STROMBOLI

Stromboli, een magisch decor voor tragedie

Als een kolos doemt het eiland op uit het azuurblauwe water van de Tyrreense Zee. Stromboli, met Europa’s meest actieve vulkaan, heeft onder andere door zijn grilligheid een enorme aantrekkingskracht op natuurliefhebbers, maar ook op filmmakers. De Nederlandse regisseur Michel van Erp vond het er zinderend en filmisch. Dat is te zien in zijn nieuwe film: Stromboli.

Wanneer je Stromboli met een boot nadert, zie je de laatste 924 meters van de vulkaan – de rest bevindt zich onder water. De witte rookpluimen die de berg lijkt uit te puffen, steken bij mooi weer scherp af tegen de strakblauwe lucht. Zodra je dichter bij het bewoonde deel van het eiland komt, wordt het beeld bepaald door zwarte lavastranden, kleurige houten vissersbootjes en spierwitte gebouwen. Het deel dát bewoond wordt, is klein. De straatjes die tussen de gebouwen door slingeren zijn te smal voor auto’s en de Ape en Vespa bepalen het straatbeeld; een

ware idylle. Maar de Italiaanse regisseur Roberto Rossellini en de Nederlandse filmmaker Michiel van Erp vielen meer voor de zinderende onvoorspelbaarheid van Stromboli. Rosselini's beroemde film Stromboli, terra di Dio (1950) speelt zich grotendeels af op het eiland, in de jaren vlak na de Tweede Wereldoorlog. De veelal donkere beelden in de zwart-witfilm passen uitstekend bij de verhaallijn van deze tragische film. Karin, gespeeld door de Zweedse actrice Ingrid Bergman, dan 35 jaar oud, trouwt puur uit eigenbelang met Antonio, een visser van Stromboli. Het wordt Karin al snel duidelijk dat het eiland niet meer is dan un’isola deserta. Haar kersverse echtgenoot toont geen affectie en de weinige mensen die er wonen negeren haar. Na een aantal voorvallen besluit ze naar Ginostra te vluchten, een nederzetting op het westelijke deel van het eiland.

En hiervoor zal ze de vulkaan moeten beklimmen. Of ze het overleeft? Rossellini heeft dat opengelaten. De regisseur wond er geen doekjes om dat hij gevoelens had voor zijn hoofdrolspeelster en de twee kregen een relatie. De magie van Stromboli was groot voor Rossellini; het gaf hem liefde, een dochter (Isabella Rossellini),

een Gouden Leeuw op het Filmfestival van Venetië in 1950 en als knaller trakteerde de vulkaan hem tijdens de opnames op een flinke uitbarsting.

Opborrelende emoties

In 2022 is het eiland opnieuw het decor voor een dramafilm. Stromboli is de verfilming van het gelijknamige boek van de Nederlandse auteur Saskia Noort. Zij reisde in 2014 af naar Stromboli voor een F*ck It-workshop met als doel haar levenslust terug te vinden. Het verblijf en de workshop boden haar genoeg inspiratie om na een aantal succesvolle thrillers een roman te schrijven waarin feit en fictie elkaar overlappen. Het verhaal van Noort inspireerde regisseur Michiel van Erp, net als het Italiaanse eiland, dat hij als ‘zinderend en filmisch’ omschrijft. De ‘zoekende mens’ vormt veelal het uitgangspunt voor de documentaires van Van Erp. Daarom moest de zoektocht van de hoofdpersoon Sara naar zichzelf, maar ook naar de gevolgen van een gruweldaad uit haar jeugd, voor Van Erp centraal staan in de film. Sara, gespeeld door Elise Schaap, is een schrijfster met een complex karakter. Ze reist af naar Stromboli in de hoop daar tot rust te kunnen komen. Tijdens haar eerste nacht dwaalt ze in het gezelschap van een ezel door de straatjes van Stromboli. Ze valt in slaap op een kerkbank en zodra ze ontwaakt is daar goeroe Jens: leider van een From fear to love-retraite. Hij neemt haar onder zijn hoede. Na enig aarzelen besluit Sara deel te nemen aan zijn cursus. Het bonte gezelschap ondergaat talloze groepssessies en de emoties van de deelnemers trillen soms net zo hard als de aarde wanneer de vulkaan weer even van zich laat spreken. Langzaamaan wordt duidelijk wat een eenzame jeugd, een opgeblazen huwelijk, de dood van een kind en seksueel misbruik met de gevoelens van de cursisten heeft gedaan. De goeroe probeert hen stap voor stap terug te laten gaan naar de tijd dat alles nog puur was. Net zo puur als de ruigheid van het eiland. De ruigheid die Stromboli tot een ideaal filmdecor maakt en dat zich bij uitstek leent voor de verfilming van een verhaal over de zonnige en de bewolkte kanten van het leven. •

Stromboli leent zich bij uitstek voor de verfilming van een verhaal over de zonnige en bewolkte kanten van het leven

Stromboli vanaf 3 november in de bioscoop

FILM