Magazine #3 2019
thema
Deze Zomer: Prinsjesfestival Extra: Senself Terugblik: Gluren bij de Buren
Festivals
Deze Zomer
‘ Feest van democratie én rechtsstaat’
Fotograaf: Emmie van Poelgeest
Het prinsjesontbijt, de hoedenparade en het politieke boek van het jaar. ‘Den Haag bruist van de activiteiten tijdens het Prinsjesfestival.’
Het is belangrijk dat je met elkaar spelregels afspreekt en je daaraan houdt. Nederland staat niet voor niets altijd in de top vijf van gelukkigste landen. Het is voor ons zo gewoon, dat we misschien niet meer altijd beseffen hoe kwetsbaar de democratie is. Het is goed om daar eens per jaar bij stil te staan. Dat doen we tijdens het Prinsjesfestival.”
In de week voor en op Prinsjesdag, de derde dinsdag in september, is er volop aandacht
Vrouwen staan centraal
voor de democratie. “Onze vrijheid, dat je alles
Cabaret, een pubquiz, lezingen. Tijdens het
kan en mag zeggen, is een feestje waard”,
Prinsjesfestival organiseren vrijwilligers
aldus Pim Molenaar, directeur van het
allerlei activiteiten om inzichtelijk te maken
Prinsjesfestival. “Dat het allemaal goed
hoe de democratie en de rechtsstaat werken.
loopt in een zo dicht bevolkt land, is mede te
Politici doen daaraan actief mee, bijvoorbeeld
danken aan de democratie. En de rechtsstaat,
als jurylid of door tijdens het prinsjesontbijt
want zonder rechtsstaat geen democratie.
in gesprek te gaan met burgers.
2
Inhoud Prinsjesfestival
Beste lezer, Festivals: we zien ze bij Fonds 1818 in allerlei soorten en maten voorbijkomen. Als projectadviseur houd ik me onder meer bezig met muziekfestivals. Daarbij beoordeel ik niet zozeer de kwaliteit van de muziek, als wel of het evenement sociaal-maatschappelijk relevant is. Voor het fonds zijn festivals belangrijk omdat ze mensen samenbrengen, samen laten beleven, nieuwe dingen laten ontdekken en in aanraking laten komen met cultuur. Bovendien bieden ze amateurs en lokale talenten een podium, iets waar we graag aan bijdragen. Maar de vrijwillige betrokkenheid bij de organisatie van festivals staat bij Fonds 1818 meestal voorop. Er komt nogal wat kijken bij het organiseren van een festival. Zo ondervond ik zelf onlangs nog tijdens het jubileumfestival van het fonds, waarbij ik mocht meedenken over de programmering van het buitenpodium. Je moet dan veel “Politiek, onderwijs, wetenschap, media,
ballen in de lucht houden. Dat krijgen heel veel vrijwilligers samen toch maar
cultuur. We belichten alle kanten”, aldus de
mooi elke keer weer voor elkaar.
festivaldirecteur. “Dit jaar in het bijzonder
Er zijn in ons werkgebied ontzettend veel festivals, gelukkig. Want festivals
de positie van vrouwen, die honderd jaar
zijn bovenal gewoon heel erg leuk. Fonds 1818 probeert verandering te
geleden stemrecht kregen. Er is sindsdien
brengen in serieuze problemen, maar dat je het prettig hebt waar je woont,
heel veel gebeurd, maar dat wil niet zeggen
is ook belangrijk. Festivals zijn ontspannend en leerzaam en laten mensen
dat er volledige gelijkheid is. En ook minder
makkelijker in contact komen met anderen en andere culturen. In een samen
heden zijn niet altijd evengoed vertegen
leving waar steeds meer van je geëist wordt, zijn
woordigd. Het is belangrijk om dat in ons
momenten waarbij de druk even weg is gewoon
voor- en achterhoofd te houden. Daarom
broodnodig. Op een mooie festivalzomer!
staat de positie van de vrouw in de politiek
Vanessa Verhoeven
dit jaar centraal.”
Projectadviseur Fonds 1818
De haven, kassen en het Groene Hart Het Prinsjesfestival biedt ieder jaar gelegen heid aan één van de twaalf provincies om zich te presenteren. Dit jaar is dat Zuid-Holland. “Naast bestuur, politiek en media zal er aandacht zijn voor bijvoorbeeld de haven,
Thema: Festivals
kassen en het Groene Hart.” Ook wordt er
Ontmoet elkaar - 4
Vitrine - 12
samengewerkt met het onderwijs.
Kom in aanraking met nieuwe kunst
Diverse projecten in het kort
Zo presenteren mbo-scholieren en -docenten
uitingen en culturen, maar vooral ook met
uit het hele land het vak burgerschapskunde,
elkaar en gedeelde interesses. Fonds
zoals dat op hun school wordt verzorgd.
1818 steunt festivals in alle soorten en
Terugblik - 14
En het Hollands Historisch Festijn maakt voor
maten. ‘Door het Varend Corso of het
‘Ontmoet eindelijk eens de
het eerst deel uit van het Prinsjesfestival,
The Hague African Festival te bezoeken,
achterbuurvrouw.’ Tijdens het
met kostuumtheater door de hele stad.
ga je elkaar beter begrijpen.’
huiskamerfestival Gluren bij de
“Het wordt een bruisend geheel”, verwacht
Buren treden lokale talenten op
Pim Molenaar. “Vooral op de zaterdag vóór
In gesprek met… - 10
Prinsjesdag zijn er veel publieksactiviteiten.
Tracy en Danique werken samen op
Met wat wils voor alle leeftijden, rangen
het Sniester Festival. Het project Senself
en standen. Je kunt er echt een dagje uit
wil zo participatie van mensen met
Van het fonds… - 15
van maken.”
een beperking normaliseren. ‘Dat zij
Jaarcijfers 2018
in woonkamers bij jou in de buurt.
volwaardig meedraaien, zou niet prinsjesfestival.nl
bijzonder moeten zijn.’
3
Fotograaf coverfoto: Wouter Vellekoop
Festivals
Rob Baan, bestuursvoorzitter Varend Corso:
‘ Iedereen kan van de spectaculair mooi versierde boten genieten’ 4
Fotograaf: Arnoud Roelofsz
Festivals
Ontmoet elkaar langs waterkant of op marktplein
Festivals zijn er in alle soorten en maten. Ze brengen mensen in aanraking met nieuwe kunstuitingen en culturen, maar vooral ook met elkaar. ‘Door het Varend Corso of het The Hague African Festival te bezoeken, ga je elkaar beter begrijpen.’ Als je aan festivals denkt, dan denk je al snel
“Wij tuinders voeden de wereld! We zijn goed
vanuit Den Haag komen, het hoeft je niets
aan Parkpop in Den Haag en het Werfpop
in produceren, logistiek en technisch, maar
te kosten.”
Festival in Leiden (zie coverfoto). “Dat zijn
niet in het vertellen van het verhaal.
Voor veel Westlanders is het Varend Corso
de grote publiekstrekkers”, vertelt Vanessa
Het Varend Corso doet dat voor ons. Het toont
ook een familiereünie. “Familieleden die
Verhoeven, projectadviseur bij Fonds 1818.
hoe trots we zijn op onze producten en hoe
inmiddels elders wonen, komen er speciaal
“Maar er zijn ook heel veel kleinere festivals,
hecht en creatief de gemeenschappen in het
voor terug. Dan zit oma met alle kinderen
voor meer specifieke doelgroepen. Neem
Westland zijn.”
en kleinkinderen in de achtertuin, waar de
Festival Unlimited in Leidschendam-Voorburg,
Maandenlang werken grote groepen
boten langsvaren.” En voor mensen die
gericht op bezoekers met een beperking.
vrijwilligers aan de boten. “Deze worden
moeilijk ter been zijn, is een Westlands
Of het Haagse jeugdfestival Boekids. En
fantastisch mooi gemaakt met tomaten,
terras gereserveerd. “Daar komen een paar
Aangeschoten Wild in Delft, georganiseerd
paprika’s, komkommers, rozen, chrysanten
duizend bejaarden en gehandicapten naartoe,
door studenten. Allemaal brengen ze mensen
en gerbera’s. Daarnaast wordt gebruik
sommigen zelfs op ligbedden, om de boten
samen, om ze te laten genieten van al het
gemaakt van de unieke technische kennis
te bekijken. Het is mooi dat iedereen ervan
moois dat onze regio te bieden heeft.”
van de tuinbouw: halve vliegtuigen worden
kan genieten.”
erop gemonteerd, die bij bruggen kunnen
Trotse tuinders
inklappen en weer uitvouwen. Het is, zeker
Handjes nodig
Veel festivals vinden buiten plaats, in de
ook dit jaar met het thema WOW, spektakel!”
De organisatie van het Varend Corso hoopt
zomermaanden. Een buitenfestival bij uitstek
dat bezoekers naar Westland blijven komen.
is het Varend Corso, jaarlijks in het eerste
Van heinde en ver
“We willen mensen graag de tuinbouw in
weekend van augustus. Zo’n vijftig met
Langs de kant verzamelen zich, verdeeld over
trekken. Er werken in het Westland tien
bloemen, groenten en fruit versierde boten
drie dagen, een half miljoen toeschouwers.
duizend mensen in de tuinbouw. Maar er is
varen door Westland, Delft en Maassluis.
“Ze komen echt van heinde en ver”, weet
nog veel meer werk, leuk werk. We hebben
“Om te laten zien wat we doen in de glas-
Rob Baan. “Op sommige plekken staat het
gewoon heel veel handjes nodig.”
en tuinbouw”, vertelt Rob Baan, voorzitter
wel tien rijen dik. Maar je hebt ook rustige
Het is ook de reden dat de vaarroute is
van het bestuur van het Varend Corso en
plekjes, waar mensen aan de waterkant
uitgebreid naar Delft. “We willen heel graag
directeur van een kwekerij in Monster.
zitten te picknicken. Je kunt er op de fiets
studenten uit Delft hebben. Tuinbouw is
5
Festivals
hightech, de modernste technieken worden
Al twaalf jaar vult het Zuiderpark zich op een zondag
hier gebruikt, maar lang niet iedereen weet
medio juli met liefhebbers van Afrikaanse muziek.
dat.” Ook voor Den Haag lijkt het Westland
“Het publiek is heel divers. Muziek is wat mensen
soms ver weg. “We zoeken meer aansluiting
samenbrengt. Er wonen, werken en studeren tussen de
met de grote stad, waar de mensen wonen
12.000 en 15.000 Afrikanen in Haaglanden. Daarnaast
die wij voeden. Wij hebben werk en Den Haag
zijn er heel veel Nederlanders die gek zijn op Afrika.”
telt 27.000 werklozen. Je kunt van hier
Van afrobeats tot reggae, ook het programma tijdens
helemaal naar Den Haag varen, dat willen
het festival is divers. Kwame Duncan zelf wil vooral
we in de toekomst ook gaan doen.”
Sauti Sol niet missen: “Dat is een van de grootste bands uit Kenia. We zijn zo blij dat we die hebben kunnen
Rijke cultuur
krijgen.” De afropop-band treedt op in het Zuiderpark
Het Varend Corso wil bloemen, groenten
theater, evenals de Togolese trompettist Daniel Dzidzonu,
en fruit naar Den Haag brengen. The Hague
de Guinese kora-virtuoos Ba Cissoko en de Senegalese
African Festival doet dat met film, muziek,
drummer Oké Sene.
fotografie, handwerk en eten uit Sub-Sahara Afrika. “Afrika heeft zo’n rijke cultuur”, vertelt George Duncan, directeur van stichting Sankofa die het gratis festival organiseert. Hij komt oorspronkelijk uit Ghana, waar hij Kwame heet. “Jongen die geboren is op zaterdag, betekent mijn Ghanese naam. Ik vind het wel leuk als je me zo noemt. Ik mis de Afrikaanse cultuur als ik in mijn gastland Nederland ben. Daarom haal ik het met het
Kwame Duncan, organisator The Hague African Festival:
‘ We bieden lokaal Afrikaans talent een podium’
festival hiernaartoe.” “De Afrikaanse cultuur omvat veel meer dan muziek”, benadrukt Kwame. “Maar in alle Afrikaanse culturen speelt muziek wel een heel belangrijke rol. Ook als communicatie middel. Toen we nog geen telefoon hadden, gebruikten we trommels om boodschappen over te brengen tussen dorpen. Overal komt muziek bij kijken, van geboortes tot begrafenissen, Afrikanen staan ermee op en gaan ermee slapen.”
Fotograaf: Angela van Tol
6
Festivals
“Een ander hoogtepunt is de African Fashionshow”,
Zo’n ervaring vergeten ze nooit. En de drie besten mogen
vindt de festivaldirecteur. “Jonge Afrikaanse designers
uiteindelijk naar de studio, voor professionele opnamen.
etaleren hun werk, tussen de optredens door. Want ook
Je weet maar nooit, het kan een stap zijn om van muziek
mode is onderdeel van de Afrikaanse cultuur.” Net als
hun beroep te maken.”
film, fotografie en eten. Daarom zijn er voorafgaand aan het festival voorproefjes op verschillende locaties in de
Leren luisteren
stad: Filmhuis Den Haag, het Atrium van het stadhuis
Het Delft Chamber Music Festival draait om kamer
en het Scheveningse strand. “Daar brengen we een
muziek, een subgenre binnen de klassieke muziek.
beetje kleur met een strandfeest, inclusief Afrikaanse
“Wij programmeren bijvoorbeeld muziek voor trio’s,
braai (barbecue).”
kwartetten en kleine zangensembles”, vertelt zakelijk leider Jojanneke van de Weetering. “Klassieke muziek
Lokaal talent
heeft soms het stigma dat het lastig en elitair is. Maar
Buiten in het park is, naast een markt en horeca, een
mensen hebben niet door hoe vaak ze er naar luisteren:
tweede podium speciaal voor lokaal talent. “Er zijn best
het zit in veel reclames en popliedjes, wordt gedraaid
veel Afrika-verwante inwoners van Haaglanden die een
op bruiloften en begrafenissen. Al zijn er ook stukken
verborgen talent hebben op het gebied van muziek,
die moeilijker te bevatten zijn, waarnaar je moet leren
dans of rap. Wij bieden een podium om die talenten te
luisteren. Tijdens ons festival komt echt alles aan bod:
etaleren.” Tijdens voorrondes in Haags muziekcentrum
de klassiekers en de wat minder bekende werken.”
Musicon krijgt jaarlijks een tiental geselecteerden de kans hun talenten te tonen. Ongeveer de helft van hen
Voorproefjes
wordt met trainingen, workshops en masterclasses
“We willen absoluut niet een festival binnen gesloten
klaargestoomd voor een optreden tijdens The Hague
deuren zijn”, benadrukt de zakelijk leider. Het kamer
African Festival en soms ook Parkpop. “Hoe vaak krijg
muziekfestival is daarom deels gratis. Zo ook het open
je die kans om voor duizend mensen op te treden?
luchtconcert op 26 juli op de Markt. “Het festival heeft internationale allure, maar is echt geworteld in Delft. Het Marktconcert is een cadeautje aan de stad en haar inwoners. Een paar duizend mensen luisteren naar het concert, ook vanaf de terrasjes rondom de markt. We zoeken met dit concert opzettelijk de wat lichtere kant van de klassieke muziek op. Dit jaar is er een flamencoprogramma. Maar we geven ook voorproefjes van de rest van het festival. Zo hopen we mensen nieuwsgierig te maken naar meer.” Het Delft Chamber Music Festival trekt 5.500 betalende bezoekers. Zo’n 3.500 geïnteresseerden komen af op de gratis concerten. “We willen zo veel mogelijk mensen bij het festival betrekken en kennis laten maken met klassieke muziek”, aldus Jojanneke van de Weetering. Daarom is er ook een concert met een koor van amateur zangers uit heel Zuid-Holland. En een kinderopera. “Het helpt als je op jonge leeftijd met klassieke muziek in aanraking komt en ermee opgroeit. Dan kun je het later veel beter waarderen. Het zorgt voor verruiming van je blikveld en gevoelswereld.”
7
Festivals
Fonds 1818 vindt het belangrijk dat mensen in aanraking komen met nieuwe kunstuitingen en culturen, maar vooral ook met elkaar en gedeelde interesses. “In een samenleving waarin steeds meer van mensen geëist wordt, zijn momenten waarbij de druk even weg is gewoon broodnodig”, weet Vanessa. “Festivals spelen daarin een belangrijke rol. Je ziet en hoort er nieuwe dingen en ontmoet mensen die je anders misschien niet tegenkomt. Festivals worden veelal gedragen door grote groepen vrijwilligers die daarmee ook zelf nieuwe mensen leren kennen en nieuwe vaardigheden Fotograaf: Ronald Knapp
opdoen. Het is leuk om op deze manier met je directe woonomgeving of hobby bezig te kunnen
Jojanneke van de Weetering, zakelijk leider Delft Chamber Music Festival:
zijn én om in het weekend een tof festival te kunnen bezoeken.”
‘ We willen mensen nieuwsgierig maken naar klassieke muziek’
Elkaar ontmoeten “Festivals zijn ontspannend en leerzaam en vormen een mooie gelegenheid om andere mensen te ontmoeten. Door het Varend Corso of het The Hague African Festival te bezoeken, leer je elkaar beter kennen. En als je meer van elkaar begrijpt, dan ga je ook beter met elkaar om.”
Het thema van het Delft Chamber Music Festival is dit jaar Orpheus, de zanger uit een van de bekendste liefdes
varendcorso.nl (2 t/m 4 augustus)
geschiedenissen uit de wereldliteratuur. “Het is een knipoog,
thehagueafricanfestival.com (14 juli)
omdat we een gastprogrammeur hebben: bariton Thomas
delftmusicfestival.nl (25 juli t/m 4 augustus)
Oliemans. Orpheus is eveneens zanger, die in de mythe met zijn muziek dieren en de natuur helemaal tot stilte brengt. Daar spelen we mee in de programmering. Veel componisten en musici onderzoeken de macht van muziek over de natuur. Zo is wetenschappelijk bewezen dat sommige componisten, zoals Schubert, planten beter doen groeien.”
Oog voor de natuur Meer festivals hebben oog voor de natuur, merkt Vanessa Verhoeven van Fonds 1818. “Neem de Haagse festivals Vier de Natuur in Moerwijk en Fête de la Nature in de Paleistuin, die draaien om natuurbeleving in combinatie met cultuur. Maar ook andere festivals vergroenen met het oog op duurzaamheid. Zo werkt het Bevrijdingsfestival in Den Haag niet meer met wegwerpbekers. Parkpop hebben we geholpen met groene aggregaten. Zo streven we bewustwording van grote groepen mensen na.”
8
Je hebt festivals in alle soorten en maten, voor jong en oud. Er zijn natuurlijk muziek festivals, maar ook festivals rondom theater, film, literatuur en beeldende kunst. En festivals waar al deze vormen samen komen. Vergeet ook niet de buurt-, natuur-, erfgoed-, techniek- en duurzaamheid festivals. Of festivals die zijn gericht op herdenken. Fonds 1818 steunt ze allemaal!
Festivals Senself
‘ Het zou niet bijzonder moeten zijn’ Downsyndroom, autisme, hersenletsel. Een tiental jongeren met een beperking werkt mee aan het Sniester Festival in Den Haag. Participatieproject Senself koppelt hen aan medewerkers van het muziekfestival, waarna ze volwaardig meedraaien. ‘Dolly stond achter de bar het ene na het andere biertje te tappen.’
achter de bar of op het podium. Tijdens het festival checken we geregeld hoe het met ze gaat, maar ze doen het samen met hun collega.” Het werkt, ondervond Jolijn. “Neem nou Tracy en Danique, dat is echt een match made in heaven. (Tracy en Danique vertellen over hun samenwerking in de rubriek In Gesprek Met, op pagina 10.) Ik zie onze deelnemers genieten van de erkenning voor wat ze doen. Ze zijn zo trots op zichzelf dat ze iets hebben gedaan dat buiten hun comfortzone ligt.” Dat geldt evengoed voor de collega’s die hen ondersteunen. “De een heeft er meer gevoel voor dan de ander. Maar ze zijn er meestal verbaasd over
“Ik had nog nooit samengewerkt met iemand met een
dat het zo vlot verloopt. Zo begon Dolly voorzichtig met
beperking”, vertelt Tim van Reyswoud, nu projectleider
het dekken van tafels, maar stond ze uiteindelijk lachend
bij stichting Possibilize. “Ik kwam gewoon niet met ze in
achter de bar het ene na het andere biertje te tappen.”
aanraking. Mensen met een beperking wonen en werken vaak met elkaar. Met Senself willen wij dat isolement
‘Het jaar rond meedoen’
doorbreken door mensen met een licht verstandelijke of
Tim van Reyswoud gaat Senself de komende jaren
meervoudige beperking hun talenten te laten ontdekken
uitbouwen. “We zouden onze deelnemers het liefst elke
en ontwikkelen.”
week de kans geven om hun talent in te zetten. Er zijn
Daartoe wordt samenwerking gezocht met culturele
in Den Haag zoveel concerten en festivals, dat dit op
partners, zoals het Sniester Festival. En met zorg
termijn mogelijk moet zijn. Het doel is dat we in 2024
instellingen. “We hebben een hele club enthousiaste
met minimaal twaalf partners samenwerken, zodat we
talenten die een evenement kunnen ondersteunen of
het jaar rond deelnemers kunnen inzetten. Laten we
versterken. We koppelen hen aan reguliere vrijwilligers.
ervoor zorgen dat Den Haag koploper wordt op het gebied
Door de samenwerking ontstaat er dialoog. Zo willen
van participatie en een voorbeeld voor andere steden.”
we de participatie van mensen met een beperking
“Ook voor evenementen is dit een kans”, volgens Tim.
normaliseren. Dat gebeurt niet met twee dagen Sniester,
“Inclusie is het toverwoord, elk festival moet eraan.
maar het is een begin.”
En terecht. Voor mij persoonlijk zijn vrijheid en gelijkheid twee belangrijke waarden: iedereen zou altijd welkom
‘Ze konden niet wachten’
moeten zijn. Mensen met een beperking horen er net zo
Dit jaar werkten op Sniester dezelfde Senself-deelnemers
goed bij. Ze moeten mee kunnen doen en zichtbaar zijn.
als vorig jaar. “Ze konden niet wachten”, vertelt bege
We moeten hen bij de samenleving betrekken, op gelijk
leidster Jolijn van Deursen. “Ik kijk: wie ben je, wat vind
waardige basis. Dat zij volwaardig meedraaien, zou niet
je leuk om te doen, waar ben je goed in, wat vind je
bijzonder moeten zijn.”
spannend en wil je wel proberen? En op basis daarvan koppelen we de deelnemers aan een medewerker van het festival. Bij de merchandise, catering, parkeerbeheer,
9
senself.nl
Festivals
‘ Ik ga voor een vaste baan’
Festivals In gesprek met…
Danique en Tracy Tracy is aan het solliciteren op een kantoor baan, maar werkt ondertussen als vrijwilliger. Zo verkoopt ze T-shirts bij het Sniester Festival op de Grote Markt in Den Haag, via participatie project Senself. Samen met collega Danique.
Gaat het goed? Tracy: “We zijn al bijna uitverkocht! De eerste keer was ik wel zenuwachtig. Het was allemaal nieuw voor mij. Ik wist niet hoe het festival eruit zou zien, hoe groot het is, hoeveel mensen er komen. Maar ik wilde het toch proberen. En toen ik er eenmaal was, waren de zenuwen weg. Ik vind vooral het turven echt heel leuk. Maar de juiste maat T-shirts pakken, daarmee heb ik wel een beetje moeite. En met het afrekenen. Dan is het het fijn dat Danique erbij is.”
Waarom werken jullie samen?
Danique: “Ik assisteer Tracy bij het uitrekenen hoeveel
Tracy: “Ik ben licht verstandelijk en lichamelijk gehandi
wisselgeld iemand krijgt, om ervoor te zorgen dat de
capt. Ik heb een beetje moeite met rekenen en praten.
bedragen kloppen. Er is wel een beetje begeleiding nodig.
En ik ben niet zo lang, dus heb ik soms hulp nodig om
Dat zal ook zo zijn bij een eventuele kantoorbaan. Maar
dingen te pakken.”
dat is dan maar zo. Als je mensen een kans wilt bieden
Danique: “Ik ben ook niet zo lang, hoor. Ik werk voor
om mee te doen in de maatschappij, dan moet je dit
poppodium Paard, waarmee Sniester samenwerkt.
ervoor overhebben. Tracy is echt gegroeid, ze doet alweer
Tijdens het festival sta ik bij de kraam met merchandise.
veel meer dan vorig jaar.”
Nu al voor het tweede jaar samen met Tracy. Dat is heel
Tracy: “Ik ben wel een doorzetter, kan dingen snel
leuk. En belangrijk. Want mensen met een beperking
oppakken. Mijn moeder, bij wie ik woon, is ook blij dat
kunnen net zo goed werken als ieder ander. Het is
ik vrijwilligerswerk doe, want dan ben ik actief en zit ik
alleen niet vanzelfsprekend. Ik vind dat dit taboe moet
niet thuis voor de tv. Ik zou het wel veel vaker willen doen.
worden doorbroken.”
Ook om ervaring op te doen, voor mijn cv. Want ik ga toch voor een vaste baan.”
Tracy, wat voor werk zoek je? “Ik heb een vmbo-diploma administratie. Nu ben ik aan
Heb jij er ook wat aan, Danique?
het solliciteren voor een vaste baan, het liefst op kantoor
“Ik haal er zeker voldoening uit. Als ik mensen onder
bij een grote organisatie. Ik wil graag invoer- en controle
steun in hun loopbaan, om een leuke werkdag te hebben,
werk doen, in teamverband met leuke collega’s. Ik heb
geeft dat een goed gevoel. En het klikt met Tracy.
stage gelopen in een kringloopwinkel. Handel ligt me
We willen volgend jaar weer samenwerken. En tussen
wel. Daarom vind ik de merchandise leuk. We verkopen
door nog een keer samen naar de film, toch?”
T-shirts, petten, stickers, tasjes en buttons. Ik heb dit
Tracy: “Ja! Ik hou eigenlijk meer van de bioscoop,
jaar ook geholpen bij de catering, de inschrijving voor
het theater en musicals dan van dit soort festivals en
activiteiten en het uitgeven van polsbandjes.”
concerten. Maar werk is werk.”
Lees meer over participatietraject Senself in de rubriek Extra, op pagina 9.
11
Festivals Vitrine
2
1
3
Fotograaf: Wouter Vellekoop
Werfpop: 14 juli 1
Werfpop is het grootste
popfestival van de Leidse regio,
Leidse Rembrandt Dagen: 13 en 14 juli 2
In 2006 vierde Leiden de 400e
Poëziefestival Dichter bij de Boerderij: 31 augustus
Fokkerhaven Festival: 29 september
Van Poot tot Kopland: door
kwartier en Molenwijk. Het zijn
4
De Binckhorst, het Schippers
met op het programma een mix
geboortedag van Rembrandt van
van lokaal, regionaal en landelijk
Rijn met het groots opgezette
de eeuwen is er veel gedicht
drie Haagse wijken die op papier
bekende artiesten. Ooit ontstaan
Rembrandt Festival. Dit jaar is
óver de boerderij. Maar hoe vaak
met elkaar verbonden zijn, maar
in het Van der Werfpark vindt
het 350 jaar geleden dat de in
kun je naar poëzie luisteren óp
in de praktijk letterlijk van elkaar
het festival nu al ruim tien jaar
Leiden geboren schilder stierf.
de boerderij? In Midden-Delfland
gescheiden worden door een
plaats in stadspark de Leidse
Het zijn de Leidenaren zelf die
begint het een vruchtbare
water, de Trekvliet. Het nieuwe
Hout. De bezoekersaantallen
het initiatief van dertien jaar
traditie te worden. Op zaterdag
Fokkerhaven Festival verandert
zijn sinds de verhuizing flink
geleden nieuw leven hebben
31 augustus organiseren
de Trekvliet van een kloof in een
toegenomen, maar één ding is
ingeblazen. Tientallen bevlogen
Stichting Christelijk Onderwijs
brug. In en rondom het water
hetzelfde gebleven: vrijwilligers
vrijwilligers naaiden de afgelopen
Delft (SCO) en Agrarische
treden talenten uit de wijken op
met een kloppend hart voor
maanden kleding, bouwden
Natuurvereniging Vockestaert
en kunnen bewoners elkaar in
cultuur en voor de stad Leiden
decors, schreven, regisseerden
voor de vierde keer poëzie
een feestelijke sfeer ontmoeten.
organiseren het festival. Werfpop
en oefenden toneelstukken.
festival Dichter bij de Boerderij.
In een speciaal netwerk
wordt steeds duurzamer, met
Op 13 en 14 juli is het resultaat
Hooibergen en boomgaarden in
programma worden studenten
dit jaar onder meer de inzet van
te zien in de Pieterswijk, die
de omgeving van Den Hoorn en
van ROC Mondriaan Laak en de
een ‘Green Battery’ voor de
voor de gelegenheid uiteraard
’t Woudt zijn de idyllische podia
Haagse Hogeschool gekoppeld
stroomvoorziening.
helemaal in 17e-eeuwse sferen
waarop bekende dichters, lokaal
aan inspirerende mensen uit
werfpop.nl
wordt gehuld.
talent en scholieren poëzie van
het lokale bedrijfsleven.
leidserembrandtdagen.nl
eigen hand voordragen.
fokkerhavenfestival.nl
3
vockestaert.nl
12
Festivals Fotograaf: Peter Heuves
Totale donatie aan deze projecten € 63.000
4
5
6
7
8
Fotograaf: Yu-Hua Yeh
Zeeheldenfestival: 10 t/m 14 juli 5
“Het grootste buurtfeestje van
Leids Luisterfestival: 30 november 6
Eastern Neighbours Film Festival: 6 t/m 10 november
“Een bezoeker gaf na de
Den Haag.” Met deze woorden
eerste ronde aan dat ze zo vol
kondigen de organisatoren zelf
was van het prachtige verhaal
Festival (ENFF) toont de beste
editie vorig jaar maakt de
hun Zeeheldenfestival aan. Het is
verteld door Mia Verbeelden,
recente films uit Oost- en
gemeente Hillegom zich op voor
een treffende omschrijving van
dat ze in haar hoofd bijna geen
Zuidoost-Europa. Het festival
het tweede Cultuurfestival in
een jaarlijks festival dat welis
ruimte meer had voor de twee
kijkt nadrukkelijk verder dan het
september. De bibliotheek, de
waar is uitgegroeid tot een groot
resterende verhalen. Ze is
witte doek breed is. Met zowel
muziekschool, de harmonie
en professioneel evenement,
overigens wel gebleven.” Aldus
de films als het uitgebreide
kapel en andere kunst- en
maar dat de saamhorigheid van
een citaat uit het verslag van
randprogramma wil de festival
cultuurorganisaties halen alles
een wijkfeest heeft behouden.
het Leids Luisterfestival van
organisatie op een toegankelijke
uit de kast om de inwoners van
Bewonersorganisatie De Groene
2018. Een mooier compliment
en inspirerende manier mensen
Hillegom warm te maken voor
Eland brengt voor de 39e keer
kun je je vast niet wensen als
met verschillende achtergronden
het culturele aanbod van de
bewoners, organisaties en
festival dat helemaal draait om
met elkaar verbinden, informatie
gemeente. Het Fioretti College
bedrijven uit het Haagse
luisteren. Ook dit jaar kan de
geven en interesse wekken
wordt voor één dag omgebouwd
Zeeheldenkwartier samen.
Leidenaar met liefde voor ‘oral
om zo de eenheid en solidariteit
tot inspirerende festivallocatie
Zij zetten zich in voor een vijf
history’ zich weer verheugen op
in Europa te bevorderen.
waar bezoekers kunnen deel
daags muziek-, kunst-, dans-
vakkundig vertelde verhalen die
Het ENFF belicht een even
nemen aan workshops en
en straattheaterfestival dat aan
zich in je hoofd nestelen.
wichtige mix van artistieke en
genieten van exposities, een
vele aanstormende Haagse
bplusc.nl
politieke onderwerpen.
informatiemarkt, optredens,
enff.nl
eten en drinken.
7
talenten een podium biedt. zeeheldenfestival.nl
Het Eastern Neighbours Film
Cultuurfestival Hillegom: 28 september 8
Na een succesvolle eerste
cultuurfestivalhillegom.nl
13
Terugblik Gluren bij de Buren
Hoe is het verder gegaan met projecten die Fonds 1818 steunde? Werd het een succes, zijn de doelen gehaald of is het nog steeds hard werken? We kijken terug naar…
‘ Cultuur snuiven én buren ontmoeten’ Een rockbandje, een balletdanser of een cabaretier. Tijdens huiskamer festival Gluren bij de Buren treden lokale talenten op in woonkamers, in onder meer Leiden, Den Haag, Delft en Zoetermeer. ‘Met het vloerkleed als podium en de bank als tribune.’
“Het was dit jaar stormachtig weer tijdens het festival”, herinnert Ilana Sandelowsky zich. Ze is zakelijk leider van de Cultuurbrigade,
hun huis open. In Leiden waren dat er 56,
mix van muziek, theater, dans en cabaret in
die Gluren bij de Buren organiseert. Dit jaar
een verdubbeling ten opzichte van het jaar
een woonwijk.” De optredens zijn gratis te
in 1284 huiskamers in 23 gemeenten, waar
ervoor. Elk jaar vinden de optredens in weer
bezoeken. “Want we willen iedereen de kans
onder voor het eerst ook Delft en Den Haag.
andere huiskamers plaats. “Mensen die hun
geven om kennis te maken met cultuur.”
“Het is een lokaal feestje, voor lokale podium
huis openstellen, willen het jaar erop vaak
kunstenaars en bewoners. Ondanks de hagel
zelf ook gaan gluren. Het is een aanleiding om
Buurvrouw ontmoeten
en slagregens kwamen er dit keer zo’n
eindelijk eens bij de buren op bezoek te gaan.”
Gemiddeld gaat een bezoeker naar twee tot
zeventig bezoekers per huiskamer, waar
drie optredens. “Sommigen doen er zeven,
Gratis te bezoeken
maar dan heb je wel stevig de pas erin, hoor.
Woonkamers hoeven niet groot te zijn om te
We krijgen heel leuke reacties achteraf,
Fantastische start
dienen als podium voor een avond. “Het is
bijvoorbeeld van mensen die eindelijk een
In Den Haag vertoonden tachtig amateur-
juist de bedoeling dat bezoekers met elkaar
keer de achterbuurvrouw hebben ontmoet.
artiesten hun podiumkunsten in evenzoveel
in aanraking komen”, benadrukt Ilana.
Er is zelfs iemand die zijn huidige vrouw
huiskamers. “Dat is een fantastische start”,
“We willen buurtbewoners verbinden. Dat
heeft leren kennen tijdens het festival.”
aldus de organisatie. “Het zegt wat over
gebeurt automatisch, want alle huiskamer
Lachend: “Het is wachten op de eerste
hoeveel liefde voor cultuur er is in deze stad.
eigenaren die zich aanmelden, maken in hun
gluurbaby.”
Ook in de andere steden was deze liefde weer
buurt reclame voor de artiest die we aan
goed te voelen.” In Delft stelden 29 bewoners
hen koppelen. Wij zorgen voor een goede
drie keer wordt opgetreden.”
14
glurenbijdeburen.nl
Van het fonds…
Jaarrekening 2018
6.000
Feest en verandering. Deze twee woorden kenmerken
Toegekende donaties in euro’s per aandachtsgebied in 2018
het fondsjaar 2018. Het tweehonderdjarig jubileumfeest
(in duizenden € afgerond)
In het jubileumjaar was er speciale aandacht voor de
3.000
kleinere projecten. Dit heeft geresulteerd in een totaal
2.000
van 2.175 aanvragen, bijna 500 meer dan in 2017. In totaal werd in 2018 12,4 miljoen euro toegezegd aan
1.000
stichtingen, verenigingen en bewonersinitiatieven door
0
ili
M
W el zij Te n ze nd lfr er ed fin za an am ci he ële id
eu
ur
ltu
re
n
Educatie Kunst & Natuur & Zorg & Welzijn Cultuur Milieu
Tender financiële zelfredzaamheid
en
n
Cu
geheel benut. De stijging van het aantal aanvragen is
met inspirerende buurtprojecten meer dan welkom bij Fonds 1818. De verdeling van de donaties over de verschillende aandachtsgebieden en gemeenten vindt u in de grafieken hiernaast.
Toegekende donaties in aantallen per aandachtsgebied in 2018 1.200
Ingediend Toegekend
1.000 800
829
initiatieven ondersteunden. In 2019 blijven aanvragers
1.019
N
(meer dan 400 aanvragen) waarmee we bewoners
600
In 2017 is gestart met een traject voor de herpositionering van Het Nutshuis, dat onderdeel is van Fonds 1818. Dit proces zal in 2019 doorlopen. Zeker is al dat de
400 200
activiteiten in dit voormalige hoofdkantoor van de
0
Nutsspaarbank nog meer gaan aansluiten bij de doel
Educatie
stellingen van Fonds 1818. Financieel was er in 2018 een negatief resultaat van 14,8 miljoen euro. In 2017 was er nog sprake van een positief saldo van 11,3 miljoen euro. Het verschil is vooral te verklaren door de tegenvallende beleggingsresultaten. In 2018 heeft het bestuur van Fonds Westland besloten om dit fonds per 1 januari 2019 te laten opgaan in Fonds 1818. Op administratief gebied werkten beide fondsen al nauw samen. In 2019 neemt het bestuur van Fonds 1818 de tijd om het gehele beleid van het fonds te evalueren en waar wenselijk bij te stellen.
145
rg
Zo
uu
at
ns te
vooral te danken aan het jubileumproject Verrijk je Buurt Ku
Ed
uc at
ie
heel de regio. Het jaarbudget van het fonds werd daarmee
164
0
1.000
4.000
5.300 5.908 5.490
Sanne ten Bokkel Huinink.
1.300 836 1.150
1.000
5.000
476
2.000
zat vooral in het aantreden van de nieuwe directeur,
Begroting 2018 Toegekend 2018 Begroting 2019
662
3.000
6.000
4.000 3.692 3.500
Fonds 1818 is u ongetwijfeld niet ontgaan. De verandering
187
4.000
1.640 1.958 1.500
van de Nutsspaarbank en het daaruit voortkomende
240
5.000
Natuur & Milieu
Kunst & Cultuur
Toegekende aanvragen per gemeente (2018-2017) ¤ 117.471,18 ¤ 109.900,00 ¤ 154.582,18 ¤ 39.841,80 ¤ 167.827,18 ¤ 113.850,00 ¤ 111.440,18 ¤ 39.356,96 ¤ 60.107,18 ¤ 160.050,00
Noordwijkerhout Lisse
¤ 31.750,18 ¤ 43.100,00
¤ 1.250.576,18 ¤ 966.128,50
Oegstgeest
Leiden Wassenaar Voorschoten
¤ 111.319,93 ¤ 67.987,00
Den Haag
¤ 130.940,18 ¤ 119.923,58 ¤ 26.370,00 ¤ 31.750,00 Leiderdorp
¤ 80.570,18 ¤ 25.700,00
Zoeterwoude
¤ 277.363,68 ¤ 176.687,00
LeidschendamVoorburg
Den Haag
Zoetermeer
Rijswijk PijnackerNootdorp Westland
¤ 18.000,18 MiddenDelfland
15
¤ 63.210,18 ¤ 12.585,00
Teylingen Katwijk
¤ 5.798.237,35 ¤ 5.296.977,48 ¤ 178.641,68 ¤ 178.133,00
Hillegom
Noordwijk
Delft
fonds1818.nl/jaarbericht2018
Zorg & Welzijn
¤ 137.132,18 ¤ 75.020,00 ¤ 107.798,18 ¤ 175.184,00
¤ 647.969,68 ¤ 677.682,05 ¤ 829.630,04 ¤ 854.259,05
Fonds 1818 zet zich in voor een betere maat schappij. Door het geven van geld, advies en begeleiding en door zelf projecten uit te voeren. Fonds 1818 is er voor iedereen in de regio Delft, Den Haag, Zoetermeer, Leiden, Westland, de Duin& Bollenstreek en tussenliggende gemeenten.
Aandachtsgebieden
Ondersteuning
Het fonds steunt projecten
Fonds 1818 helpt niet alleen
op diverse terreinen.
met geld maar ook met kennis
De belangrijkste aandachts
en netwerk. Om (potentiële)
gebieden zijn:
aanvragers te helpen, geeft het fonds cursussen gericht
Zorg & Welzijn
op het indienen van een aanvraag en het verstevigen
Wil je ook aan de slag in jouw straat, wijk of stad? Neem dan contact op met Fonds 1818.
Kunst & Cultuur
fonds1818.nl
Educatie
van de organisatie. Deelname aan de cursussen is vrijwel
Natuur & Milieu
altijd gratis. Daarnaast houden medewerkers van het fonds regelmatig spreekuren en voorlichtingsbijeenkomsten
Hillegom
Binnen al deze gebieden
in de regio.
is duurzaamheid een
Iedere donderdag is er een
belangrijk thema.
inloopspreekuur in Den Haag.
Algemene criteria
Donatie aanvragen
• Fonds 1818 steunt maat
U kunt een donatie aanvragen
Noordwijk Lisse
Teylingen Katwijk
Oegstgeest
Leiden Wassenaar
door een projectplan met een
stichtingen, verenigingen
toelichting, een begroting en
en groepjes particulieren
een dekkingsplan te mailen
• De projecten zijn gericht op
naar aanvraag@fonds1818.nl.
de inwoners van de regio Voorschoten
Zoeterwoude
LeidschendamVoorburg
Den Haag
Leiderdorp
schappelijke projecten van
Den Haag
Zoetermeer
Rijswijk PijnackerNootdorp Westland Delft
• Project is nog niet gestart
Houd rekening met een
• Er is geen sprake van
behandeltermijn van circa
een winstoogmerk
acht weken.
Fonds 1818 geeft geen
Let op: Vanaf medio
donaties voor:
september 2019 gaat
• Structurele kosten
Fonds 1818 gebruik maken
• Kerntaken van een
van een nieuw digitaal
organisatie
aanvraagsysteem.
• ‘Kunst om de kunst’ of MiddenDelfland
‘sport om de sport’
Heeft u een project? Fonds
• Politieke of religieuze
1818 helpt met een donatie,
projecten • Individuele steun
kennis en netwerk. Samen maken we het mogelijk.
Colofon Fonds 1818 Magazine is een uitgave van Fonds 1818 en verschijnt vier maal per jaar. Productie Martine Vinkesteyn Interviews Hester Heite Fotografie Eva Hofman, Inge Stolwijk en diverse fotografen en bruikleengevers van de beschreven projecten Concept en vormgeving Ontwerpwerk Druk Edauw+Johannissen Abonnementenadministratie Ook het Fonds 1818 Magazine ieder kwartaal gratis ontvangen? Meld u aan via fonds1818.nl/magazine. Wijzigingen of opzegging kunt u doorgeven via info@fonds1818.nl. Wilt u weten hoe Fonds 1818 omgaat met uw gegevens? Zie fonds1818.nl/privacyverklaring. RIVIERVISMARKT 4 2513 AM DEN HAAG 070 364 11 41 INFO@FONDS1818.NL FONDS1818.NL