danbolin 30 . A L E A
Eusko Jaurlaritzak martxan jarritako Auzolan lan ikastaroa lehendabizikoz abiarazi dute aurten Zestoan, Izaskun Serna udaleko gizarte laguntzaileak eskatuta. Lan merkatutik baztertuta geratzeko arriskuan daudenei laguntzeko proiektua da Auzolan. Sernak parte hartu nahi zuten hogeitaka herritarren izenak bildu zituen eta proiektua gauzatzen lagundu duen Sartu enpresakoek horietatik zortzi aukeratu zituzten: Karlos Aguado, Miguel Angel Díaz, Jose Mª Urbieta, Joseba Murillo, Andoni Arrieta, Jose Mª Carrasco, Manuel Rodríguez eta Juanillo Alvarado. Hori urtarrilean izan zen, eta orduz geroztik Sastarrain bailara txukuntzen ibili dira. Sei orduko lanaldiak luze egiten zaizkie, eguraldi petrala egiten baldin badu. "Oso gogorra da euria egiten duenean erreka bazterrean jardutea, leku hotza delako" dio Andonik. Urte sasoi epelera iritsita gaude dagoeneko, baina lanak hasi zituztenean, ilbeltzaren erdi aldera, badaki hotz handiak egiten. Eta aurtengo neguan ere izan ditugu inori belarriak ospeltzeko moduko egunak. Horregatik euri handia egiten duenean ikuilaitzurra, sardea, motozerra eta desbrozadora lagata, ordenadoreko saguari heltzen diote, informatika ikastaroa ere eman baitiete. Karlos Aguadok Madrilgo ilobarekin argazkiak trukatzea lortu du bere posta elektroniko berria erabiliz. Interneten nabigatzen ikastea "oso aberasgarria" dela pentsatzen dute denek. Hala ere, askoz nahiago omen dute goizean, jaikitzean, zerua oskarbi ikustea. J O S E B A: Eguraldi ederra ikusten dugunean kantuan hasten dugu lana! D A N B O L I N:...eta ze kantatzen duzue bada? (Karlos abesten hasi da bat-batean: "Por el Internet yo te anduve buscandooo y no te encontreee...", lehendabiziko puntuaren ondoren barre algarek eta txaloek ito dute bere kantua) (6. orrialdean jarraitzen du)
marrazkia: antonio aguado
2 00 3/ 06
argazkia: nerea azkue
ASTELEHENETAN 18:00ETATIK 20:00ETARA. INFORMAZIO GEHIAGO 943 147 123 TELEFONOAN (JONE)
Atzean gelditu dira neguko egun motzak; tenperaturak, berriz, arras atsegin bilakatzen ditu iluntze eta gauak. Uda, urte osoko urtaro gustukoena askorentzat, ate-joka da dagoeneko. Sasoi honek konnotazio ugari dauzka niretzat: adiskidetasuna, hondartza, parrandatxoak, ikasketez aldi baterako ahaztea... Hamaika sentipen iradokitzen dizkit udak, eta, kasualitatez-edo, denak onak. Garai honetan disfrutatzen da gehien lagunen konpainiaz. Errazagoa da aldarte oneko egotea. Eta zein polita den inguratzen zaituen jendea alai ikustea! Koadrilaren instituzioak inoiz baino zentzu eta balio handiagoa hartzen du orain, ezta? Kontuak kontu, adiskidetasunak ez du mugarik ezagutzen; ez egoera aldetik, ezta denbora aldetik ere. Horretarako, jakina, benetan gustuko izango dituzun lagunak aurkitu behar dira. Ez pentsa, ez da hain erraza! Batzuek koadrilaz aldatzeko erabaki zaila hartzen dute. Halako kasuetan, hasieran kosta egiten da lagun talde berrira moldatzea. Bestalde, hainbat mailatako adiskideak daude: A mailakoak, B mailakoak... Oraindik telebistan emititzen duten El equipo A telesaileko Murdock, Phoenix, Hannibal eta M.A.ren artean dagoenaren pareko konplizitatea ezin da ezergatik aldatu, Basetxean aipatutako hitzik gabeko hitzarmenek ere ez daukate preziorik. Bide-batez, d a n b o l i nen eskaini zaidan tartetxo hau probesten dut nire A talde partikularrari agur egiteko; eurek badakite zein diren. Koadrilako kide bakoitza mundu bat da, puzzleko pieza bat. Izaera aniztasun horrek dakar, hain justu, osotasunaren aberastasuna. Umorea, zuhurtzia, patxada... batzuek eta besteek egindako ekarpenek ahalbidetzen dute talde barruko oreka. Oro har, gazi-gozoak dira lagunarteko harremanak, gorabeheratxoak ere izaten baitira noizean behin. Zenbaitetan, sekulako odisea bihur daiteke lagunekikoa egitea, haiekin asmatzea. Gauza guztiak ez dira begietara begiratze soilarekin antzematen; gaizki-ulertuak ere, egon, hor daude. Hori horrela delako da hain garrantzitsua talde barruko komunikazioa. Nik ez dakit laguntasunak usainik duen ala ez. Gaur arte, inoiz ez naiz jarri horretaz pentsatzen. Izatekotan, baina, usain goxoa beharko du eduki; egiazko adiskidetasun sentimendua bada, behinik behin. Lagunak, hitzak adierazten duen legez, elkar sorosteko daude. Hala bada, ahalik eta adiskide gehien edukitzea komeni da; baita infernuan ere, badaezpada. OLAIA SALEGI
34 6 8 10 14 15 16 18 19
atarikoa.UUUMMM!!!
INKESTA
ENBIDOA
EJERZITOA AUZOLANEAN
DANBOLIN- Z U L O
JARDUNIAN GLORIA AGIRRE
UDALETIK
AGENDA
ENDOIATIK ARROARA PAUSOA
ORGANOAREN SOINUAK
GAZTEGIRO
?多
d a n b o l i nEK
E Z D U B E R E GA I N H A RT Z E N A L D I Z K A R I A N A D I E R A Z I TA KO E S A N E N E TA I R I T Z I E N E R A N T Z U K I Z U NA
a rgitaratzailea : Danbolin Zulo elkartea. Kultur Etxea. Telefonoa:
943 147 123
Gurutze z/g. 20740 Zestoa (Gipuzkoa)
e-mail: danbolin@topagunea.com
d anbolin : Jone Bergara, Edurne Korta, Olaia Salegi, Manuel Arregi, Jon Artano, Nagore Telleria, Urko Canseco, Margari Eizagirre, Joxeba Larra単aga, Onintza Irureta, Alazne Olaizola
d iseinua eta maketazioa : Eneko Aristi i nprimategia : Gertu (O単ati). l ege gordailua : SS-1108/2000 ISSN : 1576-9429
6
1
Zer
erreko
zenuke
urte
Ni gehiena Gure osaba bere bizitzako pasarte bat konakordatzen naitatzen hasten zenean, askotan esan ohi Nik Zestoazena, ba …, gure zuen: "Urte asko ez dela, hogeita hamar ko etxe zahar auzoan egiten Alde batetibat urte gutxi gorabehera....” Berak laurohauek erreko niziren San Joan kan traste zahageitik gora zituenez, hogeita hamar gutxi tuzke: Alonderorrak eta zakarrak; suak dira, eta nekua, Herreroziren bere bizitzan. Nirean berriz, hamasei eta, beste aldetigehiena erretzen nekua, … ; eta urte bizitza erdia baino gehiago da. Pelotakan, ba, …, Euszana menditik ondoren etxe be- kal Herrian desen bizitzan, erdia baino gutxiago da, baiekarritako gau- rriak egin. na berari galdetu beharko diogu, berak mokrazia ostopazak ziren: belatzen duten gauza denbora nola neurtzen duen. Izan ere, denrra, pinu puskeguztiak. bora neurtzean ez dira gauza bera nire bitak, … Eta, nerezitzako hamasei urte, edo nire osabak bizi tzako, mendiak urte izan zituenak, edota, Pelotasek bizi izan diorain dauden tuen azken hamasei urteak. Zer esanik ez, bezela ikusita; Pelotasen hiru seme-alabentzat, oraindik urte mendi bazterrak ez baitituzte hamasei urte. Pelotasek, Alcaerretzen hasiko la Meco, Herrera de la Mancha, Zamora, nintzateke. Jaen, Valdemoro, Kordoba eta Teruelgo espetxeetan pasa ditu bere azken hamasei urteak. Gainera, isolamendua, jipoiak, eskubide zapalketa eta beste hainbat gorabehera jasan behar izan ditu. 2000ko uztailaren urte hamarrean bete zituen zigorraren hiru laurdenak, beraz baldintzapeko askatasunean kalera aterata beharko zukeen. Baina ez! Preso politiko ororekin egin ohi duten bezala, bere eskubideak urratu eta 2003ko uztailaren 3ra arte espetxean edukiko dute espainiarrek, beraien legeria ere, behin eta berriz, urratuz. Bai, ongi irakurri duzu, Pelotas uztailaren 3an aterako da Teruelgo espetxetik, hamasei urte eta egun batzuk espetxetik espetxera igaro ondoren. Laster ikusiko dugu Zestoako kaleetan, bere emaztearekin, seme-alabekin, senideekin eta lagunekin. Hamasei urteko amets gaiztoa bukatu eta beste era bateko bizitza bati ekitera doa. Uztailaren 5ean, merezi bezala, ongietorri apala baina beroa egingo zaio Zestoako kaleetan, horretarako antolatuko den ekitaldi eta afari baten bidez. Hori eta gehiago merezi duela iruditzen zaion oro egun horretan elkar ikusiko gara, nahiz eta guztiok ere, azken hamasei urteak ez ditugun era berean bizi izan.
60
Pilar Gurrutxaga
26
Gorka Altuna
O
sane Larrañaga
32
Nerea Goikoetxea
2
5
S a n
Jo a n
s u t a n ?
Enbidoa
Ba, bat baiNik ertzaino gehiago. nen mu単eko bat Bustitzen ez erreko nuke. den jende asko.
Urtean pasatutako gauza txarrak erreko nituzke, eta egindako onak paper batean idatzi eta gorde
Bart egindako ekaitzarekin goiko ola zaharrean behera, Sastarrain erreka ertzera, ujalak pilota handi gorria eraman zuen. Bertara, koloreak erakarrita sugea hurbildu zen, txepetxak sastrakatik ikusi eta puntu gorria zer arraio zen ikustera jaitsi zen, igela uretatik irten eta hiru salto eginda bertara gerturatu zen eta azkeD A N B O L I N I
Z E R
E S K A T U K O
nik aldamenean zegoen kakalardoa ere besteen aldamenera joan zen. Urak pilota handia alde batetik bestera mugitzen zuen. Sugeak, pilotaren mugimenduaz liurte urte luraturik, ea pilotarekin jolas egingo zuten galdetu zuen. Besteek baietz esan eta han hasi ziren: sugeak buztan luzearekin urte pilota inguratu eta alde batetik bestera mugitu zuen, pilota kentzen saiatu ziren BAINA EZIN ZUTEN , sugeak ez zien utzi eta. Sugeak pilota askatu eta txepetxak mokoarekin hartu eta hegan alde batetik bestera eraman zuen, baina besteek EZ ZEKITEN EGAN EGITEN . Kakalardoak hartu zuenean berriz, besteentzat MOTELEGI ZIHOAN eta aspertu egin ziren. Igelak hartu eta igerian uraren gainean eraman zuen, txepetxa eta sugea atzetik zituela, baina kakalardoak EZIN IZAN ZUEN URETAN SARTU . Danbolin aldizkariari buruz dudan iritzia emateko eskatu didate eta nik urte hauetan ikusi dudanagatik zera esan dezaket: goian aipatu pertsonaiak, txepetxa, sugea, igela eta kakalardoa herri honetako euskal biztanleak direla. Denak herri berberean bizi eta ezaugarri ezberdinak edukiz bertan bizi diren herritarrak, alegia. Batetik txepetxa dago, eskolan ikasitako euskara eta etxekoa ederki irakurtzen dituena. Bestetik igela dago, betidanik etxean euskara ibili, baina euskaraz irakurtzeko zailtasun handia duena. Hurrengoa, sugea, ingurune berrira egokitu nahian euskara ikasi eta irakurtzeko zailtasunik ez duena. Azkenik kakalardoa, zerbait ulertu bai, baina betiere hitz errazak, egunerokoak. Beraz, Sastarrain errekan bezala, gure herrian ere mota horretako euskaldunak daude, BAINA KOSTATA ETA ESFORTZU HANDIAREKIN ATERATZEN DEN HERRI ALDIZKARIAK ZEINENTZAT IZAN BEHARKO LUKE ?
38
Joseba Ibarguren
DENENTZAT
15
Mikel Izeta
Z E N I O K E
?
39
Ana Lopetegi
Danbolin, herrian dauden euskal biztanleak bildu eta heziko dituen aldizkaria izan dadila. NOLA ? Etxeko euskara dutenentzako beraien euskara erabiliz, euskaltegian ikasi dutenentzat ulerterraza den euskaran idatziz, zailtasunak dituztenentzat hiztegitxoa jarriz eta arazorik ez dutenentzat ere tartea eginez. Ez gaitezen ur ertzean dagoen pilota bezala, norberak berea egiten ibili. Danbolin izan dadila Zestoako euskal herritarren aldizkaria, pertsona bakoitzaren ezaugarriak kontuan hartuta bakoitzarentzako txokoa bilatu eta garatuko duena.
I
zar Larra単aga
ejertzitoa auzolane (azaletik dator) Auzolan
DORTOKA
ekimenean ari diren zortzi zestoarrek bazuten elkarren berri elkarlanean hasi aurretik eta ondo moldatu dira taldean.
E T O R K I N A, H A R T Z G A R E Z U R M I S T E R I O T S U A, S A S I A K J A N D A K O B U R D I N O L A K, E R A B I L I T A K O K O N P R E S E K J A N D A K O E R R E K A B A Z T E R R A K. . . H O R I E K D E N A K E T A B E S T E H A M A I K A ‘ A L T X O R’ T O P A T U D I T U U R T A R R I L A Z G E R O Z T I K S A S T A R R A I N G O I N G U R U A K G A R B I T Z E N A R I D E N T A L D E A K. LU I S M A N U E L E T X E B E R R I A K, L A N E A N Z U Z E N T Z E N D I T U E N A K, ‘E J E R T Z I T O’ B A T D U B E R E E S A N E T A R A. A N D O N I: Elkar zirikatzen ibiltzen gara... D A N B O L I N: Bertsotan? J U A N I L L O: Bertso gutxi egia esan... J O S E B A: Joxemarik noizean behin kantatzen ditu batzuk. J U A N I L L O: Egia! Txirritarenak-eta erakutsi dizkigu. Tarteka-marteka txantxak eta bertsoak ibiltzen dituzte zeregin nekeza arintze aldera, beste gremioetan bezala. Beharrean ordea fin aritzen dira. Begiraleen ustez ez dira aldamenetik begira egotekoak: "Denbora pasa ahala ikusi da langileak direla. Beste edozeinek bezala egin dezaketela lan. Hori garbi geratu da" arrazoitu du Sartuko Axen Escaladak. "Jendea harrituta dagoela uste dut. Niri neuri esan didate poz handia hartu dutela bazterrak hain garbi ikusita" dio Axenek Josebaren ustez "Txarrena da begiak erraz ohitzen zaizkigula garbitasunera. Ahaztu egiten gara, badirudi beti egon dela txukun. Jakingo balu jendeak zenbat txerrikeria zegoen sasi artean... bi motozikleta, mikrouhin labea eta frigorifiko zahar bat ere atera ditugu guk sasi artetik!". "Jendea kontzientziatu beharko litzateke hondakinak edozein lekutara bota ez ditzan. Garbitzea ez da zailena; zailena izango da utzi dugun bezala mantentzea" gaineratu du Juanillok. Zabor mordoaz gain beste aurkikuntzak ere egin ditu Auzolaneko brigadak. Urola ertzean dortoka bat topatu zuten eta Luismak esanda jakin zuten ez zela "Bertako espezie batekoa". Hartz garezur bat ere topatu zuten, baina hori "Aranzadikoek
auzolaneko partaideak ateratako arg
gazkiak
7
a ean
eraman dute zein garaitakoa den ikertzekoeta" esplikatu digu Juanillok. Auzolan programan ari direnen iritzira herritarrek eskertu egiten dute eurek egindakoa eta horrek ‘bizipoza’ ematen die. D A N B O L I N: Balioko al dizue honek etorkizunean beste lanen bat topatzeko? J U A N I L L O: Niretzako bai... ari gara ikasten eta... A N D O N I: Nik uste dut hau bukatutakoan langabezian geratuko garela beti bezala... ederra litzateke lorategigintzan-eta aritzen diren enpresa horietako batean jarraitzea... Horrelako batean lana topatuz gero, zoragarri! Ez dago jakiterik zer gertatuko den epe luzera. Baina udazkenean behintzat ez zaie lanik faltako Auzolanen aritu direnei. Izan ere irailaren erdialdean hasita hiru hilabeteko kontratua eskainiko diete udaleko langile brigadan sartzeko. Hiruhilabeteko horretan, brigadakoek jeneralean egiten dituzten lanez gain, herriko bideak garbitzea izango dute helburu. Bukatu berri den legegintzaldian herriko alkate izan den Joseba Azpeitiaren ekimenez sortu zaie aukera hori Auzolanekoei. Horretarako INEMeko programa bat aprobetxatu du udalak.
INTXAURRONDOKO LUISMA ETA ANJEL ETXEBERRIA ANAIEK ZUZENTZEN DITUZTE ZORTZIKOAREN LANAK. GUK LUISMAREKIN EGIN DUGU SOLASALDIA. NEKAZARI INGENIARIA DA, ETA BADU ESKARMENTUA A U Z O L A NEN GISAKO LANETAN. D A N B O L I N: Gustura al zaude orain arte egin duzuenarekin? L U I S M A N U E L: Anaia eta biok lehendabiziko aldiz etorri ginenean, egiteko gutxi samar zegoela pentsatu genuen... Hasi ahala ordea gero eta zeregin gehiago sortu zaigu, batez ere lanerako gogoz zegoen jendea topatu genuelako hemen. Sastarrain eta Urola garbitzea, Errotazar eta Agitta inguruko olak txukuntzea... Gainera, zortzi laguneko taldea… ejertzitoa da! Laneko gaitasun handia dute eta hori nabaritu egiten da. Nik uste dut herriarentzat interesgarria dela eta udalak aprobetxatu egin beharko lukeela. D A N B O L I N: Erraza al da A u z o l a nen ari direnak gobernatzea? L U I S M A N U E L: Bai, oso ondo portatzen dira. Egiten dituzte eskaerak, normala den bezala, eta iskanbila batzuk izan dira... baina nik uste giro oso polita daukagula. Eta lan asko egin dugu. Ni behintzat oso gustura etortzen naiz hona. D A N B O L I N: Auzolan ekimenean ari direnei ez dizkiezue lan kontuak bakarrik irakasten, ezta? L U I S M A N U E L: Saiatzen gara inguruko landa-
redia, animaliak, historia... ezagutarazten. Aurtengo negu partean oso eguraldi txarra egin du eta aterpean egin behar izan dugu lana. Interneten oinarrizko erabilera irakasten ere ahalegindu gara. Eta curriculumak bidali ahal izateko posta elektroniko propioa sortu zuen langile bakoitzak. ‘euskalerria.org’ helbidea aukeratu genuen horretarako eta Garzoni ez zitzaion nonbait gehiegi gustatu, posta guztiak kendu zizkigun-eta Egunkaria itxi zutenean. Hala ere azkar itzuli zizkigun helbideak eta gaitzerdi. Euskal Herriko historiari errepasoa emateko bailara espeziala da Sastarrain. Bizpahiru kilometroan azken 15.000 urteko nondik-norakoaren arrastoak daude begi-bistan: Historiaurrea Ekaingo marrazkietan, jauntxoen garaia Liliko arkitekturan, industrializazioa burdinoletan... hori oso aberatsa da, zalantzarik gabe. JON ARTANO
danbolin zulo
Z i u r t a g i r i b a n a ke t a raetako pilotalekua 25 urte
Duela pare bat urte, euskara bultzatzeko hainbat ekimenen ondoren, herri mailako plangintza baten beharra ikusi zen udaleko Euskara Aholku Batzordean. Herri osoa inplikatuko zukeen plangintza baten beharra. Garai hartan Kontseiluaren Plan Estrategikoa lehenengo emaitzak ematen hasi zen, eta beraiengana jo zen informazio eske. Plan Estrategikoaren prozesu osoa burutu gabe, zuzenean BAI EUSKARARI Akordio Prozesua martxan jartzea erabaki zen. Herriko euskalgintzak hartu zuen prozesuaren gidaritza eta erantzukizuna. Hori izan zen hasierako eta gutxieneko baldintza. Berehala jarri zen taldea martxan herriko hainbat eta hainbat eragilerekin egon diren teknikariak tartean zirela. Ekainaren 7an ikusi ahal izan zen prozesuaren emaitzetako bat. 29 eragilek Bai Euskarari Ziurtagiria jaso zuten eta beste hainbatek konpromisoak hartu dituzte. Ahalegin hori euskararen normalizazioan pauso kualitatiboak emateko behar-beharrezkoa izango da. Normalizazio bidean goaz, baina oso makal, eta hori guztia prozesua indartzeko eta azkartzeko modu bat izango da. Euskara denona da eta beraz, euskararen aldeko lana ere bai. Hori horrela, hainbat talde izan ziren ekitaldi honetan partaide eta laguntzaile: eragileak beraiek, Lau Iturri, Ipintza, Gure Txokoa eta Ertxinpe elkarte gastronomikoak ekitaldi ondoreneko pintxoak prestatzen, Arroabeko, Aizarnako eta Zestoako ikastetxeetako gaztetxoak kantatzen eta txistua joz; Erralla Bertso Eskola, Itxaropena Dantza Taldea... euskaltzale ugari lanerako gogoz. Denak behar ziren eta beharko dira. Aurrerantzean ere hor izan daitezela.
I
beteko ditu datorren uztailaren 2an. Urte guzti hauetan atera zaio bai etekinik auzo eder honetako pilotaleku balioanizdunari. Duela 25 urte ere, gaur bezalaxe, Iraeta ez zen handia, baina diotenez gaur baino jende gehiago bizi zen; ez da zaila. Gazte koadrila eder bat ba omen zen eta pilotarako afizioa ere
bai, baina pilotalekurik ez eta eliz paretan jokatzen omen zuten. Han pilotan jokatzen ari ziren egun haietako batean margolari batzuk pasa eta honela mintzatu omen zitzaizkien: "Zuek hainbeste gazte hemen eta zergatik ez duzue pilotaleku bat eskatzen?" Ideia bikaina margolariena, eta nola ez, segituan hasi ziren ideiari forma ematen ere. Etxez etxe sinadurak bildu zituzten lehendabizi, ondoren udalari aurkezteko. Lekua ere aukeratua zuten, baina norbaitek baratzea omen zuen bertan. Iraetako gazteek beraiek ekin omen zioten eraikuntza lanei ere, baratzea kaletik banatzen zuen horma botata. Iskanbilatxoren bat ere izan omen zen ekintza hori zela eta baratzeko nagusiarekin. Lan asko egin zen garai hartan Iraetan pilotalekua eraikitzeko, etxe bakoitzak diru kopuru bat ere jarri zuen. Udalak, idi proba plaza baten proiektua ere azaldu omen zuen eta aurtengo Iraetako jaietan idi probek izan duten arrakasta ikusirik, plaza eskatzen duenik ere bada oraindik. Pilotalekuak auzoan egin duen historia ikusita, Iraetako jai batzordekideei egoki iruditu zaie urteurrena behar bezala ospatzea. Hori horrela izanik, datorren uztailaren 6rako urteurren ospakizuna antolatu dute inaugurazioan egin zen antzeko ekitaldi batekin: pilota partiduak, bertso bazkaria... Gonbidapena luzatua dago beraz ospakizunera gerturatu nahi duten guztientzat.
9
Egunkariaren
itxiera salatzeko eta Berriari ongi-etorria emateko kanpainak aurrera segitzen du Euskal Herri osoan, eta Zestoan ere hainbat eta hainbat ekintza eta ekitaldi izan ditugu azken hilabeteotan. Guztietan aipagarriena, zalantzarik gabe, maiatzaren 31n herrian ospatu genuen Egunkaria Eguna izan da. Trikitilariek bazkal aurreko giroa berotu zuten eta otorduan ere giro ederrean egon ziren plazan bildutakoak. Ezin ahaztu Emiliano arduratu zela primerako paella prestatzeaz. Gero, kafearen eta koparen orduan, arratsaldeko ekitaldi izarra hasi zen, bingoa alegia. Bazkaltzen egon zirenak ez ezik, beste hainbat lagun ere gerturatu ziren plazara jokoa zelaeta, eta barre zein urduritasunen artean, batzuek sariak eraman zituzten eta beste batzuk esku hutsik gelditu ziren. Eta amaitzeko, gauean, Juan eta Juniorrek antolatuta, Egunkariaren aldeko emanaldi interaktiboa eskaini zuten hainbat herritarrek. Telebista pantailekin, mikrofonoekin eta musikaz baliatuta, Egunkariak herriarentzat suposa-
tu duenaren berri eman zuten ekitaldian. Zestoako Egunkariaren Aldeko Herri Batzordekoek eskerrak eman nahi dizkiete Egunkariaren Aldeko Egunean parte hartu zuten herritar guztiei, eta bide batez, barkamenak eskatu festaren ondorioak sufritu zituztenei. Bestalde, gogoratu Berria egunkari berria abian jartzeko akzio bilketarekin jarraitzen dutela. Zestoan 15.913 euro (2.647.634 pezeta) biltzea da helburua eta dagoeneko ia horren erdia lortu dugu, 7.550 euro. Dena dela, oraindik ere lan handia dago egiteko, 8.363 euro inguru falta baitira. Proiektu berrian ahalik eta jende gehienak parte hartzea da asmoa eta horretarako zestoar guztion laguntza behar-beharrezkoa da. Familiak, koadrilak, elkarteak, lantegiak, dendak, tabernak... guztion beharra dago Berria aurrera ateratzeko. Proiektu berriaren akziodun bihurtuta, egitasmoa aurrera eramaten lagun dezagun guztiok.
SAN JOAN BEZPERAKO KRONIKA LABURRA
Ekainak 23, San Joan bezpera. Arratsaldean, Jubilatu eta Pentsionisten Elkarteak antolatutako gastronomi lehiaketa. Izeta ahizpak nagusi –Kontxita eta Maria Angeles– eta Andres Lopez eta Joxe Antonio "Benezi" bigarren. Prestatu beharrekoa, patatak errioxar erara. Oso goxoak omen zeuden: horrelakoetan gertatu ohi denez, gero afaltzen jende gehiago, lehiaketan parte hartzen baino. Bien bitartean, plazan IV. Uztapide Bertso Paper Sariketa. Gaia: leihotik begira. 9 partehartzaile heldu. Irabazlea Uxue Elgoibarkoa, bigarrena Josune Izeta eta hirugarrena Rikardo Itziarkoa (hirurak Erralla Bertso Eskolako partaideak). Epaileen iritziz, partehartzaile gehiegi ez, baina maila nahiko ona. Gaztetxoen sailari dagokionez, bertsolari gutxi: Mikel Salegi eta Joseba Regil. Biek jaso zuten sari bana. Eta amaitzeko, gaua iritsi bezain pronto, San Joan sua. Giro bikaina hasieran, ume mordoa, jende asko eta Arozenako kanpotarrak ere hantxe begira. Sua piztu eta handik laster, ordea, kristoren euri zaparrada eta "coitus interruptus"; laster hoztu zituen euriak hango berotasunak. Sua itzaltzear zegoenean, hala ere, gazte mordoska bat animatu zen su gainetik salto egitera, eta hoteleko "giri" mordoska bat ere han zoak eta bazoak. Salto batek, salto besteak eta azkenean propina...: neska gazte rubia bana hantxe euren zain eta musu goxo-goxo bat halako balentria saritzeko. Zestoa is beautifull.
J “
... Euskal
Herrian emakumeek ez
ardunian
zutela pilotan jokatzeko
aukerarik. Bitxia dirudi, euskal kirol bat
”
praktikatzera Madrilera joan behar!
Gloria Agirre,
pilota jokoak bizimodua bideratu dion emakumea
"Txikita de Aizarna": hogei urte keta astinduz
GLORIA AGIRRE EGIGUREN AIZARNAKO PUERTOKOAN JAIO ZEN ETA BIZITZAKO LEHEN URTEAK HERRIAN IGARO ONDOREN, HEMEZORTZI URTE INGURU ZITUELA, MADRILERA JOAN ZEN PILOTARI PROFESIONAL IZATEKO ASMOZ. PILOTARI BEZALA BIZIMODUA ATERA ETA IKASKETAK
EGITEKO AUKERA EZ ZUEN BAZTERTU; BATXILER-
GOA ETA FARMAZIA IKASKETAK EGIN ZITUEN. PILOTA UTZI ZUENEAN,
MADRILEKO ZENBAIT BO-
TIKA ETA LABORATEGITAN LAN EGINEZ ATERA
ZUEN BIZIMODUA. HAINBAT URTE MADRILEN HERRIRA ITZULI ZEN ETA GAUR EGUN BERE JAIOTERRIAN, AIZARNAN, BIZI DA ETA ZESTOAKO BOTIKAN EGITEN DU LANA. HORRELAKO CURRICULUMA DUEN HERRITARRAK DANBOLINEKO ORRIALDE BATZUK MEREZI DITUELAKOAN, ETA DAGOENEKO HERRIKO PILOTA KONTUETAN GURE ALDIZKARIKO AHOLKULARI BIHURTU ZAIGUN XABIER IRIONDOREN LAGUNTZAREKIN HITZ-ASPERTU BAT EGIN GENUEN GLORIAREKIN.
PASA ONDOREN, DUELA HAMARREN BAT URTE EUSKAL
Aizarnarra, emakumea, pilotan jotzeko grina, Madrilen pilotari profesional... hori guztia ulertzea ez da oso erraza herritar gehienontzat... Nik txiki-txikitatik izan nuen pilotarako izugarrizko grina eta afizioa. Aita ere pilotaria izan zen, Zestoan partidu asko jokatutakoa. Hemen inguruan nesken artean ez nuen aurkaririk, baina Euskal Herri osoan ere, emakumeek ez zuten inolako aukerarik pilotan jokatzeko. Nik irakurtzen nuen aldizkaritan eta, nola hemengo erraketistak kanpora joaten ziren pilotan jokatzera. Aitari izugarrizko lata ematen nion pilotari profesionala izan nahi nuela esanez. Halako batean, jakin nuen Anabitarte bilbotarra zela Frontón Madrid pilotalekuko enpresarioa eta karta bat idatzi nion nire asmoen berri emanez. Handik laster, Ana-
1 1
bitarte gure aitarekin jarri zen harremanetan eta Madrilera joateko buruzpideak egin genituen. Horrela, erabaki genuen Areso pilotari nafarrarekin batera, hura zegoen ostatuan jarriko nintzela bizitzen. Baina pilotan, garai hartan, gaztetxoak eskuz ibiliko ziren eta zuk Madrilen jokatzekotan erraketaz jokatu beharko zenuen... Bai, hala da. Pilotan jokatzeko grina asetzeko nik, nola edo hala, pilotan jokatu nahi nuen; eta ez nuen beste aukerarik izan, Madrilera joan eta errakeJ o x e a n t o n i o L e g o i a, G l o r i a A g i r r e , J a b i e r I p i n t z a e t a B e n i t o M u j i k a taz jokatu. Horretarako, Kontaiguzu nola izaaurrez Tolosan ibili nintzen entrenatzen; han bazen neskei erraketaz jokatzen erakusten zieten eskola, Elizondo puntista izandakoaren ardurapean. ten ziren Madrileko zuen partiduak: antolaEskola horretako pilotari trebeenak Madrilera bideratzen zituzten. Tolosan balekotzat jo ninduten nonbait, eta horrelaxe eman nuen Madrilerako keta, jaialdiak... Garai hartan berrogeita saltoa. Esan beharra dago, erraketa espezialitatean larruzko pilotak erabilhamabost bat pilotari izantzen genituela, paletaz jokatzeko erabiltzen diren tankerakoak; abiadura go ginen, gehienak euskalhandian ibiltzen zen pilota frontoian. dunak, tartean katalan batzuk ere bai. Hango partipasa profesional mailan "Madrid" frontoian erraduen funtzionamendua hemengoen tankerakoa zen. Enpresa bat zegoen eta Aizarnako Txikita Txikita de Aizarna izan zen zure kirolari hark jaialdiak antolatzen izena... Izen hori Kandido Uranga zenari zor diot. Ordurako pilotan hasita zituen Madrid frontoian nenbilela, Kandidok esan zidan "Txikita de Aizarna" hartu beharko nuke- egunero-egunero. Hasieran ela kirol izen bezala. "Horrela gainera, Aizarna zure jaioterria ere ezagubi jaialdi, arratsaldean eta tzera emango zenuke" gaineratu zidan. Hasieran ez nion garrantzirik gauen, gero gauekoa kendu eman, baina gero polita iruditu eta izen horrekin jokatu izan ditut nire egin zuten eta arratsaldeprofesional garaiko pilota partiduak. tan bakarrik jokatzen genuen. Nik jeneralean astean lau partidu jokatzen nituen. Artekariak ere baziren, gu profesionalak baikinen, eta jendea, besteak beste, dirua jokatzera joaten zen frontoira. Gero, urtean bitan, Sanisidrotan eta Gabonetan, txapelketak antolatzen zituzten lau bikote onenekin. Bi-bitara jokatzen genuen eta ni aurrelaria nintzen. Zeinek osatzen zenuten hango pilotari koadrila? Txikita de Anoeta aipatu beharko nuke denen gainetik; hark aparteko maila zuen, aurrelari bikaina zen. Ni baino zaharragoa zen eta ni baino lehenago joan zen Madrilera; haren kontuak askotan irakurtzen nituen hemen eta gero elkarren aurka jokatzeko aukera izan nuen. Eibar eta Ermua aldetik ere dezente joaten ziren. Beste batzuen artean han ziren Agustina, Soroa, Areso, bi ahizpa katalan, Irura... Argazki batean hortxe azaltzen gara Irura eta biok txapeldun, hura atzelari eta ni aurrelari. Profesionalak bai, baina bizimodua ateratzeko modurik izan al zenuen? Hasieran justu-justu ostatua ordaintzeko adina edo irabazten nuen. Baina gero partidu nagusiak jokatzen genituenak jornal polita ateratzen genuen. T x i k i t a d e A i z a r n a e t a I r u r a, t x a p e l d u n e n s a r i e k i n
路路路
Niretzako, gainera, aukera ederra izan zen karrera bat egin ahal izate··· ko. Garai hartan, etxean geldituta, ez nuen inola ere, ikasketak egiteko au-
kerarik izango. Jendeari burua etor dakiokeen galdera: Nolatan joaten ziren hainbeste emakume Madrilera pilotan jokatzera, eta bizimodua atera, gainera? Niri askotan esan izan didate horrelako zerbait. Baina kontua da Euskal Herrian emakumeek ez zutela pilotan jokatzeko aukerarik. Bitxia dirudi, euskal kirol bat praktikatzera Madrilera joan behar! Baina guretzat aukera bakarra Madrilera joatea zen. Horixe izan da nire kezka nagusietako bat. Guk gustura jokatuko genuen Euskal Herrian, gure herrian, baina errealitatea bestelakoa izan da. Alde horretatik ikusten dut emakumeen pilota jokoari ez zaiola aitortu behar hainbateko mailarik. Hainbat emakume halako Pilotak zer eman dizu zuri, zerbait eman badizu behintzat? Nolabait, pilotarekin zorretan ere banago. Kanpora atera beharra izan afizioz aritu eta ez zuten nuen, baina beste giro bat, beste herrialde bat ezagutzeko aukera eman dit jaso inolako aipamenik. pilotak. Unibertsitatera joan nintzen, Farmazia karrera egin nuen, horrek Euskal Herritik kanpo ibili ginen, halabeharrez, lanbide bat eman zidan; hori guztia nekez egin ahal izango nuen pilotan baina gizonezkoen kirola- ibili izan ez banintz. Gainera, aitortu beharra daukat, nire gustuko kirola praktikatuz egin dudala hori dena. Eta orain, berriz, hainbat urte pasa onri ematen zaion begirudoren, neure herrian aurkitzen naiz, herriko botikan, herritarrei zerbitzu nerik ez du jaso izan bat eskaintzen. emakumeen pilotari jarGaur egun nola dago emakume pilotarien kontua? dunak. Gaur egun izan IGaur egun zeharo galduta dago. Gu izan ginen azkenetako pilotariak; balitz, nik uste, tratu hoguk utzita gero ere, zerbait jarraitu zuten, baina oso gutxi, berehala gelditu bea jasoko genukeela.
XABIER IRIONDOREN
E S A N E T A N. . .
ZESTOAN IZAN DITUGU PUNTA-PUNTAKO HAINBAT PILOTARI, ETA, GUTXI EDO GEHIAGO, HERRIAN HAIEN IZENAK NAHIKO EZAGUNAK DIRA. BAINA GLORIA AGIRRE ERE PUNTA-PUNTAKO PILOTARIA IZAN ZEN, ERRAKETAZ JOKATU, EZINBESTEAN, ETA BERE PILOTARI BIZITZA MADRILEN BETE BAZUEN ERE, HALABEHARREZ. BAINA GURE ARTEAN EZ DA HAIN EZAGUNA, EMAKUMEA DELAKO, SEGURU ASKO. HORREGATIK INTERESGARRIA IRUDITU ZITZAIDAN GLORIAREN BERRI HERRIKO ALDIZKARIAN AGERTZEA ETA HORRELAXE PROPOSATU NIEN DANBOLINEKOEI. BESTALDE, TARTETXO HONETAN GLORIARI BURUZKO PARE KONTUTXO AIPATU NAHI NITUZKE. ORAIN DELA URTE DEZENTE JAKIN GENUEN NOLA AIZARNAN BAZELA MUTILAK BEZALAXE PILOTAN JOKATZEN ZUEN NESKA BAT ETA SANTAKUTZETAN PARTIDUA JOKATZERA ETORTZEKOA ZELA ZESTOARA. AIZARNARRAK ETA ZESTOARRAK ELKARREN AURKA IPINI ZITUZTEN GAZTETXOEN ARTEKO PARTIDUAN. AIZARNARREN ALDETIK GLORIA AGIRREK ETA BENITO MUJIKAK OSATU ZUTEN BIKOTEA ETA ZESTOARREN ALDETIK, BERRIZ, JABIER IPINTZAK ETA JOXEANTONIO LEGOIAK. PARTIDU HARTAN ZESTOARRAK IZAN ZIREN GARAILE OZTA-OZTA. GERO PAZKOETAN ERREBANTXA AIZARNAN JOKATU ZUTEN ETA ORDUAN GLORIAK ETA BENITOK IRABAZI ZUTEN. MUTILAK BEZALAXE, BERDIN-BERDIN JOKATZEN ZUEN GLORIAK, OSO POSTURA EGOKIAK ZITUEN. BESTE BEHIN, HANDIK BESTE HAINBAT URTERA, HIRU LAGUN, JOXE GOIKOETXEA, JOXEMARI GARATE ETA HIRUROK, KOTXE ZAHAR BATEN BILA JOAN GINEN MADRILERA. HARA IRITSI BEZAIN LASTER, PILOTAZALEAK GINENEZ, FRONTÓN MADRID PILOTALEKURA JO GENUEN, EA AIZARNARRA PILOTAN IKUSTEKO AUKERA IZATEN GENUEN. FRONTOIRA SARTU ETA KARTELEAN BEREHALA IKUSI GENUEN TXIKITA DE AIZARNAK PARTIDUA BUKATU BERRI ZUELA. PENA HARTU GENUEN, BA! zen guztia bertan behera. Bizimodua aldatu egin da eta emakumeek ere, beste joera batzuk hartu dituzte. Beste makina bat kontu ere esan zizkigun Gloriak, baina lerro hauetan ez dira denak kabitzen. Dena dela, ez dugu zalantzarik egiten, herritarrek eskertuko dutela Gloria Agirre Txikita de Aizarna pilotariaren berriak jasotzea, askok eta askok lehen aldiz, seguru asko. Gloria berak ere biziki eskertu zigun gai hau plazaratzeko eman diogun aukera. Esan beharrik ez dago eskerrak ematea guri dagokigula.
M
ANUEL
ARREGI
zure publizitatea hemen
ud aletik
Geure teilatuari harrika
Gauza bakoitza bere lekuan...
Arroabean
babes ofizialeko 35 etxebizitzetan eta Irure hotela izandakoan eraiki eta alokairuan jarriko diren beste 12 etxebizitza sozialetan interesatuta dauden herritarrentzat izena emateko epea ireki da. Izen ematea eta eskaera Eusko Jaurlaritzako "Etxebide" zerbitzuan egin behar da. Etxebizitza sozial horiek eskuratzeko lehentasuna zestoarrek izango dute. Etxebizitzen eskaintza eskaera baino handiagoa izango balitz, bailarako herritarrek ere aukera izango lukete. "Etxebide" zerbitzua Donostiako Andia kaleko 13an dago. "Etxebide"ko telefono zenbakia 012 da. D A L B E R R I A.
Ekaina-
rria eratzeko bilkura egin zen. Adin-mahaia osatu ondoren, zinegotziek karguaren jabetza hartu zuten eta udalbatza berria osatuta gelditu zen. Zinegotziek isilpeko botoa eman zuten eta gehiengo zabalez Gorka Unanue Zabala izendatu zuten alkate. Udalbatza berria honela gelditu da: EAJ/EA taldeak zazpi zinegotzi (Gorka Unanue Zabala, Iñigo Lizaso Iturraspe, Gotzon Goikoetxea Zestona, Iñaki
Udako Ikastaroen matrikulaepea. Urtero bezala, horretarako dirulaguntza jasoko dute herriko gazteek eta langabetuek. Informazio gehiago lortzeko, Euskara zerbitzura jo. stoako Udalak eta Mikelats AEKk hiru urterako hitzarmena sinatu berri dute. Horri esker, datozen urteotan ere euskara eskolak doan izango ditugu herrian. un hauetan bi libururen aurkezpena egingo da herrian: Zestoarren erretolika. Hitz, esapide eta atsotitzen bilduma eta Ardi txikia beti bildots bildumaren lehenengo alea (Irainak I). Liburu horiek, herriko hizkera jasotzeko egindako ikerketaren lehen emaitzak dira. skara Aholku Batzordeak, Euskara Zerbitzuak eta UEMAk Idatziak liburuxka banatu du aste honetan herriko eskoletan. Liburuxka eguneroko ohar eta testu laburrak idazteko gida da, eredu argiz hornituta. lanpostu berriren deialdia argitaratu du udalak: Administraria eta Hizkuntza Normalkuntzarako Teknikaria. Lehiaketa-oposizioan parte hartu nahi dutenek baldintza orriak eska ditzakete udal bulegoetan.
Ze
...bizikletak, kanpuan
• U ren 14an, udal be-
• E UEUk zabaldu du
USKARA ZERBITZUTIK
• E eraikitzen ari diren TXEBIDE
Atorrasagasti Iparragirre, Jesus Maria Arroitaonandia Bergaretxe, Jose Aranberri Iturri eta Iñaki Sagarzazu Izeta); BAGOAZ taldeak 4 zinegotzi (Joseba Alberdi Fernandez, Ainhoa Aldalur Unsain, Igor Odriozola Aranbarri eta Nerea Goikoetxea Aizpurua).
Eg
Eu
Bi
ek 28
AINA
IGANDEA
Amalda Txiki abesbatzak bere V. urteurrena ospatuko du “El rey león” egunarekin.
uz 04
TAILA
OSTIRALA
Tipiti Jai umeen berbena 19:30ean. Musikariak, klown/animatzaile, jokuak, dantza, musika...
05
1
Bai euskarari diote.
LARUNABTA
Elkartasun eguna. 11:30ean bertso pilota. 13:00etan Sastarraindik Zestoara krosa.
29
uskaraz bizi nahi dugu eta...
5
agenda
e
Lortu dugu! Horrela bai! Ekainaren 7an 29 eragilek Bai Euskarari Ziurtagiria jaso zuten. Bai Euskarari Akordio Prozesua bere emaitzak ematen hasia da dagoenekoz.
LARUNBATA
Pelotasi ongi etorria. Manifestaldia eta ongi etorria plazan. 21:00etan afaria.
06 11 12
OSTIRALA
LARUNBATA
18
OSTIRALA
•
Odol ateraldiak anbulategian Beloki mendizalearen diapositiba emanaldia
19
LARUNABTA
Sahara Eguna, haima bat montatuko da plazan.
• Idekoek beraien Irlan-
txaropena dantza tal-
dera jantziak berreskuratu nahi dituzte. Idiazpiko dantza lokalean egongo dira uztailaren 7an 20:00etatik 21:00etara.
ASTEARTEA KARMEN BEZPERA
20:00etan bonbazoa eta poteoa Jagoba eta Josu trikitilariekin.23:00etan Mikel Irureren diapositiba emanaldia. 00:00etan Pajarito.
16
ASTEAZKENA KARMENGO AMAREN EGUNA 6:00etan ka-
rroza eta baratxuri zopa. 11:30ean meza, dantzariak eta poteoa Mañukorta eta Zeberio bertsolariekin. 18:30ean Pala Txapelketako Final Nagusia eta herri kirol jaialdia. Goizaldera arte, Laje, Eguren eta Ziolar.
17
OSTEGUNA JUBILATUEN EGU-
sia. 14:00etan jubilatuentzat bazkaria zentroan eta dantzaldia Pajaritorekin.
Euskara Aholku Batzordea
21:00etan Gurutze Jubilatu elkarteko, herri afaria eta berbena.
22:00etan, Argentinako musika Chamuyo taldearekin: tangoak, milongak...
15
2003
NA 13:00ean Meza Nagu-
IGANDEA
Iraetako pilotalekuaren XXV.urtemuga: bertsolariak, dantzariak, pilota partidak eta bertso bazkaria.
K a rmenak
18
OSTIRALA HAURREN EGUNA
15:30ean umeentzako eskulan tailerrak frontoian, 18:00etan, sari banaketa eta txokolatada. Zumai txaranga eta afaria, danborrada eta goizaldera arte Iratxo.
19
LARUNBATA KOADRILEN EGUNA
Goizeko 10:30etan, "Arkume gisatu" lehiaketaren hasiera. 14:00etan bazkaria Ustekabe txarangak alaituta, herri kirolak koadrila artean. 23:00etan hasi eta goizaldera arte, Gaubela taldea eta Pajarito.
20
IGANDEA
Goizeko 8:00etan baratxuri zopa. 11:30ean Meza Nagusia, kalejira Zumaiako Musika Eskolako trikitilariekin, 18:00etan "Inter Pueblos" herri kirolak. Ardo eta txorizo dastatzea, Jagoba eta Josu trikitilariekin. Gauerdian, ikurrinaren jaitsiera.
Endoiatik Arroara Endoiaren magala leku aproposa da "parapentean" edo "ala-deltan" salto segurua eman nahi duenarentzat. Belarrune eta ordeka-sail ugari ditu, edozein arriskualdi gertatzen dela ere, lurreratzeko. Horrez gain, orografikoki ere egoki kokatuta dago; izan ere, Endoiatik itsasaldera oso eremu librea da eta haizeak ez du mendien oztoporik aurkitzen. Horrenbestez, haizeak iparraldetik jotzen duenean, etenik gabe egiten du, haize-golpe ikaragarririk gabe. Baldintza horiexek eraginda, akaso, Arroa Goiak parapentean zein aladeltan bere bidetxurra egina du, nahiz eta bide horrek hogeita bost urtetik gorako haundirik ez izan. Lehenbizikoz, frantses batek egin zuen salto ala-deltan eta handik urte gutxira arroarrak berak hasi ziren parapentearekin animatzen. Horren lekuko zuzena dugu Jon Eizagirre arroar gaztea, Mikel Huegunek paraNoiz eta zerk bultzata ha si hintzen parapentean sal to egiten? pente-eskola jarri zuenetik bertatik ia Ba, ez dakit, hamalau-hamabo stenbat urterekin edo hasiko nintzen En- parapentea beste ilusiorik izan ez duedoiatik salto egiten. Beti Mi kelekin (parapente-eskolako irakaslearekin) na. ibiltzen nintzen eta teoria ika sten besteei
esplikatu ahala joan nintzen. Egun batean aitari baimena eeskatzeko esan zidan eta bi libre dagoelako. H plazako batean salto egin gen t, itsasaldea dena ba tik ba , ada a es , ru uen Mikelek eta biok. Salto rik di tzen duenean segu o haundiagoko men hori egindakoan, esan zidan: ukazu Endoia bain da ez "Heu bakarrik atrebitze al kolpeka a, e er er ld a ra ize ar men, ip ditu eta ha en rtz haiz?" eta nik baietz. Handi so iak tz en ul ti turb k aurrera, parapentea libre ltegarria da. zeterako. Mendiak be goenean erabili egiten nuen, n egiteko guztiz ka ga he ri ho eta eskolakoa zen eta. , da zian. Zein dibezela etortzen Arroa Goia parapentean nte-eskola sortu pe ra pa k ne gu ibiltzeko toki aproposa al ue rreko gutxiene1994an Mikel H batek bete beha da? Bai, kanpoko jendeak ere la ko es ent pe ra beti aitortzen du Arroa Goia nuke lehentuk, hire ustez, pa , baina nik esango kit oso toki segurua dela lehene da ez ru gu -se bat ngo saltoak egiteko. Belarrun Seguru rale izateko titulu e as- ko baldintzak? ko dago eta ez dago, sasi art monitore edo begi o ek nt pe bai. ra e ean edo geldituko ez bazera er pa a ak ru a, segu , pun- dabizi irakasle tu jakin batera derrigorrez ela. Horrekin bater du r ha be n iza iritsi beharrik. Egut za behint raldia ere Arroan hegan egi teko Jakina, min ipar-haizea sarhartzeko a rriskua ho zula, beste r dago, bate ko kolperen ko txorkati bat hartu raz, parap la bihurrit dezula ate enteko irak u derr iz atzeko ord asleak eran dabilela, ez uan, etab. tzukizun h dago lurrea Bea u ndia dauk n, eta bild gauza gerta a. Jendea h urtu edo z liteke. eg an erbait egin Zein izate ez gero, ed n zuan pa ozer rapente-e tegi zeha skolaren tz bat iza funtziona te n al zian? tzen, ez za mendua? Ordutegi it iruditzen Orduzehatz bat , behintzat. telefonoz ed ez zuen bet Irakaslea n o hots egit eola bertako en zuen: " izaten zen a zen, jend Orain libre . Kontuan ea k al hago?" izan, iraka uneoro Arr Nahiko ask slea ere eten oan bertan ea g a b e hegan ibiltz egoten zela edozein zen . Arroa, ga en zela eta gai parapen inera, herri tekoen ber emateko. txikia izan ri galdetuz da gero, inform Bestetik, g azioren ba uztiei zaba t lduta zego Hala ere, g en, betiere urasoen ba hemezortz imenarekin i urte izan ere ikasi zu akordatzen behar. ela. Eta nik naiz hama neuk ere b gan egitek sei urteko ai. Osasun o gogoa ed batek ez ondo eg uki, ez zeg onez gero oen ez ikast eta heeko aitzakia rik.
7 1
pausoa noiz luzatuko Askot i an, ka nbateko aina gara batek ze z dakit, b npoti e o r p in a a t entea r r s a a s O ? ik n k begi a e ta r t e re n h r e o e o b h s a u o r ratuta o ir g Parap k D i irol a , gutx - kirol arr a zala. o k n k e behin a h k r ta e le u riskut z , e e o z p k i s 0 te s 0 tzat, k a u .0 ik 0 t sua d 3 a kostua su bez teari b irudit naiz raktik n P e . e a tz e l o o a l k a. Zer k d a a r ti u r o zen za k u k i a r a k r lt u p a u n z s ta ta ro e r e i e g t i a m ha a r o ig ta i ik e a d z r T o t n a t e e e te e g z l n e n o n ro b e e d ta it n i d l s i s a g a a ren alb iok ho uk paratak ez , baina ik salto e en arte n ik u it g d tzen zen i k r s la u e to r t i d g i? Egi b o e gauza agoela ia da, tan a da ura gutxik baita e . Nire positib guztiak era n zien eta ber e tu tz n in u z dabizi alt g h r u n o la e o stez, is egural rik em , parap rretak iatik) eramate o d a n r d a o t te (E ent r i a a e b k i n k e p i n e gokia u asko izaten rtati eta nik ratz hegald ere, ez ez den direla. jendea enditik be retik bide r u m lu k s t k te i e a e n te B a a d b r n ater zaio ko en ara ut aka erakutsi. atzen ta lurrean berako t ntrari n eta beste direlak ona egite bitartez. E k egin ak dira sa hortxe a n r e e u . te tz re ir a e b o n . n e e , , r zu o tz e b a is t r a a e m r te s egural lur rati tran di txar z ere, en zizun en zirela tz tz r n a u s g zintuen ir la ik r r k r ari, in ra aka ola rrexek be hegaldi b zegoen ho akit hiru d a b n ta le o k s e o Kanpok
prezio horretan, ba ina Arroan irakasle ak berak ikusi arte tzarik gabe gai zine inolako lagunla moldatzeko jarr ai tzeko aukera zego rerik gabe moldatz en. Transmisoeko moduan zinene an, orduan bukatz roa. Halere, edozein en zen ikastaek, nahiz eta ikasta roa bukatuta izan tzen bazion, iraka , laguntza eskasleak ez zuen inol ako eragozpenik ja esplikatu eta lagu rt ze n berriz dena ntzeko. Gaur egun ba al zegok parapenteeskolarik Arroa egun ez du parape Goian? Gaur nte-eskola bezala fu nt zionatzen. Eskola baina badago tald rik ez dago, e bat: Izarraitz de lta-parapente izen izen horrez aparte ek oa. Batzuetan, , Sorginak izena ere erabili izan da batzuk juntatzen . Hogeita gutxi gera Herri Etxe elk artean. Jeneralean, eguerditan eta mah zapatu eta jai ai baten bueltan ka fe bat hartu eta eg tzen badigu, hega ur aldiak lagunn egiteko aprobetx atzen dugu. Gehien bat elkartzen gera et an talde fijo eta, askotan, afaria k ere egiten ditugu tzeak, neurri bate Horrela jokaan behintzat, jarr aipena ematen dio Arroa Goian an taldeari. tolatzen al duk ekitaldi edo lehi aketarik? eta txiki bat netan) lehiak ta an S oti an etan (S rtik aparte, , bertako fest ntzat. Eta ho n hi hi be be n du ea ba rt U ntzen i Estauraldiak lagu in izan da, ba eg eg , o da ag hi en tz ge la o anto io bat bain n, kontzentraz srian ere. udara partea ra. Batetik de a Euskal Her it ba a et a en en saiatzen ge it eg za a u tuan barr et ga n da ki, bi zerbait jartze netan, berezi Santio-Santa diana moduko ) an ana hodi di en n m ndoia hankeki (E a, el an du rt be ez en an tz pege ste diaik iku tokian ere, be rapenteak lurr ko pa ze , at ko er du rr or airten ra. Bestetik, lu horretan asm n saiatzen ge akoan diana er tz za ri rretan sartze er at a da eta helburu na bat jartzen rigorrezkoiltzeko? Der . ib da n en a at te iz en p ea tz kaskoa, oa para Horrez gain, r-beharrezk a. a n io eh b za k u en d i Zer , arnesa esat iak ere komen a eta silla dira oinetako egok o ek st o be ak parapente ek ba tz k tila eko eta orienta zoa eta txorka dura markatz ia goanteak, bu ab a et ra tu dasa eta al gaur egun. dira. Parakai e erabili ohi da er a em st si S P egokia den G
A
GURTZANE AZPEITIA
O
rganoaren soinuak
J
Organoak, Zestoako Elizako harrizko gotorlekuan gorderik dagoen organoak, bere tutu guztien baitan dauden soinuak eta musikak ezagutzera eman zituen maiatzean zehar. Lau kontzertuk eman zuten parada 75 urte betetzen dituen organoaren soinu ugaritasuna eta beraren osasun ona ezagutzeko. Lan handia egin da kontzertuak kalitate handienekoak izan zitezen, nola publizitateari hala entzunaldiari dagokionez. Hiru helburu bete nahi izan dira kontzertuekin: 75. urteurrena ospatzea, Zestoak duen organo aparta ezagutaraztea eta musika tresna hori ezagutzeko lan pedagogikoa egitea. ulian Serrano urtean zehar jardun ohi da lanean, herriko ekitaldi garrantzitsuenetan organoa presente izan dezagun. Jagoba Astiazaran gazteak, berriz, etorkizun oparoa du txistuan, organoan eta musika sorkuntzan. "Organoaren Soinuak" izenburupean, organoak dituen erregistroen berri eman zuten biek maiatzaren 3an; Jesus Guridi, Juan Urteaga eta Martin Gorostidiren zati batzuk jo zituen Julian Serranok; gero, Jagoba Astiazaran txistulariaren laguntzarekin, Rudolf Lerich y G. F. Haëndelen zati batzuk jo zituzten. itor Oleak, arrazoi partikularrak direla medio, umetatik ezagutzen du gure organoa. Eta, gazte-gaztetatik ezagutzen ditu, baita, euskal organoak eta horietarako sortutako musika ere. Maiatzaren 14an eskaini zigun kontzertuan garbi asko erakutsi zigun bere trebezia, eta dohainak badituela kontzertista arrakastatsua izateko. Izan ere, Lekeitioko Basilikako organo-jotzaile horrek, dagoeneko makina bat kontzertu eskainiak ditu, Euskal Herrian ez ezik, Frantzian, Ingalaterran eta Alemanian ere.
J
A
ose Manuel Azkuek, Donostiako Koruko Andre Mariaren Basilikako organojotzaileak, aspalditik ezagutzen du Zestoako organoa eta kontzertu franko eskaini ditu hemen. Zestoako "segundo organista" edo "organo-jotzaileordea" dela esan ohi du berak eta ohorea da hori guretzat. Eta ohorea izan zen Espainiako zein nazioarteko hainbat lekutan jardundako organo-jotzaile ospetsua gure artean izatea, maiatzaren 24ko kontzertu hartan; ondo asko egiaztatu zuen bere trebezia. ari Karmen Azpeitia, Zumaiako San Pedro elizako organo-jotzailea, Garikoitz Mendizabalen ohiko laguntzailea da eta hark ere ongi ezagutzen du gure organoa. Dultzaina eta txistua organoaren laguntzaile bikainak izan daitezkeela erakutsi ziguten bien artean. Maiatzaren 31ko kontzertuan, txistuarekin, danbolinarekin eta tinbalekin jotako pieza garaikideak (Sabin Bikandirenak) etorkizunaren izpiritua utzi zuen airean. Denen artean organo musikako perla bikain askoak eskaini zizkiguten eta konpositore ugari ezagutu genituen: T. Aragüés, Johann Sebastián Bach, J. M. Beobide, Sabin Bikandi, Elena Fraile, C. Franck, Eugène Gigout, Eduardo Gorostidi, Martín Gorostidi, F. Gorriti, A. Guilmant, Jesús Guridi, G. F. Haëndel, L. J. LefébureWély, Rudolf Lerich, F. Mendelssohn, Hilario Olazaran, Julian Romano, Estanislao Sudupe, Aitor Uria, Juan Urteaga, José María Usandizaga, L. Vierne, Víctor Zubizarreta...
M
J
ulian Serrano, Fernando Arzallus
9 Tasin
gaztegiro
1
Uztailak 4 da, eguzkiak gogor jotzen du eta Hondarribiako aireportuan mugimendu handia dago. Jende asko bildu da eta gehienak PR-4 hegaldiaren zain daude. Tasin naiz, oraintxe bertan hegazkinetik irten den neska Sahararra. Beltzarana naiz, ilea kizkur-kizkurra dut eta txiki samarra naiz. Beldurtuta nago. Gainera, nire lehenengo aldia da Saharatik irteten naizela. Bat-batean bikote bat hurbildu zait, beraien ondoan neska bat dago, nire adinekoa ematen du. Ez diet ia ezer ulertu, baina uste dut beraiekin pasatuko dudala udara esan didatela. Laurok kotxean sartu gara, beraiek behin eta berriz aipatzen didate Zestoa, baina nik ez dakit zertaz ari diren. Ni leihoaren ondoan nago, kanpora begira. Bat-batean itsasoa azaldu da, izugarria da! Ezin dut sinetsi nola egon daiteken hainbeste ur! Egunen batean ea itsasora joango garen galdetzen saiatu naiz, uste dut ulertu didatela buruarekin baietz egin didate eta. Kotxean pixka bat zorabiatzen ari naiz, baina esan didate gutxi falta dela Zestoara iristeko. Orain badakit zer den Zestoa: nik udara pasatuko dudan herria. Lurdes eta Joseba Aizpearen gurasoak dira. Bai, Lurdes, Joseba eta Aizpea izena dute, beraiek esan didate. Iritsi gara Zestoara eta etxera sartu gara. Nire Saharako etxearekin konparatuta handi-handia da eta, gainera, etxean daukate ura. Guk, berriz, urrutira joan behar izaten dugu ur bila. Galdera asko egiten dizkidate eta nik nola edo hala erantzuten diet. Oso gustora nago hementxe, nahi adina jan daiteke hemen eta, gainera, oso goxoa da dena. Uste dut Aizpeak nirekin jolastu nahi duela, baina oraindik ere lotsaturik dagoela ematen du. Berehala igaro dira udako opor hauek eta berriro ere hemen naukazue. Gaur alde batetik triste nago eta bestetik pozik. Triste nago Saharara itzuli behar dudalako eta Lurdes, Joseba eta Aizpea hemen geldituko direlako. Eta pozik nago Saharan nire familia egongo delako eta hemen pasatu dudan udara zoragarria izan delako. Eguraldi ona egiten zuen bakoitzean hondartzara joaten ginen, hondartzan ibiltzea zoragarria da, batez ere uretan. Batzuetan nire Saharako lagunekin elkartzen ginen eta ekintza ezberdinak izaten genituen. Zestoan, Aizpearen lagunekin Barraketan izugarri ondo ibiltzen naiz, hasieran beldur pixka bat nuen hauetan ibiltzeko, baina probatu eta izugarri gustatu zitzaidan Laurok kotxean sartu gara Hondarribiara joateko. Dagoeneko ez naiz zorabiatzen ohitu egin bainaiz. Iritxi gara Hondarribiako aireportura, hemen nire lagun Sahararrak daude, denak udara pasatu duten familiarekin. Lurdes, Joseba eta Aizpeari musu bana eman eta hegazkinera sartu naiz. Niri malkoek ihes egin didate, beste jende askori ere bai. Orain hegazkinean nago, triste, baina tristura hau ahaztu nahian nire familiarekin gogoratu naiz. Gaur Ikusiko ditut, gainera opariak daramatzat beraientzat. Leihotik begiratu dut eta agur esan diot udara zoragarri honi eta hurrengo urtera arte Euskal Herriari.
A
MAIUR
ARISTI ARREGI
ZESTOAKO
UDAL
LIBURUTEGIA
ZESTOAKO UDALA
2003KO EKAINA
Laguntza pixka batekin irakurtzeko liburuak Eta txorimaloa mintzatu R. Ruiz / E. Odriozola. A IZKO-
ZESTOAKO
EUSKARA
ZERBITZUA
IRAKURTZEKO ZENBAIT GOMENDIO Beste liburu batzuk Animalia harrigarriak. A. Serres – J. K. Igerabide / M. Jarrie IBAIZABAL
Baserritar batek bere baratzean eguneko azken ureztaketa egin du eta lasai-lasai lotara Maitagarria zarelako. joan da, hurrengo goizean, aurrez landatutaGuido van Genechten – N. Umeko zazpi letxugak azokan salduko dituelakoan. Gau osoan zehar ordea, basoan dabiltzan animalia ugari gerturatuko dira gosetuta baratzera: astoa, behia, untxia, txerria,... Baratzean dagoen txorimaloaren aholkua guztiek entzungo dute: «Kontuz, kontuz!! Azkeneko letxuga jaten duenak etxea galduko du». Baina guztiek ez dute txorimaloaren esana aintzakotzat hartuko; ani-
Lagun batekin irakurtzeko liburuak
Itsasoa etxe barruan H. Cano / M. Valverde. Jorge sinetsita EL K A R zegoen bere etxeko su-
Nola zuzendu andereño
kaldea itsasoa zela. Sukaldeko horma gaizto bat zuria eta urdina zen: urdina erdiraino M. A. Meabe Plaza / M. Espluga G ILeta zuria hortik sabaraino. Horregatik TZA sartzen zen beti Jorge sukaldera urpeko betaurreko eta guzti. Gurasoek, ordea, kezkatzen hasi ziren. Hala, sukaldeko paretari urdin kolorea kendu, eta horiz margotu zuten gurasoek. Baina irudimena ezin da pintura kolore batez ezabatu, eta Jorge oso haur irudimentsua denez, itsasoa sikatu eta basa-
Lagunek elkarri irakurtzeko liburuak
Norak suhiltzaile izan
Alarguntsa psikodelikoaren kasua
A. Lertxundi / A. Olariaga EREIN Norak suhitzaile izan nahi du. Txikitatik. Bere Karpeta morea. amak esaten du osaba Tomaxen errua deP. Zubizarreta / E. Odriozola. EREIN. la. "Ditxosozko kamoi hura ekarri izan ez balizu, suhiltzaileak zer diren ere ez zenuen jakingo. Baina gure anaia horrek ideia onik izaten ez duenez..." Osaba Tomax Noraren amaren anaia da. New Yorken bizi da aspalditik eta bisitan
Lagun baten ondoan irakurtzeko liburuak
Atzo
Romain zen bere izena. J. Agirre ELKARLANEAN
Katearen begiak.
A. Kristof.
EL K A R/ ALBERDANIA
Petxarroman, Iñaki. TXALAPARTA.
Idaztea ezinbestekoa omen du Agota Kristofek. Ez omen daki idatzi gabe bizitzen, pentsatzen duen guztia idatzi egiten baitu. Naufragoak oholari heltzen dion bezala heltzen dio idazteari Agota Kristofek: biziko bada. Antzeko zerbait gertatzen zaio Tobias Horvathi ere, nobelako protagonistari. Europako sortaldetik mendebaldera etorri zen gizon gazte bat da. Hamabost urte daramatza deserrian. Bizipoza falta du, bizitza neketsua egiten zaio. Horregatik, egunerokotasun doilorretik ihes egiteko, Tobiasek idatzi egiten du, idazlumarik eta arkatzik gabe, buruan idazten du dena. Noranahi doala, idatzi egiten du, etengabe idazten du. Egun batean, Line agertzen da,