សហសហគមន៍ទេនេមគង
ករណីសិក រ
ក់ប
និងធន
ចង កងេ
រអនុវតន៍លសីពី ល
នធម
យ
រ គប់ គងធន តិេ
នទឹក
កំរតសហគមន៍
ផល់មូនិធិេ
យ
មជ មណលសំ ប់ រសិក គឺ
អង
រមិនែមនរ
បេទសេវៀត
ភិ
មេ
វ
លកង សុក មួយែដល
យេធើ
រ
រ
របរ
ដល់អក កី ក ពម
ំងសហគមន៍
េលើទេនសំ ប់គណ ុ
ពជីវត និង
រចិ
រេ
ក មិតមូល
នកង
េហ (Thua Thi
en Hue)
មប
េធើ និងឆងែដនេ និង
កង ករណីែដល
រអភិវឌ ផល់
និងជំនួយេលើ
រ
ជនកង
សហគមន៍ឲ រង
វ
ផល់ជំ
វេ
ត់។ភស
និងរ
ភិ
ព
ង ំ
ន
ងេនះ
ខុស
េលើជីវតរបស់ ប
ជ័យេ
ះេ
មួយសហគមន៍េ
រសិក
កងេខតេថេថៀន
តំបន់ភូមិ
គក
រសិក ល
វ
នឹងប
ល
វ
វសងម
រ
រតស៊ូមតិ
វសងម និង
បឈមែដល ស
រអភិវឌ
ន
នែសងេចញពី
រ
តុ និងឧស ហូបនីយកម។ រសិក
វ
ចេ បើ ន
មូល
ពេដើម ី តតពិនត ិ បរ នស
ប់កិចពិ
ព បេសើរេឡើង និង
វសងម និង
រអភិវឌ គឺ
រសិក
វ
វជ
រអភិវឌ
ច
គីឧស ហកម
ន។ ចេធើ ឱ
ន
ស់បរ និងទទួល
នេ
ព គ
ងមុន ។
រ អភិវឌ (សុី េអស អរ ឌី) ឬផល់ជំនួយស ក់ទងមកេយើងខំ ឬ
មួយនឹង
ស់បរ
វសងម និង
ជន និងបេងើតសហគមន៍ែដល
គតល បេសើរ
នរបស់
ក រ
េដើម ីែសងយល់បែនមពីមជ មណលសំ ប់ សូម
ំទ
ន បៃពណីពង ឹ ែផក
ត់។
របណះប
រែ ប បល
នលទ
មជ មណលសំ ប់
និង
គេ ចើន
ច់។មជ មណលសំ ប់
មួយនឹងព័ត៌
េថៀនេហៃន
ពិេសស បព័នទេន និងជួយ ត់
េខតេផ ងេទៀតេ
សរបស់មជ មណលសំ ប់
លេដើម ជ ី ំរញ ុ ឲ
រកអ
ៃដគូរ
េហកងេខត
យ
ញដល់សហគមន៍
ពួក
ំងេ
ឹមជីវតរបស់ពួក
ចស មបខនេ
ក រួម
វធី រ
ំ
តិ
ះ។ពួក
រអភិវឌ
រអភិវឌ
ំែដល
ែ ប បល ៃនពិភពេ េធើ
ំទ
នទី
នធម
យរងេ
រអនុវត។មជ មណល សំ ប់
បំណងជួយ ប
វសងម និង
ប់គេ
រសិក ងែដល
វ
វសងម
នអនុវត
មេគហទំព័រ WWW.CSRD.VN និង អ៊ែម៉ល I NFO@CSRD.VN។
រមក ទូ និងេធើ េ
រ
មក
ំង បេទសម
រែដលប
ញពីទំ
មួយនឹងបរ
នធម
រែ ប បល កប កិរ
ស
តុ
េពលអ
គត។
រសំ
ព័ត៌ នេនះ
និងអង
នផល់ឲ េយើងនូវ
រេ
ក់មូល
រ
ន
វញេ
រសេ មចចិត របស់ពក ួ
គេ ែដល
រូប
ពទី១៖ បឹងបុងបីញ
នៃន បេទសេវៀត
ម
អុក
រ
ែដល
ងរបស់េយើង " នផល់
ម ែដល
លមកពី ររស់ ន
ន
ភិ
ន
ង ំ េនះក៏
ពួក
ត់
ជនមកពី បេទសតំបន់
ល និងអង
រមិនែមនរ
ភិ
ល។
ជន នធម
តិកង
ន
ពេផ ងៗ
។
ម បេទសកងទេនេមគ
នរបស់សហគមន៍ និងេធើឱ សហគមន៍ ន
ក់ប
រៈសំ លបទពិេ
ន់ចំេ
ះម នីរ
ធន៍េនះេ
ភិ
ច
លេដើម ី
កងដំេណើរ
រ
ត។
នរួមចំែណកកងេសៀវេ
ង េនះ។
លេ
និងទទួល
ពិេសស អកែដល
ល់
ំទ
ហិរ
រ ចង កងឯក
វតដល់គេ
ង េនះ។
រេនះ។សូមអរគុណ
ប
នចូលរួមេ
រផ រ ប់ ប ជនឲ ចូលរួមកង រ រ រ ងទេនេមគងេ
តុចល ូ កងដំេណើរ
ន
ល់ៃន
រ
ជិកសហគមន៍េ
រ គប់ គងធន
សុី េអស អរ ឌី សូមែថងអំណរគុណ និងអង
វញ
តិែដលប
ធន៍របស់ ប
យ ជរ
រ គប់ គងធន
ពកងតំបន់ និង
ក់ទំនងេ
ជនរស់េ
រយឺតេពល។
រយល់ដឹងពីរេបៀបែដល ប
មកកង
នធម
នចង កងឯក
រពីបទពិេ
ំ ទេ
ស់បរបរបទ។ព័ត៌
រទំ
រសេ មចចិតែដលជះឥទិពលេលើ
ឯក
ល់
នែដលកំពង ុ េធើ
េ
នឹង
ឱ យល់អំពី
េនះ
លែដល ប
ជន៍
េនះចង កងេឡើងេដើម ីជយ ួ ដល់ស
មេរៀនសូ តពី
ស មបខនេ
ជន និង
នល មុនេពលែដល
រទទួល
ច់ ស
រ បេដញេសដកិចទីផ រ និងផលប៉ះ
ស់ែដលេយើង
កងេសៀវេ ន
នរ ង ប
ន ក៏ដូច
ន់
នតំបន់
ងធន់ធរមកេលើធន
ង ំ ផល បេ
រអនុវតន៍បរ
នេ
េសៀវេ ងេ
េលើបរ
ក ពម
ទេនេមគង េហើយក៏
ងវជ
តិ។ខណៈែដល
តិពិភពេ
និងេលើកទឹកចិតដល់
ព័ត៌
ក់ទន ំ ង
នជះ ឥទិពល
របស់មនុស េ
ជីវតៃនធម
អនុតំបន់ទេនេមគង
ជន កង
ម " និងអក
ពិេសសដល់អង
រ
ករណីសិក របស់ បេទសកម រអភិរក ជលផល និងជីវ
1
ពែ ប បលេ
កងបឹងទេន
ប
Source from http://www.seasia2015-cambodia.com/tours/
អំពត ី ប ំ ន់
រអនុវតន៍េ
ប
ជនមូល
ចុះល តេដើម ីប េន
មូល
ន៖
សី៖
ន៖ បឧបករណ៍បទេលើស
ទខុសច ប់
យុទ
រប
ឧបករណ៍េន
ឬ
ទខុសច ប់ ដូច រ តុគីមី
យុទ
រប
ំងសកម
បំពុលបរ មូល
ពបទេលើសេន
ំង កុមហ៊ុនអភិវឌ ែដល
េ
សួនបែនែដលចងព រេ េលើក នឫស ី
ែដល ចអែណត នេ េពលទឹកេឡើង កងកំឡងេពលទឹកលិច
េធើ
ជនម
មូល
ន៖
រតស៊ូមតិ
មួយ
ប័នរដស
និង ពឹទស រប
រ
តិ
ញធន ជនីយ
ពៃន ពះ ំងនឹង
ប់ នៃ ពេ
និងប
ច កកម
ង
ងខុសច ប់
សងមេផ ងៗ េទៀត។
ន ន
រ
ក់
មផះ និងមគេទសក៍េទសចរណ៍។ កង សះជំរក តី។
ប
ជនមូល
បែលង តីកងបឹងអភិរក
រម
រែ ប បល
ន។
អភិរក តី និងសកពូជ តីេ រូប ពទី៣៖
នធម
ន និងបំ
នែកៃចផល តី េ
អង
ំែដលបន ន ំ ឹង
កង
ញយកផលពី ធន
ឆក់
ំដំ
ទខុសច ប់ រូប ពទី២៖ចុះល ត តតពិនត ិ េមើល
ន និង ពះសង ៖
ំេដើមេឈើកងតំបន់ៃ ពលិចទឹក។ ស
តុ រួម
ំងសួនបែនែដលចងព រ។
រូប ពទី៤៖ ប ជនកងតំបន់ ន
ជួប បជុំ េ មូល ន និង ក់ តិេដើម ីេធើ យុទ
រ ប ំងនឹង
រេន
និង រអនុវតន៍ែដលេធើឲ ហិនេ
ទខុសច ប់
ចធន នទេន
1 2
តិ
ទេន សុី
បឹងទឹក
ំង ប៉ុែន េរេ
ចព ងីករហូតដល់េ
ទេនេមគង ែដលប េហើយ
ប
អនុ
ប ទ។
២
កងរយៈេពលប៉ុ ន
ទហួស ប
ព
នេ
េរ េ
ណ។
ន់ែតមិន
ន
ង ជួន
ជីវកមេធើ
មរដូវ
ល
ប
ន
ក់ រស់េ
ននិរនរ
ង ំ េ លរ
យ ភិ
ល
រែត ន
និង គប់ គង
នករណី
ពេទ ពីេ
យេនះ
េ ចើនេធើឱ ះ
ជីវកម
ធន
នជលផល
ំងពី
២ ំ ០០៧មក អង
នជលផល (េហក)
អង
ជនមូល
បេ
រម
ជនមូល
យ និង
ន
ជន៍ដល់ជីវ រម
ពរស់េ
ទកម
ន
រ
នចុះប
អកជំរុញដ៏សំ រ ទ ទង់ជីវ
ព។
ពេដើម ី
ំ ទដល់
ំង
រអភិវឌ ប។អង-
ងេ
យ
របស់ ប
គជ័យ
ែដលផល់
ជនមូល
ន។
ព និងេលើកកំពស់សទ ិ ិអំ
ន ប់ទំ
ន
នអភិវឌ
ពអភិរក
ជនមូល
រសម័ន
កងតំបន់បឹងទេន
ង ំ េនះ
រព ងឹងសមត
បេទសកម ាេន
នេ
ដល់សកម
មរយៈ អង
ង
រ។
និង
រ
រេកង បវ័
អភិរក ធន រម
កង
ំង សុងេលើ
ស់
ប។
ំងេលើ ប់
មួយនឹង
នទសវត ចុងេ
រថយចុះ
ត រ
ៃ ពលិចទឹក ។
គេ ចើនពឹងែផក
តំបន់មួយចំនួនៃនបឹងទេន
3
ប់
នទឹកលិចេ
ណ
េហើយ
តឱ កុមហ៊ុន
ន
នតំណរ
លឲ
ពលរដ ប
នជលផល
រេន
យ
តិែតមួយគត់ែដលេគ
បឹងទេន
េ
១២,០០០ គីឡ
នតំបន់លច ិ ទឹកដ៏ធព ំ ័ទជុំវញ។បឹងទេន
បេភទរុក
ធន
កងតំបន់
ក មិតកំពស់ទឹកែដល ខស់បំផុត។បឹងេនះ
តុភូតទឹកែតមួយគត់ េ
រេន
បធំបំផុតេ
េគយ៍ែដល គបដណប់ ២,៥០០គីឡ-ែម៉ ត
កងរដូវ ែម៉ ត
ប គឺ
េ ចើនេ
មប
ក់ទំនង េី
ន់កង
កសួងម
ច
កង
ងល។សម័ន បជ ៃផ េហើយ
រ គប់ គងធន
ន
ន
ៃដគូរ
ំ ទ និងទំ
ក់ទន ំ ងព័ត៌
នលមិត៖
អកអនុវតន៍ • FACT-អង •ក
រសម័ន
ពេដើម ីអភិរក ធន
ឡឹង រួស ន់
នជលផល
មរយៈអ៊ែម៉ល៖ l.rusrann@fact.org.kh
ស់ជំនួយ •
ស់ជំនួយអនរ តិ (Forum Syd-Sida, Forum Syd-MaC, Forum Syd-Arabella, EU-NSA, EU-IAPI, GFN-BMZ, GNF-Daimler, McKnight Foundation, CEPF)
ទំ
ក់ទំនង
• អង
រម
ជនមូល
នេ
រូប ពទី 5: ទិដ ពបឹងទេន
កងតំបន់បឹងទេន
បពីេលើ
ប បេទសកម
សែដលប ញពីផះែដលសង់េឡើង ន
សសរខស់ៗ សបេ នឹងរដូវ ល រែ ប បលក មិតទឹក
Source from http://www.seasia2015-cambodia.com/tours/
4
េអកូឡសុី និងសហគមន៍េទសចរណ៍ េដើម ី និងសំេរច
ននូវនិរន
កងឃុំយក េ 5
ព
រចិ
ម សុក
ឹមជីវតេ
រ
រៃ ពេឈើ
បឹងយក េ
នលុង េខតរតនគីរ
ម
រអនុវតេ
ប
មូល
ជនមូល េ
ន
ន៖
រពដួង ពលឹងៃ ពេឈើ េ
ផត់ផង់ឲ ពួក
ះពួក
នែចករែលក
បមូលអនុផលៃ ពេឈើ ធម
តិ និងឳសថ។ពួក
ឧបករណ៍េភង ក សំ ប់េ បើ
ច
ជុំវញ េហើយសហគមន៍ទទួល
នចំណល តឡប់មកវញ និងេ
ៃ ពេឈើ
ត់ និងកូនៗ។
ែថរក បឹង និងៃ ពេឈើែដលេ សហគមន៍
ត់េជឿ
ទន
ពវប ធម៌ែដល
មួយេភ វេទសចរណ៍េអកូធម
នដូច ត់ក៏
ត់ត ញេ
តិ
៖ ជ័រេឈើ បែនៃ ព សឹកេឈើ នេធើសិប កមរួម
ន កែ
យៃដ និងកែន ងបង់ក
ស់ និងលក់ឲ េភ វេទសចរ។
ង
រូប ពទី៦៖ បឹងយក េ
មដ៏ សស់
ន យុ ល ងមួយរយ ំ
ត
6
អំពត ី ប ំ ន់ បឹងយក េ
ម
ងត ងេខតរតនគីរ។ បឹងយក េ ភំ។េ េ
ទរដូវ
នទី
នភូមិចំនួន
ម
នទឹកេ
ំងបឹងេនះទំហំ ប
ម
ន
យុ
ងមួយរយ
ជិះរេទះេ
ជុំវញបឹង
ែហលទឹកដ៍
ជួប
រក យ
េដើម ី
7
រ
ំងសិតេ េំ
កង
ឃុំយក េ
កងឃុំយក េ
មស
ត់
ំ និង
៨00 ែម៉ តេ
ណ
ំគីឡែម៉ តេ
ម។
ែដលេកើតេឡើងពីបនះភំេភើង និង ណ
នលុង ប
នទឹក
ែដលព័នជុំវញេ
កងអងត់ផត ិ និងជេ
តំបន់េទសចរណ៍ធម
តិមួយដ៏
ន
យៃ ពេ
ក
ល
៤៨ ែម៉ ត។បឹងយក ព
ក់
ញេហើយេភ វេទសចរណ៍
ច៖
េឈង
មួយជន
តិេដើម
គតិតេ
តំបន់េនះ េរៀនពីវប ធម៌ និងរក យ
មួយនឹងរ
ំ បៃពណី ពម
ំង
រសែមងត នី
មួយនឹងផលិតផលកង សុក។
អង
រម
ជនមូល
រទី
ំងបឹង និងតំបន់េ
នបឹងយក េ ជុំវញ
ម គឺ
េហើយក៏
អង
រម
ជនមូល
នជួយ ទ ទង់ដល់ជីវ
នមួយែដល ពរស់េ
របស់ ប
នអង
រេធើ
រ
ំទ
ជនកងតំបន់េនះ។
ទំ
ក់ទំនង
• អង •េ
រម ក
ជនមូលបឹងយក េ ន សុវណ
រូប ពទី៧៖ បឹងយក េ
ម
មរយៈអ៊ែម៉ល៖ sovann_hean@yahoo.com
ម នជេ
៤៨ែម៉ ត ែដលបេងើត ទឹកដ៏
និង
ត 8
ករណីសិក របស់ និរន
ព
រណរដ ប
រ គប់ គងឫស ី និងស
ធិបេតយ ប ក់ផលិតកម
កង សុកេសងថង កុងេវៀង
9
និត
វ
រអភិវឌ
ន់
Source from http://gdalaos.org/sangthong-bamboo-value-chain-producer-group/
រអនុវតេ
មូល
សហគមន៍សហ េ បើ
ន៖ រល
មួយ
ស់ដី និងទទួល
ប
ជន
ជំ
ញកង
នេរៀបចំ នជំ
ញេធើេ គឿងស
សីចូលរួមកង
រ គប់ គង និង
េកងៗ
សហគមន៍េ បើ
នចូលរួមកង
ំ។ស
ត់។ឧ
ក់។
ទំ
ំង បមូល
ស
គម
ជិក
ប
ក់ៗអនុ
លកណៈវលជុំេ
កងភូមិនិមួយៗ។ កុមខះ
ស់កង គ
រម សំ ប់លក់េ ក៊ច ់ ំណលពី
រ និងសិប កម
ទីផ រ
នសុវតិ
។
រែកៃចផលិតផលឫស ី។
ប់ទំ
របស់ខនកង តិឲ
ត់ឲ ស
ររក សកម ជិក
ក ំ ងមួយ គ
រែដល
នស
នបេងើតេឡើង
មួយនឹងស
ក់ទំនងសហគមន៍សំ ប់េធើ
ពេលើសទ ិ ិេ បើ
សិទិរបស់សហគមន៍ តវ
នេ
ព បមូល
ប់ឫស ីប
ប់ឫស ី ពី៣០០េដើម េ
ចំបងកង បេទសៃថ និងចិន) និងេដើម ីែចករែលកផល បេ ជន
ងេ
ប់ពី
៥០០េដើម
ជិក គ
មតំបន់។
ណិជកមឫស ី (BoTA)
សហគមន៍ចំនួន៩ េដើម ី (
រេ បើ
ហរណ៍៖ ពួក
ំ ឬ២,០០០េដើមកងមួយ
៤
រ
រេធើសិប កមឫស ី។
ស់ចំេណះដឹង និង
ងេទៀង
រយៈេពល៣
ញ
រេធើែផន
ស់ដរី បស់សហគមន៍។
កុមែកៃចផលិតផលពីឫស ីេ
រផលិតសំ ប់សហគមន៍
ផលឫស ី
ន េដើម អ ី នុវត
នប័ណកមសិទិេ បើ
េហើយខះេទៀត
កងមួយ
ធរមូល
រព។
ជិក
ណិជកម ជន៍។
ស់ដីធី។ 10
រ
អំពត ី ប ំ ន់ សុកេសងថងសិតេ សុកមួយកងចំេ ន់។ ប េ
មដងទេនេមគង េហើយ
ម សុក
ំង
ជនសរុប១៨,៧៥៣ កងេ
ះ
ន១៣ភូមិ
ចំនួន៩,៥២៧
នចូលរួមេ
ប
ណ៥០% ៃនចំនន ួ ប
មកពីេខតហង ពះ និងប េ
ះ
ងេ
តិែដលមិនអនុ នរស់េ
ង៤០
ផរ
ំងពីេពលពួក តំបន់ 11
រ េហើយ ប
ជនសរុប។ ប
ត់
តិឲ
ន
ទីទួល និង
ំងេនះសិតេ
គេ ចើន តិ
ជន
ំង
ដ ំ ំ នប
ែំ ដល ជន
ណ១០០
រ គប់ គងៃ ពឫស ី
ំងទីលំេ េ
រ
មរ
ទីេនះកង ភិ
ក់
ក់ ប់
១ ំ ៩៩០។
ល គប់ គង និង
រច
សម័ន។
េ ចើនេផ ងេទៀត
សហ ប ពម
ំងពី
២ ំ ០០៤មក
នដូច
ន
សហព័ន សី
វ
រអភិវឌ េយនឌ័រ Stichting Nederlandse
Vrijwilligers(SNV) អុក ថវ
នធម
រផះ។ ប
ន់។ បចប នេនះ
ន
ជន
រែតកងះធន
នចូលរួមកង
ជន
កងផលិតកមឫស ី
ក់មកពីភម ូ ិហ៊ុយេហង និង ប
មកពីភម ូ ិ
ន៣៥ភូមិ។
យ
េលើដីែ សេ
បភពចំណលដ៏សំ
កង
ងេហ ប័ន
នែកៃចផលិតផលឫស ីន
ន១,៧៩១ គ
ក់
ំបួនៃន កុងេវៀង
ក់េ
េៅកងេសងថងែដល
ក
តិ (UNDP)
ម កមវធីអភិវឌ ន៍អង នផល់
ឲ អកភូមិេដើម ី គប់ គងធន ំងបេងើត
ជំនួញធន
រ
ំងបេចកេទស និង
នឫស ឲ ី
នឫស ី។
ននិរន
ព
ស់ជំនួយ • Oxfam Novib, SNV, GEF UNDP • UNDP អកអនុវតន៍ •ស •េ ទំ • តំ
គមសំ ប់េធើឲ បេសើរេឡើងសង់ ក ស៊ូ ន់េផង
រស់េ
ចំេ
ះជន
តិេដើមបន ំនង ឹ
រែ ប បល
ស
តុ (AIMA)
មរយៈអ៊ែម៉ល៖ sphommasane.aima@gmail.com
ក់ទំនង ងស
គម
ណិជកមឫស ី (BTA)
អក សី ប៊ុនតុម វល័យ
• ទូរស័ពេលខ៖ (៨៥៦-២០) ២២៤៦៥១៥៩
រូប
ពទី៨៖ ៃ ពឫស ីែដល
ននិរន
ពេ
កងតំបន់េសងថងគឺ
ធន
នដ៏
Source from http://gdalaos.org/sangthong-bamboo-value-chain-producer-group/
នតៃមសំ ប់សហគមន៍ 12
អក េ
ំេមើលកំរតមូល មដងទេន
13
នសំ ប់
រ
រ
រៃ ពេឈើកងេខតពុង
លី
មអូរ (ៃដទេនេមគង)
Source from http://www.onetikk.com/blog/2041/phongaly-laos/
រអនុវតេ
មូល ប
ន
ជន
ៃ ពេឈើ
ប
ំេមើលេ ំង
ជនបេងើត
េមើស រួម រ
កងៃ ពចំេ
យ មូលនិធិសំ ប់ករណី ប ពឹតបទល្
មួយនឹងបទប
និងលកតិកៈកង
ក់ទណកម ពិន័យ ពម
ពិន័យសំ ប់
ះ ប ពឹតបទេលើស
មូលនិធិ
ំងគំេ ងបង់
ក់
ំទ
សី និងកុ និង
រ
នចូលរួមកង
ំេមើលៃ ពេឈើ
ប័ណកមសិទិដធ ី ី តវ េហើយសហគមន៍
ប
រ គប់ គង
ន
ន បគល់ឲ សហគមន៍ ន់
ប់ធន
ជនែបកែចកតំបន់សំ ប់
និងតំបន់សំ ប់
ំដំ
ន
ង ំ េ
ះ
ំ
រអភិរក ។
14
អំពត ី ប ំ ន់ ផុង ឥ
លី
េខតមួយែដលសិតេ
នៃន បេទស
ែម៉ ត
េរ និង
វែដល
នប
េនះ
ន ពំ បទល់
េកើត
ប់ បេទសេវៀត
ពះ
ង និងនិរតី រចិ
ទី និង
ដ ំ ំ សដូច
ងេជើង និងលិច ម
េខតពុង
ត។ប េ
ប់ បេទសចិន
ងត ង
ង
ប់េខតហង
ជន
គេ ចើន
ស៊ូ។េខតែដលេ
េ ចើនដូច
និងវប ធម៌ រួម
ំង
ស េ
ស
គេ ចើនេធើែ ស ំដំ
តំបន់ភំ និង
យ ំ ុទម ពំែដន
សិទិ
រប
តិេដើម
ញពីគំរូ
នបេងើតគេ គតិចកង៩ភូមិ
ក់កងេ
ះ
រ គប់ គងរួម
ស់ តវ
នេផរេ
េលើ
រស់
រែ ប បល
ងជួយអក កី ក ន កុមេ
ន សី ១,៥០០
តំបន់អភិរក និងតំបន់េធើែ សចំ គប់ គង។
15
គតិចបន ំនឹង
តុ (AIMA)
ព
និភ័យសងម
រជួញដូរខុសច ប់ និងេគឿងេញ ន។
តិេដើម
ចំនួន ២,៧០០ េធើ
ព កី ក
គមេដើម ជ ី ួយេធើឲ បេសើរេឡើងនូវសង់
សំ ប់ជន
និង កុមជន
នមកពីវស័យកសិកមេដើរតួ លីែដល
ជួប បទះប
ក់។េខត
ប់េខតឧតមៃស។
ន់េ
ំេ
គ
នៃផដីសរុប ១៦,២៧០គីឡ
ជនចំនួន ១៧៥,០០០
ឹមជីវតែដល
ងសំ
តំបន់ភូមិ
រ
លេ
ក់ េ រ
យ
រៃ ពេឈើ។
ឲ សហគមន៍។ឥឡវេនះ រ តវ
នែបងែចងសំ ប់
ស់ជំនួយ • Oxfam Novid, GEF-GSP- UND អកអនុវតន៍ •ស •េ ទំ
គមសំ ប់េធើឲ បេសើរេឡើងសង់ ក ស៊ូ ន់េផង
ចំេ
ះជន
តិេដើមបន ំនង ឹ
រែ ប បល
ស
តុ (AIMA)
មរយៈអ៊ែម៉ល៖ sphommasane.aima@gmail.com
ក់ទំនង
• កុមអក • ទំ
រស់េ
ំេមើលកំរតមូល
ក់ទំនងព័ត៌
២២៤ ៣៤៩៧៥
ន
នលមិត៖ អក សី ៃភតូន
ំង
ត់
ប
នសហជីព សី
វ
ក់ សុក ;ទូរស័ពេលខ៖ (៨៥៦-២០)
16
អភិរក តីេដើម ីនិរន និង រអនុវតេ
មូល
ពធន
នធម
ន
ប
ជនយល់ពី
ប
ជនេ ជើសេរសអនង់េ
ប
ជន
នអនង់េ
រៈ បេ
ជន៍
រអភិរក តី។
េ
មទេន
តំបន់អភិរក ។
៣កែនងសំ ប់អភិរក ែដលអនង់និមួយៗ
ស់សំ ប់ែត តីបនពូជ េហើយកែនងទី២ ប
េដើម ីក េ
17
ររូបតម
ក់ចណ ំ ល កង សុកណងែហត េខតេសៀងខួង
ពិេសសដូច
តិ េធើឲ បេសើរនូវ
៖ពិធីជប់េលៀង
ងអីមួយ ឬេហ
រច
កងអំឡងេពលមួយេរៀង ល់
គមន៍េភ វសំ
ជន
ចេ
េន
ទ
នែតេ
៥០០ែម៉ ត។កែនងទី១ េ បើ េពល
នកមវធីបុណ
ន់ៗមកេលងភូមិ រក៏េពលែដលសហគមន៍ តវ
សម័នកងភូមិ។កែនងទី៣ ប ។ ំ
នជេ
ជន
ចេន
ទ តី
ន ប៉ុែន
រថវ នែត
អំពត ី ប ំ ន់ សុកណងែហត េខតេសៀនខួង សិតេ េ
ះបី
ង
េ
យ
រែត
រលំ
កកង េ
ក៏េ រេន
កង
យ
តី ពរស់េ
រេ បើឧបករណ៍េន
រ
ទែដលបំផិចបំ
២ ំ ០១០ Helvetas Swiss Intercooperation (HIS)
ំ ទសហគមន៍េ
តំបន់អភិរក តីចំនួន១៩
ទំ • គេ
វែដលមិន
ន តីតិចតួច
បភព បេតអ៊នដ៏សំ ញេ
ងតំបន់ ន់េ
គ
ទីជនបទេ
ងត ង។ ះេទ។
ះ ឥឡវេនះសហគមន៍កំពង ុ បឈមនឹង
របស់ពួកេគ។
តំបន់ទីទួលេ ណងៃខ’ ែដល នេ ចើនែផករួមផ ំ។ គេ ពិេសសេលើ
នៃន បេទស
និងផលិតផលជលផលេផ ងេទៀតមិនែមន
ទដ៏េលើសលប និង
រ ទ ទង់ជវី
គឥ
លេ
កងេដើម ីអភិរក
នបេងើតេឡើងេ
កង៩ភូមិ េ
ង ’
ប់េផើមគេ
ង’
ក់ប លេ កង រអភិវឌ
ក់ប លេ កង រអភិវឌ តំបន់ទទ ី ួលេ ណងៃខ’ េ ត
និង គប់ គងធន យ
ន
នរបស់ពួក
ត់ បកបេ
យនិរន
ព។កនងមក
ន បព័ន គប់ គងផងែដរ។
ក់ទំនង ង«
ក់ប
លេ
Intercooperation
កង
រអភិវឌ តំបន់ទីទួលេ
ណងៃខ»Helvetas Swiss
មរយៈអ៊ែម៉ល៖ helvetas.laos@gmail.com
18
ករណីសិក របស់ បេទសេវៀត រេន សុក
19
ទ និង
រ
នផុយ េខត
រ ន
រធន ង
នេ
ម កងបឹងបុងបិញ
ន
រអនុវតេ
មូល
ន
អកភូមិ សិស នុសិស និងជំនួញឯកជន បែលង តី
េរៀង ល់
ំ
ប
ជនមិនេ
េន
ទ តីេ
ែខក
េរៀង ល់
ំ
េដើម ីឲ តីពងកូន
ប
ជន និង រ
រធន
ធរមូល
គមសហគមន៍េន
ប
ជន
ស
គមសហគមន៍េន
ប
ទមិនអនុ
ប់ តីតំបន់ តីពង
េដើម ី តតពិនិត តំបន់ ទ
នេរៀបចំ
ទ រ
ក់កងតំបន់
ំងេ
រេន
តិឲ ះេទ
នបេងើត កុម
រ និង ម
ជនចុះល តបឹងេពញមួយ
ឆក់ តី និង
តំបន់
នជលផលចំនន ួ ១៨កែនង
ស
េន
ន
ទែដលេធើឲ វ
រ
រ
នអក ត់ ំេដើម ីប ស។
ប់
រ
រូប ពទី៩៖សិស នុសិស ចូលរួមកងកមវធី
បែលង តី
ប ំ េដើម ី
សកេ កងទេន តវ នរក
20
អំពត ី ប ំ ន់ បឹងបុងបិញ សុក ដូច
នភូៃនេខត ឃុំ
ន
ង ែដល
កង
នឃុច ំ ំនួនបីពន ័ ជុំវញ
វែដល
មរយៈទេនបិញឌី(ៃដទេន នជេ
ប
ណ
និងេកើនេឡើងដល់ ៧ែម៉ តេ ១២០ហិក េ
បដ៏ធំមួយសិតេ
ញ់បិញ ញនហូយ និងខកៃថ។បឹងេនះ
មកពីទេនេមគង ទេន
បឹងទឹក
េ
រដូវវស ែដល
រដូវ
៤ែម៉ តេ
នទឹកហូរ
រដូវ
ំង
នទំហំពី
យ
ដល់ ប
នមកពីៃដទេន
ន
នផល់
ទឹក
រៈ បេ
21
បឹងេនះ ែដល
នសំ
ជន៍ដល់ជីវតសហគមន៍ ឹមជីវត
ន
ង ែដល
ត់ទក ុ
"ថង តីទឹក
បឹងេនះសំបូរេ
េ
នសត បេភទទឹក
ន់ចំេ
ះ
រចិ
យ
រដូវវស ។ ប
ឹមជីវតេ
េ ចើន បេភទ កងតំបន់ដូច
អនង់ ពស់ និងអេណើក។ តិ
មេ
ប
ន់
រេន មូល
ដ៏ធម ំ ួយរបស់ កុមជន-
តំបន់ដីសណទេនេមគង។ ទិដ របស់អក សុក
ប់នូវ បៃពណីរស់េ
ដីសណទេនេមគង នឹងធម
ន
រ
លិញ (Cirrhinusjullieni) ែដលពង
តំបន់េនះ គឺកែនងរស់េ
ជន។ បុងបិញេធៀន តវ
ពិេសស បេភទ តីសែដលេធើ
និងកូន តីតូចៗហូរមកពីទេនេមគងេលើេ
ក់ៃន
ប បេតអ៊ន និងមុខរបរចិ
ប
ន តី
រេបៀបរស់េ
បឹងេនះ
ប" របស់េខត
ស់ទី
ដល់២៥០ហិក
ទេនេមគង។ េ
បំ
ន តីទឹក
វ) និង
រដូវវស ។ ៃផបឹង
ង ំ េហើយរកេ
នទឹក
ធន
តិ ទ តី ន។
ង
ពិេសស ប ែដល
ន
ំងពីេដើមមក ែដល ំងដូច
៖ ផះសង់េ
រេធើសប ិ កម
ព ជន
េ ចើនៃន មេ
ំងលំេ ន
ែត
តំបន់
របន ំេ
េលើសសរខស់
និង តី
របប
រ
ទំ
ក់ទំនង
• Duong Van Nhu
មរយៈអ៊ែម៉ល៖ 0918 028 072
រូប ពទី១០៖ ទឹកបឹងបុងបីញ ន នស ព េហើយ នពណ៌េខៀវ មួយនឹងជីវច មុះ
ងសំបូរែបប 22
សហគមន៍េ បើ េ
23
ស់ធន កង សុក
នទឹក បកបេ
យនិរន
ព
ន់ភុយ េខតេបនេច
Source from www.hoinongdan.hochiminhcity.gov.vn
រអនុវតន៍មល ូ
ន
ប
ជនយល់ពី
បេ
ជន៍េផ ង ជនចិ
ន
តៃម និង
ប
កុមសហ គប់ គង ែដល
ពធន
ម ឹ គុំេ
នធម
តិ ប
រ ពយ
ផល
ប
ន
មតំបន់េឆរសមុ ទ។ រសំរបសំរួល តវ
នបេងើតេឡើង
នចំនន ួ ១០រូប េដើម ស ី ំរបសំរួលសកម ជន
រ េឈើ
ប
ន
ព
ក់ សុក
រេដើម ី
ជនចំនួន ៧៥០ ញ់ឡឺយ
ធន
ម ពំែដន និង ក់េ
ន
រ
រៃ ព
រតំបន់េនះ។ កងភូមិ
តិឲ ប
បំពុលកសិ
នប
េទ។
ញទឹក
កសំណល់មក
តិពី
ធម
តិ។
ប
ជនមិន
ប
េ
ជនេ
មិនអនុ រួម
ជនបេ
ជន
ត់េដើមេឈើពីៃ ពេ
យ
ធរ គប់ គង។
ជនពីតំបន់េផ ងេទៀតមិនអនុ
ែខកក
ញ់ឡក និងភូមិ
តិ។
រអនុ
ប់
ដេង ប កហម
នចុះកិច ពមេ ពៀងសហ គប់ គង
នធម
មិនអនុ
រ
យក
ប
តិឲ ប
តិឲ
ប់យក
ផលិតផលជលផលកងតំបន់សហ គប់ គងធន
ប់េផើមអភិរក កូន គុំ និងសហ បតិបតិ-
មួយប៉ុសិ
មិនអនុ
រម។
គប់ គងជលផល។
កុម
ំងសំ រ
មដេង ប កហមេ
ន
ៃថបុណ
ប់ពីៃថទី ១ដល់ៃថទី៣ ែខមិថុ
ម និង
កង បតិទិនច័នគតិ។ កងតំបន់សហ គប់ គងធន តិឲ េ បើ ញ់ ក
ស់ឧបករណ៍េន លិត ឆក់ ឬ
រចំនន ួ កុមេធើ
អភិរក េហើយ
កដ
នធម
តិ
ទខុសច ប់ រ
តុគីមី។
រ តតពិនត ិ និងល តតំបន់ ននរ
ពមេ ពៀងសហ គប់ គងធន
ក់បំ នធម
នកិច
តិ។
24
អំពត ី ប ំ ន់ ខន
វ(
ខនៃដ (ភូមិ
ល់
ផវ
ញ់ភុងែដល
ប់
ពីេឆរេ
យ លភក់
ងេ
នបំេពញេ ប់
ភូមិ
ញ់ឡក) ភូមត ិ ំបន់េឆរ
កងឃុំ
ន
រ
េ
ញ់ឡយ) និង
ំងពីរេនះសិតេ
ះ លខ ច់ ។
មួយនឹងដីេ
ភូមិកន
លយូរលង់ លភក់េនះ
១ ំ ៩៨៩ ែដល
នប
ផកខ ច់េនះសិតេ
វឥឡវេនះ
ក។
យ(ភូមិ
ន់ឡក) ជនរស់េ
ងេ
ខន
វ
ន លភក់ែដលរង ក់
គណៈ គប់ គងៃ ពេឈើ
នបំែបកេចញ
យដីល ប់ ដូេចះេហើយេទើបខន
េ
Apiculata)។ប គប់ គងៃ ពេឈើ
េនះ តវ
ន
នយកកូនេឈើ
ន
ម
រដី េហើយគណៈ
ំេឡើងវញ។ៃ ពេឈើ
មួយ គ
រមួយចំនួនកង
នបេងើតេឡើងេ ចំនួន ៥៤ គ
រ។
យផកខ ច់ពីរកែនងេផ ងេទៀ
តពីេឆរសមុ ទ។ ែខ ក ត់ៃ ពេ ៧00ែម៉ ត តវ គងេ
ន
ក់
នក
តំបន់ៃ ព
ស់ បែហល រ
យគណៈ គប់ គងៃ ពេឈើេបនៃច។ទំ
សមុ ទ
ប់
មួយនឹងសមុ ទ
ៃ ពែដល គប់ គងេ ស
ត់
តំបន់េឆរ
យសហករ
ជិកចំនួន ១,២00 គ 25
ងេ រ។
ញ់ភូ
រ និង គប់ បខ ច់េឆរ
េហើយែខ ក ត់ ម កងេ
ះ
ន
យ
ំកូនេឈើ (Rhizohphora
ប់មកអកភូមិ
នេធើកិចសន
ចេ
រូប ពទី១១៖ ប ជនមូល នេ បើទក ូ ដសំ ប់េធើដំេណើរ ឆង ត់បឹង
រ
រ
ហិក
រេ េ
យចំ េ
និងធន គេ
ចំបងៗែដល ប
រសហ នធម
ងរួម
ពអនរ តិ(
ប ជ័យ
ជនជួប បទះមុនេពល
តិ េដើម ី
របំពុលពី
មកមវធីេលខ៦៦១។
ប ែដលអង
យឲ ២០០,០០០ដុងកងមួយ
រអភិរក ធម
តិ
េ
យ យូ សុី អិន)ចូលមកអនុវត
េធើ
ន៖
ំទប
ែដនេន
ៃ ពេឈើ
យេ
ដល់ជីវ
ជីវច មុះតិចតួច និង
ពរស់េ
ៃនៃ ពេឈើក៏
នកំរត
ន
យ
កង
ម ឹ ប
េ
េលើ លខ ច់
រ បមូលផល គុំ
រអនុវត
រចិ រេន
ទែដលេធើឲ វ
២ ំ ០១៣ អង
ជនបេងើត ទ( គុំ) និង
រ
ស
យ យូ សុី អិន
ន
សហករជលផលេដើម ី គប់ គង ំ ទសកម
ពអភិរក ។
នផល់
ប េហើយតៃមសរុប
ក មិត
បែដរ
ស់ជំនួយ • IUCN អកអនុវតន៍ • កុមគណៈ គប់ គងសំរបសំរួល • ពិេ
ះេ
បល់េ
គប់ គងធន
ទំ • ទំ •
កំរតសហគមន៍ និងអក
នធម
តិ
ក់ព័ន រួម
ំងរ
ភិ
ល
ក់មល ូ
នេដើម ីបេងើតកិច ពមេ ពៀងគណៈ
ក់ទំនង ក់ទំនងព័ត៌
នលមិត៖ ហ ង
ញ់ ថយ
មរយៈអ៊ែម៉៖ thoaiduong1978@gmail.com /ទូរស័ពេលខ៖ ០៩១ ៨៦៤៧៧៧៧៣
26
រចិ
ឹមជីវត និង
េខតដុង
27
រអភិរក េ
ប់ បេទសេវៀត
ឧទ ន
តិ
ំជីម
ម
Source from https://umvietnamstudy.wordpress.com/category/vietnam-2012/
រអនុវតន៍េ
មូល
ន
ប
ជនែចករែលកផល បេ
ប
ជនេ បើ
េន ដល់េ
ទ និង
ប
ជន៍ពីឧទ ន
ស់ឧបករណ៍េន ត់េ
តវ
តិ
ជ ំ ម ឹ
ទែដលគិតគូរពីបរ
នអនុ
តិឲ
ប់ពេី
ន
ង៦ ពឹក
ង៦រេសៀល ជន តវ
កងមួយ
ំ
នអនុ
តិឲ េន
ប់ពីែខសី
ទែត៤ែខប៉េុ
ះ
ដល់ែខធ
រូប ពទី១២៖ អនុ
តឲ ប ជនមូល ន បមូល
អុសពីឧទ ន តិសំ ប់ចំអិន
កុម តតពិនិត រួមប
ល
និងឃុ/ំ ស
នទី
ឧទ ន
ប
ត់ែដល តិ
ំងស
រ
ជិកមកពី សុក
ង ំ សិតេ
កង និងជុំវញ
ជ ំ ម ឹ
ជនបង់ៃថេស ស
ប់េ បើ
ស់ធន
១00,00០េវៀត
មដុងកងមួយែខ។ ៃថ
បង់េស េនះ តវ
នេ បើេដើម ផ ី ល់ហិរ
នចំនួន នពី
ប
រ
នដល់
កុម តតពិនិត រូប ពទី១៣៖
ប ជនមូល នដក ពលិតេធើ មប
រសំ ប់ គ
រ
រពិន័យ តវ េបើ ប ឬរេ
នបេងើតេឡើង និង
ជនកងតំបន់េធើសកម ភេលើកិចសន ។
នអនុវត បសិន
ពខុសច ប់ 28
អំពត ី ប ំ ន់ ឧទ ន ប
តិ
ជនេខតដុង
េ
ះ
ប់
ន២ហិក
គធំែដលេ
ល។េ
ធន ល់
29
រដូវ
កង
នេទ
ំ។ គ
ស័យេ
ម
នែតេ
កងែ ពក
ច់
ែដល
មួយសហគមន៍ែដលេ
ជន៍ពី
តិ គ នធន
ដូច ប
គ េី
ប
ជនឃុ/ំ ស
រេ បើ
ជុំវញឧទ ន
តិ
ពិ
នេ ជើសេរសឲ ចូលរួមកង
េរៀង រ
រ កី ក
សន
ប
នធម
តិ គឺ
ជនែដលេធើ
នអក កី ក
រធន់ ឬ គ
រ
នមនុស បែនម។ រៃន
រេ ជើសេរស គ
រទទួលផល
នេ ជើសេរសេ
រ តវ
នប
ត់។
ចុងេ
ក់េ
យប
ជន េហើយ
យគណៈក
ធិ
រ
ះគ
យក
ន
រ
កុម បឹក គប់ គងៃនឧទ ន
តិ
ំជឹមេធើកិច
នេ ជើសេរស តវប
កុមនិមួយៗ
យប
ន
ីេ
រ និងសងមកិច
ស់ តិ
ជន៍ពីធន
រែដល តវ ះគ
ែដល
២ ំ ០០៦ មកទល់បចប ន ឧទ ន
រែដល តវ
រ
ដំេណើរ
នទឹកជន់លិចេសើរែត
ង ំ វញទឹក
នែចករែលកផល បេ
ន
ែចករែលកផល បេ
។
ះ។ ប់ពី
ំជឹម
ចគណ
រ
ទំនប់ទក ឹ និងមួយ
លេ
កងរដូវវស ៃផដី តវ
ំង សុង ចំែណកេ
ធិ
នៃផដីសរុប ៧,៣១៣ ហិក
េសសសល់
និង សះប៉ុេ
យគណៈក
ៃ ព ៥00ហិក
ៃផទឹកមិន រដូវ
ំជម ឹ គប់ គងេ
ក់
រ
រ យុទជន
ក់ សុក។
េរៀង ល់
ំ។
ទំ
ក់ទំនង
•េ
ក Nguyen Hoang Minh Hai
រូប ពទី១៤៖ ដីេសើមឧទ ន តិ
មរយៈអ៊ែម៉ល៖ haivqg07@gmail.com
ំជីមគឺ ជំរកសត
ប េ ចើន បេភទ
Source from https://umvietnamstudy.wordpress.com/category/vietnam-2012/
30
ករណីសិក របស់ បេទសកម
រអភិរក ជលផល និងជីវ
1 ពែ ប បលេ
កងបឹងទេន
េអកូឡសុី និងសហគមន៍េទសចរណ៍ េដើម ី និងសំេរច
ននូវនិរន
ករណីសិក របស់
ព
រចិ
រណរដ ប
និរន
ព
អក
ំេមើលកំរតមូល
អភិរក តីេដើម ីនរិ ន
ឹមជីវតេ
នសំ ប់
បឹងយក េ
ក់ផលិតកម រ
នធម
រ
1
រៃ ពេឈើ
ធិបេតយ ប
រ គប់ គងឫស ី និងស
ពធន
រ
ប ម កងឃុំយក េ
និត
ម សុក
នលុង េខតរតនគីរ
វ
9
រអភិវឌ កង សុកេសងថង កុងេវៀង
រៃ ពេឈើកងេខតពុង
តិ េធើឲ បេសើរនូវ
លីេ
មដងទេន
ររូបតម និង
ទ និង
សហគមន៍េ បើ រចិ
9
ក់ចំណល កង សុកណងែហត 17
ករណីសិក របស់ បេទសេវៀត រេន
ន់
មអូរ (ៃដទេនេមគង) 13
េខតេសៀងខួង
5
រ
រ
ស់ធន
ឹមជីវត និង
រធន
ម នេ
19 កងបឹងបុងបិញ
នទឹក បកបេ
រអភិរក េ
ឧទ ន
យនិរន តិ
ពេ
ន សុក
នផុយ េខត
កង សុក
ំជីម េខតដុង
ង
19
ន់ភុយ េខតេបនេច
23
ប់ បេទសេវៀត
ន
ម
27
The Centre for Research and Development (CSRD) has prepared this handbook from workshops and documenting experiences of the people from the Mekong River countries. This handbook will assist community members in the lower Mekong countries to learn from each other in managing their resources and enabling them to adapt to the changing context. The information is also of benefit to NGOs working on sustainable development and natural resource management in the region. This handbook is also essential for government officers to enable them to understand the local circumstances and to ensure that they incorporate this experience into their decision process. This handbook has been written in three languages: Vietnamese, Khmer and Lao. A full-text English version is also available in hard copy as well as a soft copy from our website, www.csrd.vn or by contacting us at info@csrd.vn.
សហសហគមន៍ទេនេមគង
www.csrd.vn
មជ មណលសំ ប់ រសិក
វ
វសងម និង
រអភិវឌ (សុី េអស អរ ឌី)
Centre For Social Research and Development (CSRD) 2/33 Nguyen Truong To, Hue City Thua Thien Hue Province, Vietnam ទូរស័ព/ទូ
រ (+84) 543837714
អ៊ែម៉ល: info@csrd.vn
“បេងើតសហគមន៍ដរ៏ ង េំ ក វ ” េខតេហ បេទសេវៀត
ម