#4 2011 THEMA De Uitdaging in Molenwijk • In gesprek met... Elfriede van der Steen en Ineke van der Werf Deze Herfst: Koning der hebzucht • Terugblik: De Kunstsuper • Kennisbijeenkomsten
2
magazine
actueel ‘Ik ben muziek’
te stimuleren hun huis (weer) uit te gaan en deel te
Het is slecht gesteld met het muziekonderwijs op basis
nemen aan de samenleving. Datzelfde willen we graag
scholen. “Nog maar heel weinig basisscholen hebben
bereiken voor de mannen die eenzaam thuis zitten”,
een vakleerkracht muziek. Van de juf of meester voor de
vertelt Marieke Steur van Piëzo. Omdat de emancipatie
klas wordt verwacht dat zij muziek er eventjes bij doen”,
van jongens en mannen achterblijft heeft de gemeente
vertelt Djoke de Vries. Zij is projectleider van ‘Ik ben
Zoetermeer samen met stichting Piëzo een programma
muziek’ dat Trias, Centrum voor de Kunsten dit school
met mannenactiviteiten ontwikkeld onder de naam
jaar op vier basisscholen in Rijswijk en Leidschendam-
EpiCentrum. De Bezoekmannen maken deel uit van
Voorburg gaat doen. “Het is een pilotproject dat met
deze activiteiten. “We hopen dat het net zo goed werkt als
geld van onder meer het Fonds voor Cultuurparticipatie
bij de Bezoekvrouwen. Dat de voordeuren open gaan voor
en Fonds 1818 mogelijk wordt gemaakt. Het loopt tot en
onze vrijwilligers en de mannen weer mee gaan doen.”
met het volgend schooljaar. Daarna moeten de scholen
Meer informatie: www.stichtingpiezo.nl (onder mannen-
het zelf gaan betalen.” De scholen die dit jaar meedoen
emancipatie)
zijn: De Snijdersschool, De Melodie, De Piramide en de Dijsselbloem. “De muzieklessen worden onder school
AFBAFEST
tijd gegeven. Het is een verplicht vak”, aldus Djoke.
Vereniging Seke organiseert op 5 november in Den Haag
Van groep 1 tot en met 4 worden de lessen klassikaal
het ‘Afrika buiten Afrika festival’, afgekort Afbafest, een
gegeven, groep 5 tot en met 7 mogen een instrument
Afrikaans folkloristisch festival. Dit festival biedt bezoekers
uitkiezen en in groep 8 wordt de musical begeleid.
de mogelijkheid om kennis te maken met dans, kunst,
Er wordt gewerkt met het zogenoemde Monsma-principe.
muziek en traditionele kleding van volkeren uit diverse
Djoke: “Dat is gebaseerd op oefenen van vaardigheden,
landen. Afbafest legt een verbinding tussen muziek die
leren presenteren, ontmoetingen met professionele musici
haar wortels heeft in Afrika maar door de jaren heen
en reflectie op het geleerde. We hebben er ontzettend
onderhevig is geweest aan diverse invloeden van andere
veel zin in om met de kinderen muziek te maken.”
culturen. Authentieke percussiemuziek en dansstijlen
Meer informatie: www.muziektelt.nl
vormen de voedingsbodem van deze stijlen. Er zijn optredens van authentieke Afrikaanse percussie- en
Bezoekmannen
dansgroepen, zoals: La Compagnie Bina Africa, een
Niet alleen (allochtone) vrouwen, maar ook (allochtone)
internationaal dansgezelschap met enthousiaste
mannen kunnen in een sociaal isolement raken. Daarom
professionals en freelancers uit binnen – en buitenland.
begint Stichting Piëzo in Zoetermeer met een bijzonder
Ook wordt de film ‘Faja Lobbi’,- een documentaire die
project: de Bezoekmannen. Er worden tien Bezoekmannen
in Suriname is gemaakt – vertoond. Deze documentaire
– dit zijn vrijwilligers – op pad gestuurd om bij mannen
laat een belangrijk deel van Afrika buiten Afrika zien,
die de deur bijna niet meer uitkomen, op bezoek te gaan.
voornamelijk de Marrongemeenschap die ‘het best
De stichting wil zo binnen een jaar 150 mannen bereiken.
bewaarde deel van Afrika buiten Afrika’ genoemd wordt.
“Wij hebben goede ervaringen opgedaan met onze
Meer informatie: www.afbafest.com
Bezoekvrouwen. De afgelopen drie jaar hebben onze vrijwilligsters 330 huisbezoeken afgelegd om vrouwen
3
beste lezer, In wijken en buurten zijn vele organisaties actief. Natuurlijk de wijkvereniging, de buurtburgemeesters, een welzijnsorganisatie, een sportschool of moeders uit de buurt die samen wat ondernemen. Ze doen veel goede dingen maar vaak werken ze langs elkaar heen of kennen ze elkaar niet eens. Fonds 1818 stimuleert sowieso samenwerking. Maar met De Uitdaging hebben we bewoners en organisaties in de Haagse Molenwijk voor een moeilijke opgave gesteld. Vertegenwoordigers uit de wijk mochten met elkaar om tafel gaan zitten om samen te komen met een plan voor de wijk. Fonds 1818 stelt € 250.000,beschikbaar voor de uitvoering, op voorwaarde dat het plan breed door de wijk gedragen wordt. Voor mij was het een feest van herkenning om bevlogen mensen, gepokt en gemazeld door de praktijk, bij het bedenken van plannen mee te maken. Er is hard gewerkt, vele ideeën passeerden de revue. Uiteindelijk kwamen alle hersenspinsels samen in een concreet project: een theetuin bij de molen met daarbij onder andere een moestuin en een kanosteiger. In dit Magazine lichten de betrokkenen het plan verder toe. Verder in dit Magazine onder meer aandacht voor de Kunstsuper in Delft. Een laagdrempelige winkel waar lokale kunstenaars hun werk verkopen. Om onze aanvragers in tijden van bezuinigingen extra te ondersteunen organi seert Fonds 1818 in het najaar een serie kennisbijeenkomsten onder het motto ‘Bezuinigingen? Hoe nu verder’. Op de achterpagina vindt u meer informatie hierover.
Veel leesplezier,
‘Ik ben muziek’
Rien van der Velden Fonds 1818
inhoud 2 Actueel: lopende projecten
10 Deze Herfst: Koning der hebzucht
3 Voorwoord en inhoud
11 Vitrine: Diverse projecten in het kort
4 Thema: De Uitdaging
14 Terugblik: De Kunstsuper
7 In het bijzonder: Talentontwikkeling
15 Het Nutshuis dit kwartaal
8 In gesprek met: Elfriede van der Steen
16 Kennisbijeenkomsten
en Ineke van der Werf
De Uitdaging
4
magazine
thema:
De Uitdaging in Molenwijk ‘Geef de wijk weer terug aan de bewoners’ Jaren was hij directeur van Esloo Praktijkonderwijs,
Fonds 1818 heeft een aantal bewoners en instellingen in de wijk Molenwijk in Den Haag uitgedaagd om met plannen te komen waar hun wijk beter van wordt. Die plannen werden beloond met een eenmalige financiële injectie van 250.000 euro. Molenwijk is de eerste wijk die deze uitdaging aangaat. Dankzij dit project durven bewoners weer te dromen.
gevestigd aan de Noordpolderkade in Molenwijk. “Toen heeft de wijk mijn hart gestolen. Deze wijk heeft zoveel potentieel. Daar wil ik me graag voor blijven inzetten.” Het is zijn laatste klus voor hij met pensioen gaat. “Ik wil nog graag één keer iets neerzetten. Niet voor mijzelf, maar voor de wijk.”
Wijkregisseur En daarom werd hij in 2009 aangesteld als Wijkregisseur. Zijn belangrijkste taak: mensen met mooie ideeën bij elkaar brengen én geld vinden om deze plannen uit te werken. Helaas juist op dat moment sloeg de financiële
Als Safia, Gurty en Manahil hun ogen dicht doen, zien ze
crisis toe en ging overal de hand op de knip.
het al helemaal voor zich. De lommerrijke uitspanning aan
Jaap Westbroek gaf niet op en ging door. “Toen ik begin
de Trekvliet. Daar, in theetuin De Uitdaging bij de Laak
2010 hoorde dat Fonds 1818 met het nieuwe project
molen, gaan zij hun wereldtaarten en andere heerlijke
De Uitdaging begon, waarbij buurtbewoners en -organi
hapjes serveren. De vrijwilligers van moedercentrum
saties geld kregen om hun wijk te verbeteren en koos
De Koffiepot in Molenwijk, dromen er al een tijdje van.
voor Molenwijk, wisten wij dat we deze kans moesten
En dankzij de eenmalige financiële injectie van Fonds 1818
aangrijpen.” Er werden diverse rondetafelgesprekken
gaat die droom nog uitkomen ook! Wie had dat ooit
met bewoners en vertegenwoordigers van een aantal
gedacht? Molenwijk zat de afgelopen jaren in het verdom
instellingen gehouden, waarbij diverse plannen voor
hoekje. Toen voormalig minister Vogelaar in 2007 veertig
Molenwijk werden ingebracht en besproken. Rien van
achterstandswijken selecteerde waar zij in tien jaar
der Velden vertegenwoordigde Fonds 1818. “Ik moet
prachtwijken/krachtwijken van zou gaan maken, greep
bekennen dat ik nog nooit in Molenwijk was geweest.
Molenwijk naast de prijzen. Ook de status van veertig-
Maar die gesprekken in De Koffiepot waren een feest.
plus wijk liep Molenwijk, gelegen op de grens tussen
Wat een betrokken en authentieke buurtbewoners.
Den Haag en Rijswijk, mis. Geen cent kreeg de Haagse
Wat een solidariteit. Ik vind dat Molenwijk deze kans
probleemwijk van het Rijk. En ook veel minder (media)
dubbel en dwars verdient.” Nu het in Molenwijk begint
aandacht dan de ‘echte’ Krachtwijken. De gemeente
te lopen, is hij alweer bezig met de volgende Uitdaging.
Den Haag trok wel de portemonnee. Af en toe kwam er
“Dat wordt Leiden-Noord. Een wijk die deels te vergelijken
een wethouder langs, maar het was allemaal veel minder
is met Molenwijk. Zij zijn ook net geen Krachtwijk, maar
dan wat er in de Krachtwijken in gang werd gezet.
kampen wel met een aantal problemen. Het is mooi als
“Jammer, want deze wijk is bij veel Hagenaars al
we als fonds op deze manier kunnen bijdragen aan de
nauwelijks bekend. Laat staan daarbuiten. Iedereen kent
oplossingen. Zeker omdat de buurtbewoners ze zelf
de Schilderswijk, maar Molenwijk kent niemand. Terwijl
bedenken. Dat maakt dit project heel krachtig. Wij zorgen
de uitdagingen waar deze multiculturele wijk voor staat,
voor het geld en begeleiden het proces op afstand.”
minstens zo groot zijn als in de Schilderswijk”, aldus
Anke van Kampen, voormalig Haags onderwijs wethouder,
Jaap Westbroek. Hij kent de wijk als zijn broekzak.
was door Fonds 1818 gevraagd het project in Molenwijk
5
te begeleiden met als resultaat de plannen van een theetuin, moestuinen, een te bouwen steiger en kano verhuur. Stichting Molenwijk Laak werd uiteindelijk opgericht om de 250.000 euro te beheren. Jaap: “Een kwart miljoen, dat is natuurlijk een heleboel geld.
‘Nu is het helemaal hot and happening’
Maar in Molenwijk liggen zoveel kansen, je kunt met dat bedrag niet alles doen. Je moet kiezen.” al het potentieel van de wijk samen. “De wijk is naar deze
Molen
molen vernoemd. De molen is al te zien op het schilderij
Na de eerste planopzet werd een onderzoeksbureau
‘Gezicht op ’s-Gravenhage’ dat Jan van Goyen in 1650
ingeschakeld om een analyse van de wijk te maken en
maakte.” De bewoners zijn trots op hun molen. In de
de plannen concreter te krijgen. “Daaruit bleek dat we
jaren tachtig raakte Molenwijk in een negatieve spiraal.
het meeste rendement zouden halen uit de plannen die
De wijk was vaak negatief in het nieuws. “Als je in een
er waren voor een theehuis met activiteiten eromheen
sollicitatiegesprek zei dat je uit Molenwijk kwam, kon je
bij de Laakmolen”, vertelt Jaap. Daar bij die molen komt
wel fluiten naar de baan”, weet Elfriede van der Steen
6
thema: De Uitdaging in Molenwijk
Als het in het Westbroekpark lukt, waarom dan in Molenwijk niet? nog goed. Zij woont haar hele leven al in Molenwijk en is
doel: geef de wijk weer terug aan haar bewoners en
betrokken bij Stichting Molenwijk Laak. “Daarom heeft
noem het weer Molenwijk. Wij hebben zelf overigens
de gemeente Den Haag toen besloten om de wijk een
nooit anders gedaan. Laak-Noord heb ik nooit uit mijn
andere naam te geven: Laak-Noord. Dat zou minder
strot gekregen.”
stigmatiserend werken. Waarschijnlijk heel goed bedoeld, maar voor mij en een heleboel wijkbewoners voelde
Trekvliet
het alsof onze wijk werd afgepakt. Daarom is ons eerste
De plannen voor een theetuin bij de molen vallen perfect samen met de gemeentelijke plannen voor de Trekvliet. Deze oude waterverbinding van Den Haag met Delft en Leiden voeren de schuiten, die getrokken werden door
Koperen Knopen
paarden die op het jaagpad liepen. De walkant werd in
Molenwijk is een vooroorlogse wijk in het Haagse
1889 bestraat en zo ontstond de Trekweg. “Nog steeds
stadsdeel Laak. Molenwijk wordt begrensd door de
een prachtig gebied waar de gemeente recreatieve fiets
Rijswijkseweg in het westen, de Laak in het noorden,
routes wil uitzetten en ook kan er straks in de Vliet
de Trekvliet in het oosten en de Broeksloot in het zuiden.
worden geroeid”, weet Noortje van der Kaaden. Zij begon
De wijk dankt zijn naam aan de Laakmolen uit 1699.
jaren geleden als opbouwwerkster in Moedercentrum
De achtkante grondzeiler werd gebouwd op de funda
De Koffiepot, midden in Molenwijk. Nog steeds doet ze
menten van een veel oudere watermolen. Deze molen
dat werk vol enthousiasme. “Maar tegenwoordig heet
is te zien op het schilderij ‘Gezicht op ’s-Gravenhage’
het talentontwikkeling. Het belangrijkste is dat we
dat Jan van Goyen in 1650 maakte. In 1966 werd de
migrantenvrouwen weer in hun kracht zetten. Er zitten
huidige Laakmolen door het rijk op de monumenten
zoveel pareltjes tussen.”
lijst geplaatst. Molenwijk is aangelegd tussen 1915 en 1921 naar een stedenbouwkundig plan van architect
Taarten
H.P. Berlage uit 1909. Het maakte deel uit van het
Met een groepje vrouwen maakte ze een paar jaar
uitbreidingsplan dat Berlage in 1909 indiende en in
geleden het ‘Wereld Taartenboek’. “Met recepten van
1911 werd goedgekeurd. De wijk was bedoeld voor ‘het
feesttaarten uit alle delen van de wereld. Die vrouwen
koperen knopenproletariaat’, de lagere ambtenaren.
kunnen fantastisch bakken en staan te trappelen om
De gemeente was eigenaar van een groot deel van de
de gasten van de theetuin straks te verwennen met de
ongeveer 1800 woningen. De wijk wordt gekenmerkt
heerlijkste taarten en andere internationale gerechten.
door straatnamen die verwijzen naar allerlei
Van high tea tot borrelhapjes en diner. Als het in het
mechanisch, industriële aandrijfvoorwerpen (Asstraat,
Westbroekpark lukt, waarom dan in Molenwijk niet?
Wiekstraat, Schepradstraat, Spilstraat, Zuigerstraat,
Het zou bovendien een geweldige werkervaringsplaats
Schoeplaan, Klepstraat, Ketelstraat, Drijfriemstraat,
zijn voor de vrijwilligers van De Koffiepot.” Niet alleen
Cylinderstraat) en een meetinstrument (Peilstraat).
dat, het zou Molenwijk ook eens positief op de kaart zetten. Noortje: “Bijna niemand weet waar Molenwijk ligt.
7
Wie er niets te zoeken heeft, komt er niet. Als ze wel eens van de wijk hebben gehoord, is dat helaas zelden positief. Dat doet pijn als je dagelijks ziet hoe hard hier wordt gewerkt om er met elkaar iets moois van te maken. Daarom vind ik dat we deze uitdaging met beide handen aan moeten pakken. Met de Laakmolen hebben
Talent ontwikkeling
we een uniek stukje cultureel erfgoed binnen onze wijk. Daar raast nu iedereen aan voorbij. Dat is ontzettend
In elke wijk zit talent. Misschien zie je het niet meteen. Is het een
zonde. Met een theetuin zouden de molen én de wijk de
ruwe diamant die nog geslepen moet worden. Molenwijk is zo’n
aandacht krijgen die ze verdienen.”
wijk met kostbare schatten van eigen bodem, die ontgonnen
De molenaar die de molen van de gemeente huurt, wordt
moeten worden. Maar daar is wel geld voor nodig. “Daarom is
uiteraard bij alle plannen betrokken. Wijkregisseur Jaap
een gedeelte van de in totaal 250.000 euro die Fonds 1818 begin
Westbroek: “Hij heeft de afgelopen jaren op fantastische
vorig jaar beschikbaar stelde, ingezet om talent een kans te
wijze zorg gedragen voor het behoud van de molen.
geven. En wat kleine projecten snel met een subsidie van start
Nu wordt het tijd om de molen weer met de wijk te
te laten gaan”, vertelt wijkregisseur Jaap Westbroek. “Er is vaak
delen. De gemeente is met hem in gesprek.”
helemaal niet zo veel geld nodig om talent te laten opbloeien. “Zo kregen zanger Eddy Taylor en pianist Benjamin Elshout geld
Adem
om een popkoor te beginnen. De muzikanten zijn al heel lang
Jaap Westbroek zou het liefste willen dat alle plannen
actief op basisschool De Baanbreker, maar konden nu een stap
morgen werkelijkheid waren. “Je moet over een lange
verder gaan met het oprichten van een eigen koor. “Het is prachtig
adem beschikken. Dromen is mooi, maar de realiteit
om te zien dat ze met het zingen spelenderwijs de achterstand
bestaat helaas vaak uit ingewikkelde bestemmings
van de Nederlandse taal inhalen en hun sociale competenties
plannen, lange besluitvormingsprocedures en regels
uitbreiden. Maar bovenal is het een lust om te luisteren naar dit
die elkaar in de praktijk tegenwerken. Dat is funest voor
koor waar de energie vanaf spat.”
een wijk die je uit een negatieve spiraal wil halen.”
Ook bij Sportvereniging Laak Noord/Team De Jager had de
Op zoek naar een groter pand voor Sportschool Laak-
relatief kleine financiële injectie, grote gevolgen. “Uiteindelijk
Noord/Team De Jager liep de wijkregisseur daar keihard
kon de sportschool verkassen naar een groter pand aan de
tegenaan. “Op basis van hun inkomsten mochten ze dat
Rijswijkseweg. Er zijn nu vierhonderd leden. “Het is een plek
grotere pand niet huren. Maar er werd geen rekening
geworden waar iedereen zichzelf kan zijn, waar geen verdeeld
gehouden met de enorme groei van het aantal leden
heid is tussen de culturen en waar van jongs af aan gewerkt wordt
– en dus inkomsten – die ze in het nieuwe pand zouden
met deze gedachte”, aldus Westbroek. “Dankzij de vechtsport en
kunnen behalen. Gelukkig hebben wij ze kunnen helpen.
de martial arts worden niet alleen de kinderen lichamelijk en
Nu hebben ze inderdaad meer dan genoeg leden om de
geestelijk sterker, maar de héle wijk krijgt er een oppepper van.”
huur te kunnen betalen. Ze doen zulk goed werk voor
Hij raakt niet uitgepraat over het talent in Molenwijk. Zo is er nog
de jongeren uit de buurt.” Als Jaap droomt over de
de Wijkclown, een initiatief van Marlies Wisse. “Zij gaat verkleed
toekomst van Molenwijk, denkt hij graag aan het Meat
als clown, naar het Wenckebach verzorgingshuis aan de Noord
District in Manhattan, New York. “Dat was ook een wijk
polderkade om de oudjes op te vrolijken. En dan heb je nog de
met een heel slechte naam, maar is nu helemaal hot
tienercoaches die op straat jongeren aanspreken en helpen als er
and happening. Helemaal niet door er zakken met geld
problemen zijn. En op het Cruyff Court ‘Eljero Elia Veld’ gebeuren
tegenaan te smijten. Maar doordat bewoners weer trots
ook fantastische dingen.” Toen Eljero Elia, die zelf in Molenwijk is
wilden zijn op hun wijk en met elkaar aan de slag gingen.
opgegroeid, het veld kwam openen, was de hele buurt uitgelopen.
Natuurlijk is daar wel geld voor nodig, maar de juiste
“Hij is het levende bewijs van het talent in Molenwijk.”
mindset is minstens zo belangrijk. Die slag hebben we de afgelopen twee jaar met elkaar gemaakt. Het bruist weer van de positieve energie in Molenwijk.”
8
magazine
thema: De Uitdaging in Molenwijk
‘Ogen en oren van Molenwijk’
9
In gesprek met...
Elfriede van der Steen en Ineke van der Werf Wie iets wil in Molenwijk, kan niet om Elfriede van der
woningen. Daar zaten zowel allochtonen als aanhangers
Steen (72, links op de foto) en Ineke van der Werf (70)
van de extreem rechtse politici Janmaat en Glimmerveen
heen. Zij zijn de ogen, oren, het geheugen én het geweten
bij. En dat gaf forse spanningen in de wijk. Tel daarbij
van de wijk. Beiden zijn in Molenwijk geboren en getogen.
het verzet tegen de sloop van woningen in het kader van
“Ik sta pal voor mijn wijkje. Het is fijn wonen hier, al is
stadsvernieuwing op en je krijgt een aardig beeld van de
het niet altijd even gemakkelijk”, vertelt Elfriede.
problemen waar de wijk toentertijd mee te maken had.
Zij was jaren voorzitter van de bewonersorganisatie en
“We waren vreemden voor elkaar, je wist niet eens meer
is nu straatvertegenwoordiger. “Ik maak misbruik van
wie je buurman was. En als je het wel wist, dan verstond
mijn leeftijd. Ze denken: ‘zo’n lief oud vrouwtje, daar
je elkaar niet”, herinnert Ineke van der Werf zich.
hoeven we niet bang voor te zijn’. Maar ondertussen zie
Dat is gelukkig veranderd. “We gaan veel beter met elkaar
en hoor ik alles en dat geef ik dan weer door aan de wijk
om. Dat komt voor een groot deel door het goede werk
agent.” Zo werden er dankzij de informatie van Elfriede
van Moedercentrum De Koffiepot. Daar kunnen nieuw
diverse wietplantages in de wijk opgerold. “Ik wil dat
komers Nederlands leren en ze leren er fietsen.
deze wijk leefbaar blijft. Molenwijk heeft zoveel moois te
Ook worden er vaak feesten gevierd, voor álle culturen in
bieden, dat moet niet worden verpest door een groepje
de wijk. Van Kerst tot Ramadan. Zo leer je elkaar kennen.
misbaksels.”
En dan durf je elkaar op straat ook aan te spreken.”
In haar jeugd was Molenwijk een buurt waar veel
Laatst werd het geboortehuis van Ineke gesloopt, het
ambtenaren woonden. “Een nette, blanke wijk, waar
moest plaatsmaken voor nieuwbouw. “Ik stond daar te
de stoepjes keurig werden geveegd en iedereen elkaar
kijken en ik kreeg het even te kwaad. Toen sloeg een
kende.” Dat werd anders toen in de jaren tachtig de
Marokkaanse jongen uit de buurt een arm om me heen.
samenstelling van de wijk veranderde. De wijk werd niet
Zonder woorden liet hij merken dat hij me begreep.
langer bewoond door ambtenaren, maar er trokken steeds
Dat deed me zó goed. Ik ben trots op Molenwijk en alle
meer mensen met weinig inkomen in de goedkope
mensen die er iets moois van willen maken met elkaar.”
10
magazine
deze Herfst
Koning der hebzucht
Ardito Fotografie
Toneelgroep Drang komt dit najaar met de bijzondere en
artistieke leiding van Drang. De aanleiding tot het schrijven
actuele productie ‘MacMadoff’. Het stuk is een kruis
van ‘MacMadoff’ is de recente veroordeling van Bernard
bestuiving tussen het klassieke koningsdrama ‘Macbeth’
Madoff, een meesteroplichter die een financieel piramide
van Shakespeare en het destructieve piramidespel van
spel opzette dat uiteindelijk een miljardenfraude bleek.
de Amerikaanse meesteroplichter Madoff. Het vertelt
Zijn val maakte vele (financiële) slachtoffers, waaronder
over hebzucht en machtshonger in aanloop naar de
zijn zoon die zelfmoord pleegde. De machtshonger van
recente kredietcrisis. De voorstelling verhaalt over het
Madoff, zijn gevallen koninkrijk en de gedupeerden van
koninkrijk der banken, opgebouwd uit geld en macht.
zijn wanpraktijken blijken opvallende gelijkenissen te
De hedendaagse heersers (bankiers, beurshandelaren)
hebben met Shakespeare’s Macbeth.
beteugelen met ferme greep de levens van hun onder danen. Totdat de financiële crisis de fundering van het
Theatergroep Drang is eind 1995 opgericht en maakt
koninkrijk doet schudden. Het koninkrijk wankelt en in
theater op locatie. Drang laat zich inspireren door het
tijden van crisis komt de ware aard van mensen naar
specifieke karakter en achtergronden van steeds
boven. Want wie is nu nog loyaal aan zijn koning en wie
wisselende en altijd bijzondere gebouwen in de Haagse
pleegt verraad? De dertien koppige cast laat op humoris
regio. De locatie voor ‘MacMadoff’ is nog geheim en
tische, maar bloederige wijze zien hoe onmenselijk ver
wordt binnenkort op de site bekend gemaakt. De speel
mensen gaan om hun hebzucht te bevredigen.
periode is van 26 oktober tot en met 26 november. Er worden twintig voorstellingen gespeeld.
‘MacMadoff ‘is geschreven door Ton Theo Smit en wordt geregisseerd door Lucienne van Amelsfort, samen de
Meer informatie: www.drang.nl
11
vitrine DAG HAP Het Haagse festival DAG HAP geeft bezoekers dit najaar drie week einden kans te genieten van een puur eetavontuur. Het festival, georganiseerd door kunst- en architectuurcentrum Stroom Den Haag, wil jong en oud laten ontdekken hoe voedsel kan bijdragen aan een leefbare en duurzame stad. Op een braakliggend gebied in de wijk Erasmusveld aan de Leyweg in Den Haag verrijst van 30 september t/m 16 oktober een verrassend festivalterrein met diverse kunst projecten en activiteiten. www.stroom.nl
Onbeperkt Haags Voorall is een stichting die de belangen van Hagenaars met een beperking behartigt. Samen met jongeren realiseert Voorall een platform waarop jonge mensen met een beperking elkaar via sociale media kunnen ontmoeten en hun ervaringen kunnen delen. Een deel van deze doelgroep wordt opgeleid als redacteur van het platform. Zij gaan de redactie voeren over de inhoud en plaatsen steeds nieuwe onderwerpen. Voorall werkt in dit project samen met een groot aantal organisaties. www.voorall.nl
Een nieuwe reddingseenheid inclusief trailer De Zoetermeerse Reddingsbrigade bestaat geheel uit vrijwilligers die in de zomer de Noord-Aa bewaken en tijdens waterevenementen in Zoetermeer zorgen voor de veiligheid. Een van de hulpmiddelen is een snelle reddingsboot. De huidige boot is nodig aan vervanging toe en ook de trailer begint na eenentwintig jaar mankementen te vertonen. Fonds 1818 levert een bijdrage voor de aanschaf van een nieuwe, complete reddingsboot met trailer. www.zoetermeersereddingsbrigade.nl
Optimalisatie ’t Gebarenplein Stichting WeZoDO in Zoetermeer ontvangt dagelijks doven, doofblinden en dove slechtzienden in hun ontmoetingscentrum ’t Gebarenplein. De stichting organiseert voor hen diverse activiteiten om deze speciale doelgroep mee te laten draaien in de maatschappij. Vanwege forse groei van het aantal deelnemers en nieuwe behoeftes worden in het centrum enkele aanpassingen gedaan. Zo wordt een extra buiten berging gebouwd om materialen op te slaan. Met de aanschaf van een nieuwe computer en een gebruiksvriendelijke kassa kunnen de vrijwilligers van het centrum gemakkelijker de administratie bijwerken en up-to-date houden. www.wezodo.nl
12
magazine
Indian Film Festival The Hague 2011 Filmliefhebbers kunnen in de maand oktober genieten van diverse Indiase films tijdens het Indian Film Festival The Hague. Het Filmhuis Den Haag, Pathé Cinema en Theater Dakota vertonen arthouse- en Hindifilms uit India aangevuld met documentaires. De films zijn nog niet eerder vertoond in Nederland. In samenwerking met de afdeling educatie van Het Filmhuis wordt een onderwijsprogramma ontwikkeld voor scholieren van het Voortgezet Onderwijs. Radiozender FunX en uitgaansgelegenheid Paard van Troje koppelen een muziek programma aan het festival. www.indianffth.nl
Computerwijk Vrijwillige docenten van de Haagse Welzijnsorganisatie Zebra gaan computercursussen aanbieden in de Haagse stadsdelen Schilders wijk, Transvaal en het Centrum. Hierbij wordt het train-de-trainer principe gehanteerd. Een drietal trainers start het project en geeft computercursussen aan bewoners uit de wijk. Volgens deze methodiek worden deelnemers aan cursussen opgeleid tot docent, zodat ze hun kennis als vrijwilliger door kunnen geven aan andere wijkbewoners. Na afloop van het project zullen de samen werkende buurthuizen het aanbod opnemen in hun reguliere aanbod. www.zebrawelzijn.nl
Delftse Boekenbende 2011 Superhelden staan dit jaar centraal tijdens het Kinderboekenfestival in Delft. Op 9 oktober 2011 worden in DOK, Theater de Veste en bioscoop Pathé diverse actieve workshops gegeven voor kinderen. De kinderen gaan onder andere aan de slag met toneel, dans, boetseren, schilderen en nog veel meer. Het boek staat centraal tijdens het festival en het landelijk thema van de Kinderboekenweek: Superhelden, is het vertrekpunt om de verschillende disciplines met elkaar te verbinden. www.delftseboekenbende.nl
Bridge Promotie Zoetermeer Acht Zoetermeerse bridgeverenigingen hebben de handen ineen geslagen. Zij willen meer ouderen in Zoetermeer voor bridge interes seren en benaderen hen actief. Het is de bedoeling de ouderen in kleine groepjes met bridge in aanraking te brengen onder begeleiding van een ervaren docent. Als met de eerste kennismaking hun enthousiasme is opgewekt, kunnen de ouderen doorstromen naar een bridgevereniging. Het is natuurlijk ook mogelijk in verzorgingsof ouderenhuizen kleine clubjes te vormen en daar te spelen. Door middel van flyers, posters, huis-aan-huis-acties en affiches in de Randstadrail brengt het projectteam dit bijzondere project onder aandacht van de doelgroep.
Fotograaf: Jan van Die
13
Scholenproject Hoe is het om de rest van je leven in een rolstoel te zitten of om blind te zijn? Leerlingen uit groep 8 van verschillende basisscholen in de regio Haaglanden gaan dit zelf ondervinden. Onder de naam ‘Scholen project’ worden de komende drie jaren verschillende scholen bezocht waar ervaringsdeskundigen workshops geven over beperkingen en hulpmiddelen. De leerlingen doen opdrachten in rolstoelen, zonder Fotograaf: Jos Polders
handen of geblinddoekt. De hulpmiddelen zoals rolstoelen, taststokken, hulphonden en geluidsdempers maken de beleving helemaal af.
Samenwerkweek De Boskabouter Een bezoekje aan de dierentuin of een picknick in het bos? Ook dit jaar organiseerde Voorschool de Boskabouter in de Haagse Rivieren buurt een week lang allerlei activiteiten voor peuters en hun ouders. Tijdens de samenwerkweek krijgt het kind individuele aandacht die het in de vaak grote gezinnen niet krijgt. Ook willen de leidsters op een leuke manier laten zien hoe de ouders kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van hun kind. Dit jaar probeerde de school de vaders extra te betrekken bij deze week.
Jong Diligentia Lezing Op 10 oktober zijn leerlingen van het Voortgezet Onderwijs (havo/ vwo) van harte welkom op de Jong Diligentia Lezing in Den Haag. De lezing wordt gehouden door Prof. dr. B.D.F. Jacobs en geeft achtergronden over de OV-chipkaart en over de werking van de chip er in. Stichting tot Steun aan de Koninklijke Maatschappij voor Natuurkunde organiseert deze lezing in Theater Diligentia en hoopt hiermee leerlingen te interesseren voor de bètavakken.
Blikopener ontkiemt In het laatste weekend van augustus vond in en om het Rietveld Theater het straatkunstenfestival Blikopener plaats. Getalenteerde, jonge, creatieven gebruikten het theater in de binnenstad van Delft om te experimenteren en een originele productie neer te zetten. Het openingsevenement was een ‘Drijf-inbioscoop’ op het water, waar bezoekers per boot of vlot konden kijken naar korte films en ‘theatrale interventies’. De afgelopen twaalf jaar was Blikopener onderdeel van het overkoepelende festival de Mooi Weer Spelen. Vanaf de editie 2011 gaat Blikopener verder als een zelfstandige vereniging. www.blikopener.net
14 14
magazine
terugblik Hoe is het verder gegaan met projecten die Fonds 1818 steunde? Werd het een succes, zijn de doelen gehaald of is het nog steeds hard werken? We kijken terug naar…
De Kunstsuper Bij musea stappen mensen niet zomaar even binnen.
dat het tijdelijk zou zijn, tot eind 2010. Maar het liep zó
De drempel is te hoog. Jammer, vond een groep
goed, dat we er nu nog steeds zitten en waarschijnlijk
kunstenaars uit Delft. Zij bedachten ‘de Kunstsuper’,
blijven we”, aldus Hilke. In de bezoekersruimte van de
een soort supermarkt waar (amateur)kunstenaars en
Kunstsuper kunnen bezoekers ook een kop koffie
ontwerpers werken, exposeren en verkopen aan een
drinken, er worden regelmatig lezingen en workshops
groot publiek. “En waar je net zo gemakkelijk naar
gegeven die goed worden bezocht. “Het is dus niet
binnenstapt als bij de buurtsuper. Bij de buurtsuper
passief naar kunst kijken, de creativiteit van de mensen
haal je levensmiddelen en bij de Kunstsuper loop je
wordt ook aangesproken.” De Kunstsuper is een leuke
binnen om je honger naar mooie dingen te bevredigen”,
ontmoetingsplek in Delft geworden. “De eerste maand
vertelt Hilke Oskam. Zij is ontwerper en een van de
dat wij er zaten, kwamen er meteen twee keer zoveel
bedenkers van het initiatief. In september vorig jaar
bezoekers het pand binnen dan toen TOP er nog alleen
ging de Kunstsuper open. De kunstenaars mochten
zat. En dat is zo gebleven. Het is duidelijk een win-win-
intrekken bij Techniek Ontmoetings Punt (TOP) dat al
situatie. De samenwerking met TOP is uitstekend.”
sinds jaar en dag is gevestigd in een mooi pand aan de Hippolytusbuurt 14. “Het was eigenlijk de bedoeling
Meer informatie: www.hypokunstsuper.nl
15
www.nutshuis.nl Oktober Test Extra Vrijdag 21 oktober, 20.00 uur Toegang is gratis
December ADHD VII (Actueel Den Haag Debat) Begin december, 20.00 uur Toegang is gratis
Geluid, performance, dans en multimedia
November ENFF on tour in Het Nutshuis 4 en 5 november, 16.00 uur Toegang: € 5,Engels gesproken of ondertiteld
voor de avontuurlijke bezoeker. Jonge
Ook dit jaar is Het Nutshuis onderdeel
de laatste ontwikkelingen in de Haagse
componisten, beeldend kunstenaars en
van het Eastern Neighbours Film Festival.
stedenbouw en architectuur bespreek
andere live art makers experimenteren
In Het Nutshuis de documentairefilm
baar. In deze editie: Scheveningen – het
een avond lang met de ruimtes van Het
-workshop ‘Is justice fair?’. Nederlandse
gebied voor het Kurhaus.
Nutshuis. In deze editie te gast negen
en Oost-Europese filmmakers gaan met
Hoe kan je die openbare ruimte aanpak
eindexamenstudenten van de Koninklijke
elkaar en het publiek in discussie.
ken zonder grootschalig te bouwen of te
Academie van Beeldende Kunsten en
Het hoofdprogramma in Utrecht (26 t/m
slopen? ADHD debatteert met betrokken
Het Koninklijk Conservatorium. Geluids
30 oktober) brengt een bonte mengeling
partijen over het ontwerp en de manier
installatie, (improvisatie)performance
van films uit landen als Servië, Kroatië
waarop de openbare ruimte kan bijdragen
en interactieve projectie onder de
en Macedonië. Focus ligt op Turkije.
aan de ontwikkeling van het gebied.
dwingende wet van de tijd. TEST Extra
ENFF blijft trouw aan de overtuiging dat
Op locatie, kijk voor het laatste nieuws
is zes keer per jaar in Het Nutshuis.
cinema een belangrijke rol speelt bij het
op www.nutshuis.nl.
Alert, levendig en actief maakt ADHD
beter begrijpen van elkaar.
Het Nutshuis – voor lokale kunst en maatschappij. Het Nutshuis biedt een platform aan iedereen in Den Haag die zich betrokken voelt bij culturele en maatschappelijke ontwikkelingen in de stad. Het Nutshuis is gevestigd in het voormalige hoofdkantoor van de Nutsspaarbank, midden in de binnenstad. In de Bankhal, de Commissarissenzaal en de Filmkluis bieden wij u een programma vol lezingen, debat, muziek, documentaires en tentoonstellingen. De activiteiten zijn heel divers maar hebben vaak een cultureel karakter en zijn altijd op een of andere manier maatschappelijk betrokken. De nadruk ligt op lokale Haagse ontwikkelingen. U vindt Het Nutshuis aan de Riviervismarkt 5 in Den Haag. Kijk voor meer informatie en het volledige programma op www.nutshuis.nl.
algemene informatie over Fonds 1818 Colofon
Aanvraagprocedure
Fonds 1818 Magazine is een uitgave van Fonds 1818 en verschijnt vier maal per jaar.
Aanvragen voor een donatie kunnen ruim voor aanvang van het project schriftelijk bij Fonds 1818 worden ingediend. Fonds 1818 geeft alleen donaties aan stichtingen of verenigingen. De behandeling van uw aanvraag duurt 6 tot 8 weken. Meer informatie: www.fonds1818.nl.
Redactie: Corien Bosch Redactionele ondersteuning: Kimberley Jacobs en Martine Vinkesteyn Interviews: Floor de Booys Fotografie: Eva Hofman, Wouter Schuddebeurs en diverse fotografen en bruikleengevers van de beschreven projecten Concept en vormgeving: Ontwerpwerk Lithografie en druk: Drukkerij ANDO, Den Haag
<24 Voor jongeren tot 24 jaar geldt een speciale, eenvoudige procedure. Deze jonge aanvragers hoeven voor een donatie tot € 3.000,- geen stichting of vereniging te zijn! Voor informatie
hierover kunt u contact opnemen via info@fonds1818.nl.
Gratis cursus fondsenwerving Fonds 1818 geeft een cursus fondsen werving voor medewerkers en vrijwilligers van non-profitorganisaties en jongeren die geen of weinig ervaring hebben met het werven van fondsen. Voorwaarde is dat de organisatie actief is in de regio van Fonds 1818. De eerst volgende cursus wordt gegeven op donderdag 8 december 2011. Inschrijven kan via www.fonds1818.nl.
Meer informatie Heeft u vragen over de criteria voor een donatie, over het opstellen en indienen van een aanvraag bij Fonds 1818 of over fondsenwerving in het algemeen? Kijk dan op www.fonds1818.nl of neem contact op met onze afdeling Communicatie op 070 375 49 57 of info@fonds1818.nl. Wilt u het Fonds 1818 Magazine ieder kwartaal ontvangen? Stuur dan een e-mail met uw adresgegevens naar info@fonds1818.nl of meldt u aan via de website. Een abonnement is gratis.
16
Bezuinigingen? Hoe nu verder… Kennisbijeenkomsten van Fonds 1818 en Blauwe Noordzee Door onder meer de bezuinigingen en de economische
Fonds 1818 op vijf zaterdagen in het najaar met een
crisis worden non-profitorganisaties steeds vaker
reeks kennisbijeenkomsten.
uitgedaagd om op nieuwe manieren inkomsten te
De workshops worden gegeven door de Blauwe Noordzee.
verwerven. Dit vraagt meer dan ooit om ondernemer
Dit bureau ondersteunt non-profitorganisaties zodat ze
schap. Niet bij iedere organisatie is de benodigde kennis
meer toekomstbestendig worden.
voorhanden of kan het aanscherpen van bestaande
De kennisbijeenkomsten zijn bestemd voor stichtingen en
vaardigheden heel nuttig zijn. Fonds 1818 wil non-profit
verenigingen die hoofdzakelijk met vrijwilligers werken.
organisaties ondersteunen om sterker te staan en meer
Kijk voor meer informatie, de data en om aan te melden
toekomstbestendig te worden. Om die reden start
op www.fonds1818.nl onder cursussen.
kijk op www.fonds1818.nl
Hillegom
Noordwijk
Noordwijker hout Lisse
Fonds 1818 steunt maatschappelijke en culturele Teylingen
projecten in de regio Den Haag, Delft, Zoetermeer, Leiden en de Bollenstreek.
Katwijk
Oegstgees t
U kent uw buurt, wijk, stad of regio het beste en weet wat
Leiden
nodig is. Dankzij u worden woonwijken weer leefbaar,
W assenaar Voor schoten
leren allochtone vrouwen fietsen, worden monumenten gerestaureerd, worden er theatervoorstellingen gemaakt, leren jongeren met elkaar discussiëren en kunnen met
LeidschendamVoorburg
Den Haag
olie besmeurde vogels weer vliegen. Wij nodigen u van
Den Haag
harte uit om uw ideeën en projecten met ons te delen. U het project, wij het geld.
RIVIERVISMARKT 4
POSTBUS 895
2513 AM DEN HAAG
2501 CW DEN HAAG
070 364 11 41
INFO@FONDS1818.NL
Rijswijk PijnackerNootdorp Delft
Midden Delfland
Zoeterwoude
Zoetermeer
Leiderdor p