Corporate cultural involvement jako kategoria badawcza określająca działania prokulturalne firm by Culture Management

Zarządzanie Kulturą, tom 6 (2013), nr 2 / Culture Management, vol. 6 (2013), no. 2

Katarzyna Kopeć (Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie) Zaangażowanie biznesu w sferze kultury (corporate cultural involvement) jako kategoria badawcza określająca działania prokulturalne firm

Słowa kluczowe: społeczna odpowiedzialność biznesu, corporate social responsibility, kultura, finansowanie kultury, polityka kulturalna, biznes Streszczenie: Punktem wyjścia do podjętych rozważań badawczych jest koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu (ang. corporate social responsibility, CSR), stanowiąca podstawę działalności prospołecznej firm. Na potrzeby artykułu dokonano szczególnego zawężenia obszaru działań społecznie odpowiedzialnych do sfery kultury. Celem artykułu jest stworzenie kategorii badawczej, która określałaby katalog działań prokulturalnych podejmowanych z inicjatywy biznesu w ramach koncepcji społecznej odpowiedzialności. Dla osiągnięcia celu dokonana zostanie krótka prezentacja terminu „społeczna odpowiedzialność biznesu”, następnie autorka wyjaśni koncepcję odpowiedzialności biznesu za kulturę (ang. corporate cultural responsibility, CCR). W ostatniej części artykułu przedstawiona zostanie autorska kategoria badawcza, jaką jest zaangażowanie biznesu w sferze kultury (ang. corporate cultural involvement, CCI).

Element prywatnego wspierania kultury1 jest istotny dla rozwoju tej sfery, mimo dominującej tradycji publicznego finansowania kultury w Polsce (i w Europie). Organy publiczne odpowiedzialne za formułowanie i realizację polityki kulturalnej w krajach europejskich dostrzegają znaczącą rolę środków prywatnych we wspieraniu kultury, mimo iż faktycznie nie stanowią one dużego udziału w relacji do wydatków publicznych na kulturę. W Polsce polityka kulturalna również uwzględnia udział biznesu w tym procesie, przynajmniej po 1989 r. Oficjalne, współcześnie obowiązujące dokumenty – Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2007–2013 [http://bip.mkidn.gov.pl/ media/docs/Narodowa_Strategia_Rozwoju_Kultury.pdf, s. 82, 108, 113, 117], Uzupełnienie Narodowej Strategii Kultury na lata 2004–2020 [http://bip.mkidn.gov.pl/media/docs/050617nsrkuzupelnienie.pdf, s. 69, 76, 89] podkreślają znaczenie włączania biznesu we wspieranie kultury. Trzeba jednak pamiętać, że wspieranie kultury ze środków przedsiębiorstw ma w Polsce – i zapewne będzie nadal miało – znaczenie uzupełniające, a nie alternatywne. Uwaga w niniejszym artykule skierowana została na kwestię włączania się prywatnych, biznesowych podmiotów do wspierania kultury. Badania analizujące tendencje, uwarunkowania i skalę zaangażowania prywatnych środków we wspieranie kultury są w Polsce (w Europie również) bardzo nieregularne, fragmentaryczne i trudne, głównie z powodu braku obowiązku sprawozdawczości organom publicznym. Nie jest prowadzony żaden miarodajny, rzetelny monitoring wspierania kultury czy prowadzenia działań prokulturalnych przez firmy, ponieważ nawet nie istnieją 1

Autorka w niniejszym artykule stosuje określenie „angażowanie się” lub „wspieranie” kultury przez biznes. Dostępne raporty czy opracowania, głównie poświęcone sponsoringowi kultury (sponsoringowi finansowemu), używają sformułowania „finansowanie kultury” przez biznes czy sektor prywatny. Pisząc o finansowaniu kultury, uwypukla się wyłącznie fakt finansowej roli biznesu w inicjowaniu projektów kulturalnych. Istotne jest zrozumienie szerszej perspektywy – nie zawsze współpraca kultury i biznesu oparta jest na świadczeniu finansowym (choć ono zdecydowanie dominuje), czasami również na pozafinansowym.

Zarządzanie Kulturą, tom 6 (2013), nr 2 / Culture Management, vol. 6 (2013), no. 2 adekwatne narzędzia umożliwiające takie badanie – często badania nad wspieraniem kultury przez biznes ograniczają się do analizy działań sponsoringowych, pomijając całe spektrum możliwości angażowania się w kulturę przez biznes. Istnienie owej luki badawczej oznacza konieczność wypracowania nowatorskich narzędzi badawczych, dzięki którym można lepiej poznać omawiane zjawisko. Punktem wyjścia do podjętych w niniejszym artykule rozważań badawczych jest koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu (corporate social responsibility, CSR), stanowiąca współcześnie podstawę działalności prospołecznej firm. Na potrzeby artykułu dokonano szczególnego zawężenia obszaru działań społecznie odpowiedzialnych podejmowanych przez przedsiębiorstwa do sfery kultury. Zaangażowanie firm w sferze kultury rozumiane jest tu bardzo szeroko – dotyczy bowiem zarówno działań stricte artystycznych (wszelkie rodzaje sztuk), jak i edukacyjnych (np. edukacja artystyczna) czy współpracy biznesu z organizacjami kultury poprzez wspieranie (finansowe, pozafinansowe) różnego rodzaju projektów, wydarzeń lub organizacji działających w sferze kultury. Celem artykułu jest stworzenie kategorii badawczej, która określałaby katalog działań prokulturalnych podejmowanych z inicjatywy biznesu w ramach koncepcji społecznej odpowiedzialności. Propozycja ta może ułatwić badanie tego obszaru oraz porównywanie pozyskanych wyników badań, może też wpłynąć na położenie większego akcentu na rolę kultury w działalności promocyjnej przedsiębiorstwa. Aby osiągnąć ten cel, dokonana zostanie krótka prezentacja terminu „społeczna odpowiedzialność biznesu”. Zawężając obszar analizy do sfery kultury, uwaga zostanie zwrócona na obszar odpowiedzialności biznesu za kulturę (corporate cultural responsibility), a następnie na autorską kategorię badawczą, jaką jest zaangażowanie biznesu w sferze kultury (corporate cultural involvement). Koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu Przełom XX i XXI w. przyniósł dynamiczny wzrost popularności koncepcji CSR. Od tego czasu jest ona powszechnie rozpoznawalna zarówno w środowisku biznesu, nauki, jak i wśród szerokich grup interesariuszy, w tym konsumentów. Eksplozja zainteresowania społeczną odpowiedzialnością pociągnęła za sobą nie tylko zauważalny wzrost liczby definicji CSR i pojęć pokrewnych, ale również praktyki w zakresie społecznej odpowiedzialności zgodnie z wymaganiami licznych standardów czy wytycznych CSR, dobrych praktyk CSR, inwestycji społecznie odpowiedzialnych, kodeksów etycznych etc. Jedną z ostatnich definicji CSR proponuje Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna w ramach przyjętej w 2010 r. normy ISO 26000, zgodnie z którą społeczna odpowiedzialność to „odpowiedzialność organizacji za wpływ jej decyzji i działań (produkty, serwis, procesy) na społeczeństwo i środowisko” [Makuch 2011, s. 20], poprzez przejrzyste i etyczne zachowanie, które przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, zdrowia i dobrobytu społeczeństwa oraz bierze pod uwagę oczekiwania interesariuszy. Analiza literatury przedmiotu pozwala na konstatację, że jest to koncepcja niezwykle złożona, wieloaspektowa, niejednorodna i niepoddająca się jednoznacznemu zdefiniowaniu. Osiągnięcie konsensusu w kwestii ostatecznej, akceptowanej przez wszystkich, wersji definicji CSR wydaje się niemożliwe. Nieskończoność czy raczej niewyczerpalność definicyjna ma swoje wady, lecz również zalety. Wśród wad należy wymienić trudność w porównywaniu wyników licznych badań w obszarze społecznej odpowiedzialności, każde badanie ujmuje bowiem nieco inne aspekty społecznej odpowiedzialności. Do zalet należy znaczna elastyczność pojęcia CSR, a co za tym idzie – możliwość analizowania tego zjawiska w sposób interdyscyplinarny. Ponadto adaptowanie nowych obszarów do koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu związane jest z ewolucją potrzeb społeczeństwa i przyczynia się do coraz szerszego wykorzystania tej koncepcji w działalności strategicznej przedsiębiorstwa. Fala popularności tej koncepcji zarówno wśród teoretyków, jak i menedżerów uwypukla głosy podnoszone w dyskusji „za” i „przeciwko” odpowiedzialności społecznej [zob. McCabe 1992].

Zarządzanie Kulturą, tom 6 (2013), nr 2 / Culture Management, vol. 6 (2013), no. 2 Literatura obfituje w tego typu opracowania, dlatego też artykuł zwróci jedynie uwagę na sporadycznie podejmowane rozważania wokół niejednoznaczności definicyjnej terminu CSR. Są one związane z dwiema interpretacjami tego terminu – instrumentalną oraz normatywną, w których kluczową rolę odgrywa moralna motywacja, czyli przeciwstawienie zarządzania społecznie odpowiedzialnego motywowi zysku przedsiębiorstwa [zob. Stanny 2011, s. 259–274]. Instrumentalne wersje teorii wyjaśniających rozważaną koncepcję nadają społecznej odpowiedzialności charakter wspomagający, mówią o tym, że przedsiębiorstwa stosują praktyki CSR, by dostosować swoje działania do nowego, poddawanego dynamicznym zmianom środowiska, w którym dużą rolę odgrywają interesariusze. Taka taktyka wpływa na ograniczenie ewentualnego ryzyka płynącego z otoczenia, w którym przedsiębiorstwa działają, dążąc do realizacji swojego podstawowego celu ekonomicznego związanego z maksymalizacją zysku. Z kolei druga grupa teorii o wydźwięku normatywnym podkreśla zasadność etyczną odpowiedzialności społecznej wyrażającej się w integrowaniu oczekiwań różnych grup interesariuszy w funkcję celów przedsiębiorstwa, co z kolei spotyka się z krytyką dotyczącą zbyt idealistycznego podejścia do zarządzania przedsiębiorstwem, czy „faworyzowania interesariuszy kosztem akcjonariatu, wzmagającego tradycyjne problemy z nadzorem właścicielskim” [tamże, s. 271]. Co może to oznaczać dla współczesnego rozumienia idei CSR? Powyższe rozróżnienie wskazuje na źródło problemu dotyczącego rozumienia, a więc i praktykowania społecznej odpowiedzialności. W wielu obecnie popularnych definicjach CSR dominują interpretacje normatywne tego terminu, stąd i poczucie niejasności i rozmycia celu, do którego dąży przedsiębiorstwo. Kultura a koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu Koncepcję społecznej odpowiedzialności biznesu można analizować z uwzględnieniem kryterium przedmiotowego, które opisuje, co jest przedmiotem społecznej odpowiedzialności. Może nim być np. środowisko naturalne, kultura, obszar społeczny. Często podkreśla się odpowiedzialność firm w wymiarach społecznym i środowiskowym – jednoznacznie wiążącym się z dążeniami na rzecz ochrony środowiska naturalnego z wykorzystaniem dostępnych narzędzi (m.in. definicja UE Green Paper czy ISO 26000), niektóre definicje wymieniają jeszcze jako trzeci wymiar ekonomiczny (m.in. wytyczne Global Reporting Initiative). Przez wzgląd na rozległe rozumienie przymiotnika „społeczny” w ujęciu subiektywnym, w ramy działań tego typu można wpisać wiele konkretnych przedsięwzięć w obszarach np. edukacji, pomocy społecznej, ochrony zdrowia, sportu czy wreszcie kultury. Nie jest to skończony zbiór zagadnień mogących zostać zaklasyfikowanych do działań społecznych podejmowanych w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu. Jeśli już jednak zakładamy, że jednym z elementów CSR może być kultura, należy się zastanowić, jak odpowiednio nazwać ten obszar. Początkowo odpowiedzialności społecznej nie utożsamiano z działaniami ukierunkowanymi na wspieranie kultury i sztuki – nie mieszczą się one w obszarze ogólnie rozumianej koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu. Jednak w 1975 roku William Frederick w publikacji Business and Society. Public Strategy, Public Policy, Ethics wyróżnił sferę kultury w ramach następujących obszarów działań społecznie odpowiedzialnych podejmowanych przez biznes: wzrost gospodarczy, edukacja, zatrudnienie i szkolenia, prawa człowieka i zasada równych szans, rozwój infrastruktury, usprawnianie systemu transportu, ochrona środowiska, kultura i sztuka (wsparcie dla instytucji kultury), ochrona zdrowia [Frederick 1988, s. 33]. Potrzeba zaakcentowania elementu troski za kulturę w ramach społecznej odpowiedzialności została dostrzeżona przez zachodnie środowiska nauki związane z badaniami nad interakcjami biznesu i kultury. Owocem ich zainteresowania było zaproponowanie terminu corporate cultural responsibility. Pomysłodawcami tego pojęcia są Beate Hentschel i Micheal Hutter. To termin uwypuklający element troski o kulturę, stanowiący część szerzej definiowanej koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu. W języku polskim nie posiada powszechnie stosowanego tłumaczenia (w pracy Agaty Podczaskiej i Kamili Kujawskiej-Krakowiak pojawia się tłumaczenie tego terminu jako

Zarządzanie Kulturą, tom 6 (2013), nr 2 / Culture Management, vol. 6 (2013), no. 2 „odpowiedzialność biznesu za kulturę” [Podczaska, Kujawska-Krakowiak 2007, s. 65–67]). Termin ten został wyodrębniony w trakcie badań naukowych nad interakcjami biznes – kultura prowadzonymi przez dwa ośrodki: Siemens Arts Program oraz Uniwersytet Witten/Herdecke w Niemczech w latach 2002–2006 [Kulturkreis…]. Badacze i pomysłodawcy tego terminu – Beate Hentschel i Michael Hutter – podnoszą, iż powyższa koncepcja jest innowacyjnym sposobem budowania przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw. Zdaniem autorów badania, społeczna odpowiedzialność w szerszym kontekście, jak i odpowiedzialność biznesu za kulturę pozytywnie wpływa na proces budowania długookresowej konkurencyjności na rynku, ma wpływ na innowacyjność biznesu i na zrównoważony rozwój gospodarczy. We wspominanym badaniu Hentschel i Hutter przeanalizowali działalność niemieckich przedsiębiorstw pod kątem wspierania i realizowania przez nie projektów kulturalnych oraz stan adaptacji społecznej odpowiedzialności w ramach strategii przedsiębiorstwa. Analiza pozwoliła na wyodrębnienie subkategorii strategii społecznej odpowiedzialności, jaką jest odpowiedzialność biznesu w sferze kultury [tamże]. W literaturze podkreśla się fakt, iż społeczna odpowiedzialność stawia przed przedsiębiorstwem zadanie spełnienia w gospodarce ważnej funkcji, która polega nie tylko na zaspokajaniu potrzeb materialnych, lecz również na uczestnictwie w rozwoju cywilizacyjnym i kulturowym społeczeństwa. Zdaniem Agaty Podczaskiej i Kamili Kujawskiej-Krakowiak, odpowiedzialność biznesu za kulturę „przejawia się w świadomości istoty inwestycji w kulturę, sztukę i edukację oraz poczuciu zbiorowej odpowiedzialności za dziedzictwo kulturowe” [Podczaska, Kujawska-Krakowiak 2007, s. 65]. Zaangażowanie biznesu w sferze kultury (corporate cultural involvement) Autorka niniejszego artykułu uważa, iż kierunek badań podjętych przez niemieckich badaczy jest interesujący. Niestety brak kontynuacji tego ujęcia w literaturze, czego wynikiem jest niski stopień identyfikacji czynnika kultury jako części koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu zarówno wśród przedsiębiorstw, jak i organizacji kultury czy społeczeństwa. Co więcej, tłumaczenie terminu corporate cultural responsibility (CCR) jako „odpowiedzialność biznesu za kulturę” zawiera nieścisłości wywołujące błędne konotacje na temat omawianego terminu. Pojawiają się wątpliwości wokół terminu „odpowiedzialność”. Przedsiębiorstwo może brać odpowiedzialność za sferę środowiska czy społeczną (nie za całość, lecz za pewien wycinek czy obszar, w którym funkcjonują relacje przedsiębiorstwo – interesariusze, w tym przypadku dotyczy to np. obszaru ekologii czy zatrudnienia). Odpowiedzialność za sferę środowiska i społeczną jest związana z dwoma elementarnymi rodzajami działalności – podejmowaniem działań pożądanych oraz powstrzymaniem się od działań szkodliwych. Można bowiem założyć, że istnieje prawdopodobieństwo negatywnego wpływu przedsiębiorstwa na te sfery, z tego względu powinno się więc ono od takich zachowań powstrzymać. Wymóg powstrzymania się od działań szkodliwych – np. nieetycznych w sferze społecznej czy destrukcyjnych w stosunku do środowiska naturalnego – powoduje, że w przypadku tych sfer kategoria „odpowiedzialności” jest adekwatna. Odpowiedzialność w przypadku kategorii środowiskowej czy społecznej jest więc relewantna. Zdaniem autorki niniejszego artykułu dosłowne tłumaczenie pierwszego członu omawianego terminu jako „odpowiedzialność” nie jest trafionym rozwiązaniem, gdyż sugeruje:  branie bądź niebranie odpowiedzialności za coś lub w danej sferze,  wywiązywanie się lub niewywiązywanie z nałożonej (i przez kogo?) odpowiedzialności. W przypadku sfery kultury nie można mówić o wzięciu odpowiedzialności, ponieważ nie występuje tu element możliwości wystąpienia działań szkodliwych w stosunku do kultury. W tym przypadku zostaje tylko pierwszy element, czyli wykonywanie działań „dobrych” – pozytywnych, pożądanych. Co więcej, działania te są dobrowolne. Za kulturę przedsiębiorstwo nie może więc wziąć odpowiedzialności, co niewłaściwie sugeruje wydźwięk tłumaczenia „odpowiedzialność za”. Podmioty biznesowe nie są odpowiedzialne za kulturę, ich celem jest bowiem wypracowywanie zysku, którego część mogą dobrowolnie przeznaczyć, np. na cele związane z kulturą. Nie są one w

Zarządzanie Kulturą, tom 6 (2013), nr 2 / Culture Management, vol. 6 (2013), no. 2 żaden sposób odpowiedzialne za kształtowanie polityki kulturalnej, czy za wpływanie w sposób strategiczny i kompleksowy na edukację kulturalną, percepcję projektów kulturalnych, kreowanie oferty kulturalnej etc., mogą jedynie, poprzez swoje zaangażowanie, przyczyniać się do ich rozwoju. Ponadto, mając na względzie przytoczoną na początku artykułu definicję CSR zawartą w dokumencie normy ISO 26000, można zadać pytanie, w jaki sposób przedsiębiorstwo odpowiada za wpływ swoich decyzji i działań na sferę kultury? Czy rzeczywiście przedsiębiorstwo może wywierać bezpośredni wpływ na ten czynnik? Oczywiście pośrednio można doszukać się dalekich powiązań, np. wpływ polityki wynagrodzeń pracowników na kształtowanie ich uczestnictwa w kulturze etc. Taki sposób rozumowania jednak skłania ku wielu wątpliwościom terminologicznym. Należy zauważyć, że bardziej adekwatną formułą w stosunku do niektórych działań prospołecznych (kultura, ale także np. transport, zdrowie, infrastruktura) byłoby określenie „zaangażowanie” (ang. involvement) – kategoria węższa, a nie „odpowiedzialność” (ang. responsibility). W tym miejscu proponuje się autorskie podejście do obszaru semantycznie zakreślonego przez niemieckich badaczy jako corporate cultural responsibility. Słowem lepiej niż „odpowiedzialność” oddającym sens działań przedsiębiorstw w sferze kultury jest „zaangażowanie”. Z tego względu autorka proponuje modyfikację terminu corporate cultural responsibility na bardziej adekwatne corporate cultural involvement (CCI), którego brzmienie również w języku polskim będzie w sposób bardziej klarowny oddawać sens działań przedsiębiorstw podejmowanych na rzecz kultury, tj. „zaangażowanie biznesu w sferze kultury”. Termin corporate cultural involvement stanowi podejście organizacyjne polegające na zarządzaniu programami i/lub projektami kulturalnymi w ramach przedsiębiorstwa. Ujęcie takie nie będzie obciążone wieloznacznością, jak miało to miejsce w przypadku terminu corporate cultural responsibility. Wnioski końcowe Corporate social responsibility jest coraz częściej stosowaną koncepcją, w ramach której dąży się do upowszechnienia współpracy biznesu i społeczeństwa. Ta współpraca obejmuje zarówno kwestie społeczne, środowiskowe, jak i kulturalne. Ten podobszar współpracy uwzględniający działania prokulturalne podejmowane przez biznes jest poddany analizie w niniejszym tekście. Autorka artykułu zaproponowała nowy obszar badawczy – zaangażowanie biznesu w sferze kultury (corporate cultural involvement) – którego fundamentem jest koncepcja odpowiedzialności za kulturę (corporate cultural responsibility) autorstwa Beate Hentschel i Michaela Huttera. Termin ten obejmuje dobrowolne, prospołeczne działania biznesu w sferze kultury. W ich ramach można wymienić katalog zróżnicowanych narzędzi, którymi mogą posłużyć się przedsiębiorcy wspierający kulturę [zob. Kopeć 2012, s. 122–181]. Wspieranie kultury w ramach koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu ma charakter komplementarny w stosunku do finansowania kultury przez sektor publiczny. Przedsiębiorstwa włączają się w szeroki wachlarz projektów prokulturalnych (termin „zaangażowanie” ma tu więc zastosowanie), nie ma natomiast mowy o przejęciu przez nie odpowiedzialności za kulturę jako całość (nawet w przypadku sektora publicznego taka możliwość wydaje się dyskusyjna). Termin „zaangażowanie biznesu w sferze kultury” wydaje się więc bardziej ścisły definicyjnie i w bardziej adekwatny sposób opisujący rzeczywistość, co sprzyja otwarciu na nowe perspektywy badawcze.

Literatura Frederick W.C., Davis K., Post J.E., 1988, Business and Society. Corporate Strategy, Public Policy, Ethics, McGraw-Hill Publishing Company, Nowy Jork – Toronto. Kopeć K., 2012, Pozabudżetowe finansowanie kultury w ramach koncepcji społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, praca doktorska, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Zarządzanie Kulturą, tom 6 (2013), nr 2 / Culture Management, vol. 6 (2013), no. 2 Kulturkreis der deutschen Wirtschaft im BDI e.V., http://www.corporate-cultural-responsibility.de/ [odczyt: 29.09.2013]. Makuch Ł., 2011, Normy i standardy społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR). Przewodnik po kluczowych standardach społecznej odpowiedzialności biznesu oraz relacjach i współzależnościach pomiędzy nimi zachodzących, http://spolecznieodpowiedzialni.pl/files/file/vs6y70yawb8g8tthdifwzajn4jlxof.pdf [odczyt: 29.09.2013]. McCabe B., 1992, Are Corporations Socially Responsible? Is Corporate Social Responsibility Desirable?, „Bond Law Review”, vol. 4, issue 1, article 1, http://epublications.bond.edu.au/blr/vol4/iss1/1/ [odczyt: 29.09.2013]. Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2007–2013, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, http://bip.mkidn.gov.pl/media/docs/Narodowa_Strategia_Rozwoju_Kultury.pdf [odczyt: 29.09.2013]. Podczaska A., Kujawska-Krakowiak K., 2007, Sponsoring kultury i sztuki w praktyce. Istota sponsoringu, aspekty prawne, case studies, Commitment to Europe – Arts & Business, Warszawa. Stanny D., 2011, Odpowiedzialność społeczna w zarządzaniu, [w:] Odpowiedzialność społeczna w innowacyjnej gospodarce. Skrypt dla studentów Międzywydziałowych Interdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich, P. Kawalec, A. Błachut (red.), Wydawnictwo KUL, Lublin. Uzupełnienie Narodowej Strategii Kultury na lata 2004–2020, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, http://bip.mkidn.gov.pl/media/docs/050617nsrk-uzupelnienie.pdf [odczyt: 29.09.2013].

Katarzyna Kopeć – w 2012 r. obroniła na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego pracę doktorską, która poświęcona była pozabudżetowemu finansowaniu kultury w ramach koncepcji społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Jest absolwentką zarządzania kulturą Uniwersytetu Jagiellońskiego i Wyższej Szkoły Zittau/Görlitz w Niemczech (studia pod patronatem UNESCO i Institut für kulturelle Infrastruktur Sachsen). Stypendystka programu Departamentu Stanu USA „International Visitor Leadership Program”. Tłumaczka i redaktorka wielu publikacji, menedżerka kultury, wykładowca akademicki (Uniwersytet Jagielloński, Akademia Ignatianum w Krakowie), trenerka (certyfikat wydany przez Heuresis Certyfikowani Trenerzy i Konsultanci Zarządzania sp. z o.o.). Obecnie pracuje jako adiunkt w Wyższej Szkole Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie. Zainteresowania badawcze: interakcje biznes – kultura, prywatyzacja sektora kultury, modele finansowania kultury, społeczna odpowiedzialność biznesu.

CORPORATE

CULTURAL INVOLVEMENT

(CCI)

AS A RESEARCH CATEGORY SPECIFYING PRO-

CULTURAL BUSINESS INITIATIVES Keywords: corporate social responsibility, culture, cultural funding, cultural policy, business. Summary: The starting point of this research is the concept of corporate social responsibility, which is the basis for pro-social actions of companies. For the purpose of this article, a special narrowing has been made from social responsibility to the realm of culture. The aim of the article is to create a test category, which would determine a directory of pro-cultural action performed at the initiative of business within the concept of social responsibility. To achieve the objective, a brief presentation of a term corporate social responsibility will take place, and then the author will explain the concept of corporate cultural responsibility. Finally, in the last part, there is a personal test category, namely corporate cultural involvement.

Zarządzanie Kulturą, tom 6 (2013), nr 2 / Culture Management, vol. 6 (2013), no. 2 Katarzyna Kopeć PhD – in 2012 gained her PhD at Faculty of Management and Social Communication of the Jagiellonian University in Krakow with her thesis devoted to non-budgetary culture funding in the concept of corporate social responsibility. She graduated from the faculty of Culture Management at the Jagiellonian University and University of Applied Science Zittau/Görlitz (under patronage of UNESCO and Institut für kulturelle Infrastruktur Sachsen). She is a scholarship winner of the U.S. Department State "International Visitor Leadership Program." A translator and and an editor of many publications, a culture manager, an academic lecturer (Jagiellonian University, Krakow Ignatianum Academy), a trainer (certificate issued by Heuresis certified Trainers and Management Consultants). She currently works as an Assistant Professor at Tishner European University in Krakow. Research interests: business-culture interaction, privatization of the cultural, financing models, corporate social responsibility.