Neuzen in
lokeren 1
“Neuzen in Lokeren� is een uitgave van curieus lokeren en curieus Oost-Vlaanderen curieus.lokeren@curieus.be - info.oost-vlaanderen@curieus.be 2
curieus is een progressieve vereniging die door een andere bril naar cultuur en de samenleving kijkt. We organiseren frisse, originele en gedurfde activiteiten die je goesting geven in cultuur.
De drie hazen van kunstenaar Luc de backer op de markt
3
4
Neuzen in
Lokeren Beste lezer, Proficiat! In jouw handen rust een uniek curieusboekje dat je meeneemt op verrassende citytrip doorheen Lokeren. Ben je curieus naar enkele smakelijke streekgerechten, boeiende figuren, schalkse verhalen, kleurrijke dialectwoorden of simpelweg de meest romantische plekjes? Blader dan vlug verder en laat je verrassen door de talloze verborgen pareltjes van deze stad! Of je er nu woont of op bezoek bent, veel plezier met Neuzen in Lokeren! Bruisende groeten,
Freya Van den Bossche, voorzitter curieus Oost-Vlaanderen 5
Onze enthousiaste curieusploeg met de wegwijzer op het kerkplein naast de bib
6 foto: mike fierens
Alle wegen leiden naar Lokeren Alle grote steden hebben er ĂŠĂŠn... Een internationale wegwijzer naar alle hoeken van de wereld. Als New York en Parijs mogen pronken met hun middelpuntvliedende kracht, mag Lokeren dat ook, vonden wij. Maar wij pakten het net iets bescheidener aan. De curieuswegwijzer, geflankeerd door de enthousiaste ploeg van
Neuzen in Lokeren, wijst je de weg naar alle Lokerse wijken. Omdat we ervan overtuigd zijn dat je niet altijd naar exotische steden moet trekken om iets nieuws te ontdekken. Omdat Lokeren barst van cultuur en je hier ook groene plekjes kan ontdekken. Omdat je ook in je eigen stad een beetje kan reizen. Omdat Lokeren je veel meer te bieden heeft, dan je ooit zou vermoeden...
7
Lokeren in 99 woorden Plaats aan helder water. Durme. Neolithicum. Romeinse heerweg. Land van Waas. Landbouw. Vlas. Oudenbos. Moervaart. Marktoctrooi van Keizer Karel. Godsdienstoorlogen. Sint-Laurentiuskerk. Stadsrechten van Napoleon Bonaparte. Heirbrugmolen. Haarsnijderijen. Hoedenmakers. Hoedhaar. Kwikvervuiling. Passavant. Epouse Jacobs. Textielindustrie. Hofkes. Park Ter Beuken. La Lokeroise. IJzeren Getouwkens. N.V. Isabey. Neveda. Paardenworsten. Huis Thuysbaert. Verloren Bos. Trefinsnoepen. Belgisch Kampioen Oscar Van Rumst. Tuinwijk. Koveken. Kunstgalerij De Vuyst. Lokerse Jazzklub. T-Klub. Koninklijke Sporting Club Lokeren. E17 afrit Lokeren. Lokerse Feesten. Fusie met Eksaarde en Daknam. Europees natuurreservaat Molsbroek. De Buylaers. Fonnefeesten. Parktheaterfestival. Sanering Matchapsite. Polyfonics. Eco Print Center. Erfgoedproject Dallas. Beker van BelgiÍ. Meer weten over de geschiedenis van Lokeren? Spring dan zeker even binnen bij het vernieuwde stadsmuseum. Filmfragmenten, foto’s, verhalen, authentieke objecten... katapulteren je terug in de tijd. Een bezoekje is gratis.
8
de gevel van het vernieuwde stadsmuseum
9
10 de verre kapel in eksaarde
Het stilste plekje De kapel Gij Kruiskapel niet veraf, maar zeer dichtbij Gij groot zwaard, van wie zijde gij? Nooit veraf, maar steeds dichtbij Gij schone kapel zo stil en dichtbij het zwaard het verhaal de stilte zijde gij (Klaartje Verbraeken) 11
De mooiste vitrine curieus loerde door het venster van de winkel annex koffiebar op het Molenbergplein. Uitgenodigd door de kleurrijke rokjes in de etalage, de vriendelijke glimlach van de dame aan de kassa en de heerlijk geurende koffie en koekjes, gingen we binnen. Welkom in Alderande, een arbeidszorgproject met een oog voor zorg en een hart voor mensen. curieus sprak met Anja Schrijvers, één van de bezielers van Alderande en verantwoordelijke tijdsbesteding.
12
Bovendien een oude bekende, sinds curieus hier in 2009 met de mobiele internetklas KLIK neerstreek. curieus: Dag Anja. Alderande is méér dan een gewone winkel. Je kan hier ook genieten van een gezonde lunch? Anja: Ja, hoor. In onze koffiebar kan je terecht voor een (h)eerlijk kopje koffie, verrukkelijke koekjes, lekkere soep, gezonde slaatjes en broodjes... Alles dagvers en zelf gemaakt. We leveren ook aan huis, verzorgen recepties en
bakken op verzoek ook jouw lievelingstaart. Kom zeker even binnen, als je interesse hebt. curieus: Niet alleen de koffie en de koekjes zijn hartverwarmend... Ook het verhaal achter de kleurrijke etalage is dat. Anja: Inderdaad. Alderande is een huis waar mensen elkaar ontmoeten, waar je een luisterend oor vindt, waar vriendschap kan groeien... Kansen krijgen is hier geen loos begrip. Alderande is een project van Volwassenwerking Lokeren – Werken vzw en kadert binnen de sociale economie.
13
curieus: Wie kan hier aan de slag? Anja: Hier werken alderande mensen die op de gewone arbeidsmarkt moeilijk hun plek vinden. Bij Alderande functioneren ze volgens hun mogelijkheden en tempo in het kledij- of keukenproject. Maar we kunnen ook rekenen op een dynamische en enthousiaste ploeg van vrijwilligers. Ze maken tijd voor de medewerkers en de klanten. Het zijn bruggenbouwers naar een warme solidaire samenleving.
14
curieus: Anja, nog heel veel succes met jullie werking! Wil je ook snuisteren in de rekken vol leuke tweedehandskledij of proeven van de zelfgemaakte heerlijkheden?
Woar is da? Alderande Molenbergplein 2 in Lokeren
Culinair Lokeren In Lokeren is het lekker vertoeven. En dat bedoelen we ook letterlijk. Geraardsbergen mag dan pronken met zijn mattentaarten, Hasselt met zijn jenever... Ook Lokeraars weten wat smaakvolle kost is. Lokerse paardenworsten Sinds Morrisey in 2011 een vleesloze dag afdwong op de Lokerse Feesten, zijn ze wereldberoemd geworden... de Lokerse paardenworsten. In oorsprong was het een volks gerecht, goedkoop en
voedzaam. Maar sinds een kraampje op de allereerste Lokerse Feesten in 1975 het vergeten gerecht op de kaart zette, zijn de saucissen aan een niet te stuiten opmars bezig. Ondertussen wordt het vlees en de specifieke bereiding erkend als een officieel streekproduct, toch een hele eer voor een worst. Zin om zelf in de kookpotten te duiken om Lokerse paardenworsten te bereiden? Spring dan zeker even binnen in de bib, waar je het recept terugvindt in het heerlijke boekje “Lekker Lokeren� (te koop voor amper 5 euro).
15
genieten van een heerlijk lokers broodje
16
Lokers broodje met Dobbelken
st
p em
b
od
curieus liep haar nieuwsgierige neus achterna en kwam terecht in het Cultuurcafé. Je kan er proeven van een nieuwe creatie, het Lokers broodje. Voor amper 6 euro geniet je van een lekker biobroodje met een schelle ponkoek (peperkoek) van De Vreeze met geitenkaas van ’t Eikenhof. Het broodje wordt afgewerkt met een vinaigrette van rode porto. En we kunnen jou daar van harte een Lokers Dobbelken bij aanbevelen.
U n iek a a n
Het w i l l w at e r i s m a e n on n de m ze a o bij I k vol le lezers nd gek n iet nge en aa n bod g raag regen? v D bren va n een av id v . Bestel erleide F ijn! W e an h een nm g di G R A e e L t bo ek je T IS Do t C u lt u okers t d it u r c a br oo bbe m ee lk dj f en l aat en . Ver é en ge e het g e e a fs t t e mp n i e t , elen .
el
17
Lokeren door tienerogen Jong en oud voelen zich thuis in Lokeren, zoveel is zeker. curieus zocht het jonge geweld op en vroeg de Lokerse kroost naar hun favoriete plekjes in onze stad. Aan het woord zijn Bram en Evi, twee vrolijke tieners die ons de weg wijzen langs de coolste stekjes in Lokeren. curieus: Yow Bram en Evi! Wat vinden jullie de coolste plek van Lokeren? Bram: De voetbalpleinen aan het Bospark. Je zit er midden in de natuur! 18
Evi: Ik spreek graag af met vriendinnen op de Kattenberg. Na de schooluren en tijdens de vakanties is daar veel volk aanwezig. De Lokerse jongeren hebben het daar een beetje zelf ingericht om er zich te kunnen amuseren. Denk maar aan de heuvels om op te bmxen. curieus: De Lokerse feestweek in de zomer is hĂŠt evenement voor onze stad. Akkoord? Bram: Ja, zeker! We proberen dan zo veel mogelijk af te spreken om naar de markt te gaan. Ik amuseer me zeker op
de kermis. En als er een leuk optreden is, dan probeer ik dat mee te pikken. Evi: De Lokerse feestweek is leuk, maar ik ga minstens even graag naar het Parktheaterfestival. Ik bots er altijd wel op iemand die ik ken, er hangt een leuke sfeer, er is veel te doen... curieus: Fijn dat jullie graag in Lokeren wonen. Maar zijn er ook dingen die je minder goed vindt? Wat mis je in onze stad? Bram: Ik wil graag een glijbaan in het zwembad! En een recreatiepark. Een groot terrein met een voetbalveld, een tennisplein, een bmxparcours een speeltuin… allemaal op één punt. Dat zou cool zijn! curieus: Dank je wel, Bram en Evi, voor jullie leuke Lokerse tips! 19 tieners aan het jeugdcentrum
Het mooiste woord av o Wee ndje k w t jij w is at n s e n m e e pie t fa verf skaloo m i l ie e t n eurt elen ere, litse v r iend poep e i s? e of n?
O plo
ssi n
g
20
ip
Een
g en
Maar dat is niet de enige reden waarom moazart onze favoriet is. Vandaag is het ook de naam van een Ontmoetingshuis. Een initiatief van Horizon, CAW Waasland en Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen dat actief strijd voert tegen armoede en sociale uitsluiting in onze stad. Straffe madammen Marleen Temmerman en Miet Smet namen enthousiast het meterschap op zich.
Tip tip t
: een pi e m s t r u el , va n i i kel en . l lep udd in
Bijzonder sappig en kleurrijk... dat is het minste wat je van ons dialect kan zeggen. Onze favoriet? Het unieke moazoart. De Culturele Raad koos dit zoetklinkende dialectwoord voor meikever in 2008 als mooiste Lokerse woord.
We vroegen aan 100 Lokeraars... Wat vind jij het mooiste dialectwoord?
ta bboa r t
b e s c h e t e n d u r p e l geschaluind tsjoeze- l e nsse k o m a a l e pl e k k e t e ra ne gommela r oa n n e ele f u w plakploastere a ff r r v ehte p i e s k a l o o t e r e
a c n e l a v u u ë r klooterspoaëne
a ka ks
sch ra moelen
oesje
moazoart l i t s e p o e p e snuifduëze
m u i l e n t r e k k e n
21
Patjoepelke leeft Op de eerste dag van het jaar 1991 moest Lokeren afscheid nemen van haar literaire trots. Yvonne Waegemans werd 81 jaar en liet een enorme erfenis van tijdloze verhalen, sprookjes en jeugdtoneelstukken na. Haar geliefde geesteskind Patjoepelke, roept bij vele generaties warme herinneringen op. curieus trok eropuit en ging op zoek naar de plek waar de Lokerse kabouter Patjoepelke leeft. Even Yvonnes sprookjesboeken erbij halen: “Aan de rivier met de duizend kronkels liggen mooie witte zandheuvels. Dat zijn de Molsbergen. Zo te zien zijn het rustige heuvels, begroeid met sparren, brem en braam22
struiken. Dus helemaal niks bijzonders. Maar pas op! Want in de buik van die heuvels woelt en wemelt een heel wereldje! Daar wonen kabouters. Daar woont de stam van de Vlasbaardjes.� En inderdaad. We vonden Patjoepelke - enfin, zijn standbeeld toch - in het natuurreservaat Molsbroek aan de Durme. Vlakbij het bezoekerscentrum met terras heeft hij een prachtig groen panorama. Het is een ideale picknickplek. De bronzen sculptuur is van de hand van kunstenaar John Reed en verbeeldt de sprookjeswereld van Yvonne. Patjoepelke leeft vandaag ook verder in de naam van de stedelijke kinderop-
vang (beheerd door vzw Gezinswelzijn Lokeren). Het initiatief omhelst een kinderdagverblijf, een buitenschoolse opvang, een thuisopvang voor zieke en/ of andersvalide kinderen, het consultatiebureau van Kind & Gezin en een dienst voor opvanggezinnen.
...
Wist je da t
.. . Y w e r v on n e W k te aeg in H e k w i oed h a a de h a a r m a n s a k be r? K sn ij l s bo w d o va n hoe erk t , ge n ijnenv er ij en ek houd den e b l r le n v e l le n s te r ui .N g i ng , v e r a d at h k s k l a a w e r d e fa b r i e rv k et b n hu i s de Y ed r ij oor de er met f in p v on r o 19 du ne n a a r 6 0 o v e c t ie M or r t sel kop . 23 het standbeeld van Patjoepelke in Molsbroek
24 duivelshofke in de luikstraat (Š onroerend erfgoed, p. somers)
Over hofkes en zo De Lokerse hofkes illustreren ons industrieel verleden. De beluiken verzamelden kleine huisjes rond een steegje of binnenplein. De arbeiderswoningen zelf kon je vanaf de straat niet zien. Je bereikte ze langs een smalle gang, verborgen achter mooie gevels. Het ontbrak er aan basisvoorzieningen. Jong en oud sliepen samen in kamers waar ze overdag kookten en stookten. En vaak gebruikten een zevental gezinnen het enige toilet op het gemeenschappelijke koertje. Potschijtershof was dan ook de toepasselijke naam van ĂŠĂŠn van die hofkes. Maar naast de miserie kenden de hofkes ook warmte en solidariteit. Mensen zorgden voor elkaar. Tot diep in de jaren 1950 kon je op
50 locaties in het oude centrum hofkes terugvinden. Krotopruiming en sociale woningbouw verdreven het historische woonfenomeen intussen uit de stad. curieus werkt samen met het Stadsmuseum, Masereelfonds en Dienst Toerisme aan een project om de herinnering aan de hofkes en hun bewoners levend te houden. Daarom verzamelen we getuigenissen, foto’s, documenten... en verwerken alles in een tentoonstelling en boek (lancering 2013). Heb je info over de hofkes? Wil je meewerken aan het project? Neem dan contact op met curieus.lokeren@curieus.be 25
Cherchez la fille Wereldberoemd in Lokeren en omstreken. De Wiene - Erwin Huyghe in het dagelijkse leven - kreeg met zijn muziekgroep Juice of Barley al tienduizenden voeten aan het stampen en minstens evenveel handen aan het klappen. Net als ons benieuwd naar de vrouw(-en) achter de Lokerse bard? Allez hop, onze curieusreporter zocht Elisa Huyghe (7 jaar) op, de dochter van Lokers geliefde entertainer. En of ze trots is op haar papa...
26
De vrolijke Elisa troonde ons meteen mee naar haar lievelingsplekje: de hangmat in de tuin. Heerlijk relaxend in haar verpoosplekje luisterden we naar haar enthousiaste woordenvloed. Ze vertelde honderduit over haar karateles op vrijdag en vioolles op zaterdag. Maar wij peilden ook even naar het mening over Lokeren.
trots op elkaar, elisa en haar papa
foto: Anabela de la FĂŠria Costa
27
curieus: Elisa, welk speelplein in Lokeren vind je echt de max?
is omdat mijn papa daar veel mensen kent.
Elisa: Het speelplein in de Bosparkwijk vind ik het leukste, want daar leerde ik fietsen. Er loopt een mooie wegel met twee bergjes en ik kan daar heel hard rijden. Mama en papa zitten dan op een bankje een beetje te praten met elkaar.
curieus: Stel dat je burgemeester zou zijn, wat zou je dan graag veranderen?
curieus: Wat is jouw lievelingsfeest in Lokeren? Elisa: De Fonnefeesten vind ik leuk omdat ik de muziek voel trillen in mijn buik. Ik ken daar ook veel mensen, dat
28
Elisa: Ik wil geen burgemeester zijn. Maar als ik een wens mag doen, dan zou ik graag kunnen vliegen. Ik weet dat dit onmogelijk is. Dus als ik iets zou veranderen, dan is het dat de mensen niet meer vechten. Ik wil vrede. curieus: Daag Elisa, dank je wel voor je wijze woorden!
Die is van hier curieus dronk een aperitiefje met Bart Van Avermaet op een gezellig terrasje, onder de groene linde- en kastanjebomen aan de Antwerpse Dageraadplaats. De Poolse loodgieter Waldek uit Thuis woont vandaag in Borgerhout, maar hij leefde 33 jaar in Lokeren. En de kans dat hij ooit terug keert naar onze Durmestad sluit hij niet uit… Veel Lokeraars herinneren zich de actieve vrijwilligerscarrière van Bart in Lokeren. Hij was monitor in de speelpleinwerking, presentator op de Lokerse feesten, maakte peirdeworsten
met de Moeze en draaide zijn kluuëten af bij toog 3 van de Nolle. Toen de Feesten naar de Kaai verhuisden, hield Bart het even voor bekeken. Maar vandaag vind je hem opnieuw terug achter de toog van De Billekes op de Fonnefeesten. Hij helpt zijn zoon Vic en neef Brecht die er de tap en verkoop van streekbieren in goede banen leiden. Wat hem het meest opvalt, wanneer hij in Lokeren rondloopt? “De lucht! De lucht in Lokeren laat je beter ademen.” Met dank aan de vele parken in en rond
29
onze stad. De vernieuwde Markt mocht zelfs nog meer in het groen baden. En ook: “In Lokeren kent iedereen iedereen. Dat is leuk, maar aan de andere kant wordt er ook gemakkelijk geroddeld. In een grote stad leef je toch anoniemer”. Bart beschrijft Lokeren als een actieve stad. “De Lokeraar komt graag buiten en wil mensen ontmoeten. Lokeren leeft!” Maar hij maakt ook een duurzame kanttekening: “Properiteit is heel belangrijk. Zwerfvuil maakt immers alles zo snel lelijk. Het is een taak van het stadsbestuur, ouders, opvoeders en school om kinderen én volwassenen dat respect voor de omgeving bij te brengen.”
30 foto: reporters
Lokeren staat voor enkele boeiende uitdagingen. “De vernieuwde Markt kan nu een cruciale rol spelen om de allochtone Lokeraars beter te betrekken bij alle activiteiten. Dan kan er ook meer toenadering groeien tussen alle inwoners.” Maar de Markt inspireert Bart nog meer. “Dat pleintje onder de bomen met de gladde tegeltjes nodigt toch uit om er tango-initiaties te organiseren? Een eettentje met tapas, een cavabar, wat aperitieftafeltjes… Meer hebben mensen niet nodig om met elkaar te praten, te dansen, te genieten...” Hmm, onze curieusreporter is alvast meteen gewonnen voor het dansbare idee. Frisse ideeën voor de toekomst spuien,
doet ook bezinnen over het verleden... Bart mijmert over zijn jonge jaren in Lokeren. Toen mensen nog in lange rijen stonden aan te schuiven bij beenhouwer Fierens, zijn opa. Toen de Lokerse jeugd nog baskette op de Markt. Toen er nog een kiosk het marktplein sierde. Het mag duidelijk zijn... Wonen in Borgerhout of niet, Bart ademt nog volop Lokeren wanneer hij vertelt. Die was niet alleen van hier, maar dat is er nog altijd ene van ons! curieus is alvast helemaal gewonnen voor deze warme en creatieve man.
31
32
genieten van de zon in het bospark
De goedkoopste pint De goedkoopste pint... drink je op het mooiste terrasje van Lokeren. De Lokerse Markt dankt zijn gezelligheid deels aan de vele leuke terrasjes waar je kan proeven van het frisse gerstenat. Maar het goedkoopste pintje zal je hier niet vinden... Daarvoor moet je naar het Bospark. Een kleine maar fijne wandeling brengt je naar het groene hart van onze stad.
Bij zonnig weer geniet je er van een koel pintje, een warme koffie of bruisende frisdrank voor amper 1,20 euro. Een vriendelijke glimlach krijg je er gratis bij. Ondertussen kunnen de kinderen en kleinkinderen naar hartenlust ravotten op het speelplein. Woar is da? Het Bospark Snepstraat 30 in Lokeren
33
We vroegen aan 100 Lokeraars ... Benieuwd naar de gemiddelde Lokeraar? Wij ook. En dus trok onze curieusreporter naar de woensdagmarkt en vroeg de pieren uit de neus van honderd Lokeraars.
34
curieus op zoek naar de gemiddelde lokeraar
35
We vroegen aan 100 lokeraars... welke troetelnaam heb je bedacht voor je geliefde?
wies
hertjen
lov e f i f
kieks a i l o r
s c h e t e k el o e k e n 36
atĂŠ
schijter kendollie
be z eken sexpoes p
w i l l y poepie
s j oes j oe
lieveken
sjattie
bol zoetie
bolleken
sies
zoeteken
bieken
oa t eken
loewie m lieverd
p r u imeken stommeken
We vroegen aan 100 Lokeraars... Wie is voor jou de held van Lokeren?
mijn man
vri j willigers
Sporting Lokeren
d e
h e l p e n d e
h a n d
Georges Anthuenis
Hubert Van de Vijver C hris Van den Du r p el brandweer
m i j n o ude r s N o l l e e n G i n a P a u l
D e
S c h e p p e r
Roger Lambrecht mijn grootvader
A i m ĂŠ
R o e l s
mezelf
37
38 de roze cowgirl siert mont henri
De Lokerse bergen Wie Lokeren enkel als een parel in het vlakke Waasland kent, laten we graag even kennis maken met enkele bergen van onze stad. Geen cols vierde categorie, wel enkele flinke kuitenbijters. EĂŠn van die bergen vind je bijvoorbeeld terug in het Park Ter Beuken. Vlakbij de spoorlijn, naast de vijver en enkele sportvelden duikt plots een heuse bult op. Nog imposanter dan de berg zelf, is de vier meter hoge roze cowgirl die de groene top siert. De stoere meid van kunstenares Nadia Naveau bewaakt de heuvel sinds 2008. De dappere deerne
heeft al een woelige geschiedenis achter de rug, want twee jaar daarvoor haalden vernielzuchtige vandalen haar op klaarlichte dag van haar sokkel. De berg zelf werd aangelegd met allerlei puin en afvalaarde - lang voor het gronddecreet werd uitgevaardigd. In de volksmond spreekt men ook wel over Mont Henri, verwijzend naar de stadscontroleur die de berg liet aanleggen. Mont Henri is een ideale plek voor de jongste Lokeraars om te ravotten. Wanneer sneeuw in de winter neerdwarrelt, sleeĂŤn kinderen enthousiast de witte heuvelrug af.
39
Een ander geliefkoosd speelterrein is de Ueberg, voorbij het Atheneum in de Uebergdreef. Zegt je niets? Misschien klinkt de Kattenberg je wel bekender in de oren. Al komt veel klimwerk er hier vandaag niet meer aan te pas. Want sinds het kasteel van burgemeester Raemdonck na WOII werd afgebroken, brokkelde ook de heuvel verder af.
40
Maar het is en blijft al decennialang een populaire stek voor spelende Lokerse jeugd. De stoere opa’s en papa’s van vandaag speelden hier in de jaren 1950 Tour de France met hun lavuuërs en meirbols. En in het struikgewas beklimmen enkele stoutmoedige kerels ook vandaag nog Erika’s heuveltjes...
de ueberg
41
Lokeren exotique Niet alleen inwoners uit onze streek weten dat Lokeren een pareltje is. Mensen uit maar liefst 87 landen - dat is zowat de helft van alle wereldwijde naties - vinden een thuis in onze stad.
42
foto: Reporters
curieus trok op onderzoek en presenteert jullie de exotische mensenmix in Lokeren.
26 Duitsers, 4 Oostenrijkers, 76 Bulgaren, 1 Deen, 53 Spanjaarden, 8 Kosovaren, 2 Finnen, 37 Fransen, 27 Britten, 1 Luxemburger, 3 Grieken, 2 Hongaren, 4 Ieren, 3 Ijslanders, 3 Noren, 1 Wit-Rus, 174 Polen, 6 Portugezen, 6 Roemenen, 2 Zweden, 1 Zwitser, 29 Italianen, 218 Nederlanders, 8 Montenegrijnen, 1 Est, 61 Tsjechen, 4 Slowaken, 4 Oekraïners, 12 Serven, 3 Myanmarezen, 3 Sri Lankezen, 5 Indiërs, 3 Indonesiërs, 1 Japanner, 6 Russen, 10 Filipijnen, 8 Chinezen, 7 Vietnamezen, 2 Kazachen, 5 Oezbeken, 18 Thai, 15 Armeniërs, 1 Azerbeidzjaan, 3 Afghanen, 1 Georgiër, 5 Irakezen, 29 Syriërs, 513 Turken, 5
Kameroeners, 14 Congolezen, 2 Burundezen, 4 Burkinezen, 1 Beniner, 3 Ethiopiërs, 1 Gambiaan, 9 Ghanezen, 1 Guinee, 1 Mauritiaan, 8 Nigerianen, 3 Zuid-Afrikanen, 5 Rwandezen, 1 Togolees, 1 Keniaan, 3 Zimbabwanen, 3 Djiboutianen, 12 Algerijnen, 647 Marokkanen, 4 Mauritaniërs, 5 Tunesiërs, 1 Canadees, 6 Amerikanen, 2 Cubanen, 2 Mexicanen, 6 Brazilianen, 2 Chilenen, 2 Colombianen, 1 Ecuadoraan, 1 Peruaan, 1 Surinamer, 2 Australiërs, 1 WestSamoaan en 37 766 Belgen. Cijfers op datum van 1 januari 2012
43
Het mooiste plekje curieus vond het mooiste plekje van Lokeren in deelgemeente Daknam. Dit stemmige dorpje aan de oevers van de Durme is de thuis van amper 1000 inwoners. En dan hebben we het niet over het sierlijke voetenspel van de Lokerse sportieve helden, maar wel over het sfeervolle dorpsplein. Wij zijn alvast helemaal gecharmeerd door het historische - deels Romaanse - kerkje. Aan de witgekalkte kerkhofmuur vind je
44
ook de overdekte pui terug. Nu lijkt het vooral een sierstuk, maar vroeger had hij ook echt een functie. Toen internet en televisie nog gekke toekomstmuziek waren, riep de champetter er uit volle borst belangrijke berichten aan de bevolking. Vandaag is de pui het stemmige decor van de jaarlijkse kunst- en ambachtenmarkt op Pinkstermaandag. Dan staat Daknam in rep en roer voor de uitbundige Trappistenfeesten.
45
Wat schuilt er achter gevel? curieus verdwaalde doorheen het centrum van de stad en hield even halt in de Brugstraat. Daar houdt een stukje Lokerse socialistische geschiedenis zich schuil achter een bijzondere gevel. Waar je vandaag een kleine hap kan eten in snackbar Pasific, vond je vroeger verschillende diensten van de coöperatieve Vooruit. Naast de winkels (links textiel en rechts kruidenierswaren en brood), bevonden zich boven de burelen. De opslagplaatsen voor bijvoorbeeld kolen, vond je terug op de binnenkoer waar ook de broodvoerders 46
met hun rode bakfiets vertrokken voor hun dagelijkse ronde. Eén van hen was Marcel De Nul. Een flukse 84-jarige militant, met een indrukwekkend verleden bij de socialistische beweging. curieus zocht hem en zijn vrouw Mariette op voor een leuke babbel. Marcel: Ik ben geboren in Lokeren en woonde met mijn ouders in de Molenstraat. We hielden daar café Molenhoek open aan het Molenbergplein, waar vroeger de molen stond. Ze noemden
ons café “het kleine Volkshuis”. En nu hebben we geen Volkshuis meer... Mariette: Ik ben geboren op de Kouter en bleef daar tot het bombardement. Daarna verhuisden we naar Hillare. Mijn ouders waren haarsnijders bij Rubbens in de Kazernestraat, daarna in de Siepette. Mijn pa was oorlogsinvalide. Hij hoorde niet meer, maar toch kon ik goed met hem praten. Hij keek goed naar mijn lippen om mij te verstaan. curieus: Hoe kwam je terecht bij de coöperatieve? Marcel: Ik stempelde. Prosper Van Cothem kwam aan mijn moeder in het café vragen wanneer ik kon beginnen als broodvoerder. Mariette: We wandelden op de Markt, toen Julien Hoste ons kwam vertellen dat Marcel mocht beginnen bij de coöperatieve. Het was net vergadering
geweest en Julien kwam uit het Volkshuis naar ons toe gelopen. curieus: Welke herinneringen heb je aan jouw tijd bij de coöperatieve? Marcel: Mijn bazen in Gent beheerden de bakkerij aan de Nieuwe Vaart. Prosper Van Cothem was hier de verantwoordelijke. Elke morgen om zes uur brachten ze het brood vanuit Gent. In de Brugstraat moesten we dan alles uitladen. In het begin reden we met de hondenkar. Daarna kregen we een moto. Mariette: En toen moesten we de hond laten afmaken. Het was nochtans een heel braaf beest. curieus: Langs welke plekken liep je broodronde? Marcel: Ik begon in de Veldstraat en vervolgde mijn ronde via de Bos47
manstraat, Luikstraat, Knokkestraat, Poststraat, Blekerijstraat, langs achter de kerk naar het Nieuwstraatje, de Dam, langs het Volkshuis, de Schoolstraat, Vieremmersstraat, Kazernestraat, Hovenierstraat, Zelestraat om te gaan herladen in de coรถperatieve. Daarna reden we richting Kapellestraat, Heirbrug, Poverette, Sint-Annadreef, Vijgenstraat, Kouterwegel, Hoogstraat, Verbindingsstraat, Baronsdreef bij madame De Mey, dan over de grote baan (N74) naar het Veer. En via de Eekstraat terug naar de coรถperatieve om af te rekenen. curieus: Hoeveel kostte een brood toen? Mariette: Voor een niet gesneden brood betaalden mensen 7,5 frank. Voor de oorlog betaalden ze met jetons. Onze klanten kochten op voorhand jetons in de coรถperatieve en daarmee betaalden ze alles. Ze deelden zo ook in de winst. 48
curieus: Hoeveel verdiende je toen als broodvoerder? Marcel: Dat weet ik niet meer, maar het was vast en proper werk. We moesten wel door weer en wind - eerst met de hondenkar, later met de moto - maar daar gaf ik eigenlijk niet om. curieus: Van welke organisaties was je lid? Marcel: Na de oorlog - het was eigenlijk nog oorlog, maar wij waren al bevrijd was ik samen met Diane Van Cothem, Marie-Louise De Lee aangesloten bij de Jong Socialisten. Ik was ook lid van de turnkring. Ik ging naar school in Gent als turnleider, samen met Pierre De Clercq die getrouwd is met die Russische die zo goed kan zingen. Alle 50 à 60 meisjes en 100 jongens van de turnkring liepen mee in de 1 meistoet. De
stoet werd gevormd aan het Volkshuis en de turners stonden tot aan de bank (vroegere KBC-bank op de Markt, nvdr). Lid van de partij ben ik al sinds 1945 tot nu. Ik speelde ook tamboer en tambals bij de harmonie. Bij het eerste Ceciliafeest na de oorlog was er geen stoet, want de muzikanten zaten nog allemaal in Duitsland. curieus: Was je actief in de partij? Mariette: Vooral in verkiezingstijden! Dan sliep ik dikwijls alleen, omdat als hij aan het plakken was met Octaaf en Albert de Wilde, Lucien Boussé, Aimé Van Lent, Staf Paelinck... (lacht) curieus: Dank je wel voor dit gesprek. Het volledige interview met Marcel en Mariette kan je nalezen op www.curieus.be/neuzenin. 49
Vroeger Meer dan 80 jaar lang sierde het Volkshuis de Lokerse Markt. Misschien niet het meest elegante, maar toch een bijzonder vertrouwd straatbeeld. Gedurende al die jaren was dit niet alleen de thuishaven van de partij, mutualiteit en vakbond. Maar ook tal van culturele, sportieve en jeugdorganisaties hielden hier het rijke rode verenigingsleven gaande.
Foto uit het archief van Amsab - ISG 50
en nu In 2002 verkocht de eigenaar (de Gentse coรถperatieve SM Vooruit) het gebouwencomplex. De gevel aan de straatzijde werd volledig platgegooid en een nieuwbouw kwam in de plaats. Maar wanneer je door de passage gaat, kom je op de vroegere koer. En daar staat de legendarische Feestzaal De Roos nog overeind, weliswaar omgevormd tot moderne lofts.
winkel en appartementen (anno 2012) 51
Wat doet die hier? Elke Lokeraar heeft het zich ongetwijfeld al afgevraagd. Die fameuze driehoek voor het stadhuis... Wat doet die hier? We vroegen enkele fantasierijke passanten hun mening en noteerden alvast volgende artistieke ideeën. Is het een podium? Kan het een kleurrijk bloemenkraam ondersteunen? Dient het als
52
sokkel voor “verdwenen” kunstwerken (zoals De Roepers uit de Sportlaan of De Spoken uit de Nijverheidsstraat)? Kunnen we de driehoek roze schilderen als symbool voor de strijd tegen discriminatie van holebi’s (naar analogie van het Homomonument in Amsterdam)? Is het een grafzerk voor de Lokerse reuzen? Kunnen we er geen frietkot op monteren?
de mysterieuze driehoek aan het stadhuis
53
Colofon Neuzen in Lokeren werd bijeen geneusd door curieus Lokeren: Klaartje Verbraeken, Jeanine Bellens, Els Van Goethem, Marjon Thienpondt en Marc De Gryze. Redactie: An Pauwels
Krijg je het ook zo warm van zo veel leuke ideeĂŤn? Voel je het tintelen om curieus te worden? Aarzel dan niet om ons te contacteren. www.curieus.be/neuzenin
Fotografie: Wouter Rawoens Vormgeving: Rob Marcelis Lay out: Cindy Schuddings
54
Met de steun van Provincie Oost-Vlaanderen
CURIEUS? curieus is een sociaal-culturele vereniging voor volwassenen die zich bezighoudt met alles wat mensen kan boeien. Je komt ons tegen op meer dan 300 plaatsen in Vlaanderen en Brussel. Je kan er komen proeven van de activiteiten die een kleine of grote groep vrijwilligers organiseren voor iedereen in hun gemeente of wijk: daguitstappen, info- en debatavonden, tentoonstellingen, filmvoorstellingen, standupcomedy-avonden, internetklasje, quizzen, fiets- of wandeltochten… Kortom: alles wat mensen “curieus” maakt. curieus is er voor mensen die op zoek zijn naar een zinvolle vrijetijdsbesteding. Mensen die andere mensen willen ontmoeten in een aangename en vriendschappelijke sfeer. curieus is er ook voor mensen die graag iets opsteken, die steeds op de hoogte willen blijven en mee willen zijn in deze steeds veranderende maatschappij. curieus draagt waarden als respect, gelijkwaardigheid en solidariteit hoog in het vaandel. We kiezen voor een samenleving waarin iedereen gelijke kansen krijgt om zich te ontplooien en de verantwoordelijkheid heeft om deze kansen te benutten. curieus kiest voor ontmoeting. curieus wil mensen samenbrengen, banden smeden en netwerken bouwen.
www.curieus.be informatie@curieus.be
55
printed by
www.zwartopwit.com
V.u.: Fons De Geest, Speldenstraat 1, 9000 Gent. Niet op de openbare weg gooien ajb. 56