Neuzen in Het Mak by Curieus vzw

Neuzen in

HET MAK

‘NEUZEN IN…’ IS EEN UITGAVE VAN CURIEUS BRUSSEL VZW WWW.CURIEUS.BE/BRUSSEL • WWW.FACEBOOK.COM/CURIEUS.BRUSSEL Curieus Brussel is een sociaal geëngageerde cultuurvereniging.

Curieus Brussel / Lieven Soete

Neuzen in

HET MAK* Beste Brusselvriend, Cher fan de Brux elles, Dear Brussels lover, Je hebt een boekje in de hand over een museum dat vandaag nog niet bestaat: het museum voor moderne en hedendaagse kunst aan het kanaal in Brussel. Nochtans heef t onze stad behoef te aan zo’n museum. Omdat we beschikken over een fantastische collectie moderne kunst die al jaren ligt te verkommeren in kelders, onzichtbaar voor het publiek. Omdat de Kanaalzone nood heef t aan zo’n trekpleister om zich ten volle te ontwikkelen. Omdat onze stad snakt naar nieuwe iconische gebouwen die haar nationaal en internationaal op de kaart zetten. Un musée le long du canal, ce n’est pas seulement notre rêve. C’est le rêve de nombreux Bruxellois. Et vous pouvez vous aussi nous aider à faire de ce rêve une réalité. Car “if we can dream it, we can do it”! 4

Intussen wensen we jou een sprankelend 2014, boordevol culturele ontdekkingen. In Brussel en daarbuiten. See you in town! Pascal Smet Voorzitter sp.a Brussel

Yamila Idrissi Brusselaar in het Vlaams Parlement Initiatiefneemster MAK

Hannes De Geest Voorzitter Curieus Brussel

P.S. Helaas zal je ook in dit boekje geen hedendaagse kunstwerken terugvinden. Niet alleen zijn de werken nu al enkele jaren volledig aan het oog onttrokken; ook de kosten om ze te reproduceren op papier blijven bijzonder hoog. (*) Museum aan het Kanaal - MusĂŠe Au Canal â&#x20AC;&#x201C; Museum At the Canal 5

Isi Fiszman, Collectionneur d’art

POUR un Musee d’art moderne et contemporain à Bruxelles! Depuis les années 50 la question d’absence d’un musee d’art moderne est devenue une sorte de monstre du Lochness. Déjà en 1968, Marcel Broodthaers, en réaction à cette situation, fonde chez lui au 30 Rue de la Pépiniere le MUSEE D’ART MODERNE, département des aigles, section XIX siecle. Et pourtant la région Wallonne a un musée: le MAC du Grand Hornu, la Vlaams Gewest a un musée à Anvers: le MUKHA. Il est donc tout à fait logique et évident que la Région bruxelloise ait un musée d’art moderne et contemporain qui pourrait avoir comme structure faîtière la Ville, la Région et L’Union européenne. N’oublions pas que l’ART est toujours POLITIQUE et que la POLITIQUE n’est pas toujours de l’ART.

Tony Bennett, sociologist

Give me a museum and I will change society 7

Eind januari 2011

Vleugel voor moderne kunst van Koninklijke Musea voor Schone Kunsten sluit en collectie verdwijnt in het depot

©Museum zonder museum/Musée sans musée

10.07.2013 Lancering MAK – Lancement du MAC – MAC Launch Samen met honderd bekende Brusselaars lanceerde Vlaams parlementslid Yamila Idrissi (sp.a) de campagne ‘If you can dream it, you can do it’. Een wervend project voor een MAK, een museum voor moderne en hedendaagse kunst aan het kanaal in Brussel. Soutenue par cent Bruxellois réputés, la parlementaire flamande Yamila Idrissi (sp.a) a lancé la campagne ‘If you can dream it, you can do it’, un projet motivant pour un MAC, un musée d’art moderne et contemporain aux abords du canal à Bruxelles.

Flemish MP Yamila Idrissi (sp.a), along with hundreds of well-known Brussels residents, launched the campaign ‘If you can dream it, you can do it’ in a bid to canvas support for MAC, a museum of modern and contemporary art at the canal in Brussels.

www.makbrussel.be www.facebook.com/museumaanhetkanaal twitter: @MAKBrussel

150 MAK ambassadeurs 1 50 ambassadeurs du MAC Ontdek waarom deze ambassadeurs een MAK willen voor Brussel op: www.makbrussel.be

150 MAC ambassadors

DĂŠcouvrez pourquoi ces ambassadeurs veulent un MAC pour Bruxelles sur: www.macbruxelles.be

Discover why these ambassadors want a MAC for Brussels on:Â www.macbrussels.be

Chantal Akerman Geike Arnaert Wim Ballieu Kaat Beels Ghalia Benali François Beukelaers Kaat Blommaert Claude Blondeel BOGDAN & VAN BROECK ARCHITECTS Tom Bonte Nica Broucke Bieke Buckinx Gio Canini Martine Daringman Marie Daulne Patrick Deboosere Jan Decorte Josse De Pauw Manon Desloover Julien De Smedt Jean Philip De Tender Hans De Wolf Alexander D’Hooghe Willy Dirkx Wim Embrechts Isi Fiszman Christophe Ghewy Jan Goossens Ruben Goots Guy Gypens Marion Hänsel Jean-Louis Hennart Arno Hintjens Yamila Idrissi Dimitri Jeurissen Lene Kemps Luk Lambrecht Jan Lauwers Chris Lomme Jurgen Masure Ever Meulen Mars Moriau Sonja Noël Arne Lennart Nouwen aka MOMABrussels Hans Op de Beeck Gui Polspoel Relinde Raeymaekers Manu Riche Marcel Rijdams Filip Rogiers Michaël R. Roskam Viviane Smekens Gerrie Soetaert Lize Spit Stijn Stromae Joris Tiebout Adrien Tirtiaux Sam Touzani Fien Troch Joost Vandecasteele Wim Vandekeybus Gerben Van den Abbeele Hugo Vanden Driessche Dieter Van den Storm Walter Vanhaerents Nico Van de Velde Benoit Van Innis Geert van Istendael Herman Van Laar Katleen Van Langendonck Bart Van Langendonck David Van Reybrouck Anne-Sophie Van Neste Linda Van Waesberge Sigrid Vinks Angel Vergara Edouard Vermeulen Wouter Vermeulen Ramzi Zerqane Jana Keppens Nora De Kempeneer Annabelle Van Nieuwenhuyse Irene Rossi Nicholas Lens Leen Laconte Ben Hamidou Eric Corijn Steffen Vander Mynsbrugge Thierry Boutemy Nicolas Gilson Amira Daoudi Sigrid Bousset Ward Verbakel Bert Beyens Pierre de Bandt Karel Lowette Ann Veronica Janssens Tom Tack Stijn Verlinden Jens Aerts Joeri Hamvas Matthieu Christiaens Fabien Gaudry Koen De Decker Sven Usé Matthias Van Wijnendaele Liesbet Polspoel Roger Marquet Toon Van den Brempt Tom Vanhee Jean-Noël Gobron Kurt Boes Sarah Poot Helke Smet Stefan Morael Eva Bialek Giovanna Massoni Tim Verheyden Ingrid Lemaire Ina Geerts Martine Cantillon Erik Verstreken Sven Gatz Peter Swinnen Lieven Soete Wim Denolf Christoph Bohn Dorothy Rimanque Maarten Vanden Eynde Bob Vanden Broeck Elke Jeurissen Wilfried Raf Van den Eynde Steve Wauters Kim Segers Dirk Verstockt Christophe Slagmuylder Tristero Walter De Decker Celia Ledoux Eric Aerden Mevlüt Akgüngör Jan De Ceuster Gerard De Wallens Walter De Decker Chantal Ak

Fien Troch, cineast

Brussel heeft tot in alle uithoeken zuurstof nodig. Een museum voor Moderne en Hedendaagse kunst is geen kwestie van willen maar moeten. 16

Curieus brussel / Rita Teugels

Yamila Idrissi, Brusselaar in het Vlaams parlement (sp.a) initiatiefneemster MAK - Brussels-based member of the Flemish Parliament (sp.a) â&#x20AC;&#x201C; MAC initiator

Vandaag is het Museum aan het Kanaal voor mij een metafoor voor de ambities van onze stad. Het staat symbool voor de mogelijkheid van federale, Vlaamse en Brusselse politici om aan eenzelfde zeel te trekken, om zichzelf te overstijgen en verandering mogelijk te maken.

I see the Museum at the Canal as a metaphor for the ambitions of our city. It symbolizes the opportunity for federal, Flemish and Brussels politicians to pull together, to surpass themselves and make change happen.

©REPORTERS G. Van der Hasselt

Yamila Idrissi op de publieke museumavond – AT the public museum evening

©REPORTERS G. Van der Hasselt

Patrick Janssens op de publieke museumavond – à la soirée musée publique

Patrick Janssens, Gewezen burgemeester Stad Antwerpen, doctoraatstudent in stadsontwikkeling - Ancien bourgmestre de la Ville d’Anvers, doctorant en urbanisme

Ik zou de naam en dat logo weggooien. Brussel heeft het echt niet nodig om een museum aan het kanaal te maken omdat Antwerpen een museum aan de stroom heeft. Brussel is te belangrijk om te kopiëren wat elders is gebeurd.

Je laisserais tomber ce nom et ce logo. Bruxelles n’a en aucun cas besoin de construire un musée sur le canal pour la seule raison qu’Anvers possède également un musée en bord de fleuve. Bruxelles est bien trop importante pour copier ce qui se fait ailleurs.

Willem Jan Neutelings, Neutelings Riedijk Architects, architect van het MAS in Antwerpen - architect of the MAS in Antwerp

Het is belangrijk dat men een onderscheid maakt tussen de discussie over de inhoud (de collectie), de discussie over de container (het gebouw) en de discussie over de plaats van het gebouw. Die drie dingen hebben elk hun eigen dynamiek. Men moet kijken wat hen differentieert en wat hen ook verbindt. Dat is het debat dat men de komende maanden moet voeren om precies te weten wat men nu eigenlijk wil gaan maken.

It is important to draw a distinction between the discussion about the content (the collection), the discussion about the container (the building) and the discussion about the place of the building. Each of these three things has its own dynamic. It is important to look at what differentiates them and what links them too. That is the debate we must have in the months to come to establish exactly what should be created.

ÂŠREPORTERS G. Van der Hasselt

Willem Jan Neutelings op de publieke museumavond â&#x20AC;&#x201C; at the public museum evening

©REPORTERS G. Van der Hasselt

debat publieke museumavond - débat soirée musée publique

Walter Vanhaerents, Vanhaerents Art Collection

Ik denk dat we een gebouw moeten maken dat transparantie uitstraalt, dat zich openstelt naar de omgeving. De tijd is voorbij van stoffige musea met dikke muren waarin geen contact meer is met de kunst, waar je een halfuur voor sluitingstijd al buiten gejaagd wordt.

Angel Vergara, artiste - kunstenaar

Je réve d’un Musée d’art contemporain à Bruxelles. Il n’existe pas, je l’attends toujours. Beaucoup d’artistes ont déjà défendu cette idée, entre autres Marcel Broodthaers. Nous rêvons d’un beau bâtiment rempli de lumière naturelle et d’œuvres d’artistes belges contemporains. Nous sommes probablement la seule capitale européenne à ne pas disposer d’un musée d’art contemporain.

Jan De Cock, kunstenaar artist

Moet het dan een gebouw zijn dat in de eerste plaats verantwoordelijk moet worden om allerlei problemen op te lossen in Brussel? Of gaan we voor een zuiver gebouw dat in zijn zelfstandigheid mag bestaan als waar het voor geconcipieerd wordt, namelijk in de eerste plaats om kunstenaars te laten samenkomen om naar kunst te kijken?

Myriam Stoffen, DIRECTRICE ASBL ZINNEKE VZW

Ik zou het fantastisch vinden als door dit project een droom in vervulling gaat, namelijk dat we in Brussel eindelijk eens de tijd nemen om na te denken over welk soort stad we willen. Brussel heeft echt wel nood aan projecten die op een manier - verbinden.

©REPORTERS G. Van der Hasselt

debat publieke museumavond - débat soirée musée publique

©MJ_100

TATE MODERN - london

Marcel Rijdams, architect en stadsactivist

Het MAK wordt een draaischijf voor de creatieve ontwikkeling van Curegem – Molenbeek Birmingham – Anneessens – le Vieux Molenbeek en de Dansaertwijk, un tremplin pour l’avenir des centaines de jeunes talentés qui y vivent. 31

Michael Roskam, cineast

Kunst kan de wereld misschien niet redden, maar één ding weet ik wel: in elke stad ter wereld waar ik ooit geweest ben is een museum voor hedendaagse kunst fantastisch gebleken voor de mensen die er komen, er werken én er wonen. Dit gaat over meer dan kunst, dit gaat over stedelijk zelfrespect. 32

MOMA - NEW YORK

Onzichtbare kunst Naast de collectie moderne kunst van het KMSKB zou het MAK ook moeten kunnen terugvallen op al die andere verborgen parels die Brussel herbergt: moderne en hedendaagse werken in handen van de overheid, van banken en van privéverzamelaars. Samen goed voor een collectie van minstens 10.000 werken. Collectie Moderne Kunst KMSK Brussel

Collectie Nationale Bank

Belfiuscollectie

4000 schilderijen 7000 tekeningen 1500 beeldhouwwerken

1800 kunstwerken

4500 kunstwerken

Werk van o.a. Pierre Alechinsky, Michaël Borremans, Dirk Braeckman, Berlinde De Bruyckere, Raoul De Keyser, Wim Delvoye, Roel D’Haese, Jan Fabre, Roger Raveel, Luc Tuymans.

Moderne kunst van 1860 tot 1960 met werk van o.a. Gustave De Smet, Paul Delvaux, James Ensor, Léon Spilliaert, Rik Wouters. Kunst van 1960 tot vandaag met werk van o.a. Wim Delvoye, Jan Fabre, Roger Raveel, Luc Tuymans.

Werk van o.a. Pierre Alechinsky, Karel Appel, Francis Bacon, Marcel Broodthaers, Salvador Dalí, Paul Delvaux, Constant Permeke, Luc Tuymans. 34

ING collectie

KBC collectie

Belgacom Art

Onbekend aantal werken

600-tal kunstwerken

Onbekend aantal werken

Werk van o.a. Georg Baselitz, Christian Boltanski, Alexander Calder, Patrick Caulfield, Gustave De Smedt, Antony Gormley, Allan Mac Collum, Henry Moore, Constant Permeke, Robert Rauschenberg, Fritz van den Berghe, Sandra Vasquez della Hora, Claude Viallat, Andy Warhol, Matthias Weisher.

Bezitten bijna volledige etsproductie van James Ensor.

Werk van o.a. Jan De Cock, Wim Delvoye, Ann Veronica Janssens, Sol LeWitt, Roy Lichtenstein, Hans Op de Beeck, Andy Warhol.

NMBS collectie

PrivĂŠcollecties

Onbekend aantal werken

6 topwerken van Paul Delvaux.

ÂŠAllison GleNN

Schaulager - BASEL

Marion Hänsel, cinéaste & actrice

Tout simplement parce que c’est une évidence, l’art pousse à la réflexion, à l’ouverture, plus que jamais nous en avons besoin 37

De Brusselse kanaalzone in cijfers La Zone du canal de Bruxelles en quelques chiffres the Brussels Canal Zone in numbers

Een derde van de bevolking heeft een buitenlandse nationaliteit

Een gebied van 35,4 vierkante kilometer

Plus de 40 pour cent des habitants ont moins de 30 ans

Environ 20 pour cent du territoire de la RĂŠgion bruxelloise.

The average income is 30 percent below the regional Brussels average

Half of the population of Brussels lives less than 2 km f rom the canal.

Curieus / Leen cools

Curieus brussel / Kris Van de Sande

A cocktail of disinterest and discord has left the Belgian capital with no contemporary art museum and a closed modern art museum â&#x20AC;&#x201C; but wide open to artists, galleries and collectors who thrive on the cityâ&#x20AC;&#x2122;s balance of chaos and calm, energy and laid-back attitude. July 22, 2011 41

Kunstwerk voor het MAK Milica Petrovic, beleidsanalist in migratie en integratie - inhabitant of the Canal Zone KIEST JOAN MIRÓ Ik wist al meteen dat ik iets van Joan Miró zou kiezen. Zijn hele collectie is eigenlijk fantastisch en geeft een soort van geborgen warm intens gevoel als je naar meerdere van zijn werken kijkt. Ik heb uiteindelijk gekozen voor “Paysage Catalan” voor de kleuren, en Miró’s eeuwige details en verwarring. Een beetje zoals Brussel dus. Zijn werken, en dit zeker, bruisen op een manier van energie, van levendigheid, van bedrijvigheid, van het kleine vooral. Het zijn die kleine details die je allemaal

tegelijkertijd een beetje overweldigen als toeschouwer, maar dan op een warme manier door de kleuren. Eigenlijk een soort van zachte overrompeling. There is no question of Miró not being represented in the MAC. His art itself, but also his political commitment through his art have an affinity with Brussels today, and with whatever role art can play in a city and region. But, above all, Miró provides delightful visual stimulation and what better place to lose yourself in than his works!

Curieus Brussel / An Haelewaeters

Kunstwerk voor het MAK Stefan Morael, tuin- en landschapsarchitect - habitant de la zone du Canal KIEST LOTTE VAN DEN AUDENAERDEN Ik ben bijzonder gecharmeerd door het werk van een vriendin en Brusseleir/ beeldend kunstenaar/aanstormend/ internationaal doorbrekend talent Lotte Van Den Audenaerden. Lotte woont en werkt in Brussel en doceert aan het Sint-Lucas. Ze werkt heel vaak met licht (neoninstallaties en projecties) en tekst. Momenteel werkt ze aan een lichtprojectie in de Maalbeektunnel.

Je rêve de projeter cette œuvre sur le canal, depuis le MAC. L’art s’échapperait ainsi des murs et le musée pourrait chercher le contact avec le canal auquel il emprunte son nom.

Elle a présenté au Festival Kanal 2012 son œuvre “Watercolors”, un travail où l’eau servait de support à un texte projeté. Le résultat fut des plus poétiques.

Giovanna Massoni, design curator & cultural activist

Because ‘in dreams begin responsibilities’ (W.B.Yeats) and we all have to fight for culture as a basic need...

ÂŠit_paris

Hamburger Bahnhof - BERLIN

Wist je dat… ••• de nombreux artistes ont leur atelier dans la zone du canal? Songeons notamment à Jan De Cock, Benoit Van Innis ou Wim Vandekeybus. ••• Almine Rech, die een internationaal gerenommeerde kunstgalerij heeft in Brussel, getrouwd is met de kleinzoon van Pablo Picasso? ••• international art galleries are mushrooming in Brussels? ••• c’est à Bruxelles que se constitua le groupe d’artistes belges Les XX (Les Vingt), à la fin du 19e siècle? Sa création fut inspirée par le juriste bruxellois Octave Maus, également fondateur du magazine d’art L’Art Moderne. Comptant 48

Saviez-vous que… Did you know that… parmi ses membres des noms aussi prestigieux que James Ensor, Fernand Khnopff, Theo van Rysselsberghe ou Auguste Rodin, ce mouvement signifia une vague de modernité pour le monde de l’art international. ••• Brussel in de jaren 1960 een evident rendez-vous was voor zowat de hele avant-garde van Joseph Beuys tot Daniel Buren? ••• artists love Brussels because they can work here anonymously, because they can rent somewhere to live or a studio relatively inexpensively compared to Paris or London and because Brussels is so centrally located?

Julien De Smedt, architecte

Bruxelles est un réel incubateur de création artistique internationale, avec de nombreux artistes venant s’y installer pour y vivre et y créer: faisons leur l’honneur d’un lieu digne de leur talent!

Wim Vandekeybus, choreograaf, regisseur, filmmaker

Een Brussels Museum voor Moderne en Hedendaagse Kunst is als een venster naar de wereld. Het vergroot de horizon van zowel inwoners als bezoekers. Met een landmark aan het kanaal op maat van de stad bouw je concreet mee aan de toekomst. Zowel op lokaal als internationaal niveau. 50

ÂŠ Cureus Brussel / William Delvoye

Mark Twain, Amerikaans schrijver – écrivain américain – American writer

They did not know it was impossible, so they did it.

Opening

2020

Colofon Neuzen in het MAK is een project van Curieus Brussel en sp.a Brussel. Met dank aan Jan Haerens, Stefan Morael, Milica Petrovic, de MAK ambassadeurs en de fotografen. Coördinatie en redactie: Lore Vandoorne Eindredactie: Gerben Van den Abbeele Vormgeving: Rob Marcelis / Bart De Troy

CURIEUS BRUSSEL? Curieus Brussel is een sociaal geëngageerde cultuurvereniging die laagdrempelige activiteiten uitwerkt voor een breed en divers publiek. De vrijwilligers van Curieus zijn actief op meer dan 300 plekken in Brussel en Vlaanderen. Curieus heef t historische banden met de socialistische beweging en wil mensen stimuleren een positieve bijdrage te leveren aan de gemeenschap, uitgaand van universele waarden zoals vrijheid, sociale rechtvaardigheid, internationale solidariteit, gelijkheid en verdraagzaamheid. info.brussel@curieus.be www.curieus.be/brussel www.facebook.com/curieus.brussel

V.u.: Jurgen Theunissen, p/a Grasmarkt 105/41, 1000 Brussel. Niet op de openbare weg gooien ajb.