“Pazientzia, era guztietako jendearekin harremanak izatea, entzuten jakitea eta buruko min dexente pasatzeko prest egotea� dira, Joseba Azpeitia alkatearen iritziz, bere lanbidea taxuz burutzeko ezinbesteko ezaugarriak. Lanez leporaino egon arren, agenda estutu eta tartetxo bat egin dio d a n b o l i n-i. Gure herrian egin denaz eta ez denaz, dagoenaz zein ez dagoenaz galdetu diogu Arroagoikoa izan arren Zestoako alkate Azpeitia jaunari. Parada egokia hauxe Zestoan epe laburrean egingo diren aldaketen berri izateko. ( 1 0 .
FLORA
KRONIKA
ITZULIA
o r r i a l d e a n
PIPI
j a r r a i t z e n
d u )
2002KO APIRILA XVII. ALEA
U E k
b
H e
anbolin-zulo aitez d z ku n gi tarako bidali iezazki ltur e e guz lkar teko bazkide. orr uz l b e i h d e , a a , r no r tu u i r e t e i d z e n b a k i a ` [ 2 0 d i g a s u n datuak ( i z e n a e t a ito tu a o n o danbolin aldizkari ] e t a g i r i a re n z e n b a k i a , ar k txe o k o k u o t a : 15 e en gu t e l e f o n o a ) Kultur u r o tun r rte ( 2. ontzira. 500 pe zeta ).
2,3
atarikoa
Danbolin Zulo elkartea. Kultur Etxea. Gurutze z/g. 20740
Zestoa (Gipuzkoa)
Telefonoa: 943 14 71 23
d a n b o l i n :
Jone Bergara , Edurne Korta, Joxeba Larrañaga,
Olaia Salegi, Manuel Arregi, Urko Canseco, Nagore Telleria, Margari Eizagirre,
Mireia Orbegozo,
Jon Artano, Onintza Irureta
diseinua eta maketazioa:
Eneko Aristi
inprimategia:
Gertu (Oñati).
lege gordailua:
SS- 1108/2000
I S S N : 1576-9429
EZ DU BERE GAIN HARTZEN ALDIZKARIAN ADIERAZITAKO ESANEN ETA IRITZIEN ERANTZUKIZUNA
argitaratzailea:
“
d a n b o l i nEK
04 enbidoa II 0 5 jardunian 0 6 joan hadi txakur haitzetara! 0 8 d a n b o l i n z u l o 09 ondo dao jakittia! 1 0 zerbitzuak1 1 agenda1 2 z e r. . . 1 3 altzariak berriztatzen1 4 u d a l e t i k 15 g a z t e t x e a 17 enbidoa I, inkesta
E
TBko alu horiek!” madarikatuko zenuten seguru asko Euskal Herriko Itzuliko etapa nagusia bertatik bertara jarraitzerik ez eta telebistaz jarraitzekotan zinetenok. Lehendabizikoz (ez ahal da azkenekoz izango) ziklista profesionalak Endoian gora zein baino zein eta ETB-1en Gagnorarik gabe programa. Hamaiketarako iragarritako emankizuna laurdenak jota hasi zen eta zuzeneko irudirik ez zuten eman gainera. Jakin badakit Fermin Aramendik ez zuela erru handirik (txikirik ere ez) izango baina hari ere bota nizkion batzuk... Seguru nago tratu txarra pasa zuela, baina amorragarria izan zen helmugako irudiei so egotea Elgoibar biztanleria galtzen ari dela esaten ziguten bitartean. Karreristak Madarixan izango ziren Endoian grabatutako irudiak jarri zituztenean. Telebistaren ertzak hezetasunak lausotuta agertu ziren, eta erdian txirrindulariak oker-oker eginda bizikleten gainean. Fermin eta Marinoren komentarioak ez ziren suharrak izan, eta Txomin Perurenak Uztapide Oiartzungoa zela esan zuen. ena dela erakargarria iruditzen zait kirolaren epikotasuna. Kirolariek egindako ‘balentriei’ kutsu heroikoa erantsi nahian kazetarien ahaleginak oso barregarriak begitantzen zaizkit. Horrelakoek abertzaletasun aldarriak ere ez dituzte apartean izaten gehienetan. Irratiko esatarienak
D
izaten dira neurriz kanpokoenak. Pentsatzen dut kontakizunaren momentuko beroaldiak eta entzuleen begietatik gordeta jarduteak emango diela esaten dituztenak esateko behar den adorea. Adorerik ematen ez badie lotsa kenduko die. Bietatik bat seguru. otza, euria eta goietan elurra ere ari du egunotan. Behar zuenean ez dugu asko izan horrelako girorik, eta nik behintzat pozik hartu dut aldaketa. Aspaldiko partez lanbrozko soinekoa jantzita dute gure bazterrek. Ezin zitekeen eguraldi aproposagorik izan Urtainen bizitzaren inguruko pelikula egin behar dutela jakiteko. Bus txofer batzu sumatu nituen bozeolari hilaz mintzatzen. Datorren uztailaren 21ean, igandearekin, hamar urte beteko dira Urtain hil zela. Madrileko Fermin Caballero kalean dagoen etxe bateko hamargarren solairutik bota zuen bere burua. Horrena bai bizitza epikoa. izonak iritzia behar du eta nik neurea eman dizuet. ementxe bukatzen da nire atarikoa... sartu bizkor barrura kanpoan ez da giro eta.
H
G H
J
on Artano Izeta
n
Zn ea rg ui rs ui adni t zde an g ao ue nt o beussk oglearka
amagoi a andres
icotina tabacumen inperioa
Ondo, ondo Aurten ere, urteroko ohiturari jarraiEz dakit ba! iruditzen zaidan, tuz, tabakoaren prezioak gora egin du. Igual hobeto han, Niri irudini autobusean ez bestela hemen Originaltasun punttuaz (eurotan) izan da tzen zait herrianaun ibiltzen atasku asko sororaingo honetan, ordea: hamar zentimo ren barruan bebaina. Niri bertzen dira eta. Han har duela, niretabako gorri edo rubioa eta hamabost zendin zaidan, urruhobeto egongo litzako normala ti ez zegon, ez timo beltza. Nahikoa, zigarrozaleen poltzateke. Parada behintzat hori eta arriskurik tsikoek igarri dezaten, baina ez erretzeari egoki bat jarri ezda. Hura herritik ere, aterpeak eta uzteko adina. Hasierako amorrazio eta kero. Zumaiakanpo dagoela egingo dizkinarantz joateko da“zigarro hau azkena� ezaguna baino indariruditzen zait. te... Herri barrugoen bezalako tsuagoa da nikotinaren abstinentzia eta Herri barrutik ko trafikoa gutximarkesina bat jakentzea ez zait badaki hori tabako industriak. Tamaina tzeko egingo zirrita ondo egongo ondo iruditzen, hartua diote igoerei; jakinaren gainean tenan. zen. Gainera ez egia esan behar daude prezioa gehiegi igoz gero zenbait dago hain urruti, bada. erretzailek bizioa alde batera utzi beharZestoan ez dago 2 2 urte ezer urruti. ko luketela eta ederki jokatzen dute horrekin. 6 0 urte Baina ez da hau erabiltzen duten azpi2 0 urte joko bakarra. Herrialde garatuetan beren salmentak gutxitzen ari direla ikusita, garapen bidean dauden herrietara begira jarri dira. Tabakoaren aurkako legedi esturik ez duten herriak dira, jendeak nikotina eta alkitranaz hitz egiten entzun ez duten tokiak eta honek benetako paradisu bihurtzen ditu zigarro kea urre bihurtzen dutenentzat. Honela, tabakoak 2030. urtean eragingo dituen heriotzen %70 garapen bidean dauden herrietan gertatuko dira. Erretzearen negozioaz gain gehienetan arretarik eskaintzen ez diogun bat ere bada: erretzeari uztearena. Partxeak, txikleak, akupuntura saioak eta tarteka irrati edo telebistan agertzen diren hainbat mirarik merkatu zabala dute aurrean. Begira bestela, datu hauek: munduan 1.100 milioi erretzaile omen dago. Horietatik %80k erretzeari utzi nahiko lioke eta %35 saiatzen da urtean bizio hau baztertzen. Jende asko (385 milioi pertsona) eta dirutza ikaragarria da hori. Gainera, %5ak baino gutxiagok lortzen omen du bere helburua. Jende andana dabil, beraz, bere dirua gaur tabako enpresei eta bihar botika industriari emanez. Munduan diren milioika erretzaile horietako bat bazara, zeuk erabaki noren poltsikoa bete nahi duzun. Aukera zeurea da.
Simon Lizaso
Aitor Unanue
Iban Bueno
e
nbidoa. I
kaol e kgue ar aGl ue kr uu trzae t iekr aerrepide matea?
E
txebizitzari buruz askotan hitz egin Ondo irudidugu. Denok arazo handi bat tzen zait, hartabezala ikusten dugu, baina hora herri barrutik ez da horrenbesrren aurrean zer egiten dugu? te autobus pasaestoan arazoa oso larria da. ko. Nik uste dut Gai honen inguruko inforbi norabidetan mazioa urria da eta hori ezinpasa beharko bestekoa da buruan dauzkagun luketela kanpomamuak kentzeko. Bestalde, ra, trafikoa erabat gutxitzeko. eskubide batekin negozio izugarria eraiJendeak errespeki dute (inmobiliariak, konstatu egin behartruktorak…) eta pertsona deko ditu espanak baldintzatuta gaude. loiak eta, bestela aur egun, Zestoako gaztearriskua sortu riak duen irtenbide bakadaiteke. Markesina bat edo berra etxea erostea da, kontuan harko da euria hartuz etxe bat erosteko lana egiten duenean behar dela, hau da, dirutza aterpean egotebat. Benetako irtenbidea al ko. da? EZ! Beste herri askotan gazte gehienak alokairuko etxeetan bizi dira edo etxe huharra dute. tsak okupatzen dituzte. Zesto2 4 urte an aukera horiek ez dira existitzen, batez ere, gu denok bi2 8 urte derik jartzen ez dugulako. Gazte gehienak inguruko he3 0 urte rrietara joan behar izaten dute bizitzera eta bitartean, jubilatuentzako bigarren erresidentzia ari dira eraikitzen. Beraz, etorkizunean Zestoa zaharren herria izango da. ena den, gauza asko egin daitezke egoera hau konpontzeko, baina denon ardura da. Udaletxeak gauza gutxi egin dezake, beste guztiok konpromisoa hartzen ez badugu. orrez gain, Zestoa bezalako herri abertzalea, hau da, herriaren boto gehienak EHrentzat izanda, nola da posible kapitalismoaren kiratsa usaindu behar izatea eta jende gehienaren kezka nagusia propietatea eta dirua izatea? ontsekuenteak baldin bagara hausnarketa sakon bat proposatzen dizuet
Nik uste dut ohituren arabera izango dela hori. Behin leku batera joateko ohitura hartzen duzunean ba… Gero gainera, leku batzuk arriskutsuagoak izaten dira eta, umeek eta ibili behar badute ba… Niri lehengoa seguruagoa iruditzen zait, leku gehiago dago, han ez dago lekurik. Gainera han hoteleko autobusak eta ibiltzen dira eta, turistak ere bai eta ezkontzak… Hor obraren bat egin beharko dute ezta? Bidegurutzea ere badago hortxe bertan eta…
Maria Pilar Irureta
D H K
Niri ondo iruditzen zaidan. Herri barruan autobusak ibiltzea ba… azkenean umeak eta ibiltzen dira hemen frontoian eta… ondo iruditzen zaidan han gora eramatea. Beno, helduentzat eta okerrago geldituko da, pixka bat bide luzeagoa egin behar dutelako eta asko sufritzen dutelako, baina bestela niri ondo iruditzen zaidan. Aterperen bat edo egingo dute, gainera nahiko leku haizetsua dirudi eta euriarentzako eta zerbait ipini be-
Asier Aizpurua
Z
G
Ainhoa Canseco
enbidoa. II S a f a r a
4,5
jardunian.
d. Flora askoz aproposagoa duzu. Loreak,
kolore biziak eta bolanteak ikaragarri gustuko dituzula esaten dute ingurukoek. f.a. Behin apaiz batek egoki asko hala esan zidan, Florak bai, bat baino gehiago dira, baina zu bakarrik loratutakoa. Orain ere oso graziosoa dago Itziarko apaiza. d. Gogoan al duzu nola hasi zinen apaiz etxean? f.a. Bai, bai, primeran akordatzen naiz. Don Manuelek esan zidan plazan, nirekin hitz egin behar zuela. Bera izango zela herriko parrokoa, eta norbait behar zuela eta nirekin akordatu zela, ni tabernan eta panaderian ohituta nengoela eta. d. Zestoara etorri aurretik, aurrez beste lanen batean ere aritu zinen, Endoian andereĂąo. Noizko kontuak dira? f.a. Lehenengo baserrian, artajorran, eta oiloak gobernatzen. Ni oilozale handia izandakoa naiz. Ez zidaten berehalakoan txita oilo azpian akabatuta bilatuko! Hogei urtera arte baserrian, gero Lasturgoian lau urte edo andereĂąo. Han Olano baserrian egoten nintzen AGORE TELLERIA eta gero larunbatean etxera, eta igandean mezetara. d. Nola moldatzen zinen eskolak ematen? f.a. Erderaz egiteko obligazioa nuen eta neuk ere asko jakin ez, eta nekienarekin ahal bezala moldatzen nintzen. Sumar eta restar eta numeroak egiten erakutsi, eta... bost urtetik hamahirura bitarteko umeak nituen eta gau eskolak ere ematen nituen handiagoentzat. d. Gogoan al duzu zein diren zurekin ibilitakoak? f.a. Orduan apuntatuta edukitzen nituen, urte bakoitzean zein, eta zenbat. Hogeita zortzi bat edo bai. Orduan, sei edo zortzi ume ez zituen baserririk ez zen egongo eta. Zianzaharren, Olano, Xixpi, Albitzuri, Txarrantxola... Lehengo batean egundoko besarkada eman zidan kale-
Flora Alkorta. Endoiako
Beleosoro Erdikoa. 28-29
urtean apaiz etxean aritu da neskame, orain
urtebetera arte. 5 eta 7 urte dituela dio.
Memoriaren zuloak?
Izatez Florencia du izena,
1 5 urterekin jakin omen
zuen hala zela, baina Flora izaten segi du.
N
“
Florak bai, bat baino gehiago dira, baina zu bakarrik loratutakoa
�
an ikusita Estefania izeneko batek, “Ene, zurekin zenbat gauza ikasi genuen” esanda. Ni hain ona nintzenik ere ez dut pentsatzen baina... d.Eta umetan zuek zeinekin ikasi zenuten? f.a. Etxean genuen neskame batekin lehendabizi, eta ondoren Endoian bazen andereño bat, gerra denboran edo, eta harekin. Geroago 11-12 urterekin Zestoan. Astea Xirianean pasatzen nuen. d. Orduan askotan etorriko zineten ba, enkargutara eta? f.a. Ama etortzen zen gehienbat. Astoarekin arrautza mordo bat hartuta eta haien diruarekin beste zerbait erosita buelta. Orduan arrautza asko gastatzen zen. d. Orain ere baduzu irakurtzeko zaletasuna. Zer liburu letzen dituzu gustuen? f.a. Bertsolariren bat baldin badaukat letu gabe, huraxe edo. d. Amuriza duzu zuk faboritoa. Apaiz ikutua duelako? f.a. . Onena dalako! Edozeinek ez du ulertzen eta esango dute ez dagoela entenditzerik. Baditu bertso batzuk ikaragarri gustuko ditudanak “ez eska nadin etzan hirekin izuak ez nazan agor, pentsaturikan hire sabelak horrelakoren bat lezakeela sor”. Hor jakinduria handia dago eta hizkuntza primeran menderatzen du. d. Apaiz ikutua eta sakontasuna duelako gustatuko zaizu? f.a. Seguru asko apaiza izan delako gehiago jakingo du. Hamabi urte egin behar izaten dira ikasten eta badu erraztasuna gauza sakonetara ailegatzeko. d. Orain apaizik ez daukazu zaintzeko eta ez al duzu pentsatu nobioa har-
tzea? f.a. Beste inork nahi ez duena? Nik ez dut nahi. Zertarako? Orain hogei urte ez dizut esaten, baina... Bestela bizi ezin den bat hartu eta hura jaso behar neu zahartu naizela! d. Jubilatuetan eta izango duzu aukera, ibilaldietara joaten zaretenean? f.a. Hiru bat aldiz edo joan naiz, Gernikara azkenekoa. Orain pasa digute papera ze iruditzen zaigun edo esateko, eta galdetu egin beharko dut ea zer jartzea komeni den. d.Zu, hala ere, berandu jubilatu zara, 75 urterekin. Orain jubilatu bizitza probatu duzunean ez al zaizu damutu erretiroa lehenago hartu ez izana? f.a. Ez, ez zait damutu. Pena pixka bat eman zidan katekesia uzteak, horrek bai, oso gustura joaten nintzen. d. Emakumeak apaiztea ere eliza katolikoari egiten zaion galderetarako bat da. Nola ikusten duzu? f.a. Hasieran txokatu egingo ginateke, baina ondo dago. Gizonezkoak erlijiosoak dira eta emakumeak ere Jainkoaren alabak dira eta berdin izan litezke. d. Zelibatoa ere ezbaian jarriko dela diote eliza katolikoak biziraupena ziurtatu nahi badu. Ze iruditzen zaizu? f.a. Nik horri ezin erantzun diezaioket, baina Don Manueli entzun nion azken aldera, beraiek izango zirela lege horrekin azkenak. d.Elizara joaten zarela bai, baina zertan pasatzen duzu orain eguna? f.a. Zaharrak bisitatu, bakardadean daudenak eta etxeko kera egin, horrelaxe. d.Zeren ilusioa duzu? f.a. Zenbat gehiago behar dut ba!
6,7
Ibilbidea
Joan hadi haizea hartzera!!
‘Joan hadi txakur haitzetara!! (Aizarnako hizkeran).
Zestoatik irten eta Akuako galtzadan gora abiatuko gara. Ertxiña mendia ezkerrera utzita Agiña baserria, Ezenarro eta Ezenarroazpi pasata Ipintzara iritsiko gara. Handik aurrera segi, errepidera atera, Enekasoeta baserria eskuinera laga eta Santa Engraziko ermitaraino igoko gara. Lehenengo geldialditxoa hemen egin dezakegu eta bide batez, Benitari bisita egin eta mokadutxoa jan. Gehiegi luzatu gabe, bideari ekingo diogu berriro ere. Santa Engrazi aldetik Atxota gainera pasa, handik Ariztain aldera edo Parte txiki gainera, askok Etumetako kruzea bezala ezagutzen duten bidegurutzera iristeko. Etumetara joateko eskuineko bide nagusitik segi behar da. Erniora joan nahi duenak berriz erdiko bidezidorra hartu beharko du, pinu artetik abiatu eta Txondeitik gora joanez. Baina, guk ezkerreko bidea hartuko dugu, Erdoiztara doana hain juxtu. Erdoiztara iritsi eta Gaurko keratxoa egingo dugu. Hemen, eliza biribila ikus dezakegu, oso kurioso baita. Bideari berriz ekinda, Erdoizta sarrerara itzuliko gara eta eskuin aldera dagogazteek la cuesta en baserriaren ondotik pasa eta berehala bidegurutze bat izango dugu aurrez aurre. Bidexka bat aurrera doa eta bestea eskuinetik gorantz; hauxe hartuko dude la muerte gu Komizolatzako gainera iritsiz. Komizolatzan gaudela, aurrean aldapa dezentea ikusiko dugu, Zelatun eta Erniora joateko pasa beharrekoa. Gaurko gazteek la deitzen diote. cuesta de la muerte deitzen diote. Gure aittitta-amamek entzungo balute!! Aldapa horrek badu izena, batzuk Azketako aldapa esaten diote, izen bereko baserria Gure aittitta- bazelako garai batean hor inguruan. Eta Elkameneko aldapa deitzen diote beste batzuk, menditxo horrek Elkamendi izena duelako. Aldapa horri eutsiko diogu, amamek beraz, patxada-patxadan. Goraino iritsi aurretik eskuinera desbideratuko gara Gazumera joateko. Gazume puntan gaudela beste atsedenalditxo bat derrigoentzungo balute! rrezkoa da, ingurua ikusteak merezi baitu. Beno, eta itzulerako ordua iristen ari da, baina berriz lehengo bidetik bueltatu beharrean zertxobait aldatuko dugu ibilbidea. Gazumetik Iturriotzera jaitsiko gara. Eta Iturriotzetik, Erdoiztara doan bidexka hartuko dugu. Erdibidean, gutxi gorabehera, lehenago Komizolatzara hartu dugun bidegurutzera iritsi baino zertxobait lehenago, gain batera iritsiko gara eta hortxe azken geldiunea egingo dugu. Puntu horretan Txakur Haitzeta deituriko baserri bat zegoen garai batean. Gaur egun pinudia dago. Horra iritsi nahi genuen hain zuzen ere. Inoiz entzun al duzue ‘Joan hadi txakur haitzetara!!’ Ba, esaera nondik ote zetorren bila hasi eta hara nolako txangoa egin dugun. Itzulerako bidea ezagutzen duzue, ezta? Hurrengo ibilaldira arte!
M
argari eizagirre
danbolin zulo t
4 2 .Euskal
Herriko Itzulia
xirrindulari profesionalak sarritan pasatu izan dira eta pasatzen dira gure herritik, bai entrenamendu saioetan eta baita lehia bizian ere. Baina nork pentsa zezakeen Zestoako kale eta biderik bihurrienetakoetatik abiatuta Endoian gora joko zutenik lehia gogorrean. Hortxe dago, lekuko gisa, 2002. urteko edizioko argazkia, txirrindulariak Endoian gora (Endoixa, lasterketako protagonista nagusien hitzetan), euripean. Lasterketaren bilakaera ere ez da nolanahikoa izan, gureak nagusi. Historiarako ere horra hor 2002ko edizioaren berezitasun nagusiak: euritan blai, Endoia (Endoixa) lehen aldiz igo zutenekoa eta etxeko txirrindulariak jaun eta jabe izan zirenekoa. Ba al dago gehiago eskatzerik?
U
ZA ei zs at ronaakno. JonM oEgiguren rroi Peri eguna rteroko ohiturari jarraituz, aurten ere egin berria dugu XXVII. Mus Txapelketa azkarra herriko biltokian. Beti bezala, jende ugari hurbildu zen, denak txapel preziatua etxera eramateko asmoarekin, sariak ez baitira izaten nolanahikoak. Ospakizun honen eguna Zestoako Morroi Peri eguna izan dugu oraindai-
...
no, nahiz eta gaur egun asteburura mugatuta egon. Morroien eskasia izan da mugatze horren errudun.
...
Txapelketako arauak betikoak: lau erregetara eta bost hamarrekoz osatutako lau usteletara. Hiru bat ordutan jardun eta gogor saiatu ondoren aurtengo irabazleak German eta Joanito izan ziren. Horietxek dira, beraz, 2002ko txapeldunak. Bigarren Axier eta Inda izan ziren, ondoren Treku eta Granada, eta gero Jose Mari eta Anbu gaztea. Oso giro eta umore onean igaro zen aurtengo mus txapelketa. Beti bezala, etorkizunean gogoratzeko argazkiak atera, sariak eskutan hartu, txapelak buruan jarri eta irribarrea aurpegian, denok etxera. 2003ko Morroi Perira arte!
8,9 Ba l de rre bt ess oa
Garai batean Txirritak hainbeste bertso on botatzen zituela eta bateren batek bertso aldrebesak botatzeko desafiua egin zion. Horietako bat aukeratu dugu guk. Aizarna aldean baserri batean baino gehiagotan kantatzen dela ere badakigu. Bertso hau Balentin Zamorak jasoa da, duela urte batzuk Zestoako apaiz lanetan ibili zenak. Eta Auspoa sailean aurkitu dugu guk, Aita Zabalak Txirritati buruz idatzitako liburuan.
Behin batian ginaden Panplonan perian Etumetako artzaiak sermoia debalde ernai jarri omen da Aizarnan iriya a ze esne edatia batere ez balu txapela teilatuan hala jaungoikua
ZESTOAKO BERTSO ESKOLA
( a z a l e t i k d a t o r ) d. Arroako industri poligonoa, Ekaingo haitzuloaren erreplika, etxe dezente ari da eraikitzen azken aldian... razten. Zer dela eta halako atzerapena? Hala eta guztiz ere, zer ikusten duzu faltan gisa honej.a. Atzerapen horren arrazoia xehetasun mailaren tako ekipamenduei dagokienez? kontua da batez ere. Bere garaian Z.K. Productions enj.a. Herrian beti dago zer egina, zer hobetua. Hori bai, presak erreplika egiteko aukeratu zuen xehetasun mailak aldaketa bat izan du. Teknologiak behar-beharrezkotzat jotzen dut aurrera egin duen heinean, beste zenetxebizitza eskuragarriak egotea hed. Nola daramatzazu, Arroagoikoa izanda, bait berrikuntza sartu nahi izan dituzte. rrian bertan. Horretara letorke, hain Azpeitia abizena eta Zestoako alkatetza? Hala, sei zentimetroko xehetasun mailazuzen ere, Irure hoteleko egitasmoa: j.a. H a l a x e t o k a t u z e n e t a ! B a t z u e k k o m e nrekin ekin bazioten lanari, bi zentimeetxerik erosteko aukera ekonomikotatu izan didate, abizena nahastu ere bai trokoarekin egin dute azken zatia. Bi xerik ez daukan jendearentzat alokairu b e s t e r e n b a t e k , A z p e i t i a - A z k o i t i a o s o g e rhetasun mailak elkarlotzea posible izan txikiko hamabi etxebizitza aurreikusi t u d a u d e n o n b a i t . A r r o a k o a i z a t e a n , b aarren, fotogrametria guztia bi zentimedira hor. Urtea amaitu aurretik ekingo tzuek pentsatuko dute bertarako egiten troko xehetasun mailan egitea hobetsi zaie lanei. Horrez gain, babestutako dudala guztia; zenbait arroarrek, aldiz, dugu. etxebizitza gehiagoren beharra ikusten ezer gutxi egiten dudala etxerako. Ez d. Egia al da autobus geltokia lekuz aldadugu Udalean. Premia hori asetzeko, dago asmatzerik! Nolanahi ere, tzekotan zaretela? baina, lur eremuak eskuratu behar dira, uste dut ahalegina eginez j.a. Urte hau amaitu baino lehen aldatuko eta horretantxe ari gara. Orain arte ez zegoen eta garbi jokatuz gero da Azpeitirantz hartzen diren autobusen halakorik Udalaren esku, eta lurren jabeek izugae z d a g o e l a g e h i ageltokia. Geltoki berria Arozena hotelaren rrizko salneurriak ezartzen dituzte. g o e s k a t z ed. Zer konta diezagukezu kirol zerbitzuen inguruan? aurrean, errepide nagusian, kokatuko da. rik. j.a. Lehentasunezko gaia da hori ere. Epe laburrean jaDonostia aldekoa, berriz, dagoen lekuan rriko da martxan, uda aurretik edo, Iraetako kirolgunegeldituko da oraingoz. Hau guztia autobuaren eraikuntza. Aurten bertan egingo da futbol zelaia, sen joan-etorriak Gurutzean sortzen duen horri eman baitzaio lehentasuna. Ez dakigu noiz eraiarriskuari eta trafikoari irtenbide bat ematekiko diren gainerako ekipamenduak, nolakoak izango ra dator. Aurrerago ikusiko dugu zer egiten dugun Dodiren ere ez. Kontua da jadanik eskuratuta dauzkagula nostiarantz hartzen diren autobusen geltokiarekin. d. Herrian ari diren obralanei buruz zer aipatuko zenuke? etorkizunean eraikitzea erabaki genitzakeen igerileku, j.a. Alde batetik, lurpeko azpiegiturak. Oso zaharkituta teniseko pista edota dena delakoak kirolgune horretan daude; ezer gutxi egin izan da horiek hobetzeko. paratzeko lurrak. Lursail nahikoaren jabe Ur ihesiek, ikusten ez badira ere, arazo larriak izateak sekulako bermea ematen digu etorkidakartzate. Herritarrentzat, ordea, eurengan zuzuneko proiektuei begira. d. Ekaingo haitzuloaren erreplika hasieran zenean eragina dutenak baino ez dira kexatzeko uste zena baino arazo gehiago ari da sorta-
ondo dao jakittia!
O
laia salegi
10,11
d. Hutsuneak-eta aipatu ditugunez, eta, etxera begira jarrita, zer moduz ikusten duzu gure d a n b o l i n? Gustatzen al zaizu? j.a. Z u r i k e r i a k a l d e b a t e r a u t z i t a , m e r i t u h a n d i a d e-
moduko gauzak: ordainagiriek gora egitea, ura presio gutxiegir i t z o t h i l e r o h o g e i o r r i a l d e k o a l d i z k a r i b a t a t e r arekin heltzea... Dezenteko diru t z e a r i . H u t s u n e r e n b a t e g o n g o d a , b a i n a g a i n e r a k oinbertsioa egin dugu arlo honean oso aldizkari txukuna eta anitza dela iruditzen tan, arazo horiek guztiak konzait. Gutxien gustatzen zaidana, eta, bere garaian pontzeko. Uraren azpiegitura ere aipatu nuen, erabiltzen den letra tamaina da. berriak sartzen ari gara, eta, T x i k i s a m a r r a i r a k u r g a r r i t a s u n a r i b e g i r a t u t a . B e sprozesu honek aurrera egin tela, iraun dezala orain bezain ongi edo hobeto. ahala, presio igoera nabarmenren onerako. Horrek, noski, guztion ahalegina eskatuko du. tzen joango da apurka-apurka. d. Zertan da Arroako poligonoa? Azd. Nora Palmitanoren ahalegina, d a n b o l i n-ena... nahikoa Bestetik, Kale Okerra aipatu kenean, izango al da multinazionalik? lan ari al gara egiten gure herrian euskararen alde? nahiko nuke. Izugarrizko janj.a. Izan zen bai, garai batean, halako j.a. O s o z a i l a d a h o r i n e u r t z e a . S a r r i t a n p e n t s atzia hartuko du kale horrek. eskariren bat. Badirudi, ordea, ez dela t z e n d a n a h i k o a d e l a h e r r i e u s k a l d u n a i z a t e a r eIzan ere, etxebizitza berriak egigauzatu. Eremu handi bat puska hankin. Garbi ikusten da, ordea, ezagutza aldetik ditan banatzeko irizpidea hartu da. ten ari direla aprobetxatuz, gasa e u s k a l d u n a b a d a e r e , e z d e l a g a u z a b e r a g e r t aMultinazionala baino egokiagoa irudieta uraren azpiegiturak behar t z e n e r a b i l e r a m a i l a n . E s a t e b a t e r a k o , A r r o a b ebezala sartzeaz gain, zoladura tzen zait, gainera, hemen bertako enan bereziki, jende erdaldun dezente dago. lauaz estaliko baita. presak kokatu ahal izatea, txikiagoak Era berean, hemen inguruan ditugun d.Nola ikusten duzu herriaren bai baina dinamikoagoak ere badirelako. Besdendak, hotelak... oraindik ere etorkizuna? Merkataritza aldetalde, poligonora aldatzeko orain arte izena emana o s o e r d a l d u n a k d i r e l a e s a ntik zerbait egin beharko litzateduten enpresak burdin izaerakoak dira nagusiki. Lur go nuke. Hor bai eman ke agian... Zer deritzozu? guztia bete gabe dago oraindik, baina, aurreikuspenen b e h a r k o l i r a t e k e ej.a. Nire iritziz, etorkizunera bearabera, badirudi nahiko azkar osatuko litzatekeela esla a u r r e r agira jokatzen duenak, aurrerakaria. pausoak. d.Pausoz pauso, egunez egun gero eta adineko jende pausoak ematen dituenak bai gehiago daukagu Zestoaren gisako herri txikietan. Zer denda bat jarriz, bai jatetxe edo konponbide proposatzen dituzu horren guztiaren aurrean? dena delako bat zabalduz, harej.a. Zestoa zahartzen ari da, dudarik ez. Horrek zerbixek asmatuko du. Zaila da jakitzu batzuk eskatzen ditu. Esaterako, bukatzear dago, tea, baina argi dago erreplikak eta, beraz, laster jarriko da martxan eguneko zentroa. izugarrizko bultzada emango diola herriari, neurri txiHerri gutxik eskaintzen dute zerbitzu hau; kiagoan auzoei. Bestalde, Arroako industri poliBeasain-Ordizia inguruan, adibidez, ez dago gonoa ere eragile garrantzitsua izango da herriaherri bakar batean ere. Zentro hau hamabi pertsonarekin jarriko da abian, baina beste hainbesterentzako lekua dago gutxienez. Zaharren Egoitzara ere zarauztar ugari datoz. Zergatik? Lekua soberan dagoelako.
ap
16
IRILA ASTEARTEA
Kultur Etxean 20:00etan hitzaldia Anes Arruti EHGAMeko (Euskal Herriko Gay Askapen MUgimendua) partaidea hizlari delarik. Zestoako Udalak antolaturik.
17
ASTEAZKENA
Irlandar Umorea, Macrea Clarkeren eskutik Gaztetxean.
21
IGANDEA
San Juan egoitzakoek eskualdeko irteera izango dute Deba eta Lasturera.
24
ASTEAZKENA
Arrate Leunda ipuin kontalariaren saioa, Gazte Asanbladak antolaturik. • Konponbide demokratikorako proposamenaren aurkezpena, 20:00etan Kultur Etxeko aretoan.
25
OSTEGUNA
Ekain Guraso Elkarteak antolatutako hitzaldia, Kultur Etxean, 20:00etan.
26
OSTIRALA
e
uskaraz bizi nahi dugu baina... gure esku dagoen guztia egiten al dugu? Udaletxera joaten garenean, askotan paperen bat ematen digute betetzeko. Gehienetan ez
zaigu erraza izaten
paper betetzea, batez ere ordura arte horrelakorik bete izan ez badugu. Udaletxean trantze horretan bazaude,
ez larritu horregatik, udaleko langileok betetzen lagunduko dizugu eta. Beraz,
m ai a t z a 01
ASTEAZKENA
Gurutze Jubilatuen Elkartekoek anai arteko bazkari izango dute Bainuetxean.
02 03
OSTEGUNA
Santa Kutz bezpera. Helduen danborrada... OSTIRALA
Santa Kutz eguna. Prozesioa eta Meza Nagusia, umeen danborrada eta dantzaldiak.
04
LARUNBATA
12
IGANDEA
Gaueko 22:00etan Herri Kirolak kiroldegian. Mikel Mindegia aizkoran arituko da kanako egurra ebakiz. Julio Aranburu Giness errekorra gainditzen ahaleginduko da. Soka-saltoan ordubete. Aimar Errezilgo Harrijasotzailea 150 kiloko harriarekin 3 minutuko marka. Bertsolariak, txistulariak, trikitilariak...
Mendi irteera Zestoa - Bera Bidasoa - Senpere (Herri Urrats) Agiro Mendi Taldeak antolatuta. Zestoatik Berara autobusa egongo da, eta Senperetik itzultzeko ere bai.
Bertso trama Gure laguntzeko prest gaituzu. Txokoa Elkartean. Tramagilea: Josu Goikoetxea. Bertsolariak: Peñagarikano eta Euskara Aholku Batzordea OSTEGUNA Amuriza. Antolatzailea: Zestoako Bertso Eskola. • San Juan Egoitzakoek merienda Ekain Guraso Elizango dute herriko elkarteren batean. • 20:00etan Konkarteak antolatutako hitzaldia, Kultur Etxean, 20:00etan. LARUNBATA tzentrazioa plazan Etxeratek deituta.• Odol ateraketak 17:00etan, Enkarni Genuaren Itsas Minez txotxonanbulategian arratsaldeko 19:30etatik aurrera. LARUNBATA gilo emanaldia Kultur Etxean. • Amalda abesbatzak V. urteurrena ospatuko du kontzertu, txistulari, dantzari...ekin. Bazkaria antolatu du Gazte Asanbladak GaztetxeOSTIRALA an. • Umorezko antzerkia Elena Irureta eta Aizpea Goennagarekin. Kutur Etxean 22:00etan,Kutxa Gizarte EkintzaSan Juan Egoitzan Apirilaren 2tik hasita dagoen ren laguntzarekin. punttu txapelketaren finala jokatuko da bertako egoiliaIGANDEA rren artean. Arratsalde pasa egingo dute Arroa Goian. Agiro Mendi Taldeak egun pasa antola tu du. • 22:00etan Iñaki Salvador pianojolearen kontzertua KulGorbea -Itxina. tur Etxean. Kiroldegitik. Federatu gabeko herritarren futbol sala txapelketa hasiko da apirilean. Izenematea irekita dago eta Kiroldegian egin behar da. Herri arteko pilota txapelketa apirilaren amaieran hasiko da eta txokoko partiduetarako izenematea maiatzean irekiko da.
27 28
18 24 •
16
ZerIrakur i
A N I M I S M U A T x o m i n
H A R A N B U R U
Z U B E R O A N P e i l l e n
E D I T O R E A
1 9 8 5
1980ko hamarkadaren erdialdera Txomin Peillenek Zuberoako Santa Grazin eta Basabürüan bertako baserritarrei egindako elkarrizketek mamitzen dute ikerketa lan hau. Solasaldi horietan lehengo sinismenez galdetzen die egileak laborariei. Kristautasuna Pirinioetako bazter horietara heldu aurreko sinesteen kondarrak begi-belarriak erne jartzearekin atzeman daitezkeela frogatzen du Peillenek. Testuak jakin-mina piztu badizue, hartu gogoan bi ohartxo hauek: bat, liburutegitik maileguan har ezazue, oso zaila da eta liburu dendatan beste alerik topatzea; bi, ñabardura batzuk gora behera, Peillenek euskara batuan idatzi ditu bere gogoetak eta el-
12,13
karrizketak zuberotarrez daude transkribatuak. Horrek ahalegin ttiki bat eskatuko dizue, baina hautsak horitutako orrialde horietan gordetako altxorrak merezi du hainbeste. Liburuxka hau irakurri beharko lukete, harrokeriaz puztu-puztu eginda vascoak direla esan eta Zuberoa Oiartzungo jatetxe bat besterik ez dela uste dutenek.
Petiri Prebende Salaberrikoa, Santa Grazikoa bere supazterrean konda kondari: Lehenagoko eüskaldün zaharrek erraiten zizien gizona hartzetik jiten zela. Bai gizona hartzetik fabrikatürik dela Aitonak laurogei tahirur urte ditu, eta lau hizkuntza badakizki: euskara, bearnesa, gaztelania eta frantsesa.
“
J
ON ARTANO
CAPELLA GREGORIANA EASO
Cantate Domino
ELKAR
Duela gutxi kaleratu den gregoriano musika sorta bat aurkezten dugu oraingoan. Capella Gregoriana Easo, Easo Abesbatzaren babesean 1995ean sortutako kapera gregorianista da. Taldekide guztiak apaiztegi edo komentuetan heziak dira eta liturgiak gregorianoz ospatzen zireneko azken urteak gertutik bizi izan zituzten. Gainera, gregoriano ikastaro mardulak egin dituzte hainbat monasteriotan, besteak beste, Frantziako Solesmes eta Espainiako Valle monasterioetan. Horri guztiari Aita Jabier Irastorza Lazkaoko beneditarra- Gregorianoa erlijio giroan sortutakoa bada ere, ren zuzendaritza, aholkuak eta arreta gehitu patxadazko entzunaldiak egiteko aukera esbehar zaizkio. Talde honek kontzertu ugari eskaintzen dio edonori, eta gaur egungo bizimokaini ditu Euskal Herrian, eta Zestoan ere izan du estresatuan noizean behin atsedenaldi laziren duela zenbait hilabete. bur eta erlaxagarri bat hartu nahi duenak, baEasoko Kaperak, Easo Abesbatzaren beste bi du aukera lau disko hauetan. Erlijioa bizi diskoren grabaketan parte hartu arren, Cantate dutenentzat egokia izanagatik ere, agnostiko Domino hauxe du lehen lana Capella Gregoria- eta ateoentzat ere gomendagarria da gregorianoa entzutea. Baina aholku bat emango genuna bezala. ke: gregorianoa ez zaigu saio luIraupen luzeko lau diskok eta informazio liburuxka batek osatzen dute hemen aurkezten du- zean entzuteko musika denik gun produktua. Liburuxkan, diskoen aurkezpe- iruditzen, enpatxua sortzeko arriskua baitu. Dosi txikietan nak daude lau hizkuntzatan eta kantu guztien partiturak ere badatoz, monasterioko bizitzaren hartuta berriz, askoz gusturago barneratuko dugu musika honek ezaugarri diren hainbat eta hainbat otoitz aureragiten duen barne patxada. keztuz: CD bakoitzaren barruan, azkenik, testuen ulermenerako lagungarri gertatzen den CD-R pista bat eskaintzen da, jatorrizko latinezko testuen itzulpenak lau hizkuntzatan irakurtzeko moduan.
”
M
ANUEL ARREGI
•
harreko pausoak: Altzariak duen berniza edo pintura guztia kenduko diogu lijaz, betiere egurraren marrazkia edo betari jarraituz. Pipiaren tratamendua egiteko moduan gara orain. Hona, jarraitu beharrekoak: 1. Xiringaz zulo bakoitzean sartuko dugu produktua (Xilamon markakoa da ezagunena). 2. Pintzel batez altzariaren gainazal guztian emango dugu. 3. Zulorik gabeko plastiko batean sartuko dugu, airerik sartzen ez zaiola eta gutxienez astebete edukiko dugu bertan. Altzaria tindatzeko aukera dugu nahi izanez gero, tonua ilundu edota kolore artifizial bat emateko: berdea, urdina… EskuGaur egunean oso modan daude itxura zahalanetako edozein dendatan aurki daitezkeen rreko altzariak. Berriak izan arren marka eta hautsak dira uretan disolbatuta brotxaz emazuloz betetakoak ditu ten dira. gogoko jendeak. ZenTindagaia onbait arotzi pena ederra gi lehortu onBartolo eta Mateo Aste Santuko oporrak heltzeko emango dio egurra lidoren, egurraren irrikatzen zeuden. Finlandiarako hegazkin txartejatzen hainbeste denporoak tapatu belak eskuetan, hara zer arropa eraman eztabaidabora pasa ondoren, har dira, horretaratzen ari ziren. Bartolok bainujantzia eta galtza zahar itxura emateko ko tapaporos delamotzak aski izango zirela defendatzen zuen, koa erabiliko dukolpeka hasi beharrak. “Martxoa azkenetan da behintzat eta!”. Mateok, gu, brotxaz ematen Altzarien zaharberrialdiz, ispilura begiratu eta aspaldi erregimena egida. Lehortu ondotzea modan ten hasita behar zutela gogorarazi zion: “Finlanren, lija leun-leun dago, itxura dian jendea argala izango duk noski, izenari begibat edota lana de ematen jarratzea besterik ez zegok: Fin-landia. Lotsagarri acero delakoa pasadun gabe ibiltzeko batere gogorik ez zeukaat, txo!”. Hala bako diogu. zer hobe alda, ahora mokadurik eraman gabe igaro zuten Altzaria oso baliotzari zahaoporretara joan aurreko astebetea. Bartolok eta tsua denean beste rra baino? Mateok, Mateok eta Bartolok ahaztua zuten, nonirizpide batzuk Labur-labur bait, mirariek ez dutela existitzen. hartu behar dira hauek dira Iritsi zen, azkenean, ditxosozko egun hura. Hegazkontutan. Zenbait jarraitu bekinean erdi zorabiatuta ibili ostean, han zeuden altzariren balioa gure Bartolo eta Mateo, Finlandian behingoz. GuLaster irekitzera doa eta pertsonala da, eta txi argaldu baziren ere, elkar jateko moduko gosea lanpostu hauek betetzeko beste munduko alzekarten bainujantzia ez besterik soinean zeramajendea behar du: tzariak ez badira ten bi euskaldun haiek. Goseak, zorabioak eta han erizainak, erizain ere norberarentzat egiten zuen hotzak hitzik gabe utzi zituen bi lagulaguntzaileak eta duten balioagatik nak. Horregatik, aireportuko segurtasun ardurasukaldariak soilik zaharberridunak aurpegi more-berdeko hotzez dardarati C u r r i c u l u m a k b i d a l t z e k o h e l b itzea merezi duten haiei kargu hartzera joan zitzaizkienean, Bartolo dea: Gurutze 3– 4C, Zestoa altzariak dira, beeta Mateo ez ziren txintik ere esateko gauza izan. Harremanetarako telefonoa: rriro ere erabilgarri Yeti itxurako segurtasun arduradunek, hango bi 9 4 3 1 4 7 5 0 4 (K o n t x i g a t i k g a l d e t u) bihurtuz.
•
aberriztatzen ltzariak
•
Asto batek baino bik gehiago dakite... zenbaitetan •
atzerritar haiek adarra jotzen ari zitzaizkiela pentsatuz, hurrengo hegazkinean bertan bidali zituzten Euskal Herrira bueltan. Honelaxe ikasi zuten Bartolok eta Mateok... elkarri kasurik ez egiten, bi astok ez baitute beti batek baino gehiago jakiten. Oharra: oporretara joan baino lehen, ongi jakin zer lekutara zoazen. olaia salegi
J
one bergara
udaletik
14,15
ERDI MAILAKO HEZIKETA ZIKLOA
Erizain laguntzailea Osasun familia. A-D ereduetan
TITULAZIOA: Erizaintzako laguntzaileteknikaria.
IRAUPENA: 1.400 ordu (ikasturte bat eta erdi), lantegietan egiten den prestakuntza barne (400 ordu).
Arroabean izaera pribatuko 40 e t x e b i z i t z a . eraikitzen
hasiak dira. Zestoako Udalak eta Inmobiliaria Loyola SAk 2001eko urriaren 22an - Ospitaleko erizain laguntzailea hitzarmena sinatu zuten. Hi- Lehen artapenetako laguntzailea tzarmen honekin etxebizi- Kontsulta pribatuetan tzak erosteko garaian lehen- Zaharren egoitzetan tasuna Arroabeko biztanleek - Hortz-kliniketako laguntzailea izango dute eta, bigarren - Gaixoen zaintza mailan, baita Zestoa udalerri osokoek ere, baldin eta urtebete lehenago udalerrian erroldaturik baleude. LehenJ.M.Iparragirre B.H.I tasun aukera hori gauzatzeSanta Barbara Bidea z/g ko 50 eguneko epea ezarri 20700Urretxu da. Epe hori pasa ondoren Telefonoa/Faxa: 943 721413-721403 Irure lehentasun konpromiso hori e-posta: jmiparragirre@edunet.es hotela dagoen lekuan udabukatutzat emango da. Lelak bere jabetzako hamabi hentasun irizpide horren baetxebizitza eraikitzeko aurruan izena emateko epea rreproiektua egin du. Eguzmartxoaren 16tik maiatzaren ki energia sartzeko asmoa 6a bitartekoa da (errolda dago eta diru-laguntzak jaagiria aurkeztu behar da). sotzeko bidea aztertzen ari da udala. Behin betiko Izena ematea: Inmobiliaria Loyola SAn, (tel.: proiektua ekainean aurkeztuko da eta irailean, 943157071). obrak adjudikatu ondoren, lanean hasiko lirateke. Aizarna, Etxebizitza hauek behar Lasao, Arroagoia, Arroabea eta Iraetan argi automagehien duten pertsonentzat tikoak jarri dira. Ordu aldaketarekin batera, apirilaizango lirateke, txandaka ren 1etik aurrera, arratsaldeko 7:30etatik gaueko eta alokairu merkea ordain11:00ak arte herriko frontoietan argia izango da. duz. Gaueko 11:00etan argia automatikoki itzaliko da. Ordu hauez kanpo edozein ekitaldirako argia eskuz piztu beharko da. Azkenaldian kexa asko jaso dira arratoi izurria dela eta. Udalak enpresa bat kontratatuta dauka tarteka arratoiak hiltzeko, Laranjadi berritu baina azkenaldiko eguraldi beroak zenean, komun publikoak kendu egin ziren. eta euri eskasiak arratoiak ugaritzea Herrian dagoen beharra ikusirik, udala komun publikoak jartzea aztertzen ari da. udaeragin du. Hala ere, udala jarraipen lak herritarren iritzia jaso nahi luke. N o l a k o a k i z a n b e h a r d u t e k o m ubat egiten ari da izurri honi erremen a k ? Z e i n l e k u t a n j a r r i k o z e n i t u z k e t e k o m u n a k ? S a r r e r a o r d a i ndioa jartzeko.
LANBIDE ETORKIZUNAK
Udalaren jabetzako etxebizitzak.
Izen ematea: maiatzaren 1etik 24ra arte
Argi automatikoak auzoetan.
Arratoi izurria.
Komun publikoak .
d u z a l a d o a n ? K i m i k o a k a l a b e s t e l a k o a k ? Iradokizunak d a n b o l i n aldizkariko postontzian jasoko dira (Kultur Etxeko sarreran).
ADA
GAZTETXEA g
19821 HU A M 9 9 2 RTE A R K KRON O IKA
GAZTE ASANB L
h
azt e lort txeak etx uz e u urt e b eneti a izat e k bo ham ea l i te d txe n ald irela e ahir a u iz t tori /Gazt karir a, d a n ako eA ab san ildu teti Gaz b k par , gure nahi i ladare tet z n ez? e dela herrik an du his, go ko, gu; oh kee goe eta isto bal t r b bez ako. X a iturr esteti iaren k a a Den rixe in int bier S i ere g , zerg e a atik e a r r d g d e ta ar a zaig s e u e la, jar heme garria zazuk dakig ta e n r u a, h aipen aurk bidali idatzi a es ezte dig urr l u ze u k eng n o b atzen dizu eta h e o ater d g ako uela i una. lort rudi tz zen dug en un.
AS TA PEN GA AK ZT E Hog T X E : E T X E A e leh i urte , UR R I K G eng T AB EK ra h o u ingur E R I K O O d u a a P i p l A e e a lur rea tan et txean sa dir R O E N a A , n a a
egu K? era san ,Z ese Nah blada rita, b ikinar rrezko estoak k o e lerr iz eta egite atzarr n sar eskai lerer ak ham n h ob ako edo asi gar atz ar u g a bor Zesto etan l urte e inene gaztez t a a a Gaz tzen horr ko G burbi diren ik. t a e l e t z t . e e z a r beh ntz e n iz te A a san n, sai razak a an a rua rra z ko lok b z t l u uk ad e en n zer ak de o gaz , ord goela al bate egin u i n t ne tan e gehi ko ud kusita ta l aa , eh z alet i eno h b a lere xep asi g urute un kb in i g e Gaz izan z azte i ltzen an bi en 19 gi bat e e ngu gine ltze gen teok a la. n. Z 82 ing n ru na die uel b s u e a ildu s n raz Lib ag tak blada toako i e u oa Bai ruteg ure eg nahi g h a san i n i e bla ieegin a ord baten tasmo nuen d a u a rik gud genu ko ud behar k aur leku b r e r a a i a n e a l t e ra ere be to tx ti lu tuz, zam ez z po, he earek ikus erama har t i i r n e g te end r n uta un jar ian ez aurre genu ko. ne am z e z n. au ue ta e o goe nik eg la lok rre ra o iten alik ker . tzen Udal arab e-
...
...
jo mani an zen. G festaz a io eta rai haieta Asko koak k iza p leno ngo dira z lis pleno enba hura dute gogo kartsu. it . teren a B batek ilera bero n udal-ba tz itxi z tz pleno ue a egit en joan z ar edo en et en ar beroa n kanpo a gaz aldet i zen . ik. G Eskol iroa b gelako at a zah e e a netan arrek nen. oe zen As ten zen. beste koz gutxi skailereta ago g n bilt ideia Azpimarratzekoa da antzerkiaren inguruan sortutako ine zen ed bilera haiek o asmo ba n, baina n hasi gigiroa. Ezin utzi dut Zunzunen izena aipatu gabe, Gazte ahaz tu ga . Lokal ba tzuekin e ire iritziz Asanbladan ez ezik, antzerkiaren inguruan egindakoa gite , be tb ten h asi gi Gazte Asa eharrezko n ziren ere berari zor zaiola uste baitut. Gidoiak idatzi, jendea ne n a Lokal a edo la esango bladari ze zela bilatu, entseguak prestatu eta azken egunera arteko lana ntzua nuke Gazte bat b . aino e t x m e a a ederra izan ohi zen. ez di koa i ra eta lau horm zand a Antzezlan ugari prestatu ziren. Gogoan ditut batzuk: Marlokal a ere eta te funtz , ez hor ilatu io tin, non habil?, Arrautza beti berdin, Ordubete umorez eta Sasoi natzen du du asko b rek, beha rr a en as h abar. Elizondo zinema toperaino betetzen zen eta aktore asko anbla lio barrua ezetan orretan h darik n asi zi asanb r izan ziren: Txispi, Txokoneko Ixidro, Pako Vega, Julen Mene l e a z bad ekita ldi jo dak anto n nolabai ago. l t r a dizabal, Jon Irure, Xarra-Herrero, Marian Astilleros, Kontxi ratze g tuko Udal n. are zitue ero urten hai eta Gexala, Irureko Xabier, Xanti eta Ixiar, Joseba Alberdi, Mitu, lo kin harre nbat ka m kel Ibarguren eta beste asko. Kanpora ere joan ginen antzezlaharre lik gabe j anak ez z a i ko es kaile rraitzen g ren asko tik, e nen bat antzeztera. r h enue ak le z zire n. Esk obeku pa n nah betet Garai hartakoak dira Zubiaurreko zelaian gazteen arteko bazkare ol ikoa ze beren gabean eg a zaAzke ko. riak (gaur ezagutzen dugun futbol-zelaia oraindik egiteke zegoen) o funtz ne ioa eg nagabater an, udala ere eta, ondoren, Elizondo zinemako jaialdiak. oki re a bilera iritsi gine kin gutxie Rock kontzertuak antolan: n k darri egiteko lo kiroldegia eko irtenb tzea ere odisea bat izan ohi katze i kaltx n lor n oa tu ge de Nire zen. Herrian oholtza txukunuen iritzi jarraitu g , baina G z, ur aztet haiek terik enuen. nik ez eta, ondoko herrietara xea a .1 lfrank 984-198 oparoen joan behar izaten genuen. La ak iz o 8 an zi Gazte eta intere tarte hor r en Pollak ere bigarren aldiz etorri r sgarr Asan iak a etan ekita b kako ntola l behar izan zuen jotzera, lehed ekita ladak: OT i tu zi ldi AN hainb nengo aldian muntatu genuen at eta ak, herrik en sartze tuen aren o ina mazi hainb ute au oa oholtzaren egoera zela eta. a guras , txotxong t aste kult riak berp riz ur Urte haietan Euskal Herriak izuoe ilo rock- ntzako af ak, antze al, kale a tea, niariak rkiak kontz garrizko gazte-mugimendua bizi ,Z , ja er artek o baz tuak, herr aparrada ialdiak, izan zuen, gaztetxeak, okupazioak, ka a iko ja Ia de ietak ldizkaria, nak, riak, Ond irrati libreak, fanzineak eta musika o hasie arbas koad geuk r r o a i r la mugimenduaren sekulako iraultza. -ha a ig pr hartz estatuak i sieratik b oera etab Giro hark guztiak ere zipriztintzen zan o ukae en ge . rar hi nu txotx gintuen eta sarritan izaten ziren eztaongil en parte. ziren. Gu aino ztiok oak g Esate doren e baidak Gazte Asanbladan, adibidez, b uk atera , gido ko, ia pr eginak zi okupazioaren inguruan. Oraindik Gazteestatu re eta a n eta, ontxerik gabe jarraitzen genuen eta okupantzez tu eg izioaren aldekorik bazen Asanbladan. Okupazioak zilegitasun osoa bazuen ere, ez genion bide horri jarraitu, uste baikenuen udalaren betebeharra zela gazteen eskakizunei erantzutea. Udaletxea berrituta, liburutegiaren aspaldiko eskakizunari irtenbidea eman zitzaion arren, Gaztetxeari ez zitzaion soluziorik eman nahi izan. Egia esan, udalarekin harremanak beti ziren tirabira handikoak. Gazte Asanblada politizatua zegoen aitzakiapean‌ Portalekua etxearen aukera ere galdu egin zen.
g
AZTETXEAK ETXEA LORTU ZUENEKOA
1987an aldaketa izan zen udalean eta aitortu beharra dago udalarekin harremanak beste era batekoak izaten hasi zirela. Eskola zaharretan egingo zen Kultur Etxea oraindik proiektua baino ez zen eta denbora-tarte horretan irtenbide bat eskatzen jarraitzen genuen gazteok. Honela iritsi zen, Iriondo familiak utzita, hainbat urtetan eskatu izan genuen Gaztetxea. Birgaitze-lanik egin behar izan genuen. Eta azkenean, 1989ko apirilean, ireki zen Gaztetxea. Garai haietan, Gipuzkoako Foru Aldundiarekin ere izan genuen berebiziko iskanbilarik. Kultur elkarte bezala legez zegozkigun dirulaguntza Foru Aldundiak ez zigun eman nahi. Zirenak eta ez zirenak egin genituen: irratietara joan, egunkarietara idatziak bidali eta abar. Donostiara joan eta Foru Aldundiaren aurrean ere egin genuen kontzentrazioren bat. Azkenean, kostata (borroka eginda), baina lortu genuen zegokigun dirulaguntza jasotzea. Gaztetxea irekita, Gazte Asanblada asko indartu zen. Batetik, gazte-jende berria hasi zen hurbiltzen, izan ere Eliz kaleko Gaztetxea erakargarriagoa zen kiroldegiko lokaltxo hura baino. Bestetik, belaunaldi berriak ere hasi ziren, eta Gaztetxeak herri erdian zuen kokapenak ere laguntzen zuen beste adin batzuetako jendea bertaratzen. Antzeko ekintzak antolatu ohi genituen, aste kulturalak, musika jaialdiak, jaietako koadrila eguna, kale animaziorako hankaluzeak, rock-kontzertuak eta abar. Sartu ginen egunetik bagenekien Gaztetxe hura ez zela behin betikoa eta, honela, 1993. urtean gaur egungo Gaztetxera emigratu behar izan zuen Gazte Asanbladak. Egia esan, neuk ez nuen egun hura bizi izan, adinak aginduta errelebuaren txanda iritsia zen eta. Gazte Asanbladan bizitako urteak oso gogoan ditut eta izango ditut. Uste dut Asanblada herrian oso ondo txertatuta zegoela eta lan garrantzitsua egiten zuela. Herrian kultura-alorrean protagonista izan zela eta parte hartzearen kulturan eskarmenturik izaten irakatsi zigula gazteoi. Han egindako lanak asko irakatsi zigula uste dut, era guztietako jendearekin harremanak izaten, hainbat ekintza antolatzen, ondo ez zegoela iruditzen zitzaiguna salatzen eta zegokigunaz borrokatzen, azken finean geure buruaren jabe izaten. Pena bakarrarekin joan nintzen Gazte Asanbladatik, Kultur etxe berria egin eta hango Zuzendaritza batzordea ezagutu gabe alde egitea. Geure asmoa zen, batzorde hura herriko kulturaren dinamizatzaile izatea; kultur etxean parte hartzen zuten taldeekin benetako batzordea egin eta elkarren artean herria dinamizatzeko lanetan aritzea. Hori, ordea, ez zen posible izan, talde bakoitzak bere buruari begiratu nahi izan zion eta.
X
abier Sagarzazu Sorazu
18,19 GAUE EGUNGO GAZTETXEKO KIDEEK ERE BIDALI DIGUTE GOGOETA LABUR BAT. Zestoako gaztetxea ireki zela 13 urte bete dira. Belaunaldiz belaunaldi hainbat aldaketa izan dira. Egoera latzak, hobeak eta ederrak ere ezagutu ditu Gazte Asanbladak. Gauzak aurrera ateratzeko gazte asko ibili da lan eta lan. Gaur egun ez gaude oso egoera onean, ez dago mugimendu asko. Nahiz eta ekintzaren bat antolatu, erantzun handirik ez dugu jasotzen, jende gutxi inguratzen da, eta ez du jende askok parte hartzen. Gazte Asanbladak ateak zabalik dauzka guztientzat, batez ere gazte sentitzen denarentzat eta Gazte Asanbladan lan egiteko prest dagoenarentzat. Erabaki guztiak asanbladan zehazten dira. Hainbat batzorde daude, besteak beste, Kultura-Aisialdi batzordea eta Rock batzordea. Lehengo urtera arte Gaztetxea ekonomikoki udalaren menpe egon da, ondorioz Gaztetxea aurrera ateratzeko autogestioa zela bidea erabaki genuen Gazte Asanbladako kideok. Bestalde, Gazte Asanblada ekologista da, jarrera homofobikoen aurka dago, gizonezkoen eta emakumezkoen arteko berdintasunaren alde dago, eta kapitalismoa, arrazakeria eta muga guztien kontra. Amaitzeko, ostiralero 9:30ean Gazte Asanblada izaten dela gogorarazi nahi dizuegu eta guztiok gonbidaturik zaudetela. ZESTOAKO GAZTE ASANBLADA
zerbitzuak
E R A K UN D E E D O T O K I P UB L I KO A K
udaletxea udaltzaingoa gizarte zerbitzuak kultur etxea liburutegia hilerrietako zerbitzua asteburuetan:
larunbata: 18:00-20:00, igandea: 8:00-10:00
musika eskola jubilatu eta pentsiodunen elkartea san juan egoitza sastarrain baserri eskola gizakia helburu parrokia postetxea suhiltzaileak zerga bulegoa inem urkome lapatx zabortegia kiroldegia ertzaintza OSASUNA
anbulategia farmazia gurutze gorria anbulantzia dya anbulantzia larrialdiak
KOMUNIKABIDEAK
DV berriemailea Arrate Irratia berriemailea Loiola Irratia IKASTETXEAK
Zestoako herri eskola ikasberri ikastola iraurgi urola ikastola GARRAIOAK
eusko tren la Guipuzcoana pesa piper u. elkartea TAXIAK
patxi Arregi "lopene" joxe mª Olaizola (uztapide) FARMAZIAK
apirilaren 15etik 21era zurutuza (zestoa) portale kalea, 1 apirilaren 22tik 28ra mutiozabal (zumaia) alai, z/g. apirilaren 29tik maiatzaren 5era fuldain (getaria) elkano kalea, 1 maiatzaren 6tik 12ra otaño (zumaia) E. Gurrutxaga Enp. maiatzaren 13tik 19ra ajuria (zumaia) Harategiko, 2
943 656 943 943 943
147 784 147 147 147
010 867 132 123 062
656 943 943 943 943 943 943 943 943 943 943 943 943 943 943
784 147 147 147 148 148 147 147 151 811 140 816 815 147 851
869 911 091 019 115 069 001 621 313 368 402 500 505 942 000
943 943 943 943 943 943 112
147 147 813 222 813 464
231 006 297 222 849 622
943 147 133 943 812 632 943 814 458 943 943 943 943
147 151 810 150
977 246 210 228
902 943 902 943
543 811 101 852
210 159 210 587
607 186 006 670 431 906 943 147 006 943 860 022 943 140 441 943 861 104 636 829 242
autobusak JOATEKO
zestoa-donostia astegunak:
larunbatak: igandeak eta jaiegunak: oharrak: zestoa-azpeitia astegunak:
asteburua eta jaiegunak: zestoa-zarautz astegunak: asteburua eta jaiegunak: zestoa-zumaia astegunak:
asteburua eta jaiegunak: oharra:
zestoa-zumarraga astegunak: asteburua eta jaiegunak:
zestoa-bilbo-leioa astegunak: ITZULTZEKO
donostia-zestoa enpresa: astegunak: larunbatak: igandeak eta jaiegunak: oharrak: azpeitia-zestoa astegunak:
asteburua eta jaiegunak: zarautz-zestoa astegunak: asteburu eta jaiegunak: zumaia-zestoa astegunak:
asteburu eta jaiegunak: oharra:
zumarraga-zestoa astegunak: asteburu eta jaiegunak:
leioa-bilbo-zestoa astegunak:
la guipuzcoana 7:02(1)/8:00(1)/8:20(3)/9:12(1)/10:12/13:22(1)/ 14:12(1)/15:22/16:22/18:57(2)/19:57(2) 8:00/10:12/13:52/15:22/16:22/19:27 15:22/19:27 (1) “este”tik pasatzen da. (2) sarrera amaratik. (3)eskola egunetan. eusko tren 6:15/6:45/7:15/8:15/9:15/10:15/11:15/12:15/13:15/ 14:15/15:15/16:15/17:15/18:15/19:15/20:15/22:15 6:50/7:30/8:30/10:30/11:10/12:30/13:10/14:30/ 16:30/17:10/18:30/19:30/21:30 la guipuzcoana 6:50/8:35/ 10:50/13:35/15:20/18:20 15:50/18:20/20:20
euskotren 6:40/7:20/8:25/9:20(1)/10:20/11:20/12:20/13:20/ 14:20/15:20/16:20/17:20/18:20/19:20/20:20/21:20 7:35/9:35(1)/10:35/11:55/12:35/13:55/14:35/16:35/ 17:55/18:35/20:35/21:35/22:15 (1) Aizarnazabaletik pasatzen da. euskotren 6:45/8:15/ 1:15/12:15/14:15/16:15/18:15/19:15 7:30/8:30/10:30/12:30/ 14:30/16:30/18:30/19:30 piper unibertsitarien elkargoa 6:25/7:10/13:10
la guipuzcoana 7:50/8:50/11:05/12:05/13:05(1)/14:05(1)/15:05/ 17:30/18:30(1)/19:30(1)/20:00(3)/20:30 8:50/12:15/14:30/16:00/18:00/20:00 18:00/20:00 (1) eskola egunetan “este”tik pasatzen da. (3) eskola egunetan.
eusko tren 6:30/7:10/8:15/9:10/10:10/11:10/12:10/13:10/14:10/ 15:10/16:10/17:10/18:10/ 19:10/20:10/21:10 7:25/9:25/10:25/11:45/12:25/13:45/14:25/16:25/ 17:45/18:25/20:25/ 21:25/22:05 la guipuzcoana 7:15/9:00/ 11:15/14:00/16:00/18:45 16:30/19:00/21:00
euskotren 6:00/6:30/7:00/8:00/9:00/10:00/11:00/12:00/13:00(1)/ 14:00/15:00/16:00/17:00/18:00/19:00/20:00/22:00 6:35/7:15/8:15/10:15/10:55/12:15/12:55(1)/14:15/ 16:15/16:55/18:15/16:55/18:15/19:15/21:15 (1) aizarnazabaletik pasatzen da.
euskotren 7:35/9:30/11:30/13:30/14:30/15:30/17:30/19:30/20:30 8:45/9:45/11:45/13:45/ 15:45/17:45/19:45/20:45 piper unibertsitarien elkargoa 12:55/14:00/ 18:00/19:00/20:00