Frans fi lmfestival

De kracht van de Franse cinema Tapis Rouge

Een succesvol Frans filmfestival, kan dat in Nederland? Tapis Rouge slaagde vorig jaar met vlag en wimpel. Dus komt er een tweede editie, die zich ook buiten Amsterdam afspeelt. Leven in Frankrijk is weer mediapartner en journalist/presentatrice Chazia Mourali is ambassadeur van het festival.

TeksT Jos van der Burg Elk Europees land behoort een Frans filmfestival te hebben. Nee, dat is niet overdreven, want Frankrijk is sinds mensenheugenis het enige stabiele Europese filmland. Film wordt er niet gezien als franje, maar als essentieel onderdeel van de cultuur. Fransen houden van film. En dat mag wat kosten, vinden ze. Die houding zorgt voor een vitale filmcultuur, waar andere Europese landen alleen maar jaloers naar kunnen kijken. Het succesvolle Franse filmsysteem levert jaarlijks zo’n 250 films op. Vooral de arthousefilms zorgen met sterren als Juliette Binoche, Catherine Deneuve en Isabelle Huppert – het is bijzonder dat er meer beroemde vrouwelijke dan mannelijke Franse filmsterren zijn – voor interessante films over complexe menselijke relaties.

Meer dan pikante oh-la-la-films

Dat veel Franse films niet bang zijn om de diepte in te gaan, levert de Franse cinema een internationale schare van bewonderaars op. Daaronder journalist en presentatrice Chazia Mourali, de ambassadeur van de tweede editie van Tapis Rouge. De liefde

van Mourali voor de Franse cinema zit diep en gaat terug naar de jaren tachtig toen ze Frans studeerde. Wat haar liefde deed ontspringen? “Franse films kunnen betoverend zijn. De werkelijkheid kan ontzettend lelijk zijn, maar als ik vroeger uit een Franse film kwam, leek de buitenwereld juist onwerkelijk.” Franse films hielpen haar bij het opgroeien. “Ik was op zoek naar de betekenis van het leven, naar schoonheid.” De gedachte dat Franse films pikante oh-la-lafilms zijn noemt Mourali een versleten cliché. “In Franse films gaat erotiek juist vaak over de spanning tussen mensen, over psychologie, en is het niet van dik hout zaagt men planken.” Ook de gedachte dat in Franse films oeverloos wordt gepraat, is volgens Mourali onzin. “In de films van Tapis Rouge zie ik juist veel sterke beelden. Natuurlijk zijn er Franse intellectuelen die enorm kunnen neuzelen – Jean-Luc Godard kan pretentieus zijn – maar dat zijn uitzonderingen.” Niet toevallig zijn Eric Rohmer en Marguerite Duras Mourali’s lievelingsregisseurs. Ze roemt deze Franse grootheden om de esthetiek, emotionele kracht en psychologie van hun films. “Iedereen kan van hun films houden, die juist niet intellectueel maar emotioneel zijn. Het zit soms in kleine dingen: het inzoomen op een blik, een glimlach.” Over wie haar favoriete actrice is, hoeft ze niet lang na te denken. “Ik ben weg van Isabelle Adjani. Nee, niet Isabelle Huppert, met haar heb ik minder. Ik zie in Adjani een dromerigheid die ik bij Huppert mis.” Haar favoriete Adjani-film is ‘L’été meurtrier’, een drama over een jonge vrouw die zich als femme fatale voordoet om wraak te nemen op de verkrachters van haar moeder. “Voor mij gaat de film meer over haar wanhoop dan over haar mislukte wraakpoging, waarvan ze zelf het slachtoffer wordt.” Mourali’s favoriete acteur is de in 2010 overleden Bernard Giraudeau. Lachend: “Dat had heel plat gewoon veel te maken met zijn uiterlijk. Hij was een heel mooie man.” Op de valreep wil Mourali nog kwijt dat ze geen fan is van Gérard Depardieu. “Het irriteert me enorm dat hij als steenrijke man geen belasting wil betalen, terwijl zoveel Fransen het moeilijk hebben. Los daarvan heb ik het gevoel dat hij altijd de Depardieu van ‘ruwe bolster, blanke pit’ speelt. Doe eens wat anders! Ik hoop dat hij dat laat zien in de festivalfilm ‘Des hommes’, die over de trauma’s gaat van Franse veteranen.”

Tapis Rouge: waar, hoe & wat

Tapis Rouge vindt plaats van 5 t/m 10 november. Het festival opent in Tuschinksi in Amsterdam met ‘adieu les cons’ van regisseur alfred dupontel, die bij de vertoning aanwezig is. Na de film houdt Chazia Mourali, die de avond presenteert, een Q&a met hem. ‘adieu les cons’ is gelijktijdig te zien in Pathé-bioscopen in rotterdam, den Haag, utrecht, groningen en eindhoven. Ook is deze film en een aantal andere uit het programma op Video On Demand (VOD) te zien. Na de openingsavond verhuist het festival naar de Filmhallen. Te zien zijn meer dan vijftig vertoningen van (voor)premières en van films die in Nederland niet zullen worden uitgebracht, ook kinderfilms. Nieuw dit jaar is Le Prix Tapis rouge, de prijs voor de beste verfilming van een Franse roman. De zeskoppige, uit de Franse en Nederlandse film- en literatuurwereld afkomstige jury wordt voorgezeten door schrijver en journalist Pierrel assouline, die onder meer biografieën over Henri Cartier-Bresson en georges simeon op zijn naam heeft staan.

tapisrougefransfilmfestival.nl

Openingsfilm ‘Adieu les cons’

Wie wil zien hoe goed Virginie efira kan acteren, is bij ‘Adieu les cons’ aan het goede adres. In deze inventieve en originele (tragi)komedie toont ze een staalkaart van haar kunnen. schijnbaar moeiteloos switcht ze van zelfverzekerde naar wanhopige vrouw. efira speelt een begin-veertiger, die als ze hoort dat ze terminaal ziek is op zoek gaat naar haar zoon, die ze als tienermoeder had afgestaan. Ze krijgt hulp van een blinde man en een ontslagen liftbeveiliger. De drie komen in de meest onwaarschijnlijke situaties terecht, waaruit ze zich op wonderbaarlijke wijze weten te redden. ‘Adieu les cons’ is een kleurrijke, sprookjesachtige en magische film in de sfeer van het betoverende ‘Le fabuleux destin d’Amélie Poulain’. Prachtfilm.

Adieu les cons (albert dupontel, 2020)

Bitterzoet, magisch-realistisch drama over een terminaal zieke veertiger, die met hulp van een ontslagen liftbeveiliger en een blinde man op zoek gaat naar het kind dat ze als tienermoeder afstond. Virginie Efira is ontroerend als afwisselend wanhopige en vastberaden vrouw in de openingsfilm van het festival.

La bonne épouse (Martin Provost, 2020)

In 1967 spelende emancipatiekomedie over een huishoudschooldirectrice (Juliette Binoche) die jonge vrouwen opleidt tot onderdanige echtgenoot en huisvrouw. Als haar patriarchale man onverwacht overlijdt, raakt de directrice bevlogen door de rebelse geest van de jaren zestig. Dat blijft niet zonder gevolgen voor haarzelf en de school.

Le bonheur des uns (daniel Cohen, 2020)

Hoeveel succes gunnen we onze partners en vrienden? Als veertigplusser Léa, die altijd een dromer was, onverwacht een bestseller schrijft, wekt dat jaloezie op bij haar man en een bevriend stel in deze komedie. Vijfsterrencast met onder andere Bérénice Bejo en Vincent Cassel.

DNA (Maïwenn, 2020)

Autobiografisch geïnspireerd drama van actrice en regisseur Maïwenn. Een gescheiden vrouw met drie kinderen heeft een belabberde band met haar gescheiden ouders, maar een uitstekende met haar Algerijnse opa. Als hij sterft leidt dat tot een diepe identiteitscrisis. Met onder anderen de legendarische Fanny Ardant.

Papicha (Mounia Meddour, 2019)

In 1997 in Algiers spelend drama over een sprankelende jonge studente, die sensuele mode ontwerpt waaraan moslimfundamentalisten aanstoot nemen. Uit protest tegen de repressie van vrouwen besluit ze een modeshow te organiseren.

Un Triomphe (emmanuel Courcol, 2020)

Drama over een acteur die in een gevangenis een theaterworkshop aan gevangenen geeft. Verrast door hun authentieke acteren gaat hij met hun ‘Wachten op Godot’ repeteren

en wil dat in een theater opvoeren.

De Gaulle (gabriel le Bomin, 2020)

Biopic over Charles de Gaulle, die in juni 1940, als de Franse regering wil capituleren voor de Duitse bezetter, naar Londen vlucht om in verzet te gaan. Zijn vrouw Yvonne blijft met haar drie kinderen achter in Frankrijk maar probeert zich enig tijd later bij haar man te voegen. Met Lambert Wilson als De Gaulle.

#JeSuisLà (eric Lartigau, 2019)

Komedie over een gescheiden chefkok die via internet hoteldebotel raakt van een Zuid-Koreaanse jonge vrouw. Als hij besluit haar op te zoeken, pakt het uiteraard anders uit dan verwacht. Van de makers van

de succesfilm ‘La famille Bélier’.

Miss (ruben alves, 2020)

Komedie over een jongen, een twintiger, die er in zijn kindertijd al van droomde Miss Frankrijk te worden. Met hulp van zijn androgyne uitstraling en door het verbergen van zijn seksuele identiteit probeert hij zijn droom waar maken.

Aline (valérie Lemercier, 2020)

Biopic over Céline Dion vanaf haar jeugd in de jaren zestig tot haar triomftocht als wereldster in de jaren negentig en haar leven in het heden. Opmerkelijk is dat actrice Valérie Lemercier Dion speelt én de film regisseert.

La daronne (Jean-Paul salomé, 2020)

Misdaadkomedie met Isabelle Huppert in een komische rol van politietolk met een dubbelleven in de drugscriminaliteit. Met haar kennis van het drugsmilieu maakt ze succesvol carrière als dealer van softdrugs.

Selectie Le Prix Tapis Rouge

Revenir (Jessica Palud, 2020)

Plattelandsdrama over een zoon die twaalf jaar geleden zijn boerenfamilie ontvluchtte, maar terugkeert als zijn moeder ernstig ziek is. Tussen hem en de weduwe van zijn overleden broer en hun zesjarige kind, bloeit een band op

Je voudrais que quelqu’un m’attende quelque part (arnaud viard, 2020)

Bitterzoet drama over een familie waarin een weduwe haar zeventigste verjaardag viert in gezelschap van haar vier kinderen. Onder de schijnbare harmonie is niet alles koek en ei.

Le discours (Laurent Tirard, 2020)

Komedie over een neurotische en hypochondrische dertiger, die door zijn vriendin een maand in de pauzestand is gezet. In nerveuze afwachting van een appje van haar vraagt zijn toekomstige zwager op een familiediner of hij een toespraak wil houden op zijn bruiloft.

Police (anne Fontaine, 2020)

Urgent drama over drie Parijse politieagenten die een afgewezen asielzoeker uit Tadzjikistan naar het vliegveld moeten brengen. Als ze er op weg ernaartoe achter komen dat de man in Tadzjikistan mogelijk de dood wacht, staan zij voor een gewetensdilemma. IJzersterke cast met onder anderen Virginie Efira en Omar Sy.

Des Hommes (Lucas Belvaux, 2020)

Drama over vier Franse veteranen die in 1960 in de Algerijnse bevrijdings-oorlog vochten en over hun gruwelijke ervaringen altijd zwegen. Veertig jaar later laten de trauma-tische herinneringen zich niet langer onderdrukken en barst de bom. Met onder andere Gérard Depardieu.

Kinderprogramma

Calamity (rémy Chayé, 2020)

Animatiefilm over een twaalfjarig stoer meisje in 1863 in het Amerikaanse Wilde Westen dat met haar familie op zoek naar een beter leven in een konvooi naar het Westen trekt. Als haar vader gewond raakt en zij de paarden voor de koets moet leiden en zij zich als een jongen kleedt, leidt dat tot een schandaal.

Yakari (Tobyi genkel, Xavier giacometti, 2020)

Animatiefilm over een jong Siouxkind, dat in harmonie met de natuur leeft en allerlei avonturen beleeft in het Amerika van vóór de kolonisatie en de trek naar het westen. Gebaseerd op de stripreeks van André Jobin en Claude de Ribaupierre.

Virginie efira NieT piepjoNg eN Toch FilmsTeR

Moet je jong zijn om een filmster te kunnen worden? In Hollywood is dat voor actrices zeker (nog?) het geval, maar in Frankrijk is men verder. Beginveertiger Virginie Efira brak de laatste jaren door en is inmiddels in Frankrijk even bekend als Isabelle Huppert.

Sommige actrices maken een bliksemcarrière in de filmwereld maar het kan ook anders. Zo veroverde Virginie Efira de Franse cinema stap voor stap. Voor het eerste stapje moeten we naar Brussel, waar Efira in 1977 werd geboren in een gezin met vier kinderen. Ze studeerde aan de Brusselse theaterschool INSAS en het Koninklijk Conservatorium, waar je ook toneel kunt doen, maar maakte beide opleidingen niet af. In België werd ze bekend als tv-presentator van een soort ‘Idols’, waarna ze haar geluk in Frankrijk zocht. Een tijdje was ze er weervrouw en later presentatrice van lichtvoetige shows. Na een jaar of zes had ze er schoon genoeg van en liet dat duidelijk blijken. Haar ambitie was acteren en ze liet de wereld van tv-shows achter zich. Ze speelde (bij)rollen in toneelstukken en tv-drama’s, maar had als doel rollen in arthousefilms voor ogen. Voorlopig bleven die uit, want ze werd vooral gecast als grappige en sexy blondine in romantische komedies. Dat ze meer kon dan dat, bewees Efira zeven jaar geleden voor het eerst, in ‘20 ans d’écart’. Dat was weliswaar ook een komedie, maar met een wrange ondertoon. Efira speelt een ambitieuze medewerker bij een magazine, waar ze alleen promotie kan maken als ze korte rokjes draagt. Haar spel viel op en serieuze rollen kwamen dichterbij. Een grote stap voorwaarts zette ze in 2016 met ‘Victoria’, waarin ze een gescheiden advocaat speelt op de rand van een zenuwinzinking. Het drama leverde haar een nominatie op voor de César voor beste actrice (het Franse Gouden Kalf). Daarna ging het snel. Nog in hetzelfde jaar speelde ze naast Isabelle Huppert in Paul Verhoevens verkrachtingswraakdrama ‘Elle’. Een jaar later was ze naast sterren als Isabelle Huppert, Juliette Binoche en Isabelle Adjani te zien in ‘Dix pour cent’, de satirische tv-serie over de Franse film- en tv-wereld. De laatste jaren rijgen de prachtrollen voor Efira zich aaneen, zoals die in het aangrijpende ‘Un amour impossible’. Daarin speelt ze eind jaren vijftig een jonge vrouw die op een nare, arrogante student valt en niet wil zien dat deze man niet deugt. Hij laat haar zwanger achter, waarna zij bevalt van een dochter, die zij in haar eentje opvoedt. Vele decennia later confronteert deze dochter haar met de harde waarheid over de stiekeme perverse kant van deze man. Efira kreeg er haar tweede César-nominatie voor. Op Tapis Rouge is Efira in maar liefst twee films te zien. In ‘Police’ speelt ze een agent die in gewetensconflict komt en in ‘Adieu les cons’ een vrouw die op zoek gaat naar haar zoon. Dat Efira net als Isabelle Huppert niet bang is uitgevallen, bewijst ze met Paul Verhoevens ‘Benedetta’. In het drama, dat volgend jaar te zien zal zijn, speelt ze in het 17de-eeuwse Italië een non die een intieme relatie krijgt met een vrouw. Efira is vol lof over Verhoeven: “Het is echt een geluk dat ik heb mogen werken met iemand die ik sinds mijn twintigste bewonder. Hij is een van de beste regisseurs ter wereld en een ongelofelijk vriendelijke man.” Die kan Verhoeven in zijn zak steken.