XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG BÀI TẬP VẬT LÝ CHƯƠNG “ĐIỆN TỪ HỌC” VẬT LÝ 9 THEO HƯỚNG ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC

5 nhận thức sâu sắc và chấp nhận vấn đề cần giải quyết; quá trình tìm kiểm lời giải cho vấn đề đã được chấp nhận giải quyết, lí giải, chứng minh, kiểm tra; tìm được kết quả cuối cùng và đánh giá kết quả tìm được”.

- Theo John Dewey, giải quyết vấn đề gồm 5 bước: “Tìm hiểu vấn đề; xác định vấn đề; đưa ra những giá thuyết khác nhau để giải quyết vấn đề; xem xét hệ quả của từng giả thuyết dưới ánh sáng của kinh nghiệm trước đây; thử nghiệm giải pháp thích hợp nhất.”

Dù được phân chia theo cách nào thì GQVĐ vẫn bao gồm ba bước sau: - Bước 1: Tìm hiểu vấn đề + Tạo tình huống gợi vấn đề; + Giải thích để hiểu đúng tình huống; + Phát biểu và đặt mục đích giải quyết vấn đề.

- Bước 2: Giải quyết vấn đề + Phân tích, làm rõ những mỗi quan hệ giữa cái chưa biết và cái đã biết; + Đề xuất và thực hiện hướng giải quyết vấn đề, ở đây thường vận dụng quy tắc tìm đoán, quy lạ về quen, đặc biệt hóa, khái quát hóa, xét tính tương tự, suy ngược suy xuôi... + Trình bày cách giải quyết vấn đề.

- Bước 3: Nghiên cứu và kiểm tra lời giải + Kiểm tra sự đúng đắn của lời giải; + Kiểm tra tính tối ưu, tính hợp lí của lời giải; + Đề xuất những vấn đề mới có liên quan và giải quyết vấn đề nếu có thể.

Năng lực giải quyết vấn đề là tổ hợp năng lực thể hiện vận dụng các kiến thức, các kĩ năng (thao tác tư duy và hoạt động) trong hoạt động học tập nhằm giải quyết có hiệu quả những nhiệm vụ của bài toán.

Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề trong vật lí bao gồm năng lực tìm tòi, nhận biết và phát hiện vấn đề; năng lực giải quyết vấn đề; mỗi liên hệ giữa năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề với năng lực vật lí, năng lực giải bài tập vật lí.

1.1.2. Cấu trúc của năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề Để phát triển năng lực GQVĐ cần phải xác định các biểu hiện của năng lực đó, theo chúng tôi các biểu hiện đó như sau: - Biết phát hiện một vấn đề, tìm hiểu một vấn đề.

- Thu thập và làm rõ các thông tin có liên quan đến vấn đề.

- Đề xuất được giả thuyết khoa học khác nhau: Lập được kế hoạch để GQVĐ đặt ra và thực hiện kế hoạch độc lập, hợp lí.

- Thực hiện và đánh giá giải pháp GQVĐ; suy ngẫm về cách thức và tiến trình