Esta canción atopeina tirada

Page 1

ESta canci贸n atopeina tirada ESta

canci贸n

me LA enCOntr茅 tirada

Un paseo pola nova escena musical independente en Galicia


Concello de Ferrol

Exposición

alcalde José Manuel Rey Varela

comisaria Mónica Maneiro

delegación de cultura e universidade Manuel-Reyes García Hurtado

Catálogo edita Concello de Ferrol textos Fernando Fernández Rego Mónica Maneiro Xavier Valiño deseño e maquetación dardo (María Agra) impresión Grafiber D. L.: C 1439–2013



A exposición Esta canción atopeina tirada, producida en exclusiva para o Centro Torrente Ballester de Ferrol, toma o seu nome dunha das letras do coñecido grupo galego de indie-rock Triángulo de Amor Bizarro, que xunto ao resto de grupos que se inclúen nesta mostra, son instigadores do que poderiamos denominar nova escena musical galega. Que pasa en Galicia? Multitude de grupos musicais, con estilos que van do pop indie, ao hiphop, a electrónica, o punk, o garage ou o power pop están a conseguir gran repercusión non só no ámbito das nosas fronteiras senón que, grazas á difusión que posibilitaron as novas tecnoloxías, tamén no resto de Europa, Latinoamérica e EE.UU. A música galega que nace con vocación de independencia, fóra dos circuítos habituais de programación conseguiu sonar en toda a península ibérica convertendo o territorio nunha potencia musical que se caracteriza pola intelixencia das propostas afastadas da radio fórmula e a aparición dun público fiel que apoiou aos grupos desde o seu nacemento. Estes grupos conseguírono traballando o Do it yourself (faino ti mesmo), creando as súas propias discográficas, facendo os seus propios videoclips ou colaborando con amigos doutros campos creativos como o deseño que enriqueceron coas súas achegas o seu traballo musical. Recupérase así o amor pola estética, tanto nas súas actuacións en directo coma no material gráfico dos seus discos e obxectos promocionais. Todo iso únese a propostas de gran calidade musical que fan pensar no nacemento dunha nova escena galega que a diferencia da dos 80, busca dun xeito máis activo rodearse doutros actores culturais. En todo iso, Ferrol ten un papel significativo. O nacemento dos grupos independentes vincúlase a certos locais de concertos, salas de teatro, ao traballo de artistas gráficos, escritores, etc., facendo que o fenómeno vaia máis alá do musical para converterse nun claro exemplo de que as periferias poden hoxe en día máis que nunca converterse en centro. Con esta exposición proponse un percorrido polo traballo das bandas, presentando unha mostra do seu traballo musical e incidindo sobre todo nas achegas

que as súas colaboracións están a xerar ao campo do deseño gráfico, con portadas de discos, carteis, fanzines ou flyers, e todo iso unido ao universo dos blogs e ao audiovisual. O feito de que espazos institucionais dedicados á arte contemporánea como o Centro de Cultura Contemporánea de Barcelona ou o Centro Galego de Arte Contemporánea estean a albergar nos seus espazos exposicións nas que todo o relacionado coas novas correntes musicais ten cabida polo seu interese creativo, non soamente no plano musical, resulta revelador da importancia deste mapeo e reflexión da unión das disciplinas formuladas arredor do feito musical, algo que o Centro Torrente Ballester xa formulou nesta última etapa coa arquitectura en exposicións como Welcome to my Loft e fará en relación tamén ao deseño industrial, tan importante na nosa cidade. Nesta ocasión, e por primeira vez, exhíbese un conxunto do mellor da música galega actual, un punto de partida para un traballo que estaba aínda por facer na nosa Comunidade. Ao proxecto expositivo únese un proxecto editorial que se formula como un áxil recompilatorio de fichas dos grupos, con textos introdutorios de Fernando Fernández Rego, administrador de lafonoteca, colaborador da Mondosonoro e autor de libros como 50 anos de Pop e Rock Malditismo na Música Galega e Galicia en Clips e outro de Xavier Valiño, editor de Ultrasónica e recente autor do libro Veneno en dosis camufladas. La censura en los discos del pop-rock durante el franquismo e unha serie de fichas técnicas sobre os grupos nas que as letras das cancións, fotografías e todo o universo creativo de deseño e produción paralela que os rodea ten cabida. Concibida como unha publicación con carácter divulgativo e recompilatorio, pretende á vez entender e presentar con gran calidade gráfica o traballo de autoedición e produción compartida dos integrantes destes proxectos. A todos eles, aos autores dos textos, e á comisaria da exposición Mónica Maneiro, agradecer o seu esforzo e dedicación neste traballo que agora presentamos.

José Manuel Rey Varela Alcalde de Ferrol


La exposición Esta canción atopeina tirada, producida en exclusiva para el Centro Torrente Ballester de Ferrol, toma su nombre de una de las letras del conocido grupo gallego de indie-rock Triángulo de Amor Bizarro, que junto al resto de grupos que se incluyen en esta muestra, son instigadores de lo que podríamos denominar nueva escena musical gallega. ¿Qué pasa en Galicia? Multitud de grupos musicales, con estilos que van del pop indie, al hiphop, la electrónica, el punk, el garage o el power pop están consiguiendo gran repercusión no solo en el ámbito de nuestras fronteras sino que, gracias a la difusión que han posibilitado las nuevas tecnologías, también en el resto de Europa, Latinoamérica y EE.UU. La música gallega que nace con vocación de independencia, fuera de los circuitos habituales de programación ha conseguido sonar en toda la península ibérica convirtiendo el territorio en una potencia musical que se caracteriza por la inteligencia de las propuestas alejadas de la radio fórmula y la aparición de un público fiel que ha apoyado a los grupos desde su nacimiento. Estos grupos lo han conseguido trabajando el Do it yourself (hazlo tú mismo), creando sus propias discográficas, haciendo sus propios videoclips o colaborando con amigos de otros campos creativos como el diseño que han enriquecido con sus aportaciones su trabajo musical. Se recupera así el amor por la estética, tanto en sus actuaciones en directo como en el material gráfico de sus discos y objetos promocionales. Todo ello se une a propuestas de gran calidad musical que hacen pensar en el nacimiento de una nueva escena gallega que a diferencia de la de los 80, busca de una manera más activa rodearse de otros actores culturales. En todo ello, Ferrol tiene un papel significativo. El nacimiento de los grupos independientes se vincula a ciertos locales de conciertos, salas de teatro, al trabajo de artistas gráficos, escritores, etc., haciendo que el fenómeno vaya más allá de lo musical para convertirse en un claro ejemplo de que las periferias puede hoy en día más que nunca convertirse en centro. Con esta exposición se propone un recorrido por el trabajo de las bandas, presentando una muestra

de su trabajo musical e incidiendo sobre todo en las aportaciones que sus colaboraciones están generando al campo del diseño gráfico, con portadas de discos, carteles, fanzines o flyers, y todo ello unido al universo de los blogs y al audiovisual. El hecho de que espacios institucionales dedicados al arte contemporáneo como el Centro de Cultura Contemporánea de Barcelona o el Centro Galego de Arte Contemporánea estén albergando en sus espacios exposiciones en las que todo lo relacionado con las nuevas corrientes musicales tiene cabida por su interés creativo, no solamente en el plano musical, resulta revelador de la importancia de este mapeo y reflexión de la unión de las disciplinas planteadas alrededor del hecho musical, algo que el Centro Torrente Ballester ya ha planteado en esta última etapa con la arquitectura en exposiciones como Welcome to my Loft y hará en relación también al diseño industrial, tan importante en nuestra ciudad. En esta ocasión, y por primera vez, se exhibe un conjunto de lo mejor de la música gallega actual, un punto de partida para un trabajo que estaba todavía por hacer en nuestra Comunidad. Al proyecto expositivo se une un proyecto editorial que se plantea como un ágil recopilatorio de fichas de los grupos, con textos introductorios de Fernando Fernández Rego, administrador de lafonoteca, colaborador de la Mondosonoro y autor de libros como 50 anos de Pop e Rock Malditismo na Música Galega y Galicia en Clips y otro de Xavier Valiño, editor de Ultrasónica y reciente autor del libro Veneno en dosis camufladas. La censura en los discos del pop-rock durante el franquismo y una serie de fichas técnicas sobre los grupos en las que las letras de las canciones, fotografías y todo el universo creativo de diseño y producción paralela que los rodea tiene cabida. Concebida como una publicación con carácter divulgativo y recopilatorio, pretende a la vez entender y presentar con gran calidad gráfica el trabajo de autoedición y producción compartida de los integrantes de estos proyectos. A todos ellos, a los autores de los textos, y a la comisaria de la exposición Mónica Maneiro, agradecer su esfuerzo y dedicación en este trabajo que ahora presentamos.

José Manuel Rey Varela Alcalde de Ferrol




Imaxes para unha escena musical autoeditada

galega dun carácter propio no referido ao deseño de portadas e carteis en base á ilustración. Grupos como Fantasmage, no que milita o propio Andrés Magán, Pedrito Diablo y los Cadáveras no que toca Santiago Paredes ou outros como Los locos hongos e un largo etcétera, nútrense dos debuxos destes artistas para solventar así a carencia de produción gráfica dunha edición marcada pola titoría dunha discográfica profesional. É fácil recoñecer o seu propio estilo. Xunto a eles, os debuxos de Rubén Domínguez, que consegue ademais, xunto a Mar Catarina, ter unha importante presenza no marco audiovisual galego para converterse nun dos principais creadores de vídeos musicais en Galicia. O traballo non queda neles, Javier Álvarez de Fluzo preséntase como un artista multifacético, capaz tanto de encargarse da imaxe de todo o relacionado con moitos dos grupos que habitan en temazo. org, como de moverse con facilidade no terreo da arte contemporánea, presentando performances en espazos como Casa Encendida en Madrid, ou realizar vídeos musicais en clara consonancia con inquietudes que demostran un claro interese por correntes da vídeoarte e o conceptual máis interesantes sen perder o punto de histrionismo e vangarda que definiu ao grupo. Roi Fernández pola súa banda, engade desde o mundo do deseño gráfico a nota elegante e sofisticada a unha imaxe que será claramente indentificativa dunha serie de grupos claves dentro da escena como The Homens ou Grampoder nos que este milita ou outros grupos como os composteláns Novedades Carminha. Xunto a todos eles, outros habitantes das marxes, como Armando que participou activamente nas actividades da Habitación de Felucas, na que creceron grupos como os propios Novedades Carminha ou Los Chavales e que marcou cos seus deseños os inicios de grupos como Malandrómeda ou máis recentemente Holywater. Sen esquecer o traballo dos fotógrafos que como Luis Díaz, Javier Amosa ou David Tombilla entre outros, son habituais de concertos e traballos para as bandas rexistrando as imaxes dos que forman a escena galega. A todos eles, quero agradecer ter querido participar neste proxecto, aos deseñadores, aos debuxantes, á xente que crea as imaxes que nos permiten ver os clips e sobre todo á xente dos grupos que fai posible que en Galicia teñamos a posibilidade de escoitar boa música. Esperando que a escena independente en Galicia non só se manteña senón que siga crecendo.

En tempos de carencia, a imaxinación é máis necesaria que nunca. O escenario da música independente en Galicia é claro, contundente e parece que ten agallas para aguantar o ballón e para deslizarse con viveza polas marxes. En realidade, isto non foi nada novo, máis ben o territorio habitual dos que asistimos ao crecemento dun fenómeno independente que veu marcado polas ganas de tocar dos grupos e as ganas de velos da xente de Galicia. Isto nunca foi Londres pero a nos tamén nos gustaba ir aos concertos. E pouco a pouco, sobre todo desde fai uns anos, en paralelo ás bandas, ían aparecendo outros espazos para a creación, habitados en moitas ocasións, por algúns dos membros dos propios grupos, que coa intención de embelecer ou facer máis interesante a imaxe das moitas veces, autoedicións musicais, comezaron a utilizar as súas armas artísticas para dotar dun carácter especial a todo aquilo que se relacionaba coa imaxe do seu propio grupo ou dos seus propios amigos. Agora mesmo, a escena musical galega conta cunha serie de nomes que están deixando a súa marca persoal tanto no referido ao deseño de portadas de discos, EP e maquetas, como en todo o que ten que ver coa cartelería ou a imaxe proxectada da banda ao exterior. A xente do fanzine Firecream, como Andrés Magán, Santiago Paredes ou Santi Zubizarreta, están marcando unha vía que pon en clara relación ao mundo da arte, a ilustración, o cómic e o ámbito musical, conseguindo dotar á escena independente 8


Imágenes para una escena musical autoeditada

musical, consiguiendo dotar a la escena independiente gallega de un carácter propio en lo referido al diseño de portadas y carteles en base a la ilustración. Grupos como Fantasmage, en el que milita el propio Andrés Magán, Pedrito Diablo y los Cadáveras en el que toca Santiago Paredes u otros como Lobishome, Los locos hongos y un largo etcétera, se nutren de los dibujos de estos artistas para solventar así la carencia de producción gráfica de una edición marcada por la tutoría de una discográfica profesional. Es fácil reconocer su propio estilo. Junto a ellos, los dibujos de Rubén Domínguez, que consigue además, junto a Mar Catarina, tener una importantísima presencia en el marco audiovisual gallego para convertirse en uno de los principales creadores de videos musicales en Galicia. El trabajo no queda en ellos, Javier Álvarez de Fluzo se presenta como un artista multifacético, capaz tanto de encargarse de la imagen de todo lo relacionado con muchos de los grupos que habitan en temazo.org, como de moverse con facilidad en el terreno del arte contemporáneo, presentando performances en espacios como Casa Encendida en Madrid, o realizar videos musicales en clara consonancia con inquietudes que demuestran un claro interés por corrientes del videoarte y el conceptual más interesantes sin perder el punto de histrionismo y vanguardia que ha definido al grupo. Roi Fernández por su parte, añade desde el mundo del diseño gráfico la nota elegante y sofisticada a una imagen que será claramente indentificativa de una serie de grupos claves dentro de la escena como The Homens o Grampoder en los que él mismo milita u otros grupos como los compostelanos Novedades Carminha. Junto a todos ellos, otros habitantes de los márgenes, como Armando que participó activamente en las actividades de la Habitación de Felucas, en la que crecieron grupos como los propios Novedades Carminha o Los Chavales y que marcó con sus diseños los inicios de grupos como Malandrómeda o más recientemente Holywater. Sin olvidar el trabajo de fotógrafos que como Luis Díaz, Javier Amosa o David Tombilla entre otros, son habituales de conciertos y trabajos para las bandas registrando las imágenes de quienes forman la escena gallega. A todos ellos, quiero agradecer el haber querido participar en este proyecto, a los diseñadores, a los dibujantes, a la gente que crea las imágenes que nos permiten ver los clips y sobre todo a la gente de los grupos que hace posible que en Galicia tengamos la posibilidad de escuchar buena música. Esperando que la escena independiente en Galicia no solo se mantenga sino que siga creciendo.

En tiempos de carencia la imaginación es más necesaria que nunca. El escenario de la música independiente en Galicia es claro, contundente y parece que tiene agallas para aguantar el chaparrón y para deslizarse con viveza por los márgenes. En realidad, esto no ha sido nada nuevo, más bien el territorio habitual de quienes hemos asistido al crecimiento de un fenómeno independiente que vino marcado por las ganas de tocar de los grupos y las ganas de verlos de la gente en Galicia. Esto nunca fue Londres pero a nosotros también nos gustaba ir a conciertos. Y poco a poco, sobre todo desde hace unos años, en paralelo a las bandas, iban apareciendo otros espacios para la creación, habitados en muchas ocasiones por alguno de los miembros de los propios grupos que, con intención de embellecer o hacer más interesante la imagen de las muchas veces autoediciones musicales, comenzaron a utilizar sus armas artísticas para dotar de un carácter especial a todo aquello que se relacionaba con la imagen de su propio grupo o de los grupos amigos. Ahora mismo, la escena musical gallega cuenta con una serie de nombres que están dejando su marca personal tanto en lo referido al diseño de portadas de discos, EP y maquetas, como en todo aquello que tiene que ver con la cartelería o la imagen proyectada de la banda al exterior. La gente del fanzine Firecream, como Andrés Magán, Santiago Paredes o Santi Zubizarreta, está marcando una vía que pone en clara relación el mundo del arte, la ilustración, el cómic y el ámbito 9


80’s  –10’s: manual para crear unha escena cos petos baleiros e iluminar o mundo

Houbo un tempo no que para atopar propostas medianamente interesantes a nivel musical había que viaxar a Londres ou Nova York, a Madrid ou Barcelona. Desde os anos oitenta, aqueles anos de Movida en Vigo e do despegue da música pop galega con Siniestro Total, Os Resentidos e Golpes Bajos ao fronte, os tempos mudaron, e moito. Falar de escenas é complicado, de feito ás veces dáme a sensación de que as escenas existen si se fala delas como tal, de que somos os cronistas os que convertemos a uns grupos máis ou menos unidos pola afinidade e a coexistencia no espazo e o tempo nunha escena. Como exemplo temos aqueles hoxe afastados anos oitenta. A moita xente soaralle a Movida de Vigo, aínda que poucos teñan claro que é movida e que non é. Uns grupos soben ao carro e outros renegan, segundo os seus intereses; pero todos asociamos o termo movida á «música feita nos oitenta», a recompilatorios de catro Cd’s e innumerables libros sobre o tema. Un termo fagocitador da música dos oitenta, que rematou absorbéndoo practicamente todo, incluso bandas de zonas xeograficamente deslocalizadas da área de influencia viguesa. Con todo, poucos se acordan de bandas dos oitenta como Cuadros Malvendidos (Ferrol), Metro (Carballo), Bar (Vigo), Desertores (Vigo) e moitos outros, quedándose todo no ramallete: Siniestro, Resentidos, Aerolíneas Federales, Semen Up e Golpes Bajos. Os noventa parecen máis claros, supuxeron o desenvolvemento do termo independente ou alternativo para referirse a todo o que presentaba unha alternativa á musica mainstream. O problema como soe acontecer nestes casos, é que pronto as multinacionais viron un filón nas bandas que seguían os mozos e entraron no negocio, tanto as discográficas como marcas de bebidas, coches e demais. Incluso xeráronse todo tipo de grupos prefabricados. A nivel nacional bandas como Australian Blonde, Sexy Sadie ou Dover alcanzaron un importante e efémero, salvo no caso destes últimos, recoñecemento. De feito os madrileños chegaron a vender máis de 800.000 copias do Devil Came to Me (Subterfuge, 1997). Cifra astronómica en España para un grupo que, ademais de pertencer a unha compañía independente sen demasiados medios, tiña o estigma de cantar en inglés… con nivel de COU. Nos noventa Galicia non gozaba dunha boa infraestrutura nin dunha industria como tal que puidese sacar adiante as propostas que xurdían, diseminadas, por toda a súa xeografía. Os inicios foron duros, nalgúns casos moi duros. A falta de medios dificultaba non só a edición física dos discos, senón tamén o desenvolvemento

FERNANDO FERNÁNDEZ REGO

«O meu futuro é tan brillante que terei que usar gafas de sol» Carrero Bianco (Gafas de sol)

10


80’s  –10’s: manual para crear una escena con los bolsillos vacíos e iluminar el mundo

Hubo un tiempo en que para encontrar propuestas medianamente interesantes a nivel musical había que viajar a Londres o Nueva York, a Madrid o Barcelona. Desde los años 80, aquellos años de Movida en Vigo y del despegue de la música pop gallega con Siniestro Total, Os Resentidos y Siniestro Total al frente, los tiempos han ido cambiando, y mucho. Hablar de escenas es complicado, de hecho a veces me da la sensación de que las escenas existen si se habla de ellas como tal, de que somos los cronistas los que convertimos a unos grupos más o menos unidos por la afinidad y la coexistencia en el espacio y en el tiempo en una escena. Como ejemplo tenemos aquellos hoy lejanos años ochenta. A mucha gente le sonará la Movida de Vigo, aunque pocos tengan claro que es movida y qué no. Unos grupos se suben al carro y otros reniegan, según sus intereses; pero todos asociamos el término movida a «música hecha en los ochenta», a recopilatorios de cuatro Cd’s e innumerables libros sobre el tema. Un término fagocitador de la música de los ochenta, que terminó absorbiéndolo prácticamente todo, incluso bandas de zonas geográficamente deslocalizadas del área de influencia viguesa. Con todo, pocos se acuerdan de bandas de los ochenta como Cuadros Malvendidos (Ferrol), Metro (Carballo), Bar (Vigo), Desertores (Vigo) y muchos otros, quedándose todo en el ramillete: Siniestro, Resentidos, Aerolíneas Federales, Semen Up y Golpes Bajos. Los 90 parecen más claros, supusieron el desarrollo del término independiente o alternativo para referirse a todo lo que presentaba una alternativa a la música mainstream. El problema como suele ocurrir en estos casos, es que pronto las multinacionales vieron un filón en las bandas que seguían los jóvenes y entraron en el negocio, tanto las discográficas como marcas de bebidas, coches y demás. Incluso se generaron todo tipo de grupos prefabricados. A nivel nacional bandas como Australian Blonde, Sexy Sadie o Dover alcanzaron un importante y efímero, salvo en el caso de estos últimos, reconocimiento. De hecho los madrileños llegaron a vender más de 800.000 copias del Devil Came to Me (Subterfuge, 1997). Cifra astronómica en España para un grupo que, además de pertenecer a una compañía independiente sin demasiados medios, tenía el estigma de cantar en inglés… con nivel de COU. En los noventa Galicia no gozaba de una buena infraestructura ni de una industria como tal que pudiese sacar a delante las propuestas que surgían, diseminadas, por toda su geografía. Los inicios fueron duros, en algunos casos

FERNANDO FERNÁNDEZ REGO

«Mi futuro es tan brillante que tendré que usar gafas de sol» Carrero Bianco (Gafas de sol)

11


das carreiras musicais dos grupos galegos. Aínda nos noventa bandas como Os Resentidos, Los Suaves ou Siniestro Total gozaban dunha posición privilexiada a nivel nacional, non todos alcanzaron o recoñecemento e o malditismo estivo tamén moi presente. Bandas como La Rosa do incombustible Magín Blanco, Cosecha Roja –hoxe en día Burgas Beat– ou Los Eskizos e Los Contentos –profetas que trouxeron ás nosas terras o garage máis sucio e axudaron a que moitos descubriran a os Stooges, a The Cynics, a MC5 e ao rock máis visceral–, non alcanzaron nunca o recoñecemento que realmente merecen. ¿A razón? En Galicia non tiñamos unha industria consolidada, faltaba un circuíto de salas no que os grupos puidesen realizar concertos en condicións, faltaban estudios de gravación profesionais, un público que respondese, festivais, compañías de management, discográficas propias que puidesen editar aos grupos, etc, etc. Noutra liga xogaban os que lograban firmar con selos multinacionais, como é o caso de Los Piratas, que rapidamente deron o salto e se colaron nas radiofórmulas, facendo que as ventas se disparasen con aquel Poligamia (Warner, 1995) e ese himno titulado Promesas que no valen nada. Nestes anos ten lugar a eclosión do rock bravú, que é a grande achega galega á música dos noventa. O bravú foi un movemento heteroxéneo cunha serie de pautas comúns: a utilización da lingua galega, unha acérrima reivindicación das raíces, un nivel elevado de costumismo agrícola e rural, e nuns casos moitas ganas de festa e noutros un carácter insurxente e crítico. O movemento medrou grazas

Deseño: Roi Fernández

ao apoio da TVG e a un programa en concreto desa cadea: o Xabarín Club; debido á realización de múltiples videoclips que se emitían a modo de karaoke e que conseguiron que moitos de nós teñamos esas cancións gravadas a lume na nosa memoria. Grupos bravú como Os Diplomáticos de Monte-Alto, Herdeiros da Crus ou os propios Yellow Pixoliñas lograron un importante calado nos medios e o público grazas a que cada tarde miles de persoas cantaban os seus temas fronte ao televisor. Os primeiros anos noventa foron tamén os da eclosión indie, con grupos como Pavement, Sonic Youth ou Nirvana en mente, xorden multitude de bandas que copiando xeometrías sonoras anglosaxonas e co inglés por bandeira foron pouco a pouco tomando posicións. Os asturianos Australian Blonde deron o primeiro pelotazo con aquel Pizza Pop (Subterfuge, 1992) e aquelas Chup chup ou September song. En Galicia o movemento independente tamén cobra puxanza con bandas como Blood Filloas, Os Maruxa ou The Killer Barbies. A mediados dos noventa The Killer Barbies irrompen con grande éxito na escena nacional. Falamos dun dos grupos da nosa escena cunha maior visión para o espectáculo e a diversión, e cun impacto internacional realmente importante. Namorados da Serie B, os ídolos da cultura lixo, o cómic e bandas como Los Ramones ou Misfits, a súa irrupción a mediados dos noventa facturando cómic punk ou trashy punk trouxo consigo un sopro de aire fresco necesario nunha escena dominada polo pop e o noise. Tras gravar os seus primeiros traballos na súa propia discográfica –Toxic Records–, a súa fichaxe polo selo do diaño, Subterfuge, e o pelotazo Love Killer os catapultaban ao éxito: soan nas radios, na televisión –grazas a que o tema é utilizado para o spot de Radical Fruit Company– e alcanzan as dez mil copias vendidas no seu primeiro largo, Dressed to Kiss (Subterfuge / Toxic, 1994). Unha forma distinta a Los Piratas de alcanzar o éxito, desde a independencia máis absoluta. Unha das bandas que máis importancia concede á imaxe nestes anos é Kozmic Muffin, banda coruñesa de rock progresivo e sinfónico que como soe pasar en moitos destes casos tivo un maior recoñecemento no estranxeiro que no noso propio país. Uns rara avis dentro da escena galega que se acercaron ao mundo multimedia grazas aos traballos do seu batería, percusionista, letrista e guionista Patxi Valera. Resumindo podemos dicir que os noventa foron tempos de luces e sombras, tempos nos que se foron establecendo as bases para a explosión que se produce nos primeiros anos da década do 2000. 12


Australian Blonde dieron el primer gran pelotazo con aquel Pizza Pop (Subterfuge, 1992) y aquellas Chup chup o September song. En Galicia el movimiento independiente también cobra pujanza con bandas como Blood Filloas, Os Maruxa o The Killer Barbies. A mediados de los noventa The Killer Barbies irrumpen con gran éxito en la escena nacional. Hablamos de uno de los grupos de nuestra escena con una mayor visión para el espectáculo y la diversión, y con un impacto internacional realmente importante. Enamorados de la Serie B, los ídolos de la cultura basura, el cómic y bandas como los Ramones o Misfits, su irrupción a mediados de los noventa facturando cómic punk o trashy punk trajo consigo un soplo de aire fresco necesario en una escena dominada por el pop y el noise. Tras grabar sus primeros trabajos en su propia discográfica –Toxic Records–, su fichaje por el sello del diablo, Subterfuge, y el pelotazo «Love killer» los catapultan al estrellato: suenan en las radios, en la televisión –gracias a que el tema es utilizado para el spot de Radical Fruit Company– y alcanzan las 10.000 copias vendidas de su primer largo, Dressed to Kiss (Subterfuge / Toxic, 1994). Una forma distinta a Los Piratas de alcanzar el éxito, desde la independencia más absoluta. Una de las bandas que más importancia concede a la imagen en estos años es Kozmic Muffin, banda coruñesa de rock progresivo y sinfónico que como suele pasar en muchos de estos casos tuvo un mayor reconocimiento en el extranjero que en nuestro país. Unos rara avis dentro de la escena gallega que se acercaron al mundo multimedia gracias a los trabajos de su batería, percusionista, letrista y guionista Patxi Valera. Resumiendo podemos decir que los noventa fueron tiempos de luces y sombras, tiempos en los que se fueron estableciendo las bases para la explosión que se produce en los primeros años de la década del 2000. Con el auge de Internet y la mayor disponibilidad de los medios tecnológicos se produce una democratización del sector y los grupos y la edición de discos comienzan a crecer de forma exponencial. Hoy podemos decir que algo importante se cuece en Galicia. Podemos hablar de escena underground, independiente… llamadle como queráis. ¿El mejor momento de la escena de aquí? Pues posiblemente sí. Ahora en Galicia hay muchas bandas de diferentes estilos musicales como el powerpop, garage, electropop, punk, noise, hardcore, etc. Nunca antes en la historia de la escena musical gallega ha habido tantos grupos, de tan diferentes estilos y que derrochen calidad. Esto evidentemente no pasa desapercibido, y los medios especializados

muy duros. La falta de medios dificultaba no solo la edición física de los discos, sino también el desarrollo de las carreras musicales de los grupos gallegos. Aunque en los 90 bandas como Os Resentidos, Los Suaves o Siniestro Total gozaban de una posición privilegiada a nivel nacional, no todos alcanzaron el reconocimiento y el malditismo estuvo también muy presente. Bandas como La Rosa del incombustible Magín Blanco, Cosecha Roja –hoy en día Burgas Beat– o Los Eskizos y Los Contentos –profetas que trajeron a nuestras tierras el garage más sucio y ayudaron a que muchos descubrieran a los Stooges, a The Cynics, a MC5 y el rock más visceral–, no alcanzaron nunca el reconocimiento que realmente merecen. ¿La razón? En Galicia no teníamos una industria consolidada, faltaba un circuito de salas en la que los grupos pudiesen realizar conciertos en condiciones, faltaban estudios de grabación profesionales, un público que respondiese, festivales, compañías de management, discográficas propias que pudiesen editar a los grupos etc etc. En otra liga jugaban los que lograban firmar con sellos multinacionales, como es el caso de Los Piratas, quienes rápidamente dieron el salto y se colaron en las radiofórmulas, haciendo que las ventas se disparasen con aquel Poligamia (Warner, 1995) y ese himno titulado Promesas que no valen nada. En estos años tiene lugar la eclosión del rock bravú, que es la gran aportación gallega a la música de los noventa. El bravú fue un movimiento heterogéneo con una serie de pautas comunes: la utilización de la lengua gallega, una acérrima reivindicación de las raíces, un nivel elevado de costumbrismo agrícola y rural, y en unos casos muchas ganas de fiesta y en otros un carácter insurgente y crítico. El movimiento creció gracias al apoyo de la TVG y a un programa en concreto de esa cadena: el Xabarín Club; debido a la realización de múltiples videoclips que se emitían a modo de karaoke y que consiguieron que muchos de nosotros tengamos esas canciones grabadas a fuego en nuestra memoria. Grupos bravú como Os Diplomáticos de Monte-Alto, Heredeiros da Crus o los propios Yellow Pixoliñas lograron un importante calado en los medios y el público gracias a que cada tarde miles de personas cantaban sus temas frente al televisor. Los primeros años noventa fueron también los de la eclosión indie, con grupos como Pavement, Sonic Youth o Nirvana en mente, surgen multitud de bandas que copiando geometrías sonoras anglosajonas y con el inglés por bandera fueron poco a poco tomando posiciones. Los asturianos 13


recorrer ao micromecenado ou crowdfunding, que consiste na achega económica de moitos doadores para a causa a través de Internet; pero tamén se recorre a edicións máis artesanais e menos custosas. Porque o importante é a música, emocionarse con ela, e iso na actualidade pode facerse sen intermediarios nin grandes campañas promocionais. Autoeditarse ademais, é a forma de poder controlar todo o proceso de edición dun disco, evitar ese eterno conflito entre o creador e a industria, decidir sobre o disco antes e despois da gravación, evitar que se converta nun obxecto alleo no estante de calquera tenda. Tamén cambiou a maneira na que o público escoita música a través de Internet, destacando o crecemento do streaming musical, que facilitou por un lado o descubrimento de propostas por parte do público e bandas, e por outro lado traspasar Pedrafita vía cable de alta velocidade para dar a coñecer as bandas galegas por toda a xeografía española e máis alá. Hoxe en día é frecuente que bandas recoñecidas como Triángulo de Amor Bizarro triunfen en México –xa foron tocar en varias ocasións ao país azteca– e Sudamérica en xeral, pero outras con menor calado como Mequetrefe soan por todo o globo vía streaming e os seus discos saliéntanse en destinos como Costa Rica ou Rusia. Incluso bandas como os ferroláns Quant conseguiron chamar a atención do selo de Michigan Jam Records e Bang 74 recibiron eloxios dun dos seus ídolos musicais, Michael Davies dos MC5, tras descubrilos por casualidade. Gustoulle tanto a canción Time to make things right que a puxo no perfil do seu Myspace. Evidentemente todo isto sería case imposible sen Internet. Esta nova era de transformacións e democratización global dos medios de produción, distribución e promoción foi crucial para darlle o empuxón que necesitaba a industria musical galega e sacar á luz moitos proxectos que de non ser por esta revolución seguramente non poderían ter tido tantas posibilidades. Pero como case sempre acontece, as máquinas precisaron calor humano para poñerse en marcha. Temos que falar tamén dos colectivos que agrupan bandas que unen forzas para saír adiante e facer máis ruído, tirando de enxeño co Do it yourself (faino ti mesmo) por bandeira. Alí está a xente do Galician Bizarre (Novedades Carminha, Metralletas Lecheras, Carrero Bianco, Fantasmage…) facendo piña e realizando recompilacións en vinilo que se distribuíron a nivel nacional; colectivos como Seara Records (Jay, Vietnam) realizando recompilacións de vídeos en VHS e lanzamentos en cassette con caixa de lixa (artesanía pura); Metamovida (Unicornibot, Cró!, Es un Árbol, Why Go…)

Co auxe da Internet e a maior dispoñibilidade dos medios tecnolóxicos prodúcese unha democratización do sector e os grupos e a edición de discos comezan a crecer de forma exponencial. Hoxe podemos dicir que algo importante se está a cocer en Galicia. Podemos falar de escena underground, independente…chamádelle como queirades. O mellor momento da escena de aquí? Pois probablemente si. Agora en Galicia hai moitas bandas de diferentes estilos musicais como o powerpop, garage, electropop, punk, noise, hardcore, etc. Nunca antes na historia da escena musical galega houbera tantos grupos, de tan diferentes estilos e que desbaldan calidade. Isto evidentemente non pasa desapercibido, e os medios especializados tanto a nivel rexional como nacional danse conta do que aquí xorde e as bandas galegas realizan con frecuencia xiras nacionais. Ao mesmo tempo é habitual que os medios realicen artigos cubrindo a escena galega, preguntándose que lles dan de comer aquí aos grupos? Nestes últimos tempos apareceron estes especiais en revistas como a Rockdelux ou a Mondosonoro e webs como Hipersónica, por poñer exemplos. Cando e por que empeza a xurdir esta nova escena musical na historia da música alternativa galega? Podemos falar de distintos factores, sendo quizais o máis importante a revolución dixital dos nosos días que supuxo ante todo a democratización da música, dos seus medios de produción e distribución. A baixada de prezos á hora de facerse cun equipo profesional facilitou por un lado a proliferación de estudios de gravación por toda a xeografía galega e por outro a de estudios caseiros. Internet é outra das claves, os grupos ademais de gravar con facilidade teñen na rede a clave fundamental para a súa relación co público e unha fonte inesgotable de promoción gratuíta, utilizando plataformas como Bandcamp ou Soundcloud para subir cancións e discos; e portais como Vimeo ou Youtube para colgar videoclips e actuacións. É dicir, non é necesario ter miles de euros para poder producir, nin ter un grande coñecemento técnico musical para poder realizar un disco. Calquera pode mercar un ordenador, descargar un programa de edición musical, gravar a súa propia música e facer en días o que antes se facía en meses. Ademais o talento dos artistas ten máis oportunidades de darse a coñecer. Todo isto liberalizou os medios de produción e promoción. O proceso en moitos casos péchase coa autoedición, é dicir a edición física do disco (cassette, Cd, vinilo…), que supón unha nova actitude diante do traballo creativo. Esta pode facerse de diversos xeitos. O máis profesional sería 14


música y hacer en días lo que antes se hacía en meses. Además el talento de los artistas tiene más oportunidades de darse a conocer. Todo esto ha liberalizado los medios de producción y promoción. El proceso en muchos casos se cierra con la autoedición, es decir la edición física del disco (cassette, Cd, vinilo…), que supone una nueva actitud ante el trabajo creativo. Esta puede hacerse de diversas formas. La más profesional sería recurrir al micromecenazgo o crowdfunding, que consiste en la aportación económica de muchos donantes para la causa a través de Internet; pero también se recurre a ediciones más artesanales y menos costosas. Porque lo importante es la música, emocionarse con ella, y eso en la actualidad puede hacerse sin intermediarios ni grandes campañas promocionales. Autoeditarse además, es la forma de poder controlar todo el proceso de edición de un disco, evitar ese eterno conflicto entre el creador y la industria, decidir sobre el disco antes y después de la grabación, evitar que se convierta en un objeto ajeno en el estante de cualquier tienda. También ha cambiado la manera en la que el público escucha música a través de Internet, destacando el crecimiento del streaming musical, que ha facilitado por un lado el descubrimiento de propuestas por parte de público y bandas, y por otro lado traspasar Pedrafita vía cable de alta velocidad para dar a conocer a las bandas gallegas por toda la geografía española y más allá. Hoy en día es frecuente que bandas reconocidas como Triángulo de Amor Bizarro triunfen en México –ya han ido a tocar en varias ocasiones al país azteca– y Sudamérica en general, pero otras con menor calado como Mequetrefe suenan por todo el globo vía streaming y sus discos se reseñan en destinos como Costa Rica o Rusia. Incluso bandas como los ferrolanos Quant consiguieron llamar la atención del sello de Michigan Jam Records y Bang 74 recibieron elogios de uno de sus ídolos musicales, Michael Davies de los MC5, tras descubrirlos por casualidad. Le gustó tanto la canción Time to make things right que la puso en el perfil de su myspace. Evidentemente todo esto sería casi imposible sin Internet. Esta nueva era de transformaciones y democratización global de los medios de producción, distribución y promoción ha sido crucial para dar el empujón que necesitaba la industria musical gallega y sacar a la luz muchos proyectos que de no ser por esta revolución seguramente no podrían haber tenido tantas posibilidades. Pero como casi siempre ocurre, las máquinas necesitaron calor humano para ponerse en marcha.

Deseño: Andrés Magán

tanto a nivel regional como nacional se han dado cuenta de lo que aquí se cuece y las bandas gallegas realizan con frecuencia giras nacionales. Al mismo tiempo es habitual que los medios realicen artículos cubriendo la escena gallega, preguntándose ¿qué les dan de comer aquí a los grupos? En estos últimos tiempos han aparecido estos especiales en revistas como la Rockdelux o la Mondosonoro y webs como Hipersónica, por poner ejemplos. ¿Cuándo y porqué se ha empezado a gestar este nueva escena musical? ¿Cómo se ha alcanzado este posiblemente mejor momento en cuanto a creación musical en la historia de la música alternativa gallega? Podemos hablar de distintos factores, siendo quizás el más importante la revolución digital de nuestros días que supuso ante todo la democratización de la música, de sus medios de producción y distribución. La bajada de precios a la hora de hacerse con un equipo profesional ha facilitado por un lado la proliferación de estudios de grabación por toda la geografía gallega y por otro la de los estudios caseros. Internet es otra de las claves, los grupos además de grabar con facilidad tienen en la red la clave fundamental para su relación con el público y una fuente inagotable de promoción gratuita, utilizando plataformas como Bandcamp o Soundcloud para subir canciones y discos; y portales como Vimeo o Youtube para colgar videoclips y actuaciones. Es decir, no es necesario tener miles de euros para poder producir, ni tener un gran conocimiento técnico musical para poder realizar un disco. Cualquiera puede comprar un ordenador, descargar un programa de edición musical, grabar su propia 15


aglutinando grupos de Pontevedra e Vigo con se profesionalice a escena para garantir tanto o lemas como «A verdadeira arte está no amateur» presente coma o futuro. Para chegar a ser unha (R.Crumb) e «Toca desde o puto corazón» (Bill escena galega propiamente, unha escena e unha Hicks); ou Discos da Máquina (Ataque Escampe, industria que permitan que os galegos creamos, Grampoder, Das Kapital…) en Santiago de produzamos e consumamos as nosas ideas e a Compostela. Todos eles como amantes da música, nosa música. Para iso segue a faltar infraestrutura, coidan moitísimo a estética, o deseño… o disco discográficas profesionais, medios de comunicación como formato físico, como arma cargada de futuro. cun importante calado, máis promotores, salas que A todo isto contribúen grandes deseñadores gráficos, aposten pola música en directo… e que non se todo un luxo telos por estas terras, como Andrés poñan trabas ás salas que intentan facelo ben. Magán, Rubén Domínguez, Zé Pequenho ou Deixando a un lado a Triángulo de Amor Santiago Paredes. Bizarro, o seu é para darlles de comer a parte xa Isto é o máis underground pero tamén existen que non é que sexan a punta de lanza da escena discográficas profesionais que seguen canles galega senón que son unha das bandas máis establecidas, como Ernie Records (Igloo, Maryland, importantes da escena independente nacional, Holywater, Niño y Pistola…) e Grabaciones temos que falar dos grandes nomes da escena de Impacto (The Allnight Workers), e células galega, e sen dúbida están Telephone Rouges, unha de resistencia como El Beasto e Lixo Urbano banda que alcanzou a madurez suficiente para (Samesugas, Curtinaitis, The Brosas…). desenvolver unha personalidade propia que produce Non todo é de cor de rosa, e aínda que o brillos escintilantes, para entregar cancións que momento no que vivimos é «tan brillante que convulsionan corazóns e nos permiten viaxar pola hai que usar gafas de sol», parafraseando aos memoria cun sorriso debuxado na faciana, entre Carrero Bianco, so se puxeron as primeiras pedras tinguiduras sinistras e hipnóticos, entre melodías no camiño, e é necesario profesionalizar unha inquietantes cunha profunda carga poética e urbana. industria que vive moito do faino ti mesmo, do compañeirismo, da autoxestión e da autoedición. «Recibo no meu buzón as partes dun laberinto de Aspectos loables pero é necesario que entre todos pel escamas a contraluz, fronteiras que amargan partes en ti. Non busco explicacións, debúxoas e agora podo seguir as cordas nas túas mans, sinais que me remiten á fin… sentirte é resucitar, sentirte é resucitar de min». Telephones Rouges (Descuartizarte) Tamén temos que falar de Franc3s, os de Carballo teñen desenvolvido unha personalidade dominada polo ruído e o ritmo, polas sombras e a electricidade, por un imaxinario propio que medra con cada entrega, por melodías envelenadas que como indica Henrique Mariño «soan a nanas para o fillo do diaño». E por suposto de Disco las Palmeras! –unha verdadeira descarga de rock escuro e ruidoso– e de Novedades Carminha e o seu punk old school coas miras postas na actualidade e coa dose xusta de costumismo caseiro e moita mala leche. Fluzo, é dicir, o MC que é feliz sendo triste, Hevi, e home tras os aparatos, Javier Álvarez, saltaron directamente ao fronte, co seu rap do futuro. Eles representan a vertente máis experimental e renovadora do hip hop tanto galega como nacional, afástanse do rap tradicional e amplían horizontes deixándose levar pola frescura e a efectividade.

Deseño: Andrés Magán

16


Tenemos que hablar también de los colectivos que agrupan bandas que unen fuerzas para salir hacia delante y hacer más ruido, tirando de ingenio con el Do it yourself (hazlo tú mismo) por bandera. Ahí está la gente del Galician Bizarre (Novedades Carminha, Metralletas Lecheras, Carrero Bianco, Fantasmage…) haciendo piña y realizando recopilaciones en vinilo que se distribuyen a nivel nacional; colectivos como Seara Records (Jay, Vietnam) realizando recopilaciones de videos en VHS y lanzamientos en cassette con caja de lija (artesanía pura); Metamovida (Unicornibot, Cró!, Es un Árbol, Why Go…) aglutinando grupos de Pontevedra y Vigo con lemas como «El verdadero arte está en lo amateur» (R. Crumb) y «Toca desde el puto corazón» (Bill Hicks); o Discos da Máquina (Ataque Escampe, Grampoder, Das Kapital…) en Santiago de Compostela. Todos ellos como amantes de la música, cuidan muchísimo la estética, el diseño… el disco como formato físico, como arma cargada de futuro. A todo ellos contribuyen grandes diseñadores gráficos, todo un lujo tenerlos por estas tierras, como Andrés Magán, Rubén Domínguez, Zé Pequenho o Santiago Paredes. Esto es lo más underground pero también existen discográficas profesionales que siguen cauces establecidos, como Ernie Records (Igloo, Maryland, Holywater, Niño y Pistola…) y Grabaciones de Impacto (The Allnight Workers…), y células de resistencia como El Beasto y Lixo Urbano (Samesugas, Curtinaitis, The Brosas…). No todo es de color de rosa, y aunque el momento en que vivimos es tan brillante que hay que usar gafas de sol, parafraseando a los Carrero Bianco, solo se han puesto las primeras piedras del camino, y es necesario profesionalizar una industria que vive mucho del hazlo tú mismo, del compañerismo, de la autogestión y de la autoedición. Aspectos loables pero es necesario que entre todos se profesionalice la escena para garantizar tanto el presente como el futuro. Para llegar a ser una escena gallega propiamente, una escena y una industria que permitan que los gallegos creemos, produzcamos y consumamos nuestras ideas y nuestra música. Para ello sigue faltando infraestructura, discográficas profesionales, medios de comunicación con un importante calado, más promotores, salas que apuesten por la música en directo… y que no se pongan trabas a las salas que intentan hacerlo bien. Dejando a un lado a Triángulo de Amor Bizarro, lo suyo es para darles de comer a parte ya que no es que sean la punta de lanza de la escena gallega sino que son una de las bandas más importantes de la escena independiente nacional, tenemos que

Deseño: Andrés Magán

hablar de los grandes nombres de la escena gallega, y ahí sin duda están Telephones Rouges una banda que ha alcanzado la madurez suficiente para desarrollar una personalidad propia que produce brillos centelleantes, para entregar canciones que convulsionan corazones y nos permiten viajar por la memoria con una sonrisa dibujada en el rostro, entre tintes siniestros e hipnóticos, entre melodías inquietantes con una profunda carga poética y urbana. «Recibo no meu buzón as partes dun laberinto de pel escamas a contraluz, fronteiras que amargan partes en ti. Non busco explicacións, debúxoas e agora podo seguir as cordas nas túas mans, sinais que me remiten á fin… sentirte é resucitar, sentirte é resucitar de min». Telephones Rouges (Descuartizarte) También tenemos que hablar de Franc3s, los de Carballo han desarrollado una personalidad dominada por el ruido y el ritmo, por las sombras y la electricidad, por un imaginario propio que crece con cada entrega, por melodías envenenadas que como indica Henrique Mariño «suenan a nanas para el hijo del diablo». 17


Hai un personaxe que merece mención aparte e que non é outro que Rafa Anido: unha das mentes máis inquedas da escena máis subterránea galega. Nomear todas as formacións polas que pasou ao longo da súa vida é unha tarefa complicada, desde os tempos do colectivo La Familia Feliz (Santiago) nos noventa, nos que atopamos a Marco Maril –Dar Ful Ful, Apenino–, hasta Travesti Afgano, pasando por Los Iribarnes, Jiménez del Oso, Jiménez los Santos e Metralletas Lecheras. Sen esquecernos das súas inquietantes e recomendables maquetas en solitario. Esta é a primeira liña pero pisando forte veñen formacións como Mequetrefe e o seu post rock aderezado cos filtros de ruído, electrónica e psicodelia perfectamente canalizados. Os de Santiago acaban de firmar con El Genio Equivocado (Barcelona). Outras como Unicornibot e Lendrone demostraron que o rock instrumental e experimental tamén ten cabida nestas terras. Carrero Bianco revisan a nova ola e o technopop, fabricando hits como forma de vida. Tamén destacan o dúo de garage punk Fantasmage –Daniel Nicolás (batería e voz), dos extintos Indómitos, e a Andrés Magán (guitarra e voz), un artista moi polifacético responsable de grande cantidade de portadas de disco–; as riot grrrl Wild Balbina –fichadas por un selo mítico da independencia nacional: Elefant (Madrid)–, o noise rock de Tora! Tora! Tora!, a crueza e visceralidade de Jay –do colectivo Seara pasaron a gravar para Discos Humeantes (Asturias)–, os inclasificables e irreverentes Srasrsra –eles autodefínense como «dous pavos de A Coruña que tocan movidas guapas»–, o rock de serie B de Ataque Escampe… e un sen fin de nomes máis. A riqueza de bandas que vivimos na actualidade é tan grande que cada vez é máis difícil abarcala. Trátase dun xogo de bonecas rusas, como tirar do fío dunha madeixa, cada grupo leva a outro. Tras

estas dúas frontes principais temos que falar de novas formacións como Cró!, Guerrera, Mvnich, Estrambote, Puma Pumku, Lobishome, Curtinaitis, Alex Casanova, Lee Van Cleef, Vietnam, Mullet, Terbutalina, Músculo!… que garanten o futuro. Debemos gozar do momento e apoiar a escena local. E isto dígoo coa man no corazón. É importante apoiar as bandas do teu barrio, da túa cidade… da túa comunidade. E máis en tempos de crise. Este chamamento non alude a razóns chauvinistas, nin ao tópico de que os tempos de crise son tempos de oportunidades e… espera! os tempos de crise son tempos de oportunidades ou ao menos deberían selo, porque antes de pagar trinta euros por ir a ver o último bluff inglés de quenda, deberías pensar que podes obter por menos. Que podes ver concertos gratis, concertos por dous e tres euros e levarte a casa maquetas, discos autoeditados, splits, 7''… que desta forma axudas á creación de grupos ou pequenos selos discográficos, ou blogs, ou vídeos, ou deseños, ou máis concertos. Que con Internet e os medios dixitais o efecto chamada é moito máis grande… que se esgotan as edicións en vinilo, Cd ou cassette deixándonos auténticas xoias en moitos casos, totalmente artesanais e próximas á reliquia que desafiarán ao tempo e ao esquecemento. Está nas túas mans, nas nosas mans, que isto que parece unha escena alternativa de verdade non se estrague e continúe medrando… «support your local scene». E non esquezas, como dicía Frank Zappa: «A cultura oficial sae ao teu encontro, pero ao underground tes que ir ti».

Posto Seara Records

18


Terbutalina, Músculo!… que garantizan el futuro. Debemos disfrutar del momento y apoyar la escena local. Y esto lo digo con la mano en el corazón. Es importante apoyar las bandas de tu barrio, de tu ciudad… de tu comunidad. Y más en tiempos de crisis. Este llamamiento no alude a razones chovinistas, ni al tópico de que los tiempos de crisis son tiempos de oportunidades y… ¡espera! los tiempos de crisis son tiempos de oportunidades o al menos deberían serlo, porque antes de pagar treinta euros por ir a ver al último bluff inglés de turno, deberías pensar que puedes obtener más por menos. Que puedes ver conciertos gratis, conciertos por dos y tres euros y llevarte a casa maquetas, discos autoeditados, splits, 7''… que de esta forma ayudas a la creación de grupos o pequeños sellos discográficos, o blogs, o vídeos, o diseños, o más conciertos. Que con Internet y los medios digitales el efecto llamada es mucho más grande… que se agotan las ediciones en vinilo, Cd o cassette dejándonos auténticas joyas en muchos casos, totalmente artesanales y próximas a la reliquia que desafiarán al tiempo y al olvido. Está en tus manos, en nuestras manos, que esto que parece una escena alternativa de verdad no se estropee y continué creciendo… «support your local scene». Y no te olvides, como decía Frank Zappa: «La cultura oficial sale a tu encuentro, pero al underground tienes que ir tú».

Y por supuesto de Disco las Palmeras! –una verdadera descarga de rock oscuro y ruidoso– y de Novedades Carminha y su punk old school con las miras puestas en la actualidad y con la dosis justa de costumbrismo casero y mucha mala leche. Fluzo, es decir, el MC que es es feliz siendo triste, Hevi, y el hombre tras los aparatos, Javier Álvarez, saltaron directamente al frente, con su rap del futuro. Ellos representan la vertiente más experimental y renovadora del hip hop tanto gallego como nacional, se alejan del rap tradicional y amplían horizontes dejándose llevar por la frescura y la efectividad. Hay un personaje que merece mención aparte y no es otro que Rafa Anido: una de las mentes más inquietas de la escena más subterránea gallega. Nombrar todas las formaciones por las que pasó a lo largo de su vida es una tarea complicada, desde los tiempos del colectivo La Familia Feliz (Santiago) en los 90, en el que nos encontramos a Marco Maril – Dar Ful Ful, Apenino–, hasta Travesti Afgano, pasando por Los Iribarnes, Jiménez del Oso, Jiménez los Santos y Metralletas Lecheras. Sin olvidarnos de sus inquietantes y recomendables maquetas en solitario. Esta es la primera línea, pero pisando fuerte vienen formaciones como Mequetrefe y su post rock aderezarlo con filtros de ruido, electrónica y psicodelia perfectamente canalizados. Los de Santiago acaban de firmar con El Genio Equivocado (Barcelona). Otras como Unicornibot y Lendrone han demostrado que el rock instrumental y experimental también tiene cabida en estas tierras. Carrero Bianco revisan la nueva ola y el technopop, fabricando hits como forma de vida. También destacan el dúo de garage punk Fantasmage –Daniel Nicolás (batería y voz), de los extintos Indómitos, y a Andrés Magán (guitarra y voz), un artista muy polifacético responsable de gran cantidad de portadas de discos–; las riot grrrl Wild Balbina –fichadas por un sello mítico de la independencia nacional: Elefant (Madrid)–, el noise rock de Tora! Tora! Tora!, la crudeza y visceralidad de Jay –del colectivo Seara han pasado a grabar para Discos Humeantes (Asturias)–, los inclasificables e irreverentes Srasrsra –ellos se autodefinen como «dos pavos de A Coruña que tocan movidas guapas»–, el rock de serie B de Ataque Escampe… y un sin fin de nombres más. La riqueza de bandas que vivimos en la actualidad es tan grande que cada vez es más difícil abarcarla. Se trata de un juego de muñecas rusas, como tirar del hilo de una madeja, cada grupo lleva a otro. Tras estos dos frentes principales tenemos que hablar de nuevas formaciones como Cró!, Guerrera, Mvnich, Estrambote, Puma Pumku, Lobishome, Curtinaitis, Alex Casanova, Lee Van Cleef, Vietnam, Mullet, 19


A escena de rock independente galega: malos tempos para a lírica?

Evidentemente, a ausencia dunha infraestrutura asentada durante as últimas catro décadas non axudou nada a que os músicos de rock da nosa Comunidade Autónoma o teñan máis doado, pero tamén é certo que hoxe en día as canles que lles serven para dar a coñecer a súa música cambiaron. Estamos, pois, en mellor ou peor situación que hai uns anos? De acordo coa nosa procedencia, a resposta non podería ser outra: «Depende». Digamos que non houbo demasiados grupos relevantes en número na Galicia dos anos sesenta, aínda que a importancia de Los Tamara e Andrés do Barro foi crucial para o que viría detrás, polo menos por sentar as bases dun pop feito desde aquí. Nos setenta o número tampouco medrou exponencialmente, e o seu recordo esvaeuse (onde está Tara, o expediente X do noso rock?). Tiveron que chegar os oitenta para que se producise unha explosión de cor e de grupos similar á do resto do Estado, maior se temos en conta que toda a Comunidade Autónoma galega non suma nin a metade de habitantes que Madrid. Se aquela foi a idade de ouro do pop español, en Galicia non lle iriamos moi á zaga. Naqueles anos, Os Resentidos abriron definitivamente a veda do pop en galego, chegando por primeira vez (despois de Andrés do Barro) a ter certa relevancia en todo o Estado. As bandas nacidas nos noventa non terían a mesma repercusión, pero si que aproveitaron ao seu favor todo o que os seus predecesores tiveron que crear ou vivir de primeira man. Os Diplomáticos de Monte-Alto tiveron o seu momento, e mesmo encabezaron o único movemento de rock propiamente galego, o rock bravú, tan menosprezado posteriormente por parte da seguinte xeración, algo que case se podería considerar lei de vida. Gran parte do que hoxe se move no rock feito en Galicia, polo menos os seus nomes máis coñecidos, xurdirían na seguinte década. Hai quen asegura que hoxe estamos na idade de ouro do noso rock, e moi probablemente sexa así. Polo menos ten que selo pola cantidade de grupos e de estilos que se poden atopar, a gusto de todos os seguidores. A saúde da nosa escena débelle moito precisamente a esa falta de prexuízos e a esa diversidade nunca antes vista. Por difícil que pareza, temos power-pop (Bang 74, Quant, The Twin Sets), pop electrónico (Alex Casanova, Carrero Bianco, Colectivo Oruga, El Cuerpo del Ritmo, Músculo!), francotiradores inclasificables (Emilio José, Fagot y Popota), spoken-word politizado (Das Kapital), adalides da distorsión e o ruído (Triángulo de Amor Bizarro, Disco Las Palmeras!, Telephones Rouges), rockabilly (Dr. Gringo, Johnny & the Ticks),

Xavier Valiño

Daquelas areas, estas lamas. Case se podería asegurar que o que se foi sementando durante estes anos condicionou o presente da escena rock en Galicia. 20


La escena de rock independiente gallega: ¿malos tiempos para la lírica?

Evidentemente, la ausencia de una infraestructura asentada durante las últimas cuatro décadas no ha ayudado nada a que los músicos de rock de nuestra Comunidad Autónoma lo tengan más fácil, pero también es cierto que hoy en día los canales que les sirven para dar a conocer su música han cambiado. ¿Estamos, pues, en mejor o peor situación que hace unos años? De acuerdo con nuestra procedencia, la respuesta no podría ser otra: «Depende». Digamos que no hubo demasiados grupos relevantes en número en la Galicia de los años 60, aunque la importancia de Los Tamara y Andrés do Barro fue crucial para lo que vendría detrás, al menos por sentar las bases de un pop hecho desde aquí. En los 70 el número tampoco creció exponencialmente, y su recuerdo se ha difuminado (¿dónde está Tara, el expediente X de nuestro rock?). Tuvieron que llegar los 80 para que se produjese una explosión de color y de grupos similar a la del resto del Estado, mayor si tenemos en cuenta que toda la Comunidad Autónoma gallega no suma ni la mitad de habitantes que Madrid. Si aquella fue la edad de oro del pop español, en Galicia no le iríamos muy a la zaga. En aquellos años, Os Resentidos abrieron definitivamente la veda del pop en gallego, llegando por primera vez (tras Andrés do Barro) a tener una cierta relevancia en todo el Estado. Las bandas nacidas en los 90 no tendrían la misma repercusión, pero sí que aprovecharon a su favor todo lo que sus predecesores tuvieron que crear o vivir de primera mano. Os Diplomáticos de Monte-Alto tuvieron su momento, e incluso encabezaron el único movimiento de rock propiamente gallego, el rock bravú, tan menospreciado posteriormente por parte de la siguiente generación, algo que casi se podría considerar ley de vida. Gran parte de lo que hoy se mueve en el rock hecho en Galicia, al menos sus nombres más conocidos, surgirían en la siguiente década. Hay quien asegura que hoy estamos en la edad de oro de nuestro rock, y muy probablemente sea así. Al menos tiene que serlo por la cantidad de grupos y de estilos que se pueden encontrar, a gusto de todos los seguidores. La salud de nuestra escena le debe mucho precisamente a esa falta de prejuicios y a esa diversidad nunca antes vista. Por difícil que parezca, tenemos power-pop (Bang 74, Quant, The Twin Sets), pop electrónico (Alex Casanova, Carrero Bianco, Colectivo Oruga, El Cuerpo del Ritmo, Músculo!), francotiradores inclasificables (Emilio José, Fagot y Popota), spoken-word politizado (Das Kapital), adalides de la distorsión y el ruido (Triángulo de Amor Bizarro, Disco Las Palmeras!, Telephones Rouges),

Xavier Valiño

De aquellos fangos, estos lodos. Casi se podría asegurar que lo que se ha ido sembrando durante estos años ha condicionado el presente de la escena rock en Galicia. 21


garage (Fantasmage, Familia Caamagno), rock duro (Zënzar), hip-hop atípico (Fluzo, Dios Ke Te Crew, Malandrómeda), afterpunk (Franc3s, Mano de Obra, Las Cuchilladas), rock portátil (Grampoder), grunge (Holywater), pop apto para todos os públicos (Igloo, Los árboles, Eladio y los Seres Queridos, La Familia, Stereotipos), baluartes do rock instrumental (Lendrone, Unicornibot), rock (Sés, Ruxe Ruxe), folk-pop (Jane Joyd), rock sesentero (Los Chavales, Niño y Pistola, The Phantom Keys), psicodelia pop (Los Huéspedes Felices), psicodelia rock (Mequetrefe), psicodelia blues (Guerrera), soul-rock sureño (The Soul Jacket), pop intimista (Nouvelle Cuisine, Todo el largo verano), pop campestre (Ataque Escampe), punk (Novedades Carminha, SraSrSra, Terbutalina), surf (Pedrito Diablo y los Cadáveras, Santos Morcegos!!!), swing (Roger de Flor), r&b (The Allnight Workers), rock clásico (Burgas Beat, Magín Blanco), nova onda (Combo Dinamo), electrónica (Cora Novoa, Dr. Think, 6PM), indie (When Nalda Became Punk), rock celta (Flip Corale y los Macabros), funk (Phantom Club, Loretta Martin), country-rock (Los Eternos), folk-rock (Lovely Luna), blues (Moondog Blues Party), trip-hop (Safari Orquestra), soul (Wöyza)… De entre eles, algúns conseguiron chegar ao resto do Estado, con Triángulo de Amor Bizarro á cabeza no rock e Delahoja no hip-hop. Si, tamén hai artistas máis accesibles que teñen seguidores en todas as esquinas da Península, como é o caso de Iván Ferreiro ou Xoel López, que serven de escaparate dunha escena e que, tamén, abren camiños para outros que poidan vir detrás. Outros gravan para selos de fóra, como When Nalda Became Punk, coa discográfica estadounidense Shelflife Records. E mesmo hai grupos como Kathaarsys que tocaron en case todos os países de Europa e Sudamérica nunha media de cento trinta concertos ao ano, con máis repercusión por alí que

Triángulo de Amor Bizarro

dentro das nosas fronteiras. Esa mesma diversidade conduce a unha atomización pola que se fai máis complicado seguir a actualidade de todas as bandas e saber en que momento nace algo novo ou en que situación está cada unha. As redes sociais deberían de ser a canle que posibilitase unha democracia neste ámbito –o faino-ti-mesmo de colectivos como Liceo Mutante ou os dous volumes de Galician Bizarre–, na que calquera músico puidese chegar a calquera afeccionado, apoiándose ou non no micro mecenado do crowdfunding, pero probablemente esta panacea non está a producir o efecto desexado polas súas propias limitacións. Chégase a quen busca, non a quen podería estar interesado se llo desen a coñecer. Aí é onde o papel dos medios de comunicación, máis importantes no pasado como prescritores das novidades musicais, podería seguir tendo a súa importancia. Non obstante, non é así. A situación económica fixo que medios como o diario El País, que puña atención á música feita en Galicia, non teña xa aquel espazo que reservaba. Algo se pode ler no suplemento Fugas, de La Voz de Galicia, pero pouco máis hai na prensa escrita. Na Televisión Galega non queda ningún reduto, salvo a actualidade diaria do programa cultural Zigzag e os vídeos de Xabarín, o programa estrela para o pop en galego de varias xeracións, que pasa por unha estraña encrucillada: ten máis horas de emisión que nunca con moitos menos recursos. Bótanse de menos programas como Chambo, Banda Curta, Sitio Distinto... O mesmo sucede na Radio Galega, máis agravada a situación desde que os seus responsables decidiron eliminar a programación especializada de Radio Galega Música, practicamente reducida a un fío musical con só dúas excepcións: Planeta Furancho e Estudio 3. Polo tanto, son as emisoras locais ou libres (con Cuac FM á cabeza) as únicas que poden darlle voz ás propostas musicais que se fan agora mesmo aquí. Se acaso, a única publicación especializada que cobre a escena rock en Galicia é a edición para a Comunidade do gratuíto mensual Mondo Sonoro. Aínda que a súa redacción está na Coruña, deben compartir espazo coa actualidade de Castela e León por razóns empresariais, pero si é certo que todos os meses descobre maquetas e novos grupos, cunha moi completa axenda de concertos. Evidentemente, é na rede onde se atopa a información máis actualizada e próxima. Desde a súa creación, Desconcierto converteuse nesa páxina web de referencia. Centrada en Galicia e feita desde aquí, todo o que merece atención encontra 22


rockabilly (Dr. Gringo, Johnny & the Ticks), garage (Fantasmage, Familia Caamagno), rock duro (Zënzar), hip-hop atípico (Fluzo, Dios Ke Te Crew, Malandrómeda), afterpunk (Franc3s, Mano de Obra, Las Cuchilladas), rock portátil (Grampoder), grunge (Holywater), pop apto para todos los públicos (Igloo, Los árboles, Eladio y los Seres Queridos, La Familia, Stereotipos), baluartes del rock instrumental (Lendrone, Unicornibot), rock (Sés, Ruxe Ruxe), folk-pop (Jane Joyd), rock sesentero (Los Chavales, Niño y Pistola, The Phantom Keys), psicodelia pop (Los Huéspedes Felices), psicodelia rock (Mequetrefe), psicodelia blues (Guerrera), soul-rock sureño (The Soul Jacket), pop intimista (Nouvelle Cuisine, Todo el largo verano), pop campestre (Ataque Escampe), punk (Novedades Carminha, SraSrSra, Terbutalina), surf (Pedrito Diablo y los Cadáveras, Santos Morcegos!!!), swing (Roger de Flor), r&b (The Allnight Workers), rock clásico (Burgas Beat, Magín Blanco), nueva ola (Combo Dinamo), electrónica (Cora Novoa, Dr. Think, 6PM), indie (When Nalda Became Punk), rock celta (Flip Corale y los Macabros), funk (Phantom Club, Loretta Martin), country-rock (Los Eternos), folk-rock (Lovely Luna), blues (Moondog Blues Party), trip-hop (Safari Orquestra), soul (Wöyza)… De entre ellos, algunos han conseguido llegar al resto del Estado, con Triángulo de Amor Bizarro a la cabeza en el rock y Delahoja en el hip-hop. Sí, también hay artistas más accesibles que tienen seguidores en todas las esquinas de la Península, como es el caso de Iván Ferreiro o Xoel López, que sirven de escaparate de una escena y que, también, abren caminos para otros que puedan venir detrás. Otros graban para sellos de fuera, como When Nalda Became Punk, con la discográfica estadounidense Shelflife Records. E incluso hay grupos como Kathaarsys que han tocado en casi todos los países de Europa y Sudamérica en una media de 130 conciertos al año, con más repercusión por allí que dentro de nuestras fronteras. Esa misma diversidad conduce a una atomización por la que se hace más complicado seguir la actualidad de todas las bandas y saber en qué momento nace algo nuevo o en qué situación está cada una. Las redes sociales deberían de ser el canal que posibilitase una democracia en este ámbito –el háztelo-tú-mismo de colectivos como Liceo Mutante o los dos volúmenes de Galician Bizarre–, en la que cualquier músico pudiese llegar a cualquier aficionado, apoyándose o no en el micro mecenazgo del crowdfunding, pero probablemente esta panacea no está surtiendo el efecto deseado por sus propias

Igloo

limitaciones. Se llega a quien busca, no a quien podría estar interesado si se lo diesen a conocer. Ahí es donde el papel de los medios de comunicación, más importantes en el pasado como prescriptores de las novedades musicales, podría seguir teniendo su importancia. Sin embargo, no es así. La situación económica ha hecho que medios como el diario El País, que prestaba atención a la música hecha en Galicia, no tenga ya aquel espacio que reservaba. Algo se puede leer en el suplemento Fugas, de La Voz de Galicia, pero poco más hay en la prensa escrita. En la Televisión Gallega no queda ningún reducto, salvo la actualidad diaria del programa cultural Zigzag y los vídeos de Xabarín, el programa estrella para el pop en gallego de varias generaciones, que pasa por una extraña encrucijada: tiene más horas de emisión que nunca con muchos menos recursos. Se echan de menos programas como Chambo, Banda Curta, Sitio Distinto… Lo mismo sucede en la Radio Gallega, más agravada la situación desde que sus responsables decidieron eliminar la programación especializada de Radio Galega Música, prácticamente reducida a un hilo musical con solo dos excepciones: Planeta Furancho y Estudio 3. Por lo tanto, son las emisoras locales o libres (con Cuac FM a la cabeza) las únicas que pueden darle voz a las propuestas musicales que se hacen ahora mismo aquí. Si acaso, la única publicación especializada que cubre la escena rock en Galicia es la edición para la Comunidad del gratuito mensual Mondo Sonoro. Aunque su redacción está en A Coruña, deben de compartir espacio con la actualidad de Castilla y León por razones empresariales, pero sí es cierto que todos los meses descubre maquetas y nuevos grupos, con una muy completa agenda de conciertos. Evidentemente, es en la red donde se encuentra la información más actualizada y cercana. Desde su creación, Desconcierto se ha convertido en esa 23


nela fiel reflexo, ao igual que fai Ábrete de Orellas. Hai máis, evidentemente, pero o modelo está ben claro. A rede marca a actualidade. Se na nosa Comunidade nunca houbo unha industria asentada que puidese editar e vender os discos axeitadamente (Falcatruada puido ser o exemplo máis próximo ao que debería ter sido), hoxe tampouco é así, especialmente tendo en conta a caída de vendas próxima ao 90% en España nos últimos anos. E a pesar de todo, mantéñense iniciativas como Ernie, editando unha boa cantidade de discos cada ano, algúns deles de grupos galegos, Discos da Máquina, Discos A Seara, Matapadre... O mesmo sucede cos puntos de venda directos: as tendas de discos foron case exterminadas, así que a ducia que sobrevive en Galicia dá mostra dunha constancia digna de gabar, ofrecendo as súas instalacións en ocasións para pases acústicos de bandas locais. Unha vez descartada a posibilidade de vivir da música vendendo as gravacións feitas nun estudio profesional, queda a posibilidade de facelo do directo, pero neste caso tampouco a situación é a desexable. Canto máis pequeno e máis recente é un grupo, máis complicado terao para saír adiante, dándose mesmo o paradoxo de que se lle pida diñeiro por tocar. Por sorte, poderíase sinalar que en Galicia o que mellor funciona son os concertos en directo, grazas a varios factores. Para empezar, hai salas que manteñen programación en directo todas as semanas, tanto na Coruña (Mardi Grass, Le Club) coma en Vigo (La Iguana, La Fábrica de Chocolate), en Lugo (Velvet Underground) como en Ourense (Torgal) ou Ferrol (Súper 8), en Cangas (Sala Son) como en Bueu (Aturuxo). A Sala Capitol en Santiago é, en palabras de artistas de primeira fila que tocaron nela, unha das mellores de toda España, envexada por moitas cidades.

The Homens

24

Ademais, distintas promotoras (Sweet Nocturna, Iwanna, Work on Sunday, Esmerarte, En Panties) intentan ofrecer unha programación constante por toda a Comunidade. E iso tradúcese en festivais. Algúns foron desaparecendo pola falta de axudas públicas (Cultura Quente en Caldas) e outros aparecen con outra política distinta (Portamérica en Nigrán). A importación doutros modelos e franquías (Vigo Transforma, Sònar) mantívose só mentres os responsables ao fronte do Xacobeo tiveron certa sensibilidade co tema. Desaparecida en gran parte a aposta pública, hai que celebrar iniciativas como Galicia en Ruta ou a forza dunha entidade como Clubtura. A isto hai que engadir o labor de dúas entidades que programan músicas ‘minoritarias’, pero cando menos igual de interesantes. Sinsal mantivo ao longo dos anos máis de dez edicións, que este ano culmina coa segunda edición de Sinsal San Simón na illa do mesmo nome. Ao mesmo tempo, a irrupción de Desconcierto Cultural, con ciclos e festivais como Samaín Pop, Romaría Pop, Autorretratos, Terrazeando ou Placeres Ocultos rematou por redondear a boa situación da música en directo en Galicia, resentida non obstante nos últimos meses pola criminal subida do IVE. Todo iso leva unha situación ben curiosa. Con máis grupos, propostas e diversidade que nunca, con máis actuacións en directo, a presenza do rock na sociedade galega parece menor. O escurantismo dos medios ten a súa culpa, se, a pesar de que os seguidores poden igualar en número aos que había hai trinta anos e aínda que agora se movan por outras canles. Malos tempos para a lírica? Pois depende.


fila que han tocado en ella, una de las mejores de toda España, envidiada por muchas ciudades. Además, distintas promotoras (Sweet Nocturna, Iwanna, Work on Sunday, Esmerarte, En Panties) intentan ofrecer una programación constante por toda la Comunidad. Y eso se traduce en festivales. Algunos han ido desapareciendo por la falta de ayudas públicas (Cultura Quente en Caldas) y otros aparecen con otra política distinta (Portamérica en Nigrán). La importación de otros modelos y franquicias (Vigo Transforma, Sònar) se ha mantenido solo mientras los responsables al frente del Xacobeo tuvieron una cierta sensibilidad con el tema. Desaparecida en gran parte la apuesta pública, hay que celebrar iniciativas como Galicia en Ruta o la fuerza de una entidad como Clubtura. A esto hay que añadir la labor de dos entidades que programan músicas ‘minoritarias’, pero cuando menos igual de interesantes. Sinsal ha mantenido a lo largo de los años más de diez ediciones, que este año culmina con la segunda edición de Sinsal San Simón en la isla del mismo nombre. Al mismo tiempo, la irrupción de Desconcierto Cultural, con ciclos y festivales como Samaín Pop, Romaría Pop, Autorretratos, Terrazeando o Placeres Ocultos ha acabado por redondear la buena situación de la música en directo en Galicia, resentida sin embargo en los últimos meses por la criminal subida del IVA. Todo ello lleva a una situación bien curiosa. Con más grupos, propuestas y diversidad que nunca, con más actuaciones en directo, la presencia del rock en la sociedad gallega parece menor. El oscurantismo de los medios tiene su culpa, sí, a pesar de que los seguidores pueden igualar en número a los que había hace treinta años y aunque ahora se muevan por otros canales. ¿Malos tiempos para la lírica? Pues depende.

Diadermin

página web de referencia. Centrada en Galicia y hecha desde aquí, todo lo que merece atención encuentra en ella fiel reflejo, al igual que hace Ábrete de Orellas. Hay más, evidentemente, pero el modelo está bien claro. La red marca la actualidad. Si en nuestra Comunidad nunca hubo una industria asentada que pudiera editar y vender los discos adecuadamente (Falcatruada pudo ser el ejemplo más cercano a lo que debería haber sido), hoy tampoco es así, especialmente teniendo en cuenta la caída de ventas cercana al 90% en España en los últimos años. Y, a pesar de todo, se mantienen iniciativas como Ernie, editando una buena cantidad de discos cada año, algunos de ellos de grupos gallegos, Discos de Máquina, Discos A Seara, Matapadre… Lo mismo sucede con los puntos de venta directos: las tiendas de discos han sido casi exterminadas, así que la docena que sobrevive en Galicia da muestra de una constancia digna de alabar, ofreciendo sus instalaciones en ocasiones para pases acústicos de bandas locales. Una vez descartada la posibilidad de vivir de la música vendiendo las grabaciones hechas en un estudio profesional, queda la posibilidad de hacerlo del directo, pero en este caso tampoco la situación es la deseable. Cuanto más pequeño y más reciente es un grupo, más complicado lo tendrá para salir adelante, dándose incluso la paradoja de que se le pida dinero por tocar. Por suerte, se podría señalar que en Galicia lo que mejor funciona son los conciertos en directo, gracias a varios factores. Para empezar, hay salas que mantienen programación en directo todas las semanas, tanto en A Coruña (Mardi Grass, Le Club) como en Vigo (La Iguana, La Fábrica de Chocolate), en Lugo (Velvet Underground) como en Ourense (Torgal) o Ferrol (Súper 8), en Cangas (Sala Son) como en Bueu (Aturuxo). La Sala Capitol en Santiago es, en palabras de artistas de primera 25


Ataque Escampe Bang 74 Carrero Bianco Colectivo oruga Combo Dinamo curtinaitis Das Kapital diadermin Dirty Socks Disco Las palmeras! Doctor Gringo espĂ­ritusanto estrambote Familia Caamagno


fantasmage FLUZO Franc3s HOLYWATER igloo Lendrone LOBISHOME los chavales los huéspedes felices Los Televisores Maryland Mequetrefe Músculo! Mvnich Niño y Pistola Nouvelle Cuisine

Novedades Carminha Quant Srasrsra THE HOMENS The Telephones Rouges Tora!Tora! Tora! Triángulo de amor bizarro unicornibot


Ataque Escampe ataqueescampe.org

Desde 2002 / Santiago de Compostela

28 Discografía Noites de agosto con Ataque Escampe, EP, Discos da Máquina, 2012 Violentos anos dez, LP, A Regueifa Plataforma e A Regueifa Discos, 2011 A grande evasión, LP, A Regueifa Plataforma e A Regueifa Discos, 2009

Ataque Escampe escriben cancións con salsa agridoce. Producen músicas tristes para escenarios con cortina vermella, reverbs torturados e himnos á derrota, pero tamén rock’n'roll para desabrochar as camisas, soul hilarante e, por que non, ruído. Textos amargos que manchan as mans con algo que chamaremos optimismo e a estraña melancolía dun crooner extraterrestre. Arrástranse desde 2001 polos escenarios, electrificándose conforme pasan os anos, mudando de formación e deixando constancia do seu paso pola Terra en formato disco: Galicia es una mierda (2008), A grande evasión (2009), Violentos anos dez (2011) ou Noites de agosto con Ataque Escampe (2012), entre outros. Do pop á americana con paradas no krautrock, na cumbia, no tango, no rap, no calipso e onde vostedes queiran se non lles preocupan demasiado a pureza e esas cousas. Perdedores, perdedoras: deixen as miserias na casa e veñan bailar a súa música sen complexos ao campo da festa de α Centauro.

Cartaz concerto do décimo aniversario. Nadina Bértolo.

Galicia es una fiesta, LP, A Regueifa Plataforma e A Regueifa Discos, 2008 Galicia es una mierda, LP, A Regueifa Plataforma e A Regueifa Discos, 2008 Ed Wood e a invasión dos paraugas asasinos, EP, A Regueifa Plataforma, 2007

Ataque Escampe escriben canciones con salsa agridulce. Producen músicas tristes para escenarios con cortina roja, reverbs torturados e himnos a la derrota, pero también rock’n’roll para desabrochar las camisas, soul hilarante y, por qué no, ruido. Textos amargos que manchan las manos con algo que llamaremos optimismo y la extraña melancolía de un crooner extraterrestre. Se arrastran desde 2001 por los escenarios, electrificándose conforme pasan los años, mudando de formación y dejando constancia de su paso por la Tierra en formato disco: Galicia es una mierda (2008), A grande evasión (2009), Violentos anos dez (2011) o Noites de agosto con Ataque Escampe (2012), entre otros. Del pop a la americana con paradas en el krautrock, en la cumbia, en el tango, en el rap, en el calipso y donde ustedes quieran si no les preocupan demasiado la pureza y esas cosas. Perdedores, perdedoras: dejen las miserias en casa y vengan a bailar su música sin complejos al campo de la fiesta de α Centauro.

Cartaz concerto de presentación do selo Discos da máquina (2 formatos) (2012). Xosé Carlos Hidalgo sobre un logo de Nadina Bértolo.


Cartaz xira de presentación de Violentos anos dez (2011). Deseño: Alba Viñas

O amor en technicolor No solpor do domingo, partida de dominó. Non resolvo, mais distingo o aquel da túa voz. Fala de slips de platino e de vermús con sifón, aires de tipo divino, dandis que non di que non. A canción do verán, bailes que non volverán. Vacilón, singular: rodar e rodar. Aquela tropa de arrieiros, artistas da perdición; nas súas trobas os primeiros, lanzais baixo o neón. Aquelas catas de viño, aquel look de telefilm, as feridas do camiño tapadas con betadine. O fulgor do champán, tempos que non volverán. Un primor de galán. Dirán... Din... Dirán... As cintas do videoclube, as tipas do videoclip, a vella tatoo da pube, as novas llantas do jeep. Tan xenial, tan de lei, a época da que falei. What do you want? What do you say? Vouvos cantar como sei un final con delay.

Integrantes Álex Charlón Samuel Solleiro Lois Carlín Roi Vidal Miguel Mosqueira discográfica Discos da máquina

Galicia es una fiesta (2009). Deseño: Adrián Solleiro.

Deseño: Xosé Carlos Hidalgo

Foto: Alba Viñas

29


Bang 74

30

bang74.bandcamp.com Desde 2004 / Ferrol

Nos seus comezos a formación foi concibida como cuarteto pero en 2007 despois da marcha de Roge Arias (vocalista-guitarra), a banda reconverteuse en power-trío, non sen ter gravado a súa primeira demo, un EP homónimo con cinco temas propios en inglés e unha versión So you wanna be a Rock&Roll Star de The Byrds. A partires de aí xurde o seu primeiro concerto de certa importancia no Felipop de Inverno (Casa Ardá), en xaneiro de 2006. Xa a finais de 2008, e xa como power-trío deciden gravar un segundo EP nos estudios Aboryginal de San Román (Cedeira) con Gerardo Calvo aos mandos da produción. O disco ao que bautizaron como Three Kids nun claro aceno ao Tres Hombres de ZZ Top. Michael Davies, baixista da lendaria banda de Detroit MC5, por un casual de ese caprichoso destino escoitou as súas cancións e mediante unha mensaxe fíxolles saber que había escollido unha delas, concretamente a que abre o EP Time to make things right como canción do seu propio perfil, Music is Revolution, xesto este que durante as tres semanas que durou, provocou un aluvión de visitas desde o outro lado do océano. En 2010 chegaría a confirmación definitiva de que Bang 74 non é unha banda máis e esta vez tamén grazas a Internet e a plataforma myspace, o seu traballo Three Kids, foi escoitado por David Bash creador do IPO (INTERNATIONAL POP OVERTHROW), quen quedou fascinado polos temas tan brillantes que

En sus comienzos la formación fue concebida como cuarteto pero en 2007 tras la marcha de Roge Arias (vocalista-guitarra), la banda se reconvirtió en power-trío, no sin antes haber grabado su primera demo, un EP homónimo con cinco temas propios en inglés y una versión So you wanna be a Rock&Roll Star de The Byrds. A partir de ahí surge su primer concierto de cierta relevancia en el Felipop de Invierno (Casa Ardá), en enero de 2006. Ya a finales de 2008, y ya como power-trío deciden grabar un segundo E.P. en los estudios Aboryginal de San Román (Cedeira) con Gerardo Calvo a los mandos de producción. El disco al que bautizaron como Three Kids en un claro guiño al Tres Hombres de ZZ Top. Michael Davies, bajista de la legendaria banda de Detroit MC5, por un casual de ese caprichoso destino escuchó sus canciones y mediante un mensaje les hizo saber que había escogido una de ellas, concretamente la que abre el EP Time to make things right como canción de su propio perfil, Music is Revolution, gesto este que durante las tres semanas que duró, provocó un aluvión de visitas desde el otro lado del océano. En 2010 llegaría la confirmación


31

Integrantes Oscar Millarengo Francisco Millarengo Cristóbal Veiga Discográfica Rufus Recordings

recollía e que xuntaban dunha forma tan exquisita enerxía e melodía ao mesmo tempo. Bash púxose en contacto con eles reclamándoos para o seu festival na súa versión europea que todos os anos desde fai aproximadamente unha década vénse celebrando na mítica The Cavern de Liverpool. En 2011 Oscar Quant grava un single de versións producido polo propio grupo. E despois, en 2012, céntranse na gravación de Hi-Flying Dreams para o selo Rufus Recordings (Alicante).

Discografía Hi- Flying Dreams, LP, 2013 Covers for Rufus, Single, 2012 Three Kids, EP, 2008 Bang 74, Single, La Fonográfica general, 2007

definitiva de que Bang 74 no es una banda más y esta vez también gracias a Internet y a la plataforma myspace, su trabajo Three Kids fue escuchado por David Bash creador del IPO (INTERNATIONAL POP OVERTHROW), quien quedó fascinado por los temas tan brillantes que recogía y que aunaban de una forma tan exquisita energía y melodía al mismo tiempo. Bash se puso en contacto con ellos reclamándolos para su festival en su versión europea que todos los años desde hace aproximadamente una década se viene celebrando en la mítica The Cavern de Liverpool. En 2011 Oscar Quant graba un single de versiones producido por el propio grupo. Y después, en 2013, se centran en la grabación de Hi-Flying Dreams para el sello Rufus Recordings (Alicante).


Carrero Bianco

32

carrerobianco.com Desde 2009 / Ferrol

Carrero Bianco formámonos en Ferrol no verán de 2009 en días e noites de sidra, cervexa e licor café. Despois dun tempo de amizade, afinidades culturais e demais, decidimos: Blas (ex-membro fundador de Triángulo de Amor Bizarro e provocador cultural polifacético), Rocío (ardendo en desexos de facer o que lle gustaba), Sergio (Agostinho Dj do máis variado e fan dos sintes) e Quincho (músico desde os 80's nos que se quedou); facer un grupo que nun principio se chamaría «Carrero Bianco Airlines» pero que finalmente foi «Carrero Bianco». Comezamos a ensaiar nun local-taller de pintura e lámpadas de vidro no barrio de Canido en Ferrol, sen idea de que facer pero enseguida saíron cancións e cancións e cancións...tantas que xa non puidemos parar. A primeira foi Gafas de sol. Foto: Brais Gen

Integrantes Tony Sergio Carlota Joaquín

Carrero Bianco nos formamos en Ferrol en el verano de 2009 en días y noches de sidra, cerveza y licor café. Tras un tiempo de amistad, afinidades culturales y demás; decidimos: Blas (ex-miembro fundador de Triángulo de Amor Bizarro y provocador cultural polifacético), Rocío (ardiendo en deseos de hacer lo que le gustaba), Sergio (Agostinho Dj de lo más variado y fan de los sintes) y Quincho (músico desde los 80's en los que se quedó); hacer un grupo que en un principio se llamaría «Carrero


33

Discografía Demo Horror! Horror!, 2013 Blister, 2012 Oferta de lanzamiento, 2010

Foto: Maider Jiménez

Despois dun éxito repentino inesperado e moitos concertos de todo tipo, Blas e Rocío abandonan o grupo en 2011 buscando novos horizontes, o misterio...Entra entón un colaborador nas gravacións e remezclador de Carrero: Tony Cable (Dj, músico que ven do mundo da música electrónica, e grupos como Superkablekis e Cera Extrema) e empezamos a usar bases rítmicas. Finalmente e despois dunha longa busca, súmase ao grupo Carlota no 2013 para as voces e percusións. E así seguimos, facendo cancións entre o humano e o divino...

Gafas de sol Veo trozos de cielo en la televisión mi futuro está ardiendo... lo veo todo! veo todo tan claro... lo veo todo! Mi futuro es tan brillante que tendré que usar gafas de sol. Mi futuro es tan brillante que tendré que usar gafas de sol.

Deseño: Blas (Carrero Bianco)

Bianco Airlines» pero que finalmente fue «Carrero Bianco». Empezamos a ensayar en un local-taller de pintura y lámparas de vidrio en el barrio de Canido en Ferrol, sin idea de qué hacer pero enseguida salieron canciones y canciones y canciones... tantas que ya no pudimos parar. La primera fue Gafas de sol. Tras un éxito repentino inesperado y muchos conciertos de todo tipo, Blas y Rocío abandonan el grupo en 2011 buscando nuevos horizontes, el misterio... Entra entonces un colaborador en las grabaciones y remezclador de Carrero: Tony Cable (Dj, músico que viene del mundo de la música electrónica, y grupos como Superkablekis y Cera Extrema) y empezamos a usar bases rítmicas. Finalmente y tras una larga búsqueda, se suma al grupo Carlota en el 2013 para las voces y percusiones. Y así seguimos, haciendo canciones entre lo humano y lo divino...

Galician Bizarre. Deseño: Rubén Domínguez


Colectivo oruga

34

colectivooruga.bandcamp.com Desde 2007 / Ponteareas

Integrantes Alex Penido Iago Martínez Alex Mera

Colectivo é unha solución creativa para os dous integrantes iniciais, que despois de vivir a súa adolescencia escoitando Smashing Pumpkins, Pearl Jam ou Nirvana mentras tocaban en bandas trash ou metal recurren á producción caseira individual como salvoconducto a súa creatividade musical, alonxándonos do son có que medraran durante anos para achegalos a sons máis electrónicos e experimentais. Finalmente o equilibrio entre ambos mundos parece ser parte da súa personalidade nun diálogo encendido entre humano e máquina. A liña sonora pasa pola experimentación, hedonismo, efervescencia... Un percorrido con curvas e mudanzas de paisaxe en busca dun desafogo emocional de base. É inevitable relacionar estos feitos coa aparición de redes sociais como MySpace desde onde fichan por Matapadre. O Do it yourself subxace como xerme do proxecto incluindo os seus traballos a nivel visual que

Discográfica Matapadre

Colectivo es una solución creativa para sus dos integrantes iniciales, que después de vivir su adolescencia escuchando Smashing Pumpkins, Pearl Jam o Nirvana mientras tocaban en bandas trash o metal recurren a la producción casera individual como salvoconducto a su creatividad musical, alejándolos del sonido con el que habían crecido durante años para acercarlos a sonidos más electrónicos y experimentales. Finalmente el equilibrio entre ambos mundos parece ser parte de su personalidad en un diálogo encendido entre humano y máquina. La línea sonora pasa por la experimentación, hedonismo, efervescencia... Un


durante dous discos acompañou os directos da banda da man de Cuco Pino. Concursos como Proxecto Demo dan pulo á banda para comezar a xirar co seu primeiro disco Two Many Knobs, que presentan nese verán tanto no Sónar como no Primavera Sound. Despois dun intensivo traballo de carretera con Two Many Knobs, Colectivo deciden dar un xiro de 90 grados cun disco, Paraíso Caníbal no que se deciden pola cercanía do idioma e a fuxida de calquera proximidade coa electrónica de garrafón e o electro rock simplón. Sempre con máis forza en directo e máis suxerencia en LP, a tendencia de Colectivo é sempre evolucionar disfrutando do que fan.

No acabamos Parece un ritual Tan natural Paraíso caníbal Un sueño demencial... Por consumir Solo una mentira Lo siento Es que ya na puedo verlo Es cierto No acabamos este invierno Parece tan casual Tan natural Perder la salida Conduce hasta el final Y al llegar Comienza la huida Lo siento Es que ya no puedo verlo Es cierto No acabamos este invierno Quien compra tanto gas Para dejar La ciudad dormida Un sueño artificial Una señal La deuda se alivia Lo siento Es que ya no puedo verlo Es cierto No acabamos este invierno

35

Discografía Paraíso caníbal, 2013 Two Many Knobs, 2012 Ricos modernos, 2007

recorrido con curvas y cambios de paisaje en busca de un desahogo emocional de base. Es inevitable relacionar estos hechos con la aparición de redes sociales como MySpace desde donde fichan por Matapadre. El Do it yourself subyace como germen del proyecto incluyendo sus trabajos a nivel visual que durante dos discos acompañó los directos de la banda de la mano de Cuco Pino. Concursos como Proyecto Demo dan impulso a la banda para comenzar a girar con su primer disco Two Many knobs, que presentan en ese verano tanto en el Sónar como en el Primavera Sound. Después de un intensivo trabajo de carretera con Two Many Knobs, colectivo deciden dar un giro de 90 grados con un disco, Paraíso Caníbal en el que se deciden por la cercanía del idioma y la huida de cualquier proximidad con la electrónica de garrafón o el electro rock simplón. Siempre con más fuerza en directo y más sugerencia en LP, la tendencia de Colectivo es siempre evolucionar disfrutando de lo que hacen.


Combo Dinamo

36

combodinamo.bandcamp.com Desde 2007 / A Coruña

Integrantes Edgar No Pablo Fidalgo Pablo Silva Juanjo Casteleiro Jose F. Cid

Combo Dinamo son unha mutación dos Mistakens banda pop con tendencias sixties e r&b que gravou e actuou entre 1996 e 2006. Durante esta etapa, ademais de editar tres referencias discográficas (o single Leave en inglés, e os discos Dos Minutos e Kung Fu Rock, xa en castelán), conseguiron importantes logros a pesar de realizar un tipo de música non demasiado doada de difundir. Actuaron en todos os festivais sixties e rockeros máis importantes do país: Purple Weekend, Peebles, Euro Ye Yé, Freakland, Xiria Pop... En 2002 chegaron á fase final do prestixioso concurso Villa de Bilbao. Entre as bandas coas que compartiron escenario podemos destacar aos Jayhawks, The Jardbirds, Sex Museum, Dr. Explosion, Los Flechazos e La Granja cos que realizaron unha extensa xira pola península. Os diversos cambios de formación e a evolución estilística provocaron que Edgar No e Pablo Fidalgo, os dous fundadores dos Mistakens que continuaban no proxecto decidiran acabala súa

Foto: Luis Díaz Díaz

Combo Dinamo son una mutación de los Mistakens banda pop con tendencias sixties y r&B que grabó y actuó entre 1996 y 2006. Durante esta etapa, además de editar tres referencias discográficas (el single Leave en inglés, y los discos Dos Minutos y Kung Fu Rock, ya en castellano), consiguieron importantes logros pese a realizar un tipo de música no demasiado fácil de difundir. Actuaron en todos los festivales sixties y rockeros más importantes del país: Purple Weekend, Peebles. Euro Ye Yé, Freakland, Xiria Pop… En 2002 llegaron a la fase final del prestigioso concurso Villa de Bilbao. Entre las bandas con las que compartieron escenario podemos destacar a los Jayhawks, The Jardbirds, Sex Museum, Dr. Explosión, Los Flechazos y La


37

Discografía Quieto, muere, resucita!!!, CD/LP vinilo branco, 2011 Decencia y buen gusto, CD/ LP vinilo rosa, 2008

Deseño: Belda Estudio

traxectoria con un concerto en Madrid, en outubro de 2006. Como Dinamo nace durante 2007 con dous novos músicos e a gravación do primeiro LP da banda Decencia y buen gusto (Wonderland). En xullo de 2008 celébrase a Primeira Gala dos Premios Inframundo de Música Coruñesa na Sede da Fundación Caixa Galicia. A banda estaba nominada para cinco premios dos cales gañou catro: Mellor banda, mellor disco, mellor canción e mellor videoclip. Ademais son finalistas do primeiro Concurso de rock Deputación de A Coruña. No segundo álbum, autoeditado leva por título Quieto, muere, resucita!!! Con este novo disco chegan novos recoñecementos. Son suplentes na XXXIII Edición do concurso Villa de Madrid, con 941 participantes, sexto posto. E en agosto de 2012 o xurado do Festival Noroeste Pop Rock de A Coruña, un concurso a nivel galego, proclamoulles gañadores, o que lles permitiu actuar diante de 10.000 persoas na praia de Riazor. En setembro de 2013 editan novas cancións, en esta ocasión será un EP de catro cancións gravadas de novo en Estudios Abrigueiro con Arturo Vaquero e con deseño gráfico de Belda Studio.

Granja con los que realizaron una extensa gira por la península. Los diversos cambios de formación y la evolución estilística provocaron que Edgar No y Pablo Fidalgo, los dos fundadores de los Mistakens que continuaban en el proyecto decidieran acabar su trayectoria con un concierto en Madrid, en octubre de 2006. Combo Dinamo nace durante 2007 con dos nuevos músicos y la grabación del primer LP de la banda Decencia y buen gusto (Wonderland). En julio de 2008 se celebra la Primera Gala de los Premios Inframundo de Música Coruñesa en la Sede de la Fundación Caixa Galicia. La banda estaba nominada para cinco premios de los cuales ganó cuatro: Mejor banda, mejor disco, mejor canción y mejor videoclip. Además son finalistas del primer Concurso de rock Deputación de A Coruña. El segundo álbum, autoeditado lleva por título Quieto, muere, resucita!!! Con este nuevo disco llegan nuevos reconocimientos. Son suplentes en la XXXIII Edición del concurso Villa de Madrid, con 941 participantes, sexto puesto. Y en agosto de 2012 el jurado del Festival Noroeste Pop Rock de A Coruña, un concurso a nivel gallego, les proclamó ganadores, lo que les permitió actuar ante 10.000 personas en la playa de Riazor. En septiembre de 2013 editan nuevas canciones, en esta ocasión será un EP de cuatrp canciones grabadas de nuevo en Estudios Abrigueiro con Arturo Vaquero y con diseño gráfico de Belda Studio.


curtinaitis

38

curtinaitis.bandcamp.com Desde 2011 / Santiago de Compostela

Integrantes JR Miguel Felipe discográfica Lixo Urbano

A conxura dos vaqueiros lituanos. Unha obsesión previa: a conxunción de elementos aparentemente antagónicos... Como sentar nunha mesa a James Brown, Townes Van Zandt, Beastie Boys, Sly Stone, Gene Clark, Mos Def, The Last Poets, James Gang, Birthday Party ou Screaming Trees. A ambiciosa filosofía que xuntou, por azares do destino, a tres músicos de procedencias moi diversas e con moi poucas afinidades máis alá do estrictamente musical: Miguel (guitarra), Likal (batería, percusión) e J.R. (baixo, voz). Entre o caos dos primeiros ensaios, nos que xa se comezaron a esbozar temas básicos do seu repertorio posterior, xurdiou o nome: Curtinaitis, unha adaptación do apelido do célebre xogador de basket da antiga URSS, rutilante estrela deportiva no occidente europeo. Despois dun notable e prolongado traballo de ensaios e definición estética da banda, chegan as primeiras gravacións e directos. En abril de 2011

Deseño: René Valiñas Jar

La conjura de los vaqueros lituanos. Una obsesión previa: la conjunción de elementos aparentemente antagónicos... Como sentar en una mesa a James Brown, Townes Van Zandt, Beastie Boys, Sly Stone, Gene Clark, Mos Def, The Last Poets, James Gang, Birthday Party ou Screaming Trees. La ambiciosa filosofía que juntó, por azares del destino, a tres músicos de procedencias muy diversas y con muy pocas afinidades más allá de lo estrictamente musical: Miguel (guitarra), Likal (batería, percusión) y J.R. (bajo y voz). Entre el caos de los primeros ensayos, en los que ya se comenzaron a esbozar temas básicos de su repertorio posterior, surgió el nombre: Curtinaitis, una


39

gravan o seu single-debut nos estudios de RTVG (Radio-Televisión de Galicia), consistente en dúas cancións: Cheap Dirt e Afterpost Pictorical Sailing. A difusión das cancións acompáñase coa realización de concertos. O verán de 2012 entran no estudio A de Alfredo (Trazo) para comezar unha gravación que rematou coa marcha do batería, Likal, quen non tardou en ser substituído por Felipe (ex-batería, entre outros, de Novedades Carminha). En 2013 Curtinaitis sacan o seu primeiro disco en soporte vinilo.

adaptación del apellido del célebre jugador de basket de la antigua URSS, rutilante estrella deportiva en el occidente europeo. Después de un notable y prolongado trabajo de ensayos y definición estética de la banda, llegan las primeras grabaciones y directos. En abril de 2011 graban su single-debut en los estudios de RTVG (Radio-Televisión de Galicia), consistente en dos canciones: Cheap Dirt y Afterpost Pictorical Sailing. La difusión de las canciones se acompaña con la realización de conciertos. El verano de 2012 entran en el estudio A de Alfredo (Trazo) para comenzar una grabación que terminó con la marcha del batería, Likal, que no tardó en ser substituído por Felipe (exbatería, entre otros, de Novedades Carminha). En 2013 Curtinaitis sacan su primer disco en formato vinilo.

Discografía Curtinaitis, Lp, 2012


Das Kapital

40

discosdamaquina.com Desde 2011 / Galicia

Das Kapital nacen no corazón da treboada. Cando a auga sobe por riba da época. Agárranse ás táboas que aboian nunha enorme derrota histórica. Insisten en facer parte da procesión de vencidos que atravesa os séculos. Reclámanse de Walter Benjamin e Programme, de Lois Pereiro e Nine Inch Nails, de Heiner Müller e Cut Hands, de Resentidos e de Daniel Bensaïd. Precarios e tatexos, procuran defender unha verdade practicábel e para iso válense do ruído. Advirten do perigo: asomámonos ao abismo. Das Kapital chaman a escoller entre o socialismo ou esta barbarie.

Discografía Grecia, 2013 Ruído negro, 2011

Fotos: Lucía Mallo

Integrantes O Leo Marcos Paino Daniel Salgado David Ageitos Dr. Chou Tomás Ageitos discográfica Discos da Máquina

Das Kapital nacen en el corazón del chaparrón. Cuando el agua sube por encima de la época. Se agarran a las tablas que abollan en una enorme derrota histórica. Insisten en hacer parte de la procesión de vencidos que atraviesa los siglos. Se reclaman de Walter Benjamin y Programme, de Lois Pereiro y Nine Inch Nails, de Heiner Müller y Cut Hands, de Resentidos y de Daniel Bensaïd. Precarios y tartamudos, procuran defender una verdad practicable y para eso se valen del ruido. Advierten del peligro: nos asomamos al abismo. Das Kapital llaman a escoger entre el socialismo o esta barbarie.


Deseño: Xosé Carlos Hidalgo

Deseño: Xosé Carlos Hidalgo


diadermin

42

diadermin.bandcamp.com Desde 2007 / Boiro

Integrantes María Cea Alberto Mora

Alberto e María, o dúo que integra o núcleo de Diadermin, son seguidores entusiastas de héroes eternos como TV Personalities ou Pere Ubu. Son referencias ineludibles que se insinúan nalgunhas cancións e definen o seu son vintage sen decantarse por un sinxelo exercicio de revivalismo. É música desprexuiciada e sen complexos, integrada en territorios diversos desde o afterpunk oitentero ao elektro de caixa de ritmos cutre; con gusto e, sobre todo, moito humor.

Discografía Diadema, 2009 Ostras Carnicero, 2007

Alberto y María, el dúo que integra el núcleo de Diadermin, son seguidores entusiastas de héroes eternos como TV Personalities o Pere Ubu. Son referencias ineludibles que se insinúan en algunas canciones y definen su sonido vintage sin decantarse por un sencillo ejercicio de revivalismo. Es música desprejuiciada y sin complejos, integrada en territorios diversos desde el afterpunk ochentero al elektro de caja de ritmos cutre; con gusto y, sobre todo, mucho humor.

Viva la Sinceridad Viva la sinceridad el arte de quejarse bien, o mal me quieres todavía. Los tiempos del metal se caerán los aviones el nivel del mar llegará a los balcones te iré a buscar mi barco es velero navegaremos por el mar surcaremos los océanos. Viva la Sinceridad el arte de cagarla mi fiesta de cumpleaños ha volado por los aires.

Fotos: Lúa Sálamo, Nieves Álvarez, Miguel Calvo



Dirty Socks

44

dirtysocks.es

Desde 2009 / Santiago de Compostela Discografía Abandoned Warehouse, 2012 Dirty Socks, EP, 2010

O novo cuarteto formado en 2009 por Anxo R., Denis S., Alberto B. e Fran V., cunha media de idade que non supera os 21 anos, conta na súa breve existencia con máis de 400.000 visitas ao seu Myspace, recibindo un gran número destas desde fóra da península. Como consecuencia, xa formaron parte dalgún dos festivais máis importantes do panorama nacional como Low Cost Festival, Purple Weekend ou Cultura Quente e compartiron escenario con bandas do talle de Placebo, Booker T. & the M.G.’s, These New Puritans, Adam Green e un longo etc. En primeira instancia séntense atraídos polo post punk pero deseguida amplían o abano de xéneros, abrindo varias frontes: a psicodelia dos

El joven cuarteto formado en 2009 por Anxo R., Denis S., Alberto B. y Fran V., con una media de edad que no supera los 21 años, cuenta en su breve existencia con más de 400.000 visitas a su Myspace, recibiendo un gran número de las mismas desde fuera de la península. Como consecuencia, ya han formado parte de alguno de los festivales más importantes del panorama nacional como Low Cost Festival, Purple Weekend o Cultura Quente y han compartido escenario con bandas de la talla


45

Integrantes Anxo Rodríguez Denis Suárez Francisco Varela Alberto Barreiros discográfica Vir

60, o minimalismo e a electrónica experimental e rudimentaria. Bebendo de todas estas fontes a banda compostelá céntrase en tecer o seu propio son, en facer estruturas pop e construír un son do século XXI, deixando unha ampla marxe para a interpretación propia do oínte. No seu segundo traballo, a banda compostelá dá un salto de calidade e recala nun son máis psicodélico e experimental.

de Placebo, Booker T. & the M.G.’s, These New Puritans, Adam Green y un largo etc. En primera instancia se sienten atraídos por el post punk pero enseguida amplían el abanico de géneros, abriendo varios frentes: la psicodelia de los 60, el minimalismo y la electrónica experimental y rudimentaria. Bebiendo de todas estas fuentes la banda compostelana se centra en tejer su propio sonido, en hacer estructuras pop y construir un sonido del siglo XXI, dejando un amplio margen para la interpretación propia del oyente. En su segundo trabajo, la banda compostelana da un salto de calidad y recala en un sonido más psicodélico y experimental.


Disco Las palmeras!

discolaspalmeras.bandcamp.com Desde 2009 / Sarria

46

Integrantes Diego Castro José Castro Julián L. Goicoa discográfica Matapadre

Un dos nomes máis orixinais da nosa escena é o que adoptaron o trío lugués formado por Diego Castro (guitarra e voz), David Lorenzo (batería) e Selín Pallares (guitarra). O seu nome non debe levarnos a engano, Disco las Palmeras! admiran a artificieiros como My Bloody Valentine ou The Jesus And Mary Chain e co seu son-unha mistura de noise rock, punk, psicodelia e shoegaze-buscan a orquestación do ruído, «conseguir unha explosión nuclear prolongada e afinada». O tropicalismo e as cumbias quedan a marxe. Desde o comezo tiñan claro que a formación sería un trío, o problema chegou cando descubriron que ningún sabía tocar o baixo polo que decidiron tomar a medida máis drástica e a políticamente máis correcta: prescindir do devandito instrumento. Deste xeito nace en Sarria (Lugo) a primeira formación de rock galega sen baixo. Para suplir a súa ausencia recurriron a unha guitarra modificada cunha corda de baixo e múltiples amplificadores e pedais de efectos. Estamos perante un grupo especial, de iso non hai dúbida, pero o realmente importante é a súa música, o seu son infeccioso, apocalíptico, escuro e enérxico. Fernando Fernández Rego, La fonoteca

Uno de los nombres más originales de nuestra escena es el que adoptaron el trío lugués formado por Diego Castro (guitarra y voz), David Lorenzo (batería) y Selín Pallares (guitarra). Su nombre no debe llevarnos a engaño, Disco las Palmeras! admiran a artificieros como My Bloody Valentine o The Jesus And Mary Chain y con su sonido –una mezcla de noise rock, punk, psicodelia y shoegaze- buscan la orquestación del ruido, «conseguir una explosión nuclear prolongada y afinada». El tropicalismo y las cumbias quedan al margen. Desde el comienzo tenían claro que la formación sería un trío, el problema llegó cuando descubrieron que ninguno quería tocar el bajo por lo que decidieron tomar la medida más drástica y la políticamente más correcta: prescindir de dicho instrumento. De esta forma nace en Sarria (Lugo) la primera formación de rock gallega sin bajo. Para suplir su ausencia recurrieron a una guitarra modificada con una cuerda de bajo y a múltiples amplificadores y pedales de efectos. Estamos ante un grupo especial, de eso no hay duda, pero lo realmente importante es su música, su sonido infeccioso, apocalíptico, oscuro y enérgico. Fernando Fernández Rego, La fonoteca

Discografía Ultra, 2013 Nihil Obstat, 2011


Fotos: Luis Díaz Díaz


Doctor Gringo doctorgringo.com

Desde 2007 / Santiago de Compostela

48

Integrantes Martín Esturao Héctor Tellería Fran Facal discográfica Miña Terra Galega

Xa pasaron moitas cousas desde o debut de Doctor Gringo na Sala Capitol de Santiago d.C. en maio de 2008, ata a recente aparición nos Concertos de Radio 3 de Tve 2. No 2010 publícase o primeiro álbum do trío, Doctor Gringo. Tamén editan o videoclip Dark Obsession, producido polo colectivo Artesáns Cinema e dirixido polos cineastas Alfonso Zarauza e Jaione Camborda. Durante estes cinco anos percorreron a xeografía española tocando en salas e festivais, entre outros en Rockin' Plaza 2010 con Barrance Whitfield, The Rock-a-Billy Boogie Night con Crazy Cavan, 4th Big Rumble, Vigo Transforma 2011 e o Outono Rock 2011 en Compostela con Si Cranstoun, Festival Brincadeira/Cambre 2012, etc...Neste

Discografía Big Fight, EP, 2012 Dr. Gringo, 2010

Han pasado muchas cosas desde el debut de Doctor Gringo en la Sala Capitol de Santiago d.C. en mayo de 2008, hasta la reciente aparición en los Conciertos de Radio 3 de Tve 2. En 2010 se publica el primer álbum del trío, Doctor Gringo. También editan el videoclip Dark Obsession, producido por el colectivo Artesans Cinema y dirigido por los cineastas Alfonso Zarauza y Jaione Camborda. Durante estos casi cinco años han recorrido la geografía española tocando en salas y festivales, entre otros en Rockin' Plaza 2010 con Barrance Whitfield, The Rock-a-Billy Boogie Night con Crazy Cavan, 4th Big Rumble, Vigo Transforma 2011 o el Outono Rock 2011 en Compostela con Si Cranstoun, Festival Brincadeira/Cambre 2012, etc... En este año 2013 han realizado una gira internacional por Inglaterra, Suecia, Noruega y Finlandia y estarán en el festival


ano 2013 realizaron unha xira internacional por Inglaterra, Suecia, Noruega e Finlandia e estarán no festival Rockabilly máis grande do norte de Europa, Rock at Sea en Suecia. Despois dun cambio de formación a finais de 2010 a formación está composta por: Héctor Tellería contrabaixo e coros, Fran Facal batería, Martín Esturao guitarra e voz. Presentan agora o seu novo traballo Big Fight en formato vinilo e Cd, gravado e producido por Jorge Explosion nos estudios Circo Perrotti e masterizado por LNixMastering en Nashville, Tenessee. Gravado en directo e cos medios técnicos de fai varias décadas. Este traballo é un EP de 12'' que inclúe catro temas.

Rockabilly más grande del norte de Europa, Rock at Sea en Suecia. Después de un cambio de formación a finales de 2010 la formación está compuesta por: Héctor Tellería contrabajo y coros, Fran Facal batería, Martín Esturao guitarra y voz. Presentan ahora su nuevo trabajo Big Fight en formato vinilo y Cd, grabado y producido por Jorge Explosion en los estudios Circo Perrotti y masterizado por LNixMastering en Nashville, Tennessee. Grabado en directo y con los medios técnicos de hace varias décadas. Este trabajo es un EP de 12'' que incluye cuatro temas.


espíritusanto

50

espiritusanto.bandcamp.com

Desde 2010 / Madrid – Santiago de Compostela

Non é certo que non queiramos presentarnos. Somos unha unidade do máis organizada. Non somos nin un nin trino, senón cinco. Só nos custou un pouco saber que éramos. Todo aconteceu dun xeito estraño. Presentámonos ao espírito santo en lugar de el a nos. Un dos aquí firmantes non soubo da súa existencia até que foi inevitable. E os teólogos cristiáns non se poñían de acordo coa enumeración das nosas referencias, aínda que actualmente si existe un amplo consenso en canto a súa excelencia e magnanimidade. Como diciamos antes somos unha unidade perfectamente organizada. Uns pensan que facer despois do re e do la, e outros xuntan letras. Comité analóxico e comité dixital. Entre trinta e cinco e sesenta e seis mails para concretar a hora e o lugar. Viño, ou cervexas ou noces. Libros dispostos só aparentemente de xeito aleatorio. O sinal pasa por un sistema e sofre unha deformación. Amplos espectros de audio. Espere, por favor, non se vaia ainda. Xa case temos rematado. Só hai que darlle ao play. Foto: Gema Segura

No es cierto que no queramos presentarnos. Somos una unidad de lo más organizada. No somos ni uno ni trino, si no cinco. Solo nos costó un poco saber qué éramos. Todo ocurrió de manera extraña. Nos presentamos al espíritu santo en lugar de él a nosotros. Uno de los aquí firmantes no supo de su existencia hasta que fue inevitable. Y los teólogos cristianos no se ponían de acuerdo en la enumeración de nuestras referencias, aunque actualmente sí existe un amplio consenso en cuanto a su excelencia y magnanimidad. Como decíamos antes somos una unidad perfectamente organizada. Unos piensan qué hacer después del re y del la, y otros juntan letras. Comité analógico y comité digital. Entre treinta y cinco y sesenta y seis mails para concretar la hora y lugar. Vino, o cervezas, o nueces. Libros dispuestos solo aparentemente de forma aleatoria. La señal pasa por un sistema y sufre una deformación. Amplios espectros de audio. Espere, por favor, no se vaya todavía. Ya casi hemos terminado. Solo hay que darle al play.


51

Integrantes Juan Rey Reyes García Pablo Hernández Jorge López Andrés Federico

Deseño: Loreto García

Deseño: Andrés Federico

Discografía Femenino/Masculino, EP, 2013 No volvamos nunca aquí, no será tan divertido, EP, 2012 Nadar a crol, EP, 2012

Deseño: Loreto García


estrambote

52

estrambote.bandcamp.com Vigo

Estrambote é unha formación de Vigo que xoga coas bases dun son proto-punk para salpicalo de psicodelia, sarcasmo e fantasía, co fin de recrear unhas melodías primarias con toque retrofuturista e unhas letras que misturan o cotiá co surrealismo emocional. Unha potaxe preparada con produtos dunha horta labrada pola Velvet Underground, Daniel Johnston, Jonathan Richman e os seus Modern Lovers ou aqueles desenfadados novaonderos de arredor de 1980. Foto: Olalla Lojo

Estrambote es una formación de Vigo que juega con la bases de un sonido proto-punk para salpicarlo de psicodelia, sarcasmo y fantasía, con el fin de recrear unas melodías primarias con toque retrofuturista y unas letras que mezclan lo cotidiano con el surrealismo emocional. Un potaje preparado con productos de una huerta labrada por la Velvet Underground, Daniel Johnston, Jonathan Richman y sus Modern Lovers o aquellos desenfadados nuevaoleros de alrededor de 1980. Foto: Cristina Villanueva


53

Integrantes Abel Nico Carmen Fredo

Discografía Ídolos y héroes, Demo EP, 2013

Foto: Sabela Correa


Familia Caamagno familiacaamagno.com Desde 2011 / Sigüeiro (Calabria)

Desde a Galicia máis profunda e remota chega a Familia Caamagno disposta a manter e perpetuar as súas raíces italoamericanas. Mesturando o garaxe, o blues, a empanada de polbo, os spaguetti bolognesa, a proba dos rixóns, o rhythm and blues, o punk, o sexo nas obras, a hixiene persoal e a extorsión con swing, pretenden facer bailar a todos os que se acheguen ás súas galas. Aínda que non queiran. Fotos: Alba Marinha Souto

54

Integrantes Manuele Caamagno Jess Caamagno Francesco Caamagno Lano Caamagno Toni Caamagno

Desde la Galicia más profunda y remota llega la Familia Caamagno dispuesta a mantener y perpetuar sus raíces italoamericanas. Mezclando el garage, el blues, la empanada de pulpo, los spaguetti bolognesa, la prueba de los torreznos, el rhythm and blues, el punk, el sexo en las obras, la higiene personal y la extorsión con swing, pretenden hacer bailar a todos los que se acerquen a sus galas. Aunque no quieran.


55 DiscografĂ­a Familia Caamagno, EP, 2012 Cantan polo Nadal!, Sinxelo, 2012


fantasmage

56

fantasmage.bandcamp.com Desde 2011 / Vigo

Integrantes Andrés Magán Daniel Nicolás discográfica Discos Humeantes

Somos Fantasmage, un dúo guitarra/batería formado en Vigo a mediados de 2011. Gústanos facer cancións de garage-punk misturadas con melodías de voz quedonas que se acercan ao pop e que todo isto soe moi sucio, cru e contundente. Somos fans dos cómics escatolóxicos pero tamén de Hergé, o que se pode extrapolar aos nosos gustos musicais e ao que nos gusta en xeral. Coñecémonos tocando nos nosos grupos anteriores e ao ver que os dous éramos moi fans de Dinosaur Jr., Neil Young e Spacemen 3 decidimos xuntarnos no local de ensaio para facer cancións directas, curtas e ruidosas, o que co tempo rematou funcionando, tamén grazas á axuda de bos amigos que nos axudaron a gravar, viaxar e facernos sentir a gusto co que facemos. O mellor que se ten dito de nos é etiquetarnos como «power-dúo», que soa moi cool e cañero. Vamos ao noso ritmo, non nos gusta a nostalxia rockeroide e queremos seguir sacando boas cancións e dando concertos enerxéticos cando podamos e nos queiran.

Somos Fantasmage, un dúo guitarra/batería formado en Vigo a mediados de 2011. Nos gusta hacer canciones de garage-punk mezcladas con melodías de voz quedonas que se acercan al pop y que todo esto suene muy sucio, crudo y contundente. Somos fans de los cómics escatológicos pero también de Hergé, lo cual se puede extrapolar a nuestros gustos musicales y a lo que nos gusta en general. Nos conocimos tocando en nuestros grupos anteriores y al ver que los dos éramos muy fans de Dinosaur Jr., Neil Young y Spacemen 3 decidimos juntarnos en el local de ensayo para hacer canciones directas, cortas y ruidosas, lo que con el tiempo acabó funcionando, también gracias a la ayuda de buenos amigos que nos han ayudado a grabar, viajar y hacernos sentir a gusto con lo que hacemos. Lo mejor que se ha dicho de nosotros es etiquetarnos como «power-dúo», que suena muy cool y cañero. Vamos a nuestro ritmo, no nos gusta la nostalgia rockeroide y queremos seguir sacando buenas canciones y dando conciertos energéticos cuando podamos y nos quieran.

DiscografÍa Fantasmage/Futuro Terror split Single 7'', 2013 Fantasmage, LP, 2012

Deseño: Andrés Magán


57 Deseños: Andrés Magán


FLUZO

fluzeando.com Desde 2008 / Santiago de Compostela

58

Integrantes Javi Hevi discográfica Repetidor

FLUZO: RECITO AO FUTURO Unha táboa de cociña, un pequeno coitelo afiado, e os restos de trinta gramos de cocaína nunha mesa negra de estudio. Vida de escamas e luces de domingo, como presentación a un disco de música e ilusión para xeracións vindeiras. Comezarei cun sortilexio de amor hindú: «Como dunha árbore se desprende unha liana, desprendín do meu rival a súa felicidade e o seu brillo; como unha montaña larga de base, que permaneza moito tempo sentada na casa de seus pais.» Qué imporante é escoller ben as citas. Porque hai días boscosos nos que se perde o camiño e ninguén che encontra nada. Entón fas como quen mira atrás, buscando a pena máis grande que recordas. Os rapeiros teñen algo de toda esa merda porca. Detalliños do inverno, zorras de galgos. Faiche pensar no detalle de coidalos e o perigo de anoxalos, porque a túa vida poda cambiar nun suspiro. Lotaría, cirurxía, roubo de corazón. Ninguén o nota ata que un amigo che di: -Nótote distinto. E a partir dese momento podes volver ser o de antes. Creo que non me estou explicando moi ben.

FLUZO: RECITO AL FUTURO Una tabla de cocina, un pequeño cuchillo afilado, y los restos de treinta gramos de cocaína en una mesa negra de estudio. Vida de escamas y luces de domingo, como presentación a un disco de música e ilusión para generaciones venideras. Empezaré con un sortilegio de amor hindú: «Como de un árbol se desprende una liana, he desprendido de mi rival su felicidad y su brillo; como una montaña ancha de base, que permanezca por mucho tiempo sentada en casa de sus padres.» Qué importante es escoger bien las citas Porque hay días boscosos en que se pierde el camino y nadie te encuentra nada. Entonces haces como el que mira atrás, buscando la pena más grande que recuerdas. Los raperos tienen algo de toda esa mierda perra. Detallitos de invierno, trineos de galgos. Te hace pensar en el detalle de cuidarlos y el peligro de cabrearlos, porque tu vida puede cambiar en un suspiro. Lotería, cirugía, robo de corazón. Nadie lo nota hasta que un amigo te dice: -Te noto distinto. Y a partir de ese momento puedes volver a ser el de antes. Creo que no me estoy explicando muy bien. Se hace complicado justificar el título de un escrito a medida que lo escribes, siempre que hayas empezado por el título. Demostremos aquí cómo hacen los eruditos del misterio extremo; de contenidos de materia menuda y brillante ocultación de la realidad.

Foto: Luis Díaz Díaz

Darth Vader pasea por Sants, un domingo a las


59 Faise complicado xustificar o título dun escrito a medida que o escribes, sempre que empezases polo título. Demostremos aquí como fan os eruditos do misterio extremo; de contidos de materia miúda e brillante ocultación da realidade. Darth Vader pasea por Sants, un domingo ás once e media da mañá. O concello contratou unha orquestra que toca a melodía do lado escuro. Unha vez máis vemos como a música correcta é a doce flor Marisol. Unha boa amante, rica en potasio e vitaminas estrañas, aínda que poderosas; é dicir, puros bloques de enerxía esperando a súa quenda. Unha vez máis entendemos o brutal drama que orxina a colisión do mal co medio natural. As alarmas, os sons de atención e socorro, coma se nunca fose volver o verán; é dicir, coma se hai medio ano fose un devanceiro. Vexo que non me estou explicando moi ben. Megamuete Cacahuete Cachalote Megamote Espectacular o ben que estructura un cando ten alfas e betas. Veciñas con tetas como carretas. Bicos e apertas, dun amigo. José Julián Soánez

DiscografÍa Fluzo, vinilo en 10», 2010 Lastre e Oleada, single en 7'', 2013

once y media de la mañana. El ayuntamiento ha contratado una orquesta que toca la melodía del lado oscuro. Una vez más vemos como la música correcta es la dulce flor Marisol. Una buena amante, rica en potasio y vitaminas extrañas, aunque poderosas; es decir, puros bloques de energía esperando su turno. Una vez más entendemos el brutal drama que origina la colisión del mal con el medioambiente. Las alarmas, los sonidos de atención y socorro, como si nunca fuera a volver el verano; es decir, como si hace medio año fuera un antepasado. Veo que no me estoy explicando muy bien. Megamuete Cacahuete Cachalote Megamote Espectacular lo bien que estructura uno cuando tiene pares y nones. Vecinas con tetas como melones. Besos y abrazos, de un amigo José Julián Soánez

Deseño: Javier Álvarez


Franc3s franc3s.blogia.com Desde 2008 / Carballo

60 Integrantes María Costa Patricia Bermúdez Alberto Martínez discográfica Limbo Starr

Esta vez non queremos falar de nós. Preferimos aproveitar esta ocasión para recordar a Alberto Gende, o encargado da parte física do grupo desde o principio, e ao que sempre consideramos o cuarto membro. Alberto era o noso mellor amigo e realmente un artista xenial que nos deixou fai apenas un ano, e aquí queremos amosar todas as súas obras para Franc3s. Tamén queremos deixarvos un enlace onde podedes ver as súas últimas obras, coas que realizou a súa primeira exposición individual pouco antes de morrer, e onde podedes velo resto do seu curriculum: http://albertogende.com Grazas


61

Entrelazamiento Perdido sobre la magia La fiebre y su espalda Con el desastre esperando En una esquina A veces todo encaja Como un cadáver pequeño Y siempre falta el último Y no tengo derecho Se que no lo tengo

Deseños de Alberto Gende para Franc3s

Esta vez no queremos hablar de nosotros. Preferimos aprovechar esta ocasión para recordar a Alberto Gende, el encargado de la parte artística del grupo desde el principio, y al que siempre hemos considerado el cuarto miembro. Alberto era nuestro mejor amigo y realmente un artista genial que nos ha dejado hace apenas un año, y aquí queremos mostrar todas sus obras para Franc3s. También queremos dejaros un enlace en donde podéis ver sus últimas obras, con las que realizó su primera exposición individual poco antes de morir, y donde podéis ver el resto de su curriculum: http://albertogende.com Gracias

DiscografÍa Campanas de fuego rosa, LP, 2012 Franc3s, LP, 2011 Aislami3nto, EP, 2011

Pero por favor Te lo ruego Ya no puedo soportarlo Huyamos lejos Tú y yo Era un río maligno Ahora es polvo Siento no sentirlo Aprendí a planear Y los favores se pagan Y ya no la quiero Yo soy el gato encerrado Y lo merezco Se que me lo merezco Pero por favor Te lo ruego Ya no puedo soportarlo Huyamos lejos Tú y yo Dime por qué no se callan Dime por qué no se mueren No se mueren Pero por favor Te lo ruego Ya no puedo soportarlos Huyamos juntos Tú y yo


HOLYWATER

62

holywater.bandcamp.com Desde 1998 / Lugo

Holywater é un grupo de rock, cun pouco de grunge e todo o bo e o malo que iso leva. Hai dinamismo, partes melódicas que, a medida que avanza a canción, conseguen explotar. Hai grupos, poucos, que poderían cobrar por ver as súas probas de son. É unha cuestión de entrega, de respeto polo seu traballo, tamén de talento. De non saber dalo todo. Holywater son un deses grupos; quen teña a oportunidade de comprobalo, que o faga. En Wasteland, o seu último disco que chega pouco máis de dous anos despois de The Path to Follow, algo non demasiado habitual na produción da banda, parece como se o pulo collido co seu disco anterior e os máis de setenta concertos repartidos por salas e festivais de toda España lles tivesen servido para manter viva a inspiración, non deixar os instrumentos e preparar quince cancións que forman o seu quinto álbum. Wasteland é o disco no que Holywater segue o seu camiño, alleo a etiquetas e a modas, o que lles levou

Integrantes Ricardo Rodríguez Martín Alonso Luis Casanova Mito discográfica Ernie Records

Holywater es un grupo de rock, con un poco de grunge y todo lo bueno y lo malo que eso conlleva. Hay dinamismo, partes melódicas que, a medida que avanza la canción, consiguen explotar. Hay grupos, pocos, que podrían cobrar por ver sus pruebas de sonido. Es una cuestión de entrega, de respeto por su trabajo, también de talento. De no saber no darlo todo. Holywater son uno de esos grupos; quien tenga la oportunidad de comprobarlo, que lo haga. En Wasteland, su último disco que llega poco más de dos años después de The Path to Follow, algo no demasiado habitual en la producción de la banda, parece como si el impulso cogido con su disco anterior y los más de setenta conciertos repartidos


63

DiscografÍa Wasteland, 2012 The path to follow, 2010 Tranquility, 2008 Sides, 2004 Handle with care, 2002

a ese terreo baldío no que eles teñen traballado para plantar con mimo as súas cancións máis clásicas. Con catorce anos de estrada, Holywater son cada vez máis eles sendo cada vez máis conscientes da tradición da que forman parte. Se alguén toca nunha banda de rock e fai un disco como Wasteland pode dicir con orgullo: mira, isto é o que fago, toco nun grupo de rock. Entrega, respeto e talento.

por salas y festivales de toda España les hubiesen servido para mantener viva la inspiración no dejar los instrumentos y preparar once canciones que forman su quinto álbum. Wasteland es el disco en el que Holywater sigue su camino, ajeno a etiquetas y a modas, el que les ha llevado a ese terreno baldío que ellos han trabajado para plantar con mimo sus canciones más clásicas. Con catorce años de carretera, Holywater son cada vez más ellos siendo cada vez más conscientes de la tradición de la que forman parte. Si alguien toca en una banda de rock y hace un disco como Wasteland puede decir con orgullo: mira, esto es lo que hago, toco en un grupo de rock. Entrega, respeto y talento.


igloo

myspace.com/iglooeskimos Desde 2004 / Caldas de Reis

DiscografÍa Ø4.El conjunto vacío, 2013 Infinito3, 2011 La transición de fase, 2009 Una luz de estío glacial, EP, 2006 Igloo, 2005

«Un igloo é frío no seu exterior, pero garda calidez e vida no interior». Unha metáfora que define á perfección o que é Igloo: un grupo que se desmarca dos estándares indies, conxugando a contundencia dunhas guitarras afiadas coa transmisión de emocións e sensacións eléctricas. O resultado é un son que se move entre o frío glacial e a calidez humana, acercándose a grupos anglosaxóns. Din a lóxica e as matemáticas que o único subconxunto do conxunto valeiro é él mesmo. Neste universo cambiante, onde nada permanece estático, poucas verdades atoparemos máis reais que a soidade, a angustia de non poder deter o tempo e a incapacidade para reter as persoas. Todo remata á deriva nun magma de recordos, onde os instántes de felicidade, os rencores e os remordimentos altérnanse ao timón da exigua balsa que os mantén a flote. Pero a pesar da relatividade da memoria, é lícito crer que cada paso que damos quedará dalgún xeito marcado de modo indeleble no cosmos, que zecais sexamos só carne da que apenas subsistirá o nome, pero que temos deixado unha estela máis alá por onde fomos pasando. De tal xeito Igloo seguen adiante, de novo con cambios na súa formación, pero mantendo no seu son o mellor de quen formou parte da banda.

«Un iglú es frío en su exterior, pero guarda calidez y vida en el interior». Una metáfora que define a la perfección lo que es Igloo: un grupo que se desmarca de los estándares indies, conjugando la contundencia de unas guitarras afiladas con la transmisión de emociones y sensaciones eléctricas. El resultado es un sonido que se mueve entre el frío glacial y la calidez humana, acercándose a grupos anglosajones. Dicen la lógica y las matemáticas que el único subconjunto del conjunto vacío es él mismo. En este universo cambiante, donde nada permanece estático, pocas verdades hallaremos más reales que la soledad, la angustia de no poder detener el tiempo y la incapacidad para retener a las personas. Todo acaba a la deriva en un magma de recuerdos, donde los instantes de felicidad, los rencores y los remordimientos se alternan al timón de la exigua balsa que los mantiene a flote. Pero a pesar de la relatividad de la memoria, es lícito creer que cada paso que damos quedará de algún modo marcado de forma indeleble en el cosmos, que quizá seamos solo carne de la que apenas subsistirá el nombre, pero que hemos dejado una estela más allá por donde hemos pasado. De tal forma Igloo siguen adelante, de nuevo con cambios en su formación, pero manteniendo en su sonido lo mejor de quienes han formado parte de la banda.


65

Integrantes Beni Ferreiro Pablo López Juan Fran Rodríguez Juanma Fernández Discográfica Ernie Records


Lendrone

66

lendrone.bandcamp.com Desde 2010 / A Coruña Integrantes Andrés Satué Juan Alvedro Jorge García discográfica Matapadre

Kraut.Math.Tumpatumpa.Lendrone.Core.Post. Electro.Montrove. Pode que semelle un desorde pero, todo ten sentido. O realmente difícil foi que tres quasiantagonistas musicais coincidisen e conformasen os once UNs. E así o fixemos, como nos deu a gana. Como facemos todo. Sen medos, nin frustracións, nin clichés, nin pretensións. Unha das preguntas que máis nos facemos é ¿e se lle damos outra volta? E a outra é ¿e se agora o misturamos? E así pasamos a vida, retortando e misturando. Non lle facemos ascos a nada e cremos que está suficientemente demostrado, ao noso xeito, nese UN. No directo, enerxía. Encántannos os nosos temas e son hiperdivertidos á hora de tocar e expoñelos ao público. Pasámolo ben, tanto que ás veces váisenos das mans. ¿E? Seguimos facendo o que nos da a gana, e así seguiremos. E a xente iso agradécenolo. E o notamos e estamos orgullosos. Moito.

DiscografÍa Uno, 2013

Foto: Luis Díaz Díaz

Kraut.Math.Tumpatumpa.Lendrone.Core.Post. Electro.Montrove. Puede que parezca un desorden pero, todo tiene sentido. Lo realmente difícil fue que tres quasi-antagonistas musicales coincidiesen y conformasen los once UNOs. Y así lo hicimos, como nos dio la gana. Como hacemos todo. Sin miedos, ni frustraciones, ni clichés, ni pretensiones. Una de las preguntas que más nos hacemos es ¿y si le damos otra vuelta? Y la otra es ¿y si ahora lo mezclamos? Y así nos pasamos la vida, retorciendo y mezclando. No le hacemos ascos a nada y creemos que está suficientemente demostrado, a nuestra manera, en ese UNO. En el directo, energía. Nos encantan nuestros temas y son hiperdivertidos a la hora de tocar y exponerlos al público. Lo pasamos bien, tanto que a veces se nos va de las manos. ¿Y? Seguimos haciendo lo que nos da la gana, y así seguiremos. Y la gente eso nos lo agradece. Lo notamos y estamos orgullosos. Mucho.


Foto: Luis Díaz Díaz


LOBISHOME

68

lobishome.bandcamp.com Desde 2011 / Montalvo

DiscografÍa LobisMullet, Split 7'', 2013

Realmente non son homeslobo, aínda que o parezan cando desenfundan os instrumentos. Eles se definen como un power trío moi macarra, «medios lobos, medios cans. Palleiráns de pura raza galega con arrebatos de esquizofrenia repentina, que nos levan a emitir unha especie de gritos e ladridos desde o máis profundo do noso animalismo. Temos un comportamento e unha actitude dignos do propio Romasanta». Lobishome nacen en Montalvo (Pontevedra) coa nova furnada do Galician Bizarre, xunto a formacións como Tora! Tora! Tora!, Diadermin ou Fantasmage. Os seus antecedentes os atopamos na banda Paquidermo, na que formaban os tres lobishomes e Javier Mirón (Le Cûl). Da súa escisión saen dous grupos: Lobishome e Le Cûl. O trío composto por Marcos Martínez (baixo), Ángel Moldes (batería) e Luismi González (guitarra)

Deseño: Santiago Paredes

Fobias, Complejos, Historias y Huesos, EP 7'', 2013 Los seres extraños que habitan tu mente, Demo, 2012

Realmente no son hombres lobo, aunque lo parezcan cuando desenfundan los instrumentos. Ellos se definen como un power trío muy macarra, «medios lobos, medios perros. Palleiráns de pura raza gallega con arrebatos de esquizofrenia repentina, que nos llevan a emitir una especie de gritos y ladridos desde lo más profundo de nuestro animalismo. Tenemos un comportamiento y una actitud dignos del propio Romasanta». Lobishome nacen en Montalvo (Pontevedra) con la nueva hornada del Galician Bizarre, junto a formaciones como Tora! Tora! Tora!, Diadermin o Fantasmage. Sus antecedentes los encontramos en la banda Paquidermo, en la que formaban los tres lobishomes y Javier Mirón (Le Cûl). De su escisión salen dos grupos: Lobishome y Le Cûl. El trío compuesto por Marcos Martínez (bajo), Ángel Moldes (batería) y Luismi González (guitarra) comienza a darle a los nervios con la consigna «garage punk surf bastardo» e influencias que van desde The Fall, Joy Division y Thee Oh Sees a Humbert Humbert, Fabuloso Combo Espectro, Telephones Rouges, Los Iribarnes y Metralletas Lecheras. Entre sus ídolos están el Tocador de Puertas y El Rey del Silbido, es decir, John Balan y Curro Savoy. En el 2012 lanzan su primera referencia: Los Seres Extraños que Habitan Tu Mente (Lobishome, 2012. Nueve cortes afilados grabados y producidos en diciembre de 2011 en el estudio Círculo Polar (O Grove) por Iñaki Bea, Matías Unruh (Telephones Rouges) y los de Lobishome; del impactante diseño se encarga PRENOM. Un disco intenso y altamente recomendable de una banda con un bonito porvenir. El 2013 se presenta muy movido por Montalvo (Pontevedra), los Lobishome se asocian con Rafa


LobisMullet, deseño: Ruben Domínguez

Los Seres Extraños que Habitan Tu Mente, deseño: Ruben Domínguez

comeza a darlle aos nervios coa consigna «garage punk surf bastardo» e influencias que van desde The Fall, Joy Division e Thee Oh Sees a Humbert Humbert, Fabuloso Combo Espectro, Telephones Rouges, Los Iribarnes e Metralletas Lecheras. Entre os seus ídolos están el Tocador de Puertas e El Rey del Silbido, é dicir, John Balan e Curro Savoy. En 2012 lanzan a súa primeira referencia: Los Seres Extraños que Habitan Tu Mente (Lobishome, 2012). Nove cortes afiados gravados e producidos en decembro de 2011 no estudio Círculo Polar (O Grove) por Iñaki Bea, Matías Unruh (Telephones Rouges) e os de Lobishome; do impactante deseño encárgase PRENOM. Un disco intenso e altamente recomendable dunha banda cun bonito porvir. O 2013 preséntase moi movido por Montalvo (Pontevedra), os Lobishome asócianse con Rafa Anido para por en marcha o proxecto paralelo Travesti Afgano, lanzan o seu EP Fobias, Complejos, Historias y Huesos (Mama Vynila, 2013) e asócianse con Mullet para preparalo seu split LobisMullet. Fernando Fernández Rego. La fonoteca.

Anido para poner en marcha el proyecto paralelo Travesti Afgano, lanzan su segundo EP Fobias, Complejos, Historias y Huesos (Mama Vynila, 2013) y se asocian con Mullet para preparar su split LobisMullet. Fernando Fernández Rego. La fonoteca.

Integrantes Ángel Moldes Marqui Martinez Luismi González discográfica Mama Vynila Records

Deseño: Andrés Magán


los chavales

70

loschavales.bandcamp.com Desde 2009 / Santiago de Compostela

DiscografÍa asulado, EP, 2013 Canciones para locos y soñadores: Un tributo a Los Tamara, Cd, 2011

Compostela, marzo de 2009. Despois do seu paso por Contrastes e Mega Purple Sex Toy Kit, Alfonso únese a Bibi, Tato e Antonic, que levaban tocando xuntos algún tempo. A Bibi róndalle pola cabeza o montar un grupo de versións de grupos españois dos anos sesenta, e pensa que Alfonso é o vocalista e archivista máis indicado para este menester. Nun par de meses montan un repertorio consistente e comezan a actuar. Pouco a pouco van adaptando ao español cancións grabadas orixinalmente en inglés, como facían Los Mustang e outros conxuntos yeyés, e catro delas pasan a conformar o seu primeiro EP, En mi agenda, que presentan teloneando a Los Salvajes. En directo rara vez decepcionan, e en xeral o bo ambiente de baile e actitude respírase tanto no escenario como na platea. Pronto Bibi escrebe a primeira composición orixinal do grupo, que coa incorporación de Ale Casquero graba a súa segunda referencia, Canciones para locos y soñadores: Un tributo a los Tamara. Ale é sustituido por Alexandro González, e tras participar en numerosos festivais galegos e nacionais, é na final da Batalla de las Bandas del Euroyeyé 2012 onde son premiados coa grabación dun tema nos estudios analóxicos Circo Perrotti de Gijón. Gústalles a experiencia e repiten, grabando únicamente temas orixinais, os que contén o seu último disco, asulado.

Asulado, deseño: Ramón Saleta/Quinha Otero

En mi agenda, EP, 2010 Good Vibrators, ep, 2004, inédito Contrastes, Cd, 2000 discográfica Los Chavales Records

Deseño: Javier Martínez Cabo


71

Integrantes Alfonso Espiño David "Tato" Vázquez Bibi Prieto Antonio Pazos Alexandro González

Deseño: Ana Gesto

Compostela, marzo de 2009. Tras su paso por Contrastes y Mega Purple Sex Toy Kit, Alfonso se une a Bibi, Tato y Antonic, que llevaban tocando juntos algún tiempo. A Bibi le ronda por la cabeza el montar un grupo de versiones de grupos españoles de los años sesenta, y cree que Alfonso es el vocalista y archivista más indicado para este menester. En un par de meses montan un repertorio consistente y empiezan a actuar. Poco a poco van adaptando al español canciones grabadas originalmente en inglés, como hacían Los Mustang y otros conjuntos yeyés, y cuatro de ellas pasan a conformar su primer EP, En mi agenda, que presentan teloneando a Los Salvajes. En directo rara vez decepcionan, y en general el buen ambiente de baile y actitud se respira tanto sobre el escenario como en la platea. Pronto Bibi escribe la primera composición original del grupo, que con la incorporación de Ale Casquero graba su segunda referencia, Canciones para locos y soñadores: Un tributo a Los Tamara. Ale es sustituido por Alexandro González, y tras participar en numerosos festivales gallegos y nacionales, es en la final de la Batalla de las Bandas del Euroyeyé 2012 donde son premiados con la grabación de un tema en los estudios analógicos Circo Perrotti de Gijón. Les gusta la experiencia y repiten, grabando únicamente temas originales, los que contiene su último disco, asulado.

Deseño: a_túa creación

Fotos: Chema Ríos


los huéspedes felices

lacasadeloshuespedesfelices.blogspot.com Desde 1993 / Maniños (Fene)

Foto: José Ardá

Los Huéspedes Felices nacen na primaveira de 1993, momento no que Álvaro (guitarra e voz), Luis (baixo e voz) e Sergio (batería) deciden sacalos á luz; tan só uns días despois do seu debut, incorpórase Archy (guitarra e voz) consolidando a primeira formación que se mantería até 1997. Durante este tempo participaron en diversos discos tributo e recopilatorios con outras bandas, ata que en 1996 editan un EP titulado Gigantes del Pop co selo Animal Records. Coa saída de Archy no verán de 1997, fichan a Fernando (guitarra e voz) e mentras en directo acaban case convertidos nunha party band, no estudio dedícanse a explorar outros territorios e rexistran Aventuras en Felicia (1998) unánimemente recoñecido como o xerme do son feliciano. Participan tamén na serie Unmatched: tributo a Frank Zappa que lles proporciona boas críticas pola súa adaptación de Motherly love. Despois da marcha de Fernando, a inicios do ano 2000 incorporan a Daniel como pianista; comeza unha etapa na que se centran máis no traballo de estudio, depurando e definindo o son que comenzaran a traballar en Aventuras en Felicia, e salvo a obrigada sustición de Sergio por Martín durante o ano 2002, a estabilidade é absoluta. O Cd-single Cada día, PennyRoyal Park, Luz artificial, ou o Cd-ep instrumental The Tarek Aziz Psychedelic Band son algúns dos traballos destes momentos. No ano 2005, tras Las vacaciones del capitán, deciden incorporar a un segundo guitarrista. O elexido é Moncho un vello coñecido da banda. Con él retoman a actividade en directo e rematan grabando o que é para moitos o seu mellor traballo ata esa data, Sol de inverno

72 Integrantes Álvaro Calvo Daniel Blanco Oscar Antón Alberto Amigo Martín López

Los Huéspedes Felices nacen en la primavera de 1993, momento en el que Álvaro (guitarra y voz), Luis ( bajo y voz) y Sergio (batería) deciden sacarlos a la luz; tan solo unos días después de su debut, se incorpora Archy (guitarra y voz) consolidando la primera formación que se mantendría hasta 1997. Durante este tiempo participaron en diversos discos tributo y recopilatorios con otras bandas, hasta que en 1996 editan un EP titulado Gigantes del Pop con el sello Animal Records. Con la salida de Archy en el verano de 1997, fichan a Fernando (guitarra y voz) y mientras en directo acaban casi convertidos en una party band, en el estudio se dedican a explorar otros territorios y registran Aventuras en Felicia (1998) unánimemente reconocido como el germen del sonido feliciano. Participan también en la serie Unmatched: tributo a Frank Zappa que les proporciona buenas críticas por su adaptación de Motherly love. Tras la marcha de Fernando, a inicios del año 2000 incorporan a Daniel como pianista;

DiscografÍa Mi reflejo 7'' ep, 2012 Tipos normales con guitarras eléctricas, lp, 2012 Cambios, Cd, 2011 Sol de invierno, Cd, 2007 Las vacaciones del Capitán, Cd-ep, 2005 The Tarek Aziz Psychedelic Band, Cd-ep, 2004 Luz artificial, Cd, 2003 Hª de la música Rock vol. 101, Cd, 2003 Gigantes del Pop 7'' Ep, 1996 Pennyroyal Park, Cd, 2001 Cada día, Cd-single, 2000 Aventuras en Felicia Cd, 1998 Niñita, MC, 1995 Sus grandes éxitos, MC, 1993


Tipos normales con guitarras eléctricas, deseño: Alberto Amigo

(2007), curiosamente este lanzamento coincide co momento máis baixo no seo da banda, provocado pola apatía e o desinterese dalgúns dos membros do grupo; unha das primeiras consecuencias é o cambio de Moncho por Óscar. Con esta formación comezaba unha etapa case en branco. A pesar disto, fixeron algunha aparición en directo e incluso aportaron Hoxe voltei para casa para o disco tributo a Andrés Dobarro, e Felicia (onde contaban coa colaboración de Miguel Ángel Villanueva á voz) para o recopilatorio Felipop X Aniversario (2008). Finalmente, perante a tesitura de decidir entre abandonar definitivamente ou tentar a recuperación, optan por esto último e no ano 2009 comezan un novo periodo. Prescinden de Sergio contando no seu lugar con Saleta, outro bo amigo do grupo desde os tempos en que era membro da Elephant Band. Con él ponse as mans á obra e aínda que non houbo oportunidade de presentarse en directo, deixan rexistrado un novo traballo titulado acertadamente Cambios (2011) co que colleitan boas críticas provocando que volvan á actividade. Para iso todavía haberían de sucederse dúas sustitucións máis: por un lado Saleta cédelle as baquetas de novo a Martín, e Luis decide retirarse deixándolle o seu posto a Alberto, alma máter dos ferroláns Todo el Largo Verano. Queda así establecida unha nova etapa na vida de Los Huéspedes Felices que arrinca coa fichaxe para o selo almeriense Clifford Records, unión que se estrena co lanzamento en xuño de 2012 do ep Mi reflejo e seis meses máis tarde, nun merecido traballo de recuperación, edítase a segunda referencia para Clifford: Tipos normales con guitarras eléctricas, un LP que recopila a historia da banda a través das súas cancións favoritas, e que serve como preámbulo para un novo álbum que verá a luz no 2013.

73

comienza una etapa en la que se centran más en el trabajo de estudio, depurando y definiendo el sonido que habían comenzado a trabajar en Aventuras en Felicia, y salvo la obligada sustitución de Sergio por Martín durante el año 2002, la estabilidad es absoluta. El Cd-single Cada día, PennyRoyal Park, Luz artificial, o el Cd-ep instrumental The Tarek Aziz Psychedelic Band son algunos de los trabajos de estos momentos. En el año 2005, tras Las vacaciones del capitán, deciden incorporar a un segundo guitarrista. El elegido es Moncho un viejo conocido de la banda. Con él retoman la actividad en directo y terminan grabando el que es para muchos su mejor trabajo hasta esa fecha, Sol de invierno (2007), curiosamente este lanzamiento coincide con el momento más bajo en el seno de la banda, provocado por la apatía y el desinterés de algunos miembros del grupo; una de las primeras consecuencias es el cambio de Moncho por Oscar. Con esta formación comenzaba una etapa casi en blanco. A pesar de ello, hicieron alguna aparición en directo e incluso aportaron Hoxe voltei para casa para el disco tributo a Andrés Dobarro, y Felicia (donde contaban con la colaboración de Miguel Ángel Villanueva a la voz) para el recopilatorio Felipop X Aniversario (2008). Finalmente, ante la tesitura de decidir entre abandonar definitivamente ó intentar la recuperación, optan por esto último y en el año 2009 comienza un nuevo periodo. Prescinden de Sergio contando en su lugar con Saleta, otro buen amigo del grupo desde los tiempos en que era miembro de la Elephant Band. Con él se ponen manos a la obra y aunque no hubo oportunidad de presentarse en directo, dejan registrado un nuevo trabajo titulado acertadamente Cambios (2011) con el que cosechan buenas críticas provocando que vuelvan a la actividad. Para ello todavía habrían de sucederse dos sustituciones más: por un lado Saleta le cede las baquetas de nuevo a Martín, y Luis decide retirarse dejándole su puesto a Alberto, alma mater de los ferrolanos Todo El Largo Verano. Queda así establecida una nueva etapa en la vida de Los Huéspedes Felices que arranca con el fichaje para el sello almeriense Clifford Records, unión que se estrena con el lanzamiento en junio de 2012 del ep Mi reflejo y seis meses más tarde, en un merecido trabajo de recuperación, se edita la segunda referencia para Clifford: Tipos normales con guitarras eléctricas, un lp que recopila la historia de la banda a través de sus canciones favoritas, y que sirve como preámbulo para un nuevo álbum que verá la luz en 2013.


Los Televisores

74

lostelevisores.bandcamp.com Desde 2010 / Chantada – Poio

DiscografÍa Chicas i chicos, LP, 2013 Vacaciones, Single, 2012

Intrascendentes rápidos y divertidos, trío de pop punk formado en Chantada en 2010. Fichan por el mítico sello madrileño de hardcorepunk Rumble Records con el que editan el single Vacaciones (2012), y el lP Chicas i chicos (2013). Les gustan Los Bólidos, el verano y el destape.

Intrascendentes rápidos e divertidos, trío de pop puntk formado en Chantada en 2010. Fichan polo mítico selo madrileño de hardcore-punk Rumble Records có que editan o single Vacaciones (2012), e o lp Chicas i chicos (2013). Gústanlles Los Bólidos, o verán e o destape.

Fotos: David Silva


75

Viaje Astral Los relojes hacia atrás y las cruces del revés Vámonos de viaje astral, vámonos ya de una vez Todo parece real por la cuenca sideral. Me dijeron una vez que allí puedes encontrar una vida sin igual, sin principio ni final. Solo tienes que poner los relojes hacia atrás

Integrantes Chico Javi Luis Martinez Lúa Sálamo Discográfica Rumble Records


Maryland

76

marylandmusica.com Desde 2009 / Vigo

DiscografÍa Something To Share, 2012 Get Cold Feet, 2011 Surprise, 2009

O grupo vigués Maryland lanzouse ao mundo da música de cabeza, sen ningunha intención de poñerse limitacións. A súa formación comezou como en familia, os irmáns Pablo e Rubén e o seu amigo Jaime xuntáronse para dedicarse ao que máis lles gusta, tocar. Pronto uniríase a eles un novo guitarrista, o irmán de Jaime e, despois de gravar seu primeiro disco, deciden incorporar a Iván ao fronte do teclado. Ao longo da súa formación desenvolveron un power pop cun alto poder emotivo, que vai evolucionando desde temas máis tranquilos cara a música máis enérxica e guitarreira. O seu estilo tamén ten influencias do emo e o poprock e en canto a grupos séntense identificados con Weezer, Fountains of Wayne, Nada Surf e mesmo Sexy Sadie. Tras chegar á final do concurso Grupo Revelación Nacional no ano 2009 e tocar no Festival Primavera Sound, a banda continúa en pleno desenvolvemento deixándose levar pola diversión e a súa particular personalidade.

El grupo vigués Maryland se lanzó al mundo de la música de cabeza, sin ninguna intención de ponerse limitaciones. Su formación comenzó como en familia, los hermanos Pablo y Rubén y su amigo Jaime se juntaron para dedicarse a lo que más les gusta, tocar. Pronto se uniría a ellos un nuevo guitarrista, el hermano de Jaime y, después de grabar su primer disco, deciden incorporar a Iván al frente del teclado. A lo largo de su formación han desarrollado un power pop con un alto poder emotivo, que va evolucionando desde temas más tranquilos hacia música más enérgica y guitarrera. Su estilo también tiene influencias del emo y el poprock y en cuanto a grupos se sienten identificados con Weezer, Fountains of Wayne, Nada Surf e incluso Sexy Sadie. Tras llegar a la final del concurso Grupo Revelación Nacional en el año 2009 y tocar en el Festival Primavera Sound, la banda continúa en pleno desarrollo dejándose llevar por la diversión y su particular personalidad.


Foto: Tamara de la Fuente

Integrantes Rubén Castelo Pablo Castelo Arturo G. de la Cámara Jaime G. de la Cámara Iván Patiño Discográfica Ernie Records

77


Mequetrefe

mequetrefemusic.blogspot.com.es Desde 2007 / Santiago de Compostela

O proxecto musical de Mequetrefe comeza no ano 2007 en Santiago de Compostela e componse de cinco membros: Xan (guitarra, baixo e voz), Santi (guitarra, baixo), Campini (guitarra, baixo), Gerardo (sintetizador, sampler) e Juanjo (batería electrónica). no 2008 gravamos dúas maquetas para o netlabel Alg-a e chegamos ás semifinais do concurso Proyecto Demo organizado polo Festival de Benicàssim. Tamén gañamos o concurso de maquetas organizado polo Festival Foc and Sound en Moncofa (Castellón), cuxo primeiro premio consiste na gravación dun disco e ademais a nosa canción People don't smile é seleccionada para un recompilatorio alemán chamado Matchdose. Agora mesmo somos o único grupo español xunto a Delorean que saíron na mítica e prestixiosa revista de New York, Impose Magazine. En maio de 2010 sae á venda o noso primeiro disco Play Off en formato dobre vinilo producido por Jose Luis Macías (produtor de Surfin Bichos) e onde colabora Florent, o guitarrista de Los Planetas, cunha guitarra na canción Bomba Navarro. Neste ano tamén actuamos no

78

Integrantes Xan Molina Gerardo García Santi Campini Noel Loureiro Discográfica El Genio Equivocado

El proyecto musical de Mequetrefe empieza en el año 2007 en Santiago de Compostela y se compone de 5 miembros: Xan (guitarra, bajo y voz), Santi (guitarra, bajo), Campini (guitarra, bajo), Gerardo (sintetizador, sampler) y Juanjo (batería electrónica). En 2008 grabamos dos maquetas para el netlabel Alg-a y llegamos a las semifinales del concurso Proyecto Demo organizado por el Festival de Benicàssim. También ganamos el concurso de maquetas organizado por el Festival Foc and Sound en Moncofa (Castellón), cuyo primer premio consiste en la grabación de un disco y además nuestra canción People don't smile es seleccionada para un recopilatorio alemán llamado Matchdose Ahora mismo somos el único grupo español junto a Delorean que han salido en la mítica y prestigiosa revista de New York, Impose Magazine». En Mayo de 2010 sale a la venta en formato doble vinilo nuestro primer disco Play Off en formato doble vinilo producido por Jose Luis Macías (productor de Surfin Bichos) y donde colabora Florent, el guitarrista de Los Planetas, con una guitarra en la canción Bomba Navarro. En este año también hemos


79

DiscografÍa Play Off, 2010 A Serious Band, EP, 2013 Orange, Single, 2013

festival Vigo Transforma (XX, Jeff Tweedy, Orbital), no escenario Mondo Sonoro e somos elixidos para telonear a Peter Hook en Valencia. No noso primeiro disco Play Off intentamos facer o noso propio son, un son onde hai cabida para o rock, pop, electrónica, psicodelia, shoegaze e dub, onde todos estes estilos se reflicten en diferentes cancións e mesmo ás veces nunha mesma canción. Nesta colección de cancións hai referencias musicais a The Beta Band, The Sabres of Paradise, Augustus Pablo, The Flaming Lips, Spiritualized ou My Bloody Valentine. Unhas cancións onde as baterías electrónicas, guitarras shoegaze, trompetas dub, retroaccións de delay, voces marcianas e sons atmosféricos conviven en harmonía e polifonía. O disco tivo excelentes críticas mesmo fóra de España en países como Brasil, Hungría, Estonia, Francia, Alemaña, Xapón ou USA. Neste ano 2013 sacaremos o noso segundo disco Gobi despois do verán coa discográfica de Barcelona El genio equivocado, que xa publicou dous adiantos neste 2013 do disco: o ep A Serious Band e o single Orange.

actuado en el festival Vigo Transforma (XX, Jeff Tweedy, Orbital), en el escenario Mondo Sonoro y somos elegidos para telonear a Peter Hook en Valencia. En nuestro primer disco Play Off hemos intentado hacer nuestro propio sonido, un sonido donde hay cabida para el rock, pop, electrónica, psicodelia, shoegaze y dub, donde todos estos estilos se reflejan en diferentes canciones e incluso a veces en una misma canción. En esta colección de canciones hay referencias musicales a The Beta Band, The Sabres of Paradise, Augustus Pablo, The Flaming Lips, Spiritualized o My Bloody Valentine. Unas canciones donde las baterías electrónicas, guitarras shoegaze, trompetas dub, feedbacks de delay, voces marcianas y sonidos atmosféricos conviven en armonía y polifonía. El disco ha tenido excelentes críticas incluso fuera de España en países como Brasil, Hungría, Estonia, Francia, Alemania, Japón o USA. En este año 2013 sacaremos nuestro segundo disco Gobi después del verano con la discográfica de Barcelona «El genio equivocado», que ya ha publicado dos adelantos en este 2013 del disco: el ep A serious band y el single Orange.


Músculo!

80

musculo.bandcamp.com Desde 2012 / Valga

Discografía Selección natural (EP, 2013) Musano (Demo, 2012)

La banda de indie electrónico cumple ya un año en activo, período en el que ha participado en eventos como la Romería Pop de Desconcierto Cultural, la fiesta Mundo Vermello o la fiesta Pop Voyage! conciertos en directo en un barco. También han acompañado a Schwarz en su gira por Galicia. Músculo! no dejará de reinventarse y producir canciones para reventarlas en directo. Ese será siempre su objetivo!! El grupo valgués se acerca, su trabajo, cada vez más a la electrónica sin perder urgencia. En su música se ven guiños a Holy Fuck o al Caribou actual mezclando lo analógico con lo digital y baterías reales acompañadas siempre de bases rítmicas contundentes. Sus canciones, marcadas por la indignación por la situación actual, están compuestas para el directo queriendo escaparse de lo que se está haciendo actualmente, limpiando su sonido y perfeccionándolo si cabe.

A banda de indie electrónico cumpre xa un ano en activo, período no que participou en eventos como a Romaría Pop de Desconcierto Cultural, a festa Mundo Vermello ou a festa Pop Vogage! concertos en directo nun barco. Tamén acompañaron a Schwarz na súa xira por Galicia. Músculo! non deixará de reinventarse e producir cancións para reventalas en directo. Ese será sempre o seu obxectivo!! O grupo valgués acércase, o seu traballo, cada vez máis á electrónica sen perder urxencia. Na súa música vense guiños a Holy Fuck ou ao Caribou actual misturando o analóxico co dixital e as baterías reais acompañadas sempre de bases rítmicas contundentes. As súas cancións, marcadas pola indignación pola situación actual, están compostas para o directo querendo escaparse do que se está facendo actualmente, limpando o seu son e perfeccionándoo se cabe.

Sed No quiero verte aquí solo quiero verte sufrir no solía ser así tu también eras feliz Solo quiero verte sufrir solo quiero verte sufrir Como tienes autoestima si no vales para nada si tu mente está vacía si tu mente está gastada Solo piensas en bailar para que vas a pensar regalamos pensamientos para que puedas soñar Y ahora queremos tu sangre y ahora queremos tu sangre solo quiero verte sufrir solo quiero verte sufrir


81

Deseño: Deif Lou

Integrantes Raúl Santiago Álvaro Blanco Javi Buela Nico Nieto Ángel Pardal

Fotos: Ángel Pardal


Mvnich

82

munichsound.es Desde 2008 / Vigo

Integrantes Guillermo V. Zapata Simón Pereira J. Fran Nóvoa Miguel Bianchi Antón Martínez

Mvnich é unha banda viguesa que nace no ano 2008 coa intención de crear un son con influencias do post punk, shoegaze, noise e melodías envelenadas. Despois de quedar finalistas no concurso de maquetas Levi's Unfamous Music Awards en 2009, o seu nome empeza a soar nos circuítos nacionais. Outros recoñecementos como gañar o Maketón Estrella Galicia en 2010 e que a revista Mondosonoro os elexira entre o Top 10 dos mellores de 2009 levan o grupo a telonear grupos como Los Planetas, Cats on Fire, The Mary Onettes e Pete and The Pirates entre outros. A evolución de Mvnich pasa por un son contundente que pouco a pouco vai asumindo riscos en busca de composicións máis persoais e ritmos carregados de emotividade con ecos de bandas como The Jesus and Mary Chain, Place to Bury Strangers, Crocodiles, The Horrors, The Chamaleons... e ante todo John Maus e o seu We Must Become the Pitiless Censors of Ourselves (Upset the Rhythm, 2011).

Discografía Ina, LP, 2012 Sin título, Single, 2010 Confusion, Lights & Sounds, EP, 2009.

Mvnich es una banda viguesa que nace en el año 2008 con la intención de crear un sonido con influencias del post punk, shoegaze, noise y melodías envenenadas. Tras quedar finalistas en el concurso de maquetas Levi's Unfamous Music Awards en 2009, su nombre empieza a sonar en los circuitos nacionales. Otros reconocimientos como ganar el Maketón Estrella Galicia en 2010 y que la revista Mondosonoro los eligiera entre el Top 10 de los mejores de 2009 llevan al grupo a telonear grupos como Los Planetas, Cats On Fire, The Mary Onettes y Pete and The Pirates entre otros. La evolución de Mvnich pasa por un sonido contundente que poco a poco va asumiendo riesgos en busca de composiciones más personales y ritmos cargados de emotividad con ecos de bandas como The Jesus and Mary Chain, Place to Bury Strangers, Crocodiles, The Horrors, The Chamaleons... y ante todo John Maus y su We Must Become the Pitiless Censors of Ourselves (Upset the Rhythm, 2011).


Fotos: David Tombilla


Niño y Pistola

84

ypistola.com

Desde 2004 / Val Miñor

Integrantes Raúl Diz Manuel Portolés Álvaro Álvarez Enrique Esmerode Ramón Martín Arcadio Nóvoa discográfica Ernie Records

Partindo duns inicios nos que predominan as guitarras acústicas e a búsqueda da melodía perfecta, a banda realizou un apaixonante viaxe ata chegar a un estado no que predomina o rock americano máis soleado con tintes psicodélicos. Donos tamén dunha liberdade creativa absoluta que lles permitiu embarcarse nos dous álbums conceptuais que son os seus últimos traballos, e ser os creadores de toda a iconografía do grupo, Niño y Pistola posúen ademais o increible directo dunha banda en plenitude de facultades e unha paixón desmedida pola música e por todas aquelas formas de expresión que a acompañan.

Partiendo de unos inicios en los que predominan las guitarras acústicas y la búsqueda de la melodía perfecta, la banda ha realizado un apasionante viaje hasta llegar a un estado en el que predomina el rock americano más soleado con tintes psicodélicos. Dueños también de una libertad creativa absoluta que les ha permitido embarcarse en los dos álbumes conceptuales que son sus últimos trabajos, y ser los creadores de toda la iconografía del grupo, Niño y Pistola poseen además el apabullante directo de una banda en plenitud de facultades y una pasión desmedida por la música y por todas aquellas formas de expresión que la acompañan.


Foto: Luis Díaz Díaz

Discografía There's A Man With A Gun Over There, 2013 As Arthur & The Writers, 2010 Culebra, 2008 Como un maldito guisante, 2006

85


Nouvelle Cuisine nouvelleweb.com Desde 2001 / A Coruña

Nouvelle cuisine é un grupo pop con minúsculas que segue loitando contra a pereza e quedando todas as semanas para propoñerse novos retos e seguir conversando coa longa tradición de música pop con maiúsculas. Esos retos van desde sobreporse ás doentes desercións e intercambiarnos os instrumentos e investigar nas posibilidades da música electrónica, de navegar nas augas do autenticamente independente a colaborar con outros talentos creativos, de conciliar a vida musical e familiar a intentar meter todo o noso material e os nosos compoñentes nun so coche. O noso último reto: organizar un festival microscópico (http:// microscopi.co) para aqueles grupos que, coma nos, resultan difíciles de atopar nos carteis dos demais festivais.

Deseño: Javier Garrido

86

Integrantes Javi Garrido Carlos Lens Edu Poch

Nouvelle cuisine es un grupo pop con minúsculas que sigue luchando contra la pereza y quedando todas las semanas para proponerse nuevos retos y seguir conversando con la larga tradición de la música pop con mayúsculas. Esos retos van desde sobreponerse a las dolorosas deserciones a intercambiarnos los instrumentos e investigar en las posibilidades de la música electrónica, de navegar en las aguas de lo auténticamente independiente a colaborar con otros talentos creativos, de conciliar la vida musical y familiar a intentar meter todo nuestro material y nuestros componentes en un solo coche. Nuestro último reto: organizar un festival microscópico (http://microscopi.co) para aquellos grupos que, como nosotros, resultan difíciles de encontrar en los carteles de los demás festivales.

Fotos: Sandra García Rey


87 Ícaro Ícaro a través de los cristales quiso responder cuestiones vitales para él Ay, ¿cómo alimentar serpientes si no están? ¿Dónde estarán sus padres? Ícaro después de las señales quiso responder ataques brutales para él Ay, ¿cómo alimentar serpientes si no están? ¿Dónde estarán mis padres? Las soltó y dijo luego comeremos animales que dibujen en el suelo con la sangre de ratones

Discografía Mientras tanto, colección primavera – verano, Ep, 2013 Mientras tanto, colección otoño – invierno Ep, 2012 La guerra del volumen, Ep, 2010 De memoria, camiseta usb/Cd, 2008 Autodictado, CD, 2007 La merienda, Maqueta, 2005 Poco hecho/muy hecho, Maqueta, 2004 Nouvel essai, Maqueta, 2003 Bob, Maqueta, 2002

Ícaro a través de los cristales (del chalet) quiso responder cuestiones vitales para él Ay, ¿cómo alimentar serpientes si no están? ¿Dónde estarán sus padres? Oigo como silba el cuerpo estoy dentro no hay señales que dibujen en el suelo con pijamas de leones

Deseño: Javier Garrido


Novedades Carminha

novedadescarminha.bandcamp.com Desde 2007 / Santiago

88

Integrantes Carlangas Jarri Xabi

Discografía Jódete y baila, 2011 Sinceramente Carminha, 2010 Te vas con cualquiera, LP, 2009

Novedades Carminha formánose en Madrid no ano 2007. Carlangas, Jarri e Xavi, os seus compoñentes tiñan un forte excedente de enerxía que canalizaron sacando un primeiro cassette con oito temas de punkrock rápido, cavernoso, destructivo e moi divertido. Pouco máis tarde o selo punk madrileño por excelencia Bowery Records editóulles o seu primeiro lp Te vas con cualquiera que continúa na mesma liña estilística e lles abre un hoco na escena madrileña. Despois de centos de concertos pola península, Novedades Carminha edita co selo galego Lixo Urbano o seu disco Jódete y baila no que se intúen pinceladas deudoras do garage e o pop con letras cheas de ironía e humor. Con este disco Novedades Carminha atraen a atención do público e crítica, e despois do seu paso por festivais como SOS, Monkey Week, Festival do Norte, Let's Festival, Sonorama ou o Festival de Cine de Gijón, en octubre de 2013 editarán un novo lp coa escudería Ernie Records.

Novedades Carminha se formó en Madrid en el año 2007. Carlangas, Jarri y Xavi, sus componentes tenían un fuerte excedente de energía que canalizaron sacando un primer cassette con ocho temas de punkrock rápido, cavernoso, destructivo y muy divertido. Poco más tarde el sello punk madrileño por excelencia Bowery Records les edita su primer lp Te vas con cualquiera que continúa en la misma línea estilística y les abre un hueco en la escena madrileña. Después de cientos de conciertos por la península, Novedades Carminha edita con el sello gallego Lixo Urbano su disco Jódete y baila en el que se intuyen pinceladas deudoras del garage y el pop con letras llenas de ironía y humor. Con este disco Novedades Carminha atraen la atención de público y crítica, y después de su paso por festivales como SOS, Monkey Week, Festival do Norte, Let's Festival, Sonorama o el Festival de Cine de Gijón, en octubre de 2013 editarán un nuevo LP con la escudería Ernie Records. Jódete y baila, deseño: Roi Fernández


Foto: Tamara de la Fuente


Quant

90

quant.bandcamp.com Desde 2000 / Ferrol Discografía Handmade, Homemade, LP, 2012 New adventures in full colour, LP, 2009

QUANT: Cancións menores en clave maior Repasando o conseguido todos estes anos, recordando o comezo do grupo, desde o principio da década pasada ata agora (maquetas, discos, videoclips, concertos, bandas sonoras, tocar en Liverpool… e en Limodre!!!) decateime de que ao final o que realmente importa e permanece son dúas cousas: as cancións e os amigos. As cancións: meu gran amor, a música pop en todas as súas variantes, o meu refuxio, a súa eterna promesa de mocidade. Melodía, harmonía, feedback, ruído, distorsión, guitarras eléctricas e zapatillas planas, rapazas e amplificadores, lentes de sol e a canción adecuada no momento xusto. As cancións: o meu gran amor. Eu nunca serei músico, eu son fan. E o único que intento é aprender tres acordes e emular aos meus ídolos. Os amigos: Estou moi orgulloso de coñecer a moita xente a través da música e de Quant. A todos eles e especialmente aos que colaboren neste proxecto: Grazas. Quant actualmente converteuse nun proxecto unipersoal, case centrado exclusivamente nas gravaFoto: Roi Fernández

Add some music to your days, Maqueta, 2004 In it for the fun, Maqueta Share these songs, Maqueta Sugar plum Fairy, Maqueta Bed sounds, Maqueta

QUANT: Canciones menores en clave mayor Repasando lo conseguido todos estos años, recordando el comienzo del grupo, desde el principio de la década pasada hasta ahora (maquetas, discos, videoclips, conciertos, bandas sonoras, tocar en Liverpool… y en Limodre!!!) me he dado cuenta que al final lo que realmente importa y permanece son dos cosas: las canciones y los amigos. Las canciones: mi gran amor, la música pop en todas sus variantes, mi refugio, su eterna promesa de juventud. Melodía, armonía, feedback, ruido, distorsión, guitarras eléctricas y zapatillas planas,


91

Integrantes Oscar Quant discográfica Quequeres Edicións Rock Indiana

cións, con moi esporádicas e escollidas aparicións en directo. Desde Sausalito, o meu estudio de gravación caseiro, actualmente preparo o que será o noso terceiro disco con título provisional: Regards from the old carrousell, con cancións en inglés, galego e castelán e onde tratarei de reflectir case a modo de diario algunhas cousas que sucederon na miña vida nos últimos tempos, e intentarei certa evolución no son e concepto como grupo. Así que ese será o futuro de Quant: seguir facendo cancións, e seguir facendo amigos. Oscar Quant, Sausalito, Xullo 2013.

chicas y amplificadores, gafas de sol y la canción adecuada en el momento justo. Las canciones: mi gran amor. Yo nunca seré músico, yo soy fan. Y lo único que intento es aprender tres acordes y emular a mis ídolos. Los amigos: Estoy muy orgulloso de haber conocido a mucha gente a través de la música y de Quant. A todos ellos y especialmente a los que hayan colaborado en este proyecto: Gracias. Quant actualmente se ha convertido en un proyecto unipersonal, casi centrado exclusivamente en las grabaciones, con muy esporádicas y escogidas apariciones en directo. Desde Sausalito, mi estudio de grabación casero, actualmente preparo el que será nuestro tercer disco con título provisional: Regards from the old carrousell, con canciones en inglés, gallego y castellano y donde trataré de reflejar casi a modo de diario algunas cosas que han sucedido en mi vida en los últimos tiempos, e intentaré cierta evolución en el sonido y concepto como grupo. Así que ese será el futuro de Quant: seguir haciendo canciones, y seguir haciendo amigos. Oscar Quant, Sausalito, Julio 2013. Deseño: Moderna de Mierda


Srasrsra

92

srasrsra.bandcamp.com Desde 2010 / A Coruña

Integrantes Víctor Zippo discográfica Discos Humeantes

Srasrsra (Señora señor señora) son dous pavos da Coruña que tocan movidas guapas. A un chámano Zipo e o outro chámase Victor. Ademais de ser un señora, Victor aporrea a batería en Leroy e os Masoquistas e Zipo fai labores de guitarrista en Triángulo de Amor Bizarro. Coñecíanse xa do que foi o primeiro grupo para ambos, Los Submutantes e, a principios de 2010, deciden unirse de volta para dar renda solta aos seus delirios. Estes, convértense nunha demo terriblemente salvaxe cargada de ruído adrenalínico, breve e bizarro que foi rexistrado por eles mesmos no seu local de ensaio coa que comezan a ser habituais nos concertos da zona. Hey tú, que formaba parte da demo, aparece no recompilatorio Galizian Bizarre xunto con outras bandas destacadas da escena galega. Pouco despois da saída da súa segunda demo improvisan un videoclip da súa canción Comebolsas, no que aparecen facendo playback vestidos de muller en actitude abertamente ambigua. Comebolsas deu a volta a internet aparecendo en numerosos blogs especializados en música independente e rebotado nas redes sociais, o que lles serviu para obter tanto feroces críticas coma múltiples loanzas. Non será ata finais do ano 2012 cando consigan sacar á luz o seu primeiro LP, a pesar de aparecer nos últimos días do ano, foi destacado en publicacións como Playground, como un dos debuts nacionais do ano a ter en conta. Así pois, Srasrsra plántanse en 2013 coas pilas cargadas e ganas infinitas de rockear a luz.

Srasrsra (Señora señor señora) son dos pavos de A Coruña que tocan movidas guapas. A uno lo llaman Zipo y el otro se llama Victor. Además de ser un señora, Victor aporrea la batería en Leroy y los Masoquistas y Zipo hace labores de guitarrista en Triángulo de Amor Bizarro. Se conocían ya del que fue el primer grupo para ambos Los Submutantes y, a principios de 2010, deciden volver a unirse para dar rienda suelta a sus delirios. Estos, se convierten en una demo terriblemente salvaje cargada de ruido adrenalínico, breve y bizarro que fue registrada por ellos mismos en su local de ensayo con la que comienzan a ser habituales en los conciertos de la zona. Hey tú, que formaba parte de la demo, aparece en el recopilatorio Galizian Bizarre junto a otras bandas destacadas de la escena gallega. Poco después de la salida de su segunda demo improvisan un videoclip de su canción Comebolsas, en el que aparecen haciendo playback vestidos de mujer

Deseño: Andres Magán


93

Discografía Puchao, LP, 2012

en actitud abiertamente ambigua. Comebolsas dio la vuelta a internet apareciendo en numerosos blogs especializados en música independiente y rebotado en las redes sociales, lo que les sirvió para cosechar tanto feroces críticas como múltiples alabanzas. No será hasta finales del año 2012 cuando consigan sacar a la luz su primer LP, a pesar de aparecer en los últimos días del año, ha sido destacado en publicaciones como Playground, como uno de los debuts nacionales del año a tener en cuenta. Así pues, Srasrsra se plantan en 2013 con las pilas cargadas y ganas infinitas de rockear la luz. Mojo Quieres Mojo, toma mi mojo Quieres mojo prueba el mojo Quieres mojo este es el mojo Quieres mojo todo mi mojo Mojo, mojo, mojo, mojo


THE HOMENS

94

thehomens.bandcamp.com Desde 2004 / Santiago de Compostela

Discografía Cuarta Potencia, 2009 The Homens vs. Samesugas, 2008 Tres, 2007 #2, LP, 2006 #1, EP, 2005

Nosotros: Melodía, energía y actitud. The Homens llevamos más de una década intentando cuadrar esta ecuación. A veces hasta nos parece que lo conseguimos. Amamos la psicodelia de los sesenta; nos gusta la nueva ola de finales de los setenta; adoramos el post hardcore de los ochenta; nos encanta el pop británico de cualquier década; queremos haceros bailar, cantar y echar los hígados en nuestros conciertos. Nuestras canciones quieren ser energía condensada en píldoras dulces, quieren cantar bonito con la boca espumando rabia, quieren ser cantar por no llorar.

Nós: Melodía, enerxía e actitude. The Homens levamos xa máis dun lustro tentando cadrar esta ecuación. Ás veces ata nos parece que o conseguimos. Amamos a psicodelia dos sesenta; gústanos a nova onda de finais dos setenta; adoramos o post hardcore dos oitenta; encántanos o pop británico de calquera década; queremos facervos bailar, cantar e botar os fígados nos nosos concertos. As nosas cancións queren ser enerxía condensada en pílulas dóces, queren cantar bonito coa boca espumando rabia, queren ser cantar por non chorar.

Deseños: Roi Fernández


95

Integrantes Martin Wu Roi Xocas Cristovo

Ungría E se calas por fin, farei, serei máis alto saltarei, verei, darei máis forte berrarei, farás, dirás unha mentira máis, verás, darás un tiro por detrás xa non tes leccións que dar deixa xa de predicar non quero que me veñas salvar


The Telephones Rouges telephonesrouges.bandcamp.com Desde 2007 / O Grove

Telephones Rouges nacemos en 2007 con ganas de pasarnos ao outro lado da música despois de ver moitos concertos como público. Todo comeza de xeito caótico e moi amateur, pero pronto comezamos a crer no que faciamos. Co paso do tempo, dos ensaios e dos concertos fomos adquirindo máis seguridade e habilidade, intentando sempre mellorar, tanto a composición e o directo, coma a forma de afrontar unha produción discográfica. Intentamos ser o máis fieis posible á nosa música, sen artificios. Coñecémonos moi ben e sabemos cales son as nosas limitacións, non somos grandes músicos, pero iso non impide que continuemos a buscar a mellor forma de expresar as nosas ideas. Sempre xogamos contra o tempo e a xeografía, contra as limitacións económicas e a falta de apoio, pero todo compensa cando conseguimos ofrecer algo do que podemos sentirnos orgullosos, sexa un directo ou un disco. Grazas a todo isto conseguimos coñecer a moitas amigas e amigos durante estes anos, cos cales compartimos experiencias e felicidade. Durante esta viaxe vivimos moito, mais pensamos que aínda nos queda moito por ofrecer e por aprender.

Deseño: Rubén Domínguez, 2011

Foto: Mar Catarina, 2012

max split, deseño: Sergi Vila e Alex Sardá, 2012


97

Integrantes Foso Común (Jose) Alitos (Alex) Rubena (Rubén) Matitas Auch (Matías) Discográfica Matapadre Mama Vynila Records

Deseño: Begoña García, 2012

Discografía Liberté, la nuit, Cd-R, 2007 Telephones Rouges, Cd-R, 2008 Radiocontrol, EP, 2011 MAX split, Single, 2012 Disenso, LP, 2012

Radiocontrol, deseño: Rubén Domínguez, Santi Zubizarreta, Andrés Magán, 2011

Telephones Rouges nacimos en 2007 con ganas de pasarnos al otro lado de la música después de ver muchos conciertos como público. Todo comienza de este modo caótico y muy amateur, pero pronto comenzamos a creer en lo que hacíamos. Con el paso del tiempo, de los ensayos y de los conciertos fuimos adquiriendo más seguridad y habilidad, intentando siempre mejorar, tanto la composición y el directo, como la forma de afrontar una producción discográfica. Intentamos ser lo más fieles posible a nuestra música, sin artificios. Nos conocemos muy bien y sabemos cuáles son nuestras limitaciones, no somos grandes músicos, pero eso no impide que continuemos buscando la mejor forma de expresar nuestras ideas. Siempre jugamos contra el tiempo y la geografía, contra la limitaciones económicas y la falta de apoyo, pero todo compensa cuando conseguimos ofrecer algo de lo que podemos sentirnos orgullosos, sea un directo o un disco. Gracias a todo esto conseguimos conocer a muchas amigas y amigos durante estos años, con los cuales compartimos experiencias y felicidad. Durante este viaje vivimos mucho, pero pensamos que aún nos queda mucho por ofrecer y por aprender.

Foto: David Tombilla


Tora!Tora! Tora! tora3.bandcamp.com Desde 2010 / Pontevedra

Catro rapaces das barriadas de Pontevedra sen apenas equipo xuntáronse unha tarde sen máis pretensión que facer ruído e pasalo ben. O primeiro nome da banda foi Castlevania en honra aos xogos clásicos, nome co cal chegaron a dar os seus primeiros concertos. Apenas uns meses despois vendo que a cousa ía xurdindo decidiron cambiar o seu nome a Tora!Tora!Tora! e gravar a súa primeira maqueta no Taller Electrónico con Roberto Mallo. Deron multitude de concertos con bandas afíns, afianzando así a súa forma de tocar e de compoñer chegando a tocar na Fiesta Demoscópica da revista Mondosonoro do 2012. O seu ep Santa Muerte gravado ese mismo ano con Roberto Mallo e editado en vinilo baixo autoedición, reflexa a madurez do grupo e reforza o seu son; máis escuro, con multitude de distorsións e onde a voz ten un papel secundario enmarañado entre capas de son.

Discografía Santa Muerte, EP, 2012 Alfabeto Eléctrico, 2011

98

Integrantes Sergio Vidal Álex Simón Daniel Lovelle Santiago R. Arós discográfica La Caja del Diablo

Cuatro muchachos de las barriadas de Pontevedra sin apenas equipo se juntaron una tarde sin más pretensión que hacer ruido y pasarlo bien. El primer nombre de la banda fue Castlevania en honor a los juegos clásicos, nombre con el cual llegaron a dar sus primeros conciertos. Apenas unos meses después viendo que la cosa iba surgiendo decidieron cambiar su nombre a Tora! Tora! Tora! y grabar su primera maqueta en el Taller Electrónico con Roberto Mallo. Dieron multitud de conciertos con bandas afines, afianzando así su forma de tocar y de componer llegando a tocar en la Fiesta Demoscópica de la revista Mondosonoro del 2012. Su ep Santa Muerte grabado ese mismo año con Roberto Mallo y editado en vinilo bajo autoedición, refleja la madurez del grupo y refuerza su sonido; más oscuro, con multitud de distorsiones y donde la voz tiene un papel secundario enmarañado entre capas de sonido.



Triángulo de amor bizarro facebook.com/Trianguloamorbizarro Desde 2004 / Boiro

Debutaron no 2007 cun disco imprescindible. En poucos meses pasaron do anonimato a estar en practicamente cada festival que se organizaba en España e incluso Portugal; o seu disco editouse en México e tanto prensa como público rendéronse diante da audacia e a orixinalidade da súa proposta: un trío saído dun ambiente rural queimaba os foros e sacudía a opinión especializada con cancións directas, son atronador e frases impactantes. Antes de rematalo ano publícase o single El hombre del siglo V, un disco que remata converténdose en compilación de rarezas e que inclúe cancións das súas primeiras maquetas, gravacións novas e algún inédito non publicado até o momento. Confirmados en todas as listas anuais como o debut nacional máis importante, continúan tocando sen descanso durante todo o 2008. Año santo publícase en maio de 2010, e co hándicap dun debut que entrou en todas as listas de imprescindibles nacionais da década, a prensa en pleno catalógao como a súa mellor obra. Gravan un primeiro videoclip con Luis Cerveró e editan o disco en México a través de Arts & Crafts. Despois de dúas visitas ao país centroamericano e participar no Festival Corona Capital xunto a Pixies e Interpol, comezan unha longa xira española. Edítase o single dixital Amigos del género humano, ao que acompañan versións de Julieta Venegas e Batiatto. A revista Rolling Stone inclúeos entre os dez grupos imprescindibles da escena rock española.

100

Integrantes Rodrigo Caamaño Isabel Cea Rafael Mallo Zipo discográfica Mushroom Pillow

Debutaron en 2007 con un disco imprescindible. En pocos meses pasaron del anonimato a estar en prácticamente cada festival que se organizaba en España e incluso Portugal; su disco se editó en México y tanto prensa como público se rindieron ante la audacia y originalidad de su propuesta: un trío salido de un ambiente rural quemaba los foros y sacudía la opinión especializada con canciones directas, sonido atronador y frases impactantes. Antes de terminar el año se publica el single El hombre del siglo V, un disco que termina convirtiéndose en compilación de rarezas y que incluye canciones de sus primeras maquetas, grabaciones nuevas y algún inédito no publicado hasta el momento. Confirmados en todas las listas anuales como el debut nacional más importante, continúan tocando sin descanso durante todo 2008. Año santo se publica en mayo de 2010, y con el hándicap de un debut que ha entrado en todas las listas de imprescindibles nacionales de la década, la prensa en pleno lo cataloga como su mejor obra. Graban un primer videoclip con Luis Cerveró y editan el disco en México a través de Arts & Crafts. Año Santo, deseño: Rubén Domínguez


101 Discografía Victoria Mística, 2013 Amigos del género humano, EP, 2011 Año Santo, 2010 El Hombre del Siglo V, EP, 2007 Triángulo de Amor Bizarro, 2007

Victoria mística, deseño: Diego Delgado

Chegan os Premios da Música Independente 2011: 9 nominacións, das que rematan gañando varias das principais (artista español, álbum do ano, álbum de rock, directo). En verán de 2012 péchanse no estudio co produtor Sonic Boom (Spacemen 3, Panda Bear, MGMT) para gravar novo material. De estas sesións edítase o single dixital Ellas se burlaron de mi magia. Victoria mística é o seu terceiro disco oficial, gravado na Coruña por Roberto Mallo e con misturas de Manny Nieto (reputado produtor de Los Ángeles que traballou con Health, The Breeders, Circle Jerks, etc). Encadeando unha serie de retrasos dificilmente explicables, finalmente publícase o dous de xullo. É visceral, esixente e honesto. As súas primeiras críticas son contundentes: costa atopar un grupo español que encadee tres primeiros grupos con tanta calidade.

Tras dos visitas al país centroamericano y participar en el Festival Corona Capital junto a Pixies e Interpol, comienzan una larga gira española. Se edita el single digital Amigos del género humano, al que acompañan versiones de Julieta Venegas y Batiatto. La revista Rolling Stone los incluye entre los diez grupos imprescindibles de la escena rock española. Llegan los Premios de la Música Independiente 2011: 9 nominaciones, de las que acaban ganando varias de las principales (artista español, álbum del año, álbum de rock, directo). En verano de 2012 se encierran en el estudio con el productor Sonic Boom (Spacemen 3, Panda Bear, MGMT) para grabar nuevo material. De estas sesiones se edita el single digital Ellas se burlaron de mi magia. Victoria mística es su tercer disco oficial, grabado en A Coruña por Roberto Mallo y con mezclas de Manny Nieto (reputado productor de Los Ángeles que ha trabajado con Health, The Breeders, Circle Jerks, etc). Encadenando una serie de retrasos difícilmente explicables, finalmente se publica el dos de julio. Es visceral, exigente y honesto. Sus primeras críticas son contundentes: cuesta encontrar un grupo español que encadene tres primeros discos con tanta calidad.


unicornibot

dotheunicornibot.wordpress.com Desde 2009 / Pontevedra

102

Integrantes Guillermo García Toño Rodríguez Gon Goitia Alex A. Gayoso discográfica Matapadre


103 Discografía Mambotron, 2013 Dalle!, 2012 Hare Krishna, 2010

Fotos: David Tombilla

Unicornibot somos catro pailáns que decidimos xuntarnos para experimentar no lexano outono de 2009. Da mistura das nosas diversas personalidades saíu un estilo que oscila entre o mathrock, o hardcore e o tropicalismo. Ou algo así. Gústanos, e moito, tocar. De feito, é o que máis nos gusta no mundo. E queremos que todo o mundo o pase tan ben coma nos nese ratiño.

Unicornibot somos cuatro pailanes que decidimos juntarnos para experimentar en el lejano otoño de 2009. De la mezcla de nuestras diversas personalidades salió un estilo que oscila entre el mathrock, el hardcore y el tropicalismo. O algo así. Nos gusta, y mucho, tocar. De hecho, es lo que más nos gusta en el mundo. Y queremos que todo el mundo se lo pase tan bien como nosotros en ese ratillo.


*Letra da canci贸n La malicia de las especies protegidas de Tri谩ngulo de Amor Bizarro


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.