2.1. Mục tiêu dạy học phần “Quang hình học” - Vật lí 11

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL CHƯƠNG 2. XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG BÀI TẬP CÓ NỘI DUNG THỰC TIỄN PHẦN “QUANG HÌNH HỌC” – VẬT LÍ 11 NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC, KĨ NĂNG ĐÃ HỌC CỦA HỌC SINH 2.1. Mục tiêu dạy học phần “Quang hình học” - Vật lí 11 Theo chương trình Vật lí hiện hành (năm 2006), mục tiêu dạy học phần “Quang hình học” – Vật lí 11 bao gồm: Về kiến thức Chương VI: Khúc xạ ánh sáng - Phát biểu được định luật khúc xạ ánh sáng và viết được hệ thức của định luật này. - Nêu được chiết suất tuyệt đối, chiết suất tỉ đối là gì. - Nêu được tính chất thuận nghịch của sự truyền ánh sáng và chỉ ra sự thể hiện tính chất này ở định luật khúc xạ ánh sáng. - Mô tả được hiện tượng phản xạ toàn phần và nêu được điều kiện xảy ra hiện tượng này. - Mô tả được sự truyền ánh sáng trong cáp quang và nêu được ví dụ về ứng dụng của cáp quang. Chương VII: Mắt. các dụng cụ quang - Nêu được tính chất của lăng kính làm lệch tia sáng truyền qua nó. - Nêu được tiêu điểm chính, tiêu điểm phụ, tiêu diện, tiêu cự của thấu kính là gì. - Phát biểu được định nghĩa độ tụ của thấu kính và nêu được đơn vị đo độ tụ. - Nêu được số phóng đại của ảnh tạo bởi thấu kính là gì. - Nêu được sự điều tiết của mắt khi nhìn vật ở điểm cực cận và ở điểm cực viễn. - Nêu được góc trông và năng suất phân li là gì. - Trình bày các đặc điểm của mắt cận, mắt viễn, mắt lão về mặt quang học và nêu tác dụng của kính cần đeo để khắc phục các tật này. - Nêu được sự lưu ảnh trên màng lưới là gì và nêu được ví dụ thực tế ứng dụng hiện tượng này. - Nêu được nguyên tắc cấu tạo và công dụng của kính lúp, kính hiển vi và kính thiên văn.

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL - Trình bày được số bội giác của ảnh tạo bởi kính lúp, kính hiển vi, kính thiên văn là gì. Về kĩ năng Chương VI: Khúc xạ ánh sáng - Vận dụng được hệ thức của định luật khúc xạ ánh sáng. - Vận dụng được công thức tính góc giới hạn phản xạ toàn phần. Chương VII: Mắt. Các dụng cụ quang - Vẽ được tia ló khỏi thấu kính hội tụ, phân kì và hệ hai thấu kính đồng trục. - Dựng được ảnh của một vật thật tạo bởi thấu kính. - Vận dụng các công thức về thấu kính để giải được các bài tập đơn giản. - Vẽ được ảnh của vật thật tạo bởi kính lúp, kính hiển vi, kính thiên văn và giải thích tác dụng tăng góc trông ảnh của mỗi loại kính. - Xác định được tiêu cự của thấu kính phân kì bằng thí nghiệm. Về thái độ - Rèn luyện cho HS thái độ học tập, phong cách làm việc nghiêm túc trong khoa học; độc lập nghiên cứu , tác phong lành mạnh và có tính cộng đồng sâu sắc. - Rèn luyện tính trung thực và khách quan, cách nhìn nhận vấn đề khoa học để có thái độ nghiêm túc trong khoa học. - Có tinh thần hợp tác trong học tập, làm việc nhóm, áp dụng kiến thức đã học được. - Có ý thức vận dụng những hiểu biết vật lí về phần Quang hình học vào thực tiễn nhằm tìm hiểu vấn đề xung quanh. Theo chương trình Vật lí mới (2018) thì phần “Quang hình học” thuộc lĩnh vực chúng tôi đang nghiên cứu không còn bố trí dạy ở cấp THPT mà chuyển hẳn xuống cấp trung học cơ sở. Ở cấp trung học cơ sở, môn vật lí không học môn riêng nữa mà thuộc môn Khoa họctự nhiênđượcxâydựng và phát triểntrênnền tảngcác khoa học vậtlí, hóa học, sinh học và khoa học Trái Đất. Mục tiêu dạy học phần “Quang hình học” cấp trung học cơ sở bao gồm: Yêu cầu cần đạt về phẩm chất chủ yếu và năng lực chung

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL Góp phần hình thành và phát triển ở HS các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung theo các mức độ phù hợp với môn học, cấp học đã được quy định tại Chương trình tổng thể (đã trình bày chương 1). Yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù Môn Khoa học tự nhiên hình thành và phát triển cho HS năng lực khoa học tự nhiên, bao gồm các thành phần: nhận thức khoa học tự nhiên; tìm hiểu tự nhiên; VDKTKN đã học. Trong đó thành phần năng lực vận dụng được kiến thức, kĩ năng về khoa học tự nhiên để giải thích những hiện tượng thường gặp trong tự nhiên và trong đời sống; những vấn đề về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững; ứng xử thích hợp và giải quyết những vấn đề đơn giản liên quan đến bản thân, gia đình, cộng đồng. Các biểu hiện cụ thể: - Nhận ra, giải thích được vấn đề thực tiễn dựa trên kiến thức khoa học tự nhiên. - Dựa trên hiểu biết và các cứ liệu điều tra, nêu được các giải pháp và thực hiện được một số giải pháp để bảo vệ tự nhiên; thích ứng với biến đổi khí hậu; có hành vi, thái độ phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững. Yêu cầu cần đạt phần “Quang hình học” (Ở trung học cơ sở gọi phần này là “Ánh sáng”) Nội dung Yêu cầu cần đạt Ánh sáng – Sự khúc xạ – Sự tán sắc – Màu sắc – Lăng kính – Sự phản xạ toàn phần – Thấu kính – Kính lúp

– Thực hiện thí nghiệm chứng tỏ được khi truyền từ môi trường này sang môi trường khác, tia sáng có thể bị khúc xạ (bị lệch khỏi phương truyền ban đầu). – Nêu được chiết suất có giá trị bằng tỉ số tốc độ ánh sáng trong không khí (hoặc chân không) với tốc độ ánh sáng trong môi trường. – Thực hiện được thí nghiệm để rút ra và phát biểu được định luật khúc xạ ánhsáng. – Vận dụng được biểu thức n = sini/sinr trong một số trường hợp đơn giản.