25
1.2.3. Vai trò, chức năng của giải toán bất đẳng thức trong dạy học
Giải toán chỉ một hoạt động nhằm rèn luyện trí tuệ trong học tập môn Toán. Mỗi bài tập toán đều chứa đựng hệ thống thông tin xác định gồm hai tập hợp liên hệ
FF IC IA L
chặt chẽ và tác động qua lại: “(1) Những điều kiện, tức là tập hợp những dữ liệu xuất phát, diễn tả trạng thái ban đầu của bài tập, từ đó tìm ra phép giải. Theo ngôn
ngữ thông dụng thì đó là “cái cho”, trong toán học thì gọi đó là “giả thiết”; (2)
Những yêu cầu là trạng thái mong muốn đạt tới, theo ngôn ngữ thông thường thì đây là “cái phải tìm”. Hai tập tập hợp này tạo thành bài tập toán học nhưng chúng
lại không phù hợp với nhau. Từ đó xuất hiện nhu cầu phải biến đổi chúng để khắc
O
phục sự không phù hợp hay mâu thuẫn giữa chúng”.
N
Như vậy, quá trình giải toán là từ hệ thông tin điều kiện và những yêu cầu nêu ra trong quá trình dạy học, người học phải đưa ra lời giải về toàn bộ hoặc về từng phần
Ơ
không có sẵn của người giải tại thời điểm bài tập đó được đưa ra. Theo đó, việc giải bài
H
tập môn Toán, đặc biệt là giải toán Bất đẳng thức có vị trí quan trọng đối với HS khi
N
dạy học môn Toán.
Y
Giải bài toán bất đẳng thức giúp HS có khả năng nắm kiến thức một cách sâu sắc Thật vậy, khi giải bài tập môn Toán hay giải bài tập bất đẳng thức, HS phải đi
U
từ việc tìm hiểu đầu bài đến việc ra được kết quả. Làm được điều này, HS phải trải
Q
qua quá trình phán đoán, phân tích, tổng hợp dữ kiện. Hoạt động trí tuệ phải được
M
bám vào những kinh nghiệm từ thực tiễn, kiến thức HS tiếp thu được từ trước, phải hiểu, nhớ, vận dụng tốt kinh nghiệm cũng như kiến của mình mới tìm ra lời giải bài
KÈ
toán. Ngược lại, việc giải bài tập được bổ sung thêm kiến thức mới, giúp cho hiểu kiến thức sâu sắc, nhớ và vận dụng tốt hơn. Mặt khác, kiến thức nằm trong các bài
ẠY
toán không xuất hiện dưới dạng những định luật và lí thuyết chung mà thường tồn tại, phản ánh nhiều góc độ, phạm vi, trạng thái nào đó của lí thuyết hay thực tiễn. Lí
D
thuyết ở đây không phải là vấn đề quá trừu tượng mà nó đã được cụ thể trong những
điều kiện nhất định và làm chỗ dựa cho trí nhớ. Khi nghiên cứu về lí thuyết môn
Toán, HS thường tiếp thu kiến thức trong dạng tĩnh và theo từng yếu tố riêng biệt. Với sự yêu cầu về tính linh hoạt trong nội dung BĐT, giải các bài tập chủ đề này
