ONDERGRONDS MUSEUM

Napels Ondergronds museum

Kunst maakt Napolitaanse metrostations tot de mooiste ter wereld. Daal af en voel je als een futuristische Gulliver of als Jules Verne die diep de aarde ingaat.

TEKST TOENKE BERKELBACH

Eindelijk na lange tijd weer terug in Napels! De stad van barokke paleizen, kunstschatten uit het Romeinse Rijk en historische muziektheaters. En natuurlijk met die mediterrane gezelligheid van volkse trattoria’s waar hele families rond de tafel applaudisseren als oma trots de pasta neerzet. Een stad waar het verleden overal voelbaar is. Dat verleden van de barokke stad en de archeologische opgravingen. Maar dan blijkt dat waar het verleden vaak onder de grond zit in Napels ook de toekomst ondergronds is. Koop voor € 3,50 eens een metrodagkaart en daal af in de metro. Met zijn zestien Metrostations van de Kunst voel je je daar met de barokke stad boven je ineens als een futuristische Gulliver. De – binnenkort zeventien – metrostations met hedendaagse kunst en architectuur in Napels zijn een megaproject dat in twintig jaar letterlijk uit de grond werd getrokken. Internationale architecten, hedendaagse fotografen, kunstenaars en filmmakers werden samengebracht om Napels als kunststad een nieuw aanzicht te geven. Bij ieder station werkten architecten en kunstenaars van meet af aan samen. Architecten, Massimiliano Fuksas, Gae Aulenti en Oscar Tusquets Blanca combineerden hun talent met kunstenaars als William Kentridge, Robert Wilson en Oliviero Toscani. Gezamenlijk gaven ze gestalte aan een nieuwe kunstvorm, die dagelijks door 400.000 mensen ‘gebruikt’ wordt: als metroreiziger word je ondergronds langs een grote variëteit aan internationale hedendaagse kunst en architectuur gevoerd.

Kopie van Hercules

Alle Kunststations hebben een geheel eigen karakter, dat wordt bepaald door de interpretatie die het team van architect en kunstenaars aan die plek gaf. Zo is in het station Università alles op de toekomst gericht want de universiteit is immers

Grote zwart-witfoto’s van verbaasde bronzen gezichten op de perrons maken je nieuwsgierig

Metrostation Università is gericht op de toekomst.

een broedplaats voor die toekomst. Met torenhoge zwarte profielen gaf de Egyptische Karim Rashid vorm aan zijn idee ‘communicatie’. En ‘overdracht van informatie’ is het basisidee van zijn sculptuur van chromen bollen ‘Synapsis’ in de hal. Twee pijlers voor de toekomst dus. Daarbij lijkt door het spel van vormen en kleuren alles in station Università te bewegen als je langsloopt. Het ultramoderne station Museo van architect Gae Aulenti is verbonden met het Museo Archeologico Nazionale. De kopie van ‘Hercules’ in de hal maakt dat je meteen dat museum in wilt. Ook grote zwart-witfoto’s van verbaasde bronzen gezichten op de perrons maken je nieuwsgierig. Hoe zouden de echte beelden uit de 1ste eeuw in het museum eruitzien? Een hoogtepunt van de Kunststations is metrostation Toledo, ontworpen door de Spaanse architect Oscar Tusquets Blanca en door de internationale pers uitgeroepen tot het mooiste metrostation van Europa. Door Toledo lopen is een adembenemende ervaring. De gangen zijn meterslange mozaïeken en de ‘Lichtkrater’ boven de roltrappen bevestigt dat je hier ver onder de zeespiegel bent. Boven je torent een lichtkrater van blauw mozaïek die veertig meter de hoogte ingaat en zo het daglicht schitterend laat binnenstromen. Het metrostation Garibaldi lijkt gewoon dat van het Centraal Station. Maar nee, grote foto’s van wachtende reizigers op de perrons maken dat je je daartussen precies voelt wat je bent: een reiziger die wacht op de metro om verder te reizen langs de Kunststations. Het bijzondere van dit ‘ondergrondse museum’ is dat je bij elk station naar boven kunt. Om daar in de echte wereld even te genieten van een sfogliatella, pizza napoletana, of een stevige caffè ristretto. • Olympisch stadion

Begin juli 2021 wordt het zeventiende Kunststation Duomo geopend. Met ingenieur Antonello De Risi, technisch directeur van het project, dalen we af in de 40 meter diepe groeve waar de laatste hand wordt gelegd aan het station. “Ja dat was een verrassing”, vertelt De Risi terwijl we de diepte ingaan. ‘Het oorspronkelijke plan was een station waar je je voelt als Jules Verne die diep de aarde ingaat. Met daarboven de schitterende ovale glazen koepel van architect Massimiliano Fuksas. Maar kijk wat we hier vonden: een Olympisch stadion uit de 1ste eeuw, gebouwd door keizer Augustus en vrijwel helemaal intact. Zo’n 2000 jaar geleden trainden de atleten hier en werden er wedstrijden gehouden. Het is het meest volledige Griekse Olympische stadion ter wereld, toevallig gevonden tijdens het graven van de metro. Het oorspronkelijke plan werd veranderd om dit stadion te kunnen integreren in het metrostation. Napels was in de 1ste eeuw de belangrijkste cultuurstad van het Grieks-Romeinse Rijk. Zowel mannen als vrouwen namen deel aan de Spelen en kijk, de namen van de spelers staan hier nog in het marmer gegrift. Het mooie van het stadion is dat daarmee in alle details duidelijk werd hoe belangrijk Napels onder Keizer Augustus was voor sport en cultuur. Bij de opening begin juli zal het stadion nog niet helemaal zijn gerestaureerd maar we hebben hier hoge glazen wanden aangebracht. Zo kan de metroreiziger de restauratie van het stadion in het station stap voor stap volgen.” •

Met de klok mee: Garibaldi, Università, Salvatore Rosa en Museo.

TIPS

SLAPEN

• B&B Carafa di Maddaloni In hartje Napels in het palazzo van de hertogen Carafa di Maddaloni, in de 17de en 18de eeuw een van de machtigste Napolitaanse families. Het palazzo stamt uit 1580 en ademt in alles nog de Napolitaanse grandeur van die tijd. Ook de meubels uit het begin van de 19de eeuw zijn er bewaard gebleven. Zo slaap je in een hemelbed en heb je een muzieksalon en een bibliotheek met een rijke keur aan boeken en klassieke muziek tot je beschikking. De gastvrouw is hartelijk en behulpzaam en geeft je het idee te gast te zijn bij de familie Carafa di Maddaloni zelf. Je bent in 3 minuten bij metrostation Dante, vanwaar je de Kunststations van de metro kunt verkennen. tel. +39 081 5513691. bb-carafa.com

ETEN

• Restaurant Caruso Roof Garden Hoog boven de wereld met uitzicht over de baai van Napels, dat maakt restaurant Caruso Roof Garden op het dak van het exclusieve Grand Hotel Vesuvio tot de mooiste plek van Napels. Het hotel heeft een rijke geschiedenis, met als eregast de beroemde Napolitaanse tenor Enrico Caruso (1873-1921). Behalve van zingen hield Caruso erg van koken. “Jullie mogen zeggen dat ik een middelmatige tenor ben, maar zeg nooit dat ik een middelmatige kok ben!” zei Caruso altijd als hij zijn vrienden zijn bucatini alla Caruso voorzette. Caruso’s bucatini staan nog steeds op het menu van het restaurant. Knoflook, tomaten, paprika’s, oregano en basilicum zorgen voor een ogenschijnlijk eenvoudige saus, maar daarin proef je de warmte, de zon en het raffinement van smaken zoals alleen Napolitanen dat voor elkaar kunnen krijgen. Net als Caruso’s prachtige stem zelf eigenlijk. vesuvio.it/caruso

Een droomregio, met een schoonheid en elegantie die onze ziel beroert. Op onze online catalogus www.verdeabitare.it vindt u informatie over het beste onroerend goed in een van de mooiste omgevingen van Italië, werelderfgoed van UNESCO. Wij hebben het juiste object voor u, van een succesvolle B&B in de beroemde Barolo-wijnstreek tot de klassieke Piemontese villa. Droom niet langer, uw droomhuis wacht op u!