JAARGANG 2016, EDITIE 1
NEEM GRATIS MEE
Let’s Celebrate Spring Station vol voorjaarsgifts en wanna haves
PEOPLE
BACKGROUND
SUCCESS STORY
Ashley Samwel & Sander Groet
Operationeel stationshart
200 jaar passie
In gesprek bij EXKi ‘We lijken op elkaar’
De mensen boven perron 1/2
De eerlijke koffie en thee van Simon Lévelt
2
INHOUD Colofon CS IS EEN UITGAVE VAN NS STATIONS
Bladmanager
LOES CLAASSEN (NS)
Concept & realisatie
G+J CUSTOM CONTENT
Client Services Director
10
LOES VAN DOKKUM
Project Manager
DANITSJA KALLENDORF
Art-direction & design BÜLENT YÜKSEL
Projectredacteur CLAIRE PEELS
5 News
12
Redactie
ASTRID NÜHN, FEMKE VAN DER VEEN
Productie
HANS KOEDIJKER
Medewerkers
MARTIN DIJKSTRA, SHARON VAN DER HAGEN, DENNIS KOVAL, CHRISTEL MAN, RENÉ MESMAN, NATASCHA MIJNHART, ANNEMARIE MOERMAN, JORRIT NIELS, MARTIN OOMEN, LEO POTMA, HANNEKE SEESING, JOY STORIMANS, AGA URBANOWICZ, JOANNE WIENEN
7
De leukste en lekkerste voorjaars must haves en wanna gives
Druk en afwerking
7 People
QUAD/GRAPHICS
De gezichten van Amsterdam Centraal
24
12 Meet-up Sander Groet en Ashley Samwel: ‘Als ondernemer ben je nooit klaar’
17 Facts & figures Trivia om de blits mee te maken
18 Behind the scenes Onzichtbaar maar onmisbaar: de mensen áchter het operationele stationshart
CS MIJNSTATION.NL
24 Update
28 Success story
Laatste nieuwtjes over het station
Twee eeuwen vakmanschap van Simon Lévelt
26 Ondertussen in…
32 Plattegrond
Utrecht, Alkmaar, Den Haag, Zwolle en Rotterdam
Wat vind je waar op Amsterdam Centraal?
27 Posted
34 Superdeals
Amsterdam Centraal in de spotlights
Voordeel voor de CS-lezer
Disclaimer Niets in deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande toestemming van G+J Custom Content en NS.
Cover: Fotografie Elmar Krop (Sticky Stuff Agency) Fotografie-assistentie Geert Broertjes Styling Renske van der Ploeg Visagie Christel Man Model Lian (Paparazzi Models) Kleding: Trui MKT studio Tas Esprit
Detail
3
Wat niemand weet over Amsterdam Centraal
Koninklijke leeuw et station zit vol met verstopte ornamenten, mooi beschilderde tegeltjes, historische wapens en andere architectonische rijkdom. Wie goed oplet, wordt beloond. Met bijvoorbeeld dit wapen van Amsterdam op een houten paneel. Je vindt het bovenaan de zogenoemde ‘perstrap’ die naast de Koninklijke Wachtkamer op perron 2b ligt. De trap werd ooit gemaakt opdat fotografen en journalisten gemakkelijk bij leden van het Koninklijke Huis konden komen wanneer zij met de trein op reis gingen. De schildering is verre van origineel en wordt door menig historicus verfoeid. Maar, wanneer ooit het stucwerk wordt verwijderd, zou er nog wel eens iets anders moois onder vandaan kunnen komen.
Fotografie Ebo Fraterman
H
MIJNSTATION.NL CS
Miranda Kerr
Collection starting at â‚Ź59 More to love at SWAROVSKI.COM
News
5
Must haves en wanna gives op het station
Gifts 1
VERWEN JEZELF OF EEN ANDER
2
3
10 4
5
9
Fotografie Denis Koval @ Unit CMA Styling & Art Direction Martin Oomen @ Unit CMA
11
6 8
7
1 Color care lipstick ‘lucky shot’ € 3,99 Etos 2 Houten borstel (2 stuks) € 6,75 Service Point 3 Handcrème (pommegranate 75 ml) € 9,95 Sissy-Boy 4 Moleskin-notitieboekje € 5,90 AKO 5 Zeep (parsley porridge 100 gram) € 6,85 Lush 6 Shower foam (elderflower & raspberry 200 ml) € 4,99 Etos 7 Houten tulp € 3,50 Moonflower 8 Schoudertasje € 148,- Victoria’s Secret 9 Daisy Dream Eau so Fresh (eau de toilette 75 ml) € 75,95 ICI PARIS XL 10 Paraplu transparant € 7,05 Service Point 11 Vaas mintgroen € 39,- WAAR
MIJNSTATION.NL CS
6
SHOP
Uitblinkers Q&A
Hollands glorie
Een million dollar look, maar dan voor een zachte prijs. Dat is het geheim van Swarovski, dat vorig jaar een winkel in de IJ-passage opende. Enkele stylingtips: • Speel met contrasten door een korte én een lange oorbel te dragen. • Mix kettingen van verschillende lengtes en diktes. • Draag twee of drie armbanden bij je horloge. www.swarovski.com
Kortgeleden opende Heinen Delfts Blauw een winkel in de IJ-passage op Amsterdam Centraal. Drie vragen aan eigenaar Jorrit Heinen.
Verre van oubollig dus, dat Delfts blauwe aardewerk? “Precies, ik denk dat het ambacht juist nu gewaardeerd wordt. Ook werken we samen met artdirector Jacob de Baan om het traditionele aardewerk een nieuwe impuls te geven met hedendaagse kunstenaars en ontwerpers. Stay tuned dus!” www.delftsblauwwinkel.nl
DE LAATSTE TRENDS
Geurige lentebries
Wat kunnen we verwachten? “Je komt in een kleine Delfts blauwe beleveniswereld terecht. Met een dwarsdoorsnede van al het Delfts aardewerk dat er in Nederland is; van volledig met de hand geschilderde blikvangers tot toegankelijke souvenirtjes.” Pronkstuk uit de collectie? “Het tulpenvaasje blijft een hit. Ik heb hem thuis ook staan. Prachtig in het voorjaar met verse bloemen erin.”
Fashion & Beauty
De geurkaarsen uit de Private Collection van Rituals zorgen voor een voorjaarsgevoel in je woonkamer. De lijn bestaat uit vier witte kaarsen met een frisse geur (van vers gemaaid gras tot basilicum) en vier zwarte kaarsen met kruidige, rijkere geuren. Ideaal als lastminute verjaardagscadeau, maar minstens zo fijn om gewoon voor jezelf te houden. Prijs: € 27,50 www.rituals.com
Limited-edition-sjaal Mode en kunst gaan bij Claudia Sträter hand in hand. Kunstenaar Evi Vingerling liet zich inspireren door de moodboards die het ontwerpteam maakte voor de zomercollectie. Het resultaat: twee limited edition zijden sjaals. De een in pasteltinten, de ander in een roze knalkleur. De opbrengst van de sjaals gaat naar fondsen die kunst stimuleren en jong talent een podium bieden. Prijs: € 79,95 www.claudiastrater.com
Om te kussen Van felrood tot lichtroze, bij ICI PARIS XL vind je lippenstiften in allerlei kleuren. En dit voorjaar wordt het aanbod nog groter. De nieuwe Kiss & Go Lip Colour Sticks van BE Creative Make Up zijn verkrijgbaar in de kleuren Dazzling (helderrood), Hint (pruim), Secret (nude), Rosebud (lichtroze) en Haze (rooskleurige nudetint). Prijs: € 12,95 (vanaf 8 april verkrijgbaar) www.iciparisxl.nl
CS MIJNSTATION.NL
7
PEOPLE
Storemanager bij Victoria’s Secret
Jessica van Saarloos (29) ij de opening van deze Victoria’s Secret Beauty & Accessories (VSBA)-winkel in de IJ-passage stonden er rijen dik Victoria’s Secret-fans voor de deur. Sommige meiden kwamen huilend van blijdschap binnen; zo happy dat ze nu eindelijk bij hun favoriete merk konden winkelen. Deze VSBA is het derde filiaal in Nederland, naast de twee winkels op Schiphol. Het is heel verleidelijk om hier te werken. Telkens als we nieuwe producten binnenkrijgen, wil ik weer iets mee naar huis nemen. Een mooi tasje of een lekkere parfum. Ons hele salesteam zou alles wel willen hebben. Als de nieuwe collectie wordt uitgepakt, hoor ik van alle kanten ‘oh wat mooi’ of ‘dat wil ik hebben!’
Tekst Femke van der Veen Fotografie Martin Dijkstra Visagie Aga Urbanowicz
B
Sommige meiden kwamen huilend van blijdschap binnen
Dit voorjaar krijgen we weer nieuwe accessoires binnen, met frisse kleuren en zomerse designs. Zo wordt 5 april de geur ‘Love me More’ geïntroduceerd met grapefruit, amber en Franse canelé. Van die lijn zijn ook een bodymist en bodylotion verkrijgbaar. Bij aankoop van het parfum krijgen klanten een ketting met bedeltjes cadeau, daarmee gaan we ze echt verrassen. Heel tof om iets weg te mogen geven.” MIJNSTATION.NL CS
8
SHOP
Thee favorieten Bij Erica geloven ze dat gezondheid en kracht rechtstreeks uit de natuur komen. En dus is hun heilzame assortiment volledig duurzaam, natuurlijk en biologisch. Theefavorieten voor de lente: de kruidenmix met rabarberwortel, engelwortel en seneblad. Net als het mengsel van lavendel, kamille, pepermunt en valeriaan, dat helpt bij ontspanning en een goede nachtrust. Prijs: € 5,45 www.ericakruiderijen.nl
Snel & good food Hoera, vanaf dit voorjaar is de SALSA SHOP ook op het station te vinden. Onder het motto ‘Good food, fast’ serveren ze knapperige taco’s, rijkgevulde salades en tortilla’s met verse guacamole. Alles is zó lekker, dat het in tal van lijstjes getipt wordt als absolute must try in Amsterdam. En: op het station kun je hier ook ontbijten. Breakfast burrito of yoghurt met Mexicaanse vruchten, anyone? www.salsashop.com
CS MIJNSTATION.NL
Food & Drinks TO STAY AND TO GO
Kioskfeiten Burgerliefde Dat de Burgerij onlangs door Metro werd uitgeroepen tot een van de beste burgertenten van Amsterdam is niet zo verbazingwekkend. Hier krijg je namelijk allesbehalve een kleffe hap ‘uit de muur’. Op dit menu o.a.: meesterlijke burgers als de Smokey Bacon (met spek), Dolce Vita (gegrilde groenten, versgemalen rundvlees en basilicum-mayonaise) en de Veggie Lover (gebakken oesterzwammen, wortelsla en dragonmayo). Liever iets lichters – bijvoorbeeld tijdens de lunch? Ze serveren ook verschillende heerlijke salades en Mexicaanse wraps. www.burgerij.nl
Kiosk kennen we natuurlijk allemaal, maar wist je dit over deze stationsklassieker? 1. Bij de Kiosk op perron 2 op Amsterdam Centraal draagt alle koffie het duurzame label ‘Rainforest Alliance’. 2. All-time bestseller bij deze Kiosk is de smeuïge brownie.
3. D e kleding van deze Kiosk- medewerkers is gemaakt van gerecyclede petflessen en koffiedrab (!). 4. E lke maand wordt tijdelijk een nieuw product aan het bestaande Kiosk-assortiment toegevoegd. Op = op. 5. Sinds kort biedt Kiosk de Empanada van de Vegetarische Slager aan, een bladerdeegsnack gevuld met groenten en ‘gehackt’.
9
PEOPLE Teamleider bij WAAR
Irene Jonkman (26) k vind WAAR een heel tof concept. Ik zeg wel eens tegen vrienden: ‘Ik hoop dat als ik met pensioen ben alle winkels zijn zoals WAAR.’ Dat het vanzelfsprekend wordt om producten te verkopen die fair trade, biologisch en ecologisch zijn. Ik merk dat klanten die idealen van WAAR ook waarderen. Laatst kwam er een dame in de winkel die zei: ‘Altijd als ik hier langsloop, moet ik even iets kopen. Dan heb ik weer wat goeds gedaan voor de wereld.’ Het geeft klanten een extra reden om hier hun cadeaus te kopen; een product met een mooi verhaal. Een van mijn favorieten is de Vietnamese vaas van Piet Hein Eek met kraanvogels.
Tekst Femke van der Veen Fotografie Martin Dijkstra Visagie Aga Urbanowicz
I
Toen we openden in november, verwachtte ik dat er veel mensen naar de IJ-passage zouden komen tijdens de wachttijd voor hun trein. Nu hoor ik van steeds meer klanten dat ze het echt zien als een overdekt winkelcentrum. Reizigers komen expres eerder naar het station om te winkelen. Ook conducteurs en conductrices komen graag even shoppen. Een mevrouw kwam wel vier keer terug voor de pure Tony’s Chocolonely met amandel en zeezout. Helaas voor haar was dat een tijdelijke smaak, maar met het steeds ruimere assortiment van Tony’s Chocolonely kan ze vast een nieuwe voorkeurssmaak vinden.”
Ik hoop dat als ik met pensioen ben alle winkels zijn zoals WAAR MIJNSTATION.NL CS
10
SHOP
Franse allure Food & Drinks TO STAY AND TO GO
Wie binnenstapt bij café-patisserie Le Clair waant zich heel even in Parijs. Hier spelen namelijk éclairs (heerlijk gevulde soezen) de hoofdrol. Deze goddelijke traktaties worden in de open keuken pal onder je neus vers bereid. Kies uit smaken als pure chocolade, limoen-merengue, rood fruit of koffie-caramel. Of ga voor de hartige varianten chien-chaud (een hotdog op z’n Frans) of gerookte zalm.
Vergaderen in stijl
Behalve een bijzondere plek voor lunch, borrel of diner is Grand Café 1e Klas een indrukwekkende locatie voor business-events, meetings of private dining. Deze vinden plaats in de ‘Vier Seizoenenkamer’, die uit 1881 stamt, in de ‘Eetkamer’ of – bij grote groepen – in de Eerste Klas Wachtkamer. Alle ruimtes ademen de klassieke stijl van architect P.J.H. Cuypers en zorgen daardoor voor nét dat beetje extra. Mail voor meer informatie naar: sales@restaurant1eklas.nl
Oppepper to go Ken je die hongerklop die aan het einde van een werkdag toeslaat? Goed nieuws: speciaal voor op het station ontwikkelde Yoghurt Barn de ‘Barn TakeHome’. Vanaf vier uur ’s middags kun je kiezen uit een warme drank naar keuze, een Medium Yoghurt Special en een gluten- en suikervrij vegan gebakje van Sharp Sharp. Een lekkere en verantwoorde oppepper voor in de trein of thuis! Prijs: € 6,95 yoghurtbarn.nl
CS MIJNSTATION.NL
Italiaanse perfectie Julia’s is, sinds de eerste vestiging acht jaar geleden op Amsterdam Centraal opende, niet meer weg te denken van het station. En hun pasta’s zijn nu nog lekkerder! De sauzen bevatten vanaf nu meer natuurlijke ingre diënten, zijn rijkelijker gevuld en smaakvoller. Ook heeft Julia’s drie toppings toegevoegd: salami, zwarte olijven en pijnboompitten. Buon appetito!
11
PEOPLE
Assistent bedrijfsleider bij Chocolate Company
Alvin Nollen (34) elf kwam ik altijd bij Chocolate Company aan de Rijnstraat in Amsterdam om goede koffie te halen. Toen ik daar hoorde dat die ging verhuizen naar Amsterdam Centraal, heb ik meteen gesolliciteerd. Wat is er beter dan te werken tussen lekkere koffie en chocolade?
Tekst Femke van der Veen Fotografie Martin Dijkstra Visagie Aga Urbanowicz
Z
Wat is er beter dan te werken tussen lekkere koffie en ambachtelijke chocolade?
Het leukste aan dit werk is de reactie van klanten als ik ze vertel dat we wel vijftig soorten warme chocolade melk hebben: grote ogen en een big smile. Ik adviseer ze dan om de Hotchocspoon met Irish Cream – met alcohol – te nemen of de Caramel Bourbon Vanilla. Die Hotchocspoon, een houten lepel met chocolade die je in de warme melk doopt, is de trots van het bedrijf. Daar begon het zo’n tien jaar geleden mee. Daar kwamen later de heerlijke koffie en chocolade bij. Uiteraard moet ik alles proeven om klanten te kunnen adviseren. We verwelkomen hier mensen uit allerlei landen. Zo hoor ik de bijzonderste verhalen en kan ik klanten ook advise ren wat ze allemaal in Amsterdam kunnen doen. Elke dag is weer anders bij Chocolate Company; dat maakt het extra leuk.” MIJNSTATION.NL CS
12
MEET-UP
Ashley Samwel (25) is oprichtster van het blog Girlslovehealthy, trainster en model. Afgelopen jaar zette ze Fit Twenty Six op. Een sportconcept waarin ze mensen in zes weken leert zo effectief mogelijk te trainen.
Sander Groet en Ashley Samwel
Work hard, play hard CS MIJNSTATION.NL
13 Datum 9 januari 2016 Locatie EXKi Tijd 16.30
A
Sander Groet (46) is eigenaar van Club Air en verantwoordelijk voor festivals als Amsterdam Open Air. Hij staat aan de vooravond van de opening van ‘zijn’ A’DAM Toren met uitzicht op het centraal station.
Hij is de koning van de nacht, zij ademt sport. Een groter contrast lijkt haast ondenkbaar. In restaurant EXKi blijkt echter dat deze ondernemers hartstikke veel gemeen hebben. Interview Hanneke Seesing Fotografie Elmar Krop
Ashley Samwel (25) giert het uit en knipoogt naar Sander Groet (46) naar aanleiding van de vraag of ze elkaar weleens tegenkomen. “Nou we hebben elkaar afgelopen weekend nog gezien tijdens het driedaagse trancefestival Bungalup.” Sander: “Maar dat wist ik dus niet meer.” Lachend: “Dat zegt wel een beetje in wat voor staat ik was.” Work hard, play hard. Dat blijkt de gemene deler tussen de twee energieke ondernemers die elkaar ‘via via’ kennen. “We lijken op elkaar. Alleen ben ik dan de jongere versie”, aldus Ashley terwijl ze zich met een groentejuice aan de bar van healthy hotspot EXKi in de IJ-hal op Amsterdam Centraal nestelt. Om hun drukke bestaan vol te houden, laten de zelfverklaarde workaholics graag zo nu en dan de teugels vieren. Sander: “De A’DAM Toren (gelegen pal tegenover het station aan het IJ, red.) vergt momenteel 24/7-inzet. Het klinkt heel gek, maar juist zo’n Bungalup-weekend heb ik af en toe echt nodig. Het is fysiek zwaar maar ik krijg er geestelijk rust en daarmee heel veel energie van.” Ashley knikt: “Als ondernemer ben je nooit ‘klaar’. Het is niet van 9 tot 6 werken en dan afsluiten.” Wat herkennen de twee nog meer – of helemaal niet – in elkaar?
Succes
Ashley: “Mijn drijfveer is mensen helpen en gelukkig maken. Iedereen gaat hier in mijn pop-upgym met een big smile de deur uit en daar doe ik het voor. Niet voor het geld, ik ben niet materialistisch. Elke verdiende euro stop ik terug in mijn bedrijf om door te kunnen blijven groeien.” g MIJNSTATION.NL CS
14
MEET-UP Sander: “Best knap als je zo jong bent. Ik was op mijn 25e failliet en in Nederland is het toch wel ‘hoge bomen vangen veel wind’, zeker als je op je bek gaat. Toen het een paar jaar later beter ging, heb ik een Porsche gekocht. Een jongensdroom, maar ook om mezelf te bewijzen: zie je wel dat ik met iets goeds bezig ben. Maar na drie keer voor het stoplicht cool lopen te zijn, was de lol er wel af. Ik weet inmiddels dat luxe je geen geluk brengt. Ik prijs me gelukkig dat ik van mijn hobby mijn beroep heb kunnen maken. Daar heb ik geen dure auto of huis op Ibiza voor nodig.”
Fresh start
Sander: “Als ondernemer moet je op je bek durven gaan, los kunnen laten en altijd nieuwe kansen blijven zien. Vroeger vond ik negatieve feedback moeilijk, zeker als ik mijn ziel en zaligheid in een project had gestopt. Nu ben ik zelfverzekerder, weet ik beter waar ik mee bezig ben. Soms heb je dingen niet in de hand. Ik stond ooit op vrijdagavond in een festivaltent waar de vlonders letterlijk door de tent dreven vanwege de regen, terwijl er de volgende dag 40.000 mensen zouden komen.” Ashley: “Die stress herken ik. Er zijn tijden geweest dat ik met hart-
kloppingen in bed lag. Ik ben niet met een gouden lepel in de mond geboren en vorig jaar ook flink het schip in gegaan met een T-shirtlijn. Maar ik laat me niet meer zo makkelijk uit het veld slaan, begin gewoon steeds weer opnieuw.”
Amsterdam Centraal
Ashley: “Ik vond het super om juist hier met mijn eerste pop-upgym neer te strijken. Het bruist er
BROOD & SAP € 4,95
van de energie. Er zie p. 34 zitten prachtige winkels en ik vind het fijn dat er voor ‘tussendoortrek’ zo veel gezonde opties zijn, zoals EXKi. Maar ik ga ook graag naar Wagamama.” Sander: “Ik ga geregeld met het ov. Van een station is Amsterdam Centraal nu uitgegroeid tot hotspot. Als het straks mooi weer wordt, gaan mensen ook aan de kade zitten met een wijntje. Ik ben vooral ook
Ik stop elke verdiende euro terug in mijn bedrijf om door te blijven groeien Ashley CS MIJNSTATION.NL
15
Ashleys favourites
Film “Komt een vrouw bij de dokter. Ik heb in mijn nabijheid ook zo’n soort situatie meegemaakt. Als ik het even heel moeilijk heb, dan kijk ik die film, huil ik alles eruit en is het klaar.” App “De Garmin Connect-app die is gekoppeld aan mijn horloge. Die houdt elke stap bij die ik zet en ook hoeveel calorieën ik verbrand.” Drankje “Versegemberthee of spa rood. Ik eet en drink heel gezond. Gehaast of niet, je zult mij hier geen patatje zien halen.”
Styling Renske van der Ploeg Visagie Christel Man Fotografie-assistentie Geert Broertjes
Sanders favourites
heel blij met de nieuwe achterzijde. Vanaf mijn toren heb je daar een heel mooi uitzicht op. Ik woon op een steenworp afstand en volg de ontwikkelingen van Amsterdam Centraal ook privé op de voet. Ik vind het heel inspirerend wat hier allemaal gaande is. Het is zo’n bruisend knooppunt van reizigersstromen, helemaal als straks de metro klaar is. Fantastisch hoe met het nieuwe station de rode loper van Amsterdam wordt doorgerold naar Noord.”
Guilty pleasures
Ashley: “Net zoals van bijna elke vrouw is chocolade mijn guilty pleasure. Voor jou uitgaan zeker?” Sander: “Haha. Euh, ja ik vind het wel in het uitgaan; dat is mijn lust en leven, maar ik doe alles met mate. Ik kan nog wel eens een borrel te veel drinken, maar zulke momenten gun ik mezelf zo nu en dan gewoon. Ik leef verder ook vrij gezond. Ik ren drie keer per week, heb thuis een boksbal in de kamer hangen en neem altijd de trap. Ook in de A’DAM Toren. Loop maar een keer die 21 verdiepingen mee, Ashley!” Ashley: “Ik ben eigenlijk de hele dag met sport bezig. En als ik ’s avonds
Als ondernemer moet je op je bek durven gaan Sander thuiskom, ga ik het liefst zelf nog naar de gym om te trainen. Sporten is mijn uitlaatklep. Slempen in de kroeg zul je me niet meer zien doen. Ik ben enkele maanden geleden gestopt met drinken en daar voel ik me heel goed bij.”
Trots
Ashley: “Waar ik het meest trots op ben? Dat ik onafhankelijk ben.” Sander: “Ja, is dat voor jou het belangrijkste?” Ashley: “Ik heb nooit een vriendje gehad met geld of ouders die met een zak geld aan de zijlijn staan. Ik vind het fijn dat ik mijn eigen broek kan ophouden, mijn dromen kan najagen en kan doen wat ik wil doen.”
Stad “Amsterdam in de zomer en verder steden waar de temperatuur hoog is. Tokio is favoriet. Ik houd van de dynamiek en bruisendheid daar.” Serie “Rectify. Over een man die twintig jaar onschuldig vastzat. Heel inspirerend om te zien hoe hij mentaal sterk bleef.” Vervoermiddel “Een combi van auto, scooter, ov en fiets.”
Sander: “Op jouw leeftijd had ik ook gezegd: onafhankelijk en vrijheid. Maar het meest trots ben ik nu dat ik aan de wieg heb gestaan van dingen die na mijn dood misschien nog voortbestaan. Ik hoop dat de A’DAM Toren een instituut wordt; iconisch voor Amsterdam. En ik ben er trots op dat Tomorrowland, voortgekomen uit Mysteryland, nu het nummer 1-festival ter wereld is. Maar ik ben er niet dagelijks mee bezig. Ik ben altijd bezig met de dag van morgen.” Ashley: “Dat leer ik ook steeds meer. Vroeger kon ik heel erg piekeren, nachten wakker liggen over dingen die er gebeurd waren. Nu weet ik: het heeft totaal geen zin. Gedane zaken nemen geen keer. Ik sta steeds positiever in het leven.” MIJNSTATION.NL CS
TREIN + HOTEL + ONTBIJT
â‚Ź 49
*
p.p.p.n.
Z
Z
Z
Altijd aanbod in Maastricht, Rotterdam, Den Haag, Groningen en Amsterdam. Kijk voor meer hotelaanbod op ns.nl/spoordeelwinkel *
Exclusief toeristenbelasting
Waar ga jij naartoe vandaag?
17
FACTS & FIGURES Dak van glas
Wist je dit over de glazen overkapping boven het busplatform?
Hot/Cold
Het station wordt op een duurzame manier verwarmd en gekoeld. Door de zogenaamde WARMTE-KOUDEOPSLAG, wordt energie in de bodem opgeslagen en deze kan op elk gewenst moment worden teruggewonnen.
Koosnaampjes
De chauffeursverblijven in het busstation worden liefkozend ‘BESCHUITBUS’ en ‘KOEKBLIK’ genoemd. Waarom? See and find out!
Een snel ontbijtje op het station? Illustratie Sharon van der Hagen
Je bent niet echt de enige. Per dag gaan er 10.839 belegde broodjes over de toonbank.
Zwart
Het komt natuurlijk niet echt als verrassing dat de populairste warme drank op Amsterdam Centraal een KOP KOFFIE is. Ondanks alle heerlijke koffiecreaties als cappuccino, latte en macchiato is een simpel zwart bakkie toch het populairst.
Het meest verkochte kaartje in Nederland is een enkele reis van Schiphol naar Amsterdam Centraal! MIJNSTATION.NL CS
18
BEHIND THE SCENES
CS MIJNSTATION.NL
19
Het operationele hart van Amsterdam Centraal
Onzichtbaar maar onmisbaar Tussen de imposante stenen pilaren in de Cuypershal op Amsterdam Centraal vind je drie ‘verborgen’ etages met kantoren. Zonder de mensen die hier werken, kom jij niet op tijd op je bestemming. In gesprek met de werknemers boven perron 1/2. Interview Jorrit Niels Beeld Hollandse Hoogte
MIJNSTATION.NL CS
20
BEHIND THE SCENES
E
en voorjaarsmorgen op Amsterdam Centraal. De ochtendzon zorgt ervoor dat het station er netjes bij ligt. Vredig en zonder bouwlieden die je omverlopen of talloze stellages waar je omheen moet manoeuvreren. Kortom, het ziet er ‘af’ uit. “Kijk, dat is precies mijn bedoeling geweest”, vertelt een tevreden René Wubs. Hij zal het zelf nooit zeggen, maar de 46-jarige locatiemanager van Amsterdam Centraal is een van de belangrijkste mannen op het centraal station. Is er iets wat niet met aankomst of vertrek van de treinen of het servicepersoneel te maken heeft, dan zijn René en z’n mensen, namens NS Stations en ProRail, verantwoordelijk. Vanuit zijn kantoor op de eerste etage – met zicht over de centrale hal – vertelt hij: “Het liefst heb ik dat de reiziger niets merkt van wat ik doe; dan doe ik het goed. Als jij op het station bent, dan moet je zonder problemen kunnen reizen of winkelen. Ik ben ervoor om te zorgen dat dit soepel en zonder overlast gebeurt. Of het nu gaat om het verbouwen van een winkel of om een vieze plek op de vloer; wij zijn een spin in het web. Dat is het leuke. Het ene moment praat ik over projecten van miljoenen euro’s, het andere met schoonmaakbedrijven over kauwgom die weg moet.”
op die verbouwing, dan ga je toch niet prettig naar je trein. Want hoewel je er weinig van merkt, is die verbouwing er wel degelijk; er wordt op dit moment nog steeds een paar duizend vierkante meter verbouwd.” René denkt ook dat dit nooit stopt. Volgens hem is dat ‘nagenoeg onmogelijk’ op zo’n groot internationaal station.
90.000 m2
voor de verbreding van de perrons en reizigerstunnels zullen worden aangepast. Of René dat met angst tegemoetziet? Hij glimlacht: “Weet je, mijn agenda en plannen lopen al tot 2026, het wordt pittig, maar dat hebben we wel onder controle.” Buiten zijn team heeft René contact met honderden mensen. Van busmaatschappijen, de GVB, politie en brandweer tot talloze gemeenteafdelingen en aannemers. “Ik doe dit werk nu bijna acht jaar, en ik kijk soms met verbazing in m’n telefoon hoe ik in vredesnaam zo veel mensen in mijn lijst heb weten te verzamelen!” Een van de grootste veranderingen die hij heeft
Klinkt simpel en duidelijk, maar dat is het vast niet. René: “Haha, nee. Geen dag is hetzelfde! Van ingrijpende verbouwingen tot Koningsdag, ik heb de verantwoordelijkheid over zo’n 90.000 vierkante meter aan station en daaromheen liggende gebieden. Dus tja, als er iets gebeurt, dan loopt het zo soepel mogelijk omdat mijn mensen en ik onze plannen klaar hebben. Is er een verbouwing, dan mag het stof geen overlast veroorzaken voor de reizigers en niet onze brandinstallaties triggeren. Als je tijdens een verbouwing steeds hoort ‘Verlaat dit station’, omdat wij de installaties niet hebben aangepast
CS MIJNSTATION.NL
Plannen tot 2026
Zeker wanneer er na 2017 wordt begonnen met het Programma Hoogfrequent Spoor (elke tien minuten een trein). Dan zullen er opnieuw ingrijpende verbouwingen plaatsvinden op het station. Perron loze middensporen verdwijnen
Het liefst heb ik dat de reiziger niets merkt van wat ik doe, dan doe ik het goed
meegemaakt, is dat aannemers steeds beter snappen hoe het werkt. “Vroeger hoefde ik niet aan te komen met ‘houd die overlast met troep en geluid alsjeblieft een beetje beperkt’. Dan was het ‘ik moet een klus klaren’ en ‘punt’. Ik merk dat dit steeds soepeler gaat.”
Top 10-werk
Ook Arthur de Groot (49) ziet deze vooruitgang. Als technisch ontwikkelaar van NS Stations is hij verantwoordelijk voor het afbouwen van alle winkels en horeca die je op Amsterdam Centraal tegenkomt. En dan steeds vaker niet de gebruikelijke formules, maar de meer bijzondere. Van Wagamama en de Burgerij tot aan EXKi en Victoria’s Secret. “Wat mijn hoofdtaak is? Zorgen dat je in een station loopt dat goed gevuld is met interessante horeca en winkels. En het oplossen van problemen, haha.” Dat is voor Arthur bijvoorbeeld het zorgen dat de uitstraling van de winkel genoeg overeenkomt met hoe het station wil dat de winkels zichtbaar zijn. “In het langslopen moet het voor de bezoeker wel duidelijk zijn wat hij daar kan vinden. Dat is niet altijd hoe een húúrder het wil... en dan kom ik erbij kijken. Of een lift, waar we opeens zes in plaats van drie maanden op moeten wachten. Dat is niet zo lekker voor de planning kan ik je vertellen! Voor mensen met mijn soort baan zijn projecten als Amsterdam Centraal de krenten in de pap. Ik werk hier nu drie jaar aan (hij werkte ook onder meer aan de verbouwing van Rotterdam Centraal, red.) en als het straks allemaal af is, heb je gewoon bijgedragen aan iets dat in de top 10 van Nederlandse bouwprojecten staat.” Arthur start elke dag om tien voor acht ’s ochtends. Hij werkt een hele rits mails af en begint dan aan een mix van vergaderingen en bezoeken in en om het station. Met als resultaat dat je nu in een IJ-hal loopt die er als vanzelfsprekend bij ligt. Klinkt gestructureerd en relaxed, maar g
21
Medewerker Trudi Schouten (62) Hoofd facilitair bureau NS Internationaal
Facts and figures E en ICE-trein legt jaarlijks zo’n 400.000 kilometer af. Het personeel van NS Internationaal maakt gebruik van 450 smartphones, 500 railpockets en verkocht vorig jaar 56.588 tickets op de trein.
Projecten als Amsterdam Centraal zijn de krenten in de pap
Medewerker Arthur de Groot (49) Technisch ontwikkelaar van NS Stations
MIJNSTATION.NL CS
22
BEHIND THE SCENES
Medewerker Willeke Vos (46) Manager facilitair bureau NS Reizigers
Wij zijn een spin in het web. Dat is het leuke
CS MIJNSTATION.NL
Facts and figures W illeke Vos voorziet op Amsterdam Centraal 276 hoofdconducteurs en 312 machinisten van benodigdheden. Op Amsterdam Centraal werken er 6 mensen bij Bagage en Gevonden Goederen, zijn er 160 servicemedewerkers en -coördinatoren en 87 medewerkers Veiligheid & Service. Amsterdam Centraal heeft dagelijks zo’n 165.000 reizigers.
23
dat was tijdens Arthurs afgelopen zomervakantie niet zo. “Oh, ik noem een van de vier grote ledschermen. Bij het scherm in de middentunnel ging vlak voor de opening alles mis. Uiteindelijk kreeg ik op mijn vakantie op de valreep een filmpje met een werkend scherm. Dus tja,” zegt hij lachend, “ik ben inderdaad vaak een probleemoplosser.” Ook met Willeke Vos (46), manager facilitair bureau NS Reizigers, en Trudi Schouten (62), hoofd facilitair bureau NS Internationaal, heb je als reiziger niet direct te maken. Grof gezien hetzelfde werk, maar dan voor nationaal of internationaal. Trudi, al sinds 1984 werkzaam bij NS, legt het op haar eigen – kenmerkende – manier uit: “De machinisten en conducteurs komen als het ware in hun ‘blootje’ binnen. Wij voorzien hen dan van alles wat ze nodig hebben om hun werk te doen; van kleding, smartphones, sleutels en fluitjes tot schema’s en roosters, zodat de treinen kunnen rijden.” Willeke: “Ik denk dat de mensen niet weten wat er allemaal moet gebeuren voordat er personeel op de trein zit die jij neemt.”
Portretfotografie Ebo Fraterman @ Unit CMA
Pionierstijd
Voor de ICE, Thalys, Intercity Direct, IC Brussel en voor de Duitse collega’s van de Deutsche Bahn zorgt Trudi dat het rijdend personeel z’n werk kan uitvoeren. In 1996 stapte ze, binnen NS, over naar Thalys. Vanaf de oprichting werkten zij en vijf collega’s bij de walorganisatie richting Frankrijk. In Watergraafsmeer hadden ze de verantwoordelijkheid over de uitrusting van het treinpersoneel. Langzaamaan kwamen daar de ICE en de rest bij. Inmiddels geeft ze leiding aan een afdeling van negen man. “Die tijd was onvergetelijk, een pionierstijd. Dat was de basis voor wat we hier nu hebben en doen. Hectische dagen, maar ongelooflijk divers en gelukkig zit ik ook niet alleen maar achter een computer. Ik loop de hele dag heen en weer, fantastisch. Achter alleen een scherm zou ik gillend gek
Medewerker René Wubs (46) Locatiemanager van Amsterdam Centraal
Als ik mijn werk niet goed doe, staat er een ICE zonder personeel klaar
juiste conducteurs en machinisten op de trein, zo simpel is het.” Daarbij verzorgt ze ook de kleding en apparatuur, net zoals Trudi en haar mensen. “Je staat er wellicht niet bij stil, maar als ik mijn mensen niet de juiste apparatuur en toebehoren geef, dan kan het maar zo zijn dat je een chagrijnige NS’er op de trein tegenkomt en daar word je als reiziger natuurlijk ook niet blij van!”
Grootste monument worden. Laat mij maar tussen de mensen zijn en alles regelen.” Op het moment is ze samen met haar planners bezig met de opleidingen voor de ICE naar Duitsland. Maar ook al zijn er opleidingen, dan moeten de normale ICE’s natuurlijk wel bemand zijn. “Dus ja, dit is vaak een spanningsveld. Want er mag nooit een ICE blijven staan omdat er geen personeel voor is gesteld.” (lacht) Hetzelfde geldt voor Willeke Vos van NS Reizigers. Je merkt het niet een-op-een, maar zonder Willeke en haar mensen is het een stuk minder gestructureerd op Amsterdam Centraal. Geen servicemedewerkers om je te helpen, geen mensen van Veiligheid & Service die rondlopen en – niet geheel onbelangrijk – geen mensen die de treinen laten rijden. “Als ik onze conducteurs en machinisten goed aanstuur, dan zitten de
De grootste verandering die Willeke heeft meegemaakt tijdens haar 25 jaar bij NS, is dat het allemaal professioneler is geworden. “Vroeger was het ouwe-jongens-krentenbrood. ‘Oh, doet je telefoon het niet, kom morgen maar weer terug’. Dat kan niet bij zo’n grote organisatie. Ik merk dat we dit de laatste jaren veel beter doen op Amsterdam Centraal.” Zou Trudi ooit ergens anders kunnen werken? “Amsterdam Centraal blijft uniek. Natuurlijk is een station als Utrecht Centraal ook groot, maar daar komen veel forenzen en overstappers.” Willeke voegt er tot slot aan toe: “Hier heb je die ook, maar ook veel unieke reizigers. Zoals toeristen en dagjesmensen die nog echt vol bewondering kijken naar ‘ons’ station. Als je dat soms even vergeet in de hectiek, dan merk je door de ogen van die mensen weer even dat je werkt in het grootste monument van Nederland.” MIJNSTATION.NL CS
24
UPDATE
Ondergrondse prachtwereld
Tegenover de onlangs geopende winkel van I amsterdam in de IJ-hal bevinden zich de roltrappen naar de toekomstige Noord/ Zuidlijn. Deze wereld onder het station wordt steeds mooier! Onlangs zijn hier alle glaspanelen tegen de wanden en plafonds aangebracht. In de toekomst is het mogelijk om vanaf hier onder het station door te lopen richting ‘de handshake’. Het punt waar de Noord/Zuidlijn en de Oostlijn samenkomen aan de centrumzijde van het station.
Sanitaire stop
Binnenkort kun je in de IJ-hal de nieuwe toiletten met denim-uitstraling bezichtigen én gebruiken. Tijdens de verbouwingswerkzaam heden kun je voor een sanitaire stop het makkelijkst tijdelijk terecht bij de toiletten in de IJ-passage. Zodra de toiletten in de IJ-hal gereed zijn, worden de toiletten op perron 2 onder handen genomen. Wanneer de toiletten op het perron aan de westzijde worden gesloten voor verbouwing, kun je (tijdelijk) aan de oostzijde van perron 2 terecht. Op 21 april openen de toiletten met de nieuwe ‘look’ in de IJ-hal.
Amsterdams cadeautje Kleding van G-Star, Tony’s Chocolonely en Amsterdamse uien. Bij de pas geopende I amsterdam Store is al het goede uit ‘metropool’ Amsterdam verzameld. Drie vragen aan Tim Schuiten (28), die onderweg naar Maastricht even binnenliep. Hoe ben je hier terechtgekomen? “Ik zag de billboards en werd nieuwsgierig. Ik woon zelf al jaren in Amsterdam, en de producten die ze hier verkopen passen tenminste bij me. Geen rare petjes of sjaaltjes met ‘I love Amsterdam’, maar merken en spullen waar ik echt blij van word. Ik vind het hier heel on-Nederlands, de winkel doet me denken aan New York of een andere grote stad.” Kom je vaak op Amsterdam Centraal? “Nee, eigenlijk niet, maar voor deze winkel ga ik zeker terugkomen. Ik heb een auto van mijn werk, die ik doordeweeks gebruik. Maar ik heb ook een ov-abonnement; ideaal om nu mee te reizen. Ik ga namelijk een paar dagen naar Maastricht om mijn vriendin de stad te laten zien waar ik heb gestudeerd. En in de trein kunnen we tenminste rustig samen bijkletsen en de week doornemen.”
Surfen in de bus Niet alleen in de trein kun je lekker online surfen terwijl je onderweg bent, sinds kort kan dat ook in de bussen van Connexxion. De lijnen 170, 172, 174 naar Amstelland-Meerlanden waren al aangesloten op het world wide web, maar ook in busnummers 391, 392 en 394 richting de Zaanstreek kun je nu op wifi. Alleen een kwestie van even inloggen en you’re ready to go.
CS MIJNSTATION.NL
Wat heb je net eigenlijk gekocht? “Ik heb een Amsterdams cadeautje gekocht voor een vriendin van me, die in Maastricht woont. Ik heb net een chocoladereep van Tony’s Chocolonely, een pot Amsterdamse Mix-tafelzuur van Kesbeke en een zak snoepjes afgerekend.” iamsterdam.com
25
Cab, please! Tegenwoordig vind je de taxi’s niet aan de voor-, maar aan de achterzijde van Amsterdam Centraal. Grote kans dat je daar een auto van Taxi Electric treft; uitstootvrije taxi’s krijgen namelijk voorrang op de standplaats van het station. Vanaf 2018 worden er alleen nog duurzame taxi’s toegelaten. Taxi Electric-eigenaar Ruud van Zandvliet: “Het is een maatregel waarmee de gemeente laat zien wat belangrijk is. Hierdoor pakken meer mensen een duurzame taxi. Wij zijn met Taxi Electric gestart omdat het goed is voor het milieu. Het is mooi daarin succesvol te zijn, maar nog mooier om te zien dat anderen daarin volgen.”
Tekst Femke van der Veen Fotografie Koen Smilde Beeld Hollandse Hoogte
Sneak peek: het tweede deel van de IJ-hal
Veel reizigers, ook zij die vanuit het centrum het station binnenkomen, hebben inmiddels de IJ-hal ontdekt met z’n fraaie restaurants en handige servicewinkels. Maar als je goed kijkt, zie je dat er nog steeds hard wordt gewerkt. Aan het eind van de middentunnel wordt het tweede deel van de hal gerealiseerd. Spiek eens door de ramen, en je ziet dat de bouwwerkzaamheden al aardig opschieten. Rond de zomer is het tweede deel van de IJ-hal zo ver klaar dat nieuwe ondernemers hun winkel of restaurant kunnen gaan vormgeven en inrichten. Daarnaast wordt ook aan de buitenkant van het station nog hard gewerkt aan het finaliseren van de fiets- en wandelboulevard.
Fiets parkeren Eind april opent naar verwachting de nieuwe fietsenstalling aan de IJ-zijde naast de Cuyperspassage. Onder de sporen kunnen hier 1300 fietsen worden gestald. Ook kun je hier terecht voor de populaire OV-fiets of een fietsreparatie bij de Fiets & Service-winkel. Wanneer deze stalling gereed is, gaat ProRail aan de slag met het renoveren en uitbreiden van de fietsenstalling in gebouw De Oost, aan de centrumzijde van het station. Die werkzaamheden duren ongeveer een jaar. Het aantal plekken in deze stalling groeit van 1000 naar 1600 plekken.
MIJNSTATION.NL CS
26
ONDERTUSSEN IN…
Dineren en borrelen in Utrecht Op Utrecht Centraal kun je tegenwoordig niet alleen voor een snelle hap terecht, ook uitgebreid dineren en borrelen behoort nu tot de mogelijkheden. Op de nieuwe eerste verdieping vind je het Italiaanse versrestaurant Bistrot Centraal, Bar Centraal, ’t Koffiehuis en Bar Beton. Je kunt hier relaxed verblijven, terwijl je uitkijkt over de stationshal. Ondertussen wordt er nog doorgewerkt aan het laatste deel van het dak in de stationshal. Eind 2016 is er reden voor een feestje; dan vieren we dat de stationshal af is!
Van afval tot fleecevest Afval scheiden is in de meeste huishoudens aan de orde van de dag. Waarom doen we dat ook niet als we onderweg zijn? Op verschillende stations lopen tests met het scheiden van afval. Zo deponeren reizigers op station Zwolle niet alleen papier, maar ook hun plastic, blikjes en drankkartons in een aparte afvalbak. Het afval wordt vervolgens gesorteerd en gerecycled. Het resultaat? Grondstof voor bijvoorbeeld fleecekleding en pannen. Ook op Rotterdam Centraal zijn ze goed bezig: De Broodzaak en Julia’s testen hoe keukenafval en etensresten verwerkt kunnen worden tot biogas of groene stroom. In de loop van 2016 krijgen ook de stations in Alkmaar, Eindhoven en Tilburg aparte bakken voor papier en restafval.
Den Haag Centraal in cijfers
Architectonisch icoon in Alkmaar
120 meter lang, 96 meter breed en 22 meter hoog is het nieuwe Den Haag Centraal. Bijzonder is het glazen dak, met zijn 218 ‘wybertjes’ (ruitvormige glazen). Daarvan konden er slechts 10 per nacht geplaatst worden. Ze wegen 3000 kilo per stuk! Het gehele dak weegt, inclusief constructie, zo’n 2.000.000 kilo.
CS MIJNSTATION.NL
Wat een verandering voor de reizigers in Alkmaar. Voorheen kon je de sporen alleen bereiken via een donkere, smalle tunnel zonder liften. Sinds kort beschikt het station over een lichte en ruime traverse over het spoor. Met roltrappen en liften, zodat Alkmaar voor iedere reiziger goed toegankelijk is. Nu al is het een architectonisch icoon voor de stad.
Tekst Femke van der Veen Beeld Stefan Verkerk, Kijklens_nl
Den Haag Centraal is compleet vernieuwd. Afgelopen februari werd het station feestelijk geopend door een echte Hagenees, samen met de staatssecretaris en burgemeester van de stad. Het station in cijfers.
Posted
27
Amsterdam Centraal door de ogen van jou en 212.415 anderen
@fanjahubers
@saramaria0
@wanderlustblognl
@ezkesey
@claradevries
@jantine_crezee
@kellyisobelly
@heavyghost
@corstiaan01
@zamuden
@lushamsterdamcs
pietervandenberg.eu
@opera78
MIJNSTATION.NL CS
28
SUCCESS STORY
Simon Lévelt: bijna 200 jaar vakmanschap
Eerlijk en duurzaam
De winkel van Simon Lévelt is een vaste waarde op Amsterdam Centraal. Klanten weten de zaak al vijftien jaar te vinden voor speciale koffie- en theesoorten. Wat is het geheim van dit al bijna twee eeuwen oude succesvolle bedrijf? Tekst Annemarie Moerman Fotografie Rene Mesman
igenzinnig, smaak vol, een voorloper als het gaat om duurzaamheid en een grote passie voor goede koffie en thee. Als je het bedrijf Simon Lévelt moet om schrijven, zitten die vier kenmerken er in elk geval bij. In 1817 opende Simon Levelt – het accent aigu is toegevoegd om de uitspraak te benadrukken – in de oude havens van Amsterdam een winkel in ‘koloniale grutterswaren’. Met ‘liefde voor het vak’ verkoopt hij koffie- en theesoorten uit verre oorden aan particulieren en aan winkels. Het ambacht van koffiebrander en theehandelaar wordt intussen al zes generaties van vader op zoon en dochter overgedragen. Van inkoop tot keuren en verpakken gebeurt in eigen beheer. Er is een natuurvoedingslijn en er zijn bijna
E
CS MIJNSTATION.NL
vijftig speciaalzaken in Nederland en België. Een van die zaken bevindt zich al vijftien jaar op het Amsterdamse stationsplein. Het aantal vaste klanten is groot, vertelt bedrijfsleider Marlijn Berendsen. “Zo’n driekwart komt regelmatig terug. Best bijzonder, want op het station blijven de klanten meestal niet zo lang hangen. We zien regel matig bekende gezichten; mensen die online bestellen en het bij ons komen ophalen, een cadeautje nodig hebben of na hun werk weer een nieuwe voorraad koffie of thee mee naar huis nemen.”
Bijzonder assortiment
Met meer dan 25 soorten koffie en bijna 200 soorten thee, maar ook koekjes, bonbons, koffiezetapparaten en theekannen is er keuze genoeg. “Ons assortiment wisselt continu”, vertelt Berendsen. “Omdat we niet
van alles groot kunnen inkopen én omdat we altijd op zoek zijn naar bijzondere soorten.” Ze noemt als voorbeeld Jamaica Blue Mountain, een exclusieve koffiesoort. “Hier wordt niet zo veel van geoogst, dus we kunnen hem elk jaar maar kort aanbieden. Van de oudste en bekend ste koffiemelange ter wereld, Mocha Java, hebben we net een beperkte voorraad binnengekregen. De echte theeliefhebber kijkt reikhalzend uit naar de eerste pluk van Darjeeling. De jongste blaadjes van de theeplant worden gezien als de champagne onder de thee. Deze oogst – Royal First Flush – wordt eind april/begin mei per vliegtuig ingevlogen vanuit de Himalaya, en klanten kunnen vooraf intekenen. We hebben een klant die elk jaar drie kilo aanschaft, zodat hij weer even vooruit kan.” Het is niet alleen dat speciale assortiment waar klanten voor g
29
10%
korting op koffie & thee naar keuze zie p. 34
Bron: Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Koffie en Thee (www.knvkt.nl)
Facts and figures K offieplanten kunnen 6 tot 18 meter hoog worden. Wereldwijd bestaan er meer dan 60 soorten koffie. In Nederland wordt per dag gemiddeld 6,5 miljoen liter koffie gedronken. Koffie en thee zijn na water de meest gedronken dranken in Nederland. Thee was tot in de 18e eeuw vooral een drank voor de rijken. Per dag wordt in Nederland ongeveer 3,5 miljoen liter thee gedronken.
Simon Lévelt verkoopt meer dan 25 soorten koffie en bijna 200 soorten thee MIJNSTATION.NL CS
30
SUCCESS STORY
Beter voor milieu en boeren
“Hoe meer je zelf probeert, hoe beter je kunt adviseren.” Klanten mogen zelf ook ruiken en proeven. “We organiseren eens per maand een proeverij met de International Tea & Coffee Academy, waarbij een barista in de winkel koffie maakt. Mensen zijn steeds meer geïnteresseerd in de diverse koffie- en theesoorten en nieuwe zetmethoden. We laten zien dat er ook steeds weer iets nieuws bij ons te vinden is. Natuurlijk kun je dat ook opzoeken in onze webwinkel, maar we brengen het nog liever live over. Dan komt wat in de winkel staat echt tot leven.” De duurzame koers van Simon Lévelt is volgens Berendsen een van de redenen voor het lange succes van het bedrijf. “In de jaren 80 begonnen
we al met het introduceren van biologische koffie en thee. Beter voor het milieu én voor de boeren.” Toenmalig directeur Hans Levelt ging in de jaren 70 voor het eerst op bezoek bij producenten en schrok van wat hij zag op de plantages: slechte arbeidsomstandigheden en veelvuldig gebruik van chemicaliën. Dat moest anders, vond de Neder lander, en hij besloot de producenten te ondersteunen bij de overgang naar een andere vorm van landbouw. Begin jaren 80 haalde hij de eerste biologische thee (uit Sri Lanka) en koffie (uit Mexico) naar Nederland. In ’88 was Levelt mede-initiatiefne mer van Stichting Max Havelaar, het keurmerk voor zuivere koffie. “Het ethische karakter van ons bedrijf is niet door trends opgelegd; het zit in ons DNA.” Anno 2016 is dat mooi meegenomen, want men heeft steeds meer behoefte aan pure producten. “Mensen vinden het fijn als ze weten wat ze eten en drinken, dus het is belangrijk transparant te zijn.”
Net als goede wijn
Niet zonder trots meldde Simon Lévelt begin dit jaar dat de omzet van de Nederlandse winkels in 2015 een groei van ruim 8 procent liet zien. Conclusie: de vraag naar bijzondere koffie en thee en nieuwe zetmethoden groeit.
Rainforest Alliance en Bird Friendly
Eerlijke handel bedrijven, betekent voor Simon Lévelt meer dan biologische koffie en thee verbouwen. Het Nederlandse bedrijf zet zich in het buitenland ook in voor het verbeteren van de productkwaliteit én de leef- en werkomstandigheden van de arbeiders. In Uganda is bijvoorbeeld in samenwerking met koffie-exportbedrijf Kawacom een koffiefabriek opgezet. Simon Lévelt werkt samen met organisaties als Max Havelaar en UTZ en voor natuurbescherming met Rainforest Alliance en Bird Friendly. Bekijk via de link een filmpje waarin koffieboer Umar vertelt over zijn bio logische koffie en de fabriek in Sipi Falls: http://tinyurl.com/simonlevelt
CS MIJNSTATION.NL
“De echte trends ontstaan in de hippe koffiebarretjes, waar mensen kennismaken met bijvoorbeeld cold brew koffie, ofwel koffie die met koud water wordt gezet”, legt Berendsen uit. “Vervolgens zien wij dat er meer vraag naar de bonen en het apparaat komt, zodat mensen het thuis zelf kunnen uitproberen.” Als het aan de speciaalzaak ligt, krijgt thee in de komende jaren ook de eer die de drank toekomt. “Er wordt meer losse thee verkocht, meer mee geëxperimenteerd (denk aan thee met bruisend koel water) en meer restaurants gaan thee-arrangementen aanbieden. Ik zei pas tegen een klant dat thee de kwaliteiten heeft van een goede wijn; hij moest daar smakelijk om lachen. Toch zeg ik: geef het een paar jaar en dan heeft het standaard zakje zwarte thee (de in Nederland meest gedronken thee, red.) flinke concurrentie van losse theeën.”
In 8 stappen van boon naar bakkie 1 De koffiebessen groeien in voornamelijk Latijns- en Zuid-Amerika, Afrika, Indonesië en Brazilië. 2 Na het oogsten is het zaak dat alleen de goede koffiebessen behouden worden. 3 Met behulp van water worden de goede koffiebessen gescheiden van de slechte. Bessen met een afwijking blijven drijven en de goede koffiebessen zinken naar de bodem. 4 De bonen worden uit de bes gehaald en gewassen of ongewassen (er zijn drie variaties: washed, semi-washed en unwashed) ca. twee weken in de zon te drogen gelegd. 5 De verwerkte bonen worden verscheept naar Nederland. 6 Via ‘cupping’ – keuren en proeven in de keurkamer van Simon Lévelt – wordt het brandprofiel bepaald. 7 In het magazijn in Haarlem worden de bonen gebrand en verpakt. 8 Nadat de bonen zijn verpakt, gaan ze voor de verkoop naar winkels en biologische supermarkten.
Beeld Opmeer Reports, Getty Images
terugkomen, weet Berendsen. Ook de passie van de medewerkers speelt een grote rol. “Alle medewerkers zijn deskundig, zelfs al is het hun bijbaan. Dat hoge kennisniveau houden we ook bij. We doen elke maand met het personeel een cuppingsessie, waarbij we nieuwe soorten en smaken proe ven. Zo heb ik ontdekt dat ik houd van ‘unwashed’ of ‘ongewassen’ koffie (zie kader: In 8 stappen van boon naar bakkie, red.). Die is moeilijker te krijgen, waardoor we altijd maar één soort in het assortiment hebben.”
1
2
4
3 5
We hebben steeds meer behoefte aan pure producten
6
7
8
MIJNSTATION.NL CS
32
PLATTEGROND
12
13
11
14 10
16
9
6
1
2 61
18
7
19
5 4
26 25 24 23 22
20 21
Illustratie Sharon van der Hagen
60 59
CS MIJNSTATION.NL
31 30 29
17
8
3
15 32
28
35 36
27
37 39
38
40 41 42 58
33
Op het station 33
Food, drinks, shops & services: wat zit waar op Amsterdam Centraal?
48
34 47
49
46
45 44 43
7-10-55 AH T O GO 59 BURGER KING 48 BURGERIJ 58 CAFÉ BALKON 42 CHOCOLAT E COMPANY 20-53 DE BROODZAAK 14 EXKI 56 GRAND CAFÉ-RES T 1E KLAS 5-15 JULIA'S 19-44-60-61 KIOSK 38 LE CLAIR 54 LEONIDAS 46 NEW YORK PIZZA 52 OLA HAPPINESS S TATION 17 SALSA SHOP * 18 SHAKIES 6-51 SMULLERS 21-32-57 S TARBUCKS 12-50 T HE DÖNER COMPANY 13 WAGAMAMA 33 WURS T & SCHNITZELHAUS * 22 YOGHURT BARN
50
51 52 53 54 57
56
55
8-39-43 AKO 35 CHEESE & MORE 28 CLAUDIA S T RÄT ER 26 ERICA 9-49 ET OS 1-11-45 GWK T RAV ELEX 29 HEINEN DELFT S BLAUW 3 HEMA 34 I AMS T ERDAM S T ORE 41 ICI PARIS XL 27 KIKO MILANO 30 LUSH 4-47 MOONFLOWER 16 OV SERVICEWINKEL 24 RIT UALS 31 SERVICE POINT 37 SIMON LÉ V ELT 40 SISSY-BOY 25 SWAROVSKI 2 TICKET & SERVICE 36 VICT ORIA'S SECRET 23 WAAR * Geplande opening voorjaar 2016 MIJNSTATION.NL CS
34
AANBIEDINGEN
9X STATION SUPERDEALS
Korting op vertoon van CS magazine
Voordeel, voordeel, voordeel
Yoghurt Barn
Gratis warme drank
ICI PARIS XL
Gratis makeover
Wagamama
25% korting
Koop een yoghurt special bij Yoghurt Barn en krijg er een gratis warme drank naar keuze bij. Wanneer 28/03/16 t/m 29/04/16.
Toe aan een andere look? Gratis make-over bij ICI PARIS XL en € 5,korting bij aanschaf van producten bij besteding van € 25,-. Wanneer 28/03/16 t/m 15/06/16.
In het park, op werk, of thuis op de bank… Geniet van de gerechten van Wagamama met 25% korting op alle take away. Wanneer 28/03/16 t/m 15/06/16.
Grand Café Restaurant 1e Klas
Chocolate Company
Julia’s
Apfelstrudel + koffie € 5,-
2e drankje gratis
Elke dag tot 16.00 uur.
Ochtend Combideal
Warme apfelstrudel met vanillesaus en slagroom, incl. koffie of thee voor maar € 5,-. Wanneer 28/03/16 t/m 31/07/16 (geldig voor meerdere personen).
Ontvang bij Chocolate Company het 2e drankje naar keuze gratis. Tip: probeer eens de Coldchoc. Wanneer 28/03/16 t/m 21/06/16.
Ochtend Combideal: warme drank + croissant voor maar € 2,75. Geldt voor alle warme thee- en koffievarianten (doppio’s + € 0,50) Wanneer 28/03/16 t/m 31/05/16.
EXKi
Simon Lévelt
Burgerij Elke dag tot 12.00 uur.
Brood + sap voor € 4,95 Gezond lunchen bij EXKi met een broodje of kleine salade + EXKisapje naar keuze voor maar € 4,95. Wanneer 28/03/16 t/m 01/07/16.
10% korting
Proef de smaken van Simon Lévelt: 10% korting op 100 g thee of 250 g koffie naar keuze. Wanneer 28/03/16 t/m 31/12/16.
Nu voor maar € 5,Breakfast Burger met koffie of yoghurt met granola en fruit met jus d’orange elke dag tot 12.00 voor maar € 5,-. Wanneer 28/03/16 t/m 01/07/16.
Voor alle aanbiedingen geldt: geldig op Amsterdam Centraal, tenzij anders vermeld. Niet geldig i.c.m andere acties of kortingen. Niet inwisselbaar voor geld. Zolang de voorraad strekt. Korting alleen op vertoon van CS magazine (per persoon).
DOOR LOUISE TE POELE WWW.CLAUDIASTRATER.COM/ARTOFFASHION