Issuu

OPLOSSING VOOR JE PERSONEELSTEKORT?

Doorwerkende 67-plussers

VAN PROBLEEM-DENKEN NAAR

POSITIEVE AANDACHT SCHENKEN

Het praktijkwiel:

6 PIJLERS VOOR EFFECTIEF LEIDERSCHAP

Start 12 mei 2025 te Hoorn

Opleiding Praktijkmanager IIde verdieping

Hoe haal je meer uit jouw praktijk?

Loop je in jouw praktijk regelmatig tegen knelpunten aan op het gebied van personeelsplanning, agendabeheer of winstgevendheid? Vraag je je wel eens af hoe andere praktijken dit aanpakken en wat jij daarvan kunt leren?

Tijdens deze 4-daagse opleiding gaan we aan de slag met de organisatie en bedrijfsvoering van jouw praktijk. Je leert werken aan concrete verbeterpunten, krijgt inzicht in slimme strategieën en wisselt ervaringen uit met collega-praktijken. Zo krijg je meer grip op je praktijk én creëer je ruimte voor groei en verbetering.

Samen sterker

In dit nieuwe nummer van het PM Magazine staat teamwork centraal. Als praktijkmanager weet je als geen ander hoe belangrijk het is om niet alleen je patiënten goed te verzorgen, maar ook je team in topvorm te houden.

Vaak wordt de nadruk gelegd op externe gastvrijheid – hoe we onze patiënten ontvangen en verzorgen. Maar heb je ooit stilgestaan bij de gastvrijheid binnen je team? Hoe welkom voelen jouw medewerkers zich? Interne gastvrijheid, zoals beschreven in het eerste artikel, is van cruciaal belang voor een goed functionerende praktijk. Een team dat zich ondersteund en gewaardeerd voelt, presteert immers beter.

Dit idee van interne gastvrijheid raakt ook andere belangrijke thema’s in deze editie, zoals de balans tussen probleem-denken en positieve aandacht. Als praktijkmanager ben je vaak gefocust op het oplossen van problemen, maar hoe zorg je ervoor dat dit niet ten koste gaat van de motivatie van je team? In het artikel van Deborah van den Bos duiken we dieper in hoe je deze mindset kunt veranderen, zodat er ruimte komt voor groei en een positieve werksfeer.

Het gaat echter niet alleen om de sfeer binnen het team, maar ook om het effectief managen van de praktijk. Van bezettingsgraad tot AVG-proof werken: in deze editie geven we praktische tips om de operationele kant van je praktijk te optimaliseren, zodat jij en je team meer tijd hebben voor wat écht belangrijk is.

Daarnaast belichten we de dynamiek van het vinden van de juiste mensen voor je praktijk, met tips voor het schrijven van vacatureteksten die écht de juiste kandidaten aantrekken. We kijken ook naar de arbeidsmarkt en hoe doorwerkende 67-plussers mogelijk een oplossing kunnen bieden voor het personeelstekort in de mondzorg.

“Als praktijkmanager weet je als geen ander hoe belangrijk het is om niet alleen je patiënten goed te verzorgen, maar ook je team in topvorm te houden. ”

Een goed team maakt het verschil, en in dit nummer bieden we handvatten om zowel je team als je praktijk naar een hoger niveau te tillen. Oh, vergeet ook niet om je nog in te schrijven voor het Event voor de Praktijkmanager op 11 april in Vianen. We hopen je daar te zien en veel leesplezier!

Lies Ligtvoet

Ilko Alink

Redactie

Ilko Alink en Lies Ligtvoet

Redactieadres

Koggeschip 212 | 7429 BG Deventer (Colmschate)

Contact: Ilko Alink, ilko@dentista-magazine.nl

Aan dit nummer werkten mee

Mascha van Wermeskerken, Nicolette Biesters, Caroline Cuppens, Marleen Kramer, Sifra Hordijk, Sjoerd Kuiken, Paul de Kok, Jan van Tienen, Pauline Sterenborg, Valesca Nederlof, Deborah van den Bos

Vormgeving

Kim van de Vooren

Adreswijzigingen

Per e-mail: pm@dentalbestpractice.nl

Vermeld zowel je oude als nieuwe adres.

Adverteren en marketing

Concetta Scibona, pm@dentalbestpractice.nl, Ilko Alink, ilko@dentista-magazine.nl

Inhoudsopgave

Mascha van Wermeskerken

Het praktijkwiel

Volg ons ook op Facebook en Instagram @Praktijkmanager_magazine

Copyright © 2025 Dental Best Practice. Niets in deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van Dental Best Practice of andere auteursrechthebbenden. Dental Best Practice kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de juistheid en volledigheid van alle in deze uitgave opgenomen teksten en beelden.

Marleen Kramer & Sifra Hordijk

Hoe schrijf je een vacaturetekst voor jouw praktijk?

Caroline Cuppens Bezettingsgraad

8 Maak een start in 7 stappen Is jouw praktijk AVG proof?

18 Tips voor de praktijkmanager Word jij ook geleefd?

22 Een podcast voor ‘gewone’ mensen

Breek me de bek niet open

27 Interne gastvrijheid; Teamwork in de tandartspraktijk

34 Van probleem-denken naarpositieve aandacht schenken

De stimulerende kracht van het waarderende perspectief

Valesca Nederlof Oplossing voor je personeelstekort?

6 pijlers voor effectief leiderschap

Het praktijkwiel

Mascha van Wermeskerken

Er zijn praktijkmanagers en misschien ben jij er wel één van, die met steeds minder plezier hun werk doen omdat ze veel te veel ballen in de lucht moeten houden. Misschien herken je het wel: je gaat met tegenzin steeds harder werken en er nog meer uren in stoppen, je offert zelfs je privé-tijd op voor je werk. Ondertussen voel je je schuldig dat je het zover hebt laten komen. Herkenbaar?

“Als je vastzit in de energie slurpende vicieuze cirkel van de gemiddelde praktijkmanager, ben JIJ nog steeds 100% verantwoordelijk voor hoe JIJ je voelt. Je kunt anderen de schuld geven, zolang jij blijft doen wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg”

Zelf ben ik jarenlang praktijkmanager geweest dus ik weet heel goed wat er op je bord ligt. Ik wilde af van dat nare gevoel om steeds geleefd te worden en achter de feiten aan te lopen. Ik begon mezelf vragen te stellen om scherp te krijgen hoe ik het tij kon keren. Dit begon met de vraag wanneer is de praktijk gelukkig? Ik had natuurlijk moeten beginnen met de vraag wanneer ik gelukkig ben, dit inzicht kreeg ik pas later…

Wat is praktijkGeluk? Zo noem ik het inmiddels en heb ik hier zelfs mijn beeldmerk van gemaakt. PraktijkGeluk is de hoogste waarde creëren op 3 niveaus: een blije en tevreden patiënt, een team in flow dat optimaal presteert en een ontspannen en gelukkige praktijkhouder die volledig in zijn/ haar kracht staat.

Hoe kan je nu zoveel mogelijk praktijkGeluk realiseren? Het werd mijn missie, waarbij ik mezelf de vraag stelde hoe je

als praktijkmanager hier zo proactief mogelijk in kan zijn en blijven? Ik creëerde een ‘Praktijkwiel’ met 6 pijlers waar je als praktijkmanager jouw rol krachtig mag neerzetten voor effectief leiderschap. Onderstaande afbeelding geeft dit schematisch weer.

Zorg voor een kristalheldere visie

‘Begin with the end in mind’ een bekende uitspraak van Stephen Covey. Als je de voorkant van de puzzel niet helder hebt, wordt het lastig om hier naartoe te wandelen. Zorg dus dat je heel helder hebt wat je wilt bereiken. Wat is je verlangen? Wat is een diep gekoesterde wens? Dit kan van alles zijn, denk aan een grotere praktijk met meer kamers, een nieuw pand op een fantastische locatie, een goed georganiseerde manier van werken voor het hele team. Het zijn van een woest aantrekkelijk werkgever dat moeiteloos nieuwe teamleden aantrekt. Of vast een combinatie van dit alles? Het begint met dit te visualiseren. Schrijf dit toekomstbeeld op, het ideale plaatje. Denk buiten kaders, laat je niet beperken door het nu… wat als alles mogelijk is…? Hoe beter jij zaken kunt visualiseren hoe beter jouw team zich hier ook een voorstelling van kan maken. En let op: dit is dus iets anders dan de visie op jullie behandelbeleid (ook hiervoor is het overigens goed om eens met elkaar voor te gaan zitten, zien jullie wel hetzelfde plaatje?). Ik hoor je denken? ‘Is dit niet iets voor mijn praktijkhouder?’ Natuurlijk! Schrijf het samen, meteen een mooie manier om te onderzoeken of jullie op één lijn zitten, hetzelfde plaatje zien! Als de visie helder is, deel deze met jullie team, het maakt meteen duidelijk wie hiervoor gaat! Je visie is de basis voor je Praktijkplan waarin je onder andere de doelstellingen vastlegt.

Bouw aan een team met de juiste mensen op de juiste plek

Om hier krachtig invulling aan te geven is het belangrijk om te weten wat jullie kernwaarden zijn. Waar zijn jullie van? Wat zijn jullie interne drijfveren? Als je ze kent, weet je waar je JA of Nee tegen moet zeggen. Handelen naar waarden geeft je stevigheid in je eigen leiderschap en hoe je anderen leidt en inspireert. Met je kernwaarden kan je bepalen of je de juiste mensen aan boord hebt (of trekt). Ik zeg altijd: je hebt bruisen zuigtabletten… Als je weet dat mensen tot de laatste categorie horen en dit niet tijdelijk is: laat ze los en neem afscheid, ze gaan jou niet helpen om je visie te bereiken! Als je de juiste mensen aan boord hebt is het belangrijk dat ze kunnen doen wat ze graag willen doen. Let op, dit hoeft niet te zijn wat ze (al) goed doen. Met de juiste mensen op de juiste plek ontstaat er flow, wordt teambuilding vanzelfsprekend en hier kan je vervolgens op bouwen.

Focus op doelstellingen, houd scherp wat afleidt

Hoe zorg je er nou voor dat je niet geleefd wordt door alles wat er voortdurend op je bord komt? Onthoud: als alles belangrijk is, is niets belangrijk. Je moet dus keuze maken. Als je visie kristalhelder is en je (jaar- en kwartaal) doelstellingen hierop zijn afgestemd, weet je waar je focus moet liggen en zorg je wekelijks voor max 3 acties die hieraan bijdragen. Blok hier het liefst wekelijks ook de benodigde tijd voor in. Houd jezelf accountable. Om te zorgen dat er niet steeds van alles door je hoofd schiet van wat ook nog moet, kan je werken met een Issue & Wensen lijst. Een overzicht waarin je alles bijhoudt wat er nog moet gebeuren, zaken die nu niet (direct) onderdeel zijn van je doelstellingen maar je wel afleiden van het realiseren ervan. Zo’n lijst geeft overzicht en rust in je hoofd. Pak deze lijst er regelmatig bij om te kijken of je er toch iets van kunt oppakken.

Ook is deze lijst handig als je de nieuwe kwartaaldoelstellingen gaat formuleren.

“Wat kan je nu doen om het jezelf in de toekomst makkelijker te maken?”

Denk hierbij aan DADDY. Het helpt bij het prioriteren van taken en het optimaliseren van werkprocessen door te beslissen wat je met een taak doet:

• Delete : vraag jezelf af of deze taak echt nodig is. Zo niet, verwijder deze taak.

• Automate : als het een repetitieve taak is, kan je deze dan automatiseren? Denk aan software of tools.

• Delegate : kan iemand anders dit beter of sneller oppakken? Geef het uit handen.

• Do it Yourself : als de taak essentieel is en alleen jij het kunt doen, voer het dan direct uit.

Ga voor gestroomlijnde werkprocessen door een heldere communicatie en documentatie

Dit onderdeel is essentieel als je niet steeds achter de feiten aan wilt lopen en je de regie zoveel mogelijk op de werkvloer wilt leggen. Maar waar begin je? Neem een nieuwe collega als uitgangspunt. Wat moet hij/zij weten? Waar wil je dit nieuwe teamlid naar kunnen verwijzen om zich in te lezen? Denk aan jullie huisregels, werkinstructies en protocollen (en niet alleen die voor de klinische werkprocessen). Denk ook aan de verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden, heb je dit al vastgelegd? Zorg dat je bij elke nieuwe collega deze zaken steeds een stukje verder hebt vastgelegd. Check ook bij ze hoe ze dit ervaren en wat er nog verbeterd kan worden. Dit proces kost echt tijd, laat je niet weerhouden door de berg die er nog ligt… Elke keer een stap:

‘Een olifant eet je in hapjes’. Belangrijk dat jij hierin je rol pakt en de regie houdt zodat je bouwt aan een digitaal praktijkhandboek waarin alles is vastgelegd en dat inzichtelijk is voor betrokkenen. Ook belangrijk om te bepalen hoe jullie helder communiceren: wat communiceer je via welke kanalen. Heel helpend hierbij is om jullie werkoverleg structuur vast te leggen: welke soorten werkoverleg hanteer je en hoe vaak? Maak een werkoverlegplanner en leg de data voor een heel jaar vast.

Weet of je op koers loopt: meten is weten

Veel praktijkhouders staren zich blind op hun bankrekening. Jij moet als praktijkmanager beter weten en vooral zorgen dat je zeker weet dat er voldoende op deze bankrekening binnen komt. Dit doe je door wekelijks en maandelijks te sturen op cijfers, denk aan omzet, kosten, stoelbezetting, het aantal in-/uitschrijvingen. Vergeet niet om naast de zaken die ‘de knaken’ meten ook te meten op het gebied van ‘kwaliteit & veiligheid’. Denk aan: % patiëntendossiers op orde, tevredenheidsscores, wachttijd etc. Het gaat er vooral om dat je gáát meten; zo ontdek je zelf wat je wilt meten. Google maar eens op KPI’s (kritieke prestatie indicatoren- KPI’s). Mijn advies is om er minimaal 1 en maximaal 5 voor je praktijk te bepalen waarop je kunt gaan sturen.

Blijf leren en verbeteren in een open, veilige en vertrouwde cultuur Effectief leiderschap draait niet alleen om op de juiste manier te sturing geven, maar ook om continu te leren en verbeteren. Een open en veilige cultuur is hierbij essentieel. In zo’n cultuur voelen teamleden zich vrij om fouten te bespreken, nieuwe ideeën in te brengen en kri-

tisch te reflecteren op bestaande processen. Dit vraagt van jou dat je een sfeer creëert waarin vertrouwen, transparantie en respect centraal staan. Hoe doe je dit? Het begint bij jou!

• Zorg dat je zelf een voorbeeld bent. Toon zelf kwetsbaarheid en geef openlijk je eigen fouten toe. Dit laat zien dat het oké is om niet perfect te zijn.

• Luister actief, laat teamleden merken dat hun mening wordt gewaardeerd. Stel vragen, toon oprechte interesse en bedank hen voor hun inbreng.

• Ga constructief om met fouten. Zie fouten als een ‘ontdekking’, een kans om te leren in plaats van een reden voor kritiek. Focus op de oplossing, niet op de schuldvraag.

• Geef vertrouwen, durf verantwoordelijkheden te delegeren en laat teamleden zelf beslissingen nemen binnen hun rol.

• Stimuleer feedback, maak feedback geven en ontvangen een vast onderdeel van de dagelijkse praktijk. Dit kan bijvoorbeeld in jullie team overleggen of 1-op-1-gesprekken.

Een praktische methode om continu te leren en verbeteren is de PDCA-cyclus . Stel dat het niet helemaal lekker loopt in het opstarten en afsluiten van de kamers. Of misschien is er behoefte om duidelijke afspraken te maken over hoe om te gaan met storingen & defecten.

1. Plan : je begint met het maken van een plan in dit voorbeeld een protocol, of een werkinstructie.

2. Do : vervolgens ga je dit plan uitvoeren. Soms is het handig om dit eerst op kleine schaal uit te testen om te ervaren wat wel en niet werkt.

3. Check : vervolgens ga je het resultaat evalueren. Werkt het protocol? Zo niet, wat ging er niet goed en waar zitten de knelpunten?

4. Act : pas het protocol aan op basis van de evaluatie.

Door de PDCA-cyclus toe te passen binnen een veilige cultuur, ontstaat een werkomgeving waarin leren en verbeteren vanzelfsprekend worden. Het helpt teams niet alleen om betere resultaten te behalen, maar versterkt ook het vertrouwen en de samenwerking binnen de praktijk.

Mascha van Wermeskerken is praktijkmanagement coach & adviseur, gespecialiseerd in het stroomlijnen en optimaliseren van tandartspraktijken. www.dentiness.nl/ mediqflow

Is

jouw

praktijk AVG proof?

Maak een start in 7 stappen

Op 28 januari was het Data Protection Day, ofwel ‘Dag van de Privacy’. Deze dag werd in 2006 ingesteld door de Raad van Europa. Het doel is om bewustwording te creëren over gegevensbescherming en privacy rechten. Dit is dus hét moment om stil te staan bij jouw praktijk, waar dagelijks gewerkt wordt met privacygevoelige gegevens van patiënten en ook van medewerkers en zzp-ers. Is jouw praktijk AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming)- Proof?

Ik hoor je denken: “Zo’n vaart zal het toch niet lopen..?”. Maar wist je dat in 2024 een orthodontiepraktijk een boete kreeg van €12.000 vanwege onvoldoende beveiliging van hun website? Dit soort situaties is te vermijden met de juiste maatregelen en bewustwording. We hebben zeven praktische stappen op een rij gezet om een start te maken om jouw praktijk AVG-proof te maken:

1. Stel een verwerkingsregister op Als tandartspraktijk ben je gegevensverantwoordelijke van gegevens van patiënten, medewerkers en ZZP-ers.

Nicolette Biesters

In een verwerkingsregister leg je vast welke gegevens je verwerkt, waarom je dit doet, hoe lang je deze bewaart en met wie je ze deelt. Denk aan bijvoorbeeld:

• ICT-dienstverleners: Bedrijven zoals Exquise (Vertimart), Simplex (GSN) en VisiQuick verwerken o.a. medische gegevens van patiënten en beheren back-ups.

• Tandtechnische laboratoria: verwerken (soms) patiëntinformatie voor werkstukken.

• Factoringbedrijven: verwerkt declaraties en financiële/medische gegevens.

• Arbodiensten en UWV: Voor ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid van medewerkers verwerken zij persoonlijke gegevens.

• Salarisadministratie- of boekhoudkantoren: verwerken o.a. financiele gegevens van medewerkers en ZZP-ers.

• ZorgMail, Zivver of andere oplossingen: voor veilig e-mailverkeer met patiëntgegevens.

Dit verwerkingsregister is verplicht en biedt inzicht in gegevensstromen binnen je praktijk.

2. Stel een privacyverklaring op Een privacyverklaring informeert patienten en medewerkers over hoe hun gegevens worden verwerkt, beschermd en hoe lang deze worden bewaard. Zorg dat deze verklaring beschikbaar is op je website en in de praktijk. Denk bij het opstellen aan wat je doet met de gegevens van patiënten, maar ook van sollicitanten: de bewaartermijn van sollicitatiegegevens is maximaal 4 weken na afwijzing, tenzij schriftelijke toestemming is gegeven om deze langer te bewaren (bijvoorbeeld 1 jaar).

3. Zorg voor verwerkingsovereenkomsten

Voor alle externe partijen die in je verwerkingsregister zijn opgenomen, moet een verwerkingsovereenkomst zijn opgenomen in je AVG-dossier. In die overeenkomst leg je afspraken vast over beveiliging en AVG-naleving.

4. Houd een incidentenregistratie bij

Een incidentenregister helpt bij het documenteren en oplossen van datalekken, zoals een verkeerd verstuurde e-mail, uitval van praktijksoftware. Noteer wat er is gebeurd, welke maatregelen je hebt genomen en of melding bij de Autoriteit Persoonsgegevens nodig was. Een register dat keurig is bijgehouden geeft aan dat de organisatie van AVG-eisen aandacht heeft. Dit kan boetes voorkomen.

5. Voer een DPIA uit bij risicovolle processen

Een Data Protection Impact Assessment (DPIA) is verplicht bij nieuwe processen die grote privacyrisico’s met zich meebrengen, zoals bijvoorbeeld nieuwe praktijksoftware. Een DPIA is een onderzoek aan de hand van een vragenlijst. Dit onderzoek kost tijd en inspanning, maar helpt om deze risico’s in kaart te brengen en maatregelen te nemen om ze te beperken.

6. Ga na of een Functionaris

Gegevensbescherming (FG) verplicht is voor jouw praktijk Praktijken met meer dan 10.000 patiënten zijn verplicht een FG aan te stellen, vanwege zogenaamde “grootschaligheid”. Dit kan een interne medewerker zijn, maar ook een externe functionaris. De FG houdt toezicht op naleving van de AVG eisen, geeft advies en rapporteert aan de Autoriteit

Persoonsgegevens wanneer gevraagd. Deze FG is aangemeld bij de Autoriteit Persoonsgegevens en wordt als contactpersoon in de privacyverklaring genoemd.

7. Vergroot de bewustwording in het team

Privacy is echt een teamverantwoordelijkheid. Iets wat je

samen DOET voor de patiënt, niet omdat het MOET. Zorg voor duidelijke afspraken en praktische maatregelen om privacy vriendelijk gedrag te stimuleren. Dit kan ook op leuke manieren:

• Locken van computerschermen: Maak dit speels door met een boetepot te werken voor diegene die vergeet zijn scherm te locken bij verlaten van de kamer. Of maak het confronterend én grappig door het scherm van je collega die vergat het scherm te locken, 180 graden (op de kop dus) te zetten.

• Telefoongesprekken: Het komt wel eens voor dat een beller wil weten of zijn man, vrouw, oma, zus of buurvrouw vandaag een afspraak heeft in jouw praktijk. Bespreek met het team wat wel en niet gedeeld mag worden.

• Overige praktijksituaties waarbij persoonlijke gegevens besproken of gedeeld worden.

Door deze stappen te volgen, bescherm je niet alleen de gegevens van patiënten en medewerkers, maar voorkom je ook boetes en bouw je vertrouwen op in jouw praktijk. Meer weten? Kijk op de KNMT-website. Voor uitgebreide uitleg over de AVG kun je terecht bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Verder zijn er praktijkadviseurs of cursussen die je verder kunnen helpen om je praktijk AVG proof te maken.

Nicolette Biesters heeft een (tandarts-)praktijkadviesbureau en is initiatiefnemer van Praktijk op Orde, het online servicecenter voor tandartspraktijken dat onlangs is gelanceerd.

De kunst van zien

Handgemaakte loepbrillen & LED verlichting

Een echt ergonomische oplossing is een oplossing die het werk voor de arts of behandelaar doet.

Dit revolutionaire loepbrilontwerp doorbreekt voor het eerst het concept van de declinatiehoek, waardoor het niet langer nodig is om naar beneden te kijken en voorover te bukken om iets goed te kunnen zien. Ergo-loep brillen stellen je in staat om een neutrale, rechte houding aan te nemen en met ontspannen ogen recht vooruit te kijken. Zoals we van nature doen gedurende het grootstedeel van de tijd dat we wakker zijn. Rug, nek en ogen worden zo minder belast,

3.0 x

bereik werkafstand gewicht 35-75 cm 51 gram

6.0 x

bereik werkafstand gewicht 35-75 cm 53 gram

waardoor je gezondheid wordt beschermd. Een ergonomisch ontwerp met de hoogste vergroting in de markt. Voor de uiterste nauwkeurigheid die jij nodig hebt. Het zoveel mogelijk beperken van ongemak heeft als bijkomend voordeel dat er efficiënter gewerkt wordt, waardoor ook de kwaliteit van de patiëntenzorg toenam. Het maatwerk van Admetec zorgt ervoor dat elke arts of behandelaar een loepbril heeft die afgestemd is op zijn of haar unieke maten, werkhouding en persoonlijke stijl.

4.0 x

gewicht

7.5 x

werkafstand gewicht 40-75 cm 54 gram

5.0 x bereik werkafstand gewicht 40-75 cm 53 gram

10.0 x

bereik werkafstand gewicht 45-75 cm 58 gram

Voor verdere hulp bij het kiezen van jouw loepbril de best bijbehorende lamp, raden we je aan contact met ons op te nemen of onze website te raadplegen.

Optimaliseren van ruimte en tijd

Bezettingsgraad

Caroline Cuppens

De bezettingsgraad van een praktijk is een belangrijke indicator voor het optimaliseren van de ruimte en tijd in de dagelijkse werking. Er zijn twee manieren om deze bezettingsgraad te berekenen. Namelijk via de praktijkbezetting en de agendabezetting. Beide methoden bieden inzicht in hoe efficiënt de beschikbare tijd en ruimte worden benut, wat helpt bij het nemen van strategische beslissingen voor groei en werkdruk.

Praktijkbezetting

De bezettingsgraad van de praktijk geeft aan in hoeverre de praktijk gebruikt wordt (bezet is) ten opzichte van de mogelijke bezetting. De berekening voor dit percentage ziet er als volgt uit:

Praktijkbezetting = (totale beschikbare tijd / totale mogelijke tijd) x 100

De totale mogelijke tijd is de tijd die je per week hebt als je de maximale openingstijden van de praktijk aanhoudt op alle kamers, exclusief pauzes, en vermenigvuldigt met 46 weken. Hierin is de tijd meegenomen dat een praktijk gemiddeld dicht is vanwege vakanties en andere vrije dagen.

De totale beschikbare tijd is de daadwerkelijke agendatijd per jaar. Zelf vergelijk ik iedere week met de oorspronkelijke

planning in de agenda voor die week, maar je zou een reguliere week kunnen uitrekenen en die met 46 weken kunnen vermenigvuldigen.

Bereken hoeveel tijd er is voor afspraken met patiënten, dus de tijd waarvoor personeel ingeroosterd is. Tijdens een zwangerschapsverlof, een cursus of een overleg kunnen geen patienten ingepland worden, dat is geen beschikbare tijd.

Voorbeeld

Stel, je hebt drie reguliere kamers en de praktijk is van maandag tot vrijdag 8,5 uur per dag open. Dan is de totale mogelijke tijd:

3 kamers x 5 dagen x 8,5 uur x 46 weken = 5.865 uur per jaar

Maar op de maandag en woensdag is er één kamer dicht. Dit zijn twee dagen van 8,5 uur die niet beschikbaar zijn, dat is 2 dagen x 8,5 uur x 46 weken = 782 uur. De beschikbare tijd wordt dan: 5.865 uur – 782 = 5.083 uur

De praktijkbezetting is dan: (5.083 / 5.865) x 100 = 86,67%

De praktijkbezetting zegt wat over de groeimogelijkheden van de praktijk, maar niets over de werkdruk of de winst. Het geeft aan hoeveel ruimte er is die gebruikt zou kunnen wor-

den. Hoe hoger het percentage, hoe ‘beter’ de praktijk benut wordt tijdens de openingstijden. Alle kamers zijn in gebruik tijdens de openingstijden als de praktijkbezetting 100% is.

‘Een goede agendaplanning is een volle agenda’ geldt als voorwaarde als je de mogelijke tijd wilt vergroten. Met andere woorden, dichte kamers bezetten met personeel om extra patiënten op te vangen is enkel aan te raden als er volle agenda’s zijn in de kamers die al openstaan.

Dichte kamers benutten

Dichte kamers benutten kan op verschillende manieren:

• Door een fusie of een overname wordt de zorgvraag vergroot. Dan is er extra personeel nodig om de dichte kamers te voorzien van zorg.

• Door een specialisatie in huis te halen kan de praktijk de externe verwijzingen (mondhygiëniste, parodontologie,

zenuwkanaalbehandelingen, extractie M3’s, angstbegeleiding, prothesewerk, implantologie) intern door een nieuwe specialistbehandelaar aanbieden.

• Als de huidige tandarts een wachtlijst heeft van meer dan zes weken en je hebt een lege kamer, dan kun je de tandarts op twee kamers laten werken met gedelegeerde handelingen.

Openingstijden verruimen

De totale beschikbare tijd kan vergroot worden door de openingstijden te verruimen. Stel, de praktijk met drie kamers gaat op donderdagavond open op twee kamers. Dan blijft er nog één kamer dicht. Dat betekent dat er nog ruimte is in de praktijkbezetting. Personeel vinden en opleiden om die kamer te vullen is in deze tijd een uitdaging en een langetermijnoplossing. Kun je de praktijkbezetting met het huidige team vergroten doordat collega’s extra dagen komen werken?

Misschien kun je collega’s in de regio vragen of ze een personeelsoverschot hebben (bijvoorbeeld omdat de tandarts met zwangerschapsverlof is en de assistente daardoor geen werk heeft) om tekorten in je eigen praktijk tijdelijk te overbruggen.

Agendabezetting

De agendabezetting geeft aan welk percentage van de beschikbare uren daadwerkelijk is ingepland. Het geeft inzicht in hoe de beschikbare tijd wordt benut of niet wordt benut (gaten in de agenda). Dit percentage bereken je als volgt:

Agendabezetting = (tijd met ingeplande afspraken / totale beschikbare tijd) x 100

De tijd met ingeplande afspraken vind je in de agenda. Let wel op met schijnafspraken: een afspraak in de agenda op naam van een collega met de vermelding ‘Leverancier X bellen’ of ‘Tandarts om 14u naar huis’ betekent niet dat er op dat moment een afspraak met een patiënt staat. Als de tandarts om twee uur naar huis gaat, is de rest van de middag de kamer leeg.

Voorbeeld

Stel, je hebt drie reguliere kamers en de praktijk is van maandag tot donderdag 8,5 uur per dag open. De totale beschikbare tijd is: 3 kamers x 4 dagen x 8,5 uur x 46 weken = 4.692 uur per jaar

De totaal ingeplande tijd haal je automatisch uit de software of moet je handmatig per dag nakijken:

Kamer 1: 770 uren

Kamer 2: 1.466 uren

Kamer 3: 1.564 uren

Dat is een totaal van 3.800 uur aan voor afspraken geplande tijd in een jaar.

De agendabezetting is dan: (3.800 / 4692) x 100 = 80,99%

Een agendabezetting van 80-90% wordt vaak als optimaal beschouwd, maar het ideale percentage hangt af van de omstandigheden in je eigen praktijk en de gewenste balans tussen werkdruk en kwaliteit van zorg.

Een te hoge agendabezetting kan leiden tot overbelasting van het personeel en een verminderde kwaliteit van zorg. Het is belangrijk om enige flexibiliteit in de agenda te behouden voor onverwachte situaties en om te zorgen voor (ongeplande) korte pauzes tussen afspraken.

Een agendabezetting lager dan 80% is voor mij een alarmbel: er staat personeel paraat dat geen inkomsten genereert. Minder omzet met gelijke kosten betekent minder resultaat. Het lagere resultaat kan de praktijk al dan niet tijdelijk opvangen.

Hoe eerder de agendabezetting wordt bijgestuurd, hoe eerder het resultaat hersteld wordt.

Dit artikel komt uit het boek van Caroline Cuppens. Zij is bedrijfskundige, bachelor in de zorg, spreker, adviseur, docent, mede-eigenaar van T.X. de Jong Tandzorg in Amersfoort en auteur van ‘Management in de Mondzorg’ verkrijgbaar via www.txdejong.nl/Management

10 bewezen praktische tips

Hoe schrijf je een vacaturetekst voor jouw praktijk?

Marleen Kramer en Sifra Hordijk

Een vacaturetekst is het visitekaartje van je praktijk. Het is vaak de eerste indruk die een kandidaat van je krijgt, dus die moet goed binnenkomen. Maar, een goede vacaturetekst gaat verder dan alleen een opsomming van taken en eisen. Je wilt je tot de juiste kandidaten richten en hen overtuigen om voor jouw praktijk te kiezen. Hoe pak je dat aan?

Met deze tien praktische tips schrijf je een vacaturetekst die niet alleen aanspreekt, maar ook de juiste kandidaten motiveert om te solliciteren.

1. Begin met een sterke basis

Een goede vacature begint met een goede voorbereiding. Het is verleidelijk om een oude vacaturetekst te kopiëren en een beetje aan te passen, maar dat leidt vaak niet tot het beste resultaat. Stel jezelf daarom eerst de volgende vragen:

• Wie is onze ideale kandidaat?

• Wat maakt deze functie aantrekkelijk?

• Waarom zou iemand voor onze praktijk kiezen in plaats van voor de concurrent?

2. Denk vanuit de kandidaat

Stel: je bent op zoek naar een extra tandarts. Wat zoekt een geschikte kandidaat dan in een baan? Welke drijfveren spelen een rol bij een overstap? Denk aan aspecten zoals werk-privébalans, doorgroeimogelijkheden, de werksfeer en het instrumentarium waarmee gewerkt wordt. Ga hierover in gesprek met collega’s die dezelfde functie hebben. Waarom kozen zij destijds voor jouw praktijk? Wat sprak hen aan en wat maakt dat ze nog steeds met plezier in de praktijk werken? Dit soort inzichten helpen om een vacaturetekst te schrijven die niet

Door hier vooraf over na te denken, schrijf je een vacature die aansluit bij de doelgroep. alleen informatief is, maar ook resoneert bij de doelgroep.

Tip: Voeg een persoonlijk tintje toe aan je vacature! Plaats een kader met een quote en foto van een medewerker. Dit maakt de vacature geloofwaardig.

3. Maak je praktijk aantrekkelijk

Wat maakt werken bij jouw praktijk bijzonder? Benoem niet alleen de functie-inhoud, maar ook de unieke aspecten van de organisatie. Wat doen jullie bijvoorbeeld in het kader van:

• Scholing en doorgroeimogelijkheden

• Flexibele werktijden en werk-privébalans

• Speciale arbeidsvoorwaarden of extra’s

• Bedrijfscultuur en werksfeer

“Tip: Voeg een persoonlijk tintje toe aan je vacature!” ‘‘

Kandidaten willen weten waar ze terechtkomen en wat ze kunnen verwachten. Geef hen een goed beeld van de praktijk door bovenstaande punten concreet toe te lichten.

Doe niet: “Flexibele werktijden.”

Doe wel: “Flexibele werkuren op dinsdag en vrijdag.”

4. Beperk de lijst met functie-eisen

Een lange lijst met eisen kan potentiële kandidaten ontmoedigen om te solliciteren. Bedenk daarom goed welke vaardigheden écht nodig zijn en welke iemand zich nog eventueel eigen kan maken. Benoem de belangrijkste functie-eisen in je vacaturetekst en beperk het aantal tot maximaal vier à vijf.

• Gebruik bullet points voor overzicht.

• Zorg voor een balans tussen harde eisen (opleiding, ervaring) en zachte vaardigheden (persoonlijke eigenschappen, communicatiestijl).

• Vermijd open deuren, zoals ‘goede motorische vaardigheden in de mond’ in een vacaturetekst voor een tandarts.

5. Schrijf actief en concreet

Een vacature moet prettig lezen. Gebruik daarom actieve en directe taal. Vermijd hulpwerkwoorden zoals ‘kunnen’, ‘worden’ en ‘zullen’ voor een vlotte tekst.

Doe niet: “Je kunt patiënten op hun gemak stellen.”

Doe wel: “Je stelt patiënten op hun gemak.”

6. Beschrijf de functie helder en bondig

Veel vacatureteksten bevatten lange alinea’s vol details over de functie. Kandidaten willen echter snel kunnen zien wat

de baan inhoudt. Maak daarom een duidelijke opsomming van de belangrijkste taken en verantwoordelijkheden. Houd deze beknopt. De details zijn voor het sollicitatiegesprek.

7. Vermijd clichés

Iedere organisatie zoekt een ‘enthousiaste teamspeler’ of een ‘flexibele duizendpoot’. Dit soort vage omschrijvingen geven je vacature geen meerwaarde. Maak concreet wat je bedoelt: waarom is het belangrijk dat iemand een teamspeler is?

8. Zorg voor een duidelijke oproep tot actie

Als je een kandidaat enthousiast hebt gemaakt, moet het duidelijk zijn wat de volgende stap is. Maak solliciteren zo eenvoudig mogelijk:

• Geef aan wat de kandidaat moet insturen. Een cv, motivatiebrief, of een link naar zijn of haar LinkedIn-profiel?

• Vertel hoe je kunt solliciteren. Via mail, WhatsApp, of een sollicitatieformulier?

• Vertel bij wie je terecht kunt voor vragen. Vermeld de naam van de contactpersoon, e-mail en telefoonnummer.

9. Laat de vacaturetekst nalezen

Een tweede paar ogen ziet vaak dingen die je zelf over het hoofd ziet. Laat de vacaturetekst controleren door een collega of de leidinggevende die bij de werving betrokken is. Zo zorg je ervoor dat alle belangrijke informatie erin staat en voorkom je slordigheden en typefouten.

10. Besteed aandacht aan de opmaak

Een goed geschreven vacaturetekst kan nog steeds onleesbaar worden als de opmaak niet uitnodigt om te lezen. Zorg voor voldoende witruimte, gebruik tussenkopjes en bullet points, en houd alinea’s kort. Dit helpt kandidaten om snel de belangrijkste informatie te vinden en voorkomt dat ze halverwege de vacature afhaken.

Met deze tips zorg je ervoor dat jouw vacature niet alleen beter gelezen wordt, maar ook dat jij de juiste kandidaten voor jouw praktijk werft.

Marleen Kramer en Sifra Hordijk, oprichters contentbureau Vesper (www.vesperconcept.nl).

Accurate. Fast. Easy. As always!

Award-winning TRIOS technology distilled down to its most essential and affordable form. That’s TRIOS Core. Accurate, fast and easy, for a great send-to-lab experience.

compromises

Word jij ook geleefd?

Tips voor de praktijkmanager

Sjoerd Kuiken

“Als ik ’s middags naar huis ga, vraag ik mij regelmatig af waar ik toch zo druk mee ben geweest.” Deze ervaring gaat helaas op voor veel praktijkmanagers. Je wordt dan ‘geleefd door de dag’ en daardoor ben je vaak niet in staat daadwerkelijk nieuwe acties op te pakken of verbeteringen door te voeren. In dit artikel deel ik tips voor de praktijkmanager die wel tot verbeteringen kunnen leiden.

Urgent vs. Belangrijk

Binnen praktijken wordt vaak veel werk verzet. Het gaat er dan ook niet om hoeveel werk wordt verzet, maar vooral of de goede werkzaamheden worden verzet. De ‘Prioriteiten matrix’ helpt hierbij.

In deze matrix worden de werkzaamheden gecategoriseerd naar de mate van urgentie en de mate van belangrijkheid. Met in elk kwadrant twee eenvoudige voorbeelden uit het scala van werkzaamheden van een praktijkmanager binnen een tandartsenpraktijk.

Kwadrant 1: Wel belangrijk – Wel urgent

• Kapotte autoclaaf laten repareren

• Reageren op klacht van patiënt

Kwadrant 2: Wel belangrijk – Niet urgent

• Praktijkwebsite maken

• Protocollen schrijven

Kwadrant 3: Niet belangrijk – Wel urgent

• Verjaardagskaart versturen

• Voicemails nabellen

Kwadrant 4: Niet belangrijk – Niet urgent

• Bloemen water geven

• Ramen zemen

Vooral de ‘belangrijke’ werkzaamheden dragen eraan bij dat het kwaliteitsniveau van de praktijk omhoog gaat.

Juist deze werkzaamheden zorgen dus voor een verdere professionalisering en verbetering.

Hoe word je minder ‘geleefd’?

Het gevoel om ‘geleefd te worden’ ligt voornamelijk verscholen in het uitvoeren van werkzaamheden uit de kwadranten 1 en 3. Oftewel, je wordt geleid door de urgentie van de werkzaamheden en je wordt dus ‘geleefd’ doordat er continu nieuwe (urgente) verzoeken op je ‘to do’-lijst bijkomen. Waarna je direct weer aan de slag gaat om deze snel op te lossen, want ze zijn tenslotte urgent.

Het verschil kan worden gemaakt door je meer te richten op die werkzaamheden die belangrijk zijn (richt je dus meer op werkzaamheden uit kwadrant 2). En in mindere mate door je te laten leiden door de mate van urgentie van de werkzaamheden (richt je dus minder op werkzaamheden uit kwadrant 3).

Wat ga je morgen anders doen?

Goed om te weten, maar daarmee verandert er voor jou nog niets. Wat ga je morgen anders doen om daadwerkelijk af te komen van het gevoel ‘te worden geleefd’? Mijn ervaring is dat een kleine aanpassing in je dagschema al een groot verschil kan maken.

Hieronder mijn tips, die bijdragen aan een effectieve en efficiënte invulling van de werkzaamheden van een praktijkmanager:

1. Deel je werkdag in tijdblokken in Advies is je werkdag in te delen in blokken, waarin je vooraf bepaalt welke werkzaamheden je per blok gaat uitvoeren. Eigenlijk ga je dus vooral tijd inplannen (per dag, week of maand) voor je ‘kwadrant 2’ werkzaamheden.

2. Eigen werkplek

Een praktijkmanager moet de tijd en ruimte hebben om de werkzaamheden te doen, die losstaan van het primaire proces van de praktijk (het behandelen van patiënten). Een praktijkmanager die zijn werkplek heeft aan de balie is niet efficiënt. Thuiswerken kan een hele goede manier zijn om rustig aan de ‘kwadrant 2’ werkzaamheden te werken.

3. Duidelijk gedefinieerde rol

Het moet duidelijk zijn voor het team welke werkzaamheden door de praktijkmanager worden opgepakt. En dat dit niet altijd direct merkbaar hoeft te zijn in de dagelijkse gang van zaken binnen de praktijk of op de werkvloer. Zo moet het voor een team duidelijk zijn dat de praktijkmanager soms niet bereikbaar is, omdat hij of zij dan met ‘kwadrant 2’ werkzaamheden bezig is.

4. Proactieve houding

Verbeteren begint ook met kansen zien en signaleren. Richt je aandacht als praktijkmanager dus ook meer op de punten waarop de praktijk kan verbeteren (wees proactief), en niet alleen op hetgeen dat op je afkomt (reactief).

Conclusie

Als de praktijkmanager in staat is zijn of haar werk goed in te delen, word je minder geleefd en is de praktijk beter in staat continue te verbeteren. Hopelijk kunnen deze tips daaraan bijdragen.

Sjoerd Kuiken is eigenaar van Kuiken Praktijkmanagement (www. kuikenpraktijkmanagement.nl). Voor objectieve praktijkanalyses, intensieve begeleidingstrajecten en online cursussen voor praktijkhouders en -managers.

Hét Event voor de praktijkmanager

11 april 2025

Breek me de bek niet openen

Een podcast voor ‘gewone’ mensen

Paul de Kok en Jan van Tienen

In de podcast Breek me de bek niet open nemen restauratief tandarts Paul de Kok en journalist Jan van Tienen ‘gewone’ mensen mee in de wereld van mondzorg. Met humor en een informele toon behandelen zij onderwerpen zoals angst voor de tandarts, mondverzorging en de maatschappelijke impact van een slecht gebit. In dit interview vertellen Paul en Jan over hun inspiratie voor de podcast en wat ze hopen te bereiken met deze serie.

Hoe zijn jullie op het idee gekomen om een podcast te maken over tanden en kiezen?

Paul: “De laatste jaren heb ik regelmatig lezingen gegeven om collega-tandartsen te informeren, maar ik vond het ook belangrijk om de ‘gewone’ mensen te bereiken. Ik heb een aantal mediaoptredens gedaan en daarbij merkte ik dat er veel respons kwam, juist van uit deze mensen. Er is simpelweg heel weinig toegankelijke informatie beschikbaar voor de leek. Veel mensen durven geen vragen te stellen aan de tandarts, omdat ze bang zijn voor de rekening of zich ongemakkelijk voelen. Als ze zelf gaan zoeken, stuiten ze vaak op commerciële websites of alternatieve platforms die vaak onbetrouwbare informatie bieden. Er gaat ook veel onzin rond op social media. Er zijn wel goede kanalen, zoals PubMed of het Ivoren Kruis, maar die zijn vaak niet aantrekkelijk voor het brede publiek. Daarom wil ik eerlijke, goed gefundeerde informatie op een leuke manier

delen. Ik ging op zoek naar een medium waarmee ik een breder publiek kon bereiken. Een podcast leek mij ideaal, omdat je daar meer tijd hebt om dieper in onderwerpen te duiken. Op televisie moet alles vlug en kort.”

Paul vertelt hoe hij toen al snel uitkwam bij zijn jeugdvriend Jan. Hij vervolgt: “Als je mij over tandheelkunde laat praten, is dat niet zo aantrekkelijk, want dan stop ik niet meer. Ik had daarom een tafelgenoot nodig. Ik ken Jan van mijn middelbareschooltijd. Toen wij op een avond doorzakten in het café, zagen we meteen de perfecte combinatie: Jan’s journalistieke achtergrond en satire, en mijn ervaring als tandarts.”

Jan: “Als journalist vind ik het ontzettend interessant om in gesprek te gaan met iemand die veel van een onderwerp afweet. Ik hou ervan om in een andere wereld te duiken en iets tot op de bodem uit te zoeken. Het maken van deze podcast met mijn kameraad Paul zie ik als een mooie buitenkans.”

Paul voegt daaraan toe: “Tandartsen zijn ‘biased’, we vertellen al gauw iets vanuit ons eigen perspectief, en dat maakt Jans inbreng zo waardevol. Door Jans frisse, kritische blik kunnen we de informatie beter bij de ‘gewone’ mensen brengen.”

Wat willen jullie bereiken met deze podcast?

Jan: “Een van mijn doelen is om luisteraars te motiveren om beter voor hun tanden te zorgen. Als ik bijvoorbeeld net van

de tandarts kom, poets ik weer veel beter en netter. Het zou geweldig zijn als, na het luisteren naar onze podcast, iemand een week lang heel goed zijn tanden poetst.”

Paul: “Ja, jouw originele doel was om gaatjes de wereld uit te helpen.” Jan: “Maar toen we de hoogleraar cariologie spraken, bleek dit lastiger dan ik dacht.” Hij vervolgt: “We pakken elke aflevering een relevante invalshoek, vanuit een journalistiek oogpunt. Het moet urgent zijn voor de luisteraar. De eerste aflevering gaat bijvoorbeeld over angst en schaamte bij de tandarts. Het doel is dat mensen na het luisteren van deze aflevering met minder angst naar de tandarts gaan. Het is echt een mooi gesprek geworden, met concrete tips over hoe je angst kunt aanpakken.”

Welke onderwerpen worden nog meer besproken in de podcast?

Paul: “We hebben een aflevering over esthetiek, waarin we bijvoorbeeld bespreken waarom mensen schoonheid als zo waardevol beschouwen en daarvoor invasieve behandeling ondergaan, zoals in het geval van Donny Roelvink, die zijn tanden heeft laten afslijpen voor kronen. We behandelen ook gaatjes: wat zijn ze, hoe ontstaan ze, en belangrijker, waarom hebben mensen ze nog steeds? Daarnaast komt er een aflevering over slechte adem en de gevolgen daarvan. We willen ook de kosten van tandheelkundige zorg bespreken, en waarom deze zorg niet voor iedereen bereikbaar is. De rode draad in alle afleveringen is het maatschappelijke aspect van tandheelkunde. Er blijkt steeds weer dat de toegang tot goede mondzorg vaak afhangt van je maatschappelijke status en middelen.”

Jan: “Een podcast is eigenlijk net als een magazine. Je wil een paar elementen die goed zijn. Daarom hebben we ook rubrieken, zoals ‘Bekende Bekken’. Daarin laat ik Paul foto’s zien van het gebit van een bekend persoon, en hij reageert daarop vanuit zijn rol als tandarts. Erg grappig als je het mij vraagt.”

Paul: “Tijdens het opnemen van de podcast komen we ook op onderwerpen waar we in eerste instantie niet aan hadden gedacht.” Jan: “Dat vind ik juist zo leuk aan deze podcast. De vraag die ik vaak krijg is ‘Waarom zou je een hele podcast maken over tandheelkunde?’ Maar ik ben altijd weer verbaasd over hoeveel er wel te vertellen is en hoeveel er te bevragen valt. Die verrassing spreekt mij heel erg aan.” Paul: “En dat is ook het punt: waarom is er eigenlijk geen podcast over tandheelkunde? Het raakt iedereen, of het nu om je kind gaat of om jezelf.”

Hoe zorgen jullie ervoor dat de podcast toegankelijk blijft, zonder te veel jargon te gebruiken?

Paul: “De podcast blijft toegankelijk door tijdens de afleveringen mijn patiënten aan het woord te laten. Zij hebben bijvoorbeeld ervaring met angst voor de tandarts, lopen met vragen rond, of hebben een ervaring met bepaalde behandelingen, en dat maakt de podcast praktisch. Ze delen niet alleen wat ze hebben meegemaakt, maar ook hoe dat hun leven heeft beïnvloed. Soms zeggen ze zelfs eerlijk dat hun angst er nog steeds is, maar dat ze nu handvatten hebben om ermee om te gaan.”

Jan: “Het helpt luisteraars om andere mensen vanuit ervaring te horen spreken. Dat kan hen aanzetten om juist wel naar de tandarts te gaan. Daarnaast zorgen we voor een luchtige toon. Je ziet ons lachen en plezier hebben in de studio, zoals die keer dat we samen het Dua Lipa mixdrankje gingen proberen. Het gaat niet alleen om de inhoud, maar ook om de sfeer die we creëren.”

Paul: “Jan doet de redactie, dus hij komt vaak met verrassende vragen. Als ik dan te serieus op die vraag in ga, zorgt Jan voor de nodige satire zodat het niet te zwaar wordt. Als we live zijn, gaan we ook werken met vragen van luisteraars, wat de podcast interactief en leuk maakt.”

Jan: “Soms bespreken we ook gevoelige onderwerpen, zoals trauma’s of misbruiksituaties die mensen tegenhouden om naar de tandarts te gaan. We zorgen ervoor dat we een goede balans vinden, door experts uit te nodigen, zoals hoogleraren en specialisten, maar ook journalisten en politici. We letten wel op dat we niet te veel de diepte ingaan. Het is immers een podcast gericht op de leek, niet de professional. Je komt sneller tot de kern als je patiënten zelf aan het woord laat dan wanneer je alleen de autoriteiten laat spreken.”

“Als je zelf geen tijd hebt om patiënten voldoende te informeren, is onze podcast een mooie oplossing.” ‘‘

QR-code

Ga naar de podcast via de

Paul: “Na de eerste afleveringen zullen we ook om feedback van onze luisteraars vragen, zodat we de podcast steeds beter kunnen maken.”

Jan: “Bovendien hebben we een geweldig productieteam achter ons staan: Podcast Tailors. Ze waren meteen enthousiast toen we ons idee pitchten, en dat enthousiasme heeft ook aanstekelijk gewerkt tijdens het opnemen van de afleveringen.”

Wat kan de podcast betekenen voor tandartsen, mondhygiënisten of assistenten?

Paul: “Mondzorgprofessionals kunnen deze podcast aanraden aan hun patiënten. Er zijn al veel gezondheidspodcasts waarin over tandheelkunde wordt gesproken, maar vaak zonder echte expertise, of vanuit een alternatieve hoek. In onze podcast komen echt specialisten aan het woord en ik probeer de informatie zo eerlijk en objectief mogelijk te houden. Het zou fantastisch zijn als patiënten via onze podcast meer leren over mondgezondheid en de mogelijkheden die er zijn, en daardoor ook beter voor hun eigen gebit gaan zorgen. Voor mondzorgprofessionals zelf zal de podcast misschien minder direct bijdragen, maar ik merk wel dat wanneer ik op tv verschijn, ik veel positieve reacties krijg van professionals. Ze zijn

blij dat een onderwerp op een goede manier wordt verwoord, zodat het écht bij de patiënt aankomt. En als je zelf geen tijd hebt om patiënten voldoende te informeren, is onze podcast ook een mooie oplossing.”

Beluister de podcast en geef input!

De eerste serie van 4 afleveringen is te beluisteren op Spotify. Heb je een interessant onderwerp of een vraag die je graag wilt laten behandelen in de podcast? Of heb je tips, ervaringen of inzichten die je wilt delen? Stuur dan een mail naar paul.dekok@kvpa.nl.

Paul de Kok is restauratief tandarts op de Kliniek voor Parodontologie Amsterdam. Hij promoveerde op het vakgebied materiaalkunde en is een gepassioneerd docent en spreker op diverse cursussen en congressen.

Jan van Tienen is freelancejournalist voor onder andere Volkskrant Magazine, NRC en De Speld. Daarnaast is hij auteur. Zijn laatste boek uit 2023, De verworvenheden of hoe je iemand wordt die ernaar verlangt op het eiland Hompelvoet te zijn, is een semi-satirisch zelfhulpboek.

Nieuw in 2025

TePe Clinical Events

Xerostomie

Herkennen en adviseren

Droge mond klachten, een groeiend probleem waarbij de oplossing soms lastig te vinden is. Hoe helpen we de patiënten met deze klachten en wat kan je als professional doen om de pijn te verlichten?

Kom dan naar één van onze Clinical Events waar expert

Derk Jan Jager je meeneemt in de wereld van xerostomie, waarbij je alles leert over het herkennen en oderzoeken van én adviseren bij een droge mond.

Waarom je dit niet wilt missen?

Klinische nascholing met geprezen gastspreker

De nieuwste wetenschappelijke inzichten en behandelstrategieën

Netwerken en kennis delen met collega’s

Elke deelnemer ontvangt een rijk gevulde TePe goodiebag

Spreker

Derk Jan Jager

DMD, PhD, Mpros RCSed Tandarts-MFP Afdeling Kaakchirurgie en Mondpathologie Amsterdam

UMC, Stichting Bijzondere Tandheelkunde en het speekselspreekuur bij ACTA

Scan de QR-code om je aan te melden!

TePe Clinical Events 2025

3 verschillende locaties

Tijdstip: 18.00-21.30 uur

Entree: € 89,-

Direct uit je werk? Geniet van heerlijke hapjes en drankjes op één van deze bijzondere avonden!

Teamwork in de tandartspraktijk

Interne gastvrijheid

Als tandheelkundige professional begrijp je het belang van gastvrijheid naar je patiënten toe, jullie zogenaamde externe gastvrijheid. Maar heb je ooit stilgestaan bij het belang van de gastvrijheid binnen je team? Stel je wel eens de vraag hoe welkom iedereen zich voelt en hoe gastvrij de collega’s voor elkaar zijn? De antwoorden op die vragen vormen een graadmeter jullie interne gastvrijheid. In dit artikel lees je wat interne gastvrijheid is en waarom het essentieel is voor een goed functionerende tandartspraktijk. Met de focus op de cruciale rol die de praktijkmanager speelt in dit belangrijke proces.

Wat is interne gastvrijheid?

Pauline Sterenborg

Interne gastvrijheid gaat over hoe je binnen je team met elkaar omgaat. Het gaat om wederzijds respect, open communicatie, en een ondersteunende werkomgeving. In een praktijk waar interne gastvrijheid hoog in het vaandel staat, voelen teamleden zich gezien, gehoord en gewaardeerd. Dat stimuleert de motivatie, zorgt voor een positieve werksfeer en bevordert de kwaliteit van de zorg die jullie leveren.

Waarom is interne gastvrijheid belangrijk?

Een tandartspraktijk is een dynamische omgeving waar samenwerking cruciaal is. Van de receptionist tot de tandarts, van de mondhygiënist tot de omloopassistent en van de stoelassistent tot de praktijkmanager, iedereen speelt een belangrijke rol. Wanneer teamleden goed met elkaar samenwerken en zich ondersteund voelen, versterkt dit niet alleen de onderlinge sfeer maar ook de efficiëntie en het niveau van dienstverlening.

Patiënten zijn over het algemeen erg gevoelig voor de sfeer in de praktijk. Interne gastvrijheid vertaalt zich dan ook vaak naar een goede patiëntervaring en een positieve (externe) gastvrijheidsbeleving.

Wat levert interne gastvrijheid op?

• Prettige communicatie: Open en eerlijke communicatie vermindert misverstanden en zorgt ervoor dat problemen snel en efficiënt worden opgelost.

• Sterke motivatie: Teamleden die zich gewaardeerd en ondersteund voelen, zijn meer gemotiveerd en betrokken bij hun werk.

• Minder stress: Een ondersteunende werkomgeving vermindert stress. En dat leidt tot een hogere werktevredenheid en minder ziekteverzuim.

• Positieve patiëntervaring: Wanneer het team goed functioneert, merken patiënten dit. Dat zorgt voor een sfeer waarin patiënten zich veilig en welkom voelen.

Hoe ‘doe’ je interne gastvrijheid in de praktijk? Interne gastvrijheid is ook: samen werken aan samenwerken. En samenwerken begint met het begrijpen van elkaars rollen en verantwoordelijkheden. In haar boek Gastvrij Leiderschap beschrijft Laura de la Mar de volgende 5 punten als basisvoorwaarden voor interne gastvrijheid:

1. Er is oprechte persoonlijke aandacht voor elkaar: je voelt je gezien, gehoord, begrepen en gewaardeerd als collega.

2. Inclusie: je voelt je veilig om jezelf te zijn en je mening te uiten. Ieders stem telt.

“In een praktijk waar interne gastvrijheid hoog in het vaandel staat, voelen teamleden zich gezien, gehoord en gewaardeerd ” ‘‘

3. Iedereen draagt bij aan positiviteit en is medeverantwoordelijk voor de sfeer in de praktijk.

4. Er is ruimte voor ontwikkeling. Zowel team als individuele collega’s streven ernaar te blijven groeien en verbeteren.

5. In het team is een opbouwende aanspreekcultuur. Complimenten en fouten worden gedeeld en besproken. Je praat niet over elkaar, maar met elkaar.

Hoe vergroot je jullie interne gastvrijheid?

• Regelmatig teamoverleg: Bespreek de voortgang, pak problemen aan en vier successen. Varieer de overleggen zodat het steeds voor alle deelnemers relevant en interessant is. Denk aan dagstart, weekbespreking, teamoverleg-per-functie of werkoverleg met het gehele team.

• Alle communicatiekanalen open: Iedereen voelt zich vrij om ideeën, zorgen en feedback te delen en weet waar hij/zij dat kan doen. Via de ‘formele’ kanalen. En, minstens zo belangrijk, via informele kanalen zoals een praatje bij de koffiemachine.

• Duidelijke rollen en verantwoordelijkheden: Iedereen weet wat van hem of haar verwacht wordt en wat hij/ zij van collega’s kan verwachten. Dit voorkomt verwarring en zorgt ervoor dat taken efficiënt worden uitgevoerd.

• Ondersteuning en training: Mogelijkheden voor training en professionele ontwikkeling helpen teamleden om hun vaardigheden te verbeteren en zich gewaardeerd te voelen.

• Een positieve werkcultuur: In een cultuur waarin positiviteit en wederzijds respect centraal staan, floreert de interne gastvrijheid. Die cultuur ontstaat door successen te vieren, elkaar te ondersteunen en conflicten op een constructieve manier aan te pakken.

Wat is de rol van de praktijkmanager?

Als praktijkmanager speel je een sleutelrol in het bevorderen van interne gastvrijheid en samenwerking binnen het team. Manieren om die rol te pakken zijn:

• Leiderschap tonen: met jouw voorbeeldgedrag laat je zien hoe interne gastvrijheid eruitziet. Dit betekent respectvol en empathisch omgaan met alle teamleden, tijd nemen voor iedereen en een open en eerlijke communicatie. En toegankelijk zijn.

• Teamgeest bevorderen: als praktijkmanager stimuleer je teamactiviteiten, zoals teambuildingsoefeningen of sociale evenementen buiten werktijd. Daarmee versterk je de band tussen teamleden en een creëer je een gevoel van saamhorigheid.

• Problemen aanpakken: wanneer er conflicten of problemen binnen het team ontstaan, is het aan jou om deze snel en effectief aan te pakken. Met bemiddeling, open gesprekken en hulp bij het zoeken naar oplossingen.

• Ontwikkelingsmogelijkheden bieden: stimuleer je teamleden en bied training en professionele ontwikkeling aan. Denk daarbij ook aan het organiseren van interne trainingen, medewerkers kunnen veel van elkaar leren.

• Feedback verzamelen: vraag om feedback over je eigen rol; wat doe je goed, wat kan (nog) beter? Daarmee stimuleer je je collega’s om ook elkaar feedback te vragen en te geven. En begin met het uitdelen van gerichte complimenten.

En wat nog meer?

Als je een gastvrije cultuur wilt ontwikkelen, zorg dan dat gastvrijheid, zowel intern als extern, een vast punt op jouw en jullie agenda is.

Introduceer het thema vanaf het allereerste contact: in de vacaturetekst en het sollicitatiegesprek. Maak (interne) gastvrijheid onderdeel van jullie inwerkprogramma. Zet het op de agenda van alle jaargesprekken. En, het allerbelangrijkste, zorg ook goed voor jezelf, voor jouw innerlijke gastvrijheid. Als jij met plezier naar je werk gaat, energie krijgt van je werk en op tijd je rust pakt, dan ben je ook daarmee een belangrijk voorbeeld voor je teamleden.

Meer weten?

Voor het PM-platform ging ik in gesprek met host Inga Tjapkes. We hebben een 3-luik opgenomen over externe, interne en innerlijke gastvrijheid. Alle afleveringen zijn nog te beluisteren op het PM- platform.

Op de PM-dag, 11 april 2025, verzorg ik workshops over het thema interne gastvrijheid. Zie ik je daar?

Pauline Sterenborg (PBS Advies) is tandarts, expert gastvrije zorg en docent bij Dental Best Practice. Als trainer, adviseur en spreker begeleidt zij praktijken bij het ontwikkelen van een gastvrije(re) werkomgeving. www.pbs-advies.nl

Meld je nog snel aan voor het PM Event

Doorwerkende 67-plussers

Oplossing voor je personeelstekort?

Valesca Nederlof

De arbeidsmarkt in Nederland is krap. De mondzorg is daarop geen uitzondering. Tegelijkertijd zien mijn collega’s en ik steeds meer vlotte, actieve en gemotiveerde 67-plussers die als gepensioneerde tandarts, mondhygiënist of assistent graag nog een bijdrage aan de Nederlandse mondzorg leveren. Wat motiveert deze ervaren krachten om actief te blijven? Hoe combineren zij hun passie voor het vak met de uitdagingen van het ouder worden? In dit artikel onderzoeken we waarom doorwerken in de mondzorg na de pensioenleeftijd zo waardevol is – voor de professional, de praktijk en de patiënt.

Waarom doorwerken in de mondzorg?

Passie voor het vak

Veel mondzorgprofessionals hebben een sterke band met hun vak. Ze halen voldoening uit het helpen van patiënten, het oplossen van complexe problemen en het zien van directe resultaten. Voor veel 67-plussers is het idee om volledig te stoppen met werken maar moeilijk voor te stellen. “Ik geniet nog elke dag van mijn werk”, zegt Rutger (74) tandarts bij een mondzorg poli. “Het werk is te leuk om ermee op te houden.”

Bijdrage aan de sector

De mondzorgsector kampt met tekorten, waardoor de ervaring van oudere professionals van onschatbare waarde is. Hun expertise en vakkennis zijn belangrijk voor de continuïteit van

zorg, vooral in praktijken waar het lastig is om nieuwe collega’s te vinden. Daarnaast fungeren deze senioren vaak als mentor of opleider voor jongere generaties. Doorwerkende mondzorgprofessionals geven aan dat de waardering van patienten en collega’s en het nog van betekenis zijn, een belangrijke drijfveer is om te blijven werken.

Financiële overwegingen

Hoewel passie vaak een grote rol speelt, zijn financiële redenen soms ook een belangrijke factor. Voor sommige professionals is doorwerken een manier om hun pensioen aan te vullen, om nog te kunnen genieten van een bepaalde levensstijl, of om een financiële tegenvaller op te vangen. De combinatie van werkplezier en extra inkomen maakt het aantrekkelijk om actief te blijven.

Werken verjongt

De dagelijkse realiteit van werken na je 67ste verschilt per persoon. De senioren die ik voor dit artikel sprak, werkten doorgaans twee dagen per week, in hetzelfde tempo als voorheen. “Achter de geraniums zitten heeft ook geen zin”, zegt Iole, een assistent die nog twee dagen aan de stoel werkt. Ik krijg de indruk dat ik spreek met vlotte, energieke senioren, die hun levenslust graag behouden en realiseren dat ze door te werken juist fitter blijven.

“Je blijft meer in de maatschappij en bent daardoor beter op de hoogte van maatschappelijke ontwikkelingen”, benadrukt May Lan Kam, die inmiddels 71 jaar is en nog twee dagen werkt als tandarts. Door veel te bewegen (liefst buiten), door te zwemmen, maar zeker ook door te werken, wordt ze goed moe, slaapt ze goed én blijft ze gezond en fit.

“Het doorwerken verjongt, het houdt je bij de les”, beaamt ook Selma, een 66-jarige tandarts die een praktijk had met 20 medewerkers en nu graag twee dagen per week als opdrachtnemer werkt. Maar niet gedurende de wintermaanden, die brengt ze het liefst door in Spanje.

Aanpassingen op de werkvloer

Oudere professionals ervaren soms fysieke uitdagingen, zoals rug- of nekklachten door langdurig werken in dezelfde houding. Praktijken die investeren in ergonomie en flexibele roosters maken het makkelijker voor hen om hun werk vol te houden. Een loepbril of wat meer aandacht voor ergonomische stoelen en verstelbare apparatuur, draagt ook bij.

Technologie en bijblijven

Een andere uitdaging is de snelle technologische ontwikkeling in de mondzorg. Nieuwe software, behandelmethodes en apparatuur vragen om aanpassingsvermogen. Toch zien de oudere professionals die ik sprak dit niet als een probleem. Het houdt je scherp en bij de les, laten ze weten. Bovendien merken ze niet dat het voor hen lastiger is om nieuwe technieken onder de knie te krijgen. Ze benaderen nieuwe uitdagingen met nieuwgierigheid en interesse.

Aanbod en vraag: flexibiliteit

De senior mondzorgprofessionals benadrukken allemaal dat ze het flexibel en parttime werken waarderen. Maar ze zijn op hun beurt ook flexibel inzetbaar voor praktijken, vaak in uren die moeilijk te vullen zijn met drukke midlifers. Werken in het weekend is geen probleem, laat bijvoorbeeld Selma weten. Rutger werkt drie avonden in de week, en heeft zelfs nachtdiensten.

Juridische voordelen van werknemers van 67-plus

Voor werkgevers zijn er ook juridische voordelen bij het in loondienst nemen van 67-plussers. De wet biedt specifieke regelingen die dit aantrekkelijker maken.

Verkorte ketenbepaling

Voor werknemers die de AOW-leeftijd hebben bereikt, geldt een verkorte ketenbepaling. Waar normaal gesproken na drie tijdelijke contracten binnen een periode van drie jaar een vast contract moet worden aangeboden, geldt voor AOW-gerechtigde werknemers een periode van vier jaar waarin zes tijdelijke contracten kunnen worden aangeboden. Dit biedt werkgevers meer flexibiliteit om tijdelijke contracten aan te bieden zonder direct vast te zitten aan een langdurige verplichting.

Verkorte loondoorbetalingsplicht bij ziekte

Een ander voordeel is de verkorte periode van loondoorbetaling bij ziekte. Voor werknemers die de AOW-leeftijd hebben bereikt, is deze periode beperkt tot maximaal 13 weken, in plaats van de gebruikelijke 104 weken voor 67-minners. Dit verkleint het risico voor werkgevers aanzienlijk en verlaagt de kosten en re-integratie plichten als een oudere werknemer onverhoopt ziek wordt.

Geen transitievergoeding bij ontslag

Ook zijn werkgevers niet verplicht een transitievergoeding te betalen aan AOW-gerechtigde werknemers bij ontslag. Dit maakt het financieel minder belastend om arbeidsrelaties met oudere werknemers te beëindigen, mocht dat nodig zijn.

Bovengenoemde regelingen maken het voor praktijken in de mondzorg aantrekkelijk om ervaren krachten langer in dienst te houden of opnieuw aan te nemen na hun pensioenleeftijd. Het biedt zowel flexibiliteit, kostenbesparing en aanzienlijk minder financiële risico’s, terwijl de praktijk profiteert van hun expertise. Bij het inzetten van zzp’ers bestaan deze risico’s in het geheel niet. De flexibiliteit die de meeste senioren graag willen in de samenwerking, zorgt er in de meeste gevallen voor dat de werken op basis van een overeenkomst van opdracht de meest logische samenwerkingsvorm is.

De toekomst: wat kunnen we leren van deze ervaren krachten?

De verhalen van May Lan, Iole, Rutger, Selma en anderen laten zien dat doorwerken na je pensioen niet alleen draait om financiële overwegingen, maar ook om passie, voldoening en het gevoel van betekenis. Voor jongere generaties biedt dit waardevolle lessen over het belang van werkplezier en levenslange ontwikkeling. “Pas nu, na 41 jaar, beheers ik eindelijk het vak”, grapt Selma. Ze deelt haar ervaring graag met haar praktijkgenoten. May Lan laat ook weten dat ze door haar ervaring nu evenwichtiger, ontvankelijker en wijzer is in haar vakuitoefening.

Een inspiratie voor anderen

Voor veel 67-plussers in de mondzorg is doorwerken geen plicht, maar een voorrecht. Hun verhalen zijn een inspiratie voor anderen die twijfelen over hun toekomst na de pensioenleeftijd. Zoals Selma zegt: “Als je iets doet waar je van houdt, voelt het niet als werken, het is vooral leuk”. Na 41 jaren aan de stoel, is het tandarts zijn ook een deel van haar identiteit geworden, laat ze weten.

Doorwerken in de mondzorg na je 67ste biedt talloze voordelen, zowel voor de professional zelf als voor de sector. Het zorgt voor continuïteit, kennisoverdracht en een waardevolle bijdrage aan de zorg. Tegelijkertijd kan het fysieke en mentale uitdagingen met zich meebrengen, die met de juiste ondersteuning en aanpassingen goed te overwinnen zijn. Juridische voordelen maken het aantrekkelijk voor werkgevers om juist deze ervaren krachten in dienst te nemen. Voor veel mondzorgprofessionals is blijven werken een manier om actief en betrokken te blijven, en dat maakt hun bijdrage onmisbaar.

Valesca Nederlof werkt bij Dental Care Professionals, waar werving en selectie voor de mondzorg de kerntaak is. Ben jij senior werknemer of opdrachtnemer in de mondzorg, en wil je nog een dag of twee, of zelfs meer, blijven werken? Neem contact met ons op. Ben je praktijkmanager of -houder en kan je een ervaren senior mondzorgprofessional de flexibiliteit en betekenis bieden waar ze naar op zoek zijn?

Dan horen we ook graag van je. www.dentalcareprofessionals.nl

ONDER NARCOSE

Anesthesia & Intensive Care Services B.V.:

AIC is gespecialiseerd in het verzorgen van hoogwaardige medische zorg binnen de anesthesiologie en intensive care geneeskunde.

Met ons VOLWAARDIG MOBIEL ANESTHESIETEAM inclusief apparatuur, monitoring, medicatie, gasvoorziening, disposables en al het nodige personeel kunnen wij op een voor u wenselijke locatie op 4 behandelkamers tegelijk algehele anesthesie toedienen aan uw cliënten, zonder dat u ook maar iets hoeft aan te passen aan de inrichting van uw kliniek.

Tandheelkundige klinieken die behandelingen onder algehele anesthesie willen aanbieden:

Als u aan uw cliënten behandelingen onder algehele anesthesie wilt aanbieden zonder dat u dure investeringen hoeft te doen in uw kliniek, dan bent u bij ons aan het juiste adres. Wij kunnen met ons MOBIEL ANESTHESIETEAM in elke kliniek op 4 behandelkamers tegelijk volledig de anesthesie verzorgen zonder dat u daar naar hoeft om te kijken. Wij zijn volledig selfsupporting. Wij kunnen in elke tandartspraktijk de anesthesie verzorgen. Uw praktijk hoeft dus niet aan speciale voorwaarden te voldoen!!

Bel voor een gratis en vrijblijvende offerte:

Schroom niet om te bellen of te emailen voor een gratis en vrijblijvende offerte. Zonder enige verplichting komen wij graag bij u langs om de situatie in uw kliniek te beoordelen en de wensen en mogelijkheden met elkaar te bespreken.

De stimulerende kracht van het waarderende perspectief

Van probleem-denken naar positieve aandacht schenken

Deborah van den Bos

Als praktijkmanager ben je vaak bezig met het oplossen van dagelijkse problemen en het stroomlijnen van processen. Deze focus op tekortkomingen komt vanzelf, maar het kan ook de groei en motivatie binnen je team belemmeren. In dit artikel onderzoeken we hoe onze breinen zijn geprogrammeerd om problemen te signaleren en waarom dit in de moderne werkomgeving niet altijd bevorderlijk is.

Je bent dagelijks bezig met het aansturen van een team, het bewaken van processen en het zorgen voor een soepel lopende praktijk. Wanneer er iets misgaat - een patiënt die klaagt, een medewerker die een fout maakt, of een planning die niet goed loopt - richt je daar automatisch je aandacht op. Op zich is dat logisch want dit soort brandjes moeten nu eenmaal ook geblust worden. Ons brein is ook ontworpen om problemen en tekortkomingen te signaleren. Loop maar eens een ruimte in waar een schilderijtje scheef hangt en het valt direct op. Of je krijgt 10 complimenten en 1 punt van kritiek terug na jouw inbreng in een overleg, wat blijft er langer rondspoken in jouw hoofd?

Deze manier van kijken heeft ons evolutionair erg geholpen. Door alert te zijn op bedreigingen en risico’s hebben onze voorouders weten te overleven. In de moderne werkomgeving is ons denken vanuit tekortkomingen niet altijd helpend.

Sterker nog, het belemmert groei, verkleint vertrouwen en verminderd motivatie en werkplezier.

Wat is het probleem van probleem-denken?

Het grootste probleem is dat we de neiging hebben om door deze bril naar onszelf, naar anderen en de wereld te kijken. In ons eigen hoofd zijn we streng voor onszelf, doen we het in onze ogen nog niet goed genoeg. Dingen waar we van nature goed in zijn - onze kwaliteiten - vinden we vaak maar vanzelfsprekend. We hebben meer ‘last’ van dingen die we niet goed kunnen en zijn er ook maar druk mee om die te verbeteren of te verbloemen.

Met deze blik kijken we ook naar situaties op de werkvloer. Gevoed door de Westerse managementstijl waar we continue groei en verbetering nastreven, staan we maar weinig stil bij wat er wél al is en wat wel goed loopt. In het algemeen worden managers gestuurd om probleemoplossend te denken. Dit kan helaas tunnelvisie versterken en de kans op out-of-the-box denken en floreren vanuit eigen kracht verkleinen. Het vertrekpunt is namelijk ‘problem-based’ en niet ‘strenght-based’. Een ongezonde balans tussen verbetering en voldoening leidt tot demotivatie en voedt het gevoel dat het nooit goed genoeg is.

De positieve kracht van een waarderende blik

In plaats van te kijken naar onvolkomenheden en wat níet werkt, is het heel waardevol om te onderzoeken wat wél werkt. Dit is de kern van ‘Waarderend onderzoeken’ (oftewel: Appreciative Inquiry). Een benadering die uitgaat van sterke punten, successen en mogelijkheden in plaats van problemen en tekortkomingen.

2. Het simultane principe – De manier waarop we vragen stellen, bepaalt de richting van onze aandacht en verandering.

3. Het poëtische principe – Een organisatie is als een verhaal: je kunt ervoor kiezen om de nadruk te leggen op de problemen of op de successen.

4. Het anticiperende principe – Door positieve beelden van de toekomst te creëren, beïnvloeden we onze acties en motivatie.

5. Het positieve principe – Positieve emoties en ervaringen werken stimulerend en geven (zelf)vertrouwen. Zo zorgen ze voor duurzame verandering en groei.

Hoe pas je waarderend onderzoeken toe in de praktijk?

“Rather than fixing what’s wrong, build what’s strong.

-Seligman‘‘

De positieve kracht van een waarderende blik

Gebaseerd op inzichten uit de positieve psychologie, sociale psychologie, medische wetenschap en de neurowetenschappen ligt de focus dus vooral op datgene wat wél oké is. Het is een positieve benadering die het beste uit de mensen in jouw team of praktijk naar boven weet te halen.

Het Waarderend onderzoeken is gebaseerd op vijf basisprincipes:

1. Het constructieve principe – Onze dagelijkse praktijk en werkelijkheid wordt gevormd door de gesprekken die we voeren. Door positieve gesprekken te voeren, creëren we een positieve werkomgeving.

1. Start met waarderende gesprekken

In plaats van functioneringsgesprekken of evaluaties te beginnen met verbeterpunten, start je met vragen zoals:

• Waar ben je trots op in je werk?

• Wat gaat er goed in de samenwerking binnen het team?

• Wanneer had je onlangs een succeservaring en wat maakte dat mogelijk? Hoe kunnen we vaker dit soort ervaringen creëren?

Door deze vragen te stellen, verleg je de focus naar sterke punten en succesmomenten.

2. Organiseer teamoverleg op een positieve manier Veel teammeetings gaan over problemen en knelpunten. Probeer eens een andere aanpak:

• Begin elk overleg met een rondje waarin iedereen iets positiefs deelt over de afgelopen week.

• Bespreek successen en analyseer waarom deze goed gingen, zodat je ze kunt herhalen en versterken.

• Gebruik oplossingsgerichte vragen in plaats van probleemgerichte vragen. Bijvoorbeeld: “Hoe kunnen we meer van deze successen behalen?” in plaats van “Waarom ging het mis?”.

3. Geef vaker positieve feedback

In de waan van de dag vergeten we soms om medewerkers te complimenteren. Maak er een gewoonte van om successen en inzet te benoemen. Dit kan met een eenvoudig “Goed gedaan!” of door expliciet te benoemen wat je waardeert in iemands werk.

4. Focus op kracht en talenten in plaats van tekortkomingen Bij het verdelen van taken in de praktijk, kijk niet alleen naar wat iemand ‘moet verbeteren’, maar naar wat iemands natuurlijke talenten zijn. Dit zorgt voor meer plezier en betere pres-

taties. Ga op die manier in gesprek met je medewerkers. Maar -minstens zo belangrijk- maak ook tijd om op deze manier op je eigen handelen te reflecteren.

5. Creëer een positieve toekomstvisie

Gebruik het waarderend perspectief om samen met je team een inspirerende toekomstvisie te formuleren. Vraag bijvoorbeeld:

• Hoe ziet onze ideale tandartspraktijk eruit?

• Wat willen we over een jaar bereikt hebben en wat werkt nu al goed als fundament daarvoor?

Aandacht besteden aan bovenstaande punten zorgt voor motivatie en een gezamenlijke focus op groei.

Wat levert het op?

Meer vanuit het waarderend perspectief handelen vraagt van jou als praktijkmanager meer bewustzijn en een andere basishouding. Door hier meer actief mee bezig te zijn train je jezelf om naar het beste te zoeken in jouw mensen, jouw team en ook bij jezelf. Je gaat meer positieve vragen stellen en wakkert daarmee positieve energie aan.

De waarderende aanpak levert de volgende voordelen op:

• Meer motivatie, (persoonlijke) groei en werkplezier in je team

• Een cultuur van vertrouwen en samenwerking

• Minder stress en negatieve energie en meer voldoening

• Meer creativiteit en innovatie

• Een praktijk die floreert door verder te bouwen op kracht en succes

Uiteindelijk geef je met deze aanpak gehoor aan een belangrijke basisbehoefte die we allemaal kennen: behoefte aan waardering. Daar wordt niet alleen jij beter van, maar gaat jouw volledige team van groeien.

Deborah van den Bos is impact-expert en eigenaar van Treeconnections. Haar missie is om positieve impact te stimuleren en te versnellen. Dit doet ze door leiders en changemakers te versterken in hun communicatie, presentatie en verbindingskracht. Meer weten over dit onderwerp of over positieve impact? Kijk dan op www.treeconnections of stel gerust je vraag via info@ treeconnections.nl.

Verder lezen?

Platform Praktijkmanager

Hét online platform voor praktijkmanagers in de mondzorg!

Naast het PM magazine bleek er veel behoefte om met elkaar te sparren en kennis te delen. En dus hebben we een mooi platform neergezet. Het PM platform is een unieke online kennisbank speciaal voor praktijkmanagers waar je een scala van informatie kunt vinden en delen, artikelen kunt lezen én interessante podcasts en video’s kunt beluisteren en bekijken. Is dit voor jou ook interessant of heb je zelf kennis die je graag wilt delen. Neem dan snel een kijkje!