T u n e inda “KOJERRENIAN
MARISKADA ITEKOTAN GIÑALA ESAN
nitxon
,
Euskarazko gazte hizkera definitzen lanak dituzten adituek. Baina desberdintasunak egon badaudela diote. Zestoako gazteek ere badituzte beren “klabeak”
BAINA EZ HUAN AZALDU”, ESAN DU GAZTE ZESTOAR BATEK.
“KOJER? HORI NUN GETARI INGURUN, BEHINTZET, NIK EZTIAT TZIOK?
EZAUTZEN IZEN HORI DUN MARISKEIK.
ZER
DEK,
BERRIYE?”, ERANTZUN DIO AZPEITIAR BATEK.
ETA
BARRE EGIN DIOTE KOADRILA HORRETAKO GAINERAKO ZESTOARREK:
ENDOYAN
“KOJER
ZIOK, HI, TA GUK
ITXASOKUA EZTAN MARISKUA JATEIU HAN!”.
ONDOREN
ETORRI DIRA
AZALPENAK:
ENDOIAKO ELKARTEARI DEITZEN DIOTELA KOJERRENEKUA, ETA MARISKADA TXERRIKI JANARI ESATEN DIOTELA. “Han jun dittuk Mikelen arreba-ta Zumaiko festeta prepeziyoz tunea-tunea inda”, esan du, bestalde, Zestoako beste gazte batek Uztapidenean kafea hartzen ari dela. Inguruan zegoen azkoitiar batek Mikelen arreba horrek autoa tuneatu duela ulertu du, eta galdezka hasi da, ea zer nolako paratxokea-edo jarri dion. “Eztiak ezerre entendiu; tuneatua arpeiya ta gorputza !”. Alegia, elegante-elegante eta makilatuta joan direla Zumaiara. “Zuek klabien hitzeitezue!” esan dute bai aurreneko azpeitiarrak, bai bigarren azkoitiarrak. Ba, bai, Zestoako koadrila horiek beren klabe propioa dute, adiera propioak dituzte, eta ezagutu ezean, ezin ulertu zehazki esan nahi dutena. Euskaraz gazte hizkera definiturik baden ala ez den zalantzak dituzte linguistek. Ahozkoa egon badagoela
katen
zitxaz-
diote, herri bakoitzak berea duela, baina gazte euskara ez dagoela bateraturik. Hala ere, argi dago zer edo zer badela. “Gazteak berez dira errebeldeak; hau da, formalitateetatik ihes egiten saiatzen dira, baita hizkuntza kontuetan ere”. Kike Amonarriz soziolinguista eta umoristaren hitzak dira. Alegia, gazteek berezko hizkera egiten dute, besteengandik desberdindu eta talde gisa identifikatuak sentitzeko. Zestoan gehiago omen dira euskaraz egiten duten gazteak, gainerako adinekoak baino. Hala diote datu ofizialek. Herrian euskarak duen kale erabilerari buruz 2005ean egindako neurketa baten arabera, gazteak dira Zestoan euskara gehien erabiltzen dutenak; % 94, hain justu. Atzetik, haurrak datoz (% 86); ondoren, helduak (% 61); eta, azkenik, adinekoak (% 50). Herri euskaldun gehienetan gertatzen denaren kontrakoa jazotzen da, beraz, Zestoan; izan ere, herri askotan, gazteek euskara jakin arren, ez dutela erabiltzen erakusten dute datuek. Are gehiago, kale hizkeraren azken neurketa horren arabera, ostiral gauetan egoten da giro euskaldunena Zestoan. Asteko azkeneko lanegunaren amaieran kalera ateratzen diren zestoarren % 85ek euskaraz egiten du, eta, garai horretan kalean egoten direnen gehiengoa gaztea dela kontuan hartuta, ezin ukatu Zestoako euskara oso gaztetua dagoela. Baina gazte horiek guztiek ba al dute euskara berezitu eta propiorik? Azpeitiar eta azkoitiar haiek esanda bezala, klabean hitz egiten al dute guztiek? Ala koadrila bakoitzak du bere kode