czasSERCA
Rok XXVII styczeń-luty 2017 nr 1(146)
cena: 6,00 PLN (w tym 5% VAT)
dwumiesięcznik religijno-społeczny
temat na czasie
ALBERT – OJCIEC UBOGICH ISSN 1230-7297
9 771230 729078
01
Fot.: depositphotos.com
Dziecię nam się narodziło! W tajemnicy Bożego Narodzenia Bóg wszedł w nasz świat, w życie każdego z nas, aby okazać nam swoją miłość i ofiarować pokój. Niech Jego obecność w naszych domach i rodzinach wzmacnia wzajemne relacje życzliwości i dobroci oraz przyniesie nam błogosławieństwo na czas Świąt i całego Nowego Roku 2017! Redakcja „Czasu Serca”
czasSERCA
www.czasSerca.pl dwumiesięcznik religijno-społeczny
SERCA w
ks. Dariusz Salamon SCJ redaktor naczelny „Czasu Serca”
Fot.: Archiwum sióstr albertynek
N
owy Rok bieży, w jasełkach leży. Tajemnica Bożego Narodzenia uprzedza rozpoczęcie Nowego Roku. To największe wydarzenie, jakim było wcielenie Syna Bożego, jest punktem odniesienia całych ludzkich dziejów, historii życia każdego z nas, ale również naszego „Czasu Serca”. Pierwszy numer tego czasopisma ukazał się na Boże Narodzenie 1991 roku, a więc dokładnie 25 lat temu! Niepostrzeżenie dożyliśmy srebrnego jubileuszu „Czasu Serca”! Jesteśmy wdzięczni Panu Bogu za te wszystkie lata redakcyjnej pracy, poszukiwania nowych inspiracji, tematów, a zwłaszcza za wielki wysiłek całego pokolenia redaktorów i autorów naszego czasopisma, bez których nie mogłoby ono powstać, ani się ukazywać. Dziękujemy też wszystkim wiernym Czytelnikom, zwłaszcza tym, którzy towarzyszą nam od początku, za ich wsparcie i życzliwość dla naszej redakcji. Życzmy sobie, aby nasze czasopismo nadal pięknie się rozwijało i służyło chwale Bożego Serca. W tym roku, podążając za inspiracją Kościoła, chcemy rozważać nasze chrześcijańskie powołanie w perspektywie kolejnego sakramentu, jakim jest bierzmowanie. Namaszczeni Duchem Świętym, jesteśmy pobudzani do dawania świadectwa, podejmowania misji, ewangelizacji, dzielenia się tym, co odkryliśmy dzięki wierze w Chrystusa, czym na co dzień staramy się żyć. Takim wyjątkowym świadkiem w nowym roku będzie św. br. Albert, którego 100. rocznica śmierci przypada w Boże Narodzenie 2016 roku. Jego osobie pragniemy poświęcić aktualny numer „Czasu Serca”. Znajdziemy na jego łamach m.in. artykuł s. Teresy Pawlak, w którym opowiada o swoim zachwycie br. Albertem i o naśladowaniu go na drodze powołania albertyńskiego. Z kolei reportaż Karoliny Krawczyk, poświęcony bezdomności i wychodzeniu z niej dzięki pomocy braci albertynów, ukazuje, że misja św. Alberta jest wciąż potrzebna. Natomiast historyk sztuki Iwona Brandys opowiada o pasjach malarskich Adama Chmielowskiego. Chcielibyśmy również odświeżyć naszą znajomość duchowości Bożego Serca, w związku z tym będziemy publikować teksty ks. Józefa Gawła SCJ, dobrego znawcy tej tematyki. Pragnę serdecznie podziękować ks. Sławomirowi Kamińskiemu SCJ, który przez ostatnie pięć lat regularnie pisał teksty na pierwsze piątki miesiąca. Niech Boże Serce błogosławi mu na jego kapłańskiej drodze. Wszystkim Czytelnikom życzę interesującej lektury!
czasie
Albert – ojciec ubogich
Rok XXVII, styczeń-luty 2017 nr 1(146), nr rej. 118/91 Adres redakcji: ul. Saska 2, 30-715 Kraków, tel./fax: 12 290 52 93, 290 52 98, wew. 721 (fax wew. 713); e-mail redakcji: czasserca@czasSerca.pl, e-mail działu prenumeraty: prenumerata@czasSerca.pl Redakcja: ks. Dariusz Salamon SCJ (red. nacz.); Stali współpracownicy: ks. Przemysław Bukowski SCJ, ks. Sławomir Kamiński SCJ, Karolina Krawczyk, ks. Krzysztof Napora SCJ,Aneta Pisarczyk, ks. Gabriel Pisarek SCJ, Beata Zajączkowska; Asystent kościelny: ks. Stanisław Hałas SCJ; Korekta: Natalia Kulawiak; Opracowanie graficzne, skład i łamanie: Wydawnictwo DEHON, Olga Bardan; Prenumerata: Agnieszka Niemiec; Druk: Wydawnictwo-Drukarnia Ekodruk s.c., Kraków; Nakład: 3400 egz.; Wydawca: Wydawnictwo Księży Sercanów DEHON. Za zezwoleniem władzy kościelnej. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania nadesłanych materiałów, zmiany tytułów, nie zwraca artykułów niezamówionych. Fotografie bez podpisów są tylko przykładowymi ilustracjami i nie przedstawiają osób, o których mowa w artykule. Redakcja nie odpowiada za treść reklam. Pismo utrzymuje się z prenumeraty i ofiar czytelników. Można je przesyłać na konto: Wydawnictwo Księży Sercanów, ul. Saska 2, 30-715 Kraków; nr r-ku PLN: 86 1240 3002 1111 0000 2885 7316; nr r-ku EUR: 42 1240 4650 1978 0010 3624 6150
CZAS SERCA 1 (146) 2017
3
SERCA
czasie w
Fot.: Archiwum sióstr albertynek
Fot.: depositphotos.com
s. 22
CZAS ZAMYŚLENIA
6 Bezdomni i wykluczeni też są ludźmi Karolina Krawczyk
22 W poszukiwaniu tego, co najbardziej ludzkie ks. Przemysław Bukowski SCJ
CZAS KOŚCIOŁA
CZAS ŚWIADECTWA
10 Dobroczynność z papieskiej kieszeni Beata Zajączkowska
26 Wiarygodność Jezusa s. Celina Natalia Tendaj SłNSPJ
34 Diagnostyka preimplantacyjna ks. Krzysztof Paluch SCJ
28 Sylwetki Miłosierdzie ma kształt chleba s. Teresa Pawlak ZSAPU
CZAS MŁODYCH
CZAS RODZINY
CZAS WZRASTANIA
31 Modlitwa przestrzenią spotkania recenzja książki Elżbieta Małasiewicz-Machula
38 Lectio divina Jezus mówi: „Pójdź za Mną” ks. Krzysztof Napora SCJ
32 Pomoc w trudnych sprawach Przyjdźcie do Mnie wszyscy Aneta Pisarczyk
40 Oto prawdziwy Człowiek ks. Dariusz Salamon SCJ
CZAS DUCHOWOŚCI
14 Zapiski o. Dehona Brat Albert jako święty Serca Jezusowego? ks. Gabriel Pisarek SCJ
15 Ludzkie Serce Jezusa ks. Sławomir Kamiński SCJ 16 Kontemplować Serce Chrystusa i całkowicie Jemu się poświęcić ks. Józef Gaweł SCJ CZAS APOSTOLSTWA
18 Najpiękniejszy obraz z Iwoną Brandys rozmawia Karolina Krawczyk 20 Tęsknota za słońcem Południowej Afryki z ks. Zbigniewem Chwają rozmawia Kinga Rybarczyk
36 Teatralna lekcja miłosierdzia Paulina Smoroń
CZAS CZYTELNIKA
42 Krzyżówka nr 82
A
Ś
więty br. Albert nie pozostawia złudzeń. Dobroć powinna być dla wszystkich. Każdy ma prawo, by coś zabrać, nawet bez pytania o zgodę, przyjść i ukroić, jeśli jest w potrzebie, jeśli jest głodny, jeśli jest obok. Chodzi nie tylko o to, by „siebie dać”, ale również, by pozwolić innym „mnie zabrać”.
ktorzy na swoje miejsce w Krakowie niewątpliwie zasługują, bo ich spektakle za każdym razem wprawiają widownię w niemały zachwyt. W ich przedstawieniach przeplata się sceniczna gra aktorska z nakręconymi wcześniej przez nich sekwencjami filmowymi. Taką koncepcję 12 lat temu wymyślił założyciel teatru i sprawdza się ona do dziś.
s. 28
s. 36
Fot.: J. Polkowski
SERCA
złowiek chce wiedzieć. Taka jest jego istota. Kto nie wie, kim jest, ten się wszystkiego boi. Boi się również tych, którzy są inni niż on. Wyznają inny światopogląd, pochodzą z odmiennej kultury, czy deklarują wiarę w innych formułach. Człowiek chce wiedzieć, nie chce się bowiem bać.
TEMAT NA CZASIE
12 Franciszek Służyć Chrystusowi w ubogich
Fot.: Archiwum sióstr albertynek
C
s. 18
w
czasie
B
ył jednym z pierwszych artystów XIX wieku, którzy wyciągnęli kwestie duchowe na powierzchnię. Z jednej strony poszukiwał swojej wersji malarstwa, która pokazałaby tę jego wrażliwość, z drugiej próbował dotrzeć do istoty sztuki, do jej ukrytego sensu.
CZAS SERCA 1 (146) 2017
5
czasie TEMAT NA
czasie TEMAT NA
bezdomni i wykluczeni też są ludźmi
Piotr* zaczepiał ludzi w okolicach Małopolskiego Dworca Autobusowego. Niski, przygarbiony mężczyzna z zarostem, za którym skrywała się może trzydziestopięcioletnia twarz. Miał na sobie brudną, ciemnozieloną kurtkę, czapkę nieporadnie zaciągniętą na jedno ucho i poprute rękawiczki, którymi próbował ogrzać zniszczone dłonie.
Fot.: depositphotos.com
„Za bezdomnością kryją się różne dramaty. Nasi bezdomni mają często problem z alkoholem, a to doprowadziło do rozpadu ich rodzin. Inni są niedostosowani społecznie, jeszcze inni po prostu sobie nie poradzili z trudami życia. Każdy człowiek to osobna historia˝.
6 CZAS SERCA 1 (146) 2017
P
oprosił o coś ciepłego do jedzenia, ze wstydem wskazując na budkę, w której sprzedawano hamburgery. Bilans wydatków był zaskakujący: sześć wydanych złotych to nakarmione dwie osoby. Piotr nie chciał jeść sam. Po prostu zawołał kolegę i wręczył mu połowę swojej porcji. Z zaskoczeniem przyjął pytanie o to, czego chciałby się napić. Po dwóch łykach kawy, wycierając chusteczką resztki sosu z brody, opowiedział, dlaczego mieszka na ulicy. „W domu regularnie dostawałem lanie. Ojciec znęcał się nad nami. Dopiero kiedy miałem jakieś osiemnaście lat, sam dałem mu w mordę. Miałem dość. Na drugi dzień znalazłem ojca martwego. Chyba nie zniósł tego, że go pobiłem. Powiesił się. Czułem się winny, nadal się czuję. Po jego pogrzebie uciekłem z domu. To było jakieś piętnaście, siedemnaście lat temu. Od tamtej pory nie mam CZAS SERCA 1 (146) 2017
7