10 ATEISTÓW ZMIENIA AUTOBUS

JosÊ Ramón Ayllón (ur. w 1955 roku w Cantabrii) – pisarz hiszpański. Mieszka w Burgos. Ukończył studia humanistyczne na uniwersytetach w Valladolid i Oviedo. Do 1996 roku pracował jako nauczyciel w szkole średniej. Potem poświęcił się działalności pisarskiej i publicystycznej.

Obecnie prowadzi wykłady z antropologii na Uniwersytecie w Navarze. Popularność zapewniły mu cztery powieści skierowane do duşej grupy odbiorców: Palabras en la arena, Vigo es Vivaldi, Diario de Paula, Otoùo azul.

czasSERCA dwumiesięcznik dla rodzin

www.wydawnictwo.net.pl

,6%1

30,00 zł

WYDAWNICTWO KSIĂŠĹťY SERCANĂ“W

10 ateistĂłw zmienia autobus JosĂŠ RamĂłn AyllĂłn

Ateiści uwaşają, şe Bóg nie istnieje. Agnostycy twierdzą, şe owszem, istnieje, ale nie mówi do ludzi. Wierzący są przekonani, şe Bóg nigdy nie milknie.

Czasem jednak zdarza siÄ™, Ĺźe ci, ktĂłrzy przeczyli Jego istnieniu, lub podawali je w wÄ…tpliwość, zaczynajÄ… dostrzegać Go w nieskoĹ„czonym jÄ™zyku galaktyk, w eleganckim kodzie genetycznym, w przyprawiajÄ…cych o zawrĂłt gĹ‚owy cyfrach ďŹ zyki atomowej, w niewysĹ‚owionej mowie miĹ‚oĹ›ci, a nawet w zbijajÄ…cym z tropu jÄ™zyku cierpienia.

Sądzę, şe czytelnicy niniejszych stron ucieszą się wziętymi wprost z şycia historiami dziesięciorga słynnych podróşników, którzy wysiedli z autobusu ateizmu.

SÄ… nimi: Francis Collins, Ernesto SĂĄbato, Fiodor Dostojewski, Tatiana Goryczewa, Clive Staples Lewis, AndrĂŠ Frossard, Edyta Stein, Vittorio Messori, Narciso Yepes, Gilbert Keith Chesterton.

JosĂŠ RamĂł RamĂłn n AyllĂłn

10 ateistĂłw zmienia autobus

José Ramón Ayllón

10 ateistó ateistów w

zmienia autobus

Od autora Dziewięciu spośród dziesięciu ateistów, o których traktuje ten tom, zmieniło nie tylko autobus, lecz również książkę, bo uratowałem ich z trudno dostępnej pozycji Dios y náufragos (Bóg i rozbitkowie), na której pokładzie żeglowali z prędkością krążownika przez cztery wydania.

Burgos, 14 lutego 2009 roku

Języki Boga Załóżmy, że postanowiłem określić, ile atomów zawiera ziarenko soli, i że jestem wystarczająco szybki, by liczyć w tempie miliarda atomów na sekundę. Pomimo tak godnej podziwu sprawności potrzebowałbym ponad pięćdziesięciu wieków, by podsumować wszystkie atomy, jakie zawiera to mikroskopijne ziarenko soli.

Jean Guitton, Bóg i wiedza

A

teiści uważają, że Bóg nie istnieje. Agnostycy twierdzą, że owszem, istnieje, ale nie mówi do ludzi. Wierzący są przekonani, że Bóg nigdy nie milknie. Czasem jednak zdarza się, że ci, którzy przeczyli Jego istnieniu lub podawali je w wątpliwość, zaczynają Go dostrzegać w nieskończonym języku galaktyk, w eleganckim kodzie genetycznym, w przyprawiających o zawrót głowy cyfrach fizyki atomowej, w niewysłowionej mowie miłości, a nawet w zbijającym z tropu języku cierpienia.

Sądzę, że czytelnicy niniejszych stron ucieszą się wziętymi wprost z życia historiami dziesięciorga słynnych podróżników, którzy wysiedli z autobusu ateizmu. Pierwszy rozdział, stanowiący wprowadzenie do ich życiowych perypetii, poświęcam na podsumowanie argumentów najczęściej przytaczanych przez ateistów i wierzących. Dramatyczna historia Alberta Camusa i Elie’ego Wiesela posłuży nam do lepszego uświadomienia sobie trudności i radykalizmu tej problematyki.

9

10 ateistów zmienia autobus

1015 lat, tj. przez czas sto tysięcy razy dłuższy niż całkowity wiek naszego wszechświata.

Wydaje się, że cud życia wywodzi się z uniwersalnej tendencji materii do spontanicznego organizowania się w coraz bardziej różnorodne systemy. Ale po co natura wytwarza porządek? Nie da się na to pytanie odpowiedzieć, póki nie przypomnimy sobie jednego faktu: wszechświat wydaje się szczegółowo regulowany w celu umożliwienia powstania uporządkowanej materii, potem życia, a na koniec świadomości. Astrofizyk Hubert Reeves podkreśla, że gdyby prawa fizyczne nie były dokładnie takie, jakie są, nie moglibyśmy tu dzisiaj o nich rozmawiać. Co więcej, gdyby na początku jedna z podstawowych stałych uniwersalnych, takich jak grawitacja, prędkość światła czy stała Plancka, uległa choćby minimalnej zmianie, nie byłoby najmniejszej szansy, by we wszechświecie pojawiły się żywe inteligentne organizmy; możliwe zresztą, że i sam wszechświat także by nie powstał. Jeszcze raz zacytujmy Jeana Guittona: Trzymam w ręku ten prosty kwiatek. Jest to zarazem coś niewiarygodnie złożonego: taniec tysięcy i miliardów atomów, których liczba przewyższa ilość organizmów żyjących na naszej planecie, liczbę ziaren piasku ze wszystkich plaż. Atomy te wibrują w niestałej równowadze. Patrzę na kwiat i myślę: w naszym wszechświecie istnieje coś na kształt tego, co starożytni filozofowie nazywali „formami”, tj. pewien typ równowagi określający, dlaczego rzeczy są takie, a nie inne. Idźmy jednak dalej, żaden z elementów składających się na atom, nic z tego, co wiemy o elementarnych cząstkach, nie może nam wyjaśnić dlaczego i jak istnieje ta równowaga. Opiera się ona na jakiejś przyczynie, która moim zdaniem nie należy ściśle rzecz biorąc do naszego fizycznego uniwersum.

26

1. Francis Collins (ur. 1950) Amerykański lekarz, genetyk Polem działania nauki jest badanie natury, jednak nauka nie potrafi wyjaśnić nam, dlaczego istnieje wszechświat, jakie znaczenie ma nasze życie i czego możemy się spodziewać po śmierci.

10 ateistów zmienia autobus

W innym ustępie Boga i astronomów agnostyk Jastrow, który był dyrektorem Instytutu Badań Przestrzeni Kosmicznej NASA, oświadcza, że biblijna opowieść o powstaniu świata (Genesis) zbiega się w zasadniczych punktach z poglądami astrofizyki. I dodaje: „Ciąg zdarzeń prowadzących do powstania człowieka zaczął się nagle w pewnym konkretnym momencie, niczym błyskawica światła i energii”. Po przytoczeniu tego cytatu Collins dodaje: Muszę się zgodzić. Big Bang wymaga boskiego wyjaśnienia, zmusza do wniosku, że wszechświat miał określony początek. Nie widzę sposobu, w jaki natura mogła stworzyć samą siebie. Jedynie nadnaturalna siła poza czasem i przestrzenią mogła tego dokonać.

Zamykam to podsumowanie intelektualnej biografii Collinsa słowami, które wydają mi się szczególnie trafne: Czy istnieje jeszcze możliwość uzyskania owocnej harmonii między naukową i religijną wizją świata? Odpowiadam głośnym TAK! Moim zdaniem nie ma żadnej sprzeczności między wiarą w Boga, który osobiście troszczy się o każdego z nas, i byciem jednocześnie profesjonalnym naukowcem. Polem działania nauki jest badanie natury, jednak nauka nie potrafi nam wyjaśnić, dlaczego istnieje wszechświat, jakie znaczenie ma nasze życie i czego możemy się spodziewać po śmierci.

34

2. Ernesto Sábato (1911-2011) Argentyński pisarz i eseista W samotności mojego pokoju, przytłoczony śmiercią Jorge, zastanawiałem się, jaki Bóg kryje się za tym cierpieniem.

10 ateistów zmienia autobus

Wielu podawało w wątpliwość istnienie owego dobrotliwego Boga, który jednak pozwala na cierpienie istot całkiem niewinnych. Nawet św. Teresa z Lisieux miewała chwile zwątpienia niemal do samej śmierci; inne siostry usłyszały, jak mówi: „Aż do jądra duszy dociera mi bluźnierstwo”. Von Balthasar mówi, że póki będzie na Ziemi ktoś, kto cierpi, samo wyobrażenie niebiańskiego szczęścia wywołuje w nim irytację podobną do takiej, jaką odczuwał Iwan Karamazow. Jednak ostatecznie umiera w wierze, najbardziej niewinnej, absolutnej, podobnie zresztą jak Dostojewski, Kierkegaard i opętany Rimbaud, który na łożu śmierci błaga siostrę o ostatnie namaszczenie.

Wówczas, kiedy porzucam owe roztrząsania prowadzące mnie zawsze i nieuchronnie do dezorientacji, podnosi mnie na duchu wyobrażenie Chrystusa, który również poznał, co znaczy nieobecność Ojca.

I wreszcie: Oscyluję między rozpaczą a nadzieją, która ostatecznie przeważa (…). Dzięki trwałości tego uczucia tyleż głębokiego ile niedorzecznego, nie mającego nic wspólnego z jakąkolwiek logiką (jakże nieszczęśliwy jest człowiek, który może liczyć jedynie na rozum!) wciąż od nowa znajdujemy ratunek.

40

3. Fiodor Dostojewski (1821-1881) Rosyjski pisarz i myśliciel A co, jeżeli Go nie ma? Co jeżeli Rakitin ma rację, że to wymyślona idea ludzkości? Jeżeli Go nie ma, to w takim razie człowiek jest panem ziemi, wszechstworzenia. Wspaniale! Tylko jak on będzie cnotliwy bez Boga? To pytanie! Wciąż tylko o tym myślę. Bo kogóż będzie kochał właśnie człowiek?

Komu będzie wdzięczny, komu zaśpiewa hymn?

10 ateistów zmienia autobus

z Aloszą, dzięki czemu czytelnik staje się świadkiem tego cudownego dialogu: – Panie Karamazow! – zawołał Kola. – Czy słusznie religia twierdzi, że wszyscy zmartwychwstaniemy i zobaczymy się wszyscy, i zobaczymy Iliuszeczkę?

– Na pewno zmartwychwstaniemy, na pewno się zobaczymy i wesoło, radośnie opowiemy sobie nawzajem, co było – na poły z uśmiechem, a na poły z zachwytem odpowiedział Alosza.

– Ach, jak to będzie dobrze! – wyrwało się Koli.

62

4. Tatiana Goryczewa (ur. 1947) Rosyjska intelektualistka i pisarka Założycielka pierwszego rosyjskiego ruchu feministycznego urodziła się w Leningradzie w 1947 roku.

Studiowała filozofię i została wychowana w oficjalnym ateizmie sowieckiego systemu komunistycznego.

Po nawróceniu na chrześcijaństwo rozpoczęła aktywną działalność intelektualną, z powodu której została uwięziona, a następnie wydalona z kraju. Przebywała w Austrii, Niemczech i Francji. Obecnie mieszka w rodzinnym Petersburgu.

Przytoczone w rozdziale fragmenty pochodzą z jej autobiograficznej książki Mówić o Bogu to niebezpiecznie (wyd. pol. Wrocław 1990).

5. Clive Staples Lewis (1899-1963) Brytyjski pisarz i naukowiec Oczekuję od przyjaciela, że obdarzy mnie zaufaniem, nawet jeżeli nie miałem okazji udowodnić mu, że na nie zasługuję. Gdyby jednak takich dowodów się domagał, wynikałoby z tego jasno, że mi nie ufa. Podobnie Bóg prosi nas, byśmy wspaniałomyślnie, wielkodusznie uwierzyli w coś, co racjonalnie możemy uznać za prawdopodobne.

Ale co jeśli uwierzymy, a na koniec okaże się, że to jednak nie była prawda? Taka pomyłka byłaby wówczas nawet bardziej zastanawiająca niż sama prawda. Jak bezmyślny wszechświat mógłby wytworzyć istoty, których marzenia są dużo lepsze, bardziej żywotne i subtelne niż on sam?

10 ateistów zmienia autobus

Ateizm Clive S. Lewis miał wiele książek oraz licznych przyjaciół i uczniów. Urodził się w 1898 roku, a już w 1925 roku wykładał filozofię i literaturę w Oksfordzie. Aż do śmierci w 1963 roku był wybitnym wykładowcą, autorem wspaniałych esejów, opowiadań i książek. Nawrócił się na chrześcijaństwo w tym samym wieku co św. Augustyn i był to punkt zwrotny w jego życiu. Tę radykalną przemianę wyjaśnia i uzasadnia w kilku napisanych żywym stylem książkach, których logika wytrąca oponentom argumenty z ręki.

Lewis dobrze opanował sztukę przekonywania. Jego dialektyka łączy ironię z subtelnością, czego (jak sam przyznaje) nauczył się od jednego ze swych mentorów: Jeśli człowiek kiedykolwiek przybliżył się do ideału istnienia wyłącznie logicznego, człowiekiem tym był Kirk. (…). Myśl, że istoty ludzkie miałyby wykorzystywać narządy głosu do czegokolwiek poza przekazywaniem lub odkrywaniem prawdy, wydawała mu się absurdem (…).

Wreszcie, o ile nie pochlebiam sobie pod tym względem, stałem się dla Kirka godnym uwagi przeciwnikiem. Pewnego razu mój nauczyciel, tak długo zajęty udowadnianiem mi braku precyzji, po raz pierwszy ostrzegł mnie przed niebezpieczeństwami nadmiernej subtelności; był to dla mnie wielki dzień.

Lewis był ateistą (w związku z tym, że wcześnie stracił matkę), ponieważ odbierał świat jako miejsce straszliwie nieprzyjazne i puste, a historia ludzkości w dużej mierze jawiła mu się jako nieustający ciąg zbrodni, wojen, chorób i cierpienia.

Jeśli proszą mnie, bym uwierzył, że świat jest dziełem ducha wszechmogącego i miłosiernego, muszę odpowie72

5. Clive Staples Lewis

dzieć, że wszystkie świadectwa wskazują na coś wręcz przeciwnego.

Argumentacja ta jednak bynajmniej nie była ostateczna: Trwałość i oczywistość moich przekonań wystawione były na pewien problem: Jak to możliwe, że istoty ludzkie uporczywie przypisują stworzenie tak złego świata działalności mądrego i wszechmocnego Stwórcy? Może i ludzie są głupi, ale przecież nie do tego stopnia, by mylić czarne z białym.

Lewis czuł się lepiej jako ateista: Dla takiego tchórza jak ja materialistyczny wszechświat miał tę wielką zaletę, że oferował życie na zasadach ograniczonej odpowiedzialności. W takim wszechświecie nie można zostać zaskoczonym przez nieszczęście, które nigdy się nie skończy. Śmierć jest końcem wszystkiego (…).

W chrześcijańskim wszechświecie najbardziej przerażał mnie brak drzwi z napisem „Wyjście”.

W 1917 roku powołano go do wojska i trafia na francuski front pierwszej wojny światowej. Rok później zostaje ranny i znajduje się w szpitalu Le Tréport, gdzie przebywa przez trzy tygodnie.

W tym właśnie szpitalu po raz pierwszy przeczytałem tom esejów Chestertona. Nigdy o nim wcześniej nie słyszałem i nie miałem pojęcia, co sobą reprezentował; do dziś nie wiem, czemu od samego początku zjednał on sobie moje uznanie. Na zdrowy rozum moje pesymistyczne usposobienie, ateistyczne poglądy i niechęć do czułostkowości powinny mnie uczynić wrogiem Chestertona (…). Podobnie jak przy lekturze MacDonalda, czytając Chestertona, nie zdawałem sobie sprawy, w co się pakuję.

73

10 ateistów zmienia autobus

wyciągnięto logiczne wnioski, to nawet złe myśli byłyby niemożliwe, ponieważ materia mózgowa, wykorzystywana w myśleniu, odmawiałaby wykonywania swych zadań, gdybyśmy chcieli nadać owym myślom konkretny kształt. Cała materia w otoczeniu złego człowieka podlegałaby nieprzewidywalnym wręcz zmianom. Spróbujcie wykluczyć możliwość cierpienia, które wiąże się ściśle z porządkiem naturalnym i wolną wolą, a zobaczycie, że wykluczyliście życie samo w sobie.

Jednak to nie tłumaczy sensu cierpienia, o ile takowy istnieje, ani nie wyjaśnia, jak Bóg może być dobry, skoro na to pozwala. Próbując rozwikłać tę tajemnicę, Lewis ucieka się do być może najbardziej genialnego ze swoich przeczuć.

Cierpienie, niesprawiedliwość, błąd – mówi – to trzy rodzaje zła różniące się w interesujący sposób: człowiek żyjący w niesprawiedliwości i błędzie może sobie z tego nie zdawać sprawy, ale bólu nie da się ignorować, to jawne zło, którego nie sposób pomylić z czymkolwiek innym. Każda udręczona osoba wie, że coś jest nie tak, kiedy cierpi. Rzecz w tym – twierdzi Lewis – że Bóg przemawia do nas poprzez nasze sumienie, krzyczy poprzez nasz ból: używa go jako megafonu do przebudzenia głuchego świata.

Lewis wyjaśnia, że niesprawiedliwy człowiek, któremu dobrze wiedzie się w życiu, nie czuje potrzeby, by poprawiać swoje błędne postępowanie. Cierpienie niszczy iluzję, że wszystko jest w porządku.

Cierpienie jako Boży megafon to bez wątpienia straszliwe narzędzie. Czasem prowadzi do upartego i definitywnego buntu. Ale może też okazać się jedyną szansą złego człowieka na poprawę. Ból zdejmuje zasłonę pozorów i zatyka sztandar prawdy nad twierdzą zbuntowanej duszy.

78

5. Clive Staples Lewis

Bóg czy prawa natury Pewien przyjaciel opowiada Lewisowi o przypadku biednej kobiety, która sądzi, że jej syn przeżył bitwę pod Arnhem, ponieważ modliła się za niego. Okrutne byłoby wyjaśnianie jej, że w rzeczywistości uratował się, bo znajdował się trochę na prawo czy na lewo od trajektorii pocisków uzależnionej od praw fizyki.

Lewis odpowiada na to, że kula, spust, pole bitwy i żołnierze nie są prawami natury, lecz obiektami im podlegającymi. Ilustruje to następującym przykładem: możemy dołożyć pięć dolarów do innych pięciu i będziemy mieli dziesięć dolarów, jednak sama arytmetyka nie włoży do naszej kieszeni ani jednego. To oznacza, że prawa wyjaśniają zachodzące procesy, jednak nie mówią nic o ich pierwotnej przyczynie, a to kolosalna różnica.

Lewis kończy swoją argumentację, uciekając się do efektownego przykładu z literatury: W czwartym akcie Hamleta łamie się gałąź, Ofelia wpada do rzeki i tonie. Czy dzieje się tak dlatego, że złamała się gałąź, czy też raczej dlatego, że dramaturg chce, by Ofelia zginęła w tej scenie? Możesz wybrać odpowiedź, którą wolisz, ale kiedy uświadomisz sobie, że autorem całej sztuki jest Szekspir, widzisz, że nie ma mowy o rzeczywistej alternatywie.

79

6. André Frossard (1915-1995) Francuski dziennikarz, pisarz i filozof Znam odpowiedź na najbardziej dyskutowane pytanie i wyrok w najstarszym z procesów: Bóg istnieje. I ja Go spotkałem. Gdyby w takich kwestiach można było mówić o szczęśliwym trafie, powiedziałbym, że odnalazłem Go przypadkiem, niczym przechodzień, który skręcając w paryską uliczkę, widzi nagle, zamiast zwykłego placu czy skrzyżowania, nieoczekiwane morze.

Człowiek dostrzega w zdumieniu jego fale uderzające miarowo w fasady domów i wody wypełniające pejzaż po horyzont, w nieskończoność. Przeżyłem, taką chwilę, a oszołomienie, jakie wówczas poczułem trwa we mnie do dziś. Nigdy nie przyzwyczaiłem się do istnienia Boga.

7. Edyta Stein (1891-1942) Niemiecka filozof pochodzenia żydowskieego, karmelitanka bosa, święta i męczennica Kościoła katolickiego, patronka Europy Moje pragnienie prawdy już samo w sobie było modlitwą.

10 ateistów zmienia autobus

niedowierzanie zachwiało się, a judaizm zbladł w konfrontacji z blaskiem chrześcijaństwa: z Chrystusem w tajemnicy Krzyża.

Ten blask nabrał jeszcze więcej mocy podczas wizyty u przyjaciół na wsi. Edyta spędziła u nich kilka dni wakacji. Pewnej nocy wzięła z biblioteki pierwszą z brzegu książkę. Była to Księga życia św. Teresy, jej doskonała autobiografia.

Zaczęłam czytać. Praktycznie od pierwszych stron dałam się porwać i nie mogłam się oderwać od lektury, póki nie skończyłam. Kiedy zamknęłam książkę, powiedziałam sobie: „To właśnie jest prawda!”.

Pierwszego stycznia 1922 roku Edyta poczuła, że podczas chrztu narodziła się do życia, które przepełnia ją szczęściem. Porzuciła uniwersytet i zatrudniła się w Instytucie Pedagogicznym w Münster, gdzie pracowała do zwolnienia w 1933 roku przez rząd narodowosocjalistyczny. Rok później wstąpiła do zakonu karmelitanek bosych. W 1938 roku w obliczu nazistowskiego antysemityzmu siostry z jej zakonu w Kolonii uznały, że bezpieczniej będzie, by wyjechała z Niemiec do klasztoru w holenderskim Echt.

Tam uwięziono ją w 1942 roku. Dziewiątego sierpnia tego samego roku oddała duszę Panu w komorach gazowych obozu koncentracyjnego w Auschwitz.

94

8. Vittorio Messori (ur. 1941) Włoski dziennikarz i pisarz Nie miałem katolickiego dzieciństwa ani młodości.

Poznałem za to z bliska kulturę laicką.

A potem przyszło tajemnicze i porażające spotkanie z Ewangelią, z Nim, z Jezusem Chrystusem.

I wreszcie z Kościołem.

10 ateistów zmienia autobus

niezrozumienie, nienawiść i mękę krzyża. Ze wszystkich odpowiedzi na tajemnicę ludzkiego cierpienia najbardziej radykalna jest ta, którą św. Paweł nazywa „doktryną krzyża”, mówi nam bowiem, że podczas gdy męka Chrystusa na krzyżu stanowi cenę za zbawienie, cierpienie ludzkie jest naszym wkładem w dzieło zbawienia. Dlatego Kościół uważa cierpienie za dobro, nad którym pochyla się z czcią, z całą swoją wiarą w odkupienie. Messori podsumowuje to w następujący sposób: Nie ma innej odpowiedzi na problem zła niż Krzyż Jezusa, na którym sam Bóg przeżył największą mękę. Jedynie ta odpowiedź eliminuje skandal Boga tyrana, który bawi się cierpieniem swojego stworzenia, ponieważ stawia przed naszymi oczami skandal jeszcze większy.

106

9. Narciso Yepes (1927-1997) Hiszpański wirtuoz gitary klasycznej, kompozytor i uczony Zarazem prosty i genialny, Narciso Yepes uosabia ważny rozdział w światowej historii gitary.

Niniejsze strony ukazują jego głęboką religijność i w większości pochodzą z wywiadu, jakiego udzielił Pilar Urbano, opublikowanego w 149 numerze czasopisma „Epoca”, w styczniu 1988 roku.

10 ateistów zmienia autobus

Są dłonie, które plamią się krwią, przyciskając spust, inne wywołując wojnę lub przeprowadzając aborcję… Są dłonie, które plamią się, podpisując niesprawiedliwe ustawy sprzeczne z prawem naturalnym… Ale żadna nie jest wystarczająco niegodna. Człowiek, jakkolwiek podły by był, zawsze ma czas, by się poprawić. Życie do tego właśnie się sprowadza: jeszcze mamy czas.

Przypuszczam zatem, że nie jest pan zwolennikiem kary śmierci?

W żadnym razie! Kim jesteśmy, by decydować o życiu innych ludzi? Kara dla przestępców, jak najbardziej. Ale kara śmierci – nigdy. Być może dlatego, że późno się nawróciłem, wierzę mocniej niż inni w możliwość poprawy i rehabilitacji ludzkiej istoty. Nie powinniśmy nikomu zabierać tej możliwości.

114

10. Gilbert Keith Chesterton (1874-1936) Angielski pisarz Literatura jest jedną z form szczęścia i chyba żaden inny pisarz nie dostarczył mi tylu szczęśliwych godzin co Chesterton.

J. L. Borges

Literatura cytowana w książce dostępna w języku polskim Dostojewski Fiodor, Bracia Karamazow, tłum. Aleksander Wat, PIW, Warszawa 1959.

Dostojewski Fiodor, List do Michała Dostojewskiego, w: Listy, tłum. Zbigniew Podgórzec, Ryszard Przybylski, PIW, Warszawa 1979.

Dostojewski Fiodor, Wspomnienia z domu umarłych, tłum. Czesław Jastrzębiec-Kozłowski, PIW, Warszawa 1964.

Dostojewski Fiodor, Zbrodnia i kara, tłum. Zbigniew Podgórzec, Wydawnictwo Greg, Kraków 2007.

Goryczewa Tatiana, Mówić o Bogu to niebezpieczne, Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław 1990.

Lewis Clive Staples, Problem cierpienia, tłum. Tadeusz Szafrański, Wydawnictwo Areopag, Katowice 1995.

Lewis Clive Staples, Zaskoczony Radością, tłum. Magdalena Sobolewska, Wydawnictwo Misjonarzy Klaretynów Palabra, Warszawa 1999.

134

Spis treści Od autora Języki Boga ............................................................................................................

9

Nieuniknione pytanie .........................................................................

Kiedy niebo milczy ...............................................................................

Gdzie był Bóg 11 marca? ..................................................................

Argument .....................................................................................................

Język miłości ..............................................................................................

Język galaktyk ...........................................................................................

Język życia ...................................................................................................

10 12 13 17 20 23 25

1. Francis Collins

......................................................................................

27

Starsza pani i C. S. Lewis ..................................................................

Biochemiczny język Boga ................................................................

Teologiczne implikacje wielkiego wybuchu ......................

28 31 33

2. Ernesto Sábato .......................................................................................

35

3. Fiodor Dostojewski

..........................................................................

41

Katorga na Syberii .................................................................................

Wiara w Jezusa Chrystusa ...............................................................

Milczenie Boga ........................................................................................

Nadczłowiek kontra Bóg ..................................................................

Odpowiedź na cierpienie .................................................................

Bóg radości .................................................................................................

43 47 48 52 56 59

10 ateistów zmienia autobus

4. Tatiana Goryczewa ............................................................................

Niebezpieczne nawrócenie

63

.............................................................

64

5. Clive Staples Lewis ............................................................................

71

Ateizm ............................................................................................................

Nawrócenie .................................................................................................

Problem cierpienia ................................................................................

Bóg czy prawa natury .........................................................................

72 75 77 79

6. André Frossard .....................................................................................

81

7. Edyta Stein

................................................................................................

89

8. Vittorio Messori ...................................................................................

95

Historyczność i wiarygodność Ewangelii ............................ 99 Boskość Jezusa Chrystusa ............................................................... 101 Jezus Chrystus i tajemnica zła ...................................................... 105

9. Narciso Yepes

.........................................................................................

107

10. Gilbert Keith Chesterton ............................................................. 115 Agnostycyzm i chaos ...........................................................................

Przezwyciężenie agnostycyzmu ..................................................

1908 – Ortodoksja ...............................................................................

Kolejne argumenty ................................................................................

1922 – Konwersja ...................................................................................

Dwie biografie i Wiekuisty człowiek .......................................

Cytaty z Chestertona ...........................................................................

116 118 119 123 124 126 128

Literatura cytowana w książce dostepna w języku polskim ............................................................................................ 134

136

JosÊ Ramón Ayllón (ur. w 1955 roku w Cantabrii) – pisarz hiszpański. Mieszka w Burgos. Ukończył studia humanistyczne na uniwersytetach w Valladolid i Oviedo. Do 1996 roku pracował jako nauczyciel w szkole średniej. Potem poświęcił się działalności pisarskiej i publicystycznej.

Obecnie prowadzi wykłady z antropologii na Uniwersytecie w Navarze. Popularność zapewniły mu cztery powieści skierowane do duşej grupy odbiorców: Palabras en la arena, Vigo es Vivaldi, Diario de Paula, Otoùo azul.

czasSERCA dwumiesięcznik dla rodzin

www.wydawnictwo.net.pl

,6%1

30,00 zł

WYDAWNICTWO KSIĂŠĹťY SERCANĂ“W

10 ateistĂłw zmienia autobus JosĂŠ RamĂłn AyllĂłn

Ateiści uwaşają, şe Bóg nie istnieje. Agnostycy twierdzą, şe owszem, istnieje, ale nie mówi do ludzi. Wierzący są przekonani, şe Bóg nigdy nie milknie.

Czasem jednak zdarza siÄ™, Ĺźe ci, ktĂłrzy przeczyli Jego istnieniu, lub podawali je w wÄ…tpliwość, zaczynajÄ… dostrzegać Go w nieskoĹ„czonym jÄ™zyku galaktyk, w eleganckim kodzie genetycznym, w przyprawiajÄ…cych o zawrĂłt gĹ‚owy cyfrach ďŹ zyki atomowej, w niewysĹ‚owionej mowie miĹ‚oĹ›ci, a nawet w zbijajÄ…cym z tropu jÄ™zyku cierpienia.

Sądzę, şe czytelnicy niniejszych stron ucieszą się wziętymi wprost z şycia historiami dziesięciorga słynnych podróşników, którzy wysiedli z autobusu ateizmu.

SÄ… nimi: Francis Collins, Ernesto SĂĄbato, Fiodor Dostojewski, Tatiana Goryczewa, Clive Staples Lewis, AndrĂŠ Frossard, Edyta Stein, Vittorio Messori, Narciso Yepes, Gilbert Keith Chesterton.

JosĂŠ RamĂł RamĂłn n AyllĂłn

10 ateistĂłw zmienia autobus