Wydawca: Inelo.pl
3
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
SPIS TREŚCI 6
Artykuły ekspertów
13
EMAT NUMERU: T Kontrole transportu w najbliższej przyszłości - duże zmiany już niebawem
18
Moduł Eco-driving Pro – krok w stronę ekoświadomości
21
ETA – niezbędny wskaźnik w efektywnym zarządzaniu flotą
Spotkanie na transportowym szczycie – Grupa INELO, CORTE i przedstawiciele Komisji Europejskiej. „Przepisy pakietu mobilności powinny być w ten sam sposób stosowane w każdym kraju UE”
25
27
rzewoźników mniej, ale rosną w siłę i jeżdżą więcej P – analiza raportu GITD oraz danych z systemów GBox
30
Dywersyfikacja przychodów: nowy trend w branży TSL
Polscy przewoźnicy pod ścianą? Pakiet mobilności może zwiększyć koszty firm transportowych nawet o 100 procent!
32
36
kwietniu transportowa zapaść, a w lipcu odrabianie W strat – analiza danych GBox na temat pandemicznego roku w TSL
atrudnię kierowcę bez doświadczenia. Telematyka Z transportu wesprze początkujących truckerów
obry system TMS w firmie transportowej D to nawet do 15 procent większy zysk rocznie
39 41
Analiza INELO: Nowy Jedwabny Szlak – nowy kierunek dla polskiego transportu?
45
48
Prąd? Wodór? Wygląda na to, że… TSL stawia na LNG
Naruszenia ochrony danych osobowych w praktyce branży TSL
eputacja online – czyli jak jeden wpis R może zaważyć na kontrakcie
51 54
WYDAWCA I SIEDZIBA REDAKCJI: Inelo Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Ul. Karpacka 24/U2b 43-300 Bielsko-Biała REDAKTOR NACZELNY: Karolina Bakalarska redakcja@inelo.pl REDAKTOR: Kamil Pawłowski KOREKTA: Kamil Pawłowski PROJEKT I ŁAMANIE: www.skladgazet.pl NUMER: Numer 2 (15), kwiecień 2021r. REKLAMA: Kamil Pawłowski marketing@inelo.pl PROJEKT OKŁADKI: Anna Witkowicz
Sklep Inelo
- szkolenia i produkty w jednym miejscu
Najwyższej jakości urządzenia do pobierania danych z kart kierowców
i tachografów – pozwalają odczytywać dane z nowych
smart tachografów Akcesoria wspomagające prace urządzeń pobierających dane Oprogramowanie 4Trans pozwalające w łatwy
sposób zarządzać firmą i kontrolować czas
pracy kierowców Szkolenia prowadzone przez ekspertów
Grupy Inelo uwzględniające najistotniejsze
zagadnienia z sektora TSL
Tel. 22 113 40 60 E-mail: bok@inelo.pl www.sklep.inelo.pl
Odwiedź sklep Inelo i dobierz ofertę dopasowaną do Twoich potrzeb
www.sklep.inelo.pl
5
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
SZANOWNI CZYTELNICY
P
andemia nie tylko zmienia otoczenie
Ponadto w aktualnym numerze kwartal-
biznesowe, ale również przyśpie-
nika Czas na transport Piotr Dajema, eks-
sza procesy zachodzące w branży
pert ds. wdrożeń i szkoleń, postawi znak
TSL, którym towarzyszy dynamiczny roz-
zapytania przy legalności kilometrówek
wój rozwiązań IT oraz cyfryzacja przedsię-
i pokaże, że z oprogramowaniem 4Trans
biorstw transportowych. Równolegle sze-
jest to możliwe, dzięki zastosowanym algo-
roko zakrojona digitalizacja stanowi istotny
rytmom oraz właściwym ustawieniom
element strategii przyjętej w Unii Europej-
programu. Świadczenia z tytułu podróży
skiej dla transportu drogowego. Ma ona
służbowych naliczane są zgodnie z obo-
szczególne znaczenie dla zagadnień doty-
wiązującymi przepisami, a to w połączeniu
czących kontroli. Należy podkreślić, że naj-
z odpowiednią dokumentacją wewnątrzza-
ważniejsze zmiany w tym obszarze zostały
kładową pozwala spełnić oczekiwania nie-
już dokładnie zaplanowane, a także opubli-
jednego przedsiębiorcy.
kowane w formie obowiązujących przepi-
Odpowiadając na zapotrzebowanie rynku
sów – w większości w ramach tzw. pakietu
Grupa Inelo ciągle rozwija swoją ofertę, pro-
mobilności. Co się zmieni w przebiegu kon-
wadząc równolegle prace nad kluczowy-
troli drogowych kierowców na przestrzeni
mi projektami. Ecodriving to już nie tylko
kilku następnych lat? Do jakich informacji
modne hasło marketingowe. Ekonomiczna
będą mieli dostęp inspektorzy? Jakie dane
jazda stanowi jeden z kluczowych elemen-
będą rejestrowały tachografy? Odpowie-
tów, który pozwala zwiększyć rentowność
dzi w artykule numeru udziela Mateusz
firmy transportowej, wpływając równocze-
Włoch, ekspert ds. rozwoju i szkoleń. Już
śnie na zmniejszenie kosztów utrzymania
teraz możemy zdradzić, że nadchodzących
pojazdu, poprawę bezpieczeństwa, czy
zmian jest sporo, przy czym są one ze sobą
minimalizację wpływu przejazdu na środo-
powiązane i mocno się zazębiają. Uczci-
wisko. Aby zapanować nad wszystkimi dany-
wi przewoźnicy nie mają się o co obawiać
mi i w czasie rzeczywistym obserwować
– dla nich, dzięki preselekcji oraz ratingo-
tendencje wśród kierowców, warto wypo-
wi, kontrole powinny być rzadsze i krótsze.
sażyć się w odpowiednie narzędzie telema-
Nie zdradzając więcej szczegółów, zapra-
tyczne, jak system GBox wraz z modułem
szamy do lektury.
Eco-driving Pro. W kwartalniku poświęci-
Od momentu, kiedy w transporcie i nie
liśmy również sporo miejsca zintegrowa-
tylko, wszystko wywróciło się do góry noga-
nym systemom zapewniającym nowoczesne
mi minął już ponad rok. Dla całej branży
łańcuchy dostaw, w oparciu o innowacyj-
transportowej, która określana jest mia-
ne technologie, które gwarantują ciągły
nem krwioobiegu gospodarki, ostatnie mie-
dostęp do informacji o pojazdach bez ryzy-
siące były swoistym testem, a dla niektó-
ka pomyłki w postaci czynnika ludzkiego.
rych przedsiębiorców walką o przetrwanie.
W dobie zakupów online oraz coraz szyb-
Czy najtrudniejsze jest już za nami? Według
szej dostawy towaru „pod drzwi” przewagę
Ireneusza Czulaka, eksperta OCRK ds. ana-
konkurencyjną pozwalają osiągnąć systemy
liz i rozliczeń, powinniśmy być dobrej myśli.
ETA. Pamiętajmy, że zmiany, które dzieją się
Informacje o coraz lepszej kondycji firm
na naszych oczach, stanowią nowe możliwo-
sektora transportowego potwierdzają m.in.
ści rozwoju. Aby się jednak do nich dosto-
dane z systemów telematycznych GBox,
sować i sprostać wymogom rynku, należy
gdzie w 4 kwartale 2020 roku, ciężarówki
spojrzeć na transport z perspektywy nie-
polskich przewoźników pokonały 190 milio-
zbędnych inwestycji, pozwalających osią-
nów kilometrów więcej, niż w tym samym
gnąć przewagę konkurencyjną.
okresie roku poprzedniego, co na pewno jest wskaźnikiem, który wpływa pozytyw-
—— Redakcja kwartalnika
nie na przyszłość branży transportowej.
Czas na Transport
6
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
ROK W PANDEMICZNEJ RZECZYWISTOŚCI – CZY NAJTRUDNIEJSZE JEST JUŻ ZA NAMI?
IRENEUSZ CZULAK Ekspert OCRK ds. Analiz i Rozliczeń Długoletni pracownik OCRK w Dziale Analiz i Rozliczeń. Do jego obowiązków należy reprezentowanie Klientów w trakcie kontroli Państwowej Inspekcji Pracy oraz przygotowanie projektów pism i wyjaśnień pokontrolnych. Zajmuje się również szkoleniem i wsparciem pracowników w Ogólnopolskim Centrum Rozliczania Kierowców z zakresu analizy i rozliczania czasu pracy kierowców oraz obsługi programu 4Trans®.
www.ocrk.pl
To już ponad rok, od kiedy w transporcie i nie tylko, wszystko wywróciło się do góry nogami. Winna aktualnemu stanu rzeczy jest pandemia koronawirusa i wprowadzone w konsekwencji obostrzenia. Dla całej branży transportowej, która określana jest mianem krwioobiegu gospodarki, ostatnie miesiące były swoistym testem, a dla niektórych przedsiębiorców walką o przetrwanie. Ten trudny czas uświadomił ludziom jak ważne jest dostarczanie towarów i jakie skutki dla życia codziennego każdego z nas może wywołać chociażby częściowe wstrzymanie dostaw żywności, czy innych artykułów pierwszej potrzeby. Chyba wszyscy mamy przed oczami widok pustych sklepowych półek i osób stojących w kolejkach, które w pierwszych dniach pandemii, w obawie przed całkowitym zamknięciem gospodarki w panice wykupiły podstawowe artykuły ze sklepów. Mimo przejściowych problemów, udało się utrzymać łańcuch dostaw, dzięki czemu półki sklepowe ponownie się zapełniły.
7
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
prosty i jednolity przedstawiać cel, w jakim
wielu naszych rodaków, którzy nie zdążyli
dana osoba przekracza poszczególne grani-
wrócić do domów na czas. Innym przykła-
ce państwowe. W praktyce jednak wdroże-
dem, który należy przywołać, są zamknięcia
nie tego dokumentu w poszczególnych kra-
granic, jak np. pomiędzy Republiką Federalną
jach stało się utopią, ponieważ wiele z nich
Niemiec, Czechami i Austrią, powodując tym
wprowadziło własne formularze, co nieste-
samym wielokilometrowe korki. Największym
ty komplikuje kwestię wykonywania trans-
problemem jest fakt, że kroki te podejmo-
portu międzynarodowego, który w głównej
wane są bardzo szybko, bez odpowiednie-
mierze odbywa się z ciągłym przekraczaniem
go przygotowania infrastruktury – chociaż-
poszczególnych granic.
by odpowiedniej ilości miejsc, gdzie można wykonać wymaz, co wywołuje spory chaos, niepotrzebne zamieszanie i tworzenie się skupisk ludzkich.
Alert Covid
Tymczasowe odstępstwa
Eksperci Grupy Inelo na bieżąco aktualizują informacje dotyczące obostrzeń i wymogów, dla poszczególnych krajów na stronie internetowej www.ocrk.pl w zakładce aktualności.
Starając się odnaleźć pozytywy w działaniach całego systemu, warto zwrócić uwagę na fakt, że problemy branży transportowej zostały w pewnym stopniu dostrzeżone, a poszczególne kraje działając w trybie art. 14 Rozporządzenia 561/2006 wprowadziły tymczasowe odstępstwa od stosowania norm czasu pracy kierowców. Zostały one opracowane i zaprogramowane przez specjali-
U
trzymanie płynności w transporcie jest podstawą funkcjonowania gospodarki, dlatego już w marcu
2020 r. wdrożono praktyczne rozwiązania w postaci wytycznych dotyczących środków zarządzania granicami, w celu utrzymania ciągłości przewóz towarów w całej Unii Europejskiej. Państwa członkowskie zostały poproszone o niezwłoczne oznaczenie wszystkich wewnętrznych przejść granicznych w ramach transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T), jako przejść granicznych dla „zielonych korytarzy”, aby zapewnić nieprzerwane funkcjonowanie ogólnounijnych łańcuchów dostaw. Według założeń przejścia dla zielonych korytarzy powinny być otwarte dla wszystkich pojazdów, bez względu
Niestety wiele nowych kryteriów ogłasza-
stów Grupy Inelo, dzięki czemu analiza
na przewożone przez nie towary. Przekracza-
nych jest z dnia na dzień, co utrudnia w spo-
poszczególnych naruszeń w programie
nie granicy, w tym wszelkie kontrole i bada-
sób znaczący planowanie tras, tym bardziej,
4Trans odbywa się także w oparciu o te
nia przesiewowe, nie powinny trwać dłużej
że coraz częściej wiąże się to z konieczno-
wyjątki, które miały miejsce w poszczegól-
niż 15 minut. Komisja Europejska przedsta-
ścią nie tylko posiadania samego druku,
nych krajach i mogły być spowodowane
wiła również „Wzór certyfikatu dla transpor-
ale również wykonaniem testu na obec-
trudnościami będącymi pokłosiem pan-
tu międzynarodowego – Annex 3 Templa-
ność COVID-19. Taka sytuacja miała miejsce
demii. Czynniki wpływające na stosowa-
te of Certificate for International Transport
przed świętami Bożego Narodzenia w Wiel-
nie odstępstw mogą wynikać z utrudnień
Workers”, który co do zasady ma w sposób
kiej Brytanii, co spowodowało „uwięzienie”
w samym ruchu drogowym (wydłużone
8
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
przekroczeń granic), jak i z dodatkowych
Europejskiej nie powinny nakładać kary
wielu z tych dokumentów została wydłużo-
czynności, które kierowcy muszą każdo-
za to naruszenie).
na nawet do 31.08.2020 r. W chwili obecnej,
razowo wykonać np.: stosowanie środków ochronnych, dezynfekcji czy innych procedur na miejscach załadunku/rozładunku, wydłużających całą operację transportową.
Wydłużenie ważności poszczególnych dokumentów
tj. podczas drugiego lockdownu, na mocy kolejnego rozporządzenia UE 2021/267 ważność dokumentów, które utraciły ją w tym roku, również została przedłużona, jednak nowe rozporządzenie nie
Obecnie listy wyjątków opublikowanych
Kolejną kwestią, która może ułatwić pro-
wydłuża dodatkowo dokumentów, które
i aktualizowanych przez Komisję Europej-
wadzenie działalności w tych trudnych cza-
były przedłużone już wcześniej. W prakty-
ską w tabelach, dotyczą zarówno przypad-
sach jest wydłużenie ważności poszcze-
ce każdy kraj Unii Europejskiej mógł wydłu-
ków z 2020 i 2021 roku zawierając kraje
gólnych dokumentów. Tryb pracy zdalnej
żyć ważność poszczególnych dokumentów.
i poszczególne wyłączenia. W takim przy-
stosowany w niektórych urzędach ma nie-
Polska nie zdecydowała się na wydłużenie
padku, jeśli ogólna norma zostanie prze-
bagatelny wpływ na dopełnienie niezbęd-
terminów np. dotyczących kalibracji tacho-
kroczona w danym kraju, w którym zasto-
nych formalności lub procedur związanych
grafów, co prawdopodobnie wynika z faktu,
sowano czasowe odstępstwo, dotyczy
z odnawianiem, przedłużaniem lub utrzy-
że w naszym kraju nie było opóźnień zwią-
ono wszystkich uczestników ruchu dro-
maniem ważności: certyfikatów, świadectw,
zanych z kalibracją urządzeń rejestrujących
gowego, którzy w tym okresie wykony-
licencji czy zezwoleń, dlatego też zgodnie
czas pracy kierowców.
wali tam transport (pozostałe kraje Unii
z rozporządzeniem (UE 2020/698), ważność
9
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
Nieobecność kierowcy spowodowana chorobą
Gdy rozbijemy te dane na dwa półrocza,
miały miesiące letnie, a także zdecydowa-
możemy zauważyć, że okres pierwszego
nie mniejsze spowolnienie gospodarcze
lockdownu spowodował wzrost nieobec-
w całej Europie. Mimo nadal sporego wzro-
Analizując dane dotyczące liczby dni nie-
ności aż o 42% w stosunku do analogicz-
stu nieobecności w stosunku do 2019 r.,
obecności spowodowanych chorobą uję-
nego okresu roku poprzedniego. Naj-
wartości te ulegają zmniejszeniu.
tych w ewidencjach rozliczonych przez
większy wpływ na ten wynik miał okres
OCRK w latach 2019-2020 r, możemy
zamknięcia gospodarki, z którym mierzy-
zauważyć, że niestety także wśród tej grupy
liśmy się w miesiącach od kwietnia do maja
zawodowej nastąpił spory wzrost zwolnień
2020 r. Drugie półrocze wskazuje zdecy-
Informacje o coraz lepszej kondycji firm
chorobowych (30%) i bez wątpienia za ten
dowanie mniejszy wzrost ilości zwolnień
sektora transportowego potwierdzają
stan rzeczy odpowiedzialny jest COVID-19.
chorobowych, tutaj bez wątpienia wpływ
także dane z systemów telematycznych
Kryzys mamy za sobą?
GBox, gdzie w 4 kwartale 2020 roku, ciężarówki polskich przewoźników pokonaROK
2019
2020
Wzrost procentowy
ły 190 milionów kilometrów więcej, niż w tym samym okresie roku poprzedniego, co na pewno jest wskaźnikiem, który wpływa pozytywnie na przyszłość branży
Dni nieobecności spowodowane chorobą
92295
120101
30%
transportowej, borykającej się z wieloma przeciwnościami – począwszy od globalnych obostrzeń i ograniczeń w przemieszczaniu się, kończąc na problemach z pla-
ROK
I-sze półrocze 2019
I-sze półrocze 2020
Wzrost procentowy
nowaniem pracy spowodowanym sporymi wskaźnikami absencji chorobowej, a także obowiązkowymi okresami kwarantanny
Dni nieobecności spowodowane chorobą
poszczególnych pracowników. Możemy 45524
64447
42%
więc pokusić się o stwierdzenie, że załamanie jest za nami, ale powrót do sytuacji sprzed pandemii i dalszy rozwój sektora
ROK
II-gie półrocze 2019
II-gie półrocze 2020
Wzrost procentowy
transportowego, wymaga od przedsiębiorców sporej elastyczności i długofalowych działań, niekiedy opartych o nowe rynki, a także niejednokrotnie poczynienia inwe-
Dni nieobecności spowodowane chorobą
46771
55654
19%
stycji w nowoczesne rozwiązania telematyczne pozwalające optymalizować dotychczasowe obszary firmy.
10
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
„KILOMETRÓWKA” – CZY TO LEGALNE? Z OPROGRAMOWANIEM 4TRANS JEST TO MOŻLIWE
PIOTR DAJEMA Ekspert ds. wdrożeń i szkoleń Doświadczony wdrożeniowiec, specjalista z zakresu oprogramowania 4Trans®. Inżynier informatyki, przez długi okres swojego życia współpracował z firmami branży teleinformatycznej. Aktualnie do jego zadań w INELO należy przeprowadzanie wdrożeń oraz prowadzenie warsztatów i szkoleń (otwartych i zamkniętych) dla firm transportowych m.in. z zakresu analizy i rozliczania czasu pracy kierowców oraz znajomości przepisów i obsługi tachografów dla kierowców.
www.inelo.pl
Na rynku istnieje wiele programów wspierających codzienną pracę – zarówno spedytorów, kierowców, działów kadrowo-płacowych, jak i samych właścicieli firm transportowych. W dzisiejszych czasach coraz trudniej znaleźć w transporcie osoby, które w mniejszym lub większym stopniu nie opierałyby swojej pracy o różnego rodzaju rozwiązania softwarowe, czy rozbudowane aplikacje, które kompleksowo zbierają dane, umożliwiając tym samym pełen nadzór nad większością procesów zachodzących w przedsiębiorstwach transportowych. Finalnie wdrożone oprogramowanie ma na celu „na siebie zarobić”, czy to poprzez redukcję kosztów, czy też poczucie szeroko rozumianego bezpieczeństwa w razie prowadzonych postępowań poprzez organy kontrolne.
11
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
Sposoby wynagradzania kierowców
się do orzecznictwa sądów administracyj-
o pracę wprowadzić dodatkowy skład-
nych poprzez wskazanie poglądu wyrażo-
nik w ynagrodzenia w formie premii,
nego przez Wojewódzki Sąd Administracyj-
który będzie uzależniony od efektywno-
Podczas licznych szkoleń przeprowadzo-
ny w Krakowie, dotyczącego wyroku z dnia
ści pracy, a w razie powstania naruszenia
nych przez ekspertów Grupy Inelo w fir-
16 kwietnia 2014 r. o sygnaturze III SA/Kr
zostanie pomniejszany. Określenie pre-
mach transportowych, mamy okazję przyj-
1054/13, zgodnie z którym:
mii z uwzględnieniem skutków naruszenia przepisów uniemożliwi próby przeje-
rzeć się bliżej i poznać różne podejścia do zagadnienia wynagradzania kierowców
Podstawą nałożenia decyzji organu I instancji
chania większej ilości kilometrów celem
– począwszy od ustalonych stawek dzien-
drugiej kary w wysokości 8 tyś. zł, było naru-
pozyskaniem wyższego wynagrodzenia.
nych, poprzez wypłacanie wynagrodzenia
szenie przepisu z pozycji 1.7 załącznika Nr
Przydatnym narzędziem do weryfikacji
uzależnionego od wartości frachtu, skoń-
3, o którym mowa w art. 92a ust. 6 usta-
wysokości przyznawania premii dla pra-
czywszy na bezpośrednim naliczaniu płacy
wy o transporcie drogowym, opisane jako
cownika jest ranking kierowców dostępny
wynikającej z ilości przejechanych kilome-
„uzależnienie wynagrodzenia kierowy od ilo-
w 4Trans PRO oraz usłudze OCRK.
trów. Pytanie, które należy sobie posta-
ści przewiezionych rzeczy”. Organ I instancji
wić, to czy wszystkie wymienione sposoby
nie dał wiary twierdzeniom skarżącej spółki
nie stoją w sprzeczności z obowiązującymi
– jako pracodawcy kierowcy, że ilość przewo-
przepisami? Odpowiedź znajdziemy w art.
żonego w danym miesiącu towaru, jak i ilo-
10 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 561/2006,
ści przejechanych kilometrów nie uzależniają
Kolejną istotną kwestią jest prawidło-
mówiącego, że:
wysokości wynagrodzenia kierowcy.
we rozliczenie kosztów podróży służ-
Świadczenia z tytułu podróży służbowych
bowej. Świadomość osób rozliczających
„Przedsiębiorstwo transportowe nie może wypłacać kierowcom zatrudnionym lub pozostającym w jego dyspozycji żadnych składników wynagrodzenia, nawet w formie premii czy dodatku do wynagrodzenia, uzależnionych od przebytej odległości, szybkości dostawy lub ilości przewożonych rzeczy, jeżeli ich stosowanie może zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego lub zachęcać do naruszeń niniejszego rozporządzenia.”
Za podstawę ustalenia organ I instancji
delegacje kierowców jest coraz większa,
przyjął zeznanie kierowcy złożone w cha-
a poprzez właściwe zastosowanie art. 775
rakterze świadka pod rygorem odpowie-
§4 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks
dzialności karnej, w którym stwierdził,
pracy (Dz.U. z 2020 r. dalej k.p.) – wyso-
że jego wynagrodzenie „jest uzależnio-
kość świadczeń z tytułu podróży służbo-
ne od ilości przejechanych kilometrów.
wych można dostosować do możliwości
Im przejadę więcej kilometrów tym wię-
finansowych przewoźnika poprzez:
cej zarobię. W firmie tak dysponowane są ładunki by ograniczyć puste przebiegi”. Podczas licznych rozmów z przewoźnikami można zaobserwować trend odchodzenia od powyższego modelu wynagradzania kierowcy. Dzięki elastyczności przepisów dział ekspertów Grupy Inelo jest w stanie dostosować sposób wynagrodzenia kierowcy do oczekiwań przedsiębiorcy, tworząc odpowiednie zapisy w dokumentacji wewnątrzzakładowej. Podczas przeprowadzanej optymalizacji kosztów pracowniczych, niejednokrotnie zmianie ulega struktura wynagrodzenia, która pozwala zmniejszyć jego zmienne składniki wraz z dodatkami z tytułu zapewnienia płacy minimalnej w państwach członkowskich UE. Odpowiednia dokumentacja w połącz-
„Postanowienia układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub umowy o pracę nie mogą ustalać diety za dobę podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju w wysokości niższej niż dieta z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju określona dla pracownika, o którym mowa w §2.”
niu z dużymi możliwościami oprogramowania 4Trans od Inelo daje możliwość Wiele spraw o naruszenie tego prze-
wypracowania sposobu naliczenia wyna-
pisu było rozpatrywanych przez organy
grodzenia kierowcy, który spełnia ocze-
kontrolne, gdzie pomimo licznych skła-
kiwania najbardziej wymagającego klien-
Ciekaw ym roz wiązaniem zastoso-
danych wyjaśnień oraz odwołań, postę-
ta, a co istotne, rozliczenie pensji będzie
wanym przez Ogólnopolskie Centrum
powanie kończyło się nieprzychylnie dla
w pełni zgodne z obowiązującymi przepi-
Rozliczania Kierowców jest rozliczanie
przedsiębiorcy. Podczas prowadzonych
sami prawa.
kosztów podróży służbowych wg odpo-
ustaleń kluczowe jest zeznanie kierow-
Należy zaznaczyć, że sposób premio-
wiednio dobranej stawki za przejecha-
cy, który niejednokrotnie nie zdając sobie
wania kierowców nie może opierać się
ny kilometr. Pow yższy akapit zapewne
sprawy z konsekwencji, może przedstawić
o składniki wynagrodzenia, które będą
zainteresuje wiele osób takim sposo-
stan faktyczny niezgodny z przytoczonym
zachęcać ich do nieprzestrzegania prze-
bem rozliczenia. Zapewne nasuwają się
przepisem. W tym miejscu warto odwołać
pisów. Przedsiębiorca może w umowie
pytania: Czy to jest prawidłowe? Jak się
12
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
to odnosi do wcześniej przytoczonego wyroku? Czy taki sposób rozliczania będzie przychylny przez organy kontrolne? Uzasadnienie prawidłowości przyjętego rozwiązania można ograniczyć do rozróżnienia w ynagrodzenia oraz świadczeń z tytułu podróży służbowych. Pensja kierowcy pozostaje zgodna z k.p. oraz zapisami ustawy z 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207), a zmianie ulega jedynie sposób rozliczania kosztów podróży służbowej. Istotną kwestią przy zastosowaniu takiego modelu rozliczania kosztów podróży służbowej jest weryfikacja, czy naliczone kwoty są zgodne z zasadami określonymi w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfer y budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167). Ważne jest sporządzenie odpowiednich zapisów w dokumentacji wewnątrzzakładowej, by zasady były jasne dla kierowców oraz organów kontrolnych. W celu utwierdzenia zasadności przyjętego podejścia, należy przytoczyć wskazanie poglądu wyrażonego przez Wojewódzki Sąd Rejonowego w Świebodzinie w wyroku z dnia 23 marca 2016 r. o sygnaturze IV P 15/15, zgodnie z którym: „Mając na uwadze fakt, iż powód przy zatrudnieniu otrzymał od pozwanego treść obwiązujących w zakładzie pracy regulaminów pracy i wynagradzania oraz świadomość powoda, iż otrzymywał od pozwanego w trakcie zatrudnienia przelewy opisane jako rozliczenie delegacji za poszczególne miesiące, a nie jako wynagrodzenie za pracę uznać należy, iż nie tylko przez cały okres swojego zatrudnienia, ale i w chwili wytoczenia powództwa, powód doskonale zdawał sobie sprawę, że świadczenia zat. (...) …” otrzymywał tytułem rozliczenia delegacji służbowych, zgodnie z wyraźną i jasną treścią tytułów przelewów, a nie wynagrodzenia za pracę, obliczanego, jako iloczyn przejechanych kilometrów i określonej stawki za kilometr.” Dec ydując się na uwarunkowanie świadczenia z t y tułu podróży służbow ych należy w sposób precyzyjny określić, w jaki sposób będzie ono naliczane, przy czym w ypłacane świadczenie powinno nosić określone nazewnictwo, na co zwrócił uwagę SR w Świebodzinie jako „jasną treścią tytułów przelewów”. Jak widać, sposób rozliczania kosztów podróży służbowych uzależnionych od ilości przejechanych kilometrów, może być prawidłowy. Oczywiście należy zwrócić uwagę na wiele aspektów, aby w razie sporu z kierowcą nie okazało się, że sposób rozliczania delegacji zostanie podważony przez organy kontrolne lub zakwestionowany podczas rozprawy sądowej. Na dzień dzisiejszy, jedynie oprogramowanie 4Trans umożliwia taki sposób rozliczenia. Dzięki zastosowanym algory tmom oraz właściw ym ustawieniom programu, świadczenia z tytułu podróży służbowych naliczane są zgodnie z obowiązującymi przepisami, a to w połączeniu z odpowiednią dokumentacją wewnątrzzakładową pozwala spełnić oczekiwania niejednego przedsiębiorcy.
13
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
TEMAT NUMERU
MATEUSZ WŁOCH Ekspert ds. rozwoju i szkoleń Uczestnik spotkań CORTE oraz Tachograf Forum, a także członek zespołu projektowego, pracującego nad rozwojem oprogramowania i sprzętu firmy INELO. Ekspert do spraw znajomości i wdrażania oprogramowania 4Trans ®. Do jego głównych zadań należy przeprowadzanie wdrożeń i szkoleń z zakresu analizy i rozliczania czasu pracy kierowców. Ponadto szkoli takie instytucje, jak PIP, ITD, czy zagraniczne służby kontrolne. Autor licznych artykułów merytorycznych w prasie branżowej i wystąpień w radiu oraz telewizji.
www.inelo.pl
KONTROLE TRANSPORTU W NAJBLIŻSZEJ PRZYSZŁOŚCI – DUŻE ZMIANY JUŻ NIEBAWEM Co się zmieni w przebiegu kontroli drogowych kierowców na przestrzeni kilku następnych lat? Do jakich informacji będą mieli dostęp inspektorzy? Jakie dane będą rejestrowały tachografy? Czy inspektorzy będą sprawdzać więcej naruszeń niż teraz? Okazuje się, że jesteśmy w przededniu istotnych zmian w prowadzeniu kontroli – szczególnie tych drogowych.
14
S
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
zeroko zakrojona digitalizacja sta-
a rozporządzenia zawierające szczegóły
niezbędnych informacji. Od momentu
nowi istotny element strategii przy-
będą sukcesywnie publikowane w najbliż-
wprowadzenia ich cyfrowej wersji trzykrot-
jętej w Unii Europejskiej, dla trans-
szych latach.
nie uległy zmianie, a za niedługo czeka nas
portu drogowego, mając tym samym szczególne znaczenie dla zagadnienia dotyczącego kontroli. Najważniejsze zmiany w tym obszarze zostały już dokładnie zaplanowane i opublikowane w formie obo-
Nowe tachografy – pierwszy punkt na mapie zmian
kolejna. Jednak najbliższa wymiana tachografów będzie się różnić od poprzednich i wydarzy się szybciej niż wiele osób przypuszcza. W nowych pojazdach tachografy inteligentne drugiej generacji będą mon-
wiązujących przepisów – w większości
Urządzenia zamontowane w ciężarów-
towane od sierpnia 2023 r., przy czym,
w ramach tzw. pakietu mobilności. Tym
kach i autobusach, a w przyszłości rów-
aby móc wykonywać transport między-
samym możemy odwoływać się do kon-
nież w busach (07.2026 r.) stosunkowo czę-
narodowy, do końca 2024 r. trzeba będzie
kretnych dat, jednak należy zdawać sobie
sto wymagają dostosowania do nowych
we wszystkich pojazdach wyproduko-
sprawę, że czekające nas zmiany stanowią
wymogów – wszystko po to, aby były coraz
wanych przed czerwcem 2019 r. wymie-
jedynie fundamenty większego procesu,
lepiej zabezpieczone i zbierały więcej
nić tachograf y we własnym zakresie.
Schemat działania tachografów inteligentnych, Źródło: https://dtc.jrc.ec.europa.eu/dtc_smart_tachograph.php.html
15
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
Do sierpnia 2025 r. należy natomiast
Większość z wymienionych modyfikacji
i wagi umieszczone w drogach. Co jeszcze
wymienić tachografy w pojazdach, które
znacząco wpłynie na szybkość i skutecz-
się zmieni? Po pierwsze zdalne odczytywa-
były wyposażone w inteligentne urządze-
ność kontroli, przede wszystkim w kwe-
nie tachografów przez inspekcje za pomo-
nia rejestrujące pierwszej generacji (reje-
stiach związanych z delegowaniem, kabota-
cą technologii DSRS stanie się powszechne.
strowanych pomiędzy czerwcem 2019 r.,
żem, obowiązkowym powrotem kierowców
Przyczyni się do tego opisywana wcześniej
a sierpniem 2023 r.).
oraz pojazdów, jak również wykrywanych
obowiązkowa wymiana tachografów oraz
manipulacji.
zbliżająca się finalna data (sierpień 2024 r.),
NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY TO: —— automatyczna rejestracja przekroczeń granic w UE na podstawie lokalizacji GNSS, —— możliwość rejestracji miejsc załadunku i rozładunku, —— zabezpieczenie sygnału lokalizacji GNSS (Galileo OSNMA), —— naruszenia czasu jazdy w DSRC, —— zwiększona pamięć na dane (możliwy dłuższy okres kontroli), —— obowiązkowy interfejs ITS do inteligentnych systemów transportowych, —— możliwości aktualizacji bezpieczeństwa.
Okazuje się, że szczególne znacze-
do której wszystkie inspekcje mają obowią-
nie będzie miała automatyczna rejestra-
zek wyposażyć się w urządzenia do zdalne-
cja przekroczeń granic, która umożliwi
go pobierania tachografów poprzez DSRC.
inspektorom na drodze nowe możliwości.
Zdalne pobieranie danych przez inspek-
Co ciekawe, z dostępnością tych danych
torów również ulegnie zmianie – nowe
inspek torzy nie będą musieli czekać
tachografy, oprócz błędów sugerujących
do wprowadzenia nowych tachografów,
manipulacje, wyślą do nich informacje, czy
gdyż już od 02.02.2022 r. kierowcy będą
kierowca aktualnie nie przekracza czasu
obowiązkowo zatrzymywać się na grani-
jazdy: ciągłej, dziennej, tygodniowej lub
cy lub tuż po jej przekroczeniu, aby zazna-
nawet dwutygodniowej.
czać ten moment w tachografie(dokonu-
W temacie preselekcji nie można pomi-
jąc wpisu kraju).
nąć sprawdzania wagi. Zgodnie z dyrek-
Jeżeli do przekroczenia granic dojdą
tywą UE 2015/719 -każde Państwo człon-
informacje o załadunkach i rozładunkach
kowskie ma maksymalnie do końca maja
łatwo będzie można ocenić (nawet po cza-
2021 r. podjąć decyzję o wyborze syste-
sie), kiedy kierowca wykonywał kabotaż,
mu weryfikacji wagi pojazdów – pomiędzy
a kiedy przewóz typu cross-trade, a stąd
automatycznymi systemami w ramach
już krótka droga do ustalenia należnego
infrastruktury drogowej lub za pomocą
zagranicznego wynagrodzenia.
urządzeń ważących instalowanych w pojaz-
Kto pierwszy do kontroli?
dach i komunikujących się z tachografem. Wygląda na to, że większość krajów, w tym Polska zdecyduje się używać automatycz-
A gdyby w typowaniu pojazdów do kontroli
nych wag zabudowanych w infrastrukturze
nie opierać się na intuicji inspektorów, tylko
drogowej. Pozwala to przeprowadzić odpo-
wybierać pojazdy najbardziej podejrzane
wiednią liczbę kontroli masy pojazdów lub
na podstawie określonego zbioru danych?
zespołów pojazdów będących w użytko-
To właściwie już się dzieje za sprawą pre-
waniu, proporcjonalną do całkowitej licz-
selekcji – zarówno poprzez zdalne sczyty-
by pojazdów poddawanych każdego roku
wanie tachografów przez inspektorów, jak
kontroli na terytorium danego kraju.
Moduł DSRC do oprogramowania dla inspekcji – TachoscanControl
16
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
Służby dobrze poinformowane
również specjalne komórki unijne koordy-
informacji został y już wprowadzone,
nujące prace inspekcji, np. w zakresie kon-
a obecnie trwają prace nad rozporzą-
troli prawidłowości delegowania, szcze-
dzeniem technicznym. Potrzebny jest też
Czy firma, której pojazd zatrzymany został
gólnie kierowców. Mowa tutaj o „Pani ELI”
czas na wdrożenie odpowiednich syste-
na drodze stosowała się wcześniej do prze-
– skrót ELA oznacza Europejski Urząd ds.
mów przez poszczególne państwa człon-
pisów, czy nagminnie je łamała, a może nie
Pracy, który ma za zadanie m.in. koordyno-
kowskie. Wszystkie wspomniane prace
miała do tej pory kontroli? Dostęp do takich
wać międzynarodowe kontrole dotyczące
mają się zakończyć do sierpnia 2024 roku.
informacji będą gwarantowały nadchodzą-
delegowania. Osiągnięcie przez ten urząd
Elektroniczne dokumenty przewozowe
ce zmiany w przepisach dotyczących euro-
pełnej sprawności działania ma nastąpić
oprócz swoich oczywistych zalet po stro-
pejskich połączonych rejestrów przedsię-
wkrótce, aczkolwiek pierwsze skoordyno-
nie np. ochrony środowiska, czy łatwości
biorców transportu drogowego (ERRU).
wane kontrole już się odbyły.
ich przekazywania na duże odległości, dają
Inspektorzy na drodze otrzymają dostęp
Równolegle rozwijane są inne systemy,
także nowe możliwości kontrolne. Z pew-
do tzw. ‘ratingu ryzyka przedsiębiorstwa’
które wykorzystują na co dzień inspekcje
nością zakończą erę wystawiania fikcyjnych
– informacji o tym, jaki był ogólny wynik
np. system wymiany informacji pomię-
dokumentów przewozowych, czy też prze-
poprzednich kontroli. Pozwoli to inspek-
dzy inspekcjami, w skrócie IMI. System
rabiania już wystawionych.
torowi np. szczegółowo sprawdzić firmy,
ten zyska nowe funkcjonalności, m.in.
które są w grupie ryzyka, poświęcając
publiczny dostęp dla firm, które bezpo-
mniej czasu tym, które dotychczas prze-
średnio będą w nim zgłaszać pracowników
strzegały przepisów.
Naczynia powiązane
oddelegowanych oraz wgrywać potrzebne
Gołym okiem widać, że nadchodzących
Rejestry przedsiębiorców uzupełnio-
w razie kontroli dane (np. umowy o pracę,
zmian dotyczących kontroli transportu jest
ne zostaną dodatkowo o numery reje-
dane z tachografów). Pozwoli to ustanda-
sporo, przy czym są one ze sobą powiąza-
stracyjne pojazdów (a nie tylko numery
ryzować zgłoszenia, które obecnie w każ-
ne i mocno się zazębiają, przez co można
wypisów – tak, jak obecnie) oraz o śred-
dym kraju wyglądają inaczej, powodując
je określić mianem całościowych. Jednym
nią liczbę zatrudnionych kierowców. Wła-
często trudności ze zgłoszeniem kierow-
z przykładów takiego połączenia może być
śnie liczba zatrudnionych kierowców jest
ców do kilku krajów naraz i konieczność
kwestia delegowania – tachografy będą
kluczowa m.in. do zdyscyplinowania firm,
logowania na wielu różnych stronach. Służ-
rejestrować automatycznie przekroczenia
w których przepisy nie są respektowane
by kontrolne na drodze, za pomocą syste-
granic, umożliwiając tym samym sprawdze-
nad wyraz często lub w stopniu powodu-
mu, będą mogły natomiast zweryfikować
nie zasady delegowania podczas kontroli
jącym duże zagrożenie na drogach. W tych
zgłoszenie kierowcy, a także wysłać zapy-
na drodze. Firma natomiast otrzyma moż-
przypadkach inspekcja nie będzie nakła-
tanie o dodatkowe potrzebne dokumenty
liwość zgłoszenia delegowania w systemie
dać tylko kar finansowych, lecz weźmie
bezpośrednio do pracodawcy.
IMI, a wyniki kontroli zostaną uwzględnio-
pod uwagę także wagę naruszeń, w konsekwencji czego w skrajnych przypadkach przewoźnicy muszą liczyć się z zawieszeniem licencji transportowej. Rozporzą-
Dokumenty elektroniczne w transporcie
ne w ratingu dostępnym w systemie ERRU. Dodatkowo całość będzie mógł koordynować Europejski Urząd ds. Pracy (ELA), wykorzystując możliwość szybciej wymia-
dzenie dotyczące wagi naruszeń zostanie
Elektroniczne dokumenty przewozowe
ny informacji pomiędzy inspekcjami w sys-
niebawem uzupełnione o nowe kategorie
będą miały w najbliższym czasie duże zna-
temie IMI.
naruszeń związanych z delegowaniem oraz
czenie dla przewoźników. Co rusz słychać
W pierwszej kolejności zmiany odczują
kabotażem. Prace nad nową klasyfikacją
o testach np. e-CMR w poszczególnych kra-
firmy wykonujące transport międzynarodo-
już trwają, a zmiany w opisywanych reje-
jach – brakuje jednak powszechnego uży-
wy na terytorium Unii Europejskiej. Uczci-
strach mają zostać wprowadzone w życie
cia tych dokumentów. Głównym proble-
wi przewoźnicy nie mają co się obawiać,
już końcem 2023 r.
mem jest brak jednolitych ram prawnych
dla nich, dzięki preselekcji oraz ratingowi
na szczeblu Unii, zobowiązujących właści-
kontrole powinny być rzadsze i krótsze.
we organy do uznawania w postaci elek-
Z drugiej strony firmy wykonujące kabotaże
tronicznej odpowiednich informacji doty-
i cross-trade nie poradzą sobie bez auto-
czących transportu towarowego.
matyzacji połączonej z odpowiednio zasto-
Współpraca na wysokim poziomie Współpraca pomiędzy służbami kontrol-
Tutaj wkracza rozporządzenie o plat-
sowaną wiedzą – szczególnie pod kątem
nymi z różnych krajów się zacieśnia – nie
formie eFTI, służącej do przetwarzania
rozliczania, gdyż to będzie o wiele bardziej
tylko dzięki rozwojowi systemów informa-
elektronicznych informacji dotyczących
skomplikowane. Z całości nadchodzących
tycznych. Inspekcje mają obowiązek się
transportu towarowego. Temat wydaje
zmian można wywnioskować, że ułatwiona
doszkalać i prowadzić wspólnie określoną
się bardzo skomplikowany, ale w dużym
i w znacznym stopniu zdigitalizowana kon-
liczbę kontroli, podczas których wzajem-
uproszczeniu chodzi o to, w jaki sposób
trola pozwoli ograniczyć nieuczciwą kon-
nie przekazują sobie wiedzę – dlatego niko-
służby kontrolne mogą sprawdzać elek-
kurencję, a zagrożone powinny się czuć
go nie powinien dziwić widok radiowozów
troniczne listy przewozowe. Przepisy ogól-
firmy stosujące manipulacje, czy tzw. firmy
ITD i BAG na jednym parkingu. Powstają
ne dotyczące wymiany elektronicznych
skrzynki pocztowe.
17
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
Moduł Eco-driving Pro
Zadbaj o bezpieczeństwo floty oraz dodatkowe oszczędności z modułem Eco-driving Pro
Wybierz moduł Eco-driving Pro i uzyskaj dostęp do aktualnych obrotów silnika, prędkości, nacisku na pedał gazu oraz danych dotyczących paliwa Decydując się na moduł Eco-driving Pro otrzymujesz również: możliwość definiowania grup pojazdów Eco-driving oraz parametrów dla każdej z nich, w tym: norm spalania, zakres ekonomicznych obrotów, czy maksymalną prędkość ranking kierowców wraz z oceną stylu jazdy podsumowanie wykorzystania tempomatu możliwość eksportu raportu kierowcy do pliku PDF
bok@inelo.pl
www.gbox.pl
18
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
MODUŁ ECO-DRIVING PRO – KROK W STRONĘ EKOŚWIADOMOŚCI TOMASZ CZYŻ Starszy Specjalista ds. Wdrożeń i Szkoleń Wieloletni praktyk branży TSL, wcześniej kierownik działu transportu. Entuzjasta szeroko pojętej analizy i statystyki. W GBox odpowiedzialny za wdrożenia i szkolenia z zakresu telematyki i integracji.
www.gbox.pl
Ecodriving to już nie tylko modne hasło marketingowe. Ekonomiczna jazda stanowi jeden z kluczowych elementów, który pozwala zwiększyć rentowność firmy transportowej, wpływając równocześnie na zmniejszenie kosztów utrzymania pojazdu, poprawę bezpieczeństwa, czy minimalizację wpływu przejazdu na środowisko. Przedsiębiorcy coraz częściej zaczynają zauważać, że jest to obszar o dużym potencjale, który należy rozwijać, opierając się o nowe rozwiązania – w końcu ponad 30% kosztów to paliwo. Aby zapanować nad wszystkimi danymi i w czasie rzeczywistym obserwować tendencje wśród kierowców, warto wyposażyć się w odpowiednie narzędzie telematyczne, jak system GBox wraz z modułem Ecodriving Pro.
19
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
różnych norm spalania oraz optymalnych
tempomaty wraz z automatycznymi skrzy-
obrotów silnika do różnych grup. Niezależnie
niami biegów osiągają lepsze wyniki śred-
od tego, czy przewoźnik posiada jeden typ
niego spalania, niż kierowca jadący trady-
pojazdów lub na przykład cztery różne marki
cyjnie „na nodze” operując pedałem gazu.
ciągników i do tego w odmiennych warian-
Mają one również wpływ na mniejsze zuży-
tach mocy i zabudowy, to EcoDriving Pro
cie elementów pojazdu, takich jak hamul-
pozwala przy wykonaniu kilku przysłowio-
ce. W skrócie tempomat wykorzystując
wych kliknięć przypisać odpowiednie para-
dane o terenie jest świadomy zbliżania się
metry. Tym samym, jeżeli kierowcy przesiada-
do wzniesienia, w odpowiednim momencie
ją się do różnych pojazdów w ciągu miesiąca,
podczas podjazdu jest w stanie całkowicie
oceniani są sprawiedliwie, zgodnie z usta-
odpuścić gaz, abyśmy mogli „wdrapać” się
wieniami dla grupy pojazdu, który aktualnie
na szczyt, wykorzystując przede wszystkim
prowadzą. W ten sposób możemy centra-
siły fizyki. Następnie znając charakterysty-
lizować dane w jednym narzędziu telema-
kę trasy za wzniesieniem, wie czy będzie
tycznym, a także spersonalizować i ulepszyć
mógł rozpędzić się zjeżdżając ze wzniesie-
dane prezentowane przez system.
nia, czy już dalej na płaskim terenie utrzy-
Indywidualne raporty dla kierowców
mywać jednostajną prędkość. Wiedząc jak ważne w nowoczesnych pojazdach jest użycie tempomatu, moduł Eco-driving Pro w GBox, został tak dostosowany, aby mogły
Istotnym elementem w module Eco-driving
być zbierane dane procentowe o jego użyciu
Pro w GBox jest udostępnienie kierowcy jego
w danym dniu. Interaktywny wykres infor-
wyników i parametrów jazdy w uniwersalnym
muje nas również o dystansie przejechanym
raporcie w formacie PDF. Każdy kierowca ma
z użyciem gazu, bez użycia gazu i na samym
w systemie dostęp do indywidualnej pod-
tempomacie. Wyniki obserwowane przez
strony z analizą danych, mogąc się zapoznać
użytkowników systemu nie zaskakują – lep-
ednym z ciekawych, a zarazem efek-
z interaktywnymi wykresami, które poka-
sze wyniki i oszczędności przynoszą kie-
tywnych rozwiązań, które bezpośred-
zują między innymi procent jazdy w ekono-
rowcy korzystający z nowych technologii,
nio wpływa na samodyscyplinę kierow-
micznym zakresie obrotów, ilość przekroczeń
a oszczędności to często ponad 1,5 litra
ców i wymusza na nich zmianę w podejściu
prędkości, nadmierne postoje na włączonym
na 100 kilometrów.
do ekonomiki jazdy, jest wprowadzenie ele-
silniku, czy porównanie średniej kierowcy do
mentu grywalizacji w oparciu o ranking kie-
średniej w całej firmie. Dodatkowo system
rowców dostępny w module Eco-driving Pro.
w czytelny sposób prezentuje, jakimi pojaz-
Funkcjonalny i czytelny ranking daje nam
dami w ciągu miesiąca jeździł dany kierow-
Tytułem podsumowania warto podkreślić,
wgląd do wyników i ocen naszych kierow-
ca oraz ile przejechał nimi kilometrów i jakie
że należy budować ekoświadomość w całej
ców, pokazując dodatkowo dla każdego z nich
miał średnie spalanie. W erze coraz częstszej
firmie, nie tylko na szczeblu zarządzania, ale
szacowaną oszczędność lub stratę paliwa,
pracy w systemach 2/1, 2/2, 3/1, kiedy kie-
również wśród kierowców. Czytelna forma
dzięki czemu w obrazowy sposób widzimy, jak
rowcy zmieniają się między pojazdami, jest
prezentacji danych i automatyczna anali-
duży wpływ na wyniki finansowe mają umie-
to bardzo istotne. Dodatkowo, jeżeli korzy-
za danych na podstawie parametrów grup
jętności jazdy eco poszczególnych truckerów.
stamy z kierowców „skoczków”, którzy zapeł-
pojazdów w module Eco-driving Pro w GBox,
Należy pamiętać, że oszczędność względem
niają nam drobne luki kadrowe, to możemy
pozwala każdemu pracownikowi powiększyć
normy rzędu 90 litrów miesięcznie, może
również badać ich wyniki.
swoją wiedzę i świadomość w zakresie eko-
J
przynieść nam rocznie zysk około 4500 zł per pojazd, co przykładowo pokryje nam jedną
Użycie tempomatu
ratę wynajmu lub leasingu pojazdu.
Ekoświadomość
logiczej jazdy. Spedytor prowadzący swoją grupę kierowców może w czasie rzeczywistym obserwować ich wyniki oraz oszczęd-
Nowoczesne ciągniki siodłowe to nie tylko
ności paliwa. Ma on najczęstszy kontakt
większy komfort kierowcy, ale również wiele
z kierowcą i za każdym razem może prze-
systemów wspomagających bezpieczeń-
kazać swoje uwagi lub pochwalić kierowcę
Element rywalizacji i świadomość wśród
stwo i ekologiczną jazdę. Jednym z kluczo-
za dobrze wykonaną pracę. Świadomość
kierowców, że w firmie funkcjonuje ranking
wych systemów są obecnie tempomaty
kierowców, że ktoś obserwuje ich wyniki
wpływa na nich motywująco, a wyniki nie-
wspomagane radarami i uwzględniające
i analizuje je na bieżąco, również wpływa
rzadko budzą sporo emocji, gdyż już w ciągu
topografię terenu. Trenerzy ekojazdy każde-
motywująco, a często całomiesięczne sta-
miesiąca wielu z nich pyta, jak wypadają
go producenta pojazdów ciężarowych kładą
rania przekładają się na konkretne premie
na tle reszty, a w razie konieczności potra-
mocny nacisk na to, aby kierowca jak najczę-
za uzyskane wyniki. Nowoczesne narzędzia
fią jeszcze bardziej przyłożyć się do swojej
ściej ufał inteligencji nowoczesnych syste-
telematyczne są doskonałym wsparciem
techniki jazdy. Aby ocena była wiarygodna,
mów i pozwolił pojazdowi na samodzielny
i pozwalają budować świadomość, co odpo-
moduł Eco-driving Pro wprowadził grupo-
dobór prędkości lub biegu, pokonując przy-
wiednio wykorzystane może przełożyć się
wanie pojazdów i możliwość przypisywania
kładowo jedno ze wzniesień. Innowacyjne
pozytywnie na rentowność floty.
Grupowanie pojazdów
20
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
21
ETA – NIEZBĘDNY WSKAŹNIK W EFEKTYWNYM ZARZĄDZANIU FLOTĄ MARTA STANISZEWSKA Starszy Specjalista ds. Wdrożeń i Szkoleń Od ponad 5 lat związana Inelo. Na co dzień współpracuje z firmami transportowymi i spedycyjnymi, w których odpowiedzialna jest za wdrożenie systemu telematycznego GBox Assist, służącego do lokalizacji i wspierania procesów logistycznych, a także oprogramowania Easy TMS, będącego efektem integracji spółki Marcos Bis z Grupą Inelo. Klienci doceniają jej szeroką wiedzę i pełen profesjonalizm w podejściu do indywidualnych potrzeb każdego przedsiębiorstwa.
Trwająca od ponad roku pandemia, w trakcie której wprowadzane są kolejne obostrzenia i lockdowny, przyczyniły się do intensywnego rozwoju obszaru e-commerce. Proces cyfryzacji, rozkwit Internetu oraz kanałów online przyśpiesza i z całą pewnością możemy przypuszczać, że liczba konsumentów, którzy coraz częściej sięgają po internetowe formy sprzedaży sukcesywnie będzie rosła. Branża TSL stanowi krwioobieg całej gospodarki i praktycznie każdy jej sektor jest nierozerwalnie z nią związany. Zmiany, które dzieją się na naszych oczach, stanowią nowe możliwości na rozwój. Aby się jednak do nich dostosować i sprostać wymogom rynku i internetowym liderom sprzedaży, należ spojrzeć na transport z perspektywy inwestycji w zintegrowane systemy zapewniające nowoczesne łańcuchy dostaw, w oparciu o innowacyjne technologie, które gwarantują ciągły dostęp do informacji o pojazdach bez ryzyka pomyłki w postaci czynnika ludzkiego. W dobie zakupów online oraz coraz szybszej dostawy towaru „pod drzwi” przewagę konkurencyjną pozwalają osiągnąć systemy ETA.
22 Czym jest ETA?
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
Geneza just-in-time ma swoje począt-
który też ma swój deadline. Stąd też sama
ki w branży automotive – to właśnie tutaj
estymacja terminowości dostawy w dzi-
W tłumaczeniu Estimated Time of Arrival
prosto z naczepy, potrzebne materiały
siejszych czasach odgrywa kluczową rolę
(ETA) to planowany czas przybycia, stano-
dostarczane były bezpośrednio na linię
w całym procesie, nie tylko logistycznym,
wiący wskaźnik określający przedział dotar-
produkcyjną, na której składano auta.
ale też produkcyjnym. Często warunkiem
cia pojazdu do miejsca przeznaczenia, który
Obecnie większość przedsiębiorstw stara
podjęcia współpracy z firmą transporto-
nota bene pierwotnie używany był w trans-
się ograniczać magazynowanie zasobów,
wą jest dostarczenie przez nią precyzyj-
porcie morskim i odnosił się do momentu
co wynika z faktu, że firmy nie chcą zamra-
nej informacji na temat dokładnej daty
przypłynięcia statku do portu. Przybliżo-
żać środków pieniężnych w materiałach,
i godziny dostawy transportu w wyzna-
ny czas podawano ze względu na zmienne
które będą czekały w magazynach (tym
czone miejsce.
warunki pogodowe oraz długi czas trwania
bardziej w obecnych niepewnych cza-
podróży morskiej. Obecnie termin ten jest
sach) albo zw yczajnie nie dysponują
powszechnie używany w transporcie dro-
wystarczającymi powierzchniami maga-
gowym, ale także w lotnictwie, służbach
zynowymi. Procesy produkcji coraz czę-
ratunkowych i oznacza dokładną estyma-
ściej są zaprojektowane w taki sposób,
Platforma GBox Online to webowa aplika-
cję czasu przybycia na miejsce przeznacze-
aby pomijać konieczność przechowywa-
cja dla spedytorów i właścicieli firm trans-
nia, w oparciu o takie informacje, jak dłu-
nia półproduktów, dlatego też zrodziła się
portowych, która w czasie rzeczywistym
gość transportu i ewentualne opóźnienia,
potrzeba monitorowania i optymalizacji
pozwala przetwarzać wszystkie informa-
które mogą pojawić się w trakcie transpor-
czasu dostawy.
cje związane z flotą pojazdów – począwszy
ETA w systemie telematycznym GBox
tu, wpływając równocześnie na planowe
do śledzenia bieżącej pozycji pojazdu oraz
dotarcie do celu.
szczegółowych parametrów dotyczących
ETA w zarządzaniu flotą i optymalizacji czasu dostaw Dlaczego wskaźnik ETA jest tak bardzo istotny? Funkcjonowanie każdej firmy, szczególnie zakładów produkcyjnych, uzależnione jest od dostępu do materiałów produkcyjnych, a tym samym terminowości dostaw.
Należy zwrócić uwagę, że w dzisiejszym świecie większość firm realizuje produkcje dzięki dostawom just-in-time, które pozwalają wyeliminować nieoszczędne gospodarowanie, poprzez dostarczanie każdemu procesowi produkcyjnemu wszystkich potrzebnych elementów w wymaganym momencie i odpowiedniej ilości.
ich pracy przez weryfikację trasy przejazdu z uwzględnieniem wszystkich utrudnień
W nowoczesnych zakładach produkcyjnych planowanie produkcji najczęściej odbywa się z pomocą systemu klasy ERP (ang. Enterprise Resource Planning – Planowanie Zasobów Przedsiębiorstwa), wspomagającego zarządzanie i realizację wszystkich podprocesów procesu produkcyjnego w organizacji.
w ruchu, a także ograniczeń dla samochodów ciężarowych. Funkcja monitorowania ETA dla wybranych frachtów będzie już wkrótce dostępna dla użytkowników panelu GBox Online. Estymowany czas dojazdu w GBox to przede wszystkim informacja widoczna dla spedytora, która daje wgląd do przewidywanej godziny przyjazdu na miejsce z uwzględnieniem aktualnego ruchu drogowego oraz atrybutów ciężarowych. Oprócz aktualnej pozycji pojazdu, zaawansowany mechanizm ETA w oparciu o algorytmy czasopracowe Inelo, analizuje również dostępny czas jazdy kierowcy oraz wymagane odpoczynki, dzięki czemu predykcja uwzględniana w ETA zakłada optymalne wykorzystanie czasu pracy. Tylko precyzyjna informacja daje spedytorowi możliwość szybkiej reakcji na nie-
ERP w szerszym znaczeniu reprezentuje
przewidziane sytuacje na drodze. Tym
określony model sterowania procesem
samym, jeżeli kierowca zjedzie z wyzna-
produkcyjnym. W takim przypadku plan
czonej trasy, ETA w czasie rzeczywistym
produkcji jest dokładnie określony i kon-
dokona niezbędnej aktualizacji pozwala-
kretny termin dostawy odgrywa kluczową
jąc na szybszą reakcję i ewentualną zmia-
rolę. Jakiekolwiek przestoje, opóźnienia,
nę przedziału czasowego potrzebnego
czy brak danych odnośnie czasu dosta-
na załadunek lub rozładunek. Ponadto
wy półproduktów poważnie zaburza pro-
komunikat o dojeździe przed czasem
ces produkcji. Pamiętajmy, że w końco-
pozwala planować kolejne frachty, a także
wym etapie zawsze jest finalny odbiorca,
zapobiec zbędnym przestojom pojazdu,
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
a dzięki danym ETA dostępnym w platformie, spedytor uzyskuje bezpośredni wgląd do potrzebnych klientowi informacji, bez konieczności wykonywania dodatkowych zadań lub kontaktu z kierowcą. Uzupełnieniem funkcji systemu jest komputer pokładowy GBox Assist, dzięki któremu kierowca, oprócz szczegółowych informacji odnośnie realizowanego zadania wraz z geolokalizacją, opcjonalnie wyznaczonym korytarzem, ma możliwości komunikacji ze swoim spedytorem. Jeśli spedytor włączy monitorowanie ETA dla zlecenia, kierowca widzi dodatkowo przewidywany zakres dojazdu wraz z informacją o dostępnym czasie jazdy, koniecznych odpoczynkach i pozostałych kilometrach do celu.
Mechanizmy ETA – integralna funkcjonalność Systemy telematyczne już dawno przestały pełnić rolę urządzeń służących jedynie do śledzenia lokalizacji pojazdu. W wyniku rosnącej konkurencji, zarządzanie łańcuchem dostaw wymaga analizy wielu informacji, najlepiej pobieranych automatycznie, pozwalając tym samym uniknąć ewentualnych opóźnień. To właśnie narzędzia telematyczne, jak GBox, oprogramowanie klasy TMS, w których mechanizmy ETA stanowią integralną funkcjonalność, umożliwiają znacznie dokładniejsze szacowanie czasu realizacji zleceń transportowych, a w efekcie efektywne wykorzystanie dostępnej floty, zapewniają równocześnie profesjonalną współpracę z odbiorcami, którzy w każdym momencie mogą uzyskać precyzyjne informacje dotyczące łańcucha dostaw.
Projekt badawczo-rozwojowy Grupy INELO
Grupa INELO prowadzi aktualnie pracę nad unikalną na skalę międzynarodową technologią optymalizacji rozwiązań dla transportu ciężkiego, wspieraną sztuczną inteligencją (SI).
To właśnie m.in. usprawnienie szacowanego czasu dojazdu (ETA) stanowi jedno z zadań w ramach realizowanego projektu, będąc równocześnie odpowiedzią na potrzeby uczestników rynku, którzy oczekują zintegrowanych rozwiązań. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Inteligentny Rozwój. Projekt realizowany w ramach konkursu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju: Szybka Ścieżka. Wartość projektu: 7 346 925.13 PLN. Wkład z Funduszy Europejskich: 4 181 847.23 PLN.
23
24
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
25
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
SPOTKANIE NA TRANSPORTOWYM SZCZYCIE – GRUPA INELO, CORTE I PRZEDSTAWICIELE KOMISJI EUROPEJSKIEJ PRZEPISY PAKIETU MOBILNOŚCI POWINNY BYĆ W TEN SAM SPOSÓB STOSOWANE W KAŻDYM KRAJU UE Eksperci Komisji Europejskiej, Konfederacji Organizacji Kontroli w Transporcie Drogowym (CORTE), Grupy INELO, a także przedstawiciele inspekcji drogowych z ponad 30 krajów spotkali się on– line, by dyskutować o problemach związanych z wprowadzonym w ubiegłym roku pakietem mobilności. „Takie konferencje pozwalają zwiększyć świadomość jak również wypracować jednolitą interpretację przepisów i stosowania ich w praktyce, co jest szczególnie ważne w przypadku firm transportowych prowadzących przewozy międzynarodowe. Bardzo cieszę się z dużego zaangażowania przedstawicieli Komisji Europejskiej oraz organizacji CORTE” – podsumował Piotr Żółty, Dyrektor Rozwoju Biznesu Międzynarodowego Grupy INELO, głównego organizatora wydarzenia.
O
prócz prelegentów z Komisji Europejskiej, CORTE i Grupy INELO w pierwszej tego typu wideokon-
ferencji uczestniczyło blisko 130 przedstawicieli z 50 różnych inspekcji z ponad 30 krajów. Spotkanie było poświęcone pakietowi mobilności, który został wprowadzony 20 sierpnia 2020 roku. Pierwsze zmiany dotyczyły przede wszystkim obowiązkowych powrotów kierowców do bazy firmy lub miejsca zamieszkania, przepisów związanych z odpoczynkiem truckerów, w tym zakazu odbierania odpoczynków tygodniowych w kabinie pojazdu czy warunków jakie należy spełnić, by móc przedłużyć jazdę o godzinę lub dwie. Te kwestie jako pierwsze poruszyła Inès Maillart, z działu transportu Komisji Europejskiej. Spójna interpretacja, stworzenie jasnych, proporcjonalnych przepisów,
26
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
łatwych do stosowania dla całej Unii Euro-
transportu drogowego w Unii Europejskiej.
Control, dając tym samym kontrolujące-
pejskiej przez wszystkie organy kontrolne
Służby kontrolne odgrywają kluczową rolę
mu informacje, czy zatrzymać dany pojazd
jest niezbędna z perspektywy uczciwego
w zapewnieniu, by prawo było stosowane
do szczegółowej kontroli.
dostępu do rynku i konkurencji. Maillart
w ten sam sposób w całej Unii Europejskiej
Z kolei Jarosław Szczotka, Koordynator
przypomniała, że Komisja Europejska
– zaznaczyła Ewa Ptaszyńska, przedsta-
ds. Obsługi Służb Kontrolnych i Sprze-
udostępniła w formie pytań i odpowiedzi
wicielka Komisji Europejskiej z Dyrekcji
daży Zagranicznej Grupy Inelo, dora-
wyjaśnienia, które mają pomóc zarówno
Generalnej Mobilności i Transportu.
dzał jak w praktyce wykorzystać prze-
przewoźnikom, jak i kierowcom oraz służbom kontrolnym w prawidłowym stosowaniu nowych przepisów. – Celem konferencji było omówienie kwestii dotyczących
Tachografy coraz bardziej inteligentne
pisy dotyczące pakietu mobilności, przy zastosowaniu danych, które już są przekazywane przez tachografy do podniesienia efektywności kontroli. Ekspert Inelo
pakietu mobilności w interpretacji organów
Kolejnym punktem konferencji była przy-
pokazał między innymi możliwości wyko-
kontrolnych, a także praktycznego zasto-
szłość smart tachografów.
rzystania GNSS oraz DSRC, które poja-
sowania nowych przepisów dotyczących
wiły się w smart tachografach pierwszej
transportu w Unii Europejskiej. W jej trak-
generacji. – Można zautomatyzować sprawdzanie
cie odpowiedzieliśmy na pytania stawiane sobie przez przewoźników, służby kontrolne, a nawet samych unijnych urzędników – mówi Michał Franczyk, Koordynator ds. Obsługi Służb Kontrolnych i Sprzedaży Zagranicznej Grupy INELO. Przedstawicielka Komisji Europejskiej zwróciła też uwagę, że w najbliższym czasie będą wprowadzane nowe przepisy w ramach pakietu mobilności, w tym dotyczące służb kontrolnych. I
Od 2023 roku w nowych pojazdach muszą być instalowane urządzenia drugiej generacji. Już teraz kierowcy mają obowiązek wpisu kraju w tachografie analogowym po przekroczeniu granicy, a za dwa lata będzie to też dotyczyć tachografów cyfrowych.
nowych reguł związanych z pakietem mobilności, w tym np. to czy kierowca w każdych 4 tygodniach wrócił na bazę lub do domu, miał warunki odebrania dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych z rzędu, czy możliwość przedłużenia czasu jazdy podczas powrotu do centrum operacyjnego firmy – tłumaczył Jarosław Szczotka. Na koniec Rémy Russotto mówił o różnicach pomiędzy regulacjami dotyczącymi czasu prowadzenia pojazdów, przerw i okresów odpoczynku kierowców na terenie Unii (rozporządzenie 561/2006) i poza jej granicami (Konwencja AETR). – Kon-
Inspekcje drogowe dostaną dostęp w czasie rzeczywistym do ERRU, czyli Europejskiego Rejestru Przedsiębiorców Transportu Drogowego. Są w nim rejestrowane (jako punkty karne) naruszenia prawa transportowego. Nowy system pozwala nawet na pozbawienie firmy transportowej licencji w przypadku powtarzających się wykroczeń. Służby kontrolne na bieżąco sprawdzą, ile punktów karnych ma przewoźnik.
ferencja była bardzo ważnym przypomnieniem i wyjaśnieniem głównych zmian Rémy Russotto, prezes CORTE mówił
dotyczących czasu jazdy kierowców, regu-
o zmianach, jakie czekają te urządzenia
laminowych odpoczynków, a także rozwo-
w latach 2023-2025 ze względu na zapisy
ju technologii związanych z tachografami.
pakietu mobilności. Szczegółowo przedsta-
Czeka nas jeszcze sporo pracy, by spra-
wił obecne i nowe funkcje inteligentnych
wić, że wszyscy rozumiemy przepisy pakie-
tachografów. Służby kontrolne już mogą
tu mobilności i będziemy je egzekwowali
liczyć na dane dotyczące krajów rozpo-
w ten sam sposób. Dziękuje zespołowi INELO
częcia i zakończenia pracy kierowcy, loka-
za zorganizowanie konferencji – dodał
lizacje GNSS (jest dokładniejsza niż GPS),
Remy Russotto, prezes CORTE
a w przyszłości także dane o przekrocze-
– Międzynarodowa konferencja online
niu granic, czy miejsca rozładunku i zała-
jest dużym sukcesem współpracy pomię-
dunku. Te zmiany pomogą inspektorom
dzy Grupą INELO, Corte i Komisja Euro-
w trakcie kontroli na drogach.
pejską. Otrzymaliśmy bardzo pozytywne
Bernardo Martinez de Miguel, reprezen-
komentarze od wielu służb kontrolnych,
tant Dyrekcji Generalnej Komisji Europej-
a także zainteresowanie kolejnymi spo-
skiej ds. Mobilności i Transportu wyjaśniał
tkaniami w takiej formule. Potwierdza-
na czym polega wykorzystanie technologii
ją to także podziękowania od partnerów
DSRC (system pobierania danych na odle-
za stworzenie możliwości udziału w wyda-
głość używany np. przy opłatach na dro-
rzeniu, które było okazją podzielenia sią
gach) w tachografach i jakie daje możli-
wiedzą na temat nowych przepisów w sek-
wości, by wstępnie wytypować pojazdy,
torze transportu drogowego w Unii Euro-
w których może dochodzić do manipula-
pejskiej – podkreśla Piotr Żółty.
– To świetna inicjatywa Grupy INELO,
cji i naruszeń. Warto zauważyć, że takie
by w te n s p os ó b p o dzi e li ć s i ę w i e -
dane mogą być błyskawicznie przeanali-
—— Informacja prasowa przygotowana
dzą o nowych przepisach dotyczących
zowane przez oprogramowanie TachoScan
dla mediów ogólnopolskich
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
27
PRZEWOŹNIKÓW MNIEJ, ALE ROSNĄ W SIŁĘ I JEŻDŻĄ WIĘCEJ – ANALIZA RAPORTU GITD ORAZ DANYCH Z SYSTEMÓW GBOX Przez ostatnie 10 lat co roku pojawiało się w polskiej branży TSL średnio tysiąc nowych przewoźników. Rok 2020 był zupełnie inny – z raportu GITD wynika, że nie tylko liczba aktualnych licencji nie wzrosła, ale nawet minimalnie zmalała. Za to na drogach przybyło ciężarówek i wykonują więcej przewozów, co potwierdzają też dane z 30 tysięcy pojazdów monitorowanych przez systemy telematyczne GBox. – Skoro ciężarówek stale przybywa, a liczba firm się nie zmienia, oznacza to, że przewoźnicy obecni na rynku zwiększają tabor. Pomimo pandemii w 2020 roku nie brakuje przedsiębiorstw transportowych, które się rozwijają – uważa Mateusz Włoch, ekspert OCRK, Grupa INELO.
28
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
Jak rozwijały się firmy transportowe na przestrzeni lat? Z raportów Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego wynika, że w latach 20102020 liczba przewoźników na rynku wzrosła o 12 tysięcy. Średnio co rok przybywało ich około tysiąca. Pierwszy raz to się zmieniło – na koniec 2020 roku są dwie aktywne licencje mniej niż rok wcześniej. Z drugiej strony, według danych systemów telematycznych GBox w 4 kwartale 2020 roku ciężarówki polskich przewoźników pokonały 190 milionów kilometrów więcej, niż w tym samym okresie roku poprzedniego. – Z danych GITD i systemów telematycznych GBox możemy wywnioskować, że na rynku przewozów międzynarodowych zostają przedsiębiorstwa z ugruntowaną
Dane: GITD Opracowanie: INELO
pozycją oraz nabytym przez lata doświadczeniem. W czasach pandemii koronawiru-
gospodarki powiększają flotę. – W 2020
To oznacza, że pandemia w 2020 roku nie
sa ostrożnie inwestujemy w nowe obszary
roku było ważnych 256 362 wypisów z licen-
zahamowała rozwoju tej gałęzi transportu,
i szukamy sprawdzonych rozwiązań. To samo
cji międzynarodowej, czyli dokumentu nie-
jeśli wziąć pod uwagę rosnącą liczbę wypi-
dotyczy sytuacji w branży TSL – komentuje
zbędnego dla każdego pojazdu wykonujące-
sów – komentuje Mateusz Włoch.
Mateusz Włoch, ekspert Ogólnopolskie-
go przewóz zarobkowy rzeczy poza granicami
go Centrum Rozliczania Kierowców, Grupa
Polski. Jest ich o 9 607 więcej niż rok wcześniej.
INELO.
Skoro pojazdów w transporcie międzynaro-
Najlepiej radzą sobie przedsiębiorstwa z dużym taborem W Polsce mamy 36 511 przedsiębiorstw transportowych posiadających licencje na międzynarodowy przewóz rzeczy, które dysponują łącznie 256 352 ciężarówkami. Największy odsetek – ponad 60 proc. stanowią małe przedsiębiorstwa, które posiadają od 1 do 4 pojazdów. Tyle że należy do nich tylko 15 proc. ciężarówek spośród licencjonowanych przewoźników. W ostatnich trzech latach najszybciej procentowo rośnie liczba przedsiębiorstw, które zarządzają flotą powyżej stu pojazdów. Jest ich 33 proc. więcej niż w 2017 roku. Liczba przewoźników posiadających między 51 a 100 pojazdów zwiększyła się o prawie 30 proc. Podobny wzrost widać u przewoźników z mniejszą flotą. Działa coraz więcej firm, które maja od 5 do 50 pojazdów. Liczba najmniejszych przewoźników (1 – 4 pojazdów) jest podobna do lat
Dane: GITD Opracowanie: INELO
poprzednich. Dynamika zmian sektora transportu
Branża TSL – więcej pojazdów w firmach
dowym stale przybywa, a liczba firm się nie
drogowego w 2020 roku była bardzo duża.
zmienia, oznacza to, że przewoźnicy obecni
Przedsiębiorcy musieli stawić czoła zmia-
na rynku zwiększają tabor. Co ważne, dane
nom wprowadzonym przez pakiet mobil-
Nie przyby wa przewoźników, jednak
o aktualnych wypisach i licencjach są poda-
ności, problemy na wschodnich grani-
firmy, które już działają w tym sektorze
wane według stanu na ostatni dzień roku.
cach z Białorusią, sytuacja z wydawaniem
29
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
większą popularnością cieszą się więc systemy TMS, pozwalające w szybki sposób zebrać dane ze wszystkich pojazdów i przedstawić w jasny, przejrzysty sposób obecną sytuację, co pozwala szybko podejmować decyzje, dzięki czemu możemy zadbać o rozwój w ekspresowym tempie – komentuje Marta Staniszewska, ekspert GBox, Grupa INELO. Oczywiście, nowoczesna flota to nie wszystko. Bardzo ważne jest, by zadbać o zrównoważony rozwój biznesu z możliwością kontroli wszystkich jego aspektów: księgowości, rentowności i wydajności. Dlatego coraz więcej przewoźników decyduje się na proces cyfryzacji swoich firm. – Z powyższych danych wyraźnie widzimy, że przedsiębiorcy, którzy nie inwestują w nowoczesne rozwiązania i nie rozwijają taboru, w najlepszym przypadku stoją w miejscu. Rok 2021, który jest „buforem” przed wejściem w życie kolejnych punk-
Dane: GITD Opracowanie: INELO
tów pakietu mobilności to ostatni moment
zezwoleń w Rosji i wreszcie, sama pande-
odpowiedniego, zdrowego rozwoju dla
na wprowadzenie innowacji, które pomogą
mia koronawirusa, obostrzenia w wielu
transportowych działalności gospodar-
firmie być konkurencyjną i zadba o jej roz-
krajach, obowiązkowe testy dla kierow-
czych może być zwyczajnie ciężko utrzy-
wój. Odkładanie takich inwestycji na dal-
ców – to tylko wybrane przeszkody dla
mać się na rynku.
sze lata może mieć negatywne skutki. Rynek
firm prowadzących działalność związa-
– Oprócz zwiększania liczby ciężarówek
zdominują firmy z rozbudowanym tabo-
ną z międzynarodowym TSL w zeszłym
we flocie przedsiębiorcy coraz częściej sięga-
rem, które korzystają z cyfrowych rozwią-
roku. Nic więc dziwnego, że coraz więcej
ją po nowoczesne rozwiązania zwiększające
zań, a mniejsi przewoźnicy się na nim nie
przewoźników decyduje się na inwesty-
rentowność i pozwalające na bieżąco anali-
utrzymają – uważa Marta Staniszewska.
cję w nowoczesne rozwiązania cyfrowe
zować sytuację w firmie. Same systemy tele-
dla transportu i modernizację przedsię-
matyczne przestają wystarczać, kiedy moni-
—— Informacja prasowa przygotowana
biorstwa. W tej chwili bez zabezpieczenia
torujemy 100 różnych samochodów. Coraz
dla mediów ogólnopolskich
30
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
DYWERSYFIKACJA PRZYCHODÓW: NOWY TREND W BRANŻY TSL Pandemia koronawirusa spowodowała zupełną zmianę percepcji na prowadzenie biznesu w niemalże każdym sektorze gospodarki. Nie inaczej stało się w branży TSL. Wśród przedsiębiorców transportowych wzrosło zainteresowanie inwestycjami w warsztaty, myjnie, czy powierzchnie magazynowe. Na rynku można również znaleźć firmy, które odnajdują się w imporcie i sprzedaży pojazdów, niejednokrotnie prowadząc przy tym własny transport czy spedycję. Z czasem to, co miało niwelować wydatki związane z utrzymaniem floty, staje się usługą oferowaną innym przewoźnikom. Taka dywersyfikacja przychodu jest popularniejsza za zachodnią granicą, jednak i w Polsce pojawia się coraz więcej firm, generujących dodatkowe zyski w ten sposób. Jakich trendów inwestycyjnych możemy się spodziewać w najbliższych miesiącach w branży TSL?
31
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
– Ostatnie 12 miesięcy przyniosło zauważalną zmianę przewoźników w podejściu do now ych technologii w transporcie.
Z
Rekompensaty nierentownych frachtów?
Wiele firm zdecydowało się na wdrożenie
Ek sperci GBOX i INELO podkreślają,
cyfrowych rozwiązań, takich jak np. TMS,
że prowadzenie dodatkowej działalności
umożliwiających dokładną analizę kon-
tylko po to, żeby uratować fracht mija się
dycji przedsiębiorstwa oraz zaplanowa-
z celem. Rozbudowa oferty to raczej kolej-
nie długofalowej strategii rozwoju. Niektó-
ny element rozwoju organizacji.
rzy z nich postanowili zainwestować wolne
– Nie każdy przewoźnik decyduje się
środki w dywersyfikację swoich biznesów.
na wykupienie dla pojazdów pełnych pakie-
Otworzyło się kilka nowych warsztatów –
tów serwisowych. Inni planują używać cię-
w praktyce wygląda to tak, że przedsiębior-
żarówek dłużej niż sam okres leasingu.
ca naprawia pojazdy nie tylko swoje, ale
To naturalne, że w takiej sytuacji posiadanie
również innych przewoźników. Doskonałym
własnego warsztatu stacjonarnego pozwo-
przykładem może być również prowadzenie
li utrzymać flotę na wysokim poziomie nie-
myjni dla cystern, które przed każdym zała-
zawodności, co przekłada się bezpośrednio
dunkiem muszą zostać umyte i uzyskać spe-
na niższe koszty eksploatacji, redukcję spa-
cjalny certyfikat. Ciekawa jest też dynamika
lania i większą wartość odsprzedaży pojaz-
rozwoju powierzchni magazynowych oraz
du – dodaje Tomasz Czyż.
przeładunkowych, które z czasem staja się
Zdaniem Tomasza Czyża najpopularniej-
nawet głównym źródłem dochodu firmy –
szym kierunkiem jest jednak rozwój wła-
komentuje Tomasz Czyż, ekspert GBOX,
snej spedycji. Dzieje się tak, gdy pojazdy
Grupa INELO.
własne nie są w stanie obsłużyć wszyst-
Takie działania w ynikają z proste-
kich zleceń. Handel ładunkami nie wymaga
go rachunku ekonomicznego: budowa
praktycznie żadnej inwestycji finansowej.
multifunkcyjnej hali, magazynu czy zakup
Niezbędne jest natomiast zbudowanie
odpowiedniego sprzętu to inwestycja,
reputacji pewnego płatnika i profesjonal-
która zwraca się po kilku latach i skutecz-
na obsługa klientów, gwarantująca rozsze-
nie ogranicza wysokie wydatki zostawia-
rzanie kontaktów, które przyniosą wymier-
ne w kasie pośredników.
ny biznesowy efekt.
daniem ekspertów z Grupy INELO,
– Promowanie i rozwijanie nowych tren-
którzy przyjrzeli się strategiom,
dów jest możliwe dzięki zbudowanej wcze-
jakie polscy transportowcy reali-
śniej marce szanowanej w branży firmy
zują w dobie pandemii, krajowe przewo-
z wieloletnimi tradycjami. To inspiruje
zy i wynikające z nich przychody mogą
innych przedsiębiorców do oferowania konkurencyjnych produktów i usług, przez
wrócić do poziomy sprzed roku już niedługo. Dodatkowo, raport banku Santander na temat kondycji TSL w post pandemicznej rzeczywistości upatruje szans w rozwoju Nowego Jedwabnego Szlaku i ugruntowania Polski jako europejskiego hubu przeładunkowego. To okazja dla przewoźników, którzy oprócz floty posiadają infrastrukturę do obsługi pojazdów innych firm.
Analityczne trendy nakłaniają do zmian Choć nie jest to wciąż normą, według obserwacji Grupy INELO zakładanie dodatkowej, okołotransportowej działalności to widoczny trend wśród polskich przewoźników. Rozbudowa na własne potrzeby warsztatu, myjni lub powierzchni maga-
Strategia rozwijania firmy o kolejne usługi to także poduszka finansowa w niepewnych czasach, możliwość szybkiego przebranżowienia się, a także szansa na znalezienie dodatkowych oszczędności przy rozliczaniu podatków. W takich sytuacjach przedsiębiorcy korzystają również z dofinansowań UE czy krajowych funduszy wsparcia rozwoju.
co TSL nigdy nie stoi w miejscu i wciąż się rozwija – podsumowuje.
Polska specyfika? Generowanie dodatkowego przychodu w branży TSL jest nie tylko polską specjalnością. To globalny trend, który na Starym Kontynencie widać szczególnie mocno w Europie Zachodniej. Wynika on z dużej swobody, jaką prywatni przewoźnicy cieszyli się tam od wielu lat w czasie, gdy blok wschodni borykał się z centralizacją gospodarki. – Do rozwoju i sukcesu tych przewoźników często przyczyniały się właśnie pozostałe aspekty działalności, czyli usługi zewnętrzne i handel, które istotnie wpływały na finanse firmy – podsumowuje Tomasz Czyż.
zynowej przekłada się po pewnym czasie na dodatkowy zarobek. Co skłania przewoźników do takich decyzji?
—— Informacja prasowa przygotowana dla mediów ogólnopolskich
32
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
POLSCY PRZEWOŹNICY POD ŚCIANĄ? PAKIET MOBILNOŚCI MOŻE ZWIĘKSZYĆ KOSZTY FIRM TRANSPORTOWYCH NAWET O 100 PROCENT! Jeśli nie zmienią się polskie przepisy, to przewoźników czeka drastyczny wzrost kosztów. To kolejne skutki pakietu mobilności, które firmy odczują już na początku 2022 roku. Eksperci OCRK przeprowadzili symulację, z której wynika, że w zależności od typu wykonywanych przewozów będzie to od 20 do nawet 100 proc. – Jeśli teraz kierowca zarabia 7 tys. zł „na rękę”, a podstawa wynosi 3600 zł brutto i reszta jest dopełniona nieopodatkowanymi ryczałtami i dietami, to łączny koszt pracodawcy wynosi 8700 zł brutto. Przy założeniu, że poza granicami kraju wykonuje więcej przewozów podlegających przepisom pakietu mobilności, to od lutego 2022 roku ten koszt, gdy nie wprowadzimy zmian w dokumentacji wewnętrznej firm, może wzrosnąć nawet do 14 tys. zł brutto. Chyba, że do tego czasu uda się zmienić polskie przepisy. Jednak w każdym przypadku koszty przewoźników i tak wzrosną – podkreśla Kamil Wolański, kierownik działu ekspertów OCRK, Grupa INELO.
33
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
Polscy przewoźnicy pod ścianą – jaki transport ucierpi najbardziej?
Nadchodzą kolejne zmiany w związku z wprowadzonym w ubiegłym roku pakietem mobilności w Unii Europejskiej. Od 2 lutego 2022 roku na terenie wspólnoty kierowcom trzeba będzie płacić pełne wynagrodzenie minimalne adekwatne do kraju, w którym wykonują usługę. Wyłączone z tego będą przejazdy tranzytowe.
będzie miał dopłat. – W przypadku polskie-
Teraz sytuacja wygląda tak, że pracownik
go kierowcy albo pracodawca od razu zapewni
dostaje podstawę np. minimalną 2800 zł
mu wyższą wypłatę, z tzw. górką albo będzie
brutto, a resztę w dietach i ryczałtach. Te
musiał szczegółowo wyliczać wynagrodzenie
nie są opodatkowane. W efekcie, jeśli kie-
minimalne w poszczególnych krajach Unii.
rowca zarabia 7 tys. złotych netto, to cał-
W Polsce, przy założeniu 200 godzin pracy
kowity koszt pracodawcy, w zależności
w miesiącu, stawka minimalna za godzinę
od wysokości podstawy, wynosi między
wynosi 14 zł, a na przykład w Niemczech pra-
8350 a 9 tys. zł brutto.
wie 9,5 euro, czyli prawie 45 zł. Polski pracodawca będzie musiał kierowcy dopłacić różnice za każdą godzinę pracy za zachodnią granicą – twierdzi Łukasz Włoch, ekspert OCRK. W państwach UE rozwiązania dotyczące płacy minimalnej są różne. We Francji kierowca dostaje 10,39 euro, ale także może liczyć na dodatki np. za tzw. amplitudę czy stażowe. Z kolei w Austrii polski trucker podlega pod układ zbiorowy i w związku z tym również trzeba mu wypłacić różne dodatki. – Bardzo ważne będzie wyszczególnienie, który przejazd podlega pod płace minimalne. Tu też mogą pojawić się wątpliwości. Na przykład w ramach przewozu bilateralne-
Co to w praktyce oznacza? Jeśli kierowca
go kierowca jedzie z Polski do Francji. Stam-
jedzie z Polski do Francji, to za przejazd
tąd z nowym ładunkiem jako transport cross
przez Niemcy nie trzeba będzie przyjmować
trade do Hiszpanii i wraca do kraju znów
stawek niemieckich. Przepisy pakietu mobil-
jako przewóz bilateralny. Przepisy nie defi-
ności nie obejmą też transportu bilateralne-
niują wprost jaka część tego transportu pod-
go z i do Polski. Dotyczyć będą za to prze-
lega wyliczaniu płacy minimalnej w ramach
jazdów kabotażowych, czyli jeśli kierowca
pakietu mobilności – przyznaje Łukasz
polskiej firmy przewozi towar na terenie
Włoch. – „Ręczna” analiza np. na podsta-
innego kraju Unii lub cross trade, czyli z jed-
wie listów przewozowych byłaby bardzo cza-
nego państwa unijnego do drugiego, inne-
sochłonna. Na szczęście mamy narzędzia
go niż siedziba przewoźnika.
Jeśli nic się nie zmieni w przepisach, to już za niecały rok pracodawca musi być gotowy na większe koszty, czasem nawet dwukrotnie. Eksperci Ogólnopolskiego Centrum Rozliczania Kierowców przeprowadzili szczegółową symulację jak wzrosną koszty właścicieli firm przewozowych po wejściu w życie nowych regulacji.
Symulacje kosztów wg ekspertów INELO i OCRK
jak system telematyczny GBOX i oprogra-
W pier wszym przypadku zało-
– Właściciele firm transportowych muszą
mowania typu TMS np. Nawigator, które
ż y li, że do 2 lu tego 2022 rok u
mieć świadomość, że koszty utrzymania kie-
są w stanie automatycznie zebrać te infor-
n i e z m i e n i ą s i ę p o l s k i e p r ze p i s y.
rowców na pewno wzrosną. I to niezależnie
macje i na tej podstawie stwierdzić, z jakim
To najgorsze rozwiązanie dla krajowych
od tego, czy przed lutym 2022 roku zmienią
rodzajem transportu mamy do czynienia.
przewoźników. Nie dość, że dopłacą kie-
się polskie przepisy. Powinni przygotować się na to, że trzeba będzie bardzo dokładnie wyliczać, ile należy dopłacać kierowcy, który zacznie podlegać przepisom pakietu mobilno-
Niska pensja plus diety i ryczałty
rowcom z tytułu wyższej pensji minimalnej w krajach UE, to jeszcze będą musieli wypłacić diety i ryczałty, które obecnie są zawarte w regulaminie wynagradza-
ści w transporcie międzynarodowym. Nasi eks-
nia lub umowach o pracę pracowników
perci na bieżąco monitorują sytuację i jesteśmy
– W przypadku firmy, która wykonuje głównie
gotowi, by pomóc firmom w nowych rozliczeniach – podkreśla Bartosz Najman, wiceprezes Zarządu Grupy Inelo.
Wyliczanie wynagrodzenia minimalnego od nowego roku Zapowiadane zmiany najmocniej uderzą w Polskę i kraje, które mają płace minimalną na podobnym lub niższym poziomie. Dla kierowcy z francuskiej firmy nie będą miały
przejazdy kabotażowe, koszty mocno poszy-
Od 2 lutego 2022 roku kierowcy będą podlegać pod nową dyrektywę związaną z delegowaniem pracowników. Dodatki z tytułu podróży służbowych nie będą uznawane za część wynagrodzenia, chyba, że zostaną opodatkowane i ozusowane.
bują w górę. Jeśli pracownik ze 160 godzin na 200 przejechanych podlegał pod przepisy pakietu mobilności, koszt pracodawcy, przy minimalnej podstawie 2,8 tys. zł brutto dla kierowcy, wynosił 8350 zł brutto. W myśl nowych przepisów i konieczności wypłacania „czystego” wyrównania do zagranicznego wynagrodzenia ten wydatek urośnie aż do ponad 16 tys. zł brutto – komentuje Kamil Wolański. – Jeśli kierowca z 200 godzin, 160 wykonywał jako przejaz-
większego znaczenia, bo gdziekolwiek poje-
dy bilateralne i tranzytowe, koszt praco-
dzie w UE, to w większości przypadków nie
dawcy od lutego też wzrośnie, ale nie tak
34
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
drastycznie. W nowych realiach musi przygotować około 10 300 zł brutto, czyli i tak ponad 20 proc. więcej. Dla firm transportowych to wielka zmiana.
Polscy przewoźnicy zaapelowali do rządu o zmiany w sposobie wynagradzania kierowców i nowelizację Ustawy o Czasie Pracy Kierowców. Jeśli do tego nie dojdzie, muszą przygotować się na dużo wyższe koszty pracownicze. Jest kilka pomysłów, jak sprawić, by skutki wprowadzonych przepisów nie były tak dotkliwe dla firm transportowych.
Pracownik delegowany, a nie w podróży służbowej Najprostsza i najbardziej prawdopodobna propozycja Ministerstwa to uchylenie przepisów o podróży służbowej w przypadku kierowców, a także związanych z tym wypłat diet i ryczałtów. W takim przypadku całe wynagrodzenie zostanie opodatkowane i ozusowane. – Trucker nie będzie wtedy jeździł w podróży służbowej i nie będą przysługiwały mu świadczenia z tego tytułu. Przy zarobkach 7000 złotych „na rękę”, koszt pracodawcy stanie się stały i wyniesie 11800 zł brutto jak dla „zwykłego” pracownika. To wciąż bardzo dużo. Firmy przewozowe będą musiały szukać pieniędzy. Gdzie? Najpewniej podwyższą opłaty za swoje usługi, bo obniżka pensji dla kierowców, przy ich ciągłym niedoborze na rynku pracy raczej nie wchodzi w grę – przyznaje Kamil Wolański. Kolejna propozycja zakłada, że kierowca jest pracownikiem delegowanym. Jednak tylko część pensji (do wysokości prognozowanego średniego wynagrodzenia w 2021 roku – około 5,5 tys. zł brutto), w zależności od czasu spędzonego za granicą, jest opodatkowana i odprowadzona do ZUS. Reszta jest zwolniona z części podatku i ZUS. Wtedy przy zarobkach 7000 zł”na rękę”, całkowity koszt pracodawcy wyniósłby około 10 tys. zł brutto. Najkorzystniejszą, ale zdecydowanie najbardziej skomplikowaną w rozliczaniu czasu pracy jest opcja „łączona”. Przy takich założeniach kierowca w transporcie kabotażowym i międzynarodowym (cross trade) byłby pracownikiem delegowanym i wtedy podlegałby przepisom pakietu mobilności. A kiedy wykonywałby przewozy tranzytowe lub bilateralne byłby traktowany jak obecnie, czyli z wypłatą nieopodatkowanych ryczałtów i diet. To najbardziej korzystne rozwiązanie dla pracodawców. —— Informacja prasowa przygotowana dla mediów ogólnopolskich
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
35
36
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
W KWIETNIU TRANSPORTOWA ZAPAŚĆ, A W LIPCU ODRABIANIE STRAT – ANALIZA DANYCH GBOX NA TEMAT PANDEMICZNEGO ROKU W TSL Prawie 2,5 miliarda kilometrów – tyle przejechali polscy kierowcy wyposażeni w systemy telematyczne GBox w 2020 roku, który upłynął pod znakiem pandemii. To były trudne miesiące dla europejskiego transportu. Przewoźnicy oprócz zmieniających się z dnia na dzień obostrzeń, mierzyli się z widmem zbliżającego się brexitu, obawami związanymi z pakietem mobilności i brakiem rąk do pracy. Analiza danych systemów INELO wskazała, że po spokojnym początku roku, w kwietniu z powodu koronawirusa, transport dopadł pierwszy kryzys. W lipcu, a potem w ostatnim kwartale straty udało się odrobić, ale niepokój względem przyszłości pozostał. – Branża TSL w minionym roku mocno doceniła nowe technologie, które niejednokrotnie zapewniły bezpieczeństwo i pozwoliły zwiększyć rentowność przedsiębiorstw w kryzysowych momentach. Dzięki temu polski transport wyszedł mocniejszy z 2020 roku – podkreśla Magdalena Magnuszewska, Prezes Zarządu Grupy INELO.
37
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
D
ane pochodzące z ponad 30 tysię-
telematyczne GBox wyliczyły, że kierowcy
cy ciężarówek w yposażonych
przejechali około 50 mln kilometrów mniej
w oprogramowanie GBox Grupy
niż w marcu. To spadek aż o 25 procent.
Branża TSL w 2020 roku postawiła mocne karty na TMS i telematykę
INELO wskazały, że pierwszy kwartał 2020
– Cała UE tego doświadczyła, ale dzię-
roku był obiecujący i mógł napawać prze-
ki monitoringowi GPS pojazdów wiemy,
W dobie pandemii, często zmieniających się
woźników optymizmem. Z miesiąca na mie-
że udział Polski w wolumenie wszystkich
przepisów i wątpliwości jak je interpretować,
siąc frachtów przybywało – w styczniu kie-
przejechanych kilometrów w Europie wzrósł
zamykanych lub otwieranych granic oraz
rowcy przejechali 182 milionów kilometrów,
w kwietniu z 40 do 44 procent. Nasi przewoź-
nowych formalności związanych z ich prze-
a w marcu ponad 200 milionów.
nicy szukali wyjścia z tej sytuacji i zwłaszcza,
kraczaniem, wiele firm stanęło w obliczu
kiedy granice były zamknięte, postawili moc-
wyzwania, jak odnaleźć się w nowej sytu-
niej na transport krajowy. Ruch wzrósł także
acji. Obostrzenia uniemożliwiły kierowcom
w Holandii i Danii, w których na początku
wykonywanie zleconych tras, czego efek-
pandemii oferowano więcej frachtów. Bardzo
tem był natychmiastowy spadek obrotów.
duże spadki zanotowano w krajach mocno
Przewoźnicy szukali pomocy, oszczędności
Wtedy jednak światowa pandemia korona-
dotkniętych koronawirusem: Włoszech, Fran-
i potrzebowali szybkich odpowiedzi na poja-
wirusa odbiła się bardzo mocno na trans-
cji i Hiszpanii. Tam w kwietniu liczba prze-
wiające się problemy. Wsparciem dla nich
porcie w Polsce i w Europie. W wyniku
jechanych kilometrów spadła odpowiednio
okazały się nowe technologie, takie jak tele-
obostrzeń wprowadzanych przez rządy
o 30, 35 i rekordowe 39 procent. Dość sta-
matyka w transporcie. Cyfryzacja branży
wewnątrz Unii Europejskiej i okresowe-
bilnie pod tym względem wypadły Niemcy –
TSL, która do tej pory postępowała swoim
go zamknięcia przejść granicznych, spa-
spadek o 22 procent – mówi Bartosz Naj-
rytmem, mocno przyspieszyła. Wzrosło
dła liczba zleceń. W kwietniu systemy
man, Wiceprezes, Grupa INELO.
znaczenie efektywnego przewidywania
Koronawirusowy kryzys po obiecującym początku roku
Dane GBox 2020: liczba przejechanych kilometrów w poszczególnych miesiącach
38
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
Czwarty kwartał 2020 roku lepszy niż rok wcześniej
transportu. Dzięki systemom telematycz-
straty z kwietnia i maja. Przewoźnicy bardzo
nym można optymalnie zaplanować trasy,
szybko zaadaptowali się do nowych warun-
a co za tym idzie oszczędzać na paliwie,
ków na rynku. Pomimo trudności związanych
lepiej monitorować kierowców, być z nimi
z ogłaszaniem kolejnych obostrzeń, zmienia-
Os t atnie miesiące ubieg ł ego roku,
w stałym kontakcie i informować w razie
jących się przepisów właściwie w każdym
mimo drugiej fali koronawirusa, pokaza-
nowych zakazów czy obostrzeń. Da się im
kraju, nierzadko z dnia na dzień, a także
ły jak skutecznie branża TSL dostosowa-
pomagać czasie rzeczywistym – np. kie-
przestojem w takich branżach jak np. auto-
ła się do nowych warunków rynkowych.
rować na przejścia graniczne, na których
motive, bardzo istotnej z punktu widze-
W porównaniu do danych z 2019 roku
są mniejsze korki lub wspierać w załatwia-
nia TSL, na rynku było coraz więcej zleceń
przewoźnicy, wyposażeni we wspomnia-
niu formalności.
dla przewoźników. Tendencja wzrostowa
ną telematykę, przejechali w takim samym
– Biorąc pod uwagę szczególne covidowe
po „pandemicznym przestoju” na początku
okresie 2020 roku o 190 milionów kilome-
okoliczności, które sprawiły, że ten rok był trud-
kwietnia utrzymała się właściwie do końca
trów więcej. W 2019 roku było to 732 milio-
ny, to polski transport wyszedł z niego obron-
roku, z lekkim spadkiem w czasie świąt –
ny kilometrów, a w ubiegłym 922 miliony
ną ręką. Wśród przedsiębiorców wzrosła świa-
komentuje Bartosz Najman, Wiceprezes,
kilometrów.
domość, jak ważne jest właściwe zarządzanie
Grupa INELO.
– Wielu przedsiębiorców zlecających trans-
transportem, zwłaszcza kiedy sytuacja stała
port przeniosło się do Internetu. Lawinowo
się kryzysowa. Branża TSL zaczęła więc mocno
wzrosła liczba zamówień wysyłkowych, które
ewoluować i doceniła dobrodziejstwa nowych
trzeba był obsłużyć. W ubiegłym roku klien-
technologii, pozwalających zwiększyć rentow-
ci zakupy świąteczne mogli zrobić głównie
ność i wydajność. Analizy wynikające z systemów TMS pomagały podejmować kluczowe decyzje w ślad za dynamicznie zmieniającą się sytuacją na rynku. Z jednej strony z powody zatorów w międzynarodowych łańcuchach dostaw komponentów zwolniła produkcja, a z drugiej nastąpił gwałtowny rozwój e-commerce. Giganci sprzedaży w Internecie aktywnie poszukują partnerów do szybkiego i sprawnego przewozu towarów. Dostosowanie się do ich wymogów i procedur wiąże się z niemalże zupełnym przestawieniem na cyfrowe podejście do transportu – komentuje Magdalena Magnuszewska, Prezes Zarządu Grupy INELO.
Odrabianie strat w lipcu
dzięki usługom e-commerce. System monito-
Na podstawie liczby przejechanych kilometrów można zaobserwować, że odbudowanie polskiego transportu do poziomu sprzed pandemii zajęło branży TSL trzy miesiące. Przewoźnikom udało się przystosować do nowych realiów. W lipcu kierowcy wyposażeni w telematykę GBox przejechali 220 mln kilometrów, o około 40 procent więcej niż w kwietniu.
rowania pojazdów wykazał, że przełom października i listopada to miesiące, w których polscy kierowcy przejechali najwięcej kilometrów. Obsługiwali szczyt przedświątecznych zamówień. W grudniu był delikatny spadek, ale i tak przewozy były na poziomie podobnym do „rekordowego” lipca. Warto zwrócić uwagę, że pod koniec 2020 roku wzrosła liczba przejechanych kilometrów w Wielkiej Brytanii. To jedyny spośród badanych krajów, w których przejazdów było więcej. Dane te pokazują, że Brytyjczycy zamówili dużo więcej towarów niż zwykle, jako zabezpieczenie przed brexitem – komentuje Magdalena Magnuszewska, Prezes Zarządu, Grupy INELO.
– Spotkaliśmy się z opinią klientów,
—— Informacja prasowa przygotowana
że to był miesiąc, który pozwolił odrobić
dla mediów ogólnopolskich
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
39
ZATRUDNIĘ KIEROWCĘ BEZ DOŚWIADCZENIA. TELEMATYKA TRANSPORTU WESPRZE POCZĄTKUJĄCYCH TRUCKERÓW Jak wskazuje Międzynarodowa Unia Transportu Drogowego (International Road Transport Union) Polska i Rumunia to kraje UE, w których najbardziej brakuje zawodowych kierowców. Według szacunków PwC i TLP, aby załatać lukę kadrową, na rynek każdego roku od 2019 do 2022 musiałoby wchodzić około 15 tys. truckerów. Tymczasem prognozuje się, że dzięki profilowanej edukacji przybędzie w tym roku 4 000 adeptów, a w 2024 r. ponad 12 000. To nadal za mało. Z tego powodu branża otwiera drzwi dla często niedoświadczonych kandydatów z zagranicy, którzy w prowadzeniu ciężarówki upatrują szans na rozpoczęcie kariery zawodowej i zwiększenie zarobków. Co powinni zrobić przewoźnicy, żeby zapewnić bezpieczne warunki pracy i jednocześnie zadbać o opłacalność realizowanych zleceń? Najprostsza odpowiedź to telematyka transportu, czyli nowoczesne rozwiązania technologiczne pomagające nowym pracownikom w szybszy sposób poznać tajniki zawodu, a przewoźnikom ograniczyć potencjalne problemy związane z zatrudnieniem niedoświadczonego kierowcy. Jak to zrobić – podpowiada Tomasz Czyż, ekspert GBox z Grupy INELO.
40
B
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
ranża TSL cierpi na niedobór
nawet bez doświadczenia. Więksi gra-
cennych godzin i paliwa. Pomaga unikać kor-
wykwalifikowanych pracowników.
cze mogą pozwolić sobie na zainwe-
ków lub długiego oczekiwania na granicy.
Od wielu lat naturalnym uzupełnie-
stowanie we własne akademie kierow-
Kierowca może też liczyć na sprawne i bez-
niem tych braków są kierowcy zza wschod-
ców i sfinansowanie zdobycia uprawnień
błędne rozliczanie godzin pracy czy ryczał-
niej granicy, a nawet mieszkańcy innych
w zamian za późniejszą umowę lojalno-
tów za nocleg. Otrzymuje informacje, jak
kontynentów. W przypadku obywateli
ściową. Po takim przeszkoleniu kierowcy
długo może jeszcze pozostać „za kółkiem”,
Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji
wyjeżdżają zazwyczaj na łatwiejsze, kra-
kiedy wykonać odpoczynki, a także kiedy
lub Ukrainy procedura jest uproszczona,
jowe trasy. Z kolei na zagranicznych prze-
ponownie ruszyć w drogę.
bo wystarczy złożyć w Powiatowym Urzę-
jazdach pierwsze przewozy odbywają się
dzie Pracy oświadczenie o powierzeniu
zwykle w towarzystwie doświadczonych
wykonywania pracy cudzoziemcowi. Nie-
kolegów, których zadaniem jest doszko-
zależnie od tego, z jakiego kraju pochodzi
lenie początkujących pracowników i zara-
pracownik TSL, zatrudniający jest zobo-
portowanie pracodawcy, kiedy są gotowi
wiązany wypłacać mu wynagrodzenie
do samodzielnej pracy.
Telematyka transportu – pomoc dla przedsiębiorców Systemy telematyczne pomagają nie tylko
jasno określone w polskim prawie. Składa
kierowcom, ale również osobom zarządza-
się ono z bazowej kwoty (o różnych wyso-
jącym przewozami. Monitoring GPS pojaz-
kościach w zależności od kierowcy), diety,
dów daje dużą kontrolę nad sprawną reali-
wyrównania pensji minimalnych czy premii za paliwo.
Firmy, które oferują atrakcyjne wynagrodzenie, czy też dodatkowe benefity mogą liczyć na wykwalifikowanych kierowców. Przewoźnicy mają świadomość, że dobry pracownik to także inwestycja i większe oszczędności. Jego doświadczenie w prowadzeniu pojazdu przyczynia się do ekonomicznego przewozu, czego rezultatem jest fracht opłacalny dla firmy.
zacją transportu. Spedytor może śledzić
Nowy kierowca wymaga ze strony spedytora szczególnej opieki. Backupem w kabinie pojazdu są coraz częściej wykorzystywane systemy telematyczne. Intuicyjne w obsłudze komputery pokładowe sprawiają, że skomplikowane formalności, dzięki technologii są załatwiane w jednym miejscu.
bieżące spalanie paliwa i wie, co aktualnie robi kierowca, gdzie jest i kiedy powinien dotrzeć do celu. Na bieżąco może także ostrzec truckera o zdarzeniach na trasie. Jest w stanie reagować na potrzeby kierowcy związane z formalnościami czy czasem pracy. To wszystko wpływa na to, że zarządzanie flotą jest bardziej efektywne i ekonomiczne. Raport Grupy Inelo z ubiegłego roku wskazywał, że wśród korzyści płynących ze stosowania telematyki, 38 proc. to oszczędności związane z bardziej precyzyjnym ustalaniem miejsca docelowego, a 17 proc. to mniejsze zużycie paliwa. Automatyzacja analizy danych pozwala procesować jednocześnie setki różnych operacji.
– Początkujący kierowcy mają problem
Technologia sprawia, że dzięki niezawod-
z samodzielnym analizowaniem czasów
ności systemów telematycznych zwiększa
pracy czy odpoczynków. Tutaj z pomocą przy-
się też wydajność człowieka.
chodzą systemy telematyczne, które anali-
– Obserwujemy ciągłe ulepszenia łań-
zują czas pracy kierowcy 24/7 i informują
cuchów dostaw, łatwo nam też poprawić
go o koniecznych odpoczynkach dobowych,
mechanizmy, które są nieefektywne. Ale
tygodniowych, pozostałym czasie jazdy czy
cyfryzacja to nie tylko wielkie firmy i opera-
rekompensatach – komentuje Tomasz Czyż
torzy logistyczni – korzystają z niej również
Dodatkowym atutem jest umiejętność
i dodaje, że narzędzie pozwala też na tzw.
mniejsi przewoźnicy. Telematyka po prostu się
sprawnego obsługiwania systemów tele-
korytarzowanie zleceń, w efekcie którego
opłaca, ponieważ pokazuje prawdziwy obraz
matycznych, które usprawniają przepływ
kierowcy do gotowych zleceń otrzymują
rentowności firmy lub przejazdu na podsta-
informacji, dostarczając dane potrzebne
trasy opracowane na podstawie przejaz-
wie wskaźników spalania, możliwości dobo-
do rozliczeń, fakturowania czy kontroli nad
dów bardziej doświadczonych kolegów.
ru trasy czy eliminacji pustych przejazdów.
czasem pracy.
W ten sposób początkujący truckerzy
Widzimy, że wzrasta świadomość potrzeby
otrzymują pełne wsparcie nie tylko w trak-
inwestycji w takie narzędzia oraz integrację
cie jazdy, ale również podczas wypełniania
z systemami TMS, które uzupełniane danymi
dokumentacji. Telematyka w transporcie
z telematyki pomagają analizować rentow-
daje ogromne możliwości kierowcom i uła-
ność zleceń, pojazdów czy spedytorów. Powoli
twia im pracę. Dzięki takim rozwiązaniom
stają się one standardem nie tylko po stronie
kierowca i spedytor są w stałym kontakcie.
logistyka, ale także przedsiębiorcy transporto-
Nowy kierowca startując w branży TSL
W razie braku dokumentów, jest możliwość
wego – podsumowuje Tomasz Czyż.
może liczyć na więcej udogodnień niż
natychmiastowego ich dosłania. Zaplanowa-
jeszcze kilka lat temu. Rynek jest bardzo
nie trasy, która może być korygowana w cza-
—— Informacja prasowa przygotowana
chłonny i wiele firm przyjmuje pracowników
sie rzeczywistym wpływa na oszczędzanie
dla mediów ogólnopolskich
Telematyka i spedytor– podwójne wsparcie dla niedoświadczonego kierowcy
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
41
DOBRY SYSTEM TMS W FIRMIE TRANSPORTOWEJ TO NAWET DO 15 PROCENT WIĘKSZY ZYSK ROCZNIE Blisko 7 na 10 prezesów globalnych spółek z branży transportowologistycznej przyznało, że przełomowy wpływ na ich działalność będą miały zmiany w technologiach wykorzystywanych w branży TSL1. Jak podaje PwC transformacja cyfrowa do 2030 roku będzie jednym z głównych czynników wpływających na zmiany w transporcie drogowym, w tym w przewozie towarów2. Twórcy opracowania podkreślają, że cyfryzacja branży będzie oznaczać, że przedsiębiorcy przejdą na aplikacje i programy ułatwiające prowadzenie firmy. W efekcie rośnie zainteresowanie systemami TMS (ang. Transportation Management System), czyli oprogramowaniem, dzięki któremu przewoźnicy sprawdzą, gdzie firmy mają rezerwy i co faktycznie należy poprawić, by działały rentowniej. Co powinien wiedzieć każdy przewoźnik na temat TMS? Na co zwrócić uwagę przy wyborze dostawcy? Jak wygląda proces wdrożenia i jakie daje korzyści?
1 PwC, 21st CEO Survey 2 PwC, Transport przyszłości; Raport o perspektywach rozwoju transportu drogowego w Polsce w latach 2020-2030
42 System TMS – czym właściwie jest? Pierwsze cyfrowe rozwiązania TMS pojawiły się na polskim rynku blisko 30 lat temu. Od tego czasu wiele się zmieniło. W ostatnich latach coraz więcej firm rezygnuje z papierowej dokumentacji na rzecz cyfrowych narzędzi.
Obecnie oprogramowanie służy przedsiębiorcom transportowym niemal w każdym obszarze działalności. W praktyce pomaga zarówno właścicielom firm transportowych, jak i ich pracownikom. Mogą używać go do monitorowania rentowności całej firmy czy typowania najbardziej ekonomicznych, a jednocześnie najbezpieczniejszych tras dla transportu ciężarowego. TMS pilnuje też terminów realizowanych przeglądów i tworzy za nas raporty. Wszystko w jednym miejscu.
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
się spotkały i sprawdziły, czy wdrożenie idzie zgodnie z założeniami. Po tym
Rozwój systemów TMS jest podyktowany nie tylko rosnącymi potrzebami efektywnego zarządzania, ale i świadomością klientów. Do standardowych funkcjonalności oprogramowania weszła integracja z pocztą e-mail i monitorowanie GPS, a także obsługa zleceń i kart paliwowych czy raporty na temat przebiegu floty. Dobre oprogramowanie potrafi także obliczyć rentowność zleceń i stworzyć za nie faktury.
etapie dostawca TMS staje się stałym gościem firmy i dokładnie przygląda się jaki sposób działa przewoźnik. To tzw. analiza przedwdrożeniowa, w trakcie której ekspert zbiera dane pozwalające dopasować ustawienia systemu do potrzeb firmy. Może to np. zależeć od liczby kierowców, wielkości floty, wolumenu zamówień lub terminów rozliczania kart paliwowych, posiadania własnego serwisu czy programu, na którym pracuje dział księgowości. Po tym czasie do firmy wprowadzany jest nowy system TMS. Jak podkreślają eksperci Grupy INELO, analiza przedwdrożeniowa jest kluczowa dla całego systemu i jego prawidłowego funkcjonowania. – Warto zaprzyjaźnić się ze specjalistą, który zajmie się wdrożeniem systemu TMS i pamiętać, że jego rolą jest dogłębna analiza wszelkich działań związanych z zarządzaniem transportem w firmie. To może oznaczać, że jego pytania będą czasami dotyczyły
– Trzeba jednak pamiętać, że taką per-
pozornie nieistotnych szczegółów. Tak głębo-
sonalizację zapewnią systemy zbudowa-
kie wejście w operacje firmy to też powód,
ne w formie aplikacji. Na rynku są dostęp-
dla którego wdrożenie zajmuje czas. Czeka-
ne także rozwiązania webowe, ale są mniej
nie jednak się opłaci. Jak pokazują przykła-
elastyczne ze względu na rodzaj technologii,
dy jednego z naszych klientów, TMS pozwolił
w której zostały wykonane oraz brak bezob-
na wykrycie błędów i w rezultacie na pozy-
sługowej dwukierunkowej integracji np. z pro-
skanie 30 proc. oszczędności w skali roku/
gramami kadrowo płacowymi czy księgowy-
miesiąca – komentuje Dawid Kochalski. –
mi. I choć próg finansowy, by zacząć z nich
Okazało się, że w natłoku dokumentów
korzystać jest niski, to nie są dedykowane
czy arkuszy Excela umykały zrealizowane
do każdego klienta. Dobre systemy TMS cha-
zlecenia, które nie zostały zafakturowane.
rakteryzują się też tym, że można je zintegro-
Drugim często wykazywanym problemem
wać z telematyką oraz innymi programami klienta wewnątrz jego firmy z zachowaniem bezpieczeństwa danych. – mówi Kochalski – Definicja TMS jest dosyć szeroka, dlatego
i dodaje, że liczący się na rynku dostaw-
zarządzanie transportem w pierwotnej for-
cy budują model biznesowy tak, żeby
mie możemy nazwać nawet planowanie prze-
dostarczać usługi w kompleksowej for-
jazdów na kartkach papieru czy zapisywa-
mie „one-stop-shop”, czyli wszystko w jed-
nie takich informacji na białych tablicach lub
nym miejscu.
w arkuszach kalkulacyjnych, jak to miało miejsce przed erą cyfrową. Jednak dopiero dobry
Jak wdrażać system TMS?
system TMS w obecnej formie jest narzędziem, które pokazuje nie tylko, ile kilometrów prze-
Skuteczne wdrożenie systemu TMS to pro-
jechali w tym roku nasi kierowcy na jednym
ces, który w zależności od wielkości firmy
baku, ale ile mogliby zrobić, gdyby wykorzysty-
i celów może potrwać nawet kilka mie-
wali możliwości, jakie daje telematyka w trans-
sięcy. Nie jest to jednak czas stracony.
porcie. Dzięki niej można jeździć ekonomicznie,
Pierwszy krok to spotkanie wdrożeniow-
czyli np. ograniczyć spalanie paliwa i planować
ca z przedstawicielami firmy i wytypowa-
tankowania na wybranych stacjach. To zaled-
nie, które obszary w działaniu firmy mogą
wie ułamek tego, jakie możliwości daje dobrze
wymagać poprawy. To np. nieterminowo
wdrożony system zarządzania transportem
wykonywane zlecenia lub błędy w faktu-
– komentuje Dawid Kochalski, ekspert ds.
rowaniu. Przy okazji umawiane są kon-
wdrożeń GBox, Grupa INELO.
kretne daty kontrolne, by strony znów
Błędne decyzje, czy decyzje na pograniczu opłacalności mogą w dłuższej perspektywie uniemożliwić rozwój biznesu. Warto także zwrócić uwagę na atuty Nawigatora, który ma możliwość sprawdzenia, czy dany zleceniodawca jest zarejestrowaną firmą. Drobne, ale jakże kluczowe aspekty przekładają się na zyski przewoźnika, które można zwiększyć w zależności od firmy o 5-15 proc. w skali roku.
43
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
jest pojawiające się pytanie „Jak ocenić
świadome decyzje i wprowadzać zmiany
wszystkimi operacjami firmy, nie ma mowy
pracę spedytora? ”.
prowadzące do większych zysków. Niejed-
o rozwoju. TMS zmieniał się na przestrzeni
Dużą rolę w zaprojektowaniu wdroże-
nokrotnie okazuje się bowiem, że pierw-
lat, nowe technologie i cyfryzacja staje się
nia systemu TMS ma początkowe określe-
sze powdrożeniowe raporty wskazują
nową domeną także w transporcie, co uła-
nie konkretnego celu.
na zupełnie inną przyczynę problemów
twia minimalizowanie strat i pomyłek – pod-
– Ten krok jest tak ważny, ponieważ
niż wstępnie zakładano. Zdaniem eks-
sumowuje Kochalski. – I właśnie w tym
na TMS składa się kilkanaście działań w obrę-
pertów INELO, wyeliminowanie błędów
momencie widzimy, jak elastyczne są sys-
bie przedsiębiorstwa. Optymalizacja wyma-
w działalności organizacji nie musi wiązać
temy TMS. W zależności od branży, celów
ga więc w tym wypadku postawienia konkret-
się z dużymi nakładami pracy ani finan-
i innych konkretnych uwarunkowań, o któ-
nych oczekiwań, które warto weryfikować
sów, ale nie nastąpi to, dopóki problem
rych może nam powiedzieć tylko właściciel
przez ustanowienie kroków milowych –
nie zostanie prawidłowo zdiagnozowany.
i pracownicy, jesteśmy w stanie dopasować
– Dobry TMS zmienia się wraz z potrze-
oprogramowanie tak, żeby ułatwiało pracę
bami rynku, dlatego jego regularne aktuali-
przedsiębiorstwa, a nie było tylko kolejną
zowanie ze strony dostawcy jest kluczowe.
niepotrzebną ciekawostką. Każda firma chce
To naturalne, że systemy ewoluują. Zakła-
minimalizować pomyłki ludzkie, bo to prze-
damy, że kolejnym krokiem będzie wyko-
kłada się na zysk. W tym na pewno pomo-
Pierwsze efekty wdrożenia systemu TMS
rzystanie systemów klasy TMS nie tylko
że dobrze wdrożony i zintegrowany system
mogą pojawić się już w ciągu kilku dni.
w firmach z branży TSL, ale także w przed-
TMS – dodaje.
Oprogramowanie od samego początku
siębiorstwach o profilu np. produkcyjnym
dostarcza przedsiębiorcom uporządko-
do obsługi transportu na potrzeby własne
—— Informacja prasowa przygotowana
wane dane, które pomagają podejmować
i usługowo. Bez skutecznego zarządzania
dla mediów ogólnopolskich
dodaje Kochalski.
TMS – dobra diagnoza to klucz do sukcesu firmy
44
Easy TMS
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
Powered by
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
45
ANALIZA INELO: NOWY JEDWABNY SZLAK – NOWY KIERUNEK DLA POLSKIEGO TRANSPORTU? Transport na Wschód, poza granicę Unii Europejskiej, wiąże się z sporą liczbą przeszkód do pokonania. Formalnych, politycznych, infrastrukturalnych, na przejściach granicznych czy problemów dotyczących bezpieczeństwa. W Polsce nie brakuje jednak przewoźników, którzy podejmują się transportu towarów w tym kierunku. Liczba wydawanych zezwoleń na 2021 rok do Białorusi i Rosji wzrosła – odpowiednio do 205 i 220 tysięcy, a na Ukrainę została na takim samym poziomie – 160 tysięcy. Poprawa warunków do wykonywania transportu w tym regionie powinna mieć wpływ na popularyzację wśród polskich firm Nowego Jedwabnego Szlaku z Chin do Europy. Marta Staniszewska, ekspert GBox, Grupa INELO oraz Kamil Wolański, kierownik działu ekspertów OCRK, przedstawiają analizę szans i wyzwań stojących przed polskimi przewoźnikami, którzy mogą postawić na specjalizację w transporcie na Wschód.
46
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
jest uzyskanie faktury dla odbiorcy towaru, świadectwa przewozowego i specyfikacji. Transport odbywa się na podstawie
Rosja i Białoruś – służby interpretują po swojemu
uzyskania zezwolenia ogólnego lub zezwolenia EMKT (od tego roku wydawane tylko dla pojazdów o klasie ekologii minimum EURO 4).
Telematyka otworzy Wschód dla polskiego transportu? Kolejnym problemem jest niestabilność polityczna kraju.
D
otychczas najczęściej wybieranym rozwiązaniem logistycznym w przewozie towarów na linii Azja –
Europa był transport morski. To się jednak może szybko zmienić. – Rozwój wschodniej technologii i infrastruktury drogowej stwarza możliwość wymiany handlowej na skalę dotąd niespotykaną, przy jednocześnie atrakcyjnych kosztach i przede wszystkim, błyskawicznym tempie przewozu towarów. To nowy, atrakcyjny rynek dla firm transportowych z Polski,
Część terenów zwłaszcza na wschodzie jest zagrożona konfliktem wojennym. Dlatego eksperci zalecają przewoźnikom rozszerzenie odpowiedzialności cywilnej na kraje spoza Unii Europejskiej i dodatkowe ubezpieczenie uwzględniające niebezpieczeństwo uszkodzenia lub kradzieży ładunku. Szczególną uwagę należy więc zwrócić na kontakt z kierowcą oraz monitoring transportu, co zapewniają nowoczesne rozwiązania telematyczne.
W przypadku transportu do Rosji warto zwrócić uwagę, że niezbędna dokumentacja różni się w zależności od tego czy ładujemy towar w Polsce, czy w innym kraju członkowskim. Niezależnie od tego funkcjonują dwa typy pozwoleń – tzw. zezwolenie ogólne na wykonywanie przewozu między tymi dwoma krajami i w tranzycie oraz tzw. zezwolenia kr-3, czyli dotyczące transportu do i z krajów trzecich.
– Polscy przewoźnicy narzekają na działania strony rosyjskiej. Eksperci zwracają uwagę, że umowa między naszymi krajami jest zwykle interpretowana jednostronnie. Do tego rosyjskie przepisy wewnętrzne są z nimi sprzeczne i bardzo utrudniają polskim przewoźnikom wykonywanie przewozów do Rosji. Kierowcy muszą liczyć się z częstszymi kontrolami, a służby przyglądają się zezwoleniom na transport i je kwestionują. Podważają, że choć towar zapakowano w Polsce, to był wyprodukowany
który nie jest tak konkurencyjny i „oblegany”,
w innym kraju, a to wymaga kolejnych doku-
jak najbardziej popularne kierunki tranzyto-
mentów. Najlepiej mieć więc obydwa zezwo-
we – podkreśla Marta Staniszewska, eks-
lenia – ogólne dotyczące przewozów na podstawie umowy polsko– rosyjskiej i tzw. kr-3
pert GBox, Grupa INELO.
Na Wschód bez pakietu mobilności
– Tu w szczególności mogą pomóc roz-
dotyczące przewozów do i z krajów trzecich
wiązania telemat yczne, które w czasie
– radzi Marta Staniszewska, ekspert GBox.
Transport za wschodnią granicę Pol-
pieczeństwo kierowcy oraz przewoźnika.
ski przebiega inaczej niż na terenie Unii
Rozwój nowych technologii w transporcie
Europejskiej. Z jednej strony jest bardziej
przyspiesza „otwieranie” się wschodnich
ekonomiczny dla właścicieli firmy, bo nie
państw na zachodnie firmy transportowe
obowiązuje tam przyjęty w ubiegłym roku
ze względu na wspomniane wcześniej zwięk-
unijny Pakiet Mobilności czy też inne prze-
szenie bezpieczeństwa oraz zdecydowanie
pisy wprowadzane przez państwa np. doty-
ułatwienie komunikacji na linii przewoź-
czące płacy minimalnej.
nik – kierowca. Dodatkowo, cyfrowy obieg
rzeczywistym pozwalają na monitoring towaru oraz ciężarówki, zwiększając bez-
Z drugiej strony przewoźnicy muszą
dokumentów, coraz bardziej popularne roz-
się liczyć z różnego rodzaju przeszkoda-
wiązanie wśród wielu przewoźników, przy-
mi. Jedną z barier w rozwoju transportu
spiesza procedury graniczne, co jest szcze-
na Ukrainę, Białoruś i do Rosji są formal-
gólnie ważne poza terytorium UE – dodaje
ności. Jeśli chodzi o Ukrainę, to konieczne
Marta Staniszewska.
Na Białorusi obowiązują trzy rodzaje zezwoleń na międzynarodowy transport: ogólne, czyli dające prawo do wykonania przewozu dwustronnego albo tranzytowe, zezwolenie specjalne i zezwolenie EKMT.
47
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
I w tym przypadku polscy przewoźnicy
drogowymi z Chin do Europy, czyli po tzw.
ponieważ instytucje te pracują nad uregulo-
narzekają na działania białoruskich służb
nowej „handlowej tętnicy świata”. Rozwój
waniem przepisów dotyczących przewozów
na granicy. Celnicy dokonują rozładun-
Nowego Jedwabnego Szlaku stwarza moż-
drogowych na swoim terytorium – zaznacza
ku przewożonego towaru, a następnie,
liwość wymiany handlowej na skalę dotąd
Kamil Wolański, ekspert OCRK.
nawet gdy wszystko się zgadza z doku-
niespotykaną, przy jednocześnie atrakcyj-
Przepisy to jedno, ale niemniej ważne jest
mentami, wystawiają przewoźnikom fak-
nych kosztach i przede wszystkim, błyska-
praktyczne przygotowanie szlaku transpor-
turę za wykonane czynności rozładunku
wicznym tempie przewozu towarów. W wielu
towego do korzystania przez kierowców.
i załadunku.
przypadkach oscylują one w granicach 7-14
Trzeba wybudować lub zmodernizować kilka
dni, podczas gdy czas dostarczenia towarów
tysięcy kilometrów dróg, postawić stacje
drogą morską to około 40 dni – podkreśla.
paliw, miejsca odpoczynku czy noclegowe,
Kamil Wolański – To nowy, atrakcyjny rynek
a także zapewnić należyte bezpieczeństwo.
Pakiet mobilności spędza sen z powiek?
dla firm transportowych z Polski i pozosta-
– Chińska inicjatywa Nowego Jedwabnego
Polska jest granicą Unii Europejskiej i poza
łych krajów Europy, który w obecnej chwili
Szlaku przewiduje spore inwestycje w projekty
nią nie obowiązuje niedawno wprowadzo-
nie jest tak konkurencyjny i „oblegany”, jak
infrastrukturalne. Ma skupić się w centralnej,
ny pakiet mobilności. A według szacunków
najbardziej popularne kierunki tranzytowe.
zachodniej i południowej Azji, a także Afryce
Związku Pracodawców Transport i Logi-
Warto zauważyć, że Chiny produkują towa-
i Europie. Oprócz kwestii związanych z infra-
styka Polska nowe przepisy mogą spo-
ry, w tym m.in. produkty farmaceutyczne,
strukturą znaczącym problemem, na który
wodować spadek przewozów o 20 proc.,
których zapotrzebowanie w Europie stale
wskazują nasi klienci, jest liczba granic, które
zmniejszenie przychodów nawet o 2 mld
rośnie, szczególnie widoczne jest to w okre-
trzeba przekroczyć i związanych z tym wyma-
euro rocznie i likwidacja 40-60 tys. miejsc
sie pandemii – dodaje.
ganych dokumentów w odpowiednich języ-
pracy. Jeśli dodać, że kilka lat temu m.in.
kach, a także wiz w przypadku wjazdu na teren
Niemcy, Belgia, Holandia, Francja czy
kraju spoza UE – komentuje Kamil Wolański.
Austria wprowadziły przepisy zobowiązu-
– Warto zauważyć również, że do poko-
jące także polskich przewoźników do pła-
nywania tak długich tras firma transpor-
cenia swoim pracownikom nie mniejszej stawki niż wynosi płaca minimalna w tych krajach, to transport na Wschód jest bardziej ekonomiczny. – Stawki kierowców w tej części Europy są też dużo niższe. Na Białorusi zarobki kierowców w transporcie międzynarodowym to około 500–700 euro. Podobnie jest na Ukrainie – 600 euro, a to i tak kilka razy więcej niż płaca minimalna w tym kraju (około 150 euro). W Rosji stawki w dużych miastach jak Moskwa i Sankt Petersburg
Najważniejszymi zadaniami, od których zależy powodzenie Nowego Jedwabnego Szlaku, to efektywna organizacja transportu z uwzględnieniem przepisów celnych w różnych krajach i różnorodnej infrastruktury. Rosnące znaczenie transportu na Daleki Wschód powinno zainteresować polskich przewoźników.
towa musi zainwestować w nowe pojazdy. Przewoźnik powinien pamiętać, że w przypadku pojazdów z 2019 roku wyposażonych w smart tachografy wjazd takim pojazdem do niektórych krajów może wiązać się nałożeniem kary finansowej, ponieważ tego typu cyfrowy tachograf nie został jeszcze formalnie dopuszczony w ramach konwencji AETR. Transport na Wschód, ale nie tylko do Rosji, Ukrainy, Białorusi, ale jeszcze dalej aż do Chin to atrakcyjny kierunek dla polskich przewoźników.
wynoszą okoł o t ysiąca euro, w mniejszych 600 – 700 euro – dodaje Mar ta Staniszewska.
Nowy Jedwabny Szlak – handlowa tętnica świata dla polskich przewoźników
Formalności, infrastruktura, rozliczenia
Wymienione aspekty dają podstawy dla
o organizację oraz rozliczanie tego typu
polskich przewoźników, by mocniej zain-
transportów wśród naszych stałych i nowych
teresowali się transportem na Wschód,
klientów, którzy podjęli już pierwsze próby
a w perspektywie Nowym Jedwabnym
lub dopiero przygotowują się do ekspansji
Szlakiem. W 2013 roku Chiny w celu orga-
na nowy rynek. Kraje, przez które przecho-
nizacji szybszego transportu towarów
dzi Nowy Jedwabny Szlak szykują się pod
zaproponowały właśnie stworzenie tzw.
kątem umożliwienia wykonywania przewo-
Nowego Szlaku Jedwabnego. Celem tej ini-
zów drogowych na ich terenie. Dostosowu-
Należy się jednak do niego dobrze
cjatywy jest skrócenie czasu przewozu
ją wewnętrze przepisy do umowy AETR, jak
przygotować, bo mogą tam czekać nie-
ładunków, poprawa ich bezpieczeństwa
w przypadku Rosji, która pracuje nad ujed-
spodzianki, które raczej nie zdarzają się
i ograniczenie kosztów.
noliceniem tych regulacji. Jednocześnie jako
na terenie Unii Europejskiej.
– W związku z tym pojawiają się pytania
Nowy Jedwabny Szlak to otwarcie nowych możliwości dla tego biznesu, zwłaszcza jeśli uda się przezwyciężyć kwestie formalne, poprawić infrastrukturę i bezpieczeństwo.
– W ostatnich miesiącach zauważa-
Grupa Inelo prowadzimy rozmowy ze służ-
my zwiększone zainteresowanie na pol-
bami kontrolnymi w krajach wschodnich,
—— Informacja prasowa przygotowana
skim rynku transportowym przewozami
przez które przechodzi Nowy Jedwabny Szlak,
dla mediów ogólnopolskich
48
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
PRĄD? WODÓR? WYGLĄDA NA TO, ŻE… TSL STAWIA NA LNG Rosnąca liczba przewoźników decyduje się na inwestycję w paliwa alternatywne. Jest to spowodowane koniecznością przestrzegania coraz bardziej restrykcyjnych norm emisyjności i zapisami, które we Wspólnocie wprowadza European Green Deal. Przedsiębiorcy transportowi mają do wyboru elektryki i gaz. Rzeczywistość pokazuje, że ten drugi napęd jest popularniejszy. Czy LNG wkrótce stanie się wiodącym paliwem w ciężarówkach? O możliwych kierunkach rozwoju paliw alternatywnych w transporcie ciężarowym mówi Marta Staniszewska, ekspert GBox i Inelo.
49
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
G
Jak sprawdzić, że LNG się opłaci?
Ze względu na to można przypuszczać,
wania. Prym wiodą w tym zakresie Włosi
Na decyzję o inwestowanie w LNG, zarów-
popularności LNG może zaważyć także
z kilkoma operatorami oferującymi taki
no pod kątem instalacji w pojeździe, jak
to, że producenci już teraz oferują pojaz-
rodzaj paliwa.
i infrastruktury w bazie, ma wpływ całościo-
dy z fabrycznymi instalacjami obsługują-
wa kondycja przedsiębiorstwa. W ocenie jej
cymi to paliwo, podczas gdy zwolennicy
składowych pomagają cyfrowe narzędzia,
CNG muszą w dalszym ciągu stosować
takie jak systemy TMS (ang. Time Mana-
jego mieszankę z olejem napędowym
gement System), które pozwalają zwery-
do silnika Diesela. Wyjątek mogą stano-
fikować koszty inwestycji całej firmy lub
wić Niemcy, w których z opłat drogowych
za pomocą algorytmu obliczą spalanie LNG
zwolnione są pojazdy posiadające nawet
w stosunku do spalania silnika Diesla (o ile
niefabryczną instalację CNG.
ł ównym warunkiem wzrostu popularności LNG jest rozwój infrastruktury punktów tanko-
Według wyliczeń Polskiej Platformy LNG nad Wisłą stacji LNG są zaledwie cztery1. Docelowo osiem kolejnych, z pierwszą we Wrocławiu, ma otworzyć Shell. Oznacza to kilkukrotny wzrost liczby punktów oferujących ciekły gaz ziemny, ale czy to wystarczy? Jeżeli plany się powiodą, Polska będzie nieźle wypadać na tle pozostałych państw członkowskich: w całej Europie stacji ma w sumie powstać 39.
przedsiębiorca waha się pomiędzy tymi dwoma technologiami). – Możliwość wprowadzenia do systemu danych specyficznych dla naszej firmy
że będzie wykorzystywany na trasach krajowych lub wręcz lokalnych. Na rzecz
Prąd i wodór zostają z tyłu
pozwala z dużą dokładnością symulować
Z doniesień prasowych wiemy, że nad
trasę i koszty przewozu. Dla przykładu,
technologią pozwalającą napędzać pojaz-
jeżeli decydujemy się na tankowanie LNG
dy wodorem pracują niektóre koncerny
w punktach na trasie, możemy nanieść sta-
samochodowe. Problemem jest jednak
cje na mapę przejazdu i sprawdzić, czy reali-
stworzenie rozwiązania, które pozwala-
zujemy transporty w ich okolicy – dodaje
łoby przechowywać gaz w tani sposób.
Marta Staniszewska.
Również pojazdy elektryczne, choć utoż-
LNG, a może CNG? Który gaz na której trasie?
samiane z ekologicznymi rozwiązaniami, nie są w dłuższej perspektywie przyjazne środowisku. A to tylko jedno z wielu niedogodności elektryków. – Podstawowym problemem pojazdów elektrycznych jest niewielki zasięg, jaki
Dopóki jednak infrastruktura się nie
można na nich przejechać. Żaden przed-
upowszechni polscy transportowcy stawiający na LNG inwestują z budowę takich stacji na terenie własnych baz, co pozwala tankować ciężarówki bezpośrednio w siedzibie firmy. O popularności tego rozwiązania świadczą internetowe poradniki, z których mogą skorzystać przedsiębiorcy. – Inwestowanie we własną stację LNG to gigantyczny koszt, ale zainteresowanie tym tematem świadczy o niewątpliwym trendzie, z którym mamy do czynienia. Jeżeli przedsiębiorcy nie wiązaliby przyszłości z tym paliwem, nie decydowaliby się na taki wydatek. Własna infrastruktura jest też w gruncie rzeczy sposobem na oszczędzanie, ponieważ można zatankować bez płacenia marży zewnętrznemu operatorowi paliwowemu – komentuje Marta Staniszewska, ekspert GBox i Inelo i dodaje, że taki wydatek może się w przyszłości zwrócić rów-
Dzięki LNG (ang. Liquified Natural Gas) kierowca może przejechać aż 1600 km. Dlatego nadzieję w nim upatrują przewoźnicy międzynarodowi. LNG to gaz ziemny, który zmienia stan skupienia na płynny w temperaturze -161 stopni Celsjusza. Kierowcy mają do dyspozycji jeszcze CNG (ang. Compressed Natural Gas), przechowywany w stalowych zbiornikach i sprężony do ponad 200 barów. Jest on jednak mniej wydajny, ponieważ na jednym baku można przejechać do około 400 km.
siębiorca transportowy nie zdecyduje się na ładowanie ciężarówki przez 14 godzin tylko po to, żeby przejechać kilkaset kilometrów. Inną sprawą jest masowe produkowanie baterii, ponieważ wytwarzanie wielkich ogniw jest w perspektywie czasu nieekologicznie. Przeszkody w rozwoju napędu wodorowego i elektrycznego, a także coraz bardziej restrykcyjne normy dyktowane przez UE przyczynią się z całą pewnością do popularyzacji LNG – twierdzi Marta Staniszewska. —— Informacja prasowa przygotowana dla mediów ogólnopolskich
nież ze względu na możliwość sprzedawania LNG ciężarówkom innych firm.
1 https://www.gospodarkamorska.pl/porty-transport-w-polsce-jest-zbyt-malo-stacji-do-tankowania-pojazdow-lng-to-hamuje-rozwojrynku-tego-paliwa-46933
50
ANNA KUŚ-KLUKA Radca prawny w kancelarii Juvo Wpisana na listę Okręgowej Izby Radców Prawnych w Krakowie. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz studiów podyplomowych z zakresu ochrony danych osobowych. W Kancelarii zajmuje się świadczeniem pomocy prawnej dla przedsiębiorców w zakresie ochrony danych osobowych.
MATEUSZ HEINRICH Radca prawny, partner zarządzający w kancelarii Juvo Wpisany na listę Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. Członek Stowarzyszenia Praktyków Ochrony Danych. Koordynuje obsługę prawną podmiotów gospodarczych w zakresie bezpieczeństwa informacji i ochrony danych osobowych, w szczególności w podmiotach działających w ramach międzynarodowych grup kapitałowych.
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
NARUSZENIA OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH W PRAKTYCE BRANŻY TSL W codziennej działalności przedsiębiorstwa warto pamiętać o obowiązkach wynikających z przepisów dotyczących ochrony danych osobowych w przypadku zaistnienia w organizacji sytuacji, która może mieć charakter naruszenia ochrony danych osobowych. Celem tej publikacji jest uczulenie przedsiębiorców z branży TSL na kwestie ochrony danych osobowych w kontekście prowadzonej przez nich działalności. Przykładowo wskazujemy procesy i dokumenty, którym każda firma spedycyjna i transportowa powinna się „przyjrzeć”, celem dostosowania swoich działań do wymagań wynikających z przepisów dot. ochrony danych osobowych, w tym Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), zwanego dalej „RODO”.
51
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
Obowiązki wynikające z RODO w zakresie danych znajdujących się w pamięci tachografów
Brak wprowadzenia zatem odpowied-
Art. 6 CMR wskazuje na zakres danych
nich zabezpieczeń odczy tów z tacho-
przekazy wanych w związku z pow yż-
grafów (w tym tachografów cyfrowych),
szym procesem przez ww. strony umowy
może doprowadzić do ujawnienia danych
przewozu. Wśród nich znajdują się rów-
osobowych tamże zawartych w posta-
nież dane osobowe w postaci: nazwi-
Przepisy rozporządzenia Parlamentu
ci tożsamości kierowcy, punktów jego
ska (nazwy) i adresu nadawcy, nazwiska
Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014
położenia, a zatem danych o lokalizacji,
(nazwę) i adresu przewoźnika, nazwiska
w sprawie tachografów stosowanych
aktywności kierowcy, pomiaru jego czasu,
(nazwy) i adresu odbiorcy.
w transporcie drogow ym i uchylające
co może stanowić sytuację skutkującą
W związku z powyższym, na przedsię-
rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85
naruszeniem ochrony danych osobowych
biorcy TSL występującym w roli przewoź-
w sprawie urządzeń rejestrujących sto-
zatrudnionego u Administratora kierowcy
nika ciąży odpowiedzialność za należyte
sowanych w transporcie drogow ym
poprzez ujawnienie ww. danych.
przetwarzanie danych osobowych zawar-
oraz zmieniające rozporządzenie (WE)
Zatem, celem zapewnienia ochrony
tych w liście przewozowym i wprowadze-
nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego
danych osobowych zawartych w pamię-
nie zabezpieczeń organizacyjnych i tech-
i Rady w sprawie harmonizacji niektó-
ci tychże urządzeń, należy wprowadzić
nicznych wynikających z art. 25 RODO.
rych przepisów socjalnych odnoszących
zabezpieczenia techniczne i organiza-
Zatem, w kontekście przetwarzania
się do transportu drogowego, a także
cyjne reglamentujące dostęp do danych
danych osobowych zawartych we wska-
przepisy prawa polskiego, m.in. art. 25
znajdujących się na tych urządzeniach
zanych powyżej dokumentach, przed-
ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o cza-
w postaci np. blokady przedsiębiorstwa,
siębiorca z branż y TSL w momencie
sie pracy kierowców (Dz.U. 2019 r. poz.
która pozwala na ograniczenie dostępu
wykonania umowy przewozu powinien
1412 tj.), regulują kwestie użycia przez
do znajdujących się na nim danych oso-
wprowadzić zabezpieczenia zapobiegają-
firmy z branży transportowej tachogra-
bowych. Inna osoba, która nie jest osobą
ce ujawnieniu danych osobowych zawar-
fów, które to pozwalają na ewidencjono-
uprawnioną, nie będzie mogła dokonać
tych w dokumentach przewozowych oso-
wanie czasu pracy kierowców zgodnie
odczytu zawartych w pamięci tachogra-
bom niepowołanym.
z przepisami prawa krajowego i unijnego.
fu danych.
Należy w tym miejscu uczulić Administratorów z branży TSL, iż w kontekście konieczności wykorzystania przez branżę transportową tego rodzaju urządzeń na Administratorze, zgodnie z art. 48 ustawy z dnia 5.07.2018 r. o tachografach (Dz.U.2020.900 t.j.), ciąży obowiązek zabezpieczenia danych pobranych
Obowiązki wynikające z RODO w zakresie danych znajdujących się w listach przewozowych CMR i w związku z identyfikacją kierowców
W razie bowiem udostępnienia danych osobowych osobie nieupoważnionej dojdzie do sytuacji wymagającej rozważenia, czy doszło do naruszenia ochrony danych osobowych i jaki skutek odniosło to zdarzenia dla osób, których dane przetwarza w owych dokumentach. Analizując powyższe w relacjach przetwarzania danych osobowych przez pod-
z tachografu cyfrowego i karty kierow-
Art. 4 Konwencji o umowie międzynaro-
mioty z branży TSL, stwierdzić należy, iż
cy przed ich utratą oraz dostępem osób
dowego przewozu drogowego towarów
przewoźnik wykonując umowę przewo-
nieuprawnionych, a także zapewnia takie
(CMR) i Protokołu podpisania sporządzo-
zu i mając dostęp do listu przewozowe-
przechowywanie danych, aby były one
nego w Genewie 19 maja 1956 r. traktu-
go, może przetwarzać dane osobowe
czytelne i uporządkowane. Tym samym
je wprost o tym, iż list przewozowy jest
nadawcy, bądź odbiorcy będących oso-
Administrator powinien zgodnie z art.
dowodem zawarcia umowy przewozu, zaś
bami fizycznymi prowadzącymi działal-
25 RODO zapewnić odpowiednie środki
art. 5 CMR zobowiązuje do jego wysta-
ność gospodarczą.
techniczne i organizacyjne celem wdroże-
wienia w trzech or yginalnych egzem-
Strony takiej umow y bardzo często
nia zabezpieczeń pozwalających na speł-
plarzach podpisanych przez nadawcę
rozważają zawarcie umowy powierze-
nienie wymogów RODO.
i przewoźnika.
nia przetwarzania danych osobowych
52
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
zgodnie z art. 28 ust. 3 RODO, aby ure-
późniejszej weryfikacji danych podczas
winien znać i rozumieć definicję narusze-
gulować wzajemne relacje na gruncie
załadunku lub w celu bezpośredniego
nia ochrony danych osobowych, która
RODO. Nie jest to jednak odpowiednia
kontaktu w ramach realizacji zlecenia.
znajduje się w art. 4 pkt. 12 RODO; która
konstrukcja, gdyż każdy z podmiotów
Dla części uczestników rynku wystar-
stanowi, iż jest to: „naruszenie bezpie-
występuje tutaj w roli niezależnego Admi-
czającym i bezpiecznym jest podanie
czeństwa prowadzące do przypadkowe-
nistratora danych zawartych w dokumen-
imienia i nazwiska kierowcy oraz nume-
go lub niezgodnego z prawem zniszczenia,
tach przekazy wanych przewoźnikowi
ru pojazdu, który ma realizować przewóz.
utracenia, zmodyfikowania, nieupraw-
Co za tym idzie, zgodnie z zasadą mini-
nionego ujawnienia lub nieuprawnionego
O zawarciu umowy powierzenia prze-
malizacji danych (czyli niezbędności, ade-
dostępu do danych osobowych przesyła-
twarzania danych osobow ych pamię-
kwatności i stosowności danych osobowych
nych, przechowywanych lub w inny sposób
tać jednak należałoby w sytuacji, kiedy
do celów ich przetwarzania) można poddać
przetwarzanych.”
np. przewoźnik korzysta z usług wspar-
pod wątpliwość przekazywanie danych
Jeżeli przedsiębiorca po dokonaniu sto-
cia administracyjnego innego podmio-
osobowych kierowców w postaci numeru
sowanej analizy i oceny uzna, że w przy-
tu w obsłudze procesu obsługi klienta,
dokumentu tożsamości, bądź jak jeszcze
padku opisanym pow yżej (w kontek-
gdzie dane jego kontrahentów, w tym te
gdzieniegdzie numeru PESEL (zwłaszcza,
ście m.in. niewprowadzenia stosownych
zawarte w dokumentach przewozowych
że dane te bywają przesyłane pomiędzy
zabezpieczeń urządzeń, k tór ymi się
są przetwarzane na jego zlecenie.
stronami zlecenia drogą mailową otwar-
posługuje świadcząc usługę i ujawnie-
tym tekstem w treści wiadomości).
nia danych na nich zawartych), zacho-
w postaci np. listu przewozowego.
W braku zawarcia umowy powierzenia przetwarzania danych osobowych wówczas, gdy stan faktyczny i prawny wymaga od zleceniodawcy i zleceniobiorcy, aby taka umowa została sporządzona oraz sfinalizowana, w sytuacji kontroli organu nadzorczego tj. Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, zwanego dalej
Co należy zrobić, jeśli przedsiębiorca uzna, iż doszło do naruszenia ochrony danych osobowych?
dzą obie opisane przesłanki w postaci naruszenia ochrony danych osobowych oraz większego aniżeli małe prawdopodobieństwo, iż naruszenie skutkowało będzie ryzykiem naruszenia praw i wolności osoby, której dane dotyczą, to ma on wówczas obowiązek dokonania zgłosze-
„PUODO” z pewnością zostanie to pod-
W przypadku np. ujawnienia danych oso-
nia naruszenia organowi nadzorczemu tj.
niesione przez Urząd jako niezgodność
bowych osobie niepowołanej, art. 33 oraz
Prezesowi Urzędu Ochrony Danych Oso-
z przepisami.
art. 34 RODO nakładają na Administrato-
bowych zgodnie z instrukcjami zamiesz-
Powszechny m zagadnieniem jes t
ra obowiązek zgłoszenia naruszenia ochro-
czonymi na stronie internetowej organu.
również identyfikacja kierowców przez
ny danych osobowych. Artykuł 33 RODO
Jak widać jest sporo sy tuacji wokół
uczestników r ynku i przekaz y wanie
nakłada na Administratora obowiązek zgło-
podstawowych zagadnień istotnych dla
danych identyfikujących dany transport
szenia naruszenia ochrony danych osobo-
praktyki codziennej podmiotów z bran-
pomiędzy klientami oraz spedycjami
wych PUODO bez zbędnej zwłoki – w miarę
ży, które mogą mieć swoje konsekwen-
i przewoźnikami. Zakres danych, z którym
możliwości, nie później niż w terminie 72
cje na gruncie RODO, a zatem warto mieć
mamy często do czynienia to: imię, nazwi-
godzin po stwierdzeniu naruszenia.
na uwadze standardy ochrony danych
sko, numer dokumentu tożsamości i nr
Wobec powyższego, każdy Administra-
telefonu kierowcy przekazywane w celu
tor, w tym przedsiębiorca z branży TSL,
osobowych prowadząc działalność w sektorze TSL.
53
WYDANIE 2 (15) kwiecień 2021
KRZYSZTOF MAŁECKI Założyciel i partner zarządzający agencji digital FFW Communication, a także agencji ochrony wizerunku Re: buzz i firmy SEO Organic Search. Wcześniej manager w działach PR i korporacyjnych HP i Getin Banku. Przez lata zdobywał doświadczenie, realizując złożone projekty komunikacyjne dla branży finansowej, technologicznej, ubezpieczeniowej, FMCG, logistycznej. Zdobywca nagród branżowych i wyróżnień.
REPUTACJA ONLINE – CZYLI JAK JEDEN WPIS MOŻE ZAWAŻYĆ NA KONTRAKCIE
Często na co dzień nie zdajemy sobie sprawy, jak rewolucja internetowa zmieniła nasze życie i nasze biznesy: systemy zarządzania flotą, aplikacje logistyczne, monitoring pojazdów online – ciężko nam sobie dziś wyobrazić branżę transportową bez tego rodzaju funkcjonalności. Ostatnie 20 lat to niesamowite przyspieszenie i często zredefiniowanie wielu aspektów prowadzenia firmy. Stojące za rogiem technologie 5G w połączeniu z Internet of Things zwiastują kolejne szanse na szybszy rozwój, powiększenie biznesu i skalowalność. Zanim jednak damy się ponieść fali kolejnej rewolucji, warto przyjrzeć się też kilku zagrożeniom, których istnienia czasem możemy nie być do końca świadomi.
Sam o sobie Kiedyś wszystko było prostsze – jeśli prowadziłeś swój biznes dobrze, twoi klienci byli zadowoleni, zwiększali wartość kontraktów, a czasem szepnęli jakieś dobre słowo na twój temat znajomym, którzy w kolejnym kroku kontaktowali się z tobą. Reputacja biznesowa i opinia na temat twojej firmy pocztą pantoflową przechodziły z osoby na osobę. Internet wiele zmienił. Dziś nadal musisz dobrze robić swoją robotę, ale warto przy okazji zadbać także o kilka elementów online, które uwiarygodnią cię i odpowiednio spozycjonują na rynku. Pominę tu tak oczywiste elementy jak strona internetowa twojej firmy. Dziś to po prostu must have – warto, żeby była responsywna (bo przecież ponad 60 proc. ruchu w sieci to ruch z urządzeń mobilnych) i miała dobrze zrobione SEO, by indeksować się w Google. Zanim twój nowy potencjalny klient rozważy współpracę z tobą, będzie chciał dowiedzieć się o tobie więcej. W pierwszym kroku odwiedzi twoją stronę, ale w kolejnym zerknie też,
54
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
Czy można coś z tym zrobić?
co wyświetla się na frazę „nazwa twojej firmy”
w fazie pozyskiwania klienta; po drugiej
w wyszukiwarce. A tam może wyświetlać się
stronie też jest człowiek, który zanim zde-
wiele rzeczy, nad którymi warto mieć kon-
cyduje się na podpisanie kontraktu, może
trolę. Algorytmy Google w tym momencie
chcieć sprawdzić, jaka jest opinia na temat
Można, choć podobnie jak w medycynie
dosyć mocno premiują social media. Jeśli
twojej firmy w Internecie. Jeśli napotka
lepiej jest zapobiegać, niż leczyć.
więc prowadzisz Facebooka lub LinkedIn dla
tam szereg niekorzystnych wpisów, opi-
Bez wątpienia ważne, żeby po pierwsze
twojej firmy, warto, by oba te kanały społecz-
sujących niedociągnięcia twojego biznesu,
uświadomić sobie potencjalne zagrożenia
nościowe nie były sztuką dla sztuki, a wia-
może zadawać dodatkowe pytania, drążyć
i spróbować je zmapować. Warto na bie-
rygodnym miejscem, gdzie w przemyślany
kwestie poruszone w postach lub final-
żąco monitorować i researchować kluczo-
i zaplanowany sposób komunikujesz infor-
nie zrezygnować ze współpracy w obawie,
we frazy. W zależności od skali można robić
macje na temat swojego biznesu. Jeśli jesteś
że napotka podobne problemy jak te opisa-
to ręcznie albo za pomocą dedykowanych
właścicielem lub menedżerem, który firmu-
ne w komentarzach na twój temat. „Klienci
narzędzi monitoringu online, takich jak
je biznes swoją twarzą, warto zadbać o ele-
rzadko kiedy piszą opinie na temat współ-
Newspoint, SentiOne czy Brand24. Żadne
menty personal brandingu. Dobrze pro-
pracy” – możesz twierdzić. Jasne, a co z two-
z nich nie jest idealne, ale daje jakiś punkt
wadzony i zaprojektowany profil osobisty
imi pracownikami?
wyjścia do wyłapania negatywnych treści.
na LinkedIn uwiarygodnia i podkreśla profesjonalizm prowadzonego biznesu. Warto pamiętać tutaj też o tym, że media społecznościowe to media dwukierunkowe. Jeśli
„Widziałeś, co o nas napisali na GoWorku?”
Jeśli już jakieś niekorzystne dla nas treści się pojawią, to należy szybko reagować. Reakcja jest jak najbardziej możliwa, choć będzie od ciebie wymagać pewnego wysiłku,
decydujesz się, by twoja firma tam funkcjo-
Internet to medium demokratyczne – nie-
trudu i przede wszystkim czasu. Niestety,
nowała, warto zadbać o moderację, czyli o to,
stety. Każdy może napisać tu wszystko
to na tobie będzie spoczywał trud wykaza-
by komentarze były zaadresowane, a pyta-
i wszędzie. Co gorsza, może to zrobić ano-
nia, że dana opinia jest nierzetelna. Mode-
nia nie pozostawały bez odpowiedzi. Musi-
nimowo i choćby były to absolutne kalum-
ratorzy czy też administratorzy poszczegól-
my pamiętać też o tym, że „szoszale” dziś
nie, to praktyka pokazuje, że najczęściej nie
nych grup dyskusyjnych lub forów z reguły
to także miejsce pierwszego kontaktu. Cza-
poniesie za to absolutnie żadnej odpowie-
odnoszą się do przesłanych próśb i argu-
sem zdarza się, że klienci nie mogąc skomuni-
dzialności. Można się na to zżymać, ale tak
mentacji. Musimy jednak pamiętać, że mogą
kować się z firmą, użyją kanałów socialmedio-
niestety wygląda rzeczywistość. Nawet jeśli
reagować z opóźnieniem. Gorzej, gdy nie-
wych, by o coś zapytać czy podzielić się swoją
opinie klientów masz pod kontrolą, to kolej-
korzystne treści zaczną indeksować się
refleksją. I w tym momencie płynnie docho-
ne ryzyko czai się wśród twoich aktualnych
w Google. Oczywiście wtedy też mamy
dzimy do kolejnego aspektu, czyli opinii.
lub byłych pracowników. Istnieją miejsca
pewne pole manewru, ale z reguły to ćwi-
w sieci, które agregują opinie na temat firm
czenie jest bardziej czasochłonne, skompli-
jako miejsca pracy. I choć z założenia funk-
kowane i kosztowne. Tak jak pozycjonuje się
cjonują jako serwisy, które w teorii powinny
strony, tak można próbować je także depo-
Wróćmy do twojego potencjalnego klien-
pomagać w wyborze miejsca pracy i dora-
zycjonować. W skrócie najczęściej sprowa-
ta. Bardzo prawdopodobne jest, że w pole
dzać przed podjęciem decyzji, to w prak-
dza się to do nadpisania „złej strony” dobry-
zapytań wyszukiwarki wpisze także frazę
tyce stają się miejscem do wylewania żółci
mi stronami, tak by nieco oszukać roboty
„nazwa twojej firmy opinie”. Co zobaczy?
i krytykowania pracodawcy. Jednym z naj-
odpowiedzialne za indeksowanie i de facto
Tutaj sporo zależy od skali działania twojej
bardziej znanych i najlepiej zaindeksowa-
zrzucić ją na dalsze strony w wyszukiwarce,
firmy, twoich wcześniejszych doświadczeń
nych w Google jest serwis GoWork.pl. Mój
na które rzadko kiedy ktoś zagląda. Zajmuje
internetowych, a także tego, czy brutalnie
serdeczny kolega mawia, że „każda szanu-
to sporo czasu i kosztuje sporo energii i pie-
mówiąc komuś nie podpadłeś. „Ale jak to” –
jąca się firma ma problem na GoWorku” –
niędzy. Czasem jednak warto to rozważyć.
możesz zapytać? „Ano niestety, tak” – mogę
i coś w tym pewnie jest, bo przy określonej
Stare zaindeksowane treści, które kie-
odpowiedzieć. Internet nie bierze jeńców.
skali działania, liczbie zatrudnionych pra-
dyś przegapiliśmy u w ydawców (czyli
Jeden niezadowolony klient, który będzie
cowników i skali rotacji zawsze znajdzie się
np. w branżowym portalu), również można
chciał wylać swój żal i frustrację, może
ktoś, kto się zawiódł, nie był zadowolony
próbować usunąć. Praktyka pokazuje,
wywołać lawinę długofalowych perturba-
i poczuł się źle potraktowany. Bardzo czę-
że najbardziej efektywny jest wtedy bez-
cji i potencjalne ryzyko utraty wielu kontrak-
sto oprócz wątków typowo HR w miejscach
pośredni kontakt i przedstawienie odpo-
tów. Po pierwsze, niekorzystna opinia może
tych zdarzają się precyzyjne opisy tego, jak
wiedniej argumentacji.
pojawić się w wizytówce Google. Po drugie,
wygląda biznes od środka, obsługa klien-
Podsumowując, warto zagadnienia zwią-
może trafić na dedykowane forum eksperc-
tów czy podejście do realizacji kontrak-
zane z reputacją online mieć zdiagnozo-
kie, po trzecie, może zostać opublikowana
tów. Wpisy są skarbnicą wiedzy nie tylko
wane, by być świadomym potencjalnych
np. w komentarzu do treści wydawcy bran-
dla twojej konkurencji, ale też dla klientów,
ryzyk. Warto także włożyć choćby mini-
żowego, która opisuje twoją firmę. Każdy
którzy często mogą zyskać insiderską wie-
mum wysiłku, by o te elementy zadbać.
z tych przypadków jest inny, ale każdy może
dzę na temat organizacji twojego biznesu.
Finalnie bowiem drobna i teoretycznie nie-
być realnym kłopotem. Często mylnie zakła-
Specyfika i sprofilowanie medium powo-
pozorna opinia może wpłynąć na wolume-
damy, że w segmencie B2B opinie są mniej
duje, że często niestety nie będą to infor-
nowy kontrakt, który może wysmyknąć się
istotne niż w przypadku rynku konsumenc-
macje pochlebne, co znowu może wprost
z rąk. A szkoda tracić coś, co tak ciężko się
kiego. Nic bardziej mylnego – szczególnie
przełożyć się na twój biznes.
zdobywało.
Jak cię widzą, tak cię piszą
56
SPECJALISTYCZNY KWARTALNIK INFORMACYJNY
www.inelo.pl