#9
September – November 2022
Seizoen 22 | 23 — Verschijnt 4x per jaar — Afgiftekantoor: Gent X — Erkenningsnummer: P608171
‘Ja, ik zal zenuwachtig zijn’ Martine Tanghe over familievoorstelling ‘Morris’
De antiheldin (ba)rockt
Ligeti voor iedereen
Filmconcert The Orlando Consort
8
10
18
Inhoud 04 08
De antiheldin (ba)rockt
10
Ligeti voor iedereen
12
De Bijloke in beeld
14
‘Het was een gevecht met mezelf’
16
Een duizendpoot aan de piano
18 21 22
Dit magazine gratis bij je thuis? Schrijf je in via www.bijloke.be/inschrijven
Tickets & info Ticketbalie Colofon
2
‘Een tegenwicht voor al die prikkels’
Martine Tanghe en Koenraad Hofman
Patricia Petibon
360° Ligeti
Terugblik
Amir ElSaffar
Thomas Beijer
La passion de Jeanne d’Arc
The Orlando Consort
Het toonmoment vol onbekend talent Youth Orchestra Flanders
Agenda
September - oktober - november
Honger naar meer verhalen en video’s? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en kijk op www.bijloke.be/verhalen
Volg je onze social media al? @debijloke FACEBOOK facebook.com/debijloke
bijloke.be | 09 323 61 00 | Godshuizenlaan 2, 9000 Gent Di tot vr 13:00-17:00 | Bij concerten: 1 uur voor het concert Coördinatie & eindredactie Maarten Byttebier Vormgeving Taisia Migov Tekst Thomas Beijer, Maarten Byttebier, Femke Coopmans, Melissa Portaels, Sofie Taes, Bart T’Jampens Beeld Björn Comhaire (cover), Thomas Beijer, Michiel Devijver, Geert Vandepoele, Joëlle Verbeeck Druk Mirto Adverteren? wouter.semey@debijloke.be Verantwoordelijke uitgever Geert Riem
Uit het hoofd Aah! De belofte van een nieuw seizoen! Een verse brochure, een overdaad aan concerten, expo’s en voorstellingen in het vooruitzicht, en een agenda die nog wit genoeg is om die zorgvuldig in te vullen met welgekozen pareltjes. Grote, blinkende namen met een ronkende livereputatie die een geslaagde avond garandeert. Of onontdekte, ruwe diamanten die je niet wil missen omdat ze nu al het beste doen vermoeden. Wat is het toch telkens weer een voorrecht om daar de verhalen uit op te duiken die het meest tot de verbeelding spreken, prikkelen en inspireren. De ambitie en het ongebreidelde enthousiasme van de popelende topmusici van morgen in Youth Orchestra Flanders (blz. 21). De passie, het raffinement en de doordachte visie van een gevestigd ensemble als The Orlando Consort dat zich vastbijt in de stille film ‘La passion de Jeanne d’Arc’ (blz. 18). De overgave, de begeestering en de kwetsbaarheid van trompettist Amir ElSaffar (blz. 14). Of een artistiek leider die al tien jaar met een sterk idee rondloopt en plots de puzzelstukken ineen ziet vallen: Koenraad Hofman van Oxalys kreeg zomaar jeugdauteur Bart Moeyaert en Martine Tanghe samen voor het intieme vertelconcert ‘Morris’. Wij zijn niet alleen vereerd met de première op ons podium, maar ook blij met het interview met het voormalige nieuwsanker in dit magazine - het eerste sinds haar afscheid van de VRT (blz. 4). En tussen al die creatieve geesten die overlopen van de ideeën, duikt dan plots Thomas Beijer op. Een multitalent en duizendpoot die met geen stokken in een hokje te krijgen is. Een begenadigd pianist, dat zeker. Maar ook componist en arrangeur, improvisator en presentator.
Of volgens zijn Twitter-account: ‘Pianist, schrijver, componist. De volgorde verandert soms. Tekenen is om de een of andere reden ook nodig.’ De Nederlander is pas 34, maar schreef al een roman en is artistiek directeur van de Young Pianist Foundation. Een ‘echte uomo universale van vandaag’, zoals de jury van de Nederlandse Muziekprijs hem roemt. Een intellectueel met een enorme culturele bagage.
Maar tegelijk niet te beroerd om onder een Instagram-alias een nieuwe Aardappeloproer te ontketenen (naar de Amsterdamse volksopstand in 1917). De halve kunstgeschiedenis moet eraan geloven in de tekeningen en filmpjes. Zijn aardappels duiken ongevraagd op in schilderijen van Edward Hopper, dopen Moby Dick zomaar om tot Moby Potato, gaan ongegeneerd de concurrentie aan met superheld Batman of zetten doodleuk Thomas Beijer zelf in zijn hemd. Hij moet een van de meest productieve alleskunners van zijn generatie zijn. En welke componist pikt uitgerekend hij eruit als onderwerp van zijn column (blz. 16)? De legendarische luierik Anatoli Ljadov. De ironie! Zou Beijer soms een beetje jaloers zijn op die luiheid? Misschien heel even die altijd malende hersenen in sluimermodus willen zetten? Is het daarom dat die gekke aardappelen zijn hoofd loskoppelen van zijn lichaam, op de prent hieronder? We vragen het ons af. Tegelijk waren we zo onder de indruk van zijn pen, dat we hem spontaan de vraag stelden of hij ook de columns in de volgende magazines wou schrijven - als seizoenscolumnist, zeg maar. Nauwelijks twee uur later zat zijn respons al in onze mailbox. Eén keer raden wat het antwoord was. Het Bijloke-team
voor woord
‘Ja, ik zal zenuwachtig zijn’ Martine Tanghe die een gloednieuw verhaal van Bart Moeyaert voorleest, met muziek door Oxalys: aan grote namen geen gebrek op ons openingsweekend. Het gewezen nieuwsanker en contrabassist Koenraad Hofman blikken vooruit. ‘Het wordt geen powerpointpresentatie, zullen we dat afspreken?’ Bart T’Jampens Björn Comhaire
Toen Martine Tanghe eind 2020 voor het oog van half Vlaanderen haar laatste VRT-journaal afsloot, stelde Wim De Vilder haar een vraag: waarom had ze die job zo lang zo graag gedaan? "Ik heb altijd heel graag verteld", antwoordde ze. "En ik heb ook altijd graag voorgelezen voor mijn kinderen en mijn kleinkinderen."Ergens in een zetel in Neder-Over-Heembeek ging een lichtje branden. Koenraad Hofman, artistiek coördinator en contrabassist bij het ensemble Oxalys, liep al tien jaar met een idee rond. "Toen ik Martine dat hoorde zeggen, wist ik: háár moet ik vragen." Het idee van Hofman: een sobere, intieme kindervoorstelling, met louter tekst en muziek. Martine Tanghe hapte toe, ze wilde wel voorlezen. Maar wie zou dan het verhaal schrijven? Samen begonnen ze boven aan hun verlanglijst,
4
en belden aan bij auteur Bart Moeyaert, winnaar van de ‘Nobelprijs voor jeugdliteratuur’ en veel ander zilverwerk. “Bart zag het direct zitten, dat vond ik ongelofelijk", zegt Tanghe in een zaaltje, twee hoog in het Conservatorium van Brussel. "Hij is zo’n drukbezet man, heeft zo’n grote reputatie te verdedigen." Hofman: "Bart is een grote muziekliefhebber. Eerder werkte hij al mee aan ‘De schepping’, een nieuw scheppingsverhaal op de tonen van Haydn. Ik heb dat gezien: je merkt aan alles dat hij voeling heeft met muziek."Dit is het eerste interview dat Martine Tanghe geeft sinds haar afscheid. Ze had gehoopt van zulke aanvragen verlost te zijn, zegt ze. Maar voor een jongen die bij zijn oma en haar hond woont, maakt ze zich graag vrij. Die jongen heet Morris, en hij is het hoofdpersonage in het gelijknamige verhaal van Moeyaert.
Wat was jullie eerste indruk van het verhaal? Martine Tanghe: "Het is heel … sfeervol. Al in die eerste zinnen voel je de kou, en toch is die niet onaangenaam. Je voelt dat er dingen ongezegd zijn en zullen blijven. Er zitten ook heel rake passages in, die niet alleen kinderen maar ook volwassenen doen nadenken. ‘Als iets een naam heeft, bestaat het meer dan zonder’, schrijft Bart bijvoorbeeld. Er staan ook veel zinnen in die prachtig zijn om hardop te lezen. ‘Morris raakte in de war van de wirwar’: hoe mooi is dat?” Koenraad Hofman: "Al op de eerste pagina dacht ik: ik ga dit in één keer uitlezen. Je wordt zo meegezogen in het verhaal."
interview
Morris is een moedige jongen, die noodgedwongen al veel levenswijsheid heeft opgedaan. "Met je ogen dicht zie je soms juist veel te veel", vertelt hij. Martine Tanghe: "Er zijn ‘verdrietige
dingen’ gebeurd rond hem, leer je snel, maar je weet niet echt wat. Daardoor heeft het ook wel impact. Het einde is ook heel bijzonder." Koenraad Hofman: "Ik ben wel blij dat ik hier geen muziek bij moest maken." Martine Tanghe: “Waarom? Sorry, ik mag eigenlijk de vragen niet stellen.” (lacht) Koenraad Hofman: "Ik dacht meteen: oei, ik hoor het niet. Bart schrijft met een ongelofelijk muzikaal gevoel, dat is het niet, maar de tekst bevat zoveel lagen… Zoiets verklanken leek me niet evident. Maar toen kwam de eerste draft van componist Koen Brandt, en ik was er meteen wild van."
Koen Brandt is behalve de man achter Het Geluidshuis ook de componist van de begingeneriek van de cultserie ‘Van vlees en bloed’. Op Radio 1 zei hij dat hij daaraan begon te schrijven zonder ook maar één minuut gezien te hebben. Ging het opnieuw zo? Koenraad Hofman: "Niet helemaal,
al had hij wel weer een paar ideeën nog voor het verhaal er was. Bart had hem al kort gebrieft, maar het verhaal is nadien nog helemaal veranderd. Hij had zich eerst laten inspireren door een vrouw op een saaie receptie, die de verveling verdreef door aan een broodje te pulken tot het eruitzag als een hond. “Broodhond”, was de titel. Maar gaandeweg heeft hij het herschreven, en veranderde dus ook de muziek."
‘Morris’ is een tegenwicht voor de overdaad aan prikkels van al die gsm’s en iPads Koenraad Hofman
Muziek bij een avontuur in de sneeuw, hoe klinkt dat? Martine Tanghe: "Ik heb ooit eens een kinderboek gelezen waar ook muziek bij was gemaakt, en dat was zo niet-melodieus dat ik dacht: ocharme die kinderen. Maar toen ik dit hoorde, was ik verrast door de schoonheid ervan. Neem nu de ouverture: het is donker, het verhaal is nog niet begonnen, en dan komen die eerste noten... Ik werd er instant blij van." CHEVRON-CIRCLE-RIGHT
5
Koenraad Hofman: "Het was een sprong in het duister, omdat Koen weinig ervaring had met schrijven voor klassieke muzikanten. Maar het is geweldig uitgedraaid. Hij geeft niet zozeer commentaar op de tekst, de muziek leidt echt een eigen leven. Hij gebruikt een heel ‘eenvoudige’ muzikale taal die tegelijk vernuftig is."
Martine, mogen we dit je debuut op de planken noemen? Martine Tanghe: "Nee, dat mag je niet.
(lacht) Ik heb bij het Leuvense studen tentoneel gespeeld, in de licenties aan de universiteit. Dat is de tweede helft van de jaren 70, het is van toen geleden dat ik nog op een podium heb gestaan." Zal je zenuwachtig zijn? Je weet wat het is om voor een publiek te spreken, maar nu zit het voor je neus. Martine Tanghe: "Er zullen wel wat zenuwen zijn, ja, ik ben dat helemaal niet gewoon. Zal ik aan de muziek horen wanneer ik mag beginnen voorlezen? Ik kan maar een beetje noten lezen en ik speel geen instrument. Nu ja, behalve blokfluit dan. Ik heb het publiek ook nooit echt gezíén, in mijn werk.
6
Ik sta niet graag in de schijnwerpers. Maar voor kinderen wil ik dat wel doen Martine Tanghe
(denkt na) Nee, ik sta eigenlijk niet graag in de schijnwerpers. Maar voor kinderen wil ik dat wel doen." Hoe zal de voorstelling er precies uitzien? Koenraad Hofman: "Het publiek zal echt
óp het podium zitten, opdat het een soort vertelling wordt, zoals je een verhaaltje voor het slapengaan leest. En Martine zit in een zetel." Martine Tanghe: "Dat lijkt mij het beste. Ik heb nog nooit voorgelezen al rechtstaand. Dat doe je niet, dan lijkt het wel alsof je een lezing geeft." Koenraad Hofman: "Of een powerpointpresentatie." Martine Tanghe: (hilariteit) "Geen powerpoint, kunnen we dat nu vastleggen? Ik heb een paar weken geleden voorgelezen in de klas van mijn kleinzoon, ik vermoed dat het zoiets wordt?"
Koenraad Hofman: "Ja, maar dan met meer publiek. Al hebben we wel een maximum ingesteld. Met Stefaan Degand hebben we eens een stuk gespeeld voor zo'n 700 kinderen (Peter en de wolf, red.), en dat was op zijn zachtst gezegd een rumoerige combinatie (lacht). De kinderen hadden zich wel geamuseerd, maar het geheel bleef moeilijk overeind. We willen het nu veel intiemer."
Morris’ moet verstilling bieden? Koenraad Hofman: "Een tegenwicht voor de overdaad aan prikkels van al die gsm’s en iPads! Een van de mooiste voorstellingen die Oxalys ooit gespeeld heeft, is ‘Huis der verborgen muziekjes’: één danseres en de muziek, meer niet. En ik heb nog nooit zoiets ingrijpends en moois gezien."
Jullie mikken op kinderen vanaf acht jaar. Dat is niet zo ver meer van de ‘digitale puberteit’, die al op tien jaar begint, zoals De Standaard onlangs schreef. Moet ‘Morris’ die nog even uitstellen? Koenraad Hofman: "Zo voel ik het toch.
Ik heb een dochter van veertien, dus ik weet wat dat is, elke dag strijden tegen de
smartphone. Ik zie ook veel mensen van mijn leeftijd de hele tijd naar hun scherm kijken. We communiceren niet meer, ik word daar triest van." Martine Tanghe: "Koenraad weet dat als hij mij belt, de kans groot is dat ik niet opneem. Ik ben niet zo iemand die de hele tijd rondloopt met de gsm bij zich." Merken jullie dat kinderen zich minder lang kunnen concentreren? En moet je dan strenge regels afspreken? Koenraad Hofman: "Het zal een uitdaging zijn. Je hebt er altijd die geboeid luisteren, en je hebt er een paar die kabaal maken."
Het publiek zal echt óp het podium zitten, zodat het een soort vertelling wordt Koenraad Hofman Martine Tanghe:
"Als ik kinderen met een gsm zie, grijp ik zeker in." Koenraad Hofman: "Bij ‘Peter en de wolf’ was er ooit een meisje van zeven, acht dat plots een ‘Suske & Wiske’ begon te lezen.
Stefaan zat midden in zijn betoog. Ik dacht: oeh, nee, dat moet je niet doen bij Stefaan." Martine Tanghe: "Dat meisje deed dat tijdens de voorstelling? Maar enfin!" Koenraad Hofman: "Ze zat zelfs op de eerste rij! Stefaan heeft toen dat boek afgepakt en zei: ‘Kom, ik zal de laatste bladzijde voorlezen, dan heb je dat al gehad.’ (lacht) Ik denk niet dat dat meisje ooit nog op de eerste rij gaat zitten, of ooit nog een strip durft boven te halen." Dus: kinderen, geen ‘Suske & Wiske’ tijdens ‘Morris’? Martine Tanghe:
“Het is ze geraden!”
(lacht) circle
Bijloke Openingsweekend
Vr 02.09 | 20:00 | Concertzaal Voorverkoop €14 Kassa €18
Za 03.09 | 20:00 | Concertzaal Voorverkoop €14 Kassa €18
Zo 04.09 | 11:00 & 15:00 | Concertzaal Kind €7 Volwassene €14
Klavier zonder oogkleppen
Summer Rhapsody
Morris
Fabian Fiorini JA Z Z
Liesbeth Devos & Antwerp Symphony Orchestra SYM FONISC H
Martine Tanghe & Oxalys FAMI LI E
7
De antiheldin (ba)rockt De antiheld is hot, en niet alleen bij millennials. En dus kruipt sopraan Patricia Petibon in de huid van afzichtelijke toverkollen en hysterische feeksen uit de barokopera in ‘Les flammes magiciennes’. Sofie Taes
Als oer-antiheldin heeft Medea alles om tragedie en passie op het podium te ontketenen: ze is manipulatief, gewelddadig en rancuneus, maar ook liefhebbend, warm, vaardig en intelligent 8
S
la er Netflix maar eens op na: het krioelt er van de anti-hero’s. Wie wil zich nog vergapen aan een Goody Two-Shoes als een superheld ook denderend diabolisch kan zijn? Complexe karakters laten zich zoveel sappiger vertellen, met verhaallijnen die uitzwenken als een accordeonbus en betekenislagen aanboren onder het oppervlak der verwachtingen. Anders dan hun grootouders, die midden vorige eeuw nog traditionele helden zonder een greintje ethisch deficit verkozen, vallen millennials massaal voor protagonisten met een ranzig randje. Nieuw is dat niet: al van in de oudheid waren populaire personages in de literatuur en kunsten vaak niet enkel zoet, maar ook zuur en pittig.
Disney vs. Dysparis Denk Paris: de koningszoon die voor zijn gouden appel door Aphrodite werd beloond met Helena van Troje, maar daarvoor zowel haar echtgenoot als zijn eigen gezin buitenspel moest zetten en uiteindelijk ook zijn geboortestad en volledige nageslacht te gronde richtte. Homerus noemt hem ‘Dysparis’ (‘Ongeluksparis’): de schijnbaar fortuinlijke en dappere kerel die een kleinmoedige lafaard blijkt. Hamlet, nog zo’n fascinerend probleemgeval. Shakespeare speelt een magistraal spel met de suffe prins door hem een plot toe te bedelen met groot heroïsch potentieel, waarvan hij geen grammetje weet te realiseren. Op het vlak van schokkende karaktertrekken en vertellend debiet doet de vrouwelijke antiheld het zo mogelijk nog beter. Ja, ook zij kan furieus en bloeddorstig uit de hoek komen, is ambitieus en sjoemelt er op los. Illusies over regenbogen en eenhoorns heeft ze niet: om zich te handhaven in de hellepoel van het leven leerde ze zwemmen in lava. Maar naast ‘fatale’ is zij toch vooral ‘femme’: vrouw en verleidster, minnares en moeder, een beetje Disney-prinses, een beetje krijger-koningin, even passioneel in het minnen als hartstochtelijk in het haten.
Catastrofaal gekonkel Is het toeval dat dergelijke complexe dames het uitstekend deden in de operalibretti van de barok - era van Verlichting, contrast, retoriek en affect? Menig onversaagde deerne bracht kunstenaars en publiek met haar shockerende denkbeelden en daden tot een artistiek delirium. Geen wonder dat het repertoire zoveel ravissante aria’s herbergt waarin karakters laag na laag worden gepeld. Een van die vampen van de barokke bühne was Medea: de mythologische tovenares die Jason - hij van de Argonauten - aan het Gulden Vlies helpt en zijn hart verovert. Samen verkassen ze naar Korinthe, maar daar loopt het fout: Jason wordt verliefd op een ander. Medea, vernederd en wraaklustig, vermoordt hun twee zonen, ontsnapt in een koets getrokken door draken en zoekt soelaas in de armen van de koning van Athene.
Als oer-antiheldin heeft Medea alles in huis om tragedie en passie op het podium te ontketenen: ze is manipulatief, gewelddadig en rancuneus, maar ook liefhebbend, warm, vaardig en intelligent. Marc-Antoine Charpentier, een van de dominante figuren van de Franse barok, koos ‘Médée’ als protagoniste van zijn tweede en meteen ook laatste tragédie lyrique. Met zijn gloedvolle partituur vol elegante aria’s speelde hij overigens clever in op de roddel van de dag: het schandaal rond markiezin de Montespan, de minnares van Louis XIV, die zich met medeaans gekonkel een weg zou hebben gebaand naar het koninklijke bed.
Grof geschut De paradox van de machtige magicienne die ondanks haar gave gedoemd is tot ongeluk in de liefde, vinden we ook terug bij Circe. Als dochter van de Griekse zonnegod Helios bezat zij de kracht om mensen in zwijnen, leeuwen en wolven te veranderen. Ook de kompanen van Odysseus moesten eraan geloven: zij konden na hun ontmoeting met de tovenares enkel nog op zoek naar truffels. Zelf pakte de roemruchte globetrotter het anders aan: beschermd door een kruid slaagde hij erin zijn leven te redden en Circes gunst te winnen. Zijn queeste opgeven doet hij echter niet en Circe moet haar geliefde na een jaar laten gaan. Jean-Marie Leclair, de vader van de Franse vioolschool, laat Circe zweren en vloeken langs de notenbalken van zijn enige opera ‘Scylla et Glaucus’ (1746). Daarin probeert de zeegod Glaucus de liefde te winnen van de nimf Scylla en roept daartoe Circe’s hulp in. Die valt echter zelf voor Glaucus en beveelt haar trawanten zijn hart te betoveren. Als Scylla’s naam de ban breekt, gaat Circe over tot chantage: het leven van Scylla in ruil voor Glaucus’ liefde. Wanneer ook dat het koppel niet blijkt te kunnen nekken, haalt Circe het grove geschut boven: in drie airs de démons roept ze oppertoverkol Hecate op, die haar een middeltje geeft om Scylla te vergiftigen. Circe triomfeert en bekroont haar wraak door haar rivale te verstenen. Net als de Medea van Charpentier verschijnt Leclairs Circe als een gekweld personage dat toch empathie en sympathie wekt. Dat is niet enkel het gevolg van de dramatische hertaling van hun avonturen, maar ook de verdienste van grote componisten en magistrale vertolkers. Zij verstaan de kunst om een brug te slaan tussen bühne en theaterstoel, Circe’s zuchten achter onze ribben te plakken en Medea’s wanhoop tot een brok in onze keel te kneden. circle Do 24.11 | 20:00 | Concertzaal | Rang 1 €36 Rang 2 €32
Les flammes magiciennes
Patricia Petibon & Ensemble Amarillis Aria's van Lully, Charpentier, Rameau, Marais & Leclair M AG I ST R A A L BA RO K
9
1
Voor filmfans Filmliefhebbers weten het al langer: György Ligeti (1923-2006) schreef buitengewone, intrigerende muziek. Ze heeft iets ongrijpbaar, een mysterieus aura waar de Amerikaanse regisseur Stanley Kubrick (1928-1999) als een blok voor viel. Zijn klassieke sciencefictionfilm ‘2001: A Space Odyssey’ uit 1968 is onlosmakelijk verbonden met het dichte, zwermende klankbeeld van Ligeti’s werken. Ook in de soundtrack van zijn latere films ‘The Shining’ (1980) en ‘Eyes Wide Shut’ (1999) gebruikte Kubrick Ligeti’s muziek.
2
Voor avonturiers Ligeti werd gedreven door een onstilbare vernieuwingsdrang: “Eenmaal je de grens bereikt hebt, ligt daarachter de woestijn. Daar vind je alleen maar meer van hetzelfde: zand.” Hij vond zichzelf steeds opnieuw uit, wat zijn oeuvre bijzonder veelzijdig maakt. Van het elektronische hoorspel ‘Artikulation’ (1958) tot de hechte orkestrale weefsels in ‘Atmosphères’ (1961). Van repetitieve, mechanische werken zoals ‘Poème symphonique’ voor 100 metronomen (1962) tot de absurdistische ‘anti-anti-opera’ ‘Le Grand Macabre’ (1974-1977) naar de inferno-taferelen van Pieter Brueghel en Jheronimus Bosch. Van het klassiek-romantisch aandoende ‘Hoorntrio’ (1982) naar de zogenaamd onspeelbare polyritmische ‘Études pour piano’ (1985-2001).
10
3
Voor dromers De Hongaars-Oostenrijkse componist bezat een oeverloze verbeeldingskracht. Als kind verzon hij het utopische rijk ‘Kylwiria’, waarvoor hij landkaarten tekende en een eigen taal ontwierp. Later, als componist, zou zijn eindeloze fantasie hem voortdurend naar onontgonnen terreinen brengen. Ligeti groeide op als Hongaars-joodse jongen in het grensgebied Transsylvanië, dat enkele jaren voordien door Roemenië bezet werd. Na de Tweede Wereldoorlog ging hij studeren aan de Franz Liszt Academie in Boedapest, tevergeefs hopend op een ontmoeting met zijn idool Béla Bartók, die in 1945 in New York overleed. Hongarije kreunde onder het stalinistische bewind en al wat tot de moderne muziek behoorde, werd er geweerd. Dus luisterde Ligeti stiekem naar de concerten van de Westdeutscher Rundfunk, waaronder de première van Stockhausens elektronische compositie ‘Gesang der Jünglinge’ (1955-1956). Pas later ontdekte hij dat het gekraak in de uitzending geen deel van de muziek uitmaakte, maar dat de zender door de autoriteiten verstoord werd. Toen de situatie na de Hongaarse Opstand van 1956 te nijpend werd, stak Ligeti de grens over naar het Westen. Hij trok naar Keulen, waar hij in de elektronische studio aan de slag ging.
6 redenen
6 redenen om van Ligeti te houden Onze reeks 360° Ligeti zet een heel seizoen lang de spot op György Ligeti. Waarom? Omdat de avant-gardecomponist iedereen wel iets te bieden heeft. Melissa Portaels
4
Voor open geesten Ligeti speelde mind games met het publiek: what you hear is not what you get. “We zien alleen het topje van de ijsberg, maar hoe hij eruitziet, hoe hij beweegt en op de oceaan reageert, is mee bepaald door wat verborgen in het water zit, namelijk het grootste deel van de ijsberg.” De ijsberg illustreert Ligeti’s micropolyfone schrijfwijze. Je kan als luisteraar de enorme complexiteit in de partituur niet als dusdanig waarnemen. Wat je hoort, is slechts het topje van de ijsberg. De beste ideeën schoten Ligeti te binnen tijdens het wandelen. Zo had hij al in 1950, toen hij nog in Boedapest leefde, een ingeving voor een nieuw soort muziek. Ze heeft melodie noch harmonie, begin noch einde, en is een zogenaamd statische compositie die van binnenuit door timbre- en textuurveranderingen transformeert, te vergelijken met de wind die door het bos ruist. Hij werkte dat idee van bewegende klankwolken uit in de composities ‘Apparitions’ (1958-1959) en ‘Atmosphères’, waarmee hij de westerse avant-garde met verstomming sloeg. Later zou ook ritme een belangrijke parameter in Ligeti’s werk worden en ging hij nog een stap verder met het misleiden van het publiek. In zijn ‘Études pour piano’ stapelt hij meerdere ritmes op elkaar en speelt hij met imaginaire patronen die niet in de partituur staan of door de pianist gespeeld worden, maar die zich wel in het hoofd van de luisteraar vormen.
5
Voor taalminnaars Ligeti omschreef zijn muziek met rijke zintuiglijke metaforen. Hij had het over klankwolken, klanktapijten, bijenzwermen, ijsbergen, kristallen, labyrinten, mechanische raderwerken en haperende machines. Muziek bestond voor hem uit sonore vlakken en massa’s die in elkaar grijpen, verstrikt raken of uit elkaar vallen en die vloeibaar, stroperig, vezelig, droog of korrelig konden zijn.
6
Voor snelheidsfreaks én rustzoekers Ligeti flirtte ook met de perceptie van tijd. Hoe kan iets zo ritmisch en zo snel in beweging zijn en tegelijker- tijd statisch zijn? Het extatische ‘Continuum’ (1968) voor klavecimbel raast voorbij, maar uit de ritmische illusies en (verstoorde) mechaniek stijgt een onbeschrijfelijk gevoel van eeuwigheid op. 360° Ligeti Do 06.10 - Za 29.10 Expo Gratis in het Kabinet. Ook online Ma 24.10 Jukebox Ligeti Avondje Adorno met Filip Rathé en Maarten Quanten Vr 28.10 Wondermooi hoorntrio Het Collectief Vr 20.01 Goulash SPECTRA Vr 03.03 Mysteries of the Macabre I SOLISTI Vr 12.05 Teenage Lontano Marina Rosenfeld
11
Een immersieve klankopstelling, met een botsing tussen digitale glitches, impressionistische klankwolken, onschuldige kinderliedjes en oude instrumenten: het was het sluitstuk van de voorstelling ‘Aurora electronica’. HERMESensemble en ChampdAction brachten licht in de duisternis met werk van Kaija Saariaho, Daan Janssens en deze indrukwekkende wereldpremière van Serge Verstockt. Geert Vandepoele
mei
11
Present!
Onverwacht veel nieuwsgierigen op onze presentatie van seizoen 22 | 23. Klara-coryfee Lut Van der Eycken (links) leidde de avond in goede banen, onze directeur en programmatoren lichtten de concerten uit waar ze het meest naar uitkijken (op de foto: Liesbeth Peelman en Tom Janssens). En pianist Nikolaas Kende en violiste Jolente De Maeyer maakten de feestelijke avond helemaal af. Joëlle Verbeeck
12
LI
29
K
Digitale botsing
TERUGB
apr
in beeld
apr
24
Bad Composers
Johan Heldenbergh in de rol van Händel, aan de telefoon aan het onderhandelen over opera's en slavenhandel: het is hét beeld van Bad Composers. Ons gesmaakte festival over componisten met een omstreden levenswandel kreeg opvallend veel persaandacht. Dat de ironie ervan niet bij elke opiniemaker doordrong, kan alleen maar betekenen dat je erbij moest zijn om erover mee te kunnen spreken. Michiel Devijver
mei
Regendans
29
Nee, de buien konden de pret hoegenaamd niet drukken. Wat zouden ze ook: van onze eerste Côté Jardin na twee afgelaste edities gingen niet alleen de harten van organisatoren en artiesten sneller slaan. Geert Vandepoele
13
‘Het was een gevecht met mezelf’ Bij Amir ElSaffar en zijn 17-koppige Rivers of Sound Orchestra spelen jazz en Arabische muziek haasje-over met duizend-en-een andere invloeden. ‘We geven het publiek een sonische omhelzing.’ Femke Coopmans
Do 10.11 | 20:00 | Concertzaal | €26
Amir ElSaffar’s Rivers of Sound The Other Shore JA Z Z
14
interview
De bijzondere kracht van componist, trompettist, santoorspeler en vocalist Amir ElSaffar (44)? Hij bestudeerde uitvoerig zowel de jazz als de maqam voor hij er nog maar aan dacht ze te laten samensmelten. En toch waren het The Blues Brothers die hem naar de muziek dreven. ElSaffar groeide op in Chicago. Hoewel hij Iraakse roots heeft, was het de soundtrack van de filmklassieker ‘The Blues Brothers’ (1980) die hem in zijn jonge jaren vergezelde. Op zijn gitaar leerde hij de Beatles en de Stones spelen. Tot hij uiteindelijk werd gegrepen door de trompet. ‘Ik leerde de westerse canon kennen in kamermuziek, orkesten en solorepertoire. Tegelijk studeerde en speelde ik samen met jazzmuzikanten in Chicago. Ik had wel iets van Arabische muziek gehoord in mijn tienerjaren, maar pas toen ik aan het einde van het conservatorium en een stuk in de twintig was, begon ik de muziek ook echt te bestuderen.’
Gezongen poëzie Aanvankelijk trok ElSaffar richting Midden-Oosten om enkel de toonladders en ritmes te leren kennen, zodat hij die kon gebruiken in zijn composities. Tot hij begreep hoe rijk en complex de Iraakse maqam was. Hij schoof jazz en klassieke muziek aan de kant om vijf jaar lang alleen maar maqam te spelen. ‘Ik leerde zingen, speelde de santoor (een oosterse schootharp, red.) en was niet van plan om ooit een combinatie met jazz te proberen.’ De maqam, zo legt hij uit, is een systeem van melodieën en toonladders dat je vindt van Marokko over het hele noorden van Afrika, Turkije, de Perzische Golf en Centraal-Afrika tot helemaal in het westen van China. ‘Ik ben gespecialiseerd in de Iraakse maqam. Die wist door de eeuwen heen zijn essentie grotendeels te bewaren, vooral doordat het tot de negentiende eeuw duurde voor Irak werd gekoloniseerd door Groot-Brittannië. Voordien waren er enkel Turkse of Perzische bezettingen en culturele connecties.’
Tarab, of muzikale extase, is een soort rauwe en menselijke spiritualiteit. Het is erg krachtig, zowel voor de performers als voor het publiek ‘De Iraakse maqam is vooral een vocale traditie waarbij poëzie gezongen wordt, of de Koran, de Thora of christelijke liederen gereciteerd worden. Wat maqam onderscheidt van westerse muziek of zelfs van raga of andere verwante muzikale talen, is het gebruik van microtonen. De meeste maqam-toonladders hebben zeven noten, maar de gradaties in toonhoogte zijn vaak heel specifiek. Er kan een kwarttoon of zelfs nog een kleiner verschil zijn. Wat ik doe, is die microtonen introduceren bij jazz en klassiek, stijlen die dat soort stemmingen niet gewoon zijn.’
Improvisatie Dat ging niet zonder slag of stoot. Op een gegeven moment kwam er een opdracht die er specifiek om vroeg om jazz en maqam te combineren. ‘Het werd een gevecht met mezelf. Ik was zo verdiept in de maqam, een mix leek mij onmogelijk. Het had te maken met respect tegenover mijn leraar en andere meesters, maar ook met de muziek zelf én met mijn achtergrond als Irakees in Amerika.’ Uiteindelijk was ‘Two Rivers’ het resultaat: de compositie, het album (uit 2007) en het ensemble. Twee gevestigde muzikale tradities kwamen samen, twee talen en benaderingen van improvisatie. Uit het sextet Two Rivers groeide het Two Rivers Large Ensemble, dat in 2009 opende voor Dave Brubeck. En daaruit ontstond in 2015 uiteindelijk het nog grotere Rivers of Sound Orchestra. ‘Ik wou er graag muzikanten bij die ik in de loop der jaren had leren kennen’, klinkt het. ‘Met de Egyptische
hobospeler Mohamed Saleh speelde ik samen bij de West-Eastern Divan Orchestra van Daniel Barenboim. De Belgische altsaxofonist Fabrizio Cassol leerde ik kennen bij Aka Moon in 2013. De discografie van J.D. Parran, bassaxofoon en klarinet, omvat Stevie Wonder, John Lennon, The Band… en we speelden samen bij Cecil Taylor. En dan zijn er nog mijn zus Dena op viool en haar man Tim Moore op percussie.’ ‘In het orkest weerklinkt als vanzelf de sfeer van toen we voor het eerst samen speelden, in al die verschillende bands of samenstellingen. Rivers of Sound is méér dan een vast orkest met vaste partituren en een afgebakende rol voor iedereen, het is een omgeving waarin interacties kunnen plaatsvinden. Improvisaties. Er is geen hiërarchie. Muzikanten hebben de vrijheid om hun stuk uit te vinden en opnieuw uit te vinden.’
Staat van bewustzijn In Muziekcentrum De Bijloke brengt de band delen van zijn nieuwste werk, ‘Immersions’, waarbij de muzikanten in het begin verdeeld zitten over de concertzaal en het publiek zo in een, wat ElSaffar noemt, sonische omhelzing nemen. Verder staat vooral het laatste album, ‘The Other Shore’ (2021), op het programma. ‘Wat ik interessant vind, is hoe de interactie tussen geluiden een bepaalde staat van bewustzijn of bepaalde gevoelens kan opwekken’, geeft de bandleider mee. En hij gelooft dat je dat toch vooral live meegemaakt moet hebben. ‘In maqam en andere Arabische muziek bestaat er zoiets als het concept tarab, vrij vertaald is het een muzikale extase. Het is iets heel alledaags en tegelijk erg diepgaands. Het voelt alsof de vibraties van de ruimte veranderd zijn. Het is een soort rauwe en menselijke spiritualiteit, los van dogma’s of religies. Het is erg krachtig, zowel voor de performers als voor het publiek. Als we dat kunnen oproepen en delen, dan hebben we iets wat de mensen nadien mee naar huis kunnen nemen.’ circle
15
Een duizendpoot aan de piano Thomas Beijer is pianist en onze eerste seizoenscolumnist. Onder meer. Samen met zijn eerste column over onterecht vergeten artiesten onthullen we de wondere wereld van deze creatieve duizendpoot.
De Nederlander Thomas Beijer (34) is pianist, componist, arrangeur, improvisator en presen tator en maakt getekende aardappelfilmpjes op social media. Hij schreef de roman ‘Geen jalapeños’ (2017) en is artistiek directeur van de Young Pianist Foundation. Als ‘een echte uomo universale van vandaag’ ontving hij de prestigieuze Nederlandse Muziekprijs. Onze eerste seizoenscolumnist schrijft voor Bijloke Magazine over onterecht vergeten artiesten. Bij deze eerste column laten we je graag een selectie van zijn andere werk zien.
↓ Mist.
↓ Moby Potato.
↓ De gnapgnap.
↓ Melancholia.
16
column
Schone slaper Over Anatoli Ljadov Dit wordt een piepklein columnpje. Niet omdat ik zo lui ben, maar omdat de componist over wie het gaat maar een piepklein oeuvretje heeft nagelaten, en in zijn geval kwam dat wel degelijk omdat hij zo lui was. Legendarisch lui. Luier dan een varken, zogezegd. Ná de slacht. Zijn naam: Anatoli Ljadov. 59 jaar lang bewandelde hij de aardbodem. Figuurlijk gesproken dan, want het grootste gedeelte van die jaren bracht hij waarschijnlijk niet wandelend door, maar liggend in zijn bed of op de sofa. Over deze componist, die zelfs Oblomovs arbeidsschuwheid met straatlengtes overtreft, bestaat nauwelijks biografische literatuur, maar anekdotes zijn er legio en de mooiste is wel de volgende: Sergei Djagilev, impresario van de dan (1909) pas opgerichte Ballets Russes, vraagt Ljadov de muziek te schrijven voor een nieuw ballet met als titel ‘De vuurvogel’. Ljadov sputtert een beetje tegen, want een ballet, dat is veel werk, maar Djagilev weet hem over te halen en geeft hem vijf maanden de tijd voor de eerste versie. En wat doet Ljadov? Niks. Drie maanden later laat hij Djagilev opgewekt weten dat hij 'vandaag muziekpapier heeft gekocht'. Waarop Djagilev de opdracht intrekt en zich wendt tot een 28-jarige, dan nog totaal onbekende componist, met de vraag of die het wil overnemen. (Deze jongeman heette Igor Stravinski.) Toch heeft Ljadov in de jaren dat hij in elk geval de moeite nam om adem te halen, tussen 1855 en 1914, schitterende stukken gecomponeerd. Weliswaar schrikwekkend weinig, en zonder uitzondering zijn ze ook nog eens angstaanjagend kort, maar de beste zou ik persoonlijk voor geen goud willen missen. Vooral het symfonische gedicht( je) ‘Kikimora’ is een verbluffend meesterwerk( je). In zes luttele minuten wordt deze Kikimora – in de Slavische folklore een soort huisgeest van het formaat kabouter,
die in de donkere hoek achter het fornuis woont en niet per se boosaardig is maar ook zeker niet goedaardig – door Ljadov met zo'n kleurrijke trefzekerheid leven ingeblazen, dat je er bang van wordt. Nog bonter (en ook korter) maakt hij het in ‘Baba Yaga’. Het opbouwen van het orkest duurt waarschijnlijk nog langer dan dit symfonische miniatuurtje zelf; in drie minuten is het alweer voorbij. Maar wat voor een drie minuten! Als ik alleen maar dénk aan de muzikale gruwelgrimassen die Ljadov ons daar voorschotelt, aan het in noten gevangen akelige gekakel van de heks Baba Yaga, die woest om de oren van de luisteraar vliegt, gezeten in een enorme vijzel die ze als een groteske gondelier aandrijft met een enorme stamper in haar knokige tengels, als ik alleen maar dénk aan die enge xylofoon waarmee Ljadov haar uit knekels en schedels bestaande tuinhekje laat klepperen en rammelen, dan krijg ik misschien niet de enorme kippenpoten waarop Baba Jaga's heksenhut is gebouwd, maar in elk geval wel kippenvel. Gelukkig eigenlijk, dat het maar drie minuten duurt. Dan kun je het nóg een keer of twintig luisteren. Baba Yaga, Kikimora en niet te vergeten het eveneens prachtige symfonische gedicht ‘Het betoverde meer’ (met een tijdsduur van acht minuten een lang stuk voor Ljadovs doen - hoewel dat vooral komt door het uiterst trage tempo; de partituur telt tien pagina's mínder dan die van ‘Baba Yaga’): afgaande op deze onderwerpen is het duidelijk dat Ljadov van sprookjes hield. 'Geef me een draak, een waternimf, een bosgeest, geef me iets bovennatuurlijks en ik ben gelukkig,' zei hij eens. Zelf heeft hij als componist het meest weg van de Schone Slaapster: ze doet nagenoeg niks, maar god, wat is ze mooi. circle
↓ De aardappels van Thomas Beijer zijn overal. Zelfs bij Edward Hopper.
↑ Scan en ontdek meer werk van Thomas Beijer
Do 13.10 | 20:00 | Concertzaal | €26
Balade voor twee
Quirine Viersen & Thomas Beijer Cellosonates van Mendelssohn, Saint-Saëns, Britten & Martin K A M ERM UZI EK
17
–›
De passie van The Orlando Consort ‘Zwarte kostuums, oortjes in, twee laptopschermen die onze gezichten spookachtig verlichten: we lijken wel meer Kraftwerk dan een oudemuziekensemble’, blikt bariton Donald Greig vooruit. En toch brengt The Orlando Consort vocale muziek uit de 15e eeuw bij de stillefilmklassieker ‘La passion de Jeanne d’Arc’. Maarten Byttebier
In onze Concertzaal wordt binnenkort een meesterwerk van de stille film vertoond: ‘La passion de Jeanne d’Arc’ van Carl Theodor Dreyer uit 1928. The Orlando Consort brengt daar een live soundtrack bij en kiest daarbij voor een ongeziene aanpak, vertelt bariton Donald Greig van het Britse vocale topensemble. “We komen op en zingen een lied van Guillaume Dufay met tekst van Christine de Pizan, uit haar gedicht over de Franse heldin uit 1429. Alle vocale muziek die we live brengen, komt uit de korte periode dat Jeanne d’Arc leefde (ca. 1412-1431). Dat is de hele opzet.” Wat zou de Deense regisseur Dreyer (1889-1968) er zelf van vinden?
“Stille films werden traditioneel altijd begeleid door live muziek. De première van deze film vond plaats in Parijs en Kopenhagen en er werd speciaal muziek voor geschreven. Maar Dreyer zelf had daarbij weinig in de pap te brokken, zoals de meeste regisseurs in die tijd. Sindsdien wordt de muziek van de meest diverse artiesten - van Nick Cave tot Bach - gebruikt bij films. De oorspronkelijke compositie van Victor Alix en Léo Pouget voor de Parijse première wordt nu soms nog opgevoerd.” “Intussen maakt een andere theorie opgang: dat Dreyer wou dat zijn film vertoond werd in absolute stilte. Het verhaal
18
wil dat Dreyer ‘nog geen enkele score had gehoord waarvan hij vond dat ze er perfect bij paste’. Oorspronkelijk was hij het idee van bijpassende muziek wel genegen, maar hij vond dat de keuze voor barokke composities - die vaak gebruikt werden anachronistisch was.’ ‘In die zin zou Dreyer onze soundtrack wel goedgekeurd hebben: we brengen alleen composities uit de vroege 15e eeuw. Voor zover ik weet, is onze versie ook de eerste die volledig a capella is. Dat leek ons wel gepast, gezien het ook stemmen waren (van God, de aartsengel, heiligen) die de proto-feministische Franse heilige aangezet zouden hebben tot haar heroïsche daden.’ Naast de geschiedenis van de soundtrack is die van de film zelf minstens even veelbewogen.
“Klopt. De negatieven gingen verloren in een brand in de jaren 30, tot plots in 1981 een intacte versie opdook in een Noors centrum voor geestelijke gezondheid toepasselijker kan haast niet, als je de film zelf kent en de centrale rol die actrice Renée Maria Falconetti speelt. Tijdens de opnames zou Dreyer zich als een tiran gedragen hebben: het bloed dat te zien is bij een stunt-stand-in zou echt zijn, alle ‘priesters’ kregen een tonsuur en ook de haren van Falconetti zelf werden geschoren.”
Het verhaal wil dat de regisseur geen enkele soundtrack had gehoord die perfect bij zijn film paste Was het moeilijk om de juiste muziek te vinden bij de film?
“Muzikanten als wij, vertrouwd met het repertoire uit de middeleeuwen, hoorden meteen passende muziek bij al die pakkende scènes. Composities die Jeanne d’Arc zelf evengoed gehoord kan hebben. Als Dreyer een gelijkenis ziet tussen de passie van Christus en Jeanne, ligt de tekst van ‘Ave verum corpus’ voor de hand. Als Engelse soldaten Jeanne belachelijk maken met een kroon van stro, zingen we het ‘Agincourt Carol’, dat verwijst naar de beroemde Engelse overwinning zestien jaar eerder. Als de revolutie losbarst, onderstreept het middeleeuwse motet, met zijn polyritmiek, perfect het geweld en de verwarring.” “Doordat de Kerk zo ijverig manuscripten liet maken en verzamelde, hadden we veel meer kerkelijke dan wereldlijke muziek uit die periode om uit te kiezen. Maar evengoed werden aangrijpende chansons van
dezelfde componisten bewaard. Meestal in private manuscripten, gecomponeerd voor rijke patrons, die koningen en hertogen eerden. In onze soundtrack illustreren die profane composities Jeannes lijden of maken ze een bekende parallel uit de traditie van de hoofse liefde: die van de Maagd Maria als voorwerp van aanbidding en verlangen.” Zal de nadruk bij de voorstelling liggen op jullie concert of op de film?
“Hoe oud en mooi de composities zelf ook zijn, het belangrijkste is en blijft dat de muziek de film dient, en niet andersom - in de beste traditie van de verhalende filmmuziek. Of Dreyer onze soundtrack goedgekeurd zou hebben of niet, zullen we nooit te weten komen. Maar een ding is zeker: voor hemzelf was het zelfs geen optie. Middeleeuwse muziek brengen is een relatief modern fenomeen, en in 1928 waren er maar een handvol stukken uit die periode waarvan hedendaagse transcripties bestonden.” “Gelukkig is dat veranderd: in zowat elke universiteitsbibliotheek vind je tegenwoordig partituren van Franse, Bourgondische en Engelse componisten. Eigenlijk ben ik nu vooral benieuwd daarnaar: waarmee waren zij op de proppen gekomen als zij Dreyers film hadden kunnen zien?” circle
Do 06.10 | 20:00 | Concertzaal | €28
La passion de Jeanne d’Arc The Orlando Consort H EM ELS E ST EM M EN
PIANOS MAENE FLAGSHIP STORE GENT
exclusive brands Steinway & Sons - Boston - Essex - Doutreligne
Steinway & Sons - Boston - Essex - Doutreligne www.maene.be
Nu 2 showrooms op 1 locatie : Steinway Piano Gallery Belgium & Piano’s Maene Gent Pieter Van Reysschootlaan 2 B-9051 Gent (Naast oprit E40 - Sint-Denijs-Westrem)
De Bijloke Magazine 2015.indd 1
18/09/2015 15:15:42
Gent Festival van Vlaanderen
it ’s
10 – 30 09.2022
Ook wat u niet ziet is vaak van onschatbare waarde. Zoals het juiste woord of een comfortabele stilte. Of één en al oor voor wat gezegd wordt. Aandacht voor de grootse Ook wat u niet ziet dingen envaak voorvan details die het verschil is onschatbare waarde.maken. Daaraan herkentofueen de ziel van onze bank. Zoals het juiste woord comfortabele stilte. Of één en al oor voor wat gezegd wordt. Aandacht voor de grootse dingen en voor details die het verschil maken. Daaraan herkent u de ziel van onze bank.
ab ou t time Info & tickets –– gentfestival.be Delen Private Bank, trouwe partner van Muziekcentrum de Bijloke Coupure Rechts 102 9000 Gent
Delen Private Bank, trouwe partner van Muziekcentrum de Bijloke Coupure Rechts 102 9000 Gent
Het toonmoment vol onbekend talent Onze conservatoria zitten barstensvol talent. In Youth Orchestra Flanders bundelen die topmusici van morgen de krachten. En dus kan je de toekomst van symfonische muziek in Vlaanderen nu al live beleven, vertelt manager Nicola Mascia. Maarten Byttebier
Wat is Youth Orchestra Flanders?
‘Brussels Philharmonic, Antwerp Symphony Orchestra en Symfonisch Orkest Opera Ballet Vlaanderen: het zijn niet de minste die beslisten de handen ineen te slaan. In 2019 richtten ze samen Youth Orchestra Flanders op, in nauwe samenwerking met de conservatoria van Brussel, Antwerpen, Gent en Leuven. Daarmee bieden ze de aanstormende generatie topmusici een podium in het professionele orkestcircuit.’ Waar gaan jullie dat jonge talent zoeken?
‘De basis wordt gelegd op lokaal niveau. Bij Brussels Young Philharmonic, Antwerps Jeugdorkest en Symfonieorkest Vlaanderen Young krijgen jonge muzikanten begeleiding en coaching van de beste muzikanten van het land. Zo ontwikkelen ze hun artistieke vaardigheden, hun zelfvertrouwen, hun kennis van het repertoire én hun netwerk.’ Jullie slaagden er al in grote namen te strikken.
‘Youth Orchestra Flanders stond de afgelopen jaren op het podium met groten als pianist Liebrecht Vanbeckevoort, celliste Camille Thomas, violist Lorenzo Gatto en de dirigenten Stéphane Denève, Edwin Outwater, Yi-Chen Lin en Anu Tali. En binnenkort werken we samen met Yoel Levi.’
Waarom is het concert in De Bijloke zo belangrijk voor jullie?
‘Youth Orchestra Flanders bouwt al drie jaar lang aan een ambitieus cv en stond al in de grootste zalen in Vlaanderen en Brussel. Maar Muziekcentrum De Bijloke ontbrak nog op ons lijstje. Optreden in de oudste concertzaal ter wereld is een buitenkans voor de muzikanten. Dat het tegelijk het slotconcert van het feeërieke zomerfestival Bijloke Wonderland is, maakt het nog mooier. Voor het orkest zelf is het dan weer de laatste dag van een lange en veeleisende repetitieweek.’ Jullie brengen dit concert ook in uitzonderlijke bezetting.
‘Jawel, we zetten een heel groot orkest in voor de “Symphonie fantastique”. Die mijlpaal in het oeuvre van Hector Berlioz is een must voor elke orkest musicus. De verbluffende orkestratie en rijkdom van de compositie maken het werk tot een prachtig voorbeeld van symfonische kracht. En uiteraard kijken we er enorm naar uit om violiste Sylvia Huang te begeleiden in het “Eerste vioolconcerto” van Max Bruch. Youth Orchestra Flanders is altijd trots om het podium te mogen delen met Belgen. Dankzij haar grote talent en harde werk is Sylvia een uitzonderlijk voorbeeld en inspiratiebron voor onze jonge muzikanten.’ circle
Zo 28.08 | 19:00 | Concertzaal | €15
Groot slotconcert Bijloke Wonderland
Sylvia Huang & Youth Orchestra Flanders Debussy, Berlioz, Bruch B I J LO K E WO N D ERL A N D
21
JAZZ
Seizoen 22 | 23
a
rini2 o i n F 9.2
i Fab
.0
2 Vr 0
SEPTEMBER Vr 02.09 | 20:00
JA Z Z
Klavier zonder oogkleppen Fabian Fiorini Za 03.09 | 20:00
SY M FO N I S C H
Summer Rhapsody
nic
Liesbeth Devos & Antwerp Symphony Orchestra
ane22 r t l o .10.
io harmo r T l l isel ls Phi r F Bill russe & B 9.22 Vr
i C 16 Rav Zo
s far’.22 f a ElSDo 10.11 r n 22 . i 1 e 1 . Am und tch r 04 Grerlato V f So o a s r P e Riv stran e h Orca Moo2.23 ro t z s z e a k .0 Mat ls Jites A Zo 19 i e a s Shuarte 23 rus inv B . 2 Q 02.0 Do ves3 e e .2 ne Ro 30.03 Trio n n a D Di nso07.03.23 e t o Soo Di Bob xK Ale e,
p t.A x e ,N
Za
Tic
ke
ia ts v
.be
ke ijlo
deb
FA M I LI E
Morris Martine Tanghe & Oxalys Vr 23.09 | 20:00
23.0
ed hm k A z Yaze Fan3c Th 15.04.2
Zo 04.09 | 11:00 & 15:00
JA Z Z
Bill Frisell Trio & Brussels Philharmonic Jazz Meets Symphonic Za 24.09 | 20:00
M AG I S TR A A L BA RO K
Monteverdi’s Mariavespers Collegium Vocale Gent & Philippe Herreweghe Ma 26.09 | 19:30
AVO N D J E A D O R N O
Lester’s Here Marc Van den Hoof & Tom Callens Do 29.09 | 20:00
Meesterlijk melancholisch Jonas Nordberg
M I N I AT U U R
Check www.bijloke.be! voor up-to-date! concertinformatie!
OKTOBER
agenda
Zo 16.10 | 11:00
Z A LI G E ZO N DAG
Belle époque
Za 01.10 | 20:00
O N G E H OO R D
Journal d'un usager de l'espace Benjamin Vandewalle, HYOID & Maija Hynninen
Alexander Melnikov & B'Rock
NOVEMBER Vr 04.11 | 20:00
JA Z Z
Gretchen Parlato
Zo 16.10 | 20:00
JA Z Z
Ravi Coltrane Cosmic Music
Flor Do 10.11 | 20:00
JA Z Z
Amir ElSaffar's Rivers of Sound The Other Shore Vr 11.11 | 20:00
G R A N D I OOS SY M FO N I S C H
Ein deutsches Requiem Antwerp Symphony Orchestra & Elim Chan Zo 13.11 | Hele dag
FA M I LI E
BIG BANG Festival De muzikaalste dag van het jaar Vr 18.11 | 20:00
G R E NZ E LOOS
Zee der herinneringen Nihan Devecioglu, Friederike Heumann & Xavier Díaz-Latorre Wo 19.10 | 15:00 Do 06.10 | 20:00
H E M E L S E S TE M M E N
La passion de Jeanne d’Arc The Orlando Consort Do 06.10 t.e.m. Za 29.10
G R ATI S
YO U N G M AS TE RS
Droomfabriek opera
Za 19.11 | 20:00
H E M E L S E S TE M M E N
Fleur Strijbos, Marjolein Appermont
El Cancionero de Palacio
& Blanca Graciá Rodriguez
Cantoría
Zo 23.10 | 15:00
ZO N DAG M ATI N E E
Ma 21.11 | 19:30
AVO N D J E A D O R N O
Expo 360° Ligeti
Mozarts Requiem
De plastiek van de partituur
Elke concertdag, open 1u voor start
Orkest van de Achttiende Eeuw
Björn Schmelzer
& Cappella Amsterdam Za 08.10 | 16:00
Do 24.11 | 20:00
FA M I LI E
Assepoester
Ma 24.10 | 19:30
KIDconcert van Antwerp Symphony Orchestra
AVO N D J E A D O R N O
Jukebox Ligeti
M AG I S TR A A L BA RO K
Les flammes magiciennes Patricia Petibon & Ensemble Amarillis
Filip Rathé & Maarten Quanten Do 13.10 | 20:00
Za 26.11 | 20:00
K A M E R M UZ I E K
Ballade voor twee
Do 27.10 | 20:00
Quirine Viersen & Thomas Beijer
T Ê TE-À-T Ê TE
Solastalgia
SY M FO N I EO R K ES T V L A A N D E R E N
Emperor Pavel Kolesnikov & Symfonieorkest Vlaanderen
Frederik Croene & Karl Van Welden Vr 14.10 | 20:00
Zo 27.11 | 11:00
G R A N D I OOS SY M FO N I S C H
Aimard speelt Beethoven
Vr 28.10 | 20:00
Pierre-Laurent Aimard
Wondermooi hoorntrio
& Antwerp Symphony Orchestra
Het Collectief
Za 15.10 | 20:00
Za 29.10 | 20:00
SY M FO N I EO R K ES T V L A A N D E R E N
Enigma
Sterrenstof
Liya Petrova & Symfonieorkest Vlaanderen
Elisabeth Brauss
360 ° LI G E TI
Z A LI G E ZO N DAG
Liederkreis Julian Prégardien & Eric Le Sage
PI A N O
23
Ontdek seizoen 22 | 23
Patricia Petibon & Amarillis Julian Prégardien & Eric Le Sage Piotr Anderszewski Sergey & Lusine Khachatryan Tamara Stefanovich Dianne Reeves Ian Bostridge & Oxalys Gautier Capuçon & Brussels Philharmonic Klassiek, jazz, hedendaags en familie in de oudste concertzaal ter wereld! Meer info op debijloke.be
