel klopte. Er waren ook al concrete gesprekken met een aantal co-housing-groepen lopende.
HOE GROEIDE HET IDEE OM DE MET EEN PLEK TE GEVEN IN BORGERWIJK?
Mieke: Ongeveer in de periode dat we de vergunning indienden, heeft De MET ons gecontacteerd met de vraag of er geen plek was voor hen. Zij zitten nu enkele straten verder, maar zochten een nieuwe locatie. Er was meteen een klik met de mensen van de organisatie, hun aanpak en visie. Ook de Gemeente was het idee genegen. We zijn blij dat we een zinvolle bestemming kunnen geven aan dit deel van het gebouw en de school een nieuwe locatie bieden die zal voldoen aan alle normen en voorzien zal worden van alle moderne comfort.
Elke Geuens (zakelijk coördinator
bij De MET): Wij huizen momenteel in de oude basisschool ‘Oud Loerenboske’ aan de Berkelei. Dit gebouw zal verkocht worden door de gemeente en is binnenkort ook te klein voor onze school. Momenteel zijn er namelijk al drie middelbaren, maar De MET groeit nog enkele jaren tot er zes jaren zijn.
WELKE MEERWAARDE ZOU DE VERHUIS HEBBEN VOOR DE SCHOOL EN DE LEERLINGEN?
Mieke: Voor het project Borgerwijk zal de komst van de school een meerwaarde zijn. De school en de leerlingen kunnen een verbindende rol spelen in de buurt. Er kan een brug gevormd worden tussen de school, organisaties en ondernemers in de buurt. Zo kunnen ze stageplekken invullen en kan de school gebruik maken van de kapel of de sporthal.
Elke: Borgerwijk biedt De MET veel nieuwe kansen: een groter gebouw met meer ruimte voor groei de komende jaren, een groene ruimte rondom en een levendige site met verschillende functies en diensten. De MET zal zijn eigen gebouw ook openstellen buiten de schooluren zodat lokale verenigingen, organisaties en buurtbewoners er gebruik van kunnen maken. Onder meer de Bisschopszaal leent zich hier prima toe.
Elke: Klopt. Het is een grote investering, dus deed De MET bij Agion een aanvraag tot subsidiëring van de aankoop. Hiermee kan De MET de aankoop deels financieren. Voor het overige deel gaan we een lening aan.
Mieke: Omdat de vraag van de school er kwam op het moment dat de vergunningsaanvraag werd ingediend, zullen we die dus nog moeten aanpassen naar dit concept. Maar ik ben ervan overtuigd dat dit de beste oplossing is voor het gebouw én de buurt. Het gebouw moet enkel intern aangepast worden, maar aan de buitengevels, en bijvoorbeeld de Bisschopszaal, moet
amper iets gewijzigd worden. We denken dat de komst van de school ook echt een troef kan zijn voor het gebruik van de kapel en de sporthal. Daar zoeken we samen met de gemeente en andere verenigingen uit de buurt nu samen naar de beste manier om deze ruimtes ten dienste van zoveel mogelijk mensen te kunnen stellen.
MIEKE RENS Projectontwikkelaar CORES Development
Met dank aan
Verantwoordelijke uitgever
NV Bergesteyn*
Ondervoorzitter vzw Borgerstein en bezieler van de site
Jan Gysen
Voormalig algemeen directeur vzw Borgerstein en huidig coördinator van STUDIO BORGERSTEIN
André Arnold
Redactie en ontwerp
Supermoon
Fotografie
Adriaan Van Looy, STUDIO BORGERSTEIN, Borgerstein vzw, iStock
Capture Photograpy, Prompto nv
Speciale dank aan alle bewoners, omwonenden, medewerkers van Borgerstein en alle andere betrokkenen die meewerkten aan dit magazine.
*Consortium Bergesteyn: Ontwikkelaars: Vanhout Projects, CORES Development –
Masterplanner/Architecten: BEEL Architecten en Archipelago|ar-te –
Landschapsarchitect: Ontwerpbureau Pauwels – Studiebureaus: Mouton, Boydens, Daidalos-Peutz – Erfgoedspecialist: Origin
Dit infomagazine werd met de grootste zorg samengesteld om een zo representatief mogelijk beeld te geven van de plannen voor Borgerwijk. De plannen, afbeeldingen en beschrijvingen in dit magazine zijn indicatief en niet bindend.
V.U. Consortium Bergesteyn - Mechelsesteenweg 176, 2018 Antwerpen
