Zarządzanie Kulturą, tom 6 (2013), nr 3 / Culture Management, vol. 6 (2013), no. 3
Sławomir Magala (Rotterdam School of Management, Uniwersytet Erazma w Rotterdamie) Ufamy sztuce
Słowa klucze: autentyczność, legalność, doświadczenie estetyczne, autoryzacja. Streszczenie: istnienie rynku dzieł sztuki gromadzonych przez osoby indywidualne i instytucje publiczne jest wyraźnym dowodem na to, że ludzie nadają sztuce wartość. W sztuce pokładamy ufność. Wierzymy, że doświadczanie sztuki pozwoli nam doznawać większych przyjemności ze zmysłowych interakcji z wszechstronnie utalentowanymi ludźmi oraz pobudzi wykształconych obywateli do otwartego dzielenia się bardziej wyrafinowanymi interpretacjami poznawczymi. Wierzymy, że interakcja z dziełami sztuki i ich interpretacja przez innych oraz nasza interpretacja, która została oparta na tych opiniach sprawi, że dostrzeżemy sztukę poza muzeum (sztuka dla sztuki), rynkiem zbytu (sztuka dla jej ceny), kościołem (sztuka dla zbliżenia z podmiotami transcendentalnymi) i polityką (sztuka dla propagandy). Spodziewamy się, że sztuka będzie przedmiotem handlu, ale mamy nadzieję, że kreatywność artystyczna oraz uwaga przypadkowej publiki wzbogacą wszystkich obywateli. Zaufanie jest więc warunkiem koniecznym dla skutecznego zarządzania rynkami sztuki i publicznymi wystawami. Jest ono jednak często zaniedbywane i testowane w mało klarowny sposób. Uwierzytelnienie dzieła sztuki podpisanego przez artystę może zostać odrzucone (Warhol), unikatowy obiekt może całkowicie zniknąć (Hockney) oraz potwierdzenie trwałej kreatywności może zostać odrzucone przez prawa autorskie i łamanie tych praw (przyzwalanie na ponowne wykorzystanie gorszych i wcześniej używanych form kontra strażnicy własności intelektualnej).
Motto Zagadką rynku sztuki jest to, że niektórzy ludzie wolą posiadać obiekt o niskiej użyteczności niż niezwykle praktyczne pieniądze, które mogą za niego otrzymać". (Hickey, rok 2009, 73) Konsumpcyjnym społeczeństwem jest to, w którym jesteśmy przekonani, że jesteśmy wolnymi jednostkami dokładnie w momencie, w którym straciliśmy całą niezależność i staliśmy się po prostu obiektami, instrumentalnie spełniającymi pragnienia innych. (Docherty, 2006, xv)
Mimo wszystko, w sztuce pokładamy ufność, bardziej niż w rynkach zbytu (które zawiodły nas w 2008 r.) czy w polityce (która zawodzi nas codziennie). Czy twórczość przezwycięża władzę i własność jako silniejszy atut? Czy ufamy sztuce bardziej niż władzy i pieniądzom, bo w sztuce kreatywność istnieje tylko po to, aby dawać satysfakcję? Tak, w przypadku, gdy odrzucimy mit o dziele sztuki jako wyjątkowym odkryciu i zaczniemy postrzegać je jako centralne wydarzenie w danym miejscu i czasie oraz kreatywne odkrycie osadzone w dostrzegalnych i mierzalnych relacjach i interakcjach. Również, jeśli jesteśmy świadomi, że budujemy zaufanie do dzieła sztuki jako kontrowersyjnego wynalazku
105