Ragnar Sande

Forskar og rockar. Her frå finalen i Forsker Grand Prix i 2012.

Ragnar Sande er nyvald leiar i Norsk Gynekologisk Forening. Sjølv skildrar han seg som fostermedisiner, forskar, rockar og familiefar, men ikkje i akkurat den rekkefølgja.

Av: Øystein Bergøy, LiS ved Stavanger Universitetssykehus og nestleder i FUGO

Eg treff Ragnar på kontoret hans på SUS, der han mellom anna er seksjonsoverlege på fødepoliklinikken, forskarkoordinator og ikkje minst gitarist og vokalist i husbandet «Obstetriske menn». Ein samfunnsdebatant sa ein gong at å bli plassert på bord saman med ein lege var det keisamaste han kunne tenka seg. Dei er blitt mindre interessert i kunst, historie og politikk, og meir einspora fagmenneske, meinte han. Dette gjeld ikkje Ragnar.

- Eg hadde eigentleg tenkt meg å bli lærar eller ingeniør, men far min meinte eg burde bli lege sidan eg gjorde det så godt på skulen.

Det hadde kanskje ikkje vore så unaturleg at den unge og lovande Sande skulle søkt seg inn på lærarhøgskulen, ettersom han har tre generasjonar med lærarar før seg i slektstreet. Oldemor og oldefar Sande var sågar dei første lærarane i Sandane, der Ragnar er oppvaksen.

- Men eg ser medisinen litt som ein omveg til læraryrket.

Undervisning av studentane gjennom si stilling som førsteamanuensis ved universitetet i Bergen er noko han sett stor pris på. Han synest det beste med undervisninga er at studentane stiller spørsmål ingen andre torer å spørja. Då eg spør om han vil dela nokre av det han har lært som undervisar dreg han raskt inn erfaringane sine frå deltakinga i Forskar Grand Prix i 2012 (der han forøvrig vann delfinalen i Stavanger):

- Ting treng ikkje vera keisamt, berre det er korrekt.

Han skunder seg å legga til at han likevel blir stadig meir skeptisk til det som kan oppfattast som gimmickar. Etter at han som medisinstudent underviste sjukepleiarstudentar om green-stickfrakturar har dei som deltok på undervisninga i ettertid huska godt macheten og dukka laga av kvist, men ikkje heilt huska kva type fraktur det blei førelest over.

Vi minner om at røntgen pelvimetri er indisert berre ved seteleie, og knapt nok då. Her er påtroppende leiar i fyrste hodeleie i mars 1973.

Vegen til fostermedisinen var ikkje alltid like klar, sjølv etter han hadde høyrt på far sin og starta på medisinstudiene ved universitetet i Bergen. Det første steget tok han då han var student med lisens ved Sandviken sykehus, på ein psykiatrisk sengepost. Ein pasient dei hadde var dehydrert og hadde behov for intravenøs væskebehandling. Sidan ingen av personellet der kunne legga inn venflon, blei ho køyrt med ambulanse til Haukeland for dette. Den vordande cand. med. tenkte han måtte læra seg prosedyrar. Det måtte bli somatikken.

Etter endt studie bar det til Hammerfest i turnusteneste. Der blei han eksponert for gynekologifaget gjennom Kåre Augensen og Ingrid Petrikke Olsen. Sidan han hadde fått seg kjærast, si framtidige kone Anne som framleis var medisinstudent ved UiB, var hovudprioriteten å få seg ein jobb i vestlandets andre by. Der var det tilfeldigvis ei ledig stilling på Kvinneklinikken.

- På intervjuet fekk eg følgjande to politisk ukorrekte spørsmål: «Er du mann?» og «Er du norsk?»

Første mars 2002 begynte han dermed karriera si som gynekolog på Ø-hjelps gynpol. Det var like greitt, ettersom han då syntes obstetrikken verka skummel.

Dei som har observert Ragnar i fint driv har fått med seg at mannen liker musikk. Takketalen då han blei annonsert som ny leiar av NGF var songen «Store sko», med ny tekst for anledninga. Songen er nemleg saman med fleire andre ein del av repertoaret til «Obstetriske menn». Bandet består, i tillegg til Ragnar, av tre gode kollegaer frå Kvinneklinikken ved SUS. Sjølv kan underteikna fortelja at han stadig nynner til slagarane «Det blør» (melodi: «Love Hurts»), «Det var tort då eg lukka», og «Der hvor solen aldri skinner» (melodi: ein eller annan bedehussalme) i meir eller mindre passande arbeidssituasjonar. På spørsmål om korleis tekstane blir til svarer Ragnar:

– Eg står for dei fleste, medan Olav (Nordbø red. anm.) står for dei beste.

Med alle sine arbeidsoppgåver, verv, hobbyar og fire barn heime lurer ein sjølvsagt på korleis det blir tid til alt dette. Han forklarer at han har ei god og tålmodig kone. Vidare fortel han om hjelp frå mange flinke folk rundt seg: alt frå ei svigermor som kan passa ungane til god støtte hjå leiinga ved Kvinneklinikken for å driva forsking.

Som leiar i NGF har Ragnar spesielt to ting han ønskjer å arbeida for. Han meiner undervisninga medisinstudentane får i faget vårt med fordel kan styrkast.

- Det opplevast ofte som ei salderingspost.

I tillegg har han eit hjarta for distriktssjukehusa og meiner NGF burde sjå om dei kan hjelpa dei med å styrka fagmiljøa sine. Det å auka attraktiviteten med å jobba på eit lite sjukehus kan kanskje oppnåast gjennom fleire tiltak, seier han. Han meiner at løn og tilbod for tilsette om å reisa på kurs og hospitering kunne vore noko distriktssjukehusa kunne sett på. Men også marknadsføring av staden sjukehuset ligg på kan vera ein interessant strategi. Her trekk han fram Voss og deira profilering på friluftsliv som eit godt eksempel.

Ein forstår at NGF har fått seg ein engasjert leiar med mange interessefelt. Me ønskjer Ragnar lukke til i sitt nyaste verv!

Lege og familiefar. Det er framleis lov for overleger å kline med LIS, så framt ekteskap er inngått på førehand. Korte overleger kan nytte seg av Turnbull´s Obstetrics for å nå målet.