Programmaboekje Festival van de Gelijkheid 2018

13·14·15 DECEM

BE R

van de

t n e G t i Vooru

2018

T IVA LGEL W W W.FE S

P R OGR A MM A HET DE

F I N ITI E

VE

IJK HEID.BE

Op 13 + 14 + 15 december 2018, wanneer de eerste winterprik zich laat voelen, strijkt Curieus neer in Gent voor de zesde editie van het Festival van de Gelijkheid.

Met meer dan 15.000 waren jullie tijdens de vorige editie. We werden er een beetje stil van.

Maar vooral heel dankbaar en gedreven om voor jullie opnieuw een topeditie in elkaar te boksen.

2

Drie dagen lang streven we naar gelijkheid, diversiteit en verbondenheid met een programma vol panels, sofababbels, docu, film, boekenclub, muziek, poëzie en slam, inspiratie, expo, illustratie, geef- en ruilinitiatieven, theater, performance …

Een feest voor hoofd en hart.

We doen dat niet alleen in de Gentse Vooruit.

Ook in Sphinx Cinema, Triodos bank, Amsab, Handelsbeurs, De Krook, Ufo, Paard van Troje, Museum Dr. Guislain én in de publieke ruimte kan je ons vinden.

In dit Festivalmagazine vind je ons programma.

Hou www.festivalgelijkheid.be en onze facebookpagina in de gaten. Je ontdekt er voortdurend nieuwe namen, activiteiten en ander nieuws heet van de naald.

N E L L I H C S R E V E D I Z E N H O K E J I E VIER M TIVAL VAN DE GEL S E F T E H OP

PAGINA

PANELS FESTIVALBABBELS

Een feest voor hoofd en hart.

Dat is het Festival van de Gelijkheid in Gent. Een shot positieve energie als alternatief voor verzuring en polarisering.

Real equality isn’t possible If we don’t celebrate our differences OPGELET!

Schrijf je op voorhand in voor de panelgesprekken, documentaires, festivalbabbels, workshops en boekenclubs via www.festivalgelijkheid.be.

De plaatsen zijn beperkt.

Check www.festivalgelijkheid.be ook voor updates over het programma, praktische info en nieuwe namen.

Je vindt de Festivalpagina ook op Facebook.

Tweeten over het Festival of instagram overspoelen met beelden? #festivalgelijkheid

4 24

IN WOORD & BEELD

38

BOEKENCLUB

40

THE EMPTY BOOKSHOP

45

BOEKENMARKT

45

PODIUM

46

DE GELUKSZOEKER

51

DOCU & FILM WORKSHOPS

52 60

VOOR DE HELE FAMILIE

62

VORMINGPLUS IN DE KROOK

64

MOEILIJKE DINGEN MAKKELIJK UITGELEGD

66

DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG

68

EN OOK NOG PROGRAMMASCHEMA PRAKTISCH

70 73 76

3

Woens 12 decedag mber 4

HET GROTE GELIJKHEIDSDEBAT: ARMOEDE WOENSDAG 12/12 • 20:00 > 22:00 BALZAAL VOORUIT Met Rutger Bregman (auteur en opiniemaker, drijvende kracht achter De Correspondent), Francine Mestrum (professor in de Sociale Wetenschappen VUB), Thiska Van Durme (trajectbegeleider Jong Gent in Actie), Naima Charkaoui (Beleidsadviseur Kinderrechtencommissariaat) en Stijn Oosterlynck (professor Stadssociologie Universiteit Antwerpen).

Bart Eeckhout (Hoofdredacteur De Morgen) modereert.

“M

ensen zijn arm omdat ze te weinig geld hebben. Te weinig geld om in een samenleving als de onze op een treffelijke manier te leven, om naar de dokter te gaan wanneer nodig, om de schoolrekeningen te kunnen betalen, om kleding te kopen, om de elektriciteitsrekening te betalen”, schreef Wim Van Lancker over de gefaalde samenwerking tussen de bevoegde armoedeministers en hun inertie om een ambitieus overkoepelend plan van aanpak te maken en uit te voeren. Volgens Van Lancker is de enige manier om armoede te doen dalen de laagste inkomens duurzaam te laten stijgen. Dat kan via onderwijs, arbeid, fiscaliteit, sociale zekerheid, huisvesting en kinderopvang. Maar net met die domeinen loopt het al jaren mis.

We leven in de vierde rijkste regio van Europa, maar een op de tien mensen in Vlaanderen leeft onder de armoedegrens. Voor heel België zijn de cijfers nog een pak dramatischer.

Ruim anderhalf miljoen mensen kunnen amper de eindjes aan elkaar knopen en tienduizenden kinderen groeien op in armoede. België beloofde enkele jaren geleden om de armoede tegen 2020 te halveren, maar van die dure eed lijkt weinig in huis te komen.

De naïeve veronderstelling dat iedereen volledig verantwoordelijk is voor zijn eigen succes of ongeluk schreeuwt om nuance. Hoe laten we de samenleving verontwaardigd zijn over armoede? Hoe kunnen we straathoekwerkers en brugfiguren ondersteunen? Op welke manier kunnen scholen, vrijwilligers, armoedeorganisaties en OCMW’s op een correcte, respectvolle en efficiënte manier informatie uitwisselen met elkaar? Kunnen culturele en vrijetijdsorganisaties het sociale weefsel van mensen in armoede versterken?

Hoe nemen mensen in generatiearmoede (opnieuw) plaats achter het stuur van hun eigen leven? Is het basisinkomen de heilige graal?

rdag e d n o D ber m e c e 13 d

TAALGEBRUIK IN POLITIEK EN MEDIA: ONSCHULDIG? DONDERDAG 13/12 • 13:30 > 15:00 THEATERZAAL VOORUIT Met Rutger Bregman (auteur en opiniemaker, drijvende kracht achter De Correspondent), Ish Ait Hamou (auteur en theatermaker), Yasmine Kherbache (Vlaams Parlementslid), Jean Paul Van Bendegem (emeritus professor logica VUB) en Sarah Van Leuven (professor Communicatiewetenschappen aan de Ugent).

Karel Verhoeven (hoofdredacteur De Standaard) is moderator van dienst.

M

etaforen en beeldspraak helpen ons vaak om een complexe realiteit uit te leggen en bevattelijk te maken voor een groot publiek. Maar wanneer politici, media en andere toonaangevende stemmen bewust metaforen in hun discours opnemen,

is dat niet altijd zo onschuldig. Denk maar aan ‘een tsunami van vluchtelingen’ of hoe ‘ons land overspoeld wordt door migranten’.

Een gemeenschap of individu ontmenselijken, begint bij taal. Niet over mensen maar over dossiers praten, is niet onschuldig. Ja, gutmenschen krijgen vaak het verwijt dat ze te gemakkelijk de link leggen met de jaren ‘30 en onze pijnlijke geschiedenis. Maar de complete ontsporing van geweld in een samenleving gebeurt nooit van de ene dag op de andere.

Een maatschappij en individuen radicaliseren – ten opzichte van andere gemeenschappen en elkaar – langzaam en stapsgewijs. En taalgebruik en metaforen spelen daar een niet zo onschuldige rol in. Want als je iets benoemt, liefst zo beeldrijk mogelijk, bestaat het echt. Metaforen sturen op die manier onze gedachten en ons gedrag.

En dat inzicht hoeven we niet huilend op het hoopje slechtnieuwsshow te vegen. Want het schept ook mogelijkheden. Als we weten dat we de publieke opinie kunnen sturen met beeldrijk taalgebruik in negatieve zin (angst, wantrouwen …), dan kunnen we krachtige metaforen ook gebruiken om grote maatschappelijke uitdagingen als de klimaatopwarming aan te pakken. Kunnen we de klimaatopwarming - een begrip dat misschien veel te positief klinkt - vergelijken met een ziekte die te bestrijden is? Om emotie op te wekken bij burgers, opinie- en beleidsmakers, hen de ernst en urgentie van het probleem te tonen, maar ook helderder te maken zodat krachtig handelen makkelijker wordt?

EUROPA NA DE BREXIT DONDERDAG 13/12 • 13:30 > 15:00 FOYER THEATERZAAL VOORUIT Met Miranda Ulens (Algemeen Secretaris ABVV), Jan Dumolyn (professor Geschiedenis aan de UGent), Dave Sinardet (professor Politieke Wetenschappen Universiteit Antwerpen), Louise Hoon (politicologe VUB, gespecialiseerd in politieke partijen en verkiezingen in de Europese Unie) en Rik Van Cauwelaert (voormalig hoofdredacteur Knack). Moderator is Robin Ramaekers (VTM Nieuws).

W

antrouwen, intriges, leugens, valse beloftes, dramatische monologen, manipulatie, innerlijke conflicten en een portie waanzin.

Het Europese verhaal van afgelopen jaren leest als een klassieke Griekse tragedie. Minder dan een half jaar voor de definitieve uitstap van de Britten op 29 maart 2019 is er nog veel onduidelijkheid. Welke rechten hebben Europeanen die nu in het Verenigd Koninkrijk wonen nog na de Brexit? Komen er opnieuw douanecontroles in Zeebrugge? Hebben de Britten een concurrentievoordeel op de wereldwijde handelsmarkt?

Volgens journalist Joris Luyendijk was de keuze van onze overzeese buren gebaseerd op leugens, zelfbedrog, valse beloftes en manipulatie.

Klopt dat of is er meer aan de hand?

Vertolken populistische politici een ongenoegen uit de onderbuik van de maatschappij waarvoor we te lang blind waren? Is Europa (en democratie tout court) enkel het project van een hoogopgeleide, witte

5

middenklasse die geen oog heeft voor de slachtoffers van de globalisering?

Heeft de Europese Unie zich te weinig opgeworpen als beschermer wanneer nationale staten het lieten afweten?

Waarom plooien wij terug achter onze regionale grenzen wanneer we politieke uitdagingen en tegenwind voelen?

Horen extreem nationalistische landen thuis in de Europese Unie?

Was de Brexit een katalysator voor fake news? Blijft het farewell van Londen een uitzondering? Als Britten vandaag opnieuw naar de stembus trekken, zou de meerderheid dan nog steeds voor de Brexit stemmen?

Gaat de EU gebukt onder een gebrek aan solidariteit of eerder onder een gebrek aan ambitie? Hoe kan Europa zichzelf heruitvinden na de Brexit?

WEET WAT JE EET 6

DONDERDAG 13/12 • 13:30 > 15:00 TRIODOS BANK Met Hendrik Dierendonck (beenhouwer), Mari Maris (auteur en groentenkok), Frank Nevens (Landbouwingenieur UGent), Michiel Korthals (professor Filosofie Universiteit van Wageningen) en Vera Dua (voorzitter Bond Beter Leefmilieu). Yasmina El Messaoudi (journalist Charlie Magazine) zal modereren.

Z

almkwekers kiezen aan de hand van een kleurenkaart welke kleur zij geven aan hun zalmfilets. Truffelolie bevat geen spoor van truffel, enkel het synthetische 2,4-dithiapentaan dat je bedrieglijk verleidt met

een vleugje truffelaroma. Suikervrije wafeltjes bevatten in praktijk meer kilocalorieën dan klassieke wafeltjes en zijn bovendien dubbel zo duur.

Appelstroop en moutextract mogen dan gezonder klinken, in eetbare praktijk zijn het niet meer dan misleidende schuilnamen voor suiker.

Hebben we eigenlijk wel een benul van wat er op ons bord ligt? Hoewel we makkelijker dan ooit toegang hebben tot kennis, lijken consumenten meer dan ooit op op de dool.

We worden niet alleen in de winkel misleidt. Er verschijnen wekelijks zo’n 200 nieuwe studies over voeding.

Je kent ze wel: nu eens is chocolade goed voor je hart, dan weer verlagen sinaasappelen je bloeddruk of doet koffie wonderen voor de Ziekte van Parkinson. En wat met glutenvrije pasta en speltbrood?

Jan Delcour, graantechnoloog van de KUL relativeert de voedselhypes: “Glutenvrij eten is een absurditeit; slechts een heel kleine minderheid heeft er baat bij. Het kan geen kwaad, maar het zal je veel geld kosten voor niets. (…) Spelt bestaat uit zetmeel, proteïnen, vezels en lipiden. Die mix verschilt amper van de samenstelling van tarwe. Ik zie niet in waarom het gezonder zou zijn.”

In zijn nieuwste boek haalt hoogleraar Voedingsleer Martijn Katan zeventig voedingsmythes onderuit. Zeer kort samengevat: “Nieuws over voeding mag je meestal negeren.”

Hoe kunnen we fake food news bestrijden? Is de industrie machtiger dan de politiek? Hoe is (verborgen) suiker zo dominant geworden in onze eetgewoonten en cultuur? En heeft iemand al ergens die actieve bifidus gevonden in onze yoghurt?

BODY POSITIVITY, TEVREDEN MET JE LIJF DONDERDAG 13/12 • 16:00 > 17:30 FOYER THEATERZAAL VOORUIT Met Chrostin (illustrator), Raia Maria Laura (fotograaf en plus size model), Stan Monstrey (professor Plastische chirurgie UGent) en Sabine Peeters (visagiste en auteur). Aurélie Van de Peer (auteur bij Charlie Magazine) leidt het gesprek.

H

oe zwaar het traditionele schoonheidsideaal woog op onze geesten werd duidelijk toen de body positivity beweging aan kracht, zichtbaarheid en invloed won. En daar waren wij maar wat blij mee.

Maar het succes ervan heeft ook een keerzijde. Commerciële bedrijven ontdekten de kracht van de beweging en voor we het goed en wel beseften, werd ‘love your body’ een gladde marketingslogan.

Van een make-up multinational tot een ontbijtgranenmastodont, allemaal beloven ze je graag te zien zoals je bent. Gewiekste marketingmensen beseffen maar wat goed dat feelgood verkoopt. En dus zet een shampoomerk zich niet langer in de kijker als het goedkoopste of meest effectieve product, maar als het product dat jou het beste gevoel geeft. Maar met die kanttekening in het achterhoofd, is het niet sowieso goed nieuws dat reclame bewuster inzet op modellen met een maatje meer of imperfecte huid? Werkte dat klassieke schoonheidsideaal niet al veel te lang verstikkend? Of is er in

praktijk niet zo gek veel veranderd?

Mikken reclamemakers met hun real beauty vooral op vrouwen? Wanneer je “elke vrouw is mooi” als marketingtool gebruikt, versterkt dat niet net het gevoel dat het uiterlijke plaatje nog altijd bijzonder belangrijk is? En gaat dat niet lijnrecht in tegen de kern van body positivity? Voelt het niet een beetje wrang dat de ondertoon van reclame met mannen als doelpubliek vaker gericht is op avontuur en actie? En hoe geloofwaardig is body positivity als het vooral draait om de consument, en blijkbaar minder van tel is aan productiezijde bij de vele meisjes die aan een rotvaart in een naaiatelier voor een hongerloontje een fancy sweater aaneen stikken met glinsterende “Allways be your own kind of beautiful” letters op?

BIG FARMA DONDERDAG 13/12 • 16:00 > 17:30 THEATERZAAL VOORUIT Met Damya Laoui (bio-ingenieur en post-doctoraal onderzoeker VUB), Ri De Ridder (voormalig directeur-generaal RIZIV en huidig voorzitter van Dokters van de Wereld), Jean-Jacques Cassiman (professor Genetica KUL), Jan De Maeseneer (professor Huisartsgeneeskunde UGent), Ignaas Devisch (professor Filosofie UGent) en Maaike Vanmeerhaeghe (Policy Officer Oxfam-Solidariteit). An Hofman (anker Kanaal Z) modereert.

V

an de 10 medicijnen die ontwikkeld worden, halen 9 de markt niet. En dat laat zich voelen in de prijs van het middel dat de markt

wel haalt. Hoe komt dat? Waarom is er zo weinig transparantie over de contracten die de overheid afsluit met farmabedrijven? Hoe nauw is de link tussen farmabedrijven en wetenschappelijke onderzoekers – en hoe eerlijk zijn de resultaten van dat onderzoek dan? Waarom blijven artsen in ons land zoveel antibiotica voorschrijven?

Los van de klassieke medicijnen zijn er ook andere behandelingen die het debat een nieuwe richting uitsturen.

De resultaten van elektrode-implantaten lijken veelbelovend, maar roepen ook ethische vragen op. Als je iemands gedrag kan sturen en die persoon zo kan afhelpen van een alcoholverslaving, kan dat dan ook voor pakweg suiker? Hoe ver willen we daarin gaan? Wat is pathologisch gedrag en wat willen we ‹genezen›?

Wanneer ligt de verantwoordelijkheid bij het individu? Het Amerikaanse leger is een van de grootste geldschieters voor neurologisch onderzoek naar elektrodebehandelingen bij posttraumatische stress. Dat roept behoorlijk wat vragen op. Is het de bedoeling om en masse jonge soldaten de oorlog in te sturen en de trauma’s ervan dan maar te fixen met een elektrode in hun hoofd?

Hoe kunnen we streven naar een gezonde maatschappij waarin wie ziek is kan rekenen op geneesmiddelen die hem of haar beter maken?

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat producenten een faire prijs voor hun producten krijgen en dat wetenschappelijk onderzoek naar nieuwe medicijnen gestimuleerd wordt? En welke aanbevelingen hebben onze panelleden om dat ook allemaal betaalbaar te houden voor wie nu te vaak uit de boot valt?

OP ZOEK NAAR EEN ANDERE ECONOMIE? DONDERDAG 13/12 • 18:00 > 19:30 TRIODOS BANK Lezing Christian Felber (professor Economie Universiteit van Wenen) met Q&A. Inleiding door Thomas Van Craen (CEO Triodos Bank België)

D

e hardnekkige focus in het Westen op economische groei zorgt al decennia voor toenemende ongelijkheid en milieuschade. Hoe kunnen we ‘ontgroeien’, met een economie die streeft naar ‘beter’ in plaats van ‘meer en sneller’?

Degrowth lijkt steeds meer dé uitweg naar een sociaal rechtvaardige en ecologisch duurzame wereld. De kern van de theorie is dat we boven onze stand leven en moeten terugschroeven in productie en consumptie om een milieucatastrofe af te wenden.

Econoom Christian Felber neemt het voortouw en pleit voor een radicale transformatie van ons economisch systeem. Hij vraagt aan bedrijven om hierin het voortouw te nemen.

Hoe kunnen we de neerwaartse spiraal van kostenminimalisatie en winstmaximalisatie stoppen? Hoe nemen we ons economisch systeem in handen om andere waarden na te streven? Wat houdt dat ‘ontgroeien’ allemaal in?

Deze lezing zal plaatsvinden in het Engels.

7

ZIT ONS GEVOEL VOOR RECHTVAARDIGHEID IN ONZE GENEN? DONDERDAG 13/12 • 18:30 > 20:00 THEATERZAAL VOORUIT Met Professor Biologie Frans de Waal (Emory University Atlanta) en filosofe Alicja Gescinska. Barbara Debusschere (journalist De Morgen) leidt het gesprek in goede banen.

8

W

at is ‘eerlijk delen’ en wat betekent het voor een samenleving? Bioloog Frans de Waal gaat op zoek naar de evolutionaire wortels van ons rechtvaardigheidsgevoel en beroept zich daarvoor op boeiende inzichten uit de primatologie.

Na zijn lezing, brengen we hem graag samen voor een gesprek met filosofe Alicja Gescinska.

Een gesprek over de mens als (a)sociale diersoort. Over eerlijkheid en rechtvaardigheid in onze samenleving. Over wat we kunnen leren over menselijk gedrag door naar sociaal gedrag en de intelligentie van mensapen te kijken. Over wat een ongelijke behandeling/waardering teweegbrengt in een maatschappij (minderheidsgroepen, genderrollen ...). Over hoe dun het laagje moraal is boven onze driften. Over het irrationele en rationele gedrag van mensen in een neoliberale samenleving. Over wat menselijk gedrag uniek maakt in het dierenrijk, en of onze sociale systemen als sociale zekerheid en democratie typisch menselijk zijn.

Primatoloog Frans de Waal woont

al jaren in de VS, waar hij werkt aan de Emory University in Atlanta en directeur is van het Living Links Center van het Yerkes National Primate Research Center. Time Magazine selecteerde hem in 2007 voor een plek in hun prestigieuze Top 100 van de meest invloedrijke mensen ter wereld.

Zijn naam wordt vaak gefluisterd als potentiële Nobelprijswinnaar.

De Pools-Belgische filosofe, schrijfster en TV-maker Alicja Gescinska raakte in 2011 bekend met De verovering van de vrijheid, een filosofisch pleidooi voor positieve vrijheid. Voor het tv-programma Wanderlust reist ze de wereld rond en voert ze filosofische gesprekken met internationaal gerenommeerde filosofen, schrijvers, wetenschappers en kunstenaars. Vorig jaar jaar sprak ze op Festival van de Gelijkheid met die andere toonaangevende stem uit de primatologie: Jane Goodall.

HET NIEUWE PRECARIAAT DONDERDAG 13/12 • 18:30 > 20:00 FOYER THEATERZAAL VOORUIT ism BTB-ABVV Frank Moreels (Voorzitter BTB-ABVV), Herman Loos (auteur), Ive Marx (professor in de Sociaal-Economische Wetenschappen Universiteit Antwerpen) en Valeria Pulignano (professor Sociologie KUL). Simon Demeulemeester (journalist Knack) modereert.

I

n 2012 bracht Guy Standing, hoogleraar Economische Zekerheid aan de universiteit van Londen, The Precariat: the new dangerous

class uit. In dit baanbrekende boek waarschuwt hij voor de toenemende bestaansonzekerheid die steeds meer mensen wereldwijd treft. Het precariaat kenmerkt zich door korte banen, lage inkomens, moeilijke relaties, weinig sociale zekerheid en/of het ontbreken van een politieke stem.

Naast een dreiging van toenemende armoede is het precariaat vatbaar voor populisme en extremisme.

Zowel de verkiezing van Trump in de VS als de Brexit worden in verband gebracht met de precaire klasse.

De groep van mensen in bestaansonzekere jobs groeit dagelijks; ook in ons land. Deelplatformen als Deliveroo en Uber nemen het niet zo nauw met kwaliteitsvolle arbeidsomstandigheden. Slechte arbeidsvoorwaarden, schimmige constructies, mini-jobs, schijnzelfstandigheid, wurgcontracten, belastingontduiking, monopolievorming, sociale afbraak en economische ontwrichting vormen een grimmig beeld van wat de toekomst van onze maatschappij in petto kan hebben.

Een nieuw precariaat probeert de touwtjes aan mekaar te knopen in een steeds sneller veranderende en duurder wordende samenleving. Hoe kunnen we een sterkere bescherming bouwen voor deze working poor?

Welke rol spelen de vakbonden?

Heeft de deeleconomie ons om de tuin geleid met hun warm maar vals pleidooi van sharing is caring. Waarom worden bedrijven zoals Uber, Deliveroo en Airbnb niet onderworpen aan de fiscale en sociale wetgeving die geldt voor andere bedrijven en organisaties? Welke rol speelt Europa? Kan de precaire klasse enkel op internationaal niveau ondersteund worden of kunnen nationale en zelfs lokale overheden ook ingrijpen?

GUY STANDING EN CHRISTIAN FELBER OVER EEN NIEUWE ECONOMIE DONDERDAG 13/12 • 20:30 > 22:00 UFO UNIVERSITEITSFORUM ism UGent Wat vorig jaar begon met Jane Goodall, krijgt dit jaar een vervolg op het Festival: hoog bezoek aan de UFO: Professor Guy Standing (hoogleraar Economische Zekerheid Universiteit Londen en stichtend lid van Basic Income Earth Network) en Christian Felber (econoom) maken hun opwachting in Ufo voor een lezing en panel over ‘Het nieuwe precariaat’ en een nieuw model voor onze economie. An Hofman (anker Kanaal Z) is moderator van dienst.

G

uy Standing publiceerde in 2012 The Precariat. In dit baanbrekende boek waarschuwt hij voor de toenemende bestaansonzekerheid die steeds meer mensen wereldwijd treft. Het precariaat kenmerkt zich door korte banen, lage inkomens,

moeilijke relaties, weinig sociale zekerheid en/of het ontbreken van een politieke stem. Naast een dreiging van toenemende armoede (zoals bij de mini-jobs in Duitsland), is het precariaat bovendien vatbaar voor populisme en extremisme en vormt het zo ook een democratisch gevaar. Die precaire klasse breidde de laatste jaren uit en werd diverser, aldus Standing. In Japan schat hij de bevolkingsgroep op meer dan 20 miljoen. In Europa werd het precariaat een thema in de vroege 21ste eeuw: hoogopgeleide jongeren vonden geen baan of verrichtten onderbetaald werk. Zowel de verkiezing van Trump als de Brexit worden in verband gebracht met het Precariaat.

Christian Felber pleit voor een radicale transformatie van ons huidige economisch systeem. Hij vraagt aan bedrijven om hierin het voortouw te nemen. Felber bracht vorig jaar het boek Ware winst. Gemene Goed economie als wegwijzer uit. Hoe nemen we ons economisch systeem in handen zodat het een menselijk systeem wordt?

Dit panelgesprek zal plaatsvinden in het Engels.

HOE WARM WORD JIJ VAN PORNA? DONDERDAG 13/12 • 21:00 > 22:30 FOYER THEATERZAAL VOORUIT organisatie zij-kant Met seksuoloog Wim Slabbinck, seksuologe en pornamaakster Kaat Bollen, pornodeskundige en -performer Yvette Luhrs en moraalfilosofe Petra Van Brabandt. Inga Verhaert (voorzitter zij-kant) modereert.

D

riedubbele penetraties, facials, gagging, wurgseks of vrouwen op hun knieën. Er wordt verondersteld dat de populairste pornosites draaien op mannelijk genot. En dat alle mannen blijkbaar van kinky seks met de man in een dominante rol houden.

Toch is de industrie – met dank aan het internet en de smartphones - groter en diverser dan ooit, en zo ook het publiek. Volgens pornosite Pornhub staat België op een verdienstelijke negentiende plaats in de wereldranglijst van hun bezoekers. Opvallend: bijna een derde van deze Belgische genotszoekers zijn vrouwen.

Vrouwen kijken niet alleen porno, ze zijn ook meer en meer te vinden achter de schermen. Sommigen van deze filmmaaksters leggen zich toe op alternatieve vormen van porno, waarbij de vrouwelijke blik centraal staat. Zo bouwt de Zweedse regisseuse Erika Lust een imperium uit met ‘sekspositieve’ films waarin echte vrouwen echt plezier lijken te beleven aan seks, werd in Nederland het eerste porna-televisiekanaal gelanceerd, en leggen ook in eigen land pornokoningin Elise van Vlaanderen en seksuologe Kaat Bollen zich toe op feministische films.

9

Eindelijk krijgen pornokijkers dus een lesje in gendergelijkheid. Toch klinkt er ook kritiek op ‘femporn’. Want kan porno überhaupt emanciperend werken? En wat betekent vrouwvriendelijk eigenlijk? Gaat het dan over ‘lieve’ seks, over echte lijven of over goede arbeidsvoorwaarden voor de acteurs? En tot slot: is er wel een publiek voor deze (betalende) niche, of surfen vrouwen zelf liever naar de gratis filmpjes van Pornhub?

STIGMATISERING EN IDENTITEIT

10

Bruno De Wever (professor Geschiedenis UGent), Sinan Cankaya (cultureel antropoloog Vrije Universiteit Amsterdam), Jinnih Beels (voormalig diversiteitscommissaris bij de politie) en Anouk Torbeyns (auteur bij Charlie Magazine en Stampmedia). Simon Demeulemeester (journalist Knack) leidt het gesprek in goede banen.

D

iscriminatie en stigmatisering zijn een sluipend gif. Is het van alle tijden? Hoe ontstaat stigmatisering in een samenleving? Welke fenomenen dragen bij tot de discriminatie van bepaalde groepen? Is stigmatisering eigen aan homogene samenlevingen, en verandert het fenomeen in de huidige superdiverse samenleving in West-Europa? Neemt identiteitsdenken in Vlaanderen toe?

Hoe presteert België in vergelijking met andere Europese landen? Wat kunnen wij van onze buurlanden

© Fatinha Ramos

DONDERDAG 13/12 • 21:00 > 22:30 THEATERZAAL VOORUIT

leren? Hoe kunnen tot een gedragsverandering komen?

Mensen identificeren zich met hun job, hun plek in het gezin, hun hobby, hun relatiestatus, hun favoriete filmster, hun moedertaal, hun geloof, hun buurt, hun voetbalclub, hun seksuele voorkeur … En geen van die identiteiten hoeft een andere uit te sluiten. In die zin staat de enge mono-identiteit als angstvallig ideaalbeeld mijlenver van onze superdiverse realiteit.

Zuivere culturele identiteiten zijn bovendien een illusie. Een kwalijke illusie. Is het geen tijd voor een debat over burgerschap in plaats van over identiteit? Met respect voor iedereen en een open blik op een gedeeld

toekomstperspectief?

Wordt het geen tijd om mensen aan te spreken op hun talenten in plaats van op hun achtergrond of geloofsovertuiging? We moeten deze maatschappelijke uitdagingen samen aanpakken. Onderwijs, maar ook ons rijke verenigingsleven, ondernemingen en vele andere organisaties en initiatieven kunnen hierin een uitgesproken rol spelen. Noem ons dromers, maar er zijn tal van kostbare talenten die, wanneer ze gelijkwaardig erkend worden, een hefboom kunnen zijn om opgroeiende jongeren en volwassenen hun plek te laten vinden in de maatschappij zonder ze voortdurend in dezelfde hoek te duwen.

Vrijdag 14 dece m

ber

FEIT OF FICTIE: HET GLAZEN PLAFOND IN DE LETTEREN VRIJDAG 14/12 • 13:30 > 15:00 FOYER THEATERZAAL VOORUIT ism deBuren Met Corina Koolen (postdoc literatuurwetenschappen), Rachida Lamrabet (auteur), Roderik Six (auteur en literair journalist) en Annette Portegies (Uitgever bij Querido). Majorie Blomme (journalist Stampmedia) modereert.

H

oe doorbreken we het glazen plafond dat in de weg zit van vrouwelijke schrijvers op hun weg naar de literaire top?

De Nederlandse literatuurwetenschapper Corina Koolen concludeerde begin dit jaar in haar promotieonderzoek dat de opmars van vrouwen in de literatuur een fabeltje is. Het literaire werk van vrouwen wordt nog altijd minder literair gevonden dan dat van een man. En dat ligt volgens Koolen niet alleen aan mannen.

Ook vrouwen laten zich in hun beoordeling te veel beïnvloeden door stereotype-bevestigende elementen.

IEDEREEN MEE IN DE KLAS VRIJDAG 14/12 • 13:30 > 15:00 THEATERZAAL VOORUIT ism Vijftact (federatie van Autisme Centraal, centrum ZitStil, Doof Vlaanderen, Gezin en handicap en Sig) Met Dirk De Wachter (psychiaterpsychotherapeut en diensthoofd systeem- en gezinstherapie Universitair Psychiatrisch Centrum KUL), Lies Heirbaut (ouder), Inge Ranschaert (coördinator competentieontwikkeling Katholiek Onderwijs Vlaanderen, vrijwilliger GRIP), Geert Vanhove (professor Orthopedogie UGent) en Tine Gheysen (verantwoordelijke leerlingen met specifieke noden Vrij CLB Netwerk). Remy Amkreutz (journalist De Morgen) modereert.

E

lke dag plakken we, bewust of onbewust, een etiket op iemand.

Dat is niet zo onschuldig. We gaan daarbij altijd uit van ‘de andere’ en benadrukken bij voorbaat de verschillen. Maar labelen geeft ons ook houvast in een complexe wereld.

Met het M-decreet zoeken beleid en onderwijspraktijk een manier om dat hokjesdenken overboord te gooien: geen parallel onderwijstraject voor al die ‘anderen’, maar inclusief onderwijs. Maar in hoeverre lukt dat wanneer er niet genoeg tijd en personeel is voor individuele begeleiding om tegelijk elke ‘andere’ ‘anders’ te laten zijn?

TOERISME ALS MOTOR OF REM VAN DE LOKALE ECONOMIE? VRIJDAG 14/12 • 13:30 > 15:00 PUBLIEKSRUIMTE AMSAB Met Erwin Van de Wiele (directeurmanager Gentse dienst voor Toerisme), Jan Van der borg (professor Toerisme aan de KUL) en Greet Huybrechts (Sustainability Manager Joker Toerisme). Stavros Kelepouris (journalist Knack) modereert het gesprek.

W

anneer prachtige landen als Griekenland en Spanje er bovenop proberen te komen na de financiële crisis, kan toerisme een zegen zijn voor de lokale economie.

Toeristen verblijven er in kleine hotels, huren strandstoelen waarin ze nippen van zoete cocktails, gaan dineren in plaatselijke restaurantjes en kopen olijfolie langs de kant van de weg.

Maar het kan ook compleet uit de hand lopen. Denk maar aan hoe steden als Barcelona, Venetië en Dubrovnik kreunen onder het massatoerisme. Inwoners worden er uit de stad weggejaagd, lokale huurders vinden geen plek meer op de woningmarkt omdat verhuurders meer kunnen verdienen aan citytrippende Airbnb’ers, minder flitsende handelaars verliezen het pleit tegen hippe koffiebars … Om nog maar te zwijgen over de op slippers sloffende toeristen die elke dag opnieuw een andere stad of ander dorp overspoe-

11

len, poserend voor een selfie terwijl ze met hun voeten een historisch monument vertrappelen.

Veel toeristen zijn er bovendien op gebrand om het ‘echte leven’ te zien en ‘een unieke ervaring’ te beleven.

Maar die drang naar authenticiteit raakt ook meteen aan de kern van het probleem. Het echte leven zien kan niet wanneer elke toerist dat op hetzelfde moment wil. Over die dualiteit valt flink door te praten. Is duurzaam toerisme een illusie? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we zelf niet in de val trappen van het massatoerisme?

Wat kan je als vakantieganger doen om lokale bewoners en handelaars écht te steunen?

HOE GAAT HET MET ONZE LUCHT? VRIJDAG 14/12 • 13:30 > 15:00 TRIODOS BANK 12

Met o.a. Joris Vandenbroucke (Fractieleider sp.a in het Vlaams Parlement), Thomas Goorden (drijvende kracht achter stRaten-generaal), Valerie Del Re (directeur Greenpeace België)...

“L

uchtvervuiling kost ons gemiddeld negen maanden van ons leven”, kopte De Standaard vorig jaar. Gevolgd door: “Elk uur sterft in ons land minstens iemand aan de gevolgen van luchtverontreiniging.”

Yikes. 20.000 Vlamingen namen afgelopen lente deel aan Curieuzeneu-

zen, het grootste burgeronderzoek naar luchtkwaliteit ooit. Meetlocaties met zeer hoge concentraties kwamen ongemakkelijk bloot te liggen: veelal drukke tweevaksbanen, omgeven door lintbebouwing en gelegen aan kruispunten.

Luchtvervuiling is niet mals voor ons lichaam. Stikstofdioxide tast niet enkel onze luchtwegen aan, het lokt ook hart- en vaatziekten uit. Toxicoloog Ben Nemery van KULeuven geeft er voor de slechte verstaander nog wat voorbeelden bij: “Dicht bij een drukke baan wonen, geef meer kans op aderverkalking en longontstekingen. Ook problemen met astma, hooikoorts of allergie worden erger.

Een op de vijf longkankers worden veroorzaakt door luchtvervuiling.”

Is de situatie bij ons dan zo veel rampzaliger dan de rest van Europa?

Hans Bruyninckx, directeur van het Europese Milieuagentschap, windt er geen doekjes om. “Met uitzondering van de Italiaanse Povlakte en enkele streken in Oost-Europa leven wij in de meest vervuilde regio van Europa.”

Gent toonde met zijn circulatieplan dat steden het voortouw kunnen nemen wanneer regionale of nationale beleidsmakers het laten afweten. Is een doordacht circulatieplan ook voor andere steden de heilige graal? En waar ligt onze eigen verantwoordelijkheid? Is rekeningrijden de toekomst? Hoe sociaal zijn maatregelen om oude dieselwagens uit de stadskernen te weren? Gaan we allemaal een beetje dood aan fijn stof? Is schone lucht een recht zoals drinkbaar water of veilig voedsel?

SAMEN TEGEN EENZAAMHEID VRIJDAG 14/12 • 16:00 > 17:30 THEATERZAAL VOORUIT Met Johanna Spaey (auteur Kleine encyclopedie van de eenzaamheid en journalist), Leslie J Hodge (klinisch psycholoog en journalist), Eric Schoenmakers (doctor in de Sociologie en Sociale Gerontologie Fontys Hogeschool Eindhoven) en Kirsten Pauwels (directeur Centrum voor preventie van zelfdoding). Bieke Purnelle (directeur Rosa vzw) leidt het gesprek in goede banen.

E

enzaamheid is even slecht voor de gezondheid als 15 sigaretten per dag roken. Wie eenzaam is, heeft vijftig procent meer kans om jong te sterven dan mensen met een sterk sociaal netwerk. Dat het Verenigd Koninkrijk begin dit jaar een minister voor Loneliness aanstelde, is dus meer dan een symboolkwestie.

Nederland experimenteert met woonzorgcentra waar jonge studenten samenwonen met hulpbehoevende ouderen. De studenten betalen dan geen of weinig huishuur, maar doen in ruil vrijwilligerswerk: ze helpen tijdens de lunch met eten opscheppen, doen ritjes met de bewoners, maken hen wegwijs in de wonderlijke wereld van digitale apps en houden hen gezelschap.

Ook in België vinden sportverenigingen, scholen en bejaardentehuizen de

weg naar elkaar. In Merksem helpen de jonge spelertjes van voetbalclub City Pirates eten opdienen in het bejaardentehuis in hun buurt.

Niet alleen is het een mooie manier om vooroordelen te laten smelten en barrières op te heffen; voor anderen zorgen verhoogt onze kans op geluk met 44 %. Hoewel we bij eenzaamheid vaak aan oudjes denken, strookt dat beeld niet echt met de realiteit. Het pijnpunt ligt in België vooral bij jongeren.

Meer dan de helft van de twintigers voelt zich eenzaam. Is dat de invloed van sociale media? Of helpen die sociale media mensen net om makkelijker in contact te treden met anderen? Nog een cliché dat de vuilbak in mag: singles zijn niet per definitie eenzaam, net als mensen in een relatie dat evengoed wel kunnen zijn.

Kan eenzaamheid ook een positieve kracht zijn?

Legden we de voorbije jaren te sterk de focus op zelfontplooiing, waardoor we vergaten om als samenleving sterker te worden?

Mensen zijn sociale wezens.

Kunnen we als maatschappij eenzaamheid pas écht bestrijden als we ervoor zorgen dat mensen zich deel voelen van een groter geheel?

© Fatinha Ramos

13

VRIJDAG 14/12 • 16:00 > 17:30 FOYER THEATERZAAL VOORUIT Met Raf Njotea (copywriter en scenarioschrijver), Miriyam Aouragh(doctor in de Antropologie Universiteit van Amsterdam), Olivia Rutazibwa (doctor in de Politieke Wetenschappen Universiteit van Portsmouth) en Joachim Ben Yakoub (onderzoeker Universiteit van Gent en docent Sint Lucas School of Art Antwerpen). Ciska Hoet (directeur Rosa vzw) modereert.

14

“V

ierhonderd jaar kolonialisme, dat doe je niet ongestraft.”

Aan het woord is emeritus hoogleraar gender en etniciteit Gloria Wekker (die zich helaas moet verontschuldigen voor dit panelgesprek). In haar jongste boek Witte Onschuld – Paradoxen van Kolonialisme en

Ras beschrijft ze hoe de koloniale geschiedenis, houding en denken op verschillende manieren doorwerkt in onze samenleving anno 2018. Ze duidt onder andere hoe gemakkelijk West-Europeanen bijvoorbeeld nog altijd de rol op zich nemen als ontwikkelingswerker (vanuit een superieur denkkader). “Als individu krijg je nog steeds de houding mee die ons is overgeleverd uit de koloniale tijd, toen we moesten rechtvaardigen waarom we andere mensen aan ons onderwierpen en we ze dus zogenaamd vooruithielpen. (…)

De boodschap komt uit alle hoeken en gaten, via de televisie, in wat we lezen, direct en indirect, en die luidt: ik ben wit, dus ik ben superieur.”

Hoe kleurt wit zijn het denken?

“Gevoelens van superioriteit passen niet in ons zelfbeeld. Dat we genieten van witte privileges en gekleurde mensen oneerlijk behandelen, op hen

© Brian Elstak

DOOR EEN WITTE BRIL

neerkijken of beledigen evenmin”, aldus regisseur Sunny Bergman.

Gloria Wekker verklaart de ontzettende kwaadheid van witte mensen als volgt: “Ik denk dat ze diep in hun hart wel weten dat de witte onschuld niet bestaat. Wat op het spel staat, is dat gekoesterde, zelfflatterende zelfbeeld. Dát wordt bevraagd, in twijfel getrokken en dat roept woede op.”

De witte bril ìs niet neutraal. Onze wereldgeschiedenis is geschreven vanuit een Westers, wit - en mannelijk - perspectief. In het onderwijs wordt onze koloniale geschiedenis compleet onderbelicht. In het overgrote deel van de films, kinderboeken, prenten, literatuur … zijn slimme helden wit. Dan heeft dat niet alleen een invloed op hoe we zelf naar onze samenleving kijken, maar ook hoe onze kinderen naar hun wereld kijken.

“Het gros van de kinderboekenauteurs is wit en schrijft vermoedelijk vanuit de eigen belevingswereld.” zegt kinderboekenrecensent Bas Maliepaard. Dat ondervond ook schrijver en tekenaar Brian Elstak toen hij zijn kinderen wilde voorlezen. “Ik zag heel weinig voor kinderen met kleur. Toen dacht ik: dan geef ik ze zelf wel de hoofdrol.” Van zijn eerste boek Tori (‘Verhalen’ in het Surinaams) werden ondertussen 5000 exemplaren verkocht. “Eindelijk een kinderboek voor alle kinderen” gaf de uitgever fijntjes mee. De opvolger Trobi ligt vandaag in de rekken.

Ja, witte mensen kijken met een witte bril naar de werkelijkheid. Alleen komt het bij witte mensen blijkbaar hard aan dat anderen hen er luidop op wijzen dat die witte bril niet neutraal is.

ONTWIKKELINGSSAMENWERKING EN MACHTSRELATIES VRIJDAG 14/12 • 16:00 > 17:30 PUBLIEKSRUIMTE AMSAB Met Linda Polman (onderzoeksjournalist), Koen Vlassenroot (voorzitter vakgroep Conflict- en Ontwikkelingsstudies UGent), Annuschka Vandewalle (algemeen secretaris FOS-Socsol) en Bogdan Vanden Berghe (directeur 11.11.11). Gie Goris (hoofdredacteur MO*) modereert.

D

e onthullingen over seksueel misbruik door medewerkers van Oxfam veroorzaakten begin 2018 een aardverschuiving. Vooral toen bleek dat de top van de organisatie op de hoogte was van het misbruik maar ervoor koos om de hele zaak met de mantel der liefde toe te dekken, waren heel wat mensen (terecht) verontwaardigd. Maar het misbruik bleek zich niet tot Oxfam te beperken. Ook over medewerkers van het Amerikaanse Rode Kruis, Christian Aid en de VN kwamen schokkende getuigenissen naar boven drijven.

Is grensoverschrijdend gedrag een essentieel probleem in sectoren met ongelijke machtsverhoudingen?

Creëert machtsverschil in een relatie een gevoel van onaantastbaarheid bij de hulpverlener? Kan er ooit sprake zijn van wederzijdse toestemming bij ongelijke machtsrelaties? Zijn de eerste maatregelen (vertrouwenspersonen, psychologische ondersteuning voor mensen die in conflictsituaties werken, een hotline voor klokken-

luiders, verplichte vormingen over de valkuilen van het machtsverschil, begeleiding van slachtoffers …) acties die vooral het eigen blazoen oppoetsen of hebben ze op het terrein écht iets veranderd?

Caritas gaf aan dat het bij de aanwervingen gerichter screent en vooral vrouwen en mannen in een stabiele gezinssituatie wil aanwerven.

“Die mensen trekken voor een lange periode naar het terrein en verhuizen meestal met hun hele gezin. De band met de lokale bevolking is dus ook groter. Waarschijnlijk verkleinen die elementen het risico op machtsmisbruik.” Maar is dat dan geen discriminatie van mensen die geen gezin hebben?

DRINGEND: DEKOLONISATIE VRIJDAG 14/12 • 18:30 > 20:00 THEATERZAAL VOORUIT Met Olivia Rutazibwa (doctor in de Politieke Wetenschappen aan de Universiteit van Portsmouth), Landry Mawungu (directeur Minderhedenforum), Karin Amatmoekrim (auteur) en Guido Gryseels (directeur Museum voor Midden-Afrika). Koen Vidal (Chef Buitenland De Standaard) leidt het gesprek in goede banen.

“D

e dag dat we op school zullen meegeven wat er precies gebeurd is in Belgisch-Congo, geven we een deel van deze morele macht af”, zegt politicologe Olivia Rutazibwa. Zij wil een eerlijkere maatschappij en schuwt daarbij the elephant in the

room niet. Bijna zestig jaar geleden werd Congo onafhankelijk, na meer dan vijftig jaar Belgisch koloniaal schrikbewind. Maar ons denken wordt vaak nog gestuurd door de vroegere machtsverhoudingen. De roep om een ‘gedekoloniseerd’ België (en bij uitbreiding West-Europa) klinkt steeds luider.

Het Westen als dominante kracht, het is misschien in de feiten niet meer zo, maar in onze geesten wel. Sla er de geschiedenisboeken die in ons onderwijs gebruikt worden maar op na. De geschiedenis van het Afrikaanse continent voor de kolonisatie wordt volledig verzwegen. Ook de rol die Noord-Afrikaanse en Indiase soldaten speelden in de bevrijding van Europa na WOII wordt compleet genegeerd. Het zijn nochtans dit soort concrete verhalen die een tegengewicht kunnen bieden aan het hedendaagse discours van profiterende migranten.

De vele jaren dominant Westers denken hebben onmiskenbaar een invloed op de manier waarop we vandaag naar de wereld kijken. Zetten we in België stappen vooruit of trappelen we al decennia lang ter plaatse? Welk effect heeft dat koloniaal denken op hoe we vandaag omgaan met de superdiverse samenleving? Hoe kunnen nieuwe eindtermen in het onderwijs bijdragen aan de dekolonisatie van onze geesten? Als taal onze werkelijkheid schept, hoe scheppen we dan de juiste taal? Hebben we dringend nood aan een gedekoloniseerd vocabularium? Allochtoon, transmigrant, dekolonisatie: welke impact hebben deze woorden en welk effect hebben ze op hoe we ermee omgaan? Doen multinationals vandaag aan een economische vorm van kolonisatie?

15

HET GROTE PENSIOENDEBAT VRIJDAG 14/12 • 18:30 > 20:00 FOYER THEATERZAAL VOORUIT ism S-Plus Met o.a. Frank Vandenbroucke (professor Universiteit van Amsterdam), Meryame Kitir (Fractieleider sp.a Kamer van Volksvertegenwoordigers), Raf De Weerdt (Federaal Secretaris ABVV) en Matthias Somers (wetenschappelijk medewerker Denktank Minerva). Bart Brinckman (journalist De Standaard) leidt het gesprek in goede banen.

B 16

rengt de vergrijzing onze pensioenen echt in de problemen? Vrezen jongeren dat zij het zullen moeten stellen met een mager basispensioen? Is het pensioen met punten de nieuwe zekerheid? Of moeten we allemaal dringend een privé pensioenverzekering afsluiten?

Het zijn enkele vragen die aan bod komen tijdens het debat over de toekomst van onze pensioenen.

De panelleden geven hun analyse en visie.

MINDER TRALIES, MEER MENS? GEVANGENISSEN VAN DE TOEKOMST VRIJDAG 14/12 • 18:30 > 20:00 PUBLIEKSRUIMTE AMSAB Met Hans Claus (voorzitter vzw De Huizen), Tania Ramoudt (directeur Stichting voor morele bijstand aan gevangenen). Yasmina El Messaoudi (journalist Charlie Magazine en Radio 2) modereert.

“H

et is nog niet zo heel lang geleden dat veroordeelden lijfstraffen kregen. Er komt een moment waarop we met dezelfde verbazing naar gevangenissen zullen kijken”, zei gevangenisdirecteur en bezieler van vzw De Huizen Hans Claus onlangs in Humo. Onze gevangenissen zijn hopeloos verouderd en overbevolkt.

Is dat een ideale omgeving om tot inkeer te komen? Of moeten we op zoek naar een detentiesysteem met woonunits in de samenleving in plaats van erbuiten?

Of we het nu willen of niet, ook mensen die misdrijven plegen, maken deel uit van onze maatschappij. Dat blijven ze ook doen na hun gevangenisstraf. Iedereen wil dat ex-gedetineerden een leven uitbouwen waarin ze geen schade meer berokkenen aan anderen. Dat betekent dat we moeten nadenken over de re-integratie na detentie. Hoe kunnen we tot een ethisch verantwoorde en maatschappelijk geslaagde strafuitvoering komen? Zijn verschillende kleine detentiehuizen

in buurtgemeenschappen een alternatief voor de grote mastodonten waar gevangenen op een eigen eiland in afzondering leven? Ex-gedetineerden die een plek in de samenleving hebben en over een sociaal vangnet beschikken, recidiveren minder. Wat vinden beleidsmakers, advocaten en bewaarders daarvan? En wat is het kostenplaatje van die kleine leefgroepen in verschillende detentiehuizen?

In Noorwegen werd een repressief gevangeniswezen vervangen door een humane behandeling van misdadigers met zicht op een betere re-integratie. En de cijfers lijken hen gelijk te geven. Slechts twintig procent van de Noorse gedetineerden belandt binnen de twee jaar opnieuw in de cel. In Groot-Brittannië en de VS is dat meer dan de helft. Voer genoeg om over na te denken én over te praten tijdens dit panelgesprek.

RADICALISERING OP RECHTS VRIJDAG 14/12 • 21:00 > 22:30 THEATERZAAL VOORUIT Met Els Keytsman (directeur UNIA), John Crombez (voorzitter sp.a), Christophe Busch (directeur Kazerne Dossin)en Samira Bendadi (journalist MO*). Bart Brinckman (journalist De Standaard) modereert.

O

nze collectieve verontwaardiging na de onthullende Pano-reportage over de rechtse radicalisering was misschien wat naïef. Schild & Vrienden haalt inspiratie bij internationale alt-right bewegingen die al enkele jaren in opmars zijn. Radicaal

rechts 2.0. Geen kaalgeschoren kop en bomberjack, wel nette jasjes.

Zonder georkestreerde massabijeenkomsten maar met minstens even georganiseerde trollenlegers op sociale media.

Het seksistische, racistische en nazistische gedachtegoed van Schild & Vrienden is geen marginaal gegeven.

Allesbehalve. Dat de extremistische jongerengroep zich op afgesloten fora inlaat met ranzige memes is één ding. Dat honderdduizenden mensen hun woede delen een heel ander. De aantrekkingskracht van het groepsgevoel en het oerconservatieve verhaal, trekt heel wat mensen aan.

Vooral voor wie zich misbegrepen voelt en bang is van onze steeds sneller evoluerende samenleving, biedt conservatief rechts een houvast.

Hoe kunnen we als samenleving de voedingsbodem voor dat extreemrechtse gedachtegoed wegnemen?

Hoe kunnen we antwoorden bieden op de onzekerheid die mensen voelen in een geglobaliseerde wereld waarin ze bang zijn om hun welvaart te verliezen? Hoe halen we de mobilisatiekracht van die extreme bewegingen onderuit?

Hoe moeten we de leiders van deze organisaties aanpakken zonder ze in een martelaarsrol te duwen?

Welke verantwoordelijkheid dragen beleidsmakers? Welke rol kunnen jeugdwerk, onderwijs, media, sportverenigingen, welzijnswerk, cultuurverenigingen en andere organisaties spelen? Hoe kunnen we van onze jongeren kritische burgers maken? Hoe gaan we de dialoog aan met deze groeperingen zonder hen extra aandacht te bezorgen?

DIGITALISERING IN DE ZORG: IEDEREEN AAN DE FITBIT? VRIJDAG 14/12 • 21:00 > 22:30 FOYER THEATERZAAL VOORUIT ism Socialistische Mutualiteiten Met Veerle De Gryse (projectcoördinator zorgcentrale Z-plus), Marc Noppen (CEO UZ Brussel), Annaïk Van Branteghem (Emma.Health), Francis Colaris (Executive Director P&V Verzekeringen) en Pascal Verdonck (professor Medische Technologie UGent). Stavros Kelepouris (journalist Knack) is de moderator van dienst.

D

e digitalisering en de opkomst van technologie in de zorg is een belangrijke discussie van de toekomst. Iedereen ziet de kansen, maar ook de vraagtekens. Zorgverleners vragen zich af of technologie hun overbodig zal maken. Zal het hun jobs uithollen of net nieuwe vormen van dienstverlening creëren? Kan zorg op afstand een aanvulling zijn op de bestaande zorg? Hoe ver staan we in België met de ontwikkeling van al die innovatieve platformen?

Voor de gebruiker lijkt de digitalisering een oplossing te bieden om de controle over de gezondheid meer in eigen handen te nemen. Maar doen wearables echt wat ze zeggen? Welke preventieve kracht kunnen apps hebben? Zijn al die digitale snufjes te vertrouwen? Zal technologie ons sterker maken of net ongeruster?

Welke grenzen/vooroordelen moeten we overstijgen of doorbreken? Welke

nieuwe rollen ontwikkelen zich in de zorgwereld? Wat met de vermarkting van de zorg? Hoe kan de overheid een rol spelen in het vergoeden en ondersteunen van nieuwe en innovatieve diensten?

Het is interessant om te onderzoeken hoe data kunnen helpen om meer inzicht te krijgen in ziektebeelden, behandelingen en preventieve gedragsaanpassingen. Tegelijk moeten we ervoor zorgen dat onze gezondheidsinformatie niet zomaar te grabbel wordt gegooid of wordt verkocht aan de meestbiedende. De uitdagingen zijn groot, de evoluties in de markt snel en talrijk. Zorgtechnologie biedt veel mogelijkheden, maar we moeten waken over de toegankelijkheid, kwaliteit, betaalbaarheid en betrouwbaarheid. Zorg op afstand kan ervoor zorgen dat mensen langer en gezonder thuis kunnen blijven wonen en de druk op thuisverpleegkundigen vermindert.

17

ag Zaterd mber 15 dece

WERKT ONZE DRANG NAAR PERFECTIE VERSTIKKEND? ZATERDAG 15/12 • 13:30 > 15:00 THEATERZAAL VOORUIT Met Elke Van Hoof (professor Klinische Psychologie VUB), Elsbeth Teeling (auteur), Renata Salecl (professor Filosofie Universiteit van Ljubljana), Eva Daeleman (lifecoach, auteur) en Sven Kerremans (perfectionismecoach).

Sarah Vandoorne (freelance journaliste MO*) modereert.

18

V

olgens de Sloveense filosofe Renata Salecl zijn we in onze neoliberale samenleving geobsedeerd door zelfverwezenlijking. Een job moet meer zijn dan een baantje, een hobby meer dan een tijdverdrijf, een foto meer dan een spontane momentopname. Voortdurend moet je jezelf ontplooien. Onze obsessie met die perfecte versie van onszelf, is vooral gericht op het beeld dat anderen van ons hebben. Het gevaar dreigt dat we door die navelstaarderij het grotere maatschappelijke plaatje uit het oog verliezen.

Ook Eva Daeleman heeft het in haar jongste boek over de invloed van dat window to the world op onze perfectiedrang. ”Je kan alles zien, waardoor je je heel vaak gaat vergelijken met anderen. En meestal vergelijken we in ons eigen nadeel. Dat zorgt ervoor dat we heel onzeker worden. We zijn zo gewend aan perfecte plaatjes op Instagram, dat alles wat niet perfect is meteen lelijk of fout lijkt. Maar we wéten dat wat op sociale media staat maar een klein deel van de waarheid

is, vaak nog met een mooie filter erover. Het is niet eerlijk om jezelf daarmee te gaan vergelijken.”

Kunnen zelfverwezenlijking en een sociale maatschappij hand in hand gaan? Bouwen we niet aan een mooiere samenleving als we allemaal een mooiere versie van onszelf proberen te zijn? Is onze drang naar perfectie wel zo eigen aan deze tijd als we denken? Waren onze voorouders totaal niet bezig met zelfverwezenlijking? Moeten we allemaal aan de mindfulness en naar de yogales? Of moeten we ambitieuzere antwoorden verzinnen en onze maatschappij, consumptiepatroon en communicatie compleet omgooien? Welke invloed heeft stress op ons lijf en onze mentale gezondheid? Moeten we (opnieuw) leren een beetje meer ontevreden te zijn?

JEUGDZORG: VERDRIET VAN BELGIE ZATERDAG 15/12 • 13:30 > 15:00 FOYER THEATERZAAL VOORUIT Met Luc Deneffe (directeur De Wissel), Saskia Van Nieuwenhove (journaliste) en Sabrine Ingabire (columnist bij MO* en Charlie Magazine). Jonas Muylaert (adjunct-hoofdredacteur VTM-nieuws) modereert.

J

ongeren die een nacht in de cel moeten doorbrengen omdat er geen bed voor hen is in de jeugdzorg; het is bittere realiteit. In 2014 maakte

de Vlaamse jeugdhulp een grote hervorming door. Maar alle mooie ambities ten spijt (een integrale en sectoroverschrijdende aanpak waarbij iedereen de nodige hulp moest krijgen), blijft plaatsgebrek het grote knelpunt. Of, kort door de bocht: te weinig centen.

De doelstellingen klonken hulpverleners nochtans als muziek in de oren.

Maar de kloof met de werkelijkheid gaapt. De roep om bijsturing klinkt dan ook luid. Mogen we vier jaar na datum nog spreken over groeipijnen van een pril decreet? Bieden mobiele crisisteams een oplossing voor de ellenlange wachtlijsten? Of schiet deze thuishulp zijn doel volledig voorbij? Beleidsmakers hebben de mond vol van vermaatschappelijking van de zorg, maar is dat niet gewoon een eufemisme voor een terugtrekkende overheid? Luistert Vandeurzen niet genoeg naar het werkveld, of hapert het nieuwe decreet net omdat hulpverleners niet volledig mee zijn?

Jongeren die in een instelling verblijven en problematisch gedrag vertonen, worden vaak afgezonderd.

Maar voor gehavende kinderen en kwetsbare zielen doet die isolatie (of erger nog: stopzetting van de therapie en/of een gedwongen verhuis naar een gesloten strafinstelling) meer kwaad dan goed. Sommige hulpverleners zien het zelf met lede ogen aan. Ze gaan gebukt onder stress en een verpletterende tijdsdruk, omdat de sector kampt met een gigantisch personeelstekort. Voor hun harde werk strijken ze bovendien ook niet echt een motiverend loon op. Wanneer gaan we als samenleving luid en duidelijk zeggen dat we hier bewust meer geld willen aan besteden?

MAN ZIJN IN TIJDEN NA #METOO

ZIJN ER GRENZEN AAN HUMOR?

ZATERDAG 15/12 • 13:30 > 15:00 DANSSTUDIO VOORUIT ism deBuren

ZATERDAG 15/12 • 16:00 > 17:30 THEATERZAAL VOORUIT

Met Jozefien Daelemans (hoofdredacteur Charlie Magazine) Katrien Van der Heyden (genderexpert en auteur van Is bont en blauw een mannenkleur?

Man-zijn in tijden van grensoverschrijdend gedrag), Koen Dedoncker (De Beweging tegen geweld – vzw Zijn en Men Engage Vlaanderen) en Rashif El Kaoui (theatermaker - De Man Is Lam).

D

e #MeToo-beweging maakte seksueel overschrijdend gedrag en machtsmisbruik bespreekbaar.

Tegelijkertijd zorgde het ook voor veel vragen en onrust. Vooral bij mannen dan.

Hoe vangen we dit onbehagen op en hoe zetten we online activisme om in een daadwerkelijke en breed gedragen gedragsverandering? We praten met sprekers uit de academische, socioculturele en kunstensector over man-zijn in tijden van grensoverschrijdend gedrag. Hoe doorbreken we genderstereotyperingen en hoe voeden we onze jongens op?

Met Mark Boukes (universitair docent Communicatiewetenschap Universiteit van Amsterdam), Lectrr (cartoonist, columnist en striptekenaar) Stijn Van der Stockt (TV-maker en medewerker De Raaskalderij) en Soe Nsuki (stand up comedian). Jozefien Daelemans (hoofdredacteur Charlie Magazine) modereert het debat.

E

en grap helpt relativeren, ongenoegen ventileren, conflicten ontmijnen, denkbeelden aankaarten en vastgeroeste patronen blootleggen ... Het helpt ons als individu en als samenleving om te gaan met moeilijke situaties. Maar humor is niet zaligmakend. Waar eindigt de grap en waar begint de belediging?

Mag je alles zeggen onder het mom van humor? Wie een grap maakt of ermee lacht, draagt een zekere morele verantwoordelijkheid.

Humor is van alle tijden, maar kritiek op humor is dat dus ook. Enkele jaren geleden zette comedian Theo Maassen Nederland in rep en roer toen hij grapte hoe vreemd hij het vond dat

de xenofobe partij van Wilders zo goed had gescoord in Volendam.

“De polderstad is immers honderd procent blank”, zei hij. “De enige anders gekleurden zijn de slachtoffers van die cafébrand.” Met ‘die cafébrand’ bedoelde hij de brand waarin op oudejaarsnacht 20002001 veertien jongeren omkwamen en tweehonderdveertig ernstig verbrand raakten. Heel wat Nederlanders vonden de mop walgelijk en onaanvaardbaar.

Sinds mensenheugenis lachen we met iemand die uitglijdt over een bananenschil. Slapstick is de scenische voortzetting van de hilarische val. Maar een cafébrand met doden en voor het leven getekende mensen is geen bananenschil. Je maakt toch ook geen grappen over mensen die op 9/11 omkwamen. Of wel? Is bepaald leed te zwaar om mee te spotten? Of is context alles?

Verschuiven de grenzen wanneer iets verder in het verleden ligt? Is humor vandaag grover dan ooit tevoren?

Wordt beledigen vandaag beschouwd als het summum van eerlijke communicatie en schelden als het toppunt van opkomen voor jezelf?

Kunnen we wettelijk grenzen stellen aan humor? Wanneer komt het recht op meningsuiting in het gedrang? En bestaat er ook zoiets als het recht op beledigen?

19

ITALIE: EEN LAND IN SPREIDSTAND? ZATERDAG 15/12 • 16:00 > 17:30 FOYER THEATERZAAL VOORUIT Met Hedwig Zeedijk (journalist en auteur), Joost Houtman (copy- en ghostwriter, scenarist, podmaster en auteur), Mara Santi (professor Italiaanse literatuur UGent) en Ine Roox (journalist De Standaard en auteur).

Lode Delputte (journalist De Morgen) modereert het gesprek.

E

20

lk jaar organiseren we met het Festival een panelgesprek over een specifiek land of regio. Dit jaar willen we focussen op Italië. Niet alleen omdat het land centraal staat, wanneer je iets zinnigs wil zeggen over migratie in Europa. Maar ook omdat de verkiezingen van afgelopen lente een bijzonder boeiende - en misschien ook wel pijnlijke tweedeling in de samenleving blootlegden. De traditionele partijen moesten de duimen leggen voor de twee populistische uitdagers die sindsdien een regering vormden: de Vijfsterrenbeweging en de radicaal-rechtse Lega.

Waarom zijn populistische leiders met autocratische trekken zo populair bij het Italiaanse kiespubliek? Hoe valt het politieke stemgedrag en de harde politieke taal over migranten te rijmen met de vele burgers in Sicilië, Zuid-Italië, Lampedusa ... die vluchtelingen opvangen? Is migratie de grootste uitdaging van het huidige Italië? Of toch maar toerisme? Want sommige steden kreunen onder de toeristenstromen, maar toerisme

heeft andere regio’s ook een nieuwe boost gegeven. Ligt de toekomst in duurzaam toerisme, waarbij dagjesmensen liever worden geweerd, maar toeristen bewuster worden gemaakt van de geschiedenis en kwetsbare natuur van berggebieden, kustdorpjes, cultureel erfgoed ... ?

En how about emigratie? Het politieke discours lijkt nu vooral te focussen op de enorme uitdagingen die immigratie met zich meebrengt, maar elk jaar verruilen 100.000 (!) jonge Italianen hun thuisland voor een ander land. Heeft Italië haar jongeren niets meer te bieden? Is de bureaucratische molen zo verstikkend en traag dat elke ondernemingszin gefnuikt wordt? Verklaart dat deels de populariteit van de vijfsterrenbeweging, die resoluut wou breken met het oude politieke bestel?

Of heeft die populariteit toch meer te maken met de hoge werkloosheidsgraad en de knagende armoede, en het gevoel dat ze niet serieus worden genomen door Europa?

De Lega en de Vijfsterrenbeweging beloofden aanzienlijke verlaging van de belastingen, het terugdraaien van de verhoging van de pensioenleeftijd, een expansief begrotingsbeleid en de invoering van een basisinkomen.

Maar Europa staat hier niet voor te juichen, want de overheidsschuld is al hoog. Moet Italië een Grieks scenario vrezen? Of is het vooral de rest van de Europese Unie die het Italiaanse begrotingstekort een tragedie zou vinden?

Hoe groot is de invloed van de maffia nog in het politieke toneel, justitie, entertainment, handel, migratie ... ? Of wegenbouw? Wat vertelt de ingestorte brug in Genua over het hedendaagse Italië?

VERGETEN OORLOGEN ZATERDAG 15/12 • 16:00 > 17:30 PUBLIEKSRUIMTE AMSAB ism MO* Met Tine Danckaers (auteur bij MO*), Nahid Shaikh (eindredacteur en documentairemaker CANVAS), Brecht Castel (onderzoeksjournalist) en Meinie Nicolai (directeur Artsen Zonder Grenzen). Gie Goris (hoofdredacteur MO*) modereert.

W

aarom verzamelt consortium 1212 meer dan 50 miljoen euro in voor de slachtoffers van de tsunami in Zuidoost-Azië en haalt ze amper een fractie van dat bedrag op om de slachtoffers van de honger in Oost-Afrika te helpen? Hoe vaak - of liever: hoe weinig - hoorde je Martine Tanghe het voorbije jaar in het zevenuurjournaal uitleg geven over conflicten in Uganda, Tsetsjenië, Mali, Jemen, Nigeria, Kashmir, Myanmar …?

Waarom horen we amper iets over de miljoenen mensen die de voorbije jaren in Congo omgekomen zijn door oorlogsgeweld of de gevolgen daarvan? Wie heeft er belang bij dat sommige uithoeken van de wereld genegeerd worden en andere in het licht staan? Waarom is terrorisme zo veel aantrekkelijker voor media om over te berichten, dan geweld ten gevolge van corruptie en slecht beleid? Waarom zijn sommige oorlogen mediageniek en andere conflicten niet?

© Fatinha Ramos

ONDERWIJS EN ONGELIJKHEID ZATERDAG 15/12 • 18:30 > 20:00 THEATERZAAL VOORUIT Met Marianne Zwagerman (auteur en columnist), Caroline Gennez (Vlaams Parlementslid), Najib Chakouh (voormalig spijbelambtenaar Stad Antwerpen, nu diversiteitsadviseur bij Politie Mechelen) en Joris Janssens (voorzitter Vlaamse Scholieren Koepel). Ine Renson (journalist De Standaard) modereert.

“S

top met mensen laagopgeleid te noemen. Ze zijn praktisch opgeleid en dat is niet slechter dan theoretisch”, sprak Marianne Zwagerman in een interview toen iemand uit het publiek een opmerking maakte over laaggeschoold personeel. Meer nog dan een pleidooi om te praten over praktijkgericht onderwijs en

21 theoretisch onderwijs, was het een oproep om op een andere manier te kijken naar onze samenleving en naar al wie daarin zijn talent wil ontplooien of zijn plek wil vinden. Elk mens bloeit open wanneer iemand in hem of haar gelooft. Wordt het niet tijd om elk talent als gelijkwaardig te erkennen?

Iedereen kan toch iets en niemand kan alles?

Wanneer dertigers en veertigers vertellen over de compleet foute oriëntering toen ze jong waren, doet dat tenen krullen. Hoe ze als ‘moeilijk’, ‘lui’ en ‘dom’ werden weggezet en een ticketje enkele reis BSO kregen.

Maar is het anno 2018 zoveel beter?

Uit onderzoek blijkt dat kinderen met

een moeilijke sociaaleconomische thuissituatie vaker angstig of gestresseerd zijn, gepest worden en thuis geen stille ruimte vinden om te studeren. Het spreekt voor zich dat deze factoren de zelfontplooiing tegen gaan. Leerkrachten en brugfiguren hebben sterke voelsprieten nodig om deze signalen op te vangen. En tijd om deze kinderen op te volgen.

Een veelgehoorde verzuchting bij leerkrachten is dat ze verdrinken in het papierwerk en daardoor steeds minder tijd hebben voor de kern van hun job. Hoe kunnen we hen beter ondersteunen? Enkele scholen doen aan co-teaching om de aandacht beter te verdelen. Steeds meer

Vlaamse jongeren verlaten de school zonder diploma. Helpt die individuele coaching het grote aantal vroegtijdige schoolverlaters een halt toe te roepen? Hoe kunnen we van ons onderwijs de krachtigste motor tegen ongelijkheid maken?

HOE GEZOND IS ONZE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG? ZATERDAG 15/12 • 18:30 > 20:00 FOYER THEATERZAAL VOORUIT

22

Met Inge Vervotte (afgevaardigd bestuurder Emmaüs), Rik Thys (medewerker studiedienst Socialistische Mutualiteiten), Lore Vonck (coördinator-voorzitter van de werkgroep Verder) en Elke Plovie (Lector UCL, coördinator Civitaz). Moderator van dienst is Sara Vandekerckhove (journalist De Morgen).

V

ele studies, mediaberichten, beleidsdocumenten, actieplannen, … vragen om meer aandacht voor onze geestelijke gezondheid én gezondheidszorg.

Hiervoor zijn er vele signalen: de impact van psychische aandoeningen op onze gezondheid neemt alsmaar toe, de vergrijzing zorgt voor een toename van chronische zieken met nieuwe vragen rond kwaliteitsvol leven, vele patiënten krijgen nog steeds té veel of té weinig passende zorg, er is nog steeds een stigmatisering van personen met psychische zorgnoden, er is meer en meer arbeidsongeschiktheid omwille van psychische stoornissen, fout lopende

crisisopvang of ongepaste zorg, financiële hindernissen zoals betaalbaar wonen vormen een hinderpaal voor de ‘vermaatschappelijking van de geestelijke zorg’, …

De analyses zijn er, de vaststellingen ook, maar hoe staat het met het beleid en de reële werking van de zorgverstrekkers en voorzieningen?

Hoe kijkt de sector naar de beleidsresultaten? Hoe zit het met de staatshervorming? En wat met de vermaatschappelijking als visie.

Is het meer dan een slogan?

#THEYTOO ZATERDAG 15/12 • 18:30 > 20:00 PUBLIEKSRUIMTE AMSAB ism Sensoa Met Steven de Weirdt (medewerker Aditi vzw), Tina Goethals (onderzoeker UGent), Els Messelis (gerontologe en auteur), Nik Meeusen (Groen Antwerpen) en Ines Keygnaert (UGent - behaalde haar PhD in Geneeskunde over seksueel geweld en gezondheid van vluchtelingen, asielzoekers en mensen zonder wettig verblijf). Erika Frans en Julia Day werken bij Sensoa rond de preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Zij zullen het panelgesprek mee begeleiden.

Emilie Plouvier (Charlie Magazine) modereert.

#M

eToo heeft slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag een gezicht en een stem gegeven. Je buurvrouw, je vriendin, je collega… Mensen die het meemaken zijn geen vreemden meer die ver van ons afstaan. De omvang van het probleem werd de laatste maanden

heel concreet en zichtbaar, of zo lijkt het toch.

Homo- en biseksuele mannen maken 5 keer zo veel kans om slachtoffer te worden van seksueel grensoverschrijdend gedrag dan heteromannen.

Ook lesbische en biseksuele vrouwen lopen een hoger risico. Ongeveer één op de vijf transvrouwen heeft seksueel geweld meegemaakt. Dat geldt ook voor één op de drie transmannen. 61% van de vrouwen en 23% van de mannen met een verstandelijke beperking maakte seksueel grensoverschrijdend gedrag mee. 39% van asielzoekers werd slachtoffer van seksueel geweld, en dat na aankomst in België of Nederland.

Bovenstaande groepen komen in onderzoek naar boven als zeer kwetsbaar voor het meemaken van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Maar net hen hebben we weinig gehoord in het maatschappelijke debat rond #metoo. Ook jongens en mannen worden niet vaak belicht als slachtoffer. Hoe komt het dat sommige stemmen minder gehoord worden?

Met dit panelgesprek willen we deze stemmen een luidspreker geven en samen op zoek gaan naar hoe het komt dat bepaalde groepen onder de radar zijn gebleven. Heeft het te maken met mondigheid, taal, zichtbaarheid? Of spelen hier andere dynamieken een rol? Hebben genderstereotype opvattingen invloed op dit debat, of omgekeerd, stimuleert het #metoo debat juist deze stereotiepe manieren van kijken?

We verkennen deze vragen aan de hand van een panelgesprek en nodigen jullie van harte uit om mee te stappen in de zoektocht naar antwoorden.

Last minute: extra debatten HANS ACHTERHUIS OVER GELIJKHEID, VRIJHEID EN VERSCHIL VRIJDAG 14/12 • 19:00 > 20:30 UFO UNIVERSITEITSFORUM

H

ans Achterhuis (1942) is emeritus hoogleraar Wijsbegeerte aan de Universiteit Twente. Hij is bekend als publieke intellectueel die zich regelmatig mengt in maatschappelijke discussies. De nadruk in zijn werk ligt op de sociale filosofie, waarbij hij zich heeft gericht op thema’s als ontwikkelingshulp, welzijnswerk, schaarste en technologie.

Hans Achterhuis was de eerste Nederlandse Denker des Vaderlands en dat was niet voor niets. Steeds koppelde hij zijn werk aan actuele problemen en schreef daarover op een bijna literaire wijze. Zijn hoofdthema is de utopie en dan vooral de desastreuze gevolgen van strikte toekomstverwachtingen.

Op het Festival van de Gelijkheid geeft Hans Achterhuis zijn visie op gelijkheid vrijheid en verschil.

Daarna gaat hij in gesprek met Wim Vermeersch (hoofdredacteur Samenleving&Politiek) en met het publiek.

HEBBEN WE NOG NOOD AAN EEN BELGISCH LEGER? ZATERDAG 15/12 • 13:30 > 15:00 PUBLIEKSRUIMTE AMSAB Met Jan Cornillie (fractiesecretaris sp.a Vlaams Parlement), Lene Jacobs (campagnemedewerker Vredesactie), Sven Biscop (professor aan de UGent) en Philippe Boucke (Adjunct-Stafchef strategie bij het Belgisch Leger).

O

ndanks de besparingswoede van de regering besteden we in België nog altijd 2,7 miljard euro

per jaar aan het leger, omdat we een geloofwaardige NAVO-partner willen zijn. Nieuwe investeringen zijn er vooral op gericht om de F16-vliegtuigen te vervangen. Defensie heeft zijn oog laten vallen op 40 nieuwe F35’s, met een prijskaartje van 150 miljoen euro per stuk. Een slordige 6 miljard euro in totaal. Is zo’n bedrag uitgeven in crisistijden te rechtvaardigen? Is het een antwoord op de beveiligingsrisico’s die we lopen?

Sinds het einde van de Koude Oorlog heeft ons leger zich hervormd tot een flexibel interven- tieleger.

Het argument voor die militaire interventies is dat we op die manier onze democratische en humanitaire waarden uitdragen en de stabiliteit in de wereld helpen garanderen. De hamvraag die zelden aan bod komt is of het leger het beste instrument is om humanitaire doelstellingen te vervullen en stabiliteit of veiligheid te garanderen. Om het wat provocatief te stellen: kan een klein land als Belgie, met haar beperkte middelen, zich niet beter specialiseren in de ‘marktniche’ van niet-militaire veiligheid, zoals humanitaire hulpverlening, ontwikkelingssamenwerking, conflictresolutie en heropbouw?

Draagt de Belgische krijgsmacht bij aan onze veiligheid? Welke rol speelt ze het in het creëren van stabiliteit en vrede? Wat zou de rol (en dus de uitrusting) van het Belgische leger kunnen zijn de komende decennia?

Heeft het Belgische leger wel degelijk een rol te spelen in een NAVO-verband? En hoe zit dat nu eigenlijk met die Europese krijgsmacht?

23

In de prachtige Balzaal van Vooruit nodigen we drie dagen lang verrassende duo’s uit. Mensen voor wie we een boon hebben, omdat ze elk op hun manier een strijd voor gelijkheid en verbondenheid voeren. Gedreven mensen die inspireren en begeesteren. Mensen die onbewust een hartstocht, een engagement, soms littekens, een verleden, een toekomst ... delen, maar elkaar vaak (nog) niet goed kennen. Wij laten ze graag kennismaken met elkaar. En met jou.

Al die mooie mensen willen we graag aan zachte professionele handen toevertrouwen. Daarom zijn we maar wat blij met onze bijzondere gastheer en gastvrouwen. Fien Sabbe (op donderdag), Martin Heylen (op vrijdag) en Francesca Vanthielen (op zaterdag) ontvangen elk in hun huiskamer-voor-één-dag vijf mooie duo’s. Guinevere Claeys is gastvrouw tijdens het gesprek met Dave Eggers en Rafeef Ziadah op vrijdagavond. .

24 Op vrijdagmiddag organiseren we een Festivalbabbel uitzonderlijk in de Dansstudio van Vooruit. Rik Van Puymbroeck ontvangt daar Ilja Leonard Pfeijffer en Mashid Mohadjerin (zie pag.37).

Ruth Beeckmans + Flip Kowlier

T S FE

B B BA

DONDERDAG 13/12 • 13:30 > 14:30 • BALZAAL De naar zingeving zoekende Lise in het theaterstuk Hechten, Ingrid Porrez in Safety First, Rosies mama in Rosie & Moussa, haar talloze verschijningen in Wat Als? ... Onze handen tellen te weinig vingers om de rollen op te sommen waarmee Ruth Beeckmans onze harten veroverde. Het is een verademing hoe ze de schotten tussen ‘maatschappelijk relevant theater’ en populaire rollen naar de vuilbak verwijst. Maar laat je niet misleiden door haar ogenschijnlijk complexloze je

m’en-foutisme en ongedwongenheid.

Wat ze doet, wil ze zo goed mogelijk doen. Als ouder, als vriendin, als actrice. Daarnaast durft Ruth zich ook uitspreken over samenleven in de stad, over hoe meer menselijkheid in de omgang met vluchtelingen welkom zou zijn en over de angst die ze voelt om een kind groot te brengen in een samenleving waar mensen soms zo hard zijn voor elkaar … Om maar te zeggen, wij hebben een boon voor Ruth Beeckmans.

Naast Ruth neemt Flip Kowlier plaats op de sofa. Op een even aanstekelijke en overtuigende manier gooit hij de schotten tussen ‘broeierige funk’, ‘stoere hiphop’ en ’breekbare singersong’ genadeloos omver. Of hij nu een ode brengt aan het helende ritme van de zee bij de Ertebrekers, voor een spitant spervuur zorgt op de beats van ’t Hof van Commerce of in zijn eentje de ideale soundtrack over-mie-te-geroaken-luddevudde prevelt … elke keer pakt hij ons helemaal in met zijn poëzie

L A TIV

S L BE

in handig meeneemformaat. De felle Kowlier die een uitgelaten Werchterpubliek schijnbaar moeiteloos inpalmt, lijkt soms mijlenver te staan van de schuchtere Filip die eerlijk vertelt over dat bistje un zn uofd. Maar het is net die dualiteit die wij zo mooi vinden. Hoe hij die pose van ’t Hof naast het podium van zich afschudt en over zijn angsten en hervonden rust durft praten.

En hoe hij dé meezinghit over vriendschap schreef. Een man naar ons hart.

Een Festivalbabbel over zonder totetrekkerie in het leven staan, over de liefde voor het spelen, over gul en vol overgave of schuchter en ingetogen lachen, over hoe mooie dingen alleen maar kunnen ontstaan als je langs angsten heen durft te kijken en toenadering zoekt, over hoe dingen stuk (kunnen) gaan, over de oerkracht van liefde en vriendschap.

Murat Işik + Christina Vandekerckhove DONDERDAG 13/12 • 15:00 > 16:00 • BALZAAL De Nederlandse schrijver Murat Işik verbaasde vorige lente vriend en vijand toen hij de Libris Literatuur Prijs én de Boekhandelsprijs won met zijn tweede roman Wees onzichtbaar. Zelf omschreef hij het winnen van de Libris als ‘het winnen van de Champions League van de Nederlandstalige literatuur’. Wie Wees Onzichtbaar las, kan niet anders dan onder de indruk zijn van Murats razende vertelkracht. Het boek is méér dan het verhaal van de schuchtere Metin die opgroeit in de verloederende Bijlmer en er zich er ontworstelt aan zijn autoritaire vader. Het is vooral het universele verhaal van iemand die een plek zoekt in het leven, leert vertrouwen op zijn eigen talenten, droomt, hunkert naar vertrouwen en geblutst raakt. Murat geeft een stem aan een personage dat veel te vaak onzichtbaar bleef in de Nederlandstalige literatuur. Als kind werd hij bestempeld als buitenbeentje, wat opgroeien allesbehalve makkelijk maakte. Maar als schrijver lijkt die positie zijn grote kracht.

We koppelen Murat aan de Gentse regisseur Christina Vandekerckhove. Zij won vorig jaar de Publieksprijs op Film Fest Gent met haar samenlevingsportret Rabot. De iconische Rabottorens liggen ondertussen tegen de vlakte, maar de verhalen van de bewoners blijven leven dankzij de confronterende documentaire. Behalve de Rabotiens speelt ook de woontoren zelf een hoofdrol. De film wijst ons erop dat we liever wegkijken van deze dorpen in de hoogte, en de vergeten bewoners ongeïnteresseerd links laten liggen. Rabot dwingt ons bijna om te kijken naar hoe verwaarlozing een gemeenschap kan ontwrichten. Rabot oordeelt niet, Rabot toont alleen dat er veel perspectieven zijn om de werkelijkheid te bekijken.

Er zijn altijd meerdere kanten aan een verhaal. En net dat is een verademing in deze tijden. “Als je in een volière te veel vogels steekt, pikken ze malkander dood”, zei bewoner Gustaaf. Het zou een les voor kortzichtig woonbeleid kunnen zijn.

Een Festivalbabbel over de gevolgen van verwaarlozing, over verloedering en eenzaamheid, over de nood aan ontmoetingsplekken, over het zoeken naar zondebokken en andere kleinmenselijke kantjes, over hoe miserie niet verdwijnt als we ervan wegkijken, over kleine levensverhalen die hoop bieden, over de zoektocht naar een betere plek.

25

Dimitri Verhulst + Zouzou Ben Chikha DONDERDAG 13/12 • 16:30 > 17:30 • BALZAAL de cinema. Het meest recent nog Angel, een bewerking van zijn Monoloog van iemand die het gewoon werd tegen zichzelf te praten.

26

De kans is groot dat schrijver Dimitri Verhulst ook in jouw boekenkast prijkt. Hij schreef in 20 jaar tijd maar liefst 23 boeken en is een meester in het vertellen. Dimitri neemt de lezer bij de hand, geeft hem een duwtje in de rug en laat hem slalommen langs verloederde woorden, rauwe passages en menselijke miserie. Zijn boeken leren je vloeken, maar ook liefhebben; beiden intenser en onstuimiger dan je van jezelf verwachtte. Vaak schrijft hij verhalen die raken aan zijn eigen leven. Sinds zijn debuut vloeiden in een rotvaart romans, novelles, gedichten en zelfs songteksten uit zijn pen. Ondertussen klom hij op podia, met een boek in de hand, een schurende stem in de aanslag, al dan niet verzacht door een melodieus strijkerskwartet. Vorig jaar nog reisde hij – met een cameraploeg in zijn kielzog – het oude continent rond om onze Europese identiteit in beeld en woord te brengen. Drie van zijn romans vonden ondertussen ook de weg naar

Wij nodigen Dimitri uit om met Zouzou Ben Chikha te praten. Niet alleen over hun gedeelde liefde voor de koers, maar ook over hoe ze vochten tegen de voorbestemdheid van hun leven en de statistieken het nakijken gaven. Over het leven en dansant, hoewel het niet begon als a walk in the park. Zouzou is acteur, muzikant, regisseur en theatermaker. Bij het grote publiek werd hij beroemd als garagehouder Amar in de televisiereeks Bevergem, maar zijn carrière gaat veel verder terug. In 2004 richtte hij mee het theatergezelschap Union Suspecte op. Vandaag leidt hij samen met zijn broer Chokri het collectief Action Zoo Humain, het theatergezelsschap dat vanuit een ogenschijnlijk simpele beslissing onstond: “Ik wil niet langer negatief zijn”. En dus wortelt Zouzou in engagement en optimisme, in de maakbaarheid van de samenleving. Positief zijn ziet hij bijna als een morele plicht.”

Een Festivalbabbel over littekens en hoe je die graag kan leren zien, over volle petrol stampen wanneer het leven je genadeloos in het gezicht slaat, over winnaars en verliezers in de koers en in het leven, over vechten tegen de voorbestemdheid, over de gemeenschap die er op wijst dat je ‘anders’ bent, over moed en mildheid en bijtende humor.

Josse De Pauw + Connie Palmen DO 13/12 • 18:00 > 19:00 • BALZAAL De carrière van acteur, theatermaker, schrijver en regisseur Josse De Pauw vatten in één alinea is onbegonnen werk. De grootmeester van het spelen lijkt met een bedrieglijke eenvoud universele verhalen te vertellen. Nu eens woordeloos, dan weer met de kracht van een indrukwekkende monoloog.

Als toeschouwer tast je voortdurend af waar het personage overvloeit in de acteur. Hoe uitbundig en bewust hij ook in het heden leeft, sluimert er toch steeds een vleugje melancholie doorheen zijn woorden. Hoewel hij enkele bijzondere personages op het witte doek en het kleine tv-scherm onsterfelijk maakte, blijft theater zijn grootste liefde. Omdat de vluchtigheid ervan bevrijdend werkt en een voorstelling keer op keer opnieuw uitgevonden en uitgepuurd kan worden.

Josse daagt ons steeds opnieuw uit om betekenis te zoeken, bij onszelf en bij de ander.

In die intrigerende zoektocht naar betekenis brengen we hem graag samen met de grande dame van de Nederlandse Letteren, Connie Palmen.

Openhartig en oprecht laat ze haar lezers delen in haar eerlijke beschouwingen over filosofische concepten als verbinding, fictie, controle, familie, vriendschap, barmhartigheid, overgave, roes, verleiding, veiligheid en niet in het minst: de liefde en haar littekens. Hoewel ze zich compleet van de wereld afsluit wanneer ze aan een nieuw boek schrijft, geeft Connie zonder gêne toe dat ze al van jongs af aan graag in het middelpunt van de belangstelling staat. Het is geen toeval dat roem het onderwerp was van haar indrukwekkende debuut De Wetten waarvan ze zo maar eventjes 400.000 exemplaren verkocht en een trouw lezerspubliek voor zich won. Twee jaar na haar eerste doortocht op het Festival van de Gelijkheid, zijn we maar wat blij dat ze er opnieuw bij wil zijn, want er valt nog zo veel te vertellen …

Een Festivalbabbel over helden, over je leven voor iets geven, over durven twijfelen en de moed hebben vragen te stellen die doen wankelen, over zichtbaar en onzichtbaar (willen) zijn, over hoe verschillen inspirerender zijn dan gelijkenissen, over hoe zowel vluchtigheid als traagheid bevrijdend kan werken, over de leugen en het spel, over wie we zijn voor anderen en voor onszelf.

Jan Mulder + Frank Vander linden DONDERDAG 13/12 • 19:30 > 20:30 • BALZAAL De Nederlandse columnist, schrijver en voetbalminnaar Jan Mulder in enkele zinnen omschrijven, is misschien een nog moeilijkere klus dan zonder handen buitenspel uitleggen aan een voetballeek. Met zijn aanstekelijke gecombineerde liefde voor het spel en het woord was hij afgelopen duivelse zomer niet van het televisiescherm te branden. Hoe hij daar dribbelde met metaforen – soms ietwat vergezocht, soms boenk erop, maar altijd even Mulderiaans – doet denken aan zijn gloriedagen als speler bij Anderlecht: met ongelofelijk veel zin om te spelen en een sterke drang om te scoren. Zijn aanstelijke vrolijkheid en dwarsheid, spitse kijk en zachte tongval, typeren hem. Altijd een mening, nooit te beroerd om die luid te verkondigen, maar evenmin te trots om met een knipoog toe te geven dat hij ook maar wat zegt. Hoe hij er altijd voor pleit om voluit te leven en er tegelijk ook een beetje weemoed doorheen zijn zinnen sluimert, dat intrigeert ons.

We brengen Jan samen met Frank Vander linden, ook wel gekend als die mens van De Mens. Franks jongensdroom was – verrassing! – voetballer

worden, maar hij werd via een journalistieke omweg uiteindelijk rockzanger, singer-songwriter en medaillewinnaar in de sport luddevudde. Geen zanger zong ooit treffender over de liefde en haar weerhaakjes. Zoals Jan het voetbalspel analyseert, zo ontrafelt Frank de liefde. Spelend met taal en gevoelens is een vleugje absurditeit nooit ver weg.

Met een bedrieglijke eenvoud puurt hij een groter verhaal uit het individuele en geeft elke heupwiegende toeschouwer stof tot nadenken. Het is de kracht van herkenbaarheid, dat moment wanneer iemand weet te verwoorden waar je eigen lijf geen weg mee weet.

Tegelijk laat hij liefst de muziek spreken, want Frank is zuinig op interviews en op zichzelf. Gelukkig houdt hij ergens onderweg toch even halt op ons Festival voor een intieme babbel en een nog intiemer concert.

Een Festivalbabbel over jongensdromen, over voetbal en muziek, over de blues die we af en toe koesteren, over liefde voor het spel en de taal, over de oneindige en absurde schoonheid van Brussel, over het gevoel ergens thuis te zijn, over de roes van de overwinning en de pijn van het verliezen.

27

Thé Tjong-Khing + Dorothée Van Den Berghe VRIJDAG 14/12 • 13:30 > 14:30 • BALZAAL

28

85 lentes oud is hij ondertussen, onze favoriete illustratieheld op sokken. Thé Tjong-Khing kon vrijwel meteen na zijn studies aan de slag als striptekenaar bij Toonder Studio’s. Begin jaren ’70 brak hij resoluut met het striptekenen en legde hij zich toe op zijn grote passie: kinderboeken illustreren. Zijn boeken zijn klassiekers geworden die tot op vandaag kinderen en hun ouders instant vrolijk maken en een generatie aan tekenaars en illustratoren beïnvloed heeft. Khing bracht uren door in de projectiekamer van zijn vaders bioscoop, betoverd door de magische wereld die voor zijn ogen geprojecteerd werd. Wie zich zijn tekeningen voor de geest haalt, begrijpt meteen hoe groot de invloed van cinema was op zijn tekenstijl. Niet alleen hoe hij liefdevol inzoomt op zijn personages en hen bijna op cinematografische wijze in beeld brengt, maar ook de zorgvuldige realistische weergave van gezichtsuitdrukkingen en houdingen getuigen van een ontroerend expressieve perfectie.

Voor zijn hele oeuvre werd hij in 2010 bekroond met de prestigieuze Max Velthuijsprijs, maar dat weerhield hem er niet van om te blijven tekenen. Dit najaar verschijnt zijn Sprookjes van overal.

Naast Khing neemt cineaste Dorothée Van Den Berghe plaats op de sofa.

Begin september sleepte ze nog de Ensor voor Beste Jeugdfilm in de wacht met Rosie en Moussa, een prachtige familiefilm gebaseerd op de kinderboeken van Michael De Cock en Judith Vanistendael. Eerder liet Dorothée ons met My Queen Karo al door kinderogen naar de werkelijkheid kijken. Een film die losjes gebaseerd lijkt op haar eigen kinderjaren in een Amsterdamse commune. Ze kijkt zachtmoedig terug op dat decor vol idealen maar toont ook eerlijk de verscheurdheid en mentale spreidstand bij haar personages. De film toont een plek en tijd waarin mensen geloofden in een wereld vol intense samenhorigheid, tomeloze vrijheid en radicale gelijkheid … maar ook hoe die idealen soms verzanden in dogma’s en eenzame verwarring. Toen ze na 15 jaar terugkeerde naar België ervoer ze dat als thuiskomen. Ze pleit met een eigen artistieke beeldtaal altijd voor empathie, voor de durf om je eigen blik open te breken en je te verplaatsen in het standpunt van anderen.

Een Festivalbabbel over hoe je de regie van een verhaal in de hand houdt, over het vinden van je eigen taal, over hoe je kinderen niets kan wijsmaken maar wel samen met hen kunt fantaseren, over eerlijke verhalen die kinderen troosten of aanvuren te dromen.

Alicja Gescinska + Fatih De Vos VR 14/12 • 15:00 > 16:00 • BALZAAL Dertig jaar geleden stak een piepjonge Alicja Gescinska samen met haar ouders en zus de Poolse grenzen over richting West-Europa. Maar de glitterverhalen over het vrije westen stonden in schril contract met het benauwde gevangenisgevoel in het Klein Kasteeltje. Meer nog dan het besef van ontheemd te zijn, was er het snijdende gevoel van vernedering. Haar moeder, in Polen redactrice bij een uitgeverij, moest als poetsvrouw aan de slag. Niet toevallig zal vrijheid later een leitmotiv blijken in haar filosofisch werk.

In 2011 debuteert ze met De verovering van de vrijheid, waarin ze benadrukt dat de andere jou de mogelijkheid geeft om jezelf te ontplooien. “Het feit dat je jezelf begrijpt, heb je te danken aan de andere. Dus vind ik dat we iets verschuldigd zijn aan de medemens.”

Het is met diezelfde ingesteldheid dat ze de gasten kiest voor haar gespreksprogramma Wanderlust. De vrouw die op tv rust uitstraalt, blijkt naast de camera een heerlijke chaoot die op

elegante wijze door haar dagen vliegt en belachelijk veel bordjes tegelijk draaiende weet te houden.

We brengen Alicja samen met rapper en socioloog Fatih De Vos, een kind van de Rabottorens. Zelf omschrijft hij zich als ‘een wandelende brug tussen culturen en gemeenschappen’.

“Tegenwoordig is het geen uitzondering meer om tussen twee culturen op te groeien, iedereen doet het met elkaar.

Dat is positief, ik vind dat de max. Maar in die tijd had ik geen stabiele gezinssituatie, dat maakte het moeilijker.”

Hij kroop in zijn pen en schreef erover.

Vanuit een kwetsbare positie en met een zware rugzak ontgroeide Fatih de statistieken. De rapper werd socioloog en combineerde zijn passies. In zijn afstudeerproject onderzocht hij de maatschappelijke (ir)relevantie van de Vlaamse rap. Het was zijn moeder die hem als broekventje de liefde voor woorden bijbracht door hem mee te nemen naar de bibliotheek. De vele jeugdboeken lieten hun sporen na en Fatih vond zijn eigen stem.

Een Festivalbabbel over in de spiegel kijken, over een vaderland en een moedertaal, over de kracht van verbeelding, over muziek en hoe die kan troosten, over literatuur en over engagement, over hoe luisteren vaak belangrijker is dan praten, over open geesten en open harten, over als tweederangsburgers behandeld worden, over van mening durven veranderen, over vrijheid en over je geliefden de ruimte geven om hun vleugels te spreiden.

Fatinha Ramos + Jan Swerts VRIJDAG 14/12 • 16:30 > 17:30 • BALZAAL We halen Koningin van de Verbeelding Fatinha Ramos even van achter haar tekentafel om plaats te nemen op onze sofa. Het is indrukwekkend hoe ze jong en oud uitnodigt om mee te duiken in haar fantasiewereld en er deel van uit te maken. Ze heeft een bijzondere liefde voor nuance en gelaagdheid: zowel letterlijk (hoe ze in het leven staat) als figuurlijk (hoe ze laagje per laagje aan haar tekeningen werkt). Met haar felle en intense kleuren maakt ze de realiteit scherper en tegelijk zachter. Niet bang om haar eigen kwetsbaarheid te tonen, verstaat ze de kunst om die ook bij andere mensen te zien. Vijf jaar geleden besloot Fatinha haar droom achterna te gaan, want ze vindt het leven te kort om het niet te spenderen aan wat je gelukkig maakt. Sindsdien werkt ze fulltime als illustratrice en rijgt ze de internationale prijzen aan elkaar.

Intussen vond haar werk al de weg naar het New Yorkse MoMa en het Parijse Centre Pompidou.

Tijdens deze babbel koppelen we Fatinha aan muzikant en componist Jan Swerts. Ook hij is niet bang om heftige emoties als angst, verliefdheid

en pijn in de ogen te kijken. Wie ooit zijn platen beluisterde of een optreden van hem bijwoonde, begrijpt ongetwijfeld wat we bedoelen. Afgelopen lente publiceerde Jan samen met zijn goede vriend en journalist Lander Deweer het boek Een duiker op Mars, waarin hij zich verdiept in de wereld van het syndroom van Gilles de la Tourette. De inspiratie? Zijn negenjarige zoon Jef, die een zware vorm van de aandoening heeft en later duiker wil worden. Het boek prikkelt om na te denken over hoe we naar onszelf en anderen kijken, en

29

wat we (ab)normaal vinden. Hoe Jan met die zoektocht op een krachtige manier omgaat en daaruit kunst puurt … daar hebben wij alleen maar oneindig veel respect voor.

Een Festivalbabbel over melancholie en saudade, over de beste versie van jezelf willen zijn, over persoonlijke gevoelens vertalen in kunst, over de maatschappelijke norm en hoe die bepaald wordt, over prestatiedruk en koppig je eigen dromen blijven volgen, over schoonheid en zachtheid en geduld hebben voor en met elkaar.

30

Dina Tersago + Wim Lybaert VRIJDAG 14/12 • 18:00 > 19:00 • BALZAAL Of het nu met of zonder make-up is, stralen doet Dina Tersago altijd.

Want wanneer je in het woordenboek naar ‘cynisme’ zoekt, vind je daar ongetwijfeld ‘het tegenovergestelde van Dina Tersago’. Sommige mensen associeer je instinctief met een kleur. Bij Dina is dat ontegensprekelijk geel. De kleur van de warme najaarszon en rijpe graanoogst geeft je energie, maakt je vrolijk, doet je vermoeidheid wegsmelten en verwarmt je hart een beetje. Dat is zo’n beetje het opwekkende effect dat de goudgele zonnebloem-verschijning van Dina Tersago heeft op ons gemoed. Maar vergis je niet, Dina is geen onbesuisde zwever. Met haar fleurige regenlaarzen staat ze met beide voeten stevig op de grond en durft ze eerlijk praten over wat haar onzeker maakt. Dat het geen walk in the park is om een carrière te combineren met een harmonieus gezinsleven bijvoorbeeld. Weigerend om in hokjes te denken, bouwde ze zowel een modellencarrière uit als Mooiste Vrouw van het Land en werkte ze als redacteur achter de schermen voor Woestijnvis.

Voelt ze zich even veel thuis op een

boerenhof als op de dansvloer. Of ze nu pirouettes draait op het 1-2-3-ritme van een Weense Wals, of praat over de rust die het ritme van de seizoenen brengt, Dina is authentiek. En hoe elegant ze ook door haar drukke dagen lijkt te zwieren, even graag zet ze de tijd stop, kijkt rond zich, haalt adem, neemt de tijd om veel te voelen en dankbaar te zijn. Een sterke én zachte ziel die gelooft in de liefde, in de kracht van mensen die elkaar ontmoeten en elkaar mooier maken.

We brengen haar samen met televisiemaker en moestuinierder Wim Lybaert.

Met zijn ColumBus trok hij vorige lente langs trage wegen, op het ritme van een goed gesprek. Met een kauwgumballenautomaat vol tot de verbeelding sprekende bestemmingen als wekelijks startschot, een kompas als leidraad.

Wat telde was het onderweg zijn, de verrassende ontmoetingen, de toevallige horizonten, het durven loslaten van gejaagde en geregelde levensritmes.

Als kijker is het vanaf seconde 1 genieten van Wims bezieling. Zijn aanstekelijke enthousiasme wanneer hij weer voor een nieuwe gast mag koken, zijn bijna kinderlijke opgetogenheid wanneer hij groenten kan ruilen met een plaatselijke boer, zijn schuchtere schouderophalen wanneer hij met zijn brede bus een dorpje inrijdt, zijn pretoogjes wanneer hij zijn gasten speels confronteert met hun menselijke kantjes, zijn onbeholpen houding wanneer hij zich in een andere taal verstaanbaar probeert te maken en hoe zijn Frans, Engels, Duits … toch altijd weer opnieuw als een nieuwe variant van het West-Vlaams klinkt (sorry, Wim ;). Nooit op zoek naar pittige oneliners bij zijn gasten, wel naar een echt gesprek. Het is zijn grootste kracht als televisiemaker. Nu ìn het licht van de camera, jarenlang als monteur achter de schermen. Over de traagheid van de tijd en het terugvinden van het ritme van de seizoenen maakte hij eerder al de reeks Het goeie leven.

Typhoon + Saïd Boumazoughe VRIJDAG 14/12 • 19:30 > 20:30 • BALZAAL

België zag er nooit zo paradijslijk uit, als tijdens dat wekelijks uurtje goei leven in de groententuin van de abdij van Drongen, naast een bocht van de Oude Leie. “Ik ben jarenlang redder geweest aan het strand in Knokke. Eigenlijk is redder een verkeerd woord, want ik heb nooit iemand uit het water gehaald.

Als een kleuter tot aan zijn borst in het water staat bij 4 Beaufort, moet je niet wachten tot het zijn evenwicht verliest.

Zo is het ook met moestuinieren.

Je moet je planten op tijd ter hulp komen.” En zo ook met de planeet.

Hoe hij onlangs een uitgelaten groep Oostendse 17-jarigen in De Klas boeide over de dramatische gevolgen van de klimaatopwarming … En vooral: zich niet liet verlammen door het rampscenario dat op tafel ligt. Samen met hen zocht hij naar manieren om onze geliefde aardkloot te redden. Kijk voor mensen die met zo’n aanstekelijke goesting de wereld redden, daar hebben wij meer dan een snijboontje voor.

Een Festivalbabbel met twee mooie authentieke zielen die een beetje en stoemelings voor de camera zijn beland. Over het ritme van de seizoenen.

Over hoe anders de lichtinval is in elk van die jaargetijden, hoe bijzonder de kleur en de felheid, hoe het altijd deugd voelt dat licht te zien. Over hoe tuinieren leert wachten en verlangen, je leert omgaan met groei en mislukkingen. Over hoe de reis vaak belangrijker is dan de aankomst.

Glenn de Randamie ken je ongetwijfeld onder zijn artiestennaam Typhoon.

Hij is een van de populairste hiphopmuzikanten van Nederland en palmt festivalpodia en tv-studio’s in met een jaloersmakende naturel. Hij maakte deel uit van verschillende hiphopformaties, werkte samen met uiteenlopende muzikanten, vuurde een seizoen lang DWDD’s huisband aan en bracht twee soloplaten uit. Tussen Licht en Lucht heeft ook ons hart geraakt, want Glenn bewandelde een lange weg.

Van onzekere stotteraar tot razend populaire rapper die jonge en oude zielen raakt door zijn eigen ziel bloot te leggen. Altijd met evenveel liefde voor zijn publiek en familie, de blues, de Nederlandse taal, muziek, zijn medemens en de liefde zelf. Allesomvattend en confronterend, zoals echte liefde is. Dat inspireren en verwonderen doet hij ook door met jongeren en leidinggevenden te praten over zijn mentale reis. Want je grootste kwetsbaarheid durven omzetten in je kracht is een verhaal dat blijft inspireren.

We brengen Glenn samen met Antwerps acteur en rapper Saïd Boumazoughe. Ook hij legde een lange weg af, van straatpoëet tot blockbustervedette. Begin dit jaar blinkte hij als ‘Patser’ in het bioscoopsucces

van regisseursduo Bilall Fallah en Adil El Arbi. In het theater kaapte hij de hoofdrol weg in Drarrie in de nacht en schitterde op de planken in Malcolm X en Arabische Nacht. Ook met zijn hiphopband SLM brak hij vorig jaar door.

Plots was Saïd overal. In werkelijkheid timmerde hij al veel langer aan zijn weg. Als jonge gast stampte hij op het Kiel mee het hiphopcollectief NoMoBS uit de grond. Saïd kent de wereld waarover hij rapt. Jarenlang was hij als opbouwwerker actief in Antwerpen. Hij bouwde een vertrouwensband op met jongeren waar velen tal van vooroordelen over hebben, maar er nooit zelf mee in gesprek gaan. En toch voelt hij dat hij vandaag, als rapper en acteur, meer verschil maakt en meer betekent voor jongeren die naar erkenning en perspectief snakken.

Een Festivalbabbel over bruggenbouwers die het verschil maken, over hoe je daden er toe doen, over machteloosheid, over de kracht van familie en geliefden, over kansen krijgen en die dankbaar grijpen, over kleine helden met grootse daden, over het verleden en de geschiedenis, over geloven en schuldgevoel, over vrijheid en privacy.

31

Dave Eggers + Rafeef Ziadah VRIJDAG 14/12 • 21:00 > 22:30 • BALZAAL

32

4 jaar nadat het Zuid-Soedanese hoofdpersonage uit Wat is de Wat te gast was op ons Festival, mogen we nu ook de schrijver van die wereldwijde bestseller verwelkomen. Begin 2000 debuteerde Dave Eggers met het onder lovende recensies bedolven autobiografische E.H.V.V.D.G. Een dijk van een debuut, waarin hij terugkijkt op de vroege dood van zijn ouders en de wijze waarop hij daarna zijn 8-jarige broertje opvoedde. Het aangrijpende verhaal is doorspekt met briesjes vol humor en knipogen vol zelfrelativering.

In de boeken die hij daarna schreef, zette hij zichzelf veel meer op de achtergrond en gaf als evenwichtskunstenaar - dansend op de grens tussen romankunst en diepgravende journalistiek - stemlozen een stem. Hij slaagt erin om onderbelichte verhalen van slachtoffers van mensenrechtenschendingen in de schijnwerpers te brengen.

Het duizelingwekkende verhaal van Valentino Achak Deng bijvoorbeeld: de jongen die halsoverkop vluchtte uit zijn Zuid-Soedanees geboortedorp, zijn bijna bijbelse tocht door een land verscheurd door een bloederig conflict, het leven in een vluchtelingenkamp en zijn moeizame stappen als immigrant in de VS … Het maakt van Wat is de Wat een noodzakelijk boek voor eenieder die ooit iets zinnigs over migratie wil zeggen. Net als Zeitoun, het diepgravende literair-journalistieke werk dat de allesomvattende paranoia en het falen van de democratie na de doortocht van orkaan Katrina verstikkend in beeld bracht, door te focussen op het onwaarschijnlijke verhaal van één man. Kafka in New Orleans, met Abdul Zeitoun, Syrische Amerikaan en uitverkoren slachtoffer, in de hoofdrol.

Hoe gruwelijk snel je burgerrechten een vodje papier blijken, wanneer angst regeert. Het zijn tijdloze boeken, omdat het onrecht dat erin gesignaleerd wordt dat helaas ook is. Onder het mom

van veiligheid worden ook vandaag mensenrechten met de voeten vooruit getackeld.

Behalve schrijver is Dave ook grafisch vormgever, redacteur en stampte hij een eigen uitgeverij uit de grond (McSweeney’s, vernoemd naar zijn mama).

Bovendien zet hij zijn schouders onder enkele fantastische projecten waarbij jongeren uit minder evidente wijken aangevuurd worden hun eigen verhaal neer te pennen (826 National) of geeft hij jonge opiniemakers en schrijvers het forum om een nieuw toekomstmodel uit te tekenen (The international Congress of Youth Voices).

We brengen Dave graag samen met poëzieperformer en mensenrechtenactiviste Rafeef Ziadah. Het waren de schoppen in haar maag en de verwijten naar haar hoofd van een gefrustreerde

jongeman, die haar aanvuurden om haar poëzie op een podium te brengen.

Shades of Anger en een staande ovatie van een bomvolle zaal was het resultaat. Poëzie boorde zich nooit zo resoluut een weg onder je huid naar de binnenkant van je botten. Kropke. Keel.

Slik. En een shot onder je kont.

“We teach Life, sir.” Een schreeuw van woede en frustratie klonk nooit zo poëtisch, als een uitputtende dans van woorden en klanken waarbij je hoofd na afloop nog minutenlang lijkt rond te tollen. Rafeef reist de wereld rond om als performancedichter haar stem te laten horen over leven in ballingschap en de strijd tegen onderdrukking in woorden te gieten. Of kunst dan de wereld kan redden? Het kan alleszins mensen inspireren om het niet op te geven. Het kan complexe conflicten helderder maken door de alledaagsheid en menselijkheid in het verhaal te tonen.

Porren tussen de ribben, ontroeren, inspireren en uitdagen …

Een Festivalbabbel over hoe literatuur een complexe realiteit behapbaar kan maken. En je zo aanzetten om je kont op te heffen en te engageren voor mensenrechten en menselijke waardigheid. Over wat het doet met een mens, woordvoerder te zijn van unheard voices. Over woorden die porren tussen de ribben, en kunst die inspireert om de strijd om rechtvaardigheid niet op te geven.

Deze babbel zal plaatsvinden in het Engels.

Marieke Lucas Rijneveld + Joke van Leeuwen ZATERDAG 15/12 • 13:30 > 14:30 • BALZAAL In grote letters schreef ze het boven haar werktafel: ONVERBIDDELIJK. Het was het advies dat Marieke Lucas Rijneveld zichzelf gaf bij het schrijven nadat Lize Spit het haar influisterde.

En dat bleek geen loze raad, want Marieke Lucas heeft haar entree in het literaire veld niet gemist. In De avond is ongemak wordt een gereformeerd boerengezin ontwricht door de vroege dood van de oudste zoon. Dat de debuterende schrijfster zelf haar oudere broer verloor en opgroeide in een gereformeerd gezin, doet begrijpen waarom ze zichzelf inpeperde onbarmhartig te zijn. Aanvankelijk bleven haar zinnen te bloemrijk en metaforisch, en zijzelf te bang om te kwetsen. Maar ze bleef herschrijven en dieper graven, tot ze niet langer bang was om haar ouders, zichzelf en de geloofsgemeenschap waarin ze opgroeide te krenken.

Het resultaat is een ongenadig sterk boek. Al die lovende woorden, het doet haar wat ongemakkelijk schuifelen. Ze lijkt zich makkelijker te voelen in haar rol als schrijver dan als mens zoekend in het niemandsland tussen kindertijd en volwassenheid. Op een gelijkaardige manier tast ze genderrollen af. Toen ze twaalf was, vroe-

gen klasgenoten haar of ze een jongen of een meisje was. Ze had er nooit eerder over nagedacht. Anderhalf jaar geleden veranderde ze haar naam van Marieke in Marieke Lucas. “Me alleen Lucas noemen zou ik een te grote stap vinden, maar ik word nooit meer alleen Marieke.”

We brengen Marieke Lucas samen met Joke van Leeuwen. Zo zacht en bedachtzaam ze praat, zo stellig gaat ze in tegen zo veel hokjesdenken.

Sterke kinderliteratuur kent geen leeftijdsgrenzen, en als die er zijn, gooit ze die met speels je-m’en-foutisme omver. Toen ze als meisje met haar gezin de grens overstak en in het kosmopolitische Brussel ging wonen, was het best pittig. Maar het bracht zo veel goeds met zich mee, het verrijkte haar leven en haar taalgevoel. “Vooral het besef dat je eigen blik zo relatief is, heeft me geholpen bij mijn schrijven.”

Ze voelt zich even lekker als schrijver op het podium als kauwend op zinnen in de eenzame luwte van haar schrijfkamer.

Een artistieke ziel die houdt van woord én beeld, van schrijven én tekenen.

Ze verenigt het allemaal elegant in één persoon. En dat wérkt. Ze kan haar muren behangen met de lovende recensies, en haar kasten volproppen met Gouden Griffels en Zilveren Penselen. De Lage Landen zijn als een blok gevallen voor Joke van Leeuwen, en daar liggen wij gezellig bij.

Een Festivalbabbel met een jong veulen die nog maar pas komt piepen en een prachtige auteur die dit jaar 40 jaar schrijverschap viert. Over de dwangmatige zoektocht naar schoonheid en de zoektocht naar wie je zelf wil zijn. Over steun zoeken, en over hoe sommige mensen dat bij God doen en anderen bij elkaar. Over de angst voor teleurstelling en fantasie als houvast.

33

Béatrice Delvaux + Frank Westerman ZA 15/12 • 16:30 > 17:30 • BALZAAL

Mashid Mohadjerin + Gerda Dendooven ZATERDAG 15/12 • 15:00 > 16:00 • BALZAAL

34

Een tiental jaar geleden trok de Belgisch-Iraanse fotografe Mashid Mohadjerin naar Lampedusa om er de verhalen van mensen op de vlucht vast te leggen. Toen op een nacht een verdwaalde boot met vluchtelingen gemeld werd, kroop ze mee aan boord van het schip dat de reddingsoperatie op zich nam. Net op het moment dat twee reddingswerkers in de gitzwarte nacht op de boeg van hun schip driftig zwaaiden naar de bootvluchtelingen, drukte Mashid af. Een iconisch beeld dat in 2009 de World Press Photo Award won. Haar foto’s verschenen al in The New York Times, Newsweek, The Wall Street Journal, Le Monde en andere toonaangevende bladen. Hoewel migratie lange tijd het centrale thema in haar werk was, focust ze vandaag op zij die achterblijven en in verzet gaan tegen autoritaire regimes. Haar werk flirt met de grenzen tussen documentaire en artistieke fotografie. Het is voor haar de manier om haar honger naar de werkelijkheid te stillen.

We brengen Mashid samen met beeldenmaaktster Gerda Dendooven, schrijvend met beelden en tekenend met woorden. Ze zocht en vond haar eigen fantasierijke beeldtaal en laat dat een taal zijn waarvoor het publiek - jonge piepkes en oudere vogels - in bosjes

valt. Boekenpluimen, Boekenpauwen, Boekenwelpen, Zilveren Griffels … sieren haar palmares. De zinloosheid van het leven counteren, doet ze onder andere door grote verhalen te vertalen en verbeelden op eigenzinnige kindermaat. Het was het beeld van een levenloos meisje dat in haar zachtroze kleedje als een onschuldig poppetje dreef in het helblauwe water, dat zich in haar hart had geboord. Het meisje vond de dood, toen ze samen met haar familie de oversteek over zee had gewaagd, op zoek naar een andere thuis en een betere toekomst. Het beeld was de aanzet voor haar prentenboek Stella, Ster van de Zee. Niet schuw om pijnpunten aan te raken, laat Gerda zich in interviews niet onbetuigd over hoe opvallend weinig vrouwelijke kunstenaars er zijn, over de offers die het vraagt om een artiest te zijn.

Een Festivalbabbel over complexe verhalen durven vangen in beelden en vertellen voor een groot publiek. Over verwondering en verontwaardiging.

Over de drang om te creëeren, de wereld te willen tonen zoals hij is en een nieuwe wereld te scheppen. Over stemlozen en de kracht van verhalen.

Over onhaalbare verwachtingen en grootse dromen. Over de honger naar een warme thuis.

Zelden hoorde je een econoom op zo’n bezielde manier de kracht van kunst bezingen als journaliste Béatrice Delvaux vorig jaar tijdens haar passage in Alleen Elvis blijft bestaan. Kunst is meer dan verstrooing; het heeft invloed op een samenleving omdat het invloed heeft op elk van ons. Het verandert ons denken en in het beste geval ons doen.

Het streelt onze zintuigen en maakt ons rijker, gevoeliger en menselijker.

Béatrice bezingt ook de lof voor moedige mensen die tegen de stroom in durven varen en tegelijk bescheiden zijn. Zelf heeft ze ook dat pittige rebelse karakter. Ook met haar geliefde Le Soir probeert ze een tegenmacht te bieden.

Tien jaar lang was ze hoofdredacteur van deze Franstalige Belgische krant.

Vandaag is ze er nog altijd actief als journaliste en hoofdcommentator.

En nog steeds is ze niet bang van een beetje controverse. Ze droomt luidop van een open en tolerant Europa en spreekt zich uit als bevlogen minnaar van het kosmopolitische Brussel. Ze bemint de wrange eenvoud van de stad.

Brussel als een kunstwerk in wording.

Wim Helsen + Peter Verhelst ZATERDAG 15/12 • 18:00 > 19:00 • BALZAAL

We brengen deze bruggenbouwer samen met de Nederlandse journalist en schrijver Frank Westerman. We leerden hem begin jaren ’90 kennen als piepjonge Volkskrantcorrespondent in Belgrado. Hij zag hoe haatdragend nationalisme een land verscheurde en de burgeroorlog een gemeenschap uiteendreef. Hij trok er talloze keren naar het front, om de gruwelijke gevolgen van een ontspoorde ideologie in de ogen te kijken. Samen met collega Bart Rijs schreef hij Het Zwarste Scenario, een reconstructie van de oorlogsjaren in Srebrenica, die hij van nabij meemaakte. Toen hij Een woord een woord schreef – een boek over taal, terreur, de Molukse treinkapingen en Charlie Hebdo – onderging hij een kapingsoefening op Schiphol en volgde hij een training tot terrorisme-onderhandelaar bij de Politieacademie. Het typeert Franks aanpak, zijn doorgedreven zoektocht naar waarheid, nieuwsgierigheid ook naar de verschillende kanten van één verhaal. Binnenkort verschijnt Wij, de mens, een boek waarvoor hij zich verdiepte in schedels, kloosterlingen, baggeraars, biologie en de wezensvragen.

Een Festivalbabbel over bruggen bouwen, over Brussel en Amsterdam, over wat mensen bindt, over onze gelijkenissen en onze verschillen, over buikgevoel en ratio, over de valkuilen van nationalisme en over de tegenmacht die journalistiek kan zijn.

De dagelijkse portie Wim Helsen is zowat de enige reden waarom wij uitkijken naar de donkere winteravonden die ons elk jaar ongenadig overvallen. Winteruur is een kostbaar kwartiertje gestolen tijd; een shot liefde in die poëtische schemerruimte tussen dag en nacht. Een boeiende gast, een zelfgekozen tekst, een ontmoeting, een gesprek; in die eenvoud schuilt de kracht. Het lijkt alsof Wim geen enkele moeite moet doen voor zijn rol als gastheer. Hij tast graag de verschillende betekenislagen in de zelfgekozen teksten van zijn gasten af. Maar er is natuurlijk meer dan Winteruur. Met vijf succesvolle cabaretshows en tournees speelde Wim tientallen zalen in de Lage Landen plat. Met een zachte maar kordate hand neemt hij zijn publiek mee in een surreële droomwereld. Hij haalt op een vinnige manier de absurditeit van ons gedrag onderuit. Tegelijk straalt hij zo veel mededogen uit voor de onbeholpen mens in elk van ons.

Het menselijk falen is nooit zo tragisch hilarisch als wanneer het door hem in een personage met neurotische kronkels op scène wordt gezet.

In zijn jongste cabaretvoorstelling zet hij dat stuntelende personage neer in een decor waar dood, afscheid en het ritueel van een begrafenis op een eigen absurde manier centraal staan.

Naast Wim nodigen we schrijver, theatermaker, romancier, dichter en sprookjesverteller Peter Verhelst uit om

plaats te nemen in de sofa. Hij schuwt kritiek op onze jachtige consumptiemaatschappij niet, maar doet dat wel op poëtische wijze. Wie hem hoort voorlezen uit eigen werk, kan niet anders dan smelten voor zijn warme stem en zinnenprikkelende taal. Zijn laatste boek Voor het vergeten leest als een ode - in een wolk vol haarlak - aan zijn overleden moeder . Een ode aan de weerbaarheid van de mens, ook.

Hoewel het boek ruimte laat voor rauw verdriet en een pijn die je bijna fysiek kan voelen, kan Peter de dood op een bijzonder mooie manier relativeren.

“Sommige mensen noemen de dood van mijn moeder onrechtvaardig, maar niks is zo rechtvaardig als de dood. Elke dag sterven duizenden mensen. Dat ik dat zo nuchter kan stellen, is omdat ik geoefend ben in verdriet. Misschien vult die schrijver zelfs al die witte pagina’s als voorbereiding op het moment dat …

Niet uit angst voor de leegte, maar als oefeningen in verlies.”

Een Festivalbabbel over dat wat je niet in woorden kan gieten, over herinneringen en hoe die vervagen en met de werkelijkheid aan de haal gaan, over hoe kunst kan troosten en confronteren, over kunst, die een vorm kan geven aan de oerkrachten verdriet en liefde, over teksten die vertakken en hoe poëtische en absurde zijpaden de mooiste zijn.

35

Lydia Chagoll + Christophe Busch ZATERDAG 15/12 • 19:30 > 20:30 • BALZAAL

36

Wat een eer. Om onze laatste Festivaldag te mogen afsluiten met de grande dame van de dans Lydia Chagoll. “Ik hou er niet van om niets te doen”, liet ze zich in een interview ontvallen. Het lijkt een zacht understatement. Ze gelooft zielshard in de kracht van dans en andere kunsten om aan de lelijkheid van de wereld te ontsnappen en om de schoonheid van de wereld te vieren.

Als danseres, choreografe, cineaste en schrijfster … zocht ze telkens naar de juiste vorm om een verhaal te delen met een breed publiek. Niet zelden geeft ze daarin een stem aan mensen die door de mazen van de geschiedenis vielen of bewust monddood werden gemaakt. Vergeten verhalen stofte ze af en zette in het licht om bespreekbaar te maken. De verhalen van kinderen onder het naziregime bijvoorbeeld, in haar allereerste docu In naam van de Führer.

“Over kinderen in de oorlog werd nooit gesproken. Ze kwamen alleen voor in de statistieken. De redenering was: ‘Die vergeten dat wel.’ Gaat het even? Een kind kan het misschien niet verwoorden maar de oorlog zit in het kopje en gaat daar nooit meer uit. Nooit meer.”

Ook de vergeten vervolgingen op Roma en Sinti en hoe die tijdens WOII ontspoorden in een genocide, goot ze enkele jaren geleden in een documentaire (Ma Bister). Lydia ziet er frêle uit, maar laat je niet misleiden. Zelden hoorden we iemand zo vurig pleiten om kritisch te denken. Om niet blind mee te lopen met luide leiders of hun al te aantrekkelijk klinkende ideologieën. Om niet bang te zijn tegen zere schenen te schoppen, wanneer het gaat om onrecht. Om de dialoog aan te gaan, en respect te hebben voor wie anders denkt dan jij.

We brengen Lydia samen met Christophe Busch, radicaliseringsexpert en directeur van het Holocaust-en mensenrechtenmuseum Kazerne Dossin. Ze delen niet alleen hun zin voor nuance, maar leggen ook zonder taboes de menselijkheid in ‘de grote verhalen’ bloot.

De mens in al zijn lelijkheid en schoonheid, de mens die zowel feilbaar als moedig is.

Hij ontrafelt het samenspel van personages en gebeurtenissen in het verleden, die elke keer aan de grondslag ligt van radicalisering en collectief geweld. En probeert om daar patronen uit te distilleren, die ons kunnen alarmeren in samenlevingen anno 2018.

“De dynamieken zijn tijdloos.

We voelen een gigantische noodzaak om onze bezoekers daartegen te wapenen.”

Wanneer Christophe praat, blijft hij weg van heroïsche verhalen in de geschiedenis. Net zomin doet hij aan al te makkelijk vingerwijzen in de huidige maatschappij. Hij is niet te beroerd om luidop naar waarde te schatten wat wel goed loopt in onze samenleving, de structuren en rechten waarop onze generaties kunnen vertrouwen. En zonder belerend te worden, toont hij aan hoe kwetsbaar die zijn. Het geheel aan fel bevochten universele mensenrechten ziet hij dan ook als een levend organisme. Een levend organisme dat onder druk staat, wanneer groepen in de samenleving toegang tot die mensenrechten ontzegd worden. Een vurig pleidooi voor nuance, voor de zoektocht naar de mens in elk van ons.

Een Festivalbabbel over de mensenrechten, en hoe de universaliteit ervan onder druk staat wanneer groepen of individuen ze ontzegd worden. Over nuance en het gevaar van alles op één hoop te gooien. Over de kracht van taal, en hoe ons taalgebruik invloed heeft op processen en individuen in een samenleving. Over de schijnwerpers en de coulissen van het leven en de bühne.

Over de kracht van geborgenheid en vertrouwen. Over bewonderen. Over de kracht van menselijke verhalen, over falen en heldendaden. Over muziek en andere kunsten, die zowel schoonheid als destructie kunnen teweegbrengen.

EXTRA BABBEL Ilja Leonard Pfeijffer + Mashid Mohadjerin

VRIJDAG 14/12 • 13:30 • 14:30 • LET OP: IN DANSSTUDIO VOORUIT motieven van vluchtelingen, expats, schrijvers kampend met een writer’s block… samen en confronteert ze in het decor van één bonte bokkige stad. Zelden lees je een meer rake en gelaagde ode aan gelukszoekers. Bij wijlen wrang en bijtend.

Maar vaak ook gevoelig en zoekend naar een warme emotie die zich nog het best laat omschrijven als “zich thuisvoelen” … Ilja laat ermee een stem horen die hoognodig is in het maatschappelijke debat waarbij populistisch spierballengerol de boventoon voert wanneer het over migratie gaat. Het boek is ondertussen vijf jaar oud, maar nog steeds vlammend actueel.

We brengen Ilja heel graag samen met de Belgisch-Iraanse fotografe Mashid Mohadjerin(zie ook pag.34).

Ilja en Mashid gaan in gesprek met Rik Van Puymbroeck over landverhuizers op zoek naar een beter leven en een nieuwe thuis. Over hoop en dromen.

Over de honger naar een thuis, over de wanhoop die je overvalt wanneer alle draden doorgeknipt worden met wat je kent, wie je vertrouwt, wat je kracht geeft. Maar ook over erkenning en hoe het winnen van een toonaangevende prijs je helpt een nieuw publiek te bereiken.

© Fatinha Ramos

De Nederlandse schrijver en dichter Ilja Leonard Pfeijffer verruilde tien jaar geleden het vlakke polderland voor de kleurrijke havenstad Genua. In zijn geliefde stad kon hij opnieuw wortelen, vond hij de liefde en schreef hij zijn krachtigste boeken. Met zijn Libris Literatuurprijs winnende La Superba neemt hij de lezer mee op rauwe citytrip, zoekend in zijn leven, dolend in zijn Genua. Slalommend langs boeiende personages met verscheiden achtergronden, botsend op ambtelijke en maffiose muren, langs amoureuze escapades. Hij confronteert de lezer op een bepaald moment met Djiby: de ratelende, drinkende, lachende, Senegalese vluchteling wiens monoloog naar adem doet happen. Op dat punt, brengt hij de de verhalen en

37

A V I T ES

Fwoord en beeld in

38

Huisdichters

Festivaltekening

DONDERDAG 13 + VRIJDAG 14 + ZATERDAG 15/12 13:30 > 20:30

DONDERDAG 13 + VRIJDAG 14/12 • 13:00 > 22:00 ZATERDAG 15/12 • 13:00 > 20:30 DE BRUG

Drie Festivaldichters werpen lijf en leven in de strijd en doorkruisen drie dagen lang het Festival. Van de Balzaal tot de Domzaal, van de Wintertuin tot het Festivalcafé, van de Sphinx Cinema tot de Triodos Bank … Niets zal deze woordkunstenaars ontgaan.

We kijken uit naar de poëtische speldenprikjes van Charlotte Van den Broeck (op donderdag), Maarten Inghels (op vrijdag) en Yousra Benfquih (op zaterdag).

Meer dan ooit wordt het Festival van de Gelijkheid een feest in beeld. De Brusselse illustrator Wide Vercnocke maakt, speciaal voor deze zesde editie, een gigantische visual poetry wall. Live op het Festival, in interactie met jou, ons Festivalpubliek.

Teken, schrijf, kleur, kribbel mee aan de gigantische Festivaltekening die op de Brug van Vooruit zal ontstaan.

L A

Het Fest iva in woord l van de Gelijkhe id en doorhee beeld. Ongetw is een feest ijfe nh op onze et parcours dan ld zal je Festivald o ichters. ok botsen En er is m ee live-illus r. Naast de trad tratie in de intiem itionele vind je d e Ba it ja Festivalt ar in Vooruit oo lzaal, k ekenaar s en de F onze estivalte kening. © Wide Vercnocke

Festivaltekenaars

Beeldende Babbels

DONDERDAG 13 + VRIJDAG 14/12 • 13:00 > 22:00 ZATERDAG 15/12 • 13:00 > 20:30 FESTIVALCAFÉ & FESTIVALPARCOURS

DONDERDAG 13/12 • 16:30 > 20:30 VRIJDAG 14/12 • 18:00 > 22:30 ZATERDAG 15/12 • 16:30 > 20:30 BALZAAL

Nieuw dit jaar zijn de Festivaltekenaars. Elke dag dwaalt een toptekenaar langs het Festival en brengt in beeld wat hem of haar opvalt, blij maakt, verwondert, ontroert, uitdaagt … Sassafras De Bruyn (op donderdag), B.Carrot (op vrijdag) en Brian Elstak (op zaterdag) verwerken hun Festivalprikkels in visuele poëzie. Ze gieten de ontmoetingen, gedachten, emoties … in beelden die op hun beurt blij maken, verwonderen, ontroeren, uitdagen ...

We beginnen op donderdagmiddag met een kale muur in het Festivalcafé, maar langzaamaan groeit de mini-expo verder aan, dankzij de persoonlijke kijk van deze toptekenaars op ons Festival. Een eigen Festivalexpo vol visuele poëzie die steeds indrukwekkender wordt.

In de Balzaal van Vooruit nodigen we drie dagen lang verrassende duo’s uit. Mensen voor wie we een boon hebben omdat ze elk op hun manier een strijd voor gelijkheid en verbondenheid voeren. Tijdens de laatste drie Festivalbabbels van elke dag, kan je een wonderlijk sterke tekenaar aan het werk zien, die de Festivalbabbels extra kleur geeft.

We zijn trots dat Thé Tjong-Khing (op donderdag), Fatinha Ramos (op vrijdag) en Sabien Clement (op zaterdag) live zullen illustreren tijdens onze Festivalbabbels.

39

Wie een plekje heeft in onze Boekenclub, kan dit najaar het gekozen boek aan een voordeelprijs (10% korting) kopen bij het Paard Van Troje (Kouter 113, Gent) Voor onze Boekenclubs selecteerden we dit jaar opnieuw enkele toppertjes: een mix aan fictie en (literaire) non-fictie.

Here we go!

DONDERDAG

BOEKENCLUB

40

Wanneer een verhaal je raakt, wil je erover praten. Met vrienden rond de tafel, met je lief in de sofa.

Met mensen die je helemaal niet kent. Of met de schrijver zelf! In onze boekenclub geven we telkens 10 mensen de kans om met hun favoriete schrijver in gesprek te gaan, over zijn of haar boek.

De gesprekken tussen lezers en schrijver duren telkens een uur en worden in goede banen geleid door boekenminnaars Barbara Rottiers (op donderdag), Nele Reymen (op vrijdag) en Anneleen Van Offel (op zaterdag).

Vol flair praten ze met de auteur over het boek, maar ze laten vooral ook de aanwezige lezers aan het woord over hun persoonlijke lezing van het verhaal.

En oh ja, er is koffie en er zijn koekjes. Zo wordt het vooral een heel gezellige babbel … en een unieke kans om aan tafel te schuiven bij je favoriete schrijver.

Reserveer gauw je plekje, plaatsen zijn gegeerd en beperkt …

Olivier Pintelon De strijd om de tijd DONDERDAG 13/12 • 13:30 > 14:30 TUSSENLOGE VOORUIT Vroeger was tijd schaars, vandaag is het een wurggreep. Van ploetermoeders tot bumpervaders: voor steeds meer mensen is ‘druk, druk, druk’ het nieuwe normaal. Bij Olivier Pintelon begon het te knagen toen hij en zijn vrouw na de geboorte van hun zoon weer voltijds aan de slag gingen. Dan vroeg hij zich af: hoe doen andere ouders dat toch? Of hij bleef piekeren over wat de onthaalmoeder die ochtend had gevraagd: ‘Wanneer gaat mama vier vijfde werken?’

In De strijd om tijd onderzoekt hij of onze huidige werkweek nog aangepast is aan tweeverdieners. Want dat een dag maar vierentwintig uur en een week maar zeven dagen telt, daar valt weinig aan te doen.

Maar is het een natuurwet dat het spitsuur van ons leven bestaat uit rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan?

Pintelon sprokkelt verhalen, duikt in oude geschriften en werpt een blik over de landsgrenzen. Waarom experimenteert men in pakweg Zweden met de 30 urenweek terwijl dat idee hier taboe lijkt? Een inspirerend verhaal over hoe mannen en vrouwen morgen werk, zorg, engagement en me-time kunnen combineren.

Jeroen Janssen Er wonen nog mensen

Marjan Meganck Het is een ander jaar

DONDERDAG 13/12 • 15:00 > 16:00 TUSSENLOGE VOORUIT

DONDERDAG 13/12 • 16:30 > 17:30 TUSSENLOGE VOORUIT

Jeroen tekent al jaren journalistieke reportages, o.a. over Rwanda en Ecuador. In zijn nieuwste boek keert hij terug naar Doel, waarin hij als dorpstekenaar het verhaal vertelt van de laatste inwoners van dit dorp in verval. Quasi wekelijks trok hij met zijn schetsboeken en notitieboekjes naar Doel.

“Een grafisch journalist kijkt anders dan een schrijvend journalist, een grafisch journalist maakt praatjes bij plaatsjes, terwijl een schrijvend journalist de plaatsjes we eens durft te vergeten. Zo maakt Jeroen plaatjes bij de praatjes van mensen die halsstarrig in het gedoemde polderdorp blijven, van mensen die er komen wonen omdat ze graag alleen zijn of omdat ze wat kleur en avontuur in hun bestaan willen, van mensen die na vele jaren lijdzaam verzet noodgedwongen toch vertrekken”, zoals Dirk Draulans zo mooi in de inleiding verwoordt.

Wanneer Marjan Meganck, de vrouw van Wouter Deprez en mama van twee jongens, op de eerste dag van de lente van 2016 hoort dat ze borstkanker heeft, treft het haar hoe haar omgeving vecht met angst en machteloosheid.

Ze besluit hun brieven te schrijven om deze ontstellende diagnose draaglijker te maken.

Het is een ander jaar vertelt aan de hand van brieven, dagboekfragmenten en foto’s hoe Marjan de vier seizoenen na die eerste lentedag beleeft.

“Naar mezelf verwijzen in termen van ziek of borstkanker klinkt ongeloofwaardig. Ik gebruik liever een vage term als “deze toestand”, waarbij ik dan een armbeweging maak die mijn leven moet tonen. Dat leven nu is ook in één armzwaai te omvatten. Ofwel speelt het zich af in de huiskamer, waar ik het grootste deel van mijn dag in bed doorbreng.

Ofwel bevind ik me in een ziekenhuiskamer, ook gelimiteerd in ruimte.

Als het meezit, trek ik naar onze tuin, veruit de beste plek.”

Bregje Hofstede De herontdekking van het lichaam DONDERDAG 13/12 • 18:00 > 19:00 TUSSENLOGE VOORUIT “Mijn lichaam was iets dat mijn hoofd ronddroeg, hinderlijk traag overigens, en mijn pen vasthield, een noodzakelijk kwaad.”

In De herontdekking van het lichaam gaat Bregje Hofstede op zoek naar

een antwoord op de vraag waarom zij zich vervreemd voelt van haar lichaam.

Hoe heeft de breuk tussen lichaam en geest kunnen ontstaan? Hoe speelde die mee in de burn-out die ze op haar vierentwintigste kreeg?

Hoe kun je schrijven met je lijf? Bregje vertelt hoe ze in een burn-out terechtkwam en zich er langzaam aan ontworstelde, en gaat op zoek naar de filosofische en maatschappelijke context van die ervaring.

Het resultaat is een doorleefd relaas over de gezondheidsrage die niet over welzijn gaat, maar over presteren; over het filosofische ideaal van zelfkennis en waarom dat zo zelden op het lichaam werd toegepast; en wat er gebeurt als je dat toch doet.

De herontdekking van het lichaam is een persoonlijke poging om lichaam en geest weer te verzoenen, en draait om de vraag: het lichaam als hoofdpijndossier, kan dat ook anders?

Ignaas Devisch De naakte waarheid DONDERDAG 13/12 • 19:30 > 20:30 TUSSENLOGE VOORUIT Van Plato’s allegorie van de grot tot het werk van de hedendaagse filosoof Francis Fukuyama, al eeuwenlang staat in de filosofische zoektocht naar de waarheid één ideaal voorop: het verlangen de wereld van alle sluiers te ontdoen en haar te kennen

41

zoals ze écht is. De waarheid, zo wil het spreekwoord, moet naakt zijn, of ze is niet. Dat ideaal vinden we ook in de hardcore pornografie, die zo expliciet mogelijk het ‘echte’ menselijke genot in beeld wil brengen.

Hoe meer hardcore pornografie de echtheid van seksualiteit wil tonen, hoe meer het theatrale karakter ervan duidelijk wordt. Immers, wie roept dat hij of zij geniet, is niet aan het genieten, maar doet alsof er genoten wordt. Zoals de pornografische blik op seksualiteit tot mislukken is gedoemd, zo zullen we ook nooit de naakte waarheid kunnen bereiken, aldus Ignaas Devisch.

Jan Antonissen De onfatsoenlijken DONDERDAG 13/12 • 21:00 > 22:00 TUSSENLOGE VOORUIT

42

Ze zijn overal. Ze begrijpen het niet.

Ze deugen niet. Ze zijn een gevaar, een pest, een schandvlek. In De onfatsoenlijken gaat Jan Antonissen op zoek naar de mensen die door de goegemeente met de nek worden aangekeken: de bange blanke mannen en vrouwen, het racistische stemvee van de populisten, de white trash uit onze voorsteden. Het zijn medeburgers voor wie de globalisering geen pretpark is, met leuke citytrips en goedbetaald kenniswerk. Die verliezers vindt Antonissen in de vele oude industriebekkens die Europa rijk is, van het Ruhrgebied tot Limburg, en van Noord-Frankrijk tot de Povlakte.

De onfatsoenlijken is een roadmovie waarin iedereen een stuk van zichzelf zal herkennen. Angst om het morgen slechter te hebben dan vandaag is niemand vreemd. De mensen die de

pech hebben om uit de middenklasse te tuimelen, naar hen kijkt niemand meer om. Jan Antonissen noteert hun brutale levensverhalen en beschrijft hoe velen van hen blijven knokken om te overleven.

VRIJDAG Filip Rogiers Angel VRIJDAG 14/12 • 13:30 > 14:30 TUSSENLOGE VOORUIT Marville, Noord-Frankrijk.

In de plooi van de jaren vijftig en zestig daalt een legervliegtuig log en loom neer uit de wolken. Op het tarmac van de NAVO-legerbasis wacht de Canadese soldaat Nathan op zijn jonge en zwangere bruid Margret. Er werd hun een nieuw, spannend leven beloofd. Er is wel oorlog, maar die heet koud en de vrede is broos, maar verzekerd. Tot het vliegtuig landt en de droom van Nathan en Margret uit elkaar spat.

Niets houdt stand in de beloofde nieuwe wereld.

Rogiers schetst op gevoelige wijze hoe de tijd dolt met de mens. Wat weten we ooit echt van de gebeurtenissen die onze tijd markeren? Hoe verhoudt het nieuws van gisteren en vandaag zich tot ons eigen bestaan?

Daan Borrel Soms is liefde dit VRIJDAG 14/12 • 15:00>16:00 TUSSENLOGE VOORUIT Na een onbezonnen kus met een andere man schrijft Daan Borrel vanuit een kamer in Berlijn een brief aan haar vriend. De brief draait uit op een zelfbevragend relaas over seksualiteit, intimiteit en autonomie.

Mag je elk verlangen onderzoeken en uitleven? En hoe combineer je dat met een behoefte aan verbintenis?

Hoe kunnen vrouwen hun eigen verlangens volgen als ze nooit hebben geleerd daarmee om te gaan? Of zijn mannen hier net zo slecht in? Is het de geest of het lichaam dat verlangens creëert?

In hoeverre worden die bepaald door verhalen?

In dit persoonlijke essay zien we Daan Borrel in haar hongerige zoektocht naar antwoorden. Ze richt zich tot literatuur, filosofie, popmuziek en films, maar ook tot haar eigen lijf en tot de vrouwen die het opgevoed hebben. Soms is liefde dit biedt een intieme blik in het hoofd én de onderbuik van iemand die in alle nuance probeert haar seksualiteit te begrijpen.

Lieve Joris Terug naar Neerpelt VRIJDAG 14/12 • 18:00 > 19:00 TUSSENLOGE VOORUIT Lieve Joris keert terug naar haar ouderlijk huis aan het kanaal in Neerpelt. Daar groeide Lieve op als middelste kind in een woelig gezin van negen. Eerst is grootmoeder haar lichtend voorbeeld, later is Fonny, haar artistiek begaafde oudste broer, Lieves baken. Hij schetst Lieve een beeld van de vrijheid en wijst haar de weg uit het dorp – al vindt hij de uitweg zelf niet en ontspoort hij gaandeweg.

De teloorgang van Fonny drijft een wig tussen haar vader, voor wie Fonny de ‘verloren zoon’ is, en de andere kinderen. Fonny drijft hen uit elkaar, maar is tegelijk de bindende kracht van het gezin.

Ann Lamon Jungle VRIJDAG 14/12 • 19:30 > 20:30 TUSSENLOGE VOORUIT Zomer 2015. De asielcrisis breekt los. Vluchtelingen belanden na een lange voettocht aan in onze regio. In het noorden van Frankrijk barsten geïmproviseerde kampen uit hun voegen.

Ann Lamon sluit zich aan bij een hulpkonvooi dat goederen brengt naar de jungle in Calais. De winter doet haar intrede, officiële hulp blijft uit.

Ann luistert en gaat het gesprek aan met de mensen op de vlucht.

Het resultaat is Jungle. Berichten uit Transitland. Een boek dat een gezicht en een stem geeft aan moeders en kinderen in het rauwe realiteit van geïmproviseerde vluchtelingenkampen.

Eva Cardon Wij twee samen VRIJDAG 14/12 • 21:00 > 22:00 TUSSENLOGE VOORUIT In Wij twee samen brengt de Antwerpse illustrator Ephameron (Eva Cardon) een ontroerend autobiografisch beeldverhaal over haar vader die aan semantische dementie lijdt en over de impact van de ziekte op de familie.

Ephameron beschrijft de ziekte vanuit verschillende standpunten waarbij ze gebruik maakt van wisselende lettertypes. Een voice-over – die bestaat uit korte zinnetjes zonder hoofdletters of leestekens – vormt een poëtische draad doorheen het boek, die de lezer begeleid bij het opnemen van de beelden. Dagboeknotities van haar vader, neergepend in een aandoenlijk handschrift, gunnen de lezer een blik in het verwarde hoofd. Tot slot illustreert een derde lettertype hoe de spraak aan betekenis verliest en er enkel klanken overblijven.

ZATERDAG Lieke Kézér De afwezigen ZATERDAG 15/12 • 13:30 > 14:30 TUSSENLOGE VOORUIT Wonderkind Joshua James groeit op bij zijn psychotische moeder. Na haar dood ontfermt een bejaarde buurman zich over hem. Hij probeert de jongen uit zijn isolement te halen door hem saxofoon te leren spelen. In de jaren die volgen ontwikkelt Joshua James zich tot een muzikale legende, maar de demonen uit zijn verleden laten hem niet met rust.

De afwezigen vertelt niet alleen het verhaal van Joshua’s leven, maar ook de bijzondere verhalen van de mensen die zijn pad kruisen, zoals dat van zijn vader die hem al vroeg in de steek laat en een rouwend meisje in wie hij zijn gelijke vindt. Allen zijn zij in gevecht met de afwezigen in hun leven en met de eenzaamheid waartoe verloren liefde kan leiden.

Een tedere roman over verlies en overleven, ambities en opportunisme en de troostende kracht van muziek.

Winnaar van de Bronzen Uil.

43

Marieke Lucas Rijneveld De avond is ongemak ZATERDAG 15/12 • 15:00 > 16:00 TUSSENLOGE VOORUIT

44

De avond is ongemak is het schrijnende verhaal van een gereformeerd boerengezin dat wordt getroffen door de dood van een kind. Door de ogen van Jas, die zich ophoudt in het niemandsland tussen kindertijd en volwassenheid, zien we hoe de familieleden elk op hun eigen manier omgaan met het verlies. Vader en moeder zijn volledig verlamd door verdriet en zien niet hoe Jas en haar zusje Hanna en haar broer Obbe ondertussen langzaam ontsporen.

Het is een verbluffend romandebuut dat is doortrokken van seksualiteit, geloof en de smerigheid van het bestaan.

Marieke Lucas Rijneveld geldt als een van de grootste nieuwe talenten van de Nederlandse letteren.

In 2015 debuteerde ze met de meermaals herdrukte dichtbundel Kalfsvlies, die werd bekroond met de C. Buddingh-prijs voor het beste poëziedebuut.

Gerda Dendooven Tabac ZATERDAG 15/12 • 16:30 > 17:30 TUSSENLOGE VOORUIT Is het een vlucht of een reis? Lopen ze ergens van weg of gaan ze ergens naartoe?

Een jonge vrouw trekt met een oudere man per trein naar het zuiden.

Maar hoe goed kennen ze elkaar en zichzelf ? Wat bracht hen samen en waar zijn ze naar op zoek?

Tabac is een onalledaagse roadnovel over schuld en boete. Over familiebanden of wat daarvoor moet doorgaan. Over liefde in tijden van terreur.

Lara Taveirne Kerkhofblommenstraat ZATERDAG 15/12 • 18:00 > 19:00 TUSSENLOGE VOORUIT In een daad van puberale overmoed besluit Arabella om op het chrysantenveld van haar ouders te gaan werken. Tussen de arbeidsters hoopt ze te vinden wat haar kille moeder haar niet kan geven. Al wroetend in de aarde luistert ze naar de verhalen van de kweeksters.

Het wordt al snel duidelijk dat hun levens meer met elkaar verweven zijn dan ze dacht. Dat zelfs haar eigen geschiedenis er niet los van staat.

Langzaamaan vormt het verleden een gevaarlijk web, met Arabella in het midden. Op Allerheiligen moeten de bloemen klaar zijn, dan verhuizen ze naar de begraafplaats aan de andere kant van de muur.

Maar groeit een meisje even snel als een kerkhofbloem? En is iemand ooit helemaal klaar voor de waarheid? Lara Taveirne vond in oude dagboeken de taal die Kerkhofblommenstraat zo eigen maakt.

De historische rijkheid en ijzingwekkende intriges maken de roman tot haar meest inventieve en gedurfde werk tot nu toe.

Sien Volders Noord ZATERDAG 15/12 • 19:30 > 20:30 TUSSENLOGE VOORUIT In de vroege jaren tachtig trekt Sarah, een jonge zilversmid op een kantelpunt in haar leven, voor een tijd naar het noorden. Ze komt in een afgelegen goudzoekersstadje terecht en ontmoet er Mary, die de enige winkel en het postkantoor uitbaat.

Het pad van beide vrouwen kruist dat van twee mannen: mannen die leven voor muziek, vrijheid en het ongetemde bestaan.

Gaandeweg leert Sarah hoe Mary’s leven een voorafspiegeling is geweest van het hare en wat het betekent vrij te zijn.

THE EMPTY BOOKSHOP DONDERDAG 13 + VRIJDAG 14/12 • 13:00 > 22:00 ZATERDAG 15/12 • 13:00 TOT 20:30 WINTERTUIN Mooie verhalen zijn er om te delen, we roepen je dan ook graag op om je uitgelezen boeken te doneren aan onze Empty Bookshop. Gedaan met verstoffen in je boekenkast. Straffe woorden moeten gelezen worden.

Hoe werkt The Empty Bookshop?

VUL de lege rekken in onze lege bookshop met je boekendonaties en KOOP een nieuwe pageturner die je helpt de donkere wintermaanden door te komen. We hebben jouw hulp nodig om op het Festival van de Gelijkheid de strafste bookshop van Gent en omstreken te bouwen.

Alle boeken, genres, talen en thema’s zijn welkom, op voorwaarde dat ze nog in goeie staat zijn.

Het zou ook fijn zijn als je niet je hele collectie onaangeroerde Konsaliks komt dumpen :-)

De financiële opbrengst gaat helemaal naar IBBY-Vlaanderen meets OKAN. IBBY-Vlaanderen ijvert voor het recht van ieder kind om een lezer te kunnen worden. Na een geslaagde eerste editie staat in 2019 een tweede editie op stapel. Met jouw hulp zetten we een traject op in het OKAN-onderwijs waarbij auteurs en illustratoren verhalen schrijven met anderstalige nieuwkomers. Verhalen waarin OKAN-jongeren zichzelf herkennen, en waarin Vlaamse jongeren kunnen kennismaken met een wereld die hen vreemd is. Want verhalen moeten vensters en spiegels zijn.

Heel graag roepen we alle boekengevers op om een persoonlijke boodschap achter te laten voor de volgende lezer. Binnenkort maken we al enkele inzamellocaties bekend op www.festivalgelijkheid.be.

BOEKENMARKT PAARD VAN TROJE DO 13 + VR 14/12 • 13:00 > 22U00 ZA 15/12 • 13:00 > 20:30 BALZAAL Het zorgvuldig uitgekozen aanbod van Paard van Troje - officieel de beste boekhandel van het land - zal je vast en zeker verleiden. Grijp je kans om jouw lievelingsboek of een onbekende verrassende parel op de kop te tikken op onze sfeervolle boekenmarkt. En wie weet bots je doorheen de gangen van Vooruit wel op jouw favoriete schrijver en kan je hem of haar meteen vragen om jouw boek te signeren.

45

IA N L N I T S E L PA S SCHOO CIRCU SAR AB S VAN AR PRIJ WINNA KHEID 2018 IJ DE GEL

46

WOENSDAG 12/12 • 20:00 > 22:00 • THEATERZAAL € 12 VVK - SOCIAAL TARIEF € 4 VOORSTELLING VANAF 12 JAAR We were forced. We had no other options.

Dragged to an uncertain end, on a road full of obstacles and checkpoints we could barely pass. Our destiny unknown.

During the long and rough journey, we kept dreaming of the moment we would arrive. Continuing our path towards an illusion.

Finally, we arrived.

Have we reached our goal? What do we want?

After floating earth and oceans we arrive to the unexpected. It really was nothing, but a mirage.

De Palestinian Circus School werd 12 jaar geleden uit de grond gestampt om het creatieve potentieel van Palestijnse jongeren aan te vuren. Circus is er meer dan een artistieke expressie. Het is een houvast om een identiteit op te bouwen, een kans om het verlangen naar een waardevol leven uit te drukken. Een safe space ook, waar jongeren in Hebron en Ramallah elkaar ontmoeten en de kans krijgen om een dialoog aan te gaan met elkaar en met de samenleving.

Met de voorstelling Sarab (Luchtspiegeling) vertolken de artiesten van de Palestinian Circus School de gevoelens van miljoenen mensen op de vlucht. De zeven performers gebruiken hun jongleer-, klim- en acrobatische kunsten om hun eigen geschiedenis uit te drukken. Een prachtige voorstelling over wanhoop en hoop, die raakt tot op het bot.

GO D N E R E TRO

$ € £¥ ON

ED

DO13 + VR 14 + ZA 15/12 • 17:00 > 18:30 & 20:00 > 21:30 DOMZAAL • € 16 VVK “The best way to rob a bank, is to own one” (William Crawford, Commissioner of the California Department of Savings and Loans) STEP INTO THE SHOES OF THE SUPERRICH Je kan ‘lies’ zien in de titel, of ‘eyes’, of Pond, Yen, Euro en Dollar. Hoe dan ook, leugens of valuta, het gaat over geld.

Ontroerend Goed nodigt je uit om in de huid te kruipen van de grootgeldbezitters. De 1%, de superrijken. Diegenen die de touwtjes in handen hebben. De gezichten die we nooit te zien krijgen.

Voor één avond mag jij in hun stoel plaatsnemen. You call the shots. Je staat in het centrum van ons economisch systeem.

Jij bepaalt elke koers. En wie weet kan jij van de wereld een betere plek maken, eerlijker, verantwoordelijker, want je zal het zeker en vast anders doen.

TS H C E R B M E R E T ERT E I C P N O C T A STREE DONDERDAG 13/12 • 20:15 > 22:00 • HANDELSBEURS € 16 VVK

Vele experts zeggen dat als we allen zouden beseffen wat geld echt betekent, er een revolutie zou uitbreken.

Het hele systeem zou imploderen want het vertrouwen, dat essentieel is, zou verdwijnen als sneeuw voor de zon.

Ontroerend Goed nodigt je uit om aan tafel te schuiven en het systeem van binnenuit te bespelen.

P.S. Als je komt, gelieve geld mee te nemen. Cash, want we vertrouwen de pixels op het scherm niet, die ons vertellen hoeveel geld je zogezegd bezit.

Muziek. Film. Woorden. Pieter Embrechts. En een aantal gewone mensen met een uitzonderlijk verhaal. Dat zijn de ingrediënten van A Street Concert, een muzikale documentaire over inwoners van de Antwerpse Turnhoutsebaan.

Pieter Embrechts – theaterdier, acteur, songsmid en zanger – interviewde de voorbije jaren boeiende mensen die wonen, werken en wandelen op de Turnhoutsebaan in Antwerpen, Borgerhout. En het verhaal is universeel: “De Turnhoutsebaan staat symbool voor de evenwichtsoefening van de multiculturele stedelijke samenleving die elke Europese stad kent. Antwerpen telt meer nationaliteiten dan New York en heeft na Amsterdam het hoogste aantal nationaliteiten ter wereld. Na een wandeling op de Turnhoutsebaan ben je dan ook op alle continenten geweest.”

Het resultaat van alle interviews is een indringende muziektheatervoorstelling waarin de verhalen van deze mensen verteld wordt via songs en filmische portretten. Het is een kruisbestuiving van cinema, docu, muziek en theater.

47

FR A NK R LINDEN VANDE WERK NACHT DONDERDAG 13/12 • 21:00 > 23:00 • BALZAAL VOORUIT € 12 VVK - SOCIAAL TARIEF € 4

48

Frank Vander linden, voorheen voetballer bij Steenokkerzeel VO, rekkenvuller in de Brico, verkoper van projectoren en journalist, richt in 1992 samen met Michel De Coster de rockgroep De Mens op. Al meer dan 25 jaar voelt ie zich prima bij De Mens. En toch gaat hij af en toe alleen op pad. Alleen met gitaar. En proper gesorteerde kabeltjes.

In 2009 en 2010 verscheen zijn zeer succesvolle solodebuut Frank Vander linden en de bijbehorende, vijftig optredens tellende tournee. Zonder De Mens schrijft en speelt hij bedachtzamer. De teksten krijgen nog meer aandacht, het bij momenten virtuoos akoestisch gitaarwerk springt naar voren.

Begin 2018 komt ie met iets nieuws. Het nieuwe, voldragen solo-album Nachtwerk, en talrijke optredens, waarvoor Frank weer helemaal alleen de baan opgaat, met nieuwe nummers, oudere nummers, verrassende covers en bitterzoete levensverhalen. Een nieuwe manier, kortom, om de songschrijver en vertellende muzikant Vander linden van dichtbij te leren kennen.

Een intimistische Frank Vander linden om de eerste Festivalnacht in te duiken. In de Walszaal, wordt voor één keertje In de Balzaal …

S T R E W S N A J VRIJDAG 15/12 • 20:00 > 21:30 • PAARD VAN TROJE TOEGANG GRATIS Muzikant en componist Jan Swerts is niet bang om heftige emoties als angst, verliefdheid, pijn ... in de ogen te kijken.

Integendeel, het is de grote kracht van zijn muziek en live-optredens. Wie op een donkere avond zijn platen (Weg, Anatomie van de Melancholie, Schaduwland) beluisterde of een hartroerend live-concert meemaakte, begrijpt ongetwijfeld wat we bedoelen.

De jonge Jan Swerts was al gauw in de ban van Wim Mertens, Philip Glass en Keith Jarrett. En die invloed hoor je onmiskenbaar in Swerts muzikale taal. Maar ook de invloed van neoklassieke componisten als Max Richter en Jóhann Jóhannsson, en singer-songwriters Joni Mitchell en Nick Drake sluimert door in zijn muziek.

Speciaal voor het Festival van de Gelijkheid, en op uitnodiging van deze fantastische boekenwinkel, treedt Jan op in het Paard van Troje. En hij brengt compagnon Gianni Marzo (Isbells, Marble Sounds ...) mee. “Niet enkel omdat hij grote fan en frequente bezoeker is van de bookseller of the year, maar ook omdat hij één van de trouwe tochtgenoten doorheen Schaduwland is geweest.”

Eentje in de categorie niet te missen. Jan Swerts en Gianno Marzo, helemaal gratis, in boekhandel Paard van Troje!.

G N I S O L C T H G NI met Rafeef Ziadah, Derek Otte, Yousra Benfquih, Esohe Weyden, Remi Kanazi en Carmien Michels ZATERDAG 15/12 • 21:00 > 23:00 • THEATERZAAL € 12 VVK - SOCIAAL TARIEF € 4 “We teach life, sir.” Wie deze vier ogenschijnlijk simpele woorden ooit hoorde uit de mond van de Palestijnse poëzieperformer Rafeef Ziadah, vergeet ze nooit meer. Een schreeuw van woede en frustratie klonk nooit zo poëtisch, als een uitputtende dans van woorden en klanken waarbij je hoofd na afloop nog minutenlang lijkt rond te tollen.

Wie haar eens op een podium zag slammen, kan zich niet voorstellen dat ze ooit schroom voelde om op te treden. Het waren de schoppen in haar maag en de verwijten naar haar hoofd van een gefrustreerde jongeman in Canada, die haar aanvuurden om haar poëzie op een podium te brengen.

Shades of Anger en een staande ovatie van een bomvolle zaal was het resultaat. Poëzie boorde zich nooit zo resoluut een weg onder je huid naar de binnenkant van je botten.

Kropke. Keel. Slik. En een shot onder je kont.

In 2009 bracht ze haar debuutalbum Hadeel uit. Zes jaar later volgde het spoken word album We teach life, sir. Rafeef Ziadah woont vandaag - na vele omzwervingen - in Londen.

Maar ze reist de wereld rond om als performancedichter haar stem te laten horen over leven in ballingschap en de strijd tegen onderdrukking in woorden te gieten. Youtubevideo’s van haar slams worden oneindig veel bekeken en gedeeld. Of kunst dan de wereld kan redden? Het kan alleszins mensen inspireren om het niet op te geven. Het kan complexe conflicten helderder maken door de alledaagsheid en menselijkheid in het verhaal te tonen. Het kan porren tussen de ribben, ontroeren, inspireren en uitdagen …

Rafeef Ziadah treedt op tijdens de Closing Night van Festival van de Gelijkheid 2018, samen met andere spoken word performers: Remi Kanazi (VS), Esohe Weyden (BE), Yousra Benfquih (BE) en Derek Otte (NL). Carmien Michels (winnaar EK Poetry Slam 2016) is host van deze avond.

“

Rafeef ’s poetry demands to be heard.

She is powerful, emotional and political.

Please read her work and see her perform.

You cannot then be indifferent to the Palestinian cause” (Ken Loach)

49

d. playFiel AN DANCE THE HUM VRIJDAG 14/12 • 13:30 > 22:00 CONCERTZAAL VOORUIT “Alles verandert, verplaatst, trilt, connecteert, communiceert, musiceert. Met andere woorden: alles is in beweging.”

In The Human Dance nodigt playField. je uit in een driedimensionale wereld van geluid, een parallelle realiteit waarin je op een intuïtieve manier jouw invloed op de dingen rondom je kan ontdekken. Via een hoofdtelefoon krijgt elke toeschouwer in deze geluidsinstallatie een eigen individuele geluid en de impact van zijn aanwezigheid in de ruimte te horen. Door zich te verplaatsen en een verbinding aan te gaan met de andere toeschouwers componeert elke toeschouwer mee aan het geheel.

Langzamerhand worden er bepaalde patronen blootgelegd en word je geïntroduceerd tot een wereld van verschillende perspectieven en de choreografie van het onvoorspelbare.

50

“You can get a certain vision, where everything is seen to be a complex pattern of dances: The human dance. The flower dance. The bee dance. The giraffe dance. And that’s what this all is, it’s jazz, you see? This is a big jazz, this world. And what it’s trying to do is to see how jazzed up it can get. How far out this play of rhythm can go.”

ALAN WATTS

DE GELUKSZOEKER DONDERDAG 13 DECEMBER • PUBLIEKSRUIMTE AMSAB 16:00 > 17:30

Mensen die hun geboorteland achter zich lieten, op zoek naar een warmere thuis, een veiligere plek, nieuwe kansen … geluk.

Een themadag over migratie en onze universele zoektocht naar geluk en een veilige thuis.

13:30 > 15:00

WE DOEN HET ZELF: HET BARMHARTIGE MIDDENVELD Met Patrick Legein (initiatiefnemer en drijvende kracht achter vzw Humain), Samira Atillah (columnist en activist), Farah Laporte (coördinator Refu Interim) en Benjamin Gérard (drijvende kracht achter Rising You(th)). Aimée Fidèle Mukunde (medewerker Minderhedenforum) leidt het gesprek in goede banen.

NA DE VLUCHT: TRAUMA EN HERSTEL Met Birsen Taspinar (psychologe en auteur), Winny Ang (kinder- en jeugdpsychiater) en Aram Hasan (psychiater).

Koen Vidal (Chef Buitenland De Standaard) modereert.

18:30 > 20:00

EUROPA EN VLUCHTELINGEN: GEFAALD BELEID? Met Kathleen Van Brempt (Europees Parlementslid), Monika Sie Dhian Ho (directeur Instituut Clingendael), Bob Pleysier (voormalig Directeur-Generaal Fedasil) en Kasper Goethals (journalist De Standaard). Robin Ramaekers (VTM Nieuws) modereert.

21:00 > 22:30

PAWEL, DE POOLSE PLUKKER Live podcast Maartje Duin met gasten.

51

DOCU&FILM Drie dagen lang kan je in Sphinx Cinema terecht voor de strafste documentaires, sociale films, jeugdfilms ... en zelfs een filmmarathon.

We nodigen bij elke docu één of meerdere boeiende stemmen uit om de films in- of uit te leiden. Check de website voor het meest up do date overzicht.

Insyriated DONDERDAG 13/12 • 11:00 > 12:30 SPHINX CINEMA - ZAAL 2 PHILIPPE VAN LEEUW · 2017 · 85 MINUTEN

52

Insyriated is een aangrijpende oorlogsfilm vanuit het perspectief van de slachtoffers. De film vertelt het verhaal van een Syrische familie die zich dag en nacht opsluit, het huis niet meer verlaat en zelfs niet door het raam durft te kijken, omdat de situatie buiten te gevaarlijk is. Dit is geen gevangenis, maar het dagelijkse leven van een familie in het door oorlog getroffen Damascus. Het is maar een van de vele gezinnen die er elke dag opnieuw alles aan doen om te overleven.

Op een beklemmende en beklijvende manier toont regisseur Van Leeuw een dag in het leven van Syrische burgers die in een appartement de burgeroorlog aan den lijve ondervinden en meemaken.

De openingsfilm van Film Fest Gent 2017 was met zes prijzen de grote winnaar op de uitreiking van Les Magritte du Cinéma, de Waalse tegenhanger van de Vlaamse Ensors.

Una Mujer Fantastica

wordt gestart, sluit zijn familie - die de relatie nooit heeft geaccepteerd - haar volledig buiten. Ze is niet welkom op de begrafenis en wordt zijn appartement uitgezet. Marina laat zich echter niet zomaar buitenspel zetten en vecht voor haar recht om zichzelf te kunnen zijn.

Tehran Taboo

DONDERDAG 13/12 • 13:30 > 15:00 SPHINX CINEMA - ZAAL 2

DONDERDAG 13/12 • 16:00 > 17:30 SPHINX CINEMA - ZAAL 2

SEBASTIÁN LELIO · 2017 · 104 MINUTEN

ALI SOOZANDEH · 2017 · 90 MINUTEN

De transseksuele Marina en haar twintig jaar oudere vriend Orlando zijn verliefd, gelukkig en bezig een gezamenlijke toekomst op te bouwen.

Maar wanneer hij plotseling komt te overlijden is het leven zoals Marina dat kende plotseling voorbij. Tijd om te rouwen wordt haar niet gegund.

Zowel de dokters als zijn familie zijn argwanend over haar exacte rol bij zijn dood. Terwijl er een onderzoek

Dat animatie een krachtige manier is om kritiek te uiten, wisten Ari Folman (Waltz with Bashir) en Marjane Satrapi (Persepolis) al. In zijn animatiedebuut Tehran Taboo houdt ook de Iraanse, inmiddels in Duitsland wonende Ali Soozandeh zich niet in. In deze caleidoscopische vertelling verweeft hij de verhalen van de prostituee Pari, haar ongelukkige buurvrouw en dat van de rusteloze muzikant Babak tot een

vlammende aanklacht die geen spaander heel laat van de beteugelende wetten die Iraanse moslima’s opgelegd krijgen. Een blowjob in de auto met je kind op de achterbank? Check. Of je maagdelijkheid verliezen op het toilet, vlak voor je trouwt? Check! Door de realistische rotoscoop-animatie komt het allemaal nog harder aan. Niet gek dus dat net dit taboedoorbrekende drama de eerste animatiefilm ooit was in de competitie van de Semaine de la Critique in Cannes. (J.D.B.)

Rabot DONDERDAG 13/12 • 18:00 > 19:30 SPHINX CINEMA - ZAAL 2 CHRISTINA VANDEKERCKHOVE · 2017 · 93 MINUTEN

Rabot vertelt het verhaal van een sociaal woonblok dat tegen de vlakte moet. Mensen die een uitweg zoeken in hun miserie komen er van het dak springen, zij die nergens anders een woning vonden, kregen er een plaats.

Een klein dorp in de hoogte waar onverschilligheid hoogtij viert. Zowel de bewoners als het gebouw moeten weg, het einde van een woelig tijdperk.

We volgen een aantal bewoners tijdens de laatste maanden van hun leven in de woontoren. Een raamvertelling over liefde, eenzaamheid en armoede in het hart van onze Westerse samenleving.

Regisseur Christina Vandekerckhove is graag aanwezig om de film in te leiden.

Eating Animals DONDERDAG 13/12 • 11:00 > 12:30 SPHINX CINEMA – ZAAL 3 CHRISTOPHER QUINN · 2017 · 94 MINUTEN

Deze bewerking van het gelijknamige boek van Jonathan Safran Foer is een wake-up call die doet nadenken over de industriële vleesproductie en de prijs die mens, dier én natuur betalen voor de consumptie van goedkoop geproduceerd dierlijk voedsel. Verteld door Nathalie Portman.

Jonathan Safran Foer schreef jaren geleden het boek Eating Animals.

Vanuit de vraag waarom we eigenlijk vlees eten, daalde hij af in de ontluisterende wereld van de bio-industrie. Een industrie die eindeloze hoeveelheden vlees- en zuivelproducten lijkt de produceren, zonder enige kritische reflectie over de impact van het consumeren van dieren en de afbraak van de traditionele landbouw. De film illustreert de zoektocht van Foer. Hij biedt, net als het boek, een waslijst van redenen om de vleesconsumptie te minderen en de productie van dierlijk voedsel aan banden te leggen.

Mercy Killing DONDERDAG 13/12 • 13:30 > 15:30 SPHINX CINEMA - ZAAL 3 ism Handicap International LUK DEWULF · 2018

Een kind met een beperking grootbrengen is een heavy uitdaging. Voor ouders in een ontwikkelingsland is het al helemaal geen evidentie. Ga je naar het hospitaal als je minder dan een dollar per dag verdient? Hoelang hou je het vol als je man je vlak na de geboorte achterlaat? Hoeveel beledigingen kan je verdragen? Kinderen met beperking riskeren de genadedood in Oeganda.

Karen is 3 jaar. Ze heeft klompvoetjes en malaria. Haar moeder Mary heeft geen geld voor het ziekenhuis en ze wordt vaak uitgescholden. Sommige ouders van kinderen zoals Karen zien het niet meer zitten, ze geven op en doden hun eigen kind. Bij gebrek aan een beter Oegandees woord worden die moorden Mercy Killing of ‘genademoord’ genoemd. Het is een taboe om erover te praten en het komt voor achter gesloten deuren.

Makers Luk Dewulf, Inge Wagemakers en Gerald Bareebe onderzochten het fenomeen maandenlang. Onderzoeksjournalistiek met schokkende en diepgaande getuigenissen.

Q&A met regisseur en onderzoeksjournalist Luk Dewulf na de vertoning. Het nagesprek (met Ignaas Devisch, Eric Weerts en Sandra Emons) maakt de link met een breder maatschappelijk debat (de NIP-test en de maatschappelijke druk om foetussen met een beperking te laten wegnemen) en de werking van Handicap International.

53

What Happened in the Tent DONDERDAG 13/12 • 16:00 > 17:00 SPHINX CINEMA - ZAAL 3 MAJD KHALIFEH & ROEL NOLLET · 2018 · 60 MIN

54

Documentairemakers Majd Khalifeh en Roel Nollet gaan op zoek naar de verbindende kracht van circus.

The Palestinian Circus School, een uitwisselingsproject tussen twee circusscholen – de een uit de Westelijke Jordaanoever in Palestina, de andere uit Molenbeek in België – brengt twee groepen jongeren uit kwetsbare gebieden samen.

Elk hebben ze hun eigen verhaal over de manier waarop hun leefomgeving in beeld wordt gebracht. Zij proberen echter de negativiteit, het geweld en de discriminatie waarmee ze geconfronteerd worden, om te buigen naar een constructief project. Vanaf het moment dat ze in het circus binnenstappen, verandert hun wereld. Circus

betekent voor hen niet enkel kunstjes en bewegingen, maar een manier om de uitdagingen van de samenleving waarin ze leven aan te pakken.

Na de vertoning kan je napraten met Jessica Devlieghere, bezieler van Palestinian Circus School, en enkele spelers.

Sideline DONDERDAG 13/12 • 18:30 > 20:00 SPHINX CINEMA - ZAAL 3 JOOST WYNANT, LOUIS PONS, MAARTEN GOFFIN 2018 · 76 MINUTEN

Jaarlijks komen duizenden Afrikaanse voetballers naar Europa om hun voetbaldroom waar te maken, in het spoor van hun grote helden als Sadio Mané, Yaya Touré en Didier Drogba.

Enkel de happy few zal een profcarrière kunnen uitbouwen op de Europese voetbalvelden. Maar de droom van vele andere Afrikaanse talenten spat helaas al snel uit elkaar. Voor sommigen onder hen is falen geen optie. Ze blijven rondzwerven in Europa, zonder

papieren en zonder een opvangnet.

Je vindt deze gestrande voetballers overal op pleintjes in de achterbuurten van grote Europese steden, zoals de Luchtbal in Antwerpen. Daar trainen ze om fit te blijven, hopend op hun grote doorbraak.

Sideline volgt drie in Europa gestrande Afrikaanse voetballers zonder club. In de onderbuik van de voetbalwereld, waar het contrast tussen succes en falen gigantisch is, moet elk van hun het beeld van de geslaagde voetballer in stand zien te houden en zien te overleven.De film toont de achterkant van deze mensenhandel: jongens die zich in hun droom hebben vastgereden, met de rug tegen de muur, zonder mogelijkheid om terug te keren.

Nagesprek met regisseurs Louis Pons en Maarten Goffin.

69 Minutes in 86 Days DONDERDAG 13/12 • 21:00 > 22:30 SPHINX CINEMA - ZAAL 3 EGIL HÅSKJOLD LARSEN · 2017 · 70 MINUTEN

De 3-jarige Lean komt verkleumd en verward aan in Griekenland. Op een strand vol met brokstukken, reddingsvesten, verwarring en gegil baant Lean zich een weg op zoek naar een bekend gezicht. Het publiek kijkt 86 dagen mee door haar ogen en deelt in haar angst en onzekerheid, maar ook verwondering en plezier.

Dankzij de verrassende blik van de kleine Lean schept de film het perfecte kader om de maandenlange tocht op een unieke wijze te schetsen.

Het samenleven met een massa andere vluchtelingen, de boottochten, autoritten, busritten, het wachten op eten, op een slaapplek, op vervoer, op duidelijkheid. De onwetendheid en vermoeidheid van de volwassenen staat in scherp contrast met het charismatische gezichtje van Lean. Het lijkt of alle verdriet en pijn haar lijkt te ontgaan, maar is dat wel zo?

De stilistische keuzes die regisseur Egil Håskjold maakt, hebben een doorslaggevend effect op dit indrukwekkende reisverslag. Zonder commentaar of vragen ervaart de kijker hoeveel energie een vluchtelingentocht fysiek en mentaal vraagt van de volwassenen.

Een film als geen andere, die reeds in de prijzen viel op prestigieuze festivals als Hot Docs, Nordic, Sheffield en het Kopenhagens festival CPH:DOX. Na de vertoning volgt een nagesprek met Sofie D’Hulster (voorzitter van vzw Humain)

La Meglio Gioventù VRIJDAG 14/12 • 11:00 > 18:30 SPHINX CINEMA - ZAAL 2 MARCO TULLIO GIORDANA · 2017 · 360 MINUTEN

La meglio gioventù vertelt het verhaal van een Italiaanse familie vanaf het einde van de jaren zestig tot op vandaag.

Nicola en Matteo zijn twee broers die aanvankelijk dezelfde dromen, boeken en vriendschappen delen. Wanneer ze Giorgia ontmoeten, een jong meisje dat lijdt aan psychische stoornissen, neemt hun toekomst noodgedwongen een andere wending. Nicola beslist psychiater te worden, Matteo geeft zijn studies op en meldt zich aan bij de politie.

De kleine en grote drama’s uit het leven van Mateo, Nicola en hun familie lopen parallel met gebeurtenissen die de recente Italiaanse geschiedenis tekenden: de overstroming van Firenze, het gevecht tegen de Siciliaanse maffia, de grote voetbalmatchen van de Italiaanse nationale ploeg, de studentenprotesten, het terrorisme van de Rode Brigades, de Fiat-crisis…

La Meglio Gioventù is het fresco van een voor zichzelf opkomende generatie die geprobeerd heeft niet toe te geven aan de wereld om hem een beetje beter te kunnen verlaten.

We serveren je de volledige film, in 4 blokjes: 11:00 > 12:30: deel 1 13:30 > 15:00: deel 2 15:15 > 16:45: deel 3 17:00 > 18:30: deel 4 Wanneer je inschrijft, schrijf je je meteen in voor de hele marathon.

Hoe beter deze emotionele marathonvoorstelling afsluiten, dan met vrienden en een Italiaanse aperitivo in de bar van Sphinx Cinema? Gentse fijnproever en Italiëliefhebber Jan Roegiers (franzgustav) duikt in zijn kookpotten en serveert je de hele dag antipasti!

Vooraf inschrijven voor deze aperitivo kan je via de website.

Ademloos VRIJDAG 14/12 • 11:00 > 12:30 SPHINX CINEMA - ZAAL 3 DANIËL LAMBO · 2018 · 79 MINUTEN

Filmmaker Daniël Lambo groeide op tussen het asbest van Eternit in Kapelle-op-den-Bos. Het bedrijf zorgde voor werkgelegenheid en welvaart in de streek, ook Daniëls vader was arbeider en vakbondsman in de fabriek.

Wanneer de eerste slachtoffers vallen, zijn er maar weinigen die het opnemen tegen het bedrijf. Ook Daniëls vader niet. Hij wil weten waarom en trekt

55

56

op onderzoek. Hoewel asbest sinds ’98 verboden is in België, behoort de kwalijke stof lang niet tot het verleden.

Zijn onderzoek brengt Daniël naar een dorp in Centraal-India, waar een dochterbedrijf van Eternit tot 2002 op grote schaal asbest produceerde.

Het gebied is nu één van de grootste asbeststorten ter wereld. Familieleden van slachtoffers in België zijn verbolgen over deze praktijken en staan de slachtoffers in India bij in hun strijd voor rechtvaardigheid en voor een propere leefomgeving. Hun droom is een wereldwijd verbod op asbest, maar daarvoor moeten ze het opnemen tegen de machtige asbestindustrie.

Ademloos vertelt een David versus Goliath verhaal dat vertrekt vanuit onze Vlaamse achtertuin maar tentakels heeft tot in het verre India. De film laat zien hoe moedige enkelingen de strijd aangaan met een wereldindustrie die duizenden doden op haar geweten heeft, maar daar geen rekenschap voor wil afleggen.

Na de vertoning kan je napraten met Eric Jonckheere (lijnpiloot, asbestslachtoffer en auteur van het boek Asbest Leugens, chantage en mensenlevens)

Wonderful Losers VRIJDAG 14/12 • 13:30 > 15:30 SPHINX CINEMA - ZAAL 3 ARUNAS MATELIS · 2018 · 71 MINUTEN

We kijken allemaal reikhalzend uit welke renners als eersten over de finish glijden, maar de achtersten in het peloton valt heel wat minder aandacht en eer te

beurt. Het zijn de nobele onbekenden die hun carrière volledig ten dienste stellen van de successen van de zegevierende ploegkapiteins. Hoog tijd voor een ode aan deze wonderful losers.

We volgen de wonderlijke wereld van de koers doorheen de ogen van het medische team, dat opeengepakt als sardienen gewonde renners verzorgt.

Hun leven lijkt op dat aan de vuurlinie: renners crashen, staan weer op en gaan door met de wedstrijd. En in die strijd gebeuren fantastische dingen.

Deze film toont de onzichtbare wereld van de wonderlijke verliezers; van de knechten en monniken van het wielrennen. De waterdragers, wieltjeszuigers of de Sancho Panza’s. Zij die geen recht hebben op persoonlijke overwinningen en hun carrière opofferen voor hun ploegmaten. De wonderful losers.

Na de film kan je napraten met Bieke Purnelle (directeur Rosa vzw en koersfanaat)

Zie Mij Doen VRIJDAG 14/12 • 16:00 > 18:00 SPHINX CINEMA - ZAAL 3 KLARA VAN ES · 2018 · 80MIN

Hoe kijken mensen met een beperking naar zichzelf, naar elkaar en naar ons? En hoe kijken wij naar hen?

Nadine, Sofie, Sam, Quan, Mathias en Jessica laten ons in hun gedachten en

emoties kijken. Ze wonen samen in een zorgcentrum voor mensen met een mentale beperking. Terwijl ze hun gevoelens ontrafelen, leren ze ons over de wereld, en vooral: over onszelf. Zie mij doen is een ingetogen, diep humaan portret in prachtig zwart-wit.

Sofie kan niet zoveel doen, maar wanneer ze iets leuk vindt (of niet) laat ze dat duidelijk merken. Mathias heeft een autismespectrumstoornis en hoewel het voor hem niet eenvoudig is om alle sociale interacties te begrijpen, maakt hij mensen gelukkig door hun verjaardag te onthouden. Nadine, die het syndroom van Down heeft, krijgt last van dementie. Sam uit zijn gevoelens met muziek. Quan werd geboren in China en hoopt er ooit terug te keren. En Jessica vindt het moeilijk om werk, paardrijden en een relatie te combineren. Droevig, boos, bang en blij. Terwijl ze hun gevoelens ontrafelen, leren ze ons over de wereld, en vooral: over onszelf. Kijken mag (maar liever niet staren).

Aansluitend volgt een Q&A met regisseur Klara Van Es , Johan Vermeeren en enkele bewoners van Monnikenheide.

A Better Man

Doof Kind

VRIJDAG 14/12 • 18:30 > 20:30 SPHINX CINEMA - ZAAL 3

VRIJDAG 14/12 • 21:00 > 22:30 SPHINX CINEMA - ZAAL 3

ATTIYA KHAN, LAWRENCE JACKMAN · 2017 · 85 MINUTEN

ALEX DE RONDE · 2018 · 72 MINUTEN

Sinds #metoo staan vrouwen massaal op met getuigenissen over misbruik en geweld. Een hoogstnoodzakelijke en belangrijke tendens. Maar wat is de volgende stap? A Better Man toont de impact van een eerlijke getuigenis en een nieuwe en genuanceerde blik op het herstelproces, zowel voor slachtoffer als dader.

18 jaar was Attiya toen ze werd mishandeld door haar toenmalige vriend Steve. 22 jaar later voelt ze zich sterk genoeg voor een eerlijke getuigenis én een confrontatie met Steve. Ze zoekt hem op en samen hebben ze een reeks gesprekken die de impact van huiselijk geweld toont. Niet alleen Attiya, maar ook Steve zelf probeert te weten te komen wat er toen eigenlijk aan de hand was en of hij klaar is om zijn verantwoordelijkheid te nemen voor zijn daden. A Better Man vertelt niet enkel het verhaal van twee individuen die hun verleden proberen te verwerken, maar heeft ook als doel om het publiek zelf actie te laten ondernemen. Zowel in hun eigen relaties als in een bredere sociale context waar misbruik plaatsvindt. Het heeft op deze manier veel raakpunten met de #metoo beweging: Waarom wachtte Attiya zo lang met haar getuigenis? Wat is de rol van de dader in het herstelproces? En is er een weg indien niet tot vergeving dan toch tot verzoening?

Na de film volgt een nagesprek met zangeres Deborah Ostrega, die haar stem tegen huiselijk geweld liet horen bij vzw zijn.

Maker en vader Alex de Ronde schetst een liefdevol en ontroerend portret van zijn zoon, de aanstekelijke dove Tobias, die zijn draai heeft gevonden in het leven en zichzelf bepaald niet zielig vindt. We volgen Tobias op het snijvlak van verleden en toekomst. Door het gebruik van familiefilmpjes zien we hoe Tobias opgroeit. Hij onderhoudt een innige relatie met zijn iets oudere, horende broer Joachim. Samen blikken ze met gevoel voor humor en genegenheid terug op hun jeugd.

In het heden is een bezoek aan de tandarts communicatief gezien nogal moeizaam, maar Tobias’ verblijf op Gallaudet University in Washington

D.C. – de enige dovenuniversiteit ter wereld – voelt paradijselijk aan. Tijdens en na zijn studententijd zien we Tobias feestend en rond de wereld reizend met zijn vrienden. Later leert hij als docent Nederlandse Gebarentaal horende studenten zijn taal en cultuur kennen. Hij heeft van zijn handicap als het ware zijn beroep gemaakt. Zijn onvoorwaardelijke acceptatie van zijn doofheid biedt gelegenheid tot het aan de orde stellen van allerhande vragen, die variëren van de problemen van het grootbrengen van een doof kind en de effecten daarvan op de overige gezinsleden tot aan de soms absurde gevolgen en voordelen van een gehandicaptenstatus.

Doof Kind is de winnaar van de publieksprijs IDFA 2017.

Na de film kan je nog blijven hangen voor een Q&A met regisseur Alex de Ronde.

57

The Rebel Surgeon ZATERDAG 15/12 • 11:00 > 12:30 SPHINX CINEMA - ZAAL 3 ERIK GANDINI · 2017 · 52 MIN

58

De rebelse chirurg Erik Erichsen is een man van de rechttoe rechtaan aanpak die geen tijd laat voor nuances of bureaucratie en in Ethopië een ziekenhuis opstart. Wat de medische wereld in Ethiopië mist aan apparatuur, maakt het goed door de vrijheid om te improviseren, al dan niet met doe-hetzelf materiaal uit de lokale Brico.

De Zweedse chirurg Erik Erichsen trok naar Ethiopië om een team te versterken dat over slechts 3 dokters beschikt voor elke 100 000 inwoners. Het was de rompslomp van de Zweedse bureaucratie, de wachttijden en de regels die hem overtuigden om weg te trekken. Maar de Zweedse gezondheidszorg verschilt sterk van het West-Afrikaanse land, waar geen geld, noch toegang tot het juiste medische materiaal. Erichsen omschrijft het echter zo: de mentaliteit in Zweden is nog altijd erger dan de materiële armoede in Ethiopië. De ongenuanceerde en geïmproviseerde aanpak verklaart hoe hij fietsspaken, haarspelden en een handboor gebruikt om zijn ingrepen tot een goed einde te brengen. The Rebel Surgeon is de tweede film waar regisseur Erik Gandini op zoek gaat naar de schaduwzijde van de Zweedse samenleving. Net als The Swedish Theory of Love uit 2015 verfilmt hij hier op een subtiele manier de neveneffecten van een hyper-georganiseerde samenleving.

The Other Side of Everything

Amal

ZATERDAG 15/12 • 13:30 > 15:30 SPHINX CINEMA - ZAAL 3

Amal is veertien jaar wanneer ze tijdens de Egyptische revolutie op het Tahrirplein belandt, nadat haar vriendje is omgekomen bij de Port Said-stadionramp. Tijdens de protesten wordt ze door de politie geslagen en aan haar haren over het plein gesleept. Deze coming of age-film volgt haar in de jaren na de revolutie.

Terwijl de film snijdt tussen actuele gebeurtenissen en het snel veranderende leven (en uiterlijk) van Amal, zien we hoe zij haar eigen identiteit zoekt in een land in transitie. Amal is fel en onverschrokken. Ze heeft zich als een pitbull in het protest vastgebeten en leest haar moeder, een rechter, voortdurend de les.

Als meisje tussen de mannen moet ze ook vechten voor het respect van

MILA TURAJLIC · 2017 · 104 MINUTEN

Een in tweeën gedeeld appartement in Belgrado vertelt het verhaal van een familie en staat symbool voor een land in politieke onrust. De woning werd opgesplitst op last van het communistisch regime toen Srbijanka Turajlic, die hier werd geboren, twee jaar oud was.

De deur naar de afgescheiden kamers ging op slot en zat dertig jaar later bij de geboorte van regisseur Mila Turajlic, Srbijanka’s dochter, nog steeds dicht.

Ook in de dertig jaar erna, dwars door een burgeroorlog, het opbreken van Joegoslavië, bombardementen en een revolutie heen, bleef de deur ongeopend. Srbijanka, een prominent politiek activist die een grote rol speelde in de revolutie, bewoont nog steeds de helft van het oorspronkelijke appartement.

In een film die deze ruimte nauwelijks verlaat, schildert Mila een ontroerend portret van haar moeder – een krachtige, indrukwekkende vrouw voor wie haar acties vanzelfsprekend zijn, zelfs al bracht ze daarmee haar leven in gevaar. Staat de nieuwe generatie daar wel hetzelfde in?

ZATERDAG 15/12 • 16:00 > 17:30 SPHINX CINEMA - ZAAL 3 MOHAMED SIAM · 2017 · 83 MINUTEN

anderen en het recht om mee te doen, op straat en in het verdere leven. Want zelfs voor een jonge vrouw als Amal – haar naam betekent ‘hoop’ – zijn er in Egypte weinig keuzes als het om de vormgeving van haar eigen toekomst gaat.

Inclusief ZATERDAG 15/12 • 18:30 > 20:30 SPHINX CINEMA - ZAAL 3 ELLEN VERMEULEN · 2018

Inclusief is een film over inclusief onderwijs, over 4 kinderen met een beperking die les volgen in het gewoon onderwijs. Sami, Irakli, Rosie en Nathan.

De film neemt geen standpunt in, maar observeert, als een pleidooi tegen oordelen. Inclusief werd gedraaid op s16mm, zwart wit, en is een cinematografische en integere film.

Na de voorstelling kan je napraten met regisseur Ellen Vermeulen.

Michel ZATERDAG 15/12 • 21:00 > 23:00 SPHINX CINEMA - ZAAL 3 PATRICK MINKS, IRMA WIJSMAN · 2018 · 84 MINUTEN

Bijna veertig jaar lang heeft acteur Michel Van Dousselaere zowel op de planken als voor de camera weten te vertrouwen op zijn stem. Dan wordt er afasie bij hem vastgesteld. Samen met zijn vrouw Irma gaat hij op zoek naar oplossingen om toch nog één laatste voorstelling tot een goed einde te brengen en het contact met zijn omgeving te behouden.

Wat doe je als acteur wanneer de taal je in de steek laat? Michel Van Dousselaere zoekt het noodgedwongen uit wanneer hij getroffen wordt door progressieve afasie, een hersenaandoening die het spraakcentrum aantast. Michels vrouw Irma besluit al gauw na de diagnose het hele verwerkingsproces vast te leggen op camera. Zo krijgt de kijker niet alleen een intiem portret van een sterk paar dat een medische tegenslag moedig het hoofd biedt. Ook volgen we het waardig afscheid van een acteur die nog één laatste keer kost wat kost

zal schitteren op de planken. Taal speelt een niet te onderschatten rol, zowel in ons dagelijks leven als in het specifieke spel van een acteur. Wanneer die zekerheid wegvalt, moet de patiënt op zoek naar nieuwe vormen van communicatie. De reis die Van Dousselaere en zijn vrouw afleggen is er een van vele moeilijkheden, maar het resultaat is hartverwarmend en inspirerend.

Blijf zeker hangen voor een nagesprek met Irma Wijsman, regisseur van de film en echtgenote van Michel Van Dousselaere.

59

R O W

DRUK JE EIGEN AFFICHE

DO 13 + VR 14/12 • 13:30 > 22:00 ZATERDAG 15/12 • 13:30-20:30 BRUGZAAL VOORUIT (FESTIVALCAFÉ)

Het Gentse Letterpress Corner, in co-lab met An Eisendrath, komt naar het Festival van de Gelijkheid met een ambachtelijke handpers. Op deze drukmachine kan je met losse letters een typedruk maken. Waan je terug in de tijd en druk zelf een prachtige A3 poster met de wondermachine.

Ook als je niet zo handig bent, hoef je niet te vrezen. Armina, Charlotte en An zullen je stap voor stap helpen. Je hoeft je niet in te schrijven voor deze workshop. Kom een kijkje nemen en verbaas jezelf met je resultaat.

60

REDOPAPERS DONDERDAG 13/12 • 13:30 > 17:30 KASSARUIMTE VOORUIT De bezielers van REDOpapers vonden bij drukkerijen een hoop papieroverschotten. Geleid door hun liefde voor papier, hergebruik, experimenteren, ambacht en design kreeg dit papierafval een nieuw leven.

Blocnotes, agenda’s, kalenders… allemaal even uniek.

Tijdens het Festival van de Gelijkheid krijg jij de kans om aan de slag te gaan met onze eigen papieroverschotten.

Je maakt je eigen pocketbook. Dit is een handig genaaid boekje waarbij we de overschotten van promo-banners gebruiken als mooie en stevige covers. Dankzij de slimme naaitechniek kan je je boek steeds blijven vernieuwen door zelf nieuwe katernen toe te voegen. Misschien kan je er ook eentje maken voor onder de kerstboom?

Een boekje maken kost ongeveer 20 minuten tijd. Je kan doorlopend deze workshop volgen, inschrijven hoeft niet!

EVERYBODY HAPPY? FILOSOFEREN OVER GELUK

DO 13 + VR 14/12 • 13:30 > 15:00 GELE KAMER VOORUIT organisatie VFG

Wat is het verschil tussen geluk hebben en gelukkig zijn? Heb je anderen nodig om gelukkig te zijn? Moet je perfect zijn om gelukkig te zijn?

Heb je al eens stilgestaan bij deze vragen? We nodigen je uit om er in deze workshop samen over na te denken. We inspireren elkaar, zoeken naar antwoorden en leren zorgvuldig een mening vormen. Zo ontdekken we het plezier van nadenken. Yoga voor het brein dus!

Een duo van ervaren filosofen leidt het gesprek in goede banen. Voorkennis is niet nodig. Enkel een open geest, zin om van elkaar te leren en … je te verwonderen.

GENDER VOOR DUMMIES

DONDERDAG 13/12 • 16:00 > 17:30 VRIJDAG 14/12 • 18:30 > 20:00 GELE KAMER VOORUIT organisatie Rosa vzw

‘Gender’ is hot. Maar wat betekent ‘gender’ eigenlijk precies? Maakt het iets uit of je als man of als vrouw wordt geboren? Welke invloed hebben onbewuste vooroordelen over mannen en vrouwen op ons leven?

Hoe leiden ideeën rond mannelijkheid en vrouwelijkheid tot sociale ongelijkheid en ongelijke kansen? Ontdek het in de interactieve workshop Gender voor Dummies en test uit hoe het zit met jouw eigen onbewuste vooroordelen over m/v/x.

In deze interactieve workshop leer je met een opener blik naar de wereld kijken, ongehinderd door gendervooroordelen.

Evelien Chiau van Rosa vzw begeleidt de workshop. Rosa vzw is een kenniscentrum voor gender en feminisme.

Rosa wil het genderbewustzijn in Vlaanderen bevorderen en zo de feitelijke ongelijkheid tussen vrouwen en mannen in de samenleving helpen wegwerken.

K RS HOPS DIE ANDERE OUDERS DOEN OOK MAAR WAT VRIJDAG 14/12 • 16:00 > 17:30 GELE KAMER VOORUIT organisatie VIVA-SVV Elsbeth Teeling is mama van 2, oprichtster van de Club van de relaxte moeders en auteur van onder andere het boek ‘Relax, mama!’. Met haar club, boeken en workshops zorgt zij voor een stevige dosis relativering van het moederschap.

En dat is nodig, want een mens komt wat tegen wanneer hij of zij een ouder wordt. Toch is er volgens Elsbeth geen reden om zuur te doen.

“Neem het ouderschap liever met een korreltje zout. En steek andere ouders een hart onder de riem, want die doen ook maar wat.”

Deze interactieve workshop moedigt mama’s en papa’s aan om op een afstandje en met humor naar hun eigen situatie te kijken, waardoor ze de boel wat beter kunnen relativeren.

Lachen verzekerd!

EN WIJ DAN? JONGEREN ZELF AAN HET WOORD VRIJDAG 14/12 • 18:30 > 20:00 PUBLIEKSRUIMTE AMSAB organisatie Linx Plus “Er wordt verwacht dat we goede burgers zijn! Er wordt zelfs burgerschap gegeven op school! We moeten onze verantwoordelijkheid opnemen!

Maar, wanneer mogen we de boel nu overnemen? Hoe lang moeten we in de les burgerschap zitten om mee aan de beslissingstafel te kunnen?

Hoe lang moeten we wachten op het moment dat we ons gedacht mogen zeggen over de zaken die een grote impact op onze toekomst zullen hebben? Hoe zien wij onze toekomst?

En hoe willen we dat verwezenlijken, hoe willen en kunnen we daar geraken …”

BOOK TO BE OPEN WORKSHOP VRIJDAG 14/12 • 15:00 > 18:00 VERGADERZAAL AMSAB ism Tilburg Cowboys Book To Be is een Tilburgse uitgeverij van boeken die niet geschreven zijn.

Een uitgeverij van verhalen waar niet snel naar wordt gevraagd, maar die het wel verdienen om gedeeld of verteld te worden.

Welk verhaal wil jij schrijven? Welke titel vat jouw verhaal samen? Welke foto moet jouw boek sieren? Schrijf je eigen Book to Be in deze workshop.

Een vluchtverhaal, een passage uit je jeugd of juist een toekomstdroom; met een Book To Be geef je anderen de aanleiding om ernaar te vragen.

Maar het kan uiteraard ook jouw persoonlijke kookboek met familierecepten zijn, een sprookje of een verzameling sterke verhalen.

61

Voor d e

FAMILIE 62

hele

Tekenen met Fatinha Ramos (6+) ZATERDAG 15/12 • 15:00 > 16:00 Kunstenaar Fatinha Ramos heeft een groot deel van haar jeugd doorgebracht in een ziekenhuisbed in het zonnige Portugal. Door haar glazenbottenziekte sloeg ze aan het tekenen. Een passie die haar nooit meer zal loslaten en die ze graag overdraagt op jou.

Tijdens het tekenen met Fatinha spat het plezier ervan af. Samen ontdek je je lichaam op papier. Je tekent jezelf en de anderen. Niet enkel naar waarneming, je fantasie leidt je hand en wringt je tekening in de gekste bochten.

Ouders, grootouders, peetooms, … iedereen is welkom, maar de ideale leeftijd voor deze workshop is tussen 6 en 10 jaar.

WORKSHOPS

Shanti Muziekvoorstelling (3+)

IN DE GELE KAMER (foyer Dansstudio) VOORUIT

ZATERDAG 15/12 • 17:00 > 17:30

Gerda Dendooven leest voor: Stella (6+)

Shanti is het verhaal van een piepjong weesolifantje dat geadopteerd wordt door 3 olifantenmama’s in India.

Hedendaagse thema’s als afwijzing, je anders voelen, je niet aanvaard voelen, niet gewenst zijn, er niet bij horen, gepest worden, vriendschap tussen mens en dier, diversiteit, racisme, integratie en omgaan met angsten komen aan bod.

Luister naar het verhaal en zing het liedje mee! Na afloop van de voorlees- en meezingsessie door Kim Van Kuyk kan je het boek Shanti kopen.

ZATERDAG 15/12 • 13:30 > 14:00 Weet je wat nog heerlijker is dan je neus in een boek van Gerda Dendooven steken? Je dat boek laten voorlezen door… Gerda Dendooven. Met Stella neemt ze je mee in het verhaal van zee-ster-kind Stella, gevonden in de netten van een visser en zijn vrouw. Laat je vervoeren door de prachtige prenten van haar eigen hand in een verhaal over ‘anders-zijn’. En of dat dan zo erg is?

Gerda Dendooven leest voor: Piet en Sint en het Slimme Kind (4+) ZATERDAG 15/12 • 14:15 > 14:45 Het is 5 december, voor alle kinderen de spannendste nacht van het jaar. Piet en Sint zijn onderweg met hun schimmel, tot het plotseling hard begint te regenen. De regen spoelt de prachtige krullen uit de baard van Sint en het zwart van Piet zijn wangen. Zijn pak zit onder de vlekken. Ook het paard loopt er druilerig bij. Zo kunnen ze hun tocht niet vervolgen. Ze kloppen aan bij een huis waar nog licht brandt, en vragen of ze mogen schuilen.

Poetry Slam met Roncha (10+) ZATERDAG 15/12 • 17:30 > 18:30 Leer in deze poetry slam-workshop wat deze moderne vorm van poëzie inhoudt, hoe je aan een slam-tekst begint en wat punches zijn en hoe je ze gebruikt. Lesgever van dienst ‘Roncha’ begon zijn carrière als rapper, maar ontdekte dat hij in het slammen ook zijn liefde voor taal en rijm kwijt kon. Met tonnen workshopervaring weet hij als geen ander teksten uit je los te trekken waarvan je niet wist dat je ze in je had. Hij heeft aandacht voor je performance en deliverance en voor je het weet, ben je een echte slampioen.

JEUGDFILMS

Rosie & Moussa (7+)

IN SPHINX CINEMA

ZATERDAG 15/12 • 16:00 > 17:30 • ZAAL 2

Gruwelijke Rijmen (6+) ZATERDAG 15/12 • 11:00 > 13:00 • ZAAL 2 JAKOB SCHUH, JAN LACHAUER · 2016 · 106 MINUTEN

De verfilming van Roald Dahls Gruwelijke rijmen brengt een hele parade sprookjesfiguren bij elkaar in een ingenieus verhaal voor alle leeftijden. Even hilarisch als poëtisch, vol ondeugende twists en verrassende ontknopingen.

Sneeuwwitje en Roodkapje worden beste vriendinnen.

Lusten wolven liever biggetjes, grootmoeders of kleine kinderen? Jacob is verliefd op zijn buurmeisje Cindy, maar zij heeft een oogje op de prins. En waar komt die gigantische bonenstaak in Jacobs tuin plots vandaan? Onder het alziend oog van de boze wolf lopen sprookjesfiguren elkaar voortdurend voor de voeten.

What Will People Say (14+) ZATERDAG 15/12 • 13:30 > 15:30 • ZAAL 2 ism J.E.F. IRAM HAQ · 2017 · 106 MINUTEN

De zestienjarige Nisha is net zoals de rest van haar Noorse leeftijdsgenoten: ze gaat naar feestjes, hangt rond met vrienden en heeft haar oog laten vallen op een leuke jongen. Er is echter één verschil: Nisha moet alles stiekem doen, omdat ze van Pakistaanse afkomst is en haar ouders haar volgens hun tradities opvoeden. Wanneer haar vader Nisha ziet kussen, barst de bom. Voor de familie wordt Nisha een probleem, nog erger: ze is de schande van de familie! En dat moet veranderen, goedschiks of kwaadschiks. Drastische maatregelen volgen.

Met de hulp van Maria Mozhdah, de sterk debuterende hoofdrolspeelster, maakt de jonge cineaste Iram Haq voelbaar hoe scherp een gespleten cultuur kan snijden.

Aan de ene kant het vrije leven dat iedere opgroeiende tiener in Europa wil, aan de andere kant de ouders die zich naar een betere toekomst hebben geknokt en niet zomaar hun tradities willen loslaten, maar ook verscheurd raken door de keuzes die ze maken. Een leven vol botsingen, kloven en pijnpunten. Zie daar nog maar eens je eigen weg in te vinden.

Een subtiele en ontroerende film die beide kanten van de culturele kloof en de generatiekloof probeert te begrijpen.

DOROTHÉE VAN DEN BERGHE · 2018 · 96 MINUTEN

Rosie verhuist met haar moeder naar de andere kant van de stad. In het nieuwe appartementsgebouw leert ze Moussa kennen. Samen gaan ze tot op het dak, hoewel dat verboden is. Daar belooft Moussa aan Rosie dat hij samen met haar haar papa zal opzoeken, die in de gevangenis zit. Rosie wil niets liever dan haar vader en moeder weer bij elkaar brengen, maar zal dat ook lukken? Want mama wil geen woord meer tegen papa zeggen… en tot overmaat van ramp wordt ze verliefd op een andere man.

Een verhaal over vriendschap, over de grootstad, over opgroeien … Een familiefilm gebaseerd op de kinderboeken van Michael De Cock en Judith Vanistendael.

Supa Modo (8+) ZATERDAG 15/12 • 18:00 > 19:30 • ZAAL 2 LIKARION WAINAINA · 2018 · 74 MINUTEN

“Superhelden sterven niet!” Dat is waar de vrolijke, 9-jarige Jo en haar ziekenhuisvrienden van overtuigd zijn.

Jo is al een tijdje ziek en fantaseert er elke dag flink op los over de helden uit haar lievelingsfilms. In haar dromen is Jo zelf ‘Supa Modo’, een held die kan vliegen.

Op een dag krijgen de moeder van Jo en zus Mwix echter slecht nieuws: Jo zal niet meer beter worden. Om nog zoveel mogelijk tijd met haar te kunnen doorbrengen, beslist de moeder Jo mee naar huis te nemen. Van dan af is naar school gaan of buitenspelen er niet meer bij; haar moeder is immers bang dat Jo nog zieker wordt. Om haar op te vrolijken, bedenkt Mwix stiekem een plan …

Met een enorm aanstekelijk enthousiasme zet de jonge Stycie Waweru de rol van Jo neer. Supa Modo leest als een liefdesverklaring aan de kracht van fantasie, optimisme en levendigheid. Tegelijk schiet hij goed raak op de gevoelige snaar. Vlieg mee op de vleugels van deze superheld!

63

VORMINGPLUS IN DE KROOK Vormingplus Gent-Eeklo stelde, speciaal voor het Festival van de Gelijkheid, een prachtig programma samen. Ze heten de Festivalbezoekers welkom in hun vaste stek: De Krook.

64

PAARSE ZETEL FIKRY EL AZZOUZI DONDERDAG 13/12 • 12:30 > 13:15 DE KROOK - ZAAL DE BLAUWE VOGEL ism Vormingplus Gent-Eeklo en Bibliotheek De Krook Een schrijver barstensvol talent met een bevlogen pen waaruit met een rotvaart columns, theaterteksten en romans vloeien. Hij is de spreekbuis van een generatie jongeren waarover iedereen vaak de mond vol heeft, maar waarmee zelden iemand echt in dialoog gaat. Maar Fikry El Azzouzi die consequent het etiket ‘dwarsligger’ krijgt, pleit wél ten allen tijde voor die dialoog - tussen verschillende generaties en leefwerelden. Weerbarstig en vlammend kritisch? Alleszins. Maar vooral constructief en niet te beroerd om maatschappelijke pijnpunten in een verrassend daglicht te plaatsen. Hoe hij praat over vervreemding en onthechting bij een generatie nieuwe Belgen en loepzuiver duidt welke rol kunst, cultuur en taal spelen om een thuis te vinden ... een verademing. Een vleugje zelfrelativering is nooit ver weg.

Alleen zij, zijn jongste roman is een liefdesverhaal tegen de achtergrond van een losgeslagen wereld waar angst, paniek en polarisering het pleit lijken te winnen. Het is het laatste deel van een triologie over Ayoub, een Marokkaanse Belg die aan zijn lot probeert te ontsnappen. Na Het Schapenfeest en Drarrie in de nacht is Ayoub groot geworden, maar onzeker gebleven. De geest van de mislukte multiculturele maatschappij sluimert soms moedeloos door het verhaal, maar meer nog ademt het verhaal hoop, biedt de intieme vertelling troost voor de maatschappelijke verwarring.

QUOTES VERZWEGEN VERLANGEN DONDERDAG 13/12 • 19:30 > 21:00 DE KROOK - ZAAL DE BLAUWE VOGEL ism Vormingplus Gent-Eeklo en Bibliotheek De Krook Elke maand haalt Tina De Gendt voor Quotes een aantal opmerkelijke citaten uit een spraakmakend non-fictieboek en vraagt ze de auteur om tekst en uitleg. Tijdens een Quotes-interview stap je als publiek mee in de wereld van het boek, met de auteur als gids.

In Verzwegen Verlangen brengt Jonas Roelens met medeauteurs Wannes Dupont en Elwin Hofman de geschiedenis van de homoseksualiteit in België in kaart. En wat blijkt? Homoseksualiteit is een thema dat slechts met mondjesmaat publiekelijk bespreekbaar werd.

In de middeleeuwen belandde je als homoseksueel in onze contreien nog op de brandstapel. En ook de eeuwen daarna werden homoseksuelen als zondig of ziek benaderd.

Dit boek gebruikt fascinerende procesdossiers als leidraad om een verborgen geschiedenis bloot te leggen: als gidsen doorheen een vergeten wereld van badhuizen, urinoirs, achterkamers en homobars, en als de rijke getuigenissen van vurige verlangens die de samenleving lange tijd begreep als zondig of ziek. Verzwegen verlangen reconstrueert de leefwereld van ‘potten’ en ‘pederasten’ in België, van de middeleeuwen tot vandaag, en bespreekt de veranderende mentaliteit rond een thema dat slechts met mondjesmaat publiekelijk bespreekbaar werd.

LEZING AFRIKAANSE DENKERS. BESTAAT AFRIKAANSE FILOSOFIE?

FILOSOFIELEESGROEP SOCRATES EN ORUNMILA. WAT WE VAN AFRIKAANSE FILOSOFIE KUNNEN LEREN

VRIJDAG 14/12 • 14:00 > 17:00 DE KROOK – ZAAL DE LAATKOMER ism Vormingplus Gent-Eeklo

VRIJDAG 14/12 • 19:30 > 22:00 DE KROOK – ZAAL VOS EN HAAS ism Vormingplus Gent-Eeklo

Afrikaans denken wordt vaak voorgesteld als één denkbeweging die plaats zou maken voor elementen waaraan het de Westerse filosofie ontbeert. Tot lang voorbij het idee ‘Bantu filosofie’ meenden sommigen dat er een soort collectieve ‘filosofie’ aan de basis lag van het ‘Afrikaanse denken’ Dit idee ligt goed in de markt in het Westen, omdat het aansluit bij nogal wat literatuur over het ‘mysterieuze’, het ‘magische’ Afrika. Het duwt echter Afrikaanse filosofie en Afrikaanse filosofen in een exotische, naturalistische hoek en doet afbreuk aan de enorme verscheidenheid aan tradities en opvattingen over wat ‘filosofie’ kan zijn voor Afrika. Deze kritiek heeft aanleiding gegeven om dan toch maar op zoek te gaan naar individuele denkers, Afrikanen die durven in de ik-vorm te denken, zoals Bokar, Odera Oruka, etc.

Het zijn Afrikaanse filosofen zelf die waarschuwen voor het dubbelzinnige gebruik van het begrip filosofie, alsof ‘filosofie’ in Afrika wat anders zou zijn dan in Europa. In deze lezing krijg je een introductie in de standpunten van enkele Afrikaanse filosofen ten aanzien van deze kwestie. We noemen alvast enkele namen in historische volgorde: Augustinus (!), W. Amo, Zera Jakov, Tierno Bakar, A. Kagame, Houtondji, Eboussi-Boulage, M. Towa, V.Y. Mudimbe, Kwasi Wiredu, Odera Oruka, Gyekye, A. Mbembe, S.B. Diagne, Ramose, S. Oluwole, K.A. Appiah, … en vele anderen Herman Lodewyckx, gastdocent Afrikaanse Filosofie aan de Universiteit Antwerpen, vertelt er alles over.

In dit boek schuift filosofe Sophie Oluwole de figuur Òrúnmìlà naar voor als filosoof. Wat we van de Afrikaanse filosofie kunnen leren is volgens haar dit: “Het besef dat de mens één geheel is en dat hij een éénheid vormt met zijn medemens, de natuur en God. De Westerse filosofie vertoont de neiging kunstmatige tegenstellingen op te werpen tussen de kennende en handelende mens, tussen de vrijheid van het individu en het algemeen belang van een gemeenschap, tussen technologische welvaart en harmonie met de natuur.”

Tijdens deze filosofieleesgroep neemt denker Ted Bwatu ons mee doorheen belangwekkende passages en verrassende citaten uit dit boek, dat het voorbije jaar hoge ogen gooide.

65

M

N E G N I D E K J I OEIL M

D G E L E G T I U K J I L KA KE

W

66

egens groot succes op het vorige Festival, organiseert Charlie Magazine dit jaar graag drie sessies van Moeilijke Dingen Makkelijk Uitgelegd. Drie ‘explainersessies’, waarin de moeilijkste onderwerpen haarfijn worden uitgelegd. Elke dag krijg je 6 experts over 6 complexe topics voorgeschoteld. Jouw dagelijkse portie brainfood. Want om bureaucratie terug te kunnen dringen, om procedures menselijker te maken, om je maatschappelijk te kunnen engageren en om te kunnen bepalen in hoeverre technologische ontwikkelingen wenselijk zijn, is het belangrijk om te begrijpen Hoe Dingen Werken.

Selma Franssen van Charlie Magazine is drie dagen lang jouw nieuwsgierige gastvrouw van dienst. Ze is chef redactie bij Charlie Magazine en freelance journalist. In 2019 verschijnt haar eerste non-fictieboek bij Uitgeverij Houtekiet.

DONDERDAG 13/12 16:00 > 17:30 • DANSSTUDIO VOORUIT • Elisabeth Timmermans (communicatiewetenschapper) over de Tinderalgoritmes.

• Jean Paul Van Bendegem (wiskundige, filosoof en logica-lover) over toeval.

• Wim Slabbinck (seksuoloog) over de clitoris.

• Alexandra Vermandel (professor en bekkenbodemtherapeute) over zindelijkheid in cultuurhistorische context.

• Heleen Debeuckelaere (historica en auteur) over dekolonisatie.

• Tatiana De Wée (Fashion Revolution Belgium) over duurzame mode.

VRIJDAG 14/12

16:00 > 17:30 • DANSSTUDIO VOORUIT • Yan Ting Yuen (filmmaker) over de bankencrisis en waarom banken niet failliet ‘mogen’ gaan.

• Aurélie Van de Peer (journalist en docent Philosophy of Fashion) over wat mode met jou doet.

• Inke Gieghase (activist, consultant en poetry slame artist) over genderlabels.

• Patrycia Pompala (Anti-Discrimination Centre Memorial Brussels) over waarom er geen of amper vrouwelijke vrachtwagenchauffeurs zijn in de landen die behoorden tot de Sovjet-Unie.

• Jozef Van Langendonck (emeritus professor Arbeidsrecht en Sociaal Zekerheidsrecht) over ons huidige systeem van sociale zekerheid.

• Alex de Ronde (documentairemaker) over de dovencultuur.

ZATERDAG 15/12 16:00 > 17:30 • DANSSTUDIO VOORUIT • Ignace Schops (directeur van het Regionaal Landschap Kempen en Maasland en voorzitter van de Raad van Europarc Federation) over de impact van de klimaatopwarming.

• Tessa Kerre (hematoloog en kliniekhoofd in het UZ Gent) over stamceltherapie en immunotherapie.

• Filip Boen (professor in de sport- en bewegingspsychologie) over supporters als metafoor voor onze samenleving en hooliganisme.

• Wim Slabbinck (seksuoloog) over andere relatievormen.

• Thomas Smolders (journalist bij De Tijd en Charlie Magazine) over artificiële intelligentie.

• Samira Attilah (pedagoge en mensenrechtenactiviste) over de Dublin-verordening.

67

DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG 68

Gezeur over de luie en zelfingenomen jeugd van tegenwoordig, het is zo oud als de straat. Socrates kreeg 2.400 jaar geleden ook al op zijn kop door Plato, omdat zijn generatie respectloos en arrogant was.

We gaan generatiegewijs waarschijnlijk even kort door de bocht, maar het lijkt alsof jongeren vandaag net veel meer wakker liggen van de grote maatschappelijke en ecologische uitdagingen op ons mondiaal pad. En ze hebben verdomd veel zin om de anderen daarover wakker te schudden.

Drie dagen lang geven we het woord aan jongeren. We praten over de drempels die zij ervaren, hoe zij naar de geschiedenis kijken, hoe zij hun engagement waarmaken. De Jeugd van Tegenwoordig, in drie bedrijven.

Kunnen jongeren nog jong zijn: regulitis in het jeugdwerk DO 13/12 • 21:00 > 22:30 DANSSTUDIO VOORUIT Met Illias Marraha (stadsondersteuner Scouts&Gidsen Vlaanderen), Tine Soens (Vlaams Parlementslid), Fréderique Loones (coördinator De Ambrassade) en Liesbet Vandycke (vormingswerker JES Gent).

Sakina Elkayouhi (freelance journalist/public speaker) modereert het gesprek.

De erfenis van mei ‘68 VRIJ 13/12 • 21:00 > 22:30 DANSSTUDIO VOORUIT Met Nora Sleiderink (voormalig hoofdredacteur Veto), Walter Zinzen (voormalig journalist), Geert Buelens (professor Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Utrecht en auteur) en Warda El-Kaddouri (onderzoeker literatuurwetenschappen UGent). Ciska Hoet (directeur Rosa vzw) modereert.

Jongeren en engagement ZA 15/12 • 18:30 > 20:00 DANSSTUDIO VOORUIT Met Sabrine Ingabire (columnist MO* Magazine), Alexandra Smarandescu (Voorzitter Vlaamse Jeugdraad), Rania El Mard (voormalig voorzitter Vlaamse Scholierenkoepel), Samira Atillah (columnist en activist), Mohamed Barrie (sociaal werker) en Alexia Leysen (theatermaker en drijvende kracht achter Dagen Zonder Vlees).

Yasmina El Messaoudi (journalist Charlie Magazine) modereert.

Bijzonder vereerd ook dat enkele sterke pennen van The International Congress of Youth Voices (initiatief van o.a. Dave Eggers en Amanda Uhle) dit programmablokje aftrappen. Ze komen uit Zweden, Ierland, Engeland ... om hun manifest voor de toekomst voor te stellen. Met Anika Hussain, Sean Farrelly, Sarah Sobkha ...

Joke Quintens komt er graag vertellen hoe By the youth, for the youth: a manifesto for tomorrow’s activists ook Curieus inspireert om jongeren de tijd en ruimte geven om samen op zoek te gaan naar antwoorden op de grote uitdagingen van morgen.

69

EN OOK NOG MISCONNECTED 70

SCHRIJFMARATHON AMNESTY INTERNATIONAL DO 13 + VR 14 + ZA 15/12 17:00 > 20:00 • VOORUIT CAFÉ Elk jaar in december schrijven meer dan 2 miljoen mensen over heel de wereld voor mensen in nood. Jij kan op het Festival van de Gelijkheid één van hen zijn. Haal je pen boven op donderdag, vrijdag en zaterdag in het café van Vooruit en doe mee aan Amnesty’s schrijfmarathon. Jouw schrijfsels kunnen een levensbelangrijk verschil maken voor mensen die zijn gemarteld om wat ze geloven, die gediscrimineerd worden om wie ze zijn, die gedwongen werden te trouwen of vastgezet worden omdat ze voor hun mening uitkomen.

VAN DINSDAG 4 DECEMBER T.E.M. ZONDAG 16 DECEMBER 2018 ELKE WEEKDAG (BEHALVE MAANDAG) TE BEZOEKEN VAN 9:00 TOT 12:00 EN VAN 14:00 TOT 17:00.

ELK WEEKEND VAN 13:00 TOT 17:00 BINNENTUIN MUSEUM DR. GUISLAIN ism Museum Dr. Guislain Theatermaakster Kyoko Scholiers liet een jaar lang een zelfgebouwd telefoonhokje rondreizen. Ze bracht het hokje bij mannen, vrouwen en kinderen die op de één of andere manier gedisconnecteerd zijn van de samenleving.

De telefoondraad vormt het symbool van de maatschappelijke verbinding die de bellers al dan niet vrijwillig doorknipten. Het zijn gevangenen, vluchtelingen, landlopers en daklozen, maar ook prostituees, patiënten en pechvogels.

Het zijn kinderen en jongeren die opgroeien zonder mama en papa in de buurt. Het zijn (ex-) sekteleden, kluizenaars, kloosterlingen en einzelgängers allerhande. Gedurende een heel jaar, sprak Kyoko elk seizoen één uur lang met elk van hen.

Kyoko verwerkte de opnames van gesprekken in geluidsfragmenten van vijf minuten, voor een installatie van vier eigenzinnige telefoonhokjes die traag over een spoor bewegen. De toeschouwer neemt plaats in een hokje. Op de muur staan telefoonnummers geschreven en gekrast - nummers van mensen die je niet terugvindt in het telefoonboek. Hier en daar lieten ze ook een boodschap achter: de ene cryptisch, de andere direct. De toeschouwer neemt de hoorn van de haak en draait een nummer. Het telefoonhokje komt traag in beweging en vijf minuten lang weerklinkt de stem van een onbekende beller, met woorden en verzuchtingen die hij of zij gedurende het jaar aan Kyoko toevertrouwde. Wat toevallige passanten zien is een absurd intrigerend landschap van langzaam af en aan rijdende telefoonhokjes.

Een bevreemdende plek die zowel de actieve als de passieve toeschouwer zal dwingen om anders te kijken en luisteren naar de wereld.

Luister naar de verhalen van Misconnected in de prachtige binnentuin van Museum Dr. Guislain.

FESTIVAL REDACTIELOKAAL DO 13 + VR 14/12 • 13:00 > 22:00 ZA 15/12 • 13:00 > 20:30 OVERLOOP DANSSTUDIO Schrijf mee aan onze tekstwand! Kruip achter de typemachine en inspireer ons met je tekst: recensies, gedichten, gedachtespinsels, verhalen van en over het festival. Of misschien met een opdracht voor een andere festivalbezoeker?

FESTIVALCAFE DO 13 + VR 14 • 13:00 > 22:00 ZATERDAG 15/12 • 13:00 > 20:30 BRUGZAAL VOORUIT ism VFG Even bekomen van het inhoudelijke vuurwerk bij de panelgesprekken, napraten over die aangrijpende Festivalbabbel, een intieme tête-a-tête versieren, nieuwe Festivalvrienden ontmoeten en het pittige debat verder zetten aan de toog? Het kan allemaal in ons Festivalcafé in de Brugzaal.Op vrijdag en zaterdag opnieuw in samenwerking met de Reizende Caféploeg van VFG

MICRO MESSAGES EXPERIMENT DONDERDAG 13/12 • 13:00 > 22:00 FESTIVALPARCOURS ism CIRQ We delen ‘de ander’ graag op in hokjes, liefst vanaf de eerste ontmoeting, dikwijls zelfs nog voor het eerste woord.

Hoe voelt het om telkens opnieuw in een hokje te belanden? Die zwarte, gehandicapte of dikke te zijn in plaats van die modebewuste, van koers houdende, creatieve brompot die je eigenlijk bent. Hokjesdenken is een natuurlijke reflex, iets wat we onszelf aangeleerd hebben om de werkelijkheid iets behapbaarder te maken, Maar hiervan bewust worden is cruciaal voor een echte inclusieve samenleving.

Wil je ook aan de lijve ondervinden wat er gebeurt als je in een hokje gestoken wordt? Zie je het zitten om één dag proefkonijn te zijn op ons Festival en een interessante ervaring op te doen? Kan je je 13 december voor een groot deel van het programma vrijmaken? Schrijf je in!

We sluiten het experiment af met een reflectiemoment in de Gele kamer, van 20:00 tot 22:00. Daar kan je je ervaringen delen met je mede-proefkonijnen.

U-BRIEF DO 13 + VR 14/12 • 19:00 > 21:00 ZA 15/12 • 18:00 > 20:00 BRUGZAAL VOORUIT Sarah Eyckerman en Saar De Buysere als kunstenaarsduo en experts in menselijke emoties, gieten jouw woorden in een strak stramien. Met enkele woorden maken ze een kunstwerk op papier. Ze mouleren jouw onuitgesproken hersenspinsels op een elektronisch typemachine. Zij zorgen voor de productie van analyse tot synthese. Voor het Festival van de Gelijkheid zullen ze jouw reiswensen en -herinneringen aftoetsen en op een postkaart verwoorden.

CAMILLE HUYSMANS EN DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG ZATERDAG 15/12 • 18.30 > 20.00 VERGADERZAAL AMSAB Het boekje Brieven aan een Jongen Socialist van Camillie Huysmans bundelt 14 brieven die hij schreef aan ‘de jeugd’ in 1939. Camille Huysmans deelde in de brieven graag zijn opvattingen over vernieuwing, tact, oorlog en vrede, verdraagzaamheid, jongeren … De ideeën van Huysmans uit 80 jaar oud, maar verbazend actueel: ”Er zijn lui die met overtuiging denken dat zij een lofbare daad hebben begaan, wanneer zij, in zekere gevallen kwetsende woorden hebben gebruikt ‘om de waarheid te zeggen’.”

We selecteerden enkele citaten en daagden 8 boeiende maatschappelijke stemmen van vandaag uit om ook een brief te schrijven aan de jeugd van tegenwoordig. Matthias Somers, Yousra Benfquih, Herman Balthazar, Jozefien Daelemans en Roncha zullen er zijn.

71

POSTPUNT LANDVERHUIZERS DO 13 + VR 14/12 • 16:00 > 22:00 ZATERDAG 15/12 • 15:30 > 20:30 KASSARUIMTE VOORUIT Iedereen kent wel een vriend, collega, nicht of neef die zijn land verruilde voor het dichte of verre buitenland. Landverhuizers. Ze lieten hun vertrouwde stek achter zich, trokken één of meerdere grenzen over en bouwden een nieuwe thuis op in een ander land.

“Hoe fijn zou het zijn om deze mensen te verrassen met een poëtisch postkaartje?” dacht podiumdichter armien Michels. Ze kroop in haar pen en schreef het gloednieuwe gedicht Landverhuizers.

Schrijf een postkaartje naar jouw favoriete Landverhuizer vanop het Festival en verstuur het in ons Postpunt.

72

FESTIVALWINKEL DO 13 + VR 14/12 • 13:00 > 22:00 ZATERDAG 15/12 • 13:00 > 20:30 WINTERTUIN VOORUIT Trouwe bezoekers van het festival van de Gelijkheid weten het al langer: we steken heel wat tijd in het scheppen van een warme sfeer tijdens die koude maand december. Nieuw dit jaar is dat je ook een beetje van die sfeer terug mee naar huis kan nemen in de vorm van een souvenir. Een kleine sanseveria (onze huisplant) in een koffiepot, een totebag met een hartverwarmende quote, potloden die ook doordenkertjes zijn of een winkeltas gemaakt van een afgedankte banner. Koop een cadeautje voor jezelf (je verdient het) in ons winkeltje of verras een geliefde met een uniek Festivalsouvenir.

CAMPAIGN MAN ZATERDAG 15/12 • 21:00 > 22:30 PUBLIEKSRUIMTE AMSAB Voor kunstenaar Ben Benaouisse is het proberen vatten van politieke, religieuze en culturele wetmatigheden essentieel. Voordat hij de mogelijkheden van verf en doek begon uit te proberen, had hij al naam gemaakt met zijn experimentele theater- en dansperformances. Hij test het vermogen van de kunst in deze tijd en onderzoekt de rol ervan in onze samenleving.

Door zijn performances telkens in een andere context te brengen - en soms onaangekondigd - benadrukt Benaouisse zijn eigen autonomie én de kracht van de interpretatie van de toeschouwer.

GEEF OM HAAR KAPSALON DO 13 + VR 14/12 • 17:00 > 20:00 MAJOLICAZAAL VOORUIT ism Think-Pink en PIHS Gent Met de actie Geef om Haar probeert Think Think zoveel mogelijk vrouwen (en mannen) te overhalen om hun paardenstaart te laten afknippen. Van deze gedoneerde lokken, wordt een mooie pruik gemaakt. Sinds 2008 werden op die manier al ruim 5.000 vrouwen met borstkanker geholpen.

Kan jij minstens 20 cm van je weelderige haardos missen?

Spring dan even binnen in ons kapsalon. En ontdek de rest van het Festival met een fris kort coupeke.

BOOK TO BE BOEKVOORSTELLING DONDERDAG 13/12 • 14:00 > 15:00 DANSSTUDIO VOORUIT Op dinsdag 20 november organiseerden onze vrienden van Tilburg Cowboys en Instagrannes een workshop Book to Be in Rustoord Privilege. Ze gaven enkele oudere bewoners de kans de boekomslag van hùn boek te maken.

In woord en beeld.

Het resultaat van die workshop stellen ze, samen met de rusthuisbewoners, voor tijdens deze feestelijke boekvoorstelling! Mét koffie en taart :-) Laat Book to Be een uitnodiging zijn om naar hun verhaal te luisteren.

A M M A R G O R P A M E H SC WOENSDAG DONDERDAG 12 DECEMBER 13 DECEMBER PANELGESPREK

20:00 > 22:00 Het grote gelijkheidsdebat: armoede (Balzaal Vooruit)

PODIUM

20:00 > 22:00 Palestinian Circus School Sarab (Theaterzaal Vooruit)

PANELGESPREKKEN

13:30 > 15:00 Taalgebruik in politiek en media: onschuldig?

(Theaterzaal Vooruit) 13:30 > 15:00 Europa na de brexit (Foyer Theaterzaal Vooruit) 13:30 > 15:00 We doen het zelf: het barmhartige middenveld (Publieksruimte Amsab) 13:30 > 15:00 Weet wat je eet (Triodos Bank) 16:00 > 17:30 Body positivity, tevreden met je lijf (Foyer Theaterzaal Vooruit) 16:00 > 17:30 Big Farma (Theaterzaal Vooruit) 16:00 > 17:30 Na de vlucht: trauma en herstel (Publieksruimte Amsab) 18:00 > 19:30 Op zoek naar een andere economie?

Lezing Christian Felber (Triodos Bank) 18:30 > 20:00 Zit ons gevoel voor rechtvaardigheid in onze genen?

(Theaterzaal Vooruit)

18:30 > 20:00 Het nieuwe precariaat (Foyer Theaterzaal Vooruit) 18:30 > 20:00 Europa en vluchtelingen: gefaald beleid?

(Publieksruimte Amsab) 20:30 > 22:00 Guy Standing en Christian Felber over een nieuwe economie (UFO Universiteitsforum) 21:00 > 22:30 Stigmatiseringen identiteit (Theaterzaal Vooruit) 21:00 > 22:30 Hoe warm word jij van porna?

(Foyer Theaterzaal Vooruit) 21:00 > 22:30 Kunnen jongeren nog jong zijn?

Over regulitis in het jeugdwerk (Dansstudio Vooruit)

FESTIVALBABBELS

(Balzaal Vooruit) met Fien Sabbe 13:30 > 14:30 Ruth Beeckmans + Flip Kowlier 15:00 > 16:00 Murat Işik + Christina Vandekerckhove 16:30 > 17:30 Dimitri Verhulst + Zouzou Ben Chikha 18:00 > 19:00 Josse De Pauw + Connie Palmen 19:30 > 20:30 Jan Mulder + Frank Vander linden

WOORD EN BEELD

13:00 > 22:00 Wide Vercnocke Festivaltekening (Brug Vooruit) 13:30 > 21:00 Charlotte Van den Broeck Huisdichter (Festivalparcours) 13:00 > 22:00 Sassafras De Bruyn Huistekenaar (Brugzaal Vooruit) 16:30 > 20:30 Thé Tjong-Khing Live illustratie (Balzaal Vooruit)

BOEKEN

13:00 > 22:00 The Empty Bookshop (Wintertuin Vooruit) 13:00 > 22:00 Boekenmarkt (Balzaal Vooruit) BOEKENCLUB (Tussenloge Vooruit) · 13:30 > 14:30 Olivier Pintelon · 15:00 > 16:00 Jeroen Janssen · 16:30 > 17:30 Marjan Meganck · 18:00 > 19:00 Bregje Hofstede · 19:30 > 20:30 Ignaas Devisch · 21:00 > 22:00 Jan Antonissen

PODIUM

17:00 > 18:30 £¥€$ (Domzaal Vooruit) >>>

20:00 > 21:30 £¥€$ (Domzaal Vooruit) 20:15 > 22:00 Pieter Embrechts (Handelsbeurs) 21:00 > 23:00 Frank Vander linden (Balzaal Vooruit)

DOCU & FILM

(Sphinx Cinema) 11:00 > 12:30 Insyriated 11:00 > 12:30 Eating Animals 13:30 > 15:00 Una Mujer Fantastica 13:30 > 15:30 Mercy Killing 16:00 > 17:00 What happened in the tent 16:00 > 17:30 Tehran Taboo 18:00 > 19:30 Rabot 18:30 > 20:00 Sideline 21:00 > 22:30 69 minutes in 86 days

14:00 > 15:00 Book to Be boekvoorstelling (Dansstudio) 14:00 > 17:00 Misconnected (Museum Dr. Guislain) 16:00 > 17:30 Moeilijke dingen makkelijk uitgelegd (Dansstudio Vooruit) 16:00 > 22:00 Postpunt Landverhuizers (Kassaruimte Vooruit) 17:00 > 20:00 Geef om haar Kapsalon (Majolicazaal Vooruit) 17:00 > 20:00 Schrijfmarathon Amnesty International (Café Vooruit) 19:30 > 21:00 U-Brief (Brugzaal Vooruit) 19:30 > 21:00 Quotes Verzwegen Verlangen (De Krook) 21:00 > 22:30 Pawel, De Poolse plukker (Publieksruimte Amsab)

WORKSHOPS 74

13:30 > 17:30 Redopapers (Kassaruimte Vooruit) 13:30 > 22:00 Druk je eigen affiche (Brugzaal Vooruit) 13:30 > 15:00 Everybody happy (Gele Kamer Vooruit) 16:00 > 17:30 Gender voor dummies (Gele Kamer Vooruit)

EN OOK NOG

09:00 > 12:00 Misconnected (Museum Dr. Guislain) 12:30 > 13:15 Paarse zetel met Fikry El Azzouzi (De Krook) 13:00 > 22:00 Festivalcafé (Brugzaal) 13:00 > 22:00 Micro messages experiment (Festivalparcours) 13:00 > 22:00 Festivalwinkel (Wintertuin Vooruit) 13:00 > 22:00 Redactielokaal (Overloop Dansstudio)

EXTRA BABBEL

VRIJDAG 13:30 > 14:30 Ilja Leonard Pfeijffer + Mashid Mohadjerin met Rik Van Puymbroeck (Dansstudio Vooruit)

VRIJDAG 14 DECEMBER PANELGESPREKKEN

13:30 > 15:00 Iedereen mee in de klas (Theaterzaal Vooruit) 13:30 > 15:00 Feit of fictie: Het glazen plafond in de letteren (Foyer Theaterzaal Vooruit) 13:30 > 15:00 Toerisme als motor of rem van de lokale economie?

(Publieksruimte Amsab) 13:30 > 15:00 Hoe gaat het met onze lucht?

(Triodos Bank) 16:00 > 17:30 Samen tegen eenzaamheid (Theaterzaal Vooruit) 16:00 > 17:30 Door een witte bril (Foyer Theaterzaal Vooruit) 16:00 > 17:30 Ontwikkelingssamenwerking en machtsrelaties (Publieksruimte Amsab) 18:30 > 20:00 Dringend: dekolonisatie (Theaterzaal Vooruit) 18:30 > 20:00 Het grote pensioendebat (Foyer Theaterzaal Vooruit) 18:30 > 20:00 Minder tralies, meer mens?

Gevangenissen van de toekomst (Publieksruimte Amsab) 19:00 > 21:30 Hans Achterhuis over gelijkheid, vrijheid en verschil (UFO Universiteitsforum) 21:00 > 22:30 Radicalisering op rechts (Theaterzaal Vooruit) 21:00 > 22:30 Digitalisering in de zorg: iedereen aan de fitbit?

(Foyer Theaterzaal Vooruit) 21:00 > 22:30 De erfenis van mei ‘68 (Dansstudio Vooruit)

FESTIVALBABBELS

(Balzaal Vooruit) met Martin Heylen en Guinevere Claeys 13:30 > 14:30 Thé Tjong-Khing + Dorothée Van Den Berghe 15:00 > 16:00 Alicja Gescinska + Fatih De Vos

16:30 > 17:30 Fatinha Ramos + Jan Swerts 18:00 > 19:00 Dina Tersago + Wim Lybaert 19:30 > 20:30 Typhoon + Saïd Boumazoughe 21:00 > 22:30 Dave Eggers + Rafeef Ziadah

WOORD EN BEELD

13:00 > 22:00 Wide Vercnocke Festivaltekening (Brug Vooruit) 13:30 > 21:00 Maarten Inghels Huisdichter (Festivalparcours) 13:00 > 22:00 B.Carrot Huistekenaar (Brugzaal Vooruit) 18:00 > 22:30 Fatinha Ramos Live illustratie (Balzaal Vooruit)

BOEKEN

13:00 > 22:00 The Empty Bookshop (Wintertuin Vooruit) 13:00 > 22:00 Boekenmarkt (Balzaal Vooruit) BOEKENCLUB (Tussenloge Vooruit) · 13:30 > 14:30 Filip Rogiers · 15:00 > 16:00 Daan Borrel · 18:00 > 19:00 Lieve Joris · 19:30 > 20:30 Ann Lamon · 21:00 > 22:00 Eva Cardon

PODIUM

13:00 - 22:00 The Human Dance - PlayField (Concertzaal Vooruit) 17:00 > 18:30 £¥€$ (Domzaal Vooruit) 20:00 > 21:30 £¥€$ (Domzaal Vooruit) 20:00 > 21:30 Jan Swerts Live (Paard van Troje)

DOCU & FILM

(Sphinx Cinema) 11:00 > 18:30 La Meglio Gioventù (+ aperitivo) 11:00 > 12:30 Ademloos 13:30 > 15:30 Wonderful Losers

16:00 > 18:00 Zie mij doen 18:30 > 20:30 A better man 21:00 > 22:30 Doof kind

WORKSHOPS

13:30 > 15:00 Everybody happy?

Filosoferen over geluk (Gele kamer Vooruit) 15:00 > 18:00 Book to Be open workshop (Vergaderzaal Amsab) 16:00 > 17:30 Die andere ouders doen ook maar wat (Gele kamer Vooruit) 18:30 > 20:00 Gender voor dummies (Gele kamer Vooruit) 18:30 > 20:00 En wij dan?

Jongeren zelf aan het woord (Vergaderzaal Amsab)

EN OOK NOG

09:00 > 12:00 Misconnected (Museum Dr. Guislain) 13:00 > 22:00 Festivalwinkel (Wintertuin Vooruit) 13:00 > 22:00 Redactielokaal (Overloop Dansstudio) 13:00 > 22:00 Festivalcafé (Brugzaal) 14:00 > 17:00 Misconnected (Museum Dr. Guislain) 14:00 > 17:00 Afrikaanse denkers.

Bestaat Afrikaanse filosofie?

(De Krook) 16:00 > 17:30 Moeilijke dingen makkelijk uitgelegd (Dansstudio Vooruit) 16:00 > 22:00 Postpunt Landverhuizers (Kassaruimte Vooruit) 17:00 > 20:00 Geef om haar Kapsalon (Majolicazaal Vooruit) 17:00 > 20:00 Schrijfmarathon Amnesty International (Café Vooruit) 19:00 > 21:00 U-Brief (Brugzaal Vooruit) 19:30 > 22:00 Wat we van Afrikaanse filosofie kunnen leren (De Krook)

ZATERDAG 15 DECEMBER PANELGESPREKKEN

13:30 > 15:00 Werkt onze drang naar perfectie verstikkend?

(Theaterzaal Vooruit) 13:30 > 15:00 Jeugdzorg: verdriet van België (Foyer Theaterzaal Vooruit) 13:30 > 15:00 Man zijn in tijden na #METOO (Dansstudio Vooruit) 13:30 > 15:00 Nood aan een Belgisch leger?

(Publieksruimte Amsab) 16:00 > 17:30 Zijn er grenzen aan humor?

(Theaterzaal Vooruit) 16:00 > 17:30 Italië: een land in spreidstand?

(Foyer Theaterzaal Vooruit) 16:00 > 17:30 Vergeten oorlogen (Publieksruimte Amsab) 18:30 > 20:00 Onderwijs en ongelijkheid (Theaterzaal Vooruit) 18:30 > 20:00 Hoe gezond is onze geestelijke gezondheidszorg?

(Foyer Theaterzaal Vooruit) 18:30 > 20:00 #THEYTOO (Publieksruimte Amsab) 18:30 > 20:00 Jongeren en engagement (Dansstudio Vooruit)

FESTIVALBABBELS

(Balzaal Vooruit) met Francesca Vanthielen 13:30 > 14:30 Marieke Lucas Rijneveld + Joke Van Leeuwen 15:00 > 16:00 Mashid Mohadjerin + Gerda Dendooven 16:30 > 17:30 Béatrice Delvaux + Frank Westerman 18:00 > 19:00 Wim Helsen + Peter Verhelst 19:30 > 20:30 Lydia Chagoll + Christophe Busch

WOORD EN BEELD

13:00 > 20:30 Wide Vercnocke Festivaltekening (Brug Vooruit)

13:30 > 20:30 Yousra Benfquih Huisdichter (Festivalparcours) 13:00 > 20:30 Brian Elstak Huistekenaar (Brugzaal Vooruit) 16:30 > 20:30 Sabien Clement Live illustratie (Balzaal Vooruit)

BOEKEN

13:00 > 20:30 The Empty Bookshop (Wintertuin Vooruit) 13:00 > 20:30 Boekenmarkt (Balzaal Vooruit) BOEKENCLUB (Tussenloge Vooruit) · 13:30 > 14:30 Lieke Kézér · 15:00 > 16:00 Marieke Lucas Rijneveld · 16:30 > 17:30 Gerda Dendooven · 18:00 > 19:00 Lara Taveirne · 19:30 > 20:30 Sien Volders

PODIUM

17:00 > 18:30 £¥€$ (Domzaal Vooruit) 20:00 > 21:30 £¥€$ (Domzaal Vooruit) 21:00 > 23:00 Closing night met Rafeef Ziadah, Derek Otte, Esohe Weyden, Yousra Benfquih, ….

(Theaterzaal Vooruit)

DOCU & FILM

(Sphinx Cinema) 11:00 > 12:30 The rebel surgeon 13:30 > 15:30 The other side of everything 16:00 > 17:30 Amal 18:30 > 20:30 Inclusief 21:00 > 23:00 Michel

FAMILIE

11:00 > 13:00 Gruwelijke rijmen (6+) (Sphinx Cinema) 13:30 > 14:00 Gerda Dendooven leest voor - Stella (6+) (Gele kamer Vooruit)

13:30 > 15:30 What will people say (14+) (Sphinx Cinema) 14:15 > 14:45 Gerda Dendooven leest voor - Piet en Sint en het slimme kind (4+) (Gele kamer Vooruit) 15:00 > 16:00 Tekenen met Fatinha Ramos (6+) (Gele kamer Vooruit) 16:00 > 17:30 Rosie & Moussa (7+) (Sphinx Cinema) 17:00 > 17:30 Shanti - muziekvoorstelling (3+) (Gele kamer Vooruit) 17:30 > 18:30 Poetry Slam met Roncha (10+) (Gele kamer Vooruit) 18:00 > 19:30 Supa Modo (8+) (Sphinx Cinema)

EN OOK NOG

11:00 > 14:00 Bakkerij Maslow (Vrijdagmarkt) 13:00 > 17:00 Misconnected (Museum Dr. Guislain) 13:00 > 20:30 Festivalwinkel (Wintertuin Vooruit) 13:00 > 20:30 Redactielokaal (Overloop Dansstudio) 13:00 > 20:30 Festivalcafé (Brugzaal) 15:30 > 22:00 Postpunt Landverhuizers (Kassaruimte Vooruit) 16:00 > 17:30 Moeilijke dingen makkelijk uitgelegd (Dansstudio Vooruit) 17:00 > 20:00 Geef om haar Kapsalon (Majolicazaal Vooruit) 17:00 > 20:00 Schrijfmarathon Amnesty International (Café Vooruit) 18:00 > 20:00 U-Brief (Brugzaal Vooruit) 18:30 > 20:00 Camille Huysmans en De jeugd van tegenwoordig (Vergaderzaal Amsab) 21:00 > 22:30 Campaign Man (Publieksruimte Amsab)

75

PRAKTISCH WANNEER

Het Festival van de Gelijkheid

Het zesde Festival van de Gelijkheid vindt plaats van donderdag 13 december tot en met zaterdag 15 december 2018.

Op woensdag 12 december openen we het Festival met het Grote Gelijkheidsdebat en een optreden van de Palestinian Circus School.

is een organisatie van Curieus met de steun van P&V Verzekeringen, Triodos Bank, sp.a, BTB-ABVV, Linx+, Amsab-ISG, Socialistische Mutualiteiten, Sphinx Cinema, Paard van Troje, Charlie Magazine, Zwijgen is geen optie, Handelsbeurs, MO* Magazine, Vooruit en UGent

WAAR De uitvalsbasis van het Festival is het Kunstencentrum Vooruit .

Je kan dit jaar ook terecht in Sphinx Cinema, Amsab-ISG, Triodos Bank, Ufo, De Krook, Paard van Troje, Museum Dr. Guislain en de Handelsbeurs.

Je zal het Festival ook meer dan ooit terugvinden in het straatbeeld.

TICKETS Alle panelgesprekken, documentaires, expo’s, babbels, boekenclubs … op het Festival zijn gratis. Maar vergeet je niet in te schrijven.

Dat kan via www.festivalgelijkheid.be.

Enkel de theater- en muziekvoorstellingen zijn betalend. Tickets daarvoor kan je kopen via Vooruit of Handelsbeurs.

TOEGANKELIJKHEID

in samenwerking met Amnesty International Gent, Linx+, VIVA-SVV, zij-kant, deBuren, S-Plus, tBEDRIJF, VFG, FOS-Socsol, Sensoa, Vermeylenfonds, Handicap International, Vijftact, Rosa vzw, JEF, PIHS, Think Pink, franzgustav, Tilburg Cowboys, Vormingplus Gent-Eeklo, Museum Dr. Guislain, Denktank Minerva

Alle zalen zijn rolstoeltoegankelijk, behalve de Wintertuin in Vooruit. Heb je extra begeleiding of ondersteuning nodig? Contacteer ons gerust.

Het volledige Festivalprogramma vind je op

www.festivalgelijkheid.be

@festivalgelijkheid #festivalgelijkheid festival@curieus.be

REDACTIE: TEAM CURIEUS VORMGEVING: ROB MARCELIS V.U. JURGEN THEUNISSEN P/A GRASMARKT 105/41 1000 BRUSSEL NIET OP DE OPENBARE WEG GOOIEN AUB