BESPREEKBUREAU MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE GENT J. Kluyskensstraat 2, 9000 Gent Di - vr 10:00 - 12:00 & 13:00 - 17:00, za 13:00 - 17:00 t. 09 269 92 92 e. tickets@debijloke.be w. www.debijloke.be DE BIJLOKE BISTRO Ma - vr 12:00 - 18:00 Op concertdagen ook 2 uur voor en 2 uur na het concert t. 09 277 07 04 e. info@debijlokebistro.be w. www.debijlokebistro.be OP ZOEK NAAR EEN GESCHENK? Doe een concert cadeau in de vorm van een geschenkbon of een ticket naar uw keuze. Te verkrijgen aan onze balie. OP ZOEK NAAR KWALITEITSVOLLE OPNAMES? In de foyer vindt u een selectie opnames u aangeboden door ‘t KLAverVIER, Kasteeldreef 6, 2970 Schilde t. 03-384 29 70 e. info@tklavervier.be AANDACHT! Gelieve uw mobiele telefoon uit te schakelen. Muziekcentrum De Bijloke is mobiel dankzij het partnership met Gent Motors (www.gentmotors.be) COLOFON Tekst programmaboekje | Frederik Styns Coverafbeelding | Fragment uit ‘Opus Clavicembalisticum’ Coördinatie programmaboekje | Sophie Cocquyt Verantwoordelijke uitgever | Daan Bauwens © Muziekcentrum De Bijloke Gent
DAAN VANDEWALLE Stravinski, sorabji, graupner, busoni VR | 28.05.10 | 20:00
Dit concert kadert in het project Graupner 2010 HogescHool gent conservatorium
BWM_CHG_v09_POS_GRAY.indd 1
09 269 92 92 - tickets@debijloke.be
11-05-2009 12:55:46
3
4
DAAN VANDEWALLE Programma
uitvoerders
Igor Stravinski (1882-1971) Serenade in A 1. Hymne 2. Romance 3. Rondoletto 4. Finale Cadens
Daan Vandewalle
Kaikhosru Shapurji Sorabji (1892-1988) Fuga 1 & Fantasia uit Opus Clavicembalisticum Pauze Christoph Graupner (16831760) / Daan Vandewalle Suite in c – Muziek door, voor en tegen Graupner: 1. Allemande 2. Sarabande 3. Courante 4. Menuet Johann Sebastian Bach (1685-1750) / Ferruccio Busoni (1866-1924) Chaconne
WWW.DEBIJLOKE.BE
Piano
TOELICHTING Stravinski, sorabji, graupner, busoni Frederik Styns
De muziek uit de 17de en 18de eeuw vormde meer dan eens een bron van inspiratie voor componisten uit latere periodes. Ook in de 20ste eeuw baseerden componisten zich op barokke en klassieke muzikale idiomen. Dat bewijst Daan Vandewalle deze avond met werk van Sorabji, Busoni en Stravinski. Daarnaast geeft hij op vraag van Muziekcentrum De Bijloke en in het kader van ‘Graupner 2010’ een eigen stem aan het oeuvre voor klavecimbel van Christoph Graupner. Igor Stravinski - ‘Serenade in A’ Vanaf de jaren ‘20 van de 20ste eeuw werd het muzikale expressionisme verdrongen door het neoclassicisme. Onder leiding van voormalige expressionisten zoals Stravinski en Prokofjev werd teruggekeerd naar gevestigde vormen en rustiger melodische en ritmische formules. Rond dezelfde tijd vestigde Schönberg de dodecafonische componeermethode waarin – net zoals in het neoclassicisme – de muziekkunst zichzelf tot de orde riep. Stravinski voltooide zijn ‘Serenade in A’ in 1925 in Wenen. Dit vierdelige werk is een schoolvoorbeeld van zijn neoklassieke schrijfstijl. Hij greep heel letterlijk terug naar het verleden en beschouwde het stuk als een imitatie van 18deeeuwse feestelijke avondmuziek. De titels van de verschillende delen van de ‘Serenade in A’ verwijzen naar de specifieke delen van een 18de-eeuws avondfeest. De ‘Hymne’ verwelkomt de genodigden, de ‘Romance’ bewierookt de gasten, het derde deel, ‘Rondoletto’, zet het dansfeest in, en de ‘Finale Cadens’ sluit het feest af. Kaikhosru Shapurji Sorabji - ‘Fuga 1 & Fantasia’ uit ‘Opus Clavicembalisticum (pars prima)’ Kaikhosru Shapurji Sorabji (1892-1988) was een Engels componist, muziekjournalist en pianist. Verschillende van zijn 09 269 92 92 - tickets@debijloke.be
5
6
TOELICHTING pianowerken zijn technisch bijzonder veeleisend en duren heel lang. Door veel pianisten worden ze dan ook als ontoegankelijk beschouwd. In een brief aan zijn goede vriend Peter Walrock schreef Sorabji ooit: “Je beweert dat ik monsters schrijf die enkel door de componist kunnen gespeeld worden. Maar wat als ze enkel bedoeld zijn voor de componist?” Een van zijn bekendste werken is ‘Opus Clavicembalisticum’ (1930). Dit werk stond een tijd bekend als het langste pianowerk dat ooit geschreven werd. Het wordt vaak beschouwd als een uiterst virtuoos stuk dat nauwelijks speelbaar is. Het volledige werk duurt ongeveer vier uur en bestaat uit drie delen. Sorabji zou dit immense werk geschreven hebben na een uitvoering gehoord te hebben van Busoni’s ‘Fantasia contrappuntistica’, een werk gebaseerd op de laatste onvoltooide fuga uit Bachs ‘Die Kunst der Fuge’. Net zoals Busoni greep Sorabji vaak terug naar de muzikale vormentaal van Bach. Zo bestaat ‘Opus Clavicembalisticum’ uit vier fuga’s, een introductie, een koraalvoorspel (waarin uitvoerig thema’s van Bach geciteerd worden), twee cadenza’s, twee tussenspelen en een coda. Het werk werd slechts enkele keren in zijn totaliteit uitgevoerd. De eerste uitvoering vond plaats in 1930 door Sorabji zelf. In 1936 voerde John Tobin het eerste deel van het werk uit. Deze uitvoering duurde volgens Sorabji echter veel te lang. Sorabji vond dit een schande en wou dat het werk niet langer op het podium uitgevoerd werd. De volgende publieke uitvoering, met de toestemming van Sorabji, vond pas plaats in 1982 door de Australische pianist Geoffrey Douglas Madge. Christoph Graupner / Daan Vandewalle ‘Suite in c’ – ‘Muziek door, voor en tegen Graupner’ De Duitste componist Christoph Graupner stierf 250 jaar geleden. Graupner werd in zijn tijd alom gerespecteerd en was het grootste deel van zijn leven kapelmeester aan het uiterst muzikale hof van landgraaf Ernst Ludwig von Hessen-Darmstadt. Hij was afkomstig uit Kirchberg en studeerde in Leipzig bij Johann Kuhnau, de toenmalige Thomascantor. In 1722 solliciteerde hij om zijn leermeester op te volgen, maar deze belangrijke positie ging uiteindelijk naar Bach. Voor de meesten onder ons is Christoph Graupner een illustere onbekende. Dat heeft WWW.DEBIJLOKE.BE
TOELICHTING echter niets te maken met de kwaliteit van zijn werk, maar met een speling van het lot. Zijn manuscripten werden namelijk onmiddellijk na zijn dood het onderwerp van een juridisch dispuut. Het duurde 60 jaar vooraleer er een vonnis geveld werd. Niemand was toen nog geïnteresseerd in zijn muziek, en het enorme archief (meer dan 2000 werken!) bleef verweesd achter in Darmstadt. Gedurende het hele jaar 2010 besteedt Muziekcentrum De Bijloke onder de noemer ‘Graupner 2010’ bijzondere aandacht aan deze uiterst avontuurlijke componist uit de 18de eeuw. Op vraag van Muziekcentrum De Bijloke geeft Daan Vandewalle deze avond zijn eigentijdse visie op het klavecimbeloeuvre van Graupner. Daan Vandewalle vertrekt vanuit een ‘Suite in c’ voor klavecimbel. Omdat hij vindt dat dit werk in zijn originele gedaante niet uitvoerbaar is op een moderne vleugel heeft hij het onderworpen aan een reeks ingrijpende transformaties: hier en daar worden maten weggelaten, sommige thema’s dienen als uitgangspunt voor repetitieve muziek, het menuet wordt voorzien van baslijnen van Ligeti, er worden cadenza’s toegevoegd… Daan Vandewalle maakt er aldus een eigentijdse Graupner van, in zijn woorden: “Graupner gaande van free jazz, over playerpiano tot uitgepuurd experiment.” Johann Sebastian Bach / Ferruccio Dante Micheangelo Benvenuto Busoni - ‘Chaconne’ Ferruccio Dante Micheangelo Benvenuto Busoni (1866 –1924) was een Italiaans componist en pianist. Hij was een wonderkind en maakte reeds furore op achtjarige leeftijd. Het werk van Busoni werd in grote mate beïnvloed door de esthetiek van Bach. Zo is een van Busoni’s bekendste pianowerken, ‘Fantasia Contrappuntistica’, een uitgebreide fantasie op de onvoltooide fuga uit Bachs ‘Die Kunst der Fuge’. In het werk wordt uitvoerig gebruik gemaakt van melodische figuren die terug te vinden zijn in Bachs muziek, waaronder het BACH-motief. Busoni stond ook bekend als een verwoed arrangeur. Zo herwerkte hij heel wat van Bachs klavierwerken, zodat dat ze meer geschikt werden voor de moderne piano. Busoni maakte ook pianotranscripties van werken die oorspronkelijk niet geschreven werden voor klavierinstrumenten. Zo maakte hij een pianotranscriptie van de beroemde ‘Chaconne’ uit Bachs ‘Partita nr. 2’ voor viool 09 269 92 92 - tickets@debijloke.be
7
8
TOELICHTING (BWV 1004). Busoni slaagde erin om het muzikale ideeëngoed van de ‘Chaconne’ op uitmuntende wijze te vertalen naar een pianopartituur. Critici waren het niet altijd eens met Busoni’s transcripties en hadden het vaak over de onauthentieke natuur van deze transcripties. Busoni gaf hierop een gepast antwoord in het essay ‘De kunst van de transcriptie’. Hierin stelde hij o.a. dat Bach een arrangeur was van zowel zijn eigen muziek als van die van anderen. Ook merkte Busoni op dat een muzieknotatie reeds een transcriptie is van een abstract idee. Op het moment dat de pen het overneemt, verliest de idee zijn originele vorm. In deze transcriptie van de ‘Chaconne’ voorziet Busoni Bachs originele idee dus van een nieuwe partituur. Volgens Busoni geheel gelegitimeerd.
WWW.DEBIJLOKE.BE
BIO Daan Vandewalle Daan Vandewalle is gespecialiseerd in de hedendaagse Amerikaanse pianoliteratuur en geeft wereldwijd concerten en lezingen gewijd aan de Amerikaanse muziek. Hij vertolkt vandaag voornamelijk 20ste- en 21ste-eeuwse muziek, waarbij hij het virtuoze repertoire niet schuwt. Vandewalle is Fellow van de Belgisch-Amerikaanse Educational Foundation en is pianodocent aan het Gentse Conservatorium. Hij vormt een pianoduo met Geoffrey Douglas Madge. Daan Vandewalle ontving in 2000 de Jeanne en Willem Pelemansprijs van de Vereniging van Belgische Componisten.
09 269 92 92 - tickets@debijloke.be
9
10
GRAUPNER 2010 FESTIVAL Van 10 tot en met 12 december 2010 wordt het Graupnerjaar feestelijk afgesloten met het festival ‘Graupner 2010’. Het werk van Christoph Graupner staat centraal, maar wordt begeleid door muziek van tijdgenoten zoals Telemann en Bach. Partner in crime is Gents musicoloog, dirigent en klavecinist Florian Heyerick. Naast de concerten staan ook nog een pak andere activiteiten op het programma. Zo brengt kunstenaar en illustrator Gerda Dendooven een familievoorstelling rond Graupner en de Duitse barok. Daarnaast modereert Werner Trio een levendig debat waarin nagedacht wordt over wat een kunstenaar is, moet of kan zijn anno 2010. De jonge klavecinist Korneel Bernolet zorgt voor muzikale intermezzi. VR | 10.12.10 20:00
ZO | 12.12.10 11:00
Ex Tempore, Mannheimer Hofkapelle,
Il Gardellino
Florian Heyerick (dirigent)
Kamermuziek van Graupner,
Graupner, een Weihnachtsoratorium
Telemann & Vivaldi
ZA | 11.12.10 15:00
ZO | 12.12.10 16:00
Gerda Dendooven
Geneviève Soly (klavecimbel)
(schrijver, tekenaar & verteller)
Graupner: portret van een virtuoos
De Sneeuwengel
klavecinist
ZA | 11.12.10 16:00
ZO | 12.12.10 20:00
Kunstenaar anno 2010, debat
Bach Concentus, Ewald Demeyere
Werner Trio (moderator)
(muzikale leiding), Barthold Kuijken
Korneel Bernolet (klavecimbel)
(traverso) Concerti en ouvertures van Graupner,
ZA | 11.12.10 20:00
J. B. Bach, J. S. Bach & Telemann
Collegium Vocale Gent, Concerto Köln, Marcus Creed (dirigent)
Wenst u het hele themaweekend
Bach, Weihnachtsoratorium
rond Christophe Graupner mee te maken? Opteer dan voor een week-
ZO | 12.12.10 1O:00 & 15:00
endpas en u krijgt meteen toegang
Gerda Dendooven
tot alle activiteiten (met uitzon-
(schrijver, tekenaar & verteller)
dering van de voorstellingen voor
De Sneeuwengel
kinderen met Gerda Dendooven) Weekendpas | 86 euro Reductie | 72 euro
WWW.DEBIJLOKE.BE
HUISMEDEDELINGEN seizoen 2010-2011: seizoensbrochure + start ticketverkoop
Het einde van het concertseizoen 2009-2010 komt stilaan in zicht. Tijd dus om de blik te richten op het komende seizoen! Indien u de nieuwe seizoensbrochure nog niet ontvangen heeft, dan kan u ze telefonisch of per email aanvragen. U kan ze ook meenemen aan de ticketbalie. U kan uw abonnement nu reeds vernieuwen of een nieuw abonnement aankopen. De verkoop van losse tickets start op dinsdag 1 juni. Wist u trouwens dat u bij aankoop van een abonnement een podiumhopper ontvangt? Deze podiumhopper is een geschenkbon ter waarde van € 5 die u kan gebruiken bij een van onze cultuurburen: NTGent, Vooruit, Handelsbeurs en Vlaamse Opera. En ook voor de jazzliefhebbers is er goed nieuws! Bij aankoop van een jazzabonnement ontvangt u twee gratis tickets voor het eerste deel van het Gent Jazz Festival (naar keuze op 8, 9, 10 of 11 juli). Niet te missen dus!
18-22 juli: sint-baafsabdijconcerten
Tijdens de Gentse Feesten organiseren Muziekcentrum De Bijloke Gent en de Dienst Feestelijkheden van de Stad Gent een unieke concertreeks in de historische refter van de SintBaafsabdij. Speciaal voor de Sint-Baafsabdijconcerten vroeg het Muziekcentrum aan vijf internationaal gerenommeerde topsolisten om het podium te delen met jonge talenten waarin ze 200% geloven. Het resultaat mag er zijn! Vijf concerten waarin vijf ‘meesters’ een muzikaal gesprek voeren met vijf ‘leerlingen’. Een ware ontdekkingsreis! Ontdek op onze website het volledige programma! Reserveer nu uw plaats voor een van de Sint-Baafsabdijconcerten in het bespreekbureau, via 09 269 92 92 of via www. debijloke.be. Voor uw reservatie betaalt u slechts 5 euro. Dit bedrag krijgt u meteen als korting terug bij uw eerstvolgende boeking voor een concert uit het nieuwe seizoen van Muziekcentrum De Bijloke!
09 269 92 92 - tickets@debijloke.be
11
12
BiNNENKORT ZO | 06.06.10 15:00 |
WO | 21.07.10 15:00 |
Symfonisch 3 / 3+
Sint-Baafsabdijconcerten
Brussels Philharmonic, Michel Ta-
Kristian Bezuidenhout (piano),
bachnik (dirigent), Herbert Schuch
Esther Yoo (viool)
(piano)
Beethoven, Haydn, Kreisler, Bach
Korngold, Bruckner DO | 22.07.10 | DO | 10.06.10 20:00 | MA.XS
Sint-Baafsabdijconcerten
François Fernarndez (viool), Rainer
Skip Sempé (klaveceimbel), Olivier
Zipperling (cello), Bojan Vodenitsja-
Fortin (klavecimbel)
rov (pianoforte)
A.-L. Couperin, F. Couperin, Rameau,
Speelplezier bij Haydn
Scarlatti
ZA | 12.06.10 20:00 | MA.XS
VR | 24.09.10 | Symfonisch 1 / 1+
deFilharmonie, Jaap van Zweden
deFilharmonie olv Philiippe
(dirigent)
Herreweghe (dirigent), Dagmar
Laureatenconcert Koningin Elisabeth
Peckova (mezzosopraan)
Wedstrijd piano
Mahler, Bruckner
Z0 | 18.07.10 15:00 |
ZA| 25.09.10 | Musica Antiqua 2 / 2+
Sint-Baafsabdijconcerten
Capriccio Stravagante olv Skip
Pascal Schumacher (vibrafoon),
Sempé
Francesco Schlimé (piano)
Les 24 Violons du Roi
Dialogues WO | 29.09.10 | Voix Gras / + MA | 19.07.10 15:00 |
Concerto Italiano olv Rinaldo
Sint-Baafsabdijconcerten
Alessandrini
Ustad Sayeeduddin Dagar (zang),
Musica Sacra a Roma
Bert Cornelis (surbahar) Drupad
DO | 30.09.10 | Musica Antiqua 1 / 1+ Scherzi Musicali olv Nicolas Achten
DI | 20.07.10 15:00 | Sint-Baafsabdijconcerten Christine Busch (viool), Olivier Marron (cello) Schulhoff, Britten, Glaser, Ravel
WWW.DEBIJLOKE.BE
La Catena d’Adone