Sáng kiến Nâng cao hiệu quả hoạt động vận dụng trong dạy học Đọc hiểu văn bản (Ngữ văn 10)

1 BÁO CÁO SÁNG KIẾN I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN Thế giới đang bước vào thời đại 4.0, trong đó giáo dục đóng vai trò là động lực thúc đẩy cuộc cách mạng này đạt được mục tiêu của nó. Vì vậy, tư duy giáo dục hiện nay cũng phải thay đổi. Giáo dục không chỉ có sứ mệnh cung cấp kiến thức, rèn luyện kĩ năng mà quan trọng là phát triển tư duy và sự sáng tạo cho người học. Xu hướng chung của những nền giáo dục tiến bộ trên thế giới là xây dựng một nền giáo dục thực sự dân chủ. Giáo dục phổ thông nước ta cũng thực hiện bước chuyển mình từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực người học, nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm học sinh vận dụng được cái gì qua việc học. Hơn bao giờ hết, các nhà giáo dục đã tìm tòi những cách thức, phương pháp, phương tiện, kĩ thuật dạy học nhằm tích cực hóa hoạt động nhận thức của người học, hình thành và phát triển ở người học những kĩ năng, năng lực cần thiết, biết cách vận dụng nó để tự tin bước vào cuộc sống.

Một trong những hoạt động học phát huy được vai trò chủ động, tích cực, sáng tạo của người học là hoạt động vận dụng. Bản chất của hoạt động học tập này là tạo cơ hội cho học sinh tổng kết những kiến thức, kĩ năng đã học thông qua việc phản hồi, chiêm nghiệm, ứng dụng những gì đã tiếp thu vào tình huống mới, giải quyết các vấn đề trong thực tiễn đòi hỏi vận dụng cao. Đây cũng là hoạt động mang tính sáng tạo nhằm phát triển cho học sinh những năng lực chung và năng lực chuyên biệt như: Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực hợp tác, năng lực tự quản bản thân, năng lực cảm thụ thẩm mĩ, năng lực giao tiếp Tiếng Việt. Học sinh có thể thực hiện hoạt động vận dụng trên lớp, ngoài lớp, ở nhà hoặc cộng đồng. Tùy theo tính chất, giáo viên cũng có thể lồng ghép hoạt động vận dụng vào hoạt động luyện tập hoặc hoạt động mở rộng qua một số hình thức như: liên hệ với thực tế đời sống để làm rõ thông điệp tác giả gửi gắm trong tác phẩm, làm cho học sinh thấy gần gũi hơn và thấy rõ ý