Neuzen in
Hoboken
‘Neuzen in ...’ is een uitgave van curieus vzw • www.curieus.be • informatie@curieus.be curieus is een progressieve vereniging die door een andere bril naar cultuur en de samenleving kijkt. We organiseren frisse, originele en gedurfde activiteiten die je goesting geven in cultuur.
De mijnschachten van Winterslag vanuit de Vennestraat
4
Neuzen in
hoboken Iedere stad of gemeente heeft haar curiositeiten. En daar neuzen wij graag in. In die bijzondere plekjes, aparte verhalen en originele tips. Dan zie je het allemaal door een andere bril. Kijk eens naar Hoboken zoals je het nog nooit gezien hebt. Luister naar Hobokenaren die je amper kent. Ontdek Hoboken alsof je er voor de eerste keer komt. Of je er nu woont of gewoon op bezoek bent. Welkom. Het is ons Hoboken. Onze eigenzinnige keuze. Steek je neus eens in Hoboken, haal diep adem en proef ervan op een compleet andere manier. Misschien ruikt het naar meer‌
5
Zo ontstond Hoboken Welkom bij de Hoge Beuken De naam Hoboken bestaat uit twee bestanddelen. “Ho” = hoog. “Boken” = beuken. Hoboken betekent dus: Hoge Beuken. Deze bomen sieren niet voor niets al eeuwenlang onze gemeente en het ziekenhuis van Hoboken wordt dus ook Hoge Beuken genoemd. De eerste vermelding van de parochie Hoboken dateert van 1135 als “capellam de hobuechen qua libam”. Hoboken was toen nog een onooglijk gehucht van Wilrijk in het Hertogdom Brabant. Maar we evolueerden geleidelijk aan van een klein dorpje ten zuiden van Antwerpen tot een geïndustrialiseerde voorstad. 6
Alleen de straatnamen herinneren nog aan hoe het hier vroeger was. De grote verandering kwam in 1824 toen Cockerill Yards werd opgericht. De scheepsbouw floreerde en veranderde Hoboken definitief van aanzicht. Maar de scheepsbouw ging ook weer bergaf en in 1982 was Cockerill Yards failliet. Op 1 januari 1983 werd de gemeente Hoboken opgeheven en werden we een Antwerps district.
“Strontkokers” Schertsend wordt Hoboken wel eens “het dorp waar de boeren stront koken” genoemd. Dat werd dan al gauw “strontdorp”, “strontboeren” of “strontkokers”. Dat vind je ook nog terug in het lied van Hoboken: “Wie pakt er den bak en wie rijdt er met de kak? Strontboeren!” Een ander volksverhaal vertelt dan weer hoe de naam Hoboken zou zijn ontstaan. De toenmalige burgemeester had een naam nodig voor zijn gemeente, maar zat zonder inspiratie. Tot hij aan tafel zat en zijn dochter haar boterham liet vallen. Zij zei: “Ho, boke!” En dat werd dan maar Hoboken.
Het Hobokens lied Aentwaereps Hobokes lieke (op muziek van ‘we are the champions’) Zie them dor na mor is staon, Hij hé ze’n weekse kliere aon Hij doeter niks dan warke, Da kan hem goe, want ’t is ne starke
Laot ons da nie vergete, As we groente en petatje ete
Refrein Hobokenaor, Hobokenaoar, Soems zedde moedwillig, Soms doede wa raar Mor g’hebbe gauwen hart, Dat is echteg waar, Oep a zen we fier, gij Hobokenaor !
Muste is voorbij da beeldje gaon, Roak het dan gerust mor aan, En doede wenske met a oege toe, ‘k komt altijd uit, onthoud da goe
Refrein
Refrein
Hij mokt den polder stark en gezond Hij giet zennen beer dor oep de grond 9
Achter de gevel? De pracht van fort 8 Fort 8 is de groene parel aan de Hobokense kroon, een oase van rust en natuur. Jong of oud, man of vrouw, alle Hobokenaren komen naar Fort 8 voor de natuur, cultuur en sport. En dat is maar goed ook, want oorspronkelijk werd het voor iets helemaal anders gebouwd. Nu is het een magisch domein met een vredige maatschappelijke rol. Fort 8 maakt deel uit van de Brialmontgordel rond Antwerpen. Deze fortengordel, die de stad moest beschermen tegen bombardementen en vrijwaren van bezetting, werd gebouwd tussen 1859 en 1914. De verdedigings-
structuur met verschillende gegroepeerde forten werd “La Position Fortifiée d’Anvers” (PFA) genoemd. Hij moest bij een invasie dienen als “reduit” of nationaal schuiloord van waaruit men via de Westerschelde zou kunnen terugvallen op de kustversterking. Maar de forten hadden al snel hun beste tijd gekend. Het bouwen van geïsoleerde forten rond belangrijke steden was een traditie uit de vestingbouwkunde. Momenteel beheert Scheldapen fort 8. Bij hen kan je onder meer terecht voor het huren van lokalen. Voor meer info kan je mailen naar karen@scheldapen.be 11
Het grauwe imago van Hoboken is echt wel achterhaald.
De Zilver, Umicore, de Metallurgie Het zijn allemaal namen voor dezelfe fabriek die altijd verbonden zal blijven met Hoboken. Iedereen kent de verhalen nog wel van kinderen met loodvergiftiging en koeien die letterlijk dood vielen in de wei. Maar gelukkig horen die verhalen tot het verleden en is de fabriek en haar omgeving grondig gesaneerd. De fabriek tast de gezondheid van de inwoners niet meer aan. Straffer nog: Umicore is helemaal de weg van de recyclage ingeslagen. Allerlei producten
waarin hoogwaardige metalen verwerkt zijn worden nu door Umicore gerecycleerd. Zo kan Umicore zijn core business als leverancier van non ferro metalen verder zetten zonder onze planeet leeg te graven. Bovendien worden we zo ook heel wat minder afhankelijk van regimes die het niet zo nauw nemen met de rechten van hun arbeiders om deze grondstoffen op te graven.
13
Batterijen Vorig jaar startte Umicore met een installatie voor het recycleren van batterijen. Verschillende fabrikanten van auto’s zullen in de toekomst de batterijen van hun elektrische auto’s laten recycleren door Umicore. Van zodra we allemaal met een elektrische auto rijden hoeven we dus niet meer wakker te liggen van de impact op het milieu. We moeten het nu maar eens stilletjes aan gaan beseffen: het grauwe imago van Hoboken is echt wel achterhaald. In Hoboken maken we werk van de reconversie naar een milieuvriendelijke, toekomstgerichte industrie.
Groeten Groeten uit uit Hoboken Hoboken
M. Henriettalei
Deze wijk is nu nog steeds een groene oase.
De Hertog van Brabantwijk
De Hertog van Brabantwijk is een fraai deel van Antwerpen dat zeker meer aandacht verdient. De Hertog van Brabantwijk was ooit een prachtig buitengoed, ver van het drukke gewoel van de Antwerpse binnenstad, maar toch aan de oevers van de Schelde. De Hertog van Brabant kwam hier in de natuur genieten van het overweldigende groen. Deze wijk is nu nog steeds een groene oase. Aan sommige bomen kun je zelfs zien dat 18
ze nog uit de tijd van de Hertog stammen. In de lente zijn de bloesems van de Japanse kerselaars in de pas heraangelegde straten adembenemend. De prachtige, statige huizen uit de eerste helft van de vorige eeuw beschikken vaak over mooi aangelegde tuinen. De architectuur in deze buurt is authentiek. Zo vind je er originele art-deco huizen naast allerhande neo-stijlen. Het hoeft je niet te verbazen als je op 1 rij versieringen uit zowel de Jugendstil, neokoloniale stijlen en gotische elementen terugvindt.
Aan de ene kant kunnen de bewoners wandelen in het Polderbos en langs de Schelde, aan de andere kant kunnen ze terecht in de buurtwinkels en de horeca van Hoboken.
“Waar de zorgen weg vlieden” Het Districtshuis Oorspronkelijk stond hier de grote hoeve Winckeleynde met een speelhof. Dit hof van plaisantie was een zomerverblijf van Antwerpse kooplieden die in Hoboken rust en verpozing zochten. De naam Sorghvliedt - “waar de zorgen weg vlieden” - spreekt voor zich. Het kasteel, in classicistische Rococostijl, de koetshuizen en de oranjerie werden in 1745 herbouwd door Jan Pieter van Baurscheit de Jonge, een Antwerpse architect.
De gemeente kocht het domein Sorghvliedt aan in 1937 en richtte het in als gemeentehuis, later districtshuis.
21
Vandaag is er in en rond het reusachtige bouwdok opnieuw een activiteit van jewelste.
Made inHoboken
Van scheepswerven tot duurzame energie Op alle wereldzeeÍn varen nu nog schepen, gebouwd in Hoboken. Op 25 juni 1873 kocht Cockerill 6ha en30a weiland aan de Schelde in Hoboken van hertog d’Ursel. Op 22 augustus werd al besloten om er een werf te bouwen voor de bouw van zeeschepen. Bij de inhuldiging van de nieuwe werf op 15 januari 1874 werkten er 600 scheepsbouwers. De scheepswerf werd voortdurend uitgebreid om steeds grotere schepen te kunnen bouwen. Zelfs in 1976 werd nog 22
.
een enorm bouwdok van 487 meter lang en 65 meter breed in gebruik genomen. Een mobiele portaalkraan van 450 ton met een overspanning van 125 meter en 75 meter hoog overspant het bouwdok en de constructiehal. Grote afgewerkte scheepsdelen van meer dan 400 ton werden door het openschuivend dak uit de hal gelicht en in het bouwdok gezet. Maar de scheepsbouw bleek niet meer rendabel. In 1982 ging de werf failliet en verloren bijna 3000 mensen hun job. Ze ging nog even over in de Boelwerf, tot die in 1994 ook failliet ging.
Reconversie Maar vandaag is er in en rond het reusachtige bouwdok opnieuw een activiteit van jewelste. Nu worden er funderingen gemaakt voor windmolens die op zee elektriciteit produceren. Ook hier maken we een reconversie mee van vergane glorie naar groene high tech die voor Hoboken heel wat nieuwe toekomstperspectieven biedt. Ten noorden van de werf is er naast de jachtclub een verborgen taverne met een prachtig zicht op de Schelde. Dit is zeker een verplichte stop voor wie het nieuwe Hoboken wil zien.
M. Henriettalei
jachthaven
Jouw Hoboken Schrijf hier jouw persoonlijke unieke ervaring in Hoboken.
26
Een groene long waar de natuur zijn gang kan gaan.
De groene gordel De Hobokense Polder Tussen Petroleum Zuid en het industriegebied van Hoboken ligt een oud overstromingsgebied: de Hobokense Polder. In de jaren ’60 werd dit landschap opgehoogd en verdween de oorspronkelijke bestemming als landbouwzone. Een stuk werd voorzien als “bebouwde” zone, vanaf de jaren ’70 bekend als “Polderstad”, een moderne, groene, aangename woonwijk. Dankzij de Werkgroep Hobokense Polder, een groepje onvervaarde groene jongens, werd de overige 167 hectare omgevormd tot een waardevol stuk natuur. In 1995 28
werd het zelfs een officieel erkend en beschermd gebied.
Galloway runderen Een deel van het gebied bestaat uit kunstmatige populierenaanplanting. Een ander deel is een “wilde zone” met grote grazers (Galloway runderen) voor “natuurlijk behoud”. Een derde deel bevindt zich op de zeer brede waterwering aan de Schelde.
De Hobokense Polder sluit nauw aan bij het oude Fort 8 en vormt zo een groene gordel rond Hoboken. Het is een groene long waar de natuur zijn gang kan gaan en waar je via wandelpaden een toegang krijgt tot dit stukje Hobokense natuur. Schaf je een vogel/insecten/plantenboek aan, neem een verrekijker mee en vergeet vooral je rubberen laarzen niet.
Galloway runderen
De Route Met de veerboot naar de boerenbuiten In het Scheldeland brengen nog steeds een tiental veerboten fietsers en wandelaars het hele jaar door gratis van de ene oever naar de andere. Ze worden uitgebaat door zelfstandige veermannen in opdracht van de Vlaamse Gemeenschap. De veren zijn belangrijke schakels voor het fietstoerisme langs de Schelde, Durme en Rupel en zorgen voor een aangename af wisseling tijdens het fietsen langs de rivieren. Ook in Hoboken is er een veer over de Schelde. Van op de overzetboot heb je een goed zicht op de Hobokense High Tech industrie en op het grote polderbos.
Alleen daarvoor is een tochtje op de veerboot de moeite al waard. Met een beetje geluk zie je zelfs de grote windmolenconstructies die per schip naar de Noordzee worden gebracht.
Gezonde boerenlucht De aanlegsteiger van de veerboot van Hoboken ligt tussen de oude en de nieuwe installaties van de voormalige scheepswerven. Elke dag kun je twee keer per uur oversteken naar Kruibeke, het vertrekpunt voor mooie fiets- en wandeltochten. 31
Hoboken maakt dan wel deel uit van de stad Antwerpen maar de boerenbuiten van weleer ligt binnen handbereik. Aan de andere kant van de Schelde liggen nog tientallen kleine boerderijen in een prachtig zacht glooiend landschap. Voor de sportieveling is het een uitgelezen oord om zich eens goed te trainen. Van “fijn stof � ga je hier geen last hebben. Deze groene long zorgt er immers voor dat de luchtkwaliteit in Hoboken doorgaans zeer goed is. Bij de meest voorkomende windrichtingen waait de gezonde boerenlucht van Kruibeke over onze hoofden.
33
Hier rusten de Antwerpenaren Het Schoonselhof Op initiatief van de Antwerpse schepen voor Cultuur Frans Van Kuyck verwierf de stad in 1911 het Schoonselhof om het in te richten als laatste rustplaats voor de doden. Het kasteel Schoonselhof was een “huis van plaisantie�. In de 16e eeuw diende het domein in de heerlijkheid Wilrijk als buitenverblijf voor rijke Antwerpse kooplieden. Nu ligt het Schoonselhof op de grondgebieden van de districten Wilrijk en Hoboken.
Kerkhof De aankoop van het Schoonselhof door de stad Antwerpen was een rechtstreeks gevolg van een decreet dat nog was opgesteld door keizer Jozelf II, die wilde dat nieuwe begraafplaatsen buiten de stad werden ingericht. Zo verdween onder andere het kerkhof op de Groenplaats. Alvorens het Schoonselhof de stadsbegraafplaats werd was het huidige Kielpark ook al een belangrijke begraafplaats. 35
kasteel Schoonselhof
Wandelen Het Schoonselhof is niet alleen een belangrijke begraafplaats waar heel wat bekenden begraven liggen. Rond het kasteel ligt ook een mooi park met monumenten en fraaie bloemenperken. Het wandelboekje “Wandelen van Scoonsle tot Schoonselhof � kun je gratis krijgen in de Stadswinkel op de Antwerpse Grote Markt en in het Uithuis in de Kapelstraat in Hoboken of op de begraafplaats Schoonselhof zelf. Sinds 1992 is zowel het kasteel als het neerhof beschermd.
37
De inwoners van Hoboken hebben een lange strijd moeten voeren om hun kruis te bewaren.
Het monument De zwarte God van Hoboken In 1180 werd aan een inham van de Schelde in Hoboken een houten beeld gevonden met de afbeelding van een gekruisigde Christus. Het beeld had een donkere kleur en kreeg vanzelfsprekend de naam “zwarte God�. Dit werd al snel het middelpunt van een vrome devotie, vooral van schippers en zeelui die met hun schepen de Schelde opvaarden.
Heilig Kruis In het beeld zou nog een beetje hout zitten van het kruis waarop Jezus gestorven is. Er is nooit aan getwijfeld dat dit kruis echt was en er werd ook angstvallig over gewaakt dat het niet zou worden nagemaakt. Men kan echt wel zeggen dat het een wonder is dat dit beeld meer dan 800 jaar ongeschonden in Hoboken bewaard is gebleven. Het overleefde de beeldenstorm van de Geuzen en verschillende oorlogen.
39
In een notariĂŤle acte uit 1618 verklaren 3 bejaarde maar geloof waardige mensen dat ze van hun ouders altijd gehoord hadden dat er zich in het beeld een weinig hout van het waarachtige kruis bevindt. Deze belangrijke acte is bewaard gebleven in het kerkelijk archief.
Bedevaart Het beeld zou tijdens een van de grote overstromingen tussen 1174 en 1180 bij hoogwater en hevige rukwinden zijn aangespoeld. Vanaf de 14de eeuw floreerde de handel in Antwerpen en nam de scheepvaart op de Schelde toe. Zo werd het ook drukker in Hoboken, waar op de oever de Kruiskapel zeer goed zichtbaar was. De schippers lieten bij wijze van groet hun zeil strijken telkens als ze voorbij de kapel vaarden. 40
Zo nam de verering van de Zwarte God toe onder de zeelieden van Antwerpen. Voor ze een reis ondernamen gingen zij op bedevaart naar de Zwarte God. Dat gebeurde natuurlijk niet over land maar met een schuit, zoals het zeelui betaamt. De bidplaats is omgeven door een tuin en afgesloten door een hoge toegangspoort. Tegen de kapel is een kluis gebouwd voor de kluizenaar die de bidplaats moest bewaken. De binnenmuren van de kapel waren toen vooral versierd met scheepsvoorwerpen zoals kabels, koorden, roeispanen en boeien.
De pest In de 16de eeuw nam de devotie tot het Heilig Kruis sterk toe. Maar de inwoners van Hoboken hebben toch nog een lange
strijd moeten voeren om hun kruis te kunnen bewaren. Een rijke Antwerpse handelaar van Spaanse afkomst woonde hier op zijn landgoed. Hij leed aan een ongeneeslijke ziekte. Geen medicijn dat hielp. Ten einde raad legde hij de belofte af dat hij de kruiskapel op zijn kosten zou laten heropbouwen als hij weer gezond werd. Spoedig daarop herstelde hij en wou hij ook zo snel mogelijk zijn belofte inlossen. De veiligheidstoestand rond Hoboken verslechterde echter zodanig dat de pastoor besloot om de Zwarte God over te brengen naar een kapel van de witzusters in de Kammenstraat, veilig binnen de stadsmuren van Antwerpen. Maar toen er in 1634 veel slachtoffers van de pest vielen in Hoboken, eisten ze hun Zwarte God terug. De witzusters
wilden het beeld echter niet teruggeven en er moest hevig gediscussieerd worden eer de baron zijn toestemming gaf om het beeld terug naar Hoboken te brengen.
Oorlog Toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak begroeven de Hobokenaren hun Zwarte God in de tuin van herberg “den beer�. Maar op 19 februari 1915 groeven ze het beeld al terug op. Tijdens de Tweede Wereldoorlog besloot men het beeld een veiliger plaats te geven in de kerk. Sinds 1950 vinden de bedevaarten naar de Zwarte God niet meer plaats omdat het steeds moeilijker werd volk op de been te brengen. Het beeld is nu nog steeds te bezichtigen in de O.L.-Vrouw kerk van Hoboken. 41
Hobokense polder
Hoboken is veruit het groenste district van de stad Antwerpen.
Slow motion Als je Hoboken zegt, denkt iedereen automatisch aan zware industrie. Slechts weinigen weten dat dit veruit het groenste district van de stad Antwerpen is. Plekjes genoeg dus om rustig in het groen een boek te lezen. Alleen al Fort 8 en de Hobokense Polder zijn goed voor meer dan 200 hectare groen. Daar bovenop telt Hoboken nog talrijke grote en kleinere parken waardoor bijna alle Hobokenaren in de buurt van een groene zone wonen. Daar kun je kuieren tussen het groen, de kinderen rustig laten spelen en natuurlijk ook een goed boek lezen.
Het kasteel Broydenborg Zoals het kasteel er nu in de Broydenborglaan recht over de Meerlenhoflaan bij ligt werd het gebouwd tussen 1830 en 1871. Maar al in de 16de eeuw was het een “huis van plaisantie” met een bewogen geschiedenis.
het beschreven als “een schoon steenen huys van plaisantie met eenen hoogen toren…” Eén van de eigenaars was de Antwerpse schilder Lodewijk Dort die het had gekocht tegen een lijf rente van 63 florijnen.
Het oorspronkelijke gebouw werd in 1540 opgericht door een zekere Balthasar van Wissenborch, die het terrein een jaar eerder gekocht had. De naam Broydenborgh duidt waarschijnlijk op de plaats van af komst van de stichter. Het goed wisselde constant van eigenaar maar op één van de verkoopakten uit 1574 wordt
In 1689 werd het eigendom van Marie Tholincx, weduwe van Gilles du Bois, de eigenaar van het kasteel Sorghvliedt. Zij legde tegenover het kasteel de mooie grote laan met eikenbomen aan. Het gemeentebestuur eiste wel dat de eigenares hiervoor een jaarlijkse cijns van 6 florijnen moest betalen. 45
Weldoenster Na nog wat van eigenaar te zijn gewisseld kwam het uiteindelijk in 1762 in handen van Simon de Neuf, heer van Hoogelande. Hij geraakte van de cijns af en kon het domein door een aantal gelukkige aankopen uitbreiden. Hij liet zijn fortuin na aan zijn enige dochter Anne Henriette Marie, echtgenote van Jan Charles d’Oultremont de Wégimont, die kort daarna stierf. De weduwe d’Oultremont genoot veel aanzien bij de bevolking omdat zij talrijke aalmoezen uitdeelde. Zij was zelfs zo gul dat de prefect van het departement der Twee-Neten in 1810 naar de Minister van Politie in Parijs een “spionagebrief ” schreef waarin de financiële en maatschappelijke positie van de weduwe uit de doeken werd gedaan. 46
De sloop Na de dood van madame d’Oultremont werd de bankier Joseph Verbist in 1830 eigenaar van Broydenberg. Hij breidde het domein nog uit tot 4 hectare en sloopte alle constructies. Hij bouwde een comfortabele woning en van de tuin behield hij alleen een vijftigtal honderdjarige beuken. De bankier kwam echter in slechte papieren te zitten en verhuisde naar Londen. Hij verkocht Broydenborgh aan een zekere Meyer Joseph Cahen, bankier van Duitse afkomst, die er 50.000 f rank voor betaalde. Hij kocht ook nog 5 huizen in de buurt die hij liet afbreken en de gronden bij het domein voegde.
De gemeente Nadat hij met zijn vrouw in Parijs was
gaan wonen werd het domein eerst gekocht door Jean Kramp en in 1871 door Adrien Eugene van der Beken-Pasteel, nog steeds voor de prijs van 50.000 f rank. Hij breidde het kasteel uit tot zijn huidige uitzicht. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het kasteel bezet door de Duitsers. In 1928 werd het een gemeentelijk park. Na de dood van de heer van der Beken-Pasteel kocht het gemeentebestuur het voor 2.000.000 f rank. Een deel van de gronden werd verkaveld om de prijs te kunnen betalen. Eerst werd het kasteel een nijverheidsschool, dan een stempellokaal en een gezondheidscentrum Nu is de gemeentelijke financiedienst en de gemeenteontvangerij er gevestigd. kasteel Meerlenhof
Die is van Hoboken Nello en Patrasche
.
Voor Nello en Patrasche komen ze vanuit Japan naar Hoboken. In Japan is rond deze jongen en zijn hondje een bijna religieuze cultus ontstaan.
Nello heeft ook een vriendinnetje, Alo誰se, het dochtertje van een rijke molenaar die hem echter verbiedt om met zijn dochter om te gaan.
Nello, een arme weesjongen en zijn trouwe hond Patrasche wonen in Hoboken. Elke dag trekken ze met de hondenkar naar Antwerpen om melk te verkopen. De talentrijke jongen wil graag schilder worden en is gefascineerd door de schilderijen van Rubens. Zijn grote droom is om de werken van Rubens in de kathedraal te kunnen zien, maar die zijn met een gordijn bedekt en mogen slechts bekeken worden tegen betaling.
Na heel wat tragische en dramatische gebeurtenissen eindigt het verhaal tijdens de kerstnacht. Nello heeft geen dak meer boven zijn hoofd en trekt uitgeput en ten einde raad naar de kathedraal in de hoop toch nog de schilderijen van Rubens te kunnen zien. De volgende ochtend treft men hem en Patrasche dood aan in de kathedraal.
48
De twee onafscheidbare vrienden worden in Hoboken begraven.
Wist je dat… … pas getrouwde koppels in Hoboken een beeldje van Nello en Patrasche krijgen met een boekje waarin het verhaal in het kort verteld wordt? … brouwerij De Arend in Hoboken een bier brouwt onder de naam Nello’s blond en Patrasche donker?
De petrol Petroleum Zuid is een zwaar vervuilde zone die hoofdzakelijk op Antwerps grondgebied ligt maar toch altijd aan Hoboken wordt gelinkt. Ten noorden van Hoboken wordt nu werk gemaakt van de reconversie van een sterk verouderde en vervuilende industrie tot een groene toekomstgerichte bedrijvenzone.
beken stond, terug te recycleren. Om de vervuiling te verminderen besloot men de leidingen bovengronds te leggen, wat nu nog steeds het gezicht bepaalt van de overblijfselen van de “Petrol�.
Vroeger was Antwerpen de eerste petroleumhaven van Europa. De olie kwam toen nog niet uit het Midden-Oosten maar uit de Verenigde Staten. De eerste olieleidingen lagen onder de grond. Door het roesten gingen die lekken en zo vloeide veel olie weg in de ondergrond. De stad Antwerpen schreef zelfs ooit een concessie uit om de olie, die in de
De meeste bedrijven zijn ondertussen weggetrokken. De Stad Antwerpen heeft nu beslist om met Europese steun de ondergrond volledig te saneren. Daarna zal Petroleum Zuid verkaveld worden tot een groene bedrijvenzone onder de naam Blue Gate. Alleen bedrijven die niet vervuilen en zelf in hun energie voorzien zijn hier welkom. De bedrijven
Blue Gate
51
moeten ook volgens het principe van cradle-to-cradle (van wieg tot wieg) werken. Dit wil zeggen dat ze onze grondstoffen niet mogen uitputten en hun grondstoffen dus zelf moeten recycleren zodat onze kinderen en kleinkinderen in een even schone, groene en ongeschonden wereld kunnen leven als wij.
De Hobokense Polder Ten zuiden van Blue Gate ligt de Hobokense Polder. Dit geklasseerd natuurdomein zal door een corridor van 14,5 hectare verbonden worden met de andere groenzones van de stad.
Colofon Neuzen in Hoboken werd bijeen geneusd door curieus Hoboken: Dirk Wiese Wil je meedoen met curieus Hoboken? Neem dan contact op met Dirk.wiese@telenet.be Fotografie: An Haelewaeters Vormgeving: Rob Marcelis Lay-out: Nele Willems Meer info: www.curieus.be/neuzenin
54
CURIEUS? curieus is een sociaal-culturele vereniging voor volwassenen die zich bezig houdt met alles wat mensen kan boeien. Je komt ons tegen op meer dan 300 plaatsen in Vlaanderen en Brussel. Je kan er komen proeven van de activiteiten die een kleine of grote groep vrijwilligers organiseren voor iedereen in hun gemeente of wijk: daguitstappen, info- en debatavonden, tentoonstellingen, filmvoorstellingen, standupcomedy-avonden, internetklasje, quizzen, fiets- of wandeltochten… Kortom: alles wat mensen ‘curieus’ maakt. curieus is er voor mensen die op zoek zijn naar een zinvolle vrijetijdsbesteding. Mensen die andere mensen willen ontmoeten in een aangename en vriendschappelijke sfeer. curieus is er ook voor mensen die graag iets opsteken, die steeds op de hoogte willen blijven en mee willen zijn in deze steeds veranderende maatschappij. curieus draagt waarden als respect, gelijkwaardigheid en solidariteit hoog in het vaandel. We kiezen voor een samenleving waarin iedereen gelijke kansen krijgt om zich te ontplooien en de verantwoordelijkheid heeft om deze kansen te benutten. curieus kiest voor ontmoeting. curieus wil mensen samenbrengen, banden smeden, netwerken bouwen.
www.curieus.be informatie@curieus.be
printed by
www.zwartopwit.com
V.u.: Jurgen Theunissen, p/a Grasmarkt 105/41, 1000 Brussel. Niet op de openbare weg gooien ajb.