Magazine #1 2020
‘ We brengen verschillende leefwerelden bij elkaar’ thema
Levenslessen
Deze Winter
‘Waar ligt de grens?’ Centrum 16•22 wil jongeren aan het denken zetten over grensoverschrijdend seksueel gedrag. Daartoe dient ook het #MeTooevenement voor 150 eerstejaarsstudenten aan de mbo-opleiding sociaal werk van het ROC Mondriaan in Den Haag. ‘Bij veel van hen is dit onderwerp thuis niet bespreekbaar.’
naaktfoto’s. Over de vraag of verkrachting grensoverschrijdend gedrag is, zijn alle leerlingen het wel eens. Maar waar ligt de grens? Discussie ontstaat bij het voorbeeld van het nafluiten van een vrouw op straat. “Hoe moet je anders iemand aanspreken?”, vraagt een jongen zich hardop af. “Naar haar toe lopen”, antwoordt een meisje fel. “Ik vind het echt niet respectvol als je naar me fluit. Ik ben toch geen hond.”
Grenzen aangeven Tijdens de bijeenkomst in het afgeladen
“Niet al mijn studenten kunnen hun grenzen
theater De Vaillant in de Schilderswijk
altijd zo makkelijk aangeven”, vertelt docent
wordt in spelvorm gesproken over thema’s
en mentor Raveena Janki-Gobind. “Ze zijn
als loverboys, groepsdruk, roddelen en
tussen de 16 en 28 jaar. Negentig procent
2
Inhoud #MeToo
Beste lezer, “School speelt een steeds belangrijkere rol in het aankaarten van onder werpen die spelen in de samenleving. Van de klimaatcrisis tot de MeToobeweging, je moet het er met elkaar over hebben. Het klaslokaal is dé plek waar dat kan. van hen is islamitisch. Het is een onderwerp
Om maatschappelijke thema’s te behandelen, heb je 21ste-eeuwse vaardig
dat niet bespreekbaar is thuis, en vaak ook
heden nodig: communiceren, onderzoeken, samenwerken, kritisch &
niet tussen jongens en meisjes onderling.
creatief denken. Ook dat moet scholieren geleerd worden. Dat alles bij
Na deze bijeenkomst is het makkelijker om
elkaar vergt andersoortige educatie dan de klassieke lessen. Noem het
er met ze over te praten. Dat is belangrijk.
levenslessen.
Voor het klimaat op school, maar ook omdat ze er later in hun werk mee te maken kunnen
Leerlingen worden vanaf een jaar of twaalf voorbereid op het volwassen
krijgen, bijvoorbeeld als een cliënt iets
leven, op wat ze te wachten staat ná school. Scholen krijgen en nemen
dergelijks heeft meegemaakt.”
die verantwoordelijkheid steeds meer. En ze kunnen dit, met hulp.
Volgens cijfers van de Gemeentelijke
Jaarlijks worden zo’n honderd bijzondere educatie-initiatieven voorgelegd
Gezondheidsdienst (GGD) vindt grens
aan Fonds 1818. Wij steunen de projecten die scholen aan zich hebben
overschrijdend seksueel gedrag het meest
weten te binden. Neem het debatteren op het vmbo. Dat is nog lang niet
plaats onder mbo-studenten in achterstands-
vanzelfsprekend, maar heeft groot maatschappelijk nut. Bovendien zijn
wijken. “Het is een moeilijk bereikbare
het lessen waar de scholieren veel lol in hebben. Zo zien we het graag.”
groep jongeren”, aldus Joyce Bikker van Centrum 16•22. “We zetten ze in heel korte tijd aan het denken”, stelt haar collega
Murat Aslancik
Amer Mohabir. “Dat ze de vragen en stellingen niet per se op zichzelf hoeven te betrekken,
Projectadviseur Fonds 1818
maakt het veilig om het over gevoelige zaken te hebben. Het doel is dat ze gaan nadenken over hun gedrag en elkaar daarop durven aanspreken.”
Wederzijdse instemming De leerlingen krijgen punten voor hun argumentatie. De jury bestaat uit mede
Thema: Levenslessen Vitrine - 12
samen met Fonds 1818 financiert, en SHOP,
De schoolklas als mini-maatschappij - 4
dat slachtoffers van prostitutie en mensen-
Het klaslokaal is dé plek voor het
handel helpt. “Seks is niet per se MeToo”,
bespreken van onderwerpen die spelen
benadrukt een van hen, “het kan ook
in de samenleving, het nadenken over
Terugblik - 14
gewoon leuk zijn. Mits met wederzijdse
de toekomst en het leren kennen van
Day for Change leert scholieren
instemming.” Daarover zullen de jongeren
andere leefwerelden. Daarom steunt
duurzaam ondernemen ten bate
het later in de klas nog hebben. “Tijdens
Fonds 1818 bijzondere educatieprojecten,
van zichzelf, de ander én
een nagesprek op school en in latere leer
zoals debatonderwijs op het vmbo.
de wereld.
werkers van de GGD, die het evenement
jaren gaan we dieper op dit onderwerp in”, aldus hun docent. “Hier wordt de opening
In gesprek met… - 10
gecreëerd om dat mogelijk te maken.”
Mavo 4-leerling Alya Mohammed debatteert graag. ‘Het is gewoon handig
centrum1622.nl
als je overtuigend je verhaal kunt doen.’
3
Diverse projecten in het kort
Van het fonds… - 15
Laura Duivenvoorde, docent Northgo College:
‘ Leren debatteren komt de rest van je leven van pas’ 4
Levenslessen
De schoolklas als mini-maatschappij Naast de klassieke vakken krijgen scholieren van nu sociaalmaatschappelijke educatie ter voorbereiding op het volwassen leven. Ze leren zich in anderen verplaatsen en ontdekken wat ze zelf vinden en willen. ‘Noem het levenslessen.’ Het Suikerfeest moet een landelijke feest-
stelt directeur Jacco van Mersbergen.
Nederlands aan het Northgo College in
dag worden. Vliegtickets moeten met extra
“Van debatteren leren ze praktische vaardig-
Noordwijk. “Word je serieus genomen met
belasting twee keer zo duur gemaakt worden.
heden als presenteren en beargumenteren,
kauwgum in je mond, denk je?”, vraagt ze
Als de oorlog voorbij is, moeten vluchtelingen
waar ze niet alleen op school veel aan hebben,
een kauwende leerling aan het begin van
terug naar hun eigen land. Het zijn stellingen
maar bijvoorbeeld ook bij een sollicitatie
de eerste debatles van een mavo 2-klas.
waarover de afgelopen jaren is gedebatteerd
voor een stage. Bovendien kun je het in een
“Kauwgum in de prullenbak, neem een
tijdens debatles op vmbo-scholen en het
debat op een gestructureerde manier over
actieve houding aan, maak oogcontact en
VMBO Debattoernooi. “Mijn mond viel open
moeilijke onderwerpen hebben, zonder
spreek duidelijk.”
toen ik zag hoe dat eraan toe gaat”, vertelt
dat het ontaardt in een schreeuwpartij.”
De leerlingen van ‘mevrouw Duivenvoorde’
Murat Aslancik, projectadviseur educatie
De manier waarop op het vmbo wordt
krijgen tot de examens in totaal 40 uur
bij Fonds 1818. “Vmbo-leerlingen die alle
gedebatteerd, is spontaner. “Gymnasium-
debatonderwijs. Het Northgo College gaat,
beroepsgroepen vertegenwoordigen, gaan
leerlingen spreken meer met het hoofd,
dit jaar voor het eerst, ook het mondeling
met ongelooflijk veel inzet en plezier met
vmbo-leerlingen doen dit meer met hun
examen Nederlands van 4 mavo afnemen
elkaar in debat over onderwerpen die spelen
hart”, aldus Jacco. “In plaats van dat alle
in de vorm van een debat. “In plaats van ze
in de samenleving. Dat enthousiasme zie je
voor- en tegenstanders van een stelling om
te overhoren over een boek, laten we vier
niet vaak onder scholieren van deze leeftijd.”
de beurt aan het woord komen, openen de
leerlingen debatteren over een stelling uit
aanvoerders van beide teams het debat en
het verhaal. Dan raak je een andere laag in
Moeilijke onderwerpen
mag vervolgens iedereen opstaan en z’n
denkniveau: wat vind je ervan en wat zijn
Het debattoernooi wordt georganiseerd door
zegje doen. Dat werkt heel goed.”
de argumenten van de andere kant? Ik denk
de Stichting Nederlands Debat Instituut,
dat het goed is dat leerlingen zich leren
die een speciale debatvorm heeft ontwikkeld
Enthousiaste leraren
positioneren tegenover wat anderen vinden,
voor het vmbo. “Op havo en vwo is debatteren
De stichting wil samen met Fonds 1818
hun leeftijdsgenoten, hun ouders en de
vaak al gemeengoed, op het vmbo is dat nog
debatteren tot vast onderdeel maken van
overheid. Daarover op een respectvolle
niet het geval. Terwijl het voor deze leerlingen
het curriculum op scholen. Daartoe worden
manier van gedachten kunnen wisselen,
minstens zo belangrijk is om te werken
enthousiaste leraren Nederlands, maat-
komt van pas in elk gesprek.”
aan hun spreek- en luistervaardigheid,
schappijleer en burgerschap ondersteund
“Debatles gaat het onderwijs drastisch
en om na te denken over thema’s waar ze
met oefeningen, leerlijnen en trainingen.
vernieuwen”, verwacht Murat Aslancik van
anders misschien niet mee bezig zijn”,
Onder hen Laura Duivenvoorde, docent
Fonds 1818. “Het is een methodiek die werkt.
5
Je maakt je vaardigheden eigen waarmee actuele maatschappelijke thema’s worden besproken. Het aankaarten van die onderwerpen is een verantwoordelijkheid die scholen steeds meer krijgen en nemen. Met hulp van organisaties als het Debat Instituut lukt ze dit.”
De toekomst Jaarlijks worden zo’n honderd bijzondere educatie-initiatieven voorgelegd aan Fonds 1818. “Er zijn meer aanbieders dan er vraag is bij de scholen”, aldus Murat. “Wij steunen de projecten die scholen aan zich weten te binden.” Kenmerkend zijn lessen in samenwerking met ‘peer-educators’, leeftijds genoten of oudere jongeren die fungeren als rolmodel. Zo ook bij het project SVV Gilde Plus, dat scholieren aan het denken zet over hun toekomst. Eindexamenleerlingen van de Haagse vmbo-school Heldring College verzamelen zich aan de bar van voetbalvereniging SVV. Daar worden ze door de 24-jarige Colling getrakteerd op een rap. “Ik ben artiest en zet me in als ervaringsdeskundige bij de reclassering en bureau Halt”, vertelt hij aan de jongeren. “Want ik heb niet altijd de beste keuzes gemaakt. Stoer doen heeft me tegengewerkt. Heel stom, want ik had het ver kunnen schoppen.” Letterlijk. “Ik voetbalde op hoog niveau. Maar ik heb mijn school niet afgemaakt, ben uit huis geplaatst en heb vastgezeten.”
Ga ervoor “Iets bereiken, dat moet je zelf doen”,
Jaap Lageman, projectmanager Gilde Plus:
‘ Wij helpen scholieren toekomstplannen maken’
benadrukt Colling. “Denk na over wat je wilt gaan doen, regel je zaakjes goed en pak alle motivatie die je krijgt, dát wil ik jullie meegeven.” Dan vraagt hij de leerlingen of zij
“Ze nemen meer aan van dit soort rol
al weten wat ze willen worden.
modellen”, vertelt projectmanager
De 18-jarige Reduan weet het wel: “Hoog
Jaap Lageman. “Vorig jaar stond hier een
op in de Koninklijke Marechaussee lijkt
politieagent in uniform. Hij was drie keer
me leuk.” Het antwoord van Colling luidt:
uitgeloot voor de politieschool, maar was via
“Ga ervoor, volg je dromen!”
een omweg toch gekomen waar hij wilde.
6
Levenslessen
naar wie ze zijn, wat ze goed kunnen, welke doelen ze hebben en hoe ze die kunnen bereiken. Naast de verhalen van rolmodellen staan daartoe bedrijfsbezoeken op de agenda. “We gaan naar een restaurant, een zorg instelling en een advocatenkantoor. Wij laten ze andere dingen zien dan school.” Het resultaat is een ‘meesterstuk’, waarbij elke leerling zijn plannen voor de toekomst presenteert. “Bij die eindpresentatie is iedereen aanwezig: bedrijven, familie, docenten. Dan komt me er toch een energie vrij! Het is geweldig om te zien dat het kwartje uiteindelijk valt bij deze jongeren, dat ze zijn gaan nadenken over wat ze willen gaan doen en naar open dagen van vervolgopleidingen gaan. Wij willen ze helpen ontdekken wat het best bij ze past. Niet iedereen krijgt die begeleiding vanuit huis.”
Leefwerelden “In minderbedeelde wijken weten kinderen vaak niet goed wat er allemaal mogelijk is”, merkt Laurens Klijmij, projectcoördinator bij Move. Deze stichting koppelt studenten aan groepen 7 en 8 van basisscholen in die wijken. De studenten leiden de kinderen rond op hun universiteit, de basisschoolleerlingen nemen de studenten mee hun buurt in. “Zo komen heel verschillende leefwerelden bij elkaar, ze laten elkaar kennismaken met een wereld die ver van Deze jongens hebben tegenslag gehad,
hen af ligt.”
maar zijn wel op weg ergens naartoe.
Move werd tien jaar geleden opgericht vanuit
Ze staan dichter bij de leerlingen dan onze
een studentenroeivereniging. Inmiddels is de
coaches, die bejaarden zijn in hun ogen.”
stichting actief in bijna alle studentensteden. “Studenten hebben over het algemeen
Verschil maken
weinig contact met de bewoners van de stad
De coaches zijn leden van leer- en werk
waar ze studeren, en al helemaal niet met
gemeenschap SVV Gilde Plus, een samen-
kinderen. Met dit vrijwilligerswerk geven ze
werking van ondernemers. “Van een
iets terug aan de stad waar ze zoveel halen.”
reclamemaker tot een medewerker van een
De studenten en scholieren onderzoeken
financieel adviesbureau, allemaal mensen
samen wat er speelt in de wijk en dragen er
die samen een verschil willen maken”,
iets aan bij, bijvoorbeeld door het plaatsen
aldus de projectmanager. Zij begeleiden de
van bordjes tegen hondenpoep of het
leerlingen twaalf weken lang in hun zoektocht
opknappen van een ontmoetingsplek.
7
Een speelveldje opknappen, stoeptegels maken waarop alle geloven staan, meer inspraak van kinderen afdwingen bij de gemeente: ideeën hebben de scholieren in Delft genoeg. Tijdens volgende bijeenkomsten zal de klas, samen met ‘hun’ vijf studenten, de beste uitkiezen, uitwerken en uitvoeren. Projectcoördinator Laurens: “Hier gaat zeker iets moois uit voortkomen.”
In actie komen Move brengt jaarlijks zo’n 550 studenten en 2.500 scholieren samen, zes keer in een periode van vier tot zes maanden. Dit jaar komen de studenten in actie met zes school klassen in Delft. In Leiden vaker. En vanaf volgend jaar ook in Den Haag. Met financiële hulp van onder meer Fonds 1818. “Daardoor kunnen we onze organisatie doorontwikkelen en veel ideeën voor de buurt ook echt realiseren”, aldus projectcoördinator Laurens Klijmij. “Het is heel belangrijk dat de kinderen iets doen voor de wijk”, vindt juf Sandy Dekker. “Zo raken ze echt betrokken.” En andersom ook, bleek vorig jaar. “We hebben een bankje “Wat vindt u van de buurt?”, vraagt Rahid aan een mevrouw
bij een verzorgingstehuis geplaatst.
die haar honden uitlaat. Rizanne noteert het antwoord en
Sindsdien komt een van de bewoners hier
laat haar aantekeningen later trots zien aan passerende
geregeld voorlezen. Dat is leuk voor deze
klasgenoten. In groepjes lopen de basisschoolleerlingen
oma én voor onze kinderen.”
rond in woonbuurt Harnaschpolder in Delft. De studenten die ze bij zich hebben, kennen de buurt niet en laten zich
Andere wereld
leiden door de kinderen. Onderweg helpen ze hen om voorbij
Later dit jaar zullen de studenten op hun
gangers aan te spreken, om er achter te komen wat
beurt de kinderen meenemen naar de
bewoners van de buurt vinden en wat er beter zou kunnen.
Technische Universiteit Delft. “Als ze de universiteitsbibliotheek zien, wanen ze zich in een Harry Potter-boek”, herinnert de juf zich van vorige keer. “Ze ontdekken het bestaan van een heel andere wereld.
Laurens Klijmij, projectcoördinator Move:
Dat is magisch.”
‘ We brengen verschillende leefwerelden bij elkaar’
debatophetvmbo.nl gildeplus.nl stichtingmove.nl
8
Levenslessen Giving Back
‘ Een mentor kan het verschil maken’ Giving Back biedt aankomende studenten een mentor. ‘Want eerstegeneratiestudenten wier ouders niet hebben gestudeerd, kunnen wel een rolmodel gebruiken.’
helpen.” Scholieren en mentoren worden aan elkaar gekoppeld op basis van persoonlijkheid en studiekeuze. De scholier kan bij de mentor terecht met vragen. De mentor stelt zijn netwerk beschikbaar en gaat mee naar open dagen van universiteiten en hogescholen. “We stimuleren dat de mentor ook bij de scholier thuis komt, zodat er uitwisseling ontstaat. Het werkt twee
“Mijn ouders wisten de weg binnen het schoolsysteem
kanten op: zowel de mentor als de scholier vergroot
ook niet”, vertelt Karlijn Offermans. “Ik heb mezelf een
zijn wereldbeeld. Het is een reis die je een jaar lang
rechtenstudie aangepraat, maar voelde me er tijdens
met z’n tweeën gaat maken.”
mijn eerste jaar heel verloren.” Inmiddels werkt Karlijn als marketing- en communicatiemanager bij Giving Back,
Netwerk opbouwen
dat scholieren en studenten koppelt aan mentoren.
Vaak blijft er contact tussen mentor en scholier. Zo ook
“Ik ben op de juiste plek terechtgekomen. Maar een
tussen Karlijn en de scholier voor wie zij ooit als vraag
vertrouwenspersoon met een netwerk om studievraag
baak diende. “We zien elkaar nog steeds, eten geregeld
stukken mee te bespreken, had de weg hiernaartoe
bij elkaar. Ze is via een omweg op de universiteit terecht
een stuk makkelijker gemaakt.”
gekomen. Ik ben heel trots op haar.” Idealiter stromen de scholieren na het maken van een studiekeuze door naar
Jongeren met talent en ambitie
een studentenprogramma van Giving Back. “Met hulp
Ruim 400 vrijwilligers zetten zich jaarlijks in om 100
van hun mentor kunnen ze zo’n groot netwerk opbouwen,
scholieren en 160 studenten te begeleiden in hun studie
dat ze na afronding van hun bachelor en master de plek
loopbaan. In Den Haag gaat het dit jaar om 29 scholieren
bereiken waar ze het best tot hun recht komen.”
verdeeld over 5 scholen, uit 4 havo en 5 vwo. “Negentig procent van hen is multicultureel”, rekent Karlijn voor.
In de top terechtkomen
“We leven in een veranderende samenleving. We weten
“We gaan voor kwaliteit”, benadrukt Karlijn. “De mentor
dat niet iedereen van huis uit dezelfde mogelijkheden
dient als vertrouwenspersoon voor deze jongeren. Daar
meekrijgt. Soms simpelweg omdat het ontbreekt aan
moet je zorgvuldig mee omgaan. Wij willen die kwaliteit
kennis, geld of tijd. Voor jongeren met talent en ambitie
borgen. Daarom kunnen we niet duizenden jongeren
is dat een gemiste kans. We willen aankomende eerste
begeleiden naar een studie. Het is een intensief traject
generatiestudenten wegwijs maken en deuren voor ze
met een beperkt aantal deelnemers, kleinschalig met een
openen, en zo alle talent in Nederland een kans geven.”
grote impact. Als je ziet waar deze jongens en meisjes uiteindelijk allemaal terechtkomen: van supermarkt
Groter wereldbeeld
manager tot arts. Carrières ontstaan. Het gaat erom
Giving Back biedt de scholieren workshops en trainingen,
gelijke kansen te creëren, zodat er geen belemmering
gericht op persoonlijk leiderschap. Maar het zijn de
meer is om in de top terecht te komen. Zo hebben
mentoren die de sleutel tot succes in handen hebben.
we goede kans dat de top van het bedrijfsleven en de
“Het zijn rolmodellen die zelf gestudeerd hebben.
publieke sector dan toch steeds diverser wordt.”
Ze hebben werkervaring en een groot netwerk. En nu willen ze met hun kennis en kunde een ander op weg
9
givingback.nl
‘ Je krijgt er zelfvertrouwen van’
Levenslessen In gesprek met…
Alya Mohammed Ze zit rechtop, maakt oogcontact en spreekt duidelijk. De 16-jarige Alya Mohammed zit in mavo 4 op het Northgo College in Noordwijk, waar debatteren deel uitmaakt van het curriculum. ‘Het helpt als je goed kan praten.’
En waar debatteer je dan over? “Dat kan van alles zijn. Soms weet je het onderwerp van tevoren, maar weet je nog niet of je voor of tegen bent. In de Eerste Kamer kregen we pas ter plekke te horen dat we het gingen hebben over de verstorende werking van verlichting op dieren. We hadden anderhalf uur de tijd om alles wat we daarover wisten op een rijtje te zetten. Dat was best lastig, maar als je samen met een groepje brainstormt, komen er wel ideeën. Zo bestaat er bijvoorbeeld groen licht, dat betaalbaar toe te passen
Ben je er goed in?
is en dieren niet afschrikt.”
“Ik wil niet opscheppen, maar ik kan het wel. Ik praat van mezelf al makkelijk. Ik klets heel veel met vriendinnen
Ingewikkeld onderwerp.
en kan lang doorgaan over een onderwerp. Mijn ouders
“Ik heb ook weleens gedebatteerd over kindhuwelijken.
weten dat. Ze krijgen ook weleens van leerkrachten te
Daar ben ik tegen. Als je het dan moet verdedigen, dat is
horen dat ik veel praat.”
pas moeilijk. Je moet je verplaatsen in iemand die voor is en moet daar dan argumenten bij bedenken.
Debatteren is wel even iets anders.
Bijvoorbeeld, als een twaalfjarig arm meisje trouwt,
“Ik doe mee aan debatwedstrijden waaraan meerdere
krijgt ze meer te eten en een betere toekomst. En dan
scholen meedoen. De laatste keer was het in de Eerste
moet je overtuigend je verhaal doen, met waarheid op
Kamer in Den Haag. Dat was vet! Er waren ook ministers
je gezicht en met power.”
bij, die vragen gingen stellen. Dat was wel intimiderend. Voor een groep spreken is in het begin sowieso een
Bluffen dus eigenlijk?
beetje eng, dat mensen je aanstaren en iets van je vinden.
“Je kunt natuurlijk niet gaan liegen. Je feiten en argu-
Maar daar wen je aan. Als je er eenmaal staat en je
menten moeten kloppen. Maar het helpt als je goed uit
klasgenoten je steunen, geeft dat je moed om te gaan
je woorden komt en het met overtuiging presenteert.
praten. Je krijgt er zelfvertrouwen van.”
Iemand in pak wordt ook sneller serieus genomen dan iemand met een pet op en een gatenbroek aan.”
Hoe gaat zo’n debat eraan toe? “Je zit met vijf personen tegenover elkaar. In het midden
Wat heb je eraan?
staat een spreektafel. De aanvoerder opent het debat,
“Heel veel! Je leert contact maken met andere mensen,
daarna komen de anderen aan de beurt. Je maakt
nette woorden gebruiken, nadenken over onderwerpen
aantekeningen, zodat je op de argumenten van de tegen
waarover je anders niet zou denken. Dat kan allemaal
partij kunt terugkomen. En tot slot verwoordt iemand
helpen, bijvoorbeeld als je ergens gaat solliciteren. Ik wil
van jouw team de conclusie. Je spreekt elkaar aan met
doktersassistent of docent worden, dan komt het ook
‘u’, want het moet er respectvol aan toe gaan. Vorig jaar
van pas als je bijvoorbeeld tegen patiënten of leerlingen
noemde ik iemand nog weleens ‘broer’ of ‘vriend’, maar
moet praten. En ik kan mijn broertje nu makkelijker
dat doe ik nu niet meer. Straattaal is niet netjes, en niet
overtuigen dat hij aan de beurt is om de hond uit te laten.
iedereen begrijpt het.”
Het is gewoon handig als je goed kan praten.”
11
Vitrine
4
2
3
1
1
MoneyWays
2
Shame & Share
3
Westland On Stage
4
TIJD
Veel jongeren hebben geen zicht
Pesten is van alle tijden, maar
‘Alles mag je worden. Behalve
Solderen, piepschuim snijden,
op hun inkomsten en uitgaven
sinds de komst van sociale media
ongelukkig. Beloofd?’ Deze
lasercutten, elektrische circuits
en kunnen hierdoor in financiële
verdwijnen de veilige plekken
pakkende woorden pronken
bouwen. Bovenbouwleerlingen
problemen komen. Stress,
waar een slachtoffer zich kan
op de homepage van Westland
van acht basisscholen uit Delft
slechte cijfers en schooluitval
verschuilen. Cyberpesten gaat
On Stage, een initiatief van
mogen alle materialen en
zijn niet zelden de gevolgen.
dag en nacht door en is daardoor
SCO Lucas Onderwijs en Lentiz.
technieken uit de kast halen
Het lesprogramma MoneyWays,
zeer schadelijk en zorgwekkend.
Het programma maakt het voor
voor het educatieproject TIJD.
ontwikkeld door Diversion en
Theater Hart uit Zoetermeer
circa negenhonderd vmbo-
In een lessenreeks van het
het Nibud, maakt geldzaken
heeft het educatieproject Shame
leerlingen uit het Westland
Wetenschapsknooppunt Delft,
bespreekbaar in schoolklassen.
& Share ontwikkeld. In een
mogelijk om zich op een eigen-
onderdeel van de TU en expert
Jonge rolmodellen voeren op
interactieve theatervoorstelling
tijdse manier te oriënteren op
op het gebied van ontwerpend
een laagdrempelige manier
en een naprogramma krijgen
hun beroepskeuze. Zij leren
leren, worden de scholieren
gesprekken over gevoelige
middelbare scholieren uit de
netwerktechnieken, maken
uitgedaagd om een ontwerp te
onderwerpen, zoals schulden,
onderbouw, hun ouders en
visitekaartjes en ontmoeten
maken waarmee je de tijd kunt
opgroeien in armoede,
docenten inzicht in online
beroepsbeoefenaars tijdens
aflezen op het stadskantoor van
verleidingen en groepsdruk.
pesten en de aanpak ervan.
een groot ‘Beroepenfeest’. Is er
Delft. Het winnende ontwerp
moneyways.nl
theaterhart.com
een match? Dan kan de leerling
wordt waarschijnlijk écht
tijdens de ‘Doe-dag’ bij het bedrijf
uitgevoerd.
op bezoek voor een nadere
wetenschapsknooppunten.nl
kennismaking. westlandonstage.nl
12
Levenslessen
Totale donatie aan deze projecten € 273.546,50
5
7
6
5
TaalTheater
8
6
The ChangeMakers
7
MUNA 2020
8
JINC
Van knoop in je maag naar
Den Haag is een gesegregeerde
MUNA staat voor Model United
Samen met bedrijven en scholen
puur plezier. Al vele deelnemers
stad. Jongeren met verschillende
Nations Alfrink: een ambitieus
strijdt JINC voor een samen
aan TaalTheater hebben deze
culturele achtergronden kunnen
en beproefd lesprogramma
leving waar niet je achtergrond,
ontwikkeling doorgemaakt.
erg gescheiden van elkaar leven
van het Alfrink College uit
maar je talent je toekomst
Het Grotius College in Delft
en vinden vaak moeilijk contact
Zoetermeer. Leerlingen uit
bepaalt. De non-profitorganisatie
organiseert dit unieke project
met andere groepen. Het project
5 en 6 vwo organiseren zelf een
uit Amsterdam spreidt haar
sinds 2013 voor jonge vluchte-
The ChangeMakers doorbreekt
driedaagse conferentie waarin
vleugels uit en helpt nu ook
lingen die analfabeet of taalzwak
deze situatie. Leerlingen van vier
zij de Verenigde Naties naspelen
Haagse, Leidse en Delftse
zijn. In twintig taal- en theater-
overwegend ‘witte’ of ‘zwarte’
en nadenken over urgente en
kinderen aan een goede start op
lessen werken de jongeren
middelbare scholen in Den Haag
actuele wereldproblemen.
de arbeidsmarkt. JINC richt zich
aan de beheersing van de
worden in tweetallen aan elkaar
Met deelnemende scholen uit
op kinderen van 8 tot 16 jaar die
Nederlandse taal en leren zij
gekoppeld. In gesprekken over
Duitsland, Frankrijk, Zweden,
opgroeien in een omgeving met
zich redden in de buitenwereld.
thema’s als angst, vooroordelen,
Engeland, Spanje en de
veel werkloosheid en weinig
De serie wordt afgesloten met
seksuele geaardheid en samen-
Verenigde Staten bruist het
rolmodellen. Via het JINC-
een theatervoorstelling waarin
leven in één stad raken de leer-
Alfrink drie dagen van inter
programma maken de kinderen
de groep taalsituaties uitspeelt.
lingen met elkaar verbonden en
nationale activiteit. De vijftiende
kennis met allerlei beroepen,
grotiuscollege.nl
ontstaat er ruimte voor nieuwe
jubileumeditie van MUNA vindt
ontdekken ze welk werk bij
vriendschappen.
plaats van 5 t/m 7 februari.
hun talenten past en leren ze
krbproducties.nl
munalfrink.nl
solliciteren. jinc.nl
13
Terugblik Day for Change
Hoe is het verder gegaan met projecten die Fonds 1818 steunde? Werd het een succes, zijn de doelen gehaald of is het nog steeds hard werken? We kijken terug naar…
‘Deze generatie moet het anders gaan doen’ Lampen maken van afvalhout of nagels lakken in een verzorgingshuis. Day for Change leert scholieren duurzaam ondernemen. De opbrengst gaat naar een goed doel. ‘Het gaat om de combinatie van winst maken én iets goeds doen voor de wereld.’
Vorig jaar deden voor het eerst vier scholen mee in Den Haag en Oegstgeest, waaronder Dalton Den Haag. “Het is belangrijk om de theorie in de praktijk toe te passen”, vindt docent (bedrijfs)economie Mirjam Haenen. “Dan ervaar je wat er allemaal bij komt kijken. Dat ze echt geld krijgen om hun plan uit te voeren, maakt grote indruk. Het is maar vijf euro per leerling, maar dat ze het niet
“Duurzaam ondernemen en wereldburger-
behoeve van het klimaat. Deze generatie
hoeven terug te betalen als het fout gaat, daar
schap zijn enorm relevant in het onderwijs op
scholieren moet het straks anders gaan doen.
spreekt vertrouwen uit. De ondernemingen
het moment”, vertelt Brechtje van der Feltz
Of ze na school nou een eigen bedrijf willen
van onze leerlingen maakten overigens
van Day for Change. “Iedereen realiseert
oprichten of voor een baas gaan werken,
allemaal winst. Dat geld is nu weer micro-
zich nu wel dat er iets moet gebeuren ten
het zal duurzaam moeten.” Daarom leert
krediet voor vrouwen in Uganda.”
Day for Change hun in kleine groepjes een ondernemersplan schrijven en pitchen,
Goede doelen
microkrediet aanvragen en hun duurzame
In Den Haag en Oegstgeest werd 4.500 euro
product aan de man brengen.
winst gemaakt, landelijk was dat 77.000 euro. Dat geld gaat naar verschillende goede
Tassen van oude spijkerbroeken
doelen die ondernemers in ontwikkelings-
“De leerlingen leren samenwerken, creatief
landen helpen. “Het is een mooi neveneffect
denken, presenteren, tegenslagen incasseren,
dat we mensen kunnen steunen met de
een product of dienst ontwikkelen.” Met als
opbrengst, maar onze kernactiviteit is
resultaat bijvoorbeeld een lamp gemaakt van
educatie en onze focus ligt op duurzaam
blik en afvalhout, pakketten bloembollen,
ondernemen”, benadrukt Brechtje van der
een hondenuitlaatservice en nagels lakken
Feltz, coördinator van het project in de regio
in een verzorgingshuis. Sommige scholen
Zuid-Holland. “Het gaat ons om de combi-
organiseren een marktje, de scholieren gaan
natie van winst maken en iets goeds doen
langs de deur of verkopen via sociale media.
voor de wereld en voor de ander. We willen
Zo waren tassen gemaakt van oude spijker-
de leerlingen bewust maken en meegeven
broeken door leerlingen van middelbare
dat ze iets kunnen betekenen.”
school Dalton Den Haag een groot succes tijdens de vrijmarkt op Koningsdag.
14
dayforchange.nl
Van het fonds…
‘Verrijk je buurt’ vliegt uit Bewoners weten zelf als geen ander wat ze missen in hun buurt. Maar kunnen zij ook de hoofden bij elkaar steken, de krachten bundelen en specifieke talenten inzetten om hun eigen leefomgeving te verbeteren? Na twee jaar ‘Verrijk je buurt’ – het project dat Fonds 1818 in het leven riep ter ere van het jubileumjaar 2018 – valt die vraag makkelijk en volmondig te beantwoorden: ja!
Wilt u ook met uw buurtgenoten aan de slag? Op fonds1818.nl/bewoners initiatieven vindt u alle informatie. Benieuwd naar de achtergrond verhalen van Verrijk je buurt? Lokale Fondsen Nederland houdt de goedgevulde site verrijkjebuurt.nl in de lucht.
Vele buurten verrijkt Fonds 1818 steunde ruim vierhonderd Verrijk je
Waddeneilanden aan toe, waar het Texelfonds
buurt-projecten die stuk voor stuk de directe leef-
de aftrap heeft aangekondigd. Fonds 1818 volgt
omgeving van de betrokken bewoners hebben
de doorstart van Verrijk je buurt met grote belang
verbeterd. Gesprekslessen Nederlands in een buurt
stelling en wenst alle lokale fondsen én initiatief
huis in Delft, een pluktuin in Pijnacker, huiswerk-
nemers veel inspiratie en vruchtbare samen
begeleiding in een woonkamer in Voorschoten,
werkingen toe!
een opgeknapte hondenlosloopplek in Stompwijk. Het zijn slechts een paar voorbeelden die laten zien hoe divers de initiatieven en hoe maatschappelijk bewogen de bewoners zijn. Vele buurten zijn veiliger, groener, socialer, leerrijker, sportiever, gezelliger en nuttiger geworden.
Verrijk het land Fonds 1818 gaat door met het steunen van bewoners initiatieven, alleen niet meer onder de vlag van Verrijk je buurt. Het project verdwijnt echter niet. Lokale Fondsen Nederland geeft Verrijk je buurt een tweede leven. Dit betekent dat er vanaf januari 2020 door héél het land ruimte is voor kleine projecten met grote maatschappelijke impact – tot op de
‘ Er is verrassend veel enthousiasme. Als je staat te schoffelen, komen mensen een praatje maken. Je merkt dat het verbindt.’ Bewoner Renée uit Pijnacker over de pluktuin in de nieuwbouwwijk Ackerswoude.
15
Fonds 1818 zet zich in voor een betere maat schappij. Door het geven van geld, advies en begeleiding en door zelf projecten uit te voeren. Fonds 1818 is er voor iedereen in de regio Delft, Den Haag, Zoetermeer, Leiden, Westland, de Duin& Bollenstreek en tussenliggende gemeenten.
Aandachtsgebieden
Ondersteuning
Het fonds steunt projecten op
Fonds 1818 helpt niet alleen
diverse terreinen.
met geld maar ook met kennis
De belangrijkste aandachts-
en netwerk. Om (potentiële)
gebieden zijn:
aanvragers te helpen, geeft het fonds cursussen gericht
Zorg & Welzijn
op het indienen van een aanvraag en het verstevigen van
Wil je ook aan de slag in jouw straat, wijk of stad? Neem dan contact op met Fonds 1818.
Kunst & Cultuur
fonds1818.nl
Educatie
de organisatie. Deelname aan de cursussen is vrijwel altijd
Natuur & Milieu
gratis. Daarnaast houden medewerkers van het fonds regelmatig spreekuren en voorlichtingsbijeenkomsten
Hillegom
Binnen al deze gebieden
in de regio.
is duurzaamheid een
Iedere donderdag is er een
belangrijk thema.
inloopspreekuur in Den Haag.
Algemene criteria
Donatie aanvragen
• Fonds 1818 steunt maat-
U kunt een donatie aanvragen
Noordwijk Lisse
Teylingen Katwijk
Oegstgeest
Leiden Wassenaar Zoeterwoude
LeidschendamVoorburg Den Haag
Rijswijk PijnackerNootdorp Westland Delft
door een projectplan met een
stichtingen, verenigingen
toelichting, een begroting en
en groepjes particulieren
een dekkingsplan te mailen
• De projecten zijn gericht op
naar aanvraag@fonds1818.nl.
de inwoners van de regio Voorschoten
Den Haag
Leiderdorp
schappelijke projecten van
Zoetermeer
• Project is nog niet gestart
Houd rekening met een
• Er is geen sprake van
behandeltermijn van circa
een winstoogmerk
acht weken.
Fonds 1818 geeft geen
Heeft u een project? Fonds
donaties voor:
1818 helpt met een donatie,
• Structurele kosten
kennis en netwerk. Samen
• Kerntaken van een
maken we het mogelijk.
organisatie • ‘Kunst om de kunst’ of
MiddenDelfland
‘sport om de sport’ • Politieke of religieuze projecten • Individuele steun
Colofon Fonds 1818 Magazine is een uitgave van Fonds 1818 en verschijnt vier maal per jaar. Productie Martine Vinkesteyn Interviews Hester Heite Fotografie Eva Hofman, Inge Stolwijk, Bertus Gerssen en diverse fotografen en bruikleengevers van de beschreven projecten Vitrine Sanne de Maijer Concept en vormgeving Ontwerpwerk Druk Edauw+Johannissen Abonnementenadministratie Ook het Fonds 1818 Magazine ieder kwartaal gratis ontvangen? Meld u aan via fonds1818.nl/magazine. Wijzigingen of opzegging kunt u doorgeven via info@fonds1818.nl. Wilt u weten hoe Fonds 1818 omgaat met uw gegevens? Zie fonds1818.nl/privacyverklaring. RIVIERVISMARKT 4 2513 AM DEN HAAG 070 364 11 41 INFO@FONDS1818.NL FONDS1818.NL